Φορητοί Πυροσβεστήρες και χρήση αυτών (ερώτηση 57Β)

Ο πυροσβεστήρας είναι μια φορητή η τοπικής εφαρμογής (σταθερή για αυτόματη λειτουργία)
συσκευή άμεσης κατάσβεσης φωτιάς, η οποία αποτελείται:

1.από το κυρίως μεταλλικό δοχείο,

2.από το κατασβεστικό υλικό που
υπάρχει μέσα σε αυτό,
3.από το κλείστρο ελεγχόμενης απελευθέρωσης
του κατασβεστικού υλικού,
4.από το μανόμετρο στο οποίο αναγράφεται η
πίεση που ασκείτε στο εσωτερικό του
πυροσβεστήρα και
5.από την ασφάλεια η οποία δεν επιτρέπει τον
ανεξέλεγκτο χειρισμό της απελευθέρωσης του
κατασβεστικού υλικού.

Το εσωτερικό των πυροσβεστήρων σκόνης, αφρού, νερού, τελεί

υπό πίεση 12-15Bar, μέσω του προωθητικού αερίου του
αζώτου. Όλα τα παραπάνω εξαρτήματα του πυροσβεστήρα πλην
της ασφάλειας, έχουν υποστεί τους απαραίτητους ελέγχους και
δοκιμές από αναγνωρισμένα εργαστήρια πιστοποιήσεων και
έχουν λάβει το απαραίτητο ( CE ) το οποίο βρίσκεται γραμμένο
σε εμφανή θέση του εξαρτήματος (όχι σε αυτοκόλλητη πινακίδα)
σε ανάγλυφη η εσώγλυφη γραφή, βεβαιώνει και πιστοποιεί την
ποιότητα και τις αντοχές του καθ’ ενός από αυτά. Ακόμη και το
κατασβεστικό υλικό διαθέτει την πιστοποίηση ( CE ) η οποία
είναι γραμμένη στις συσκευασίες διάθεσης.

Στοιχεία πυροσβεστήρα

Όλοι οι πυροσβεστήρες της αγοράς, από τον πιο μικρό εως τον πιο μεγάλο, επάνω στο μεταλλικό
στέλεχος της φιάλης και όχι σε αυτοκόλλητη πινακίδα, είναι χαραγμένα τα εξής συγκεκριμένα
στοιχεία
1) Το όνομα της κατασκευάστριας εταιρείας
2) Το έτος κατασκευής
3) Ο συριακός αριθμός
4) Το γνωστό μας CE της ευρωπαϊκής πιστοποίησης
5) Ο αριθμός άδειας της πιστοποίησης για το συγκεκριμένο προϊόν και
6) η ονομαστική δοκιμαστική πίεση που εφαρμόστηκε στον πυροσβεστήρα, κατά τον πρότυπο
έλεγχο.
Όλα μαζί αυτά τα στοιχεία δίνουν στον αγοραστή, η κάτοχο, η ενδεχομένως στον ερευνητή,
(Πυροσβεστική υπηρεσία) συγκεκριμένες πληροφορίες, όπου ο κάθε ενδιαφερόμενος
γνωρίζοντας τες , είναι σε θέση να σχηματίσει την πρώτη εικόνα είτε για την επιλογή είτε για τον
έλεγχο, είτε για την νομιμότητα της συσκευής, ακόμη κι αν δεν έχει σχέση με το αντικείμενο.

Παρακάτω θα αναλυθούν οι κατηγορίες και οι τρόπους χρήσης των φορητών πυροσβεστήρων.

1
Πριν απ' όλα να θυμίσουμε ότι οι φωτιές έχουν κατηγοριοποιηθεί με βάση την καύσιμη υλη από
την οποία προέρχονται και ο συμβολισμός της κάθε μιας από αυτές, είναι.

 Τύπος Α: Στερεά Υλικά.

 Τύπος Β: Υγρά καύσιμα.
 Τύπος C: Αέρια.
 Τύπος D: καύσιμα μέταλλα όπως μαγνήσιο,
τιτάνιο, κάλιο.

1) Οι φωτιές που προέρχονται από στερεά

καύσιμα, όπως το ξύλο, το χαρτί, το ύφασμα, γεωργικά προϊόντα, πλαστικά, λάστιχα, κ.α.
ανήκουν στην κατηγορία (A) η (a). Οι πυρκαγιές αυτές ονομάζονται κοινές πυρκαγιές κατηγορίας
τύπου Α.

2) Οι φωτιές που προέρχονται από υγρά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο, το μαζούτ, η βενζίνη, η
άλλα παράγωγα υγρά του πετρελαίου, το διαλυτικό, το νέφτι κ.α. οινόπνευμα κ.α. ανήκουν στην
κατηγορία (B) η(b)

3) Οι φωτιές που προέρχονται από αέρια καύσιμα όπως το γκάζι, το φυσικό αέριο, η ακόμη και
από ανάμιξη αεριών π.χ. ασετιλίνης και οξυγόνου, ανήκουν στην κατηγορία (C) η (c)

4) Οι φωτιές που προέρχονται από το ηλεκτρικό ρεύμα, είτε μονοφασικό είτε τριφασικό, από
ηλεκτρικούς πίνακες, από ηλεκτρικές συσκευές, από ηλεκτρικούς κινητήρες, μετασχηματιστές
υψηλής και χαμηλής τάσης, ηλεκτρονικές συσκευές, ανήκουν στην κατηγορία (E) η (e)

5) Οι φωτιές που προέρχονται από μαγειρικά έλαια και που συνήθως ξεκινούν από
επαγγελματικές η οικιακές κουζίνες, ανήκουν στην κατηγορία (F) η(f)

Χρησιμοποιείστε τους πυροσβεστήρες μόνο αν η φωτιά είναι μικρή και τη θεωρείτε ελεγχόμενη.
Αν δεν μπορείτε να την ελέγξετε, κτυπήστε τον συναγερμό και φύγετε γρήγορα αφού
βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει κάνεις άλλος στον χώρο.

Οι πυροσβεστήρες πρέπει να περνούν έλεγχο συντήρησης ανά έτος από την στιγμή που δεν
έχουν χρησιμοποιηθεί. Πρέπει να συντηρούνται κάτι που σημαίνει ανάδευση του υλικού τους και
έλεγχο της πίεσης. Αναγόμωση γίνεται μόνο στην περίπτωση που έχουν χρησιμοποιηθεί και
φυσικά επανέλεγχος. Όλοι οι φορητοί πυροσβεστήρες πρέπει υποχρεωτικά κάθε έτος να
συντηρούνται και κάθε 5 έτη να περνούν τεστ υδραυλικών δοκιμών . Προσοχή αν ο
πυροσβεστήρας σας δεν έχει χρησιμοποιηθεί δεν χρειάζεται αναγόμωση αλλά μόνο συντήρηση
κόστος πολύ χαμηλότερο από την αναγόμωση.

Στα πλαίσια της ενημέρωσης σας γνωστοποιούμε ότι από την 30 Μαΐου 2002 όλοι οι
πυροσβεστήρες ανεξαρτήτως μάρκας και τύπου θα πρέπει να φέρουν την ένδειξη CE ανεξίτηλα
( και όχι με αυτοκόλλητο ) στο σώμα του πυροσβεστήρα και πολλές άλλες τεχνικού περιεχομένου
αλλαγές πιο δύσκολες να παρατηρηθούν, ενώ πρέπει να συνοδεύονται με πιστοποιητικά ΕΝ3 και
97/23/ΕΕ. Ένδειξη η οποία πιστοποιεί τον εκάστοτε κατασκευαστή - προμηθευτή ότι τηρεί τις
απαιτούμενες προδιαγραφές που ορίζει το Υπουργείο Ανάπτυξης σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά
πρότυπα (ΕΛΟΤ-ΕΝ3, 97/23/ΕΕ).

2
Αναφέρουμε σχετικά και για άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά όπως αυτές περί κατασβεστικής
δύναμης των πυροσβεστήρων . Οι τιμές αυτές είναι εμφανής στο κέλυφος των πυροσβεστήρων
και δίνουν την τιμή της κατασβεστικής δύναμης του εκάστοτε πυροσβεστήρα οι οποίες ποικίλουν
από τύπο σε τύπο και καλό θα ήταν να τις προσέχουμε. Παραδείγματος χάριν τιμή
αναγραφόμενη ως εξής :

A55    B233    C

Εδώ βλέπουμε ότι σε ένα πυροσβεστήρα 12 κιλών, στην κατηγορία Α έχει κατασβεστική
δυνατότητα 55 κυβικά στην κατηγορία Β, 233 κυβικά και στην κατηγορία C δεν ορίζεται λόγω
αερίων. Έτσι λοιπόν μπορείτε να κάνετε σύγκριση κατασβεστικής δυνατότητας μεταξύ 2
πυροσβεστήρων διαφορετικής μάρκας αλλά ιδίων κιλών . Επιπλέον χαρακτηριστικά επίσης
μπορείτε να βρείτε χαραγμένα όπως πίεση (bar) λειτουργίας του πυροσβεστήρα και άλλα που
είναι συνήθως για το έμπειρο τεχνικό προσωπικό που ασχολείται με την συντήρηση και διάθεση
φορητών πυροσβεστήρων .

Ξεκινάμε λοιπόν με την ανάλυση των κατηγοριών φορητών πυροσβεστήρων.

1. Διοξείδιο του άνθρακα. (ερώτηση 56Β – 148Β)

Το διοξείδιο του άνθρακα με την κωδικό ονομασία (CO2) είναι κατάλληλος για την κατηγορία (B)
και ιδανικός για την κατηγορία (C) . Το διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να χρησιμοποιηθεί με
ασφάλεια σ' ένα ευρύ πεδίο καυσίμων υγρών και στερεών συμπεριλαμβανομένων και συσκευών
υπό ηλεκτρική τάση.

Προφύλαξη πρέπει να ληφθεί, ώστε να αποφευχθεί η επαφή με στερεό CO2 που ίσως
δημιουργηθεί και με κάθε κρύο τμήμα του σωλήνα και της χοάνης εκροής για να μην επέλθει
έγκαυμα από το ψύχος.

Το CO2 δεν είναι δαπανηρό αλλά τα δοχεία αποθήκευσής του είναι σχετικά βαριά και ο θόρυβος
του εκφυόμενου αερίου μπορεί να πανικοβάλει μη εκπαιδευμένο προσωπικό.
Μόλις το αέριο διαχυθεί, επανάφλεξη είναι πιθανή. Η χρήση του CO2 επιτρέπεται σε χώρους Η/Υ

3
και τηλεπικοινωνιών, ως καθαρού μέσου, να αποφεύγεται όμως η κατ' ευθείαν βολή επί
ηλεκτρονικού υλικού υπό λειτουργία.

Λειτουργούν με βάση την αρχή ότι το διοξείδιο του άνθρακα εκτοπίζει το οξυγόνο, αν η εύφλεκτη
ύλη διατηρήσει τη θερμότητά της, είναι δυνατόν να συμβεί αυτανάφλεξη. Το διοξείδιο του
άνθρακα είναι αέριο. Συνεπώς ένα ευάερο, ανοιχτό περιβάλλον περιορίζει την
αποτελεσματικότητά του. Εντούτοις, επειδή δεν λερώνει το χώρο, είναι ο πυροσβεστήρας που
χρησιμοποιείται κατά προτίμηση σε ευαίσθητα μηχανήματα και σε ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Σε
κλειστούς χώρους, όμως, το διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να προκαλέσει ασφυξία, γι’ αυτό αν
τον χρησιμοποιήσετε σε τέτοιο περιβάλλον, να φύγετε όταν σβήσει η φωτιά και να κλείσετε την
πόρτα πίσω σας.

2. Σπρέι αφρού. (ερώτηση 55Β – 148Β)

Οι πυροσβεστήρες αφρού είναι δραστικοί, όχι μόνο σε πυρκαγιές κατηγορίας A, αλλά ιδιαίτερα
σε πυρκαγιές που περιλαμβάνουν εύφλεκτα υγρά (βιομηχανικά λιπαντικά, καύσιμα, χρώματα)
και είναι γενικά γνωστές ως πυρκαγιές κατηγορίας B. Υπάρχουν δύο τύποι πυροσβεστήρων
αφρού, γι’ αυτό πρέπει να ελέγξετε ποιος ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες σας. Όταν
χρησιμοποιείται για να σβήσει φλεγόμενο υγρό, ο αφρός λειτουργεί:

α) ως απομονωτικό δηλ. καλύπτει με μια αδιαπέραστη μεμβράνη η οποία δεσμεύει τους

εύφλεκτους ατμούς και κρατάει μακριά το οξυγόνο

β) ως ψυκτικό επειδή αποτελείται από 95% από νερό.

Γι’ αυτόν το λόγο, ο αφρός πρέπει να διοχετεύεται πιο απαλά ώστε να μη διαπερνάει το υγρό
αλλά, αντιθέτως, να απλώνεται εύκολα πάνω του. Να προσέχετε να μη χρησιμοποιείτε αφρό
κοντά σε ηλεκτρικό ρεύμα.

4
 

2. Πυροσβεστήρες νερού. (ερώτηση 55Β)

Οι πυροσβεστήρες πεπιεσμένου νερού είναι ιδανικοί για πυρκαγιές χαρτιού, ξύλου, πλαστικού,
σκουπιδιών ή υφασμάτων. Αυτές συνήθως ονομάζονται πυρκαγιές κατηγορίας Α.

Το νερό είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό ως ψυκτικό μέσο και η επανάφλεξη είναι επομένως
δύσκολη. Η αποτελεσματικότητα του νερού ως πυροσβεστικού μέσου οφείλεται στη μεγάλη
δυνατότητα που έχει να απορροφά τη θερμότητα. Όταν διοχετεύεται σε επαρκή ποσότητα, το
νερό εξαλείφει απλώς τη θερμότητα γρηγορότερα από ό,τι την αναπαράγει η φωτιά, και έτσι η
φωτιά σβήνει.

Αλλά μη χρησιμοποιείτε νερό σε εύφλεκτα υγρά όπως βενζίνη ή έλαια. Το μόνο που θα
καταφέρετε είναι να εξαπλώσετε τη φωτιά με αποτέλεσμα να πάρει εκρηκτικές διαστάσεις!
Επίσης, επειδή το νερό είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού, δεν πρέπει να το χρησιμοποιείτε
όπου υπάρχουν ηλεκτροφόρα καλώδια—το ίδιο ισχύει για οποιονδήποτε πυροσβεστήρα
περιέχει νερό.

5. Ξηρή σκόνη. (ερώτηση 56Β – 148Β)

Η ξηρή σκόνη γενικής χρήσης είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό κατασβεστικό υλικό που
κάνει ταχύτατη καταπολέμηση πυρκαγιάς σε στερεά και καύσιμα υγρά και επίσης μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σε ανθρακούχα υλικά. Ιδανικοί για πυρκαγιές μετάλλων. Οι πυροσβεστήρες
ξηρής σκόνης αποτρέπουν με χημικό τρόπο την ανάφλεξη και θα μπορούσαμε να πούμε ότι, ως
επιβραδυντικά πυρκαγιάς, είναι μάλλον γενικής χρήσης.

Η ξηρή σκόνη δεν είναι αποτελεσματική μόνο στις πυρκαγιές κατηγορίας A και B αλλά είναι
χρήσιμη επίσης στην αντιμετώπιση πυρκαγιών κατηγορίας C. Εύλογα, αυτός ο πυροσβεστήρας
πολλαπλών εφαρμογών αποτελεί εξαιρετική προστασία για κάθε χώρο. Το πρόβλημα του
αναγκαίου καθαρισμού μετά την χρήση, δεν είναι σημαντικό, συγκρινόμενο με τις απώλειες και
τις ζημιές εξαιτίας της πυρκαγιάς

5
  

6. Λάδια & λίπη

Η συγκεκριμένη κατηγορία δεν υπάρχει στην Ευρώπη.

Είναι ένας καινούργιος πυροσβεστήρας τον οποίο τον αναφέρουμε πληροφοριακά , εμείς θα
σας συνιστούσαμε να χρησιμοποιείται το πυροσβεστήρα ξηράς κόνεως για πυρκαγιές τύπου A,
B, C.
Περισσότερες πληροφορίες για τον πυροσβεστήρα αυτόν μπορείτε να βρείτε στο
Βandgerfire.com.

7. Αέριοι υδρογονάνθρακες

Τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να αναπτυχθούν φορητοί πυροσβεστήρες, με αέριους

υδρογονάνθρακες, κυρίως των κατηγοριών HCFCs και HFCs. Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος
είναι ο κατασβεστικός παράγοντας NAF PIII σε εφαρμογές φορητού πυροσβεστήρα και απ'
ευθείας ψεκασμού.
Είναι κατάλληλο για πυρκαγιές τύπων Α,Β,C και κυρίως όταν απαιτούνται:
αδρανές και ηλεκτρικά μη αγώγιμο υλικό, καθαρότητα μετά την χρήση και μικρός χώρος /
όγκος αποθήκευσης.

Εφαρμογές μπορεί να είναι χώροι ηλεκτρονικού εξοπλισμού και Η/Υ, χημικά και επιστημονικά
εργαστήρια, στρατιωτικά οχήματα και μηχανές αεροσκαφών, αυτοκίνητα, χώροι αποθήκευσης
ή διακίνησης εύφλεκτων υγρών, χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς κ.λ.π.

Εκπαίδευση
Η επαγγελματική εκπαίδευση στη χρήση πυροσβεστήρων συστήνεται Η Ηεπαγγελματική
εκπαίδευση στη χρήση πυροσβεστήρων συστήνεται ανεπιφύλακτα. Σας προτείνουμε να
επισκεφτείτε το πλησιέστερο Πυροσβεστικό Σταθμό της περιοχής σας.

Ακολουθούν συμβουλές χρήσης φορητών πυροσβεστήρων. (ερώτηση 195Β)

6
 Φορητός Πυροσβεστήρας Ξηράς Κόνεως
 
 Τραβήξτε την περόνη ( Απασφαλίσατε)
 Κρατήστε απόσταση πάνω από 1 εως 3 μέτρα
 Στοχεύστε την Βάση της εστίας
 Πατήστε την σκανδάλη
 Σιγουρευτείτε ότι η εστία έχει σβήσει
 Αερίσατε τον χώρο

Φορητός Πυροσβεστήρας Νερού

 Τραβήξτε την περόνη ( Απασφαλίσατε)

 Κρατήστε απόσταση πάνω από 1 εως 3 μέτρα
 Στοχεύστε την Βάση της εστίας
 Πατήστε την σκανδάλη
 Σιγουρευτείτε ότι η εστία έχει σβήσει
 Αερίσατε τον χώρο

Φορητός Πυροσβεστήρας Διοξειδίου Aνθρακος

 Τραβήξτε την περόνη ( Απασφαλίσατε)

 Κρατήστε την άκρη της χοάνης απο την ειδική λαβή από καουτσούκ ή ξύλο.
(Προσοχή -78°C)
 Κρατήστε απόσταση πάνω από 1 εως 3 μέτρα
 Στοχεύστε την Βάση της εστίας
 Πατήστε την σκανδάλη
 Σιγουρευτείτε ότι η εστία έχει σβήσει
 Αερίσατε τον χώρο

Ρέτσιος Σ. Ιωάννης
Εθελοντής Πυροσβέστης - Διασώστης