Báo cáo BTL nhóm 3: Tìm hiểu về CSMA/CA
Nguyễn Khắc Thăng Hoàng Văn Kim
MSSV: 20172809 MSSV: 20152092
line 1line 5: email address or ORCID line line 5: email address or ORCID
Abstract— Sự ra đời của IEEE 802.11, một chuẩn giao tiếp
mạng không dây đã đặt nền móng cho một số giao thức truyền
dẫn mới được nghiên cứu và phát triển, nổi bật trong đó là
phương thức điều khiển và truy nhập CSMA/CA. Trong báo
cáo sẽ đề cập đến mô hình hệ thống, nguyên lý hoạt động của
CSMA/CA tại lớp MAC, tính toán thông lượng dựa trên lý
thuyết chuỗi Markov 2 chiều hữu hạn và kiểm nghiệm lại kết
quả thông qua mô phỏng.
I. INTRODUCTION
Với sự tiến bộ nhanh chóng của điện toán di động, mạng cục
bộ không dây tốc độ cao (LAN) thu hút rất nhiều lợi ích
nghiên cứu trong những năm gần đây.Do tính chất của môi
trường vô tuyến, cơ chế kiểm tra trạng thái kênh truyền và
phát hiện va đập hoạt động không còn hiệu quả. Giao thức
tránh va chạm sử dụng sóng mang cảm nhận (CSMA/CA) là
giao thức truyền dẫn mới được sử dụng chính trong mạng
không dây với chuẩn IEEE 802.11. Việc nghiên cứu
CSMA/CA đã được tiến hành rất nhiều và vẫn đang tiếp tục
cho đến thời điểm hiện tại. Phân tích các khía cạnh về mô
hình hệ thống, lợi ích và hạn chế sẽ đem đến cái nhìn sâu sắc
hơn về giao thức truyền dẫn mới này.
II. KHÁI NIỆM
A. CSMA(Carrier Sense Multiple Access)
CSMA là một phương pháp cơ bản kiểm soát giao tiếp của
nhiều người tham gia trên một phương tiện truyền dẫn bằng
cách thăm dò kênh truyền trước khi bắt đầu truyền dẫn.
CSMA có 3 loại biến thể khác nhau:
 CSMA/CA dùng trong hệ thống mạng không dây
 CSMA/CD phát triển cho Ethernet
 CSMA/CR dùng trong điều khiển mạng khu vực,
chủ yếu cho xe cộ và máy móc
B. CSMA/CA(Carrier Sense Multiple Access Collision
Avoidance – Đa truy cập sử dụng sóng mang phòng
tránh xung đột)
Để hiểu chính xác về CSMA/CA, khái niệm của từng thành
phần riêng lẻ sẽ được đưa ra:
 Carrier sense (CA): Người gửi chỉ có thể gửi dữ
liệu nếu kênh truyền ở trạng thái rỗi. Hệ thống cảm
nhận sóng mang sẽ kiểm tra trạng thái kênh liên
tục, dữ liệu sẽ không được truyền cho đến khi kênh
trở lại trạng thái rỗi hoàn toàn.
 Multiple access (MA): Đa truy cập, các trạm khác
nhau sử dụng cùng một kênh truyền, chúng đều
tuân thủ theo một giao thức ràng buộc.
 Collision avoidance (CA): Phương thức tránh
xung đột bằng cách đảm bảo hai hoặc nhiều thiết bị
không bắt đầu truyền cùng một thời điểm. Nếu xảy
1
Nguyễn Ngọc Quang
MSSV: 20152969
line 1: 6th
line 5: email address or ORCID
ra xung đột, nó sẽ được phát hiện và việc truyền
dẫn sẽ được thử lại.
III. MÔ HÌNH HỆ THỐNG
Ý tưởng cơ bản đằng sau CSMA / CA là nguyên tắc Nghe
trước khi nói (LBT). Điều này có nghĩa là kênh truyền phải
được kiểm tra để xem nó có ở trạng thái rỗi hay không trước
khi trạm có thể bắt đầu truyền.
A. Distributed coordination function (DCF)
Trong CSMA / CA, chức năng phối hợp phân tán (DCF)
kiểm soát thời gian trạm chờ trước khi bắt đầu truyền trong
môi trường tự do. DCF cũng chỉ định các khe thời gian nhất
định cho những người tham gia mạng để thực hiện các hành
động tiếp theo, tạo ra cấu trúc thời gian ràng buộc. Thủ tục
này là trọng tâm của tránh va chạm: một cấu trúc thời gian
phức tạp giúp tránh va chạm. DCF tính đến các khoảng thời
gian khác nhau khi tạo cấu trúc thời gian.
 DCF interframe space (DIFS): Trong bước đầu
tiên, bên gửi phải theo dõi kênh truyền trong suốt
thời gian của DIFS để xác định xem kênh hiện tại
có ở trạng thái rỗi hay không. Đối với CSMA / CA,
điều này có nghĩa là không có trạm nào khác trong
phạm vi gửi truyền đi cùng một lúc. DIFS có chiều
dài gần gấp đôi thời gian của khe thời gian (từ 28-
50 μs).
 Contention window: Nếu bên gửi xác định rằng
kênh ở trạng thái rỗi, họ sẽ đợi một khoảng thời
gian ngẫu nhiên trước khi bắt đầu gửi. Thời lượng
này tương ứng với một cửa sổ tranh chấp. Độ dài
cửa sổ tranh chấp nhân đôi lên sau mỗi lần xảy ra
xung đột.
 Short interframe space (SIFS): Sau khi gửi gói dữ
liệu, , trạm này cũng đợi một thời gian cố định
trước khi gửi ACK. SIFS là thời gian cần thiết để
xử lý gói dữ liệu. Thời lượng tùy thuộc vào tiêu
chuẩn IEEE-802.11 và nằm trong khoảng từ 10 μs
đến 16 μs.
 Backoff Time Set: Với IEEE 802.11, random
backoff time được tính như sau:
Random Backoff Time
= INT (CW * Random ()) * Slot time
với INT là hàm lấy số nguyên, CW là cửa sổ tranh
chấp với giá trị nguyên ε (CWmin, CWmax) và
Random () là hàm tạo số nguyên bất kì Pseudo
(0,1). Với CW, nếu gói dữ liệu được gửi lần đầu
CW = CWmin, sau mỗi lần xung đột giá CW sẽ gấp
đôi lên cho đến khi tiến tới CWmax. Với IEEE
802.11, thông thường CWmin = 31 và CWmax = 255.
 C. Hidden node problem
Trong mạng không dây, vấn đề node ẩn xảy ra khi một node
B. Request to send and clear to send (RTS/CTS) có thể giao tiếp với điểm truy cập không dây(AP) nhưng
RTS và CTS là một phần chức năng mở rộng của không thể giao tiếp trực tiếp với các node khác đang giao
CSMA/CA. Thủ tục này là khởi đầu cho việc truyền dữ liệu. tiếp với AP. Điều này gây ra khó khăn trong việc kiểm soát
Nếu bên gửi xác nhận rằng kênh truyền đang ở trạng thái rỗi trạng thái kênh truyền vì nhiều node có thể gửi dữ liệu đến
thì thiết bị sẽ gửi khung RTS cho bên nhận để xác nhận nhận AP đồng thời, gây ra xung đột dẫn đến không có gói dữ liệu
dữ liệu. Với yêu cầu này, thiết bị đầu ra cho thấy nó muốn nào được truyền dẫn thành công.
bắt đầu truyền và sẽ chiếm kênh truyền trong khoảng thời Vấn đề node ẩn được mô tả như sau:
gian nhất định.
Đến lượt bên nhận sẽ gửi một khung CTS cho bên gửi ban
đầu. Tất cả những node phạm vi sẽ được thông báo rằng
kênh truyền hiện đang bị chiếm và quá trình truyền sau đó
mới được bắt đầu. Khi đó những node trong mạng sẽ không
thể phát hiện được xung đột và nhiễu vì thế trạm nhận cần
gửi xác nhận ACK khi gói dữ liệu đã được gửi thành công.
Nếu khung ACK không được truyền thì người gửi sẽ cho
rằng quá trình truyền xảy ra sự cố và sẽ gửi lại gói dữ liệu.
Khi đó trạm gửi sẽ được quyền ưu tiên sử dụng kênh truyền
và không phải chờ cho đến khi kênh ở trạng thái rỗi.

Giả sử có 3 trạm STA, STB và STC trong đó (STA, STB) và
(STB, STC) nằm trong vùng phủ sóng của nhau còn (STA,
STC) nằm ngoài vùng phủ sóng của nhau. STA và STC đều
gửi dữ liệu cho STB là trạm nhận, khi đó sẽ xảy ra xung đột
do cơ chế phát hiện va chạm của A và C không phát hiện ra
nhau và đều cho rằng kênh truyền đang ở trạng thái rỗi.
CSMA/CA với RTS và CTS sẽ giải quyết được vấn đề node
ẩn với điều kiện các trạm được đồng bộ hóa, kích thước
khung hình và tốc độ truyền dẫn là như nhau.
Trạm C không phát hiện ra RTS từ trạm A tuy nhiên phát
hiện ra CTS được truyền từ trạm B, nó sẽ hiểu rằng hiện tại
trạm B hiện tại đang ở trạng thái bận và sẽ không truyền dữ
liệu đến B từ đó xung đột tại B sẽ được tránh.
IV. NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
Mô hình sẽ nghiên cứu ở đây là CSMA/CA cơ bản không có
RTS và CTS.
Với CSMA/CA, khi một node muốn truyền đi một gói dữ
liệu, nó phải đợi cho đến khi kênh ở trạng thái rỗi trong một
khoảng thời gian là DIFS (DCF interframe space). Sau khi
kênh truyền được xác nhận ở trạng thái rỗi sau DIFS, nó sử
dụng một trình tạo số để tạo ra Random Backoff ngẫu nhiên.
Ở các khe thời gian tiếp theo, thời gian Backoff sẽ được
giảm lần lượt đi một nếu kênh truyền vẫn ở trạng thái rỗi.
Khi Backoff được giảm về đến 0 thì gói dữ liệu Data bắt đầu
được gửi. Sau khi gói dữ liệu được gửi, người dùng sẽ phải
đợi một khoảng thời gian là SIFS (Short interframe space)
trước khi ACK được gửi để xác nhận gói dữ liệu đã được
truyền thành công. Trong trường hợp nếu kênh truyền được
xác định ở trạng thái bận, Backoff time sẽ bị hủy và quá
trình truyền sẽ quay lại bước đầu là đợi kênh truyền ở trạng
rỗi sau DIFS.
Xét một hệ thống đồng nhất (homogenous system) gồm 4
node, tức là tất cả các nút có cùng tham số backoff (kích
thước cửa sổ tranh chấp, cách chúng được thay đổi để đáp
ứng với các va chạm và truyền thành công và số lần thử lại
của một gói dữ liệu) với đồ thị thời gian gồm Backoff time,
thời gian truyền gói dữ liệu và xung đột.
Trong chuẩn IEEE 802.11 thời lượng backoff là bội số của
một khoảng thời gian tiêu chuẩn được gọi là khe backoff
(khoảng 20μs). Khi một node hoàn thành backoff của nó (ví
dụ, Node 1 là node đầu tiên hoàn thành backoff của nó,
nếu nó cảm thấy kênh đang ở trạng thái rỗi, nó bắt đầu
truyền gói dữ liệu trên kênh, nếu không có node nào hoàn
thành backoff đồng thời với nó, chúng sẽ nghe ngóng kênh
truyền và đóng băng backoff. Ở mô hình này, tất cả các node
đều có thể phát hiện trạng thái truyền của các node khác, vì
vậy không có hiện tượng node ẩn xảy ra. Trong trường hợp
gói dữ liệu được truyền thành công, bên nhận sẽ gửi lại
ACK, khi node 1 nhận được ACK nó sẽ đợi khoảng thời
gian là DIFS sau đó bắt đầu chu trình backoff mới. Các node
còn lại sẽ tiếp tục đếm ngược thời gian backoff còn lại của
chúng.
Nếu hai hoặc nhiều node cùng hoàn thành backoff thì cả hai
đều bắt đầu truyền gói tin ở cùng một thời điểm và dẫn đến
va chạm. Các node gây va chạm ở cuối chu trình đó sẽ đợi 1
khoảng thời gian là DIFS trước khi bắt đầu chu trình backoff
mới. Như trên hình, node 2 và 4 xung đột khi cùng gửi gói
dữ liệu, các node còn lại sẽ đóng băng backoff của chúng
(bao gồm cả DIFS) và sẽ tiếp tục đếm ngược lại sau đó. Nếu
việc gửi gói dữ liệu thất bại nhiều lần liên tiếp thì gói đó sẽ
bị loại bỏ.
Ở cơ chế DCF, các node lấy mẫu thời gian backoff của
chúng đồng đều từ một cửa sổ tranh chấp. Ban đầu kích
thước của cửa sổ này khá nhỏ và nó sẽ tăng lên sau mỗi vụ
va chạm. Với chuẩn IEEE 802.11, kích thước cửa sổ ở trạng
thái đầu là [1,32], sau mỗi lần va chạm chúng sẽ tăng lên
gấp đôi cho tới khi đạt giá trị tối đa cho phép là 1024. Sau
mỗi lần truyền thành công, kích thước cửa sổ được reset về
giá trị ban đầu. Vì tất cả các nút đóng băng backoff của
chúng trong kênh khi có sự kiện xảy ra, nên tổng thời gian
backoff là giống nhau với mọi nút.
V. MÔ HÌNH HÓA HỆ THỐNG VỚI CHUỖI MARKOV
A. Khái niệm chuỗi Markov
Chuỗi Markov (thời gian rời rạc) là một quá trình ngẫu
nhiên thời gian rời rạc với tính chất như sau: phân bố xác
suất có điều kiện của các trạng thái tương lai của quá trình,
khi biết trạng thái hiện tại, phụ thuộc chỉ vào trạng thái hiện
tại đó. Trong một quá trình như vậy, quá khứ không liên
quan đến việc tiên đoán tương lai mà việc đó chỉ phụ thuộc
theo kiến thức về hiện tại.
Chuỗi Markov là một dãy X1, X2, X3, … gồm các biến
ngẫu nhiên, tập tất cả các giá trị có thể có của các biến này
được gọi là không gian trạng thái S, giá trị của X n là trạng
thái của quá trình (hệ) tại thời điểm n. Nếu việc xác định (dự
đoán) phân bố xác suất có điều kiện của X n+1 khi cho biết
các trạng thái quá khứ là một hàm chỉ phụ thuộc Xn+1 thì:

 Stationary distribution
Phân phối xác suất cho chuỗi homogeneous Markov
không phụ thuộc và thời gian. Giả sử ℇ(t) là một chuỗi
homogeneous Markov với tập hợp các trạng thái S và
xác suất chuyển tiếp pij(t)= P {ℇ (t)= j| ℇ (0) = i}. Phân
phối xác xuất ổn định là 1 tập hợp {πj: j ε S} sao cho:
B. CSMA/CA với chuỗi Markov
Xét các tham số của CSMA/CA :
K: Số lần gửi thử lại tối đa trước khi gói dữ liệu bị loại
bỏ
W_k: Kích thước cửa sổ tranh chấp cho lần gửi lại kth
bk: Thời gian Backoff trung bình cho lần gửi lại kth. Với
Uniform Backoff Distribution thì bk = (1+W_k)/2.
Vì random backoff time ở CSMA/CA là một hàm không
có nhớ nên chuỗi Markov 2D với số trạng thái hữu hạn sẽ
được sử dụng để mô hình hóa hệ thống.
Giả sử có n cặp transmitter- receiver và hàng đợi của
kênh truyền luôn ở trạng thái bão hòa. Áp dụng mô hình thời
gian rời rạc với các backoff slots, t ε {0, 1, 2, ….}, Si(t) là
trạng thái backoff của node i tại slot t hay chính là số lần gửi
thử lại gói dữ liệu hiện tại tại node i Si(t) ε {0, 1, 2, …., K}.
Bi(t) là số dư backoff của node i tại slot t, Bi(t) ε {1, ..,
Wi(t)}. Với chuẩn 802.11, {S_i (t),B_i (t),i=1→n,t≥0} chính
là chuỗi Markov rời rạc( Discrete Time Markov Chain-
DTMC) mô hình cho backoff slot.
Mô hình chuỗi Markov với cửa sổ thời gian backoff:
với p là xác suất va chạm có điều kiện hoặc là khả năng xảy
ra va chạm của gói tin trên kênh truyền và Wi là kích thước
của cửa sổ tranh chấp ở trạng thái backoff thứ i, Wi = 2i *W
với W= CWmin.
C Tính toán thông lượng hệ thống
Giả sử số lượng trạm truyền là cố định, mỗi trạm luôn có sẵn
một gói dữ liệu để truyền tức là hệ thống hoạt động trong
điều kiện bão hòa, hàng đợi truyền của mỗi trạm luôn không
trống.
S là thông lượng của hệ thống được định nghĩa là một hàm
thời gian của kênh được sử dụng để truyền tải thành công
các bits. Để tính toán S, cần phân tích những sự kiện có thể
xảy ra trong các khe thời gian được chọn ngẫu nhiên. Gọi Ptr
là xác xuất có ít nhất một lần truyền dẫn trên khe thời gian
đang được xem xét. Vì có n node trên kênh truyền và mỗi
trạm truyền sẽ có xác suất ổn định τ là xác suất truyền gói
tin ở một khe thời gian ngẫu nhiên nên:
Ptr = 1 – (1- τ)n
Ps là xác suất mà truyền tải thành công trên kênh được tính
toán từ xác suất chính xác một trạm truyền trên kênh với
điều kiện là có ít nhất một trạm truyền.
nτ (1−τ)n−1 nτ (1−τ) n−1
Ps = =
Ptr 1−(1−τ )n
Từ đó, thông lượng S được tính như sau:
E¿
S=
E¿
Với E[P] là kích thước truyền trung bình của gói tin, lượng
thông tin trung bình được truyền thành công qua khe thời
gian là Ptr* Ps*E[P], với xác suất truyền thành công trong
khe thời gian là Ptr* Ps. Từ đó, độ dài trung bình của khe thời
gian sẽ được tính với xác suất 1-Ptr là khe trống, xác suất
Ptr*Ps là khe truyền thành công và xác suất Ptr*(1-Ps) là khe
chứa va chạm. Khi đó, S được tính như sau:
Ở công thức này, Ts là thời gian trung bình mà kênh ở trạng
thái bận (ví dụ như khe thời gian kéo dài) vì việc truyền
thành công, Tc là thời gian trung bình kênh bận do va chạm
xảy ra và σ là thời gian mà khe trống.
 Với hệ thống cơ bản, không có RTS và CTS. H =
PHYhdr + MAChdr là packet header và δ là trễ lan
truyền.
T bas
s =H + E [ P ] + SIFS +δ + ACK + DIFS
{ T bas ¿
c =H + E [ P ] + DIFS+ δ
với E[P*] là độ dài truyền trung bình của gói tin dài
nhất có chứa va chạm.
Với trường hợp tất cả các gói tin đều có cùng kích
thước truyền thì E[P*] = E[P]= P. Ở các trường hợp
thông thường, kích thước của payload chứa gói tin va
chạm là một biến ngẫu nhiên độc lập Pi. Từ đó, cần xác
định một hàm phân phối xác suất F(.) phù hợp cho kích
thước truyền tải payload. Giả sử Pmax là kích thước
truyền lớn nhất của gói tin, lấy kì vọng với điều kiện số
lượng gói tin va chạm là k. E[P*] được tính như sau:

Giả sử xác suất ba hoặc nhiều gói dữ liệu va chạm cùng
lúc được bỏ qua thì công thức được thu gọn như sau:
 Với hệ thống mỗi gói tin được truyền bằng cơ chế
RTS/CTS thì va chạm chỉ xảy ra trên khung RTS.
T rts
s =RTS+ SIFS+ δ +CTS+ SIFS+δ + H + E P + SIFS of Electrical Communication EngineeringIndian Institute of Science,
[ ]
{ + δ + ACK + DIFS+δ
T rts
c =RTS+ DIFS+ δ
VII. KẾT LUẬN
Hiện nay, nhu cầu kết nối không dây ngày càng cao giữa các thiết
bị với nhau, trong đó có sự phát triển của Iot. Protocol nói chung
cũng như CSMA/CA, đóng vai trò rất quan trọng trong việc truyền
phát dữ liệu, đảm bảo dữ liệu được truyền và nhận một cách chính
xác, toàn vẹn cũng như tăng cường tính bảo mật đối với thông tin.
Trong tương lai, các giao thức truyền tin sẽ còn tiếp tục phát triển,
tối ưu hơn để phù hợp với công nghệ viễn thông trong thời kì cách
mạng công nghiệp 4.0.
Tài liệu tham khảo
[1]
Performance Analysis of the IEEE 802.11 DistributedCoordination
Function. (references), Giuseppe Bianchi
[2] Conflict graph-based Markovian model to estimatethroughput in
unsaturated IEEE 802.11 networks, Marija STOJANOVA, Thomas
BEGIN, Anthony BUSSON
[3] On the Throughput of CSMA, Yayu Gao and Lin Dai, Department of
Electronic Engineering, City University of Hong Kong
[4] Throughput Computation in CSMA Wireless Networks with Collision
Effects, Cai Hong Kai, Soung Chang Liew Department of Information
Engineering, The Chinese University of Hong Kong
[5] Performance Analysis of IEEE 802.11 CSM A/C A Medium Access
Control Protocol, Tien-Shin Ho, Kwang-Cheng Chen, Department of
Electrica1Engineering, National Tsing Hua University, Hsinchu,
Taiwan 30043, R.O.C.
[6] K.L. Chung, "Markov chains with stationary transition probabilities" ,
Springer (1960)
[7] Analytical Modeling of IEEE 802.11Type CSMA/CA Networks with
Short Term Unfairness Abhijit Bhattacharya and Anurag KumarDept.
Bangalore, 560012, India
[8] Survey on Performance Evaluation Techniques for Medium Access
Control Protocols, Ritun Patney
[9] A Carrier Sense Multiple Access Protocol for Local Networks, Simon
S. Lam
[10] PERFORMANCE ANALYSIS OF CSMA/CA PROTOCOL IN IEEE
802.11 NETWORKS USING BACKOFF MECHANISM, Amith M.
N. Mascon Global Limited, Bangalore, Karnataka, India
[11] https://www.ionos.com/digitalguide/server/know-how/csmaca-carrier-
sense-multiple-access-with-collision-avoidance/.
[12] The Capacity of Wireless CSMA/CA Networks, Rafael Laufer,
Member, IEEE, ACM and Leonard Kleinrock, Life Fellow, IEEE,
Fellow, ACM