ADITZAREN ASPEKTUA

- PASADO CERCANO: JAN DUT (He comido)

PASADO
(Verbo tal cual)
- PASADO LEJANO: JAN NUEN (comí)

-PRESENTE HABITUAL: JATEN DUT (Suelo comer)

HABITUAL
(Verbo + T(z)en)
-PASADO HABITUAL: JATEN NUEN (Solía comer o comía)

FUTURO - IKUSIKO DUT: veré.

( Ko / go )

- VERBOS TRINKO: tienen una forma simple (en una palabra)

AHORA MISMO Ejemplo: DATOR ( viene )
2 posibilidades
- EL RESTO de los verbos: VERBO + T(Z)EN ARI IZAN
Ejemplo: IKUSTEN ARI DA (está viendo)

- VERBOS TRINKO: tienen una forma simple (en una palabra)

UN MOMENTO Ejemplo: ZEGOEN ( ESTABA )
CONCRETO
DEL PASADO
2 posibilidades
- EL RESTO de los verbos: -T(Z)EN ARI IZAN (PASADO)
Ejemplo: IKUSTEN ARI ZEN (estaba viendo)

FUTURO - VERBO+KO AUXILIAR EN PASADO

EN EL PASADO Ejemplo: ikusiko zuen: vería

LEHENALDI IBILI NAIZ HE ANDADO

HURBILA

25
(PASADO EGIN DUT HE HECHO
CERCANO)

LEHENALDI IBILI NINTZEN ANDUVE

URRUNA
(PASADO EGIN NUEN HICE
LEJANO)

ORAINALDI IBILTZEN NAIZ SUELO ANDAR (ANDO)

EGUNERO
(PRESENTE EGITEN DUT SUELO HACER (HAGO)
HABITUAL)

LEHENALDI IBILTZEN NINTZEN SOLÍA ANDAR (ANDABA)

EGUNERO
(PASADO EGITEN NUEN SOLÍA HACER (HACÍA)
HABITUAL)

IBILIKO NAIZ ANDARÉ

GEROKOA
(FUTURO) EGINGO DUT HARÉ

Verbos simples (trinko):

tienen una forma simple para Pedro dator Pedro viene
el presente actual: Joan
ORAINALDI (doa); etorri (dator); Ibili
PUNTUALA (dabil); egon (dago). Son
(PRESENTE pocos.
ACTUAL)

El resto de los verbos utiliza Ibiltzen ari da Está andando

el presente continuo:
Egiten ari da Está haciendo
T(z)en + ari + izan

Verbos simples (trinko): nindoan Iba

LEHENALDI tienen una forma simple.
PUNTUALA
(PASADO
EN UN El resto de los verbos utiliza
MOMENTO el presente continuo: Ikusten ari nintzen Estaba viendo
CONCRET0 )
T(z)en + ari + izan (pasado)

GEROKOA IBILIKO NINTZEN ANDARÍA

LEHENALDI
EGINGO NUEN HARÍA

VERBOS SIMPLES

26
 INTRANSITIBOAK

IZAN JOAN EGON ETORRI IIBILI

Orain Lehen Orain Lehen Orain LehenL Orainn lehen Orainn Lehen
naiz nintzen noa nindoan nago nengoen nator nentorren nabil nenbilen
zara zinen zoaz zindoazen zaude zeunden zatoz zentozen zabiltza zenbiltzan
da Zen doa zihoan dago zegoen dator zetorren dabil zebilen
gara Ginen goaz gindoazen gaude geunden gatoz gentozen gabiltza genbiltzan
zarete zineten zoazte zindoazten zaudete zeundeten zatozte zentozten zabiltzate zenbiltzaten
dira Ziren doaz zihoazen daude zeuden datoz zetozen dabiltza zebiltzan

TRANSITIBOAK

eduUKAN EDUKI JAKIN EKARRI ERAMANERAMAN

Orain Lehen Orain Lehen Orain Lehenh Orainn lehen Orainn Lehen
dut nuen daukat neukan dakit Nekien dakart nekarren daramat neraman
duzu zenuen daukazu zeneukan dakizu zenekien dakarzu zenekarren daramazu zeneraman
du / zuen / dauka / zeukan / daki / zekien / dakar / zekarren / darama / zeraman /
ditu zituen dauzka zeuzkan dakizki zekizkien dakartza zekartzan daramatza zeramatzan
dugu genuen daukagu geneukan dakigu genekien dakargu genekarren daramagu generaman
duzue zenuten daukazue zeneukaten dakizue zenekiten dakarzue zenerkarten daramazue zeneramaten
dute zuten daukate zeukaten dakite zekiten dakarte zekarten daramate zeramaten

VERBOS COMPUESTOS

Dos tipos de auxiliares:

A) Para verbos intransitivos (sin objeto directo)

IZAN
Naiz Nintzen
Zara Zinen
Da Zen
Gara Ginen
Zarete Zineten
Dira Ziren

B) Para verbos transitivos (con objeto directo)

UKAN
Dut Nuen
Duzu Zenuen
Du / ditu Zuen / zituen
Dugu Genuen
Duzue Zenuten
Dute Zuten

27
ORAIN

EGUNERO
(PRESENTE HARTZEN DUGU
HABITUAL)

ATZO
(PASADO)

GERO
(FUTURO)

TXIKITAN
(PASADO
HABITUAL)
GAUR
GOIZEAN
(PASADO
CERCANO)

ORAIN

EGUNERO
(PRESENTE
HABITUAL)
ATZO
(PASADO)

GERO
(FUTURO) HELDUKO NAIZ

TXIKITAN
(PASADO
HABITUAL)
GAUR
GOIZEAN
(PASADO
CERCANO)

ORAIN

EGUNERO
(PRESENTE
HABITUAL)
ATZO
(PASADO) ERABILI NUEN

GERO
(FUTURO)

TXIKITAN
(PASADO
HABITUAL)
GAUR
GOIZEAN
(PASADO
CERCANO)

28
 ARIKETAK

1. ADITZ ASPEKTUA.

1. Gu gero, arratsaldean, kontzertura_________________. (joan)

2. Haiek oraintxe bertan bazkaltzera_________________. (etorri)

3. Umeak, nora_________________ orain?. (joan)

4. Bihar guk_________________ hamaiketakoa. (ekarri)

5. Zuek egunero_________________ ariketak. (egin)

6. Haurrek gaur goizean kartera bat_________________ kalean. (aurkitu)

7.Gurasoek datorren astean terrenoak_________________. (saldu)

8. Ikasleak manifestaldira_________________ gaur goizean. (atera)

2. ADITZ ASPEKTUA.

IRAKURRI

1. GAUR komikiak irakurri ditut

2. GAUERO komikiak irakurtzen ditut
3. ORAIN komikiak irakurtzen ari naiz

JAN

4. LEHEN txokolatea ___________________

5. EGUNERO txokolatea ___________________
6. ORAIN txokolatea ___________________

ESAN

7. GAUR GOIZEAN gezurrak ___________________

8. ASKOTAN gezurrak ___________________
9. ORAIN gezurrak ___________________

IKUSI

10. GAUR saguak ___________________

11. BATZUETAN saguak ___________________
12. ORAIN saguak ___________________

KONTUZ

Egunero joaten naiz Oraintxe DATOR

29
3. ASPEKTUA LEHENALDIAN.

ATZO MOMENTU BATEAN BETI

Jan_ zuen JaTEN ari zen JaTEN zuen
Garbitu_ zuen GarbiTZEN ari zen GarbiTZEN zuen
Joan_ zen JoaTEN ari zen → zihoan JoaTEN zen

Esaldiak osatu:

1. Atzo, adiskideek oinetakoak (EROSI) ________________.

2. Iaz, nik egunero (ENTZUN) ________________ programa hori.
3. Duela bi urte zuek lantegian (LAN EGIN) ________________?.

4. Ikasleek festa (ANTOLATU) ________________ herenegun.

5. laz gu telebistan (AZALDU) ________________.
6. Zuek duela bi aste (EKARRI) _______________ ardoa.

KONTUZ EZEZKOEKIN!

EZ: Jon EZ ARI ZEN gazta jaten

Bai: Jon EZ ZEN gazta jaten ARI

4. ADITZ ASPEKTUA.

Osatu:

1. Gaztetan, zuek igandero (IGO)____________mendira.

2. Datorren neguan eskiatzera (ETORRI) _____________ haiek.
3. Haiek igerilekura oraintxe bertan (JOAN) ____________.

4. Langileek egunero (GARBITU) ____________ kaleak.

5. Lantegiak beti asteburuetan (ITXI) ____________.
6. Datorren urtean (IRITSI) ____________ Aita Santua hona?.

30
ITZULI EGIN.

1. 2 mujeres están preparando esta tarta para aquella chica de hospital.

2. Este soldado dio su vida en la guerra de Angola por su país.

3. Desde Bakio hasta aquel pueblo han aparecido en el mar un montón

de tiburones.

4. Este viejo profesor estaba recogiendo ayer del suelo de esa clase un
montón de papeles.

5. ¿Cuántos alumnos han ido a ese museo de Vitoria?.

6. Los dos alumnos de Australia recibieron de sus padres muchas

cartas.

7. Mi hermano escribirá a mano este trabajo para el profesor del colegio

de Carlos.

8. En esa casa de la playa solía estudiar de pequeño con dos alumnos

del colegio de mi hermano.

9. Mis padres suelen apagar a las diez de la noche todas las luces de
esa casa.

10. Desde esta pista del aeropuerto saldrá el avión hacia

Barcelona.

31
32
33