X Filipino Bilang Wika at Larangan MGALAYUNIN 1. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga tungkulin ng wikang Filipino bilang wikang pambansa, wika ng bayan, at wika ng pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng sambayanan. 2. Maisa-isa ang mga suliraning lokal at nasyonal ng komunidad na kinabibilangan. 3. Malinang ang adhikaing makibahagi sa pagbabagong panlipunan. 4, Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa. 5. Maipaliwanag ang mabigpit na ugnayan ng pagpapalakas ng wikang pambansa, pagpapatibay ng kolektibong identidad, at pambansang kaunlaran. LUNSARAN T Panoorin ang music video ng “Mamamayan ang Mamamayani” ni Gary Granada 0 “Bayan Muna” ng LAPIS na pawang matatagpuan sa YouTube. Ano-ano ang mensahe ang iniiwan ng mga nasabing awitin na hindi karaniwang maririnig sa mga awiting Ingles? Paano sinasalamin ng mga awiting ito ang mahigpit na ugnayan ng wikang Filipino at ng pagbibigay- prayoridad sa mga hinaing at pangangailangan ng mga ordinaryong mamamayan? BABASAHIN Sa simula ng pagpapatupad ng programang Kindergarten to 12 years of Basic Education (Ktol2), inilabas ng Commission on Higher Education (CHED) ang CHED Memorandum Order (CMO) No. 03, series of 2013 na nag-aatas ng pagpapatupad ng bagong General Education Curriculum (GEC) alinsunod sa programang Ktol2. Naging kontrobersyal ang nasabing CMO dahil tinangka nitong alisin o burahin ang espasyo ng wika at Panitikang Filipino sa kurikulum ng kolehiyo. Gayunman, dahil sa malawakang kampanya ng mga grupong makabayan sa bansa $a pangunguna ng Alyansa ng Mga Tagapagtanggol ng Wikang Filipino (Tanggol Wika) ay muling naibalik ang Filipino at Panitikan bilang mga mandatoring asignatura sa kolehiyo. Noong Abril 2015, bunsod ng petisyon ng Tanggol Wika ay naglabas ng temporary restraining order (TRO) ang Korte Suprema para ipahinto ang pagtatanggal sa Filipino at Panitikan sa kolchiyo. Noong Abril 2018 naman ay inilabas ng CHED ang CMO No. 04, Series of 2018 upang ipatupad ang nasabing resolusyon ng Korte Suprema, Naging matibay na batayan ng mga argumento ng Tanggol Wika sa pagpapanatili ng Filipino at Panitikan sa kolehiyo ang natatanging papel ng wikang Filipino bilang Wikang pambansa, wikang bayan, at wika ng pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng sambayanan. Ang mga Kaisipang ito ang matibay na pundasyon ng pangangailangan sa Pagtuturo ng Filipino bilang larangan at ng Filipino sa iba't ibang larangan. Scanned with CamScannerFILIPINO BILANG WIKANG PAMBANSA an ng konsepto ng Isinasaad sa Artikulo XIV Konstitusyong 1987 ang legal n@ eee Sie ila ag Filipino bilang wikang pambansa, at ang magkarugtong na gampanin opisyal na komunikasyon, at bilang wikang panturo sa Pilipin ng nalilinang, ito ay dapat mantala : ¢ mga wika. Scksyon6, Ang wikangpambansang Pilipinas ay Filipino. payabungin at Satis pa salig sa umiral na mga wika ng Pilipinas at saiba pang, esata Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya "8 , s on dapat magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan wpang ibunsod at puspusang re - 3 paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtut sistemang pang edukasyon. : 1 Scksyon ZUol sa mga layunin ng komunikasyon at pageuturo, ang mga wikang opIsye NS Pilipinas ay Filipino at, hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wikang panychiyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa mga rchiyon at magsisilbi na pantulong na mga wikang panturo roon. Dapat itaguyod nang kusa at opsyonal ang Espanol at Arabic. A K to 12 aims to strengthen the mother tongue. Malinaw. sa nasabing probisyong pangwika sa Konstitusyon na_ primus _inter_pares 0 nangunguna sa Jahat ng. magkakapantay (fit among equal) ang wikang Filipino bilang wikang pambansa sa kontekstong multilinggwal at multikultural ng Pilipinas. Nanga- ngahulugan ito na bagamat pare- Aeararaineowsngmreenrgnaie wage, —pachong makabgr ang _wikang com/2015/07/mtb-mle-hairline-of-hope.htm! pambansa at iba pang mga wika ng Pilipinas, dapat bigyang-prayoridad sa pambansangantas ang paggamit ng wikang Filipino. Lalong dapat isagawa ang paggamit nito sa mgutransaksyon ng gobyerno t sa uong sistemang edukasyon. Kasabay nito, dapat patuloy rin sginagamit sa iba ibang tiyak na konteksto ang iba pang wika ng Pilipinas (halimbawa, ti : wikang pantulong o auxiliary languages sa mga paaralan sa iba ibang rehiyon), Sa kasalue weg dahil sa Krot2, saga unang taonng elementarya, angnamamayaning unang/inang wika (nok tongue) sa bawat rehiyon ang aktwal na ginagamit na wikang panturo, alinsunod dae Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTBMLE). Sa ganitong an Patakarang, magiging tulay ang mga unang/inang wika sa mga rehiyon, tungo sa sana 1a, inaasahang Filipino at Ingles, sa mga susunod pang antas ng edukasyon. Samakaewidl Sin agkatuto sa naipapatupad ang probisyong pangwikang Konstitusyon hinggil sa Pagiging = indi ganap na Filipino sabuong sistemang pang edukasyonngbanst.Angkahalagahannenae ons pambansa sa mga paaralan ay pinatitibay ng pangangailangan ng Stine ng wikang ng bansa tungo sa pagkakamit ng mga layuning para sa kapakanang pan het pe aay pamphlet na *Madalas Itanong sa Wikang Pambansa” (Almatio, 014) na Fan bitaivanag sa labas ne Kemisvn Scanned with CamScannersa Wikang Filipino (KWF) ang kahalagahan ng pagkakaroon ng wikang pambansa sa pamamagitan ng pagbibigay-diin sa papel ng wikang pambansa sa mabilis pagkakaunawaan at pagpapasibol ng “damdamin ng pagkakaisa” sa mga mamamayan sa arkipelagong may humigit- jumulang 149 na “buhay” na wika, ayon sa “Linguistic Atlas ng Filipinas (KWF, ©2015), at sa papel nito bilang isa sa mahahalagang pambansang sagisag na sumasalamin sa pagkabansa at kaakuhan ng mga Pilipino. Alinsunod sa Konstitusyong 1987, malinaw rin na ang Ingles ay pangalawang wikang opisyal lamang na maaaring alisan ng gayong status ng Kongreso kung nanaisin nila. Samakatwid, habang ang Filipino ay di maaaring tibagin at alisin bilang wikang opisyal, ang Ingles ay maaaring alisin anumang panahong naisin ng Kongreso. Ibinuod ni Atienza (1994) sa artikulong “Drafting the 1987 Constitution the Politics of Language” ang mga praktikal na kahalagahan ng Wikang Pambansa sa isang bansang gaya ng Pilipinas na dati'y kolonya, laban sa dominasyon ng wikang banyagang gaya ng Ingles. Aniya, “..ang paggamit ng mga wikang dayuhan, lalona ng Ingles, ay nagbunsod ng mabagal na pag-unlad (underdevelopment) hindi lamang ng mga wika sa Pilipinas kundi maging ng mabagal na pag unlad ng pambansang kultura at identidad” Idinagdag pa niya na “ang Ingles ay naging hadlang na naghihiwalay éa mga edukadong Pilipino at sa masang Pilipino” at “ang mga wika sa Pilipinas ay mula sa iisang pamilya ng wika; kaya't posibleng makabuo ng isang wikang pambansa mula sa mga wikang ito. At huli, ang wikang pambansa ay kahingian (prerequisite) sa pagkikintal ng nasyonalismo, pagbubuo ng pambansang pagkakaisa at pagbubundos ng pambansang paglaya, at pagtataguyod ng demokrasya at ng partisipasyon ng sambayanan sa proseso ng pagbubuo ng at pagpapaunlad sa bansa.” Sa pangkalahatan, nangangahulugan ito na ang pagkakaroon ng wikang pambansa ay pagkakaroon ng wikang mabisang tinig ng ordinaryong mamamayan, wikang tulay sa komunikasyon ng ibat ibang pangkat etnolingguwistiko sa isang arkipelagong mayaman sa mga wika at may dibersidad sa kultura, at wikang epektibong magagamit sa pananaliksik na makabuluhan sa karanasan at pag-unlad ng buhay ng mamamayan sa lipunang gumagamit ng wika. . FILIPINO BILANG WIKA NG BAYAN AT/NG PANANALIKSIK Ang inklusyon ng Filipino at Panitikan sa kurikulum ng kolehiyo ay patakarang tumutupad sa mga nasabing probisyong pangwika ng Konstitusyong 1987 hinggil sa pagiging pangunahing wikang panturo ng wikang pambansa na kayang-kayang ipatupad nang hakbang-hakbang, Napatunayan na ng ibang wikang kamag-anak ng Filipino — gaya ng Bahasa Melayu at Bahasa Indonesia ~ na kayang-kayang gawing wikang panturo sa lahat ng antas at Jarangan ang, isang wikang pambansang hindi Ingles 0 anupamang wikang kolonyal, Praktikal ang paggamit ng wikang pambansa bilang wikang panturo. Sa pamamagitan nito ay mabilis magkakaunawaan ang mga mamamayan at mas mabilis at mas malinaw rin na magkakapalitan ng ideya, at kung gayon, mas mabilis din ang magiging implementasyon ng mga planong mapagkakasunduan. Kung naiintindihan ng mga Pilipino ang mga programang, primetime na popular sa buong bansa, tiyak na kayang-kaya rin nilang gamitin ang Filipino bilang wika ng pagkatuto at intelektwal na diskurso. Scanned with CamScannerjipino bilang wika 1987, Masasabing ikang Fil Kaugnay nito, dapat isabalikat ang lubusang paggamit ng W! ahon na lahat ng opisyal na komunikasyon ng gobyerno, alinsunod sa Se oa ganap na ang pagiging wikang opisyal ng Filipino kapag dum a Korce Suprema, rng mga panukalang batas sa Kongreso at Senado, lahat ng mg des! peas ig pambansa na at lahat ng dokumento at talakayan ng mga ng) gobyerno ay nase arihang politikal Kapag naabot na ang panahong iyon, tiyak na lalong lalakas ang kapansy: sa pcaeen ng ng mga mamamayan, Mas makakasalina ang mga ordinaryong mamamay0 | a pagbabalangkas ngmga batas at patakaran ng gobyerno, gayundin sa iba pang mes ae Jeaugnay ng paggana ng isang demokatikong sistemang gaya ng estruktura is sas ae ating bansa. Filipino ang wika ng 99% ng populasyon ng bansa, habang ni WD ngl% ang sgumagamit sa Ingles bilang wika sa tahanan. Samakatwid, malinaw na ang FDP ng mga transaksyon ng gobyerno ay tiyale na magpapalakas sa kapangyarihang politikal ng mga ordinaryong mamamayan. Ayon nga kay Gimenez Maceda (1997) ang wikang pambansa ang wikang higit na makapagbibigay-tinig at kapangyarihan sa mga tagawalis, drayber, tindero at tindera;at iba pang ordinaryong mamamayan ng bansa na gumagamit nito, at kaugnay nito, ang paggamit ng Filipino bilang wika ng pananaliksik at akademikong diskurso ay makapagpapalawak sa kaalaman at makapag-aalis sa agwat na namamagitan sa nga intelekewal at sa masa Sa ganitong diwa binigyang-diin naman ni Constantino (2015) na “ang wikang Filipino ay wikang mapagpalaya. Ito ang magiging wika ng tunay na Pilipino,” wikang lilikha at huhubog ng mga Pilipinong may tiwala sa sariling kakayahan, wikang makapagpapaunlad sa sariling paraan ng pagiisip, hindi gaya ng wikang dayuhan na kapag ipinilit at binigyang prayoridad ay nagiging “sagabal sa pag-iisip,” kaya't “ang pag-fisip ay nababansot o nababaog at magbubunga naman ng kulturang bansot.” Gaya ng iba pang nagtataguyod ng makabayang edukasyon, hanged ni Constantino na pukawin ang “malikhain, mapanuti at mapagbuod na kaisipan’ ng mga Pilipino, alinsunod sa karanasan ng Hapon, Taiwan, South Korea at iba pang bansang “umunlad nang husto” sa pamamagitan ng paggamit ng wikang sarili sa edukasyon at iba pang larangan, Sa panahon ng globalisasyon~ ng pandaigdigang sistema ng malayang kalakalan o fie trade na isinasagawa sa pamamagitan ng pag-aalis ng taripa (buwis saimported na produkt ~ nananatiling mahlagang panangga sa daluyong ng kultural na homes eee) Paglamon ng kulturang Kanluranin s loka na kaleurs, ang wika ng bata oO atin). Madalas na sinasabi ng mga promotor ng globalisasyon gaya ng mor eye ee ha institusyon tulad ng, World Bank at World Trade Organization ne “descr oe hhanggahan” o borderless world ang layunin ng pandaigdigang sistemang so 8 NAPE layuninngglobalisasyon na buuinangisangdaigdigng mga bansangme po oon Kaa ng produto, kultura, at tao. Mobilidad (kalayzang magpalipatlipar neg ee eDaPaltaN tao produkto.atkepital (puhunan) angpangunahingdoktrinangelon p39 Bans) AB naman ng mga kritiko, negatibo ang epekto ng globalisasyon xe 9 S*SYO"-Sapagsusur marami-raming bansang hindi maimpluwensya sa arenang global et Yat Kultura ng (2003) sa espasyo ng saving wika at panitikan maaaring harapiy oo "8? Kay Lumbera in at labanan ang kuleura 4 Scanned with CamScannerng globalisasyon upang kalusin ang negatibong bisa nito sa lipunang Filipino. ioe ore magbunga ang globalisasyon ng panibagong pagkaalipin para sa sambayanan. Nakalangkap sa wika at panitikang karutubo ang pinagdaanang kasaysayan ng sambayanang tumaban si pananalakay at pang-aalipin ng kolonyalismong Espanol at Amerikano. Sa tuwing pinagyayaman ang wika at panitikang katutubo, may lakas na pinakikilos sa kalooban ng Filipino, na magagamit na panlaban sa pang-aakit ng globalisasyon. Narito ang kahalagahan at adhikain ng ma naunang henerasyon na hindi kayang burahin ng Utopiang pangako ng borderless world” Nasa pagtayo natin at paggigiit sa makabayang pagtangkilik sx ating wika at kultura ang Jakas na maibabangga natin sa globalisasyon, na naglalayong patagin ang landas patungo sa walang-sagwil na pagpasok ng kapitalismong global sa ating ekonomiya at politika. Sapanahon ng pingingibabaw ni Superman at Captain America, hindi dapat kalimutan ng mga Pilipino ang kanilang mga sariling bayani sa panitikan man o sa totoong buhay. Sa panahong halos bawat kanto ay may tindahan na ng hamburger at soft drinks, hindi dapat kalimutan ng mga Pilipino ang sariling kaluto (cuisine) na kongkretong koneksyon natin sa kasaysayan at paraan ng pamumubay ng ating mga ninuno. Sa panahong pinipilit tayong Ingles lamang ang pahalagahan, dapat nating alalahanin na ang Filipino ang wika ng ating pagkatao, ng ating kaluluwa ang wikang higit na makapagpapahayag ng ating mga saloobin at hinaing, Para kay Lumbera na isa ring tagapagtaguyod ng makabayang edukasyon, ang wika at panitikan natin ay buhay na katibayan ng ating kultura at kasaysayan.Ipinapagunita nito na mayroon tayong mga karanasan at kabatirang natamo sa ating pagdanas ng kolonisasyon at ‘a ating ginawang paglaban sa paghahari ng mga dayuhan. Hindi natin tinatanggihan ang paghatak ng hinaharap kung iyon ay magdadala sa ain sa tunay na pag unlad. Subalit ang identidad ng isang sambaykanan ay hindi naisusuko nang gayon-gayon. lamang, Nakatatak ito sa kamalayan hindi ng * isang tao Lamang kundi sa kamalayan ng buong sambayanan, Kun hinihimok tayo ng slobalisasyon na maghagong iis tinuturo naman ng ating kasaysayan naang pinagdaanan natinbilang sambayanan ay laging nagpapagunita na may sariling ayan tayo, may minanang kultura at may banal na kapakanang dapat pangalagaan at pagtanggol kung kinakailangan. Sandatahin natin ang ganyang kamalayan tungo sa ikaluluwalhating Filipino bilang nagsasariling bayan. Sa pangkalahatan, mahalagang bahagi ng makabayang edukasyon ang pag-aaral ng sariling wika at panitikan sapagkat ang wikang sarili ang magbibigay-daan sa edukasyong nakatuon sa paglutas ng mga problema ng bansa. Tulay rin ito sa malapit na ugnayan at pakikipagtulungan ng mga guro, estudyante, mananaliksik, at intelektwal sa pagsusuri at pagpapabuti sa sitwasyon ng mga komunidad ng mga ordinaryong Pilipino. Sa pamamagitan ng sistema ng edukasyong nakasentro sa paghuhubog ng mga mamamayang may mataas na antas ng kasanayan na makapag-aambag sa pambansang kaunlaran. Matitiyak ang magandang kinabukasan ng bansa. Nagsisimula sa pagpapahalaga natin sa sarili nating Ieanngpeduinsop easing Dearcactnae en ee s ang adyenda sa pananaliksik. Scanned with CamScannerGAN LARANGA pilippine Stud 'T IBANG L” va, Philippine Studic, FILIPINO BILANG LARANGAN AT FILIPINO SA Lee pile cukoy 52 Filip Aralng Pilipinas, Araling Pilipino, Arling PUPS ng Oy CO acaglaye iba-iba man ang katawagan, ang ubod ngmgAte"™'™” ardisiplinaye Te bilang larangan, bilang isang disiplina na s@ esensy2 ah igit ang disiplina upa (Gall ‘amit “mahigpit na pag-uugnayan at interaksyon ng dal: partikular D# aa a ang higit na paghinaw at pagunawa hingsl St S478 TS ggol ng, Wikang Filson 2014) Matatagpuan sa artikulong “Alyansa ng Mga Neat at Dokumento (2014-2017 TANGGOL WIKA: Internal na Kwento, Mga rae sa Filipino bilang disiplina ni San Juan (2017a) ang detalyadong pagtalakay ™ ee aes Piatt ibang larangay is layan ng pag-unlad.ng Ww! ng isyu ng Katipunay asignatura, bilang salalayan ng pag-unlad.ng wikang fee he isyu ng Kati Kaugnay nito ay maaari ring basahin ang mga artikulo sa : ®ang Filipino Bilang tan ng mga Pag-aaral sa Wika, Pontikan, Sining at Kultura na pinamegn 8 i ; 016). Disiplina” na inilathala ng Ateneo de Manila Uae es fe Constantino (2015) ang Sa artikulong “Intelektuwalismo sa Wika” ad jba't ibang laran; kahalagahan ng ganap na intelektwalisasyon ~ ng paggam) ngFilipinoss pee mn = tungo sa pagpapaunlad hindi lamang ng wikang Filipino, kundi ng * pee mismo: “Ang wika ay mas mabilis na wunlad kung ito'y ginagamit sa seryosong Pag: a hindi lamang pambahay, panlansangan o pang-aliw. Ang wikang katutubo na yumayabong ay nakatutulong sa katutubong pagciisip”” Sa mga pananaliksik gaya ng “Pagpopook at Pagdadalumat sa Loob ng Kapantasang Pilipino” ni RodriguezTatel (2015) at “Pagsipat sa mga Nagawang Pananaliksik sa Larang ng Wika noong 1996-2007 Tungo sa Pagbuo ng Isang Agenda sa Pananaliksik” ni Peregrino (2011) ay makikita ang malawak na saklaw ng Filipino sa iba't ibang larangan. Maaari ding sipatin ang mga refereed journal na naglalathala ng mga artikulo sa Filipino gaya ng Malay, Dalumat E-journal, Daluyan, Kawing, Social Science Review, Diwa E-ournal, Salitstt Ejounal at marami pang iba. Sa pangkalahatan, ang mga panansaliksik na ito, at ang mga mananaliksik na agtatalastasan gamit ang wikang sarili ay nakabubuo ng “nagsasariling komunidad na pangkomunikasjot sa disiplinang Araling Pilipino? Guill 2016) is kalakhan ay nasa wikang Filip, lermo, inilabas ng Sentro se pin®- Sa dokumentaryons Ito ang hatimbawa ng cover ng E-Journal. a ng Wikan, Filipi 2016). Pinapkunon: tpi/fecebookcom/ —Pinatotohanan din ang pag un S Filipino (2 dalumatjournal wikang midyum ng diskurso lad ng Filipino bilang Kaugnay ng pag-unlad ng Filipino bilang larangan at 1g Filia Saiba't ibang disiplina. itinala ni San Juan (2017b) ang limang hakbang na “dapat i oe S@ ibatt ibang Jaranget pananaliksik mula sa at para sa mga Pilipino (b)ukod sq — atuparan sa ikauumlad 18 suliraning panlipunan na masaring pagmulan ng makabulykee 2 bat Una, “(m)agpansinan muna tayo bago magpapansin sa iba, eae adyendang pananaliksik-” Pilipino ano babasahin ng ibang bansa ang gavang Pilining 28 Pananaliksi ap 6 88 hindi tin ito pinahast MB Scanned with CamScanner it ibang realidad at?nga Pilipino mismo? Nakalulungket na hindi yata nasanay ang mga Pilipino na i-cite ang Mga Fababayan kahit na binasa ang gawa nila at kasama sa akewal na sanggunian. Ialawa, “(@) ng arkibo ng mga pananaliksik gaya ng narcis. nl ng Netherlands at divaportal. ppamamagitan nito, makatitiyak na madaling mababasa at maipapalagansp sa buong, hanst at sa ibang bansst rin ang mga panananaliksik ng mga Pilipino. Mahalaga rin Jung gayon ang, proyektong, national broadband project na may potensyal na makapagpabilis at : buong kapuluan. Maaaring obligahin ng CHED ang Jahat ng unibersidad na magsumite ng digital copy ng bawat thesis at disertasyon na _ Laarkibo ito sa isang, website para madaling mag,search at mag-download” Ikatlo, clop ng katiwa tiwalang translation software na libreng magagamit para sa mga mass ngang lansakang isalin ang mga pananaliksik na naisusulat sa buong, as para matiyak na mapakikinabangan ang mga iyon ng mga Pilipino. gasaling kompetent, mainam kung may aughuo ng pamban ong ng Sweden. Sa pagpalawak ng serbisyong internet sa naisusul ~anagde translation projects. K: mundo tungkol sa Pil Dahil realidad ang kakulangan ng sapat na mgs C3 magigingawvailabl na translation software na ibreng magagamit. Ikaapat,“(H)igyangyprayoridad ang Filipinisasyon ng lalong mataas na edukasyon at ng mga programang gradwadbo. Dahil ito ang makapagtitiyak na ang mga mananaliksik at eksperto sa ating kapuluan ay may Kakayahan hang makipagusap, makipagealakayan at iba pa. st mga ordinaryong Pilipino na inaasahang, makikinabang sa kanilang mga pananaliksik. Kaugnay nito, dapat agad maghalangkas ng guidelines ang CHED para atasan ang mga unibersidad na payagan at hikayatin ang paggamit ertasyon. Ikalima, “f@)tasan ang lahat ng ng Filipino sa pananaliksik, lalo na sa mga tesis at d mga unibersidad na magtayo ng Departamento ng Filipino at/o Araling Pilipinas. Kung paanong bawat institusyong akadlemiko sa United States ay may American Studies Department 0 Center: ‘Ang mga ganitong departamento ang magbibigay ng sapat na espasyo at maglilinang pa sa mga salikeike kaugnay ng Filipino at/o Araling Pilipinas sa loob ng bansa.” Sa ganitong, konteksto, mahalaga ang papel ng pagpaplanong pangwika sa pagunlad ng Filipinobilanglaranganatng Filipino saibattibang larangan. Ayon kay Flores (2015) may dalawang antas ang pagpaplanong pangwika: “makro at maykro,’ at “may tatlong dimensyon, kagyat na layunin o bahagi. Ang mga ito ay istatus na pagpaplanong pangwika, korpus na pagpaplanong, pangwika at akwisisyong pangwika, Ang istatus na pagpaplanong pangwika ang naghibigay pansin sa mga tiyak na gamit mula sa wika ng pagkacuto sa mga akademikong gawain at 0 intelekstwalisasyon, wikang opisyal ng pamahalaan (Korte, Ichislatura, chekutibo), ng negosyo at iba pang panlipunang institusyon...ang korpus na pagpaplanong pangwika ay nakatuon sa pagbubuo/pagbabago/pamimili ng mga porma o kowd na ginagamit sa pagpapahayag (na) oral 0 hakasulat. Bahagi nito ang mga gawain sa pagbabago ng ispeling, paglikha o pagbubuo ng mga salita, Pinagtutuunan naman ng pansin ang pagpapalaganap ng wika at epektosa gumagamit ng wika sa dimensyong akwisisyong pangwika” Ang mga nasabing dimensyon ng pagpaplanong pangwika ay pawang nag, aambag sa patuloy na pagsulong ng Filipino at ng intelektwalisasyon nito, Sa pangkalahatan, bahagi ng antas-makro sa pagpaplanong pangwika ang pagkakaroon ng mandatoring asignaturang Filipino sa kolehiyo (gaya ng ipinaglaban ng Tanggol Wika at ng, nilalamanngCMONo.04,Seriesof 2018), habang bahaginamanngantas-maykrosapagpaplanong pangwika ang aktwal na implementasyon ng gayong patakaran sa bawat unibersidad. Scanned with CamScanner ~