SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SƠN LA KỲ THI THỬ TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUỐC GIA

TRƯỜNG THPT CHUYÊN NĂM HỌC 2017 - 2018 (LẦN 1)

ĐỀ THI CHÍNH THỨC Bài thi: NGỮ VĂN
(Đề thi có 2 trang) Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và thực hiện yêu cầu nêu ở dưới:
“Michael Dowling là chủ tịch hội đồng quản trị của một trong những ngân hàng lớn
nhất tiểu bang Minnesota và từng được phòng Thương mại Hoa kỳ bầu chọn là vị lãnh đạo
tiêu biểu của năm… Một lần, ông được mời đến thăm các thương bệnh binh ở thành phố
Luân Đôn – những con người đã phải đối mặt với thế chiến II khốc liệt.
Mở đầu buổi nói chuyện, Michael nói với các khán giả của ông rằng thương tích mà
họ đang gánh chịu chẳng đáng là gì, rằng thay vì chìm đắm trong đau khổ, thất vọng họ hãy
đứng lên, hăng hái trở lại và tiếp tục cống hiến cho cuộc sống. Ngay lập tức nhiều tiếng xì
xào phản đối nổi lên...
Rất bình thản, Michael tiếp tục bài phát biểu của mình. Ông khuyên họ hãy giữ vững
niềm tin vào bản thân và tự đặt ra những mục tiêu để phấn đấu. Khi ông kết thúc, cơn thịnh
nộ của các thương bệnh binh lên đến đỉnh điểm. Họ lớn tiếng phản đối chê bai lẫn thóa mạ
ông. Nhưng lạ thay, vị chủ tịch không hề nao núng. Ông im lặng, bình thản ngồi xuống
chiếc ghế gần đó và bắt đầu “tháo” chân phải của mình ra. Trông thấy cảnh đó, những
người lính có vẻ lắng dịu một chút. Họ chăm chú quan sát hành động kì lạ của ông. Michael
tháo tiếp một bên chân còn lại của mình, rồi lặng lẽ tháo luôn cánh tay phải, bàn tay trái
của mình… Ông tiếp tục nói, những lời tâm tình dịu dàng của người đồng cảnh ngộ, rằng
thành công của mỗi người phụ thuộc vào việc họ có dám đặt ra cho mình những mục tiêu
phấn đấu hay không và mức độ nhẫn nại để thực hiện những mục tiêu ấy đến đâu. Những
người cựu chiến binh yên lặng. Người đàn ông tật nguyền đang phát biểu trên bục kia đã
thực sự truyền cho họ một sức sống mới.”
(Trích “Vượt lên chính mình” - Những câu chuyện cuộc sống - NXB Tổng hợp TP.
Hồ Chí Minh, 2014, tr. 42)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích? (0,5 điểm)
Câu 2: Thái độ của những người thương bệnh binh khi nghe Michael nói chuyện? (0,5
điểm)
Câu 3: “Người đàn ông tật nguyền đang phát biểu trên bục kia đã thực sự truyền cho họ một
sức sống mới.”. Theo anh (chị), “sức số ng” mà Michael truyề n cho các thương bê ̣nh binh
đươ ̣c làm nên bởi điề u gì ? (1,0 điểm)
Câu 4: Suy nghi ̃ của anh (chị) về bài ho ̣c từ l ời khuyên của Michael v ới các thương bệnh
binh trong phầ n mở đầu buổi nói chuyện: “thay vì chìm đắm trong đau khổ họ hãy đứng lên,
hăng hái trở lại và tiếp tục cống hiến”? (1,0 điểm)

1
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2 điể m):
Bằ ng mô ̣t đo ạn văn khoảng 200 chữ, anh (chị) hãy phát biểu suy nghĩ của mình về
lời tâm tình Michael nói với các thương bê ̣nh binh : “...thành công của mỗi người phụ thuộc
vào việc họ có dám đặt ra cho mình những mục tiêu phấn đấu hay không và mức độ nhẫn
nại để thực hiện những mục tiêu ấy đến đâu”.
Câu 2 (5 điể m):
Trình bày hiểu biết và cách đánh giá của anh (chị) về nhân vật người vợ nhặt (Truyện
ngắn "Vợ nhặt" - Kim Lân). Từ đó, hãy liên hệ với nhân vật thị Nở (Truyện ngắn "Chí
Phèo" - Nam Cao) để phát hiện những nét riêng của các nhà văn khi khắc họa thân phận con
người.

---------- Hết ---------

Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh: .............................................; Số báo danh: ................................

2
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SƠN LA HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI THỬ THPT QG
TRƯỜNG THPT CHUYÊN NĂM HỌC 2017 - 2018 (LẦN 1)
Môn: VĂN

Câu Ý Nội dung Điểm

I Đọc hiểu
1 Phương thức biểu đạt chính: Tự sự 0,5
2 - Lúc đầu, những thương bệnh binh đã xì xào phản đối, thậm chí giận dữ và 0,5
lớn tiếng chê bai thóa mạ ông.
- Sau khi chứng kiến cảnh Michael "tháo rời" từng phần tay chân của mình,
họ lắng dịu dần, chăm chú quan sát và im lặng. Họ đã được tiếp thêm nguồn
sức sống mới.
3 “Sức số ng mới” mà Michael đã truyề n cho những người thương binh nă ̣ng 1,0
đươ ̣c làm nên bởi chính bản thân ông . Michael đã cho những thương binh ấ y
thấ y, ông cũng như ho ,̣ cũng có rất nhiều thiệt thòi , thiế u khuyế t về thể chấ t .
Nhưng bằ ng mu ̣c đić h số ng , bằ ng sự nỗ lực , cố gắ ng, bằ ng khát vo ̣ng cố ng
hiế n cho đời, ông đã thành công. Michael có thể làm đươ ̣c thì ho ̣ cũng có thể
làm được. Từ tấ m gương của Michael , những người thương bi nh ấ y có thể
tìm thấy nguồn động lực để vượt lên chính mình.
4 - Chìm đắm trong đau khổ thì sẽ bị nỗi đau khổ ấy hủy hoại tâm hồn , vắ t kiê ̣t 1,0
sức lực và che khuấ t lố i đế n tương lai . Chỉ có đứng lên , hăng hái trở la ̣ i và
tiế p tu ̣c cố ng hiế n mới khiế n con người trở nên ma ̣nh mẽ để tim
̀ thấ y ý nghiã
cuô ̣c số ng, niề m vui và đô ̣ng lực số ng.
- Để đứng lên cầ n có khát vo ̣ng số ng , tình yêu cuộc sống và nghị lực mạnh
mẽ. Cũng cần cả hiểu bi ết về chính mình , về yêu cầ u của xã hô ̣i để tìm
hướng đi, cách khẳng định mình.
- Đây là lời khuyên hữu ích với những người đang phải đố i mă ̣t với thấ t ba ̣i ,
thiê ̣t thòi, đau khổ . Song để tiế p thu đươ ̣c lời khuyên này cũng cầ n có sự tỉnh
táo sáng suốt của lí trí.
II 1 Nghị luận xã hội
Yêu cầu chung:
- Viết đúng đoạn văn khoảng 200 từ.
- Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt.
- Hiểu đúng yêu cầu của đề; có kĩ năng viết văn nghị luận xã hội; có quan
điểm, chính kiến về vấn đề; có lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục; thái độc chân
thành, nghiêm túc…
Yêu cầu cụ thể:
Giới thiệu vấn đề nghị luận:
(1) Giải thích 0,5
+ Thành công: đa ̣t đươ ̣c mu ̣c tiêu, đa ̣t đươ ̣c điề u mong muố n, đa ̣t đươ ̣c kế t
quả như dự định.
+ Mục tiêu phấn đấu: cái đích đặt ra để hướng tới.
+ Sự nhẫn na ̣i: thái độ kiên trì theo đuổi đến cùng một mục tiêu nào đó và vì
mục tiêu ấy có thể chấp nhận, chịu đựng những cản trở.
=> Để thành công, người ta phải đă ̣t ra mô ̣t cái đić h để hướng tới và phải có
sự kiên trì theo đuổ i đế n cùng mục tiêu đó.
(2) Phân tích, lí giải 0.5
+ Khi có mô ̣t mu ̣c tiêu , mô ̣t cái đích để hướng tới thì cái đích ấ y sẽ chính là
đinh ̣ hướng cho mo ̣i hành đô ̣ng để tâ ̣p trung sức lực , khả năng của bản thân .
Mục tiêu đặt ra cũng là sự thôi thúc về tinh thần để mỗi người phá t huy cả
khả năng sẵn có và năng lực còn tiềm ẩn . Có mục tiêu , cuô ̣c số ng cũng trở

3
 nên ý nghiã hơn. 0.5
+ Với những người rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, việc xác định mục tiêu mới là
cách giúp con người thay đổi thực tại, thay đổi bản thân để vượt thoát khỏi
bế tắc…(Liên hệ trường hợp của những thương binh…)
+ Trong thực tế không có con đường trải hoa hồ ng nào dẫn ta đế n vinh 0.5
quang. Mọi con đường dẫn tới thành công ít nhiều đề phải trải qua khó khăn
thử thách. Nế u không có sự nhẫn na ̣i sẽ không thể vươ ̣t qua để tiế p tu ̣c theo
đuổ i mu ̣c tiêu của mình . Sự nhẫn na ̣i giúp con người bình tiñ h , tỉnh táo hơn
để đối mặt với mọi vấn đề nảy sinh trong quá trình thực hiện mục tiêu , từ đó
mới có thể g iải quyết một cách sáng suốt , đúng đắ n từn g vấ n đề để đa ̣t mu ̣c
đić h.
(3) Bàn luận 0,5
+ Hiể u hoàn cảnh hiê ̣n ta ̣i , hiể u bản thân , hiể u sở trường và sở đoản của
chính mình, hiể u miǹ h muố n gì để từ đó đă ̣t ra mu ̣c tiêu phù hơ ̣p.
+ Có sự chuẩn bị về nội lực , nguồ n hỗ trơ ̣ , giúp đỡ khi cần thiết để giảm
thiể u những khó khăn thử thách mà ta gă ̣p phải .
+ Hành động một cách tích cực và kiên trì.
2 Yêu cầu chung:
- Biết kết hợp kiến thức và kĩ năng để tạo lập văn bản.
- Bố cục đầy đủ, rõ ràng;diễn đạt trôi chảy, cảm xúc, đảm bảo tính liên kết;
không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp.
Yêu cầu cụ thể:
1. Giới thiêu: ̣ 0,5
- Hình ảnh người phụ nữ trong văn chương và những khám phá , sáng tạo
riêng của mỗi nhà văn.
- Mỗi thời kì , do điể m nhiǹ , do thực tế đời số ng xã hô ̣i khác nhau mà mố i
quan tâm đố i với thân phâ ̣n của những người phu ̣ nữ lao đô ̣ng cũng sẽ có
những đổ i thay mang tiń h tấ t yế u . Kim Lân qua truyê ̣n ngắ n “Vơ ̣ nhă ̣t” và
Nam Cao qua truyê ̣n ngắ n “Chí Phèo” đã thể hiê ̣n phầ n nào những đổ i thay
mang tiń h tấ t yế u đó .
2. Phân tích hin ̀ h tươ ̣ng người vơ ̣ nhă ̣t: 2,5
a. Cảnh ngộ
- Là nạn nhân của khung cảnh đói nạn đói khủng khiếp.
- Bơ vơ, đơn đô ̣c (dễ dàng theo không một người đàn ông xấu xí, xa la ̣ không
chỉ vì đói khát cùng cực mà còn vì sau lưng có lẽ không còn người thân nào).
b. Đặc điểm:
b.1. Ngoại hình: tiề u tu ̣y vì bi ̣cái đói , cái chết vắt kiệt sự sống.
b.2. Nội tâm: có sự đổi thay theo sự đổi thay của hoàn cảnh sống.
b.2.1. Trước khi làm vơ ̣ Tràng:
- Đanh đá, chanh chua, chao chát , chỏng lỏn (qua cách nói năng, đố i đáp với
Tràng).
- Trơ treñ (qua cách đòi ăn và cách ăn uố ng).
Tuy nhiên, có thể hiểu , những biể u hiê ̣n này có mô ̣t căn nguyên sâu xa là
tình trạng đơn độc , đói khát . Sự đơn đô ̣c khiế n người phu ̣ nữ sử du ̣ng lời lẽ
ghê gớm như mô ̣t thứ vũ khí tự vê ̣ , sự đói khát cùng cực khiế n chi ̣ta ta ̣m
thời gạt bỏ lòng tự trọng để đảm bảo nhu cầu sinh tồn ... Bởi thế , những biể u
hiê ̣n của chi ̣ta không đáng ghét mà đáng cảm thông.
b.2.2. Sau khi làm vơ ̣ Tràng:
- E dè, ý tứ:
+ Trên đường về , dù có bực bội trước sự tò mò c ủa dân xóm ngụ cư và
những lời trêu đùa của đám trẻ con thì cũng chỉ dám càu nhàu rấ t khẽ đế n
mức Tràng đi ngay bên ca ̣nh cũng không nghe thấ y gì .

4
+ Thấ t vo ̣ng khi đố i diê ̣n với gia cảnh tồ i tàn của Tràng song vẫn cố nén
tiế ng thở dài trong lồ ng ngực .
+ Vào trong nhà chỉ dám ngồi mớm ở mép giường , tay khư khư bưng cái
thúng con.
+ Bà cụ Tứ về, chị chủ động cất tiếng chào u.
- Hiề n hâ ̣u đúng mực (qua cảm nhâ ̣n của Tràng)
- Chăm chỉ , chịu k hó (dâ ̣y sớm quét do ̣n nhà cửa , cùng bà cụ Tứ chuẩn bị
cho bữa cơm ngày đói.
- Tế nhi ̣, có ý thực chịu đựng và chia sẻ : ánh mắt tối lại khi đón bát cám từ
tay người me ̣ nhưng vẫn điề m nhiên ăn, góp chuyện trong bữa ăn ngày đói...
c. Thân phâ ̣n:
c.1. Trước na ̣n đói:
- Bèo bọt, vô nghiã - không có tên.
- Bị nạn đói dồn đến bờ vực cuộc sống , phải chấp nhận thành “vợ nhặt” chỉ
với bố n bát bánh đúc và mấ y câu đùa vu vơ.
c.2. Trong các mố i qua n hê ̣ con người : Được trân trọng, yêu thương, có một
gia đình đầ m ấ m với người me ̣ hiề n từ , giàu lòng thương con , người chồ ng
có tình nghĩa, có trách nhiệm.
c.3. Trong mố i quan hê ̣ với những vâ ̣n đô ̣ng của xã hô ̣i (Viê ̣t Minh phá kho
thóc Nhật chia cho dân nghèo): có hi vọng về một tương lai.
3. Liên hê ̣ với nhân vâ ̣t thi ̣Nở: 1,0
a. Hoàn cảnh: Éo le - số ng ở làng Vũ Đa ̣i đầ y đinh ̣ kiế n , nhà nghèo, có mả
hủi...
b. Đặc điểm:
- Ngoại hình: xấ u ma chê quỷ hờn.
- Nô ̣i tâm: Có tình thương , tình nghĩa (nấ u cháo giúp Chí giải cảm ). Có tự
trọng và khát khao hạnh phúc (xin phép bà cô để đươ ̣c chung số ng mô ̣t cách
chính thức với Chí Phèo).
c. Thân phâ ̣n:
- Bị hắt hủi, kì thị, xa lánh chỉ vì xấ u xi,́ dở hơi, nhà có mả hủi.
- Bị từ chối quyền được hạnh phúc (không thể lấ y chồ ng , không đươ ̣c nuôi
con).
4. Đánh giá: 1,0
- Khi miêu tả thân phâ ̣n người phu ̣ nữ , Nam Cao nhấ n ma ̣nh vào tình cảnh bi
thảm, bô ̣c lô ̣ cái nhiǹ cảm thông, thương xót và cách nhiǹ bi quan . Để lý giải
thực tra ̣ng này , Nam Cao không chỉ chú ý vào bản chấ t của xã hô ̣i mà còn
chú ý đến sức mạnh của định kiến trong xã hội ấy.
- Khi miêu tả thân phâ ̣n người phu ̣ nữ , Kim Lân không chỉ thấ y thảm cảnh
mà còn hướng nhân vật tới một tương lai bằng những tín hiệu tốt lành , bô ̣c lô ̣
cái nhìn khách quan , tin tưởng bên ca ̣nh sự cảm thông , yêu thương vố n có
trong những tâm hồ n nghê ̣ si ̃ . Để lí giải những thay đổ i có thể có trong cuô ̣c
số ng, số phâ ̣n con người , Kim Lân đã chú ý tới những tiń hiê ̣u dù còn chưa
thâ ̣t rõ rê ̣t của những vâ ̣n đô ̣ng , đổ i thay trong xã hô ̣i . Đó là kế t quả củ a
những trải nghiê ̣m quý giá của nhà văn khi hòa miǹ h vào đời số ng cách
mạng, kháng chiến.