Professional Documents
Culture Documents
Krajobrazy Strefowe I Astrefowe
Krajobrazy Strefowe I Astrefowe
���� ���� ���� ���� ��� ��� �������������������� �� �������������������� ��� ��� ���� ���� ���� ���� ����
��� ���
��������������� ����
� � � ������ � � � � � � � � � � � �
mapa krajobrazowa ���������������������� ����� � �� � ������ ������ �����
�� �������
������
����� �
�������� ������� ���� ��� � ���������������������������� �� ��
� ��
������� ��� � ��
����������� �������
���
�� �� �� ����
�����������
�������� �� �� ��������� ���������
� ���
��� ���� �
��� ��
Krajobrazy strefowe: Krajobrazy astrefowe: ���� � ���� ������� �� ��
��
�������� � ��������� �� �
��
� � � � ��
�� �
�� ��
�
����
���������
��� �������
��
���������� ���� ������ � ��� �
�������� � �
��
��������� �����
��
���������
� �������
�
�� �
��� ���
�� ������ ���
� �� � � � � � �
�������
pustynia lodowa teren rolniczy ����
��
����
� ��
� ������
����
����
��� ����
���
� ��� � �
����������������
��
���� ��� ��
�
� �� �
�
���� ������������ �������� ����
�� �
�������
��
�� �
����
� ��
� ��
�� ���� ������
� � � � �� � � �
�
��
lód stały na morzu góry wysokie � �� �
�
� � � �
���
��
�� ��
���
���� ���
����������� � ��
����
� � �
�������
�
��������
��
��
� � �
���
� � �
�
�� ������
��
������� ���� ����
��
����
� �
�
��������� �
��
�
lód pływający ������
���
wulkany ��� ��
� � � � � �� �
��
���������
��������
��
������
� � � � � ��
�
�������
��
�
��������
���
tundra ����
������ ���������� ��������� ����� ���
� �
��������
�
��
�
�������� � �
�������� ����
� � �
��� ��
���
���
�
teren podmokły �� ��
������ ��
��
��������
�
� �
�
las iglasty (tajga) � �� � ����
��
��
� � ��� �
�
����� � � � � � � �� �������
�
�
rafy koralowe ����
� � � ��
��
�
����
���������� ����
��
las liściasty i mieszany � ��
�
�
�
�
��� ���� �
� �
�
����������� ���
�
strefy umiarkowanej ����������� ����
���
�
�
rzeka ��
��� ������� ���� �
�
���� �
�� ���
�����
� �
� �
� �������
�
��������� �
�
������
��� �
����� ��
� � � � � ����� ���
� �� �
� �
��
��
� �� ����� �� ������ � �
���
�
step
��
� �� �
�
��������
���
������
jezioro � ����
��
� � � � �� ��
�
�����
��
� �� �� � �����
� ���������
�� ��
� � �� ���� ���� �
�
�
�
����
�� �
� � � � � �� ����
������
�
��� ����
� ��������� � �� ����
��
roślinność ������ �� �� ��
� � �� �
��
rzeka okresowa � ������
���� � �� � �
�
śródziemnomorska � ���� � � � �������� ����
��
����
� � �
��
� � ���
�
����
� �
���
�
����
�
�� ���� ��� ���
�
�������
�
������
�
jezioro okresowe �������� � ���
��
��
półpustynia � ������ �� ����������
�
��
� �� ��
�
���������� ���� �����
��
��
���� � ����
�
��
������������ ������������� ��
�
�� �
��
�
wodospad ��������� ������� �������������
�������
����������� �� �� �� �� �� �
�
� �
��
�
���
pustynia ��� ����������� ����������� ���� ���
� ����
��
�����
��
�����������
��
��
kanał ����� � ��
��� �
�
����
��
��
����
���
����
�
��
�������� �� � ������
�
��
� � � � � � ��
� �
sawanna
� � � �
��
��
szczyt ������ � � �
� ��
�
�
������� �
��
�
������� ������� � � �
��
�����
����� ��� ����������������
��
wilgotny las ����� � � ����� ���� ��������� ����� �����
� �
granica kontynentów
� ��
�����
� ���������
���
� �
równikowy �
� �� � � ��
�� ���
����� ����� �� �������� ������
��
� � � � �� � � ���������
��
� � � �������� �
� �
������
�� ���
�����
� ��� ���� �
����
�
��
�
��
� �
���������
�
���
�
����
�
�������
�
�
�������� ������ �������
� � � � �
� � � ��
��
�������
�
����
�
�������
� � � � � �
���������
��
�
��
��
�����
� �
���
��
�
�
�� ��������
�
pustynia lodowa �� ������ ��������
����
������� ���� �������� �
������
��� �
��������
��� ���
���
��� � � �
� � � � � �
�
��������� �
�
����� ����
�
��� ���� �
Zajmuje obszary leżące wokół biegunów ������� ������
� ��
� ��
�
������� �� ���� �������� ���� �
�
�� ���
�
Ziemi. Skrajnie niskie temperatury i silne ��� � � � � � � � � �
�
�
��
�
���� � � � � � ������
��
�
��� ��
����������
���
����
������� ����
�
�
�� ��
� � � � � � ��� ���
�
żadna roślinność – cały teren pokrywa � � �
��
����
�
�� ����� ����������� ������������ �
�
�
���
��
����
��
���������� �������� � ��
������ ������ ����
��
����
�
��
gruba warstwa wiecznych lodów. ���� ����
�
��
�
�
���
������
�
� � � � �
������������
Na półkuli północnej największy obszar �������
���� ���� � � � � � � �
�������
�
� � � � � � � �
������� ���� ����
��
������
����
�
lądowy, na którym występuje pustynia lodowa ��������
��
������
���������� �����
�
�
��
��
�������
�
�
�
� �
��
�
�
�������
� �
�
��
��������� ���������
� �� ��������
��
�
����
���
� ���������� ����������
���
�������������
pustynia lodowa pokrywa prawie cały kontynent Antarktydy.
�� �� ���
� � ��� � �� ��
�
�� ����������
��
������
�
�� �����
���
�
��
������
��
���
���
�� ���
�
����
��
����
�
�
���
����� �������
���� ���� ��� ���
��
�� � �
�� ��������
��������
���
�����
���� �� ���
��
����
�����
������� ��� �����
�
tundra
��� ��������
� �� ��� �� ��
�
��������
���
������ �� �� �� �� ��
�
�
�������������
�
��������������
��
��� ���� ����������
polarnym strefy okołobiegunowej. ����� ������� ������� �� ���
�
��� ���
� �
�
���� �����
� �� ��� �� �� �� ����������� ��� �����
�
�� �
okresem wegetacyjnym, trwającym ����� � ���������
������ ������ ������� ������ �����
�
����������� ������� ������� ������
��
niedłużej niż 2-3 miesięce. Z tego ���������� ����
���
����
��
��
� ��������� ���
��
��
������
�
��
�� ��������
�
względu roślinność tu występująca jest
�
��
����������
�
��
��
���� �
�
bardzo uboga. Są to co najwyżej drobne
� �
��
��
mchy, porosty, rośliny kwiatowe (z rodziny �����
�
��
������
�� � � � � ����
�� ���
wrzosowatych) oraz niskie krzewinki – wierzby i brzozy karłowate. ��
����� �������
��������� ��������� ������� �
��� ����������
����������
�������� ���
� � ��� �� ���
���
������
������� ��������
tajga (las iglasty) ������ ����������
Krajobraz charakterystyczny dla klimatu ���� �� ��� ���
�������
umiarkowanego chłodnego. Tworzy pas ������
���� ������������ ���������� ������ ����
biegnący od Płw. Skandynawskiego
��
���� ��� �
��������
��� ���
�
���� �����
ców Niziny Hudsońskiej w Ameryce Północnej. ������ ��
Są to lasy iglaste składające się głównie ze świerku, ����� ���
część II. krajobrazy
las lisciasty i mieszany step roślinnośĆ pustynia i pÓŁpustynia sawanna wilgotny las
streFy umiarkowanej Obszary leżące zarówno w ciepłym kli- śrÓdziemnomorska Pozbawione roślinności obszary pu- Na krajobraz sawanny wpływa nie tylko rÓwnikowy
Lasy te rosną głównie w ciepłych typach macie umiarkowanym, jak i w suchej Ciepłe i suche lata oraz łagodne, stynne związane są głównie z klima- wysoka temperatura, występująca tu Wysokie temperatury i codzienne
klimatu umiarkowanego – morskim strefie podzwrotnikowej. Od wilgot- wilgotne zimy przyczyniły się tem zwrotnikowym suchym – pół- przez cały rok, ale równiez sezonowo ulewne deszcze zenitalne, wystę-
i przejściowym. Występuje tam dosta- nego wpływu oceanów oddzielają je do powstania specyficznego nocna Afryka, Płw. Arabski, Australia. zmieniające się opady. W porze suchej, pujące przez cały rok (klimat
teczna ilość opadów i raczej łagodne pasma górskie lub duża odległość. krajobrazu śródziemnomorskiego. Występują też we wnętrzach konty- trawiasta roślinność jest jałowa i żółta. równikowy wybitnie wilgotny)
tempratury. Główne drzewa liściaste to Stepy porasta roślinność trawiasta. Rosną tu piękne, dochodzące do 30 m nentów, gdzie panuje suchy klimat pod- Natomiast podczas pory deszczowej tworzą warunki dogodne dla rozwoju
buki, dęby, klony, graby, lipy, brzozy, jesiony, Na różnych kontynentach obszary te przyj- wysokości cyprysy, a na bardziej suchych zwrotnikowy i umiarkowany – środkowa trawy sawanny stają się soczyście zielone bujnych, wiecznie zielonych, wielo-
olchy. W lasach mieszanych spotkać można też mują lokalne nazwy. W Ameryce Północnej są obszarach występują kolczaste, twardolistne Azja i Ameryka Północna. Wyróżniono kilka i wysokie na kilka metrów. Krajobraz urozmaicają piętrowych lasów. Rosną one przede wszystkim
sosny, świerki, jodły i modrzewie. Tą strefę roślinności naturalnej człowiek prze- to więc Prerie, a w Ameryce Południowej jest to Pampa. Stepy wykorzysty- krzewy, zwane makią. Rolnicy uprawiają oliwki, figi,pomarańcze, cytryny, rodzajów pustyń: piaszczysta (erg), żwirowa (serir), kamienista (hamada). pojedyncze, rzadko rosnące drzewa o parasolowatym kształcie: baobaby na Nizinie Amazonki (Ameryka Południowa) i w Kotlinie Kongo (Afryka),
11 trzebił najbardziej, ze względu na korzystne warunki dla rozwoju rolnictwa. wane są przez człowieka głównie do hodowli bydła, koni, owiec i kóz. winorośl, morele, palmy daktylowe oraz inne owoce i warzywa. Obrzeża pustyń porasta drobna roślinność, tworząc półpustynie. i akacje. Sawanna występuje w Afryce, Ameryce Południowej i w Australii. a także w południowo-wschodniej Azji i na Nowej Gwinei. 12