Professional Documents
Culture Documents
محمّد (ص) ، راوی رویاهای رسولانه
محمّد (ص) ، راوی رویاهای رسولانه
محمّد (ص) ، راوی رویاهای رسولانه
ػجسآٌط ٖ٧ؾطٝـ
***
ضئ٧ب١ب ً ٠كًب ٦٧كطاذتط اظ َج٨ؼت زاضٛس ،ت٘بقبُ ٠ضاظ١ب ٨ٗ ٝعثب ٙحٞازح١ ٦ؿتٜس ً ٠زض ث٨ساض٧ ٥بكت ٘ٛی ٦قیٛٞسُ .ؿؿیت ٚضقیت٥ ٠
ؾجج٘٨ت ٝزضآٗ٨رت ٚاحٞاّ ٝاٝنبف ٗتؼبضو ٗ ٝتًبز ٝثؿت ُٝكبز ظٗب ٝ ٙزؾت ٧بكت ٚثی ٠آضٗیب١ ٙیب ٥زؾیت ٨ٛیبكتُ ٝ ،٦ٜؿؿیتٚ
پٞ٨ؾت١٠ب ٝپٞ٨ؾتُ ٚؿؿت١٠ب ،اظ ض٧ٝساز١ب ٥آقٜب ٥حًطت ذ٨بّ ٝػبٖٓ ذٞاةاٛس ٚ٨٘١ ٝاؾت ً ٠آ١ٙب ضا ٗحتبد ث ٠تؼج٨ط ٝتلؿ٨ط
ًٜٗ٦س.
ُعاضـ ػبضكب ٙاظ تزطث١ ٠ب ٝضئ٧ب١ب ٥اقطاه ٝ ٦اَثٓطآُب١ب ،٠ٛچٜب ٙپبضازًٝؿٌ٨بّ ٗ ٝتٜبهى ٘ٛبؾت ًی ٠تطز٧یس ٥زض ا٧ی ٚذهیٔت ثیبضظ ٝ
٧ٝػ ٥ ٟضئ٧ب١ب ٥ػ ٝ( ٥ٞٔٙؾٙلٔ )٦ثبهُ ٦٘ٛ ٦صاضز ٝ .ػزت ٨ٛؿت ً ٠آٛبٞ٘١ ٙاض ٟاظ تِٜٜب ٥ظثبٛ ٙبٓ٨س ٟاٛس ٝذٞاؾتبض ظثب ٦ٛزِ٧ط قس ٟاٛس
ً ٠ث ٠ذ٨بّ آٛب ٙذ٨بٛت ٌٜٛس ٝتٞاٛب ٥تٞن٨ق تزبضثكب ٙثبقس١٠ُٔ .ب ٥رالّآس ٚ٧ثٔر ٦اظ تِٜٜب ٥هلؽ ث٨ساض ٥ضا ثك٧ٜٞس:
«...پ٨ط ٥اظ زٝض پس٧س آٗس ،ظ٧جب ٝكطّٜٟٗس ٝؾبٓرٞضز ٝ ٟضٝظُبض زضاظ ثط ا ٝثطآٗس ٥ٝ ٝ ٟضا تبظُ ٦ثٔطٛب٧ب ٙثٞز ً٨١ ٠چ اؾترٞا ٥ٝ ٙؾؿت
ٛكس ٟثٞز ٨١ ٝچ اٛساٗف تجبٛ ٟجٞز ٝثط ٥ٝاظ پ٨ط٨١ ٥چ ٛكبٛ ٦ٛجٞز رع قٌُ ٟٞپ٨طا]4[.»...ٙ
ٞٗ ٝالٛب ٖ١اظ «ربٛت ث ٦ربٛج« ٝ »٦زا ٥ ٠ٛث٦زا« ٝ »٦ِٛزٝذت ٚزض ػُ ٚ٨ؿ٨رت« ٝ »ٚؾبً ِٚضٝا٧ُٞ« ٝ »ٙیب ٥ثی٦ظثیب ٝ »ٙریبضٝة
ًطز ٙزض٧ب ٝؿجبض ضٝث ٦اظ آ ٙؾر٧ُٞ ٦ٗ ٚس ً ٠٘١ ٠اظ رٜؽ تهب٧ٝط ٝته٘ٞضات ًػتبة ٛ ٝبؾبظُبض ثب ذ٧ٞكت ٚاٛس ٝزض ظ١یساً٘ٔ ٙیبت،
چ ٙٞر ٦ٜ٨ٜكطثٛ ٝ ٠بآضإ ٛكؿت٠اٛس:
اٗب كطم اؾت ٗ٨ب ٙآ١ ٠ً ٙك٨بضاٗ ٝ ٠ٛؤّسا ٠ٛاظ ا ٚ٧پبضازًٝؽ ١ب ٥ذ٨بّ ا٨ِٛع ث٢ط٦ٗ ٟر٧ٞیس ٝآً ٙیٛ ٠بٗرتیبض ٛ ٝب١كی٨بض ،زض تٜیسثبز
تهب٧ٝط تٜبهىآٗ٨ع ضئ٧ب١ب٠ٗ ٥آٓٞز ٝضٗعآٓٞز ٗ٦اكتس ٝث٦ٗ ٦٧ٞقٜٞز ً ٠ظثبٛف ضا ح٨طاًٜ٦ٗ ٙس:
ح٨طا ِ٦ٛظثبٛ ،ٙكب ٥٠ٛح٨طا ٦ٛضٝا ٙاؾت ٝح٨طا ٦ٛضٝا ،ٙحبنْ ١ز ٕٞاُقتطٝاض تزطث١٠بً ٥ال ٙزض ٗطؽذب ٥٠ٛش٧ٝ ٝ ٚ١طا ٦ٛآ:ٙ
١طچ ٠كٔ٨ؿٞكب ٙتٜبهى ُط٧عاٛس ،ػبضكب ٙثب تٜبهى ١ب ذٞـ اٛس ،ثْ اظ آُ ٙط٧عٛ ٥ساضٛس١ ٝ ،طچ ٠تٜبهى ٛكیب ٥ ٠ٛذلّیت ٝؾیربكت آضا٥
كٔ٨ؿٞكب ٠ٛاؾت ،زض ػٞوٛ ،كب ٥٠ٛضكؼت ٝنالثت ٝكطاذ ِ٦كطنت ٙتزبضةِ ػبضكب ٠ٛاؾت.
چ ٚ٨ٜثٞز ً ٠زض ٞٛقت ٥ ٠پ٨ك ٚ٨آٝضزٕ ً ٠تكط٧ؼبتٛ ،ه٨ج١ ٠بٛ ٥بظّ ٛجٞت ٝالظٗ ٠قا ٙٝحٌٗٞت اٛس ،چطا ً ٠ظثب ٦ٛضاؾت ٝ ٠آقیٌبض ٝ
ثً٦ػتبث ٝ ٦ث٘ٛ٦بز زاضٛس١ .طچ ٠ظثب ٙهطآ ٙضئ٧ب٦٧تط ٗ٦قٞز ،پ٨بٗجطا٠ٛتط ٦ٗ ٖ١قٞز ،تب آٙرب ً ٠پبضازًٝؽ١ب زض آ ٙپس٧ساض ٗ٦قٛٞس ٝ
ذٞاٜٛس ٟضا ث ٠پ٨چٝتبة ٗ٦اكٌٜٜس ٝ ،اُط «ذبٗب ٙضٛ ٟطكتٝ »٠ریٞز ا٧ی ٚتٜبهًیبت ضا ٛكیب ٥٠ٛؾؿیت ٝ ٦پؿیت ٦هیطآُ ٙطكتی٠اٛیس]11[،
«آقٜب٧ب ٙض ٟػكن» ث ٠ظثب ٙحبّ ٜٗ٧ُٞ ٦س ًٗ« ٠ؼكٞم ٗ ٚاؾت آ ٠ً ٙثٛ ٠عز٧ي ت ٞظقت اؾت» ٝحًٞض ا ٚ٧ح٨طا١ ٦ٛیب ضا زض ظثیبٙ
هطآٛ ،ٙكب ٥ ٠ٛؿٜب ٥ضئ٧ب١ب ٥ثٜٔس ٙضؾٞالُ ٝ ٠ٛطا١ُٞ ِ٦ٛط١ب ٥تزبضة ٗح٘٘س(ل) ٗ ٦زاٜٛس ً ٠زض نسف ٙذُیطز ًیالٕ ٘ٛیُٜ ٦زٜیس ٝثیط
ػبزات ظثب ٝ ٦ٛش٦ٗ ٦ٜ١قٞضٛس ٝزض٧چ١٠ب ٥تبظ ٟثط ٝؾؼت آكبم ٗؼٜب ُٗ٦كبٜ٧س .رالّآس ٚ٧ثٔرُ٦ٗ ٠ً ٦لت« :رع ً ٠ح٨طاٛ ٦ٛجبقس
ًبض زٛ ،]12[»ٚ٧ظط ثٗ ٚ٨٘١ ٠ؼٜب ٥ضك٨غ زاقت]13[.
***
زض تهب٧ٝط ؾٞض ٦ٌّٗ ٥ٟتٌ٧ٞط ،ضٝظ ضؾتبذ٨ع ثب حٞازح ٦چً ٙٞؿٞف ذٞضق٨س ٝپطاًٜسُ ٦ؾتبضُب ٝ ٙض١ب قس ٙقتطا ٝ ٙحكط ٝحٞـ ٝ
آتف ُطكت ٚزض٧ب١ب[٘١ ]14طا ٟذٞا١س ثٞز .حًٞض قتطا ٙآثؿت ٝ ٚزضٛسُب ٙذٛٞرٞاض زض ًٜبض ٖ١زض آٗ ٙحكط ًجیط١ ،٥طچی ٠قیِلت
ثبقس ،قِلت تط اظ آ٨ٛ ٙؿت ً ٠زض٧ب١ب آتف ثِ٨طٛس ٠ٛ .ت٢ٜب پبضازًٝؽ آة آتف ُطكتٜٗ ،٠ظط ٥ ٟه٨بٗت ضا ضئ٧یب ٝ ٦٧ذ٨یبٓٗ ٚ٨یًٜ٦یس،
ض٨٧ٝس٨ُ ٙب ٦١زض زّ آتف ،ثب قٌٞك١٠بٗ ٦٧بٜٛس ًّٔ ٠ق٨بَ ،ٚ٨كطاتط اظ ٥٠٘١ػبزات شٞ٘ٛ ٝ ٦ٜ١ز١ب ٥ضئ٧ب٦ٗ ٦٧ضٝز....« :ظهّ٨ُ ٕٞب٦١
اؾت ً ٠زض ثٔ ٚر ٦ٗ ٖٜ٢ض٧ٝس ،قٌٞك ٠اـ ث ٠ؾط زٞ٧ا٧ ٙب ٗبضاٗ ٦ٗ ٙبٛس .ظبٓ٘ب ٙاظ آ ٦ٗ ٙذٞضٛس ٝقٌٖ ١ب ضا پٔط ًٜٜٗ ٦یس ٝؾیسؽ ثیط
ض ٥ٝآ ٙآث ٦رٞقب ٙؾط ًٗ٦كٜس»[].15
ٛكؿت ٚچٗ ٚ٨ٜلب ٝ ٖ٨١تهب٧ٝط ٥زض ٗتٗ ٚوس٘ؼ ٠٘١ ،ثط ضئ٧ب ٦٧ثٞز ٙضٝا٧ت آُٞ ٙا ٦١آقٌبض ٗ ٦زٜ١س .ث١ ٠ٛٞ٘ٛ ٠ب ٥زِ٧یط ثِٜط٧یس:
رٞاٛب ٠ً ٦ٛپ٨ط ٦٘ٛقٛٞس[ ،]16حٞضا٨٘١ ٠ً ٦ٛك ٠ثیبًطٗ ٟیٗ ٦بٜٛیس[ ،]17قیطاثً ٦یٗ ٠ؿیت ٝ ٦ؾیطزضز ٘ٛی ٦آٝضز ]18[،قی٨طً ٥ی٠
ُٜ٦٘ٛسز[ٓ ،]19جبؾٞٛ ٠ً ٦ق٨س٦ٗ ٟقٞز[( ]20ث ٠رب ٥آ ٠ً ٙپٞق٨س ٟقٞز)... .
ثط نسض ٥٠٘١ا ٚ٧قِلت١٦ب ثب٧س آ ٙذُبة قِلتتط ضا ٛكبٛس ً ٠ث ٠پ٨بٗجط ٗ٧ُٞ٦س :ت ٞت٨ط اكٌٜس ٥اٗب ت ٞت٨ط ٨ٛلٌٜس ،٥ثْ ذیسا ثیٞز
ً ٠ت٨ط اكٌٜس[ ٠ً ]21زض ٧ي ر٘ٔ ،٠ت٨طاٛساظٗ ٥ح٘٘س(ل) ضا ٛ ٖ١ل ٖ١ ٝ ٦احجبت ًٜٗ٦س .ث٦ر٢ت ٛجٞز ًی ٠ریالّآیس ٚ٧ثٔری ٦ییی ٝ
پ٨ف اظ ا ٝؿعّآ ٦ثعضٍ یی ث ٠ا ٚ٧آ ٠٧هطآُ ٙب ٝ ٟثِ٨ب ٟاقبضت ًٗ٦طزٛس ٌٛ ٝت١٠ب ٥تبظ٦ٗ ٟآٗٞذتٜس:
اٗب قِلت١ ٦ب ٥ؿط٧ت تط زض ضا ٟاؾتُٔ .ؿتب ٙزض ر ٝ ٖٜ٢آتف زض زض٧ب ٝآتف ثط زضذت(ههٞٗ ٠ؾُ ،)٦طچ ٠ضئ٧ب ٝ ٦٧پبضازًٝؿٌ٨بّ اٛس،
ته٘ٞض پص٧طٛس؛ اٗب چ ٠ثب٧س ُلت زض ثبة ذسا« ٠ً ٦٧آؿبظِ پب٧ب ٝ ٙآقٌبضِ پ٢ٜب ]26[»ٙاؾت؟ ر٘غ اٛ ٚ٧بؾبظُبض١ب حت ٦زض ش ٝ ٚ١ضئ٧ب ٖ١
ٛبٌٗ٘ ٚاؾت ٝحٌب٧تِط تزطث ٥ ٠كطث ٠ضؾٞال ٠ٛا ٥اؾت ً ٠ٛ ٠ت٢ٜب ُٛن ضا ٗ ٦قٌبكس ثْ ُٜٗن ضا ٦ٗ ٖ١قٌٜس ٝزٓ٨طا ٠ٛػوْ ؾٓیطت٨ع ٝ
پب٥ؾؿت ضا ث ٠ؾٔرط٨ُ٦ٗ ٟطز.
تٞض٘م زكبتط تلؿ٨ط ،ذٞاٜٛس ٥ٟكط٨١رت ٠ضا ثب انٜبف تٌّٔلبت ٗلؿطا ٙزض ا ٚ٧ثبة آقٜب ًٜٗ٦س ٛ ٝكب٦ٗ ٙز١س ً:٠
ُب ٟث ٠تـ٨٨ط ٗؼٜبٝ ٥اغ١ ٟب ٘١ت ُ٘بقت ٠اٛس ٗ ٝخالً ظب١ط ضا ؿبٓت ٗؼٜب ًطز ٟاٛس تب اظ تٜبهى «ظب١ط ٝثبَ »ٚثطَٜ١س ُ ٝب ٟظٞ٢ض ضا ٛی ٠زض
شات ،ثْ زض ٗرٔٞهبت حن ٛكب ٙزاز ٟاٛس ً ٠ثٔ ،٦نبٛغ پ٢ٜب ٙاؾت اٗب ٗهٜٞػبت ا ٝآقٌبض اؾت٨ٛ ٝ ،ع چ ٙٞزض ٗؼٜب« ٥پب٧بُ »ٙلت ٠اٛیس
ً ٠پؽ اظ كٜب ٥ذٔن ،ذسا ثبهٗ ٦ٗ ٦بٛس ،آُ ٙب ٟث ٠نؼٞثت اػتوبز ث ٠ثوب ٥اضٝاح ٝذٔٞز زض ث٢كت ٝر ٖٜ٢زضاكتبز ٟاٛیس ٌ١ ٝیصا ...حتی٦
رالّآس ٖ١ ٚ٧حنّ ُٗٔت ضا چٜب ٠ً ٙثب٧س ازا ٌٛطز ٟاؾت ً٧ُٞ٦ٗ ٠س:
اظ حن ٛجب٧س ُصقت ر٢س حٌ٘٨ب ٙآ ،٦٢چ ٙٞنسضآس ٚ٧ق٨طاظ ،٥زض ُكٞز ٙهلْ ا ٚ٧ػجبضات پبضازًٝؿٌ٨بّ ٝآ٧بت ٗتكیبث٢بت هبثیْ
توس٧ط اؾت .اٗب چٜب ٠ً ٙزض ثبة ٗؼطاد ٗٝؼبز رؿ٘ب ٦ٛزض پبض ٟچ٢بضٕ ذٞا ٖ١آٝضز ،ضاٛ ٟعزٌ٧تط ٥ثطا ٥ك ٖ٢آ١ ٙب ١ؿت ٝآ ٙاشػب ٙثی٠
ؾبذتبض ضئ٧ب ٦٧ی ضٝاٗ ٦٧ت ٚاؾت ٝا١ت٘بٕ ث ٠تؼج٨ط ضئ٧ب١ب ٥ضؾٞال ٝ ٠ٛاؾیتـٜب ٝضظ٧یس ٙاظ ٗتبك٨ع٧یي ؾیتجط اضؾیُ ٦٧ٞیی اؾیالٗٝ ،٦
اؾتؼبضات ًٜ ٝب٧بت ثالؿ ٦ی ازث.٦
تٜبهى١ب
اظ پبضازًٝؽ١ب (تٜبهى ٘ٛب١ب) ً ٠ثِصضُ ،ٖ٧صاضٗب ٙث ٠تٜبهى١ب٦ٗ ٦٧اكتس ً ٠ؾطاؾط هطآ ٙضا زض ذٞز ؿطهً ٠طزٟاٛس ٝثب ذیٞز هی ٦ٗٞضا
ث ٠ؿطهبة اكٌٜس ٟاٛس! ذسا٧ ٠ً ٦٧ي رب پبؾرِ ٞاؾت ٝر٢س ثٔ٨ؾ ٗٝ ٦ضظز تب اظ ًبض ذٞز زكبع ػوالًٜ ٦ٛس ،پ٨بٗجطا ٦ٛضا ثب ضؾبٓت اٛصاض ٝ
تجك٨ط ٗ ٦كطؾتس تب ٗطزٕ ثط ا ٝحزتٛ ٦ساقت ٠ثبقٜس[ ٝ ،]29ثٗ ٠طزٕ ضذهت ٗ ٦ز١س تب ٝكب ٥ثٝ ٠ػس ٟضا اظ أَ ٝت ًٜٜس[ ،]30زض رب٥
زِ٧ط ثطتط اظ ١ط پطؾكٗ ٝ ٦ؿئ٨ٓٞتٛ ٦ٗ ٦كٜ٨س ٛ ٝسا ٥الٔ٧ؿئَْ ػٓ٘٘ب ٓ٧لؼْٓ[( ]31اظ آٛچ ٠اًٜ ٦ٗ ٝس ،پطؾف ٦٘ٛتٞاً ٙطز) ؾط ٗ ٦ز١یس.
ذسا ٠ً ٦٧اظ ٧ي ؾ ٞاظ ٗطزٕ تٞث ٝ ٠ا٘٧ب ٝ ٙتؿٔ ٝ ٖ٨قٌُط ٝاَبػت َٗٔ٦جس[( ]32اٗ ٥طزٕ تٞث ٥٠ن٘٘٨ب٨ًٜ ٠ٛس) ٝ ،آٛب ٙضا اظ پ٨ط٥ٝ
قُ٨ب ٙثطحصض ٗ ٦زاضز[( ]33اظ ُبٕ ١ب ٥قیُ٨ب ٙپ٨یط٨ٌٜٛ ٥ٝیس) ٝ ،اظ ؾی ٥ٞزِ٧یط حتی ٦ا٘٧یب ٙآٝضز ٙضا ثیس ٙٝاش ٙآ٢یٛ ٦یبٌٗ٘ٚ
ٗ٦ق٘بضز[٨١( ]34چ ًؽ ثس ٙٝاش ٙآ٦٘ٛ ٦٢تٞاٛس ا٘٧ب ٙث٨بٝضز)١ ،سا٧ت ٝيالٓت ضا ثٗ ٠ك٘٨ت آٝ ٦٢اٗ٢ٛ٦س[ ٝ ]35حت ٦اضازً ٟطزٙ
آزٗ ٦ضا ٗ ٌٜٞث ٠اضاز ٥ٟآًٜ٦ٗ ٦٢س[( ]36تب ذسا ٛرٞا١س ق٘ب ٛرٞا٨١س ذٞاؾت).
اٗخبّ آ٧بت ٧بزقس ٟچٜسا ٙكطاٝاٜٛس ٝزض پٜ٢ب ٝزضاظا ٥هطآ ٙچٜبُ ٙؿتطز ٟاٛیس ًی ٠حبریت ثی ٠شًیط ٛٞ٘ٛی١ ٠یب ٥ث٨كیتط ٨ٛؿیت .ا٧یٚ
تٜبهى ١ب ٥ؾتجط ،ذبؾتِب ٟزٗ ٝسضؾ ٥ ٠ثعضٍ ًالٗ ٦زض تبض٧د اؾالٕ قسٛس ٝزَ ٝب٧ل ٠اظ ٗتٌّٔ٘ب ٙضا ث ٠ذهیٗٞت زض ٗوبثیْ ٌ٧یسِ٧ط
ٛكبٛسٛس ٛ ٝعاػ ٦زضاظ زاٗ ٚضا زضاكٌٜسٛس ً ٠آتف آت٢بثف تب ث ٠اٗطٝظ كطٜٛ ٝكؿت ٠اؾتٗ ٖ١ .ؼتعٓ٨ب ٠ً ٙهبئْ ث ٠اذت٨یبض ثٞزٛیس ١ ٝیٖ
اقؼط٧ب ٠ً ٙهبئْ ث ٠رجط ً ٝؿت١ ،ط ز ٝاظ هطآٗ ٙسز ٗ ٦رؿتٜس ٝقِلت آ١ ٠ً ٙط زَ ٝب٧ل ،٠آ٧بت ُٗٔٞة ٗ ٝا٘٧س ذیٞز ضا زض هیطآٙ
ٗ٧٦بكتٜس! ٗٞالٛب ٥ت٨عث ٠ً ٚ٨ه٘ٞت ثبظ ٥ٝزَ ٝطف ضا زض اٛ ٚ٧عاع ٗتٌّٔ٘ب ٝ ٠ٛث٦ؾطاٛزبٕ آظٗٞز ٟثٞز ،كط٧بز ٥اظ ؾط ػكن ٝػطكب ٙثطآٝضز
ٝضا ٟؾ ٦ٗٞثطاُ ٥كٞز ٙآُ ٙطًٞ ٥ٟض ٛكب ٙزاز:
ثُ٘ ٠ب ،٥ٝ ٙآ ٠ً ٙرجط ٝاذت٨بض ضا ثب ٖ١آقت٦ٗ ٦ز١س ٧ب ثب ٖ١آتف ٗ٦ظٛسِٛ ،طـ ػبقوب ٠ٛث ٠ذساٛٝس اؾت ًی١« ٠طچی ٠اظ زٝؾیت
ٗ ٦ضؾسٌٞ٨ٛ ،ؾت» ١« ٝطچ ٠آ ٙذؿطًٜ ٝس ،ق٨طًٜ ٚ٧س» ٝ .الف ػكن ظز ٠ُٔٙ ٝ ٙاظ ٗؼكیٞم ًیطز ٙزض ًی٨ف پبًجیبظا٨ٛ ٙؿیت ًی٠
«ػكوجبظا ٙچٗ ٚ٨ٜؿتحن ١زطاٜٛس»[].38
ثٔ ،٦زض ز٧بض ػبقوبً ،ٙبض چ ٚ٨ٜاؾت ٝزؾت تهطّف ٗؼكٞهب ٙزض ربٛ ٝ ٙب ٝ ٙا٘٧ب ٙػبقوبُ ٙكبز ٟاؾت ٝ ،ق ٝ ٌٟٞٙاػتطاو ٝپطؾف
ٝاحتزبد ثط ٦٘ٛزاضز« :الٔ٧ؿئَْ ػٓ٘٘ب ٓ٧لؼْٓ ٓ٧ ٖٔ١ ٓٝؿئَٔ ٦ٓٝ .»ٙٔٞا ٚ٧ػكنِ رجط ٝاذت٨بض ؾٞظٗ ،كٌالت ٗتٗ ٚوس٘ؼ ضا حْ ًٜ ٦٘ٛس ٝآٙ
تٜبهىِ تلؿ٨طُ ِ٥طا ٙضا اظ ٗ٨ب ٙثط٦٘ٛزاضز.
آظٗٞز ٟضا ٖ١آظٗٞز ٙذُبؾت ٝ ،آ٧بت هطآ ٙضا ثطا١ ٥عاضٗ ٚ٨ثبض ضز٧ق ًطز ٝ ٙاظ ٗزبظ ًٜ ٝب٧ی ٝ ٠ت٘خ٨یْ ٝاؾیتؼبضً٘ ٟیي ُیطكتٝ ٚ
ٝاغ١ٟب ُ ٝعاض١ٟب ٝآ١٠٧ب ضا ثٗ ٠ااذصٗ ٝ ٟحبًً٘ ٠ك٨س ٝ ٙاظ ز١بٛكب ٙحطف١ب ٥ظب١طاً تبظ ٟث٨ط ٙٝآٝضز ٝ ٙاذت٨بض ضا ثط رجط٧ ،ب رجیط ضا
ثط اذت٨بض ثطُع٧سٝ ،ٙكب ٥ثٗ ٠وهٞز ًٜ٦٘ٛس ٝث٨د آ ٙتؼبضو ً ٚ٢ضا ثطًََٜ٦٘ٛس؛ ِٗط ِٛب ٟتبظٟا ٥ث ٠ظثبٗ ٙت ٚث٨لٌ ٝ ٖ٨ٜپطز ٟاظ ضاظ آٙ
ٗؼ٘٘ب ٥ز٧طپب ثطاكٌ.ٖ٨ٜ
پبضازًٝؽ١ب ٝتٜبهى١ب ،الظٗ ٥٠حًطت ذ٨بّ ٝػبٖٓ ذٞاة ٝظثب ٙضئ٧بٜ٧س ٝآٛچ ٠زض ث٨ساضٛ ٥بقسٛ ٝ ٦ٛبؾبظُبض ٗ٘ٛ٦ب٧یس ،زض ذیٞاة،
ؾبظُبض ٝقس ٦ٛاؾت٨١ .چ چ٨ع اظ ا ٚ٧قس ٦ٛتط ٗ ٝؼ٘ ّٞتط ٨ٛؿت ً ٠آزٗ ٦ذٞز ضا زض ذٞاة ٖ١ ،آظاز ثجٜ٨س ٖ١ ،زض ثٜس؛ ٖ١زض اضتلیبع
ثجٜ٨س ٖ١ ،زض پؿت٦؛ ٖ١ؾبً ٚثجٜ٨س ٖ١ ،ضٝاٙ؛ ٖ١زض آة ثجٜ٨س ٖ١ ،زض آتف؛ ٖ١پٞق٨س ٖ١ ،ٟثط٠ٜ١؛ ٖ١پ٨ط ٖ١ ،رٞاٌ١ ٝ ٙصا ...اٚ٧
احٞاّ ثب ٖ١ذٞـ ٗٛ ٦كٜٜ٨س ٗ ٝزبٓؿت ٗ ٝزبٛؿت ؿجُ ٠ا٨ِٛع ٥زاضٛس ،اٗب ٝهت ٦ظثب ٙث٨ساض ٥اظ آ١ ٙب حٌب٧ت ٗیًٜ ٦یس ،ثیٌٜٓ ٠یت ٝ
ح٨طا٦ٗ ٦ٛاكتس ُ٦٘ٛ ٝصاضز ً ٠آ١ٙب زض ٧ي ُٔ ٝ ٖ٨زض ٧ي اهٔ ٖ٨ثِٜزٜس .چطا ثط آٛ ٙطٗ ٠ً ٖ٧ٝح٘٘س(ل) زض تزطث ٥٠ضئ٧بٝـ ذ٧ٞف،
ذٞز ضا «چ ٙٞهٖٔ زض پٜز ٥ ٠تؤ٨ت ضة٘»[ ٝ ]39ر٢ب ٙضا زض هجً ٥ ٠تؿر٨ط ا ٦ٗ ٝز٧یس ،ٟثیَ ٠یٞضً ٥ی ٠ثطُی ٦ثی ٦اش ٙا ٝاظ زضذیت
٦٘ٛاكتبز ٝ ٟزٓ ٦ث ٦ضذهت ا ٝػعٕ ا٘٧بً ٦٘ٛ ٙطز ٟاؾت ٝ ،زض ٘١ب ٙحبّ ،ذٞز ضا چٜب ٙآظاز ٗ ٦ز٧س ٠ً ٟظثیب ٙثی ٠زػیب ٗیُ ٦كیٞزٝ ٟ
ضح٘ت ٗ ٝـلطت ضا ثطاِ٘١ ٥ب ٙاظ ذسا ٗ٦ذٞاؾت ٝ ٠ثٛ ٠بٕ ذسا ،ثطاٗ ٥زطٗبٗ ٝ ٙكطًبٝ ،ٙيغِ ػوٞثت ًٗ٦طز ٟاؾت.
«ٗرتبضِ ٗزجٞض» ثٞز ِٙآزٗ ٦زض هطآ ،ٙچٜسا ٙكطهٛ ٦ساضز ثب ُ٨ب ٟر ٝ ٦ٜ٘٢آة آتف ُطكتٝ ٠آتف ثط زضذت ٛكؿت ٝ ،٠آقیٌبضِ ٢ٛیبٝ ،ٙ
ػبزِّ رج٘بض ١ ٝبز ...ٝ ًّْٗ ِ٥ا١ ٚ٧ب ٘٢٨ٗ ٠٘١بٛب٧ ٙي ٗ٨عثب ٙاٛس ٝؾبًٜب٧ ٙي اٞ٧ا ٠٘١ ٝ ،ٙثٗ ٠ؼٜب ٥حو٨وًٜ ٠ٛ ،٦ب ٝ ٦٧اؾتؼبضٝ ،٥
زض ػ ٚ٨حبّ ٗحتبد تؼج٨ط ٝثبظذٞاً ٝ ٦ٛبٓجسقٌبك.٦
ز ٝآ٘١ ٥ ٠٧ؿب ٠ً ٠٧ثٗ ٠وطاو ت٨ع تٜبهى ،ذبَط ذٞاٜٛس ٟضا ٗ ٦ذٜٔس ٝ ،پط پ٨ساؾت ً ٠ث ٦ؾجج ٦زض ًٜبض ٌ٧سِ٧ط ٜٛكؿت ٠اٛیس ،چٜیٚ٨
ٜٗ٧ُٞ٦س:
«...اُط ذٞق ٦ث ٠آٛب ٙضؾسٜ٧ُٞ ،س اظ ذساؾت ٝاُط ٛبذٞق ٦ث ٠آٛب ٙثطؾسٜ٧ُٞ ،س اظ ق ٦ٗٞتٞؾت .ثِ ٠٘١ ٞاظ ذساؾت .چطا ا ٚ٧هیٕٞ
چ٨ع٦٘ٛ ٥كٜ٘٢س؟؛ ١ط ذٞق ٠ً ٦ث ٠ت ٞثطؾس اظ ذساؾت ١ ٝط ٛبذٞق ٠ً ٦ث ٠ت ٞثطؾس اظ ذٞز تٞؾت].40[»...
ًبك ٦اؾت ذٞاٜٛس ٟزض ز ٝتلؿ٨ط ٗلبت٨ح آـ٨ت اٗبٕ كرط ضاظ ٝ ٥آ٘٨عا ٙػالَٗ ٠جبَجبٛ ٦٧ظط ًٜس تیب ؾطُكیتِ ٦ا٧ی ٚز ٝهُیت ػیبٖٓ
تلؿ٨ط ضا زض حّْ ا ٚ٧تٜبهى آقٌبض ث ٠ػ ٚ٨ػ٨ب ٙثجٜ٨س .ك ٦آ٘خْ ػالَٗ ٠جبَجب ٦٧زض ضٗعُكب ٦٧اظ ا ٚ٧ز ٝآ ،٠٧پؽ اظ اكیت ٝذ٨ع١یب٥
ثؿ٨بض ٦٧ُٞ ،كطاٗٞـ ًٜٗ ٦س ً ٠ذٞق١ ٦ب ٛ ٝبذٞق١ ٦ب ٠٘١اظ ذساٜ٧س ٌ٧ ٝجبض ٟاظ ٝرٞز ٥ثٞز ٙحٓؿٜٓبت ٝػیسٗ ٦ثیٞز ٙؾی٘٨ئبت ،ثی٠
ق ٥ٟٞ٨كٔ٨ؿٞكبٗ ،ٙسز ٗ٦ر٧ٞس ٝثط آ٦ٗ ٙضٝز ً ٠ذساٛٝس ذبٓن ٛبذٞق١٦ب ٨ٛؿت ،چ ٙٞآ١ٙب ػ ٚ٨ػسٕ ٝكوساٙاٛس ٝ .آُ ٙب ٟزض پب٧بٙ
ٗ٧ُٞ ٦س« :اُط ث ٠تلبؾ٨ط ٗطارؼ ٦ًٜ ٠اظ ًخطت آضاء ٝاٞ١اء ٝاهٞاّ پطاًٜس ٝ ٟاقٌبالت ُ ُٙٞ ٠ٛٞزض ا ٚ٧ثبة ٗتح٘٨یط ٗ ٝج٢یٞت ذیٞا٦١
قس...».
ٝزضؾت ٗ٧ُٞ ٦س .اٗبٕ كرط ضاظ ٠ً ٖ١ ٥اظ اثتسا ثطا« ٥اظآ ٥ ٠تٜبهى ٗ٨ب ٙآ ٙز ٝآً٘ »٠٧ط ٘٘١ت ٗ ٦ثٜسز٢ٛ ،ب٧تبً ث ٠آٛزب ٗ٦ضؾیس ًی٠
ذٞقٛ ٝ ٦بذٞقً ٝ ٦لط ٝا٘٧ب ٠٘١ ٙاظ ذساؾت «ٗ ٝب كوٍ اظ ض ٥ٝازة ،ثس١ ٥ب ٛ ٝبذٞق١ ٦ب ً ٝلطٝضظ١ ٥ب ضا ث ٠اٛ ٝؿجت ٘ٛی ٦ز١یٖ٨
ٖ١چٜب ٠ً ٙذسا ضا زض زػب١ب ٗسث٘ط آؾ٘ب١ٙب ٝظٗ٦ٗ ٚ٨ذٞاٗ ٦ٓٝ ،ٖ٨ٛسث٘ط قسف١ب ٝؾٞؾیي١یب ٘ٛی٦ذیٞا ،»ٖ٨ٛچیٗ ٙٞحًیط ضثیٞث،٦
ضذهت ٗجبؾُت ٝپطٝا ٥ث ٦ازث ٦٘ٛ ٦ز١س ٝ .آُ ٙب ٟزض پب٧ب ،ٙچٜب ٦٧ُٞ ٠ً ٙذٞز اظ آ ٙچ ٠آٝضزٛ ،ٟبذكیٜٞز اؾیتٗ ،ی٧ُٞ ٦یس« :ا٧یٚ
ػهبضُٗ ٥ٟبٓج ٦اؾت ً ٠زض قطح ا ٚ٧آ٧بت ث ٠ذبَط ٗب ٗ٦ضؾس ٝذسا ث ٠اؾطاض ًالٗف آُبٟتط اؾت».
زض ٗوبثْ ا« ٠٘١ ٚ٧آضاء ٝاٞ١اء ٝاهٞاّ پطاًٜس ٠ً »ٟذٙطز١ب ٥ؾتطٍ ضا ث ٠ظح٘ت اكٌٜس ٟچ ٦ٗ ٠تٞاُ ٙلت رع ا ٠ً ٚ٧ظثب ٙهیطآ ٙاُیط
ٗ ٦ذٞاؾت ث ٠ظثب ٙث٨ساض ٥ثبقس ،ا ٠٘١ ٚ٧تٜبهى ث ٦پطز ٝ ٟػط٧بُ ٝ ٙؿتطز ٟزض آ ٙضا٧ ٦٘ٛ ٟبكت ٝذیسا١ ٥یبز ٥ضحی ٖ٨ثٜیسُبٛف ضا
چ ٚ٨ٜثُ ٠طزاة ٓـع١ب ٗ ٝؼ٘٘ب١ب زض ٦٘ٛاكٌٜس .آ٧ب رع ا ٚ٧اؾت ً ٠اٗ ٚ٧تٗ ٚوس٘ؼ ث ٠ظثب ٙپٔطتبة ٝتٜف ضئ٧ب ثب ٗب ؾر٧ُٞ ٦ٗ ٚیس ًی٠
تٜبهى ٝتؼبضو زض آ ٙػٗ ٚ٨وتًب ٥ضٝا٧تِط ٥اؾت ٗ ٝح٘٘س(ل) آ ٙضا ثب نساهت ت٘بٕ ٝث٨١ ٦چ ر٢س ٝتٌّٔق ٧ٝ ٝطا٧ف ٝپ٨طا٧ف ،ثب
ٗب زض ٗ٨ب٢ٛ ٙبز ٟاؾت؟ اُط اً ٚ٧تبة ضا حٌ٘٨ب١ ٙك٨بض ثب ٗٞقٌبكُٜٗ ٦نٝضظا ٠ٛتإٓ٨ق ًطز ٟثٞزٛس ،آجت ٠اظ ا ٚ٧پبضازًٝؽ١بً ٥ػتیبة
ٝذطزُط٧ع زض آٛ ٙكبٛ ٦ٛجٞزٗ ٝ ،لؿ٘طا ٙضا ث ٠تؼت ٝػؿطت ٦٘ٛاٛساذت ٝچٜسا ٙهطائ ٝ ٚهٞ٨ز ٗحٌٖ زض آُٜ ٙزبٛسٗ ٟی ٦قیس ًی ٠اظ
ٗتكبث٢بت ضٗعآٓٞز زض آٛ ٙكب٘ٛ ٦ٛبٛس.
ا ٠ً ٚ٧ذساٛٝس ػٔ ٖ٨كطٗٞز« :چطا زض هطآ ٙتسث٘ط ًٜٜ ٦٘ٛیس تیب زض٧بثٜیس اُیط اظ ؾی ٥ٞذیسا ٛجیٞز ،اذیتالف ٝتؼیبضو ثؿی٨بض زض آ ٙضاٟ
ٗ٧٦بكت»[ ،]41اٜ٧ي ٗؼٜب٧ف ضٝق٦ٗ ٚقٞز .ثٔ ٦زض ا« ٚ٧ذٞاثٜبٗٗ ٥»٠ح٘٘س ٥تؼبضي٨ٛ ٦ؿت .اٗب اُیط آ ٙضا اظ ًیٞضُ ٥ٟیطٕ ذ٨یبّ
ث٨ط ٙٝآٝض ٝ ٖ٧زض ثطً١٠ب ٥ؾطز ث٨ساض ٥كط ٝثط ،ٖ٧هُؼ١٠ب ٥زض ٖ١ت٨ٜسٗ ٥ٟصاة ،پبض ٟپبض٦ٗ ٟقٛٞس ٝزض ٗوبثْ ٌ٧یسِ٧ط ثی ٠ذهیٗٞت
ٗ٦ا٧ؿتٜس.
اثساع ٝتر ْ٘٨ز٧ساض ٝ ٥ق٨ٜساض ٝ ٥ضئ٧ب١ب ٥ثبظِ٧طاٗ ٥٠ٛح٘٘س(ل) ٝاٛس٧ك ٥٠پ٨كبُٜٗوٝ ٝ ٦ح ٦ضاظآٓٞز ٠ٙٗ ٝآٓٞز ٗ ،٥ٝتٜ١ ٦ٜطٝ ٥
ذٞاثٜبٗ٠ا ٥پط٧كب ٝ ٙپط پبضازًٝؽ پس٧س آٝضز ٠ً ٟاظ نسض تب شٔ٧ف ث١ ٠طرب چكٖ ث٨لٌ ٦ٜضاظ١بٛ ٦٧كؿت ٠اؾت ٛبُكٞزٛ ٝ ٟبُكیٞز،٦ٛ
ٚ٨٘١ ٝاؾت آ ٠ً ٙآ ٙضا ٗ٘تبظ ٝثس٧غ ٝچبٓفپطٝض ٝح٨طتاكًٌٜ٦ٗ ٚس:
زض اٗ ٚ٧ت ،ٚذٔوت ثب ٝاغ »ًُٚ« ٥ ٟقطٝع ٗ ٦قٞز (بَِّٓ٘ٛب هََُٜٕٓٞب ٓٙكَٕ٦ء ٚبِشَا ؤَضٓزَٕٛب ٟٔؤََٛ ْٙوُ ًُْٚ ٔ٠َٓ َّٞكَ ٠ً ]42[)ٌُُٙٞٓ٨ذٞز پبضازًٝؿ ٦ػظیٖ٨
اؾت .اُط ٠٘١چ٨ع ثب «ًُ »ٚذٔن ٗ ٦قٞز ،ذٞز ًٔ٘ »ًُٚ« ٥ ٠ثب چ ٠ذٔن ٗ ٦قٞز؟ الرطٕ ثیب ٧یي «ًُی »ٚزِ٧یط ٝ ...ا٧ی ٚؾٔؿیٔ ٠تیب
ث٢ٛ ٦ب٧ت ازاٗ ٠ذٞا١س ٧بكت! ذبٓن ٠ً ٖ١آؿبظ ٝپب٧ب ٝ ،ٙآقٌبض پ٢ٜب ٝ ،ٙػبزّ رج٘بض اؾت .اٛؿبٗ ٠ً ٖ١ ٙرتبض ٗزجیٞض اؾیت؛ ٝپ٨یبٗجط
ُ ٠ً ٖ١ب ٟذ٧ٞكت ٚاؾت ُ ٝب ٟذسا ُ ٝب ٟرجطئْ٨؛[ٗ ]43ؼبز ،ٖ١چٜب ٠ً ٙذٞا١س آٗس ،ذ٨بٓ ٚ٨اؾیت؛ هیب ٙٞٛػّٔ٨یت ١یٖ ًی ٠زض آٙ
ربض ٝ ٥حبًٖ ٨ٛؿت؛ ظٗبٌٗ ٝ ٙبٝ ٠ً ٖ١ ٙاهؼ٨ٛ ٦ؿتٜس .چ ٚ٨ٜر٢ب ٝ ٦ٛچ ٚ٨ٜظثب ٦ٛضا رع زض ضئ٧بٜ١ ٥ط ٝ ٥ذ٨بّ ذّٔبم پ٨بٗجط ًزب
ٗ ٦تٞا٧ ٙبكت؟ ٝرع ثب تٞؾْ٘ ث« ٠تؼج٨ط» چِ٦ٗ ٠ٛٞتٞا ٙاظ آ ٙضاظُكبً ٦٧طز؟ ٝآ٧ب ٛجب٧س ثب رالّآس ٚ٧ثٔر٘١ ٦عثیب ٙقیس ًیٝ ٠هتی٦
پطز١ٟب ثبال ضٝز ٝضاظ١ب ُكٞز ٟقٞز ،آزٗ٨ب ٙچٜب ٦٧ُٞ ٠ً ٙاظ ذٞاة ثطذبؾت٠اٛس ،اظ پٜساضپطٝض ٝ ٥ؾبزٟاٛس٧ك ٦ذٞز ث ٠كـب٦ٗ ٙآٜ٧س:،
چٜس ُ ٦٧ٞچ ٙٞؿُٙب ثطزاقیتٜس
اً ٚ٧تبة حوبً ث ٠ذٞاثٜبٗ٠ا ٥ضاظآٓٞز ٗٗ٦بٛس ًٜ١ ٠طٜٗسا ٠ٛضٝا٧ت قس ٟاؾت ٝاُط ًؿ ٦رع ٗح٘٘س اٗ٘(٦ل) ضا ٥ٝآ ٙثٞز ،آجت٧ ٠ي احط
ثس٧غ ٜ١ط ٥ق٘طز ٦ٗ ٟقس ٝثؽ .اٗب ٛؿجت ٠ً ٦ثب ٝاهؼ٨ت زاضز (ٛعز ٗاٜٗب ٙثٛ ٠جٞت ٗح٘٘س ػٔ ٠٨آؿالٕ) آ ٙضا ثسّ ثً ٠تبث ٦ت٘سٙؾبظ
ًطز ٟاؾت ً ٠ضاٜ٘١ب ٥ؾؼبزت ٝآٗٞظُبض حٌ٘ت ٝقٜبؾٜبٗ٘٧ٞ١ ٥٠ت ٗؿٔ٘بٛب ٙثٞز ٝ ٟذٞا١س ثٞز.
ٗٞالٛب كطٗٞز:
حبرت ث ٠ثبظذٞا ٝ ٦ٛثبظُٛ ٦٧ٞعاع اقؼط٧ب ٝ ٙاػتعآ٨یب ٙثیط ؾیط ؾیجج٘٨ت ٨ٛؿیت .اقیؼط٧ب ٙضقیت ٥ ٠ؾیجج٘٨ت ضا زض َج٨ؼیت ُؿؿیت٠
ٗ٦زاٛؿتٜس ٝظٗبٕ ػٔ٘٨ت ضا ٗؿتو٘٨بً ث ٠زؾت رج٘بض ذساٛٝس ٗ٦ؾسطزٛس تب ث٦هبػس ٝ ٟهب١ ،ٙٞٛط چی ٠ضا ٗی٦ذٞا١یس ث٨یبٝضز ١ ٝیط چی ٠ضا
ٗ ٦ذٞا١س ثجطزَ .ج٨ؼت ت٘بقبُ« ٠ػبزات» ذساٛٝس ثٞز ٠ٛ ،هب ٙٞٛآ ٚ٨ٜ١ػٔ٘٨تٓ ،صا اُط ػبزتبً آة آتف ضا ذبٗٞـ ًٜٗ ٦س ،تٞاٛس ثیٞز ًی٠
آة ،آتف ضا كطٝظاٛتط ًٜس ٝثط ا ٚ٧ه٨بؼ:
ٌٓٛ ٚلٗ ٦سّْٓ ٗ ٝتٌّٔ٘ب ٥ ٠ٛػٔ٘٨ت ٧ي چ٨ع اؾتٛ ٝ ،س٧س ٙػْٔ ،ثْ ز٧س٨١ ٙچ ًبضُ ٦آ١ ٙب ٝتهطّف ٗؿتو ٖ٨زؾتب ٙذساٛٝس زض اٗیٞض،
چ٨ع زِ٧ط.
ثبض ،٥چٜب٦ٗ ٠ً ٙزا ٖ٨ٛؾجت ٝػّٔتٝ ،اغ١ٟب ٥هطآ٨ٛ ٦ٛؿتٜس« ٤ً٘ٔ .ذٔن»ٝ ،اغ ٥ٟثطُع٧س ٥ٟضا ٥ٝاٗ ٚ٧تٗ ٚوس٘ؼ اؾت ٝذساٛٝس ً٠
نبحت ٛبٕ١بٌٞ٨ٛ ٥ؾت ،ذبٓن ٝثبضٗ ٝ ٥هِّٞض اؾت ]52[،اٗب ٨١چ رب ،ػّٔتآؼْٔ ٧ب ٝارتآٞرٞز ٨ٛؿت .حت ٦ثیٞزٟاٛیس ٗتكیطّػبً ٦ٛی٠
ٗاٜٗب ٙضا اظ ذٞاٛس ٙذساٛٝس ث ٠آ ٙآوبة ٜٗغ ًطز ٟاٛس ٝثس ٚ٧آ ٠٧تٞؾْ٘ رؿت ٠اٛس ً« :٠ذساٛٝس ٛبٕ ١ب ٥ظ٧جب زاضز .ا ٝضا كویٍ ثی٘١ ٠یبٙ
ٛبٕ١ب ثرٞا٨ٛس ً ٝؿب ٦ٛضا ً ٠زؾت زض ٛبٕ١ب ٥ذسا ٗ٦ثطٛس ،ض١ب ً٨ٜس»[].53
ٗلؿ٘ط زاٛب ٥آ٘٨عا ،ٙر٢س كطاٝاً ٙطز ٟاؾت تب ٛكب ٙز١سً ٠هطآ ٙثط هبػس ٥ ٟػٔ٘٨ت ٗٔ٢ط ته٧ٞت ٢ٛبز ٟاؾت ،اٗب حن آٛؿت ًی ٠ریع ثیب
پ٨فكطو ػٔ٘٨ت ،قٞا١س هطآ ٥ٝ ٦ٛضا ٦٘ٛتٞا ٙزاّّ ثط ُٗٔٞة ٥ٝزاٛؿت]54[.
زض هطآ ،ٙذسا چٜب ٙاظ الث ٠ال ٥حٞازث ٗ ٦زضذكس ٝرب ضا چٜب ٙثط اؾجبة َج٨ؼ ٦تًٜ ٦ٗ َٜس ٝپٛٞ٨س١ب ٦٧چٜیبٛ ٙبآقیٜب ٛ ٝیبآظٗٞزٟ
ٗ٨ب ٙحٞازث ثطهطاض ًٜٗ٦س ٝنح١٠ٜب ٦٧چٜب ٙؿط٧ت ٝذالف ػبزت ٗ٦آضا٧س ً ٠اظ آ١ٙب رع زض ضئ٧ب ٛكب٦٘ٛ ٦ٛتٞا٧ ٙبكت.
پ٨بٗجط ٠ً ٥ترتف ثط ثبز ٗ٦ضٝز (ؾٔ٘٨ب ٠ً ٦٧٠ٌٔٗ ،)ٙترتف ثَ ٠طك٠آؼٛ ٦ٜ٨عز ؾٔ٘٨ب ٙحبيط ٗ٦قٞز (ؾجب)ُٜ ،ب ٠ً ٦١ث٨ٜبز ه٦ٗٞ
ضا ثطثبز ٗ ٦ز١س (ٞ١ز) ،كطقتِب ٠ً ٦ٛق٢ط ٥ضا ظ٧ط ٝظثط ًٜٜٗ ٦س (ٓ ،)ٌٞپبزقب ٠ً ٦١ثب ٗٞضا ٙؾر٧ُٞ ٦ٗ ٚس (ؾٔ٘٨بٗ ،)ٙیطز ٟاً ٥ی٠
پؽ اظ نس ؾبّ ظٛس ٦ٗ ٟقٞز ٝث٨ٗ ٠ب ٙذ٧ٞكبٛف ثبظُٗ ٦طزز (ػع٧ط) ،ظٛب ٙؾبٓرٞضزٝ ٟػو ٠ً ٦٘٨زض پ٨ط ٥ثبضزاض ٝكطظٛس زاض ٗ٨كیٛٞس(
٘١ؿطا ٙظًط٧ب ٝاثطا ٠ً ٦١ًٞ ،)ٖ٨١ثط ؾط ه ٦ٗ ٦ٗٞا٧ؿتس (ث ٦ٜاؾطائ ،)ْ٨ػهب ٠ً ٦٧اغز١ب ٗ ٦قٞز (ٗٞؾ ،)٦قتط ٠ً ٥پٗ ٦ی٦قیٞز ٝ
ث ٠زٛجبٓف ق٢ط ٥ثب ذبى ٌ٧ؿب ٦ٗ ٙقٞز (نبٓح)ٗ ،ب ٠ً ٦١ز ٦ٗ ٖ٨ٛ ٝقٞز (ٗح٘٘س) ،آتك ٠ً ٦ؾطز ٗ ٦قیٞز ٨٘ٛ ٝؿیٞظاٛس( اثیطا،)ٖ٨١
ٗتّ ٦ٗ ٠٘١ ٠ً ٦٘٢ثٜٜ٨س ً ٠ثط زاض ٗ ٦ضٝز اٗب ٠٘١اقتجبٌٜٜ٨ٗ ٟس ٝاٝ ٝاهؼبً ثط زاض ٦٘ٛضٝز ً ٝؽ زِ٧ط ٥ثزیب ٥اٗ ٝهیٔٞة ٗی٦قیٞز(
ػ٨ؿب) ٨١ ...ٝچ ًسإ اظ رٜؽ حٞازث ٝػّٔت ٗ ٝؼٔ١ ّٞب ٥آقٜب ٝآظٗٞز٨ٛ ٦ٛؿتٜس ٝكًب ٦٧ذٞاة آٓٞز ضا تساػ ٝ ٦ته٧ٞط ٗیًٜٜ ٦یس ًی٠
ا ٠ُٛٞٚ٧حٞازث زض آ١ٙب ربضَ ٝ ٥ج٨ؼ ٦اؾت .زض ذٞاة اؾت ً ٠آزٗ٨بٗ ٙؿبكت١ب ٥ثٜٔس ضا ث ٠آَ ٦ٛیٗ ٦یًٜٜ٦یس ،ثیط زقیٜ٘ب ٙثی٠
ضاحت ٦ظلط ٗ٧٦بثٜس ،ثط آؾ٘ب١ٙب ٗ٦پطٛس ،ثب ربٞٛضا ٙؾرٜ٧ُٞ٦ٗ ٚس ... .ٝ
ث ٠زٛجبّ اٛ ٚ٧جب٧س ضكت ًٞٛ ٠ح ٝاهؼبً 950ؾبّ ػ٘ط ًطز ٟاؾت ٧ب .٠ٛثب٧س اٛس٧ك٨س ً ٠زض ضئ٧ب١ب ً ٠ظٗبٌٗ ٝ ٙبٛكبٝ ٙاهؼ٨ٛ ٦ؿت ،اٚ٧
ػ٘ط ثٜٔس ٝثؿ ٦ثٜٔستط اظ آ ٙقس ٝ ٦ٛثٞز ٦ٛاؾتٛ .جب٧س ث ٠زٛجبّ پٛٞ٨س ؾججٝ ٦تزطث٨ٗ ٦بُٜ ٙب١ب ٝ ٙثال٧یبَ ٥ج٨ؼی( ٦چی ٙٞظٓعٓیٝ ٠
ؾَ ٝ ْ٨بػُ )...ٝ ٙٞكت .ثب٧س اٛس٧ك٨س ً ٠ا ٚ٧ضثٍ ؾجج ٦زض ضئ٧ب ٥پ٨بٗجطا ٠ٛضئ٧ت ٗ ٦قٞز ً ٝبض ٗلؿ٘طا ،ٙتؼج٨ط ا٧ی ٚضئ٧ب١بؾیتٛ ،ی٠
«ٝاهؼ »٦پٜساقت ٚآ١ٙب ٝزچبض ٗـبُٓ ٥٠ذٞاثِعاضا ٙقس ٝ ٙؾجج٘٨ت ٗزبظ ٥ضئ٧ب ٦٧ضا ػ ٚ٨ؾجج٘٨ت ٝاهؼَ ٝ ٦ج٨ؼ ٦زاٛؿت.ٚ
هه ٥٠زهٞه ٦زض زكتط ؾٗ ٕٞخ ،٥ٜٞاظ ٞٛازض ههم ضئ٧ب ٦٧ا ٚ٧ؾٙلط قط٧ق آ٢بٗ ٦اؾت .زهٞه ٦یی ً٧ُٞ ٠ب ذٞز رالّآس ٥ٞٓٞٗ ٚ٧اؾت
ً ٝؿٛ ٦كب ٝ ٙزاؾتب ٙا ٝضا زض ٨١چ تصًط ٟا٨ٛ ٥بكت ٠اؾت یی ضٝظٗ ٥كتبم ٝاض ثطا ٥ز٧س ٙاٞٛاض ٧بض ث ٠ؾ ٥ٞؾبحْ ضٝا ٦ٗ ٠ٛقٞزٛ .بُ٢بٙ
١لت ق٘غ اكطٝذت ٠ضا ٗ ٦ثٜ٨س ًٞٛ ٠ضقب ٙتب ػٜب ٙآؾ٘ب ٙتبكت ٠اؾت١ .لت ق٘غ ٛبُ٢ب٧ ٙي ق٘غ ٗ ٦قٛٞس ،ؾسؽ زٝثبض١ ٟلت قی٘غ.
اظ آ١ ٙلت ق٘غ١ ،لت ٗطز ؾط ثطٗ ٦آٝضٛس ٝؾسؽ ١لت زضذت ٗ ٦قٛٞس ثب ٗ١ ٟٞ٨بٞٛ ٥ضثبض ٝ ،ث ٦پب ٝث ٦ظا ،ٞٛضاًغ ٝؾبرس ٗی٦قیٛٞس.
زهٞه ٦ح٨طتظز ٟپ٨ف ٗ٦ضٝز ،ثب آٗ ٙطز /زضذتبٛ٦ٗ ٙكٜ٨سٗ ،ؼًالت ذٞز ضا اظ آٛب٦ٗ ٙپطؾس ٝرٞاة ٗ٨ُ٦طز .آٛب ٥ٝ ٙضا ث ٠اٗبٗیت
ر٘بػت زػٞت ًٜٜٗ٦س .زهٞه ٦پ٨ف ٗ٦ا٧ؿتس ٘ٛ ٝبظ ُٗ٦عاضز .زض ٗ٨ب٘ٛ ٙبظ ًكت ٦تٞكبٙظزٟا ٥ضا ٗ٦ثٜ٨س ً ٠ؾطٛكٜ٨بٛف ثطاٛ ٥زبت
ٗتًطّػب ٠ٛزؾت ث ٠زػب ثطزاقت ٠اٛس ،زهٞه ٦ثط آٛب ٙضح٘ت ٗ ٦آٝضز ،زػب ًٜٗ ٦س ٝذسا ًكت ٦ضا اظ ؿطهبة ٛزبت ٗ ٦ز١س٨ٗ .یب ٙزضذیت/
ٗطزا ٙكچ كچ [پِچ پِچ] ٗ ٦اكتس ًً ٠سإ ثٞآلً ّٞثٞز ً ٠ثط ًبض حن اػتطاو ًطز ٛ ٝزبت ًكیتٛ ٦كیٜ٨ب ٙضا ثی ٠زػیب اظ ذیسا ذٞاؾیت؟
زضٗ٧٦بثٜس ًً ٠بض زهٞه ٦ثٞز ٟاؾت .ا ٝضا تطى ًٜٜٗ٦س ٝزهٞه ٠ً ٚ٨٘١ ٦ث ٠پكت ؾط ِٗٛ٦طز اظ آٛب ٙاحط٦٘ٛ ٥ثٜ٨س.
ٗٞالٛب زض ا ٚ٧ضئ٧ب ٥ؾطقبض اظ ضٗٞظ ٝث٦ظٗب ٝ ٙثٌٗ٦ب ،ٙچٜساٌٛ ٙت٦ٗ ٠ثٜ٨س ٦ٗ ٝقٌبكس ً ٠ث٢تآٝض اؾت.
٧یب ٗی ٖٜز٧یٞا ٝ ٠ٛذی٨یط ٟقیسٟ
ث ٦ر٢ت ٨ٛؿت ًٗ ٠خ ٥ٜٞضا ػٙسّ هطآ ٙذٞاٛس ٟاٛس ،چطا ً ٠كًب ٥ضئ٧ب ٦٧هطآ ٙثب ؾ ٦ٜ٨ِٜت٘بٕ ثط آ ٙؾب ٠٧اكٌٜس ٟاؾتٞٗ .الٛب زض ا٧یٚ
زاؾتب ،ٙپب ٥ؾبػت (ظٗب )ٙضا ٖ١ث٨ٗ ٠ب٦ٗ ٙآٝضز:
ٝتهط٧ح ًٜٗ٦س ً ٠زض حًطت ذ٨بّ ٝػبٖٓ ضئ٧ب ،ظٗب ٙك٨ع ٦ٌ٧زض ًبض ٨ٛؿت ٚ٨٘١ ٝث٦ظٗب ٦ٛاؾت ً ٠ح٨طتآٝض اؾت.
رب ٥پطؾف اؾت ًِٗ ٠ط ضارغ قس ٙاق٨بء ث ٠ذسا ٝظٝاّ اؾجبة ٗ ٝؿجج٘بت ،ظٗب٨ُ ٦ٗ ٙطز ًٗ ٠وساضـ پٜزب١ ٟعاض ؾبّ ثبقس؟ تطز٧یس
٦٘ٛتٞاً ٙطز ً ٠نبحت آ٘٨عا ٙزض اٜ٧زب ضؤٝ ٥اهؼ ٦ذٞز ضا پ٢ٜبً ٙطز ٝ ٟاظ ؿٞؿب ٥ػٞإ ُط٧رت ٠اؾتُٝ ،ط ٠ٛثب ضرٞع ثٗ ٠جبً ٦ٛالٗ٦
ٝكٔؿل ،٥ٝ ٦ث ٠آؾب ٦ٗ ٦ٛتٞا ٙحٌٖ ًطز ً ٠ر٢ب ٙآذطت ثطا ٥ا ،ٝث٦ظٗب ٝ ٙثیٌٗ٦یب ٙاؾیت ٝا٧یُٛٞ ٚی ٠آ٧یبت ٘١ی ٠اظ ٗتكیبث٢بت
تإْ٧ٝپص٧ط ( ٝثٜبثط هٗ ّٞرتبض زض اٗ ٚ٧وبّ ،تؼج٨ط پص٧ط)ٛس]62[.
ثبض ،٥حت ٦ثٜب ثط ه ّٞزِ٧ط ٗلؿ٘طا ٝ ٙثؼً ٦اظ ضٝا٧بت ق٨ؼ ٝ ٦ؾ ،٦ّٜآ ٙظٗب ٠ٛ ،ٙظٗب ٙػ ٝ ٦ٜ٨ث٨ط ،٦ٛٝثْ ظٗب« ٦ٛؾٞثػًت ٝ »ٞ٨زض٦ٛٝ
اؾت ،چطا ًٛ ٠ؿجت ثً ٠بكط ٗ ٝاٗ ٚكطم ًٜٗ٦س ٛ ٚ٨٘١ ٝكب٦ٗ ٙز١س ًٗ ٠ب زض اٜ٧زب ثب ظٗب ٙاثػًت ٞ٨ضٝث ٠ض٨ٛ ٝؿت ،ٖ٨ثْ ظٗب ٦ٛاؾت
ً ٠ثط حؿت ذ٨بّ ا ٝ ٚ٧آ ٙهجى ٝثؿٍ ٗ٧٦بثس ٝثب حطًت ٗ ٝؿبكت ك٨عٛ ٦ٌ٧ؿجتٛ ٦ساضز.
نسضآس ٚ٧ق٨طاظ ٥آجت ٠زٓ٨طتط ٝنط٧حتط اؾت ٥ٝ .زض تلؿ٨ط ؾٞضٝ ٥ٟاهؼ٧ٞٛ٦ٗ ٠ؿس:
ًؿب ٠ً ٦ٛثب چك٘بٗ ٙحزٞة ث ٠هطآِٛ ٦ٗ ٙطٛسُ٘ ،بًٜٜ ٦ٗ ٙس ً ٠ظٗب ٙآذطت اظ رٜؽ ظٗب ٙز٨ٛبؾت ،حتُ٘ ٦بًٜٜ ٦ٗ ٙس ًی ٠ضٝظ
ه٨بٗت ،ضٝظ ٗرهٞن ٦اؾت ً ٠پؽ اظ پب٧ب ٙز٨ٛب قطٝع ٗ ٦قٞزٓ ،صا زض ك ٖ٢اٗ ٚ٧ؼٜب ً ٠ه٨بٗیت اًٜی ٙٞثبٓلؼیْ ٝهیٞع ٧بكتیٗ ،٠كیٌْ
زاضٛس ...زض حبٓ ٠ً٦زض هطآ ٙؾر ٚاظ ه٨بٗت ٝاحٞاّ آ ٙچٜب ٙضكت ٠اؾت ً ٠زالٓت ثط ٝهٞع ثبٓلؼْ آًٜ٦ٗ ٙس ٛ :لدك٦آه٘ٞض...
اٜٗ ٚ٧حهط ث ٠ه٨بٗت ٨ٛؿت .ثَٞ٠ض ًٔ ،٦ظٗب ٙزض هطآ ٙضاؾتب ٥حبثت ٝچ٢طٝ ٥ٟايحٛ ٦ساضز ُ ٝصقت ٝ ٠آٜ٧س ،ٟچٜب ٠ًٙقیإ ٙضئ٧ب١یب
اؾت ،ث٦ٗ ٖ١ ٠آٗ٨عٛس ٧ب ثزبٛ٦ٗ ٖ١ ٥كٜٜ٨س .زضآ٧بت آؿبظ ٚ٧ؾٞض ٥ ٟثوط ،ٟك٦آ٘خْ ،ؾر ٚاظ ُلت ٥ُٞٝذساٛٝس ثیب ٗالئٌی ٠زض كزیط
ذٔوت ٗ٦ضٝز ً ٠ذساٛٝس ٗ٧ُٞ٦س ٗ٦ذٞا ٖ١ذٔ٨ل٠ا ٥زض ظٗ ٚ٨ثطا ٥ذٞز ثِ٘بضٕٗ .الئي اػتطاو ًٜٜٗ٦س .ؾسؽ هه ٥٠ؾزسٗ ٟالئي
ثط آزٕ (پ٨ف اظ ذٔوت كطظٛسا ٙآزٕ) ٝؾطپ٨چ ٦قُ٨ب ٙپ٨ف ٗ ٦آ٧س .اٗب ارعاء ٚ٨٘١هه ٠زض ؾٞض ٥ ٟاػطاف آضا٧ف تبظٗ ٦٧ ٟی٧ ٦بثیس ٝ
ظٛز٨ط ظٗب ٙزض آ ٙتبة ٗ٦ذٞضز .آ٧ ٠٧بظز ٖ١چ٧ُٞ٦ٗ ٚ٨ٜسٗ« :ب ق٘ب آزٗ٨یب ٙضا آكط٧یس ٝ ٖ٧ؾیسؽ نیٞضتثٜیسً ٥یطز .ٖ٧ؾیسؽ ثی٠
كطقتِبُ ٙلت ٠ً ٖ٨ث ٠آزٕ ؾزس٨ًٜ ٟس ٠٘١ .ؾزسً ٟطزٛس ِٗط اثٔ٨ؽ ً ٠اظ ؾبرساٛ ٙجیٞز»[٧ .]63ؼٜی ٦ؾیزس ٥ ٟكطقیتِبً ٙی ٠زض
ؾٞض ٥ ٟثوط ٟپ٨ف اظ ذٔوت آزٗ٨ب ٙثٞز ،اٜ٧زب پؽ اظ ذٔوت آٛب ٝ ٙنٞضت ثٜس ٥قب ٙنٞضت ٗ ٦پص٧طزٗ ٥ ٠٘١ .لؿ٘طا ٙث ٠ا٧یٗ ٚـیب٧طت
ٝهٞف زاقت ٠اٛس ١ ٝط ًسإ ضا ٦١ثطا ٥ض١ب ٦٧اظ ٗر٘ه ٠پ٨ف ٢ٛبز ٟاٛس ،اٗب چ ،٦ِ٘١ ٙٞا ٚ٧هه ٠ضا تبض٧ر ٝ ٦ظٗبٛف ضا ػٝ ٝ ٦ٜ٨اهؼی٦
پٜساقت ٠اٛس ،چبض ٟاٛس٧ك١ ٦بٛ ٥بًبٕ ًطز ٟاٛس .حن ا ٚ٧اؾت ً ٠ظٗب ٙا ٚ٧اؾُٞض ٟضا ٘١چ ٙٞذٞز ا ٚ٧اؾُٞض ،ٟضئ٧یب ٦٧ثیسا ٝ ٖ٨ٛاظ پیبضٟ
قس ٙظٛز٨ط ظٗب٢ٛ ٙطاؾ ٝ ٖ٨حٌٖ ظٗبٝ ٙاهؼ ٦ضا ثط ظٗب ٙضئ٧ب ربض.ٖ٨ٌٜٛ ٥
ٖ١اظ ا ٚ٧زؾت اؾت آ٧بت پب٧ب ٦ٛؾٞضٗ ٥ٟبئس ٟیی ً ٠زض پبضٛ ٥ٟرؿت اٞٛ ٚ٧قتبض شًط آ ٙضكت یی ً ٠ذساٛٝس اظ ػ٨ؿ ٦پطؾ٨س« :تٞ
ثٞز ٠ً ٥ثٗ ٠طزٕ ُلت ٦ت ٞضا ٗ ٝبزضت ضا ث ٠ذسا ٦٧ثطُ٨طٛس» ٝػ٨ؿ ٦رٞاة زاز« :ؾجحبٙاهلل زض ذٞض ٗ٨ٛ ٚؿت ًٛ ٠بحن ثِ .ٖ٧ٞاُط
ُلت ٠ثٞزٕ ت٦ٗ ٞزاٛؿت٢ٛ ٝ »... ٦ب٧تبً ذساٛٝس ٗ٧ُٞ ٦س« :ا ٚ٧ضٝظ ٥اؾت ً ٠نسم نبزهب ٙث ٠آٛیب ٙؾیٞز ذٞا١یس ثركی٨س .ثیبؽ١یب ثیب
٢ٛط١ب ٥ضٝا ٙربٝزا ٠ٛزض اذت٨بضقب ٙاؾت ٠ً »...زض آ ٙظثبُ ٙلت٧ُٞ ،ُٞٝب ػٞو ٗ٦قٞز ٝاظ ٗبي ٦ثٗ ٠ؿتوجْ ٗ٦ضٝز.
ٖ١چ ٚ٨ٜاؾت آ 172 ٠٧اظ ؾٞض ٥ٟاػطاف ً ٠اظ ػزب٧ت ٝػ٧ٞهبت آ٧بت هطآ ٦ٛاؾت.
« ٝهت ٠ً ٦ذساٛٝس كطظٛسا ٙث٦ٜآزٕ ضا اظ پكت ث٦ٜآزٕ ث٨ط ٙٝآٝضز ٝآٛب ٙضا ث ٠ذٞزقبٛ ٙكب ٙزاز (٧یب ثیط ذٞزقیبُ ٙیٞاُ ٟطكیت) ٝ
پطؾ٨س« :آ٧ب ٗ ٚذسا ٥ق٘ب ٨ٛؿتُٖ ٠٘١ ،لتٜس :ثُٔٞ ٦ا٦ٗ ٦١ز١ ٠ً ٖ٨١ؿت .٦چً ٚ٨ٜطز تب ضٝظ ه٨بٗت ٨٧ِٞٛس ٗب اظ ا ٚ٧اٗط ث٦ذجط
ثٞز٧ ٖ٧ب ثِ٨٧ٞس ً ٠پسضا٘ٛبٗ ٙكطى ثٞزٛس ٗ ٝب ٖ١كطظٛسا ٙآ١ٙب ثٞزٗ . ٖ٧ب ضا ًٛ ٠جب٧س ثُٜ ٠ب ٟآ ٙثبَُْطا٧ب١ ٙالى ً.»٦ٜ
ا٘١ ٚ٧ب ٙػ٢س آؿت ٝػبٖٓ شض٘ اؾت ً ٠زض ضٝا٧بت ٝازث٨بت اؾالٗ ٦ثسا١ٙب اقبضات كیطاٝا ٙضكتی ٠اؾیت .ذساٛٝیس زض ٌٗیب ٝ ٦ٛظٗیب٦ٛ
ٛبٗؼٔ ٕٞاظ آزٗ٨عازُبٜٞ١ ٠ً ٦ٛظ زض پكت پسضاٜٛسُٞ ،ا ٦١ثط ذسا ٦٧ذٞز َٗٔ٦جس « ٝآؿتٔ» ٗ٧ُٞ٦س «(.آؿت ثیطثٌُِّٖ؟» آ٧یب ذیسا٥
ق٘ب ٨ٛؿتٖ؟) ٝآٛبُٞ ٙاٗ ٦١خجت ٗ٦زٜ١س .اٌٗ ٚ٧ب ٙضئ٧ب ،٦٧ػبٖٓ شض٘ (ػبٖٓ ٗٞضچِب )ٙاؾت چطا ً ٠ث ٠تهط٧ح ضٝا٧بت ،آزٗ٨عازُب ،ٙاظ
كطٌ ًخطت ًٞ ٝچٌ ٦چٞٗ ٙٞضچِب ٙزض آ ٙحبيطٛس ٛ ٝسا ٥حن ضا ثُٞ ٠ـ رب٦ٗ ٙقٜٛٞس ٝث ٠ظثب ٙزّ پبؾد ٜٗ٧ُٞ٦س.
ػزت ٨ٛؿت اُط ٗلؿ٘طا ٙزض تلؿ٨ط ا ٚ٧آ ٥ ٠٧ضٗع ٝ ٥ضئ٧ب ،٦٧ؾرٜب ٙػز٨ت ثِٜ٧ٞس ٝت٨ط ُُ٘ب ٙزض ً٘یب ٙتإ٧ٝیْ ٜ٢ٛیس ٝزض تیبض٦ٌ٧
تبض٧د ض١ب ًٜٜس.ربضاهلل ظٗركط ٥زض تلؿ٨طًكّبف آ ٙضا ٌ٧ؿط ٟاظ رٜؽ ت٘خ ٝ ْ٨تر٨ُ٦ٗ ْ٨٨طز ٧ُٞ٦ٗ ٝس :ذساٛٝس چٜیسا ٙزال٧یْ
ٝقٞا١س ػ٘٨ن ثط ٝحسا٨ٛت ذٞز زض ػ٘ن ػو٢ٛ ّٞبز ٟاؾت ً »٦٧ُٞ« ٠اظآٛب ٙپطؾ٨س ٟآ٧ب ٗ ٚذسا ٥ق٘ب ٨ٛؿتٖ ٝآٛیب١ ٙیٖ «ُی»٦٧ٞ
پبؾد زازٟاٛس ً ٠ثٔ١ ٦ؿتٝ .٦ػالَٗ ٠جبَجب ٦٧زض تلؿ٨طآ٘٨عا ٙثب نؼٞز ثٛ ٠طزثب ٙكٔؿل ،٠ػبٓ٘ٗ ٦وسٕ٘ ثط ر٢ب ٙاٛؿب ٦ٛضا ًی ٠ظٗیبٝ ٙ
ٌٗبٝ ٦ٛضاء ٗبز٘ ٟزاضزٗ ،وبٕ تحون اُٞ ٚ٧اُ ٝ ٦١لتٝ ٥ُٞٝاهؼ ٠ٛ( ٦تر٦ٗ )٦ٔ٘٨زاٛسٗ .لؿ٘طا ٙزِ٧ط چ ٙٞاٗبٕ كرط ضاظ ٝ ٥قًٞبٝ ٦ٛ
َجطٞٗ ،٥ايؼ٨ٗ ٦ب ٙا ٚ٧ز ٝزاضٛس ٝاٗبٕ كرط ثبالذم پؽ اظ شًط آضاء ٗؼتعٓ ٝ ٠اقبػط ٟزض٧ی ٚثیبة ،ضا ٟؾی ٦ٗٞضا ثیطا ٥زضى ٝحیْ
ٗؼًالت ا ٚ٧آ ٠٧پ٨ك٢ٜبز ًٜٗ٦س ٝث ٠ار٘بّ اظ آ ٙزضُٗ٦صضز ٝآ ٙهبئْ قس ٙثٝ ٠رٞز اضٝاح هجْ اظ ارؿبز اؾت.
ك٨ى ًبقب ٦ٛزض تلؿ٨ط نبك ،٦ثط ذالف قٗ ٥ٟٞ٨طؾٗٞف ،زؾت ث ٠تإ٧ٝالت ثؽ ؿط٧ت ٗ٦ظٛس ٝحت ٦اظ ًٔ٘ ٥٠ظَ٢ط (پكیت) ١یٖ
ُ٦٘ٛصضز ٝآ ٙضا ثب ظٞ٢ض ٖ١ض٧كًٜ٦ٗ ٠س تب اظ ٗبز٘ ٥ٟا٧ی١ ٚیٖض٧كیِ ٦نیٞضتٗ ٦ؼوی ّٞثیطا ٥ػیبٖٓ ٗٞضچِیب ٙثتطاقیسٗ .یال
ؾُٔبٙػُٜٔ ٦بثبز ٖ١ ٥زض ث٨ب ٙآؿؼبز ٣ػال ٟٝثط آزٕ اثٞآجكط ،آزٕ١ب ٥زِ٧ط ٗخبٓ ٝ ٦رجطٝت ...ٝ ٦پ٨ك٢ٜبز ًٜٗ٦س تب ٛؿْ١بقب ٙضا
ثتٞا ٙاظ پكتقب ٙث٨طً ٙٝك٨س ٖ٘ٔ١ ٝرطّا.
ضئ٧ب ضا ثب ث٨ساض ٥ثطآٗ٨رت ٝ ٚظٗب ٝ ٙػّٔ٘٨ت ضئ٧ب ٦٧ضا ٝاهؼ ٝ ٦رس٘ٞ٘ٔٗ[ ٥ؼ] پٜساقت ،ٚقب١س ٥قی٨طٚ٧تیط اظ ا٧یٛ ٚیساضز .آجتیً ٠ی٠
كطظٛسا ٙث ٠ز٨ٛب ٨ٛبٗس ٟضا اظ پكت پسضا ٙث ٠ز٨ٛب ٨ٛبٗسقب ٙث٨ط ٙٝآٝضز ٙیی ث ٠كطو اُٛ ٠ًٚ٧ل ٠آزٗ ٦زض پكت ثبقس! ٝث ٠كطو آ٠ًٙ
آزٗ٨ب ٙث٠ضاؾت ٦كطظٛسا ٙآزٕ اؾُٞضٟا ٥ثبقٜس یی ٝثب آ١ٙب ؾرُ ٚلتٛ ،ٚبٗؼوٛ ٝ ّٞبٌٗ٘ ٚاؾت ٝظٛز٨ط ظٗب ٙضا پبضٗ ٟیًٜ٦یس ٝ
ضقت ٥٠ػّٔ٘٨ت ُٗ٦ؿٔس ٝآٜ٧س ٟضا ثُ ٠صقت ٦ٗ ٠ثطز ٝآ ٙضا ثبٝض ٌٛطزٗٝ ٦ٛحتبد تإًٜ ٦ٗ ْ٧ٝس .اٗب ٚ٨٘١حبزح ٠ضا ث٘١ ٠ی٨١ ٚ٨ئیت
ٗحبّ ،ثْ نسثبض ٗ٨٢تتط ٗ ٝحبّتط ،زض ضئ٧ب ٗ٦تٞا ٙز٧س ٝثبٝض ًطز.
ُطچ ٠ا ٚ٧آٗ ٠٧لؿ٘طا ٙضا حوّبً ث ٠تؼت اكٌٜس ٟاؾت اٗب ثبضُطا ٙتٌّٔلبت تلؿ٨ط ٥ضا اظ زٝـ آٗ ٙلؿ٘طاٌٗ ٙطّٕ ث ٠ضاحتٗ ٦ی٦تیٞا ٙكیطٝ
٢ٛبز ٗ ٝح٘٘س(ل) ضا زض ٛظط آٝضز ً ٠زض ضئ٧بٝ ٥ح٨بٗ ٝ ٦ٛحبّاٛس٧ف ذ٧ٞف ،كبضؽ اظ ظٗبٌٗ ٝ ٙیب ،ٙكطظٛیساٝ ٙالزت ٨ٛبكتی ٥ ٠آزٕ ضا
چٞٗ ٙٞضچِب٦ٗ ٦ٛثٜ٨س ً ٠نسا ٥ذسا ضا ٗ٦قٜٛٞس (آَؿتٔ) ٝپبؾد ا ٝضا ٜٗ٧ُٞ٦س (ثٔ .)٦اٗ ٚ٧وبٕ ٠ٛهجْ اظ ذٔوت اٛؿیب ٙاؾیت ٝ
٠ٛثؼس اظ آ ٠ٛ !ٙزض ا ٚ٧ػبٖٓ اؾت ٠ٛ ٝث٨ط ٙٝاظ آ .ٙثٌٔ ٠زض ضئ٧ب ٦٧اؾت ربٛساض ٝپطٛوف ٝذ٨بّ ٝ ،كبضؽ اظ ػٞاضو ػبٖٓ ث٨ساض ٝ ٥ظثبٙ
ٝظٗب ٙآ ٝ !ٙث ٠هٔ٧ٝ ّٞؿ ٙٞكٓٞت ٦ٌ٧ ،اظ ٗحووبٛ ٙظط ٠٧ازث٨بت ٠٘١« :چ٨ع زض ا ٚ٧زاؾتب ٙحو٨وت زاضزِٗ ،ط ًّْ آ]64[»!ٙ
هه ٤آكطٜ٧ف آؾ٘ب١ٙب ٝظٗ ٚ٨زض قف ضٝظ ٨ٛع اظ اٗ ٚ٧و ٠ٓٞاؾت .زض هطآ٠٘١ ٙرب ث ٠تجغ تٞضات ،ؾر ٚاظ قف ضٝظ ٟثٞز ٙآكیطٜ٧ف
ٗ٦ضٝز [زض اٝؾتب ٖ١چ ٚ٨ٜاؾت] یی تب رب ٠ً٦٧پبضٟا ٥اظ ٗلؿ٘طا ٙچ ٙٞؾ ٦َٞ٨تؼً ٚ٨٨طزٟاٛیس ًی ٠آكط٧یس١ٟیب ٥ضٝظ زٝقیٜج٠
ًساٜٗس ٝضٝظ ؾ٠قٜجً ٠سإ یی ِٗط زض آ٧بت آؿبظ ٚ٧ؾٞض ٣كهّٔت ً ٠تؼساز ا ٚ٧ا٧بٕ ث١ ٠كت ٗ٦ضؾسٗ ]65[.لؿ٘طا ٙر٢س ًطزٟاٛس ً٠
ثب ٜٗسضد ًطز ٙثؼً ٦اظ ا٧بٕ زض ثؼى زِ٧ط ،تؼساز ضا ث ٠قف ثطؾبٜٛس .كرط ضاظ ٖ١ ٥چًٜ٦ٗ ٚ٨ٜیس ،اٗیب ثحیج تیبظٟا ٥ضا ثی٨ٗ ٠یبٙ
ًٗ٦كس ٦ٗ ٝپطؾس :زض ا ٚ٧آ٧بت آؾ٘ب١ٙب پؽ اظ ظٗ ٚ٨ذٔن قسٟاٛس ،زض حبٓ ٠ً٦زض آ ٤٧ؾ٦إ ؾٞضٛ ٣بظػبت ٗ٧ُٞ٦سٓٝ« :آْإَضٕوٓ
ثٓؼٕسٓ شَٰٓٙيٓ زٓحٓبٓ١ب» (ذساٛٝس پؽ اظ ثٜبًطز ٙآؾ٘ب١ٙب ظٗ ٚ٨ضا ُؿتطز) ً ٠ظب١طاً حیبً ٦اظ تٜبهًی ٦اؾیت .آُٙیب ٟپبؾید ثؼًی ٦اظ
ٗلؿ٘طا ٙضا ٗ٦آٝضز ًُ ٠لت٠اٛس ثٔ ،٦ا ّٝذساٛٝس ظٗ ٚ٨ضا آكط٧س ٝپؽ اظ آ ٙآؾ٘ب ٙضا ٝؾسؽ زٝثبض ٟث ٠ؾطاؽ ظٗی ٚ٨آٗیس تیب آ ٙضا
پًٜ ٚ٢س ٝثِؿتطز (زحٞاالضو).
اٗبٕ كرط ،اٗب ،ا ٚ٧پبؾد ضا ٦٘ٛپؿٜسز ٝآ ٙضا ث ٠چبٓف ٗ٨ُ٦طز ٝب ٙهٔتٓ هٔتٔ ١ب ٥ثؿ٨بض زض ٗ٨ب٦ٗ ٙآٝضز ٢ٛ ٝب٧تیبً ١یٖ ٗؿیئٔ ٠ضا
ث٦رٞاة ض١ب ًٜٗ٦س!
حنّ ا ٚ٧اؾت ً ٠پ٨ف ٝپؽ قس ٙآؾ٘ب ٝ ٙظٗ ٚ٨زضذٔوت رع ثب تٞؾْ٘ ث ٠ضئ٧ب ٦٧ثٞز ٙظٗب ٙآكطٜ٧ف حّْ ٗوٜؼ ٦پ٨یسا ٘ٛیًٜ٦یس ٝ
زّثؿت ٚث ٠اكؿب١٠ٛب ٦٧چُ ٙٞؿتطزٟقس ٙظٗ ٚ٨اظ ظ٧ط ذبً ٤ٛؼج٧ ٠ب اظ ظ٧ط نرطٟا ٥زض ث٨تآ٘وسؼ ،آة زض ١بًٞ ٙٝث٨س ٙاؾت.
َٞٚ٨٘١ض اؾت هه١»ٕٞ٧« ٤ب ٥قفُب ٤ٛآكطٜ٧ف ً ٠آ٧ب اظ رٜؽ ا٘٧بٕ ١لت٠اٛس ٧ب ثٗ ٠ؼ ٦ٜضٝظ١ب١ ٥عاضؾبٓ٧ ]66[٠ب ثٗ ٠ؼُٔٗ ٦ٜن
زٝضٗ ٝ ٟس٘ت؟ ١ط ٧ي اظ آ١ٙب اقٌبٓ ٦زاضز ً٘ ٝتطٜ٧ف ا ٚ٧اؾت ً ٠هجْ اظ ٝرٞز ٗبز٘ ،ٟظٗب٦٘ٛ ٙتٞاٛس ٝرٞز زاقت ٠ثبقیس چی٧ ٠یي
ضٝظ چ٧ ٠ي هط !ٙاٗب ُ ٦٧ٞحبرت ث ٠تٌّٔق ٨ٛؿت .ا ٚ٧ضٝظ١ب ٗ٦تٞاٜٛس ٚ٨٘١ضٝظ١ب١ ٥لت ٠ثبقٜس .زضؾت اؾیت ًی ٠هجیْ اظ ذٔویت
آؾ٘ب١ٙب ٝظٗ ،ٚ٨ضٝظ ٝ ٥قجٗ ٝ ٦ب ٝ ٦١ؾبٓ ،٦ثْ ظٗبٛ ٦ٛجٞز ٟاؾت تب ظطف ذٔوت آؾ٘ب١ٙب ٝظٗٝ ٚ٨اهغ قٛٞس ،اٗب اٗ ٚ٧حبؾجبت
ٗتؼّٔن ث ٠ػبٖٓ ث٨ساض ٥اؾت ٝزض ظطف ضئ٧ب ،ا ٠ُٛٞ ٚ٧پ٨ف ٝپؽ قس١ٙبٗ ،تً٘٘٨١ ٚچ تٜبهى ظٗب٨ٛ ٦ٛؿت.
ثطاٛ ٥بٝاهؼ ٦ثٞز ٙظٗب ٙزض ضٝا٧ت هطآ٨١ ،٦ٛچ آ٠٧ا ،٥چ ٙٞآ 47 ٤٧ؾٞض ٣حذ ،حز٘٨ت ٝزالٓت ٝنطاحت ٛساضز ً٧ُٞ٦ٗ ٠یس٧« :یي
ضٝظ ذساٛٝس ٗؼبزّ ١عاض ؾبّ ق٘بؾت» .اظ ا ٚ٧ر٘ٔ ٠چ ٠ثب٧س ك٨٘٢س؟ آ٧ب ذساٛٝس هطاضزاز ٥ثب ذٞز (٧ب ثب ٗالئي) ًطز ٟاؾت ً٧ ٠ي ١عاض
ؾبّ ظٗ ٦ٜ٨ضا ٧ي ضٝظ ضثٞث ٦ثرٞاٛس٘١ ،چٜبٗ ٠ً ٙب آزٗ٨ب٧ ٙي ١عاض ً ٞٔ٨ضا ٧ي تُ٦ٗ ٚذٞاٖ٨ٛ؟ ٧ب ر٢یب١ ٦ٛؿیت ًی٧ ٠یي ضٝظـ
(٧ؼ 24 ٦ٜؾبػتف) ٗؼبزّ ١عاض ؾبّ ٗبؾت؟ ِٗط ٗ٦قٞز ً ٠زض ر٢بَ ٙج٨ؼت٧ ،ي اٗتساز ظٗب ٦ٛزاقت ٠ثبق ٖ١ ٠ً ٖ٨ث٨ؿت ٝچ٢بض
ؾبػت ثبقس ١ ٖ١عاض ؾبّ؟[ِٗ ]67ط ا ٠ًٚ٧ثِ ٖ٨٧ٞػبٓ٘١ ٦ؿت ٝضا ٥ػبٖٓ ٗبزَ٘ ٝ ٟج٨ؼت ً٧ ٠ي ضٝظـ ٗؼبزّ ٧ي١یعاض ؾیبّ ٗیب
ٗ٦قٞز ٠ً ،ا ٖ١ ٚ٧كطو ثبَٔ ٦اؾت چ ٙٞر٢ب ٙثطتط اظ َج٨ؼت ،ر٢ب ٙثطتط اظ ظٗب١ ٖ١ ٙؿت ٓ ٝصا ا٧ی ٚز ٝػیبٖٓ ه٨یبؼ ٛبپص٧طٛیس.
ٗٗ٦بٛس ً ٠ظٗب ٙضا ؾٞثػًت٨ً ٝ ٞ٨لٛ ٝ ٦ؿج ،ٖ٨ًٜ ٦چٜب ٠ًٙثؿ٨بض ٥اظ ٗلؿ٘طاً ٙطزٟاٛس ٝ ،ثِ٧ ٖ٨٧ٞي ضٝظ ػیصاة آ٢ی ٦اظ ح٨یج
قس٘ت ٗ ٝكوّت ثبٛساظ١ ٟعاضؾبّ ٗكوّت ز ٥ٞ٨ٛاؾت (٘١چٜب٧ ٠ً ٙي قت هسض ً٨لبَ ً٘٘ ٠ٛبَ ثطاثط ١عاض ٗب ٟاؾیت) ٧ؼٜی ٦ضٝظ ٘١یب ٙضٝظ
ث٨ؿت ٝچ٢بض ؾبػت ٠اؾت اٗ٘ب ٘١چ١ ٙٞعاض ؾبّ حؽ ٗ٦قٞز ،چ ٙٞضٝظ١بَٞ ٥ال١ ٦ٛزط ٝكطام زض ه٨بؼ ثب قت١بًٞ ٥تبٝ ٟنبّ!
ُطچ ٚ٨٘١ ٠تلؿ٨ط ؾٞثػًتٛ ٝ ٞ٨ؿج ٦اظ ظٗب٦ٗ ٖ١ ٙتٞاٛس ظٗب ٙضا ؿ٨طٝاهؼًٜ ٦س ًٞ ٝتیب ٝ ٦١ثٜٔیس ٥ك٨عٌ٧ی ٦ضا اظ آ ٙثؿیتبٛس ،اٗیب
ٗوجّٞتط ٘١ب ٙاؾت ً ٠ثِ ٖ٨٧ٞضٝظ ضثٞث ٦زض ضئ٧ب ثطاثط ٧ي١عاض ؾبّ اؾت ٝ ،آ ٙضا زض ذٞاة ثب٧س آظٗٞز ١ ٝعاض ؾبّ ١یٖٛ ،ی ٠ػیسز٥
حبثت ،ثٌٔ ٠حبً ٦اظ ٧ي حبٓت ٌٗ٘ ٚاؾتٝ .آّب چٜب ٠ً ٙنسضآس ٚ٧ق٨طاظ ٥آٝضز َّٞ ،ٟضٝظ ه٨بٗت ُبًٞ ٟتب ٟاؾت چی٧ ٙٞیي چكیٖ
ث ٖ١٠ظزً٘ٔ( ٙحِ ثبٓجهط) ُ ٝب١ ٟعاض ؾبّ اؾت[ُ ٝ ]68ب ٟپٜزب١ٟعاض ؾبّ ٝ ...ا١ٚ٧ب ٠٘١زض ضئ٧بٗ ٥ح٘٘س(ل) زض ًٜبض ١یٖ ذیٞـ
ٗٛ ٦كٜٜ٨س ،ثٛ٦عاػ ٝ ٦ث٦تعاح٘:٠ً ،٦
ازاٗ ٠زاضز...
ٜٗبثغ ٝپبٞٛقت ١ب
------------------------------
[ٞٗ] . 1الٛب رالّآسٗ ٚ٧ح٘س ثٔرٗ ،)٥ٞٓٞٗ( ٦خٗ ٥ٜٞؼ ،٥ٜٞاٛتكبضات ػٔ٘ ٝ ٦كط ،٦ِٜ١ت٢طا ،1386 ٙزكتط ؾ 4724 /ٕٞی .4725
[] . 4پٞضٛبٗساض٧ب ،ٙتو ،٦ضٗع ٝزاؾتب١ٙب ٥ضٗع ٥زض ازة كبضؾ ،٦ل 320؛ ثٛ ٠وْ اظ اثٚؾٜ٨ب ٝت٘خ ْ٨ػطكب ٦ٛنم 28ی .34
[ٞٗ] . 6الٛب رالّآسٗ ٚ٧ح٘٘س ثٔر ،)٥ٞٓٞٗ( ٦ؿعٓ٘٨بت ق٘ؽ تجط٧عٗ ،وسُٗ ،٠عٜ٧ف ٝتلؿ٨طٗ :ح٘٘سضيب قل٨ؼً ٦سً ،٦ٜت٢طا ٙؾیرٚ
،1387ؿعّ ق٘بض ،403 ٟد 1ل .605
[ ٠ُ] . 12چ ٚ٨ٜثٜ٘ب٧س ٠ُ ٝيس٘ ا / ٚ٧رع ً ٠ح٨طاٛ ٦ٛجبقس ًبض زٚ٧
[] . 13قطح اٗ ٚ٧و ٠ٓٞضا زض ٗوبٓ« ٥٠ا٘٧ب ٝ ٙح٨طت» ث ٠تله ْ٨آٝضزٟإٛ .ي :كطث٠تط اظ ا٧سئٞٓٞغ ،٥نطاٌ ،ت٢طا.1380 ٙ
[] . 18آٞاهؼ18 /٠ی 19؛ ثِإًَْٓٞاةٍ ٓٝؤَثٓبضِ٧نَ ًَٓٝإْؼٍ ٗٓٗ ْٚٙؼٍٚ٨ٙ؛ال ٔ٧هٓسّٓػٔ َٙٞػٓٓ٢ْٜب ٓٝال ْٜٔ٧عِكُ.َٙٞ
[] . 29آٜؿبء165 /؛ ضٔؾًٔٔب ٗٔجٓكّٙطِْٜٔٗٓٝ َٚ٧صٙضِٙٓ َٚ٧ئََّٔب َّٜٔٙٓ ٌَُٙٞٓ٧بؼِ ٓػَٔى آَّٔ ٙ٠حٔزّٓ ٌ٤ثٓؼٕسٓ آطُّؾِْٔ ٰ ًَٓٝب َٙآَّٔ ٔ٠ػٓعِ٧یعًا حٌٖٓ٘٨ٙیب .اػیطافٓٝ :172 /بِشْ
ؤَذَصَ ضٓثّٔيٓ ٗٓ ٚٙث ٦ٜٙآزٕٓٓ ٗ ٚٙظُٞٔ٢ضِ ٕٖٙ١شُضِّّٓ٧تَٓٝ ٕٖٔ٢ؤَقْٓ٢سٓٓ ٕٖٔ١ػَٔى ؤَٛلُؿ ِٕٖ٢ٙؤََٓؿٕتٔ ثِطَثٌُِّٖٕ هَبُٓٞاْ ٓثَٔى قَِ٢سَٕٛب ؤَ ٙتَوُُٞٓٞاْ ٕٕٓٞٓ٧آْوٓ٨ٙبٗٓ ِ٤بَِّٛب ًَُّٜیب ػٓیٓ١ ْٚیصَا
ؿَبك.َٚ٨ٙٔٙ
[] . 32آتحط 8 /ٖ٧؛ ٓ٧بؤَٓ٢ّٔ٧ب آَّص َٚ٧ٙآُٜٗٓٞا تُٞثٔٞا بَِٓى آَّٔ ٙ٠تَٕٞثَٓٛ ً٤هٔٞحٖب.
[] . 33آّٜٞض21 /؛ ٓ٧ب ؤَٓ٢ّٔ٧ب آَّص َٚ٧ٙآُٜٗٓٞا ال تَتَّجِؼٔٞا ذُُُٓٞات ٙآكََُّٕ٨ب.ِٙ
[ٛٞ٧] . 34ؽ100 /؛ ٓٗٓٝب ًَبَٜٙٓ َٙلْؽٍ ؤَ ْٙتُاْٗ َٚٙبَِّٓب ثِةِشْ ِٙآَّٔ.ٙ٠
[] . 36آتٌ٧ٞط29/؛ ٓٗٓٝب تَكَبءٔ َٙٝبَِّٓب ؤَٓ٧ ْٙكَبءٓ آَّٔ ٔ٠ضٓةّٔ آْؼٓبَٓ٘.َٚ٨ٙ
[] . 38الف ػكن ٠ُٔ ٝاظ ٧بض ظ ٦١الف زضٝؽ /ػكوجبظا ٙچٗ ٚ٨ٜؿتحن ١زطاٜٛس
[] . 39ذلت ٠اظ احٞاّ ز٨ٛب ضٝظ ٝقت /چ ٙٞهٖٔ زض پٜز ٥٠تؤ٨ت ضة٘
[] . 40آٜؿ٘بء 78 /ی 79؛ ٓٝبِ ْٙتُهٙجٕ ٕٖٔ٢حٓؿٓٓ٧ ٌ٤َٜوُُٞٓٞا ٓ١ص ْٚٙٗ ٟٙٙػْٜٙس ٙآَّٔٓٝ ٰ ٙ٠بِ ْٙتُهٙجٕ ٕٖٔ٢ؾِّٓ٨ئَٓ٧ ٌ٤وُُٞٓٞا ٓ١ص ْٚٙٗ ٟٙٙػْٜٙسٙىٓ ٰ هُْْ ًُیٌّْ ٗٙی ْٚػْٜٙیسٙ
آَّٔ ،ٙ٠كَ٘ٓبِّ ٓ١آَُبء ٙآْوََٓ ِٕٕٞب ٌَٓ٧بزٔٓ٧ َٙٝلْوَ َٙٞٔ٢حٓس٧ٙخًب؛ ٗٓب ؤَنٓبثٓيٓ ٗ ْٚٙحٓؿٓ ٍ٤َٜكَ٘ َٚٙآَّٔٓٗٓٝ ٰ ٙ٠ب ؤَنٓبثٓيٓ ٗ ْٚٙؾِّٓ٨ئَ ٍ٤كََ٘ٛ ْٚٙلْؿٙيٓ...
[] . 41آٜؿ٘بء 82 /؛ ؤَكََٔب ٓ٧تَسٓثّٓطُ َٙٝآْوُطْآًَ َٕٞٓٓٝ ٰ َٙب ْٚٙٗ َٙػْٜٙس ٙؿَٕ٨طِ آََّٔٓٞٓ ٙ٠رٓسٔٝا ك ٙ٠٨ٙاذْتَٔٙبكًب ًَخ٨ٙطًا.
[] . 42آٜحْ .40 /آجتٗ ٠لؿطا ٦ٛچ ٙٞربضاهلل ظٗركطً ٥بضثطز اٝ ٚ٧اغ ٟضا ًبٗال ت٘خ ٝ ٦ٔ٨تر ٦ٔ٨٨زاٛؿت ٠اٛس.
ُط ت ٖ٧ُٞ ٦٧ٞت ٞضا ُب١ /ٖٜٗ ٦١ط چ ٖ٧ُٞ ٠اكتبة ضٝقٖٜ
[] . 48آ٘بئس64 /ٟ؛ ٓٝهَبَٓت ٙآْٞٔ٢ٓ٨زٔ ٓ٧سٔ آَّٔٓٗ ٙ٠ـُْٔ ٰ ٌ٤َٓٞؿَُّٔتٕ ؤَٕ٧سُٓٓٝ ِٕٖ٢٧ٙؼُٜٞٙا ثِ٘ٓب هَبُٓٞا ٰ ثْْٓ ٓ٧سٓآٗ ٟٔجٕؿََٔٞتَبْٜٔ٧ ِٙلٙنُ ًَٕ٨قٓ ٓ٧كَبءٔ...
[٘١] . 50ب ،ٙزكتط ز.3796 /ٕٝؾرٞٗ ٚالٛب آجت ٠زضثبض ٟػٔ٨ت زض َج٨ؼت اؾت اٗب آٛچ ٠نبحت ا ٚ٧هٖٔ زٛجبّ ٌٜٗ٨س ؿ٨جت اٗ ٚ٧لٕٞ٢
زضضٝا٧ت هطآ ٦ٛؾت.
[] . 52آحكط24 /؛ ٓٞٔ١آَّٔ ٔ٠آْرَبٓٙنُ آْجٓبضِتُ آْ٘ٔهِّٓٞضٔ ٰ َٓ ٔ٠آْإَؾٕ٘ٓبءٔ آْحٔؿَٕٜىٰ ٰ ٔ٧ؿٓجِّحٔ َٓٓٗ ٔ٠ب ك ٦ٙآؿّٓ٘ٓبٓٝاتٓٝ ٙآْإَضٕوِ ٰ ٓٞٔ١ٓٝآْؼٓعِ٧عُ آْحٌٓ.ٖٔ٨ٙ
[] . 53االػطاف180 /؛ ٙ٠َّٔٙٓٓٝآْإَؾٕ٘ٓبءٔ آْحٔؿَٕٜىٰ كَبزٕػٔ ٟٔٞثِٓ٢ب ٰ ٓٝشَضٔٝا آَّصْٔٔ٧ َٚ٧ٙحٙسٔ َٙٝك ٦ٙؤَؾٕ٘ٓبئ ٰ ٙ٠ٙؾٓٔ٨زٕعَٓٗ َٕٙٝب ًَبُٞٛا ٓ٧ؼُٕ٘ٓٔ.َٙٞ
[] . 58آ٘ؼبضد4 /؛ تَؼٕطُدٔ آَْ٘ٓٔبئٓٝ ُ٤ٌَٙآطُّٝحٔ بَِٓ ٙ٠ٕ٨كًَ ٍٕٕٞٓ٧ ٦ٙبٙٗ َٙوْسٓاضٔ ٟٔذَٕ٘ؿ َٚ٨ٙؤَْٓقٓ ؾٓ.ٍ٤َٜ
[] . 59تلؿ٨ط ًكّبف ،ربضاهلل ظٗركط ٝ ٥تلؿ٨ط ٗلبت٨حآـ٨ت اٗبٕ كرط ضاظ.٥
[ٜٗ] . «61ظٞض اظ ػطٝد ٗالئٌ ٝ ٠ضٝح ث ٠ؾٞى ذسا زض آ ٙضٝظ ،ضرٞع آ١ٙب اؾت ث ٠ؾٞى ذساى تؼبٓى زض ِٜ١بٗى ً ٥٠٘١ ٠ػیبٖٓ ثی٠
ؾ ٥ٞا ٝثطُٗ٦طزٛس ،چ ٙٞضٝظ ه٨بٗت ضٝظى اؾت ً ٠اؾجبة ٝ ٝؾبئٍ اظ ثٗ ٚ٨ى ضٝز ٝضٝاثٍ ث ٚ٨آ٢ٛب ٝثٗ ٚ٨ؿججبتكبٗ ٙطتلغ ُٗ٦طزز
ٗ ٝالئٌٝ ٠ً ،٠ؾبئٍ ٗ ًْٞثط اٗٞض ػبٖٓ ٝحٞازث ١ؿتى اٛسِٜ١ ،بٗى ً ٠ؾجج٘٨ت ث ٚ٨اؾجبة ٗ ٝؿججبت هُغ ُطزز ٝآ ٙضا ذساٛٝس ظاْ٧
ُطزاٛس ٠٘١ ٝث ٠ؾٞى ا ٝثطُطزٛس آ١ٙب ٨ٛع ثط ٗىُطزٛس ٝثٗ ٠ؼبضد ذٞز ػطٝد ٗىًٜٜسٗ ٠٘١ ٝ .الئٌ ٠پ٨طاٗ ٙٞػیطـ پطٝضزُبضقیب ٙضا
كطا ٗ٨ُ٦طٛس ٝنق ًٗ٦كٜس٘١ .»...ب.ٙ
[] . 62شًط ا ٚ٧ذبَط ٟثٜٗ٦بؾجت ٨ٛؿت ًٝ ٠هت ٦نبحت آ٘٨عا ٙث ٠ؾبّ 1356ذٞضق٨س ٥ثیطاٗ ٥ؼبٓزی ٥٠تِٜیٛ٦لیؽ ٝضػكی٥٠
زؾت ثٜٓ ٠س ٙآٗس ٝنبحت ا ٚ٧هٖٔ ثٗ ٠ست ٧ي ٗبٗ ٟؼبقط ٗ ٝتطرٖ ٝثطذٞضزاض اظ ٛؼ٘ت ٗهبحجت ثیب آ ٙثعضُیٞاض ثیٞز ،ضٝظ ٥اظ ٥ٝ
پطؾ٨س :چطا ق٘ب ثط ثرف ٗؼبز اؾلبض اضثؼ ٠نسضآس ٚ٧ق٨طاظ ،٥حبقٜٞٛ ٠٨قت٠ا٧س؟ رٞاة ا ٚ٧ثٞز ًٗ ٚٗ :٠النسضا ضا ٧ي آذٛٞس چ٨عكٖ٢
ٗ٦زا ٠ٛ ٝ ٖٛث٨كتط! پ٨سا ثٞز ً ٠اظ پبؾد نط٧ح ُٗ٦ط٧عز ٝزض ػ ٚ٨حبّ آضاٗ ٥ؼبزقٜبؾب ٥٠ٛنسضآس ٚ٧ضا ًٞٗ ٠رت تٌل٨ط ا ٝقس ٟثٞز،
ٛلًٜ٦٘ٛ ٦س.
[] . 63االػطاف11/؛ َٓٓٝوَسٕ ذََٔوَْٜبًُٖٕ حُّٖٓ نّٓٓٞضَٕٛبًُٖٕ حُّٖٓ هَُْٜٔب َْٓٔٓ٘ٔٙبئ ِ٤ٌَٙاؾٕزٔسٔٝا ٓٙأزٕٓٓ كَؿٓزٓسٔٝا بَِّٓب بِثٕٔ٨ٙؽٓ َٖٕٓ َٚٙٗ ٌُْٚٓ٧آؿّٓبرِس.َٚ٧ٙ
[] . 64ضٓٝ ٠ٛيٛ ،ظط ٠٧ازث٨بت ،تطر٘ ٠ي٨بء ٗٞحس ٝپط٧ٝع ٗ٢برط ،ت٢طا ٙاٛتكبضات ػٔ٘ٝ٦كط ،1382 ،٦ِٜ١ل .242
[] . 65كهّٔت 8 /ی 12؛ ( ،)8ثِ ٞآ٧ب ثً ٠ؿ ٠ً ٦ظٗ ٚ٨ضا زض ز ٝضٝظ آكط٧س ٟاؾتً ،بكط ٗ٦ق٧ٞس ٝثطا ٥ا٘١ ٝتب٧ب ٙهطاض ٗ٦ز٨١س؟ اٝؾت
پطٝضزُبض ر٢ب٨ٛب ،)9( ٙثط ض ٥ٝظٗ١ ًٟٞ ٚ٨ب پس٧س آٝضز ٝآ ٙضا پطثطًت ؾبذت ٝثٗ ٠ست چ٢بض ضٝظ ضظم ٠٘١ضا ٗؼً ٚ٨طزٌ٧ ،ؿب ٙثطا٥
٠٘١ؾبئال ،)10( ٙپؽ ث ٠آؾ٘ب ٙپطزاذت ٝآ ٙزٝز ٥ثٞز .پؽ ث ٠آؾ٘ب ٝ ٙظُٗ ٚ٨لت :ذٞا٧ ٟب ٛبذٞا ٟث٨ب٨٧سُ .لتٜس :كطٗبٛجطزاض آٗسٖ٧
( ،)11آُٙب١ ٟلت آؾ٘ب ٙضا زض ز ٝضٝظ پس٧س آٝضز ٝزض ١ط آؾ٘بً ٦ٛیبضـ ضا ثی ٠آٝ ٙحیً ٦یطز ٝآؾی٘ب ٙكیطٝز ٚ٧ضا ثی ٠چیطاؽ١یب٦٧
ث٨بضاؾتٗ ٝ ٖ٨حلٞظف زاقت ،ٖ٨ا ٚ٧اؾت تسث٨ط آ ٙپ٨طٝظٜٗس زاٛب (ٛ .)12ي :هطآً ٙط ،ٖ٧تطر٘ٗ ٠ح٘س آ٧ت.٦
[] . 66چٜب ٠ًٙزض آ 47 ٤٧ؾٞض ٣حذ آٗس ٟاؾت ً٧ ٠ي ضٝظ آٗ ٦٢ؼبزّ ١عاض ؾبّ ق٘بؾتٓ٧ٓٝ .ؿٕتَؼٕزَُِٔٛٞيٓ ثِبْٓؼٓیصَاةِ َٓٓٝیٔ٧ ْٚرْٔٙیقٓ آَّٔیٔ٠
ٓٝػٕسٓٓٝ ٰ ٟٔبِٖٕٗٞٓ٧ َّٙب ػْٜٙسٓ ضٓثِّيٓ ًَإَْٓق ٙؾّٓٓ٘ٙٗ ٍ٤َٜب تَؼٔسّٔ.َٙٝ
[] . 67قب٧س پبضٟا ٥اظ ذٞاٜٛسُبٞ١ ٙقٜ٘س ثب َطح ا ٚ٧ؾااّ ث٧ ٠بز تئٞضٛ ٥ؿج٨ت ذبل اٜ٧كتب ٚ٧ث٨لتٜس ،اٗب ٘١بٞ١ ٙقٜ٘سا٨ٛ ٙیي
ٗ٦زاٜٛس ًٗ ٠ؼٜب ٥آ ٙتئٞض ٥چ٨ؿت ٝرب ٥زضد ٝذطرف اٜ٧زب ٨ٛؿت.
[] . 68آؿزس5 /ٟ؛ ٔ٧سٓثِّطُ آْإَٕٗطَ ٗ َٚٙآؿّٓ٘ٓبء بَِٓ ٦آْإَضٕوِ حُّٖٓ ٓ٧ؼٕطُدٔ بَِٓ ٙ٠ٕ٨كًَ ٍٕٕٞٓ٧ ٦ٙبٙٗ َٙوْسٓاضٔ ٟٔؤَْٓقٓ ؾّّٓٓ٘ٙٗ ٍ٤َٜب تَؼٔسّٔ.َٙٝ
https://plus.google.com/104558468598064623843
https://www.facebook.com/abdolkarimsoroush