PHÒNG GD&ĐTTHƯỜNG XUÂN ĐỀ THI OLYMPIC LỚP 7

TRƯỜNG THCS THỌ THANH

Năm học 2018-2019
Môn thi: Ngữ văn
Đề chính thức
Thời gian làm bài :120 phút

PHẦN 1: ĐỌC – HIỂU

Câu 1 (2 điểm): Phân tích những giá trị nghệ thuật tiêu biểu góp phần tạo nên nét đặc sắc
trong đoạn thơ sau:
“Việt Nam đất nước ta ơi !
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả rập rờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều”
(Bài thơ Hắc Hải - Nguyễn Đình Thi)
Câu 2 (4 điểm):
Đọc câu chuyện sau và trả lời câu hỏi bên dưới:
Ngọn gió và cây sồi
Một ngọn gió dữ dội băng qua khu rừng già. Nó ngạo nghễ thổi tung tất cả các sinh
vật trong rừng, cuốn phăng những đám lá, quật gẫy các cành cây. Nó muốn mọi cây cối
đều phải ngã rạp trước sức mạnh của mình. Riêng một cây sồi già vẫn đứng hiên ngang,
không bị khuất trước ngọn gió hung hăng. Như bị thác thức , ngọn gió lồng lộn , điên
cuồng lật tung khu rừng một lần nữa. Cây sồi vẫn bám chặt đất, im lặng chịu đựng cơn
giận giữ của ngọn gió và không hề gục ngã. Ngọn gió mệt mỏi, dành đầu hàng và hỏi:
- Cây sồi kia! Làm sao ngươi có thể đứng vững như thế?
Cây sồi già từ tốn trả lời:
- Tôi biết sức mạnh của ôngcó thể bẻ gãy hết các nhánh cây của tôi, cuốn sạch đám
lá của tôi và làm thân tôi lay động. Nhưng ông sẽ không bao giờ quật ngã được tôi. Bởi
tôi có những nhánh rễ vươn dài, bám sâu vào lòng đất. Đó chính là sức mạnh sâu thẳm
nhất của tôi. Càng ngày chúng sẽ phát triển càng mạnh mẽ, giúp tôi vững vàng hơn trước
mọi sức mạnh của kẻ thù. Nhưng tôi phải cám ơn ông, ngọn gió ạ! Chính những cơn điên
cuồng của ông đã giúp tôi chứng tỏ được khả năng chịu đựng và sức mạnh của mình.
(Quang Kiệt- theo Viva Consulting – Hạt giống tâm hồn - Đừng bao
giờ từ bỏ ước mơ, NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh).
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên?
Câu 2: Nêu ngắn gọn nội dung chính của câu chuyện.
Câu 3: Ý nghĩa của câu chuyện là gì?
Câu 4: Thông điệp (Bài học ý nghĩa) mà câu chuyện gửi đến cho chúng ta?
PHẦN II: TẠO LẬP VĂN BẢN (14 điểm)
Câu 1 (4 điểm) : Từ câu chuyện trên, hãy viết một bài văn ngắn (200 từ), trình bày suy
nghĩ của em về bức thông điệp mà em được nhận từ câu chuyện.
Câu 2 (10 điểm): Từ các văn bản “Những câu hát về tình cảm gia đình”, “Mẹ tôi” (Ét-
môn-đô đơ A-mi-xi), “Cuộc chia tay của những con búp bê” ( Khánh Hoài). Hãy bộc lộ
những tình cảm và suy nghĩ của em khi được sống trong tình yêu thương của những người
thân trong gia đình và bộc lộ niềm thương cảm cho những ai không có được những may
mắn đó.
PHÒNG GD&ĐT THƯỜNG XUÂN
TRƯỜNG THCS THỌ THANH
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI OLYMPIC LỚP 7
Đề chính thức Môn thi: Ngữ văn

Câu 1: (2 điểm): HS phân tích được những nét nghệ thuật tiêu biểu:
1. Nghệ thuật: (1,0 điểm)
- Từ ngữ cảm thán “ơi” => bộc lộ cảm xúc thiết tha, gần gũi, thân yêu.
- Từ láy: mênh mông, rập rờn => gợi tả không gian rộng lớn, bao la của cánh đồng
lúa.
- Đảo ngữ: “mênh mông biển lúa” => nhấn mạnh không gian rộng lớn của cánh
đồng.
- So sánh và khẳng định “đâu trời đẹp hơn” => lòng tự hào về đất nước VN.
- Thể thơ lục bát; hình ảnh quen thuộc với người Việt Nam:
+ Cánh cò bay lả rập rờn
+ Dãy núi Trường Sơn quanh năm mây mù bao phủ
2. Nội dung: (1,0 điểm)
Việt Nam đất nước ta ơi!
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả rập rờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều
Đây chỉ là một đoạn thơ trong bài nhưng cũng thật hay và đặc sắc.Đoạn thơ
bộc lộ rất rõ cảm xúc dạt dào của tác giả trước những vẻ đẹp bình dị trên đất nước
Việt Nam thân yêu. Cảnh đẹp trên khắp đất nước: những biển lúa mênh mông, những
cánh cò trắng trải rộng trên nền trời xanh thẳm, những dãy núi , những dòng sông
trong veo, ... tất cả tạo lên vẻ đẹp trù phú, bình dị và nên thơ cho Tổ quốc.
Hình ảnh "biển lúa" rộng mênh mông gợi cho ta niềm tự hào sâu sắc về sự giàu
đẹp, trù phú của quê hương. Hình ảnh "cánh cò bay lả dập dờn "gợi vẻ nên thơ , xao
xuyến mọi tấm lòng. Nó còn gợi cho ta cái vẻ thanh bình , vui tươi của chốn miền
quê. Đất nước còn mang niềm tự hào với vẻ đẹp hùng vĩ " đỉnh Trường Sơn " cao vời
vợi sớm chiều mây phủ . Qua đây ta cảm nhận được tác giả tha thiết yêu quý và tự
hào về quê hương , đất nước của mình.
Câu 2 (4,0 điểm) Ngọn gió và cây sồi
Câu 1. Phương thức biểu đat: Tự sự.
Câu 2: HS tóm tắt nội dung
Câu 3: Nội dung, ý nghĩa của câu chuyện:
- Ngọn gió: Hình ảnh tượng trưng cho những khó khăn, thử thách, những nghịch cảnh
trong cuộc sống.
- Cây sồi: Hình ảnh tượng trưng cho lòng dũng cảm, dám đối đầu, không gục ngã
trước hoàn cảnh với niềm tin chiến thắng.
- Ý nghĩa của câu chuyện: Trong cuộc sống, con người cần có lòng dũng cảm, tự tin,
nghị lực và bản lĩnh vững vàng trước những khó khăn, trở ngại của cuộc sống.
Câu 4: . Bức thông điệp từ câu chuyện:
Học sinh tự cảm nhận tìm ra điều tác giả muốn nhắn gửi theo cách hiểu của
mình, miễn là hợp lí. Sau đây là một số gợi ý:
- Trong cuộc sống, luôn tiềm ẩn những khó khăn, trở ngại, những nghịch cảnh khó
lường và chúng có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Nếu không có lòng dũng cảm, dám đối
mặt với khó khăn, trở ngại thì khó hoặc không thể vượt qua được.
- Lòng dũng cảm, nghị lực và bản lĩnh vững vàng sẽ tiếp thêm sức mạnh giúp con
người tự tin trước khó khăn, trở ngại, những nghịch cảnh của cuộc đời.
- Dũng cảm dám đối mặt với thử thách, không gục ngã trước hoàn cảnh là chìa khóa
của thành công.
Lưu ý : Trong quá trình lập luận nên có những dẫn chứng về những tấm gương
dũng cảm, không gục ngã trước hoàn cảnh để cách lập luận thêm thuyết phục.
PHẦN II: TẠO LẬP VĂN BẢN (14 điểm).
Câu 1 (4,0 điểm):
Trong cuộc sống của chúng ta, có biết bao nhiêu khó khăn mà chúng ta phải
vượt qua. Những khó khăn đó như một định luật tự nhiên, để ta có thể phát triển và
thẳng tiến đến thành công, ta phải vượt qua nó nhưng để vượt qua được những khó
khăn đó đòi hỏi chúng ta phải có sự kiên trì, bền bỉ. Câu chuyện nhỏ “ngọn gió và cây
sồi”đã để lại cho người đọc nhũng suy nghĩ sâu xa về sự vượt khó, biết vươn lên.
Chuyện kể về một ngọn gió dữ dội băng qua khu rừng. Nó cuốn phăng, thổi
tung các sinh vật trong rừng. Riêng chỉ có một cây sồi già, dù cơn gió có giận dữ điên
cuồng muốn lật đổ, dù biết “sức mạnh của gió có thể bẻ gãy hết các nhánh cây, cuốn
sạch đám lá và làm thân cây lay động” nhưng cây sồi vẫn bám chặt đất, im lặng chịu
đựng và không hề gục ngã. Cuối cùng, ngọn gió đã mệt mỏi và phải chịu thua cây sồi
dũng cảm. Câu chuyện tuy giản dị, ngắn gọn nhưng bức thông điệp mà nó gửi gắm
đến người đọc thật lớn lao, sâu sắc. “Ngọn gió” ngạo nghễ, dữ dội trong truyện là
hình ảnh tượng trưng cho những phong ba bão táp, những khó khăn, thử thách và
nghịch cảnh trong cuộc sống. Bên cạnh “ngọn gió” là hình ảnh “cây sồi già” - tượng
trưng cho con người có lòng dũng cảm, niềm tin, dám đối đầu với thử thách và không
trốn tránh, gục ngã trước hoàn cảnh. Hơn nữa, bởi là “cây sồi già” nên nó còn tượng
trưng cho sự từng trải, chiêm nghiệm của con người trong cuộc sống. Khi người ta đã
đương đầu và trải qua nhiều phong ba, khó khăn, thử thách trên đường đời, con người
ấy sẽ bình tĩnh, sẵn sàng hơn; dám dũng cảm, tự tin hơn đối diện với những khó khăn
đang chờ đón. Đó là những con người hiểu đời, hiểu mình...Song dù hiểu theo ý
nghĩa nào thì câu chuyện cũng cho ta thấy được mối quan hệ biện chứng giữa khó
khăn, thử thách và thành công trong cuộc sống: cần chuẩn bị hành trang vững chắc là
lòng dũng cảm, niềm tin, nghị lực, bản lĩnh vững vàng để chiến thắng những khó
khăn, trở ngại mà ta gặp trên con đường đời; để có thể chiếm lĩnh được thành công.
Cuộc sống luôn ẩn chữa muôn vàn trở ngại, khó khăn và thách thức nếu con
người không có long dũng cảm, sự tự tin, để đối mặt sẽ đi đến thất bại
Lòng dũng cảm, nghị lực và bản lĩnh vững vàng sẽ tiếp thêm sức mạnh giúp
con người tự tin trước khó khăn, trở ngại những nghịch cạnh của cuộc đời. nên không
có lòng dũng cảm, dám đối mặt với khó khăn, trở ngại thì khó hoặc chẳng thể vượt
qua được.Chắc hẳn chúng ta, không ai là không biết tới Nick Vujicic anh là một
người truyền giáo Australia. Anh bị mắc hội chứng bẩm sinh te-tra-amelia một loại
rối loạn di truyền hiện gây ra tình trạng không có tay chân, khi còn nhỏ anh đã gặp
phải muôn vàn trở ngại tâm lý tình cảm và khó khăn, nhưng anh không hề gục ngã,
khi mới 17 tuổi Vujicic đã tự mình lập lên một tổ chức phi chính phủ mang tên “cuộc
sống không giới hạn”. Không nói đâu xa xôi, ngay Bác Hồ kính yêu của chúng ta
cũng là một người có lòng dũng cảm, niềm tin và nghị lực phi thường. Tuy cuộc đời
cách mạng của người  gặp vô vàn khó khăn, thử thách sóng gió hơn ba mơi năm bôn
ba ở nước ngoài, nơi đất khách quê người những bác vẫn luôn nung  nấu niềm tin sắt
đá là sẽ tìm được con đường cứu nước, cứu dân. Nhờ vậy người đã giúp dân tộc Việt
Nam thoát khỏi ách kìm kẹp của hai dế quốc đem lại ánh sáng tự do, độc lập cho
nhân dân.
Muốn thành công trong cuộc sống; con người cần phải có lòng dũng cảm, nghị
lưc vững vàng; có khát vọng vươn lên để  chiến thắng, nghịch cảnh đó chính là nguồn
sức mạnh tinh thần lớn lao để con người tư tin, đối đầu và vươt qua khó khăn, thử
thách của cuộc đời. Chỉ khi gặp những khó khăn, thử thách của cuộc đời thì con
người chúng ta mới trưởng thành, mạnh mẽ hơn, là điều kiện để chứng tỏ bản thân.
Những con người dũng cảm và chiến thắng thách thức như cây sồi sẽ luôn được mọi
người yêu quí, kính trọng.
Trong cuộc sống hiện nay vẫn còn không ít người nhút nhát, không đương đầu
với khó khăn thử thách. Khi mà con người ta được ăn sung mặc sướng nhất là giới trẻ
ngày nay cũng được nuông chiều quá mức sinh ra ỷ lại, dựa dẫm, thiếu ý chí, niềm
tin, thiếu nghị lực vươn lên trong cuộc sống , không dám đối diện và trốn tránh khó
khăn. Những con người ấy, khi gặp khó, trở ngại họ chỉ biết kêu ca, trốn chạy và
không hề biết tìm cách vươn lên và ngày càng bị nhấn chìm trong bể tuyệt vọng.
Sống trong cuộc sống, chúng ta không nên nhút nhát, hèn yếu, luôn có niềm tin
vững chắc, lòng dũng cảm và bản lĩnh phi thường vượt khó khăn. Khi gặp khó , mỗi
người cần bình tĩnh để tìm ra cách giải quyết để từng bước vươt khó khăn, trở ngại và
hơn tất cả cần nuôi dưỡng niềm tin chiến thắng, để chiến thắng chính bản thân mình.
Đó là chiến thắng vinh quang nhất, chiến thắng những ngoại cảnh của cuộc sống.
Có thể nói, câu chuyện “ Ngọn gió và cây sồi” mang môt ý nghĩa nhân văn sâu
sắc. Nó là bài học quý báu, bức tranh thông điệp dành cho tất cả mọi người hay
buông xuôi thiếu ý chí , nghi lực.
Câu 2: (10 điểm)
1) Yêu cầu chung:
- Yêu cầu HS biết vận dụng kiến thức đã học về tập làm văn và văn học để làm
bài, trong đó có kết hợp phát biểu cảm xúc, suy nghĩ và mở rộng bằng một số bài văn,
bài thơ khác để làm phong phú thêm cho bài làm.
- Khuyến khích những bài làm có sự sáng tạo, có cảm xúc, giàu chất văn…
2) Yêu cầu cụ thể:
* Về nội dung : (10 điểm)
a) Mở bài (0,5 điểm):
Giới thiệu những tình cảm và suy nghĩ của em khi được sống trong tình yêu
thương của những người thân trong gia đình và bộc lộ niềm thương cảm cho những ai
không có được những may mắn đó thông qua việc đọc các văn bản Những câu hát về
tình cảm gia đình, Mẹ tôi (Ét-môn-đo đơ A-mi-xi), Cuộc chia tay của những con búp
bê (Khánh Hoài).
b) Thân bài (8 điểm):
Bộc lộ những tình cảm và suy nghĩ của em một cách cụ thể chi tiết khi được
sống trong tình yêu thương của những người thân trong gia đình và bộc lộ niềm
thương cảm cho những ai không có được những may mắn đó trên cơ sở các văn bản
“ Những câu hát về tình cảm gia đình”, “Mẹ tôi” (Ét-môn-đo đơ A-mi-xi), “Cuộc
chia tay của những con búp bê” (Khánh Hoài) :
- Bộc lộ những tình cảm và suy nghĩ của em khi được sống trong tình yêu
thương của những người thân trong gia đình trên cơ sở các văn bản “ Những câu hát
về tình cảm gia đình”, “Mẹ tôi” (Ét-môn-đô đơ A-mi-xi), “Cuộc chia tay của những
con búp bê” (Khánh Hoài) (6 điểm)
+ Cảm xúc sung sướng, hạnh phúc biết bao khi được sống trong tình yêu
thương của cha mẹ, ông bà, anh chị em, được cha mẹ, ông bà sinh thành dưỡng dục,
nâng niu chăm sóc (1,5đ)
+ Biết ơn, trân trọng nâng niu những tình cảm, công lao mà cha mẹ, ông bà,
anh chị em trong gia đình đã giành cho mình (1,5đ)
+ Bày tỏ tình cảm một cách sâu sắc nhất bằng cách nguyện ghi lòng tạc dạ chín
chữ cù lao, làm tròn chữ hiếu, anh em hoà thuận làm cho cha mẹ vui lòng, nhớ
thương cha mẹ ông bà trong mọi hoàn cảnh (2đ)
+ Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó
(1đ)
- Bộc lộ niềm thương cảm cho những ai không có được những may mắn đó
trên cơ sở văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” (Khánh Hoài). (2 điểm)
+ Cuộc đời còn biết bao nhiêu bạn sống thiếu những tình yêu thương của cha
mẹ, anh em phải xa cách chia lìa như Thành và Thuỷ trong “Cuộc chia tay của những
con búp bê” (Khánh Hoài) và biết bao tình cảnh éo le khác (1đ)
+ Ước mong không có những cảnh đời bất hạnh, tất cả đều được sống trong
vòng tay yêu thương của mọi nguời. (1đ)
c) Kết bài (0,5 điểm):
Khái quát, khẳng định lại những tình cảm và suy nghĩ của em khi được sống
trong tình yêu thương của những người thân trong gia đình...thông qua ba văn bản
trên.
* Về hình thức : (1 điểm)
Bố cục rõ ràng, đầy đủ, trình bày sạch đẹp, diễn đạt lưu loát, ít sai chính tả.
Bài làm đúng thể loại: văn biểu cảm.