PENTAKSIRAN

PERSAMAAN LINEAR
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN GANGSA

Soalan 1
Selesaikan.
(a) 5x 9 = 1

(b) 6y 4 = 2y + 8

(c) 12 = 4 ( 6p 3)

(d) 3(4x + 3) + 4(6x + 1) = 43

v+9
(e) =6
3

x
(f) 5+ =2
3
PERSAMAAN LINEAR

01
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN GANGSA

Soalan 2
Tulis persamaan bagi mewakilkan setiap pernyataan yang berikut:
(a) Jumlah x dan 5 ialah 11

(b) Beza antara y dan 7 ialah 15

(c) Hasil darab 4 dan w ialah 36

(d) Hasil bahagi n dan 3 ialah 7

Soalan 3
Apabila 142 ditambah dengan suatu nombor, jumlahnya ialah 64 lebih besar daripada 3 kali nombor
tersebut. Apakah nombor tersebut? PERSAMAAN LINEAR

02
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN GANGSA

Soalan 4
Encik Farid menghantar keretanya ke sebuah bengkel yang mengenakan bayaran RM45 sejam untuk
tenaga kerja dan juga bayaran tambahan untuk alat ganti. Jumlah keseluruhan kos yang dibayar oleh
Encik Farid bagi membaiki keretanya ialah RM217 termasuk harga alat ganti kereta berjumlah RM82.
Berapa jamkah yang diambil oleh pekerja bengkel tersebut untuk membaiki kereta Encik Farid?
Bagaimanakah anda tahu jawapan anda adalah betul?

Soalan 5
Intan memasukkan sejumlah RM1500 ke dalam dua akaun pelaburan yang berbeza. Akaun pelaburan
Amanah membayar dividen sebanyak 3% setahun dan akaun pelaburan Ikhlas membayar dividen
sebanyak 4% setiap tahun. Selepas satu tahun, jumlah dividen yang diperoleh Intan daripada
kedua-dua akaun pelaburan ini ialah RM55. Berapakah jumlah wang yang dilaburkan oleh Intan ke
dalam setiap akaun?

PERSAMAAN LINEAR

03
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN GANGSA

Soalan 6
Selesaikan persamaan serentak yang berikut dengan menggunakan kaedah graf.

(a) y = 4x + 3 dan y = x 2
y

5
4
3
2
1
x
̶ 5 ̶ 4 ̶ 3 ̶ 2 ̶ 1 0 1 2 3 4 5
̶ 1
̶ 2
̶ 3
̶ 4
̶ 5

(b) 2y = x 2 dan 4y = x 16

5
4
3
2
1
x
̶ 5 ̶ 4 ̶ 3 ̶ 2 ̶ 1 0 1 2 3 4 5
̶ 1
̶ 2
̶ 3
̶ 4
̶ 5
PERSAMAAN LINEAR

04
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN GANGSA

Soalan 7
Selesaikan persamaan serentak yang berikut dengan menggunakan kaedah penggantian atau
penghapusan.

(a) y = 6x − 11
−2x − 3y = −7

(b) 8x + y = −16
−3x + y = −5

(c) 5x + y = 9
10x − 7y = −18

Soalan 8
Olivia membeli 4 peket gajus dan 5 peket coklat badam. Harga semua barangan yang dibeli ialah RM48.
Aishah pula membeli 6 peket gajus dan 15 peket badam yang sama dengan kos RM132. Bentukkan
persamaan serentak berdasarkan maklumat yang diberi. Berapakah harga sepeket gajus dan sepeket
badam?
PERSAMAAN LINEAR

05
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN PERAK

Soalan 1
Diberi P = 8 apabila Q = 4 dan R = 32. Antara berikut, persamaan yang manakah betul?

A P = QR
Q
B P=
R
R
C P=
Q
D R=P+Q

E R=P Q

Soalan 2
a a
Jika = 35, maka =
b 5b

A 7
B 30
C 40
D 70

Soalan 3
1
Jika 3 didarab dengan satu nombor menghasilkan 48, berapakah daripada nombor tersebut?
4
A 3
B 4
C 12
D 15

Soalan 4
Rahman mempunyai RM420. Dia membelanjakan kesemua wangnya untuk membeli x buah buku yang
berharga RM35 sebuah dan y buah kalkulator yang berharga RM70 sebuah. Persamaan yang
menghubungkan x dan y ialah

A x + 2y = 10
B x + 2y = 12
C x + 3y = 10
PERSAMAAN LINEAR

D x + 3y = 12

06
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN PERAK

Soalan 5
m ialah satu nombor. Apabila m didarab dengan 4 dan kemudiannya ditambah dengan 8, hasilnya ialah
56. Antara berikut, yang manakah merupakan persamaan bagi pernyataan yang diberikan?

A 4m + 8 = 56
B 4m ̶ 8 = 56
C 4m 3 8 = 56
D 4(m + 8) = 56

Soalan 6

Untuk mencetak kad perniagaan, Amin perlu membayar RM30 sebagai bayaran pendahuluan dan
setiap kad yang dicetak berharga 6 sen. Antara berikut, persamaan yang manakah menunjukkan harga,
dalam sen, untuk mencetak n keping kad?

A k = 30 + 6n
B k = 300 + 6n
C k = 3000 + 6n
D k = 30n
E k = 30n + 6

Soalan 7
Jadual menunjukkan hubungan antara x dan y. Antara persamaan x y
berikut, yang manakah mewakili hubungan antara x dan y? 2 13
3 18
A y = 3x + 7 4 23
B y = 4x + 5 5 28
C y = 5x + 3
D y = 6x + 1
E y = 7x – 1

Soalan 8
Sani ingin mencari tiga nombor ganjil yang berturutan, apabila ditambah akan menghasilkan 45. Dia
menulis persamaan n + (n + 2) + (n + 4) = 45. Apakah nilai yang diwakili oleh n?

A Nilai terkecil bagi nombor ganjil itu.

PERSAMAAN LINEAR

B Nilai nombor ganjil yang di tengah-tengah.

C Nilai terbesar bagi nombor ganjil itu.
D Min bagi ketiga-tiga nombor ganjil itu.

07
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN PERAK

Soalan 9
Persatuan Matematik di SMK Indah terdiri daripada 92 orang ahli. Jika bilangan ahli perempuan adalah
16 orang kurang daripada ahli lelaki, cari bilangan ahli lelaki dan ahli perempuan. Tunjukkan jalan
pengiraan anda.

Soalan 10
Jika 3x + y = 9 dan z = 5 , apakah nilai bagi 3(x + z) + y?

Soalan 11
Dua buah kotak mengandungi 65 kg pisang. Pisang yang terdapat di dalam kotak kedua adalah 15 kg
lebih daripada kotak pertama. Bentukkan persamaan linear bagi situasi ini dan seterusnya tentukan
jisim setiap kotak. Tunjukkan jalan pengiraan anda.

Soalan 12
Jika 3(2x + 5) = 51, maka x =
PERSAMAAN LINEAR

08
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN PERAK

Soalan 13
Segulung reben yang mempunyai panjang 70 cm dipotong kepada tiga bahagian yang berbeza. Panjang
setiap bahagian adalah seperti berikut.

Bahagian pertama Bahagian kedua Bahagian ketiga

2x + 8 2x – 1 x+3

Berapakah panjang reben terpendek? Tunjukkan jalan pengiraan anda.

Jika anda menggunakan kalkulator, anda mesti menghuraikan setiap langkah yang diperlukan untuk
mendapat jawapan.

Soalan 14

? ? ?
? ? ? ? ?

Rajah menunjukkan sebuah alat penimbang yang seimbang. Setiap segi empat kecil berjisim 2 g. Cari
jisim, dalam g, bagi setiap segi empat besar. Tunjukkan jalan pengiraan anda.

Soalan 15
Jika 3a – b = 7 dan c = 2 , apakah nilai bagi 3(a + c) – b?
PERSAMAAN LINEAR

09
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN PERAK

Soalan 16
Cari nilai x sekiranya 12x – 7 = 10x + 9.

Soalan 17
Jika y + 2x = 15 dan 5x + 4y = 36, maka y =

A 8
B –8
C 1
D –1

Soalan 18
Di sebuah pasar, 5 biji oren dan 2 biji epal dijual dengan harga RM6 manakala 4 biji oren dan 7 biji epal
dijual dengan harga RM10. Jika x mewakili harga sebiji oren dan y mewakili harga sebiji epal, tuliskan
dua persamaan yang boleh digunakan untuk mencari nilai x dan nilai y.

PERSAMAAN LINEAR

10
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN EMAS

Soalan 1
Dalam sebuah mesin tunai terdapat beberapa keping syiling dan wang kertas. x ialah bilangan syiling
dan y ialah bilangan wang kertas. Kedua-dua persamaan berikut adalah benar.
4x = y , 2x + y = 60
(a) Terangkan maksud setiap persamaan di atas.

(b) Cari dua nilai bagi x dan y yang memuaskan persamaan 4x = y.

(c) Cari dua nilai bagi x dan y yang memuaskan persamaan 2x + y = 60.

(d) Cari nilai x dan nilai y yang memuaskan kedua-dua persamaan.

Soalan 2
Marzuki dan Hakimi menginap di Hotel Sri Manjoi.

(a) Marzuki menginap selama 3 malam dan bersarapan untuk 2 hari. Bil penginapannya ialah
RM435. Tulis persamaan yang sesuai.

(b) Hakimi menginap selama 5 malam dan bersarapan untuk 3 hari. Bil penginapannya ialah RM720.
Tuliskan persamaan yang sesuai.
PERSAMAAN LINEAR

11
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN EMAS

(c) Berapakah kos yang dikenakan untuk satu sarapan?

(d) Berapakah kos penginapan bilik untuk satu malam?

Soalan 3
Rajah di bawah menunjukkan harga jualan untuk beberapa barangan semasa jualan murah. Barang
yang sama mempunyai harga yang sama dan barang yang berlainan mempunyai harga berlainan.

RM150

RM330 RM250 RM150

(a) Berapakah harga bagi setiap barang; mangga, topi keledar dan loceng?

(b) Terangkan bagaimana anda memperoleh jawapan.

PERSAMAAN LINEAR

12
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN EMAS

Soalan 4
Pihak pengurusan SMK Jaya ingin memasang jubin berwarna putih dan hitam di bahagian hadapan
pejabat mereka. Kontraktor yang terlibat mencadangkan dua contoh susunan jubin dengan jumlah
harga bagi setiap susunan lengkap jubin adalah seperti Rajah 1 dan Rajah 2.

RM100.80 RM105.60
Rajah 1 Rajah 2

(a) Berdasarkan Rajah 1, tulis persamaan dalam sebutan p dan h, dengan p ialah harga bagi sekeping
jubin putih dan h ialah harga bagi sekeping jubin hitam.

(b) Berdasarkan Rajah 2, tulis satu lagi persamaan dalam sebutan p dan h.

(c) Walau bagaimanapun, pihak pengurusan SMK Jaya tidak bersetuju dengan cadangan kontraktor
tersebut dan mencadangkan susunan jubin seperti Rajah 3.

Rajah 3
Berapakah harga bagi pemasangan jubin seperti yang dicadangkan oleh pihak pengurusan
sekolah? Terangkan jawapan anda.
PERSAMAAN LINEAR

13
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN EMAS

Soalan 5

Penimbang A Penimbang B

Penimbang C

Rajah 4
Rajah 4 menunjukkan tiga penimbang A, B dan C dengan tiga jenis bongkah, iaitu kubus, silinder dan
sfera.

(a) Bongkah yang manakah perlu diletakkan pada penimbang C supaya ia seimbang?

(b) Huraikan langkah-langkah yang telah anda ambil untuk memperoleh jawapan tersebut.

Soalan 6
Ahmad dan Robert masing-masing mendapat wang saku berjumlah RM20 dan RM80 pada setiap
minggu. Untuk menambah jumlah wang saku, mereka bekerja secara sambilan semasa cuti sekolah.
Ahmad dibayar RM28 sejam dan Robert pula dibayar RM16 sejam.

(a) Tulis satu persamaan bagi mewakilkan jumlah wang yang diperoleh Ahmad setiap minggu.

(b) Tulis satu persamaan bagi mewakilkan jumlah wang yang diperoleh Robert setiap minggu.
PERSAMAAN LINEAR

14
PERSAMAAN LINEAR LEMBARAN EMAS

(c) Lukis graf bagi mewakilkan kedua-dua persamaan pada paksi yang sama.

(d) Ahmad ingin mengetahui sama ada dia memperoleh lebih banyak wang berbanding Robert jika
mereka bekerja untuk tempoh masa yang sama. Bantu Ahmad untuk menentukannya. Tunjukkan
langkah pengiraan yang lengkap dan berikan penerangan yang jelas bagi jawapan anda.
PERSAMAAN LINEAR

15
JAWAPAN

16
PERSAMAAN LINEAR JAWAPAN LEMBARAN GANGSA

1 (a) 5x – 9 = 1
5x = 10
x=2
(b) 6y – 4 = 2y + 8
4y = 12
y=3
(c) 12 = –4(–6p – 3)
12 = 24p + 12
p=0
(d) – 3(4x + 3) + 4(6x + 1) = 43
–12x – 9 + 24x + 4 = 43
12x – 5 = 43
12x = 48
x=4
v+9
(e) =6
3
v + 9 = 18
v=9

x
(f) 5+ =2
3
15 + x = 6
x = 21
2 (a) x + 5 = 11 (c) 4w = 36
n
(b) y 7 = 15 (d) =7
3

3 (a) 142 + x = 64 + 3x
2x = 78
x = 39
4 Biarkan h = bilangan jam bagi tenaga kerja
PERSAMAAN LINEAR

217 = 82 + 45h
h=3
Semak dengan menggantikan h = 3 ke dalam persamaan.

17
PERSAMAAN LINEAR JAWAPAN LEMBARAN GANGSA

5 Biarkan x = jumlah pelaburan akaun Amanah

y = jumlah pelaburan akaun Ikhlas
x + y = 1500 ...①
0.03x + 0.04y = 55 ...②
Daripada ①,
x + y = 1500
y = 1500 – x ...③
Masukkan ③ ke dalam ②,
0.03x + 0.04(1500 – x) = 55
0.03x + 60 – 0.04x = 55
0.01x = 5
x = 500
Gantikan x = 500 ke dalam ③,
y = 1500 – 500
= 1000
Jumlah pelaburan akaun Amanah = RM500
Jumlah pelaburan akaun Ikhlas = RM1000

y
6 (a) (b) y
5
y = 4x + 3 5
4
4
3
3
2
2y = ̶ x ̶ 2 2
1
1
x
-5 -4 -3 -2 -1
0
1 2 3 4 5 x
-1 -5 -4 -3 -2 -1 1 2 3 4 5
-1
-2
-2
-3
-4
y= ̶x ̶ 3 -3

-5
4y = x ̶ 16 -4

-5

7 (a) x = 2, y = 1
PERSAMAAN LINEAR

(b) x = 1, y = ̶ 8
(c) x = 1, y = 4

18
PERSAMAAN LINEAR JAWAPAN LEMBARAN GANGSA

8 Biarkan p = harga sepeket gajus

q = harga sepeket badam
4p + 5q = 48 ...①
6p + 15q = 132 ...②
① 3 3,
12p + 15q = 144 ...③
③ – ②,
6p = 12
p=2
Gantikan p = 2 ke dalam ①,
8 + 5q = 48
5q = 40
q=8
Maka, harga sepeket gajus dan sepeket badam masing-masing ialah RM2 dan RM8.

PERSAMAAN LINEAR

19
PERSAMAAN LINEAR JAWAPAN LEMBARAN PERAK

1 C

2 A

3 B

4 B

5 A

6 C

7 C

8 A

9 y = x − 16
x + y = 92

Bilangan ahli lelaki = 54

Bilangan ahli perempuan = 38

10 24

11 x + y = 65
y = 15 + x

Jisim kotak pertama = 25 kg

Jisim kotak kedua = 40 kg

12 6

13 15 cm

14 6g

15 13

16 8

17 D
PERSAMAAN LINEAR

18 Persamaan 1: 5x + 2y = 6

Persamaan 2: 4x + 7y = 10

20
PERSAMAAN LINEAR JAWAPAN LEMBARAN EMAS

1 (a) Bilangan wang kertas adalah sama dengan 4 kali bilangan syiling.
Jumlah 2 kali bilangan syiling dan bilangan wang kertas adalah sama dengan 60.

(b) Sebarang nilai yang memuaskan persamaan.

Contoh: x = 2, y = 8

(c) Sebarang nilai yang memuaskan persamaan.

Contoh: x = 15, y = 30

(d) 4x = y ...①
2x + y = 60 ...②

Masukkan ① ke dalam ②,

2x + 4x = 60

6x = 60

x = 10

Gantikan x = 10 ke dalam ①,

y = 40

2 (a) Biarkan x = kos penginapan bilik untuk satu malam

y = kos bagi satu sarapan

3x + 2y = 435 ...①

(b) 5x + 3y = 720 ...②

(c) ① 3 5,
15x + 10y = 2175 ...③

② 3 3,
15x + 9y = 2160 ...④

③ – ④,
y = 15

Kos bagi satu sarapan ialah RM15.

(d) Gantikan y = 15 ke dalam ①,
3x + 30 = 435
PERSAMAAN LINEAR

x = 135
Kos penginapan bilik untuk satu malam ialah RM135.

21
PERSAMAAN LINEAR JAWAPAN LEMBARAN EMAS

3 (a) Harga bagi sebuah mangga, sebuah topi keledar dan sebuah loceng masing-masing ialah
RM115, RM215 dan RM35.

(b) Katakan p = harga sebuah mangga

q = harga sebuah topi keledar
r = harga sebuah loceng
p + q = 330 ...①
q + r = 250 ...②
p + r = 150 ...③
② + ③,
p + q + r + r = 250 + 150
330 + 2r = 400
2r = 70
r = 35
Gantikan r = 35 ke dalam ②,
q + 35 = 250
q = 215
Gantikan r = 35 ke dalam ③,
p + 35 = 150
p = 115

4 (a) 16p + 9h = 100.8

(b) 12p + 13h = 105.6
(c) 16p + 9h = 100.8 ...①
12p + 13h = 105.6 ...②

① 3 6,
96p + 54h = 604.8 ...③

② 3 8,
96p + 104h = 844.8 ...④
PERSAMAAN LINEAR

22
PERSAMAAN LINEAR JAWAPAN LEMBARAN EMAS

④ – ③,
50h = 240

h = 4.8

Gantikan h = 4.8 ke dalam ①,

16p + 43.2 = 100.8
16p = 57.6
p = 3.6
Maka, harga pemasangan jubin = 15(3.6) + 10(4.8)
= RM102

5 (a) 1 kubus
(b) Pada penimbang B,
2 silinder = 4 kubus
1 silinder = 2 kubus
Pada penimbang A,
2 kubus + 2 silinder = 2 sfera
2 kubus + 4 kubus = 2 sfera
6 kubus = 2 sfera
1 sfera = 3 kubus
Pada penimbang C,
3 silinder = 2 kubus 3 3
= 6 kubus
Maka, di sebelah kiri penimbang C memerlukan 6 kubus untuk diseimbangkan dengan 3
silinder di sebelah kanan penimbang. Oleh sebab 1 sfera = 3 kubus, hanya 1 kubus sahaja
yang perlu diletakkan di sebelah kiri penimbang C.

6 (a) Biarkan x = tempoh masa bekerja, dalam jam.

y = jumlah wang yang diperoleh setiap minggu.

PERSAMAAN LINEAR

y = 28x + 20

(b) y = 16x + 80

23
PERSAMAAN LINEAR JAWAPAN LEMBARAN EMAS

y
(c)
240
220
y = 28x + 20
200
y = 16x + 80
180
160
(5, 160)
140
120
100
80
60
40
20
x
-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
-20
-40
-60
-80
-100
-120
-140
-160

Titik persilangan kedua-dua garis lurus ialah penyelesaian bagi kedua-dua persamaan. Titik
persilangan (5, 160) menunjukkan apabila Ahmad dan Robert bekerja selama 5 jam, mereka
akan memperoleh jumlah wang yang sama, iaitu RM160. Oleh itu Ahmad akan
memperoleh lebih wang daripada Robert apabila dia berkerja lebih daripada 5 jam.

PERSAMAAN LINEAR & SERENTAK

24