PAGSULAT NG LATHALAING PANG-ISPORTS

Modyul ng Mag-aaral sa
Filipino Piling Larang-Isp rts
IKATLONG KWARTER •MODYUL 6•LINGGO 6

JENEFER CAGAS-TIONGAN
Tagapaglinang ng Modyul

Kagawaran ng Edukasyon – Cordillera Administrative Region

1
 Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyong Administratibo ng Cordillera
Wangal, La Trinidad, Benguet

Inilathala ng
Sistema ng Pamamahala at Pagpapaunlad ng Hanguan ng Pagkatuto
Rehiyong Administratibo ng Cordillera

PAUNAWA HINGGIL SA KARAPATANG SIPI

2020

Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293 na hindi maaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa
man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaaan o tanggapan kung saan ginawa ang
isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa maaring
gampanin ng nasabing ahensya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang
kondisyon.
Ang materyal ay nagawa para sa implementasyon ng K-12 Kurikulum ng Kagawaran
ng Edukasyon. Alin mang bahagi nito ay pinahihintulutang kopyahin kung ito ay para sa
pag-aaral ngunit kailangang kilalanin ang may-ari nito.

2
Aralin 2: Pagsulat ng Lathalaing Pang- isports
MGA INAASAHANG MATUTUHAN:

Magandang araw sa iyo!

Malugod na pagbati sapagkat natapos mo na ang mga naunang modyul. Ngayon ay

sisimulan mo na ang susunod na modyul. Mahalagang magpatuloy ka pa rin sa iyong
pagpupursigeng matuto ng mga aralin sa Filipino Piling Larang-Isports.

Malilinawan ka sa modyul na ito tungkol sa mga angkop na wika sa pagsulat ng

lathalaing pang-isports. Pagkatapos mo ng modyul na ito, inaasahang nakasusulat ka ng
sulating batay sa maingat, wasto at angkop na paggamit ng wika at naisasaalang-alang
mo ang etika sa pagbuo ng lathalaing pang-isports.

SUBUKIN
PANIMULANG PAGSUBOK

HANAPIN MO. Hanapin sa parisukat ang mga salita na maiuugnay sa mga angkop na
diskripsiyon ng lathalain. Isulat ang salita na nahanapan mo sa iyong sagutang papel.

P A M A M A H A Y A G
L S M A K U L A Y M N
I K A T O H A N A N B
B N N M P U T A N A G
A K A W I L I W I L I
N G S G B A T I D O P
G B A L I T A D S Y F
A O N K A S A Y S A Y

1. Nakabatay sa mga nangyari sa buhay, nakalap at naitalang tunay na kaganapan.

2. Sulating nagpapahayag ng mga impormasyon para ma______ang mga pangyayari.
3. Isang uri ng sulating _____________ .Ito ay maaring pasulat o pasalita.
4. Nagsusulat tayo nito dahil gusto nating man________.
5. Ang mga impormasyon dito ay maaaring mula sa _________.
6. Hindi lamang ____________ang iniuulat sa isports, mayroon ding lathalain.
7. Naisusulat ito sa paraang ____________ sa mga mambabasa.
8. Isang uri nito ang lathalaing mula sa ka_________ng isang tao.
9. Anomang sulatin ay may katuturan.
10.Ginagamitan din ito ng mga pang-uri at __________na salita.

7
AYUSIN MO. Ayusin ang mga nakarambolang letra na bumubuo sa pagsulat ng lathalain.
Isulat ang nabuong salita sa iyong sagutang papel.

11. Ang manunulat ay dapat na masining.

N M A A H I K I L
12. Isa sa katangian nito ay organisado o may _________.

K I A A S A N H
13. Ito ay katulad ng sanaysay mula sa salaysay at _________.

S Y A A N
14.Isa itong pamamaraan sa pangangalap ng impormasyon.

M A Y A N A P
15. Ayon sa Ingles we write to ___________,not to impress.

S S E X P E R

kumusta ? Natapos mo na ba ang pagsasagot? Sa iyong palagay ba ay nakasagot

ka nang wasto? Upang malaman, ihambing ang iyong kasagutan sa Susi ng Sagot .

Kung ang lahat ng iyong sagot ay tama, magaling! Maaari mo pa ring pag-aralan ang
modyul na ito upang makapagbalik-aral sa iyong mga nalalaman.
Kung nakakuha ka naman ng mababang marka, huwag kang malungkot,
matutulungan ka pa lalo ng modyul na ito na maintindihan ang mga konseptong maaari
mong gamitin sa pang-araw-araw na pamumuhay.

Handa ka na ba? Simulan na natin ang pag-aaral.

BALIKAN
Pagkatapos mong matutuhan ang pagsulat ng balitang pang-isports at mga wikang
ginagamit sa sulating ito, nais kong madagdagan pa sana ang iyong nalalaman sa pagsulat
lalo na sa lathalaing pang-isports na siya namang pokus natin sa modyul na ito. Muli
kitang hinihikayat na magpokus sa pag-aaral dito, sinisiguro kong marami kang malalaman
tungkol sa ating paksa. Mahal kong mag-aaral, panatilihing maging tapat sa paggawa ng
mga naiatas na gawain, huwag kang mag-alala sapagkat alam kong kayang-kaya mo ang
mga gawaing inihanda ko.
Ang lathalaing pang-isports ay nababasa din natin sa pahinang pampalakasan ng
magasin o pahayagan.

8
Gawain 1. Balikan Mo, Napag-aralan Mo!

Panuto: Isulat sa inyong sagutang papel ang tamang salita na ipupuno sa patlang
upang mabuo ang konsepto ng bawat pangungusap. Piliin ang sagot sa loob ng
kahon.

istilo naglalarawan nagsasalaysay

magpabatid malaya sanaysay

1. Ang lathalain ay isang _______ batay sa tunay na pangyayari na nagtataglay ng

mga pagpapaliwanag, sanligan at pangangatwiran ng sumulat.
2. Ang pangunahing layunin nito ay manlibang kahit na ito‟y maaari ring _______ng
impormasyon o makipagtalo.
3. _______ ang pagsulat nito dahil walang tiyak na haba depende sa nilalaman na
gustong itala.
4. Maaari ring isulat sa anumang istilo o porma.
5. Gumagamit din ito ng mga salitang _________ o tayutay.

TUKLASIN
N
Bago natin ipagpatuloy ang pagtalakay, nais kong malaman muna ang iyong
idea sa pagkakaiba at pagkakatulad ng balitang pang-isports at lathalaing pang-isports.
Muling ilabas ang iyong sagutang papel at tuklasin ang iyong nalalaman sa pamamagitan
ng pagpuno sa tsart.

Aspekto Balita Lathalain

Pagkakasulat (pormat)
Wikang ginagamit
Paksa
Pagkakatulad

Ano sa palagay mo tama kaya ang mga hinuha mo?

Tingnan mo nga kung magkatugma ang ating sagot. Tingnan sa pahina ng susi ng sagot.
.
SURIIN

Kung ang balitang pang-isports ay batay sa mga makatotohanang impormasyon, ay

ganoon din ang lathalaing pang-isports.
Kung ang balita ay isinusulat sa paraang baliktad na piramide, ang lathalain naman ay
maaaring isulat sa anumang pormat. Alamin natin ang iba pang impormasyon tungkol sa
pagsulat ng lathalain

9
 Ang Lathain ay isinusulat upang magpabatid, maglahad at magpalawak ng
isang balita o isang impormasyon at isang makatotohanang pangyayari batay sa karanasan
o pag-aaral, pananaliksik o pakikipanayam at isunusulat sa paraang sa kawili-wili. Isang
pamamaraan upang ang isang pahayagan ay mas magkaroon ng buhay at kulay. Ang
pagsusulat ng isang lathain ay nakasalalay sa malikhaing kaisipan ng isang manunulat.
Bilang isang karaniwang sanaysay, nagtataglay ito ng maramdamin, personal o magpag-
patawang pangyayari. Ang pangunahing layunin nito ay upang magpatid, magpayo,
magturo, at manlibang kahit na ito‟y maaari ring makipagtalo.

Katangian ng Lathalain
1. Walang tiyak na haba , maaaring maikli, mahaba depende sa nilalaman ng gustong
itala.
2. Batay sa katotohanan na maaaring may kaugnayan sa balita.
3. Naisusulat sa himig ng payak na pakikipagkaibigan.
4. Maaaring sulatin sa una, ikalawa o ikatlong panauhan.
5. Maaaring gamitan ng mga pang-uri, tayutay, o idyoma hanggat kinakailangan.
6. Nagsasaad ng mga ulat batay sa masusing pananaliksik at pakikipanayam.
7. Karaniwang naisusulat sa paraang pataas ang kawilihan (suspended interest
structure)
8. May panimula, katawan, at wakas.

Tandaan na makatotohanan ang isang lathalain. Ngayon ano-ano ang maaring

paksa o uri ng isang lathalain?

Mga uri ng lathalain

1. Lathalaing Nagpapabatid. Nagbibigay ng kapakipakinabang na ulat, nagdaragdag

ng kaalaman o karunungan at may layuning magturo o magpayo.
2. Lathalaing Pabalita. Batay sa isang balitang nakapupukaw-damdamin. Pinapalawak
ang bahagi na may pangyayaring di-pangkaraniwan, may kababalaghan o
makabagong likha na nakapagbibigay sa mamababasa ng kaalaman, simpatya at
kawilihan.
3. Lathalaing Pangkatauhang Dagli. Ang paksa nito ay ang paglalarawan ng kilalang
tao, ang kanilang buhay, karanasan,Gawain, patakaran sa buhay at dahilan ng
kanilang tagumpay o kabiguan.
4. Lathalaing Pangkasaysayan. Nahahawig sa lathalaing nagpapabatid subalit ang
pinapaksa nito ay isang kasaysayan ng tao, bagay o lunan.
5. Lathalaing Pansariling Karanasan. Nauukol sa mga hindi pangkaraniwang
karanasan ng manunulat o ng ibang tao ayon sa pagsasalaysay ng may-akda.
6. Lathalaing Pakikipanayam. Ang paksa nito ay kuro-kuro at kaisipan ng isang tao na
nakalap sa pamamagitan ng isang pakikipanayam.
7. Lathalaing Panlibang. Ang layunin nitoy nagbibigay kaaliwan, pinakapipili ang paksa
upang magsilbing gamut sa mga taong nalulumbay o pampalipas sa oras ng mga
taong nais maglibang.

Ibig sabihin may “lalim” ang paglalahad ng lathalain ng mga paksa o impormasyon hinggil
sa mga pangyayari kumpara sa balita.
Dalawa ang layunin ng lathalain: (1) sabihin kung ano ang nangyari (state a fact); at
(2) bigyang-mukha ang katotohanan o impormasyong ito (giving it a human face).

10
 Bahagi ng Lathalain

1. Panimula o Introduksiyon. Ang introduksiyon ang pinakamahalagang bahagi ng

lathalain. Ito ang magsisilbing pamukaw sa atensiyon ng inyong mambabasa. Upang
maging mabisa ang inyong introduksiyon, lagyan ito ng emosyon, drama, mga
siniping pahayag na interesante, malinaw (vivid) na deskripsiyon ng pangyayari.
Tiyaking „kapani-paniwala‟ ang tauhang inyong inilagay sa istorya. Ibig sabihin,
dapat na buhay at gumagalaw ang tauhan sa inyong lathalain. Huwag MAG-
IMBENTO para hindi masakripisyo ang inyong integridad bilang
mamamahayag/manunulat. Gumawa ng magandang setting para sa inyong istorya.
Likhain ang napakainam na atmosphere o kaligiran . Ilarawan nang mabuti ang
umpisa ng mga pangyayari o ang pinag-ugatan ng inyong salaysay.Maging
malikhain sa pagsusulat ng inyong introduksiyon sa pamamagitan ng paggamit ng
pananalitang angkop na angkop sa inyong introduksiyon.
2. Katawan o Nilalaman. Tinatalakay ang buong saysay ng kuwentong inyong
isinusulat. Dapat manatili itong “tapat” sa introduksiyon. Ibig sabihin, dapat masagot
nito ang mga tanong o matalakay nang husto ang paksang inyong isinusulat. Upang
maging mabisa ang pagsulat ninyo ng pinakakatawan ng inyong lathalain, dapat
gumamit ng makukulay subalit hindi naman napakatatayog na mga salita ,manatiling
nakapokus sa paksa, siguruhin ang coherence o ang wastong pagkakabit-kabit ng
mga ideya, tiyaking hindi naman siksik na siksik ang mga impormasyon para hindi
magsawa ang mga mambabasa. Sa pagtalakay, mahalagang ilagay lamang ang
pinakakaugnay (relevant) o pinakamahalagang impormasyon.
3. Kongklusyon o wakas. Nilalagom ang buong istorya at dapat itong magbigay ng
napakalakas na impresyon para hindi malimutan ng mambabasa ang isinulat mo.
Mahalaga rin na isaalang-alang ang kredibilidad ng iyong sinulat sa paggamit ng
“multi-sources” at siyempre laging tiyaking tama ang inyong bantas (punctuations),
baybay (spelling) at konstruksiyon ng inyong mga pangungusap.Manatili sa tense o
panahunan ng inyong istorya. Iwasan din ang mahahaba at makakapal na
pangungusap.

PAGYAMANIN

Gawain 2. Basahin at Pagyamanin Mo!

Panuto: Suriin ang halimbawa ng lathalain at sagutan ang mga katanungan

patungkol dito. Muling kumuha ng iyong sagutang papel.

11
 (hinango mula sa https://angtinignatinblog.wordpress.com/isports-lathalain-2/)

1. Mula sa binasa mong halimbawa ng lathalain , magtala ng limang tayutay, idyoma

o masining na salita.
2. Ano-anong katangian ang tinataglay ni Anthony Duyao para makamit ang kanyang
tagumpay?
3. Anong panauhan ng pang-uri ang ginamit ng awtor?
4. Sa palagay mo anong uri ng lathalaing pampalakasan ito?
5. Bakit kaya? Ano ba ang nilalaman ng artikulo?

12
 ISAISIP

Dance Sports, isport ng makabagong mundo

Sayaw dito, hataw doon. Kasabay ng mga hiyawan ng mga manonood ang
indak ng mga mananayaw sa dance floor. Ang mga nakabibinging sigaw nila ang
nagpapainit sa sayawan sa ganitong uri ng isport: ang dance sport.
Ang dance sport ay inimbento dahil sa pagsama ng pagsasayaw at isports.
Kinikilala na ito bilang isport sapagkat ang ganitong uri ng gawain ay sadyang mahirap at
nagpapakita ng kagalingan ng mananayaw sa pag-indak hindi lamang sa pagiging atleta.
Nararapat lamang ito na tanghalin bilang isa na ring isport sapagkat mahirap ito na
matotohanan at kailangan din nito ng kahirapan sa pagsasanay katulad ng ibang isports.
Sa kasalukuyan, ang bagong isport na ito ay kinikilala na bilang isang di-
karaniwang isports ng Philippine Sports Commission at isasama na ring isang kompetisyon
sa Olympics. Dito maipapakita rin ang talento at kakayahan sa paghataw sa mundo ng
isports.
Mula sa https://angplumasite.wordpress.com/2017/02/01/lathalain/

6. Paano isinulat ang panimula ng lathalain?

7. Paano inilarawan ng manunulat ang dance sport sa katawan ng lathalain ?
8. Paano isinulat ang wakas ng lathalain?

Muling silipin ang pahina ng susi ng sagot kung pareho tayo ng sagot.

ISAGAWA

Nasundan mo ba ang pamamaraan sa pagsulat ng lathalaing pang-isports?

Ngayon naman, magbasa tayo ulit ng isa pang halimbawa ng lathalain. Sagutan ang
mga tanong sa susunod na pahina.

.
Rubiks Cube: Laruang patok sa lahat

Ikot dito, ikot doon, ikot pataas. At ikot pababa.

Talaga nga namang nakakahilong ayusin ang
laruang kinahuhumalingan ng mga kabataan at
matanda na rin hanggang ngayon, ang Rubik’s
Cube.

13
.
Ang laruang ito’y isang mekanikal
na puzzle na naimbento ng Hungarian Sculptor at
propesor sa arkitektura na si Erno Rubik noong
1974.
Orihinal itong tinawag na Magic Cube at
pinangalanan ng nakaimbento noong 1980.Binubuo
ito ng anim na mukha na may tigsisiyam na etikita
at may anim na kulay na kadalasan ay puti, dilaw,
pula,asul, berde, at kulay dalandan, Mayroon itong
pivot mechanism para makaikot nang maayos at
mahalo sa ibang kulay nang hindi nasisira. Mayroon
itong iba’t ibang baryasyon: may 2X2X2 na tinatawag
na mini cube, Junior Cube o ice cube, may 3X3X3 na
standart cube, 4X4X4 na tinatawag na Rubiks
Revenge o Master Cube at 5X5X5 na Professors
Cube, mayroon namang malalaki pa nito tulad ng V-
Cube 6 at V-Cube 7.
Unang ginawa ng Budapest toy shops ang unang
grupo ng mga cube noong 1977.Binuo ang cube na
may pinagkabit-kabit na piyesa hindi katulad ng
ginawa ni Larry Nichols na kailangan pang gamitan
ng magnet kaya mas mahal. Noong Setyembre 1979,
dinala ng Ideal Toys ang laruan sa kanlurang bahagi
ng mundo at nagkaroon ng International Debut sa
mga toy fairs sa London,Paris, Nuremberg, at New
York

14
 .
na napagwagian ng Vietnames na estudyante sa Los
Angeles ng may 22.95 na Segundo. Noong 2003, ang
kompetisyon ay naging best average sa tatlo
hanggang limang subok at mayroon pa ring single
time record. Ang World Cube Association ang
humawak ng mga kompetisyon at gumawa ng
kagamitan para magtala ng oras noong 2004 na
tinatawag na Stackmat ti mer. Hinirang naman na
kampeon sa single time record si Erik Akkersdijk
noong 2008 Czech Open na may 7.07 segundo at
nagkamit naman ni Yu Nakajima ang world record sa
best average na may 11.28 segundo noong Mayo
4,2008. Noong nakaraang taon, isang Pilipino na
nasa ika-anim na baitang ang naitala sa kasaysayan
ng Rubiks Cube Competition bilang pinakabatang
kampeon nang mapagwagian ang ikatlong pwesto sa
2019 World Cube Association World Championship na
ginanap sa Melbourne, Australia. (Hango sa Ang Metrian NHS
School Paper)

A. Suriin ang halimbawa ng lathalaing binasa at sagutan ang mga katanungan patungkol
dito. Muling kumuha ng iyong sagutang papel.

1. Anong uri ng lathalaing pampalakasan ang iyong binasa?

2. Bakit?
3. Ano-anong katangian ang nakapaloob dito?

15
B. Sa pamamagitan ng timeline chart isulat ang mga makatotohanang impormasyong
nakalap ng awtor tungkol sa kanyang paksa. GUMAWA NG TALAHANAYAN SA
SAGUTANG PAPEL .

Petsa Lugar/Taong Kasangkot Mahalagang Pangyayari

Subukan mong iwasto ulit ang iyong kasagutan, sumangguni sa pahina ng susing
sagot.
Kumusta naman ang iyong iskor?

Ipagpatuloy pa ang pagsagot sa panghuling pagsubok, muling kunin ang sagutang

papel.

TAYAHIN

PAG-ISIPAN MO: Isulat ang mga katangian ng lathalaing pampalakasan sa iyong

sagutang papel. MAGTALA NG WALONG KATANGIAN.

lathalainin

16
PAGTAPAT-TAPATIN: Itapat ang deskripsiyon na nasa hanay B sa mga Uri ng lathalain sa
hanay A. Isulat ang letra ng sagot sa inyong sagutang papel.

HANAY A HANAY B
Pabalita A.tungkol sa paglalarawan ng buhay ng natatanging manlalaro

Dagli B. ang paksa nito ay kuro-kuro at kaisipan ng isang tao na

nakalap sa pamamagitan ng isang pakikipanayam

Nagpapabatid C. nauukol sa mga hindi pangkaraniwang karanasan ng

manunulat o ng ibang tao ayon sa pagsasalaysay ng may-
akda
Pangkasaysayan D. ang layunin nitoy nagbibigay kaaliwan, pinakapipili ang
paksa
Panlibang E. ang paksa nito ay tungkol sa kasaysayan ng manlalaro, ng
laro at ng lugar.
Pansariling karanasan F. batay sa balitang nakawiwili, nakapupukaw ng damdamin at
di-pangkaraniwan
Pakikipanayam G.naglalahad ng impormasyon o karunungan

KARAGDAGANG GAWAIN

Sa inyong papel, magsulat ng isang lathalaing Pangkatauhang Dagli. Tandaan ang

mga dapat isaalang –alang sa pagsulat.
GABAY SA PAGMAMARKA SA LATHALAING PANGKATAUHANG DAGLI

17
 18
ISAGAWA
A. 1. Lathalaing pangkasaysayan 2. Dahil nagtatampok ng kasaysayan ng larong Rubics
Cube, sino ang imbentor at mayroong timline ng pangyayari , 3. Naglalahad ng
kasaysayan
B.
Petsa Lugar/tao Pangyayari
Hal. 1974 Erno Rubic Naimbento ang magic rubic
Pinangalanan ang kanyang
1980 Erno Rubic imbensiyon ng magic rubic
Ibase ang sagot sa artikulo
TUKLASIN
BALITA LATHALAIN
Pagkakasulat Baliktad na piramide Anomang pormat
Madalas ay parisukat
Wika pormal Pormal at impormal
paksa Anomang may kaugnayan Natatanging paksa
sa isports di-karaniwan
PAGKAKATULAD Sulating pang-isports
Makatotohanan
Gumagamit ng malikhaing pahayag
PAGYAMANIN
A.
1. binuhos ng Diyos ang biyaya tila nasalo lahat ng bata
biniyayaan ng talento, pawis at dugo ang ibinigay sap ag-eensayo, daan sa pagiging
tanyag, tanyag na manlalaro
2. Nakasanayang maglaro, may angking talent sa paglalaro ng sepak takraw, palagiang
nag-eensayo
3. Pangatlong panauhan ng pang-uri
B. 1. Nagpapabatid 2. Nagtatampok at naglalahad ng impormasyon tungkol sa dance sport 3.
Mayroon; nakabibinging sigaw,
SUBUKIN –PANIMULANG PAGSUBOK:
1. katotohanan 11. MALIKHAIN
2. __batid 12. KAISAHAN
3.pamamahayag 13. SANAY TAYAHIN
4. __libang 14. PANAYAM
5. ulat 15. EXPRESS 1. F 2. A 3. G
6. balita 2. 4. E 5. D 6. C 7. B
7. kawili-wili
8.__ranasan
9.saysay
10.makulay
SUSI NG SAGOT
 19
TAYAHIN
Mga inaasahang sagot na katangian ng Lathalaing Pang-isports
1. Walang tiyak na haba
2. Batay sa katotohanan
3. Naisusulat sa himig ng payak na pakikipagkaibigan.
4. Maaaring sulatin sa una, ikalawa o ikatlong panauhan.
5. Maaaring gamitan ng mga pang-uri, tayutay, o idyoma
6. batay sa masusing pananaliksik at pakikipanayam.
7. Karaniwang naisusulat sa paraang pataas ang kawilihan
8. May panimula, katawan, at wakas.
 TALAAN NG SANGGUNIAN

De Laza, Crizel S. Pagbasa at Pagsusuri ng iba’ ibang Teksto Tungo sa

Pananaliksik. Manila: Rex Book Store, 2016.

Luistro, Armin at Ocampo, Dina S. “Filipino sa Piling Larang-Isports.”Kagamitan ng

mag-aaral.2016

Memis, Carmella . Pagsulat ng Balitang

Pampalakasan:https://www.academia.edu/9398896/.Negros Orriental
University

Mula sa Website:

https://www.slideshare.net/ghiemaritana/pagsulat-ng-tanging-lathalain
https://www.slideshare.net/janebing21/lathalain
https://www.scribd.com/doc/101986005/Uri-Ng-Lathalain

Para sa mga katanungan, puna o fidbak, sumulat o tumawag:

Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyong Administratibo ng Cordillera

Pampaaralan Sangay ng Benguet, Wangal, La Trinidad, Benguet,
2601
Fax No.: (074)-422-4074
Email Address: car@deped.gov.ph

20