‫مقدمه اي بر قسمت ساز شناسي‪ 

‬‬
‫‪  ‬‬
‫مردم نقاط گوناگون جهان از سازهايي استفاده مي کنند‪ ‬که از نظر ساخت و رنگ صوتي با يکديگر تفاوت بسيار‬
‫دارند‪ ,‬ساز را مي توان به عنوان‪ ‬هر مکانيسمي‪ -‬جز صداي انسان‪ -‬که صداي موسيقايي توليد مي کند‪ ,‬تعريف کرد‪.‬‬
‫محبوبيت‪ ‬سازها بسته به ذوق و سليقه ي موسيقايي و نيز مقتضيات زمان است‪ .‬امروزه فقط گروهي از‪ ‬سازهاي‬
‫شناخته شده کاربرد دارند‪ .‬از سوي ديگر‪ ,‬توجه و عالقه به موسيقي ادوار پيشين‪ ‬سبب احياي سازهايي شده است که‬
‫مدت ها به دست فراموشي سپرده شده بودند‪ . ‬‬
‫به صورت کلي تعداد‪ 5‬سازها بسيار زياد و نامحدود است‪ , ‬به طوريکه نمي توان بدون دسته بندي کردن آنان‪ ,‬حتي‬
‫سازهاي مهم تر را شناخت‪ .‬در اين‪ ‬دسته بندي‪ ,‬سازها در چند رده ي مختلف قرار مي گيرند‪ : 5‬‬
‫الف‪ -‬سازهايي که توليد صوت در آن ها‪ ,‬توسط سيم يا‪ ‬زه صورت مي گيرد‪ .‬اين دسته خود به چند دسته ي کوچک تر‬
‫تقسيم مي شوند‪ . ‬‬
‫‪) 1‬دسته اي که سيم به وسيله ي کشيدن زخمه زدن‪ ,‬با‪ ‬انگشت يا با مضراب‪ ,‬توليد صوت مي کند‪ 5,‬مانند‪ :‬تار ‪ ،‬گيتار و‬
‫غيره ( سازهاي زهي زخمه‪ ‬اي‪ ( ‬‬
‫‪) 2‬دسته اي که سيم به وسيله ي کشيدن آرشه‪ ,‬صوتي‪ ‬حاصل مي کند‪ ,‬مانند‪ 5:‬ويولن‪ ,‬کمانچه‪ ,‬و غيره ( سازهاي زهي‬
‫آرشه اي‪ ) ‬‬
‫‪) 3‬دسته اي که با کوبيدن به وسيله ي چکش مانندي بر‪ ‬روي سيم‪ ,‬صوتي از آن حاصل مي شود‪ ,‬مانند‪ 5:‬سنتور‬
‫( سازهاي زهي کوبشي‪ ( ‬‬
‫(‪ 4‬دسته اي که کوبيدن(‪ 5‬چکش ) روي سيم‪ ,‬به وسيله اي‪ ‬مکانيکي انجام مي گيرد‪ ,‬مانند پيانو‪ ( .‬سازهاي زهي شستي‬
‫دار‪ ) ‬‬
‫توضيح‪ ( :‬زهي ها در ميان تمام گروه هاي سازي‪ ,‬داراي‪ ‬بيشترين تنوع صوتي و پهناورترين گستره بياني‬
‫هستند‪ . 5‬رنگ هاي صوتي آن ها گوناگون‪ ,‬وسعت هاي صوتشان بزرگ‪ ‬و توانايي هاي ديناميکي آن ها بسيار فراوان‬
‫است‪ .‬نوازندگان زهي مي توانند صداهايي‪ ‬درخشان و چاالک يا کندآهنگ و لرزاني ايجاد کنند؛‪ 5‬آن ها قادرند به‬
‫ظرافت و لطافت‪ ‬يک آواز خوان‪ ,‬صداها را مهار کنند‪ 5.‬نقش سازهاي زهي در آثار ارکستري بيش از هر‬
‫گروه‪ ‬ديگري از سازها است‪ .‬نواي سازهاي‪ ,‬چهارگانه ي زهي حتي با وجود رنگ هاي صوتي متفاوت‪ , ‬به زيبايي‬
‫درهم مي آميزد‪ ) . ‬‬
‫ب‪ -‬سازهايي که صوت در آن ها‪ ,‬در نتيجه ي دميدن هوا‪ ‬حاصل مي شود‪ ,‬اين دسته نيز به نوبه ي خود به چند دسته‬
‫اي کوچک تر تقسيم مي شود‪: ‬‬
‫‪) 1‬دسته اي از سازها که از جنس چوب يا ( آبنوس)ساخته شده اند ( سازهاي بادي چوبي ) ( هر چند در سده ي بيستم‬
‫فلوت و پيکولو را از‪ ‬فلز ساختند) توضيح ‪ :‬بادی های چوبي همگي در طول بدنه ي خود داراي سوراخ هاي کوچکي‬
‫هستند‪ 5‬که‪ ‬با انگشت يا بالشتک هايي‪ ,‬که به وسيله ي شستي هاي ساز به حرکت در مي آيند‪ ,‬باز و‪ ‬بسته مي شوند‪.‬‬
‫نوازنده‪ ,‬با باز و بسته کردن اين سوراخ ها‪ ,‬طول ستون هواي نوسان‪ ‬کننده را تغيير مي دهد و به اين ترتيب صداهايي‬
‫با زير و بم متفاوت ايجاد مي کند‪ . ‬توجه شود که رنگ صوتي ويژه ي هر ساز بادي چوبي تا حّد زيادي از روش‬
‫ايجاد نوسان در آن‪ ‬ها نشات مي گيرد‪ .‬همچنين الزم به ذکر است که بعضي از اين نوع سازها دوزبانه و بعضي‪ ‬ديگر‬
‫يک زبانه دارند‪ ( .‬زبانه يک يا دو قطعه ي کوچک پالستيک است که در جلوه ي دهنی ساز‪ ‬قرار مي گيرند‪ ) . ‬‬
‫انواعي از سازهاي بادي چوبي عبارتند از ‪ :‬پيکولو‪ , ‬فلوت‪ ,‬اُبوا‪ُ ,‬کرآنگله‪ ,‬کالرينت باس‪ ,‬باسون‪ُ ,‬کنترباسون و‪ ... ‬‬
‫‪) 2‬دسته اي از سازها که از جنس مس‪ ,‬برنج يا حتي‪ ‬نقره ساخته شده اند‪ ,‬مانند تروميت‪ ,‬ترومبون و ‪ ( ...‬سازهاي‬
‫بادي برنجي‪ ( ‬‬
‫توضيح ‪ :‬بادي هاي برنجي سازهايي پرقدرتند؛‪ 5‬هنگامي‪ ‬که قوي بنوازند‪ ,‬بقيه ي ارکستر را از راه به در مي کنند‪ .‬اين‬
‫سازها در لحضه هاي اوج‪ ‬موسيقي و در ارائه ی عبارت هاي قوي و قهرماني به کار گرفته مي شوند‪ .‬سرعت‬
‫اجرايي بادي هاي‪ ‬برنجي از سرعت اجرايي اغلب زهي ها و بادي هاي چوبي کمتر است و نيز کمتر به عنوان‬
‫تک‪ ‬نواز به کار گرفته مي شوند‪ .‬اين سازها اغلب يادآور مارش يا مراسمي هستند که در فضاي باز‪ ‬برپا مي شود‪ .‬آن‬
‫ها طي سده هاي متمادي سازهايي ساده و فقط قادر به ايجاد صداهايي‪ ‬معدود بوده اند و بيشتر براي ابالغ عالمت هاي‬
‫نظامي‪ ,‬در آيين هاي مذهبي يا نواختن‪ ‬نواهاي شکار به کار مي رفته اند‪ . ‬‬
‫‪) 3‬دسته اي از سازها که ‪ ,‬مانند‪ 5‬پيانو‪ ,‬داراي شستي‪ ‬هستند و حصول صوت يا دمش هوا به وسيله اي مکانيکي يا‬
‫الکتريکي انجام مي گيرد‪ , ‬مانند‪ :‬ارگ‪ ,‬آکاردئون و غيره ( سازهاي شستی دار دار بادي‪ ) ‬‬
‫پ‪ -‬سازهايي که صوت در آن ها در نتيجه ي کوبيدن حاصل‪ ‬مي شود‪ .‬تعداد و انواع اين سازها بسيار زياد است و به‬
‫طور کلي همه را جزو ( سازهاي‪ ‬ضربي ) به حساب مي آورند‪ 5.‬از انواع آن عبارتند از‪ : ‬‬
‫‪ 1-‬دسته اي که بر روي آن ها پوست کشيده شده و با‪ ‬دست يا چوب‪ ,‬برآن مي کوبند‪ 5,‬مانند‪ :‬تيمپاني‪ ,‬نقاره‪ ,‬دايره و‪ ... ‬‬
‫‪- 2‬دسته اي که بر هر دو سطح باالئي و پائين پوست‪ ‬کشيده و خود ساز را به شکل استوانه ساخته اند‪ ,‬و با دست يا‬
 ‫چوب به يک يا هر دو طرف‪ ‬مي کوبند‪ 5,‬مانند‪ :‬دهل‪ ,‬طبل بزرگ نظامي‪ ,‬طبل کوچک و‪ ... ‬‬
‫‪- 3‬دسته اي چند‪ ,‬که ساز در اساس از دو تکه چوب بر‪ ‬روي تيغه هاي فلزي زنگوله و غيره اصواتي مخصوص و‬
‫زنگوار حاصل مي شود‪ . ‬‬
‫توضيح‪ :‬سازهاي کوبه اي مدت ها فقط براي تاکيد بر‪ ‬ريتم و نيز برجسته کردن لحضه هاي اوج موسيقي به کار گرفته‬
‫مي شوند‪ 5,‬اما از حدود‪ 1900 ‬اين سازها در برابر زهي ها‪ ,‬بادي هاي چوبي و بادي هاي برنجي به ايفاي نقشي‪ ‬کمتر‬
‫حاشيه اي و بسيار متفاوت با گذشته پرداختندو آهنگسازان سده ي بيستم در بهره‪ ‬گيري از رنگ هاي صوتي سازهاي‬
‫کوبه اي بسيارمشتاق بوده اند و گاه براي نماياندن اين‪ ‬اشتياق آثار ويژه ي سازهاي کوبه اي ساخته اند که يونيزاسيون‬
‫( ‪ ) 1931‬اثر‪ ‬ادگاروارز ‪ ،‬نمونه اي از آن هاست‪ .‬ناگفته نماند که موسيقيدانان جازوراک سازهاي کوبه‪ ‬اي را تمام و‬
‫کمال به کار گرفته اند که از آن ها مي توان به سازهاي مثل جيرو‪ , ‬ماراکاس‪ ,‬دو قطعه چوب به هم زدني و بونگو‬
‫براي رقص و کنسرت اشاره کرد‪ .‬با اين همه و‪ ‬با تجربه هاي کاوشگرانه ي اخير در استفاده از توانايي هاي اين‬
‫سازها موسيقيدانان‪ ‬غربي به قدرت نسبت به کاربردهاي بسيار متنوع و گوناگون کوبه اي ها‪ ,‬مانند آنچه در‪ ‬موسيقي‬
‫آفريقا و آسيا ديده مي شود‪ ,‬گرايش نشان داده اند؛ در موسيقي آسيايي‪ ,‬دگرگوني‪ ‬هاي ظريف ريتم‪ ,‬رنگ آميزي و‬
‫ديناميک به شيوه اي خيال انگيز به کار گرفته مي شوند‪ . ‬‬
‫ت‪ -‬سازهاي الکترونيک‪ /‬ساز الکترونيک سازي است که‪ ‬صدا را به روش هاي الکترونيک ايجاد يا تقويت مي کند‪.‬‬
‫اختراع اولين نمونه هاي اين‪ ‬سازها به ‪ 1904‬باز مي گردد‪ ,‬اما از دهه ي ‪ 1950‬به بعد تاثيري چشمگير بر‬
‫موسيقي‪ ‬داشته اند‪ .‬امروزه تکنولوژي الکترونيک و تکنولوژي کامپيوتر به سرعت پيشرفت کرده ‪ ،‬پيوسته متحول شده‬
‫و به گونه اي فزاينده در هم آميخته شده اند‪ .‬سازهاي تقويت شده‪ ‬مانند پيانو‪ ,‬ارگ و گيتار الکتريکي و نيز سینتی‬
‫سايزر‪ ,‬کامپيوتر و يا ( ترکيب ) تمام آن‪ ‬ها از جمله سازهاي الکترونيکي هستند‪ 5‬که براي اجرا و ساخت موسيقي به‬
‫کار مي روند‪ . ‬‬
‫در انتها رايج ترين سازها را بر اساس هويت ايراني و‪ ‬يا غربي بودنشان و با توجه به دسته بندي هاي فوق نام مي‬
‫بريم‪ : ‬‬
‫الف‪ -‬سازهاي ايراني‪ - :‬زهي زخمه اي ‪ :‬تار‪ ,‬سه تار‪ , ‬عود‪ ,‬دوتار‪ ,‬تنبور‪ ,‬رباب‪ ,‬قانون‪ ‬‬
‫‪ -‬زهي کوبه اي ‪ :‬سنتور‪ ‬‬
‫‪ -‬زهي آرشه اي‪ :‬کمانچه‪ ,‬قيچک‪ ‬‬
‫دوزله ‪ ,‬باالبان‪ ‬‬‫‪ -‬سازهاي بادي‪ :‬ني‪ ,‬سرنا‪ ,‬کرنا‪َ ,‬‬
‫‪ -‬سازهاي ضربي‪ :‬تمبک‪ُ 5,‬دهُل‪ ,‬دايره‪ ,‬نقاره‪َ  , ‬گ َورگِه‪ ‬‬
‫ب‪ -‬سازهاي غربي‪ : ‬‬
‫‪ -‬سازهاي آرشه اي‪ :‬ويولن‪ ,‬ويولن آلتو ( ويوال‪ ,) ‬ويولنسل‪ ,‬کنترباس‪ . ‬‬
‫‪ -‬سازهاي بادي چوبي‪ :‬فلوت پيکولو ( کوچک)‪ ,‬فلوت‪ , ‬قره ني( کالرينت)‪ ,‬قره ني باس ( کالرينت باس)‪ ,‬ابوا‪,‬‬
‫کرآنگله‪ ,‬فاگوت‪ ,‬کنتر فاگوت‪ , ‬ساکسوفون‪ ‬‬
‫‪ -‬سازهاي بادي برنجي‪ :‬ترومبت‪ ,‬کر‪ ,‬ترومبون‪ ,‬توبا‪ , ‬‬
‫‪ -‬سازهاي ضربي ( کوبي )‪ :‬تيمپاني‪ ,‬طبل بزرگ‪ ,‬طبل‪ ‬کوچک‪ ,‬سنج‪ ,‬مثلث‪ ,‬دايره زندگي‪ ,‬قاشقک‪ ,‬تام تام ( َکنگ)‪,‬‬
‫گيسلوفون‪ . ‬‬
‫‪ -‬سازهاي ديگر‪ :‬پيانو‪ ,‬ارگ‪ ,‬هارپ‪ ,‬گيتار‪ ,‬آکوردئون‪ , ‬ساز دهني‪ ,‬ملوديکا‪ . ‬‬
‫‪  ‬‬
‫درک و دريافت موسيقي‪ -‬راجر کيمي ين‪ ‬‬
‫ترجمه ي ‪ :‬حسين ياسيني‪ ‬‬
‫ساز شناسي‪ -‬پرويز مقصودي‪ ‬‬
‫جامعه شناسي هنر موسيقي‪ -‬حسن زندباف‬
‫سازشناسی گیتار‬
‫گیتار‬
‫گیتار‪ ‬نوعی‪ ‬ساز زهی است که با‪ ‬پیک یا انگشت نواخته می‌شود و از این جهت که سیم‌های آن در اثر ارتعاش تولید‬
‫صدا می‌کند به سازهای گروه کوردوفون (به‪ ‬انگلیسی ‪ )Cordophones‬یا‪ ‬زه‌صدا تعلق دارد‪.‬این ساز عالوه بر‬
‫داشتن قدمت تاریخی قابل توجه (چه از لحاظ ساختار آن و چه از لحاظ تکنیک‌های نوازندگی) توانسته‌است هم‌گام با‬
‫تحوالت موسیقی غرب پیشرفت چشمگیری داشته باشد؛ که در نتيجه گونه‌های متفاوتی از آن بوجود آمده و هم اكنون‬
‫جایگاه ویژه‌ای در موسیقی جهان دارد‪.‬‬
 ‫سیر تاریخی‬
‫واژه ‪ guitar‬در زبان انگلیسی‪ gitarre ،‬در آلمانی و ‪ guitare‬در فرانسوی همگی مشتق شده از واژه ‪guitarra‬‬
‫در زبان اسپانیایی هستند که آن خود از واژه قیثاره در زبان عربی اندلوسی مشتق شده است‪ .‬این واژه نیز خود مشتق‬
‫شده از واژه التین ‪ cithara‬است که نسبت آن به واژه ‪ κιθάρα kithara‬در یونانی باستان می‌رسد‪ .‬این واژه‬
‫یونانی به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم از واژه پارسی کهن سیه‌تار (سه‌تار) آمده است‪.‬‬
‫روايت هاي متفاوتي در مورد تاريخچه گيتار وجود دارد عده ای بر این عقیده اند که گیتار از مصر سرچشمه گرفته‬
‫است و عده ای نیز بر این نظرند که آن از سیتارای یونانی‪-‬آشوری (‪) Greek Assyrian Cithara‬که بوسیله‬
‫رومی ها به اسپانیا آورده شده گرفته شده است‪ .‬گیتار نتیجه تحول‪ ‬لوت در‪ ‬اروپا است‪ .‬لوت نیز خود تحول‬
‫یافته‪ ‬عود(به عربی العود=چوب) و‪ ‬بربط است‪ .‬گفته می‌شود‪ ‬زریاب نامی عود را به‪ ‬اندلس آورد و از آن پس این ساز‬
‫در‪ ‬اسپانیا و دیگر مناطق اروپا رایج شد‪.‬‬
‫در زمان حکومت اسالم در اروپا‪ ،‬این ساز توسط‪ ‬زریاب دارابگردی و چند تن از شاگردانش به‪ ‬آندلس برده شد‪ .‬در‬
‫آن زمان به گیتار‪ ،‬کیتارا یا قیتارا می‌گفتند و نام کنونی آن برگرفته از همین نام است‪ .‬در واقع وجود پسوند تار در نام‬
‫گیتار می‌تواند موید این باشد که گیتار سازی‪ ‬ایرانی است‪.‬‬
‫زریاب در ابتدا در اسپانیا شروع به آموزش گیتار کرد‪ .‬در آن زمان‪ ‬اسپانیایی‌ها خود سبکی غنی بنام‪ ‬فالمنکو داشتند‬
‫که با سازهایی از جمله کاستانت‪ ،‬کاخون با همراهی پالماس‪ ،‬بایال (رقص فالمنکو) و کانته (آواز فالمنکو) نواخته‬
‫می‌شد‪.‬‬
‫جد بزرگ تمام سازهایی که ما به عنوان کوردوفون از آنها یاد کردیم یک کمان موسیقی مي باشد که تنها یک سیم‬
‫ساده به دو سر آن متصل بوده است که با کشیدن و رها کردن سیم صدایی در کمان ایجاد می شده و این صدا بوسیله‬
‫یک تقویت کننده‪ 5‬صوت که به آن متصل بوده تقویت می شده است‪ .‬از آنجائیکه این سیم تنها یک صدای ساده ایجاد‬
‫میکرده برای داشتن چندین صدا ابتدا یک سیم دیگر و سپس چندین سیم به اندازه های کوتاهتر به کمان بسته شده و از‬
‫این طریق چندین صدا تولید گردیده است‪ .‬ازدیاد این سیمها و افزوده شدن یک جعبه تشدید‪ 5‬صوت منجر به اختراع‬
‫چنگ کمانی (‪ )Harp Arquee‬گردید‪ 5.‬سپس سازی‪ ،‬متشکل از مجموعه ای از سیمها به نام لیر ظهور کرد که در‬
‫آن سیمهایی به طول مساوی کار گذاشته شده بود‪ .‬یونانیها دو نوع لیر داشتند‪ 5،‬یکی به نام لیرا و دیگری به نام کیتارا‪،‬‬
‫کیتارا بوسیله رومی ها تغییر شکل یافت؛ نام گیتار نیز از همین کلمه گرفته شده است ‪ .‬بعدها رو می ها برای نخستین‬
‫بار سازهایی چون سیتارا‪ ،‬پاندورا ‪ Pandora‬و فیدیکوال ‪ Fidicula‬را نواختند و از این راه آالت کوردوفن در تمام‬
‫اروپا رواج یافت؛ در واقع نخستین گیتارهای واقعی در آغاز دوره رنسانس به ظهور رسید؛ این گیتار ها به دلیل‬
‫داشتن بدنه ای باریک و شکلی مدور متمایز بودند‪ .‬به تدریج در قرنهای چهارده و پانزده پسوندهای موریسکا و التینا‬
‫حذف شد و در سراسر اروپا آالت موسیقی خانواده گیتار با اسم هایی از قبیل‪ :‬گیتارا‪ ،‬گیترنه‪ ،‬گیترن (‪)Giteren‬‬
‫(سازی سیمی مفتولی و منسوخ شده شبیه به گیتار که به زبان فرانسوی گیترنه و به زبان اسپانیایی گیتارا گفته می‬
‫شد‪ ).‬و شیتارا معین شدند‪ .‬در همان زمان گروه زیادی از سازهای خانواده کوردوفن‪ ،‬با اسمهایی از قبیل‪ :‬ویهوئال (‬
‫‪ )Vihuela‬در اسپانیا و ویوال (‪ )Viola‬در ایتالیا خوانده می شدند‪ .‬كه بعضی از این سازها با آرشه (‪،)de arco‬‬
‫بعضی با مضراب (‪ )de penola‬و بضی دیکر هم با انگشت (‪ )de mano‬نواخته می شدند‪ .‬بعدها از ویهوئالی‬
‫انگشتی (‪ ) Vihuela de mano‬نوعی گیتار بوجود مي آيد‪ .‬درطی قرنهای چهارده و پانزده در شکل گیتار و‬
‫ویهوئالي انگشتي تغییرات قابل توجه ای بوجود مي آيد‪ ،‬به تدریج در پهلوهای آنها فرورفتگی ایجاد مي شود و در‬
‫قرن شانزده هر دو ساز آشکارا شبیه گیتار مي شوند‪ .‬در قرن شانزده این دو ساز در اسپانیا بسیار رایج بودند و‬
‫نوازندگی با انگشت به حدی عمومیت پیدا کرد که پسوند انگشت (‪ )de mano‬در این کشور به کلی از اسم این‬
‫سازها حذف شد‪ .‬از آن پس گیتار بدنه ای بزرگتر و شکلی مدورتر به خود گرفت‪.‬‬
‫اجزای گیتار‬
‫سردسته‬ ‫‪.1‬‬
‫خرک‬ ‫‪.2‬‬
 ‫گوشی‌ها (برای کوک کردن ساز)‬ ‫‪.3‬‬
‫فرت (‪)Fret‬‬ ‫‪.4‬‬
‫‪( Truss Rod‬پیچی ست که برای تنظیم انحنای دسته به کار می‌رود)‬ ‫‪.5‬‬
‫ً‬
‫‪( Inlays‬تزئیناتی هستند که نقش راهنما را دارند و معموال پشت فرت‌های ‪۲۱ ۱۹ ۱۷ ۱۵ ۱۲ ۹ ۷ ۵ ۳‬‬ ‫‪.6‬‬
‫‪ ۲۴‬قرار می‌گیرند)‬
‫دسته‬ ‫‪.7‬‬
‫پاشنه (اتصال بدنه با دسته)‬ ‫‪.8‬‬
‫بدنه‬ ‫‪.9‬‬
‫پیکاپ‌ها (‪)pickups‬‬ ‫‪.10‬‬
‫قسمت‌های مربوط به‪ ‬مدار الکتریکی(تنظیمات‪ ‬ولوم و‪ ‬تن صدا)‬ ‫‪.11‬‬
‫خرک پایینی (‪)Bridge‬‬ ‫‪.12‬‬
‫صفحه پیک گارد (گاهی برای مخفی کردن مدارها و گاهی صرفا برای جلوگیری از خش‌دار شدن رنگ بدنه‬ ‫‪.13‬‬
‫در اثر برخورد پیک به مرور زمان)‬
‫صفح ٔه پشتی‬ ‫‪.14‬‬
‫صفح ٔه جلویی‬ ‫‪.15‬‬
‫قسمت‌های جانبی‬ ‫‪.16‬‬
‫سوراخ صدا (معموال دارای تزئینات زیبا به نام ‪)rosset‬‬ ‫‪.17‬‬
‫سیم‌ها‬ ‫‪.18‬‬
‫‪( saddle‬تنظیم‌کننده ارتفاع هر سیم)‬ ‫‪.19‬‬
‫فرت بورد (چوبی که فرت‌ها روی آن کوبیده شده‌اند)‬ ‫‪.20‬‬
‫انواع گیتار‬
‫گیتارها را به شیوه‌های مختلفی می‌توان دسته بندی کرد‪ .‬در این بین اگر بخواهیم از لحاظ صوتی آن‌ها را دسته بندی‬
‫کنیم‪ ،‬که مسلما برای یک ابزار موسیقی مناسب‌ترین روش خواهد بود‪ .‬از آن جایی که نحوه تولید صدای آکوستیک در‬
‫گیتار ارتباط تنگاتنگی با نوع بدنه آن دارد‪ ،‬ناچار به استفاده از‪ ‬دسته بندی بدنه خواهیم بود‪:‬‬
‫گیتار با بدنه چوبی توخالی‬
‫انواع گیتارهای آکوستیک‬
‫گیتار آکوستیک گیتاری است که وسیله‌ای جز بدنه آن صدای سیم‌ها را تقویت نمی‌کند‪ 5،‬صدای سیم‌ها تنها در بدن ٔه چوبی‬
‫توخالی آن تقویت مي شود و به گوش می‌رسد‪ .‬این نوع از گیتار معموالً شش سیم فلزی دارند که ضخامت آن‌ها از‬
‫زیرترین سیم تا بم‌ترین سیم به طور معمول بین ‪ ۱۳‬تا ‪ ۵۶‬هزارم اینچ می‌باشد‪ .‬بدنه از اتصال صفحه چوبی پشتی‪،‬‬
‫صفحه چوبی جلویی‪ ،‬و دو قسمت چوبی انحنادار کناری ساخته می‌شود‪ ،‬که صفح ٔه باالیی معموالً دارای سوراخ یا‬
‫سوراخ‌های بزرگی است که به واسطه شکل و محل قرار گرفتنشان می‌توانند ویژگی‌های آکوستیکی خاصی به ساز‬
‫بدهند‪5.‬‬
‫گون ٔه اسپانیایی گیتار آکوستیک با عنوان‪ ‬گیتار فالمنکو‪ ‬شناخته می‌شود‪ .‬که نامش را از سبک زیبای‪ ‬فالمنکو به ارث‬
‫برده‌است‪ .‬گیتار زمانی وارد موسیقی فالمنکو شد که اسپانیایی‌ها فالمنکو را با سازهای دیگری می‌نواختند‪ 5.‬پس از آن‬
‫گیتار به شدت بر این موسیقی تاثیر گذاشت و هم اکنون کامال به آن وابسته‌است‪.‬‬
‫انواع گیتارهای کالسیک‬
‫اصوال باید گفت‪ ‬گیتار کالسیک نوعی گیتار آکوستیک است‪ .‬چون صدای آن بدون واسطه شنیده می‌شود‪ .‬اما این نوع‬
‫گیتار کمی با گیتارهایی که با عنوان‪ ‬گیتار آکوستیک شناخته می‌شوند تفاوت دارد‪ .‬بدنه آن کمی کوچکتر بوده و در آن‬
‫به جای سیم‌های فلزی از سه سیم نایلونی و سه سیم فلز تنیده شده به دور ابریشم استفاده می‌شود‪ ،‬که به آن صدای نرم‬
‫و آرامی می‌دهد‪ 5.‬این ساز نسبت به سازهای دیگر‪ ‬ارکستر و نیز گیتار آکوستیک صدای کمتری دارد و تنها يك سبک‬
‫مشخص از موسیقی را ارائه می دهد‪.‬‬
‫گیتار کالسیک خود از گیتار فالمنکو که اسپانیایی‌ها آن را به کار می‌برده‌اند مشتق گشته‌است ‪ .‬بین گیتار کالسیک و‬
‫گیتار فالمنکو تفاوت نا چیزی وجود دارد‪ ،‬معموالً گیتار کالسیک از چوبهایی که رنگ قهوه‌ای تیره دارتد ساخته‬
‫می‌شود و گیتارهای با چوبهای زرد و روشن تر از آن گیتارهای فالمنکو هستند‪ . 5‬اسپانیایی‌ها از ساز گیتار برای‬
‫نواختن موسیقی خودشان یعنی فالمنکو استفاده می‌کرده‌اند که بعدها با شروع دوران کالسیک در موسیقی اروپا عده‌ای‬
‫از این ساز برای نواختن قطعات موسیقی کالسیک استفاده کردند‪. 5‬‬
‫انواع گیتارهای الکتروآکوستیک‬
‫از لحاظ ظاهری شاید نتوان تفاوت چندانی بین یک گیتار الکتروآکوستیک با یک گیتار آکوستیک پیدا کرد‪ .‬اما از‬
‫لحاظ صوتی گیتار الکتروآکوستیک روند الکتریکی را پیش می‌گیرد‪ ،‬بدین‪ 5‬صورت که صدا توسط پیکاپ به شکل‬
‫سیگنال الکتریکی درآمده‪ ،‬که بعد از طی کردن مسیرها و برخی ادوات الکتریکی‪ ،‬به وسیله‪ ‬آمپلی فایر تقویت می‌شود‬
‫و سر انجام از طریق اسپیکرهای آمپلی فایر به گوش می‌رسد‪.‬‬
‫اگر تنظیمات خیلی خاصی برای آمپلی فایر (و افکت یا افکت‌ها) نداشته باشیم‪ ،‬صدای این نوع گیتار با گیتار‬
‫آکوستیک تفاوتی نخواهد داشت‪ ،‬با این تفاوت که حاال صدا تا حدود زیادی تحت کنترل می‌باشد‪ .‬نوازنده بدون آنکه‬
‫مجبور به تعویض ساز برای پیدا کردن صدای مورد نظرش باشد می‌تواند از طریق تنظیم اکوالیزری که روی گیتار‬
‫قرار دارد حالت صدا را تغییر دهد و با صدایی که مورد نظرش است نوازندگی کند‪5.‬‬
‫گیتار با بدنه چوبی نیمه خالی‬
‫انواع گیتارهای‪ ‬جاز‪ ‬و‪ ‬بلوز‬
‫گیتار با بدنه چوبی توپر‬
‫انواع گیتارهای الکتریک‬
‫گیتار با بدنه فلزی‬
‫انواع رزوناتور‬
‫گیتارها را از جنبه‌های دیگری هم می‌توان دسته بندی کرد‪:‬‬
‫از نظر طول گام دسته‪:)Scale Size( ‬‬
‫تنور (با گام دسته در حدود ‪ ۲۱‬تا ‪ ۲۳‬اینچ)‬
‫معمولی (با گام دسته در حدود ‪ ۲۴‬تا ‪ ۲۵٫۵‬اینچ)‬
‫باریتون (با گام دسته در حدود ‪ ۲۶‬تا ‪ ۲۸‬اینچ)‬
‫بیس (با گام دسته در حدود ‪ ۳۰‬تا ‪ ۳۶‬اینچ)‬
‫از نظر تعداد و جنس سیم‌ها‪:‬‬
‫چهار و پنج سیم (معمول در انواع گیتاربیس)‬
‫شش سیم (معمول در انواع گیتار و گاهی در گیتاربیس)‬
‫از جنس فلز (معمول در انواع گیتار آکوستیک)‬
‫از جنس نایلون (معمول در انواع گیتار کالسیک)‬
‫هفت و هشت سیم (گاهی در انواع گیتار الکتریک)‬
‫دوازده سیم به صورت شش سیم دوبله (گاهی در انواع گیتار الکتریک)‬
‫از نظر شیوه صدابرداری‬
‫آکوستیک (بدون واسطه توسط‪ ‬میکروفون)‬
‫الکتریک (با استفاده از‪ ‬پیکاپ)‬
‫منبع‪ :‬ویکی پدیا‬

‫به نقل از سایت‪ ‬همشهری آنالین‪:‬‬

‫بربط ساز ایرانی که از قدیمی ترین اعصار نواختن آن در ایران رواج داشته‪ ،‬سر منشاء‪ ‬‬
‫گیتار است ‪.‬‬
‫هنری جرج مایر مستشرق و موسیقی شناس معروف انگلیسی می‌گوید‪ :‬باربی توس‪ ‬‬
‫همان عود قدیم ایران‪ ،‬یعنی بربط می‌باشد و آن را به این سبب بربط نام نهادند که‪ ‬‬
‫کاسه‌اش به شکل سینه (بر) مرغابی (بط) است‪.‬‬
‫در قرن ‪ 11‬میالدی به واسطه تصرف اعراب بر خاک اسپانیا العود به اروپای جنوبی برده شد‪.‬‬
‫عود شاید مهمترین ساز موسیقی است که شرق به غرب داده است‪ .‬العود که در زبان‪ ‬‬
‫انگلیسی با حفظ حرف تعریف اول کلمه لوت خوانده شد انواع بسیاری از آن مشتق گردید‪.‬‬
‫اینگرید ذهبی در مقاله‌ای تحت عنوان پیدایش گیتار می‌نویسد‪ :‬در سال ‪ 1492‬هنگامی‌که‪ ‬‬
‫اعراب و یهودی‌ها مجبور به ترک خاک اسپانیا شدند‪ ،‬نواختن گیتار یا عود در اسپانیا و‪ ‬‬
‫مخصوصا ً در جنوب این کشور چنان رواج یافت که مردم آن را به چشم ساز محلی خود‬
‫می‌نگریستند‪ 5.‬‬
‫البته در اندازه گیتار تغییراتی داده شد‪ ،‬آن را کمی کوچکتر کردند و روی آن تزئیناتی نیز‪ ‬‬
‫نقش کردند‪ 5‬و آنگاه آنرا ویوال نام نهادند‪5.‬‬
‫از ماخذ دیگری که برای گیتار آورده شده موریس جی سامرفیلد در کتاب گیتار کالسیک از‪ ‬‬
 ‫‪ 1800‬تا امروز چهارتار ایرانی را منشا اصلی گیتار ذکر کرده‌اند و همچنین هنری جرج فارمر‪ ‬‬
‫درمقاله‌ای می‌گوید شیخ حیدرکه در سال ‪ 898‬هجری وفات یافت و یکی از‬
‫مؤسسین سلسله صفوی است‪ ،‬چهارتار را اختراع کرد‪.‬‬
‫همچنین در دائره‌المعارف آمریکا چاپ ‪ 1974 - 5‬آورده شده‪ :‬گیتار‪ ،‬سازی است که در قرن‬
‫‪ 12‬میالدی توسط اعراب از ایران به اسپانیا برده شده است‪ .‬مراجع گوناگون دیگر نیز همه‬
‫حاکی از این است که گیتار سازی است با اصالت و ریشه ایرانی‪.‬‬
‫گیتار از جمله سازهایی است که امروزه به طور وسیعی در انواع موسیقی ‪ -‬از کالسیک‬
‫گرفته تا جز و راک ‪ -‬به کار می‌رود‪ .‬انواع این ساز‪ ،‬با طنین صداهای منحصر به خود‪ ،‬طیف وسیعی‬
‫از عالقمندان سبک‌های موسیقی را ارضا می‌نماید که این موضوع گیتار را پر طرفدارترین ساز‪ ‬‬
‫معاصر نموده است‪.‬‬
‫کسانی که برای اولین بار تصمیم به خرید یک گیتار دارند همواره با این سؤال روبرو هستند که‪ ‬‬
‫چه نوع گیتاری انتخاب کنند‪ 5.‬بنا بر این اگر تصمیم دارید برای اولین بار‪ ،‬گیتار را به عنوان یکی‬
‫از سازهای خود انتخاب کنید بسیار مهم است که در وهله اول بدانید‪ 5‬عالقمند به فراگیری‬
‫چه سبکی از نوازندگی هستید و باید چه نوع سازی انتخاب کنید‪ 5.‬این آگاهی شما را در‪ ‬‬
‫فراگیری موسیقی عالقمندتر و هدفمندتر‪ 5‬می‌سازد‪.‬‬
‫انواع گیتار‬
‫‪:Classic guitar‬‬
‫گیتار کالسیک که با اسامی(‪ )Nylon string acoustic guitar‬نیز شناخته می‌شود از‪ ‬‬
‫معروفترین و مرسوم‌ترین نوع گیتار در ایران است‪.‬‬

‫ساختار گیتار کالسیک از ‪ 3‬سیم نایلونی و ‪ 3‬سیم ابریشمی که با سیم پیچ فلزی پیچیده شده‪ ‬‬
‫است تشکیل گردیده است‪ .‬به همین دلیل طنین صدای آن نسبت به انواع دیگر نرم تر و‪ ‬‬
‫لطیف تر بوده و به خاطر نوع سیمهای آن نوازندگی با آن و انگشت گذاری روی فرتها‪ ،‬نسبتا ً‬
‫راحت‌تر است‪.‬‬
‫هر چند دسته گیتار کالسیک از انواع دیگر پهن‌تر است و تکنیک‌هایی مثل باره گرفتن روی‪ ‬‬
‫دسته آن نیاز به تمرین بیشتری دارد‪.‬‬
‫‪:Cutaway guitar‬‬
‫طنین صدای این ساز (بسته به جنس بدنه‪ 5‬و سیم‌ها) مناسب برای موسیقی کالسیک‪ ،‬‬
‫فالمنکو و بعضا ً موسیقی پاپ است‪ .‬بنابر این اگر عالقمند به نوازندگی به سبک کالسیک یا‪ ‬‬
‫فالمنکو هستید یا تصمیم دارید برای اولین بار گیتار یاد بگیرید‪ ،‬این نوع گیتار برای شما‪ ‬‬
‫مناسب‌تر است‪.‬‬
 ‫جنس صدای گیتار فالمنکو خشن تر و تیز تر است در حالیکه صدای گیتار کالسیک آرام‪،‬‬
‫شفاف و لطیف تر است‪ .‬تفاوت صدای این دو گیتار (با وجود ظاهر و ساختار یکسان)‬
‫در جنس چوب و سیم به کار رفته است‪ .‬بدنه گیتار فالمنکو معموالً از چوب اقاقیای کانادایی‬
‫و رویه آنها از چوب صنوبر است که باعث ایجاد صدایی کامالً خشک و منحصر به فالمنکو‪ ‬‬
‫می‌شود‪.‬‬
‫در نوعی از گیتارها موسوم به ‪ Cutaway‬بدنه دارای انحنائی در یک طرف است که به نوازنده‬
‫اجازه می دهد تا از فرت‌های پایین برای اجرای ملودی استفاده نماید‪ .‬این نوع گیتار کالسیک‪ ‬‬
‫در موسیقی پاپ و برخی اجراهای موسیقی جز به کار می رود و معموالً دارای پیکاپ است‪.‬‬
‫‪:Acoustic guitar‬‬
‫‪ ‬ظاهر گیتار آکوستیک شبیه به گیتار کالسیک است‪ .‬سیم‌های این گیتار فلزی است و‬
‫کاسه صدای آن بزرگتر می‌باشد‪ .‬به همین دلیل صدای گیتار آکوستیک دارای یک زنگ‪ ‬‬
‫خاص است و به دلیل همین طنین زنگدار بیشتر در آهنگ‌های بلوز‪ ،‬کانتری‪ ،‬فولک‪ ‬‬
‫و راک به کار می رود‪ .‬اما اگر از طرفداران موسیقی بلوز‪ ،‬کانتری یا فولک هستید بهتر‪ ‬‬
‫است این نوع گیتار را انتخاب کنید‪.‬‬

‫دسته گیتار آکوستیک نسبت به گیتار کالسیک باریکتر است و سیم‌ها به یکدیگر نزدیک ترند‪ .‬‬
‫لذا تکنیک‌هایی مثل باره گرفتن روی این ساز راحت تر است و حتی بعضا ً تکنیک‌هایی روی‬
‫این ساز قابل اجرا است که با گیتار کالسیک امکان پذیر نیستند‪5.‬‬
‫مثالً بعضی از نوازندگان آکوستیک‪ ،‬از انگشت شست دست چپ خود برای گرفتن سیم‌های‬
‫باالتر استفاده می کنند‪ 5.‬البته اجرای صحیح و شفاف نتها با این ساز قدرت بیشتری الزم دارد‪.‬‬
‫چرا که سیم‌های این ساز فلزی هستند و حتی در سازهای با اکشن پایین‪ ،‬نسبتا ً به نیروی‬
‫بیشتری برای نواختن نت یا بند کردن احتیاج دارند‪5.‬‬
‫جنس این نوع ساز‪ ،‬در انواع مرغوب از جنس ‪ Rosewood‬یا چوب افرا است و دسته آن‪ ‬‬
‫معموالً دارای ‪ 14‬فرت تا لبه بدنه و ‪ 20‬فرت تا سوراخ صدا است‪ .‬انواع پیکاپ دار این ساز‪ ‬‬
‫نیز در بازار وجود دارد‪.‬‬
‫‪:String Acoustic guitar 12‬‬
‫گیتار آکوستیک ‪ 12‬سیم کامالً شبیه به گیتار آکوستیک است‪ .‬با این تفاوت که دارای‪ ‬‬
‫‪ 12‬سیم بوده‪ ،‬اما هر ‪ 2‬سیم دارای یک کوک می‌باشند و با هم نواخته می‌شوند‪ ،‬لذا‪ ‬‬
‫حجم صدای تولید شده آن باالتر از آکوستیک است‪.‬‬
 ‫به همین دلیل مناسب اجرای ریتم در موسیقی هستند و از آنها برای نواختن سولو استفاده‪ ‬‬
‫نمی کنند‪ .‬نواختن این نوع گیتار نیاز به قدرت زیاد و تمرین فراوان دارد‪.‬‬
‫‪:Ovation Guitar‬‬
‫آویشن نسل جدیدی از گیتارآکوستیک است که کاسه صدای آن از جنس ‪ PVC‬می باشد‬ ‫گیتار ِ‬
‫و اولین بار در دهه ‪ 50‬مدل‌های نخست آن تولید شدند‪.‬‬
‫گیتار آویشن دارای یک پیکاپ "پیزو" است (لینک به مطلب پیکاپ‌ها) و صدایی بین گیتار‪ ‬‬
‫الکتریک و آکوستیک تولید می کند‪ .‬اما صدای بدون پیکاپ آنها مشابه گیتار آکوستیک است‪.‬‬

‫برخی از انواع آویشن‌ها به دلیل تغییراتی که در سوراخ صدای آنها ایجاد شده است‪ ،‬دارای‬
‫ظاهر بسیار زیبا و منحصر به فردی هستند‪5.‬‬
‫این ساز بیشتر مناسب نوازندگان آکوستیکی است که در کنسرت‌هایشان با مشکل فیدبک در‪ ‬‬
‫صداهای باالی آمپلی فایر دست و پنجه نرم می کنند‪5.‬‬
‫‪:Dobro Resonator Guitar‬‬
‫دوبرو یا گیتار رزوناتور در اواخر دهه ‪ 20‬میالدی که گیتار به عنوان یکی از سازهای اصلی موسیقی‬
‫بلوز مطرح شده بود‪ ،‬طیف جدیدی از درخواست‌ها از سازندگان گیتار در آمریکا‪ ،‬مبنی بر ساخت‬
‫نوعی از گیتار که صدای بلندتر و پر طنین تری داشته باشد و برای ضبط در استودیوهای ابتدایی آن‬
‫زمان مناسب باشد‪ ،‬آغاز شد‪.‬‬

‫برای اولین بار در سال ‪ 1920‬گیتارهایی با بدنه آلومینیوم‪ ،‬با طراحی خاص سوراخ‌های صدا‪ ،‬‬
‫ساخته و عرضه گردید که مورد توجه نوازندگان بلوز قرار گرفت‪ .‬این گیتارها به دوبرو موسوم هستند‬
‫و صدایی به اصطالح تودماغی دارند‪5.‬‬
‫این ساز معموالً با اسالید (یک لوله فلزی یا شیشه‌ای که در یکی از انگشتان دست چپ‬
 ‫نوازنده قرار می‌گیرد و نوازنده آن را روی سیم می‌لغزاند) نواخته می‌شود‪ .‬این نوع گیتار تنها در‬
‫برخی قطعات بلوز (به خصوص سبک دلتا بلوز) و بلوگرس به کار می‌رود و در ایران بسیار بسیار‬
‫به ندرت یافت می‌شوند‪.‬‬
‫‪:Electric guitar‬‬
‫گیتار برقی یا گیتار الکتریک (‪ )Electric guitar‬نوعی گیتار است که صدای آن به وسیله تقویت‬
‫کننده‌ای الکتریکی تشدید‪ 5‬و یا تغییر می‌کند‪5.‬‬
‫ایده پیدایش گیتارهای الکتریکی از آنجا آغاز شد که در همنوازی‌ها‌ صدای گیتار آکوستیک در بین‬
‫صدای سازهای دیگر مانند بیس و درام گم بود و به وضوح شنیده نمی‌شد‪.‬‬

‫در نتیجه درصدد آن برآمدند‪ 5‬تا صدای گیتار را تقویت کنند‪ 5‬و بهترین راه برای این کار استفاده از علم الکترونیک بود‪.‬‬
‫در حدود دهه ‪ ۳۰‬میالدی گیتار‌های الکتریکی وارد موسیقی شدند‪ .‬این اتفاق‪ ‌،‬انقالبی در صدا و‪ ‬‬
‫تکنولوژی بود که تا امروز نیز ادامه دارد‪.‬‬
‫با پیدایش راک اند رول در دهه ‪ ۵۰‬میالدی‪ ،‬گیتار‌های الکتریکی به سرعت در موسیقی جا باز کردند‪ ‬‬
‫و به یکی از فراگیر‌ترین سازهای تاریخ مبدل شدند‪ .‬معموال در گروه‌های راک دو نوازنده گیتار الکتریک‬
‫وجود دارد که یک نفر ملودی‌ها را می‌نوازد (گیتار لید) و دیگری ریتم‌ها را‪.‬‬
‫ارتعاشات وارده بر سیم‌های گیتار توسط قطعه‌ای به نام پیک‌آپ به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شود‪.‬‬
‫در واقع پیک‌آپ همانند‪ 5‬یک میکروفن عمل کرده و سیگنال‌ها را از طریق یک سیم به آمپلیفایر (تقویت کننده)‬
‫می‌فرستد و سپس صدای تقویت شده توسط یک یا چند بلندگو پخش می‌شود‪ .‬در ابتدا گیتارهای‪ ‬‬
‫الکتریکی تنها یک پیک‌آپ داشتند‪ ،‬اما امروزه با دو یا سه پیک‌آپ ساخته می‌شوند‪.‬‬
‫انواع گیتار برقی‪:‬‬
‫معموال گیتارهای الکتریکی ‪ 6‬سیم دارند‪ .‬بعضی نیز دارای ‪ ۱۲‬سیم می‌باشند که هر جفت با‪ ‬‬
‫یک نت کوک می‌شود‪ ،‬منتهی با اکتاوهای متفاوت‪ .‬این گیتارها اکثراً در موسیقی فولک کاربرد دارند‪.‬‬
‫در گیتارهای الکتریک‪ ،‬یک یا چند پیکاپ ارتعاش سیم‌ها را به فرکانس صوتی تبدیل می‌کند و‪ ‬‬
‫صوت حاصل توسط یک آمپلی فایر تقویت می‌شود‪.‬‬

‫فرکانس صوتی تولید شده توسط پیکاپ ها قابل تغییر و فیلتر شدن است‪ .‬لذا با استفاده از افکت‌ها‪ ‬‬
‫صدای خروجی از گیتار الکتریک قابل اصالح به سلیقه نوازنده است‪.‬‬
‫اجزاء گیتار برقی عبارتند از‪:‬‬
‫سردسته‬ ‫‪‬‬
 ‫خرک باال‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬پیچ‌های کوک یا گوشی‌ها‬
‫پرده‌نما یا دستان‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬تنظیم کننده‪ 5‬دسته‬
‫عالمت‌های روی دسته‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬دسته‬
‫اتصال دسته به بدنه‬ ‫‪‬‬
‫خرک‬ ‫‪‬‬
‫محافظ مضراب‬ ‫‪‬‬
‫بدنه‪  :‬قسمت اصلی گیتار است که به دسته متصل شده و برخالف گیتار آکوستیک معموال‪ً ‬‬ ‫‪‬‬
‫توخالی نیست و بخش‌هایی مانند پیک‌آپ و خرک بر روی آن قرار دارد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زخمه‌گاه‪  :‬یک سیم پیچ مغناطیسی است که بر روی بدنه گیتار و زیر سیم‌ها قرار دارد و‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫وقتی سیم‌ها بر اثر زخمه زدن مرتعش می‌شوند تحت تأثیر میدان مغناطیسی پیک‌آپ‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫قرار می‌گیرند و این تحریک به آمپلیفایر فرستاده می‌شود و سپس آنجا تقویت می‌شود‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کنترل صدا و تن‪ :‬پیچ‌هایی که روی بدنه گیتار قرار گرفته‌اند و می‌توانند صدا و تن گیتار را تغییر دهند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کلید زخمه‌گاه‪  :‬یک تعویض کننده که بر روی بدنه گیتار قرار گرفته و برای تعویض پیک‌آپ و‪ ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬تغییر دادن ُتن و صدا بکار می‌رود‪.‬‬
‫لرزانه‪  :‬میله‌ای که روی بعضی گیتارها قرار دارد و به خرک متصل شده‪ .‬با حرکت دادن آن‬ ‫‪‬‬
‫‪  ‬به باال و پایین خرک حرکت می‌کند و باعث زیر و بم شدن صدا می‌شود‪ .‬به آن اصطالحا‬
‫‪  ‬دسته ویبراتو نیز گفته می‌شود‪.‬‬
‫ّ‬
‫گیتارهای الکتریک انواع مختلفی دارند‪ ،‬اما می‌توان آنها را به دو نوع کلی تقسیم کرد‪:‬‬
‫‪  :Guitar Hollowed Body‬این دسته از گیتارها دارای بدنه تو خالی هستند و اصوال به عنوان نسل‬
‫اولیه گیتارهای الکتریک به حساب می‌آیند‪ 5.‬کاسه صدای این سازها معموالً دارای دو سوراخ ‪ f‬‬
‫شکل (مثل ویولون) هستند‪.‬‬
‫بهترین و معروفترین مدل‌های این نوع گیتار ‪ Epiphone‬و ‪ Gibson‬مدل ‪ ES‬هستند‪ .‬این دسته از‪ ‬‬
‫گیتارهای الکتریک در قدیم‪ ،‬در انواع موسیقی به کار می‌رفته‌اند‪ 5،‬اما امروزه از این ساز‪ ،‬‬
‫بیشتر در موسیقی جز و بلوز استفاده می‌شود‪.‬‬
‫‪ :Solid Body Guitar‬این دسته از گیتارها دارای بدنه تو پر هستند و در اصل کاسه تولید صدای آکوستیک‬
‫ندارند‪.‬‬
‫شناخته شده‌ترین و معروفترین انواع این گیتارها‪ -‬از نظر ظاهر‪ -‬به صورت زیر طبقه بندی می‌شوند‪5:‬‬
‫‪ :Stratocaster‬این نوع گیتار الکتریک برای اولین بار در دهه ‪ 50‬میالدی توسط لئو فندر ساخته شد‪ .‬‬
‫گیتارهای مدل استراتوکستر‪ ،‬معمولترین نوع گیتار الکتریک هستند و به دلیل ویژگی‌های خاص خود‬
‫در تمامی سبک‌های موسیقی‪ ،‬از بلوز گرفته تا راک و حتی متال‪ ،‬مورد استفاده قرار می‌گیرند‪5.‬‬
‫برای اولین بار دسته‌ای برای شل و سفت کردن پیچ سیم‌ها یا در حین نوازندگی برای ویبراتو روی‬
‫خرک این نوع گیتارها نصب شد‪ .‬استراتوکستر ها دارای قابلیت نوازندگی فوق العاده‌ای هستند و‪ ‬‬
‫نسبت به مدل‌های دیگر‪ ،‬بسیار سبکترند و همه این عوامل باعث محبوبیت استراتوکسترها است‪.‬‬
‫بدنه این ساز از چوب توسکا یا چوب درخت زبان گنجشک و دسته از جنس اقاقیا یا دسته‌های تیره‪ ‬‬
‫یا افرا دسته‌های روشن است و دارای سه پیکاپ است‪.‬‬
‫بزرگترین نوازندگان استراتوکستر عبارتند‪ 5‬از‪ :‬جیمی هندریکس‪ ،‬اریک کالیپتون‪ 5،‬جف بک‪ ،‬‬
‫مارک نافلر‪ ،‬دیوید گیلمور‪ ،‬ریچی بلکمور‪ ،‬ینگوی مالمستین‪ ،‬بادی گای و ‪...‬‬
‫‪  :Telecaster‬این نوع گیتار الکتریک‪ ،‬قدیمی‌ترین نوع از دسته گیتارهای ‪ Solid body‬است و اولین‪ ‬‬
‫بار توسط فندر ساخته شد‪ .‬تله کستر بسیار ساده است و قابلیت‌های این ساز نسبت به‬
‫‪ Stratocaster‬ها محدودتر است‪ ،‬اما صدای منحصر به فرد تله کسترها همچنان طرفداران زیادی دارد‪.‬‬
‫صدای تله کستر مقطع‪ ،‬شفاف و زنگ مانند است و به همین دلیل بیشتر نوازندگان کانتری و‪ ‬‬
‫راک اند رول از آن استفاده می کنند‪ .‬بدنه‪ 5‬این ساز معموالً از چوب توسکا (‪ )Alder‬یا چوب زبان‬
‫گنجشک (‪ )Ash‬و دسته آن از چوب افرا (‪ )maple‬است و دارای دو پیکاپ ‪ single coil‬است‪.‬‬
‫‪  :Gibson Les Pauel‬گیتار مدل لس پاول گیبسون یکی از مرسوم ترین گیتار های الکتریک است‪ .‬‬
‫این مدل گیتار در آهنگ های بلوز‪ ،‬راک و هارد راک استفاده می شود‪.‬‬
‫مزیت این سازها بکار گیری پیکاپ‌های هوم باکر (‪ )Humbucker‬در آنها است که باعث از بین‬
 ‫رفتن نویز در خروجی صدای آنها می شود و در نتیجه صدای گیبسون لس پاول به نسبت‪ ،‬کمی‪ ‬‬
‫تودماغی و گرمتر است‪.‬‬
‫دسته یا ‪ neck‬این ساز نسبت به مدل‌های دیگر کمی پهن تر است و کالً گیتار گیبسون لس پاول‪،‬‬
‫نسبت به انواع دیگر بسیار سنگین تر می باشد‪ .‬بدنه انواع مرغوب این ساز از چوب ماهون و‪ ‬‬
‫دسته آن از چوب ماهون یا افرا بوده و دارای دو پیکاپ هوم باکر است‪.‬‬
‫‪  :Flying V‬این نوع گیتارهای الکتریک‪ ،‬جزء گیتارهای با طراحی مدرن محسوب می شوند و‪ ‬‬
‫دارای شکلی شبیه به حرف ‪ V‬هستند‪5.‬‬
‫از این ساز بیشتر در موسیقی هارد راک و متال استفاده می شود‪ ،‬هرچند آلبرت کینگ‪ ‬‬
‫در دهه ‪ 70‬از این ساز در موسیقی بلوز استفاده می‌کرده است‪ .‬بدنه‪ 5‬این ساز از چوب ماهون‬
‫یا‌است و دسته عمدتا ً از اقاقیا یا آبنوس می‌باشد و دارای دو پیکاپ هوم باکر است‪.‬‬
‫‪  :Explorer‬این نوع گیتار نیز مثل مدل ‪ Flying V‬جزء گیتارهای با طراحی مدرن به حساب می‌آید‪ 5.‬‬
‫هرچند در ابتدای تولید این ساز‪ ،‬استقبال چندانی از آنها نشد‪ ،‬اما بعدها این گیتار در موسیقی‪ ‬‬
‫هارد راک و متال مورد استفاده قرار گرفت‪ .‬مشخصات ساختاری ‪ Explorer‬ها نیز مشابه ‪ Flying V‬است‪.‬‬
‫توجه داشته باشید که صدای گیتار کالسیک به فاصله یک اکتاو پائین‌تر از صدائی است که‪ ‬‬
‫روی خطوط حامل نگارش و اجرا می‌شود‪.‬‬
‫منبع‪http://www.honaroandishe.com/Pages.aspx?id=19 :‬‬

‫سازشناسی‪-‬گیتار‬
‫گيتار‪ ‬‬
‫مقدمه اي بر تاريخچه‪ : ‬‬
‫ساز گيتار‪ ,)Gutar , (.Fr)Guitar, (Eng) Guitar)Sp.(( ‬که در رده ي سازهاي زهی‪ -‬زخمه اي‪( ‬‬
‫‪ )plucked-Stringed‬قرار داشته و داراي پرده بندي ثابت‪ )Fretted( ‬بوده‪ ,‬تبار و قدمت ديرينه اي دارد‪ . ‬پيدايش‬
‫آن‪ ,‬به قرن ‪ 16‬م‪ .‬مربوط مي شود و از سازي التين به نام‪ Vihuela de mano- ‬سرچشمه گرفته است که تا‬
‫حدودي شبيه به ساز لوت‪ )Lute( ‬مي باشد‪ .‬در قرن ‪ 19‬م ‪ ,‬به‪ ‬سازي مردمي‪ )popular( ‬مبدل شد‪ .‬از نخستين‬
‫نوازندگان پر آوازه‪ ,‬بين المللي و برجسته‪ ‬ي گيتار‪ ,‬مي توان به فرناند سر‪1778} )Fernando Sor( ‬م‪ 1839 -‬م‪.‬‬
‫] و د‪.‬گ‪ .‬آگوآد‪ 1784} )Dionisio Garcia Aguado ( - ‬م‪ 1849 -‬م ] اشاره کرد‪ . ‬‬
‫ساختمان کوک و وسعت صدایی‪:‬‬

‫همانطور که عنوان شد گيتار ازانواع سازهاي زهي‪ - ‬زخمه اي است‪ .‬از اين بابت‪,‬بيشتر شبيه عود است و مانند آن از‬
‫يک بدنه‪ ( 5‬که سطح رو و‪ ‬پشت آن مستوي است‪ ).‬يک دسته ( که تا يک سوم طول بدنه پيش آمده )‪ ,‬و يک سر‪ ,‬که‬
‫گوشه‪ ‬هاي کوک در اطراف آن جا گرفته اند‪ ,‬تشکيل شده است‪ . ‬‬
‫بر روي دسته‪ ,‬برخالف عود ايراني دستان هايي فلزي‪ ‬کار گذاشته شده اند‪ .‬تعداد‪ 5‬دستان ها حداقل ‪ 12‬عدد است‪ . ‬‬
‫اين ساز داراي شش سيم است که به فاصله هاي چهارم و‪ ‬سوم کوک مي شوند‪ : ‬‬
‫مي سي سل ر ال مي‪ ‬‬
‫گاه نيز در واقع براي اجراي قطعه هايي در " مي‪ ‬ماژور" با اين فاصله ها کوک مي شوند‪ : ‬‬
‫مي سي سل ريز مي سي مي‪ ‬‬
‫سه سيم بم از ابريشم ساخته شده اند که مفتولي نقره‪ ‬اي روي آنها پيچيده شده است‪ ,‬و سه سيم ديگر از جنس روده‬
‫هستند‪ 5.‬گيتار از گروه سازهاي‪ ‬انتقالي بوده‪ ,‬وسعت آن سه اکتار و يک پنجم است‪ ,‬نت آن با حامل سل نوشته شده و‬
‫صداي‪ ‬ساز يک اکتار بم تر شنيده مي شود‪ . ‬‬
‫نحوه ي انگشت گذاري و شیوه ی نواختن‪ : ‬‬
‫در وضعيت عادي دست راست‪ ,‬انگشت کوچک به سطح ساز‪ ‬تکيه مي کند؛ انگشت شست اين نقش را دارد که بر سه‬
‫سيم بم‪ ( :‬مي‪ ,‬ال‪ ,‬ر ) زخمه زده‪ , ‬آن ها را به صدا درمي آورد‪ .‬انگشت اشاره ( سبابه ) نقش زخمه زدن بر سيم‬
‫"سل" را‪ ‬دارد‪ ,‬انگشت مياني بر سيم" سي"‪ ,‬انگشت حلقه بر سيم "مي" ي باال زخمه مي زند‪ .‬نتيجه‪ ‬اينکه در اجراي‬
‫آکوردي با بيش از چهار نت‪ ,‬ناگزير انگشت شست براي زخمه زدن بر يک‪ ‬يا چند سيم به کار گرفته مي شود‪ ,‬در‬
‫حاليکه سه انگشت ديگر‪ ,‬هر يک بر روي يک سيم‪ ‬زخمه مي زنند‪ .‬در آکورد چهاربخشي هر انگشت اختصاص به‬
‫سيم معيني دارد؛ انگشتان‪ ‬نوازند‪ 5.‬تنها آنگاه سيم هاي اختصاصي خود را تغيير مي دهند‪ 5‬که همه ي نت های آکورد‬
‫در‪ ‬منطقه ي بم باشد‪ . ‬‬
‫آهنگسازان متعددي از قبيل‪ :‬بچريني‪ 1743 [ )Boccherini ( ‬م‪ 1805 -‬م ]‪ .‬پاگانيني‪1782 [ )paganini( ‬م‪-‬‬
 ‫‪ 1840‬م ]‪ ,‬برلييز‪ 1803 [ )Berlioz( ‬م‪ 1869 -‬م ] و غيره‪ ,‬اين ساز را نواخته و يا براي آن‪ ,‬آهنگسازي کرده‬
‫اند‪ .‬با‪ ‬ظهور نوازنده ي برجسته ي اسپانيايي‪ ,‬فرانسيسک تارگا‪1852- 1909 [ )Francisco Tarrega( ‬م‪ ] ‬ساز‬
‫گيتار‪ ,‬جان تازه اي گرفت و محبوبيت آن‪ ,‬به‪ ‬واسطه ي فعاليت هاي نوازندگان بزرگي چون‪ :‬سگوييا(‪[ )Segovia‬‬
‫‪ 1893‬م‪ 1987 -‬م‪ ,] . ‬نارسيس یپز‪1927 [ )Narsico Yepes( ‬م‪ 1997 -‬م ] ‪ ,‬جوليان بريم(‪Julian‬‬
‫‪ 1933 [ ,)Bream‬م ] جان ويليامز‪ 1941 [ )John Williams ( ‬م] و ديگران‪ ,‬تا قرن ‪20‬م‪ .‬و ‪21‬م‪. ‬ادامه يافته‬
‫است‪ .‬گستردگي آثاري که براي گيتار به نگارش درآمده‪ ,‬بسيار زياد است‪ .‬از‪ ‬کساني که کنسرتوهايي براي گيتار‬
‫نوشته اند‪ ,‬ميتوان به پنچه‪1882 [ )Ponce( ‬م‪1948 -‬م‪ , ] ‬و يالبس‪1887 [ )Lobos- Villa( ‬م‪1989 -‬م ]‪,‬‬
‫کاستلفووتدسک‪1895 [ )Castelnu-ovo Tedesco( ‬م‪1968-‬م‪ ] ‬‬
‫خوآکين ردريگ‪1901 [ )Joaguin Rodrigo( ‬م‪1999 -‬م‪ ,] ‬آرنلد‪1921 [ )Arnold( ‬م‪ ,] -‬استفان ددسن(‬
‫‪1924 [ )Stephan Dodgson‬م‪ ] -‬و ريچارد‪ ‬ردني بنت‪1939 [ )Richard Rodney Bennet( ‬م‪ ] -‬اشاره‬
‫کرد‪ .‬‬
‫به طور کلي مي توان گفت‪ :‬گيتار سازي است که براي‪ ‬همراهي آواز ويژگي دارد‪ ,‬و نيز در برخي تصانيف سازي‪,‬‬
‫کيفيتي صميمانه به خود مي‪ ‬گيرد؛ و باالخره مي تواند به عنوان ساز تکنواز قطعه هاي چند بخشي دشوار يا‬
‫ساده‪ ‬ظاهر شود که در اين نقش‪ ,‬ويژگي آن شايان انکار نيست‪ ,‬هر گاه نوازندگان ماهر اين نقشرا بر عهده گيرند‪ . ‬‬
‫امروز‪ ,‬ساز گيتار‪ ,‬در انواع موسيقي مردمي‪ ,)Popular Music( ‬از قبيل اسکيفل‪ )Skiffle( ‬پاپ‪ ,)Pop( ‬فلک(‬
‫‪ ,)Folk‬جز‪ ,)Jazz( ‬فالمنکو‪ )Flamenco( ‬و غيره‪ ,‬کاربرد بسيار فراواني دارد‪ .‬هم چنين امروزه‪ ,‬سازهايي‬
‫مانند‪ ‬گيتار الکتريک‪ )Electric Guitar( ‬و گيتار باس‪ ,)Guitar Bass( ‬به خانواده گيتار‪ ‬افزوده شده است‪ . ‬‬
‫مراقبت از گیتار‪:‬‬
‫در زمان عدم استفاده از گيتار‪ ,‬مي بايست آن را در‪ ‬پوششي محکم و متناسب با ابعاد گيتار نگه داري کرد‪ .‬ايده ي‬
‫گهگاه بيرون آوردن گيتار‪ ‬از جعبه بعنوان تنفس تدبيري مفيد است‪ .‬بايد از قرار دادن گيتار در معرض حرارت‬
‫و‪ ‬رطوبت شديد جداً اجتناب گردد‪ .‬سيستم حرارت مرکزي مي تواند براي گيتار بسيار صدمه زا‪ ‬باشد‪ .‬بنابراين اگر‬
‫ناچار به نگهداري گيتار در محيط هايي با حرارت مرکزي هستيد‪ , ‬قويا ً توصيه مي شود که براي جلوگيري از خطر‬
‫ترک خوردن و متورم شدن گيتار‪ ,‬رطوبت هوا‪ ‬را معتدل نگه داريد ‪ .‬احتمال وقوع اين خطر هنگامي که گيتار از‬
‫چوب هاي نامرغوب و‪ ‬خوب بعمل نيامده ساخته شده باشد‪ ,‬بيشتر مي شود‪ .‬سازندگان بزرگ گيتار‪ ,‬چوب هايي را‪ ‬به‬
‫کار مي برند که ساليان سال از قطع شدنشان مي گذرد‪ ,‬به اين دليل که از خشک بودن‪ ‬کامل آن ها مطمئن باشند‪ 5,‬اما‬
‫گيتارهاي ارزان قيمت اغلب از الوارهايي که به تازگي‪ ‬قطع شده اند ساخته مي شوند‪ 5.‬پس از هر بار کاربري‪ ,‬مي‬
‫بايست با استفاده از يک غباروب‪ ‬يا پارچه نرم سيم ها را پاک نمود و با دقت بيشتري همين وسائل را براي نظافت‬
‫سطوح‪ ‬چوبي گيتار بکار برد‪ .‬هرگز از براق کننده براي پاک کردن گيتار استفاده نکنيد‪ ,‬از‪ ‬آنجا که ممکن است اين‬
‫مواد به رويه شفاف گيتار صدمه زده و جذب چوب گردند‪ 5.‬پارچه اي‪ ‬با رطوبت بسيار کم براي پاک کردن ذرات‬
‫چربي و ديگر آثار‪ ,‬کامالً مناسب است‪ . ‬‬
‫ترک خوردگي هايي پس از کار کردن زياد عجيب نيست‪ . ‬اما به هر حال قبل از اينکه اين ترک خوردگي ها ابعاد‬
‫قابل توجهي پيدا کنند‪ 5,‬نظر يک‪ ‬تعميرکار ماهر را جويا شويد‪ .‬هر گونه تابيدگي و تورم صفحه انگشت گذاري بسيار‬
‫مهم و‪ ‬جدي است و نيازمند تعميرات تخصصي و اساسي مي باشد‪ .‬پاک کردن رطوبت روي سيم ها با‪ ‬پارچه‪ ,‬بعد از‬
‫هر بار نواختن از استهالک زودرس آن ها که ناشي از تعرق بدن نوازنده‪ ‬مي باشد‪ ,‬جلوگيري مي نمايد‪ .‬با سر و ته‬
‫کردن سيم هاي پوشش دار در هنگام از بين رفتن‪ ‬شفافيتشان‪ ,‬مي توان عمر طوالني به آنان داد‪ .‬مي توان براي‬
‫طوالني کردن عمر سيم ها‪ ‬آنان را شست ولي اثرکار آنقدر زودگذر است که به زحمت آن نمي ارزد‪ . ‬‬
‫در هنگام تعويض سيم ها ضروري است که آنان را تک به‪ ‬تک تعويض نمود تا فشار ناشي از کشيدگي سيم ها بر‬
‫روي صفحه ي جلويي گيتار‪ ,‬به يکبار‪ . ‬و به مدت طوالني قطع نگردد‪ .‬ولي با اين وجود خوبست که گهگاهي تمام‬
‫سيم هاي روکش‪ ‬دار ( و نه سيم هاي زير ) را به مدت کوتاهي‪ -‬حداکثر ‪ 5‬دقيقه باز کرده و پس از پاک‪ ‬کردن آنان با‬
‫پارچه‪ ,‬مجدداً آنان را بست‪ ,‬اين کار شفافيت صداي آنان را احيا مي کند‪ . ‬‬
‫پيش گفتار ناشر ( علي برلياني )‪ :‬آموزش گيتار‪ ‬کالسيک‪ -‬سيامک مهاجر‪ ‬‬
‫ساز شناسي‪ -‬پرويز منصوري‪ ‬‬
‫اصول سازبندي ارکستر ( ارکستراسيون‪ (: ‬هکتور برليوز‪ ,‬ريچارد اشترواس‪   /     ‬ترجمه ي‪ :‬پرويز منصوري‪ ‬‬
‫شيوه ي گيتارنوازي فالمنکو ‪ -‬خوان مارتين‪   /  ‬ترجمه ي ‪ :‬محمدرضا نوائي نژاد‪. ‬‬

‫منبع‪http://octave.blogfa.com/post-74.aspx :‬‬

‫گیتار‬
‫گیتار‪ ‬نوعی‪ ‬ساز زهی است که با‪ ‬پیک یا انگشت نواخته می‌شود و از این جهت که س‪55‬یم‌های آن در اث‪55‬ر ارتع‪55‬اش تولید‬
‫صدا می‌کند به سازهای گروه کوردوف‪55‬ون (ب‪55‬ه‪ ‬انگلیس‪55‬ی ‪ )Cordophones‬یا‪ ‬زه‌ص‪55‬دا تعل‪55‬ق دارد‪.‬این س‪55‬از عالوه ب‪55‬ر‬
‫داشتن قدمت تاریخی قابل توجه (چه از لحاظ ساختار آن و چه از لحاظ تکنیک‌ه‪55‬ای نوازن‪55‬دگی) توانسته‌اس‪55‬ت هم‌گ‪55‬ام ب‪55‬ا‬
‫تحوالت موسیقی غرب پیشرفت چشمگیری داشته باشد؛ که در نتيجه گونه‌های متفاوتی از آن بوج‪55‬ود آم‪55‬ده و هم اكن‪55‬ون‬
‫جایگاه ویژه‌ای در موسیقی جهان دارد‪.‬‬

‫سیر تاریخی‬

‫واژه ‪ guitar‬در زب‪55‬ان انگلیس‪55‬ی‪ gitarre ،‬در آلم‪55‬انی و ‪guitare‬‬

‫در فرانس‪5555‬وی همگی مش‪5555‬تق ش‪5555‬ده از واژه ‪ guitarra‬در زب‪5555‬ان‬
‫اسپانیایی هستند که آن خود از واژه قیثاره در زبان ع‪55‬ربی اندلوس‪55‬ی‬
‫مش‪55‬تق ش‪55‬ده اس‪55‬ت‪ .‬این واژه ن‪55‬یز خ‪55‬ود مش‪55‬تق ش‪55‬ده از واژه التین‬
‫‪ cithara‬است که نسبت آن به واژه ‪ κιθάρα kithara‬در یونانی‬
‫باستان می‌رسد‪ .‬این واژه یونانی به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم‬
‫از واژه پارسی کهن سیه‌تار (سه‌تار) آمده است‪.‬‬

‫روايت هاي متفاوتي در مورد تاريخچه گيتار وجود دارد عده ای بر این عقیده اند که گیت‪55‬ار از مص‪55‬ر سرچش‪55‬مه گرفت‪55‬ه‬
‫است و عده ای نیز بر این نظرند ک‪55‬ه آن از س‪55‬یتارای یون‪55‬انی‪-‬آش‪55‬وری ( ‪) Greek Assyrian Cithara‬ک‪55‬ه بوس‪55‬یله‬
‫رومی ه‪55‬ا ب‪55‬ه اس‪55‬پانیا آورده ش‪55‬ده گرفت‪55‬ه ش‪55‬ده اس‪55‬ت‪ .‬گیت‪55‬ار نتیج‪55‬ه تح‪55‬ول‪ ‬ل‪55‬وت در‪ ‬اروپ‪55‬ا اس‪55‬ت‪ .‬ل‪55‬وت ن‪55‬یز خ‪55‬ود تح‪55‬ول‬
‫یافته‪ ‬عود(به عربی العود=چوب) و‪ ‬بربط است‪ .‬گفته می‌شود‪ ‬زریاب نامی عود را به‪ ‬اندلس آورد و از آن پس این س‪5‬از‬
‫در‪ ‬اسپانیا و دیگر مناطق اروپا رایج شد‪.‬‬

‫در زمان حکومت اسالم در اروپا‪ ،‬این ساز توسط‪ ‬زریاب دارابگردی و چند تن از شاگردانش ب‪55‬ه‪ ‬آن‪55‬دلس ب‪55‬رده ش‪55‬د‪ .‬در‬
‫آن زمان به گیتار‪ ،‬کیتارا یا قیتارا می‌گفتند و نام کنونی آن برگرفته از همین نام است‪ .‬در واقع وجود پسوند تار در ن‪55‬ام‬
‫گیتار می‌تواند موید این باشد که گیتار سازی‪ ‬ایرانی است‪.‬‬

‫زریاب در ابتدا در اسپانیا شروع به آموزش گیتار کرد‪ .‬در آن زمان‪ ‬اسپانیایی‌ها خود سبکی غنی بن‪55‬ام‪ ‬فالمنک‪55‬و داش‪55‬تند‬
‫که با سازهایی از جمله کاستانت‪ ،‬کاخون با هم‪55‬راهی پالم‪55‬اس‪ ،‬ب‪55‬ایال (رقص فالمنک‪55‬و) و کانت‪55‬ه (آواز فالمنک‪55‬و) نواخت‪55‬ه‬
‫می‌شد‪.‬‬

‫جد بزرگ تمام سازهایی که ما به عنوان کوردوفون از آنها یاد کردیم یک کم‪5‬ان موس‪5‬یقی مي باش‪5‬د ک‪5‬ه تنه‪5‬ا یک س‪5‬یم‬
‫ساده به دو سر آن متصل بوده است که با کشیدن و رها کردن سیم صدایی در کمان ایج‪55‬اد می ش‪55‬ده و این ص‪55‬دا بوس‪55‬یله‬
‫یک تقویت کننده‪ 5‬صوت که به آن متصل بوده تقویت می شده است‪ .‬از آنجائیک‪5‬ه این س‪5‬یم تنه‪5‬ا یک ص‪5‬دای س‪5‬اده ایج‪5‬اد‬
‫میکرده برای داشتن چندین صدا ابتدا یک سیم دیگر و سپس چندین سیم به اندازه های کوتاهتر به کمان بسته ش‪55‬ده و از‬
‫این طریق چندین صدا تولید گردیده است‪ .‬ازدیاد این سیمها و افزوده شدن یک جعب‪55‬ه تش‪55‬دید ص‪55‬وت منج‪55‬ر ب‪55‬ه اخ‪55‬تراع‬
‫چنگ کمانی (‪ )Harp Arquee‬گردید‪ .‬سپس سازی‪ ،‬متشکل از مجموعه ای از سیمها به نام لیر ظه‪55‬ور ک‪55‬رد ک‪55‬ه در‬
‫آن سیمهایی به طول مساوی کار گذاشته شده بود‪ .‬یونانیها دو نوع لیر داشتند‪ 5،‬یکی به نام لیرا و دیگری به ن‪55‬ام کیت‪55‬ارا‪،‬‬
‫کیتارا بوسیله رومی ها تغییر شکل یافت؛ نام گیتار نیز از همین کلمه گرفته شده است ‪ .‬بعدها رو می ها برای نخس‪55‬تین‬
‫بار سازهایی چون سیتارا‪ ،‬پاندورا ‪ Pandora‬و فیدیکوال ‪ Fidicula‬را نواختند و از این راه آالت کوردوفن در تم‪55‬ام‬
‫اروپا رواج یافت؛ در واقع نخستین گیتارهای واقعی در آغ‪55‬از دوره رنس‪55‬انس ب‪55‬ه ظه‪55‬ور رس‪55‬ید؛ این گیت‪55‬ار ه‪55‬ا ب‪55‬ه دلیل‬
‫داشتن بدنه ای باریک و شکلی مدور متمایز بودند‪ .‬به تدریج در قرنهای چهارده و پانزده پسوندهای موریس‪55‬کا و التین‪55‬ا‬
‫حذف شد و در سراسر اروپا آالت موسیقی خانواده گیت‪5‬ار ب‪5‬ا اس‪5‬م ه‪5‬ایی از قبیل‪ :‬گیت‪5‬ارا‪ ،‬گیترن‪5‬ه‪ ،‬گیترن ( ‪)Giteren‬‬
‫(سازی سیمی مفتولی و منسوخ شده شبیه به گیتار که به زبان فرانس‪55‬وی گیترن‪55‬ه و ب‪55‬ه زب‪55‬ان اس‪55‬پانیایی گیت‪55‬ارا گفت‪55‬ه می‬
‫شد‪ ).‬و شیتارا معین شدند‪ .‬در همان زمان گروه زیادی از سازهای خانواده کوردوفن‪ ،‬ب‪55‬ا اس‪55‬مهایی از قبیل‪ :‬ویه‪55‬وئال (‬
‫‪ )Vihuela‬در اسپانیا و ویوال (‪ )Viola‬در ایتالیا خوانده می شدند‪ .‬كه بعض‪55‬ی از این س‪55‬ازها ب‪55‬ا آرش‪55‬ه (‪،)de arco‬‬
‫بعضی با مضراب (‪ )de penola‬و بضی دیکر هم با انگشت (‪ )de mano‬نواخته می ش‪55‬دند‪ .‬بع‪55‬دها از ویه‪55‬وئالی‬
‫انگشتی (‪ ) Vihuela de mano‬نوعی گیت‪5‬ار بوج‪55‬ود مي آي‪5‬د‪ .‬درطی قرنه‪55‬ای چه‪5‬ارده و پ‪5‬انزده در ش‪5‬کل گیت‪55‬ار و‬
‫ویهوئالي انگشتي تغییرات قابل توجه ای بوجود مي آيد‪ ،‬ب‪5‬ه ت‪5‬دریج در پهلوه‪5‬ای آنه‪5‬ا ف‪5‬رورفتگی ایج‪5‬اد مي ش‪5‬ود و در‬
‫قرن شانزده هر دو س‪5‬از آش‪5‬کارا ش‪55‬بیه گیت‪55‬ار مي ش‪5‬وند‪ 5.‬در ق‪55‬رن ش‪5‬انزده این دو س‪5‬از در اس‪55‬پانیا بس‪55‬یار رایج بودن‪5‬د‪ 5‬و‬
‫نوازندگی با انگشت به حدی عم‪55‬ومیت پیدا ک‪55‬رد ک‪55‬ه پس‪55‬وند انگش‪5‬ت (‪ )de mano‬در این کش‪55‬ور ب‪55‬ه کلی از اس‪55‬م این‬
‫سازها حذف شد‪ .‬از آن پس گیتار بدنه ای بزرگتر و شکلی مدورتر به خود گرفت‪.‬‬
 ‫اجزای گیتار‬

‫سردسته‬ ‫‪.1‬‬
‫خرک‬ ‫‪.2‬‬
‫گوشی‌ها (برای کوک کردن ساز)‬ ‫‪.3‬‬
‫فرت (‪)Fret‬‬ ‫‪.4‬‬
‫‪( Truss Rod‬پیچی ست که برای تنظیم انحنای دسته به کار می‌رود)‬ ‫‪.5‬‬
‫‪( Inlays‬تزئیناتی هستند که نقش راهنم‪55‬ا را دارن‪55‬د و معم‪55‬والً پش‪55‬ت فرت‌ه‪55‬ای ‪۲۱ ۱۹ ۱۷ ۱۵ ۱۲ ۹ ۷ ۵ ۳‬‬ ‫‪.6‬‬
‫‪ ۲۴‬قرار می‌گیرند)‬
‫دسته‬ ‫‪.7‬‬
‫پاشنه (اتصال بدنه با دسته)‬ ‫‪.8‬‬
‫بدنه‬ ‫‪.9‬‬
‫پیکاپ‌ها (‪)pickups‬‬ ‫‪.10‬‬
‫قسمت‌های مربوط به‪ ‬مدار الکتریکی(تنظیمات‪ ‬ولوم و‪ ‬تن صدا)‬ ‫‪.11‬‬
‫خرک پایینی (‪)Bridge‬‬ ‫‪.12‬‬
‫صفحه پیک گارد (گاهی برای مخفی کردن مدارها و گاهی صرفا برای جلوگیری از خش‌دار شدن رنگ بدنه‬ ‫‪.13‬‬
‫در اثر برخورد پیک به مرور زمان)‬
‫صفح ٔه پشتی‬ ‫‪.14‬‬
‫صفح ٔه جلویی‬ ‫‪.15‬‬
‫قسمت‌های جانبی‬ ‫‪.16‬‬
‫سوراخ صدا (معموال دارای تزئینات زیبا به نام ‪)rosset‬‬ ‫‪.17‬‬
‫سیم‌ها‬ ‫‪.18‬‬
‫‪( saddle‬تنظیم‌کننده ارتفاع هر سیم)‬ ‫‪.19‬‬
‫فرت بورد (چوبی که فرت‌ها روی آن کوبیده شده‌اند)‬ ‫‪.20‬‬

‫‪ ‬‬

‫انواع گیتار‬

‫گیتارها را به شیوه‌های مختلفی می‌توان دسته بندی کرد‪ .‬در این بین اگر بخواهیم از لحاظ ص‪5‬وتی آن‌ه‪5‬ا را دس‪55‬ته بن‪55‬دی‬
‫کنیم‪ ،‬که مسلما برای یک ابزار موسیقی مناسب‌ترین روش خواهد بود‪ .‬از آن جایی که نحوه تولید صدای آکوس‪55‬تیک در‬
‫گیتار ارتباط تنگاتنگی با نوع بدنه آن دارد‪ ،‬ناچار به استفاده از‪ ‬دسته بندی بدنه خواهیم بود‪:‬‬

‫گیتار با بدنه چوبی توخالی‬

‫انواع گیتارهای آکوستیک‬

‫گیتار آکوستیک گیتاری است که وسیله‌ای جز بدنه آن صدای سیم‌ها را تقویت نمی‌کند‪ 5،‬صدای سیم‌ها تنها در بدن ٔه چوبی‬
‫توخالی آن تقویت مي شود و به گوش می‌رسد‪ .‬این نوع از گیتار معموالً ش‪5‬ش س‪5‬یم فل‪5‬زی دارن‪5‬د ک‪5‬ه ض‪5‬خامت آن‌ه‪5‬ا از‬
‫زیرترین سیم تا بم‌ترین سیم به طور معمول بین ‪ ۱۳‬تا ‪ ۵۶‬هزارم اینچ می‌باش‪55‬د‪ .‬بدن‪55‬ه از اتص‪55‬ال ص‪5‬فحه چ‪5‬وبی پش‪55‬تی‪،‬‬
‫صفحه چوبی جلویی‪ ،‬و دو قسمت چوبی انحنادار کناری ساخته می‌ش‪55‬ود‪ ،‬ک‪55‬ه ص‪55‬فح ٔه ب‪55‬االیی معم‪55‬والً دارای س‪55‬وراخ یا‬
‫سوراخ‌های بزرگی است که به واسطه شکل و محل قرار گرفتنشان می‌توانن‪5‬د‪ 5‬ویژگی‌ه‪55‬ای آکوس‪55‬تیکی خاص‪55‬ی ب‪55‬ه س‪55‬از‬
‫بدهند‪5.‬‬

‫گون ٔه اسپانیایی گیتار آکوستیک با عنوان‪ ‬گیتار فالمنکو‪ ‬شناخته می‌شود‪ .‬که نامش را از سبک زیب‪55‬ای‪ ‬فالمنک‪55‬و ب‪55‬ه ارث‬
‫برده‌است‪ .‬گیتار زمانی وارد موسیقی فالمنکو شد که اسپانیایی‌ها فالمنکو را با سازهای دیگ‪5‬ری می‌نواختن‪5‬د‪ 5.‬پس از آن‬
‫گیتار به شدت بر این موسیقی تاثیر گذاشت و هم اکنون کامال به آن وابسته‌است‪.‬‬

‫انواع گیتارهای کالسیک‬

‫اصوال باید گفت‪ ‬گیتار کالسیک نوعی گیتار آکوستیک است‪ .‬چون صدای آن بدون واسطه شنیده می‌ش‪5‬ود‪ .‬ام‪5‬ا این ن‪5‬وع‬
‫گیتار کمی با گیتارهایی که با عنوان‪ ‬گیتار آکوستیک شناخته می‌شوند تفاوت دارد‪ .‬بدنه آن کمی کوچکتر ب‪55‬وده و در آن‬
‫به جای سیم‌های فلزی از سه سیم نایلونی و سه سیم فلز تنیده شده به دور ابریشم استفاده می‌شود‪ ،‬که به آن ص‪55‬دای ن‪55‬رم‬
‫و آرامی می‌دهد‪ 5.‬این ساز نسبت به سازهای دیگر‪ ‬ارکستر و نیز گیتار آکوستیک صدای کمتری دارد و تنه‪5‬ا ي‪5‬ك س‪55‬بک‬
‫مشخص از موسیقی را ارائه می دهد‪.‬‬

‫گیتار کالسیک خود از گیتار فالمنکو که اسپانیایی‌ها آن را به کار می‌برده‌اند مشتق گشته‌اس‪55‬ت ‪ .‬بین گیت‪55‬ار کالس‪55‬یک و‬
‫گیتار فالمنکو تفاوت نا چیزی وجود دارد‪ ،‬معموالً گیت‪55‬ار کالس‪55‬یک از چوبه‪55‬ایی ک‪55‬ه رن‪55‬گ قه‪55‬وه‌ای ت‪55‬یره دارت‪55‬د س‪5‬اخته‬
‫می‌شود و گیتارهای با چوبهای زرد و روش‪5‬ن ت‪5‬ر از آن گیتاره‪5‬ای فالمنک‪5‬و هس‪55‬تند ‪ .‬اس‪5‬پانیایی‌ها از س‪5‬از گیت‪55‬ار ب‪55‬رای‬
‫نواختن موسیقی خودشان یعنی فالمنکو استفاده می‌کرده‌اند که بعدها با شروع دوران کالسیک در موسیقی اروپا ع‪5‬ده‌ای‬
‫از این ساز برای نواختن قطعات موسیقی کالسیک استفاده کردند‪. 5‬‬

‫انواع گیتارهای الکتروآکوستیک‬

‫از لحاظ ظاهری شاید نتوان تفاوت چندانی بین یک گیتار الکتروآکوس‪55‬تیک ب‪55‬ا یک گیت‪55‬ار آکوس‪55‬تیک پیدا ک‪55‬رد‪ .‬ام‪55‬ا از‬
‫لحاظ صوتی گیتار الکتروآکوستیک روند الکتریکی را پیش می‌گیرد‪ ،‬ب‪55‬دین ص‪5‬ورت ک‪5‬ه ص‪5‬دا توس‪5‬ط پیک‪55‬اپ ب‪55‬ه ش‪5‬کل‬
‫سیگنال الکتریکی درآمده‪ ،‬که بعد از طی کردن مسیرها و برخی ادوات الکتریکی‪ ،‬به وسیله‪ ‬آمپلی فایر تقویت می‌ش‪55‬ود‬
‫و سر انجام از طریق اسپیکرهای آمپلی فایر به گوش می‌رسد‪.‬‬

‫اگ‪55‬ر تنظیم‪55‬ات خیلی خاص‪55‬ی ب‪55‬رای آمپلی ف‪55‬ایر (و افکت یا افکت‌ه‪55‬ا) نداش‪55‬ته باش‪55‬یم‪ ،‬ص‪55‬دای این ن‪55‬وع گیت‪55‬ار ب‪55‬ا گیت‪55‬ار‬
‫آکوستیک تفاوتی نخواهد داشت‪ ،‬با این تفاوت که حاال صدا تا حدود زیادی تحت کن‪55‬ترل می‌باش‪55‬د‪ .‬نوازن‪55‬ده ب‪55‬دون آنک‪55‬ه‬
‫مجبور به تعویض ساز برای پیدا کردن صدای مورد نظرش باشد می‌تواند از طریق تنظیم اک‪55‬والیزری ک‪55‬ه روی گیت‪55‬ار‬
‫قرار دارد حالت صدا را تغییر دهد و با صدایی که مورد نظرش است نوازندگی کند‪5.‬‬

‫گیتار با بدنه چوبی نیمه خالی‬

‫انواع گیتارهای‪ ‬جاز‪ ‬و‪ ‬بلوز‬

‫گیتار با بدنه چوبی توپر‬

‫انواع گیتارهای الکتریک‬

‫گیتار با بدنه فلزی‬

‫انواع رزوناتور‬

‫گیتارها را از جنبه‌های دیگری هم می‌توان دسته بندی کرد‪:‬‬

‫از نظر طول گام دسته‪:)Scale Size( ‬‬

‫تنور (با گام دسته در حدود ‪ ۲۱‬تا ‪ ۲۳‬اینچ)‬

‫معمولی (با گام دسته در حدود ‪ ۲۴‬تا ‪ ۲۵٫۵‬اینچ)‬

‫باریتون (با گام دسته در حدود ‪ ۲۶‬تا ‪ ۲۸‬اینچ)‬

‫بیس (با گام دسته در حدود ‪ ۳۰‬تا ‪ ۳۶‬اینچ)‬

‫از نظر تعداد و جنس سیم‌ها‪:‬‬

‫چهار و پنج سیم (معمول در انواع گیتاربیس)‬

‫شش سیم (معمول در انواع گیتار و گاهی در گیتاربیس)‬

‫از جنس فلز (معمول در انواع گیتار آکوستیک)‬

 ‫از جنس نایلون (معمول در انواع گیتار کالسیک)‬

‫هفت و هشت سیم (گاهی در انواع گیتار الکتریک)‬

‫دوازده سیم به صورت شش سیم دوبله (گاهی در انواع گیتار الکتریک)‬

‫از نظر شیوه صدابرداری‬

‫آکوستیک (بدون واسطه توسط‪ ‬میکروفون)‬

‫الکتریک (با استفاده از‪ ‬پیکاپ)‬

‫منبع‪ :‬ویکی پدیا‬

‫منبع‪http://sadda.ir/music-academy/instruments/gurutasks/2-music-academy/36-/503- :‬‬
‫‪guitar.html‬‬

‫پیکاب گیتار‬

‫نمونه هایی از پیکاپ های معمولی و هوم باکر ‪ EMG‬که با قیمت هایی حدود ‪ 70‬و ‪ 100‬دالر بفروش می‬
‫رسند‪.‬‬

‫پیکاپ گیتار‬
‫‪ ‬‬
‫همانطور که می دانید وظیفه پیکاپ (‪ ) Pickup‬گیتار تبدیل ارتعاشات سیمهای ساز به سیگنالهای الکتریکی‬
‫متناسب با شدت و فرکانس این ارتعاشات است‪ .‬ایده اصلی و نحوه کار یک پیکاپ مغناطیسی معمولی گیتار‬
‫به یک هسته مغناطیسی و سیم پیچی که دور آن پیچیده شده است باز می گردد‪ .‬‬

‫نحوه کار به این صورت است که حرکت و ارتعاش سیم های ساز باعث تغییر رلوکتانس میدان شده‪ ،‬تغییراتی‬
‫را در فلوی میدان می دهند‪ .‬این تغییرات میدانی‪ ،‬که بطور مستقیم با کیفیت ارتعاش سیم مرتبط است موجب‬
‫القای جریان الکتریکی متناسب با ارتعاش در سیم پیچ پیکاپ می شود‪ .‬‬

‫کیفیت ساخت‬
 ‫ساختار هر پیکاپ‪ ،‬محل و نحوه قرار گرفتن آن از جمله پارامترهای مهمی هستند که بر روی کیفیت و‬
‫چگونگی صوت خروجی ساز اثر می گذارند‪ .‬‬

‫بعنوان مثال هر چقدر هسته مغناطیسی قوی تر باشد و یا سیم های ساز به پیکاپ نزدیک تر باشند‪ ،‬خروجی‬
‫تولید شده شدت بیشتری دارد و یا هرچه تعداد سیم های سیم پیچ کمتر باشد پاسخ فرکانسی پیکاپ به فرکانس‬
‫های باال بهتر است و هر چه بیشتر باشد برعکس پاسخ فرکانسی در قسمت‪ 5‬های باال ضعیف می شود‪ .‬‬

‫پیکاپ هایی که تعداد دور سیم پیچ آنها کمتر باشد‪ ،‬دارای امپدانس خروجی کمتری هستند و عمومآ وفاداری‬
‫بیشتری هنگام تبدیل ارتعاش به الکتریسیته دارند‪ .‬‬

‫باتوجه به ساختارهای متفاوتی که پیکاپ ها می توانند داشته باشند‪ ،‬خروجی پیکاپ مختلف متفاوت است؛‬
‫خروجی آنها از چیزی حدود صد میلی ولت شروع می شود و می تواند به یک ولت! هم برسد‪ .‬‬

‫پیکاپ های ارزان قیمت دارای طراحی بد و مواد اولیه نا مرغوب هستند بگونه ای که ممکن است به علت‬
‫اشکال در پیچیده شدن سیم پیچ‪ ،‬دارای خاصیت خازنی نیز بشوند‪ .‬بنابراین هنگامی که آنها به کابل ارتباطی با‬
‫آمپلی فایر متصل می شوند یک مدار تشدید تولید میکنند و در فرکانسهای‪ 5‬خاص پدیده رزونانس را بوجود‬
‫بیاورند‪ .‬‬

‫ارتعاش سیم‪ ،‬باعث تغییر میدان مغناطیسی شده و در سیم پیچ جریانی‬
‫متناسب با کیفیت ارتعاش القا میکند‪.‬‬
‫اگر گیتار الکتریک داشته باشید ممکن است با این پدیده برخورد کرده باشید که خروجی صدای یکی از سیم ها‬
‫یا نتها حجم صوتی بیشتری از سایر سیم ها یا نتها تولید می کنند‪ .‬‬

‫هرچه تعداد دورهای سیم پیچ بیشتر باشد‪ ،‬فرکانس رزونانس پایین تر می آید و از طرف دیگر خاصیت خازنی‬
‫و سلفی سیم پیچ بیشتر شده و رفتار غیر خطی پیک آپ تشدید می گردد‪ .‬به همین علت است که در مواردی که‬
‫نیاز به رفتار خطی و پاسخ فرکانسی بهتر باشیم‪ ،‬الزم است تا از پیکاپ های پیزوالکتریک یا حتی نوری‬
‫استفاده کنیم‪ .‬‬

‫ناگفته نماند‪ ،‬ممکن است برخی از نوازندگان از خروجی رفتار غیر خطی این پیکاپ ها لذت برده و آنرا‬
‫مناسب‪ 5‬سبک موسیقی خود می دانند‪ .‬‬

‫انواع متداول پیکاپ مغناطیسی‬

‫پیکاپ های مغناطیسی بصورت معمول در دونوع ساخته می شود‪ ،‬آنهایی که دارای یک سیم پیچ هستند که‬
‫معموآل روی گیتارهای فندر ‪ Stratocaster‬استفاده می شود‪ .‬جیمی هندریکس‪ ،‬اریک کلپتون و دیوید گیلمور‬
‫از جمله عالقمندان به صدای این نوع از گیتارها هستند‪ .‬‬

‫نوع دیگر دارای دو سیم پیچ و یک هسته است که بیشتر بنام هومباکر (‪ )Humbucker‬معروف است که‬
‫توسط یکی از کارکنان کارخانه گیبسون در سال ‪ 1950‬اختراع شد‪ ،‬از این پیکاپ ها بیشتر در گیتارهای لس‬
‫پاول (‪ )Les Paul‬گیبسون استفاده می شود‪ .‬‬

‫پیکاپ های ‪ Single-Coil‬به تغییرات فلوی مغناطیسی بسیار حساس هستند‪ ،‬بنابراین پاسخ خوبی به کوچکترین‬
 ‫ارتعاشهای سیم می دهند‪ .‬اما از طرف دیگر این حساسیت‪ 5‬باعث می شود که آنها جاذب تغییرات میدانهای‬
‫مغناطیسی موجود در محیط هم باشند‪ ،‬بعنوان مثال تغییر میدانی که در دستگاه های برقی با فرکانس ‪60-50‬‬
‫هرتز در محیط وجود دارد‪ .‬‬

‫هر چند توسط فیلتر اغلب می توان جلوی تقویت این میادین ناخواسته را گرفت اما در کل وجود نویز در محیط‬
‫می تواند باعث دردسر در گرفتن خروجی تمیز از این پیکاپ ها باشد؛ برای همین اگر بصورت خانگی با این‬
‫نوع از سازها کار کنیم عمومآ یک صدای هوم (‪ )Hum‬به همراه موسیقی از آنها خواهیم شنید‪ .‬‬

‫اما پیکاپ های هومباکر توانسته اند بر این مشکل غلبه کنند‪ .‬دو سیم پیچ موجود در این پیکاپ ها که از لحاظ‬
‫الکتریکی سری هستند‪ ،‬در جهت خالف هم پیچیده می شوند بنابراین نویزی را که از محیط می گیرند دارای‬
‫ولتاژ معکوس نسبت به هم شده و در مجموع یکدیگر را خنثی می کنند‪ .‬از طرف دیگر این دو سیم پیچ باعث‬
‫تقویت جریان حاصل از القای هسته مغناطیسی شده و صدای ساز را قوی تر دریافت می کند‪ .‬‬

‫البته این سبک طراحی پیکاپ هزینه ای هم در بر دارد و آن اینکه بسیاری از هارمونیک های باالی صدای‬
‫اصلی نیز از این طریق حذف می شوند‪ .‬چرا که همانطور که قبآل هم اشاره کردیم باال بودن تعداد دور سیم پیچ‬
‫اندکتانس سیم پیچ را باال می برد و پاسخ فرکانسی در فرکانس های باال تضعیف می کند‪ ،‬برای همین است که‬
‫صدای این گیتارها کمی گرمتر‪ ،‬چاقتر و تیره تر از پیکاپ های ‪ Single-Coil‬بنظر می رسد‪.‬‬
‫نوشته شده در ‪ ‬دوشنبه بیست و دوم آبان ‪۱۳۸۵‬ساعت‪  18:22 ‬توسط‪ ‬علی فرزین‪  |  ‬آرشیو نظرات ‪+ ‬‬

‫انتخاب گیتار ‪ -2‬انواع گیتار الکتریک‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬

‫در ادامه مطلب قبل که به بررسی انواع گیتار آکوستیک پرداختیم‪ ،‬در این مطلب قصد داریم در مورد انواع گیتار‬
‫الکتریک‪ ،‬و انتخاب آن صحبت کنیم‪ .‬همانگونه که قبال گفته شد‪ ،‬در گیتارهای الکتریک‪ ،‬یک یا چند "پیکاپ"‬
‫‪. ‬ارتعاش سیمها را به فرکانس صوتی تبدیل میکند و صوت حاصل توسط یک آمپلی فایر تقویت می شود‬

‫‪ fuzz‬یا ‪ distortion‬مثل( فرکانس صوتی تولید شده توسط پیکاپ ها قابل تغییر و فیلتر شدن است‪ .‬لذا با استفاده از افکت ها‬
‫‪ Overdrive‬یا ‪. Distortion‬صدای خروجی از گیتار الکتریک قابل اصالح به سلیقه نوازنده است )‪ wah-wah‬یا پدال ‪ overdrive‬یا‬
‫‪‌. ‬دارند ‪ Clean‬باعث ایجاد صداهای خشن تر و به اصطالح دندانه دار می شوند در حالی که بعضی افکت ها صدای شفاف یا‬

‫‪: ‬گیتارهای الکتریک انواع مختلفی دارند‪ ،‬اما میتوان آنها را به دو نوع کل ّی تقسیم کرد‬

‫‪Guitar Hollow Body‬‬

‫این دسته از گیتار ها دارای بدنه تو خالی هستند و اصوال به عنوان نسل اولیه گیتارهای‪Guitar Hollowed Body : ‬‬
‫شکل (مثل ویولون) هستند‪ .‬بهترین و‌‪ f‬الکتریک به حساب می آیند‪ .‬کاسه صدای این سازها معموال ً دارای دو سوراخ‬
‫هستند‪ .‬این دسته از گیتارهای الکتریک در قدیم‪ ،‬در انواع ‪ ES‬مدل ‪ Gibson‬و ‪ Epiphone‬معروفترین مدل های این نوع گیتار‬
‫‪. ‬موسیقی بکار می رفته اند‪ ،‬اما امروزه از این ساز‪ ،‬بیشتر در موسیقی جز و بلوز استفاده می شود‬

‫این دسته از گیتارها دارای بدنه تو پر هستند و در اصل کاسه تولید صدای آکوستیک ندارند‪ .‬شناخته‪Solid Body Guitar : ‬‬
‫‪:‬شده ترین و معروفترین انواع این گیتارها‪ -‬از نظر ظاهر‪ -‬به صورت زیر طبقه بندی می شوند‬
 ‫‪Stratocaster‬‬

‫این نوع گیتار الکتریک برای اولین بار در دهه ‪ 50‬میالدی توسط "لئو فندر" ساخته شد‪ .‬گیتارهای مدل‪Stratocaster : ‬‬
‫استراتوکستر‪ ،‬معمولترین نوع گیتار الکتریک هستند و به دلیل ویژگیهای خاص خود در تمامی سبکهای موسیقی‪ ،‬از بلوز‬
‫گرفته تا راک و حتی متال‪ ،‬مورد استفاده قرار می گیرند‪ .‬بهترین و شناخته شده ترین سازنده این نوع گیتار‪ ،‬فندر است و‬
‫گرفته تا ‪ Mark Knopfler‬و ‪ Eric Clapton، Stevie Ray Vaughan‬از ( انواع این ساز را با امضاء بزرگترین نوازندگان استراتوکستر‬
‫‪. ‬عرضه می نماید )‪ Yngwie Malmsteen‬و ‪Jeff Beck‬‬

‫روی خرک این )دسته ای برای شل و سفت کردن پیچ سیمها یا در حین نوازندگی برای ویبراتو( ‪ Whammy Bar‬برای اولین بار‬
‫نوع گیتار ها نصب شد‪ .‬استراتوکستر ها دارای قابلیت نوازندگی فوق العاده ای هستند و نسبت به مدلهای دیگر‪ ،‬بسیار‬
‫یا چوب درخت زبان )‪ (Alder‬سبکترند و همه این عوامل باعث محبوبیت استراتوکستر ها است‪ .‬بدنه این ساز از چوب توسکا‬
‫است و دارای سه )دسته های روشن( ‪ Maple‬یا افرا )دسته های تیره( ‪ Rosewood‬و دسته از جنس اقاقیا یا )‪ (Ash‬گنجشک‬
‫‪. ‬است ‪ single coil‬پیکاپ‬

‫بزرگترین نوازندگان استراتوکستر عبارتند از‪ :‬جیمی هندریکس‪ ،‬اریک کلپتون‪ ،‬جف بک‪ ،‬مارک نافلر‪ ،‬دیوید گیلمور‪ ،‬ریچی‬
‫‪ ... ‬ینگوی مالمستین‪ ،‬بادی گای و ‪Rainbow)،‬و ‪ Deep Purple‬نوازنده گروه(بلکمور‬

‫‪Telecaster‬‬
‫است و اولین بار توسط فندر ساخته ‪ Solid body‬این نوع گیتار الکتریک قدیمی ترین نوع از دسته گیتارهای‪Telecaster : ‬‬
‫ها محدودتر است‪ ،‬اما صدای منحصر به ‪ Stratocaster‬شد‪ .‬تله کستر بسیار ساده است و قابلیت های این ساز نسبت به‬
‫فرد تله کستر ها همچنان طرفداران زیادی دارد‪ .‬صدای تله کستر مقطع‪ ،‬شفاف و زنگ مانند است و به همین دلیل بیشتر‬
‫یا چوب زبان گنجشک )‪ (Alder‬نوازندگان کانتری و راک اند رول از آن استفاده می کنند‪ .‬بدنه این ساز معموال ً از چوب توسکا‬
‫‪. ‬است ‪ single coil‬است و دارای دو پیکاپ )‪ (maple‬و دسته آن از چوب افرا )‪(Ash‬‬

‫کیت ‪ The Who)،‬یکی از بزرگترین گیتاریستهای حال حاضر از گروه افسانه ای( "بزرگترین نوازندگان این ساز "پیت تاونزند‬
‫معروف است ‪ ice blues‬یکی از متفاوت ترین نوازندگان بلوز که سبک او به( آلبرت کالینز ‪ Rolling Stones)،‬گیتاریست( ریچاردز‬
‫‪. ‬و روی بوكانن هستند )می گفتند ‪ The ice man: master of telecaster‬و به او‬

‫‪Gibson Les Pauel‬‬

‫گیتار مدل لس پاول گیبسون یکی از مرسوم ترین گیتار های الکتریک است‪ .‬این مدل گیتار در‪Gibson Les Pauel : ‬‬
‫در آنها )‪ (Humbucker‬آهنگهای بلوز‪ ،‬راک و هارد راک استفاده می شود‪ .‬مزیت این سازها بکار گیری پیکاپ های هوم باکر‬
‫است که باعث از بین رفتن نویز در خروجی صدای آنها می شود و در نتیجه صدای گیبسون لس پاول به نسبت‪ ،‬کمی‬
‫‪. ‬تودماغی و گرمتر است‬

‫این ساز نسبت به مدلهای دیگر کمی پهن تر است و کال ً گیتار گیبسون لس پاول‪ ،‬نسبت به انواع دیگر بسیار ‪ neck‬دسته یا‬
‫بوده )‪ (maple‬و دسته آن از چوب ماهون یا افرا )‪ (mahogany‬سنگین تر می باشد‪ .‬بدنه انواع مرغوب این ساز از چوب ماهون‬
‫اسلش‪ (Jimi Page) ، ،‬و دارای دو پیکاپ هوم باکر است‪ .‬بزرگترین نوازندگان این ساز گیتاریست گروه لد زپلین جیمی پیج‬
‫)‪ U2‬گیتاریست( ‪ The Edge‬و )‪ Ozzy Osbourn‬گیتاریست( گری مور و زک وایلد ‪ Fleetwood mac)،‬گیتاریست( پیتر گرین‬
 ‫‪. ‬هستند‬

‫‪Flying V‬‬
‫‪ V‬این نوع گیتارهای الکتریک‪ ،‬جزء گیتارهای با طراحی مدرن محسوب می شوند و دارای شکلی شبیه به حرف‪Flying V : ‬‬
‫هستند‪ .‬از این ساز بیشتر در موسیقی هارد راک و متال استفاده می شود‪ ،‬هرچند آلبرت کینگ در دهه ‪ 70‬از این ساز در‬
‫‌است و دسته عمدتاً از اقاقیا ‪ Korina‬یا )‪ (mahogany‬موسیقی بلوز استفاده می کرده است‪ .‬بدنه این ساز از چوب ماهون‬
‫( می باشد و دارای دو پیکاپ هوم باکر است‪ .‬بزرگترین نوازندگان این گیتار رادلف شنکر )‪ (ebony‬یا آبنوس )‪(Rosewood‬‬
‫و )‪ metallica‬از گروه( جیمز هتزفیلد و کرک همت ‪ Ozzy Osbourn)،‬گیتاریست سابق( رندی رودز ‪ scorpions)،‬گیتاریست‬
‫‪.‬لنی کراویتز هستند‬

‫‪Explorer‬‬
‫جزء گیتارهای با طراحی مدرن به حساب می آیند‪ .‬هرچند در ابتدای تولید ‪ Flying V‬این نوع گیتار نیز مثل مدل‪Explorer : ‬‬
‫این ساز‪ ،‬استقبال چندانی از آنها نشد‪ ،‬اما بعدها این گیتار در موسیقی هارد راک و متال مورد استفاده قرار گرفت‪.‬‬
‫( است‪ .‬از نوازندگان بزرگ این ساز می توان به مارتی فریدمن ‪ Flying V‬ها نیز مشابه ‪ Explorer‬مشخصات ساختاری‬
‫و جانی )‪ scorpions‬گیتاریست( جیمز هتزفیلد‪ ،‬ماتیاس جابز ‪ Lynyrd Skynyrd) ،‬از گروه( آلن کالینز ‪ Megadeath)،‬گیتاریست‬
‫اشاره کرد )‪ (Johnny Winter‬وینتر‬

‫نوشته شده در ‪ ‬دوشنبه بیست و دوم آبان ‪۱۳۸۵‬ساعت‪  18:19 ‬توسط‪ ‬علی فرزین‪  |  ‬آرشیو نظرات ‪+ ‬‬

‫انواع گيتار ‪ -1‬گيتارهاي آكوستيك‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬

‫گیتار از جمله سازهایی است که امروزه به طور وسیعی در انواع موسیقی – از کالسیک گرفته تا جز و راک‪-‬‬
‫به کار می رود‪ .‬انواع این ساز‪ ،‬با طنین صداهای منحصر به خود‪ ،‬طیف وسیعی از عالقمندان سبکهای‬
‫‪. ‬موسیقی را ارضا می نماید که این موضوع گیتار را پر طرفدارترین ساز معاصر نموده است‬

‫‪. ‬به همین جهت قبل از انتخاب یک ساز مناسب‪ ،‬اولین قدم شناخت و انتخاب نوع ساز مورد عالقه فرد است‬

‫کسانی که برای اولین بار تصمیم به خرید یک گیتار دارند همواره با این سؤال روبرو هستند که چه نوع گیتاری انتخاب کنند‪.‬‬
‫بنا بر این اگر تصمیم دارید برای اولین بار‪ ،‬گیتار را به عنوان یکی از سازهای خود انتخاب کنید بسیار مهم است که در وهله‬
‫اول بدانید عالقمند به فراگیری چه سبکی از نوازندگی هستید و باید چه نوع سازی انتخاب کنید‪ .‬این آگاهی شما را در‬
‫‪ . ‬فراگیری موسیقی عالقمند تر و هدفمند تر می سازد‬

‫‪ ‬انواع گیتار‬

‫‪Classic guitar‬‬
‫این ساز‪ ،‬شناخته شده ترین و مرسوم ترین نوع‪ (Classic guitar) ‬یا )‪ (Nylon string acoustic guitar‬گیتار کالسیک‬
‫‪. ‬گیتار در ایران است‬

‫ساختار گیتار کالسیک از سه سیم نایلونی و سه سیم ابریشمی که با سیم پیچ فلزی پیچیده شده است تشکیل گردیده‬
‫است‪ .‬به همین دلیل طنین صدای آن نسبت به انواع دیگر نرم تر و لطیف تر بوده و به خاطر نوع سیمهای آن نوازندگی با آن و‬
‫گیتار کالسیک از انواع دیگر پهن تر است و تکنیکهایی )‪ (neck‬انگشت گذاری روی فرتها‪ ،‬نسبتاً راحت تر است‪ .‬هر چند دسته‬
‫مثل باره گرفتن روی دسته آن نیاز به تمرین بیشتری دارد‪ .‬دسته این ساز معموال ً (نه همیشه) دارای ‪ 12‬فرت تا بدنه و ‪18‬‬
‫‪. ‬فرت تا سوراخ صدا است (‪)3/4‬‬

‫‪Cutaway guitar‬‬
‫طنین صدای این ساز (بسته به جنس بدنه و سیم ها) مناسب برای موسیقی کالسیک‪ ،‬فالمنکو و بعضاً موسیقی پاپ‬
‫است‪ .‬بنابر این اگر عالقمند به نوازندگی به سبک کالسیک یا فالمنکو هستید یا تصمیم دارید برای اولین بار گیتار یاد بگیرید‪،‬‬
‫این نوع گیتار برای شما مناسب تر است‪ .‬جنس صدای گیتار فالمنکو خشن تر و تیز تر است در حالیکه صدای گیتار کالسیک‬
‫آرام‪ ،‬شفاف و لطیف تر است‪ .‬تفاوت صدای این دو گیتار (با وجود ظاهر و ساختار یکسان) در جنس چوب و سیم به کار رفته‬
‫است که باعث )‪ (Spruce‬و رویه آنها از چوب صنوبر )‪ (Rosewood‬است‪ .‬بدنه گیتار فالمنکو معموال ً از چوب اقاقیای کانادایی‬
‫‪. ‬ایجاد صدایی کامال ً خشک و منحصر به فالمنکو می شود‬

‫بدنه دارای انحنائی در یک طرف است که به نوازنده اجازه می دهد تا از فرت های ‪ Cutaway‬در نوعی از گیتارها موسوم به‬
‫پایین برای اجرای ملودی استفاده نماید‪ .‬این نوع گیتار کالسیک در موسیقی پاپ و برخی اجراهای موسیقی جز به کار می‬
‫‪.‬رود و معموال ً دارای پیکاپ است‬

‫‪Acoustic guitar‬‬
‫ظاهر این ساز شبیه به گیتار کالسیک است‪ .‬سیمهای این گیتار فلزی است و کاسه‪ (Acoustic guitar) ‬گیتار آکوستیک‬
‫صدای آن بزرگتر می باشد‪ .‬به همین دلیل صدای گیتار آکوستیک دارای یک زنگ خاص است و به دلیل همین طنین زنگدار‬
‫بیشتر در آهنگهای بلوز‪ ،‬کانتری‪ ،‬فولک و راک به کار می رود (و شاید به همین دلیل این نوع گیتار در ایران طرفداران چندانی‬
‫‪. ‬ندارد)‪ .‬اما اگر از طرفداران موسیقی بلوز‪ ،‬کانتری یا فولک هستید بهتر است این نوع گیتار را انتخاب کنید‬

‫دسته گیتار آکوستیک نسبت به گیتار کالسیک باریکتر است و سیمها به یکدیگر نزدیک ترند‪ .‬لذا تکنیکهایی مثل باره گرفتن‬
‫روی این ساز راحت تر است و حتی بعضاً تکنیکهایی روی این ساز قابل اجرا است که با گیتار کالسیک امکان پذیر نیستند‪.‬‬
‫مثال ً بعضی از نوازندگان آکوستیک‪ ،‬از انگشت شست دست چپ خود برای گرفتن سیمهای باالتر استفاده می کنند‪ .‬البته‬
‫اجرای صحیح و شفاف نتها با این ساز قدرت بیشتری الزم دارد‪ .‬چرا که سیمهای این ساز فلزی هستند و حتی در سازهای‬
‫‪. ‬احتیاج دارند )‪ (Bending‬با اکشن پایین‪ ،‬نسبتاً به نیروی بیشتری برای نواختن نت یا بند کردن‬

‫است و دسته آن معموال ً دارای ‪ 14‬فرت تا لبه ‪ Maple‬یا چوب افرا ‪ Rosewood‬جنس این نوع ساز‪ ،‬در انواع مرغوب از جنس‬
‫‪. ‬بدنه و ‪ 20‬فرت تا سوراخ صدا است‪ .‬انواع پیکاپ دار این ساز نیز در بازار وجود دارد‬

‫‪12 String Acoustic guitar‬‬

‫این نوع گیتار کامال ً شبیه به گیتار آکوستیک است‪ .‬با این تفاوت‪ (12 String Acoustic guitar) ‬گیتار آکوستیک ‪ 12‬سیم‬
‫که دارای ‪ 12‬سیم بوده‪ ،‬اما هر ‪ 2‬سیم دارای یک کوک می باشند و با هم نواخته می شوند‪ ،‬لذا حجم صدای تولید شده آن‬
‫باالتر از آکوستیک است و به همین دلیل مناسب اجرای ریتم در موسیقی هستند و از آنها برای نواختن سولو استفاده نمی‬
‫کنند‪ .‬نواختن این نوع گیتار نیاز به قدرت زیاد و تمرین فراوان دارد‪( .‬بهتر است هرگز این ساز را به عنوان ساز اول خود انتخاب‬
 ‫‪.‬نکنید)‬

‫‪Ovation Guitar‬‬
‫ویشن‬‫آویشن نسل جدیدی‪ ³‬از گیتارآکوستیک است که کاسه صدای آن از جنس‪ (Ovation Guitar) ‬گیتار آ ِ‬ ‫می ‪ PVC‬گیتار ِ‬
‫باشد و اولین بار در دهه ‪ 50‬مدلهای نخست آن تولید شدند‪ .‬گیتار آویشن دارای یک پیکاپ "پیزو" است (لینک به مطلب‬
‫پیکاپها) و صدایی بین گیتار الکتریک و آکوستیک تولید می کند‪ .‬اما صدای بدون پیکاپ آنها مشابه گیتار آکوستیک است‪.‬‬
‫برخی از انواع آویشن ها به دلیل تغییراتی که در سوراخ صدای آنها ایجاد شده است‪ ،‬دارای ظاهر بسیار زیبا و منحصر به‬
‫‪. ‬فردی هستند‬

‫در صداهای باالی )‪ (Feed Back‬این ساز بیشتر مناسب نوازندگان آکوستیکی است که در کنسرتهایشان با مشکل فیدبک‬
‫‪. ‬آمپلی فایر دست و پنجه نرم می کنند‬

‫‪Dobro Resonator Guitar‬‬

‫در اواخر دهه ‪ 20‬میالدی که گیتار به عنوان یکی از سازهای اصلی‪ (Dobro- Resonator Guitar) ‬دوبرو یا گیتار رزوناتور‬
‫موسیقی بلوز مطرح شده بود‪ ،‬طیف جدیدی از درخواستها از سازندگان گیتار در آمریکا‪ ،‬مبنی بر ساخت نوعی از گیتار که‬
‫‪. ‬صدای بلندتر و پر طنین تری داشته باشد و برای ضبط در استودیو های ابتدایی آن زمان مناسب باشد‪ ،‬آغاز شد‬

‫برای اولین بار در سال ‪ 1920‬گیتارهایی با بدنه آلومینیوم‪ ،‬با طراحی خاص سوراخهای صدا‪ ،‬ساخته و عرضه گردید که مورد‬
‫توجه نوازندگان بلوز قرار گرفت‪ .‬این گیتارها به "دوبرو" موسوم هستند و صدایی به اصطالح "تودماغی" دارند‪ .‬این ساز معموال ً‬
‫با اسالید (یک لوله فلزی یا شیشه ای که در یکی از انگشتان دست چپ نوازنده قرار می گیرد و نوازنده آن را روی سیم می‬
‫به کار )‪ (Blue grass‬لغزاند) نواخته می شود‪ .‬این نوع گیتار تنها در برخی قطعات بلوز (به خصوص سبک دلتا بلوز) و بلوگرس‬
‫‪. ‬می رود و در ایران بسیار بسیار به ندرت یافت می شوند‬

‫منبع‪http://giutariran.blogfa.com/cat-47.aspx :‬‬