MTG Competentieprofiel, 2019

MTG Competentieprofiel
Een competentiegerichte profielbeschrijving voor de opleiding Mens
en Techniek differentiatie Gezondheidszorg Technologie van de
Hogeschool Rotterdam

Dit beroepscompetentieprofiel geldt vanaf cohort 2017.

1
September 2019
 September 2019

Toelichting op de aanpassingen van het voorgaande Mens en Techniek competentieprofiel 2016:

In de versie augustus 2019 is de term GZT’er vervangen door zorgingenieur, opleiding GZT door opleiding MTG. De
beschrijvingen van de taakgebieden zijn toegevoegd. Daarnaast zijn enkele omschrijvingen in de MTG-
bekwaamheidscriteria passender bij EQF 6 geherformuleerd. De opmerkingen van opleidingscommissie en
beroepenveldcommissie zijn in enkele tekstuele aanpassingen verwerkt.
 MTG Competentieprofiel, 2019

Inhoudsopgave

1. Het beroepsprofiel van de zorgingenieur............................................................................................................... 4

1.1 Het competentieprofiel Mens en Techniek - Gezondheidszorg Technologie................................................... 4
1.2 De opleiding Mens en Techniek – Gezondheidszorg Technologie ................................................................... 4
2. Beroepscompetenties ............................................................................................................................................ 8
Analyseren .............................................................................................................................................................. 9
Ontwerpen ........................................................................................................................................................... 10
Realiseren ............................................................................................................................................................. 11
Beheren ................................................................................................................................................................ 12
Managen .............................................................................................................................................................. 13
Adviseren.............................................................................................................................................................. 14
Onderzoeken ........................................................................................................................................................ 15
Professionaliseren ................................................................................................................................................ 16
3. MTG-Bekwaamheidscriteria ................................................................................................................................. 17
4. Bijlagen ................................................................................................................................................................. 21
Bijlage 1 Begrippen en definities .......................................................................................................................... 21
Bijlage 2 Domeinprofiel Bachelor of Engineering ................................................................................................. 22

3
1. Het beroepsprofiel van de zorgingenieur

1.1 Het competentieprofiel Mens en Techniek - Gezondheidszorg Technologie

Dit document beschrijft de eindkwalificaties op bachelorniveau voor afgestudeerden van de opleiding Mens en
Techniek – Gezondheidszorg Technologie aan de Hogeschool Rotterdam (MTG).

Het werkveld van de zorgingenieur is de context voor het ontwikkelen en inzetten van de domeincompetenties. In
paragraaf 1.2. beschrijft de opleiding het beroep van zorgingenieur en diens potentiele werkgebied, onder meer door
een indeling in zogenaamde taakgebieden.

De opleiding Mens en Techniek differentiatie Gezondheidszorg Technologie van de Hogeschool Rotterdam werkte de
competenties uit het Domein HBO-Engineering competentieprofiel 1 verder uit, specifiek gericht op het beroep waar
ze voor opleidt, de zorgingenieur. Hierdoor ontstaat een meer concreet beeld van het beroep, het potentiële
werkgebied en de werkzaamheden van de zorgingenieur. Bijlage 2 is een overzicht van de concrete aanpassing op het
generieke Engineeringprofiel. De MTG-beroepscompetenties worden in hoofdstuk 2 beschreven.

Om de competentieontwikkeling van de student te kunnen volgen ontwikkelde de opleiding een niveau-indeling, de

zogenaamde MTG-bekwaamheidscriteria. Deze criteria zijn in drie niveaus beschreven in een rubric die is opgenomen
in hoofdstuk 3.

1 Bachelor opleidingen Engineering - Een competentiegerichte profielbeschrijving 2016, Domein HBO Engineering, 2016.
 MTG Competentieprofiel, 2019

1.2 De opleiding Mens en Techniek – Gezondheidszorg Technologie

De opleiding Mens en Techniek, differentiatie Gezondheidszorg Technologie valt onder het instituut Engineering &
Applied Science (EAS) van de Hogeschool Rotterdam en leidt haar studenten op tot zorgingenieurs.

Het beroep
Een zorgingenieur is een kwaliteitsgerichte en communicatieve ingenieur die werkt aan de ontwikkeling,
implementatie, het gebruik en onderhoud van medische apparatuur, applicaties of hulpmiddelen; van
bloeddrukmeters tot complete operatiekamers. Hij bepaalt de behoefte vanuit het zorgproces en vertaalt deze naar
technologische oplossingen op de markt of naar informatie voor specifiek opgeleide technici. Verder begeleidt de
zorgingenieur het implementeren van zorgtechnologie, waaronder ook het borgen van een veilige en doelmatige
toepassing.

De zorgingenieur is organisatiesensitief en organiseert de samenwerking tussen de arts of zorgverlener, de fabrikant,

de leverancier en technici. Daarbij houdt hij rekening met de behoeften van de betrokkenen, met in zijn achterhoofd
het perspectief van de patiënt. Een zorgingenieur spreekt de taal van de verschillende stakeholders en is meestal
werkzaam in het ziekenhuis of in de thuiszorg in het bedrijfsleven. Hij werkt bijvoorbeeld aan een project:

- als product-specialist samen met een ziekenhuis; bepalen waar geschikte software aan moet voldoen.
- als klinisch fysisch medewerker; werken aan de kwaliteitsborging van medische beeldvorming, zoals röntgen
en echografie.
- als medisch technicus in een ziekenhuis; het onderhoudsproces van een PET-scanner (her)ontwerpen.
- als ontwerper; een prototypetest van een e-learning module maken voor het gebruik van infuuspompen in
de thuiszorg.
- als kwaliteitsmedewerker in het ziekenhuis; procedures en hulpmiddelen ontwerpen om te borgen dat
aangeschafte apparatuur en het aanschafproces voldoen aan gestelde eisen.
- als projectleider; de implementatie van een product in een zorginstelling planmatig voorbereiden,
organiseren en evalueren.

De opleiding MTG heeft zich geprofileerd door de domeincompetenties van het Domein HBO-Engineering concreet
uit te werken gericht op het beroep van zorgingenieur én door kleine aanpassingen en/of toevoegingen aan de
gedragskenmerken. Daarnaast geeft een eigen, meer specifieke invulling en uitwerking van de BoKS inhoud aan het
beroep van zorgingenieur.

De student MTG ontwikkelt de acht beroepscompetenties door te werken aan beroeps- en praktijkopdrachten in één
of meer taakgebieden. Een toelichting op de taakgebieden volgt hieronder.

5
Taakgebieden
Vanwege de breedte en diversiteit van het beroep van zorgingenieur heeft de opleiding vier zogenaamde
taakgebieden in het werkveld geïdentificeerd. Een taakgebied is een geheel van onderling samenhangende taken. In
het onderwijs dienen de taakgebieden als kader voor de beroepsopdrachten en de te ontwikkelen competenties. Ook
wordt hiermee het beroep van zorgingenieur meer inzichtelijk gemaakt voor de student. De vier taakgebieden worden
in deze paragraaf en figuur 1 beschreven.

Figuur 1: De vier taakgebieden van een zorgingenieur.

Bepalen zorgtechnologische behoefte

Binnen dit taakgebied houdt de zorgingenieur zich bezig met het onderzoeken en analyseren van
problemen in de zorg of zorgprocessen. De zorgingenieur onderzoekt problemen vanuit een breed
zorgtechnologisch perspectief. De problemen kunnen betrekking hebben op een of meerdere aspecten
van de zorg, zoals efficiëntie, kwaliteit en veiligheid. De zorgingenieur onderzoekt welke behoeften de
diverse betrokkenen hebben en objectiveert dit, bijvoorbeeld in de vorm van een pakket van eisen. De
zorgingenieur kan adviseren welke type zorgtechnologische oplossing het meest passend is bij
vastgestelde problemen en behoeften.

Concretiseren zorgtechnologische oplossing

Binnen dit taakgebied houdt de zorgingenieur zich bezig met het uitwerken van een concrete
zorgtechnologische oplossing die passend is bij de specifieke zorgcontext.
Vanuit de geobjectiveerde behoefteanalyse wordt verkend welke concrete zorgtechnologische
oplossingen mogelijk zijn, bijvoorbeeld door middel van een marktverkenning. Indien nodig is een
zorgingenieur in staat om in samenwerking met leveranciers en ontwerpers een nieuwe oplossing te
ontwerpen. De eisen aan de zorgtechnologische oplossing worden in dit proces nader gespecificeerd waar
nodig. In interactie met gebruikers wordt vervolgens advies uitgebracht welke oplossing voldoet, gekeken
naar het probleem en de impact op het bestaande zorgproces.
Implementeren zorgtechnologie
Binnen dit taakgebied houdt de zorgingenieur zich bezig met het begeleiden van de implementatie van
zorgtechnologie in zorgprocessen. De zorgingenieur voert de regie over het gehele proces van invoering
c.q. ingebruikname van een geconcretiseerde oplossing. Het gaat hierbij om het gebruiksklaar maken van
het geheel van mensen, technische hulpmiddelen en de benodigde infrastructuur. De zorgingenieur geeft
 MTG Competentieprofiel, 2019

vorm aan dit proces, bijvoorbeeld door het analyseren en (her)verdelen van benodigde taken,
bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Verder borgt de zorgingenieur de duurzaamheid van de
implementatie en past deze waar nodig aan.

Optimaliseren zorgtechnologie
Binnen dit taakgebied houdt de zorgingenieur zich bezig met het borgen van de kwaliteit en efficiëntie
van zorgprocessen waarbij zorgtechnologie een rol speelt. De zorgingenieur evalueert en organiseert
onder andere efficiënt onderhoud, bevoegd en bekwaamheid van de gebruiker en het naleven van
afschrijftermijnen. Dit doet de zorgingenieur vanuit bestaande normen en richtlijnen. Op grond van
periodieke evaluaties van zorgprocessen is de zorgingenieur in staat deze zorgprocessen te verbeteren.
Tevens vertaalt de zorgingenieur actuele ontwikkelingen binnen de zorgtechnologie naar meerwaarde
voor bestaande en nieuwe zorgprocessen, op basis van gebruikersbehoeften.

7
2. Beroepscompetenties

In dit hoofdstuk worden de beroepscompetenties voor de opleiding MTG benoemd en toegelicht.

De beroepscompetenties van de opleiding Mens en Techniek - Gezondheidszorg Technologie zijn gebaseerd op het
landelijk competentieprofiel voor het domein HBO-Engineering 2, dat acht competenties omvat:

1. Analyseren
2. Ontwerpen
3. Realiseren
4. Beheren
5. Managen
6. Adviseren
7. Onderzoeken
8. Professionaliseren

Deze landelijke domeincompetenties vormen het uitgangspunt voor alle aangesloten HBO-Engineering-opleidingen.
Per domeincompetentie zijn één of meerdere gedragskenmerken gedefinieerd. Een gedragskenmerk concretiseert
een competentie: een student laat zien dat hij of zij over de competentie beschikt door op een bepaalde wijze te
handelen.
Voor Mens en Techniek is landelijk het minimale eindniveau voor elk van de acht competenties uit dit profiel
vastgelegd (zie bijlage 2). De opleiding MTG van de Hogeschool Rotterdam kiest ervoor zich te profileren met een
hoger eindniveau voor de competentie ‘beheren’. Dit past bij het beroepsprofiel van de zorgingenieur.
In dit hoofdstuk is per competentie aangegeven welke betekenis deze heeft voor het type werkzaamheden van een
zorgingenieur en welke gedragskenmerken hierbij horen. Ook worden voorbeelden gegeven van beroepsproducten, -
diensten en -processen waarbij de competentie wordt ingezet.

2
Bachelor opleidingen Engineering - Een competentiegerichte profielbeschrijving 2016, Domein HBO Engineering, 2016.
 MTG Competentieprofiel, 2019

Analyseren

De competentie analyseren omvat de identificatie van het probleem of klantbehoefte, de afweging van mogelijke
ontwerpstrategieën/oplossingsrichtingen en het eenduidig in kaart brengen van de
eisen/doelstellingen/randvoorwaarden. Hierbij wordt een scala aan methoden gebruikt, waaronder wiskundige
analyses, computermodellen, simulaties en experimenten. Randvoorwaarden op het gebied van o.a. (bedrijfs-
)economie & commercie, mens & maatschappij, gezondheid, veiligheid en milieu & duurzaamheid worden hierbij
meegenomen.

Voor de zorgingenieur is analyseren de basis voor iedere competentie. In de beroepspraktijk worden complexe,
ongestructureerde vraagstukken aangeboden, waarbij analyseren een vereiste is bij iedere deelstap naar een
oplossing. De zorgingenieur analyseert hoofdzakelijk multidisciplinaire vraagstukken die betrekking hebben op het
gebruik van technologie ten dienste van een zorgproces. Bij deze vraagstukken dienen tegenstrijdige belangen te
worden geobjectiveerd en rekening worden gehouden met wetgeving en veldnormen.

De zorgingenieur laat dit zien met behulp van de volgende gedragskenmerken:

- selecteren van relevante aspecten met betrekking tot de vraagstelling;
- aangeven wat de mogelijke invloed is op bijvoorbeeld bedrijfseconomische, maatschappelijke en tot het
vakgebied gerelateerde aspecten;
- formuleren van een heldere probleemstelling, doelstelling en opdracht aan de hand van de wensen van de
klant;
- opstellen van een programma van (technische & niet-technische) eisen en dit vast kunnen leggen;
- modelleren van een bestaand product, proces of dienst.

Voorbeelden van producten, diensten of processen waarbij deze competentie ingezet wordt zijn:
- een risicoanalyse voor het gebruik van laserapparatuur in de operatiekamer;
- het gebruik van storingsanalyses om het periodiek en correctief onderhoud van medische apparatuur
efficiënter te maken;
- de bepaling van (ICT-) technische randvoorwaarden en het opstellen van een programma van eisen bij de
aanschaf van een CT- of MRI-scanner;
- belangrijke methoden als data-analyse en diverse vormen van marktanalyse om problemen te identificeren
en eisen en randvoorwaarden in kaart te brengen.

9
Ontwerpen

De competentie ontwerpen betekent een engineeringontwerp realiseren en hierbij kunnen samenwerken. Het te
realiseren ontwerp kan voor een apparaat, een proces of een methode zijn en kan meer omvatten dan alleen het
technisch ontwerp, waarbij de zorgingenieur een gevoel heeft voor de impact van zijn ontwerp op de maatschappelijke
omgeving, gezondheid, veiligheid, milieu, duurzaamheid (bijv. cradle-to-cradle) en commerciële afwegingen. De
zorgingenieur maakt bij het opstellen van zijn ontwerp gebruik van zijn kennis van ontwerpmethodieken en weet deze
toe te passen. Het te realiseren ontwerp is gebaseerd op het programma van eisen en vormt een volledige en correcte
implementatie van alle opgestelde eisen.

De zorgingenieur heeft duidelijk een brugfunctie (een verbindende rol tussen de zorg en de techniek en de
medewerkers daarin). Deze brugfunctie vindt men in de samenwerking tussen en ondersteuning van ontwerpers,
zorgingenieurs en medisch personeel. Het zal hierbij vaak gaan om het innoveren of (her)ontwerpen van een proces,
systeem of methode met bestaande technologie. De zorgingenieur is bekend met zowel het ontwerpproces als het
zorgproces om daartussen de schakel te zijn. De zorgingenieur is daardoor sterk in de coördinatie van dit proces en de
communicatie hieromtrent. Het ontwerpen van gebruikersinstructies met gebruik van diverse media behoort dan ook
tot het vakgebied.

De zorgingenieur laat dit zien met behulp van de volgende gedragskenmerken:

- in staat zijn om vanuit de opgestelde eisen een conceptoplossing (architectuur) te bedenken en te kiezen;
- maken van gedetailleerde ontwerpen aan de hand van de gekozen conceptoplossing (architectuur);
- rekening kunnen houden met de maakbaarheid en testbaarheid van het ontwerp;
- het verifiëren van het ontwerp aan de hand van het programma van eisen;
- selecteren van de juiste ontwerphulpmiddelen;
- opstellen van de documentatie ten behoeve van een product, dienst of proces.

Voorbeelden van producten, diensten of processen waarbij deze competentie ingezet wordt zijn:
- een detectiesysteem voor ouderen die door de ziekte van Alzheimer zijn gaan dwalen;
- een blauwdruk voor een nieuw softwarepakket of een nieuwe applicatie om de bloeddruk te meten in de
zelfzorg;
- het (her)ontwerp van een onderhoudsproces van een PET-scanner.
 MTG Competentieprofiel, 2019

Realiseren

De competentie realiseren betekent voor de zorgingenieur het realiseren en opleveren van een product of dienst of
de implementatie van een proces dat aan de gestelde eisen voldoet. De zorgingenieur bezit en ontwikkelt praktische
vaardigheden om engineeringproblemen op te lossen. De zorgingenieur voert hiervoor onderzoeken en testen uit.
Deze vaardigheden omvatten kennis van het gebruik en de beperkingen van materialen, computersimulatie-modellen,
engineeringprocessen, apparatuur, praktische vaardigheden, technische literatuur en informatiebronnen. De
zorgingenieur is ook in staat om de (veelal niet-technische) gevolgen te overzien van zijn werkzaamheden,
bijvoorbeeld op het gebied van ethiek, maatschappelijke omgeving en duurzaamheid.

De zorgingenieur coördineert het in gebruik nemen van nieuwe apparatuur, processen en diensten. Daarbij behoren
het opstellen van een implementatieplan dat aansluit op de organisatiestructuur, het opstellen van benodigde
documentatie en het verzorgen van mondelinge en schriftelijke instructies. De zorgingenieur is in dit proces sterk in
de samenwerking met leveranciers en uitvoerende zorgingenieurs zowel als (eind)gebruikers en organisatiemanagers.

De zorgingenieur laat dit zien met behulp van de volgende gedragskenmerken:

- passend gebruik maken van materialen, processen, methoden, normen, standaarden en wetgeving;
- assembleren van componenten tot een integraal product, dienst of proces;
- verifiëren en valideren van een product, dienst of proces ten aanzien van de gestelde eisen;
- invoeren, testen, integreren en inbedrijfstellen van een nieuw product, dienst of proces;
- documenteren van het realisatieproces;

Voorbeelden van producten, diensten of processen waarbij deze competentie ingezet wordt zijn:
- een implementatie van een workflow voor het buiten gebruik stellen en afvoeren van
beademingsapparatuur;
- een prototypetest van een e-learning module voor het gebruik van infuuspompen in de thuiszorg;
- een implementatieplan voor een efficiëntere manier van werken in de operatiekamer.

11
Beheren

De competentie beheren betekent het optimaal laten functioneren van een product, dienst of proces in zijn
toepassingscontext of werkomgeving, rekening houdend met aspecten op het gebied van veiligheid, milieu, technische
en economische levensduur.

De zorgingenieur is inzetbaar om de kwaliteit en veiligheid van het zorgproces te borgen omtrent het onderhoud en
gebruik van medische apparatuur en hulpmiddelen. Hierbij gaat het zowel om het correct functioneren van apparatuur
als om het zorgvuldig gebruik ervan. De zorgingenieur is op de hoogte van de actuele wet- en regelgeving en
veldnormen en is in staat om een bestaand apparatuur-beheersysteem hierop te toetsen en aan te passen.

De zorgingenieur laat dit zien met behulp van de volgende gedragskenmerken:

- invoeren, testen, integreren en inbedrijfstellen van een vernieuwd product, dienst of proces binnen een
bestaand beheersysteem;
- een bijdrage leveren aan beheersystemen en/of onderhoudsplannen, zowel correctief (monitoren,
signaleren en optimaliseren) als preventief (anticiperen);
- de performance van een product, dienst of proces kunnen toetsen aan kwaliteitscriteria;
- terugkoppeling kunnen verzorgen naar aanleiding van gewijzigde omstandigheden en/of performance van
een product, dienst of proces;
- het begeleiden en instrueren van medisch personeel en onderhoudstechnici, waarbij complexe informatie
wordt overgebracht en de bekwaamheid en bevoegdheid omtrent het omgaan met techniek wordt geborgd.

Voorbeelden van producten, diensten of processen waarbij deze competentie ingezet wordt zijn:
- het onderhoud- en verbetertraject van het levenscyclusbeheer van echoapparatuur, zodat de zorginstelling
voldoet aan de afspraken vastgelegd in het convenant ‘Veilige toepassing van medische technologie’’;
- de planning en borging van stralingsbescherming op de afdeling radiologie en gerichte instructies
hieromtrent;
- de borging van het veilig gebruik van dialyseapparatuur in de thuiszorg.
 MTG Competentieprofiel, 2019

Managen

De zorgingenieur geeft middels de competentie managen richting en sturing aan organisatieprocessen en de daarbij
betrokken medewerkers om de doelen te realiseren van het organisatieonderdeel of het project waar hij of zij leiding
aan geeft.

De multidisciplinaire projecten waar een zorgingenieur leiding aan geeft kunnen zowel afdeling als organisatie
overstijgend zijn. De zorgingenieur is in staat verschillende stakeholders proactief te benaderen en te betrekken bij
het tot stand brengen van het beoogde projectresultaat. De zorgingenieur beschikt hiertoe over meerdere
samenwerkingsvaardigheden.

De zorgingenieur laat dit zien met behulp van de volgende gedragskenmerken:

- opzetten van een (deel)project: kwantificeren van tijd en geld, afwegen en kwantificeren van risico’s,
opzetten van projectdocumentatie en het organiseren van resources (mensen & middelen);
- monitoren en bijsturen van activiteiten in termen van tijd, geld, kwaliteit, informatie en organisatie;
- taak- en procesgericht communiceren;
- begeleiden van collega’s, technische medewerkers en medisch personeel, stimuleren van samenwerking en
kunnen delegeren;
- adequaat communiceren en samenwerken met anderen in een multiculturele, internationale en/of
multidisciplinaire omgeving en voldoen aan de eisen die het participeren in een arbeidsorganisatie stelt.

Voorbeelden van producten, diensten of processen waarbij deze competentie ingezet wordt zijn:
- een plan van aanpak inclusief planning, kosten-batenanalyse, risicobeheersing etc.;
- projectleiderschap bij de invoer van een uniforme, efficiënte werkwijze ten aanzien van het onderhoud van
medische technologie na de fusie van 2 ziekenhuizen;
- procescoördinatie van het in gebruik nemen van iPads in de thuiszorg.

13
Adviseren

De zorgingenieur geeft onderbouwde adviezen over het ontwerpen, verbeteren of toepassen van producten,
processen en methoden en brengt renderende transacties tot stand met goederen of diensten.

De zorgingenieur is in staat een advies over te brengen aan klant/opdrachtgever (dit is een bedrijf of zorginstelling)
door inzet van verschillende communicatiemethoden. De zorgingenieur verbindt verschillende lagen van een
organisatie en alle disciplines daarin, waaronder technici, medici, leveranciers en ontwerpers. De zorgingenieur werkt
vanuit een objectieve en kritisch onderzoekende houding toe naar realistische voorstellen waarin recht wordt gedaan
aan ieders belangen en (mogelijk tegenstrijdige) eisen die daaruit voortkomen.

De zorgingenieur laat dit zien met behulp van de volgende gedragskenmerken:

- zich inleven in de positie van de (interne of externe) klant en andere stakeholders;
- verhelderen van de behoefte van de opdrachtgever/klant;
- in overleg met relevante partijen de klantbehoefte vertalen naar technisch & economisch haalbare
oplossingen;
- het schriftelijk en mondeling kunnen onderbouwen van een advies en dit overbrengen naar de klant;
- relaties met klanten op een adequate wijze onderhouden.

Voorbeelden van producten, diensten of processen waarbij deze competentie ingezet worden zijn:
- een adviesrapport gericht op de aanschaf en implementatie van e-Health-applicaties waarmee zorgverleners
zorg op afstand kunnen verlenen;
- een presentatie waarin de behoeften van patiënten en zorgverleners worden vertaald naar technische
aanbevelingen gericht aan een bedrijf of zorginstelling;
- een advies voor het inrichten van een opslagruimte voor medische apparatuur in een ziekenhuis.
 MTG Competentieprofiel, 2019

Onderzoeken

De zorgingenieur heeft een kritisch onderzoekende houding en maakt gebruik van geschikte methoden en technieken
met betrekking tot het vergaren en beoordelen van informatie om toegepast onderzoek uit te kunnen voeren. Deze
methoden zijn bijvoorbeeld literatuuronderzoek, het ontwerpen en uitvoeren van experimenten, interpretatie van
data en uitvoeren van computer simulaties. Hiervoor worden databanken, standaarden en (veiligheids)normen
geraadpleegd.

De zorgingenieur voert zelfstandig onderzoek uit in een multidisciplinaire omgeving. Belangrijk hierbij is een bewuste
keuze van de onderzoeksvraag en adequate onderzoeksmethodieken. Het gaat hierbij voornamelijk om praktijkgericht
onderzoek. Veelal komt de competentie onderzoeken terug ter ondersteuning van andere einddoelen zoals een uit te
brengen advies of een op te leveren ontwerp of implementatieplan.

De zorgingenieur laat dit zien door de volgende gedragskenmerken:

- de doelstellingen van een gewenst onderzoek vanuit de vraagstelling opstellen;
- zelfstandig (wetenschappelijke) literatuur en andere informatiebronnen selecteren, verkrijgen en op
validiteit beoordelen, voor verdieping in de vraagstelling;
- de resultaten samenvatten, structureren, interpreteren en conclusies kunnen trekken in relatie tot de
onderzoeksvraag;
- rapporteren van resultaten volgens de in het werkveld geldende standaard;
- op basis van de verkregen resultaten de gekozen aanpak kritisch evalueren en aanbevelingen doen voor
vervolgonderzoek.

Voorbeelden van producten, diensten of processen waarbij deze competentie ingezet worden zijn:
- een kwantitatieve enquête gevolgd door gerichte diepte-interviews onder medisch- en technisch personeel
om tot een onderbouwing te komen van een advies over het vervangingsbeleid van medische hulpmiddelen.
- marktverkenning en literatuurstudie over hoe nieuwe techniek kan worden ingezet ter verbetering van een
behandelproces of het vaststellen van een diagnose;
- een experiment waarbij onderzocht wordt welk percentage endoscopen niet voldoet aan de vastgestelde
kwaliteitscriteria.

15
Professionaliseren

De competentie professionaliseren houdt in het zich zelfsturend eigen maken en bijhouden van vaardigheden die
benodigd zijn om de engineeringcompetenties effectief uit te kunnen voeren. Deze vaardigheden kunnen ook in
breder verband van toepassing zijn. Dit omvat onder meer het hebben van een internationale oriëntatie en het kunnen
plaatsen van de nieuwste ontwikkelingen, bijvoorbeeld in relatie tot maatschappelijke normen, waarden en ethische
dilemma’s.

Professionaliseren richt zich onder meer op de persoonlijke effectiviteit en leiderschap van de zorgingenieur. Daarbij
profileert deze zich actief als expert tussen de zorg en de techniek en versterkt de functie van technologie in de zorg.
De zorgingenieur volgt zelfstandig nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied en het dynamische werkveld en vormt
waar nodig het eigen leerproces.

De zorgingenieur laat dit zien met behulp van de volgende gedragskenmerken:

- op zelfstandige wijze een leerdoel en een leerstrategie bepalen en uitvoeren en het resultaat terugkoppelen
naar het leerdoel;
- zich flexibel opstellen in uiteenlopende beroepssituaties;
- bij beroepsmatige en ethische dilemma’s een afweging maken en een besluit nemen, rekening houdend met
geaccepteerde normen en waarden;
- op constructieve wijze feedback kunnen geven en ontvangen, zowel op gedrag als inhoud;
- kunnen reflecteren op eigen handelen, denken en resultaten;
- kunnen gebruiken van diverse communicatievormen en -middelen om effectief te kunnen communiceren
met verschillende disciplines in het Nederlands en Engels.

Voorbeelden van producten, diensten of processen waarbij deze competentie ingezet wordt zijn:
- een leerplan gericht op competenties en persoonlijke leerdoelen;
- een professionele houding in uiteenlopende omstandigheden, zoals bij cliënten in lastige en
emotionele/stressvolle situaties;
- het actief deelnemen in, of het opzetten van een alumnivereniging of beroepsvereniging zoals de VZI;
- het volgen van (bij)scholing, bezoeken van congressen en symposia en het bijblijven in het vakgebied.
 MTG Competentieprofiel, 2019

3. MTG-Bekwaamheidscriteria

In het curriculum wordt onderwijs geboden waarlangs de student geleidelijk aan de competenties ontwikkelt.
Onderstaande MTG-bekwaamheidscriteria dienen om de competentieontwikkeling te kunnen monitoren. Er zijn drie
niveaus omschreven:

A. Hoofdfasebekwaam
B. Stagebekwaam
C. Beroepsbekwaam

Het hoogste niveau van deze schaal, beroepsbekwaam, is gelijkgesteld aan het landelijk overeengekomen
competentieniveau voor de opleidingen Mens en Techniek. De opleiding hanteert deze MTG- bekwaamheidsniveaus
bij de cohorten 2017 – 2018 en later.

De bekwaamheidscriteria zijn gebaseerd op de Dublin descriptoren en als volgt omschreven:

• (Toepassen) kennis en inzicht
• Oordeelsvorming
• Communicatie
• Leervaardigheden

In onderstaande tabel is ieder criterium op drie niveaus uitgewerkt.

17
Criterium
(Toepassen) kennis en inzicht
Hoofdfasebekwaam
Benoemt inzichten en vertaalt deze naar
nieuwe leervragen. Benoemt wat hij/zij weet
en kan en geeft nu en dan een definitie.
Geeft nu en dan zijn/haar mening over de rol
van de zorgingenieur, (actuele) onderwerpen
uit het vak die samenhangen met
werkzaamheden/taken en opdrachten in de
taakgebieden.
Gebruikt theorieën en methodes, concepten
en vakjargon indien relevant; ontleent deze
soms aan literatuur.
Stagebekwaam
Werkt methodisch, benoemt inzichten over
beroep/werkveld en taakgebied en kan deze
generaliseren.
Onderbouwt keuzes en aanpak met theorie en
legt relaties tussen eigen werkmodellen/ aanpak
en theorie.
Gebruikt beroeps-, vakconcepten en vakjargon.
Voert (deel)taken uit in het (gesimuleerde)
werkveld in de daarvoor gestelde tijd. Heeft
hierbij geen of weinig hulp nodig.
Werkt (onder begeleiding) aan
innovatieopdrachten uit de (gesimuleerde)
praktijk.
Beroepsbekwaam
Generaliseert en integreert theorieën, concepten
en modellen.
Werkt zelfstandig aan innovatieopdrachten
(afkomstig uit de praktijk).
Construeert (in opdrachten afkomstig uit het
werkveld) op basis van theoretische concepten en
modellen innovatieve handelswijzen.
NB: Innovatief betekent hier nieuw voor de
opdrachtgever.

Oordeelsvorming Herkent dilemma’s en benoemt effect op het
functioneren. Benoemt achtergronden voor
eigen functioneren /keuzes en onderbouwt
deze nu en dan.
Geeft er blijk van open te staan voor andere
aanpak/redenatie.
Herkent posities in het werkveld waar een
zorgingenieur een toegevoegde waarde
heeft.
Verantwoordt professionele keuzes, op basis van
waarden/verwachtingen/opdracht van de
opdrachtgever/cliënt, (eigen) ervaringen en
wetenschappelijk bewijs.
Redeneert kritisch over effectiviteit van eigen
functioneren/activiteiten (reflection on action).
Hanteert (professionele en morele) dilemma’s
rondom het eigen functioneren.
Verwoordt tenminste visies over taakopvatting
als gezondheidszorgtechnoloog, taakgebieden (in
de contexten thuis en ziekenhuis) en over actuele
ontwikkelingen in het vak. Onderbouwt deze
visies met argumenten en verwijst naar actuele
bronnen.
Verantwoordt keuzes en aanpak op basis van een
besluitvormingsproces waarin de
waarden/verwachtingen/opdracht van de
cliënt/opdrachtgever, (eigen) ervaringen en
wetenschappelijk bewijs gewogen worden.
Schakelt tussen verschillende strategieën
(reflection in action).
Vormt een onderbouwde visie op het beroep en
de taakgebieden in de verschillende contexten en
over actuele ontwikkelingen m.b.t. beroep en
maatschappij.
Hanteert professionele en morele dilemma’s in
relatie tot de beroepsuitoefening en geldende
ethische opvattingen in zorg en maatschappij.

Communicatie Werkt samen (in onderwijsbijeenkomsten).
Stelt vragen over en doet voorstellen
rondom het beroep/ het werkveld van
gezondheidszorgtechnologie.
Staat open voor feedback en neemt initiatief
in collegiaal contact.
Leervaardigheden Leeft zich in de rol van zorgingenieur in en
voert opdrachten uit. Is bereid te
experimenteren.
Is open over de sterke en zwakke kanten van
het eigen functioneren.
Is actief bezig met veranderen/leren.
Gebruikt instrumenten om vaardiger te
leren.
Maakt ontwikkeling zichtbaar tussen
start/vorig assessment en het assessment
van dit moment.
MTG Competentieprofiel, 2019
Draagt aantoonbaar bij aan Communiceert op passende wijze met experts en
samenwerkingsprocessen. Neemt ongevraagd niet-experts over ideeën, problemen en keuzes.
initiatieven m.b.t. bespreken inhoud van beroep/ Initieert, onderhoudt en beïnvloedt effectief
taakgebieden en (eigen) professionele samenwerkingsprocessen.
ontwikkeling.
Kan succes en falen in het eigen functioneren en
in communicatie bespreekbaar maken.
Beschrijft gekozen doelen en de wijze waarop Geeft zelf planmatig sturing aan persoonlijke en
deze zijn behaald. Werkt aan verbeterplannen. beroepsmatige ontwikkeling.
Vraagt structureel om feedback.
Maakt vorderingen en voortgang t.a.v.
leerproces zichtbaar en bespreekbaar met
begeleider(s) en collega’s.
19
 MTG Competentieprofiel, 2019

Bijlagen

Bijlage 1Begrippen en definities

BoKS: Body of Knowledge and Skills.

Competentie-/Beroepsprofiel: een beroepsprofiel is een (landelijke) beschrijving van het geheel van competenties
waarover een beroepsbeoefenaar dient te beschikken om zijn beroep/functie adequaat te kunnen uitoefenen. De
opleidingen biedt door het aangeboden curriculum de student de gelegenheid de competenties te ontwikkelen tot
het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar.

Competentie: een competentie is een cluster van kennis, vaardigheden en attitude, dat:
1) nodig is voor het uitvoeren van een bepaald beroep/functie in een bepaalde context
2) kan worden gemeten en getoetst aan aanvaarde normen
3) kan worden verbeterd door middel van training en ontwikkeling

Context: de context is de engineering-omgeving in het werkveld.

Eindkwalificatie: een eindkwalificatie is een competentie met een specifieke niveauaanduiding waar iemand aan het
eind van de (hbo-) studie, als beginnend beroepsbeoefenaar, aan moet voldoen (zie ook kwalificatie).

Functie: een functie is een verzameling van activiteiten uitgevoerd door een of meerdere personen die werkzaam zijn
in een bepaalde context om een bijdrage te leveren aan een product of dienst, waarbij van bepaalde competenties
gebruik wordt gemaakt.

Gedragskenmerk: een gedragskenmerk concretiseert een competentie: een student laat zien dat hij/zij over de
competentie beschikt door op een bepaalde wijze te handelen.

Kwalificatie: een kwalificatie is een competentie die van een niveauaanduiding is voorzien en waaraan iemand op een
bepaald moment moet voldoen (zie ook eindkwalificatie).

Opleidingsprofiel: beschrijving van de wijze waarop de afzonderlijke opleidingen gestalte geven aan een hbo-
curriculum, dat zich ten doel stelt op hbo-niveau de in het beroepsprofiel genoemde competenties aan te brengen bij
de beginnende beroepsbeoefenaar.

Werkveld: het werkveld is de verzameling van alle beroepen/functies waarin de afgestudeerde zorgingenieurs in de
regel werkzaam zijn.

21
 Bijlage 2 Domeinprofiel Bachelor of Engineering

Aanpassing in MTG-competentieprofiel
Bij het verder uitwerken van het landelijke domeinprofiel Bachelor of Engineering heeft de opleiding de volgende
aanpassing gedaan:
- per competentie is aan de algemene omschrijving een opleidingspecifiek gedeelte toegevoegd;
- per competentie zijn voorbeelden toegevoegd van producten of diensten waarbij de competentie ingezet
wordt;
- bij Beheren is gedragskenmerk a gespecificeerd naar bestaande in plaats van nieuwe producten;
- gedragskenmerk a van Beheren met betrekking tot nieuwe producten is verplaatst naar Realiseren;
- aan Beheren is gedragskenmerk e toegevoegd, aangezien Beheren bij deze opleiding hoog aangeschreven
staat en extra uitleg/nadruk verdient.

Vergelijking MTG-criteria vs. niveaus landelijk profiel

Naast het eindniveau van een pas afgestudeerde bachelor (niveau 3) is in het Domeinprofiel van HBO-Engineering nog
een aantal lagere niveaus gedefinieerd, namelijk 0, 1 en 2, waarvan niveau 0 het pre-hbo-niveau is (ook wel
instroomniveau genoemd). In onderstaande tabel worden deze niveaus nader toegelicht. De volgende factoren
bepalen deze niveaus:
a. Omvang en complexiteit van de taak
b. Complexiteit van de professionele situatie
c. Mate van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid
Als richtlijn geldt dat voor het bereiken van een niveau minimaal twee van de drie factoren dat niveau moeten hebben,
bijvoorbeeld de ‘aard van de taak’ en de ‘mate van zelfstandigheid’.

Niveau Omschrijving

0 Instroomniveau (havo-5 / mbo-4 eindniveau)

1 Aard van de taak eenvoudig, gestructureerd, past bekende methoden direct toe volgens vaststaande normen
Aard van de context bekend; eenvoudig, monodisciplinair
Mate van sturende begeleiding
zelfstandigheid
2 Aard van de taak complex, gestructureerd, past bekende methoden aan wisselende situaties aan
Aard van de context bekend; complex, monodisciplinair, in de praktijk onder begeleiding
Mate van Begeleiding indien nodig
zelfstandigheid
3 Aard van de taak complex, ongestructureerd, verbetert methoden en past normen aan de situaties aan
Aard van de context onbekend; complex, multidisciplinair in de praktijk
Mate van zelfstandig
zelfstandigheid
 MTG Competentieprofiel, 2019

Het landelijk vastgestelde minimale eindniveau 1. Analyseren

voor de opleiding Mens en Techniek – 3
Gezondheidszorg Technologie te Rotterdam is 8. Professionaliseren 2. Ontwerpen
2
weergegeven in onderstaande afbeelding:
NB: MTG in Rotterdam heeft een eigen niveau- 1
indeling ontwikkeld, gericht op het monitoren van
de competentieontwikkeling van de student; de 7. Onderzoeken 0 3. Realiseren
zogenaamde MTG-bekwaamheidscriteria op drie
niveaus. Het eindniveau (3) uit het HBO-
Engineering profiel is gelijkgesteld aan het hoogste
niveau Beroepsbekwaam van de MTG- 6. Adviseren 4. Beheren
bekwaamheidscriteria. 5 . Managen

23