3

Mother Tongue
Ikatlong Markahan – Modyul 1:
Paki-React Nga!
Mother Tongue-Based Multilingual Education – Ikatlong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 1: Paki-React Nga!
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul Bumuo sa Pagsalin ng Modyul

Manunulat: Genalyn B. Doroon Tagasalin: Genalyn B. Doroon

Patnugot: Babeth P. Gevila
Editor: Babeth P. Gevila,
Jesusa P. Ambrona, Tagasuri: Rowena A. Malahay
Lourdes C. Manlapus
Tagaguhit: Jhasmin P. Bosque
Tagasuri: Rowena A. Malahay,
Alejandre S. Fernandez Jr, Tagalapat: Hazel Jane A. Villegas
Myleen C. Robinos

Tagaguhit: Jhasmin P. Bosque

Tagalapat: Hazel Jane A. Villegas

Tagapamahala:
Allan G. Farnazo Winnie E. Batoon
Mary Jeanne B. Aldeguer Chona M. Calatrava
Analiza C. Almazan Teresita E. Helgason
Ma. Cielo D. Estrada Jesusa P. Ambrona
George N. Wong

Inilimbag sa Pilipinas ng __________________________________________

Department of Education – Island Garden City of Samal
Office Address: Sitio Pasig, Brgy. Peñaplata, District II, Island Garden City of Samal
Contact Number: 0917-501-7166, 0926-692-8349
E-mail Address: samalcity@deped.gov.ph *lrms.samalcity@deped.gov.ph
 3

Mother Tongue
Ikatlong Markahan – Modyul 1:
Paki-React Nga!
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na
inihanda para sa ating mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa
tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa kanila
upang maunawaan ang bawat aralin at malinang ang mga
kasanayang itinakda ng kurikulum.
Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa
Guro/Tagapagdaloy na naglalaman ng mga paalala, pantulong
o estratehiyang magagamit ng mga magulang o kung sinumang
gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-aaral sa kani-
kanilang tahanan.
Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat
ang nalalaman ng mag-aaral na may kinalaman sa inihandang
aralin. Ito ang magsasabi kung kailangan niya ng ibayong
tulong mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding pagsusulit
sa bawat pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang
natutuhan. May susi ng pagwawasto upang makita kung tama o
mali ang mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan
namin na magiging matapat ang bawat isa sa paggamit nito.
Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang
SLM na ito upang magamit pa ng ibang mangangailangan.
Huwag susulatan o mamarkahan ang anumang bahagi ng
modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa
mga pagsasanay.
Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad
sa kanilang guro kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-
unawa sa mga aralin at paggamit ng SLM na ito.
Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating
mga tagapagdaloy, umaasa kami na matututo ang ating mag-
aaral kahit wala sila sa paaralan.

ii
 Alamin
Kumusta? Malipayong Pag-abot sa Ikatulong Kwarter! Dali
ug dungan natong sayron ang sulod niini nga modyul nga nag-
ulohan og Paki-React Nga!
Sulayi kung unsaon nga makasulat ka sa imong
kaugalingong opinyon mahitungod sa usa ka isyu o balitang
nadungog. Adunay mga buluhaton nga giandam alang
kanimo aron mabaid ang imong kahibalo mahitungod niini.
Pagkahuman matun-an kini nga modyul, ikaw gilauman nga:
nakakasulat ng reaksyon at personal na opinyon tungkol
sa mga isyu at balita (MT3C-IIIa-i-2.6).

Mga Tala Para sa Guro

Makab-ot nimo ang kahibalo nga gustong
maangkon kung imong tun-an pag-ayo ug isulod sa
hunuhuna ang imong mga nakat-onan. Sundon
ang mga panudlo sa matag buluhaton nga
giandam alang kanimo. Mabuhay!

1
 Subukin
Basaha ang parapo ug tubaga ang pangutana sa ubos.
Isulat ang imong tubag sa papel.

Ang Sayaw nga Budots

ni: Genalyn B. Doroon

Ang sayaw nga Budots naggikan sa Davao. Kini gipakita ug

gisayaw sa mga batan-on sa ilang lugar labina kung adunay
disco ug uban pang okasyon nga may kalabutan sa pagsayaw.
Ilado ang grupong Camus Boys and girls nga maoy nagpasikat
niini nga sayaw sa social media.

Sa karon, ang Budots ilado ug ginasayaw na usab sa lainlain

nga lugar sa Pilipinas ug gawas sa nasud gawas sa nasud gihimo
kini nga kalingawan. Kini nga klase sa sayaw nahimong kabahin
sa mga grupo sa mga batan-ong mananayaw kung adunay
panag-indigay.

A. Tubaga ang mga mosunod nga pangutana.

1. Asa gikan nga lugar ang sayaw nga Budots?
a. Bicol b. Davao c. Laguna

2
 2. Giunsa kini nga nahimong ilado nga sayaw?
a. Tungod sa social media
b. Sagad nga sayaw sa kasal
c. Daghan ang ganahan sa sayaw
3. Unsang okasyon o selebrasyon kini gisayaw ug gipakita?
a. disco
b. kasal
c. bunyag

B. Pagsulat og 1-2 ka hugpulong mahitungod sa imong

reaksyon o opinyon bahin niini.

Ang sayaw sa Budots gisayaw karon sa lainlaing mga

bahin sa gawas sa nasud kini gihimong kalingawan.
Sa akong huna-huna,_____________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________.

Aralin

1 Paki-React Nga!

Imong makat-onan niini nga modyul ang pagsulat sa mga

reaksiyon ug opinyon mahitungod sa isyu o mga balita nga imong
nadungog ug nakita sa palibot. Siguradong dili na ka magduha-
duha sa pagsulat sa imong mga reaksiyon o opinyon mahitungod
niini.
Sa dili pa kita mopadayon sa sunod nga leksiyon, atong
hinumduman ang mga natun-an sa niaging modyul.

3
 Balikan
Tan-awa ang matag hugpulong kung kini metapora,
personipikasyon o hyperbole. Isulat ang imong tubag sa papel o
sa notbuk.
1. Miabot og Pasko ang kadugayon sa istorya ni Mama.
2. Mipahiyom ang mga bulak pag-agi niya.
3. Hapit mabungkag ang pader sa kasaba sa mga istambay.
4. Paspas ang dagan sa oras kung kita ang mag-uban.
5. Ang mag-aawit usa ka bulawan nga nagpangidlap sa
kabantog.

Tuklasin
Basaha og tarong ang istorya ug tubaga ang pangutana.
Isulat ang imong tubag sa papel.
Ang Managsuon
ni: Genalyn B. Doroon

Usa ka adlaw, nakalingi ko

sa kasaba sa duha ka batang
babaye nga sila Ading ug
Mamay. Kining duha ka
managsuon kanunay nga mag-
away ug maglalis sa tanang
butang ilabina sa ilang mga
gusto. Miduol ako ug nakig-
estorya nila, “Nganong nag-
away mong duha?” “Kay si

4
Ading po Ma dili ipahiram ang remote control sa TV”, tubag ni
Maymay. “Gusto man ni Ate na ibalhin sa lahi na estasyon ang
gitan-aw namong balita!” istorya ni Ading. “Ayaw namo pag-
away.”
“Ate Maymay pwede ba nga motan-aw kita og balita sa tv?
Kinahanglan mahibaloan nato ang sitwasyon sa palibot aron dili
ta maulahi sa mga balita. Ilabina karon nga dili ta puwedeng
mogawas sa atong panimalay tungod sa pandemya. Okey lang
ba sa imoha?” “Opo, Mama”, tubag ni Maymay. Naundang ang
away sa duha ka managsuon ug nagdungan sila og tan-aw sa
balita sa tv.
Mga pangutana:
1. Unsa ang giawayan sa managsuon?
2. Sa unsang paagi nga nahunong ang ilang away
3. Nisugot ba si Maymay sa hangyo sa iyang mama?
4. Maayo ba nga kanunay mag-away ang magsuon? Ngano
man?
5. Sa imong huna-huna, unsa ang mahitabo kung dili ta
makadungog o ma-update sa mga balita sa palibot?

Suriin

Unsa ang reaksyon o opinyon? Ang paghatag reaksyon o

personal nga opinion nagsalig sa kadako sa imong nahibal-an sa
us aka istorya, isyu o balita.
Kung unsa ang naa sa imong hunahuna, imong naagian ug
ang imong gibati karon mao ang naglangkob sa usa ka opinyon
o reaksyon.

5
 Sa pagsulat og reaksyon o opinyon, mamahimong
magsugod ang imong hugpulong sa mga mosunod:
 Sa akong huna-huna…
 Nagtuo ko nga…
 Sa akong opinyon…
 Alang nako …

Tun-i ang graphic organizer sa ubos.

 Gibati nimo Naagian nimo



Nahibaloan nimo

Reaksyon o personal na opinyon

Tandaan

Mga angay timan-an sa pagsulat og reaksyon:

 Unsa ang isyu?
 Unsa ang imong reaksyon o opinyon?
 Unsa ang imong basehan sa imong reaksyon?

6
 Pagyamanin
Buluhaton 1
Hain sa mga hugpulong ang naghatag og opinyon sa usa
ka isyu? Isulat ang imong tubag sa papel.
1. Usa ka bag-ong balaod ang gipagawas sa atong Mayor na
pahugtan ang pagpatuman sa programang Gulayan sa
Tugkaran karong panahon sa pandemya. Sa imong huna-
huna, giunsa ni Mayor pagtabang ang mga lumolupyo?
a. Dili na kinahanglan mogawas ang tawo aron mopalit og
sud-an kada adlaw ug malikayan ang pagkuyanap sa sakit.
b. Tagaan og premyo ang adunay pinakanindot nga gulayan.
c. Mahal ang mga palitonon sa palengke.
2. Ang matag eskwelahan kinahanglan adunay mga
programa nga magpalambo sa katakos sa pagkanta ug
pagsayaw. Unsa ang imong pagtuo mahitungod ani?
a. Mas gipili sa mga kabataan karon ang mga hip hop dance.
b. Hapit na makalimtan ang atong mga lumadnong kanta ug
sayaw.
c. Pinaagi niining programa mapalambo ug mapasigarbo ang
atong kaugalingong sayaw ug kanta.
3. Ang atong mga balaod sa trapiko makatabang alang sa
hapsay ug malinawon nga paggawi sa mga tawo sa
kadalanan. Unsa ang imong panghuna-huna kung tumanon
sa katawhan ang balaod sa trapiko? Sa akong huna-huna,
______________________________.
a. malikayan nato ang mga disgrasya ug mahimong luwas kita
sa dalan
b. daghang mga tao ang naglakaw nalang sa dalan.
c. daghang pulis ang nagbantay sa kalsada.

7
 4. Daghan sa mga kabataan karon mas giuna ang pagdula
og computer kaysa pagtuon sa mga leksiyon. Para sa
imoha, unsa ang mahimong resulta sa ilang pag-eskwela?
Alang nako______________________________.
a. mas gusto nilang magdula og computer kaysa pagbuhat
sa mga assignments mao nga niresulta sa pag-ubos sa
grado
b. paborito nila ang pagdula og computer
c. lisod ang ilang mga assignment
5. Mas sayo nga oras sa curfew alang sa mga batan-on. Unsa
ang imong pagtuo niini?
a. Nagtuo ko na mas luwas kita kung naa sa sulod na sa
atong panimalay inig kagabii.
b. Daghang mga bata ang naglakaw-lakaw pa bisan gabii
na.
c. Mas maayo magdula sa gawas.

Buluhaton 2
Basaha ug sunda ang mga mosunod. Isulat ang imong
tubag sa papel.
1. Maminaw o tan-aw og balita sa radyo o telebisyon.
2. Isulat ang imong nadungog nga balita.
3. Magsulat og duha o tulo ka hugpulong nga reaksiyon o
opinyon mahitungod sa nadungog nga balita.
Rubriks
Mga Giya Puntos
Nakasulat ra og nadunggang balita. 1
Nakasulat og balita nga adunay
2
gamayng opinyon ug ideya bahin
Nakasulat og kumpletong impormasyon
nga gikinahanglan ug nakahatag og
3
daghang opinyon o reaksyon
mahitungod sa balita.

8
Pananglitan:
Ang balitang akong nadunggan mahitungod kini sa
____________________________________________________________.
Sa akong huna-huna,__________________________________________
________________________________________________________________
__________________________________________________________.

Isaisip

Unsa ang mga angay hinumduman sa pagsulat og

kaugalingong opinyon o reaksiyon sa mga isyu o balita?

Isagawa

Basaha ug sabta ang mga isyu ug balita sa ubos. Isulat ang

imong reaksiyon o opinyon sa papel.
1. Ang mga anak kinahanglan usab nga magiyahan sa ilang
mga ginikanan sa balay sa ilang adlaw-adlaw nga leksyon.
Nagtuo ko na _____________________________________________
__________________________________________________________.
2. Ang mga kaso sa Covid-19 nagkadaghan matag adlaw.
Sa akong huna-huna, _____________________________________
__________________________________________________________.

9
3. Kanunay kitang gipahimumduman nga mag-amping bahin
sa pag-post sa personal nga kasayuran sa social media.
Alang nako______________________________________________
__________________________________________________________.
4. Nag-ingon si Sec. Briones, Kalihim ng Edukasyon, dili puwede
mahunong ang pagtuon sa mga bata.
Sa akong huna-huna, ____________________________________
__________________________________________________________.
5. Giingon sa mga eksperto nga ang kanunay nga paggamit
sa mga gadget sama sa cell phone, tablet ug uban pa
delikado sa mga bata kay makadaot kini sa panglawas.
Nagtuo ko nga _________________________________________
__________________________________________________________.

Tayahin
Basaha ang istorya ug tubaga ang mga pangutana sa ubos.
Ang Sayaw nga Polka sa Nayon
ni: Genalyn B. Doroon

10
 Ang sayaw nga Polka sa Nayon usa ka sayaw sa mga
Batangueno. Gisayaw kini sa mga dagko nga okasyon sa
karaang panahon.
Sa among eskwelahan, nagsayaw usab ang mga
estudyante kauban ang uban pang mga Folk dance sa panahon
sa “Recognition Day” o Adlaw sa Pagpasidungog. Kini nga sayaw
Naghatag kini og lingaw sa mga nagtan-aw tungod sa ilang suot
nga Maria Clara sa babaye ug Barong Tagalog sa lalaki.
Nagpahinumdom usab kini kanato nga kinahanglan natong
pauswagon ug ipasigarbo ang atong mga sayaw nga nagpaila
kanato nga mga Pilipino.

A. Tubaga ang mga pangutana.

1. Diin gikan ang sayaw nga Polka sa Nayon?
a. Laguna b. Batangas c. Cebu
2. Unsa ang mga sinina sa mga babaye ug lalaki niini nga
sayaw?
a. Amerikana
b. Baro ug Saya
c. Barong Tagalog ug Maria Clara
3. Unsang okasyon sa eskwelahan kini gipasundayag kauban
sa ubang lumad nga mga sayaw.
a. Recognition Day b. King and Queen c. Nutrition Day

B. Magsulat og 2 ka hugpulong nga reaksiyon o opinyon

mahitungod niini.
Kompletoha ang blangko.

Rubrics:
1 puntos- Nakasulat og usa ka hugpulong na reaksiyon o
opinyon sa isyu.
2 puntos- Nakasulat og duha o mas daghan pang
hugpulong na reaksiyon o opinyon sa isyu.

11
 Nganong kinahanglan nga atong ipasigarbo ang atong
Pilipinhong sayaw sama sa Polka sa Nayon?

Sa akong panghuna-huna, _____________________

_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________.

Karagdagang Gawain

Isulat sa usa ka papel ang imong reaksiyon niini nga isyu.

Pilia ra ang usa sa tulo ka panugod (Alang nako, Sa akong
panghuna-huna o Sa akong opinyon) ug kompletoha ang
hugpulong.

“Ang mga inahan kinahanglan dili na

magtrabaho sa mga buluhaton sa balay sa kada
Sabado ug Domingo.”
________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
__________________________________________________.

12
 13
Subukin Balikan
1. b 1. Hyperbole
2. a 2. Personipikasyon
3. a 3. Hyperbole
4-5. Gilauman nga 4. Personipikasyon
magkalahi-lahi ang tubag. 5. Metapora
Pagyamanin
Isagawa Tayahin
1. a
2. c 1-5 1. B
3. a 2. c
4. a Gilauman nga magkalahi- 3. A
5. a
lahi ang tubag.
4-5
Puweding magkalahi-lahi
ang tubag.
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian

Curriculum Guide sa MTB-MLE 3, 133

Most Essential Learning Competencies (MELC) 2020 for MTB-MLE
Grade III Q3
Bamba, Nelia D. et.al, MTB-MLE Kagamitan ng Mag-aaral
(Tagalog- Baitang 3) 2014, 21 E Boni Serrano Ave., Quezon
City, Book Media Press, Inc.,140-146

14
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Region XI (DepEd- XI)

F. Torres St., Davao City

Telefax: (082) 291-1665; (082) 221-6147

Email Address: regionxi@deped.gov.ph * lrms.regionxi@deped.gov.ph