Giai Va Bien Luan Phuong Trinh Bat Phuong Trinh Bang Phuong Phap Ham So Nguyen Thanh Trung

Tư duy giải toán Hàm Số Vận Dụng – Vận Dụng Cao Nguyễn Thành Trung
Contents
 DẠNG 1: Cho đồ thị hàm số y = f ( x ) xác định số nghiệm của phương trình
( )
f t ( x ) = k .................................................................................................................................... 4
 DẠNG 2: Cho bảng biến thiên f  ( x ) tìm tham số m để bất phương trình g ( x , m )  0
có nghiệm thuộc D . .................................................................................................................... 6
 DẠNG 3: Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị f ( x ) xác định tham số m để g ( x , m )  0 13
 DẠNG 4: Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị f  ( x ) xác định tham số m để g ( x , m )  0 36
 DẠNG 5: Cho đồ thị hàm số y = f ( x ) xác định tham số để phương trình có nghiệm
...................................................................................................................................................... 41
Theo bất đẳng thức Bunyakovsky ........................................................................................... 48
 DẠNG 6: Cho đồ thị hàm số y = f  ( x ) xác định số nghiệm của hàm số

g ( x ) = f ( x ) + g ( x ) ...................................................................................................................... 51
 DẠNG 7 : Biện luận tham số m của bất phương trình hoặc phương trình bằng cách
đưa về hàm số đặc trưng .......................................................................................................... 53
3
Tư duy giải bài toán vận dụng- vận dụng cao hàm số Nguyễn Thành Trung
( )
 DẠNG 1: Cho đồ thị hàm số y = f ( x ) xác định số nghiệm của phương trình f t ( x ) = k
Ví dụ 1.
Cho hàm số f ( x ) liên tục trên có đồ thị

y = f ( x ) như hình bên. Đặt
g ( x ) = f  f ( x ) xác định số nghiệm của
phương trình g ( x ) = 0
A. 8 . B. 7 .
C. 6 . D. 5 .
 Lời giải
 Chọn đáp án A
Ta có

( )
g ( x ) =  f f ( x )  = f  ( x ) f   f ( x ) 
 
 x = −1
 f ( x) = 0 
x = 2
g ( x ) = 0   
 f   f ( x )  = 0 f ( x ) = 1 ( 1)

 f ( x ) = 2 ( 2 )
Phương trình ( 1) có 3 nghiệm vì đường thẳng y = 1 cắt đồ thị hàm số f ( x ) tại 3 điểm phân
biệt.
Phương trình ( 2 ) có 3 nghiệm vì đường thẳng y = 2 cắt đồ thị hàm số f ( x ) tại 3 điểm phân
biệt.
4
Suy ra g ( x ) = 0 có 8 nghiệm.
Ví dụ 2.
Cho hàm số f ( x ) liên tục trên có đồ

thị y = f ( x ) như hình bên. Số nghiệm
thực của phương trình f 2 + f e x ( ( )) = 1
là
A. 1 . B. 2 .
C. 3 . D. 4 .
 Lời giải
 Chọn đáp án B
Ta có
Theo đồ thị
 2 + f ( e x ) = −1
(
f 2 + f (e x
)) =1 
 2 + f ( e x ) = a , ( 2  a  3)

e x = 1
( ) ( )
2 + f e x = −1  f e x = −3   x x=0
 e = b  −1 ( loaïi )
 e x = c  −1 ( loaïi )

( )
2 + f ex = a  f ex ( ) = a − 2, ( 0  a − 2  1)   e x = d  0 ( loaïi )  x = ln t
 x
 e = t  2
Vậy phương trình đã cho có 2 nghiệm phân biệt
Ví dụ 3.
5
Cho hàm số f ( x ) liên tục trên có đồ thị

y = f ( x ) như hình bên. Phương trình
( )
f 2 − f ( x ) = 0 có bao tất cả bao nhiêu
nghiệm phân biệt.
A. 4 . B. 5 .
C. 6 . D. 7 .
Thi Thử THPT Quốc Gia Trường Yên Lạc Vĩnh Phúc Lần 4
 Lời giải
Theo đồ thị
 x = a ( −2  a  −1)  2 − f ( x) = a  f ( x) = 2 − a (1)
  
f ( x) = 0   x = b (0  b  1)  f (2 − f ( x)) = 0   2 − f ( x) = b   f ( x) = 2 − b (2)
 x = c (1  c  2)  2 − f ( x) = c  f ( x) = 2 − c (3)
Nghiệm của phương trình ( 1) ; ( 2 ) ; ( 3 ) là giao điểm của đường thẳng

y = 2 − a; y = 2 − b; y = 2 − c với đồ thị hàm số f ( x ) .
• a  (−2; −1)  2 − a  (3; 4) suy ra phương trình ( 1) có đúng 1 nghiệm phân biệt.
• b  (0;1)  2 − b  (1; 2) suy ra phương trình ( 2 ) có đúng 1 nghiệm phân biệt.
• c  (1; 2)  2 − b  (0;1) suy ra nên phương trình ( 3 ) có 3 nghiệm phân biệt.
Kết luận: Có tất cả 5 nghiệm phân biêt.
 DẠNG 2: Cho bảng biến thiên f  ( x ) tìm tham số m để bất phương trình g ( x , m )  0 có
nghiệm thuộc D .
Ví dụ 1.
6
Cho hàm số y = f ( x ) có đạo hàm trên . Bảng biến thiên của hàm số y = f  ( x ) như hình
dưới
x −1 1 3
3
f ( x)
1 2
Tìm m để bất phương trình m + x 2  f ( x ) + x 3 nghiệm đúng với mọi x ( 0; 3 ) .
1
3
2
A. m  f (0) . B. m  f (0) . C. m  f (3) . D. m  f (1) − .
3
 Lời giải
Ta có m + x2  f ( x ) + x3  m  f ( x ) + x3 − x 2 .
1 1
3 3
Đặt g ( x ) = f ( x ) + x 3 − x 2 .
1
3
(
Ta có g ( x ) = f  ( x ) + x2 − 2x = f  ( x ) − −x2 + 2x . )
g ( x ) = 0  f  ( x ) = − x + 2 x .
2
f  ( x )  1 x  ( 0; 3 ) −x2 + 2x = 1 − ( x − 1)  1,x  ( 0; 3 )
2
Theo bảng biến thiên và nên
g ( x )  0, x  ( 0; 3 ) .
Từ đó ta có bảng biến thiên của g( x) :
x 0 3
g ( x ) +
g ( 3)
g ( x)
g (0)
Bất phương trình m  f ( x ) + x 3 − x 2 nghiệm đúng với mọi x ( 0; 3 )

1
3
 m  g ( 0 )  m  f (0) .
Ví dụ 2.
Cho hàm số y = f ( x ) có bảng biến thiên như sau:
x − −1 0 2 +
f ( x) + 0 − 0 + 0 −
4 3
7
f ( x)
− 2 −
( )
Bất phương trình x + 1 f ( x )  m có nghiệm trên khoảng ( −1; 2 ) khi và chỉ khi
2
A. m  10 . B. m  15 . C. m  27 . D. m  15 .
Đề thi Duyên Hải Bắc Bộ năm 2019

 Lời giải
Yêu cầu bài toán  m  max g ( x )
 −1; 2
( )
Với g ( x ) = x 2 + 1 f ( x ) .
( )
Ta có: g  ( x ) = 2 x f ( x ) + x 2 + 1 f  ( x ) .
x  0

2  f ( x )  4
Với x  ( −1; 0 ) thì   g  ( x )  0, x  ( −1; 0 ) .
 f  ( x )  0
 x2 + 1  0

Tại x = 0 , g  ( 0 ) = 0 .
x  0

2  f ( x )  3
Với x  ( 0; 2 ) thì   g  ( x )  0, x  ( 0; 2 ) .
 f ( x)  0
 x2 + 1  0

( )
Ta có bảng biến thiên của hàm số g ( x ) = x 2 + 1 f ( x ) trên khoảng ( −1; 2 ) như sau
x −1 0 2
g ( x ) − 0 +
8 3 15
g ( x)
2
Suy ra max g ( x ) = 15 .
 −1; 2
Kết luận: m  15 .
Ví dụ 3.
8
Cho hàm số y = f ( x ) có bảng biến thiên như sau:
x 0 1 +
4
f ( x)
− −
Tìm m để bất phương trình m + 2sin x  f ( x ) nghiệm đúng với mọi x  ( 0; + ) .
A. m  f ( 0 ) . B. m  f (1) − 2sin1 . C. m  f ( 0 ) . D. m  f (1) − 2sin1 .

 Lời giải
 Chọn đáp án C
BPT m + 2sin x  f ( x )  m  f ( x ) − 2sin x .
Yêu cầu bài toán  m  min g ( x ) ; g ( x ) = f ( x ) − 2sin x
Ta có g ( x ) = f  ( x ) − 2cos x .
g ( x ) = 0  f  ( x ) = 2cos x .
Mà f  ( x )  2, x  ( 0; + ) và 2cosx  2,x  ( 0; + ) nên g ( x )  0, x  ( 0; + ) .
 f '( x) = 2
g ( x ) = 0    x = 0 . Với g ( 0 ) = f ( 0 ) − 2sin 0 = f ( 0 )
2 cos x = 2
Từ đó ta có bảng biến thiên của g( x) :
x 0 +
g ( x ) +
+
g ( x)
f (0)
Bất phương trình m  f ( 0 ) nghiệm đúng với mọi x  ( 0; + )
Ví dụ 4.
9
Cho hàm số y = f ( x ) có f ( −2 ) = m + 1 , f (1) = m − 2 . Hàm số y = f  ( x ) có bảng biến thiên
x 0 0 2 +
0 +
f ( x)
− −2
2x + 1
f ( x) −
1
Tập hợp tất cả các giá trị của tham số m để bất phương trình  m có
2 x+3
nghiệm trên x   −2;1 là
 7  7 
A.  −5; −  . B. ( −;0 ) . C. ( −2;7 ) . D.  − ; +   .
 2  2 
 Lời giải
 Chọn đáp án D
2x + 1
Yêu cầu bài toán g ( x ) = f ( x) −  m, x   −2; 1  min g ( x )  m
1
2 x+3 −
 2; 1
Ta có g ( x ) = f ( x) −
1 5
.
( x + 3)
2
2
Dựa vào bảng biến thiên của hàm số y = f  ( x ) ta có f  ( x )  0, x  ( −2;1)
 0, x  ( −2;1) . Do đó g ( x )  0, x  ( −2;1) .
5
và −
( x + 3)
2
Bảng biến thiên của hàm số y = h ( x ) trên khoảng  −2;1 .

x −2 1
g ( x ) +
g ( −2 )
g ( x)
g ( 1)
 min g ( x ) = g ( 1)
−
 2; 1
m−2 3 2m − 7
Suy ra g (1)  m  f ( 1) −  m 
1 3 7
− m   m  −  m.
2 4 2 4 4 2
10
Ví dụ 4.
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục và có đồ
thị như hình vẽ. Tập các giá trị thực của
tham số m để phương trình
f ( )
4 − x 2 = m có nghiệm thuộc nữa
khoảng  − 2 ; 3 là
 )
A.  −1; 3  . B.  −1; f ( 2)  .
   
(
C. −1 ; f ( 2 ) . D. ( −1; 3 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Phan Bội Châu Nghệ An Lần 2 năm 2019
 Lời giải
Đặt t = 4 − x 2
, t =
( 4−x )
2
=
−x
, t=0x=0
2 4−x 2
4 − x2
Bảng biến thiên
x − 2 0 3
t ( x )
2
t
2 1
Suy ra t  t  ( 1; 2  .
Phương trình tương đương với f ( t ) = m ( 1) có nghiệm t  ( 1; 2 
Nghiệm của phương trình ( 1) là giao của đường thẳng y = m và đồ thị hàm số y = f ( x ) với
x  ( 1; 2  .
Theo đồ thị ta suy ra −1  m  3 . Chọn D.
11
Ví dụ 5.
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục và có đồ
thị như hình vẽ. Số giá trị nguyên dương
của m để phương trình
( )
f x2 − 4x + 5 + 1 = m có nghiệm là
A. 0 . B. 3 .
C. 4 . D. Vô số.
8 Trường chuyên đồng bằng Sông Hồng Lần 1 năm 2019

 Lời giải
( ) ( )
f x2 − 4 x + 5 + 1 = m  f x2 − 4x + 5 = m − 1  f ( t ) = m − 1
Với t = x2 − 4x + 5 = ( x − 2 ) + 1  1  t  1; +  ) ⎯⎯⎯

ñoà thò
→ f ( t )  2; +  )
2
Nên để phương trình có nghiệm  m − 1   2; +  )  m − 1  2  m  3
Và m  +
 m 1; 2; 3 . Chọn đáp án B.
12
 DẠNG 3: Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị f ( x ) xác định tham số m để g ( x , m )  0
Ví dụ 1.
Cho hàm số y = f ( x ) có đạo hàm trên , có đồ thị f  ( x ) như hình vẽ.
x
Bất phương trình f ( x)  sin + m nghiệm đúng với mọi x   −1;3 khi và chỉ khi
2
A. m  f (0) . B. m  f (1) − 1 . C. m  f (−1) + 1 . D. m  f (2) .
 Lời giải
x x
f ( x)  sin + m  m  f ( x ) − sin
2 2
Để bất phương trình nghiệm đúng với mọi x   −1;3 thì
 x
m  min  f ( x ) − sin 
 −1; 3  2 
x  x
Xét hàm số g ( x ) = f ( x ) − sin , g( x) = f ( x) − cos
2 2 2
Nhận thấy f  ( x ) đổi dấu khi qua x = 1 gợi ý cho ta xét dấu của hàm g  ( x ) trên 2 khoảng
( −1;1) và (1;3)
• Với x  ( −1;1)
x  ( −1;1)  f  ( x )  0 ( đồ thị hàm số f  ( x ) nằm dưới trục hoành )

 x  −    x 
x  ( −1;1)   ;   − cos    0, x  ( −1;1)
2  2 2 2  2 
 x 
Vậy g  ( x ) = f  ( x ) − cos    0, x  ( −1;1)
2  2 
• Với x = 1
   .1 
g  (1) = f  (1) − cos  =0
2  2 
• Với x  (1;3)
13
x  (1;3)  f  ( x )  0 (đồ thị hàm số f  ( x ) nằm trên trục hoành )
 x   3   x 
x  (1;3)    ;   − cos    0, x  (1;3)
2 2 2  2  2 
 x 
Vậy g  ( x ) = f  ( x ) − cos    0, x  (1;3)
2  2 
Ta có bảng biến thiên
x −1 1 3
g ( x ) − 0 +
f ( −1) + 1 3 f ( 3) + 1
g ( x)
f ( 1) − 1
Suy ra Min g ( x ) = f (1) − 1
−1;3
Vậy m  f (1) − 1 .
Ví dụ 2.
Cho hàm số f ( x ) liên tục trên và có đồ

thị f  ( x ) như hình vẽ. Bất phương trình
log 5  f ( x ) + m + 2  + f ( x )  4 − m đúng
với mọi x ( −1; 4 ) khi và chỉ khi
A. m  4 − f ( −1) . B. m  3 − f (1) .
C. m  4 - f (-1) . D. m  3 − f (4) .
Thi Thử THPT Quốc Gia Chuyên Hạ Long năm tháng 5 năm 2019
 Lời giải
log 5  f ( x ) + m + 2  + f ( x )  4 − m (1)  log 5  f ( x ) + m + 2  +  f ( x ) + m + 2   log 55 + 5 ( 2 )
Xét hàm số đặc trưng cho 2 vế của BPT ( 2 )
g ( t ) = log t5 + t với t  0
g ( t ) = + 1  0 suy ra g ( t ) đồng biến với t  0

1
5ln t
 ( 2)  f ( x) + m + 2  5  m  3 − f ( x)
( )
Yêu cầu bài toán  m  max 3 − f ( x ) = max h ( x ) ( 2 ) x  ( −1; 4 ) với h ( x ) = 3 − f ( x ) khi đó
h ( x )max  f ( x )min
14
Từ đồ thị suy ra bảng biến thiên
x −1 1 4
f ( x) 0 + 0 − 0
f ( 1)
f ( −1) f ( 4)
 f ( −1)
f ( x )min = 
 f ( 4 )
So sánh f ( −1) và f ( 4 )
1 4
S1  S2   f  ( x ) dx  −  f  ( x ) dx  f ( 1) − f ( −1)  −  f ( 4 ) − f ( 1)   f ( −1)  f ( 4 )
−1 1
Suy ra f ( x )min = f ( 4 ) và ( 2 )  m  3 − f ( 4 )
Ví dụ 3.
Cho hàm số y = f ( x ) có đạo hàm liên tục
trên có đồ thị khi và chỉ khi
A. m  f (1) − 1 .
B. m  f ( 1) + 1 .
C. m  f (1) − 1 .
D. m  f (1) − 1 .
 Lời giải
Ta có f ( x )  3x − 2 x + m  f ( x ) − 3x + 2 x  m.
15
Đặt g( x) = f ( x ) − 3x + 2x. Khi đó g( x) = f  ( x ) − 3x ln 3 + 2.
g( x) = 0  f  ( x ) = 3x ln 3 − 2.
Đặt h( x) = 3x ln 3 − 2. Khi đó h( x) = 3x ln 2 3  0, x  ( −; 1 .

x − 1
h ( x ) + + − 3ln 3 − 2
h ( x)
−2
 h( x)  −2, x  ( −; 1 . (1)
Theo đồi thị y = f ( x), ta thấy f ( x)  −3, x  ( −; 1 . (2)
Từ (1) và (2), ta được f ( x)  h( x), x  ( −; 1 .
Nên g( x) = f  ( x ) − h( x)  0, x  ( −; 1 ,=suy ra min g( x) = g(1) = f (1) − 1.

( − ; 1
Do đó f ( x )  3x − 2x + m có nghiệm trên ( −; 1 khi và chỉ khi m  min g( x)  m  f (1) − 1.

( − ; 1
Ví dụ 4.
Cho hàm số y = f ( x ) có đạo hàm liên tục
trên và đồ thị như hình vẽ. Tổng tất cả
các giá trị nguyên của tham số m để bất
phương trình
( ) (
9.6 ( ) + 4 − f 2 ( x ) .9 ( )  −m2 + 5m .4 ( )
f x f x f x
)
đúng với x  là
A. 10 . B. 4 . C. 5 . D. 9 .
 Lời giải
( ) (
9.6 ( ) + 4 − f 2 ( x ) .9 ( )  −m2 + 5m .4 ( ) ( 1)
f x f x f x
)
Đặt t = f ( x )  ( −; −2  ( theo đồ thị)
( )
 ( 1) : 9.6t + 4 − t 2 .9t  −m2 + 5m .4t ( )
t 2t
3 3
( )
 9.   + 4 − t 2    − m2 + 5m ( 2 )
2 2
16
3  
t 2t t t
3 3 3
Đặt: g ( t ) = 9.   + 4 − t 2
2
( ) .   =   . 9 + 4 − t 2
2  2  
( ) . 
2
 , t  ( −; −2  .

t
3
(
Xét hàm số: h ( t ) = 9 + 4 − t .   với t  ( −; −2 
2
2
)
t t t
3 3 3 3  3
h ( t ) = −2t.   + 4 − t 2
2
( ) .   .ln =  
2 2 2
(
.  −2t + 4 − t 2 .ln  .
 2
)
2 2
 3  3
−1 + 1 + 4  ln  −1 − 1 + 4  ln 
 2  2
h ( t ) = 0  t =  −2 (loại) hoặc t =  −2 (tm)
3 3
ln ln
2 2
Ta có BBT:
2
 3
−1 − 1 + 4  ln 
x −  2 −2
3
ln
2
h ( t ) 0 − 0 + 0
9 9
h (t )
Từ BBT  h(t )  9 t  ( − ; − 2  (3).

t
3 4
Vì t  ( −; −2   0     (4).
2 9
3
t
 3
t

Từ (3) và (4) suy ra g ( t ) =  
2 
(
. 9 + 4 − t 2 ) . 
2
  4 t  ( − ; − 2 

 max g ( t ) = 4 . (Dấu "=" xảy ra khi và chỉ khi t = −2 ).

( − ; −2
Bất phương trình (1) đúng với x   Bất phương trình (2) đúng với t  ( − ; − 2 
 −m2 + 5m  max g ( t )  − m2 + 5m  4  m2 − 5m + 4  0  1  m  4 .
( − ; −2
Do m suy ra m1; 2; 3; 4 . Vậy tổng các giá trị nguyên của m là: 1 + 2 + 3 + 4 = 10 .
Ví dụ 5.
17
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên đoạn  −1; 9  và có đồ thị là đường cong như hình vẽ
Có tất cả bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để bất phương trình
f x
(
f x
)
16.3 ( ) −  f 2 ( x ) + 2 f ( x ) − 8  .4 ( )  m2 − 3m .6 ( ) nghiệm đúng với mọi giá trị x thuộc
f x
đoạn  −1; 9  ?
A. 32 . B. 31 . C. 5 . D. 6 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Yên Khánh Ninh Bình Lần 4 năm 2019
 Lời giải
Từ đồ thị ta suy ra −4  f ( x )  2 x  −1;9  .
Đặt t = f ( x ) , t  −4; 2  .
(
ycbt  tìm m sao cho bất phương trình 16.3t − t 2 + 2t − 8  .4t  m2 − 3m .6t (1) đúng với )
t   −4; 2 
t
2
(1)  2t − t 2 + 2t − 8  .  3   m2 − 3m với t  −4; 2 (*).
16
 
16
Ta có  4, t   −4; 2  . Dấu bằng xảy ra khi t = 2 .
2t
Mặt khác t 2 + 2t − 8  0 với t   −4; 2  .
t
2
( )
Do đó t + 2t − 8 .    0, t   −4; 2  . Dấu bằng xảy ra khi t = 2  t = −4 .
2
3
t t
16 2 16 2
Như vậy − t 2 + 2t − 8  .    4 t   4; −2  . Mà − t 2 + 2t − 8  .    m2 − 3m với
2t   
3 2 t
3
t   −4; 2  .
Suy ra m2 − 3m  4  −1  m  4 . Như vậy có 6 giá trị nguyên của m thỏa mãn.
18
Ví dụ 6.
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên

 −1; 3 và có đồ thị như hình vẽ. Bất
phương trình f ( x) + x + 1 + 7 − x  m
có nghiệm thuộc  −1; 3 khi và chỉ khi
A. m  7 .
B. m  7 .
C. m  2 2 − 2 .
D. m  2 2 + 2 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Yên Khánh A Ninh Bình Lần 4 năm 2019
 Lời giải
Xét hàm số g ( x ) = x + 1 + 7 − x liên tục trên  −1;3 ta có:
1 1
g '( x) = − , x  ( −1;3
2 x +1 2 7 − x
g ' ( x ) = 0  x + 1 = 7 − x  x + 1 = 7 − x  x = 3 (nhận)
g ( −1) = 2, g ( 3) = 4  max g ( x ) = max  g ( −1) , g ( 3) = g ( 3) = 4. (1)
−1;3
Từ đồ thị hàm số y = f ( x ) ta có: max f ( x ) = f ( 3) = 3. ( 2 )

 −1;3
Đặt h ( x ) = f ( x) + g ( x ) trên  −1;3 , kết hợp với (1) và ( 2 ) ta suy ra:
h ( x )  max f ( x ) + max g ( x ) = f ( 3) + g ( 3) = 7 , đẳng thức xảy ra khi x = 3.

−1;3 −1;3
Vậy bất phương trình m  h ( x ) có nghiệm thuộc  −1;3 khi và chỉ khi
m  max h ( x ) = 7.
−1;3
Ví dụ 7.
Cho hàm số f ( x) = x 3 − 4 x 2 − x + 4 có đồ thị như

hình vẽ. Có bao nhiêu giá trị nguyên của m để
phương trình sau có 4 nghiệm thuộc đoạn 0; 2 
2019 f ( )
15x 2 − 30 x + 16 − m 15x 2 − 30 x + 16 − m = 0
A. 4541 .
B. 4542 .
C. 4543 .
D. 4540 .
19
THPT Kinh Môn - Hải Dương - Lần 3 – tháng 5 – 2019
 Lời giải
Theo đề f  ( x ) = ( x + 1)( x − 1)( x − 4 )
x  0; 2  : t = 15x 2 − 30 x + 16 = 15 ( x − 1) + 1  1; t ( 0 ) = t ( 2 ) = 4  t  1; 4 

2
Với t  1 thì phương trình có 2 nghiệm x thoả mãn.

Với t = 1 có 1 nghiệm x thoả mãn.
BPT  2019 f ( t ) = m ( t + 1)  2019 ( t + 1)( t − 1)( t − 4 ) = m ( t + 1)
Xét t  (1; 4 
 5  2 9   9
( 2
)
 m = g ( t ) = 2019 ( t − 1)( t − 4 ) = 2019 t − 5t + 4 = 2019  t −  −   2019  −  = −4542,75
 2  4   4
5
x 1 4
2
g ( t ) 0 − 0 + 0
g (t ) 0 0
y=m
−4542,75
Yêu cầu bài toán  −4542,75  m  0  m −45042; −45042;...; −1 có 45042 m nguyên thoả
mãn.
Ví dụ 8.
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên và có đồ thị
như hình vẽ.
Tập hợp tất cả các giá trị của m để bất phương
1   2x  
trình f  f  2   + 1 − m  0 có nghiệm là
2   x + 1 
A. m  2 .
B. 1  m  2 .
C. m  1 .
D. m  −5 .
 Lời giải
2x 2x
Đánh giá: x 2 + 1  2 x   1  −1  1
x +12
x +1
2
20
Từ đồ thị thấy
x   −1;1  −2  f ( x)  2
x   −2; 2   −2  f ( x)  2
Xét bất phương trình
1   2x   2x  2x 
ff 2   + 1  m . Đặt t = 2 ; u= f 2 .
2   x + 1 x +1  x +1
Vì t   −1;1  u   −2; 2   −2  f (u)  2  0  f ( u ) + 1  2

1
2
Vậy để bất phương trình ban đầu có nghiệm thì m  2 .
Ví dụ 9.
Cho hàm số f ( x ) = ax3 + bx2 + cx + d với
a, b, c, d có đồ thị như hình vẽ. S là tập hợp
chứa tất cả m thuộc  −10; 10  để
f ( 2
) 10
1 − x 2 + x3 − x 2 + − f (m)  0 có nghiệm
3 3
số phần tử của S là
A. 9 .
B. 10 .
C. 11 .
D. 12 .
 Lời giải
f ( 3
)
1 − x2 + x3 − x2 + − f ( m)  0  f ( m )  f
2 1
3
( 1 − x ) + 23 x − x + 31 = g ( x )2 3 2
m  min g ( x ) = min f ( 1 − x ) + min  x − x +  x   −1; 1

2 1 2 3 2
Yêu cầu bài toán
3 3
(vì điều kiện 1 − x 2  0  −1  x  1 )
• 0  t = 1 − x2  1 suy ra f ( )
1 − x 2 = f ( t ) t 0; 1 quan sát đồ thị ta thấy
min f ( t ) = min f
 0; 1
( )
1 − x = 3 khi t = 0  x = 1 .
−
 1; 1
h ( x) = x − x2 + x   −1; 1 ; h ( x ) = 2x2 − 2x = 2x ( x − 1) ; h ( x ) = 0  x = 0; x = 1

2 3 1
•
3 3
 
min h ( x ) = min h ( 0 ) = ; h (1) = 0  = 0
8
 3 
min g ( x ) = min g ( x ) = min f

−
 1; 1 −1; 1
( )
1 − x 2 + min h ( x ) = 3 + 0 = 3
−
 1; 1
−1; 1
21
Suy ra f ( m )  3 quan sát đồ thị  m  0 và m   −10; 10  suy ra m0; 1; 2;...;10 có
10 − 0 + 1 = 11 giá trị.
Ví dụ 10.
Cho hàm số f ( x ) = ax3 + bx2 + cx + d với
a, b, c, d có đồ thị như hình vẽ Có bao nhiêu
giá trị nguyên của tham số m để bất phương
 3sin x − cos x − 1 
trình f (
  f m + 4m + 4
2
)
 2 cos x − sin x + 4 
luôn đúng ?
A. 3 . B. 4 .
C. 1 . D. vô số.
 Lời giải
3sin x −cos x − 1
Đặt t =  ( 2t + 1)cos x − ( t + 3 )sin x = −1 − 4t ( * ) .
2 cos x − sin x + 4
Phương trình ( * ) có nghiệm  ( 2t + 1) + ( t + 3 )  ( 4t + 1)  −

2 2 2 9
t 1 .
11
Suy ra 0  t  1 .
Từ đồ thị y = f ( x ) ta có
y = f ( x ) đồng biến trên x  0; + )
Do m2 + 4m + 4 = ( m + 2 )  0; + ) ; t  0; + )
2
 3sin x − cos x − 1 
Nên f
2cos x − sin x + 4
( ) ( ) ( )
  f m + 4m + 4  f t  f m + 4m + 4  t  m + 4m + 4 Bất
2 2 2
 
 m  −3
phương trình luôn đúng  m2 + 4 m + 4  1   . Suy ra có vô số giá trị của tham số m .
 m  −1
Ví dụ 11.
22
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên và có
đồ thị như hình vẽ.Có bao nhiêu giá trị
nguyên dương của tham số m để bất
phương trình
f 2 ( x) + 1 − − mf ( x )  0 luôn đúng
m
f ( x)
trên đoạn  −1; 4  ?
A. 3 . B. 4 .
C. 1 . D. vô số.
 Lời giải
Dựa vào đồ thị ta có x  −1; 4   1  f ( x )  4  m  0
Bất phương trình ban đầu tương đương với :
 m m f ( x) f ( x) 
2
f ( x) + 1 − 
5 2
+2 . + 0
4  f ( x) f ( x) 2 4 
 
f ( x) 
2

 f 2 ( x) + 1  
5 m
+ 
4  f ( x) 2 
 
f ( x)
f ( x) + 1 −
5 2 m
 
4 2 f ( x)
 5 2 f ( x) 
 g ( x) =  f ( x) + 1 −  f (x)  m
 4 2 

Đặt f ( x ) = t (1  t  2 )
Bất phương trình trở thành

 5 4 t2 
 t +1 − t  m
 4 2 
 
 5 4 t2 
Yêu cầu bài toán  m  h ( t ) với h ( t ) =  t +1 − t
 4 2 
 
30 4
t +2
h ( t ) = 4
3
− t 2  0, t  1; 2 
5 2
2 t4 + 1
4
 h ( t )  h ( 2 ) , t  1; 2 
Để bất phương luôn đúng trên đoạn  −1; 4  ta phải có
23
(
m  h ( 2 )  m  h 2 ( 2 ) = 2 21 − 4 )
2
Suy ra có vô số giá trị m thoả mãn.

Ví dụ 12.
Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị như hình
vẽ.Có bao nhiêu số nguyên âm m để bất
1 x 
phương trình f  + 1   m − x có
3 2 
nghiệm thuộc đoạn  −2; 2  ?
A. 3 .
B. 9 .
C. 8 .
D. 10 .
 Lời giải
x  x 
Ta có bất phương trình  f  + 1  + 6  + 1   3m + 6 (*)
2  2 
Yêu cầu bài toán  3m + 6  min g ( t ) với g ( t ) = f ( t ) + 6t với t =

x
+ 1 và t  0; 2 
2
Xét hàm số g = f ( t ) + 6t với t  0; 2 
Quan sát đồ thị 0; 2  hàm số f ( t ) đồng biến suy ra f  ( t )  0
Ta có g ' = f ' ( t ) + 6  0, t  0; 2  suy ra hàm số g đồng biến t  0; 2  nên
g  g ( 0 ) = f ( 0 ) = −4  min g ( t ) = −4  3m + 6  −4  m  −
10
.
3
Vì m nguyên âm nên m−3; −2; −1 .
Ví dụ 13.
đồ thị như hình vẽ. Có bao nhiêu giá trị
nguyên âm lớn hơn −50 của tham số m để
bất phương trình
( f ( x) − 3 f ( x) + m) − 4 f ( x ) + m  0 luôn
3
3
đúng trên đoạn  −1; 4  ?
A. 3 . B. 5 .
C. 1 . D. 2 .
 Lời giải
24
(
BPT f 3 ( x ) − 3 f ( x ) + m ) − 4 f ( x) + m  0
3
(
 f 3 ( x) − 3 f ( x) + m ) + ( f ( x ) − 3 f ( x ) + m )   f ( x ) + f (x)
3 3
3
Đặt f 3 ( x ) − 3 f ( x ) + m = t
Bất phương trình trở thành t 3 + t  f 3 ( x ) + f ( x )
Xét hàm số đặc trưng cho hai vế của BPT g ( u ) = u3 + u có g ( u) = 3u2 + 1  0, u 
Vậy hàm số g ( u ) luôn đồng biến trên vậy ta có
g (t )  g f ( x ) ( )
 t  f ( x)
 f 3 ( x) − 3 f ( x) + m  f ( x)
 m  − f 3 ( x) + 4 f ( x)
Yêu cầu bài toán  m  min g ( x ) với g ( x ) = −  f ( x )  + 4 f ( x )

3
Đặt f ( x ) = v
Có x   −1; 4   1  f ( x )  4  1  v  4
Để BPT luôn đúng trên đoạn  −1; 4  ta phải có
( )
m  Min −v 3 + 4v  m  −48 và m  −50  m −49; − 48 .
1;4 
Ví dụ 14.
Cho hàm số y = f ( x ) và y = g ( x ) liên

tục trên đồ thị của hàm số
y = f ( x ) g ( x ) như sau Có bao nhiêu giá
trị nguyên thuộc  −2020; 2020  của tham
số m để bất phương trình
1 1
m +1− −  0 luôn
1+ f ( x) 1+ g 2 ( x)
2
đúng trên đoạn  −1; 4 ?

A. 2019 . B. 2020 .
C. 2021 . D. 2022 .
 Lời giải
Ta có bất phương trình tương đương với :
25
1 1
m +1  + = h ( x)
1+ f ( x) 1+ g 2 ( x)
2
Yều cầu bài toán  m + 1  min h ( x )

−
 1; 4 
Xét bất đẳng thức sau :

Nếu ab  1 , Có
1 1 2
+  (1)
1 + a 1 + b 1 + ab
2 2
Chứng minh:
1 1 2
+ 
1 + a 1 + b 1 + ab
2 2
a 2 + b2 + 2 2
 2 
( a + 1)( b + 1) ab + 1
2
( ab + 1) ( a 2 + b 2 + 2 ) 2 ( a 2b 2 + a 2 + b 2 + 1)
 2 
( a + 1)( b2 + 1) ( ab + 1) ( ab + 1) ( a 2 + 1)(b 2 + 1)
( ab − 1)( a − b )
2
 0
( ab + 1) ( a 2 + 1)( b 2 + 1)
1 1 2
Áp dụng ( 1) h ( x ) = + 
1+ f ( x) 1+ g ( x) 1+ f ( x) g ( x)
2 2
Dựa vào đồ thị ta có

2 2
 1 suy ra min h ( x ) =
5
1  f ( x) g ( x)  4  
5 1+ f ( x) g ( x) −
 4; 1
2
Vậy để thỏa mãn điều kiện đề bài ta phải có

2 −3
m +1  m và m   −2020; 2020  ; m   m −2020; −2019;...; −1 .
5 5
Vậy có 2020 giá trị nguyên của m .
Ví dụ 15.
Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị như hình vẽ. Có
bao nhiêu số nguyên m để bất phương trình
( mx + m 2
)
5 − x 2 + 2 m + 1 f ( x)  0 có nghiệm
đúng với mọi x   −2; 2 

A. 0 . B. 1 .
C. 3 . D. 4 .
26
Đề thi thử THPT Quốc Gia Đại học Vinh Lần 2 năm 2019
 Lời giải
Đặt g( x) = mx + m2 5 − x 2 + 2 m + 1 hàm số luôn xác định với x   −2; 2  .
Vì f ( x ) đối dấu 1 lần từ dương qua âm khi qua x = 1 x   −2; 2 
Bất phương trình  g ( x ) . f ( x )  0 x   −2; 2 
 g ( x )  0   −2; 1
 .
 g ( x )  0  1; 2 
 m = −1
Hàm số g ( x ) liên tục trên  −2; 2  nên g(1) = 0  m + 2 m + 2 m + 1 = 0  
2
.
m = − 1
 2
Do m nên chỉ lấy m = −1 .
Thử lại m = −1  g( x) = −x + 5 − x2 − 1  0 −2; 1 và g( x)  0x  [1; 2]
Nên m = −1 thoả mãn. Chọn B.
 Lời giải
Ví dụ 16.
Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị như hình vẽ.
Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để
bất phương trình 2 f ( x) + x2  4x + m có
nghiệm đúng với mọi x  ( −1; 3 ) .
A. m  −3 . B. m  −10 .
C. m  −2 . D. m  5 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Sở Giáo Dục Ninh Bình Năm 2019 Lần 1
 Lời giải
Bất phương trình  m  2 f ( x ) + x2 − 4 x = g ( x )
Yêu cầu bài toán  m  min g ( x )

( −1; 3 )
Từ đồ thị min f ( x ) = −3 khi x = 2 ( 1)

( −1; 3 )
( )
x 2 − 4 x = ( x − 2 ) − 4  4  min x 2 − 4 x = −4 khi x = 2 ( 2 )
2
( −1; 3 )
27
Từ ( 1) và ( 2 ) suy ra min g ( x ) = −2.3 − 4 = −10  m  −10
( −3; 1)
Ví dụ 17.
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên có đồ thị
như hình vẽ.
Có bao nhiêu giá trị nguyên của m để phương
( )
trình: f 3 − 4 6 x − 9 x 2 + 2 = −m2 có nghiệm
A. 4 . B. 5 .
C. 6 . D. 7 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Sở Giáo Dục Ninh Bình Năm 2019 Lần 1
 Lời giải
Đặt t = 3 − 4 6 x − 9 x 2
2
Điều kiện của t 6 x − 9 x 2  0  0  x 
3
6 − 18 x 12(3 x − 1) 1
t  = −4  = ; t=0x=
2 6x − 9x 2
6x − 9x 2 3
2 1
t(0) = t   = 3, t   = −1  t  [ −1; 3]
 
3 3
Suy ra f ( t ) + 2 = −m2  f ( t ) = −m2 − 2
Theo đồ thị
Với t =  −1; 3  f ( t )  −6; a  , a  ( −2; − 1)  f ( t )  −6; − 1) để phương trình có nghiệm thì
28
−m2 − 2  −6; − 1)  −6  −m2 − 2  −1  −4  −m2  −1  m  {0;1; 2; −1; −2} .
Ví dụ 18.
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên có đồ
thị như hình vẽ. Có bao nhiêu giá trị nguyên
(
của m để phương trình f x − 2 + 1 − m = 8 )
có 8 nghiệm phân biệt trong khoảng ( −5; 5 )
A. 1 . B. 5 .
C. 6 . D. 7 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Sở Giáo Dục Vĩnh Phúc Lần 1Năm 2019
 Lời giải
( ) ( )
f x − 2 + 1 − m = 8  f x − 2 + 1 = m + 8 Nghiệm của phương trình là giao điểm của đường
(
thẳng y = m + 8 và đồ thị hàm số y = f x − 2 + 1 ( C3 ) )
( )
Đồ thị hàm số y = f x − 2 + 1 gồm 3 bước
Bước 1. Vẽ đồ thị hàm số y = f x ( )

( )
Từ đồ thị y = f ( x ) có đồ thị là ( C ) suy ra đồ thị hàm số y = f x có đồ thị (C1 ) gồm 2 phần:
• Phần 1: Giữ phần bên phải, bỏ phần bên trái đồ thị ( C ) .

• Phần 2: Đối xứng phần 1 qua Oy .
29
( )
Bước 2. Hàm số y = f x − 2 + 1 có đồ thị là ( C 2 ) . Tịch tiến sang phải 2 đơn vị lên trên 1 đơn
vị đồ thị (C1 ) thu được đồ thị ( C 2 )
(
Bước 3. Đồ thị hàm số y = f x − 2 + 1 ) (C ) gồm 2 phần
3
• Phần 1: Giữ nguyên phần bên trên trục hoành Ox của đồ thị ( C 2 ) .
• Phần 2: Đối xứng phần bên dưới của đồ thị ( C 2 ) qua trục Ox .
Yêu cầu bài toán  0  m + 8  2  −8  m  −6 và m   m = −7 vậy có 1 giá trị.
 Nhận xét: Để đơn giản ta đặt t = x − 2  t  ( −7; −3 ) ta thực hiện vẽ đồ thị hàm số
( )
y = f t + 1 theo 3 bước
30
Bước 1. Vẽ đồ thị hàm y = f x ( ) (C ) gồm 2 phần
1
• Phần 1: Giữ phần bên phải, bỏ phần bên trái đồ thị ( C ) .

Bước 2. Tịnh tiến lên trên 1 đơn vị đồ thị (C1 ) được đồ thị ( C 2 )
( )
Bước 3. Đồ thị hàm số y = f x + 1 gồm 2 phần
• Phần 1: Giữ nguyên phần bên trên trục hoành Ox của đồ thị ( C 2 ) .
• Phần 2: Đối xứng phần bên dưới của ( C 2 ) qua trục Ox .
31
Yêu cầu bài toán  0  m + 8  2  −8  m  −6 và m   m = −7 vậy có 1 giá trị.

Ví dụ 19.
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên có đồ
thị như hình vẽ. Số giá trị nguyên của tham
( )
số m để phương trình f x + m = m có 4.
A. 0 . B. 1 .
C. 2 . D. Vô số.
 Lời giải
( )
Nghiệm của phương trình f x + m = m là hoành độ giao điểm của đồ thị hàm số
y= f x+m( ) và đường thẳng y = m .

Số giao điểm của đồ thị hàm số y = f x + m ( ) và đường thẳng y = m bằng số giao điểm của
( )
đồ thị hàm số y = f x và đường thẳng y = m .
Đồ thị hàm số y = f ( x ) và vị trị có 4 nghiệm.
32
 3
 m=
Từ đồ thị suy ra để phương trình có 4 nghiệm thì 4 .

 m = − 1
Vậy có 1 giá trị nguyên m = −1 .
Ví dụ 20.
Cho hàm số f ( x) = ax4 + bx3 + cx2 + dx + e
( a, b, c , d, e  ) . Hàm số có đồ thị f  ( x ) như
hình vẽ bên. Tập nghiệm của phương trình
f ( x ) = e có số phần tử là
A. 1 . B. 2 .
C. 3 . D. 4 .
 Lời giải
 g ( x ) = f  ( x )

Xét hàm số g( x) = f ( x) - e ,  ; f ( x) = e  g( x) = 0
g (0) = 0

 1  3
Đồ thị hàm số g ( x ) = f  ( x ) = a( x + 1)  x −  x −  với a  0
 2  2
33
1 3
x − −1 0 +
2 2
g ( x ) − 0 + 0 − 0 +
1
+ 0 g  +
2
g ( x) Ox : y = 0
0
3
g ( −1) g 
2
3 3 3 3
 1  3 9
Ta có g   = g   − g(0) =  2 g  ( x)dx = a  2 ( x + 1)  x −  x −  dx = − a  0
2 2 0 0
 2  2 64
Suy ra phương trình có 4 nghiệm.
Ví dụ 21.
Cho hàm số liên tục trên  −1; 9  và đồ thị như
hình vẽ. Có tất cả bao nhiêu giá trị nguyên của
tham số m để phương trình
f ( x) 2 f ( x) 2
(
16.3 −  f ( x) + 2 f ( x) − 8   4  m − 3m .6 f ( x) )
Có nghiệm đúng với mọi x   −1; 9 
A. 22 . B. 31 .
C. 5 . D. 6 .
 Lời giải
Theo đồ thị −4  f ( x)  2 x  [−2; 9] . Đặt t = f ( x ) , t   −4; 2  .
( )
Bài toán trở thành tìm m để 16.3t − t 2 + 2t − 8   4t  m2 − 3m  6t có nghiệm đúng với
t   −4; 2  .
( )
16.3t − t 2 + 2t − 8   4t  m2 − 3m  6t , t [−4; 2]
t
2
 g (t ) =
16
2 t ( )
− t 2 + 2t − 8      m 2 − 3m , t  [−4; 2]
3
Yêu cầu bài toán  m 2 − 3m  min g ( x )
−
 4 2 
16
Với  4, t  [−4; 2] , dấu bằng xảy ra khi t = 2 .
2t
34
t
2
t + 2t − 8  0, t  [−4; 2]  t 2 + 2t − 8      0, t  [−4; 2] dấu bằng xảy ra khi t = 2 .
2
3
t
2
Suy ra g ( t ) = − t 2 + 2t − 8      4, t  [−4; 2]  min g ( t ) = 4
16
t
2 3 −
 4; 2 
 m2 − 3m  4  −1  m  4 và m   m −1; 0; 1; 2; 3; 4
Kết luận: có 6 giá trị m .
Ví dụ 22.
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên có đồ thị
như hình vẽ. Có bao nhiêu giá trị nguyên của
m  1; 2025 sao cho phương trình
 2x 
f 2 
 1+ x 
( )
+ f m − m 2 + 1 = 0 có nghiệm.
A. 2019 . B. 2022 .
C. 2025 . D. 2026 .
 Lời giải
Theo đồ thị hàm số đối xứng với nhau qua Ox suy ra hàm số f ( x ) hàm số lẻ.
 2x
 f
1+ x
2

(
+ f m− m +1 =0

2
)
(  2x
 f m − m2 + 1 = − f  )
 1+ x
2

(
  f m− m +1 = f 

2
)
 −2 x 
2 
 1+ x 
−2 x −2 x −2 x −2 x  −2 x 
Ta có 1 =   = −1  2  [−1;1]  f 2  đồng biến.
−2 x 1 + x 2 2x x +1  x +1
(  1 
) (
Mặt khác m − m 2 + 1   − ; 0   f m − m 2 + 1 đồng biến.
 2 
)
−2 x
 m − m2 + 1 =  −1  m − m2 + 1  1
x +1
2
 m2 + 1  m + 1
 −1 + m2 + 1  m  1 + m2 + 1    m0
m − 1  m2 + 1
Nên phương trình có nghiệm với
35
 DẠNG 4: Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị f  ( x ) xác định tham số m để g ( x , m )  0

Ví dụ 1.
Cho hàm số y = f ( x ) có đạo hàm trên .
Đồ thị hàm số y = f ' ( x ) như hình vẽ. Tìm
m để bất phương trình
m − x2  2 f ( x + 2 ) + 4 x + 3 nghiệm đúng
với mọi x ( −3; + ) .
A. m  2 f (0) + 1 .
B. m  2 f (0) − 1 .
C. m  2 f ( −1) .
D. m  2 f ( −1) .
 Lời giải
Ta có m − x2  2 f ( x + 2 ) + 4x + 3  m  2 f ( x + 2 ) + x2 + 4x + 3 .
Yêu cầu bài toán m  min g ( x ) với . g ( x ) = 2 f ( x + 2 ) + x 2 + 4x + 3 .
Ta có g  ( x ) = 2 f  ( x + 2 ) + 2 x + 4 = 2  f ( t ) − ( −t ) ( t = x + 2 )
g ( x ) = 0  f  ( x + 2) = − ( x + 2) .
Đặt t = x + 2 ta được f  ( t ) = −t . (1)
36
Nghiệm của phương trình (1) chính là hoành độ giao điểm của đường thẳng y = −t và đồ thị
hàm số f  ( t )
Ta có g ( x )  0 khi đồ thị f  ( t ) nằm trên đường thẳng y = −t ; g ( x )  0 khi đồ thị f  ( t ) nằm

dưới đường thẳng y = −t . Chỉ cần xét khoảng g ( x )  0 khoảng còn lại mặc nhiên sẽ làm cho
g ( x )  0
t  −1  x + 2  −1  x  −3
g ( x )  0  f  ( t )  −t    
t  0 x + 2  0  x  −2
Từ đó ta có bảng biến thiên nghiệm bội chẵn tức điểm tiếp xúc không tham gia vào quá trình
xét dấu
x − −3 −2 +
g ( x ) + 0 − 0 +
g ( x)
− −
min g ( x ) = g ( −2 ) = 2 f ( 0 ) − 1  m  2 f ( 0 ) − 1 x  ( −3; + )  m  2 f ( 0 ) − 1
Ví dụ 2.
37
Cho hàm số y = f ( x ) có đạo hàm trên .
Đồ thị của hàm số y = f  ( x ) như hình vẽ.
Tìm m để bất phương trình
( )
m + x2 + 4  2 f ( x + 1) − 2x nghiệm đúng
với mọi x   −4; 2  .
A. m  2 f (0) − 1 . B. m  2 f ( −3) − 4 .
C. m  2 f (3) − 16 . D. m  2 f (1) − 4 .
 Lời giải
( )
m + x 2 + 4  2 f ( x + 1) − 2 x  m  2 f ( x + 1) − ( x + 2 )
2
Yêu cầu bài toán  m  max g ( x ) với g ( x ) = 2 f ( x + 1) − ( x + 2 )

2
Đặt t = x + 1
( )
Ta có g ( x ) = 2 f  ( x + 1) − 2 ( x + 2 ) = 2 f  ( x + 1) − ( x + 2 ) = 2  f  ( t ) − ( t + 1) .
g ( x ) = 0  f  ( t ) = t + 1 nghiệm của phương trình là hoành độ giao điểm của đường thẳng
y = t + 1 và đồ thị f  ( t ) .
Từ đồ thị g ( x ) = 2  f  ( t ) − ( t + 1)  0 khi đồ thị f  ( t ) nằm trên đường thẳng y = t + 1 và
g ( x ) = 2  f  ( t ) − ( t + 1)  0 khi đồ thị f  ( t ) nằm dưới đường thẳng y = t + 1 , ta chỉ cần xét
 −3  t  2  −3  x + 1  2  −4  x  1
trường hợp g ( x )  0    
t  3 x + 1  3 x  2
x −4 1 −2
g ( x ) + 0 − 0
38
g ( 1)
g ( x)
Suy ra max g ( x ) = 2 f (1) − 4 x   −4; 2  nên m  2 f (1) − 4 .

Ví dụ 3.
Cho hàm số y = f ( x ) là hàm đa thức có hệ
số thực. Hình vẽ bên dưới là một phần đồ
thị của hai hàm số: y = f ( x ) và
y = f  ( x ) . Tập các giá trị của tham số m
để phương trình f ( x )  me x luôn đúng
trên  0; 2 là ?
A. m  0 . B. m  f ( 0 ) .
f (2) f ( 2)
C. m  . D. m  f ( 0 ) + .
e2 e
 Lời giải
 Chọn đáp án
Đồ thị hàm số f  ( x ) cắt trục hoành tại x0 thì x0 là cực trị của hàm số y = f ( x ) . Dựa vào đồ
thị ta kí hiệu (C1 ) là đồ thị hàm số y = f ( x ) , ( C 2 ) đồ thị của hàm số y = f  ( x )
f ( x)
f ( x )  me x  m  .
ex
f ( x)
Yêu cầu bài toán  m  max g ( x ) với g ( x ) =
ex
39
f ( x) − f ( x)
Ta có g  ( x ) = .
ex
x = 1

g ( x) = 0  f  ( x) = f ( x )   x = 2 .
 x = a  ( −1;0 )

g ( x )  0  f ' ( x )  f ( x ) khi đồ thị hàm số f  ( x ) nằm trên đồ thị f ( x )
g ( x )  0  f ' ( x )  f ( x ) khi đồ thị hàm số f  ( x ) nằm dưới đồ thị f ( x )

Theo đồ thị ta có bảng biến thiên.
x 0 a 1 2
g ( x ) + 0 + 0 −
g ( 1)
g ( x)
Khi đó max g ( x ) = g ( 1) = 0
 0; 2 
m0
Ví dụ 4.
Cho hàm số f ( x ) liên tục trên . Hàm số
y = f  ( x ) có đồ thị như hình vẽ. Bất phương
trình f ( 2sin x ) − 2sin 2 x  m đúng với mọi
x  ( 0;  ) khi và chỉ khi
A. m  f ( 1) − B. m  f (1) −
1 1
. .
2 2
C. m  f ( 0 ) − . D. m  f ( 0 ) −
1 1
.
2 2
Đề thi thử THPT Quốc Gia Chuyên Quang Trung Lần 5 năm 2019
 Lời giải
f ( 2sin x ) − 2sin 2 x  m (1)

40
( )
Ta có: x  ( 0;  )  sin x  ( 0;1 . Đặt 2sin x = t t  ( 0; 2  ta được bất phương trình:
f (t ) − t 2  m ( 2) .
1
2
( 1) đúng với mọi x  ( 0;  ) khi và chỉ khi ( 2 ) đúng với mọi t  ( 0; 2  .
Xét g ( t ) = f ( t ) − t 2 với t  ( 0; 2  .
1
2
g ( t ) = f  ( t ) − t .
Từ đồ thị của hàm số y = f  ( x ) và y = x

x 0 1 2
g ( t ) + 0 − 0
g ( 1)
g (t )
Yêu cầu bài toán  m  max g = g ( 1) = f ( 1) −

1
.
( 0 ; 2  2
 DẠNG 5: Cho đồ thị hàm số y = f ( x ) xác định tham số để phương trình có nghiệm
Ví dụ 5.
41
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên . Và
có đồ thị như hình vẽ. Có bao nhiêu giá trị
nguyên của tham số m để phương trình
 
f  2 f ( cos x )  = m có nghiệm x   ;  
  2 
?
A. 2 . B. 3 .
C. 4 . D. 5 .
 Lời giải
 
Đặt t = cos x với x   ;    t  ( −1; 0  .
2 
Quan sát đồ thị trên ( −1; 0 ) hàm số nghịch biến nên 0 = f (0)  f (t )  f ( −1) = 2
Đặt u = 2 f (cos x)  u  0; 2 ) .
Yêu cầu bài toán tương đương với tìm m để phương trình f ( u ) = m có nghiệm 0; 2 ) .
 min f ( u )  m  max f ( u )
 0; 2 ) 0; 2 )
Quan sát đồ thị min f ( u ) = −2; max f ( u ) = 3  −2  m  2 và m

 0; 2 ) 0; 2 )
Nên m{−2; −1;0;1} , có 4 giá trị m .

Ví dụ 6.
Số các giá trị của tham số m không vượt
quá 5 để phương trình
m2 − 1
( )
f x −
8
= 0 có 2 nghiệm phân biệt.
A. 4 . B. 5 .
C. 6 . D. 7 .
 Lời giải
Đặt t =  x  0 . Phương trình có dạng
42
m2 − 1 m2 − 1
f (t ) − = 0  f (t ) = ,(t  0)
8 8
m2 − 1
Nghiệm phương trình phụ thuộc vào số giao điểm giữa đường thẳng y = và đồ thị hàm
8
số y = f ( t )
Quan sát đồ thị hàm số y = f ( x ) ta có phương trình trên có 2 nghiệm phân biệt dương
m2 − 1
 −1   1  −7  m2  9  −3  m  3 và m   m {−2; −1;0;1; 2} .
8
Vậy có 5 giá trị m .
Ví dụ 7.
Cho hàm số bậc ba y = f ( x ) có đồ thị
như hình vẽ. Có bao nhiêu giá trị
nguyên của tham số m thuộc đoạn
0 ; 9  sao cho bất phương trình
2 ( ) ( ) − 16.2 ( ) ( ) − 4 ( ) + 16  0
f 2 x + f x −m f 2 x − f x −m f x
có nghiệm x ( −1; 1) ?
A. 6 . B. 8 .
C. 5 . D. 7 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Sở Bắc Ninh 07-05-2019

 Lời giải
43
f 2 ( x)+ f ( x)−m
− 16.2 ( ) ( ) − 4 ( ) + 16  0
f 2 x − f x −m f x
Ta có: 2
 4 ( ).2 ( ) ( ) − 16.2 ( ) ( ) − 4 ( ) + 16  0
f x f 2 x − f x −m f 2 x − f x −m f x
( ) (
 4 ( ) 2 ( ) ( ) − 1 − 16 2 ( ) ( ) − 1  0
f x f 2 x − f x −m f 2 x − f x −m
)
( )(
 4 ( ) − 16 2 ( ) ( ) − 1  0
f x f 2 x − f x −m
)
Theo đồ thị x ( −1; 1)  −2  f ( x )  2  4−2  4 ( )  42  4 ( ) − 16  0 x  ( −1;1)
f x f x
Do đó 2 ( ) ( ) − 1  0  f 2 ( x ) − f ( x ) − m  0 có nghiệm x ( −1; 1)  f 2 ( x ) − f ( x )  m có
f 2 x − f x −m
nghiệm x ( −1; 1)
Xét g  f ( x ) = f 2 ( x ) − f ( x )
Đặt t = f ( x ) với t  ( −2; 2 ) , g ( t ) = t 2 − t có đồ thị như hình vẽ
Theo đồ thị g ( t )  m  m  max g ( t ) = 6 và m  0; 9   0  m  6 .

( −2; 2 )
Ví dụ 8.
Hình vẽ bên là đồ thị của hàm số
f ( x ) = ax4 + bx3 + cx2 + dx + e . Hỏi có bao
nhiêu m nguyên để phương trình
( )
f x = m có ít nhất ba nghiệm phân
biệt?
A. 1 . B. 2 .
C. 3 . D. 4 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Sở Bắc Ninh 07-05-2019
 Lời giải
44
( )
Từ đồ thị hàm số (C ) : y = f ( x ) ta suy ra đồ thị hàm số (C ' ) : y = f x gồm 2 phần
• Phần 1: Giữ nguyên phần đồ thị ( C ) trên miền x  0 , (kí hiệu phần đồ thị này là (C1 ) ),Bỏ
phần đồ thị ( C ) ở bên trái trục Oy .
Theo đồ thị ( C ' ) ta có:
( )
Phương trình f x = m có ít nhất ba nghiệm phân biệt  −3  m  0.
Vì m nên m−2; −1;0 . Vậy có 3 giá trị nguyên của m thỏa mãn yêu cầu bài toán.
Ví dụ 9.
Cho hàm số f ( x ) = ax3 + bx 2 + cx + d có đồ thị

như hình vẽ, gọi S là tập hợp các giá trị của
m (m ) sao cho
( x −1) m3 f ( 2x −1) − mf ( x ) + f ( x ) −1  0, x 

. Số phần tử của tập S là?
A. 2 . B. 0 .
C. 3 . D. 1 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Chuyên Quang Trung Lần 5
 Lời giải
45
 Hướng giải 1
 f (1) = 1  1
 a=
 2
 f ( −1) = 0 b = 0
  1 1
Từ đồ thị hàm số ta suy ra  f  ( 0 ) = 0    f ( x ) = x3 +
 c = 0 2 2
f 0 = 1 
 ( ) 2
1
d =
 2
m = 0

Theo đề f (1) = 1  m − m = 0  m = 1
3

 m = −1
Với m = 0 , ta có:
( x − 1) ( f ( x ) − 1) = ( x − 1) 
1 3 1 
x + − 1
2 2 
( x − 1) ( x3 − 1) = ( x − 1) ( x 2 − x + 1)  0 x 
1 1
=
2
(thoả mãn)
2 2
Với m = 1, ta có:
( x − 1)  f ( 2 x − 1) − f ( x ) + f ( x ) − 1
1 1 
= ( x − 1)  ( 2 x − 1) + − 1
3
2 2 
= ( x − 1) ( 8 x3 − 12 x 2 + 6 x − 1 − 1) = ( x − 1) ( 4 x3 − 6 x 2 + 3 x − 1)
1
2
= ( x − 1) ( 4 x 2 − 2 x + 1)  0 x 
2
(thoả mãn)
 1
( 2 x − 1) − + x 3 
1
Với m = −1 , ta có: ( x − 1)  − f ( 2 x − 1) + f ( x ) + f ( x ) − 1 = ( x − 1)  −
3
 2 2 
x  1
( x − 1) ( − x3 + 6 x 2 − 3x )  0   (Loại)
x  0
Vậy m = 0 và m = 1.
 Hướng giải 2
Để ( x − 1) m3 f ( 2 x − 1) − mf ( x ) + f ( x ) − 1  0, x  thì
m3 f ( 2 x − 1) − mf ( x ) + f ( x ) − 1 nhận x = 1 là nghiệm bội lẻ duy nhất và khi qua x = 1 (

 m=0
m3 f ( 2 x − 1) − mf ( x ) + f ( x ) − 1 đổi dấu từ − sang + ). Khi đó: m3 − m = 0   .
 m = 1
+ Thử lại, ta thấy với m = 0 thỏa.
46
+ Với m = 1, ta có: m3 f ( 2 x − 1) − mf ( x ) + f ( x ) − 1 = f ( 2 x − 1) − 1 là một hàm số bậc ba có
hệ số bậc cao nhất dương.
Ta có: lim  f ( 2 x − 1) − 1 = +, lim  f ( 2 x − 1) − 1 = − nên khi qua x = 1 hàm số sẽ đổi dấu
x →+ x →−
từ − sang + thỏa mãn.

+ Với m = −1 , ta có: m3 f ( 2 x − 1) − mf ( x ) + f ( x ) − 1 = − f ( 2 x − 1) + 2 f ( x ) − 1 là một hàm số
bậc ba có hệ số bậc cao nhất âm.
Ta có: lim  f ( 2 x − 1) − 1 = −, lim  f ( 2 x − 1) − 1 = + nên khi qua x = 1 hàm số sẽ đổi dấu
x →+ x →−
từ + sang − không thỏa mãn.
Ví dụ 10.
Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên , có
đồ thị hàm số như hình vẽ. Có bao nhiêu
giá trị nguyên dương của tham số m để
bất phương trình
(2025 − m) f 2 ( x) + f ( x) − 1  3 x + 10 − 2 x
nghiệm đúng với mọi x[0; 5]
A. 2019 . B. 2020 .
C. 2021 . D. 2022 .
 Lời giải
47
Để bất phương trình có nghiệm đúng với mọi x  0; 5 thì ta cần có
 3x + 10 − 2 x 
2025 − m  max  
0; 5  
 f ( x) + f ( x − 2) − 1 
2
Theo bất đẳng thức Bunyakovsky

3x + 10 − 2 x = 3 x + 2 5 − x  (3 + 2)( x + 5 − x) = 5 dấu bằng “ = ” xảy ra khi và chỉ khi
x = 3 . Nhìn đồ thị ta thấy rằng f ( x )  1 dấu “ = ” xảy ra khi x = 3; x = 1; x = 5 .
3 x + 10 − 2 x 5
Suy ra   5  m  2020 .
f ( x) + f ( x) − 1
2
f ( x) + f ( x) − 1
2
Ví dụ 11.
Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị f  ( x ) như hình vẽ.
Xét hàm số g ( x ) = 2 f ( x ) + 2 x 3 − 4 x − 3m − 6 5
với m là số thực. Để g ( x )  0 x [− 5; 5] thì
điều kiện của m là
2 2
A. m  f ( 5) . B. m  f ( 5) .
3 3
2 2
C. m  f (0) − 2 5 . D. m  f ( − 5) − 4 5 .
3 3
 Lời giải
Để g( x)  0  g( x) = 2 f ( x) + 2 x3 − 4 x − 3m − 6 5  0  3m  2 f ( x) + 2 x3 − 4 x − 6 5
Với h( x) = 2 f ( x) + 2 x3 − 4 x − 6 5
Yêu cầu bài toán  2m  max h ( x )
− 5 ; 5
 
Xét hàm số h( x) = 2 f ( x) + 2 x3 − 4 x − 6 5 ; h( x) = 2 f ( x) + 6x2 − 4

h( − 5) = 2 f ( − 5) + 6.5 − 4 = 0

h( 5) = 2 f ( 5) + 6.5 − 4 = 0

 h(0) = 2 f (0) + 0 − 4 = 0 suy ra h ( x ) đồng biến trên  − 5; 5 
 

 h (1) = 2 f (1) + 6.1 − 4  0
h( −1) = 2 f ( −1) + 6.1 − 4  0

x − 5 5
h ( x ) + 0
48
h ( x)
Suy ra h ( x )  h ( 5 ) = 2 f ( 5 )  max f ( x ) = 2 f ( 5 )
− 5 ; 5 
 
Ví dụ 12.
Cho 0  a − 1  b − 1  a và hàm số
f ( x)
y = g( x) = có đạo hàm 0; +  ) . Biết
(
f ( x + 1)2 )
đồ thị hàm số y = f ( x ) như hình vẽ. Khẳng định
nào sau đây đúng với x  [ a − 1; b − 1]
f ( b − 1) f ( a − 1)
A. g( x)  . B. g( x)  .
m n
f ( b − 1) D. −10  g( x)  0 .
C. g( x)  .
m
 Lời giải
Ta có x [ a − 1; b − 1]  ( x + 1)2 [a; b] theo đồ thị có
( )
m  f ( x + 1)2  n 
1

1

1
(
n f ( x + 1) 2
m )
Với 0  a − 1  b − 1  a theo đồ thị hàm số f ( x ) đồng biến trên [ a − 1; b − 1]
f ( x) f ( b − 1)
f ( a − 1)  f ( x)  f ( b − 1)  g( x) = 
(
f ( x + 1) 2
) m
Ví dụ 13.
49
Gọi A là tập hợp tất cả các giá trị nguyên của
m
(
tham số m để phương trình f 2 sin x = f   )
2
có 12 nghiệm phân biệt thuộc đoạn  − ; 2  .
Tính tổng tất cả các phần tử của A .
A. 5 . B. 3 .
C. 2 . D. 6 .
 Lời giải
Đặt t = 2sin x với x   − ; 2  .
t = 2cos x .
    3 
t = 0  2cos x = 0  x = + k ( k  ) . x   − ; 2   x  − 2 ; 2 ;
.
2  2 

  3
x − − 2
2 2 2
t − 0 + 0 − 0 +
0 2 0
t
−2 −2
Từ đó, ta suy ra được bảng biến thiên của u = 2sin x là
  3
x − − 0  2
2 2 2
u + 0 − 0 + 0 − 0 + 0 −
2 2 2
u
0 0 0 0
Với u = 2 ta có 3 nghiệm phân biệt x   − ; 2  .
Với u = 0 ta có 4 nghiệm phân biệt x   − ; 2  .
Với 0  u  2 ta có 6 nghiệm phân biệt x   − ; 2  .
m
Yêu cầu bài toán  f ( u ) = f   có 2 nghiệm phân biệt trong khoảng ( 0; 2 )
2
50
 m
 0 2 0  m  4
27 m  2
−  f 0  .
16 2 m  3 m  3

2 2
Vậy A = 1; 2 . Tổng tất cả các phần tử của A bằng 3.
 DẠNG 6: Cho đồ thị hàm số y = f  ( x ) xác định số nghiệm của hàm số g ( x ) = f ( x ) + g ( x )
Ví dụ 1.
Cho hàm số đa thức y = f ( x ) có f (1) = 2018 và
có đồ thị y = f  ( x ) như hình vẽ. Xét hàm số
g ( x ) = f ( x ) − x3 + 3x − 2019 . Phương trình
g ( x ) + 2 = 0 có tất cả bao nhiêu nghiệm dương
A. 0 . B. 1 .
C. 2 . D. 3 .
 Lời giải
( )
Ta có g ( x ) = f  ( x ) − 3x2 + 3 = f  ( x ) − 3x2 − 3 ; g ( x ) = 0  f  ( x ) = 3x2 − 3 có nghiệm là hoành
độ giao điểm của hàm số y = f  ( x ) và ( P ) : y = 3x2 − 3 .
Theo đồ thị ta có đồ thị hàm số g ( x )  0 khi đồ thị f  ( x ) nằm trên đồ thị ( P ) và ngược lại
g ( x )  0 khi đồ thị f ( x ) nằm dưới đồ thị ( P ) .
 Từ đồ thị ta có :
g ( 1) = 1
Hàm số f ( x ) nghịch biến ( 0; 1) suy ra
51
f ( 0 )  f (1) = 2018  g ( 0 ) = f ( 0 ) − 2019  f (1) − 2019 = 2018 − 2019 = −1
Phương trình g ( x ) + 2 = 0  g ( x ) = −2 là giao điểm giữa đồ thị hàm số g ( x ) và đường thẳng

y = −2
Bảng biến thiên :
x − −1 0 1 +
g ( x ) − 0 + 0 − 0
1
g ( x) y = −2
g ( −3 )
Kết luận : phương trình g ( x ) + 2 = 0 có 1 nghiệm dương
Ví dụ 2.
đồ thị như hình vẽ bên. Biết rằng f  ( x )  0
với mọi x  ( − ; − 3 )  ( 2; +  ) . Số nghiệm
nguyên thuộc khoảng ( −10;10 ) của bất
(
phương trình  f ( x ) + x − 1 x2 − x − 6  0 )
là
A. 9 . B. 10 .
C. 8 . D. 7 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Môn Toán Trường Lương Thế Vinh lần 3 năm 2019
 Lời giải
52
( )
Đặt g ( x ) =  f ( x ) + x − 1 x2 − x − 6 là hàm số liên tục trên .
 x2 − x − 6 = 0  x2 − x − 6 = 0  x = −2; x = 3
g ( x) = 0     .
 f ( x ) + x − 1 = 0  f ( x ) = − x + 1  f ( x ) = − x + 1 (1)
Phương trình ( 1) là phương trình hoành độ giao điểm của đồ thị hàm số y = f ( x ) và đường
thẳng y = − x + 1 . Dựa vào đồ thị hàm số đã vẽ ở hình trên
f ( x ) + x − 1 = 0  x = − 3 , x = − 1 , x = 0 và x = 2 .
Ta có bảng xét dấu
x − −3 −2 −1 0 2 3 +
x −x−6
2
+ | + 0 − | − | − | − 0 +
f ( x) + x − 1 − 0 + | + 0 − 0 − 0 + | +
g ( x) − 0 + 0 − 0 + 0 + 0 − 0 +
( )
  f ( x ) + x − 1 x − x − 6  0  g ( x )  0  x  ( − 3; − 2 )  ( − 1;0 )  ( 0; 2 )  ( 3; + )
2
Kết hợp điều kiện x nguyên và x  ( − 10;10 ) ta có x 1; 4; 5; 6;7 ; 8; 9 .
 DẠNG 7 : Biện luận tham số m của bất phương trình hoặc phương trình bằng cách đưa về hàm
số đặc trưng
Ví dụ 1.
Cho hàm số f ( x ) = x 5 + 3x 3 − 4m . Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để phương
trình f ( 3
)
f ( x ) + m = x 3 − m có nghiệm thuộc đoạn 1; 2  ?
A. 15 . B. 16 . C. 17 . D. 18 .
Đề thi thử THPT Quốc Gia Môn Toán Trường Lương Thế Vinh lần 3 năm 2019
 Lời giải
Đặt t = 3 f ( x ) + m  t 3 = f ( x ) + m  f ( x ) = t 3 − m ( 1) .
Ta có f ( 3
)
f ( x ) + m = x 3 − m , suy ra f ( t ) = x 3 − m ( 2 ) .
Từ ( 1) và ( 2 ) ta có f ( x ) − f ( t ) = t 3 − x3  f ( x ) + x3 = f (t ) + t 3  x 5 + 4x 3 = t 5 + 4t 3 ( 3) .
Xét hàm số g ( u) = u5 + 4u3  g ( u) = 5u4 + 12u2  0 u   g ( u) đồng biến trên .
Do đó ( 3 )  g ( x ) = g ( t )  x = t . Thay vào ( 1) ta được f ( x ) = x3 − m  x5 + 2x3 = 3m ( 4 ) .
Xét hàm số h ( x ) = x5 + 2 x3 trên đoạn 1; 2  .
Ta có h ( x ) = 5x4 + 6x2  0 x  1; 2   h ( x ) đồng biến trên đoạn 1; 2  .
Vậy ta có min h ( x ) = h (1) = 3 và max h ( x ) = h ( 2 ) = 48 .
1; 2  1; 2 
53
Phương trình đã cho có nghiệm thuộc 1; 2   Phương trình ( 4 ) có nghiệm trên 1; 2  .
 min h ( x )  3m  max h ( x )  3  3m  48  1  m  16 . Vậy có 16 giá trị nguyên của m .
1; 2  1; 2 
54

Giai Va Bien Luan Phuong Trinh Bat Phuong Trinh Bang Phuong Phap Ham So Nguyen Thanh Trung

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giai Va Bien Luan Phuong Trinh Bat Phuong Trinh Bang Phuong Phap Ham So Nguyen Thanh Trung

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tư duy giải toán Hàm Số Vận Dụng – Vận Dụng Cao Nguyễn Thành Trung

 DẠNG 3: Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị f ( x ) xác định tham số m để g ( x , m )  0 13

 DẠNG 4: Cho hàm số y = f ( x ) có đồ thị f  ( x ) xác định tham số m để g ( x , m )  0 36

 DẠNG 6: Cho đồ thị hàm số y = f  ( x ) xác định số nghiệm của hàm số

Cho hàm số f ( x ) liên tục trên có đồ thị

Cho hàm số f ( x ) liên tục trên có đồ

Cho hàm số f ( x ) liên tục trên có đồ thị

Nghiệm của phương trình ( 1) ; ( 2 ) ; ( 3 ) là giao điểm của đường thẳng

Bất phương trình m  f ( x ) + x 3 − x 2 nghiệm đúng với mọi x ( 0; 3 )

Đề thi Duyên Hải Bắc Bộ năm 2019

A. m  f ( 0 ) . B. m  f (1) − 2sin1 . C. m  f ( 0 ) . D. m  f (1) − 2sin1 .

Yêu cầu bài toán  m  min g ( x ) ; g ( x ) = f ( x ) − 2sin x

Bất phương trình m  f ( 0 ) nghiệm đúng với mọi x  ( 0; + )

Dựa vào bảng biến thiên của hàm số y = f  ( x ) ta có f  ( x )  0, x  ( −2;1)

Bảng biến thiên của hàm số y = h ( x ) trên khoảng  −2;1 .

8 Trường chuyên đồng bằng Sông Hồng Lần 1 năm 2019

Với t = x2 − 4x + 5 = ( x − 2 ) + 1  1  t  1; +  ) ⎯⎯⎯

Nên để phương trình có nghiệm  m − 1   2; +  )  m − 1  2  m  3

x  ( −1;1)  f  ( x )  0 ( đồ thị hàm số f  ( x ) nằm dưới trục hoành )

Cho hàm số f ( x ) liên tục trên và có đồ

Xét hàm số đặc trưng cho 2 vế của BPT ( 2 )

g ( t ) = + 1  0 suy ra g ( t ) đồng biến với t  0

Đặt h( x) = 3x ln 3 − 2. Khi đó h( x) = 3x ln 2 3  0, x  ( −; 1 .

Theo đồi thị y = f ( x), ta thấy f ( x)  −3, x  ( −; 1 . (2)

Từ (1) và (2), ta được f ( x)  h( x), x  ( −; 1 .

Nên g( x) = f  ( x ) − h( x)  0, x  ( −; 1 ,=suy ra min g( x) = g(1) = f (1) − 1.

Do đó f ( x )  3x − 2x + m có nghiệm trên ( −; 1 khi và chỉ khi m  min g( x)  m  f (1) − 1.

Từ BBT  h(t )  9 t  ( − ; − 2  (3).

 max g ( t ) = 4 . (Dấu "=" xảy ra khi và chỉ khi t = −2 ).

Suy ra m2 − 3m  4  −1  m  4 . Như vậy có 6 giá trị nguyên của m thỏa mãn.

Cho hàm số y = f ( x ) liên tục trên

Từ đồ thị hàm số y = f ( x ) ta có: max f ( x ) = f ( 3) = 3. ( 2 )

Đặt h ( x ) = f ( x) + g ( x ) trên  −1;3 , kết hợp với (1) và ( 2 ) ta suy ra:

h ( x )  max f ( x ) + max g ( x ) = f ( 3) + g ( 3) = 7 , đẳng thức xảy ra khi x = 3.

Cho hàm số f ( x) = x 3 − 4 x 2 − x + 4 có đồ thị như

x  0; 2  : t = 15x 2 − 30 x + 16 = 15 ( x − 1) + 1  1; t ( 0 ) = t ( 2 ) = 4  t  1; 4 

Với t  1 thì phương trình có 2 nghiệm x thoả mãn.

Vì t   −1;1  u   −2; 2   −2  f (u)  2  0  f ( u ) + 1  2

m  min g ( x ) = min f ( 1 − x ) + min  x − x +  x   −1; 1

h ( x) = x − x2 + x   −1; 1 ; h ( x ) = 2x2 − 2x = 2x ( x − 1) ; h ( x ) = 0  x = 0; x = 1

min g ( x ) = min g ( x ) = min f

Phương trình ( * ) có nghiệm  ( 2t + 1) + ( t + 3 )  ( 4t + 1)  −

Bất phương trình trở thành

Để bất phương luôn đúng trên đoạn  −1; 4  ta phải có

Suy ra có vô số giá trị m thoả mãn.

Yêu cầu bài toán  3m + 6  min g ( t ) với g ( t ) = f ( t ) + 6t với t =

Quan sát đồ thị 0; 2  hàm số f ( t ) đồng biến suy ra f  ( t )  0

Ta có g ' = f ' ( t ) + 6  0, t  0; 2  suy ra hàm số g đồng biến t  0; 2  nên

đúng trên đoạn  −1; 4  ?

Bất phương trình trở thành t 3 + t  f 3 ( x ) + f ( x )

Xét hàm số đặc trưng cho hai vế của BPT g ( u ) = u3 + u có g ( u) = 3u2 + 1  0, u 

Vậy hàm số g ( u ) luôn đồng biến trên vậy ta có

Yêu cầu bài toán  m  min g ( x ) với g ( x ) = −  f ( x )  + 4 f ( x )

Để BPT luôn đúng trên đoạn  −1; 4  ta phải có

Cho hàm số y = f ( x ) và y = g ( x ) liên

đúng trên đoạn  −1; 4 ?

Yều cầu bài toán  m + 1  min h ( x )

Xét bất đẳng thức sau :

Dựa vào đồ thị ta có

Vậy để thỏa mãn điều kiện đề bài ta phải có

đúng với mọi x   −2; 2 

Vì f ( x ) đối dấu 1 lần từ dương qua âm khi qua x = 1 x   −2; 2 

Bất phương trình  g ( x ) . f ( x )  0 x   −2; 2 

Yêu cầu bài toán  m  min g ( x )