Matematik SK Tahun 5 (Bahagian 1)

2 Berapakah tempoh, dalam hari,
bagi promosi beli-belah dalam

talian seperti yang ditunjukkan?
beli-belah
29 Mei 2020 hingga 5 Julai 2020
= hari Diskaun
hingga
20%
Cara 1
29 Mei hingga 31 Mei 3 hari
1 Jun hingga 30 Jun 30 hari Penghantaran
percuma di
Lembah Klang
1 Julai hingga 5 Julai + 5 hari
Jumlah hari 38 hari
Cara 2
29 Mei hingga 31 Mei = 31 hari – 29 hari + 1 hari Perlu tambah 1 hari kerana
29 Mei diambil kira.
= 3 hari
Bilangan hari dalam Jun = 30 hari
Perlu tambah 1 hari kerana
1 Julai hingga 5 Julai = 5 hari – 1 hari + 1 hari 1 Julai diambil kira.
= 5 hari
Jumlah hari: 3 hari + 30 hari + 5 hari = 38 hari
29 Mei 2020 hingga 5 Julai 2020 = 38 hari
Tempoh promosi beli-belah dalam talian ialah 38 hari.
Jika promosi itu dilanjutkan hingga 16 Ogos, hitung

tempoh, dalam hari, promosi itu diadakan.
Tempoh 62 hari adalah dari 1 hari bulan hingga 31 hari bulan .

Apakah bulan yang sesuai diisikan dalam itu?
• Bimbing murid mencari tempoh dalam hari dengan pelbagai cara. 125
4.1.1 (ii) Kemukakan pelbagai soalan untuk mengukuhkan pemahaman
murid.
Tahun, bulan dan hari
Hitung tempoh projek menaik taraf kompleks sukan,
dalam hari, berpandukan maklumat di sebelah.
PROJEK UNTUK
KESEJAHTERAAN 1 Disember 2019 hingga 19 Januari 2021
PENDUDUK = hari
PROJEK: MENAIK TARAF
KOMPLEKS SUKAN
1.12.2019 hingga 31.12.2019 = 31 hari
TARIKH MULA: 1 DISEMBER 2019
TARIKH SIAP: 19 JANUARI 2021 1.1.2020 hingga 31.12.2020 = 366 hari
1.1.2021 hingga 19.1.2021 = (19 – 1 + 1) hari
= 19 hari
Jumlah hari: 31 hari + 366 hari + 19 hari
= 416 hari
1 Disember 2019 hingga 19 Januari 2021 = 416 hari
Tempoh projek menaik taraf kompleks sukan ialah 416 hari.
Cuba hitung tempoh, dalam hari, dari 13 Jun 2021 hingga 20 April 2023.
1 Kira tempoh yang berikut. Nyatakan jawapan dalam hari dan jam.
a 9:20 a.m., hari Sabtu hingga 11:20 a.m., hari Ahad.
b Jam 1650, hari Isnin hingga jam 0550, hari Jumaat.
2 Berapakah tempoh yang berikut dalam hari?

a 2 Januari 2018 hingga 13 Januari 2018.
b 14 Februari 2020 hingga 6 April 2020.
c 9 Oktober 2019 hingga 5 Februari 2020.
Projek Pembinaan Rumah Kedai
3 Berdasarkan jadual di sebelah,
Projek Tarikh Tarikh
hitung tempoh, dalam hari, bagi: mula siap
a projek fasa pertama.
Fasa Pertama 22.10.2018 17.1.2020
b projek fasa kedua. Fasa Kedua 25.2.2021 3.2.2023
126
4.1.1
TUKAR UNIT MASA
Jam ke minit
1
Tukar jam kepada minit.
1 Pagi ini kita 2
bersenam selama 1
setengah jam. jam = minit
2
1 1 30
jam = ( × 60) minit
2 2
1
= 30 minit
1
jam = 30 minit
2
1
jam ialah 30 minit.
2
1
Tempoh rehat ialah jam. Nyatakan dalam minit.
3 1 jam = 60 minit
jam × 60 minit
3
2 1 4 jam = minit
3 3
1 4 jam = (1 4 × 60) minit
7 15
= ( 4 × 60) minit Jarum minit bergerak
1 dari 12 hingga 1.
= 105 minit
3 jam = minit
1 4 jam = 105 minit
JAM PECAHAN 11 1
12
12 1
11 1
1 Lengkapkan label pecahan pada muka jam. 10 2 6
1
2 Tampal jam pecahan dalam buku tulis. 9 3
4
8 4
3 Tulis tiga penukaran unit jam yang melibatkan 2
7 5
6
pecahan. 3
5
1
Contoh: 4 jam = minit 12
• Bimbing murid menukar unit masa berdasarkan pengalaman dalam

kehidupan harian mereka. 127
4.2.1(i) • Sediakan muka jam yang mencukupi untuk semua murid bagi aktiviti
Jejak Bestari.
Hari ke jam
1 a Tukar 1 hari kepada jam.

3 Telur lalat
1
3 hari = jam bertukar kepada
larva dalam
1
1 tempoh hari
3
3 hari = 8 jam hingga 1 hari.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
1 hari = 24 jam
KITARAN HIDUP LALAT
1 1 8
3 hari = ( 3 × 24) jam Dewasa
1
= 8 jam
1 1 hari = 24 jam
3 hari = 8 jam
Pupa (10 − 20 hari) Telur (8 − 24 jam)
1 hari × 24 jam
3 hari ialah 8 jam.
Larva (4 − 7 hari)
b 1
Jika larva mengambil tempoh 5 8 hari untuk bertukar
kepada pupa, nyatakan tempoh itu dalam jam.
1
5 8 hari = jam Ingat kembali!
1 41 3 +1
5 8 hari = ( 8 × 24) jam 5× 8 = 5 × 8 + 1
1
8
= 123 jam = 41
1 8
5 8 hari = 123 jam
1
Hitung 16 hari dalam jam, iaitu tempoh pupa bertukar menjadi lalat.
4
• Bantu murid melayari Internet untuk mencari maklumat berkaitan masa.

Contohnya, tempoh tidur yang berkualiti bagi kanak-kanak 6 – 12 tahun
128 5 1
4.2.1 (ii) ialah 12 hari dan orang dewasa ialah 3 hari.
• Layari https://rb.gy/s3xc3t
Tahun ke bulan
1 Gambar di sebelah menunjukkan usia
sebuah lukisan cat minyak.
1 Lukisan ini telah
Tukar 9 6 tahun kepada bulan. 1
1 berusia 9 6 tahun.
9 6 tahun = bulan
1 1 2
9 6 tahun = (9 × 12) bulan + ( 6 × 12) bulan
1
= 108 bulan + 2 bulan
= 110 bulan
1
9 6 tahun = 110 bulan
1
9 6 tahun ialah 110 bulan.
2
2 12 3 tahun = bulan
2 38 4 3 1 tahun = 12 bulan
12 3 tahun = ( 3 × 12) bulan 38
1 tahun × 12 bulan
× 4
= 152 bulan
1 52
2
12 3 tahun = 152 bulan
3 1
5 2 tahun = bulan
AQILAH PETER
1 1 6 1 1
5 2 tahun = (5 2 × 12) bulan 5 2 tahun = (5 2 × 12) bulan
1 11 6
= (6 × 6) bulan = ( 2 × 12) bulan
= 36 bulan 1
= 66 bulan
Siapakah yang mengira jawapan dengan betul? Mengapa?
• Minta murid membuat carta pokok umur ahli keluarga dalam 129
4.2.1 (iii) pecahan tahun dan menukarnya kepada bulan.
Dekad ke tahun
1 1
Tukar 1 2 dekad kepada tahun.
1
1 2 dekad = tahun
1 3 5
1 2 dekad = ( 2 × 10) tahun
1
= 15 tahun
1
1 2 dekad = 15 tahun
Taman Sahabat
Kuching, Sarawak dibina 1
pada tahun 2005. 1 2 dekad ialah 15 tahun.
1
Berusia 1 dekad pada tahun 2020.
2
2
Pusat Pemulihan Orang
Utan Sepilok dibina
pada tahun 1964.
3
Berusia 5 dekad pada tahun 2020.
5
3
5 5 dekad = tahun
3 3 2
5 5 dekad = (5 × 10) tahun + ( 5 × 10) tahun
1
= 50 tahun + 6 tahun 1 dekad = 10 tahun
= 56 tahun
3 dekad × 10 tahun
5 5 dekad = 56 tahun
Isikan petak kosong dengan 1 dan 10.

Kedua-dua nombor itu boleh dekad = tahun
digunakan lebih daripada sekali.
130 • Bimbing murid menukar unit dengan pelbagai cara.

4.2.1 (iv) • Terapkan nilai murni seperti sayangi tanah air.
• Layari https://rb.gy/rywt0s
Abad ke dekad Telefon mudah alih ini
telah diperkenalkan
1 2
sejak abad yang lalu.
5
2
abad?
5
2
Tukar abad kepada dekad.
5
2
abad = dekad
5
Cara 1 Cara 2
2
abad
5 2 2 2
abad = ( × 10) dekad
5 5
1 1 1 1 1 1
5 5 5 5 5 = 4 dekad
10 dekad
4 dekad
2
abad = 4 dekad
5
2
abad ialah 4 dekad.
5
1 abad = 10 dekad
7 abad × 10 dekad
2 3 abad = dekad
10
7 37
3 10 abad = ( × 10) dekad
10
= 37 dekad
7
3 10 abad = 37 dekad
• Minta murid bercerita tentang barangan klasik yang berusia

1 131
4.2.1 (v) melebihi 10 tahun atau 10 abad yang pernah dijumpai untuk
aktiviti penukaran unit masa itu kepada dekad.
Abad ke tahun Wah, jangka hayat penyu
9
boleh mencapai abad!
1 10
9
Tukar abad kepada tahun. 1 abad = 100 tahun
10
9
abad = tahun abad × 100 tahun
10
Cara 1 Cara 2
100 tahun
9 9
abad = ( × 100) tahun
10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10
= 90 tahun
90 tahun
9 9
abad = 90 tahun abad ialah 90 tahun.
10 10
2 Hitung anggaran jangka hayat, dalam tahun, bagi Harimau Malaya.

Jangka hayat
Harimau Malaya 1
abad = ( × 100) tahun
lebih kurang 5
1
5
abad. =tahun
1 5 3
5 5 15 abad
0 20 40 60 80 100 200 tahun

Jangka hayat Harimau Malaya lebih kurang tahun.
3
Berpandukan garis nombor, nyatakan 1 5 abad dalam tahun.
132 • Berbincang tentang haiwan yang diancam kepupusan dan

4.2.1 (vi) terapkan nilai murni seperti cara memelihara haiwan terancam.
1 Tukar jam kepada minit.
a
5 1 1
c 8 jam
jam b jam
6 5 2
2 Gambar rajah di bawah menunjukkan pergerakan jarum minit.
Lengkapkan.
a Mula b Mula c Mula
jam = minit jam = minit jam = minit
3 Kira dan nyatakan jawapan dalam jam.

a
1 1 3
c 6 hari =
hari = b 2 hari =
4 2 8
4 Hitung.
a
2 3
tahun = bulan b 1 tahun = bulan
3 4
5 Lengkapkan.
a
1 4
dekad = tahun b 2 dekad = tahun
2 5
c
9 1
abad = dekad d 8 abad = dekad
10 5
1 1
e 6 abad = tahun f 32 abad = tahun
4 10
6 Isi petak kosong.

a
minit jam bulan
seperti seperti
1 2
9 3 hari
1
10 2 tahun
jam
4
b tahun dekad tahun
seperti seperti
1 3
7 5 abad
4
13 5 abad
dekad
10
133
4.2.1
TUKAR UNIT MASA LAGI
Jam ke minit
11
12
1 PROGRAM GOTONG-ROYONG
10 2
9
8
3
4
TAMAN SEJAHTERA
7 5
6
mula
12
11 1
10 2
9 3
8 4
7 5
6
Program gotong-royong yang ditunjukkan telah dijalankan
selama 4.5 jam. Nyatakan tempoh program tersebut dalam minit. tamat
4.5 jam = minit Darab 60 minit
untuk menukar unit
Cara 1 jam kepada minit.
3
4.5 jam = (4.5 × 60) minit 4.5
= 270 minit × 6 0
0
27 0 .0
Cara 2
4.5 jam = 4 jam + 0.5 jam
• Darab seperti mendarab
5 nombor bulat.
= (4 × 60) minit + ( × 60) minit
10 • Pastikan titik perpuluhan
= 240 minit + 30 minit diletakkan pada tempat
= 270 minit yang betul.
4.5 jam = 270 minit

Tempoh program gotong-royong ialah 270 minit.
Satu taklimat ringkas sebelum program bermula dibuat

selama 0.35 jam. Berapakah minit taklimat itu? Bincangkan.
• Minta murid menceritakan aktiviti yang dilakukan serta tempoh

dalam unit perpuluhan jam.
134 • Bimbing murid menukar unit perpuluhan jam kepada minit.
4.2.2 (i) • Terapkan nilai murni seperti bekerjasama, tolong-menolong,
semangat kejiranan dan amalan kebersihan.
Hari ke jam
1 Tempoh penerbangan dari Lapangan

Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur
ke Lapangan Terbang Pulau Jeju, Korea
ialah 0.25 hari.
Tukar 0.25 hari kepada jam. Darab 24 jam untuk

1 menukar unit hari
0.25 hari = jam 1 2
kepada jam.
0.25
Cara 1
× 24 jam
0.25 hari = (0.25 × 24) jam 1 00
= 6 jam + 05 00
06.00 jam
Cara 2
1 2 3 4
0 4 4 4 4 = 1 harii
0 6 12 18 24 jam
1 6
0.25 hari = ( 4 × 24) jam 0.25 hari =
25
hari
1 100
1
= 6 jam = 4 hari
0.25 hari = 6 jam

0.25 hari ialah 6 jam.
2 1.75 hari = jam

Cara 1 1 1 Cara 2
3 2
1 .75 1.75 hari = 1 hari + 0.75 hari
× 24 jam = 24 jam + 0.5 hari + 0.25 hari
1 7 00
= 24 jam + 12 jam + 6 jam
+ 3 5 00
4 2.00 jam = 42 jam
1.75 hari = 42 jam
• Kaitkan 0.5 hari dengan 12 jam, 0.25 hari dengan 6 jam untuk 135
4.2.2 (ii) memudahkan pengiraan.
Tahun ke bulan
Sistem suria terdiri

daripada lapan buah
planet, iaitu Utarid,
Zuhrah, Bumi, Marikh,
Musytari, Zuhal,
Uranus dan Neptun.
Planet Zuhal
Matahari
Planet Zuhal mengambil masa lebih kurang 29.5 tahun untuk membuat
satu peredaran lengkap mengelilingi Matahari. Nyatakan anggaran masa
itu dalam bulan.
29.5 tahun = bulan Darab 12 untuk
1 1 menukar tahun kepada
2 9.5 bulan kerana 1 tahun
Cara 1 × 1 2 bulan ada 12 bulan.
29.5 tahun = (29.5 × 12) bulan 1 1
59 0
= 354 bulan
+295 0
3 5 4 . 0 bulan
Cara 2
29.5 tahun = 29 tahun + 0.5 tahun
1 6
= (29 × 12) bulan + ( 2 × 12) bulan
1
= 348 bulan + 6 bulan 0.5 tahun = ( 5 ÷ 5 ) tahun
10 ÷ 5
= 354 bulan = 1 tahun
2
29.5 tahun = 354 bulan

29.5 tahun ialah 354 bulan.
Tukar 8.75 tahun kepada bulan.
136
4.2.2 (iii) • Layari https://rb.gy/u7ytwu
Dekad ke tahun
ENTERI MALAYSIA PERTAM
TEM RDANA M 57–2003) A
POH P ATA N PE PAT (19
ERKHID M KEEM
GA
HING Bapa Bapa
Perpaduan Pemodenan
Bapa Bapa
Kemerdekaan Pembangunan 1976 1981
hingga hingga
1957 1970 1981 2003
hingga hingga
1970 1976 2.2 dekad
0.5 dekad
1.3 dekad 0.6 dekad
Tukar tempoh perkhidmatan, dalam tahun, Perdana Menteri Malaysia

yang pertama.
Kira pantas dengan

menggerakkan titik 1.3 dekad = tahun
perpuluhan. 1.3 dekad = (1.3 × 10) tahun
= 13 tahun
1.3 dekad = 13 tahun
Tempoh perkhidmatan Perdana Menteri Malaysia yang pertama

ialah 13 tahun.
Hitung tempoh perkhidmatan, dalam tahun,
bagi Perdana Menteri Malaysia yang lain.
Hani terlupa meletakkan titik perpuluhan pada pernyataan di bawah.

600 dekad = 600 tahun
Di manakah letaknya titik perpuluhan itu supaya pernyataan itu benar?
• Bincangkan tempoh perkhidmatan bagi tokoh negarawan yang 137

4.2.2 (iv) lain. Terapkan nilai patriotik. Minta murid menyatakan nama penuh
Perdana Menteri di atas.
Abad ke dekad
1 Usia Kota A Famosa pada tahun

2021 ialah 5.1 abad. Tukar 5.1 abad
kepada dekad.
5.1 abad = dekad
5.1 abad = (5.1 × 10) dekad
Kota A Famosa di Melaka telah
= 51 dekad
dibina pada tahun 1511. Pintu
5.1 abad = 51 dekad gerbang ini merupakan salah
satu seni bina Eropah tertua yang
5.1 abad ialah 51 dekad. masih ada di Asia.
Bangunan Memorial
Pengisytiharan Kemerdekaan
di Melaka dibina pada tahun
1911 untuk mengenang kembali
sejarah perjuangan kemerdekaan
negara. Tarikh kemerdekaan telah
diisytiharkan oleh YTM Tunku
Abdul Rahman Putra Al-Haj
di Padang Pahlawan yang terletak
Bangunan ini berusia 1.1 abad berhadapan dengan bangunan ini.
pada tahun 2021. Tukar 1.1 abad
kepada dekad.
1.1 abad = dekad
1.1 abad = ( × ) dekad
= dekad
1.1 abad ialah dekad. Berapakah dekad dalam 0.3 abad?
• Terapkan semangat kenegaraan melalui sejarah kemerdekaan Malaysia.

138 • Minta murid membuat buku skrap tempat-tempat bersejarah dengan
4.2.2 (v) menyatakan usia tempat berkenaan menggunakan penukaran unit
perpuluhan masa.
Abad ke tahun
Robot digital pertama
1 Robot digital yang pertama dicipta berusia telah dicipta pada
0.67 abad pada tahun 2021. tahun 1954.
Tukar 0.67 abad kepada tahun.
0.67 abad = tahun
Cara 1 Cara 2
67
0.67 abad = (0.67 × 100) tahun 0.67 abad = ( × 100) tahun
100
= 67 tahun = 67 tahun
0.67 abad = 67 tahun
0.67 abad ialah 67 tahun.
2 Yang berikut ialah usia pada tahun 2021 bagi tiga peralatan digital
yang pertama dicipta.
Kamera digital Jam tangan digital Kalkulator digital

0.45 abad 1.01 abad 0.5 abad
Hitung usia peralatan di atas dalam tahun secara kiraan pantas.
Lengkapkan 0.1 abad dekad

petak kosong.
tahun bulan
• Berbincang tentang usia, dalam tahun, peralatan teknologi

maklumat yang pertama dicipta untuk kemudahan manusia. 139
4.2.2 (vi) • Layari https://rb.gy/95a5kk, https://rb.gy/apdglf dan
https://rb.gy/jomhry
1 Kira.
a 0.9 jam = minit b 1.2 jam = minit
c 0.5 hari = jam d 7.25 hari = jam
e 1.25 tahun = bulan f 13.5 tahun = bulan
g 8.1 dekad = tahun h 24.6 dekad = tahun
i 7.6 abad = dekad j 38.9 abad = dekad
k 0.83 abad = tahun l 12.7 abad = tahun
2 a Tukar 3.45 jam kepada minit. b Nyatakan 1.625 hari dalam jam.
3 60.75 tahun = 729 bulan
Adakah pernyataan di atas benar? Buktikan.
AKTIVITI BERPASANGAN
Alat/Bahan kad manila, kertas, gam,

pensel warna, gunting
Tugasan
1 Tulis unit masa yang melibatkan pecahan
han
atau perpuluhan pada kertas.
2 Tukar unit masa kepada unit yang lebih
h keci
kecil.l.
3 Potong kad manila kepada bentuk kreatif
atif
yang dikehendaki.
4 Gunting dan tampalkan penukaran unitnit
masa pada kad manila.
5 Pamerkan hasil kerja pada sudut
matematik atau jadikan penanda buku. u.
• Projek boleh diubah suaii mengikut

men
engikutt tahap
giku taha
ta p keupayaan
hap keup
ke upay
ayaa
aann murid
murr dan
mu
140 4.2.1 ellajjaran lain
boleh merentas mata pelajaran laiin seperti
sepertii Bahasa
Bahasa
h Mellay Sains
Melayu,
4.2.2 atau Sejarah.
TAMBAH MASA
1 5
Jam dan minit P 3 jam Q 1 6 jam S
1 Masa perjalanan di antara dua
bandar ditunjukkan dalam 50 minit R
gambar rajah di sebelah.
a Hitung jumlah masa perjalanan dari bandar P ke bandar S.
1 5
jam + 1 6 jam = jam
3
1 5 1×2 5 Samakan
jam + 1 6 jam = jam + 1 6 jam
3 3×2 penyebut sebelum
menambah.
2 5
= jam + 1 6 jam
6
2 5
= jam + 1 jam + jam
6 6
7
= 1 jam + jam
6
1
= 1 jam + 1 6 jam
1
= 2 6 jam
1 5 1
jam + 1 6 jam = 2 6 jam
3
1
Jumlah masa perjalanan dari bandar P ke bandar S ialah 2 6 jam.
b Hitung jumlah masa perjalanan, dalam minit, dari bandar P
ke bandar R.
1
jam + 50 minit = minit
3
Adakah 70 minit
1 1 20 2 0 minit bersamaan 1 jam
jam = ( × 60) minit
3 3 + 5 0 minit 10 minit? Bincangkan.
1
7 0 minit
= 20 minit
1
jam + 50 minit = 70 minit
3
Jumlah masa perjalanan dari bandar P
ke bandar R ialah 70 minit.
• Bimbing murid mencari tempoh bagi beberapa perjalanan 141
4.3.1 (i) mengikut pengalaman yang dilalui oleh mereka seperti semasa
bercuti atau balik ke kampung.
2
1
1.5 jam 0.75 jam jam
4
a Hitung jumlah tempoh bagi aktiviti membantu ibu di dapur dan

menolong bapa membasuh kereta.
1.5 jam + 0.75 jam = jam
1
1 . 5 0 jam
+ 0 . 7 5 jam
2 . 2 5 jam
1.5 jam + 0.75 jam = 2.25 jam
Jumlah tempoh bagi dua aktiviti itu ialah 2.25 jam.
b Berapakah tempoh, dalam minit, untuk aktiviti menolong bapa
membasuh kereta dan menyiram pokok bunga?
1
0.75 jam + jam = minit
4
0.75 jam 15 1
1 1
= (0.75 × 60) minit jam = ( × 60) minit 4 5 minit
4 4 + 1 5 minit
1
= 45 minit = 15 minit 6 0 minit
4 3
0.75
× 60
4 5.00
1
0.75 jam + jam = 60 minit
4
Tempoh untuk kedua-dua aktiviti tersebut ialah 60 minit.
1
Tukar 4 jam kepada 0.25 jam. Kemudian, tambah dengan 0.75 jam.
Adakah jawapannya sama dengan jawapan di atas? Bincangkan.
142 4.3.1 (i) • Tegaskan menambah masa dalam perpuluhan adalah sama
4.3.2 (i) seperti menambah nombor bulat dan titik perpuluhan mesti
diletakkan pada lajur yang sama.
Hari dan jam
Ekspedisi Pelayaran
1 Tempoh pelayaran dari lokasi A A
5
ke lokasi E bagi satu ekspedisi 1 8 hari
ditunjukkan dalam rajah di sebelah.
a Hitung jumlah tempoh pelayaran
dari lokasi A ke lokasi C. B
5 1 1
1 8 hari + 1 4 hari = hari 1 4 hari
5 1 5 C
1 8 hari + 1 4 hari = 1 8 hari + 1 1 × 2 hari
4×2 1 hari 5 jam
5 2
= 1 8 hari + 1 8 hari
E
7 D
= 2 8 hari
1
1 6 hari
5 1 7
1 8 hari + 1 4 hari = 2 8 hari
7
Jumlah tempoh pelayaran dari lokasi A ke lokasi C ialah 2 8 hari.
b Berapakah jumlah tempoh pelayaran, dalam hari dan jam,

dari lokasi C ke lokasi E?
1
1 hari 5 jam + 1 6 hari = hari jam
1 1
1 6 hari = 1 hari + hari
6
4 hari jam
1
= 1 hari + ( × 24) jam 1 5
6 + 1 4
1
= 1 hari + 4 jam 2 9
= 1 hari 4 jam
1
1 hari 5 jam + 1 6 hari = 2 hari 9 jam
Jumlah tempoh pelayaran dari lokasi C ke lokasi E

ialah 2 hari 9 jam.
• Tambah pecahan melibatkan hari adalah sama dengan 143

4.3.1 (ii) menambah pecahan dengan menjadikan penyebut sama
sebelum menambah.
2 Hitung jumlah tempoh bagi dua proses Proses Tempoh
untuk menyiapkan kereta robot merujuk Penyediaan, 3.5 hari
jadual. pemasangan dan
3.5 hari + 1.5 hari = hari kemasan bahan
1 bukan logam dan
3.5 hari bahan logam
+ 1 .5 hari 1.5 hari
Pemasangan
5.0 hari
sistem penggera
3.5 hari + 1.5 hari = 5 hari
Jumlah tempoh bagi dua proses itu ialah 5 hari.
3 4.75 hari + 9 hari 18 jam = hari jam

hari jam
4.75 hari = 4 hari + 0.75 hari 1
= 4 hari + (0.75 × 24) jam 4 18
+ 9 18
= 4 hari + 18 jam 13 36
= 4 hari 18 jam + 1 − 24
14 12
4.75 hari + 9 hari 18 jam = 14 hari 12 jam
1
4 3 hari + 8.125 hari = hari jam
2
1 1 8.125 hari = 8 hari + 0.125 hari
3 2 hari = 3 hari + hari
2 = 8 hari + (0.125 × 24) jam
1 12 = 8 hari + 3 jam
= 3 hari + ( × 24) jam
2
1 = 8 hari 3 jam
= 3 hari + 12 jam
= 3 hari 12 jam
hari jam
3 12
+ 8 3
11 15
1
3 2 hari + 8.125 hari = 11 hari 15 jam
144 4.3.1 (ii) 1

4.3.2 (ii) • Lakukan aktiviti mencongak seperti 2 hari ialah 12 jam, 0.5 hari ialah
12 jam, 0.25 hari ialah 6 jam dan sebagainya.
Tahun dan bulan
1 Tempoh pembinaan bagi tiga fasa Projek

Perumahan Indah adalah seperti yang berikut.
Fasa 1 2 1 tahun Fasa 2 3 1 tahun Fasa 3 5 tahun 9 bulan

2 4
a Kira jumlah tempoh bagi projek fasa 1 dan fasa 2.
2 1 tahun + 3 1 tahun = tahun

2 4
2 1 tahun + 3 1 tahun = 2 1 × 2 tahun + 3 1 tahun

2 4 2×2 4
= 2 2 tahun + 3 1 tahun
4 4
= 5 3 tahun
4
3
2 1 tahun + 3 1 tahun = 5 4 tahun
2 4
3
Jumlah tempoh bagi projek fasa 1 dan fasa 2 ialah 5 4 tahun.
b Jumlahkan tempoh, dalam tahun dan bulan, bagi

projek fasa 1 dan fasa 3.
Adakah
2 1 tahun + 5 tahun 9 bulan = tahun bulan pengiraan
2 ini betul?
7 tahun 14 bulan Bincangkan.
tahun bulan
2 5 = 7 tahun + 12 bulan + 2 bulan
+ 5 9 = 7 tahun + 1 tahun + 2 bulan
7 14 = 8 tahun 2 bulan
1 1 145
4.3.1 (iii) • Tegaskan 2 sama dengan 0.5 dan kaitkan 2 tahun sama
dengan 6 bulan.
KURSUS KOMPUTER
2 a Berpandukan risalah, jumlahkan
tempoh bagi kursus komputer
peringkat asas dan lanjutan. Peringkat asas 1.25 tahun
1.25 tahun + 1.5 tahun = tahun Peringkat lanjutan 1.5 tahun
1 .25 tahun Peringkat 5
profesional tahun
+ 1 .50 tahun 6
2.75 tahun
n
diskau
1.25 tahun + 1.5 tahun = 2.75 tahun hebat
bagi 50
taran
Jumlah tempoh bagi kursus komputer p daf
e n
t e r awal
peringkat asas dan lanjutan ialah

2.75 tahun.
b Berapakah tempoh kursus komputer peringkat asas dan profesional?
Beri jawapan dalam tahun dan bulan.
5
1.25 tahun + tahun = tahun bulan
6
= 1 tahun + (0.25 × 12) bulan tahun bulan
= 1 tahun 3 bulan 1 3
+ 10
5 5 2 1 13
tahun = ( × 12) bulan + 1 − 12
6 6
1 2 1
= 10 bulan
5
1.25 tahun + tahun = 2 tahun 1 bulan
6
Tempoh kursus komputer peringkat asas dan profesional
ialah 2 tahun 1 bulan.
3
tahun + tahun = 1 tahun
4
Nyatakan nilai dalam perpuluhan.
146 4.3.1 (iii)

4.3.2 (iii) • Laksanakan kuiz supaya murid dapat menjawab secara spontan.
Dekad dan tahun
1 Yang berikut ialah tempoh pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka.
Sultan Muzaffar Sultan Sultan Alauddin Sultan
Shah Mansur Shah Riayat Shah Mahmud Shah
1 9 1
1 5 dekad 1 10 dekad 1 10 dekad 23 tahun
Sumber: https://rb.gy/02uepq
a Hitung jumlah tempoh pemerintahan Sultan Muzaffar Shah

dan Sultan Mansur Shah.
1 9
1 5 dekad + 1 10 dekad = dekad
1 9 9
1 5 dekad + 1 10 dekad = 1 1 × 2 dekad + 1 10 dekad
5×2
2 9
= 1 10 dekad + 1 10 dekad
11
= 2 10 dekad
11
= 2 dekad + dekad
10
1
= 2 dekad + 1 10 dekad
1
= 3 10 dekad
1 9 1
1 5 dekad + 1 10 dekad = 3 10 dekad
Jumlah tempoh pemerintahan Sultan Muzaffar Shah dan
1
Sultan Mansur Shah ialah 3 10 dekad.
b Kira tempoh pemerintahan dua orang sultan terakhir.

1
1 10 dekad + 23 tahun = tahun
1 11 1 1 tahun
1 10 dekad = ( × 10) tahun + 2 3 tahun
10
= 11 tahun 3 4 tahun
1
1 10 dekad + 23 tahun = 34 tahun
Tempoh pemerintahan dua orang sultan terakhir ialah 34 tahun.
• Bincangkan sejarah Kesultanan Melayu Melaka pada zaman 147
4.3.1 (iv) dahulu. Terapkan nilai murni mencintai tanah air.
2 Berpandukan jadual, hitung tempoh Tempoh perkhidmatan
perkhidmatan Cikgu Mirza dalam dekad, Sekolah Tempoh
sebelum beliau bersara. SK Sri Intan 2.4 dekad
2.4 dekad + 0.8 dekad = dekad SK Melati 0.8 dekad
1
2.4 dekad Selamat Bersara
+ 0.8 dekad
3.2 dekad
Terima Kasih
Cikgu
2.4 dekad + 0.8 dekad = 3.2 dekad Mirza
Tempoh perkhidmatan Cikgu Mirza

sebelum beliau bersara ialah 3.2 dekad.
JASAMU DIKENANG
3 Saya bertugas sebagai guru Berapakah tempoh, dalam tahun,

1 Cikgu Alice telah bertugas sebagai guru?
sementara selama 5 dekad.
1
1.3 dekad seterusnya sebagai dekad + 1.3 dekad = tahun
5
guru tetap.
Cara 1
1
dekad = 0.2 dekad
5
0.2 dekad 1.5 dekad
+ 1 .3 dekad = (1.5 × 10) tahun
1 .5 dekad = 15 tahun
Cara 2
1 1 2
dekad = ( × 10) tahun 1.3 dekad = (1.3 × 10) tahun
5 5
1 = 13 tahun
= 2 tahun
2 tahun + 13 tahun = 15 tahun

1
dekad + 1.3 dekad = 15 tahun
5
Cikgu Alice telah bertugas sebagai guru selama 15 tahun.
Berikan jawapan 3.9 dekad tambah 51 tahun dalam dekad.
148 4.3.1 (iv) • Berbincang tentang beberapa strategi pengiraan untuk

4.3.2 (iv) mendapatkan jawapan.
Abad dan dekad
1 Gua A berusia 1 1
6 5 abad + 3 2 abad = abad
1
6 5 abad. Usia Gua B Usia Gua B
1 ialah .... 1 1
adalah 3 2 abad lebih 6 5 abad + 3 2 abad
tua daripada Gua A.
= 6 1 × 2 abad + 3 1 × 5 abad
5×2 2×5
2 5
= 6 10 abad + 3 10 abad
7
= 9 10 abad
1 1 7
6 5 abad + 3 2 abad = 9 10 abad
3
2 abad + 29 dekad = dekad
10
1
3 3 3 dekad
abad = ( × 10) dekad
10 10 + 29 dekad
= 3 dekad 32 dekad
3
abad + 29 dekad = 32 dekad
10
4
3 2 abad + 8 abad 7 dekad = abad dekad
5
4 4 abad dekad
2 5 abad = 2 abad + abad 2 8
5
4 2 + 8 7
= 2 abad + ( × 10) dekad 10 15
5
1 + 1 − 10
= 2 abad 8 dekad 11 5
4
2 5 abad + 8 abad 7 dekad = 11 abad 5 dekad
Nyatakan 11 abad 5 dekad dalam dekad.
149
4.3.1 (v)
Keratan rentas lingkaran batang
4 Hitung anggaran usia, dalam abad, pokok A menunjukkan usia pokok
bagi pokok B. A lebih kurang 0.2 abad.
0.2 abad + 0.3 abad = abad keratan
rentas
0.2 abad pokok A
+ 0.3 abad
0.5 abad keratan
rentas
0.2 abad + 0.3 abad = 0.5 abad pokok B
Anggaran usia pokok B lebih kurang Pokok B berusia 0.3 abad
0.5 abad. lebih daripada pokok A
5 12.6 abad + 58 dekad = abad dekad abad dekad

1
12.6 abad = 12 abad + 0.6 abad 12 6
= 12 abad + (0.6 × 10) dekad + 58
= 12 abad 6 dekad 12 64
+ 6 − 60
12.6 abad + 58 dekad = 18 abad 4 dekad 18 4
9
6 Tambah 4 abad dan 3.2 abad. Beri jawapan dalam abad dan dekad.
10
9
4 10 abad + 3.2 abad = abad dekad
9
4 10 abad = 4 abad 9 dekad.
9 9
abad = ( × 10) dekad 3.2 abad = 3 abad 2 dekad.
10 10
= 9 dekad
abad dekad
4 9
0.2 abad = (0.2 × 10) dekad + 3 2
= 2 dekad 7 11
+ 1 − 10
8 1
9
4 10 abad + 3.2 abad = 8 abad 1 dekad
150 4.3.1 (v) • Banyakkan latihan membina ayat matematik secara lisan
4.3.2 (v) berpandukan kad imbasan.
• Layari https://rb.gy/rfusfb
Abad dan tahun
1 Anggaran usia pada tahun 2021 Hitung anggaran usia Menara
Jam Besar, Alor Setar.
Menara Jam Besar,
4 3
abad + abad = abad
Kuala Kangsar. 5 10
4 3
4 abad + abad
lebih kurang abad 5 10
5
4×2 3
Sumber: http://rb.gy/uhx8hq = abad + abad
5×2 10
8 3
= abad + abad
Menara Jam Besar, Alor Setar. 10 10
3
11
kira-kira abad lebih = abad
10 10
daripada usia Menara 1
Jam Besar, Kuala Kangsar
= 1 10 abad
4 3 1
abad + abad = 1 10 abad
5 10
1
Anggaran usia Menara Jam Besar, Alor Setar lebih kurang 1 10 abad.
7
2 2 abad + 60 tahun = tahun
10
7 7 1
2 10 abad = (2 × 100) tahun + ( × 100) tahun 270 tahun
10
+ 60 tahun
= 200 tahun + 70 tahun
330 tahun
= 270 tahun
7
2 10 abad + 60 tahun = 330 tahun
1
3 8 abad + 1 abad 35 tahun = abad tahun
2
1 1
8 2 abad = 8 abad + abad
2 abad tahun
1 50 8 50
= 8 abad + ( × 100) tahun + 1 35
2
1 9 85
= 8 abad 50 tahun
1
8 2 abad + 1 abad 35 tahun = 9 abad 85 tahun
• Lakukan aktiviti mencongak untuk menukar abad kepada tahun 151

4.3.1 (vi) dan sebaliknya.
4 7.9 abad + 6 abad 42 tahun = abad tahun
7.9 abad = 7 abad + 0.9 abad abad tahun

= 7 abad + (0.9 × 100) tahun 7 90
+ 6 42
= 7 abad 90 tahun 13 132
+ 1 − 100
14 32
7.9 abad + 6 abad 42 tahun = 14 abad 32 tahun
5 0.82 abad + 451 tahun = abad tahun

Tukar unit masa kepada tahun,
serta abad dan tahun.
0.82 abad = (0.82 × 100) tahun abad tahun

82
= 82 tahun
+ 4 51
4 1 33
451 tahun = 400 tahun + 51 tahun + 1 −1 00
= 4 abad 51 tahun 5 33
0.82 abad + 451 tahun = 5 abad 33 tahun
3
6 5 4 abad + 1.3 abad = tahun
Tukar pecahan masa kepada
perpuluhan masa dahulu.
1
3 23 5.75 abad
5 4 abad = abad
4 + 1 .30 abad
= 5.75 abad 7.05 abad
7.05 abad = (7.05 × 100) tahun

= 705 tahun
3
5 4 abad + 1.3 abad = 705 tahun
Nyatakan 705 tahun dalam abad dan tahun.
152 4.3.1 (vi) • Galakkan murid untuk menyelesaikan pengiraan dengan pelbagai
4.3.2 (vi) cara.
1 Tambah.
a
1 1
jam + jam = jam b 0.25 jam + 3 jam = jam
2 10
1 1
c 1 hari + hari = hari d 6.5 hari + 4.75 hari = hari
6 8
e 9.25 tahun + 10.5 tahun = tahun
7 2
f dekad + dekad = dekad
10 5
g 8 3 abad + 1 1 abad = abad
5 2
h 8.47 abad + 52.9 abad = abad
2 Hitung.
a
3
jam + 40 minit = minit
5
5
b 4 hari 20 jam + hari = hari jam
8
c 7.5 hari + 19 jam = jam
1
d 1 tahun + 4 tahun 10 bulan = tahun
6
e 17 tahun +
1
dekad = dekad tahun
5
f 4 dekad 1 tahun + 2.3 dekad = tahun
g 2 2 abad + 1 abad 6 dekad = dekad
5
9
h 66 tahun + 1 abad = abad tahun
10
3 Kira.
a
5
jam + 0.45 jam = minit
6
1
b 7.625 hari + 1 hari = hari jam
2
3
c 1 tahun + 0.75 tahun = tahun bulan
4
4
4 Hitung hasil tambah 2 abad dengan 3.8 abad. Nyatakan jawapan
5
dalam abad dan dekad.
5 Adakah pernyataan di sebelah 1
benar? Buktikan. 2.79 abad + 8 4 abad = 11 abad 4 tahun
4.3.1 153
4.3.2
TOLAK MASA Projek Poster Kesihatan
Jam dan minit Nama Tempoh siap
JAUHI MAKANAN S N E K S I HAT ! 3
INI KERANA... buka Raden jam
1 ELAKKAN!
makan
ini
ini
n
4
tinggi
gula 5
Siti 1 6 jam
tinggi
garam
12 minit lebih
tinggi
Divani
lemak
awal daripada Siti
Divani
Raden Siti GGAN SIH
IN
P
A
a Hitung beza tempoh yang diambil oleh
T
Raden dengan Siti untuk menyiapkan projek
berdasarkan jadual di atas.
5 3
1 6 jam − jam = jam
4
5 3 5×2 3×3
1 6 jam − jam = 1 jam − jam
4 6×2 4×3
10 9
= 1 12 jam − jam
12
1
= 1 12 jam
5 3 1
1 6 jam − jam = 1 12 jam
4
1
Beza tempoh yang diambil oleh Raden dengan Siti ialah 1 12 jam.
b Berapakah tempoh yang diambil oleh Divani, dalam jam
dan minit, untuk menyiapkan projeknya?
5
1 6 jam – 12 minit = jam minit
5 5 jam minit
1 6 jam = 1 jam + jam
6 4 10
5 10 1 5 0
= 1 jam + ( × 60) minit − 1 2
6
1 1 3 8
= 1 jam 50 minit
5
1 6 jam – 12 minit = 1 jam 38 minit
Tempoh Divani menyiapkan projeknya ialah 1 jam 38 minit.
• Tegaskan penyebut mesti disamakan dahulu sebelum menolak pecahan.
154 • Bimbing murid memahami kata kunci untuk menentukan operasi seperti
4.3.1 (i) “lebih awal” yang bermaksud tolak.
2 Hitung beza masa memasak, dalam jam, antara
keropok lekor yang dikukus dengan yang direbus
seperti yang dilabel pada gambar.
kukus
1.5 jam – 0.5 jam = jam 1.5 jam
1 .5 jam
− 0.5 jam
1 .0 jam
rebus
1.5 jam – 0.5 jam = 1.0 jam 0.5 jam
Beza masa memasak antara keropok lekor yang dikukus dengan

yang direbus ialah 1 jam.
3 3.45 jam − 1 jam 40 minit = jam minit

3.45 jam = 3 jam + 0.45 jam jam minit
2 87 60 minit
= 3 jam + (0.45 × 60) minit 3 27 + 27 minit
− 1 40 87 minit
= 3 jam 27 minit 1 47
3.45 jam – 1 jam 40 minit = 1 jam 47 minit
1
4 1 6 jam − 0.35 jam = minit
6 10
1 7 10
1 6 jam = ( × 60) minit 0.35 jam = (0.35 × 60) minit 70 minit
6 − 2 1 minit
1
= 21 minit 49 minit
= 70 minit
1
1 6 jam − 0.35 jam = 49 minit
Lengkapkan.
5 3 1
jam – minit = jam – jam
6 4 6
4.3.1 (i) • Galakkan murid membeli barangan buatan Malaysia. 155

4.3.2 (i) • Layari https://rb.gy/wjpftb
Hari dan jam
1
Corak A
1
1 3 hari
Corak B
Co
1
2 4 hari
Berapakah lebihnya masa mencanting batik corak B berb

banding
berbanding
ak A merujuk maklumat di atas?
dengan corak
1 1
2 4 hari − 1 3 hari = hari
1 1 1×3 1×4
2 4 hari − 1 3 hari = 2 hari − 1 hari
4×3 3×4
3 4
= 2 12 hari − 1 12 hari
27 16
= hari − hari
12 12
11
= hari
12
1 1 11
2 4 hari − 1 3 hari = 12 hari
11
Masa mencanting batik corak B mengambil masa 12 hari
lebih daripada corak A.
7
2 9 hari 18 jam – hari = hari jam
8
hari jam
3 • Tukar 9 hari kepada
7 7 8 42 8 hari 24 jam.
hari = ( 8 × 24) jam
8 9 18 • Tambah 24 jam dan
1
− 21 18 jam menjadi 42 jam.
= 21 jam 8 21
7
9 hari 18 jam – hari = 8 hari 21 jam
8
5 1
Cari beza tempoh antara 10 6 hari dengan 4 2 hari.
Nyatakan jawapan dalam jam.
156 • Latih tubi penolakan masa menggunakan kad nombor.

4.3.2 (ii) • Layari https://rb.gy/1wlvbb
3 Kem Tempoh
Pengakap 2.25 hari
Kepimpinan Pengawas 1.5 hari
Berpandukan jadual di atas, berapakah
lebihnya tempoh kem pengakap
daripada kem kepimpinan pengawas?
2.25 hari − 1.5 hari = hari
1 12
2 . 2 5 hari
− 1 . 5 0 hari
0 . 7 5 hari
2.25 hari − 1.5 hari = 0.75 hari
Tempoh kem pengakap adalah
lebih 0.75 hari daripada kem
kepimpinan pengawas.
4 Tolak 3 hari 5 jam daripada 9.75 hari.

Beri jawapan dalam hari dan jam.
9.75 hari − 3 hari 5 jam = hari jam
hari jam
9.75 hari = 9 hari + 0.75 hari
9 18
= 9 hari + (0.75 × 24) jam −3 5
= 9 hari 18 jam 6 13
9.75 hari − 3 hari 5 jam = 6 hari 13 jam
7
5 6.5 hari − hari = hari jam
12 hari jam
6.5 hari = 6 hari + 0.5 hari 7 7 2 5 36
hari = ( × 24) jam 6 12
= 6 hari + (0.5 × 24) jam 12 12
1 − 14
= 6 hari 12 jam = 14 jam 5 22
7
6.5 hari − hari = 5 hari 22 jam
12
4.3.1 (ii) • Bimbing murid untuk menukar hari kepada jam dengan pelbagai 157
4.3.2 (ii) cara.
Tahun dan bulan
1 a Cari beza usia, dalam tahun, antara hamster
dengan arnab.
1 1
10 5 tahun − 2 2 tahun = tahun
1 1
10 5 tahun − 2 2 tahun
1
1×2 1×5 usia hamster 2 2 tahun
= 10 tahun − 2 tahun
5×2 2×5
2 5
= 10 10 tahun − 2 10 tahun
12 5
= 9 10 tahun − 2 10 tahun
7
= 7 10 tahun
1 1 7 1
usia arnab 10 5 tahun
10 5 tahun − 2 2 tahun = 7 10 tahun
7
Beza usia antara hamster dengan arnab ialah 7 10 tahun.
b Berapakah beza usia antara hamster dengan ikan emas?
Usia ikan emas saya lebih

kurang 8 tahun 8 bulan. 1
8 tahun 8 bulan − 2 2 tahun
= tahun bulan
6 tahun bulan
1 1 8 8
tahun = ( × 12) bulan
2 2 − 2 6
1
= 6 bulan 6 2
1
Jadi, 2 2 tahun = 2 tahun 6 bulan.
1
8 tahun 8 bulan − 2 2 tahun = 6 tahun 2 bulan
Beza usia antara hamster dengan ikan emas ialah 6 tahun 2 bulan.
Nyatakan jawapan di atas dalam bulan.
158 • Galakkan murid menolak dalam bentuk lazim terutamanya yang

4.3.1 (iii) melibatkan penukaran unit.
2 Kira hasil tolak 16.875 tahun dengan 5.625 tahun.
16.875 tahun − 5.625 tahun = tahun
1 6.875 tahun
− 5.625 tahun
1 1 .250 tahun
16.875 tahun − 5.625 tahun = 11.25 tahun
3 Berapa bulankah lebihnya 30.25 tahun daripada 29 bulan?

30.25 tahun − 29 bulan = bulan 5 13
36 3 bulan
30.25 tahun = (30.25 × 12) bulan − 2 9 bulan
= 363 bulan 33 4 bulan
30.25 tahun − 29 bulan = 334 bulan
3
4 14.5 tahun − 7 tahun = tahun bulan
4
Cara 1 14.5 tahun = 14 tahun + 0.5 tahun
= 14 tahun + (0.5 × 12) bulan tahun bulan
= 14 tahun 6 bulan 13 18
14 6
3 3 − 7 9
7 4 tahun = 7 tahun + tahun
4 6 9
3 3
= 7 tahun + ( × 12) bulan
4
1
= 7 tahun 9 bulan
Cara 2 3 3
tahun = 0.75 tahun 14.5 tahun − 7 4 tahun
4
= 14.5 tahun − 7.75 tahun
= 6.75 tahun
= 6 tahun + (0.75 × 12) bulan
= 6 tahun 9 bulan
3
14.5 tahun − 7 4 tahun = 6 tahun 9 bulan
4.3.1 (iii) • Terangkan kepada murid cara menukar unit masa daripada 159
4.3.2 (iii) tahun kepada bulan.
Dekad dan tahun Saya hendak pulang ke Taman
Universiti. Saya telah tinggal
1 4
di sana hampir 1 5 dekad. Encik Shamel
Encik Siva Saya pun tinggal

di situ lebih kurang
1
3 2 dekad. Mari
saya bantu tuan.
Berapakah lebihnya tempoh Encik Shamel tinggal di Taman Universiti
berbanding dengan Encik Siva?
1 4
3 2 dekad − 1 5 dekad = dekad
1 4
3 2 dekad − 1 5 dekad = 3 1 × 5 dekad − 1 4 × 2 dekad
2×5 5×2
5 8
= 3 10 dekad − 1 10 dekad
15 8
= 2 10 dekad − 1 10 dekad
7
= 1 10 dekad
1 4 7
3 2 dekad − 1 5 dekad = 110 dekad
Tempoh Encik Shamel tinggal di Taman Universiti adalah

7
lebih 1 10 dekad berbanding dengan Encik Siva.
3
2 9 dekad – 6 dekad = dekad tahun
10
dekad tahun
3 3 8 10 Tukar 9 dekad
10 dekad = ( 10 × 10) tahun 9 0 kepada 8 dekad
= 3 tahun − 6 3 10 tahun.
2 7
3
9 dekad – 6 10 dekad = 2 dekad 7 tahun
160 • Terapkan nilai murni seperti semangat kejiranan dan hormat-

4.3.1 (iv) menghormati.
waranti
3 Kira beza waranti antara kedua-dua komputer riba 0.2 dekad
berpandukan maklumat di sebelah.
0.3 dekad − 0.2 dekad = dekad
0.3 dekad waranti
− 0.2 dekad 0.3 dekad
0. 1 dekad
0.3 dekad − 0.2 dekad = 0.1 dekad
Beza tempoh waranti antara kedua-dua komputer riba ialah 0.1 dekad.
4 Hitung baki, dalam tahun, apabila 47 tahun ditolak daripada 8.1 dekad.
8.1 dekad – 47 tahun = tahun
7 11
8.1 dekad = (8.1 × 10) tahun 8 1 tahun
− 4 7 tahun
= 81 tahun 3 4 tahun
8.1 dekad – 47 tahun = 34 tahun
1
5 9.4 dekad – 2 dekad = dekad tahun
2
9.4 dekad = (9.4 × 10) tahun
8 14 69 tahun
= 94 tahun 9 4 tahun = 60 tahun + 9 tahun
1 5 5 − 2 5 tahun
2 2 dekad = ( × 10) tahun
2 6 9 tahun = (60 ÷ 10) dekad + 9 tahun
1 = 6 dekad 9 tahun
= 25 tahun
1
9.4 dekad – 2 2 dekad = 6 dekad 9 tahun
1 2 3 4 7
Gunakan kad-kad nombor di atas untuk
melengkapkan ayat matematik di bawah.
6. dekad − . dekad = tahun
4.3.1 (iv) • Minta murid mencari beza tempoh tarikh luput makanan sebagai 161
4.3.2 (iv) pengguna yang bijak.
Abad dan dekad
1 Kira beza usia antara kedua-dua wang

Usia wang pada kertas.
tahun 2021
1 1
abad − abad = abad
2 10
1 abad 1 1 1×5 1
T OH abad – abad = abad – abad
ON 2 2 10 2×5 10
C
5 1
= abad – abad
10 10
OH 1 abad 4÷2
T = abad
CON 10 10 ÷ 2
2
= abad
5
1 1 2
abad − abad = 5 abad
2 10
2
Beza usia antara kedua-dua wang kertas ialah abad.
5
3
2 7 abad – 4 abad 8 dekad = abad dekad
5
Tukar 1 abad kepada 10 dekad.
Kemudian, tambah 10 dekad
3 3 2
abad = ( × 10) dekad dan 6 dekad menjadi 16 dekad.
5 5
1
= 6 dekad abad dekad
3 6 16
Jadi, 7 5 abad = 7 abad 6 dekad. 7 6
− 4 8
2 8
3
7 5 abad – 4 abad 8 dekad = 2 abad 8 dekad
Lengkapkan.
4
1 5 abad – abad = 12 dekad
162 • Lakukan aktiviti penolakan yang melibatkan abad dan dekad

4.3.1 (v) berpandukan kad imbasan.
• Bincangkan sejarah perubahan wang kertas di Malaysia.
3 Kira beza usia pengeluaran antara Proton
Saga dengan Perodua Myvi.
0.23 abad − 0.06 abad = abad
1 13
1985 hingga 2008
0. 2 3 abad
− 0. 0 6 abad (0.23 abad)
0. 1 7 abad
0.23 abad − 0.06 abad = 0.17 abad
2005 hingga 2011
Beza usia pengeluaran antara Proton Saga (0.06 abad)
dengan Perodua Myvi ialah 0.17 abad.
4 14.2 abad – 3 abad 9 dekad = abad dekad

abad dekad
14.2 abad = 14 abad + 0.2 abad 13 12
= 14 abad + (0.2 × 10) dekad 14 2
− 3 9
= 14 abad 2 dekad
10 3
14.2 abad – 3 abad 9 dekad = 10 abad 3 dekad
1
5 6 abad – 5.7 abad = dekad
10
1 1 5 11
6 10 abad = 6 abad + abad
10 6 . 1 abad
= 6 abad + 0.1 abad − 5 . 7 abad
= 6.1 abad 0 . 4 abad
0.4 abad = (0.4 × 10) dekad

= 4 dekad
1
6 10 abad – 5.7 abad = 4 dekad
1
Berapakah abad dan dekad apabila 2 5 abad
ditolak daripada 4.1 abad?
4.3.1 (v) • Terapkan nilai murni mencintai negara dengan membeli produk 163
4.3.2 (v) buatan Malaysia.
Abad dan tahun Cari beza usia antara kedua-dua tempat bersejarah ini.
1 Bangunan Sultan Abdul Samad Fort Cornwallis, Pulau Pinang
Usia Tempat
Bersejarah
pada
tahun 2021
1 2 abad 35 tahun
lebih kurang 1 4 abad
1
a 2 abad 35 tahun − 1 abad = abad tahun
4
1 1 25
abad = ( × 100) tahun abad tahun
4 4
1 2 35
= 25 tahun − 1 25
1 1 10
Jadi, 1 4 abad = 1 abad 25 tahun.
1
2 abad 35 tahun − 1 4 abad = 1 abad 10 tahun
Beza usia antara kedua-dua tempat bersejarah ialah 1 abad 10 tahun.
b Berapakah lebihnya usia Bangunan Stesen
Keretapi Kuala Lumpur, dalam tahun, berbanding
dengan Bangunan Sultan Abdul Samad?
1
1.3 abad − 1 4 abad = tahun
Berusia lebih kurang
1.3 abad pada
1.3 abad = (1.3 × 100) tahun
tahun 2021.
= 130 tahun 2 10
1 3 0 tahun
1 5 25 − 1 2 5 tahun
1 4 abad = ( × 100) tahun
4 5 tahun
1
= 125 tahun
1
1.3 abad − 1 4 abad = 5 tahun
Usia Bangunan Stesen Keretapi Kuala Lumpur lebih 5 tahun
berbanding dengan Bangunan Sultan Abdul Samad.
• Bincangkan tentang Warisan Kebangsaan dan kesan sejarah yang
164 4.3.1 (vi) lain di Malaysia. Murid membuat projek berkumpulan tentang
4.3.2 (vi) perbezaan usia tempat-tempat bersejarah di Malaysia dalam abad
dan tahun.
1 Kira hasil tolak.
a
3 1
jam – jam = jam b 0.5 jam – 0.45 jam = jam
4 2
c
5 1
hari – hari = hari d 0.25 hari – 0.125 hari = hari
8 3
e 7.75 tahun – 4.5 tahun = tahun
2 1
f 1 dekad – dekad = dekad
5 10
g 8.11 abad – 6.7 abad = abad
2 Cari beza tempoh.
a
5
jam – 13 minit = minit
6
b 1 jam 40 minit – 0.95 jam = minit
3
c 2 hari – 1 hari 2 jam = hari jam
8
d 1.375 hari – 4 jam = hari jam
7
e 9 dekad – 2 dekad 3 tahun = tahun
10
f 8.1 dekad – 27 tahun = dekad tahun
1
g 2 abad 4 dekad – 1 abad = dekad
5
3 Selesaikan.
7
a Kurangkan 1 abad 34 tahun daripada 5 abad.
10
Berikan jawapan dalam abad dan tahun.
b Cari beza antara 2.1 abad dengan 6 abad 9 tahun.
Nyatakan jawapan dalam tahun.
4 Cari baki.
a
4 1
jam – 0.15 jam = minit b 1 hari – 0.875 hari = jam
5 5
8
3
c 4.5 tahun – 1 tahun d 9.1 dekad – 6 dekad
12 10
= tahun bulan = dekad tahun
5 Lengkapkan peta titi.
dekad abad dekad tahun
seperti seperti
1 1
3 2 abad – 1.7 abad
1
1 4 abad – 0.9 abad
0.9 abad – abad
5
4.3.1 165
4.3.2
SELESAIKAN MASALAH
S
1 Rajah di sebelah menunjukkan

sepeket pes kari dan sepeket
kerepek kentang yang dibeli oleh
Vimala. Hitung tempoh selamat
digunakan, dalam hari, bagi pes
kari itu. Tarikh dikilangkan:
9.12.2019
Tarikh luput:
8.2.2021
Fahami soalan Tarikh dikilangkan: 9.12.2019

Tarikh luput: 8.2.2021
Cari tempoh selamat digunakan, dalam hari,
bagi pes kari.
Fikir cara tarikh tempoh selamat digunakan tarikh luput

dikilangkan
Selesaikan
11
9.12.2019 hingga 31.12.2019 31 hari – 9 hari + 1 hari= 23 hari
Bilangan hari tahun 2020 = 366 hari
Bilangan hari Januari 2021= 3 1 hari
1.2.2021 hingga 8.2.2021 8 hari – 1 hari + 1 hari = + 8 hari
Jumlah hari = 428 hari
Semak Semak jawapan dengan menggunakan kalendar.
Tempoh selamat digunakan bagi pes kari ialah 428 hari.
Maklumat ini terdapat pada Tarikh dikilangkan:

sepeket kerepek kentang di atas. 17.02.2020
Hitung tempoh selamat digunakan,
dalam hari, bagi kerepek itu. Tarikh luput:
17.08.2020
166 • Tegaskan tarikh luput pada produk makanan menunjukkan jangka

4.4.1 hayat penyimpanan produk makanan tersebut supaya pengguna
dapat membuat pilihan yang betul.
sarapan
2 Gambar di sebelah 40 minit
menunjukkan tempoh Zaidi
melakukan dua aktiviti pada joging
waktu pagi. Hitung jumlah 3
jam
tempoh, dalam jam dan minit, 4
bagi dua aktiviti itu.
Fahami soalan 3
Berjoging selama jam. Bersarapan selama 40 minit.
4
Cari jumlah tempoh kedua-dua aktiviti.
3
jam 40 minit
Fikir cara 4
3
jam + 40 minit = jam minit
4
Selesaikan
3 Jumlahkan. Tukar 85 minit kepada

Tukar jam kepada minit.
4 jam dan minit.
3 3 15 45 minit 85 minit
jam = ( × 60) minit + 40 minit
4 4 − 60 minit 1 jam
1 85 minit
= 45 minit 25 minit
Semak 85 minit 45 ÷ 15
− 40 minit 45 minit = ( ) jam
60 ÷ 15
45 minit 3
= jam
4
3
jam + 40 minit = 1 jam 25 minit
4
Jumlah tempoh bagi dua aktiviti itu ialah 1 jam 25 minit.
Filem animasi A : 100 minit

Filem animasi B : 125 minit Zaidi ingin menonton filem animasi
dalam masa 1.5 jam hingga 2 jam.
Filem animasi C : 150 minit Filem animasi yang mana akan dipilih?
Bincangkan.
• Bimbing murid menyelesaikan masalah menggunakan kaedah 167

4.4.1 Polya berdasarkan kad-kad cerita.
3 Jadual di bawah menunjukkan usia daun teh herba di dalam tiga peket
yang dihadiahkan oleh Encik Tan kepada jirannya.
Warna peket Usia daun teh herba
Hijau 10.75 tahun
Merah 9 bulan lebih daripada peket hijau
Coklat 5
tahun kurang daripada peket hijau
6
Hitung usia, dalam tahun dan bulan, bagi daun teh herba di dalam:
a peket merah. b peket coklat.
Penyelesaian Lukis
Peket hijau 10.75 tahun 9 bulan gambar
a rajah.
Peket merah
10.75 tahun + 9 bulan = tahun bulan
3 tahun bulan
0.75 tahun = tahun 10 9
4
3 3 3 + 9
tahun = ( × 12) bulan 10 18
4 4
1 + 1 −12
= 9 bulan 11 6
Jadi, 10.75 tahun = 10 tahun 9 bulan
10.75 tahun + 9 bulan = 11 tahun 6 bulan
Usia daun teh herba di dalam peket merah ialah 11 tahun 6 bulan.
5
b 10.75 tahun − tahun = tahun bulan
6 Terangkan
tahun bulan bagaimana
5 5 2 9 21
kamu menyemak
tahun = ( × 12) bulan jawapan.
6 6 10 9
1
= 10 bulan − 10
9 11
5
10.75 tahun − tahun = 9 tahun 11 bulan
6
Usia daun teh herba di dalam peket coklat ialah 9 tahun 11 bulan.
168 • Kemukakan pelbagai soalan penyelesaian masalah yang melibatkan

4.4.1 kehidupan harian. Tunjukkan pelbagai strategi penyelesaian.
• Layari https://rb.gy/2rfhuf
4 Usia Bangunan Intelek dan Bangunan Harmoni pada tahun 2020
masing-masing ialah 0.4 dekad dan 2 dekad. Bilakah usia Bangunan
Harmoni bersamaan dengan 3 kali usia Bangunan Intelek?
Penyelesaian Pada tahun 2020, Bangunan Intelek berusia 0.4 dekad.

Bangunan Harmoni pula berusia 2 dekad.
Saya guna kaedah
cuba jaya. Usia Semak
Bangunan Bangunan 0.5 dekad
Intelek Harmoni × 3
Cubaan 1 Tahun 2021 0.5 dekad 2.1 dekad 1 .5 dekad
0.6 dekad
×
3
Cubaan 2 Tahun 2022 0.6 dekad 2.2 dekad 1 .8 dekad
0.7 dekad
Cubaan 3 Tahun 2023 0.7 dekad 2.3 dekad × 3
2. 1 dekad
0.8 dekad
Cubaan 4 Tahun 2024 0.8 dekad 2.4 dekad × 3
2.4 dekad
Cubaan 4 adalah tepat.
Apakah cara lain untuk

menyemak jawapan?
Pada tahun 2024, usia Bangunan Harmoni bersamaan dengan

3 kali usia Bangunan Intelek.
Beza usia Bangunan Aneka dengan Bangunan Harmoni ialah

0.1 abad. Berapakah usia, dalam dekad, bagi Bangunan
Aneka pada tahun 2020?
• Tegaskan kepada murid supaya menyemak jawapan 169

4.4.1 menggunakan strategi pengiraan lain seperti darab bagi tambah
berulang dan bahagi bagi tolak berturut-turut.
5
berusia
1.15 abad
Jumlah usia bagi dua pasu antik yang ditunjukkan dalam gambar
di atas ialah 318 tahun. Berapakah usia, dalam abad dan tahun, bagi
pasu antik biru putih itu?
Penyelesaian
Saya menggunakan cara bekerja ke belakang.
+ 1.15 abad = 318 tahun
Tukar 1.15 abad kepada tahun.

1.15 abad = (1.15 × 100) tahun
= 115 tahun
5 tahun 10 tahun 100 tahun 115 tahun
208 218 tahun 318 tahun

tahun
203 tahun
203 tahun = 200 tahun + 3 tahun
= 2 abad 3 tahun
Saya menyemak dengan cara ini.
3 1 8 tahun 203 tahun = 200 tahun + 3 tahun

− 1 1 5 tahun = (200 ÷ 100) abad + 3 tahun
203 tahun = 2 abad 3 tahun
2 abad 3 tahun + 1.15 abad = 318 tahun
Usia pasu antik biru putih ialah 2 abad 3 tahun.
170 • Berbincang tentang pelbagai strategi penyelesaian seperti

4.4.1 membuat jadual dan simulasi.
Selesaikan masalah yang berikut. Merendam kacang merah Memasak
a Tempoh Puan Aninah menyediakan bahan

dan memasak bubur kacang merah
adalah seperti gambar yang ditunjukkan. 2
Berapakah jumlah tempoh, dalam jam dan 1 3 jam
minit, dia menyiapkan hidangan itu? 50 minit
b Satu penggambaran bermula pada pukul 4:30 p.m., Selasa hingga pukul
5:30 p.m., Khamis. Hitung tempoh, dalam hari dan jam, penggambaran itu.
c Sebuah sekolah telah mengadakan Kempen
kempen antidadah seperti yang
ditunjukkan dalam gambar. Hitung
Antidadah
3 Februari 2020
tempoh, dalam hari, kempen tersebut. hingga 6 Mac 2020
d Bangunan Bersejarah Usia pada tahun 2020

Masjid Jamek Kuala Lumpur 1.13 abad
Muzium Diraja Negara 92 tahun
Menara Condong Teluk Intan 1.35 abad
Berdasarkan jadual usia bangunan bersejarah di atas,:
i hitung beza usia, dalam abad, antara Masjid Jamek
Kuala Lumpur dengan Menara Condong Teluk Intan
di Perak.
ii berapa lebihnya usia, dalam tahun, bagi bangunan
paling lama berbanding dengan bangunan paling baharu?
e Yang berikut ialah perbualan antara dua orang sahabat.
Navin 1
Saya belajar di SK Sentosa selama 4 2 tahun dan
15 bulan di SK Sepayan.
Oh, kalau begitu saya belajar 0.75 tahun lebih

lama daripada kamu di SK Sentosa! Agus
Berpandukan perbualan di atas,:
i jumlahkan tempoh, dalam tahun dan bulan, Agus belajar di kedua-dua
buah sekolah.
ii cari tempoh, dalam bulan, Navin belajar di SK Sentosa.
171
4.4.1
1 Hitung tempoh bagi aktiviti yang dinyatakan.
a Waktu mula mendaki pada

20.5.2021, pukul 10:00 a.m.
Waktu tamat mendaki pada
23.5.2021, pukul 1:00 p.m.
Berikan jawapan dalam hari dan jam.
b c Kursus Pengendalian
Sumbangan Tabung Makanan
Bencana Alam 17 Oktober 2021 hingga
13 Januari 2021 hingga 5 Mac 2021 9 Disember 2021
Berikan jawapan dalam hari. Berikan jawapan dalam hari.
2 Tukar unit masa yang berikut.
a
1 b 1.2 jam =
jam = minit jam minit
5
c
5 d 7.25 hari =
hari = jam jam
6
11
e 2 tahun = bulan f 1.5 tahun = tahun bulan
12
9
g 6 dekad = dekad tahun h 13.7 dekad = tahun
10
1
i 3 abad = dekad j 24.1 abad = abad dekad
2
3
k 5 abad = abad tahun l 8.23 abad = tahun
4
3 Hitung.
a
1 2
jam + jam = jam b 1.5 hari – 0.625 hari = hari
4 3
c
5
tahun + 33 bulan d 4 dekad 2 tahun – 1.8 dekad
6
= tahun bulan = tahun
1
e 1 dekad 9 tahun + 8 dekad f 7.7 abad – 38 dekad
2
= dekad tahun = dekad
7
g 3 abad 12 tahun + 4 abad h 320 tahun – 1.6 abad
10
= tahun = abad tahun
172 4.1.1, 4.2.1,

4.2.2, 4.3.1, 4.3.2
4 Lengkapkan peta titi di bawah.
minit jam tahun

seperti seperti
1 2 1
jam + 0.6 jam hari + 0.625 hari 0.7 dekad + dekad
10 3 2
5 Kenal pasti kesilapan dalam pengiraan dan betulkan.
a abad tahun c abad dekad

4 13
b dekad tahun 6 7
15 10 +1 8
5 3
+1 6 16 8 8 15
3 7 − 4 9 +1 − 1 0
11 1 9 5
6 Selesaikan.
a i 4.2 abad + 18 dekad = dekad
ii 7.05 abad − 106 tahun = abad tahun
11
b Tambah tahun dan 2.5 tahun. Berikan jawapan dalam bulan.
12
7
c Hitung beza tempoh, dalam abad dan tahun, bagi 6 abad
10
dengan 9.8 abad.
7 Yang berikut ialah tiga keping kad P, Q dan R.
1
P 5 4 tahun Q 1.5 tahun R 32 bulan
a Tukar masa pada kad R kepada tahun dan bulan.

b Tolak masa pada kad R dari masa pada kad P. Berikan jawapan
dalam bulan.
c Berapakah lebihnya tempoh, dalam tahun dan bulan, antara
kad P berbanding dengan kad Q?
4.2.1, 4.2.2, 173

4.3.1, 4.3.2
8 Selesaikan masalah yang berikut.
a Rajah di bawah menunjukkan proses dan tempoh yang diambil
oleh Aley untuk membuat sebiji kek.
penyediaan bahan mengadun membakar menghias

1 10 minit 0.75 jam 1
jam jam
2 3
i Hitung jumlah tempoh, dalam jam, bagi penyediaan bahan
dan menghias kek.
ii Berapakah beza tempoh, dalam minit, antara mengadun
dengan membakar kek?
iii Kira tempoh, dalam jam dan minit, bagi membakar dan
menghias kek.
1
b Tempoh bagi sebuah rancangan televisyen ialah 2 jam termasuk
4
g
iklan selama 20 minit. Hitung tempoh, dalam jam dan minit, bagi
rancangan televisyen sahaja.
c
Bangunan bersejarah Usia pada 2020
Menara Jam Atkinson 1.15 abad
Tugu Peringatan Perang
58 tahun
Kundasang
3
Masjid Jamek Sandakan 1 10 abad
Jadual di atas menunjukkan usia bangunan bersejarah di Sabah

pada tahun 2020.
i Hitung beza usia, dalam tahun, antara Menara Jam Atkinson
dengan Tugu Peringatan Perang Kundasang.
ii Usia Masjid Jamek Sandakan adalah lebih Adakah pernyataan
15 tahun daripada usia Menara Jam Atkinson. ini benar? Buktikan.
174
4.4.1
d Satu lawatan sambil belajar ke Melaka telah bermula pada hari
Khamis, pukul 9:00 pagi hingga hari Sabtu, pukul 3:00 petang
dalam minggu yang sama. Hitung tempoh, dalam hari dan jam,
bagi lawatan itu.
e MULA TAMAT Kalendar di sebelah menunjukkan
tarikh berkuat kuasa Perintah Kawalan
2020 2020 Pergerakan (PKP) Fasa 1 di Malaysia
18 31 untuk memutuskan rantaian penularan
Mac Mac COVID-19. Berapakah tempoh, dalam
hari, PKP Fasa 1 itu?
f Nelly dan Sudir masing-masing berumur 8.5 tahun dan 19 tahun pada
tahun 2021.
i Berapakah lebihnya usia Sudir daripada Nelly? Berikan jawapan
dalam tahun dan bulan.
ii Pada tahun berapa usia Sudir ialah 2 kali usia Nelly?
g Beza usia antara kereta antik model P dengan kereta antik model Q
ialah 2 dekad 7 tahun. Kereta antik model P berusia 5.8 dekad.
Berapakah usia, dalam dekad dan tahun, kereta antik model Q?
h
0.7 abad
Q dekad R tahun
1 P abad 1
abad abad
2 5
Marsha diberikan satu tugasan seperti gambar rajah di atas untuk

diselesaikan. Dalam gambar rajah tersebut, nilai P, Q dan R tidak
diberikan. Nilai dalam petak ialah hasil tambah dua unit masa dalam
bulatan di antara petak itu.
i Hitung nilai P, Q dan R.
ii Adakah jumlah P dan Q ialah 1 abad 9 dekad? Tunjukkan pengiraan.
175
4.4.1
AKTIVITI BERKUMPULAN
k
kertas A4, kad manila, gam, pensel warna, pen, gunting,
Alat/Bahan
bahan kitar semula seperti bahan bacaan, Internet
b
Tugasan 2 tahun 3 bulan
1 Tulis dua unit masa melibatkan nombor 3
4 tahun + 1.5 tahun
bulat, pecahan atau perpuluhan yang
memberikan jumlah dan beza yang 3.5 tahun – 15 bulan
sama pada kertas A4.
2 Gunting dan tampalkan pada gambar
seperti haiwan yang dilukis atau daripada
bahan kitar semula atau Internet. 2 tahun 3 bulan
3 Bentangkan hasil kerja. Terima cadangan 3 tahun + 1.5

4
tahun
penambahbaikan daripada kumpulan lain. 3.5 tahun – 15 bulan
PANTUN MASA
Mudik ke muara dengan Pak Nawab,
Berumah rakit di Sungai Rojam;
Wahai anak cubalah jawab,
Berapakah minit untuk satu tiga perempat jam?
Hendak ke pekan membeli mihun,
Terlihat Zaiton berkebaya nyonya;
Dua perpuluhan dua abad dengan enam tahun,
Dalam tahun berapa bezanya?
Tangan dihulur salam perkenalan,
Tersenyum riang nampak gembira;
Jumlahkan setengah tahun dan dua bulan,
Berapakah bulannya, silalah kira?
176 4.2.1 (i), 4.3.1,

4.3.2, 4.4.1
5 PANJANG, JISIM DAN
ISI PADU CECAIR
TUKAR UNIT PANJANG
T
Milimeter dan sentimeter Alat penimbang ini dicipta
menggunakan 9.2 cm benang
1 1
dan 36 2 cm penyangkut pakaian.
a Tukar 9.2 cm kepada mm.

9.2 cm = mm
9.2 cm = (9.2 × 10) mm
= 92 mm
9.2 cm = 92 mm
1
b Tukar 36 cm kepada mm.
2
1 1 cm = 10 mm
36 2 cm = mm
× 10
1 73 5
36 2 cm = ( × 10) mm 1
2 cm mm
1 73
= 365 mm × 5 ÷ 10
1 365
36 2 cm = 365 mm
2 47 mm = cm 3 20 cm 6 mm = cm
dalam 47 mm = (47 ÷ 10) cm 6÷2
20 cm 6 mm = 20 cm + ( ) cm
perpuluhan = 4.7 cm 10 ÷ 2
3
= 20 cm + cm
dalam 47 mm = 47 cm 5
pecahan 10
7 = 20 35 cm
= 4 10 cm
3
7 20 cm 6 mm = 20 5 cm
47 mm = 4.7 cm atau 4 10 cm
• Jalankan aktiviti simulasi mengukur panjang, ketebalan objek dan
5.1.1 (i) kedalaman air dalam cm dan mm. Kemudian, minta murid menukarkan 177
5.1.2 (i) unit berkenaan kepada perpuluhan atau pecahan.
• Imbas kembali cara darab dan bahagi cepat melibatkan sebarang
nombor dengan 10.
Ukuran lebar badan wau ini ialah 1.37 m.
Sentimeter dan meter
1 Tukar 1.37 m kepada cm.

1.37 m = cm
1.37 m = (1.37 × 100) cm
= 137 cm
1.37 m = 137 cm
1
2 1 m= cm
4
Cara 2
Cara 1
1 5
1 4 m = ( 4 × 100) cm
14 m = 1 m + 1 m
1
4
25 = (5 × ) cm
= (1 × 100) cm + ( 1 × 100) cm
4
1 = cm
= 100 cm + 25 cm
= 125 cm Adakah cara 2 memberikan
1 jawapan yang sama?
1 4 m = 125 cm
3 39 cm = m 4 5 m 80 cm = m
39 cm = (39 ÷ 100) m 5 m 80 cm = 5 m + (80 ÷ 100) m
= 0.39 m = 5 m + 0.8 m
39 cm = 0.39 m
= 5.8 m
5 m 80 cm = 5.8 m
1 m = 100 cm
4
× 100 5.8 m sama dengan 5 m. Buktikan.
5
m cm
÷ 100
• Galakkan murid menghargai permainan tradisional warisan berzaman

178 5.1.1 (ii) seperti wau, gasing dan congkak.
5.1.2 (ii) • Gunakan pelbagai cara untuk menyatakan hubungan antara unit yang
melibatkan pecahan dan perpuluhan.
Meter dan kilometer Maraton Antarabangsa
Jambatan Pulau Pinang
1 Tukar 42.195 km kepada m. Jarak keseluruhan 42.195 km
Tarikh: 24 November 2019
42.195 km = m Waktu mula: 1:30 a.m.
42.195 km = (42.195 × 1 000) m (Terbuka Lelaki dan Wanita, dan Veteran)
Masa kelayakan: 7 jam
= 42 195 m Lokasi permulaan: Tempat Letak Kereta
Queensbay Mall
42.195 km = 42 195 m
3
2 7 8 km = m 3 10 300 m = km
3 3 10 300 m = (10 300 ÷ 1 000) km
7 8 km = 7 km + km
8
= 10.3 km
= (7 × 1 000) m +
125 3
3 = 10 10 km
( × 1 000) m
8
1 10 300 m = 10.3 km atau
= 7 000 m + 375 m
3 3
7 8 km = 7 375 m 10 10 km
4 68 km 4 m = km
1 km = 1 000 m
68 km 4 m = 68 km + ( 4 ) km × 1 000
1000
= 68 km + 0.004 km
km m
= 68.004 km
÷ 1 000
68 km 4 m = 68.004 km
1 3
km km
2 4
0 375 m P Q R 1 000 m
Nyatakan nilai Q dalam pecahan.
5.1.1 (iii) • Galakkan murid menggunakan pelbagai strategi semasa mendarab atau 179
5.1.2 (iii) membahagi seperti menggerakkan titik perpuluhan atau pemansuhan.
1 Tukar ukuran yang berikut kepada unit yang dikehendaki.
a 3.1 cm =
1
mm b 7 2 cm = mm c 56 mm = cm
3
d 8 cm 4 mm = cm e 0.19 m = cm f 10 4 m = cm
g 37 cm = m h 5 km 2 m = km i 2 043 m = km
2 Nyatakan jawapan dalam perpuluhan.
a 908 mm = cm b 24 m 6 cm = m c 79 cm = m
d 45 cm 3 mm = cm e 6 005 m = km f 18 km 14 m = km
3 Nyatakan jawapan dalam pecahan.
a 25 mm = cm b 4 cm 1 mm = cm c 920 cm = m
d 6 m 75 cm = m e 1 300 m = km f 50 km 600 m = km
KENALI DIRIKU
Kad aktiviti
Ukuran Tinggi Panjang Lebar Jarak dari
Alat/Bahan kad
k aktiviti, pen, tapak beg rumah
p
pita ukur, pembaris, kasut sekolah ke sekolah
kad manila, mm/cm/m/km
unit pecahan atau
gambar foto perpuluhan
Peserta b
berpasangan
Hasil Kerja
Tugasan
Nama: Kamini a/p Muthu
1 LLakukan
k k ukuran
k dan lengkapkan kad
Tinggi: 139 cm = 1.39 m
aktiviti.
2 Salin maklumat rakan dalam kad Panjang tapak kasut: 18.6 cm
manila dan tampalkan gambar foto. Lebar beg sekolah: 20.3 cm
3 Kumpulkan hasil kerja sebagai buku 7
Jarak dari rumah ke sekolah: 3
skrap. 10 km
• Adakan kuiz menjawab secara spontan. Contohnya, 3.5 cm dalam

180 5.1.1 1
pecahan dijawab 3 2 cm.
5.1.2 • Bimbing murid menggunakan Google Maps untuk mencari jarak dari
rumah ke sekolah dalam aktiviti Jejak Bestari.
TAMBAH UNIT PANJANG
T
Uranus
18.4 cm
1 a Hitung jumlah panjang tali Bumi
replika Bumi dan Uranus. 26.3 cm
26.3 cm + 18.4 cm = cm Utarid
1 1
2 6.3 cm 30 2 cm
+ 1 8.4 cm
4 4.7 cm
26.3 cm + 18.4 cm = 44.7 cm
Jumlah panjang tali replika Bumi dan Uranus ialah 44.7 cm.
b Jumlahkan panjang, dalam mm, tali replika Bumi, Uranus

dan Utarid.
1
26.3 cm + 18.4 cm + 30 2 cm = mm
1 1
1 1
30 2 cm = 30 cm + cm 2 6.3 cm
2 1 8.4 cm
= 30 cm + 0.5 cm + 3 0.5 cm 75.2 cm
=30.5 cm 7 5.2 cm = (75.2 × 10) mm
1 = 752 mm
26.3 cm + 18.4 cm + 30 2 cm = 752 mm
Jumlah panjang tali replika Bumi, Uranus dan Utarid ialah 752 mm.
3
2 74 cm + 1.08 m + 2 4 m = m
74 cm = (74 ÷ 100) m 3 11 2.7 5 m
24 m = m
= 0.74 m 4 4 1 1 .0 0 m
=
2.75 m − 8
3 3 0
74 cm + 1.08 m + 2 4 m −2 8
= 0.74 m + 1.08 m + 2.75 m 20
− 20
= 4.57 m 0
3
74 cm + 1.08 m + 2 4 m = 4.57 m
• Minta murid memastikan semua ukuran telah ditukar kepada unit yang
sama dan bentuk yang sama (pecahan atau perpuluhan) sebelum
menambah. 181
5.1.3 • Jalankan aktiviti menambah ukuran keliling pelbagai bentuk
segi tiga yang melibatkan ukuran dalam pecahan dan perpuluhan.
3
rumah 8 5 km kedai bunga
3 Hitung jarak, dalam m, Hani
dari rumah Hani ke taman 3 km 20 m 4.701 km
burung melalui kedai bunga
dan restoran. 11 km taman
65 m burung
3 2.9 km
8 5 km + 3 km 20 m + 2.9 km = m restoran
200
3 km 20 m = 3 km + 20 m
3 43
8 5 km = ( × 1 000) m = (3 × 1 000) m + 20 m
5
1 = 3 000 m + 20 m
= 8 600 m
= 3 020 m
1
2.9 km = (2.9 × 1 000) m 8 600 m Nyatakan jarak
yang paling dekat
= 2 900 m 3 020 m ke taman burung
+ 2 900 m dari rumah Hani.
1 4 520 m
3
8 5 km + 3 km 20 m + 2.9 km = 14 520 m
Jarak dari rumah Hani ke taman burung melalui
kedai bunga dan restoran ialah 14 520 m.
1 Jumlahkan ukuran mengikut unit yang dikehendaki.

a 37.9 cm + 4.8 cm = cm b 6.7 cm + 33.9 cm = mm
1
c 20 5 cm + 7.6 cm = cm d 81.4 cm + 65 cm = mm
1 4
e 80 cm + 2.04 m + m = m f 31 5 m + 103 cm + 18.9 m = cm
2
1 3
g 11 8 km + 45.7 km = km h 50.207 km + 48 10 km + 30 m = m
2 Jumlahkan 78.3 cm dan 27 cm. Beri jawapan dalam mm.
3 Berpandukan kad di sebelah,

2
cari jumlah jarak dalam: 23 5 km
9.012 km 4 km 960 m
a km b m
182
5.1.3 • Pelbagaikan soalan seperti hitung hasil tambah.
TOLAK UNIT PANJANG
T
1 a Berapakah beza tinggi antara 62.7 cm 3

54.9 cm cm
Robot R dengan Robot S? 5
lebih rendah
62.7 cm – 54.9 cm = cm
daripada
11
5 1 17 Robot S
62.7 cm
– 54.9 cm
7.8 cm R S T
62.7 cm – 54.9 cm = 7.8 cm

Beza tinggi antara Robot R dengan Robot S ialah 7.8 cm.
b Hitung tinggi, dalam mm, Robot T.
3
54.9 cm – cm = mm
5
3 3 2
54.9 cm – cm = (54.9 × 10) mm – ( × 10) mm
5 5
= 549 mm – 6 mm 1
= 543 mm
3
54.9 cm – cm = 543 mm
5
Tinggi Robot T ialah 543 mm.
4
2 2.07 m – 16 cm – m= m
5
Tukar ukuran dalam perpuluhan m
16 cm = (16 ÷ 100) m 0.8 m dahulu. Kemudian, tolak.
= 0.16 m 5 4.0 m
−0 1 10
40 2. 0 7 m
−4 0 – 0. 1 6 m
0 1.9 1 m
– 0. 8 0 m
4 1.1 1 m
2.07 m – 16 cm – m = 1.11 m
5
• Galakkan murid menolak dengan mencari baki atau beza panjang

sesuatu objek. 183
5.1.4 • Minta murid melakukan penukaran unit bagi ukuran panjang yang
perlu mengikut kehendak soalan.
3 Berapakah lebihnya panjang Jambatan
Pulau Pinang daripada Jambatan Angkat
Terengganu?
13.5 km – 638 m = km
14 9
2 410 10
638 m = (638 ÷ 1 000) km 1 3 . 5 0 0 km
= 0.638 km – 0 . 6 3 8 km
Jambatan Angkat Terengganu
1 2 . 8 6 2 km
638 m
13.5 km – 638 m = 12.862 km
Panjang Jambatan Pulau Pinang lebih
12.862 km daripada Jambatan Angkat
Jambatan Pulau Pinang Terengganu.
13.5 km
4 90 7 km – 34.3 km – 1 180 m = m
8
7 7 34.3 km = (34.3 × 1 000) m
90 8 km = 90 km + km
8 = 34 300 m
7 125
= (90 × 1 000) m + ( × 1 000) m 8 10 4 17
8 90 8 7 5 m 56 5 7 5 m
1
= 90 000 m + 875 m – 34 3 0 0 m – 1 180 m
= 90 875 m 56 5 7 5 m 55 3 9 5 m
7
90 8 km – 34.3 km – 1 180 m = 55 395 m
Tinggi Penguin Emperor: 1. m – 1 m = 1.15 m

Nombor pada adalah sama.
Apakah nombor itu?
Kira.
9
a 53.1 cm – 12.9 cm = cm b 67.8 cm – 2 cm = mm
10
3 3
c 18 km – 6.509 km = km d 4.15 m – 72 cm – 1 m = m
4 5
e 30 1 m – 340 cm – 25.7 m = 3
cm 26 4 km – 8 km 85 m – 9.27 km = m
2 f
184 • Jalankan kuiz secara berkumpulan melibatkan penolakan hingga

5.1.4 tiga ukuran panjang.
DARAB UNIT PANJANG
1 a Berapakah lebar bingkai

hiasan? Fikir
Usaha
6 × 2.8 cm = cm Kekal Positif Tangga lebar
4 FOKUS! Jadi Kejayaan
Positif
2. 8 cm
× 6
1 6. 8 cm 2.8 cm
6 × 2.8 cm = 16.8 cm 1.9 cm

Lebar bingkai hiasan ialah 16.8 cm.
b Hitung panjang, dalam mm, bagi bingkai hiasan.
3
14 × 1.9 cm = mm 1 9 mm
× 14 Hitung panjang
1.9 cm = (1.9 × 10) mm 1 dan lebar bagi
= 19 mm 76 setiap kad
+1 90 motivasi pada
2 6 6 mm bingkai di atas.
14 × 1.9 cm = 266 mm
Panjang bingkai hiasan ialah 266 mm.
3
2 56 × 7 m = cm
4
Cara 1 Cara 2 3 3
74 m = 7 m + m
4
3 14 31 3 25
56 × 7 4 m = 56 × m = (7 × 100) cm + ( x 100) cm
4 4
1 1
= 434 m = 700 cm + 75 cm
= (434 × 100) cm = 775 cm
= 43 400 cm 3 2
4 3
7 7 5 cm
× 56
1 1 1
3 4 650
56 × 7 4 m = 43 400 cm
+3 8 7 50
4 3 4 0 0 cm
• Gunakan pelbagai contoh situasi harian yang melibatkan pendaraban
seperti mencari panjang bangku atau meja yang disambungkan. 185
5.1.5 • Terapkan nilai murni lain sebagai seorang murid seperti tidak berputus
asa dan belajar dengan tekun.
3 Hitung jumlah jarak, dalam m, Aiman pergi dan balik
dalam tempoh 5 hari persekolahan.
10 × 2.735 km = m
10 × 2.735 km = 10 × (2.735 × 1 000) m 2.735 km
= 10 × 2 735 m
= 27 350 m
10 × 2.735 km = 27 350 m
Jumlah jarak Aiman pergi dan balik dalam tempoh 5 hari
persekolahan ialah 27 350 m.
1 4
4 100 × 48 m = km 5 1 000 × 19 5 cm = m
2
1 m = 0.5 m 4
2 cm = 0.8 cm
5
1 4
100 × 48 2 m = 100 × 48.5 m 1 000 × 19 5 cm = 1 000 × 19.8 cm
= 4 850 m = 19 800 cm
= (4 850 ÷ 1 000) km = (19 800 ÷ 100) m
= 4.850 km = 198 m
1 4
100 × 48 2 m = 4.85 km 1 000 × 19 5 cm = 198 m
1 Darab.
3
a 8 × 4.39 cm = cm b 6 × 9 4 cm = mm
1 d 25 × 7.44 m = km
c 13 × 7 5 cm = m
1
e 42 × 18.05 km = km f 70 × 10 2 m = km
2 Lengkapkan.
a b
0.2 km m 8.3 cm mm
100 × 1 m = cm 1 000 × 2 1 m = cm
4 5
1.567 km km 0.046 km m
186 • Latih tubi pendaraban ukuran panjang dengan menggunakan carta

5.1.5 atau kad gambar.
BAHAGI UNIT PANJANG
1 Berapakah tebal sekeping duit syiling 10 sen?

12 mm ÷ 8 = mm
1 . 5 mm
8 1 2 . 0 mm
− 8
4 0
−4 0 12 mm
0
12 mm ÷ 8 = 1.5 mm
Tebal sekeping duit syiling 10 sen ialah 1.5 mm.
1
2 45.18 cm ÷ 9 = mm 3 3 5 m ÷ 16 = cm
Langkah 1 Langkah 1
5 . 0 2 cm
1 16 20
9 4 5 . 1 8 cm 35 m = ( × 100) cm
5
−4 5 1
0 1 = 320 cm
− 0
18
− 18 Langkah 2
0
2 0 cm
Langkah 2 1 6 3 2 0 cm
–3 2
5.02 cm = (5.02 × 10) mm 00
= 50.2 mm – 0
45.18 cm ÷ 9 = 50.2 mm 0
1
Bolehkah kamu tukar kepada 3 5 m ÷ 16 = 20 cm
unit mm dahulu, kemudian
bahagi? Bincangkan.
• Jalankan aktiviti simulasi seperti mencari ketebalan sebuah buku 187

5.1.6 daripada timbunan buku yang sama.
4 Kira jarak jalan, dalam m, yang Kami mengambil masa selama
diturap dalam masa 1 jam. 10 jam untuk menurap jalan
1 sepanjang 2 41 km.
2 4 km ÷ 10 = m
1 9
2 4 km ÷ 10 = km ÷ 10
4
= (2.25 × 1 000) m ÷ 10
= 2 250 m ÷ 10
= 225 m
1
2 4 km ÷ 10 = 225 m
Jarak jalan yang diturap dalam
masa 1 jam ialah 225 m.
5 238.9 km ÷ 100 = m 6 30 m 72 cm ÷ 1 000 = cm

238.9 km ÷ 100 = 2.389 km 30 m 72 cm = (30 × 100) cm + 72 cm
= (2.389 × 1 000) m = 3 000 cm + 72 cm
= 2 389 m = 3 072 cm
238.9 km ÷ 100 = 2 389 m 3 072 cm ÷ 1 000 = 3.072 cm
30 m 72 cm ÷ 1 000 = 3.072 cm
1 Bahagi.
4
a 0.12 cm ÷ 3 = cm b 83 5 mm ÷ 10 = mm
c 56.64 m ÷ 16 = cm 1
d 25 8 km ÷ 25 = m
2 Lengkapkan.
a 48.3 km ÷ 10 = km
b 48.3 km ÷ 100 = m
3 Bahagikan yang berikut. Nyatakan jawapan dalam m.
a 3.672 km dengan 18. b 32 m 10 cm dengan 100.
188 • Latih tubi pembahagian ukuran panjang dengan menggunakan

5.1.6 bahan yang sesuai seperti keratan benang, tali dan reben.
TUKAR UNIT GRAM DAN KILOGRAM
T
1 a Tukar 1.8 kg kepada g.
1.8 kg = g
1.8 kg = (1.8 × 1 000) g kg
= 1 800 g
1.8 kg = 1 800 g
3 1.8 kg 3
b 2 4 kg = g 2 4 kg
Cara 1 Cara 2
3 250 3 3
11
2 4 kg = ( × 1 000) g 2 4 kg = 2 kg + kg
4 4
1 250 250
= 2 750 g × 11 3
= (2 × 1 000) g + ( × 1 000) g
250 4
1
+2 5 0 0 = 2 000 g + 750 g
2 750 = 2 750 g
3
2 4 kg = 2 750 g
2 3.07 kg = kg
3.07 kg = 3 kg + 0.07 kg
= 3 kg + kg
1 kg = 1 000 g
= kg
× 1 000
kg g
1
Adakah 2 5 kg bersamaan 2 200 g?
Tunjukkan. ÷ 1 000
• Murid melakukan aktiviti menukarkan unit kg kepada g atau sebaliknya 189

5.2.1 berpandukan jisim yang tercatat pada bungkusan barangan.
3 Tukar 6 900 g kepada kg.
6 900 g = kg
6 900
6 900 g = (6 900 ÷ 1 000) kg dalam 6 900 g = ( ) kg
dalam 1 000
perpuluhan = 6.9 kg pecahan
69
= kg
10
9
9
= 6 10 kg
6 900 g = 6.9 kg atau 6 10 kg
4 Tukar 5 kg 800 g kepada kg.
5 kg 800 g = kg
5 kg 800 g = 5 kg + 800 g
= 5 kg + (800 ÷ 1 000) kg
= 5 kg + 0.8 kg
Nyatakan jawapan dalam
= 5.8 kg pecahan pula.
5 kg 800 g = 5.8 kg
5. 25 kg = 5 8 kg
Cari nilai yang mungkin
bagi dan .
1 Lengkapkan.
3
a 0.01 kg = g b 6 kg = g c 4 250 g = kg
5
9
d 8 kg 400 g = kg e 3 kg = g f 7 kg 2 g = kg
10
a 5 130 g = kg b 65 g = kg
a 500 g = kg b 7 125 g = kg
190 • Laksanakan kuiz penukaran unit jisim yang melibatkan pecahan

5.2.1 dan perpuluhan.
TAMBAH UNIT JISIM
T
Jisim bagasi a Jumlahkan jisim beg

1 kabin tidak boleh
melebihi 7 kg. dan hadiah.
3.505 kg + 0.48 kg = kg
3.505 kg 3.505 kg
+ 0.480 kg
3.985 kg
3.505 kg + 0.48 kg = 3.985 kg
1 0.48 kg
3 8 kg Jumlah jisim beg dan hadiah
270 g ialah 3.985 kg.
b Hitung jumlah jisim, dalam kg, bagi pakaian dan sepasang
kasut sukan.
1
3 8 kg + 270 g = kg
1
Tukar 3 8 kg dan 1 25 270
3 8 kg = kg 270 g = kg
270 g kepada 8 1 000
perpuluhan kg dahulu. 3 . 1 2 5 kg = 0.27 kg
8 2 5 . 0 0 0 kg
1
−2 4 3 8 kg + 270 g
1 0
− 8 = 3.125 kg + 0.27 kg
20 = 3.395 kg
− 16
40
−40
0
1
3 8 kg + 270 g = 3.395 kg
Bagasi kabin ialah beg
Jumlah jisim bagi pakaian dan sepasang kasut pakaian dan lain-lain
sukan ialah 3.395 kg. yang dibawa atau
diletakkan di dalam
Nyatakan barangan yang boleh dimasukkan ruang penyimpanan
ke dalam beg sebagai bagasi kabin. kapal terbang.
• Lakukan aktiviti simulasi seperti menimbang setiap barangan atau alatan 191
5.2.2 dengan menggunakan penimbang digital untuk mencari jumlah jisim.
9
2 6.73 kg + 1 080 g + 4 kg = kg
10
9 1 080
6.73 kg + 1 080 g + 4 10 kg = 6.73 kg + 1 000 kg + 4.9 kg 1 1
= 6.73 kg + 1.08 kg + 4.9 kg 6 . 7 3 kg
1 . 0 8 kg
= 12.71 kg + 4 . 9 0 kg
9
6.73 kg + 1 080 g + 4 10 kg = 12.71 kg 1 2 . 7 1 kg
7
3 kg + 4.305 kg + 945 g = g
8
7 7
kg + 4.305 kg + 945 g = ( × 1 000) g + (4.305 × 1 000) g + 945 g
8 8
= g+ g+ g
g
=
1 Kira.
a 7.42 kg + 0.845 kg =
3
kg bkg + 760 g = g
5
1 1
c 12 kg + 4.8 kg + 370 g = kg d 80 g + 6 4 kg + 9 kg = g
2
kg
Jumlahkan jisim, dalam g,
bagi nanas dan betik.
1.608 kg 1.4 kg
3 Hitung jumlah jisim,

dalam g, bagi ketiga-tiga
peket wafer seperti yang 1
kg 217.5 g 0.25 kg
ditunjukkan dalam gambar. 8
192 • Latih tubi menambah jisim dengan menggunakan kad soalan atau risalah
5.2.2 pasar raya.
TOLAK UNIT JISIM
Nama Jisim
Khairul 34.9 kg
Divesh 41.2 kg
1 Hitung beza jisim antara Khairul Khairul Divesh
dengan Divesh.
41.2 kg – 34.9 kg = kg
10
3 0 12
4 1 . 2 kg
− 3 4 . 9 kg
6 . 3 kg
41.2 kg – 34.9 kg = 6.3 kg
Beza jisim antara Khairul dengan Divesh ialah 6.3 kg.
2 Berapakah lebihnya jisim mentega daripada

Resipi Kek Mentega gula? Berikan jawapan dalam g.
Bahan A 1
kg – 0.1 kg = g
1 4
• 4 kg mentega
• 0.1 kg gula Cara 1
1 1 250
• 5 biji kuning telur
kg – 0.1 kg = ( × 1 000) g – (0.1 × 1 000) g
• 230 g tepung
pungg 4 4
1
gandum = 250 g – 100 g
= g
Cara 2
0.25 kg 1
kg – 0.1 kg = 0.25 kg – 0.10 kg
4 1 .00 kg 4
1 = 0.15 kg
Tukar kg −0
4
kepada 1 0 = (0.15 × 1 000) g
perpuluhan kg − 8
20 = g
dahulu.
− 20
0 Adakah jawapan bagi
cara 1 dan cara 2
sama?
Jisim mentega lebih g daripada gula.

• Lakukan aktiviti seperti mencari beza jisim antara dua orang rakan.
• Galakkan murid menolak perpuluhan dalam bentuk lazim dengan 193
5.2.3 memastikan unit mestilah sama dan titik perpuluhan pula selajur.
3 6 042 g – 1.07 kg – 980 g = kg
Tukar unit g kepada kg Tolak berturut-turut
6 042 g = (6 042 ÷ 1 000) kg 9 18
5 1014 3 8 17
= 6.042 kg 6 . 0 4 2 kg 4 . 9 7 2 kg
– 1 . 0 7 0 kg – 0 . 9 8 0 kg
980 g = (980 ÷ 1 000) kg
4 . 9 7 2 kg 3 . 9 9 2 kg
= 0.980 kg
6 042 g – 1.07 kg – 980 g = 3.992 kg
4
4 10 kg – 1 503 g – 3.96 kg = g
5
Tukar unit kg kepada g Tolak berturut-turut
4 4 10 800 g
10 5 kg = 10 kg + kg
5 – 1 503 g
4 200
= (10 × 1 000) g + ( × 1 000) g g
5
1 – 3 960 g
= 10 000 g + 800 g
g
= 10 800 g
3.96 kg = (3.96 × 1 000) g 1 p

= 3 960 g 1 5 kg – 800 g = kg
q
Cari nilai p dan q.
1 Kira.
a 7.1 kg – 2.54 kg =
3
kg b kg – 0.69 kg = g
4
7
c 5 120 g – 1 kg – 2.093 kg = kg
10
1
d 10 kg – 4 860 g – 3.72 kg = g
2
1
2 a Hitung beza antara 38.92 kg dengan 60 kg.
5
b Berapakah lebihnya 13.051 kg daripada 7 360 g?
2
c Tolak 5 kg daripada 9.018 kg. Berikan jawapan dalam g.
5
• Bersoal jawab tentang penolakan melibatkan jisim dengan menggunakan

194 perkataan seperti kira baki, cari beza dan berapa lebihnya suatu jisim
5.2.3 daripada jisim yang lain.
DARAB UNIT JISIM
Puan, boleh saya bantu?
1 Hitung jisim 7 peket kacang hazel.

7 × 0.25 kg = kg
1 3
0 . 2 5 kg
× 7 kg
1 . 7 5 kg
7 × 0.25 kg = 1.75 kg Saya mahu 7 peket
Jisim 7 peket kacang hazel ialah 1.75 kg. kacang hazel.
2 Berapakah jisim 15 peket kerepek?

1
15 × kg = g
2
1 1 500
15 × kg = 15 × ( × 1 000) g
2 2 2
1
= 15 × 500 g 1 5
× 500 g
= 7 500 g
1 7 500 g 1
15 × kg = 7 500 g kg
2 2
Jisim 15 peket kerepek ialah 7 500 g.
3
3 10 × 40 kg = g
5
Cara 1 Cara 2
3 3 3 3
40 5 kg = 40 kg + kg 10 × 40 5 kg = 10 × (40 kg + kg)
5 5
3 200 = 10 × (40 kg + 0.6 kg)
= (40 × 1 000) g + ( × 1 000) g
5 = 10 × 40.6 kg
1
= 40 000 g + 600 g = 406 kg
= 40 600 g
406 kg = (406 × 1 000) g
10 × 40 600 g = 406 000 g = 406 000 g
3
10 × 40 5 kg = 406 000 g
• Galakkan murid membuat kiraan pantas apabila mendarab 195

5.2.4 sebarang jisim dengan 10, 100 atau 1 000.
4 Bil. Bilangan (peket) Jenama makanan kucing Jisim seunit
1. 100 Meow Meow 1.2 kg
2. 1 000 Comel 0.85 kg
3. 1 000 Anggun 480 g
Berdasarkan jadual di atas, hitung jumlah jisim makanan kucing
jenama:
a Meow Meow. b Comel.
100 × 1.2 kg = kg 1 000 × 0.85 kg = g
100 × 1.2 kg = 120 kg 1 000 × 0.85 kg = 850 kg
100 × 1.2 kg = 120 kg = (850 × 1 000) g
= 850 000 g
Jumlah jisim makanan
kucing jenama Meow Meow 1 000 × 0.85 kg = 850 000 g
ialah 120 kg. Jumlah jisim makanan
kucing jenama Comel
ialah 850 000 g.
Hitung jumlah jisim, dalam kg, bagi makanan

kucing jenama Anggun pula.
1 Kira.
a 9 × 1.07 kg = kg b 16 × 4.5 g = kg
1
c 24 × 3 kg = g d 50 × 6.78 kg = g
10
2 Kira cepat.
a 10 × 2.06 kg =
4
kg b 10 × kg = g
5
1
c 100 × 1.9 kg = g d 100 × 1 kg = g
4
7
e 1 000 × 0.003 kg = g f 1 000 × 3
10 kg = kg
196 • Latih tubi pendaraban menggunakan kad imbasan. Galakkan

5.2.4 murid mencongak apabila mendarab jisim yang melibatkan 10, 100
atau 1 000.
BAHAGI UNIT JISIM
1 Hitung jisim satu bar coklat.

0.35 kg ÷ 7 = kg Jisim 7 bar
0 . 0 5 kg coklat ialah
7 0 . 3 5 kg 0.35 kg.
−0
0 3
− 0
35
− 35
0
0.35 kg ÷ 7 = 0.05 kg
Jisim satu bar coklat ialah 0.05 kg.
2 12.33 kg ÷ 18 = g 1
3 16 2 kg ÷ 10 = g
0 0 . 6 8 5 kg 1
18 1 2 . 3 3 0 kg 16 2 kg = 16 kg + 1 kg
2
−0 = 16 kg + 0.5 kg
12
− 0 = 16.5 kg
12 3
−1 0 8 16.5 kg ÷ 10 = 1.65 kg
1 53
−1 44 = (1.65 × 1 000) g
90 = 1 650 g
−90
0 1
16 2 kg ÷ 10 = 1 650 g
0.685 kg = (0.685 × 1 000) g
= 685 g Cuba cara lain dengan
12.33 kg ÷ 18 = 685 g menukarkan 16 1 kg kepada g
2
dahulu dan bahagikan.
• Bimbing murid melakukan aktiviti secara berkumpulan. Murid

menimbang bahan yang sesuai dan membahagikan beberapa 197
5.2.5 bungkus bahan kepada jisim yang sama dengan memberikan
jawapan dalam unit yang dikehendaki.
4 5 1.4 kg ÷ 1 000 = g
1.4 kg ÷ 1 000 = ( × ) g ÷ 1 000
= g ÷ 1 000
1 = g
100 biji makarun berjisim 1 2 kg
Hitung jisim, dalam g, bagi Cuba selesaikan.
sebiji makarun.
1
1 2 kg ÷ 100 = g
1 3 500
1 2 kg ÷ 100 = ( × 1 000) g ÷ 100
2
1
1 500 0 4 2 1 3
= g
100
Gunakan semua kad nombor di atas
= 15 g
untuk melengkapkan petak kosong
1
1 2 kg ÷ 100 = 15 g di bawah.
Jisim sebiji makarun ialah 15 g. . kg = . kg ÷
1 Kira.
a 9.02 kg ÷ 5 = kg b 10.2 kg ÷ 6 = kg
c 13.51 kg ÷ 14 = g 3
d 7 kg ÷ 50 = g
4
e 21.1 kg ÷ 10 = g 4
f 36 kg ÷ 100 = kg
5
g 6.8 kg ÷ 1 000 = g 7
h 9 kg ÷ 1 000 = g
10
2 Berdasarkan gambar rajah di sebelah,
Gula lengkapkan petak kosong di bawah
pasir
4.5 kg
dan selesaikan.
kg ÷ = g
198 • Bimbing murid menggunakan cara pemansuhan atau

5.2.5 menggerakkan titik perpuluhan apabila membahagi sebarang jisim
dengan 10, 100 dan 1 000.
TUKAR UNIT MILILITER DAN LITER
T
1 a Tukar 0.3 kepada m .

0.3 = m
Botol ini 0.3 = (0.3 × 1 000) m
berisi Kotak ini
0.3 jus. pula berisi = 300 m
1
jus.
2 0.3 = 300 m
Adakah 0.5 sama

1 1
b = m dengan ? Ceritakan.
2 2
1 1 500
= ( × 1 000) m 1.0 1 000 m
2 2
1
0.5 500 m
= 500 m
1
= 500 m
2
2 2 750 m =
dalam dalam
perpuluhan pecahan
2 750 m 2 750 m = 2 000 m + 750 m
= (2 750 ÷ 1 000) 750
= (2 000 ÷ 1 000) + ( )
1 000
= 2.75 75 ÷ 25
=2 +( )
100 ÷ 25
3
=2 +
4 1 = 1 000 m
3
=2 × 1 000
4
m
3
2 750 m = 2.75 atau 2 4 ÷ 1 000
• Minta murid menyukat isi padu cecair berwarna dengan 199

5.3.1 menggunakan bekas bersenggat dan membuat penukaran unit
kepada pecahan atau perpuluhan.
3 42 9m = 4 700 m =
9 700 7
42 9 m = 42 + ( ) 700 m = ( ) Adakah sama
1 000 10
1 000 dengan 0.7 ?
= 42 + 0.009 7 Bincangkan.
=
= 42.009 10
42 9 m = 42.009 7
700 m = 10
5 6 025 m = 3
6 27 = m
5
6 025
6 025 m = ( ) 3 3
1 000 27 5 = 27 +
6 000 25 5
=( + ) = (27 × 1 000) m
1 000 1 000
25 ÷ 25 3 200
=6 + ( × 1 000) m
1 000 ÷ 25 5
1
= = m + m
= m
1 Tukar kepada m atau sebaliknya.

a b c d e
Jus
Delima
0.35 1.2 15 m 200 m 1 400 m

a 800 m = b 1 200 m = c 3 900 m =

a 5m = b 10 080 m = c 26 40 m =
4 Selesaikan.
1 7
a 6
8 = m b 5 = m
10
200
5.3.1 • Gunakan pecahan dengan penyebut 2, 4, 5, 8 dan 10 untuk mengukuhkan
pemahaman murid tentang penukaran unit isi padu cecair.
TAMBAH UNIT ISI PADU CECAIR
1 1.875 125 m
52
a Hitung jumlah isi padu cat biru dan cat kuning.

1
1.875 + 52 = 0 5.5
2 1 1 .0
+ 11
1
1.875 + 5 2 = 1.875 −0
2
1 1
= 1.875 + 5.5 −1 0
1 0
= 7.375 1
−1 0
1 .8 7 5
0
+ 5.5 0 0
7.3 7 5
1
1.875 + 5 2 = 7.375
Jumlah isi padu cat biru dan cat kuning ialah 7.375 .
b Jumlahkan isi padu cat biru dan cat merah.
1.875 + 125 m = m
1.875 + 125 m = (1.875 × 1 000) m + 125 m
= 1 875 m + 125 m
= 2 000 m
1.875 + 125 m = 2 000 m
Jumlah isi padu cat biru dan cat merah ialah 2 000 m .
Jumlah isi padu ketiga-tiga cat melebihi 8 .

Adakah pernyataan ini benar? Buktikan.
201
5.3.2 • Tegaskan unit isi padu mesti disamakan sebelum melakukan
proses penambahan.
2
2 9.27 + 13 500 m + 10 5 =
13 500 m = 13 500 m 2 2
10 5 = 10 + 0.4
13 500 5
=( ) = 10 + 0.4 5 2.0
1 000 −0
= 13.5 = 10.4 2 0
−2 0
1 1
0
9 .2 7
1 3 .5 0
+ 1 0 .4 0
3 3.1 7
2
9.27 + 13 500 m + 10 5 = 33.17
9
3 40.08 + 11 10 + 76 m = m
Cara 1 9 9 Cara 2
11 10 = 11 +
10 76 m = (76 ÷ 1 000)
= 11 + 0.9
= 0.076
= 11.9
1 1
= (11.9 × 1 000) m
4 0. 0 8 5 1 .9 8 0
= 11 900 m + 1 1.9 0 + 0 .0 7 6
40.08 = (40.08 × 1 000) m 5 1.9 8 5 2 .0 5 6
= 40 080 m 52.056 = (52.056 × 1 000) m
40 080m = m
1 1 900m
+ 76m
Adakah kedua-dua cara
m di atas betul? Bincangkan.
Kira.
3
a 3.8 + 9.204 = b 2 + 7.265 =
4
c 10.46 + 578 m =
9
m d + 12 304 m =
10
1 1
e 3
5 + 680 m + 0.2 = f 8 645 m + 12
2 + 4.1 =
202
5.3.2 • Kenal pasti kelemahan murid dan banyakkan soalan yang berkaitan
untuk mengukuhkan pemahaman murid.
TOLAK UNIT ISI PADU CECAIR
1 Berapakah beza isi padu cecair di dalam picagari?

5 m – 3.3 m = m
4 10
5.0 m
− 3.3 m
1 .7 m
5 m – 3.3 m = 1.7 m
Beza isi padu cecair di dalam picagari ialah 1.7 m .
2 Berapakah baki isi padu jus di dalam

Saya telah isikan 2.5
jus ke dalam jag. balang?
1
10 4 – 2.5 =
Langkah 1 Langkah 2
1 9
Isi padu 10 4 = 10 +1 0 10 12
penuh 4
1 0 .25
1
10 4 = 10 + 0.25 − 2 .50
= 10.25 7 .75
1
10 4 – 2.5 = 7.75
Baki isi padu jus di dalam balang
ialah 7.75 .
3 12.09 − 780 m = m
12.09 − 780 m = (12.09 × 1 000) m − 780 m 1 10
1 2 090 m
= 12 090 m − 780 m − 780 m
= 11 310 m 1 1 310m
12.09 − 780 m = 11 310 m
203
5.3.3 • Lakukan aktiviti penolakan dua isi padu cecair dengan
menggunakan permainan domino secara berkumpulan.
2
4 8 – 1 360 m – 4.91 =
5
2
85 – 1 360 m – 4.91
1 360 1
= (8 + 0.4 ) – ( ) – 4.91 = 0.2 atau 200 m
1 000 5
= 8.4 – – 4.91 2
5 = 0.4 atau 400 m
=
1
5 20 35 m – 0.948 – 16 8 = m
Tukar unit Tolak berturut-turut
0.948 = (0.948 × 1 000) m m m
= 948 m 1 9 1 0 3 5 1 8 1 0 8 7
20 35 19 87
1 1
16 8 = 16 + − 948 −16 1 25
8
1 125 19 87 2 962
= 16 + ( × 1 000) m
8
1
= 16 + 125 m
= 16 125 m
1
20 35 m – 0.948 – 16 8 = 2 962 m
1 Kira.
1
a 10 m – 4.5 m = m b 13
2 – 1.85 =
3
c 7.025 – 629 m = m d 9
5 – 2 084 m = m
3
e 12
4 – 960 m – 8.47 =
1
f 8
10 – 3 640 m – 1.02 = m
2 Hitung.
1
a 15.24 – 68 – 120 m = m
1
b 6 320 m – 4.5 –12 = m
204 • Buat aktiviti bersoal jawab tentang penolakan isi padu cecair seperti
5.3.3
“Tolak 0.2 daripada 1 sama dengan berapa m ?”.
2
DARAB UNIT ISI PADU CECAIR
1 Hitung jumlah isi padu bagi 5 botol Setiap botol

susu kultur. berisi 0.08 .
5 × 0.08 =
4
0. 0 8
× 5
0. 4 0
5 × 0.08 = 0.4
Jumlah isi padu bagi 5 botol susu kultur ialah 0.4 .
2 Berapakah jumlah isi padu air di dalam kotak?

48 × 0.23 = m
Cara 1
1
• Darab. 1 2 Cara 2
0 .2 3
× 48 • Tukar 0.23 kepada m .
1 1 (0.23 × 1 000) m = 230 m
1 84
+0 9 20 • Darab. 1
1 1 .0 4 2
230m
• Tukar 11.04 kepada m . × 48
1
(11.04 × 1 000) m = 11 040 m 1 840
+ 9200
48 × 0.23 = 11 040 m 1 1 040m
Jumlah isi padu air di dalam kotak ialah 11 040 m .
3
3 10 × 1 =
5
3 2 8
10 × 1 5 = 10 × 5
1
= 16 Nyatakan jawapan
3 dalam m pula.
10 × 1 5 = 16
• Terangkan maksud susu kultur, iaitu hasilan susu yang diperoleh

apabila susu steril, susu pasteur atau susu skim dimasukkan 205
5.3.4 dengan kultur bakteria tertentu. Susu kultur membantu proses
penghadaman.
4 BBB
PENSANITAS
TANGAN
SI
50 m PENSANITASI
P
PEE
TANGAN 0.4 PENSANITASI
TANGAN
1
B 2
BB
a Hitung isi padu, dalam m , bagi 100 botol pensanitasi tangan

jenama BB.
100 × 0.4 = m
Cara 1 Cara 2
0 .4 40 = (40 × 1 000) m 0.4 = (0.4 × 1 000) m
× 1 0 0 = 40 000 m = 400 m
4 0 .0
100 × 400 m = 40 000 m
100 × 0.4 = 40 000 m
Isi padu bagi 100 botol pensanitasi tangan jenama BB ialah 40 000 m .
b Berapakah isi padu, dalam m , bagi 1 000 botol pensanitasi

tangan jenama BBB?
500 1
1 000 × = buat pemansuhan Kira isi padu,
2 dalam , bagi 10 botol
1 =( × ) m tukar unit pensanitasi tangan
= m jenama B.
Isi padu bagi 1 000 botol pensanitasi tangan
jenama BBB ialah m .
1 Selesaikan.
a 16 × 0.39 = b 13 × 5.7 = m c 25 × 0.416 = m
1 7
d 48 × 2 e 100 × 6
4 = m = m f 1 000 × 7.8 m =
10
2 Lengkapkan.
3
1 000 × 75 m 10 × 0.75 100 ×
seperti seperti 4
m
206 • Pelbagaikan bentuk soalan seperti menggunakan peta pemikiran

5.3.4 untuk mengukuhkan pemahaman murid.
• Terapkan nilai murni seperti menjaga kebersihan dan kesihatan.
BAHAGI UNIT ISI PADU
1 Berapakah isi padu semangkuk sup

kambing berpandukan gambar Saya menuang 2.5 sup
di sebelah? kambing sama banyak
2.5 ÷ 4 = ke dalam 4 mangkuk.
0 .6 2 5
4 2 .5 0 0
−0
2 5
−2 4
10
− 8
20
−2 0
0
2.5 ÷ 4 = 0.625
Isi padu semangkuk sup kambing ialah 0.625 .
2 6.93 ÷ 15 = m
Cara 1 Cara 2
0.4 6 2 6.93 = (6.93 × 1 000) m
15 6 . 9 3 0 = 6 930 m
−0 0 462m
6 9
−6 0 15 6 9 3 0 m
93 −0
− 90 6 9
30 −6 0
−30 93
0 −90
30
0.462 = (0.462 × 1 000) m −30
= 462 m 0
6.93 ÷ 15 = 462 m
207
5.3.5 • Bimbing murid membahagi dengan pelbagai strategi untuk
memantapkan lagi pengetahuan mereka.
0. 1 4 8
2
3 7
5 ÷ 50 = 50 7 . 4 0 0
−0
2 37 7 4
75 ÷ 50 = ÷ 50
5 −5 0
= 7.4 ÷ 50 2 40
= 0.148 −2 0 0
400
2 − 400
75 ÷ 50 = 0.148
0
4 Berapakah isi padu, dalam m , sebotol madu mini?

2.5 ÷ 100 = m
2.5 = (2.5 × 1 000) m 2 500 m
= 25 m
= 2 500 m 100
A A MAJ
2.5 ÷ 100 = 25 m
Isi padu sebotol madu mini ialah 25 m .
5 48 ÷ 1 000 = Nyatakan jawapan

dalam m pula.
48
= 0.048
1 000
1
÷ 100 = ÷ 10
48 ÷ 1 000 = 0.048 5
Apakah nilai dalam ?
1 Hitung.
a 1.2 ÷ 4 = b 9.6 m ÷ 8 = m
1 4
c 25
4 ÷ 50 = m d 60
5 ÷ 32 = m
7
e 19
10 ÷ 100 =
f 43.9 ÷ 100 = m
2 a Bahagikan 31 800 m dengan 1 000. Berikan jawapan dalam m .
b Kira 33.36 bahagi 60. Nyatakan jawapan dalam m .
208
5.3.5 • Pelbagaikan strategi pengiraan untuk mengira jawapan.
AKTIVITI KUMPULAN
Alat/Bahan kkatalog barangan, kad manila, gam, pen
Tugasan
1 Dapatkan maklumat tentang 2 Guntingkan dan tampalkan

panjang, jisim atau isi padu maklumat tersebut pada
cecair dalam katalog barangan kad manila.
(bercetak atau muat turun daripada
laman web) atau melalui membeli-
belah dalam talian. Kerepek kentang
1.5
130 g
3 Bina soalan penukaran unit atau operasi tambah, tolak, darab

dan bahagi serta selesaikan. Contoh:
Tukar 1.5 kepada: Hitung jumlah jisim,
a m . dalam kg, bagi
b pecahan . Kerepek kentang 2 bekas kerepek
kentang.
a 1.5 = (1.5 × 1 000) m
2 × 130 g = kg
= 1 500 m
130g
1.5 b 1.5 =1 + 0.5
130 g
× 2
5÷5 260g
=1 +
10 ÷ 5
1 260 g = (260 ÷ 1 000) kg
= 12 = 0.26 kg
4 Bentangkan hasil kerja dan 5 Pamerkan hasil kerja yang baik
bincangkan. pada sudut matematik.
5.1, • Buat penilaian tahap penguasaan murid dari segi pengetahuan, 209
5.2, 5.3 kemahiran komunikasi, kemahiran berfikir, kemahiran insaniah
termasuk sikap dan nilai semasa melaksanakan aktiviti.
SELESAIKAN MASALAH
1 Cliff ingin membentuk segi tiga bersudut

tegak. Dia menggunakan tiga utas tali 1 m
12 cm 5
seperti ukuran yang ditunjukkan.
a Hitung jumlah panjang, dalam cm, bagi
semua tali.
b Berapakah beza, dalam m, antara tali
0.16 m
terpanjang dengan tali terpendek?
1
Fahami soalan • Tali berukuran 12 cm, 0.16 m dan 5 m.
• Cari jumlah panjang semua tali dalam cm.
• Cari beza tali terpanjang dengan tali terpendek
dalam m.
Fikir cara 1
12 cm m 0.16 m
5
jumlah panjang
Selesaikan
1 1
a 12 cm + m + 0.16 m = cm b m – 12 cm = m
5 5
1 = 20 cm – 12 cm
12 cm + m + 0.16 m
5 = 8 cm
1 20
= 12 cm + ( × 100) cm + (0.16 × 100) cm = (8 ÷ 100) m
5
1 = 0.08 m
= 12 cm + 20 cm + 16 cm
= 48 cm
Semak
b 0.08 m + 12 cm
a 4 8 cm 3 2 cm = 0.08 m + (12 ÷ 100) m
– 1 6 cm – 2 0 cm
= 0.08 m + 0.12 m
3 2 cm 1 2 cm
= 0.2 m
1
12 cm + m + 0.16 m = 48 cm 1
5 m – 12 cm = 0.08 m
5
Jumlah panjang semua tali
Beza tali terpanjang dengan
ialah 48 cm. tali terpendek ialah 0.08 m.
210 • Bimbing murid mencari kata kunci dalam soalan dan menyemak
5.4.1 jawapan dengan kalkulator.
1
rumah 8 4 km
sekolah
Ashley
2 rumah
Jeera
Berdasarkan gambar rajah di atas, jarak dari rumah Ashley ke sekolah
ialah 3 kali jarak dari rumah Jeera ke sekolah. Berapakah jarak, dalam m,
dari rumah Jeera ke sekolah?
Penyelesaian Jarak rumah Ashley 1 Lukis gambar

8 4 km
rajah. Tulis ayat
matematik.
Jarak rumah Jeera
?
1
8 4 km ÷ 3 = m
1 250
Tukar 8 km 1 33
4 8 4 km = ( × 1 000) m
kepada m. 4
1 1 2 750m
1 3 8 250m
250m Semak
−6
× 33 2 2 2 1
1 −2 1 2 7 5 0m
750 15 × 3
+7 500 − 15 8 2 5 0m
8 250m 00
1
− 0
8 4 km ÷ 3 = 2 750 m 0
Jarak dari rumah Jeera ke sekolah ialah 2 750 m.
3 Bersempena dengan kempen kitar semula, murid Tahun 5

Meteor telah mengumpulkan 4.67 kg tin minuman. Jisim Garis maklumat
penting.
kertas yang dikumpulkan ialah 12 kali jisim tin minuman
itu. Hitung jisim, dalam g, kertas yang dikumpulkan.
1 1
Penyelesaian 12 × 4.67 kg = g 4 670g
× 12
Tukar 4.67 kg 4.67 kg = (4.67 × 1 000) g 1 1
kepada g. = 4 670 g 9 340
+46 7 00
56 040g
Jisim kertas yang dikumpulkan ialah g.
• Tunjukkan pelbagai strategi penyelesaian masalah seperti 211

5.4.1 membuat jadual atau simulasi.
• Berbincang cara menyemak jawapan bagi contoh 3.
4 Jadual di sebelah menunjukkan isi Barang Isi padu
padu beberapa barang. Puan Ani
membeli dua barang dengan jumlah susu kurma 200 m
10 botol bagi setiap barang. Jumlah
isi padu barang yang dibeli ialah 7 . jus delima 0.25
Apakah dua barang yang mungkin
dibeli oleh Puan Ani? 1
minyak zaitun
2
Penyelesaian pencuci tangan 450 m
Tukar semua isi padu dalam

perpuluhan .
200 m = (200 ÷ 1 000) Kira jumlah
isi padu 10 botol.
= 0.2
1 Kenal pasti dua
= 0.5 10 × 0.2 = 2.0 isi padu yang
2
450 m = (450 ÷ 1 000) berjumlah 7 .
= 0.45 10 × 0.25 = 2.5 2.0 + 5.0 =7
10 × 0.5 = 5.0
2.5 + 4.5 =7
10 × 0.45 = 4.5
Dua barang yang mungkin dibeli oleh Puan Ani ialah susu kurma dan
minyak zaitun atau jus delima dan pencuci tangan.
Puan Ani hendak mengisi sebotol jus delima sama banyak

ke dalam 2 biji gelas. Saiz gelas yang mana perlu dipilih?
Ceritakan.
P Q
120 m 130 m
212 • Bimbing murid mencongak dan menganggar dengan cekap untuk

5.4.1 mengenal pasti jumlah suatu kuantiti.
Selesaikan masalah yang berikut.
a Puan Anita membeli sehelai kain putih dan kain batik. Panjang kain
3
putih itu ialah 20 4 m. Panjang kain batik lebih 1.5 m daripada panjang
kain putih. Hitung panjang, dalam cm, kain batik yang dibeli oleh
Puan Anita.
b Gambar rajah di bawah menunjukkan kedudukan beberapa tempat
di sebatang jalan yang lurus.
rumah rumah taman kompleks
Azam Ajay
j y rekreasi renang
1
36 2 km
Rumah Ajay terletak 19.7 km dari rumah Azam dan 9 km 80 m dari
taman rekreasi.
i Hitung jarak, dalam km, dari taman rekreasi ke kompleks renang.
ii Azam pergi ke rumah Ajay 2 kali seminggu untuk belajar
berkumpulan. Hitung jumlah jarak ulang-alik, dalam m, yang
dilalui oleh Azam.
c g
2.1 k
Rajah di atas menunjukkan beberapa biji bola getah yang sama jenis
dan saiz di atas sebuah penimbang yang seimbang. Hitung jisim,
dalam g, sebiji bola getah itu.
d Jadual di sebelah menunjukkan isi padu tiga bekas Bekas Isi padu
air minuman yang disediakan oleh Lay Ting. air
i Hitung jumlah isi padu, dalam , air minuman P 3.18
di dalam ketiga-tiga bekas itu. Q 750 m
ii Air minuman di dalam bekas R diisikan 1
R 32
sama banyak ke dalam 30 biji gelas. Setiap
gelas mengandungi 150 m air minuman.
Adakah pernyataan ini benar? Buktikan.
• Bina lebih banyak soalan seperti a hingga d dan minta murid 213
5.4.1 menyelesaikannya secara berkumpulan.
1 Tukar ukuran kepada unit yang dikehendaki.
1
a 0.8 cm = mm b 3 m= cm c 9 002 m = km
4
d 17 m 3 cm = m e 126 mm = cm f 45 km 9 m = km
2 Kira.
3
a 10.9 cm + 8.21 cm = cm b 6 m + 0.78 m + 94.1 cm = cm
5
1 1
c 9 m – 65 cm = cm d 13 km – 6.03 km – 40 m = km
10 8
4
e 8×1 m= m f 100 × 0.46 km = m
5
g 9.1 km ÷ 26 = m h 76 m 9 cm ÷ 1 000 = cm
3 Selesaikan.
a Jumlahkan 24.6 cm dan 37 cm. Nyatakan jawapan dalam mm.
1
b Adakah 18 × 7 cm sama dengan 5.4 m ÷ 4? Tunjukkan pengiraan.
2
4 Lengkapkan penukaran unit.
Sukatan Dalam perpuluhan Dalam pecahan
a 4 200 g kg kg
b g 3.9 kg kg
c 600 m
d m 8.7
5 Hitung.
1 3
a kg + 0.15 kg = kg b 47.07 kg + 13 080 g + 9 kg = g
2 4
1 9
c 7 kg – 0.26 kg = kg d 12 kg – 6.98 kg – 1 120 g = g
4 10
7
e 18 × 4.5 g = kg f 2 kg ÷ 100 = g
8
6 Cari jawapan.
1
a 0.375 + 900 m = m b 6 + 1 140 m + 3.9 =
4
1
c 15.01 – 860 m = d 40.308 – 17 2 – 580 m = m
1
e 27 × 3 = m f 8 92 m ÷ 1 000 = m
5
214 5.1, • Galakkan murid menggunakan pelbagai cara pengiraan untuk

5.2, 5.3 mendapatkan jawapan.
7 Selesaikan.
a Berapakah perlu ditolak daripada 3 206 g supaya menjadi 1.507 kg?
3
b Cari hasil bahagi 16
4 dengan 25. Beri jawapan dalam .
8 Selesaikan masalah berikut.
1
a Aishah menggunakan 2 m reben merah dan 85 cm reben biru
4
untuk membuat kraf tangan.
i Hitung panjang, dalam m, reben biru.
ii Hitung jumlah panjang, dalam m, dua utas reben itu.
b Berpandukan gambar rajah di sebelah,
2
1 5 km sekolah
jarak dari sekolah ke kedai buku
ialah 4 kali jarak dari rumah Adam
ke sekolah. Adam berbasikal dari rumah
Adam
rumahnya ke kedai buku melalui 5.0
sekolah. Kemudian, dia balik 9k
m
mengikut jarak yang paling dekat.
i Hitung jarak, dalam m, dari sekolah ke kedai
buku. kedai
Kedai Buku
ii Hitung jumlah jarak, dalam km, yang dilalui oleh Adam. buku
c Encik Sulaiman telah menyumbang dua kotak yang berisi 96
botol air mineral kesemuanya kepada mangsa banjir. Jumlah isi
padu air ialah 24 . Berapakah isi padu, dalam , sebotol air mineral?
Nyatakan jawapan dalam pecahan.
d Jadual menunjukkan jisim tiga jenis kek Kek Jisim
yang dijual di sebuah kedai. Coklat
1
1 2 kg
i Berapakah jisim, dalam kg, bagi sebiji
kek strawberi? 50 g lebih daripada
Strawberi
ii Pekedai itu telah menjual 6 kg kek pada kek lobak merah
suatu petang. Nyatakan bilangan dan Lobak 1.2 kg
merah
jenis kek yang mungkin dijualnya.
e Saya guna 125 mm
dawai untuk membentuk Saya guna 0.5 cm kurang
pentagon sekata. daripada panjang dawai kamu
untuk buat segi empat sama.
Nyatakan panjang sisi, dalam cm, bagi:
JJacky
k i pentagon. ii segi empat sama. Farah
5.2.3, • Jalankan aktiviti kuiz secara berkumpulan untuk menyelesaikan 215

5.3.5, 5.4 soalan Cuba Lagi.
• Tambah soalan mudah untuk kemahiran penyelesaian masalah.
Alat/Bahan d
duit syiling, penanda , kad permainan, kertas, pen
Peserta 2 orang pemain dan 1 orang pengadil
Permainan 2S Selesaikan dan Susun
1 7
0.84 cm + 37 mm + 2 cm m – 34 cm – 5.6 cm 1
8 70 × 3 2 km = m
= mm = cm
stesen penanda
1
2 5 kg ÷ 8 = g 1 000 × 17.8 =
3 Bahagikan 9.018 km
Darabkan 15 dengan 4 kg.
dengan 9. Berikan
Beri jawapan dalam g.
jawapan dalam m.
Sehelai jubah memerlukan Aida minum 14.7 air

3 Jisim 1 uncang teh ialah
3 4 m kain. Berapakah dalam seminggu. Dalam
panjang, dalam cm, bagi 0.002 kg. Jisim 100 sehari, dia minum
6 helai jubah? uncang teh ialah g. m air.
Cara bermain
1 Telangkupkan semua kad soalan.
2 Lambung duit syiling untuk tentukan giliran.
3 Pemain pertama membuka sekeping kad soalan dan jawab.
4 Letakkan penanda pada bulatan di stesen penanda jika jawapan betul.
Hanya satu penanda diletakkan bagi setiap jawapan yang betul.
5 Tukar giliran. Ulang cara 3 dan 4 sehingga semua kad soalan diselesaikan.
6 Pemain yang paling awal meletakkan penanda dalam bentuk
, , atau ialah pemenang.
216 5.1, 5.2,

5.3, 5.4 • Ubah suai soalan pada kad permainan mengikut tahap keupayaan murid.
6 RUANG
POLIGON SEKATA
a b
ciri-ciri
poligon
sekata
Ciri-ciri pentagon sekata
217
6.1.1
2
a b c
2 a b
Poligon Bilangan Bilangan Bilangan Bilangan Bilangan

sekata sisi lurus penjuru paksi simetri sudut pepenjuru
218
6.1.1
UKUR SUDUT PEDALAMAN
1
P :
1 2
.
D
4
− .
A .
108
2 .
219
3 a b S
.
.
a b Q c
q
w
w
220
PERIMETER BENTUK GABUNGAN
63 cm.
221
2
Cara 1
64 m
Cara 2
222
REKAAN SAYA
Alat/Bahan M
Peserta
Tugasan
1 M
2
CONTOH BENTUK
GABUNGAN
4
5
1
a b
2
a b
223
LUAS BENTUK GABUNGAN
1 1
20 unit2.
21 m2.
224
3
1 1
1
a b
2
a b
225
ISI PADU BENTUK GABUNGAN
Cara 1
Cara 2
60 unit3.
226
2
96 m3.
a b
227
SELESAIKAN MASALAH
1
Fahami soalan
Fikir cara
Selesaikan
Semak
−
−
108 m.
228
2
Fahami soalan
Fikir cara
Selesaikan
1 1
1 1
11 Semak
1 1
3 488 cm3.
229
3
Penyelesaian
230
a
b

231
1
a b
2
a b
3
a b
232
4
a b
5
a b
6
a
233
GEGANTUNG RUANG
Alat/Bahan
Peserta
Cara
1
234
KOORDINAT, NISBAH
7 DAN KADARAN
JARAK DI ANTARA DUA KOORDINAT
Jarak mengufuk dan jarak mencancang dari asalan
Satah Cartes menunjukkan beberapa kawasan di zoo.
Kaunter tiket terletak di asalan.
y
Jarak setiap (0, 5)
grid ialah 5
1 unit.
paksi mencancang
4
(1, 4)
3
(5, 3)
2
(5, 2)
Jarak pada
paksi-y 1
ialah jarak
mencancang.
(4, 0)
kaunter x
tiket O 1 unit 1 2 3 4 5 6
paksi mengufuk
Jarak pada paksi-x ialah jarak mengufuk.
Jarak mengufuk dari

a Jarak mengufuk burung kakaktua
asalan ialah x unit.
dari kaunter tiket ialah 4 unit.
b Jarak mencancang dari kaunter tiket ( x, y )
ke jeti ialah 5 unit.
c Jarak mengufuk dari asalan Jarak mencancang
ke singa ialah 5 unit. Jarak dari asalan
mencancang pula ialah . ialah y unit.
• Mulakan pengajaran dan pembelajaran dengan mengimbas

semula koordinat suatu titik pada sukuan pertama satah Cartes. 235
7.1.1 • Bincangkan jarak mengufuk dan jarak mencancang kawasan lain
dalam satah Cartes di atas.
Jarak mengufuk dan jarak mencancang di antara dua koordinat
Satah Cartes menunjukkan ruang di dalam rumah Rashwin.
a Berapakah jarak mengufuk dan jarak mencancang dari dapur
ke bilik 2?
y
6
tandas (4, 6) bilik 2 (6, 5)
5
bilik 1 (2, 5)
4
Mula bergerak
dari dapur dan
3 berhenti di bilik 2.
ruang tamu (3, 3) 5 unit
2
1
ruang makan
(0, 1) x
O 1 2 3 4 5 6
dapur (4, 0)
2 unit
Untuk ke bilik 2 dari Tempat Jarak dari asalan

dapur, bergerak Jarak mengufuk Jarak mencancang
2 unit ke kanan dan dapur 4 unit 0 unit
5 unit ke atas.
bilik 2 6 unit 5 unit
beza jarak 6 unit – 4 unit = 2 unit

beza jarak 5 unit – 0 unit = 5 unit
Jarak dari dapur ke bilik 2 ialah 2 unit mengufuk
dan 5 unit mencancang.
Rashwin hendak ke tandas dari ruang tamu.
Ceritakan jarak yang akan dilaluinya.
236 • Beri penekanan tentang titik mula dan titik akhir untuk menentukan
7.1.1 jarak mengufuk dan jarak mencancang yang tepat.
b Kira jarak mengufuk dan jarak mencancang dari bilik 1 ke ruang makan.
Jarak mengufuk
2 unit − 0 unit = 2 unit Dari bilik 1,
bergerak 2 unit
Koordinat bilik 1 (2, 5) Koordinat ruang makan (0, 1) ke kiri dan unit
ke bawah untuk ke
Jarak mencancang ruang makan.
unit – 1 unit = unit
Jarak dari bilik 1 ke ruang makan ialah 2 unit mengufuk

dan unit mencancang.
Nyatakan jarak mengufuk dan jarak mencancang di antara:
a bilik 1 dengan bilik 2.
b ruang tamu dengan ruang makan.
Jarak mengufuk dan jarak mencancang dari titik L (a, b) ke titik M (1, 8)
ialah 2 unit mengufuk dan 3 unit mencancang. Apakah nilai a dan nilai b?
y
1 6 Berdasarkan satah Cartes di sebelah,
B K nyatakan jarak mengufuk dan jarak
5 mencancang:
Q a titik A dari asalan.
4
A
3 b titik B dari asalan.
2 c titik C dari asalan.
P d dari titik P ke titik T.
1
C T e dari titik Q ke titik P.
x
O 1 2 3 4 5 6 f dari titik P ke titik K.
2 Kira jarak mengufuk dan jarak mencancang dari:
a titik L (3, 6) ke titik J (4, 9). b titik M (1, 8) ke titik N (5, 7).
237
7.1.1
NISBAH ANTARA DUA KUANTITI
1 Gambar menunjukkan aktiviti perkhemahan unit beruniform.
Ahli Bulan Sabit Merah
Malaysia (BSMM) ada
5 orang. Berapakah
bilangan ahli pengakap?
Nisbah ialah
perbandingan ukuran
atau nilai dengan ukuran
atau nilai yang lain.
Kami 3 orang.
a Apakah nisbah bilangan ahli pengakap kepada bilangan ahli BSMM?
pengakap BSMM
nisbah tiga kepada lima
3:5
Nisbah bilangan ahli pengakap kepada bilangan ahli BSMM ialah 3 : 5.
b Nyatakan nisbah bilangan ahli BSMM kepada jumlah ahli BSMM dan
pengakap.
5:8
Nisbah bilangan ahli BSMM kepada jumlah ahli BSMM dan pengakap
ialah 5 : 8.
c Nisbah jumlah ahli pengakap dan BSMM kepada bilangan ahli
pengakap ialah : .
Nyatakan nisbah bilangan lelaki kepada
bilangan perempuan dalam gambar di atas.
• Tegaskan cara menulis dan menyebut nisbah yang betul.

238 7.2.1 Contohnya 5 : 8 disebut nisbah lima kepada lapan.
(i), (ii), (iii) • Sediakan soalan yang sesuai untuk menyatakan nisbah dan
pastikan jawapannya tidak boleh dipermudah.
2 Yang berikut ialah sebahagian daripada resipi membuat dodol
oleh Puan Maslina.
t
10 kg tepung pulu
1 kg tepung beras Kita gunakan 11 kg
11 kg gula pasir gula pasir dan
2 kg gula merah 10 kg tepung pulut.
4 kg santan
a Apakah nisbah jisim gula pasir kepada jisim tepung pulut?

jisim gula pasir jisim tepung pulut
1 kg 1 kg
nisbah sebelas kepada sepuluh
11 : 10
Nisbah jisim gula pasir kepada jisim tepung pulut ialah 11 : 10.
b Nisbah jisim tepung pulut kepada jumlah jisim tepung ialah 10 : .
c Nisbah jumlah jisim gula kepada jisim gula merah ialah : .
Jawapan siapa
Alif Raudah yang betul?
Mengapa?
7.2.1 • Tegaskan unit ukuran dan sukatan mesti sama untuk 239
(i), (ii), (iii) menyatakan nisbah dua kuantiti.
• Dapatkan resipi lain dari laman web untuk aktiviti menyatakan
nisbah.
Jisim setiap biji tembikai adalah
sama. Nyatakan nisbah:
a jisim sebiji tembikai kepada
jisim sebiji nanas.
b jisim sebiji nanas kepada
jumlah jisim buah-buahan.
4 kg 3 kg
1 Berpandukan gambar, nyatakan

nisbah:
a bilangan ayam jantan kepada
bilangan ayam betina.
b bilangan ayam jantan kepada
jumlah ayam.
c jumlah ayam kepada bilangan
ayam betina.
2 Jadual menunjukkan panjang kain yang dibeli oleh ibu Raysha.
Warna kain Kuning Hijau Biru

Panjang 2m 300 cm 4m
Nyatakan nisbah:
a panjang kain kuning kepada panjang kain hijau.
b panjang kain biru kepada jumlah panjang semua kain.
c jumlah panjang semua kain kepada panjang kain kuning.
3 Gambar di sebelah menunjukkan isi padu cecair 15 mፎ 11 mፎ 9 mፎ 10 mፎ

di dalam empat buah tabung uji. Nyatakan nisbah:
a isi padu cecair di dalam tabung uji A
kepada isi padu cecair di dalam tabung uji B.
b isi padu cecair di dalam tabung uji B kepada
jumlah isi padu cecair. A B C D
240 7.2.1 • Bimbing murid menjawab latihan dan jika perlu ulangi
(i), (ii), (iii) pembelajaran dengan menggunakan bahan manipulatif untuk
murid menguasai kemahiran.
KADARAN UNTUK MENCARI SUATU NILAI
1 Ibu, Faris dah dapat resipi
untuk satu adunan kek batik.
• 600 g biskut manis
RESIPI KEK BATIK • 200 g mentega
• 1 cawan coklat masakan
• 1 cawan susu pekat
• 1 cawan serbuk koko
2
• 1 cawan air masak
2
• 2 biji telur
• Esen vanila
a Saya nak buat dua kek batik.

Berapakah jisim mentega untuk
2 cawan coklat masakan?
1 cawan coklat masakan 200 g mentega

2 cawan coklat masakan 2 × 200 g = 400 g
Jisim mentega untuk 2 cawan coklat masakan
ialah 400 g.
b Berapakah jisim biskut manis yang diperlukan apabila menggunakan
300 g mentega?
200 g mentega untuk 600 g biskut manis.
Bahagi 2 untuk mencari jisim biskut manis
bagi 100 g mentega. Jumlahkan jisim biskut
100 g 300 g manis bagi 200 g dan
200 g 600 g 100 g mentega.
mentega untuk biskut manis.
2 2
1 1
300 g mentega Jisim biskut manis

diperlukan
200 g + 100 g 600 g + 300 g = 900 g
Jisim biskut manis yang diperlukan apabila menggunakan

300 g mentega ialah 900 g.
• Tegaskan penggunaan anak panah dalam perwakilan perkadaran.
• Bina soalan lain yang sesuai daripada resipi di atas untuk 241
7.3.1
mengukuhkan pemahaman murid.
2
1 kg KACANG 1 kg
RM8.50 HIJAU BARLI RM7.30
a Hitung harga bagi 2 kg 400 g kacang hijau.
2 kg 400 g = 2 kg + 400 g
Langkah 1 Langkah 2
1 kg RM8.50 1 000 g RM8.50

2 kg 2 × RM8.50 100 g RM8.50 ÷ 10 = RM0.85
= RM17.00 400 g 4 × RM0.85 = RM3.40
Langkah 3
2 kg 400 g 2 kg 400 g
RM17.00 + RM3.40 = RM20.40

Harga bagi 2 kg 400 g kacang hijau ialah RM20.40.
b Adakah RM30 mencukupi untuk membeli 4 kg barli?
Cara 1 RM7.30 + RM7.30 + RM7.30 + RM7.30 = RM29.20
1 kg + 1 kg + 1 kg + 1 kg = 4 kg
Cara 2 RM7.30 1 kg
2 × RM7.30 = RM14.60 2 × 1 kg = 2 kg
2 × RM14.60 = RM29.20 2 × 2 kg = 4 kg
Ya, RM30 mencukupi untuk membeli 4 kg barli.
Cari harga bagi 3 kg 500 g barli.
242 • Pelbagaikan soalan melibatkan situasi harian seperti perkaitan

7.3.1 isi padu minyak petrol dengan harganya.
FIKIR-PASANG-KONGSI (THINK-PAIR-SHARE)
Alat/Bahan kkad soalan, kertas A4, pen
CONTOH KAD SOALAN
Mencetak 1 350 keping kad Harga 4 kg biskut ialah
dalam masa 10 minit. RM58.
Hitung bilangan kad yang Berapakah harga bagi
dicetak dalam tempoh 12 minit. 2 kg biskut?
Tugasan
1 JJawab b satu
t soalan yang diterima dalam kertas A4.
2 Pilih seorang rakan dan bentangkan jawapan masing-masing.
3 Baiki jawapan masing-masing.
4 Bentangkan hasil kerja di hadapan kelas.
1 Yang berikut ialah resipi agar-agar koko untuk satu adunan.
• 1 peket/10 g serbuk
agar-agar
• 400 mፎsusu sejat • 3 sudu besar serbuk koko
• 800 mፎair • 1 helai daun pandan
3 • secubit garam
• cawan gula pasir
4
a Hitung isi padu susu sejat yang diperlukan apabila

menggunakan 20 g serbuk agar-agar.
b Berapakah isi padu susu sejat untuk tiga adunan?
c Berapakah jisim serbuk agar-agar untuk 1 200 mፎair?
2 Gambar menunjukkan harga bagi 1 kg gula pasir.

1 kg a Nyatakan harga bagi 2 kg gula pasir.
Gula b Berapakah jisim gula pasir yang dapat
1 kg
dibeli dengan RM8.55?
RM2.85
• Jalankan aktiviti berkumpulan melibatkan situasi harian seperti 243

7.3.1 memasak berdasarkan resipi mudah dengan menggunakan
perkadaran yang betul.
SELESAIKAN MASALAH y
pintu masuk
1 Satah Cartes menunjukkan 6 B
kedudukan tempat bertugas
bagi empat orang pengawas 5
sekolah. Jessica bertugas
di pintu masuk A. Jarak 4
Resma bertugas dari Jessica
ialah 4 unit mengufuk dan 3
3 unit mencancang. Apakah kantin
tempat
koordinat tempat Resma 2 letak
basikal
bertugas?
1
pintu masuk
A x
O 1 2 3 4 5
Fahami soalan • Jessica bertugas di pintu masuk A.

• Jarak Resma bertugas dari Jessica ialah 4 unit mengufuk
dan 3 unit mencancang.
• Cari koordinat tempat Resma bertugas.
Fikir cara Pada satah Cartes, tandakan jarak 4 unit mengufuk dan
3 unit mencancang dari pintu masuk A.
Selesaikan
Semak
y
6 Koordinat tempat Koordinat tempat
Resma bertugas Jessica bertugas
5
(5, 3) (1, 0)
4
tempat Resma
Kira jarak mengufuk: 5 unit – 1 unit
3 bertugas (5, 3) = 4 unit
2 Kira jarak mencancang: 3 unit – 0 unit
= 3 unit
1
x
O 1 2 3 4 5
tempat Jessica
bertugas (1, 0) Koordinat tempat Resma bertugas ialah (5, 3).
244
7.4.1 • Bimbing murid menyelesaikan masalah dengan melukis satah Cartes.
2 Pada asalnya, jisim bungkusan R dan jisim bungkusan T
masing-masing ialah 1 kg dan 4 kg. Herma memasukkan sebiji
tembikai susu berjisim 2 kg ke dalam bungkusan R. Hitung nisbah jisim
bungkusan R yang terkini kepada jumlah jisim bungkusan R dan T
yang terkini.
Penyelesaian
Ringkaskan
Bungkusan R T maklumat
dalam jadual.
Jisim asal 1 kg 4 kg
Jisim sebiji tembikai susu yang
2 kg tiada
dimasukkan ke dalam bungkusan
Jisim terkini ? 4 kg
Cari nisbah jisim bungkusan R yang terkini kepada

jumlah jisim bungkusan R dan T yang terkini.
Jisim sebiji Lukis gambar

Jisim asal tembikai susu rajah untuk
1 kg 2 kg mewakilkan
jisim terkini.
jisim terkini bungkusan R
3 kg
jisim terkini bungkusan T
4 kg
nisbah jisim bungkusan R yang terkini kepada jumlah jisim bungkusan

R dan T yang terkini
3:7
Nisbah jisim bungkusan R yang terkini kepada jumlah jisim bungkusan
R dan T yang terkini ialah 3 : 7.
Berapakah nisbah jumlah jisim bungkusan R dan T

yang terkini kepada jisim bungkusan T?
• Bimbing murid menggunakan perwakilan untuk menyatakan 245

7.4.1 nisbah antara dua kuantiti.
3 Setiap hari, Encik Lau memandu kereta dari rumah ke pejabat sejauh
36 km. Dia menggunakan 3ፎpetrol untuk perjalanan sehala itu.
Berapakah jarak, dalam km, yang dilalui dengan 40ፎpetrol?
Penyelesaian
Diberi 3ፎpetrol 36 km
Dicari 40ፎpetrol ? km
Cari jarak yang 36 km ÷ 3 = 12 km (jarak bagi 1ፎpetrol)

dilalui dengan
1ፎpetrol.
36 km
40 × 12 km = 480 km (jarak bagi 40ፎpetrol)

Jom semak
jawapan. 1 2 km
40 4 8 0 km 12 km 1ፎ
−4 0
80 Jarak untuk 3ፎ 3 × 12 km = 36 km
−80
0
Jarak yang dilalui dengan 40ፎpetrol ialah 480 km.
Berapakah hari Encik Lau boleh menggunakan

40ፎpetrol untuk perjalanan ulang-alik?
246 • Bimbing murid menyelesaikan masalah dengan menggunakan

7.4.1 kaedah unitari.
1 Satah Cartes menunjukkan kedudukan beberapa tempat di dalam
suatu bangunan pejabat.
y
kantin
5
T
Q
4
bilik
mesyuarat
3
mesin
P perakam
2 waktu
pintu S bekerja
utama R
1
kaunter
pertanyaan
x
O 1 2 3 4 5
a Nyatakan jarak mengufuk dan jarak mencancang dari S ke Q.

b Apakah jarak yang dilalui oleh Lucy dari R untuk ke kantin?
c Puan Edith bertugas di R. Jarak Encik Ragu bertugas dari Puan
Edith ialah 3 unit mengufuk dan 1 unit mencancang. Apakah
koordinat Encik Ragu?
2 Isi padu air yang tinggal di dalam botol J dan botol K masing-masing
ialah 0.5ፎdan 3ፎ. Hazel menuangkan 1.5ፎair lagi ke dalam
botol J. Nyatakan nisbah jumlah isi padu air yang terkini di dalam botol
J dan K kepada isi padu air yang terkini di dalam botol J.
3 Adira menggunakan 2 cawan gula perang dan 5 cawan tepung
untuk membuat sejenis biskut. Berapakah cawan gula perang yang
diperlukan untuk 15 cawan tepung?
4 Sebuah mesin pencetak dapat mencetak 400 keping poster dalam
masa 1 jam 20 minit. Berapakah masa, dalam minit, yang diperlukan
untuk mencetak 700 keping poster yang sama?
247
7.4.1
y
6
F
1 Satah Cartes menunjukkan titik E, F dan G. 5
a Nyatakan jarak:
G
4
i titik E dari asalan. 3
ii titik F dari asalan. E
2
iii titik G dari asalan.
b Nyatakan jarak dari titik E ke F. 1
c Nyatakan jarak dari titik F ke G. x
O 1 2 3 4 5 6
2 Nyatakan jarak mengufuk dan jarak mencancang:
a dari (3, 7) ke (5, 8). b dari (6, 2) ke (2, 3).
3 Jadual menunjukkan perbelanjaan Kaswini di kantin sekolah bagi

empat hari.
Hari Isnin Selasa Rabu Khamis
Wang RM5 RM3 RM4 RM1
a Nyatakan nisbah perbelanjaan pada hari Isnin kepada
perbelanjaan pada hari Selasa.
b Nyatakan nisbah perbelanjaan pada hari Rabu kepada jumlah
perbelanjaan pada hari Isnin hingga Khamis.
c Nyatakan nisbah jumlah perbelanjaan pada hari Isnin hingga
Khamis kepada perbelanjaan pada hari Selasa.
4 Yang berikut ialah bahan-bahan yang digunakan untuk membuat
bancuhan sirap.
150 mፎpati sirap

1.25ፎair
1 kg gula pasir
Hitung:
a isi padu pati sirap apabila menggunakan 2 kg gula pasir.
b jisim gula pasir yang diperlukan untuk 450 mፎpati sirap.
c isi padu air yang diperlukan untuk 225 mፎpati sirap bagi
mendapatkan rasa yang sama.
248 7.1.1, 7.2.1,

7.3.1
5 Selesaikan masalah di bawah.
a Satah Cartes menunjukkan kedudukan khemah pasukan unit
beruniform di suatu tapak perkhemahan.
y
Simbol Pasukan
4 Pengakap
3 Bulan Sabit Merah
TERI IS
Malaysia (BSMM)
2
PU L
RAKAN
AM
MALA
Puteri Islam
GE TERI IS
PU L
Y
SIA
PER
RAKAN
AM
MALA
GE
Y
SIA
PER
1 Pandu Puteri
x
Tunas Kadet Remaja
O 1 2 3 4 Sekolah (TKRS)
i Seorang ahli Pandu Puteri yang berada di (4, 2) ingin pulang
ke khemah pasukannya. Apakah jarak mengufuk dan jarak
mencancang yang akan dilaluinya?
ii Haris daripada pasukan TKRS bergerak 4 unit mengufuk dan
3 unit mencancang untuk berjumpa kawannya. Apakah nama
pasukan unit beruniform kawan Haris? Nyatakan koordinat
kawan Haris.
b Neyla membeli 2 m reben biru. Dia juga membeli reben merah.
Panjang reben merah itu lebih 1 m daripada panjang reben biru.
Nyatakan nisbah panjang reben biru kepada panjang reben
merah.
c Jadual menyatakan jarak dan tempoh perjalanan sebuah
Perkhidmatan Tren Elektrik (ETS) dari Ipoh ke Kuala Lumpur.
Jarak 175 km
Tempoh 2 jam 40 minit
Berapakah jarak yang dilalui oleh ETS itu dalam tempoh 32 minit?
d Harga sehelai seluar ialah 3 kali harga sehelai baju. Nyatakan
nisbah harga sehelai baju kepada jumlah harga sehelai baju dan
sehelai seluar itu.
249
7.4.1
HURUF BERTUAH
Alat/Bahan dua dadu huruf (a-f dan g-l), 12 kad soalan (imbas kod QR),
satah Cartes, kad jawapan pemain, jadual markah
Peserta 4 orang murid sekumpulan dan seorang pengadil b

k
y h l f a
Satah Cartes contoh kad soalan
6 h l Nyatakan huruf pada
titik yang berada 4 unit
5 g
mengufuk dan 3 unit
b mencancang dari titik g. e
a c
4
k i j Jisim Jisim
3
sebungkus sebungkus
d f ciku langsat
2
2 kg 3 kg
1 Nyatakan nisbah jisim
sebungkus ciku kepada
e x jumlah jisim sebungkus
O 1 2 3 4 5 ciku dan langsat. c
contoh kad jawapan pemain contoh jadual markah

Nama pemain: Linda Pusingan 1 2 3 Jumlah
Huruf Jarak huruf dari Betul/ Jawapan Betul/ /pemain markah
asalan salah kad soalan salah Linda 5 10 5 20
1 unit mengufuk Sukri 10 10 5 25
c 9 5:2 2
4 unit mencancang Wong 5 10 5 20
e 3 unit mengufuk 9 Titik d 9 Kugan 5 5 5 15
Cara bermain
1 Pemain pert
pertama
tam melontar salah satu dadu. Tulis jarak huruf yang tertera
pada dadu dari asalan. 5 markah diberikan jika jawapan betul.
2 Pengadil memberikan soalan yang sepadan dengan huruf.
3 Pemain pertama menjawab soalan. 5 markah diberikan jika jawapan
betul.
4 Tukar giliran dan main sehingga semua kad soalan habis dijawab.
5 Pemenang ialah pemain yang mendapat markah paling tinggi.
• Imbas kod QR untuk mencetak kad soalan a hingga l.

250 7.1.1, 7.2.1, • Tentukan giliran pemain. Setiap kad soalan yang telah dijawab
7.3.1, 7.4.1 dengan betul tidak boleh digunakan semula. Soalan boleh diubah
suai mengikut tahap kebolehan murid.
8 PENGURUSAN DATA
TAFSIR CARTA PAI
1 KAJIAN OLEH KELAB MATEMATIK
CARA MURID SK BUDI

tajuk KE SEKOLAH
Kereta sektor
Sebanyak 12%
14% murid Basikal
22% Bas
di sekolah kita 52%
berjalan kaki
ke sekolah. Jalan kaki Yang menaiki
14% bas ke sekolah
data
ta paling ramai.
dalam
am
peratus
atus
Ya, lebih daripada
separuh yang
menaiki bas.
a Sebanyak % murid berbasikal ke sekolah.

b Beza peratusan antara murid yang menaiki kereta dengan menaiki
basikal ialah %.
Bincangkan maklumat lain yang boleh kamu
dapati daripada carta pai di atas.
Carta pai menunjukkan pecahan data dalam bentuk

bulatan. Jumlah peratusan carta pai mesti 100%.
• Kumpulkan beberapa carta pai yang terdapat dalam majalah, buku

atau keratan akhbar. 251
8.1.1 • Minta murid mentafsir maklumat daripada carta pai berkenaan
secara berkumpulan dan membentangkan hasil kerja masing-masing.
2 Aktiviti Masa Lapang oleh 80 orang
Murid Tahun 6 a Cari peratusan aktiviti
10% Saidina.
% 35% 100% − (10% + 35%
+ 22.5% + 17.5%)
17.5%
22.5% = 100% − 85%
= 15%
Peratusan aktiviti
Petunjuk: Sahibba Catur Dam Saidina ialah 15%.
Saidina Sudoku
b Kira bilangan murid bagi aktiviti yang paling tinggi peratusannya.
Permainan yang paling tinggi 35% murid

peratusannya ialah Sahibba. bermain Sahibba.
7
35 4
35% daripada 80 orang murid = × 80 orang murid
100
5
1
= 28 orang murid
Bilangan murid bagi aktiviti yang paling tinggi
peratusannya ialah 28 orang.
c Berapakah bilangan murid yang bermain Sudoku?

Peratusan bagi Sudoku ialah 10%.
10
10% daripada 80 orang murid = × 80 orang murid
100
= 8 orang murid
Bilangan murid yang bermain Sudoku ialah 8 orang.
Adakah beza antara bilangan murid yang bermain dam

dengan catur melebihi 5 orang? Bincangkan.
• Pelbagaikan soalan seperti mencari bilangan murid bagi dam, beza

252 antara bilangan murid yang bermain Sudoku dengan Sahibba dan
8.1.1 jumlah murid bagi dam dan Sudoku.
• Tegaskan pengurusan masa seharian supaya masa belajar lebih
daripada masa bermain.
3 Jenis Buku Kegemaran Hitung peratusan penggemar komik.
Murid Tahun 5 Dedikasi
6 orang daripada 30 orang murid gemar
membaca komik.
6
Komik Pecahan penggemar komik ialah .
30
6 2
6
Fiksyen Peratusan penggemar komik = × 100%
30
Bukan 15 1
Fiksyen = 20%
9 Peratusan penggemar komik ialah 20%.
Adakah peratusan penggemar buku fiksyen

dengan bukan fiksyen ialah 80%? Buktikan.
1 Sukan yang Diminati oleh Teliti carta pai di sebelah dan jawab
200 Orang Murid soalan yang diberikan.
a Apakah sukan yang paling diminati?
Badminton
15% b Berapakah peratusan pemain
Pingpong pingpong?
c Kira bilangan pemain hoki.
Hoki Bola sepak
d Hitung beza antara bilangan
20% 60%
pemain pingpong dengan
pemain badminton.
2 Jawab soalan di bawah berpandukan carta

Warna Kegemaran
pai warna kegemaran yang ditunjukkan. 4
a Berapakah peratusan peminat warna 10
5
merah?
b Kira beza peratusan antara peminat 5
warna biru dengan warna putih. 8
c Adakah peratusan peminat warna hitam 8
mewakili 12.5%? Buktikan.
• Galakkan murid mereka soalan sendiri berpandukan carta pai dan 253
8.1.1 minta rakan menjawab soalan itu.
MOD, JULAT, MEDIAN DAN MIN
1 Kekerapan, mod dan julat bagi data

Wang Derma Bilangan
nilai derma terkecil (RM) penderma
atau nilai minimum
RM10 1
mod RM12 4 kekerapan
RM15 3 paling tinggi
nilai derma
terbesar atau RM20 2
nilai maksimum RM25 1
Julat ialah beza nilai Kekerapan wang derma

RM12 ialah 4. RM12 ialah
maksimum dengan mod kerana mempunyai
nilai minimum. kekerapan paling tinggi.
Apakah julat data?
Julat data ialah

RM15, cikgu.
RM25 tolak RM10
sama dengan RM15.
Kekerapan ialah bilangan sesuatu nilai dalam satu set data.

Mod ialah nilai yang paling kerap muncul dalam satu set data.
Julat ialah perbezaan antara nilai terbesar dengan nilai terkecil
dalam satu set data.
14 13 13 15 12 13 10 15
Apakah nombor dalam supaya set data ini mempunyai mod 12?
Nyatakan julat bagi data.
254 • Jelaskan maksud kekerapan, mod dan julat berpandukan set data
8.2.1 yang boleh didapati dalam akhbar, majalah dan Internet.
2 Jadual di bawah menunjukkan
rekod masa peserta lelaki tahun 5
Rumah Kenari dalam satu larian
merentas desa.
Rekod Masa Larian

Merentas Desa Rekod Masa Larian
Merentas Desa Piktograf ini
Nama Masa
mewakili data
Zariq 26 minit rekod masa
23 minit
Peter Tan 23 minit di sebelah.
Hakimi 25 minit 25 minit Kita akan
Fazil 25 minit menentukan
Harvinder 26 minit 26 minit median dan min
Cheng 28 minit bagi data ini.
Amer 26 minit
28 minit
Ikhwan 29 minit 29 minit
Jason 26 minit
mewakili 1 orang
a Susun data secara menaik seperti berikut:

23, 25, 25, 26, 26, 26, 26, 28, 29
Data kelima berada di tengah-tengah data.

Jadi, median ialah 26 minit.
23 + 25 + 25 + 26 + 26 + 26 + 26 + 28 + 29 Jumlah masa
b Min =
1+2+4+1+1 Jumlah bilangan peserta
(1 × 23) + (2 × 25) + (4 × 26)+ (1 × 28)+ (1 × 29)
=
9
(23 + 50 + 104 + 28 + 29) Median ialah data yang berada
= di tengah-tengah set data yang
9
234 disusun secara menaik atau
= menurun.
9 Min ialah hasil yang diperoleh
= 26 dengan membahagikan jumlah
keseluruhan nilai dalam satu set
Min ialah 26 minit. data dengan bilangan data. Min
dikenali juga sebagai purata.
Apakah mod dan julat bagi
data di atas?
• Jelaskan maksud median dan min. 255

8.2.1 • Bimbing murid menentukan mod, julat, median dan min daripada
set data yang lain.
Kenal pasti
3 Carta palang Wang Saku Harian maklumat
Bilangan murid
menunjukkan wang yang sedia
saku harian bagi 4 ada.
10 orang murid. 3
2
Tentukan:
1
a mod.
0
b julat. RM4 RM5 RM6 RM7
c median.
Nilai wang
d min. nilai kekerapan nilai

minimum tertinggi maksimum
a RM5 mempunyai kekerapan tertinggi, iaitu 4. Mod ialah RM5.
b Julat = nilai maksimum − nilai minimum

= RM7 – RM4
= RM3
Julat ialah RM3.
c Susun data secara menurun:
4
RM7, RM7, RM7, RM6, RM5, RM5, RM5, RM5, RM4, RM4 Kira purata bagi
dua data
dua data di tengah-tengah di tengah-tengah
untuk mendapatkan
RM5 + RM5
Median = median.
2
RM10
= jumlah nilai wang
2 d Min =
jumlah bilangan murid
= RM5
= (2 × 4) + (4 × 5) + (1 × 6) + (3 × 7)
Median ialah RM5. 2+4+1+3
= 8 + 20 + 6 + 21
2 orang murid 10
lain membawa 55
RM7. Adakah =
10
mod berubah?
Bincangkan.
= 5.5
Min ialah RM5.50.
256 • Bimbing murid mendapatkan maklumat penting daripada carta

8.2.1 palang sebelum mencari nilai julat, mod, median dan min.
Bahan Kitar Semula
4 Carta pai menunjukkan jisim bahan yang Dikumpulkan
kitar semula yang dikumpulkan oleh 16 kg
10 orang murid. 10%
Nyatakan: 10 kg
20%
a mod. b median. c min. 14 kg
12 kg
40%
30%
a Jisim 10 kg 12 kg 14 kg 16 kg
Peratus 20% 30% 40% 10%
Bilangan 20 30 40 10
× 10 × 10 × 10 × 10
murid 100 100 100 100
=2 =3 =4 =1
Bilangan murid yang mengumpulkan 14 kg
bahan kitar semula adalah paling ramai.
Mod ialah 14 kg.
b Susun data secara menaik:

10, 10, 12, 12, 12, 14, 14, 14, 14, 16
12 kg + 14 kg
Median =
2
= 13 kg
Median ialah 13 kg.
Jumlah jisim
c Min = 2 orang murid lain
Jumlah murid berjaya mengumpulkan
= (2 × 10) + (3 × 12) + (4 × 14) + (1 × 16) 10 kg bahan kitar semula.
2+3+4+1 Adakah median data
terkini sama dengan
= 20 + 36 + 56 + 16 12 kg? Bincangkan.
10
128
=
10
= 12.8
Min ialah 12.8 kg.
• Bimbing murid untuk mendapatkan maklumat penting 257
8.2.1 daripada carta pai sebelum membuat pengiraan julat, mod,
median dan min.
1 Kelas Kuiz 1 Kuiz 2 Berpandukan jadual di sebelah,
apakah julat markah bagi markah:
Alpha 78 92
a kuiz 1?
Beta 82 90
b kuiz 2?
Sigma 86 91
Thetha 80 88
2 Piktograf menunjukkan masa yang Masa Bersukan

diambil oleh beberapa orang murid 45 minit
untuk bersukan dalam sehari. 60 minit
Tentukan:
75 minit
a julat. b mod. c median.
mewakili 2 orang murid
3 Pungutan Mata bagi Carta palang menunjukkan

10 orang Pemanah pungutan mata bagi
Bilangan pemanah
5 10 orang pemanah.
4 a Nyatakan:
3
i mod. ii median.
2
1 b Hitung min.
0
1 2 3 4
Mata
4 Carta pai menunjukkan bilangan Bilangan Gasing Beyblade

gasing Beyblade yang dimiliki 1 gasing
oleh 10 orang murid. Hitung: 10%
a julat.
4 gasing 2 gasing
b mod.
40% 20%
c min.
3 gasing
30%
• Jalankan aktiviti Cuba Ini secara berkumpulan. Minta setiap

258 kumpulan berbincang dan menyelesaikan soalan.
8.2.1 • Minta setiap kumpulan membentangkan hasil pengiraan mereka
dan bimbing kumpulan yang mengalami masalah.
SELESAIKAN MASALAH
S
Tinggi dalam meter
1 Catatan menunjukkan ketinggian bagi
1.25, 1.25, 1.25, 1.30,
10 orang murid. Cari julat, mod dan 1.15, 1.30, 1.25, 1.25,
median bagi ketinggian sekumpulan 1.30, 1.25
murid itu.
Fahami soalan Fikir cara

• Ada 10 data Susun data secara menaik.
ketinggian murid.
• Cari julat, mod dan tinggi • Kenal pasti tinggi
median. minimum julat, mod maksimum
dan median.
Selesaikan
1.15, 1.25, 1.25, 1.25, 1.25, 1.25, 1.25, 1.30, 1.30, 1.30
tinggi minimum dua data di tengah-tengah tinggi maksimum
Julat = tinggi maksimum – tinggi minimum

= 1.30 m – 1.15 m
= 0.15 m
Julat ialah 0.15 m.
Kekerapan bagi 1.25 m paling tinggi, iaitu 6 orang.
Mod ialah 1.25 m.
Median terletak pada data kelima dan data keenam.

Kira min bagi
1.25 m + 1.25 m
Median = data ini.
2
2.5 m
=
2
= 1.25 m
Median ialah 1.25 m.
• Bentuk satu kumpulan seramai 10 orang murid dan kumpulkan data

ketinggian ahli kumpulan. Seterusnya, cari julat, mod, median dan min
bagi data itu. 259
8.3.1 • Laksanakan aktiviti Jalan Galeri dan bincangkan langkah pengiraan
yang dibuat.
2 Sebanyak 10 orang peserta telah Markah Kuiz Sains
Bilangan peserta
menyertai satu kuiz sains. Markah 5
setiap peserta ditunjukkan pada 4
carta palang. Tentukan: 3
2
a julat. b mod. c min.
1
0
100 95 90 85 80
Markah
Fahami soalan Fikir cara
• Markah kuiz 10 orang peserta. • Kenal pasti:

Markah 100 95 90 85 80 markah maksimum.
Bilangan 1 4 2 2 1 markah minimum.
peserta kekerapan tertinggi.
• Cari julat, mod dan min. • Susun data.
• Jumlahkan markah bagi
10 orang peserta.
Selesaikan
a Markah maksimum ialah 100. b Markah 95 mempunyai
Markah minimum ialah 80. kekerapan paling tinggi,
Julat = 100 – 80 iaitu 4 orang.
= 20 Mod ialah 95 markah.
Julat ialah 20.
c Jumlah markah
= (1 × 100) + (4 × 95) + (2 × 90) + (2 × 85) + (1 × 80)
= 100 + 380 + 180 + 170 + 80
= 910
910
Min =
10
Apakah median
= 91 bagi data di atas?
Min ialah 91.
260 • Bimbing murid memahami soalan dengan cara mendapatkan

8.3.1 maklumat penting daripada carta palang.
3 Carta pai menunjukkan bilangan Perisa Jeli di dalam
jeli bagi empat perisa di dalam sebuah Bekas
sebuah bekas. Mangga
Kiwi
a Berapakah peratusan jeli 20 13
berperisa kiwi? Anggur
Strawberi 25
b Kira min bilangan jeli bagi 22
setiap perisa.
Penyelesaian Kiwi Mangga Anggur Strawberi

20 13 25 22
?% 100%
Jumlahkan 20, 13, 25 dan 22 untuk mendapatkan jumlah bilangan jeli.

Ada 4 perisa jeli.
a Bilangan jeli berperisa kiwi = 20 Jumlah bilangan jeli

b Min =
Bilangan perisa
Jumlah bilangan jeli
= 20 + 13 + 25 + 22 = 80
4
= 80 = 20
Peratusan jeli berperisa kiwi

1
20 25
= × 100%
80
4
1
= 25%
Peratusan jeli berperisa kiwi ialah 25%.

Min bilangan jeli bagi setiap perisa ialah 20.
• Pelbagaikan soalan menggunakan maklumat di atas seperti 261

8.3.1 mencari peratusan jeli yang lain dan mencari mod.
Selesaikan masalah yang berikut.
a Jadual menunjukkan wang tabungan Syira dalam 10 hari.
Wang tabungan RM0.50 RM1 RM1.50

Bilangan hari 2 5 3
Cari julat, mod, median dan min.
b Ben mengumpulkan data jisim Jisim Sekumpulan Murid
rakan-rakannya. Dia mewakilkan
28 kg
data tersebut dalam piktograf
seperti yang ditunjukkan. Tentukan 30 kg
julat, mod, median dan min bagi 32 kg
jisim rakan-rakannya. mewakili 1 orang murid
c Carta palang menunjukkan markah

Markah Kuiz Alam Sekitar
Kuiz Alam Sekitar bagi murid
Bilangan murid
Cikgu Shanker.
4
i Apakah julat markah kuiz 3
mereka? 2
ii Adakah median markah kuiz itu 1
sama dengan 62? Buktikan. 0 60 62 68 70
iii Hitung min markah kuiz mereka. Markah
d Carta pai menunjukkan tempoh belajar, Jumlah Jam Belajar

dalam jam, bagi 10 orang murid dalam dalam Seminggu
seminggu. 1 jam
10%
i Tentukan mod, median dan min.
5 jam 7 jam
ii Nyatakan nisbah bilangan murid 30%
20%
yang belajar 7 jam kepada jumlah
semua murid. 6 jam
40%
262
8.3.1
1 Carta pai menunjukkan makanan
kegemaran 10 orang murid.
Makanan Kegemaran
a Kira bilangan murid yang gemar
makan nasi ayam. Nasi beriani
Nasi ayam 30%
b Hitung beza antara bilangan murid 40%
yang gemar makan nasi beriani Nasi goreng
dengan nasi ayam. 30%
c Berapakah pecahan murid
yang gemar makan nasi goreng
daripada jumlah murid?
2 Yang berikut ialah isi padu botol air yang dibawa oleh 9 orang murid.
Wanie 800 m , Pauline 750 m , Imah 500 m , Airis 750 m , Prema 500 m ,
Noni 800 m , Jenny 750 m , Anita 500 m , Kogila 500 m
Nyatakan: a julat. b mod. c median. d min.
3 Piktograf menunjukkan derma jogaton

daripada beberapa orang penderma. Derma Jogaton
a Berapakah bilangan orang yang RM4
menderma RM4? RM5
b Cari julat, mod, median dan min.
RM6
c Hitung peratusan penderma yang
menderma RM4 daripada jumlah mewakili 2 orang
penderma.
4 Carta palang menunjukkan wang Wang Simpanan Bulanan
simpanan bulanan bagi 10 orang murid
5
Bilangan murid
Kelas 5 Gemilang.
a Tentukan julat, mod, median dan 4
min. 3
b Nyatakan pecahan murid yang
2
menyimpan RM15 daripada jumlah 1
murid. 0 RM10 RM15 RM20 RM25
Nilai simpanan
8.1.1, 263
8.2.1, 8.3.1
AKTIVITI BERPASANGAN
Alat/Bahan buah dadu, kertas A4, pen

b
Tugasan
1 Lontar buah dadu sebanyak 10 kali.

2 Catatkan nombor dadu bagi setiap kali lontaran dadu pada kertas A4.
Contoh: 2, 3, 3, 4, 4, 1, 6, 3, 5, 1
3 Buat jadual. Contoh: Nombor pada dadu 1 2 3 4 5 6
Kekerapan 2 1 3 2 1 1
4 Cari julat, mod, median dan min.
AKTIVITI BERKUMPULAN
kad tu
tugasan, alat penimbang jisim badan, pita ukur,
Alat/Bahan
kertas, pen, perisian MS Excel/MS Word
kertas
Cara
1 Ketua kumpulan mengundi satu tugasan seperti di bawah.
Tugasan 1 Tugasan 3
Kumpul data Kumpul data
Tugasan 2 Tugasan 4
ketinggian (cm) jisim badan (kg)
daripada 10 Kumpul data daripada 10 Kumpul data
orang rakan. wang saku orang rakan. bilangan adik-
sehari daripada beradik daripada
10 orang rakan. 10 orang rakan.
2 Setiap kumpulan merekodkan data menggunakan perisian yang sesuai
seperti MS Excel atau MS Word.
3 Cari julat, mod, median dan min dengan menunjukkan pengiraan
secara terperinci.
4 Pancarkan hasil kerja secara Jalan Galeri (Gallery Walk).
• Murid digalakkan membina carta palang atau carta pai untuk mewakilkan
data yang telah direkodkan menggunakan perisian MS Excel atau MS Word.
264 8.2.1, • Soalan tugasan boleh dipelbagaikan berdasarkan kemahiran yang telah
8.3.1 dipelajari seperti soalan mentafsir carta pai dan penyelesaian masalah
pengurusan data.
A Pilih jawapan yang betul.
1 Antara yang berikut, pernyataan yang 3
9 2 m= cm
mana salah? 4
A 2.75 B 27.5 C 275 D 2 750
A 1 jam = 15 minit 1
4 10 5 km + 0.7 km + 130 m = m
5
B 1 hari = 12 jam A 6 030 B 6 080
2
C 6 330 D 6 580
C 1 tahun = 3 bulan 7
4 11 16 m – 850 cm – 3.5 m = cm
10
D 1 dekad = 10 tahun A 452 B 470 C 722 D 785
2
2 Padanan yang mana benar? 12 Penukaran unit yang mana betul?
A 4.5 kg = 450 g
A 0.2 jam 3 bulan B 1.03 kg = 1 030 g
B 0.25 hari 6 minit C 0.85 kg = 85 g
D 14.2 kg = 1 420 g
C 0.5 tahun 2 tahun 1
13 4 kg = g
D 0.1 dekad 6 jam 4
A 414 B 425 C 4 140 D 4 250
3 Berapakah beza antara 5 hari 10 jam 4
dengan 2 hari 15 jam? 14 4 kg ÷ 100 = g
5
A 2 hari 5 jam B 2 hari 19 jam A 0.48 B 4.8 C 48 D 480
C 3 hari 5 jam D 3 hari 19 jam 1
15 8.5 + 3 + 90 m =
1 2
4 8 jam + 3 jam 37 minit = A 12.09 B 12.9
2
A 11 jam 49 minit B 12 jam 7 minit C 13.09 D 13.9
C 11 jam 57 minit D 12 jam 17 minit
16 Berpandukan gambar
5 1 abad 59 tahun − 0.12 abad = pentagon sekata,
A 39 tahun B 47 tahun apakah nilai sudut x?
C 147 tahun D 171 tahun A 95° B 103°
C 108° D 110° x
6 Berapakah tempoh, dalam hari,
dari 7 Februari hingga 15 Mei 2020?
A 97 hari B 99 hari 17 3 cm Hitung perimeter,
C 10 hari D 103 hari dalam cm, bagi
gabungan dua
7 1.5 cm = mm heksagon sekata.
A 0.015 B 0.15 C 15 D 150 A 30 cm B 33 cm
8 180 m = km C 36 cm D 39 cm
A 18 B 1.8 C 0.18 D 0.018 265
18 Gambar rajah 5 cm 23 Jadual menunjukkan isi padu jus
menunjukkan 4 cm anggur di dalam tiga buah jag R, S
gabungan segi dan T.
empat sama dan 3 cm Jag Isi padu
segi tiga bersudut tegak.
Hitung luas, dalam cm2, bagi R 9 680 m
gambar rajah di atas. 1
S 54
A 31 cm2 B 28 cm2
C 24 cm2 D 22 cm2 T 4.5
1 Berapakah jumlah isi padu jus
19 2 jam =
4 anggur di dalam jag R, S dan T?
A 125 minit B 135 minit
A 19.43 B 19.53
C 145 minit D 160 minit
C 20.43 D 20.53
20 Antara yang berikut, pernyataan
24 Gambar menunjukkan sebatang
yang mana benar?
jalan yang lurus.
A 1 abad= 5 tahun
2
B 1 abad = 25 tahun
5
C 1 abad = 30 tahun
4
D 1 abad = 10 tahun
10 5 tiang lampu dipasang dalam
21 Tempoh Zaleha menjawab satu baris dengan jarak yang
soalan peperiksaan sama di antara satu sama lain.
Bahagian Tempoh Jarak dari tiang lampu pertama
3
A 1.2 jam ke tiang lampu kelima ialah 3 5 km.
B 0.7 jam Hitung jarak, dalam m, di antara
tiang lampu pertama dengan tiang
Hitung beza tempoh yang diambil, lampu kedua.
dalam minit, untuk menjawab soalan A 720 m B 760 m
bahagian A dan bahagian B. C 900 m D 950 m
A 20 minit B 30 minit
C 40 minit D 50 minit 25 Gambar rajah menunjukkan
gabungan kuboid M dan kubus N.
22 Isi padu air di dalam baldi
yang ditunjukkan adalah 4 cm
sama dengan jumlah isi M N
padu air di dalam 20 biji
4 gelas yang sama saiz. R S
45 Isi padu bentuk gabungan di atas
Hitung isi padu air di dalam
sebiji gelas. ialah 224 cm3. Hitung panjang,
266
A 220 m B 230 m dalam cm, bagi RS.
C 240 m D 250 m A 10 cm B 12 cm C 14 cm D 16 cm
26 Rohaida berumur 5.2 dekad. Umur 30 Gambar rajah menunjukkan bekas
Zira ialah 13 tahun lebih tua daripada alat tulis yang dibuat oleh Kavi untuk
umur Rohaida. Berapakah umur projek Matematik.
Zira? 12 cm
A 38 tahun B 39 tahun 8 cm
C 65 tahun D 67 tahun 10 cm
1
27 Puan Norlia membeli 3 kg tepung.
2 8 cm
Dia menggunakan 1.7 kg tepung 8 cm
itu untuk membuat donat dan 8 cm
580 g untuk menggoreng ayam. Berapakah isi padu, dalam cm3,
Berapakah baki jisim, dalam g, bekas alat tulis itu?
tepung itu? A 512 cm3 B 960 cm3
A 1 022 g B 1 032 g C 1 024 cm3 D 1 472 cm3
C 1 220 g D 1 320 g 31 Puan Chin membeli dua gulung kain
28 Jadual menunjukkan isi padu jus langsir berwarna hijau dan kuning.
di dalam dua bekas, X dan Y. Jumlah panjang kain langsir itu
Bekas Isi padu jus mangga 1
ialah 29 4 m. Panjang kain langsir
3
X 64 hijau ialah 2 kali panjang kain langsir
Y 2.35 lebih daripada bekas X kuning. Hitung panjang, dalam cm,
kain langsir kuning itu.
Berapakah isi padu jus mangga, A 325 cm B 650 cm
dalam , di dalam bekas Y? C 975 cm D 980 cm
A 13.5 B 9.1 C 11.45 D 15.85
32 Carta palang menunjukkan markah
29 Satah Cartes menunjukkan kedudukan
dua buah bandar, M dan N. Sains bagi 10 orang murid kelas
y 5 Hang Tuah.
N Markah Sains
Bilangan murid
4
4
3
3
2 2
M 1
1
x 0 40 50 60 70 80
O 1 2 3 4 5 Markah
Hitung jarak mengufuk dan jarak
mencancang dari bandar M ke bandar N. Antara yang berikut, pernyataan
yang mana benar tentang carta
Jarak Jarak palang di atas?
mengufuk mencancang
A Julat ialah 10. B Mod ialah 4.
A 4 unit 3 unit
B 3 unit 4 unit C Min ialah 58. D Median
C 4 unit 2 unit ialah 70.
D 2 unit 4 unit 267
B Jawab soalan yang berikut. b Dengan menggunakan
protraktor, ukur sudut y.
1 Gambar menunjukkan bilangan belon
biru dan merah yang digantung.
y
Nyatakan nilai y.
6 Gambar rajah menunjukkan
Nyatakan nisbah: gabungan segi empat sama PQRS
a bilangan belon merah kepada
dan segi empat tepat TUVW.
bilangan belon biru. S 15 cm R
b bilangan belon biru kepada jumlah
bilangan belon merah dan biru.
2 Selesaikan.
W V
1
a 8 tahun + 2 tahun 7 bulan
6 5 cm
= tahun bulan P T U Q
4 4 cm
b 5.3 dekad − 3 dekad a Hitung perimeter, dalam cm,
5
= dekad tahun kawasan berwarna biru.
b Hitung luas, dalam cm2,
c 0.32 abad − 14 tahun
= tahun kawasan berwarna biru.
7 Piktograf yang tidak lengkap
3 a Hitung hasil darab 3.2 m
dengan 85. Nyatakan jawapan menunjukkan jualan aiskrim
dalam cm. bagi empat hari.
4 Isnin
b 9 km ÷ 100 = m
5
Selasa
4 a Gambar menunjukkan
isi padu minyak masak Rabu
di dalam botol. Nyatakan Khamis
isi padu minyak masak 3 mewakili 50 aiskrim
dalam m . 34
Bilangan aiskrim yang dijual pada
2
b 6
5 ÷ 10 = m hari Rabu ialah 125% daripada
5 a Namakan poligon berpandukan bilangan aiskrim yang dijual pada
hari Isnin.
ciri-ciri yang berikut:
a Cari beza antara bilangan
7 penjuru 7 sisi lurus yang aiskrim yang dijual pada hari
sama panjang 7 paksi simetri Selasa dengan hari Khamis.
7 sudut cakah 14 pepenjuru b Hitung jualan aiskrim pada
268 hari Rabu.
8 Gambar menunjukkan perbualan 10 Gambar menunjukkan jisim tiga
antara dua orang murid. jenis ikan.
Selamat pagi. Bilakah
perkhemahan unit kamu
bermula? Kami sudah
1
berada di sini 3 4 hari.
4
4 5 kg 4.65 kg 4 080 g
a Hitung jumlah jisim, dalam kg,
ketiga-tiga jenis ikan di atas.
b Hitung beza antara jisim ikan
yang paling berat dengan yang
Mula pada hari Isnin pukul paling ringan.
10:00 pagi. Tamat pada hari
Rabu pukul 12:00 tengah hari. 11 Puan Kalsom berumur 47 tahun.
7 tahun akan datang, umur Naqiu
1
a Tukar 3 hari kepada jam. 1
4 ialah daripada umur Puan
b Berapakah tempoh 3
Kalsom. Berapakah umur Naqiu
perkhemahan Kadet Remaja sekarang?
Sekolah?
12 Gambar rajah menunjukkan masa
9 Jadual menunjukkan bilangan perjalanan seorang posmen dari R
guli hijau, kuning dan merah ke V.
di dalam sebuah kotak. Bilangan S
1
guli biru tidak ditunjukkan. jam 10 minit
2
3
U 55 minit
Warna Bilangan guli
Hijau 108 R T 4 jam
V
Kuning 72 Dia bermula dari R pada pukul
Merah 30 8:20 pagi. Pukul berapa dia akan
Biru sampai di V?
Lengkapkan carta pai untuk 13 Jadual yang tidak lengkap
mewakili peratusan guli kuning, menunjukkan jisim beg D, E dan F.
merah dan biru. Beg D E F
1
Jisim 3 5 kg 5.08 kg
Hijau Jisim beg F ialah 590 g kurang
36% daripada jisim beg D. Hitung:
a jisim, dalam kg, beg F.
b min, dalam kg, jisim sebuah beg.
269
14 Satah Cartes menunjukkan kedudukan 16 Jadual menunjukkan bilangan
sekolah K, L dan M. murid Kelas 6 Intan dan 6 Emas.
y
Bilangan murid
Kelas
6 Lelaki Perempuan
6 Emas 14 16
5 6 Intan 12 13
4 L a Hitung peratusan murid lelaki
3
M Kelas 6 Intan.
K b 3 daripada jumlah murid
2 5
1
Kelas 6 Intan dan daripada
3
1 jumlah murid Kelas 6 Emas
x menyertai aktiviti perkhemahan.
O 1 2 3 4 5 Lengkapkan piktograf di bawah
a Tandakan 9 bagi sekolah yang bagi mewakili bilangan murid
mempunyai jarak mengufuk dan Kelas 6 Intan dan Kelas 6
jarak mencancang yang sama dari Emas yang menyertai aktiviti
asalan. perkhemahan.
Bilangan Murid Kelas 6 Intan
Sekolah K Sekolah L Sekolah M dan Kelas 6 Emas dalam
Aktiviti Perkhemahan
b Nyatakan jarak mengufuk dan 6 Intan
jarak mencancang dari sekolah M 6 Emas
ke sekolah L.
Jarak mengufuk unit mewakili 5 orang murid
Jarak mencancang unit 17 Jadual yang tidak lengkap
3 menunjukkan markah ujian
15 Gaji bulanan Rita ialah daripada Sejarah bagi 10 orang murid.
4
gaji bulanan suaminya, Suresh. Markah 62 70 84 90
Jumlah gaji mereka ialah RM6 300. Bilangan murid 1 4 2
a Rita menyimpan 20% daripada a Berapakah bilangan murid
jumlah gaji mereka. Berapakah
yang mendapat markah 70?
jumlah gaji yang disimpan oleh b Nyatakan mod.
Rita?
c Hitung min markah bagi
b Berapakah gaji bulanan Suresh?
10 orang murid itu. Seterusnya,
nyatakan bilangan murid yang
270 mendapat lebih daripada min
markah itu.
a.m. Singkatan bagi ante meridiem (antemeridian) yang bermaksud sebelum
tengah hari.
abad Tempoh selama 100 tahun.
akaun pelaburan Rekod wang yang diniagakan dan pelabur akan menerima keuntungan dalam
bentuk dividen dan bonus bagi setiap tempoh tertentu.
akaun simpanan Akaun yang membolehkan wang disimpan atau dimasukkan. Faedah atas baki
akan diterima tanpa tempoh matang dan dikreditkan ke dalam akaun pada
setiap bulan.
amaun Kuantiti atau jumlah bagi sesuatu dalam bentuk nombor, saiz atau nilai.
ansuran Bayaran yang dibuat sedikit demi sedikit untuk menyelesaikan hutang.
belian kredit Pembelian dengan membuat kredit kepada pihak pemberi kredit. Pembayaran
boleh dibuat secara ansuran dan dikenakan faedah.
belian tunai Pembelian yang tidak dikenakan apa-apa faedah menggunakan wang tunai
atau kad debit.
bonus Bayaran tambahan selain gaji atau faedah simpanan sebagai sagu hati.
bucu Bahagian hujung sesuatu yang bersudut.
bundar Proses menentukan nilai nombor mengikut nilai tempat yang terhampir.
carta pai Gambar rajah yang menunjukkan pembahagian atau pecahan data atau
maklumat dalam bentuk bulatan.
carta palang Gambar rajah yang menggunakan jalur yang sama lebar secara mencancang
atau mengufuk untuk mewakili maklumat atau data.
dekad Tempoh selama 10 tahun.
dividen Untung yang diberikan ke atas wang yang dilaburkan untuk perniagaan atau
saham.
faedah kompaun Faedah yang diterima daripada wang simpanan atau pinjaman asal dan
faedah yang terkumpul setiap tahun.
faedah mudah Sejumlah wang yang diperoleh apabila seseorang menyimpan wang di dalam
bank dalam tempoh tertentu.
hari Tempoh selama 24 jam, dari tengah malam hingga tengah malam hari yang
berikutnya.
isi padu Ukuran ruang yang dipenuhi oleh sesuatu pepejal, cecair atau gas.
jarak mencancang Ukuran panjang di antara dua titik atau objek yang selari dengan paksi-y.
jarak mengufuk Ukuran panjang di antara dua titik atau objek yang selari dengan paksi-x.
julat Perbezaan antara nilai terbesar dengan terkecil dalam satu set data.
kad kredit Satu instrumen pembayaran yang membolehkan kita membeli barangan atau
mendapatkan perkhidmatan tanpa menggunakan wang tunai.
kadaran Pernyataan matematik yang menunjukkan hubungan antara dua kuantiti atau
nilai dalam nisbah yang sama.
kalendar Sistem jadual yang menunjukkan hari, minggu dan bulan bagi sesuatu tahun.
kekerapan Bilangan sesuatu nilai, perkara atau peristiwa yang berlaku dalam satu set
data.
kuboid Bentuk tiga dimensi yang mempunyai enam permukaan berbentuk segi empat
tepat atau empat permukaan segi empat tepat dan dua permukaan segi
empat sama.
kubus Bentuk tiga dimensi yang mempunyai enam permukaan berbentuk segi empat
sama. Kubus dikenali juga sebagai kiub.
271
luas Ukuran besarnya sesuatu permukaan.
median Nilai atau nombor yang berada di tengah-tengah sesuatu set data yang
disusun secara menaik atau menurun.
min Hasil yang diperoleh dengan membahagikan jumlah keseluruhan nilai dalam
suatu set data dengan bilangan data. Min dikenali juga sebagai purata.
mod Nilai atau nombor yang paling kerap muncul dalam satu set nombor atau data.
nilai maksimum Nilai yang tertinggi dalam satu set data.
nilai minimum Nilai yang terendah dalam satu set data.
nisbah Perbandingan ukuran atau nilai dengan ukuran atau nilai yang lain.
nombor bercampur Nombor yang terdiri daripada nombor bulat dan pecahan wajar.
nombor perdana Nombor perdana ialah nombor yang hanya boleh dibahagi dengan 1 dan
dirinya sendiri.
p.m. Singkatan bagi post meridiem (postmeridian) yang bermaksud selepas tengah
hari yang merujuk waktu selepas tengah hari sehingga sebelum tengah
malam.
paksi simetri Garisan yang membahagi dua sama besar sesuatu poligon atau bentuk.
penjuru Tempat bertemunya dua garisan. Juga dikenali sebagai bucu.
perimeter Ukuran keliling sesebuah rajah, bentuk atau kawasan.
piktograf Rajah yang terdiri daripada gambar atau simbol bagi mewakili sesuatu kuantiti
atau sekumpulan data.
pinjaman Hutang yang perlu dibayar oleh seseorang.
pola Corak tertentu dalam senarai nombor atau objek yang disusun.
poligon sekata Bentuk dua dimensi dengan tiga atau lebih sisi lurus yang sama panjang.
protraktor Alat untuk mengukur sudut dan dikenali juga sebagai jangka sudut.
segi empat sama Segi empat yang mempunyai empat sisi, empat sudut tegak dan semua
sudutnya 90o.
segi empat tepat Segi empat yang mempunyai empat sisi, empat sudut tegak, sisi yang
bertentangan sama panjang dan semua sudutnya 90o.
segi tiga bersudut Segi tiga yang mempunyai tiga sisi dan bersudut tegak, 90o.
tegak
segi tiga sama sisi Segi tiga yang mempunyai tiga sisi yang sama panjang dan semua sudutnya
sama besar.
simpanan Wang atau barang yang disimpan dan digunakan apabila perlu.
sisi Garisan lurus atau melengkung yang bercantum dan membentuk satu bentuk
geometri.
sudut Ruang antara dua garisan lurus yang bertemu.
sudut pedalaman Ruang dalaman antara dua garisan lurus yang bertemu.
tahun lompat Tahun yang mempunyai 366 hari dengan bulan Februari mempunyai 29 hari
dan berlaku setiap empat tahun.
tarikh Hari, bulan dan tahun tertentu dalam kalendar.
tempoh Masa dari mula hingga akhir peristiwa.
tertib menaik Susunan nombor daripada nilai yang terkecil kepada nilai yang terbesar.
tertib menurun Susunan nombor daripada nilai yang terbesar kepada nilai yang terkecil.
wang tunai Wang kertas atau duit syiling yang dibayar secara terus untuk membeli
barang atau perkhidmatan.
wang pendahuluan Sebahagian wang yang dibayar dahulu atas pembelian barangan atau
perkhidmatan. Baki harga barangan atau perkhidmatan akan dibayar secara
ansuran.
272
UNIT 1 NOMBOR BULAT DAN OPERASI UJI MINDA HALAMAN 74
59.2 + 45.97 − 62.17 = 43 (terima jawapan lain yang munasabah)
UJI MINDA HALAMAN 3
CUBA LAGI HALAMAN 88
503 142, 520 314, 531 024 dan terima jawapan lain yang munasabah.
1. a. 5
1 5
UJI MINDA HALAMAN 9 b. 10 2 c. 75 9 d. 92
7
Y, X, Z, W 14 3 8
2. a. b. c. d. 1
UJI MINDA HALAMAN 16 27 8 35 12
110 000 3. a. 13 b. 29
2 13
c. 6 5 d. 3 36
UJI MINDA HALAMAN 18 20 45
975 300, 980 000 4. Nombor Satu Dua Tiga
1 000 000 tempat tempat tempat
UJI MINDA HALAMAN 19 perpuluhan perpuluhan perpuluhan
4 975 + 99 721 = 104 696 dan terima jawapan lain yang munasabah. a. 6.2471 6.2 6.25 6.247
UJI MINDA HALAMAN 22 b. 21.3895 21.4 21.39 21.390
499 312 c. 79.0546 79.1 79.05 79.055
UJI MINDA HALAMAN 26
5. a. 18.119 b. 3.286 c. 310.716 d. 33.042 e. 103.353 f. 75.012
k = 129 430
6. a. 12.388 b. 1 354.7 c. 4 541.45 d. 7.56 e. 1 009.6 f. 45 320
7. a. 6.453 b. 42.193 c. 0.507 d. 1.45 e. 5.914 f. 341.932
k = 899 991
g. 8.47 h. 10.13 i. 6.732
8. a. 10 b. 100 c. 1 000 d. 1 000
4, 128 940
9. a. 140% b. 275% c. 470% d. 550%
UJI MINDA HALAMAN 37 3 7 21 1
106 145 10. a.1 10 b.2 10 c. 4 100 d. 5 20
UJI MINDA HALAMAN 42 11. a. 25 b. 675
6 × (RM17 + RM19) = RM216 12. a. 110% b. 120%
UJI MINDA HALAMAN 44 13. a. Ya. 1 × 120 = 20 b. i. 1.265 ii. 1.27
(60 – 17) × 3 = 129 6
c. Tali bendera perlu melebihi 12.192 m (6.096 m × 2) kerana perlu ada tali naik,
CUBA LAGI HALAMAN 60
tali turun dan tali untuk mengikat. Cadangan panjang tali ialah 13 m.
1. a. seratus dua puluh lima ribu sembilan puluh lapan
b. enam ratus empat puluh ribu dua ratus tiga UNIT 3 WANG
c. sembilan ratus ribu tujuh puluh satu
d. 206 081 UJI MINDA HALAMAN 95
e. 415 007 1 000 × RM792.05 = RM792 050 dan terima jawapan lain yang munasabah.
2. UJI MINDA HALAMAN 98
Nilai tempat Nilai digit
a. sa 2 1 000, RM701 090, RM701 090 ÷ 100 dan terima jawapan lain yang munasabah.
b. ratus 700 CUBA LAGI HALAMAN 115
c. puluh 0 1. a. RM123 223.45 b. RM112 740.50 c. RM672 310.90 d. RM54 002.90
d. ribu 3 000 2. a. RM236 199.30 b. RM397 843.95
e. puluh ribu 80 000 3. a. RM308 937 dan RM225 430 b. RM7 084
f. ratus ribu 900 000 4. a. RM492 156 b. RM808 038 c. RM859 597.50
3. a. 90, 2 d. RM901 895.40 e. RM638 250 f. RM730 400
b. 500 780 5. a. RM19 341 b. RM52 174 c. RM1 923.40
c. 8 ratus ribu, 6 ratus, 0 puluh d. RM3 124.50 e. RM5 648.49 f. RM467.37
d. 732 005 6. a. 100 b. RM329.45 c. 100 d. RM74 800
4. 17, 41, 53, 73, 89 7. a. RM22 011 b. RM45 860.90 c. RM675 321.15 d. RM793 032.95
5. a. lebih daripada 8. a. RM48 982.80 b. RM5 659.65 c. RM695 407.15 d. RM3 831.40
b. kurang daripada 9. 1. tunai 2. kompaun 3. pelaburan 4. hutang
c. kurang daripada 5. simpanan 6. mudah 7. kredit
d. lebih daripada 10. Pembelian secara tunai .
Pembelian secara kredit
6. a. 309 050, 309 120, 309 415, 309 827 / 309 827, 309 415, 309 120, 309 050
Tidak berhutang Berhutang
b. 901 328, 904 825, 907 995, 910 650 / 910 650, 907 995, 904 825, 901 328
7. a. 620 199 atau 620 200 dan 620 202 hingga 620 209 Tidak dikenakan faedah Dikenakan faedah
b. 850 124 hingga 870 999 dan 871 001 hingga 899 999 Membayar harga asal Membayar harga yang lebih daripada
8 a. hampir 60 000 harga asal
b. hampir 30 000 g atau hampir 30 kg Bayaran menggunakan wang Bayaran menggunakan kad kredit
9 a. 505 132, 505 136; pola tertib menaik empat-empat secukupnya atau kad debit
b. 198 680, 198 380, 198 280; pola tertib menurun seratus-seratus *Terima jawapan lain yang munasabah.
c. 503 409, 703 409; pola tertib menaik seratus ribu-seratus ribu 11. a. i. RM94 829 ii. RM175
d. 849 007, 839 007, 819 007; pola tertib menurun sepuluh ribu-sepuluh ribu b. i. RM291.50 ii. Ya, baki gajinya setiap bulan ialah RM1 529.30 setelah
10. a i. 420 000, 400 000 ii. 280 000, 300 000 membayar ansuran pinjaman pendidikan.
iii. 640 000, 600 000 iv. 1 000 000, 1 000 000 c. RM1 062
b. 759 609, 770 174, 803 125 dan terima jawapan lain yang munasabah. d. Wang tidak mencukupi. Wang Encik Mesut kurang sebanyak RM800.
11. a. 808 069 b. 498 225 c. 492 486 d. 477 838 e. 751 428 f. 570 143 UJI DIRI HALAMAN 119
g. 102 094 Bahagian A
12. a. 647 300 b. 500 900 c. 312 000 d. 358 944 e. 365 187 f. 694 194 1. D 2. B 3. B 4. B 5. D 6. A 7. B 8. B 9. C 10. B 11. C 12. A 13. D
g. 1 000 h. 1 680 i. 156 240 14. D 15. C 16. B 17. A 18. A 19. D 20. C 21. B 22. A 23. C 24. C 25. C 26. D
13. a. 48 200 b. 7 540 c. 802 d. 168 027 e. 20 489 f. 3 429 27. A 28. D 29. B 30. D 31. B 32. A 33. D 34. A 35. C
g. 2 978 baki 90 h. 204 082 i. 20 795 baki 3 j. 7 170 baki 62 Bahagian B
14. a. 170 322 b. 560 470 c. 111 491 d. 566 152 1. a. ratus ribu b. 400 000 c. 393 000
15. a. 18 b. 9 c. 249 d. 2 e. 60 f. 480 084 2. a. 584 279 b. 487 312
16. a. 122 b. 49 c. 657 d. 8 499 e. 2 079 f. 21 684 3. a. 2 340 b. 600
g. 31 682 h.18 680 i. 40 j. 3 391 4. a. i. RM95 600
17. a. 599 821 ii. RM785 000
b. i. Pakistan ii. 474 026 iii. 284 982 b.
c. i. 531 120 ii. 6 639

d. y = 12
e. m = 6

f. 15 + (5 × 30) = 165
g. 127

9
h. RM750
5. a. Simpanan ialah wang yang disimpan dan digunakan apabila diperlukan.
UNIT 2 PECAHAN, PERPULUHAN DAN PERATUS
Pelaburan ialah wang yang digunakan untuk perniagaan tertentu yang akan
UJI MINDA HALAMAN 72 memberi keuntungan pada masa hadapan.
Sebarang nombor perpuluhan antara 8.450 hingga 8.549.
273 273
b. Faedah mudah ialah sejumlah wang yang diterima setelah seseorang
menyimpan wang dalam tempoh tertentu manakala faedah kompaun ialah CUBA LAGI HALAMAN 232
faedah yang diterima daripada wang simpanan dan faedah yang terkumpul 1. a. sudut pedalaman
setiap tahun.
c. Kredit ialah sejumlah wang yang dipinjamkan oleh institusi kewangan.
Hutang ialah pinjaman yang perlu dibayar oleh seseorang.
1 pepenjuru penjuru
6. a. 60% b. 37 500 c. 4 375 7. a. 6 b. 25% 8. 1.2 kg / 1 5 kg
1
9. a. 2.05 kg / 2 20 kg b. 0.25 m 10. a. RM701 100 b. RM43 700
UNIT 4 MASA DAN WAKTU

UJI MINDA HALAMAN 125 oktagon
Julai, Ogos b.
1 jam = 5 minit sisi
12
1 dekad = 1 tahun paksi simetri
10
60.0 dekad
1 dekad, 10 tahun, 120 bulan pentagon
UJI MINDA HALAMAN 146 2. a. r = 90° b. r = 135°
0.25
3. a. 36 cm b. 28 cm
4. a. 17 m2 b. 7 000 cm2
15 minit
5. a. 3 224 cm3 b. 17 496 mm3
6. a. i. 216 cm3 ii. 1 296 cm3 iii. Tidak. 1 296 cm3 − 216 cm3 = 1 080 cm3
6.1 dekad – 3.7 dekad = 24 tahun atau 6.1 dekad – 2.4 dekad = 37 tahun
Isi padu bongkah yang tinggal ialah 1 080 cm3.
3 b. i. 150 m2 ii. 50 m
5
CUBA LAGI HALAMAN 172 UNIT 7 KOORDINAT, NISBAH DAN KADARAN
1. a. 3 hari 3 jam b. 52 hari c. 54 hari UJI MINDA HALAMAN 237
2. a. 12 b. 1 jam 12 minit c. 20 jam d. 174 jam a = 3 dan b = 5 atau 11
e. 35 bulan f. 1 tahun 6 bulan g. 6 dekad 9 tahun h. 137 tahun UJI MINDA HALAMAN 240
i. 35 dekad j. 24 abad 1 dekad k. 5 abad 75 tahun l. 823 tahun a. 2 : 1 b. 1 : 7
3. a. 11 jam b. 0.875 hari c. 3 tahun 7 bulan d. 24 tahun CUBA LAGI HALAMAN 248
12 1. a. i. 4 unit mengufuk dan 2 unit mencancang
e. 10 dekad 4 tahun f. 39 dekad g. 782 tahun h. 1 abad 60 tahun ii. 2 unit mengufuk dan 5 unit mencancang
4. 42 minit, 31 jam, 12 tahun iii. 6 unit mengufuk dan 4 unit mencancang
5. a. 3 abad 97 tahun b. 11 dekad 9 tahun c. 8 abad 5 dekad b. 2 unit mengufuk dan 3 unit mencancang
6. a. i. 60 dekad ii. 5 abad 99 tahun b. 41 bulan c. 3 abad 10 tahun c. 4 unit mengufuk dan 1 unit mencancang
7. a. 2 tahun 8 bulan b. 31 bulan c. 3 tahun 9 bulan 2. a. 2 unit mengufuk dan 1 unit mencancang
5
8. a. i. jam ii. 35 minit iii. 1 jam 5 minit b. 1 jam 55 minit b. 4 unit mengufuk dan 1 unit mencancang
6 3. a. 5 : 3 b. 4 : 13 c. 13 : 3
c. i. 57 tahun ii. Ya. 130 tahun – 115 tahun = 15 tahun d. 2 hari 6 jam
4. a. 300 m atau 0.3
e. 14 hari f. i. 10 tahun 6 bulan ii. 2023
b. 3 000 g atau 3 kg
g. 3 dekad 1 tahun atau 8 dekad 5 tahun
c. 1.875 atau 1 875 m
h. i. P = 7 abad, Q = 12 dekad, R = 90 tahun 5. a. i. 3 unit mengufuk dan 2 unit mencancang ii. Pengakap (0,3)
10
ii. Ya. 7 dekad + 12 dekad = 19 dekad = 1 abad 9 dekad b. 2 : 3 c. 35 km d. 3 : 4
UNIT 5 PANJANG, JISIM DAN ISI PADU CECAIR UNIT 8 PENGURUSAN DATA
UJI MINDA HALAMAN 179 UJI MINDA HALAMAN 254
5 km 12, julat = 5
8 CUBA LAGI HALAMAN 263
UJI MINDA HALAMAN 184 1. a. 4 b. 1 c. 3
4 10
UJI MINDA HALAMAN 190 2. a. 300 m b. 500 m c. 750 m d. 650 m
1 , 1 atau 6 , 5 3. a. 6 b. julat = RM2, mod = RM4, median = RM4, min = RM4.60 c. 60%
UJI MINDA HALAMAN 194 4. a. julat = RM15, mod = RM15, median = RM17.50, min = RM18 b. 2
5
p = 2, q = 5 UJI DIRI HALAMAN 265
UJI MINDA HALAMAN 198 Bahagian A
0.4 kg = 1.2 kg ÷ 3 atau 0.3 kg = 1.2 kg ÷ 4 1. D 2. B 3. B 4. B 5. C 6. B 7. C 8. C 9. C 10. A 11. B 12. B
UJI MINDA HALAMAN 208 13. D 14. C 15. A 16.C 17. A 18.D 19. B 20. D 21. B 22. C 23. A 24. C
0.02 25. C 26. C 27. C 28. B 29. A 30. D 31. C 32. C
CUBA LAGI HALAMAN 213 Bahagian B
1. a. 8 b. 325 c. 9.002 d. 17.03 e. 12.6 f. 45.009 1. a. 3 : 4 b. 4 : 7 2. a. 10 tahun 9 bulan b. 1 dekad 5 tahun c. 18 tahun
2. a. 19.11 b. 832.1 c. 845 d. 7.055 e. 14.4 f. 46 000 g. 350 h. 7.609 3. a. 27 200 cm b. 98 m 4. a. 3 750 m b. 640 m 5. a. heptagon b. 120°
2
3. a. 616 b. Ya. 135 cm atau 1.35 m 6. a. 70 cm b. 205 cm 7. a. 50 b. 500 8. a. 78 jam b. 2 hari 2 jam
9. a. b. 90
4. a. 4.2/4 5 b. 3 900/3 10 c. 0.6/ 3 d 8 700 /8 10
1 9 7
5
5. a. 0.65 b. 69 900 c. 6.99 d. 4 800 e. 0.081 f. 28.75 Biru
6. a. 1 275 b. 11.29 c. 14.15 d. 22 228 e. 86 400 f. 8.092 30% Hijau
36%
7. a. 1 699 g atau 1.699 kg b. 0.67
Merah
8. a. i. 0.85 m ii. 3.1 m b. i. 5 600 m ii. 12.09 km c. 1 10% Kuning
4 24%
d. i 1.25 ii. 4 biji kek coklat @ 5 biji kek lobak merah e. i. 2.5 cm ii. 3 cm 10. a. 13.53 kg b. 0.72 kg atau 720 g 11. 11 tahun 12. 10:40 pagi
13. a. 2.61 kg b. 3.63 kg
UNIT 6 RUANG 14. a. Sekolah K Sekolah L Sekolah M
9
segi tiga bersudut tegak
b. Jarak mengufuk 4 unit mengufuk
Jarak mencancang 1 unit mencancang
15. a. RM1 260 b. RM3 600
16. a. 48%
b. 6 Intan
Pelbagai bentuk gabungan kubus dan kuboid yang mengandungi 59 kubus kecil.
6 Emas
Isi padu bentuk gabungan ialah 59 unit padu. Terima jawapan lain yang munasabah.
17. a. 3 orang b. 84 c. 78.8, 6 orang
274

Matematik SK Tahun 5 (Bahagian 1)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Matematik SK Tahun 5 (Bahagian 1)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Matematik SK Tahun 5 (Bahagian 1)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2 Berapakah tempoh, dalam hari,

bagi promosi beli-belah dalam

Jika promosi itu dilanjutkan hingga 16 Ogos, hitung

Tempoh 62 hari adalah dari 1 hari bulan hingga 31 hari bulan .

2 Berapakah tempoh yang berikut dalam hari?

• Bimbing murid menukar unit masa berdasarkan pengalaman dalam

1 a Tukar 1 hari kepada jam.

• Bantu murid melayari Internet untuk mencari maklumat berkaitan masa.

Siapakah yang mengira jawapan dengan betul? Mengapa?

Isikan petak kosong dengan 1 dan 10.

130 • Bimbing murid menukar unit dengan pelbagai cara.

• Minta murid bercerita tentang barangan klasik yang berusia

2 Hitung anggaran jangka hayat, dalam tahun, bagi Harimau Malaya.

0 20 40 60 80 100 200 tahun

132 • Berbincang tentang haiwan yang diancam kepupusan dan

jam = minit jam = minit jam = minit

3 Kira dan nyatakan jawapan dalam jam.

6 Isi petak kosong.

4.5 jam = 270 minit

Satu taklimat ringkas sebelum program bermula dibuat

• Minta murid menceritakan aktiviti yang dilakukan serta tempoh

1 Tempoh penerbangan dari Lapangan

Tukar 0.25 hari kepada jam. Darab 24 jam untuk

0.25 hari = 6 jam

2 1.75 hari = jam

1.75 hari = 42 jam

Sistem suria terdiri

29.5 tahun = 354 bulan

Tukar 8.75 tahun kepada bulan.

Tukar tempoh perkhidmatan, dalam tahun, Perdana Menteri Malaysia

Kira pantas dengan

Tempoh perkhidmatan Perdana Menteri Malaysia yang pertama

Hani terlupa meletakkan titik perpuluhan pada pernyataan di bawah.

• Bincangkan tempoh perkhidmatan bagi tokoh negarawan yang 137

1 Usia Kota A Famosa pada tahun

1.1 abad ialah dekad. Berapakah dekad dalam 0.3 abad?

• Terapkan semangat kenegaraan melalui sejarah kemerdekaan Malaysia.

Kamera digital Jam tangan digital Kalkulator digital

Hitung usia peralatan di atas dalam tahun secara kiraan pantas.

Lengkapkan 0.1 abad dekad

• Berbincang tentang usia, dalam tahun, peralatan teknologi

3 60.75 tahun = 729 bulan

Adakah pernyataan di atas benar? Buktikan.

Alat/Bahan kad manila, kertas, gam,

• Projek boleh diubah suaii mengikut

a Hitung jumlah tempoh bagi aktiviti membantu ibu di dapur dan

b Berapakah jumlah tempoh pelayaran, dalam hari dan jam,

Jumlah tempoh pelayaran dari lokasi C ke lokasi E

• Tambah pecahan melibatkan hari adalah sama dengan 143

3 4.75 hari + 9 hari 18 jam = hari jam

144 4.3.1 (ii) 1

1 Tempoh pembinaan bagi tiga fasa Projek

Fasa 1 2 1 tahun Fasa 2 3 1 tahun Fasa 3 5 tahun 9 bulan

a Kira jumlah tempoh bagi projek fasa 1 dan fasa 2.

2 1 tahun + 3 1 tahun = tahun

2 1 tahun + 3 1 tahun = 2 1 × 2 tahun + 3 1 tahun

b Jumlahkan tempoh, dalam tahun dan bulan, bagi

peringkat asas dan lanjutan ialah

146 4.3.1 (iii)