Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 112

n}l∙s lx+;flj?

4
sfg'gx?sf] ;∙fnf]
ljifo ;"rL
cjwf/0ff ========================================================================================================= !
g]kfnsf] ;+ljwfg =========================================================================================== #
d'n'sL ck/fw ;+lxtf, @)&$ ======================================================================== &
d'n'sL b]jfgL ;+lxtf, @)&$ ========================================================================== @&
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f_ P]g, @)^$ ============================ #%
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f_ lgodfjnL @)^% ================ $%
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^ ======================================================== %!
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ lgodfjnL @)^& =========================================== ^)
sfo{:yndf x'g] of}ghGo b'Jo{jxf/ -lgjf/0f_ P]g, @)&! ======================= ^&
af]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)&@ ============================================== &%
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&% =================================================================== *#
cjwf/0ff

n}lËs lx+;f ;dfgtf, ljsf; /zflGtsf]afws xf] . n}lËs lx+;f ljZjJofkL ;d:ofsf]?kdf
/x]sf]5 . o;n]dlxnfsf]hLjg, pgLx¿sf]kl/jf//;dfhdfly g}eofgs k|efj kfl//x]sf]5 .
n}lËs lx+;fnfO{ ljleGg cGt/f{li6«o b:tfj]h  x¿df ljleGg kIfaf6 kl/eflift u/]sf]kfOG5 .
h;dWo]s]xL kl/efiffx? lgDg k|sf/sf /x]sf 5g\ M

dlxnflj?4 e]b efj pGd"ng ;ldltsf]l;kmfl/; g+= !(


n}lËs lx+;f eg]s
 f]dlxnf lj?4 e]b efjs}Ps :j?k xf] . o;n]dlxnfnfO{
:jtrGqtf /clwsf/sf]pkef]u ug{af6 jl~rt ub{5 . n}lËs lx+;f eGgfn]
dlxnflj?4 nlIft To:tf] lx+;f xf], hf] pgL dlxnf ePs} sf/0fn] ul/Psf] x'G5
jf h;n]dlxnfnfO{ c;dfg c;/ub{5 .! To:tf sfo{x¿ cGtu{t dlxnfnfO{
zf/Ll/s, dfgl;s jf of}g hGo Iflt jf kL8f k'¥ofpg];fy}To:tf sfo{ ug]{
wDsL, bjfj /:jtGqtfdf aGb]h  nufpg]sfo{x¿ kb{5 .

;+o'Qm /fi6« ;+3Lo dlxnf lj?4 lx+;f pGd"ng;DaGwL 3f]if0ffkq


dlxnlj?4 lx+;f eGgfn];fj{hlgs jf lghL lhjgdf lnËsf]cfwf/df x'g]
lx+;fhGo sfo{ xf]h;n]dlxnfnfO{ zf/Ll/s, of}g  hGo jf dfgl;s Iflt jf
kL8f k'¥ofpF5 jf k'¥ofpg];Defjgf /fVb5, h;cGtu{t To:tf]sfo{ ug]{wDsL,
bjfj /:jR] 5frf/L ?kdf dlxnfsf]:jftGqtfdf aGb]h nufpF5 .@

!= dlxnflj?4 e]befj pGd"ng ;ldltsf]l;kmfl/; g+= !( -@(÷)!÷(@_, !!cf}+;q, !((@


@= wf/f !, ;+o'Qm /fi6« ;+3Lo dlxnf lj?4 lx+;f pGd"ng;DaGwL 3f]if0ffkq -$*÷!)$_, !((#

!
cjwf/0ff

cGtlg{sfo :yfoL ;ldltsf] lgb]{lzsf


n}lËs lx+;f eg]sf]To:tf];femf zAb xf]h;n]s'g}JolQmsf]OR5flj?4 kL8f
k'¥ofpg]s'g}klg sfo{nfO{ a'emfpFb5, h'g dlxnf /k'?ifaLrsf];fdflhs d"No
dfGotf -h]G 8/_ df cfwfl/t x'G5 .#

n}lËs lx+;flj?4 /fli6«o sfo{of]hgf


n}lËs lx+;fdf dlxnfx¿n]ljleGg k|sf/sf lx+;fhGo sfo{ Pj+ b'Jo{jxf/sf]
cg'ej u/]sf x'G5g\ /kL8ssf ?kdf d'Votof k'?ifx¿ g}x'g]ub{5g\  . o:tf
lx+;fhGo sfo{ Pj+ b'Jo{jxf/sf ljleGg :j?kx¿ x'G5g\ h:t}M xTof, s'6lk6,
of}g zf]if0f, bfOhf];
 Fu ;DalGwt lx+;f, anfTsf/Pj+ j}jflxs anfTsf/, ha{h:tL
s/0fLaf6 ue{wf/0f, oftgf, dlxnfnfO{ xfgL x'g]k/Dk/fut k|nrgx¿, >Ldfg
jf >Ldfgsf glhssf cfkmGtn]ug]{lx+;fhGo Jojxf/, zf]if0f;Fu ;DalGwt
lx+;f, z}lIfs ;+:yf jf cGo If]q df sfd ug]{l;nl;nfdf ul/g]of}g b'Jo{jxf/,
dlxnf a]r lavg Pj+ hah{:t L ?kdf ul/g]b]x Jofkf/cflb . n}lËs lx+;fn]
k'?ifx¿lj?4sf]lx+;fnfO{ klg hgfpg]eP tfklg g]kfnsf]jf:tljstfnfO{
dgg\ ubf{ lgoGq0f Pj+ ;Daf]wgsf k|of;x¿df dlxnf /aflnsfnfO{ g}hf]8
lbOPsf]5 .$

g]kfndf n}lËs lx+;f lgoGq0f;DaGwL sfg'gL Joj:yfx¿ ljleGg sfg'gsf]?kdf 5l/P//x]sf


5g\ . cGtl/d ;+ljwfg, d'n'sL P]g, ljleGg cGo P]gx¿, ljz]if k|s[ltsf]n}lËs lx+;f lgoGq0f
ug]{ljz]if P]gx¿, sfo{ljlwut Joj:yfx¿ /;Ddflgt ;jf]{Rr cbfntsf]km};nfaf6 hf/L ePsf]
lgb]{lzsfx¿df ;d]t n}lËs lx+;f lgoGq0f ug]{ Joj:yfx¿ /x]sf] kfOG5  . pQm Joj:yfx¿sf]
cfwf/df n}lËs lx+;f lgoGq0f;DaGwL g]kfnL sfg'gnfO{ lgDg $ k|sf/df juL{s/0f ug{ ;lsG5M
-s_ ;+j}wflgs Joj:yfx¿ -v_ sfg'gL Joj:yfx¿ -u_ ljz]if sfg'gx¿ /-3_ sfo{ljlwut
Joj:yfx¿

#= cWofo @, k[= &, Guidelines for Gender-based Violence Interventions in Humanitarian Settings,
cGt/lgsfo :yfoL ;ldlt (IASC)
$= n}lËs lx+;flj?4 /fli6«o sfo{of]hgf -;g\ @)!)_, g]kfn ;/sf/, k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifb\sf]
sfof{no, k[= !–@

@
g]kfnsf] ;+ljwfg

efu–#
df}lns xs /st{Jo
!*= ;dfgtfsf] xs
-!_ ;a}gful/s sfg"gsf]b[li6df ;dfg x'g]5 g\ . s;}nfO{ klg sfg"gsf];dfg ;+/If0faf6
jl~rt ul/g] 5}g  .
-@_ ;fdfGo sfg"gsf]k|of]u df pTklQ, wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, zf/Ll/s cj:yf,
ckfª\utf, :jf:Yo l:ylt, j}j flxs l:ylt, uef{j:yf, cfly{s cj:yf, efiff jf
If]q, j}rfl/s cf:yf jf o:t} cGo s'g} cfwf/df e]befj ul/g] 5}g  .
-#_ /fHon]gful/sx¿sf aLr pTklQ, wd{, j0f{, hft, hflt, lnË,cfly{s cj:yf,
efiff, If]q , j}r fl/s cf:yf jf o:t}cGo s'g}cfwf/df e]befj ug]{5}g .
t/;fdflhs jf ;fF:s [lts b[li6n]lk5l8Psf dlxnf, blnt, cflbjf;L,
cflbjf;L hghflt, dw]z  L, yf?, d'l:nd, pTkLl8t ju{, lk58f ju{, cNk;ª\Vos,
;LdfGtLs[t, ls;fg, >lds, o'jf, afnaflnsf, Ho]i7 gful/s, n}lª\us tyf of}lgs
cNk;ª\Vos, ckfª\utf ePsf JolQm, uef{j:yfsf JolQm, czQm jf c;xfo,
lk5l8Psf]If]q /cfly{s ¿kn]ljkGg v; cfo{ nufot gful/ssf];+/If0f,
;zQmLs/0f jf ljsf;sf nflu sfg"g adf]lhd ljz]if Joj:yf ug{ /f]s nufPsf]
dflgg] 5}g  .
:ki6Ls/0fM o; efu /efu $ sf]k|of]h  gsf nflu æcfly{s ¿kn]ljkGgÆ eGgfn]
;+3Lo sfg"gdf tf]lsPsf]cfoeGbf sd cfo ePsf]JolQm ;Demg' k5{ .
-$_ ;dfg sfdsf nflu n}lËs cfwf/df kfl/>lds tyf ;fdflhs ;'/Iffdf s'g}e]befj
ul/g] 5}g  .
-%_ k}t[s ;DklQdf n}lËs e]befj ljgf ;a};Gtfgsf];dfg xs x'g]5 .

#
g]kfnsf] ;+ljwfg

@)= Gofo ;DaGwL xs


-!_ s'g}klg JolQmnfO{ kqmfp ePsf]sf/0f ;lxtsf];"rgf glbO{ y'gfdf /flvg]5}g .
-@_ kqmfpdf k/]sf JolQmnfO{ kqmfp k/]sf] ;dob]lv g} cfkm"n] /f]h]sf] sfg"g Joj;foL;Fu
;Nnfx lng kfpg]tyf sfg"g Joj;foLåf/f k'k{If ug]{xs x'g]5 . To:tf]JolQmn]
cfkm\gf] sfg"g Joj;foL;Fu u/]sf] k/fdz{ / lghn] lbPsf] ;Nnfx uf]Ko /xg]5  .
t/zq' b]z  sf]gful/ssf]xsdf of]pkwf/f nfu" x'g]5}g .
:ki6Ls/0fM o; pkwf/fsf]k|of]hgsf nflu æsfg"g Joj;foLÆ eGgfn]s'g}c8\8f
cbfntdf s'g}JolQmsf]k|ltlglwTj ug{ sfg"gn]clwsf/lbPsf]JolQm ;Demg'
k5{ .
-#_ kqmfp ul/Psf]JolQmnfO{ kqmfp ePsf];do tyf :yfgaf6 af6f]s  f]Dofb
afx]s rf}aL; 306fleq d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf pkl:yt u/fpg' kg]{5 / To:tf]
clwsf/Laf6 cfb]z  ePdf afx]s  kqmfp ePsf]JolQmnfO{ y'gfdf /flvg]5}g . t/
lgjf/s gh/aGbdf /flvPsf JolQm /zq' b]zsf]gful/ssf]xsdf of]pkwf/f nfu"
x'g] 5}g  .
-$_ tTsfn k|rlnt sfg"gn];hfo gx'g]s'g}sfd u/]afkt s'g}JolQm ;hfoefuL x'g]
5}g /s'g}klg JolQmnfO{ s;"/ubf{sf]cj:yfdf sfg"gdf tf]lsPeGbf a9L ;hfo
lbOg] 5}g  .
-%_ s'g} cleof]u nfu]sf] JolQmnfO{ lghn] u/]sf] s;"/ k|dfl0ft geP;Dd s;"/bf/
dflgg] 5}g  .
-^_ s'g}klg JolQm lj?4 cbfntdf Ps}s;"/df Ps k6seGbf a9L d'2f rnfOg]/
;hfo lbOg]5}g .
-&_ s'g}s;"/s  f]cleof]u nfu]sf]JolQmnfO{ cfkm\gf]lj?4 ;fIfL x'g afWo kfl/g]5}g .
-*_ k|To]s JolQmnfO{ lgh lj?4 ul/Psf]sf/afxLsf]hfgsf/L kfpg]xs x'g]5 .
-(_ k|To]s JolQmnfO{ :jtGq, lgikIf /;Ifd cbfnt jf Goflos lgsfoaf6 :jR5
;'g'jfOsf]xs x'g]5  .
-!)_ c;dy{ kIfnfO{ sfg"g adf]lhd lgMz'Ns sfg"gL ;xfotf kfpg]xs x'g]5 .
@!= ck/fw kLl8tsf] xs
-!_ ck/fw kLl8tnfO{ cfkm" kLl8t ePsf]d'2fsf]cg';Gwfg tyf sf/afxL ;DaGwL
hfgsf/L kfpg]xs x'g]5 .
-@_ ck/fw kLl8tnfO{ sfg"g adf]lhd ;fdflhs k'gM:yfkgf /Ifltk"lt{ ;lxtsf]Gofo
kfpg]xs x'g]5 .
@@= oftgf lj?4sf]xs
-!_ kqmfp k/]sf]jf y'gfdf /x]sf]JolQmnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s oftgf lbOg]jf lgh;Fu
lgd{d, cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/ul/g]5}g .

$
g]kfnsf] ;+ljwfg
-@_ pkwf/f -!_ adf]lhdsf]sfo{ sfg"g adf]lhd b08gLo x'g]5 /To:tf]Jojxf/af6
kLl8t JolQmnfO{ sfg"g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]xs x'g]5 .
@*= uf]kgLotfsf] xs
s'g}klg JolQmsf]hLp, cfjf;, ;DklQ, lnvt, tYof+s, kqfrf//rl/q ;DaGwL ljifosf]
uf]kgLotf sfg"g adf]lhd afx]s  cgltqmDo x'g]5 .
@(= zf]if0f lj?4sf] xs
-!_ k|To]s JolQmnfO{ zf]if0f lj?4sf]xs x'g]5 .
-@_ wd{, k|yf, k/Dk/f, ;+:s  f/, k|rng jf cGo s'g}cfwf/df s'g}klg JolQmnfO{ s'g}
lsl;dn]zf]if0f ug{ kfOg]5}g .
-#_ s;}nfO{ klg a]r lavg ug{, bf; jf afFwf agfpg kfOg]5}g .
-$_ s;}nfO{ klg lghsf]OR5f lj?4 sfddf nufpg kfOg]5}g  . t/;fj{hlgs k|of]hgsf
nflu gful/snfO{ /fHon]clgjfo{ ;]jfdf nufpg ;Sg]u/L sfg"g agfpg /f]s
nufPsf] dflgg] 5}g  .
-%_ pkwf/f -#_ /-$_ ljk/Ltsf]sfo{ sfg"g adf]lhd b08gLo x'g]5 /kLl8tnfO{
kL8saf6 sfg"g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]xs x'g]5 .
#*= dlxnfsf] xs
-!_ k|To]s dlxnfnfO{ n}lËs e]befj ljgf ;dfg j+zLo xs x'g]5 .
-@_ k|To]s dlxnfnfO{ ;'/lIft dft[Tj /k|hgg :jf:Yo ;DaGwL xs x'g]5 .
-#_ dlxnf lj?å wfld{s, ;fdflhs, ;f+:s  [lts k/Dk/f, k|rng jf cGo s'g}cfwf/df
zf/Ll/s, dfgl;s, of}ghGo, dgf]j }1flgs jf cGo s'g}lsl;dsf]lx+;fhGo sfo{
jf zf]if0f ul/g]5}g  . To:tf]sfo{ sfg"g adf]lhd b08gLo x'g]5 /kLl8tnfO{ sfg"g
adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]xs x'g]5 .
-$_ /fHosf ;a}lgsfodf dlxnfnfO{ ;dfg'kflts ;dfj]zL l;4fGtsf]cfwf/df
;xefuL x'g]xs x'g]5 .
-%_ dlxnfnfO{ lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L / ;fdflhs ;'/Iffdf ;sf/fTds lje]bsf
cfwf/df ljz]if cj;/k|fKt ug]{xs x'g]5 .
-^_ ;DklQ tyf kfl/jfl/s dfldnfdf bDktLsf];dfg xs x'g]5 .
#(= afnaflnsfsf]xs
-!_ k|To]s afnaflnsfnfO{ cfkm\gf]klxrfg ;lxt gfds/0f /hGdbtf{sf]xs x'g]5 .
-@_ k|To]s afnaflnsfnfO{ kl/jf/tyf /fHoaf6 lzIff, :jf:Yo, kfng kf]if0f, plrt
:ofxf/, v]n
 s"b, dgf]/ ~hg tyf ;jf{ËL0f JolQmTj ljsf;sf]xs x'g]5 .
-#_ k|To]s afnaflnsfnfO{ k|f/lDes afn ljsf; tyf afn ;xeflutfsf]xs x'g]5 .
-$_ s'g}klg afnaflnsfnfO{ snsf/vfgf, vfgL jf o:t}cGo hf]lvdk"0f{ sfddf
nufpg kfOg]5}g  .

%
g]kfnsf] ;+ljwfg

-%_ s'g}klg afnaflnsfnfO{ afn ljjfx, u}/sfg"gL cf];f/k;f//ckx/0f ug{ jf


aGws /fVg kfOg]5}g .
-^_ s'g}klg afnaflnsfnfO{ ;]gf, k|x/L jf ;z:q ;d"xdf egf{ jf k|of]u ug{ jf
;f+:s  [lts jf wfld{s k|rngsf gfddf s'g}klg dfWod jf k|sf/n]b'Jo{jxf/, pk]I ff
jf zf/Ll/s, dfgl;s, of}g hGo jf cGo s'g}k|sf/sf]zf]if0f ug{ jf cg'lrt k|of]u
ug{ kfOg]5}g .
-&_ s'g}klg afnaflnsfnfO{ 3/, ljBfno jf cGo h'g;'s}:yfg /cj:yfdf zf/Ll/s,
dfgl;s jf cGo s'g}lsl;dsf]oftgf lbg kfOg]5}g .
-*_ k|To]s afnaflnsfnfO{ afn cg's"n Gofosf]xs x'g]5 .
-(_ c;xfo, cgfy, ckf+utf ePsf, åGåkLl8t, lj:yflkt Pj+ hf]lvddf /x]sf
afnaflnsfnfO{ /fHoaf6 ljz]if ;+/If0f /;'ljwf kfpg]xs x'g]5 .
-!)_ pkwf/f -$_, -%_, -^_ /-&_ ljk/Ltsf sfo{ sfg"g adf]lhd b08gLo x'g]5 g\ /
To:tf]sfo{af6 kLl8t afnaflnsfnfO{ kL8saf6 sfg"g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]
xs x'g]5 .
$@= ;fdflhs Gofosf]xs
-!_ cfly{s, ;fdflhs jf z}l Ifs b[li6n]k5fl8 k/]sf dlxnf, blnt, cflbjf;L hghflt,
dw]z  L, yf¿, d'l:nd, lk58f ju{, cNk;+Vos, ;LdfGtLs[t, ckfËtf ePsf JolQm,
n}lËs tyf of}lgs cNk;+Vos, ls;fg, >lds, pTkLl8t jf lk5l8Psf]If]qsf
gful/s tyf cfly{s ¿kn]ljkGg v; cfo{nfO{ ;dfg'kflts ;dfj]zL l;4fGtsf
cfwf/df /fHosf lgsfodf ;xeflutfsf] xs x'g]5  . klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt  .
-@_ cfly{s ¿kn]ljkGg tyf nf]kf]Gd'v ;d'bfosf gful/ssf];+/If0f, pTyfg,
;zQmLs/0f /ljsf;sf nflu lzIff, :jf:Yo, cfjf;, /f]huf/L, vfBfGg /;fdflhs
;'/Iffdf ljz]if cj;/tyf nfe kfpg]xs x'g]5 .
-#_ ckfËtf ePsf gful/snfO{ ljljwtfsf]klxrfg ;lxt dof{bf /cfTd;Ddfgk"j{s
hLjgofkg ug{ kfpg]/;fj{hlgs ;]jf tyf ;'ljwfdf ;dfg kx'Frsf]xs x'g]5 .
-$_ k|To]s ls;fgnfO{ sfg"g adf]lhd s[lif sfo{sf nflu e"lddf kx'Fr, k/Dk/fut ¿kdf
k|of]u /cjnDag ul/Psf]:yfgLo aLp lahg /s[lif k|hfltsf]5gf}6 /;+/If0fsf]
xs x'g]5 .
-%_ g]kfndf cu|ufdL nf]stflGqs kl/jt{gsf]] nflu ePsf ;a} hgcfGbf]ng, ;z:q
;+3if{ /qmflGtsf qmddf hLjg pT;u{ ug]{zxLbsf kl/jf/, a]kQf kfl/Psf JolQmsf
kl/jf/, nf]s
 tGqsf of]4  f åGåkLl8t /lj:yflkt, ckf+utf ePsf JolQm, 3fOt]
tyf kLl8tnfO{ Gofo Pj+ plrt ;Ddfg ;lxt lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L, cfjf; /
;fdflhs ;'/I ffdf sfg"g adf]lhd k|fyldstfsf ;fy cj;/kfpg]xs x'g]5 .

^
d'n'sL ck/fw ;+lxtf,
@)&$

efu @
kl/R5]b !)M e]befj tyf cGo ckdfghGo Jojxf/
;DaGwL s;"/
!^)= e]befjk"0f{ Jojxf/ ug{ gx'g]
-!_ sfg"gdf cGoyf Joj:yf ePsf]df afx]s  sfg"g adf]lhd clwsf/k|of]u ug]{
clwsf/Ln]To:tf]clwsf/jf ;fdfGo sfg"gsf]k|of]u ubf{ pTklQ, wd{, j0f{, hft,
hflt, lnË, zf/Ll/s cj:yf, ckfËtf, :jf:Yo l:ylt, j}jflxs l:ylt, uef{j:yf,
cfly{s cj:yf, efiff jf If]q , j}r fl/s cf:yf jf o:t}cGo s'g}cfwf/df s'g}klg
gful/sdfly hfgLhfgL e]b efjk"0f{ Jojxf/ug{ x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b jf tL;
xhf/?k}o fF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
!^!= e]befj u/L a:t' jf ;]jf vl/b laqmL jf ljt/0f ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s'g}a:t' jf ;]jfsf]vl/b jf laqmL ljt/0f ubf{ u/fpFbf s'g}vf; hft, hflt
jf ;Dk|bfosf]JolQmaf6 dfq jf To:tf JolQmnfO{ dfq vl/b jf laqmL ljt/0f ug]{
jf s'g}vf; hft, hflt jf ;Dk|bfosf JolQmnfO{ pknAw gu/fpg]jf laqmL ljt/0f
gug]{sfo{ ug{ x'Fb}g  .
t/cfly{s, ;fdflhs jf z}lIfs b[li6n]lk5l8Psf]ju{sf]lxt ;+/If0f jf ljsf;sf
nflu sfg"g adf]lhd clwsf/k|fKt clwsf/Lsf]:jLs[lt lnO{ s'g}vf; j:t' jf
;]j f s'g}vf; hft, hflt jf ;Dk|bfosf JolQmnfO{ dfq pknJw u/fPsf]df jf laqmL
ljt/0f u/]sf]df o; bkmf adf]lhd s;"/ u/]sf] dflgg] 5}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ Ps jif{;Dd s}b jf bz xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .

&
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

!^@= hjh{:tL sfddf nufpg gx'g]


-!_ s;}n]s;}nfO{ lghsf]OR5f la?4 sfddf nufpg x'Fb}g .
t/;fj{hlgs sfdsf]nflu sfg"g adf]lhd >ddf nufpg o; bkmfn]afwf k'¥ofPsf]
dflgg] 5}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ tLg dlxgf;Dd s}b jf kfFr
xhf/?k}ofF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
!^#= bf; agfpg gx'g]
-!_ s;}n]s'g}JolQmnfO{ bf; jf sdf/f, sdf/L agfpg, To:tf]]x}l;otdf /fVg, sfddf
nufpg jf ;f];/xsf]cGo s'g}klg Jojxf/ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ kfFrb]lv bz jif{;Dd s}b /
krf; xhf/b]lv Ps nfv ?k}o fFF;Dd hl/afgf x'g]5 .
!^$= aGws agfpg jf afFwf /fVg gx'g]
-!_ s;}n]s'g}JolQmnfO{ s'g}klg k|sf/sf]k|ltkmn afkt sd}of /fVg jf aGws agfpg
jf afFwf /fVg jf afFwfsf]x}l;otdf sfddf nufpg jf ;f];/xsf]cGo s'g}klg
k|sf/sf]Jojxf/ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]l hdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ tLg jif{b]l v ;ft jif{;Dd s}b
/tL; xhf/?k}ofFFb]lv Ps nfv ?k}ofFF;Dd hl/afgf x'g]5 .
!^%= ;fdflhs /Llt l:yltdf vnn kfg{ gx'g]
-!_ s;}n]s;}s  f];fdflhs /Llt l:yltdf vnn kg]{jf vnn x'g]u/L em'SofO{ jf
hah{:tL u/L s'g}sfd ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf]k|of]hgsf]nflu hftLo e]b efj x'g]/Lltl:yltnfO{ ;fdflhs
/Lltl:ylt dflgg] 5}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ Ps jif{;Dd s}b jf bz xhf/?k}ofF;Dd
hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
!^^= hfltkfltsf]cfwf/df 5'jf5't jf cGo e]befjk"0f{ Jojxf/ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s;}nfO{ k|yf, k/Dk/f, wd{, ;+:s [lt, l/ltl/jfh, hft, hflt, ;d'bfo, k]z
 f,
Joj;fo, zf/Ll/s cj:yf jf ;fdflhs ;Dk|bfosf]pTkltsf]cfwf/df 5'jf5't jf
cGo s'g}lsl;dsf]e]befj ug{ jf ;fj{hlgs :yndf pkl:yt x'g jf s'g};fj{hlgs
k|s[ltsf wfld{s :yndf k|j]z ug{ /f]Sg jf ;fj{hlgs k|of]udf /x]sf] kfgL, kw]/f]
k|of]u ug{ al~rt ug{ jf cGo s'g}lghL jf ;fj{hlgs pkof]u jf ;'ljwfsf s'/fsf]
k|of]u ug{af6 al~rt ug{ x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b jf tL;
xhf/ ?k}ofF;Dd hl/afgf jf b'j} ;hfo x'g]5 / /fi6«;]jsn] o; bkmfdf n]lvPsf]
s;"/u/]d f yk tLg dlxgf;Dd s}b ;hfo x'g]5 .

*
!^&= oftgf lbg gx'g]

d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$


-!_ k|rlnt sfg"g adf]lhd s;"/sf]cg';Gwfg ug]{, cleof]hg ug]{, sfg"gsf]sfof{Gjog
ug]{jf sfg"g adf]lhd lgoGq0f, lx/f;t jf y'gfdf /fVg]clwsf/k|fKt clwsf/Ln]
s;}nfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s oftgf lbg jf lbg nufpg jf qm'/, lgd{d, cdfgjLo
jf ckdfghgs Jojxf/ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf] k|of]hgsf nflu kqmfp k/]sf], lgoGq0fdf /x]sf], lx/f;t,
y'gf, s}b jf gh/aGb jf cfkm\gf];'/Iffdf /x]sf]s'g}JolQm jf To:tf]JolQmsf]
sf/0fn]cGo s'g}JolQmnfO{ b]x fosf]p2]Zon]hfgLhfgL zf/Ll/s jf dfgl;s kL8f
jf si6 k'¥ofPdf jf lgd{d, cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/jf ;hfo lbPdf
To:tf]JolQm pk/oftgf lbPsf]jf qm'/, lgd{d, cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/
u/]sf] dflgg]5M–
-s_ s'g} ljifodf hfgsf/L xfl;n ug]{],
-v_ s'g} s;"/df ;flat u/fpg],
-u_ s'g}sfo{sf]nflu b08 lbg],
-3_ hf]/h'n'd jf qf; b]v  fpg], jf
-ª_ sfg"g ljk/Ltsf cGo s'g}sfo{ ug]{ .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ s;"/sf]uDeL/tf x]/ L kfFr jif{;Dd s}b
jf krf; xhf/?k}o fFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug{ cfb]z  lbg]JolQm jf o; bkmf adf]lhdsf]s;"/
ug{ ;xof]u ug]{dltof/nfO{ d'Vo s;"/bf/;/x ;hfo x'g]5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd s;"/ug]{s'g}JolQmn]cfkm"eGbf dflysf clwsf/Lsf]cfb]z
kfngf u/L To:tf] s;"/ u/]sf] eGg] bfjL lng kfpg] 5}g / lghn] To:tf] cfwf/df
To:tf]s;"/u/]afkt x'g];hfoaf6 pGd'lQm kfpg]5}g .
!^*= ckdfghgs jf cdfgjLo Jojxf/ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s;}nfO{ ckdfghgs jf cdfgjLo Jojxf/ug{ jf u/fpg' x'Fb}g .
-s_ af]S;f af]S;Lsf] cf/f]k nufpg],
-v_ af]S;f af]S;Lsf] cf/f]k nufO{ a;f]af; u/]sf] 7fFpaf6 lgsfnf ug]{,
-u_ ;fdflhs alxisf/ug]{, jf
-3_ cGo h'g;'s}sfd u/L qm'/, cdfgjLo jf ckdfghGo Jojxf/ug]{ .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ kfFr jif{;Dd s}b /krf; xhf/
?k}ofF;Dd hl/afgf x'g]5  .
-#_ dlxnfsf] /h:jnf jf ;'Ts]/Lsf] cj:yfdf 5fpk8Ldf /fVg jf To:t} cGo s'g}
lsl;dsf e]befj, 5'jf5't jf cdfgjLo Jojxf/ug{' jf u/fpg' x'Fb}g .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JoltmnfO{ tLg dlxgf;Dd s}b jf tLg xhf/
?k}ofF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .

(
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

-%_ /fi6«;]j sn]o; bkmfdf n]l vPsf]s;"/u/]df lghnfO{ yk tLg dlxgf;Dd s}b ;hfo
x'g]5  .
!^(= Ifltk"lt{ e/fO{ lbg' kg]{
o; kl/R5]b adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmaf6 kLl8t JolQmnfO{ k'u]s  f]Iflt jf kL8f afkt
dgfl;a Ifltk"lt{ e/fO{ lbg' kg]{5 .
!&)= xbDofb
-!_ bkmf !^# /!^$ cGtu{tsf s;"/d f hlxn];'s}ph'/nfUg]5 .
-@_ bkmf !^& cGtu{tsf]s;"/d f To:tf]s;"/ePsf]jf ;DalGwt JolQm kqmfp, lgoGq0f,
lx/f;t, y'gf, s}b jf gh/aGbaf6 d'Qm ePsf]ldltn]/o; kl/R5]b cGtu{tsf cGo
s;"/df s;"/eP u/]sf]yfxf kfPsf]ldltn]5 dlxgf gf3]kl5 ph'/nfUg]5}g .

efu @
kl/R5]b !!M ljjfx;DaGwL s;"/
!&!= d~h'/L ljgf ljjfx ug{ gx'g]
-!_ ljjfx ug]{JolQmx¿sf]d~h'/L ljgf s;}n]s;}nfO{ ljjfx ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd d~h'/L ljgf ePsf]ljjfx ab/x'g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{{ b'O{ jif{;Dd s}b /aL; xhf/?k}ofF;Dd
hl/afgf x'g]5  .
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf]k|of]hgsf nflu bkmf !&# adf]lhd ljjfx ug{ k"/f x'g' kg]{
pd]/ k"/f gePsf] JolQmn] lbPsf] d~h'/LnfO{ d~h'/L dflgg] 5}g  .
!&@= xf8gftfdf ljjfx ug{ gx'g]
-!_ s;}n] k/Dk/f cg';f/ rnL cfPsf] cj:yfdf afx]s xf8gftf s/0fLdf ;hfo x'g]
gftfdf ljjfx ug{ jf u/fpg x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]ljjfx yfxf gkfO{ ePsf]/x]5 eg]To:tf]ljjfx ab/x'g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]ljjfx hfgLhfgL ePsf]/x]5 eg]To:tf]ljjfx ug]{nfO{
xf8gftf s/0fLsf]s;"/d f x'g];hfo /u/fpg]nfO{ tLg dlxgf;Dd s}b jf tLg xhf/
?k}ofF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 /To:tf]ljjfx :jtM jb/x'g]5 .
!&#= afn ljjfx ug{ gx'g]
-!_ ljjfx ug]{JolQmsf]pd]/ aL; jif{ gk'uL s;}n  ]ljjfx ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ ljk/Lt ePsf]ljjfx :jtM ab/x'g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b /tL; xhf/?k}ofF;Dd
hl/afgf x'g]5  .

!)
!&$= ljjfxdf n]gb]g ug{ gx'g]

d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$


-!_ cfkm\gf] k/Dk/fb]lv rnL cfPsf] ;fdfGo pkxf/, e]6L, blIf0ff jf z/L/df nufPsf]
Ps;/f]uxgf afx]s  ljjfx ug]{b'nxf jf b'nxLsf tkm{af6 s'g}lsl;dsf]rn,
crn, bfOhf]jf s'g};DklQ dfu u/L jf n]gb]g zt{ /fvL ljjfx ug{ jf u/fpg
x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b jf tL; xhf/?k}o fFF;Dd
hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5  .
-#_ s;}n]ljjfx u/L ;s]kl5 pkbkmf -!_ adf]lhdsf]rn, crn ;DklQ jf bfOhf]
dfu ug{ jf To:tf]rn, crn ;DklQ jf bfOhf]glbPsf]sf/0fn]b'nxL jf lghsf
gft]bf/nfO{ s'g}lsl;dn]x}/fg kfg{, ;tfpg jf s'g}cdfgjLo jf ckdfghGo
Jojxf/ug{ x'Fb}g  .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ kfFr jif{;Dd s}b jf krf; xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
-%_ pkbkmf -!_ jf -#_ adf]lhd s'g};DklQ lnPsf]df To:tf];DklQ ;DalGwt
JolQmnfO{ lkmtf{ lbg' kg]{5 .
!&%= jx'ljjfx ug{ gx'g]
-!_ ljjflxt k'?ifn]j}jflxs ;DaGw sfod /x]sf]cj:yfdf csf]{ljjfx ug{' x'Fb}g .
-@_ s'g}k'?if ljjflxt xf]eGg]hfgLhfgL To:tf]k'?if;Fu s'g}dlxnfn]ljjfx ug{' x'Fb}g .
-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg klt kTgLn]sfg"g adf]lhd
c+zj08f u/L leGg ePdf k'?if jf dlxnfn]k'gM ljjfx ug{ ;Sg]5 .
-$_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ Ps jif{b]lv kfFr
jif{;Dd s}b /bz xhf/?k}ofFb]lv krf; xhf/?k}ofF;Dd hl/afgf x'g]5 .
-%_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]ljjfx :jtM ab/x'g]5 .
-^_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg of];+lxtf nfu" x'g'cl3 tTsfn
k|rlnt sfg"g adf]lhd ePsf]ljjfxsf]xsdf o; bkmfdf n]lvPsf]s'g}s'/fn]
c;/ kf/]sf] dflgg] 5}g  .
!&^= xbDofb
o; kl/R5]b cGtu{tsf]s;"/df s;"/eP u/]sf]s'/f yfxf kfPsf]ldltn]tLg dlxgf gf3]k l5
ph'/ nfUg] 5}g  .

efu @
kl/R5]b !#M ue{ ;+/If0f lj?4sf] s;"/
!**= ue{ktg ug{ gx'g]
-!_ bkmf !*( sf]cj:yfdf afx]s
 s;}n]ue{ktg ug{ jf ue{ktg u/fpg]lgotn]jf ue{
ktg x'g ;S5 eGg]hfgLhfgL jf ljZjf; ug{' kg]{s'g}sfd u/L ue{ktg u/fpg' x'Fb}g .
!!
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

-@_ s;}n]ue{jtL dlxnfnfO{ s/sfk u/L jf wDsL lbO{ jf nnfO{ kmsfO{ jf k|nf]egdf
kf/L ue{ktg u/fpg x'Fb}g  .
-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ b]x fo adf]lhdsf]
;hfo x'g]5M–
-s_ afx| xKtf;Ddsf]ue{ eP Ps jif{;Dd s}b /bz xhf/?k}o fFF;Dd hl/afgf,
-v_ afx| xKtfeGbf a9L kRrL; xKtf;Ddsf]ue{ eP tLg jif{;Dd s}b /tL;
xhf/ ?k}ofFF;Dd hl/afgf,
-u_ kRrL; xKtfeGbf a9Lsf]ue{ eP kfFr jif{;Dd s}b /krf; xhf/?k}ofFF;Dd
hl/afgf  .
-$_ ue{ktg ug]{sfd ubf{ tTsfn ue{ktg geO{ aRrf lhpFbf]hGdL To:tf]sfdsf]
kl/0ffd :j?k hlGdPsf]aRrf tTsfn d/]df o; bkmfsf]k|of]hgsf nflu ue{ktg
u/fPsf] dflgg] 5  .
-%_ s;}n]s'g}ue{jtL dlxnfsf]Hofg lng]pBf]u ubf{ To:tL dlxnf gd/L lghsf]
ue{df /x]sf]kRrL; xKtf jf kRrL; xKtfeGbf a9L cjlwsf]ue{ ktg x'g uPdf
;f]sfd ug]{s;"/bf/nfO{ o; ;+lxtf jf cGo sfg"g adf]lhdsf];hfodf yk kfFr
jif{;Dd s}b x'g]5  .
-^_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg s;}n  ]s'g}ue{jtL dlxnf la?4
s'g}l/; OjLn]s'g}sfd ubf{ ue{ktg x'g uPdf ue{ktg ug]{lgotn]To:tf]sfd
u/]sf] /x]g5 eg] klg b]xfo adf]lhdsf] ;hfo x'g]5M–
-s_ afx| xKtf;Ddsf]ue{ eP Ps jif{;Dd s}b,
-v_ afx| xKtfeGbf a9L kRrL; xKtf;Ddsf]ue{ eP tLg jif{;Dd s}b,
-u_ kRrL; xKtfeGbf a9Lsf]ue{ eP kfFr jif{;Dd s}b .
-&_ s;}n] ue{ktg u/fpg] p2]Zon] ue{df /x]sf] E?0fsf] lnË klxrfg x'g] s'g} sfd ug{
jf u/fpg /To;/L lnË klxrfg ePkl5 ue{ktg ug{ jf u/fpg' x'Fb}g .
-*_ pkbkmf -&_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ b]xfo adf]lhdsf];hfo x'g]5M–
-s_ ue{ktg u/fpg] p2]Zon] ue{df /x]sf] E?0fsf] lnË klxrfg ug]{ jf u/fpg]nfO{
tLg dlxgfb]lv 5 dlxgf;Dd s}b, /
-v_ lnË klxrfg u/L ue{ktg ug]{jf u/fpg]nfO{ pkbkmf -#_ df n]lvPsf]
;hfodf yk Ps jif{;Dd s}b  .
!*(= ue{ ktg u/fpg ;Sg]
bkmf !** df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg :jf:YosdL{n]b]xfosf]cj:yfdf ue{ktg
u/fPsf]df o; ;+lxtf cGtu{tsf] s;"/ eP u/]sf] dflgg] 5}gM–
-s_ ue{jtL dlxnfsf] d~h'/Ln] afx| xKtf;Ddsf]] ue{ktg u/fPsf]df,
-v_ ue{ktg gu/fPdf ue{jtL dlxnfsf]Hofgdf vt/f k'Ug ;S5 jf lghsf]zf/Ll/s
jf dfgl;s :jf:Yo v/fa x'g ;S5 jf ljsnfË aRrf hGdG5 egL Ohfht k|fKt
lrlsT;ssf] /fo eO{ To:tL dlxnfsf] d~h'/Ln] ue{ktg u/fPsf]df,

!@
-u_ hjh{:tL s/0fL jf xf8gftf s/0fLaf6 /xg uPsf]c7f/xKtf;Ddsf]ue{ ue{jtL

d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$


dlxnfsf] d~h'/Ln] ue{ktg u/fPsf]df,
-3_ /f]u k|lt/f]w s Ifdtf pGd'lQm ug]{lhjf0f' -Pr=cfO{=eL=_ jf To:t}k|s[ltsf]cGo
lgsf] gx'g] /f]u z/L/df ePsL dlxnfsf]] d~h'/Ln] ue{ktg u/fPsf]df  .
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf]k|of]hgsf]nflu æ:jf:YosdL{Æ eGgfn]lgwfl{|t of]Uotf k'uL
ue{ktg u/fpg Ohfht k|fKt u/]s  f]lrlsT;s jf :jf:YosdL{ ;Demg' k5{ .
!()= xbDofb
o; kl/R5]b cGtu{tsf]s;"/df To:tf]s;"/ePsf]s'/f yfxf kfPsf]ldltn]5 dlxgf
gf3]kl5 ph'/ nfUg] 5}g  .

efu @
kl/R5]b !$M s'6lk6 jf cËeË ;DaGwL s;"/
!(!= s'6lk6 ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s;}nfO{ s'6lk6 ug{ x'Fb}g  .
-@_ s;}n] s;}nfO{ b]xfosf] s'g} sfo{ u/]df lghn] s'6lk6 u/]sf] dflgg]5M–
-s_ s'g} lsl;dsf] zf/Ll/s kL8f k'¥of{Pdf,
-v_ s'g}sfd u/L bkmf !)$ /!)% df plNnlvt /f]u afx]ssf]cGo s'g}/f]u
;f/]df,
-u_ cGo s'g}sfo{ u/L czQm agfPdf .
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf]k|of]hgsf]nflu æczQmÆ eGgfn]z/L/sf]s'g}cË ;fdfGo
?kdf sfd ug{ g;Sg]u/L czQm ePsf]cj:yf ;Demg' k5{ /;f]zAbn]dfgl;s
czQmtfnfO{ ;d]t hgfpF5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b jf tL;
xhf/?k}o fFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
!(@= cËeË ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s;}sf]cËeË ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
-@_ s;}n]s;}nfO{ hfgLhfgL s'6lk6 ubf{ b]xfo adf]lhdsf]kl/0ffd ePdf cËeËsf]
s;"/ u/]sf]] dflgg]5M–
-s_ cfFvfsf]x]g]{zlQm xLg u/L jf cfFvf kmf]/L b[li6ljxLg agfOlbPdf,
-v_ gfssf];'F£g]zlQm gfz ul/lbPdf,
-u_ sfgsf];'Gg]zlQm gfz ul/lbPdf,
-3_ lha|f]sf] af]Ng] zlQm gfz ul/lbPdf,
-ª_ dlxnfsf]:tg sfl6lbPdf,
-r_ dlxnfnfO{ afFemf]kg jf k'?ifnfO{ k'?ifTjxLg agfPdf,

!#
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

-5_ d]?b08, 8F8fNg'', xft v'§f jf To:tf cËsf]hf]gL{ efFrL, kmf]/L, km'sfnL
a]sDdf kfl/lbPdf,
-h_ s'6lk6sf]sf/0faf6 cfkm\gf]k]zfsf]sfd ug{ g;Sg]u/L c;Ifd agfOlbPdf .
-#_ s'6lk6af6 tTsfn cËeË geP tfklg ;f]x L sfdsf]kl/0ffd :j?k kl5 pkbkmf
-@_ adf]lhdsf]kl/0ffd lg:s]df klg cËeË ePsf]dflgg]5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ bz jif{;Dd s}b /Ps nfv ?k}ofF;Dd
hl/afgf x'g]5  .
-%_ pkbkmf -$_ df h'g;'s}s'/f n]l vPsf]eP tfklg Pp6}lsl;dsf]sfd lbg]Pp6feGbf
a9L cË x'g]d f To;dWo]Pp6f cËdfq a]sDdf kf/L lbPsf]eP ;f]pkbkmfdf
n]lvPsf];hfosf]cfwf ;hfo x'g]5 /cËeË ePsf]vt lgsf]eO{ sfdnfUg]
ePdf tLgjif{;Dd s}b /tL; xhf/?k}ofF;Dd hl/afgf x'g]5 .
!(#= t]hfa jf cGo /f;folgs, h}ljs jf ljiffn' kbfy{ k|of]u u/L s'?k kfg{ gx'g]
-!_ s;}n]s;}nfO{ t]h  fa jf o:t}k|sf/sf cGo /f;folgs, h}ljs jf ljiffn' kbfy{
k|of]u u/L jf 5ls{O{ jf To:tf]kbfy{n]kf]nL, 8fdL, bnL, 3;L lhpdf kL8f u/fpg]jf
cg'xf/jf z/L/sf]s'g}cË s'?k kfg]{sfd ug{' jf u/fpg' x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] s;"/ ug]{ JolQmnfO{ s;"/sf] k|s[lt x]/L cg'xf/ s'?k kf/]df
kfFr jif{b]lv cf7 jif{;Dd s}b /Ps nfv ?k}ofFb]lv kfFr nfv ?k}o fF;Dd hl/afgf
/z/L/sf]cGo cË s'?k kf/]df jf z/L/df kL8f k'¥ofPdf tLg jif{b]lv kfFr jif{;Dd
s}b /krf; xhf/?k}o fFb]lv tLg nfv ?k}ofF;Dd hl/afgf x'g]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd hl/afgf afkt k|fKt k"/}/sd kLl8tnfO{ Ifltk"lt{ afkt lbg'
kg]{5  .
!($= uDeL/pQ]hgf jf /L;sf]cfj]zaf6 s'6lk6 jf cËeË ePsf]df ;hfo
-!_ bkmf !(! jf !(@ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg b]x fosf]cj:yfdf s'6lk6
ug]{JolQmnfO{ s'6lk6 u/L cËeË u/]sf]/x]5 eg]b'O{ jif{;Dd s}b jf aL; xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo /cGo s'g}lsl;dn]rf]6 k'¥ofPsf]/x]5 eg]Ps
jif{;Dd s}b jf bz xhf/?k}o fFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5M–
-s_ s;}n] tTsfn uDeL/ pQ]hgf lbnfpg] s'g} sfd u/]af6 s;"/bf/n]
cfTd;+oDsf]zlQm u'dfO{ To:tf]pQ]hgf lbnfpg]JolQmnfO{ jf e|dj; c?
s;}nfO{ s'6lk6 u/]df jf ;+of]ujz c? s;}nfO{ rf]6 k'Ug uPsf]df .
t/ b]xfosf] cj:yfdf of] v08 nfu" x'g] 5}gM–
-!_ s;}n] sfg"gsf] kfng ubf{, lghL /Iffsf] clwsf/sf] k|of]u ubf{, s'g}
/fi6«;]j sn]cfKmgf]kbLo st{Josf]kfng ubf{ jf kfng ug{ nfu]sf]
s'g}sfdaf6 pQ]lht x'g uO{ s'6lk6 u/]sf]df,
-@_ s;}nfO{ s'g} Iflt k'¥ofpg] lgotn] s;"/bf/ :jo+n] s;}nfO{ pQ]lht
u/fPsf] / To;/L pQ]lht eO{ To:tf] JolQmn] u/]sf] sfdaf6 s;"/bf/
cfkm}FpQ]hgfdf k/L s'6lk6 u/L rf]6 k'¥ofPsf]df .
!$
-v_ lghL /Iffsf]nflu cfjZos kg]{aneGbf a9L an k|of]u u/L s;}nfO{ Iflt

d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$


k'¥ofPsf]df,
-u_ PsfPs p7]sf] emu8fsf] /L;sf] cfj]zdf tTsfn s;}nfO{ rf]6 k'¥ofPsf]df  .
t/o; v08 adf]lhdsf]sfd ubf{ s;"/bf/n]cg'lrt nfe xfl;n u/]sf]jf
qm''/jf c:jefljs tj/af6 sfd u/]sf]x'g' x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ sf]v08 -v_ /-u_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg OjL lnP/jf
;f]r ljrf/ u/]/ s'6lk6 jf cËeË u/]sf]df ;f] v08x¿df n]lvPsf] Joj:yf nfu"
x'g] 5}g  .
!(%= nfk/jfxLk"0f{ sfd u/L jf x]nrqm\ofFO{ u/L s'6lk6 ug{ jf cËeË jf cGo
rf]6 k'¥ofpg gx'g]
-!_ s;}n]nfk/jfxLk"0f{ sfd u/L jf x]n  rSo|fOF u/L s;}nfO{ s'6lk6 ug{, cËeË ug{ jf
cGo rf]6 k'of{pg x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ b]xfo adf]lhdsf];hfo x'g]5M—
-s_ nfk/jfxLk"0f{ sfd u/L cËeË ePsf]df b'O{ jif{;Dd s}b jf aL; xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo /cGo lsl;dsf]rf]6 k'u]sf]/x]5 eg]Ps
jif{;Dd s}b jf bz xhf/?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo,
-v_ x]nrSo|fOF u/L To:tf] s;"/ u/]sf] /x]5 eg] 5 dlxgf;Dd s}b jf kfFr xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo .
!(^= cfk/flws an k|of]u ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s;}pk/cfk/flws an k|of]u ug{ x'Fb}g .
-@_ s;}n] s;}nfO{ b]xfo adf]lhdsf] sfo{ u/]df lghn] cfk/flws an k|of]u u/]sf]
dflgg]5M—
-s_ s'g}s;"/ug]{lgotn]s'g}JolQm pk/s'g}lsl;dsf]an k|of]u u/]df,
-v_ s'g}JolQm jf lghsf]kl/jf/jf ;DklQnfO{ Iflt k'of{pg]8/, qf; pTkGg
u/fpg]jf lem‰ofpg]lgotn]jf To:tf]x'g ;S5 eGg]hfgLhfgL lgh pk/an
k|of]u u/]df,
-u_ s;}nfO{ cfkm" pk/an k|of]u x'g nfu]sf]eGg]ql;t kf/]df jf wDsL lbPdf
jf hf]/h'n'd u/]df jf c? s'g}lsl;dn]To;sf]pBf]u u/]df .
-#_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg ;DalGwt ljifosf]lzIf0f,
k|lzIf0f jf tflnd lbFbf, s'g}lsl;dsf]clego ubf{, pkrf/ubf{ jf enfO{ x'g]
lsl;dn] s;}sf] d~h'/L lnO{ s'g} an k|of]u u/]sf]df jf s'g} lsl;dsf] v]n x'Fbf
:jefljs k|s[ltsf] an k|of]u u/]sf]df cfk/flws an k|of]u u/]sf] dflgg] 5}g  .
t/s;}nfO{ Iflt k'of{pg]ablgotn]an k|of]u u/]sf]df o; pkbkmfsf]Joj:yf nfu"
x'g] 5}g  .

!%
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

-$_ cfk/flws an k|of]u ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ xltof/lnO{ u/]sf]eP tLg jif{;Dd


s}b jf tL; xhf/?k}ofF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo /xltof/glnO{ u/]sf]eP Ps
jif{;Dd s}b jf bz xhf/?k}o fFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
!(&= s;"/ ug]{ lgotn] j]xf]; kfg{ gx'g]
-!_ s;}n] s'g} s;"/ ug{ ;lhnf] kfg]{ lgotn] c?nfO{ j]xf]; t'Nofpg], n7\ofpg] jf
c:j:y kfg]{ kbfy{ v'jfpg jf cGo s'g} k|sf/n] ;]jg u/fpg jf s'g} k|sf/n] j]xf];
u/fpg x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ Ps jif{;Dd s}b /bz xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf x'g]5  .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sfd u/L To:tf] s;"/ eO;s]sf] /x]5 eg] To:tf]] s;"/ afkt
x'g];hfodf o; bkmf adf]lhdsf];hfo yk x'g]5 .
!(*= Ifltk"lt{
o; kl/R5]bdf plNnlvt s;"/af6 s;}s  f]hLp jf Hofgdf rf]6k6s jf xflg, gf]S;fgL
ePsf]/x]5 eg]s;"/bf/af6 kLl8t JolQmnfO{ dgfl;a Ifltk"lt{ e/fO{ lbg' kg]{5 .
!((= xbDofb
bkmf !(^ cGtu{tsf]s;"/df To:tf]s;"/eP u/]sf]ldltn]tLg dlxgf gf3]kl5, bkmf !(&
cGtu{tsf] s;"/df To:tf] JolQmsf] xf]; cfPsf] ldltn] 5 dlxgf gf3]kl5 / o; kl/R5]b
cGtu{tsf]cGo s;"/df To:tf]s;"/ePsf]ldltn]Ps jif{ gf3]kl5 ph'/nfUg]5}g .

efu @
kl/R5]b !&M ckx/0f jf z/L/ aGws ;DaGwL s;"/
@!!= ckx/0f ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s'g}JolQmnfO{ ckx/0f ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ sf] k|of]hgsf] nflu s;}n] b]xfosf] s'g} sfd u/]df lghn] ckx/0f
u/]sf] dflgg]5M–
-s_ s'g}JolQmnfO{ an k|of]u u/L jf ;f]k|of]u ug]{wDsL lbO{, 5nsk6 u/L jf
8/qf;df kf/L, hf]/h'n'd u/L, xftxltof/b]vfO{ jf gb]v
 fO{ jf em'Sofgdf
kf/L jf gzfn' kbfy{ jf dfbs kbfy{ ;]j g u/fO{ jf s'g}JolQm ofqf u/L
/x]sf] ;jf/L ;fwg s'g} lsl;dn] sAhf jf lgoGq0fdf lnO{ jf To; pk/ s'g}
lsl;dn]lgoGq0f u/L lghnfO{ s'g}7fpFdf nu]df jf hfg afWo u/fPdf jf,
-v_ s'g}JolQmnfO{ lghsf]d~h'/L ljgf jf afnaflnsf jf zf/Ll/s czQmtfsf]
sf/0fn] c?sf] cf>odf a;]sf] jf dfgl;s c:j:ytfsf] sf/0fn] xf];
7]ufgdf g/x]sf]JolQmnfO{ lghsf]afa' cfdf jf ;+/Ifssf]d~h'/L ljgf jf
em'Sofgdf kf/L hjh{:tL s'g}7fpFdf nu]df .
!^
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$
@!@= z/L/aGws lng gx'g]
-!_ s;}n] s;}sf] z/L/ aGws lng x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ sf]k|of]hgsf]nflu s;}n]s'g}JolQmnfO{ lghsf]d~h'/L ljgf jf
afnaflnsf /xf]; 7]ufg gePsf]JolQm eP lghsf]cfdf afa' jf ;+/Ifssf]d~h'/L
ljgf an k|of]u u/L jf ;f]s f]wDsL lbO{, 8/qf; b]v
 fO{, hf]/h'n'd u/L, xftxltof/
b]v
 fO{ jf gb]vfO{ 5nsk6 u/L, em'Sofgdf kf/L, gzfn' jf dfbs kbfy{ ;]jg u/fO{,
oftfoftsf];fwg jf /x]a;]s  f]7fpF sAhf u/L jf lgoGq0fdf lnO{ y'gfdf jf
lgoGq0fdf /fv]df z/L/ aGws lnPsf] dflgg]5  .
-#_ pkbkmf -@_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg dfgl;s ?kdf c:j:y JolQmnfO{
lghsf]afa', cfdf jf ;+/I fssf]d~h'/L lnO{ c;n lgotaf6 ;DalGwt JolQmsf]
lxtsf]nflu pkrf/ug]{qmddf jf cGo s'g}k|of]h  gsf nflu s;}sf]lgu/fgL jf
lgoGq0fdf /flvPsf]df z/L/ aGws lnPsf] dflgg] 5}g  .
@!#= ckx/0f jf z/L/aGws lnPdf x'g];hfo
s;}n]Hofg lng], s'6lk6 u/L rf]6 k'¥ofpg], hjh{:tL s/0fL jf ck|fs[lts d}y'g ug]{,
dflg; laqmL ug]{jf bf; agfpg]jf OR5f la?4 hjh{:tL sfddf nufpg], j]Zofj[lQdf
nufpg], oftgf lbg], s'g}sfd ug{ jf u/fpg afWo u/fpg], d'lQm /sd lng]jf k|rlnt sfg"g
adf]lhd s;"/x'g]cGo s'g}sfd ug{ nufpg]p2]Zon]bkmf @!! jf @!@ adf]lhdsf]sfd
u/]jf u/fPsf]eP ;ft jif{b]lv bz jif{;Dd s}b /;Q/L xhf/b]lv Ps nfv ?k}o fF;Dd
hl/afgf /To; afx]s cGo p2]Zon]u/]jf u/fPsf]eP tLg jif{b]lv kfFr jif{;Dd s}b /tL;
xhf/b]lv krf; xhf/?k}ofFF ;Dd hl/afgf x'g]5 .
@!$= yk ;hfo x'g]
-!_ bkmf @!! adf]lhd ckx/0f u/L bkmf @!@ adf]lhd z/L/aGws lng]JolQmnfO{ bz
jif{b]lv kGw| jif{;Dd s}b /Ps nfvb]lv Ps nfv krf; xhf/?k}ofF+;Dd hl/afgf
x'g]5  .
-@_ s;}n]ckx/0f u/L jf z/L/aGws lnO{ o; ;+lxtf jf sfg"g adf]lhd s;"/dflgg]
cGo s'g}sfd u/]sf]/x]5 eg]lghnfO{ To:tf]s;"/afktsf];hfodf pkbkmf -!_
adf]lhdsf];hfo yk x'g]5  .
-#_ bkmf @!! / @!@ sf] s;"/ ;Ël7t ?kdf u/] u/fPsf] /x]5 eg] To:tf] u/fpg] JolQmnfO{
yk b'O{ jif{ s}b ;hfo x'g]5  .
@!%= b'?T;fxg lbg]jf cfb]z  lbg]jf pBf]u  ug]{jf if8oGq ug]{JolQm jf dltof/nfO{
;hfo x'g]
-!_ o; kl/R5]bdf n]lvPsf]s;"/ug{ b'?T;fxg lbg]jf cfb]z lbg]JolQmnfO{ d'Vo
s;"/bf/nfO{ eP ;/x ;hfo x'g]5  .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg ;f]s'/fsf]pBf]u jf if8\oGq ug]{jf
dltof/ x'g] JolQmnfO{ ;f]s;"/df x'g];hfosf]cfwf ;hfo x'g]5 .
!&
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

@!^= cfTd;dk{0f u/]df ;hfo sd x'g]


o; kl/R5]b cGtu{tsf]s;"/ug]{JolQmn]s;"/ubf{ ub}{sf]avt ;'/IffsdL{ ;dIf
cfTd;dk{0f u/]df jf cGo s;"/b f/jf ;f]s;"/ug]{lu/f]xsf ;b:onfO{ kqmfp ug{ ;xof]u
k'¥ofPdf cj:yf x]/L cbfntn]lghnfO{ ;hfo sd ug{ ;Sg]5 .
@!&= Ifltk"lt{ e/fO{ lbg' kg]{]
-!_ o; kl/R5]b cGtu{tsf] s;"/ u/] jf u/fPsf] 7x/]df s;"/ ug]{ jf u/fpg] JolQmaf6
kLl8t JolQmnfO{ dgfl;a Ifltk"lt{ e/fO{ lbg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]Ifltk"lt{ kLl8t JolQm d/L ;s]s  f]eP lghsf]glhssf]
xsbf/nfO{ e/fO{ lbg' kg]{5 .
@!*= xbDofb
-!_ o; kl/R5]b cGtu{tsf s'g}s;"/u/L s;}sf]Hofg lnPsf]d f hlxn];'s}klg ph'/
ug{ ;lsg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ df n]lvP afx]s  o; kl/R5]b cGtu{tsf]s'g}s;"/eP u/]sf]ldltn]b'O{
jif{ /bkmf @!! /@!@ cGtu{tsf]s;"/ePsf]df ;DalGwt JolQm To:tf]s;"/af6
d'Qm ePsf] ldltn]5 dlxgf gf3]k l5 ph'/nfUg]5}g .

efu @
kl/R5]b !*M s/0fL ;DaGwL s;"/
@!(= hjh{:tL s/0fL ug{ gx'g]
-!_ s;}n]hjh{:t L s/0fL ug{ x'Fb}g  .
-@_ s;}n]s'g}dlxnfnfO{ lghsf]d~h'/L glnO{ s/0fL u/]df jf d~h'/L lnP/eP klg
c7f/ jif{eGbf sd pd]/sf] s'g} aflnsfnfO{ s/0fL u/]df lghn] To:tf] dlxnf jf
aflnsfnfO{ hjh{:tL s/0fL u/]sf] dflgg]5  .
:ki6Ls/0fM o; kl/R5]bsf] k|of]hgsf] nfluM
-s_ s/sfk, cg'lrt k|efj, 8/, qf;, em'Sofgdf kf/L jf ckx/0f u/L jf z/L/
aGws lnO{ lnPsf]d~h'/LnfO{ d~h'/L dflgg]5}g,
-v_ xf]; 7]ufgdf g/x]sf] cj:yfdf lnPsf] d~h'/LnfO{ d~h'/L dflgg] 5}g,
-u_ u'båf/jf d'vdf lnË k;fPdf, u'båf/, d'v jf of]g Ldf lnË s]xL dfq k;]sf]
ePdf, lnË afx]s  cGo s'g}j:t' of]gLdf k|j]z u/fPdf klg hjh{:tL s/0fL
u/]sf] dflgg]5  .
-#_ hjh{:tL s/0fL ug]{ JolQmnfO{ To;/L s/0fL ubf{sf] kl/l:ylt / dlxnfsf] pd]/ x]/L
b]xfo adf]lhd s}b x'g]5 M–
-s_ bz jif{eGbf sd pd]/sL aflnsf, k"0f{ czQm, ckfËtf ePsf jf ;Q/L
jif{eGbf a9L pd]/ sf dlxnf eP hGd s}b ,
-v_ bz jif{ jf bz jif{eGbf a9L rf}w jif{eGbf sd pd]/s  L aflnsf eP c7f/
jif{blv aL; jif{;Dd,

!*
-u_ rf}w jif{ jf rf}w jif{eGbf a9L ;f]x | jif{eGbf sd pd]/s  L aflnsf eP afx|

d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$


jif{b]lv rf}w jif{;Dd,
-3_ ;f]x | jif{ jf ;f]x| jif{eGbf a9L c7f/jif{eGbf sd pd]/s  L dlxnf eP bz
jif{b]lv afx| jif{;Dd,
-ª_ c7f/jif{ jf c7f/jif{eGbf a9L pd]/s  L dlxnf eP ;ft jif{b]lv bz
jif{;Dd .
-$_ pkbkmf -#_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg a}aflxs ;DaGw sfod /x]sf]
cj:yfdf kltn]kTgLnfO{ hj/h:tL s/0fL u/]df kfFr jif{ ;Dd s}b x'g]5 .
t/ b]xfosf] cj:yfnfO{ j}jflxs ;DaGw sfod /x]sf] dflgg] 5}gM–
-s_ klt;Fu dfgf]5'l§O{ c+z d'2f rn]sf],
-v_ klt;Fu c+z lnO{ 5'§}a;]sf],
-u_ klt;Fu ;DaGw ljR5]b d'2f rn]sf] .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf]cj:yfdf kLl8tsf]lgj]bg dfu adf]lhd cfjZos ePdf
cbfntn] kltsf] gfddf b]xfo adf]lhdsf] cfb]z hf/L ug{ ;Sg]5M–
-s_ kTgLnfO{ lgh a;L cfPsf]3/df g}a;f]af; ug{ lbg, kTgLnfO{ vfg nfpg
lbg, s'6lk6 gug{ tyf lzi6 /;Eo Jojxf/ug{ nufpg,
-v_ kTgLnfO{ cfjZos pkrf/u/fpg jf pkrf/sf nflu pko'Qm /sd lbg
nufpg,
-u_ b'j}nfO{ Ps}7fpFdf a;f]a f; ug{ pko'Qm x'g]gb]lvPdf kltnfO{ cnu a:g]
Joj:yf ug{ tyf To;/L cnu a:bf kTgLsf]e/0fkf]if0fsf]nflu cfjZos
Joj:yf ug{ nufpg,
-3_ kTgLnfO{ s'g}k|sf/n]b'Mv lbg]jf ;tfpg]sfo{ gug{ /kTgLsf]lxt /;'/Iffsf]
lgldQ cfjZos /pko'Qm s'/f ug{ u/fpg .
-^_ pkbkmf -#_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg cfkm"nfO{ dfgj/f]u k|lt/f]w s
Ifdtf pGd'lQm ug]{lhjf0f' -Pr=cfO{=eL=kf]lhl6e_ jf ;?jf of}g/f]u -;]S ;'cnL
6«fG;ld6]8 l8lhh_ ePsf] yfxf kfpFFbf kfpFFb} s;}n] hjh{:tL s/0fL u/]sf] /x]5 eg]
To:tf]s;"/b f/nfO{ pkbkmf -#_ df n]lvPsf];hfodf b]xfo adf]lhdsf]yk ;hfo
;d]t x'g]5M–
-s_ dfgj/f]u k|lt/f]ws Ifdtf pGd'lQm ug]{lhjf0f' -Pr=cfO{=eL= kf]lhl6e_
ePsf]yfxf kfpFbf kfpFb}hjh{:tL s/0fL ePsf]eP bkmf !)% adf]lhdsf]
;hfo,
-v_ cGo ;?jf of}g/f]u -;]S;'cnL 6«fG;ld6]8 l8lhh_ ePsf]yfxf kfpFbf
kfpFb}hjh{:t L s/0fL ePsf]eP tLg jif{;Dd s}b /tL; xhf/?k}o fF;Dd
hl/afgf  .
-&_ ;fd"lxs ?kdf hjh{:tL s/0fL u/]df jf 5 dlxgfeGbf a9Lsf]ue{jtL, czQm jf
ckfË jf zf/Ll/s jf dfgl;s ?kdf c:j:y dlxnfnfO{ jf xftxltof/b]vfO{
hjh{:tL s/0fL u/]df pkbkmf -#_ df n]lvPsf];hfodf yk kfFr jif{;Dd s}b
;hfo x'g]5 .

!(
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

t/k"0f{ czQm ckfËtf ePsL dlxnf ePdf pkbkmf -#_ sf]v08 -s_ adf]lhdsf]
;hfo x'g]5 .
-*_ s;}n] xf8gftfsL dlxnfnfO{ hjh{:tL s/0fL u/]sf]]df lghnfO{ xf8gftf s/0fLdf
;hfo x'g] /x]5 eg] o; kl/R5]b adf]lhdsf] ;hfodf xf8gftfsf] s/0fLdf x'g]
;hfo ;d]t yk x'g]5 .
@@)= xf8gftfdf s/0fL ug{ gx'g]
-!_ s;}n] cfkm\gf]hft jf s'ndf rnL cfPsf]rng, k/Dk/f jf dfGotf cg';f/ljjfx
ug{ gx'g]gftfsf]JolQm xf]eGg]hfgLhfgL To:tf]JolQm;Fu s/0fL lng' lbg' x'Fb}g .
-@_ b]xfosf gftfdf pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{nfO{ b]xfo adf]lhd ;hfo x'g]5M–
-s_ hGdfpg] cfdf 5f]/fsf] jf afa' 5f]/Lsf] s/0fL ePdf hGds}b,
-v_ ;f}t ]gL cfdf 5f]/ f jf afa' 5f]/ L, ;xf]b/lbbL efO jf bfh' alxgL, Ps}xfFufsf]
;;'/f a'xf/L, Ps}xfFufsf]afh]gfltgL jf kgfltgL, Ps}xfFufsf h]7 fh' /efO
a'xf/L jf b]j/efph"sf]s/0fL ePdf rf/jif{b]lv bz jif{;Dd s}b /rfnL;
xhf/ ?k}ofFb]lv Ps nfv ?k}ofF;Dd hl/afgf,
-u_ Ps}xfFufsf]tLg k':tf;Ddsf]aHo}, gflt jf kgflt, Ps}xfFufsf]7"nf]afa' jf
sfsf elthL, Ps}xfFufsf]elthf]7"nL cfdf jf sfsL, Ps}xfFufsf];;'/f]
elthL a'xf/L, ;fVo}dfdf ef~hL jf eflgh dfOh', cfdf tkm{sf 7"nL cfdf
jf ;fgL cfdf /5f]/f /cfkm\gL >LdtL tkm{sL ;f;" /HjfFOsf]s/0fL ePdf
tLg jif{b]lv 5 jif{;Dd s}b /tL; xhf/?k}o fFb]lv ;f7L xhf/?k}ofF;Dd
hl/afgf,
-3_ v08 -s_, -v_ jf -u_ df n]lvPb]lv afx]s cfKmgf]j+zsf ;ft k':tf;Ddsf
cGo gftfdf s/0fL ePdf xfFuf], gftf /k':t f ;d]t ljrf/u/L Ps jif{b]lv
tLg jif{;Dd s}b /bz xhf/?k}ofFb]lv tL; xhf/?k}ofF;Dd hl/afgf .
@@!= y'gfdf /x]sf]JolQm;Fu s/0fL ug{ gx'g]
-!_ s}b jf y'gfdf /x]sf]s'g}JolQm;Fu ;/sf/L sd{rf/Ln]s/0fL ug{ jf s/0fL ug{ c?
s;}nfO{ ;+of]u kf/L ldnfO{ lbO{ s/0fL u/fpg x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd s/0fL ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b ;hfo x'g]5 /
To:tf]s/0fL o; ;+lxtf jf cGo sfg"g cg';f/klg s;"/x'g]/x]5 eg];f]adf]lhdsf]
;hfodf o; bkmf adf]lhdsf];hfo yk x'g]5 .
@@@= cfˆgf];+/If0f jf ;'/Iffdf /x]sf]JolQm;Fu s/0fL ug{ gx'g]
-!_ s;}n] cfkm"n] ;+/If0f jf ;'/Iff lbPsf] jf cfkm\gf] x]/ljrf/df /x]sf] s'g} JolQm;Fu
s/0fL ug{ jf s/0fL ug{ c?nfO{ ;xof]u ug{ jf xf]; 7]u fgdf g/x]sf]jf zf/Ll/s jf
dfgl;s /f]u nfuL pkrf/ jf k'g:yf{kgf ug]{] s'g} ;+:yfdf /flvPsf] s'g} JolQm;Fu
To:tf] ;+:yfsf kbflwsf/L jf sd{rf/Ln] s/0fL ug{ x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b x'g]5 /To:tf]s/0fL
o; ;+lxtf jf cGo sfg"g cg';f/klg s;"/x'g]/x]5 eg];f]adf]lhd x'g];hfodf
o; bkmfsf];hfo yk x'g]5  .
@)
@@#= sfof{no jf k]zfut ;]j f k|fKt ug]{JolQm;Fu s/0fL ug{ gx'g]

d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$


-!_ ;/sf/L jf lghL sfof{nodf sfo{/t jf s'g}k]zfut ;]jf jf Jofj;flos sfdsf]
nflu ;Dks{df cfPsf]jf /x]sf]s'g}JolQm;Fu To:tf]sfof{nodf sfd ug]{sd{rf/L
jf To:tf];]j f pknAw u/fpg]JolQmn]sfof{nosf]sfd ubf{ jf To:tf];]jf pknAw
u/fpFbf jf u/fpg]:yfgdf s/0fL ug{ jf s/0fL ug{ c?nfO{ ;xof]u ug{ x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ rf/jif{;Dd s}b /rfnL; xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf x'g]5 /To:tf]s/0fL o; ;+lxtf jf cGo sfg"g cg';f/klg s;"/
x'g] /x]5 eg] ;f]adf]lhd x'g];hfodf o; bkmfsf];hfo yk x'g]5 .
@@$= of}g b'Jo{jxf/ug{ gx'g]
-!_ s;}n] s;}nfO{ of}g b'Jo{jxf/ug{ jf u/fpg' x'Fb}g .
-@_ s;}n]cfkm\gf]klt jf kTgL afx]s  cGo JolQmnfO{ lghsf]d~h'/L ljgf s/0fLsf
cfzon];dft]d f jf lghsf];+j]b gzLn cË 5f]Pdf jf 5'g k|of; u/]df, lghsf]
leqL kf]z  fs vf]n  ]df jf vf]N g]k|of; u/]df, lghn]nufpg]leqL kf]zfs nufpg
jf km'sfNg s'g}lsl;dn]afwf cj/f]w u/]df jf lghnfO{ c:jfefljs ?kdf s'g}
PsfGt 7fpFdf nu]d f, of}g ;DaGwL cfkm\gf]cË lghnfO{ 5'g, ;dfpg nufPdf,
lgh;Fu clZnn jf cGo To:t}k|sf/sf]zAb df}lvs, lnlvt jf ;f°]lts ?kdf jf
ljB'tLo dfWodaf6 k|of]u u/]d f, clZnn lrq jf t:jL/b]vfPdf, of}gsf cfzon]
lh:SofPdf jf x}/fgL lbPdf jf lgh;Fu c:jfefljs, cjfl~5t jf cdofl{\bt
Jojxf/ u/]df lghn] of}g b'Jo{jxf/ u/]sf] dflgg]5  .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b /tL; xhf/?k}o fFF;Dd
hl/afgf x'g]5  .
@@%= afnof}g b'?kof]u ug{ gx'g]
-!_ s;}n]afnof}g b'?kof]u ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
-@_ s;}n]s/0fLsf cfzon]afnaflnsfnfO{ c:jfefljs ?kdf PsfGtdf nu]df, of}g
;DaGwL lghsf]cË 5f]Pdf jf ;dft]df, of}g ;DaGwL cfkm\gf]cË lghnfO{ 5'g
jf ;dfpg nufPdf jf lgh;Fu cGo s'g}lsl;dsf]of}ghGo c:jfefljs Jojxf/
u/]df afnof}g b'?kof]u u/]sf] dflgg]5  .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b /tL; xhf/?k}ofF;Dd
hl/afgf x'g]5  .
@@^= ck|fs[lts d}y'g ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s;}sf]d~h'/L ljgf ck|fs[lts d}y'g ug{' jf u/fpg' x'Fb}g .
:ki6Ls/0fM o; pkbkmfsf] k|of]hgsf] nflu afnaflnsfn] lbPsf] d~h'/LnfO{
d~h'/L dflgg] 5}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b /tL; xhf/?k}o fFF;Dd
hl/afgf x'g]5  .

@!
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

-#_ afnaflnsf la?4 pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ bkmf @!( adf]lhd


;hfo x'g]5  .
@@&= kz' s/0fL ug{ gx'g]
-!_ s;}n]klg kz' s/0fL ug{' jf u/fpg' x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ ufO{sf]s/0fL u/]jf u/fPsf]eP b'O{
jif{;Dd s}b /aL; xhf/?k}ofFF;Dd hl/afgf /cGo kz' s/0fL u/]jf u/fPsf]eP
Ps jif{;Dd s}b /bz xhf/?k}+ofF;Dd hl/afgf x'g]5 .
@@*= Ifltk"lt{ e/fO{ lbg' kg]{
bkmf @@) /@@& cGtu{tsf]s;"/afx]s o; kl/R5]b adf]lhdsf]cGo s;"/af6 kLl8t
JolQmnfO{ s;"/b f/af6 dgfl;a Ifltk"lt{ e/fO{ lbg' kg]{5 .
t/ s;"/bf/sf] s'g} ;DklQ geO{ ha/h:tL s/0fLsf] s;"/af6 kLl8tn] Ifltk"lt{ gkfpg]
b]lvPdf / k|rlnt sfg"g adf]lhdsf] kLl8t /fxt sf]if :yfkgf eOg;s]sf] cj:yfdf
cbfntn]g]kfn ;/sf/sf]dlxnf tyf afnaflnsf ljifo x]g ]{lgsfosf]gfddf Ifltk"lt{
:j?k plrt /sd kLl8tnfO{ e/fOlbg]u/L cfb]z ug{ ;Sg]5 /To;/L cfb]z ePdf ;f]
sfof{noaf6 Ifltk"lt{ afktsf]/sd tTsfn kLl8tnfO{ pknAw u/fpg' kg]{5.
@@(= xbDofb
-!_ bkmf @@) cGtu{tsf]s;"/df hlxn];'s}klg ph'/ug{ ;lsg]5 .
-@_ bkmf @!(, @@!, @@@, @@#, @@$, @@% /@@^ sf]pkbkmf -#_ cGtu{tsf]s;"/df
To:tf]s;"/ePsf]ldltn]Ps jifl{\eq /o; kl/R5]b cGtu{tsf]cGo s;"/df
To:tf]s;"/ePsf]s'/f yfxf kfPsf]ldltn]tLg dlxgf gf3]kl5 ph'/nfUg]5}g .
t/ y'gfdf /x]sf] jf lgoGq0fdf lnPsf] jf ckx/0f u/]sf] jf z/L/ aGws lnPsf]
JolQm lj?4 s;"/ePsf]df y'gf, lgoGq0f ckx/0f jf z/L/aGwsaf6 d'lQm kfPsf]
ldltn]tLg dlxgf gf3]k l5 ph'/nfUg]5}g .

efu #
kl/R5]b !M uf]klgotf lj?4sf s;"/
@(#= csf{sf]s'/f ;'Gg jf WjgL cÍg ug{ gx'g]
-!_ s;}n]b'O{ jf b'O{eGbf a9L JolQmx¿sf lardf ePsf s'g}s'/f clwsf/k|fKt
clwsf/Lsf]cg'dltn]jf To;/L s'/f ug]{JolQmx¿sf]d~h'/L ljgf s'g}oflGqs
pks/0fsf] k|of]u u/]/ ;'Gg jf To:tf] s'/fsf] WjgL c°g ug{ x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ b'O{ jif{;Dd s}b jf aL; xhf/
?k}ofF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
t/;fj{hlgs ?kdf ul/Psf]efif0f jf jQmJosf]xsdf of]bkmf nfu" x'g]5}g .

@@
@($= uf]K o s'/f k|s6 ug{ gx'g]

d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$


-!_ s;}n]cfkm\gf]Jofj;flos sfdsf]l;nl;nfdf s'g}JolQmaf6 yfxf kfPsf]lghsf]
s'g} uf]Ko s'/f sfg"gn] jfWo u/fPsf] jf To:tf] JolQmn] cg'dlt lbPsf] cj:yfdf
afx]s s;}nfO{ klg k|s6 ug{ x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]l hdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ Ps jif{;Dd s}b jf bz xhf/?k}ofFF;Dd
hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5  .
@(%= cg'dlt ljgf s'g}JolQmsf]t:jL/lvRg jf t:jL/sf]:j?k laufg{ gx'g]
-!_ s;}n]s'g}JolQmsf]cg'dlt ljgf lghsf]t:jL/lvRg jf lghsf]t:jL/;Fu c?
s;}sf] t:jL/ /fvL csf]{ t:jL/ agfpg x'Fb}g  .
t/ s;}n] s'g} ;fj{hlgs :yfgsf] t:jL/ lvRbf To:tf] :yfgdf /x]sf] s'g} JolQm
;d]tsf] t:jL/ lvlrg uPsf] /x]5 eg] o; bkmf adf]lhd s;"/ u/]sf] dflgg] 5}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ Ps jif{;Dd s}b jf bz xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
-#_ s;}n] Pssf] t:jL/sf] s]xL efu csf]{ JolQmsf] csf]{ efu;Fu /fvL jf cGo s'g}
lsl;dn]ljs[t ?ksf]t:jL/agfpg jf k|sfzg ug{ x'Fb}g .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ b'O{ jif{;Dd s}b jf aL; xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
@(^= cg'dlt ljgf Pssf]t:jL/c?nfO{ lbg jf laqmL ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s'g}JolQmsf]t:jL/lghsf]cg'dlt ljgf c?nfO{ lbg jf laqmL ug{ jf
lghnfO{ lem‰ofpg jf ;tfpg], x}/fg kfg]{jf lghaf6 s'g}cg'lrt kmfObf lng]jf
t:jL/sf]Jofkfl/s k|of]u u/L kmfObf lng]lgotn]k|sfzg ug{, k|rf/jf vl/b laqmL
ug{ x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b jf tL; xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
@(&= lr¶L vf]Ng jf 6]lnkmf]gdf u/]sf] s'/f ;'Gg gx'g]
-!_ clwsf/k|fKt clwsf/L jf ;DalGwt JolQmsf]cg'dlt ljgf s;}s  f]lr¶L vf]Ng jf
c?n] 6]lnkmf]gdf u/]sf] s'/f s'g} oflGqs pks/0fsf] k|of]u u/]/ lardf ;'Gg jf WjgL
c°g ug{ x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ b'O{ jif{;Dd s}b jf aL; xhf/
?k}ofF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
@(*= ljB'tLo dfWodåf/f uf]kgLotf eË ug{ gx'g]
-!_ s;}n  ]ljB'tLo dfWoddf /x]s  f]jf k|jfx x'g];"rgf, hfgsf/L, kqfrf/cglws[t
?kdf k|fKt ug{ To;sf]uf]k gLotf eË ug{ jf cglws[t ?kdf s;}nfO{ x:tfGt/0f ug{
jf u/fpg x'Fb}g  .

@#
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ b'O{ jif{;Dd s}b jf aL; xhf/
?k}ofF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
@((= 5nsk6k"0f{ 6]lnkmf]g jf ;Gb]z k|jfx ug{ gx'g]
-!_ s;}n] cfkm\gf]kl/ro lbO{ jf glbO{ s;}nfO{ 5Ng], wf]sf lbg], x}/fgL kfg]{jf ;tfpg]
p2]Zon]5nsk6k"0f{ 6]lnkmf]g jf ;Gb]z k|jfx ug{ u/fpg x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]l hdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ b'O{ jif{;Dd s}b jf aL; xhf/?k}ofF;Dd
hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5  .
#))= x}/ fg kfg]{alb\gotn]lr¶L kq n]Vg gx'g]
-!_ s;}nfO{ 8/, qf; jf b'Mv jf x}/fgL lbg], ckdfg jf a]OHht ug]{ablgotn]s'g}lr¶L
kq, krf{ jf cGo s'g}lsl;dsf]lnvt n]vL, n]vfO{ jf ljB'tLo dfWodåf/f wDsL
lbg], ;tfpg], lh:Sofpg]jf cGo s'g}lsl;dn]cg'lrt Jojxf/ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ Ps jif{;Dd s}b jf bz xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
#)!= c?sf]z/L/vfgtnf;L ug{ gx'g]
-!_ sfg"g adf]lhd clwsf/k|fKt clwsf/L jf lghsf]cfb]z jf ;'/Iffsf]k|of]hgsf
nflu vl6Psf] JolQmn] clwsf/ k|fKt clwsf/Lsf] cg'dltn] afx]s s;}n] ;DalGwt
JolQmsf]:jLs[lt ljgf c?sf]z/L/, ;jf/L ;fwg jf lghL k|of]usf j:t'x¿sf]
vfgtnf;L ug{ jf u/fpg x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ Ps jif{;Dd s}b jf bz xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
#)@= c?sf]cfjf;df cgflws[t k|j]z ug{ gx'g]
-!_ sfg"g adf]lhd clwsf/ k|fKt clwsf/L jf lghsf] cfb]zn] afx]s s;}n] c?sf]
3/df ;DalGwt 3/wgLsf]:jLs[lt ljgf cglws[t ?kdf k|j]z ug{, 3/wgL jf
lghsf]kl/jf/sf]uf]Kotf eË ug{ jf To:tf]3/sf]vfgtnf;L ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf] k|of]hgsf nflu æ3/Æ eGgfn] s'g} JolQmn] a;f]af; u/]sf]
3/, lgjf;, cfjf;, sf]7 f ;Demg' k5{ /;f]zAbn]To:tf]JolQmn]/ft ljtfpg]u/L
a;]sf] xf]6]n sf]7f, lzlj/ / kfn ;d]tnfO{ hgfpF5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]l hdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ tLg jif{;Dd s}b jf tL; xhf/?k}ofFF;Dd
hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5  .
#)#= Ifltk"lt{ e/fO{ lbg' kg]{
o; kl/R5]b adf]lhdsf] s;"/ u/L s;}n] s'g} nfe k|fKt u/]sf] jf s;}nfO{ s'g} lsl;dsf]
xflg, gf]S;fgL, x}/fgL jf Iflt k'of{Psf] /x]5 eg] s;"/af6 To:tf] nfe, xflg, gf]S;fgL, x}/fgL
jf Ifltsf]Ifltk"lt{ ;d]t e/fO{ lbg' kg]{5 .

@$
#)$= xbDofb

d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$


o; kl/R5]b cGtu{tsf] s;"/df s;"/ eP u/]sf] ldltn] tLg dlxgf gf3]kl5 ph'/ nfUg] 5}g  .

efu #
kl/R5]b @M ufnL a]OHhtL ;DaGwL s;"/
#)%= ufnL ug{ gx'g]
-!_ s;}n]s;}nfO{ ufnL ug{ x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ sf] k|of]hgsf] nflu s;}n] s;}nfO{ xf]Rofpg] lgotn] af]nL jf jrgn]
ckdfghgs zAb k|of]u u/]df lghn] ufnL u/]sf] dflgg]5  .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]s;"/ug]{jf u/fpg]JolQmnfO{ Ps jif{;Dd s}b jf bz xhf/
?k}ofFF;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5 .
#)^= a]OHhtL ug{ gx'g]
-!_ s;}n] s;}sf] a]OHhtL ug{ x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ sf] k|of]hgsf] nflu s;}n] b]xfo adf]lhdsf] sfd u/]df lghn] a]OHhtL
u/]sf] dflgg]5M–
-s_ c?sf]OHhtdf wSsf k'¥ofpg]lgotn]jf wSsf k'Ug ;S5 eGg]hfgLhfgL jf
ljZjf; ug]{dgfl;a sf/0f eO{ n]v]/, cfr/0f jf cfsf/jf lrXg jf k|rf/
k|;f/åf/f jf c? s'g}lsl;daf6 k|ToIf jf ck|ToIf ?kn]To:tf]]JolQmnfO{
c?sf]b[li6df lghsf]JolQmut rl/q, cfr/0f, g}ltstf jf VofltnfO{
xf]Rofpg] u/L rl/q xTof u/]df jf lghsf] z/L/ ;fdfGotM 3[l0ft cj:yfdf
5 eGg]c?nfO{ ljZjf; kg]{u/L bf]if nufPdf jf To:tf]bf]if nufPsf]s'/f
k|rf/, k|;f/jf k|sfzg u/]d f jf s;}sf]a]OHhtL x'g];fwgsf]?kdf k|of]u
ul/Psf]s'g}lrh hfgLhfgL laqmL jf lat/0f u/]df,
-v_ d[tsnfO{ s'g}cfIf]k nufOPsf]d f To:tf]cfIf]k nufpFbfsf avt lgh
hLljt /x]sf]eP lghsf]OHhtdf wSsf k'Ug]/x]5 eGg]hfgLhfgL lghsf]
kl/jf/ jf glhssf] cGo gft]bf/x¿sf] efjgfdf rf]6 k'¥ofpg] lgotn] s'g}
cfIf]k nufPsf]df,
-#_ pkbkmf -@_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg b]xfosf]sfdnfO{ a]OHhtL dflgg]
5}gM–
-s_ ;j{;fwf/0fsf]lxtsf]nflu k|df0f /cfwf/;lxt s'g}JolQm;Fu ;DalGwt
;fFrf]]s'/f k|sfzg jf k|zf/0f ug{',
-v_ s'g} /fi6«;]jsn] cfkm\gf] cf]xbfsf] st{Jo kfngf ubf{ lghsf] cfr/0fnfO{
lnP/ jf To:tf] cfr/0faf6 a'lemg];Ddsf] dfq lghsf] rl/qnfO{ lnP/
c;n lgotn]dof{lbt 9Ëaf6 s'g}s'/f k|sfzg ug{',

@%
d'n'sL ck/fw ;+lxtf @)&$

-u_ s'g}JolQmsf];fj{hlgs kb jf cf]xf]bfsf]dxTj;Fu ;DaGw /fVg]cfr/0f /


To:tf]] cfr/0faf6 a'lemg];Ddsf] lghsf] rl/qnfO{ lnP/ c;n lgotn] s'g}
ljrf/k|s6 ug{',
-3_ s'g} s'/f ug]{ JolQmn] ;j{;fwf/0fsf] /fosf] nflu s'g} s'/f k]z u/]sf]df To:tf]
s'/fsf]u'0f jf bf]ifnfO{ lnP/jf ;f]xb;Dd dfq To:tf]s'/f ug]{JolQmsf]
rl/qnfO{ lnP/c;n lgotn]dofl{\bt 9Ëaf6 s'g}ljrf/k|s6 ug{',
-ª_ s'g} JolQmsf] csf]{ s'g} JolQm pk/ sfg"gåf/f jf lgh;Fu ePsf] s/f/åf/f s'g}
clwsf/ ePsf]df lghn] ;f] clwsf/ ;DaGwL sfd s'/fdf To:tf] JolQmsf]
cfr/0fdf c;n lgotn]s'g}vf]6 nufpg',
-r_ sfg"g adf]lhd s'g}s;"/s  f]cg';Gwfg ug{' jf To:tf]cfwf/df lghnfO{
sfg"g adf]lhd cleof]u nufpg',
-5_ s;}nfO{ lghsf]lxtsf]nflu, lghsf]:jfy{ ePsf]JolQmsf]lxtsf]nflu jf
;j{;fwf/0fsf]lxtsf]nflu c? s'g}JolQmsf]lj?4 ;ts{ kfg{' .
-h_ ;fj{hlgs lxt, ;bfrf/jf g}ltstfsf]nflu c;n lgotn]s;}sf]s'g}
sfo{, rl/q jf cfr/0fsf];DaGwdf JoË\o ug{ jf cfwf//sf/0f ;lxt s'g}
l6Kk0fL ug{ jf s'g}s'/f k|sfzg jf k|;f/0f ug{ .
#)&= a]OHhtL u/]df x'g] ;hfo
-!_ s;}n]s;}sf]a]O HhtL u/]jf u/fPdf lghnfO{ b'O{ jif{;Dd s}b jf aL; xhf/?k}ofF
;Dd hl/afgf jf b'j};hfo x'g]5  .
t/ljB'tLo jf cGo cfd ;~rf/sf dfWodaf6 a]OHhtL u/]jf u/fPdf To:tf]
;hfodf yk Ps jif{;Dd s}b /bz xhf/?k}ofFF;Dd hl/afgf x'g]5 .
-@_ s;}n] s;}nfO{ a]OHhtL u/] jf u/fPsf]] 7xl/Pdf a]OHhtL ul/Psf] JolQmnfO{
s;"/sf]uDeL/tf, To:tf]JolQmsf]k|lti7fdf kg{ uPsf]c;/tyf ljB'tLo jf cGo
cfd;~rf/sf dfWodaf6 a]OHhtL u/]sf] ePdf To:tf] s'/f ;d]tnfO{ ljrf/ u/L
s;"/bf/af6 dgfl;a Ifltk"lt{ / To:tf] JolQmnfO{ s;"/bf/af6 d'2fdf nfu]sf] vr{
;d]t e/fpg' kg]{5  .
-#_ dl/;s]sf] s'g} JolQmnfO{ o; kl/R5]b adf]lhd a]OHhtL u/]sf] 7xl/Pdf s;"/bf/af6
To:tf] a]OHhtLaf6 efjgfdf rf]6 nfu]sf] lghsf] glhssf] xsjfnfnfO{ To:tf]
Ifltk"lt{ /d'2fdf nfu]sf] vr{sf] /sd e/fO{ lbg' kg]{5  .
#)*= xbDofb
o; kl/R5]b cGtu{tsf]s;"/ePsf]s'/f yfxf kfPsf]ldltn]tLg dlxgf gf3]k l5 ph'/
nfUg] 5}g  .

@^
d'n'sL b]jfgL ;+lxtf,
@)&$

efu !
kl/R5]b #M gful/s clwsf/ ;DaGwL Joj:yf
!&= sfg"gsf]b[li6df ;dfg x'g]
-!_ k|To]s gful/s sfg"gsf]b[li6df ;dfg x'g]5g\ .
-@_ s'g}klg gful/snfO{ sfg"gsf];dfg ;+/If0faf6 jl~rt ul/g]5}g .
!*= e]befj ug{ gkfOg]
-!_ ;fdfGo sfg"gsf]k|of]u df pTklQ, wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, zf/Ll/s cj:yf,
ckfËtf, :jf:Yo l:ylt, j}j flxs l:ylt, uef{j:yf, cfly{s cj:yf, efiff jf If]q,
j}rfl/s cf:yf jf o:t} cGo s'g} cfwf/df e]befj ul/g] 5}g  .
-@_ s'g}klg JolQmnfO{ pTklQ, wd{, j0f{, hft, hflt, ;d'bfo, k]z f, Joj;fo,
lnË, zf/Ll/s cj:yf, ckf+utf, :jf:Yo l:ylt, j}jflxs l:ylt, uef{j:yf,
cfly{s cj:yf, efiff jf If]q , j}rfl/s cf:yf jf o:t}cGo s'g}klg cfwf/df
lghL tyf ;fj{hlgs :yfgdf e]befj ul/g]5}g /To:tf]cfwf/df s'g}klg
JolQmnfO{ ;fj{hlgs k|of]udf /x]sf ;]jf, ;'ljwf jf pkof]usf s'/fx¿ k|of]u
ug{af6 jf ;fj{hlgs : yn jf ;fj{hlgs wfld{s : yndf k|j]
z ug{ jf
cfkm\gf]OR5f cg';f/sf]wfld{s sfo{ ug{af6 jl~rt ul/g]5}g .
-#_ s;}nfO{ klg ;dfg sfdsf nflu n}l Ës cfwf/df kfl/>lds tyf ;fdflhs ;'/I ffdf
e]befj ul/g] 5}g  .
-$_ s'g}gful/snfO{ ;/sf/L jf ;fj{hlgs kbdf lgo'lQm ubf{ sfg"gn]lgwf{/0f u/]sf]
of]Uotfsf cfwf/df dfq ul/g]5  . To;/L lgo'lQm ubf{ s'g}klg gful/sdfly pTklQ,
wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, cfly{s cj:yf, efiff jf If]q , j}rfl/s cf:yf jf o:t}
cGo s'g} cfwf/df e]befj ul/g] 5}g  .
!(= ljz]if Joj:yf ePsf]df e]befj u/]sf] gdflgg]
bkmf !& /!* df h'g;'s}s'/f n]l vPsf]eP tfklg ;fdflhs jf ;fF:s[lts b[li6n]lk5l8Psf
dlxnf, blnt, cflbjf;L, cflbjf;L hghflt, dw]z  L, yf¿, d'l:nd, pTkLl8t ju{, lk58f ju{,
@&
d'n'sL b]jfgL ;+lxtf @)&$

cNk;ª\Vos, ;LdfGtLs[t, ls;fg, >lds, o'jf, afnaflnsf, Ho]i7 gful/s, n}lËs


tyf of}lgs cNk;ª\Vos, ckfËtf ePsf JolQm, uef{j:yfsf JolQm, czQm jf c;xfo,
lk5l8Psf]If]q /cfly{s ¿kn]ljkGg v; cfo{ nufot gful/ssf];+/If0f, ;zQmLs/0f
jf ljsf;sf nflu sfg"g adf]lhd ljz]if Joj:yf u/]sf]df e]befj u/]sf] dflgg] 5}g  .
@)= :jtGqtf / clwsf/ x'g]
-!_ sfg"g adf]lhd afx]s  s'g}klg JolQmsf]j}olQms :jtGqtf ckx/0f ul/g]5}g .
-@_ sfg"gsf] cwLgdf /xL k|To]s gful/snfO{ b]xfosf] :jtGqtf / clwsf/ x'g]5 M–
-s_ cfkm\gf] ljrf/ /fVg] tyf cleJoQm ug]{,
-v_ lagf xftxltof/zflGtk"j{s e]n  f x'g]tyf ;ef, ;Dd]ng ug]{,
-u_ ;ª\3 jf ;+:yf vf]Ng],
-3_ g]k fnsf]s'g}klg efudf cfjt hfjt /a;f]af; ug]{,
-ª_ s'g} k]zf, /f]huf/, pBf]u, Joj;fo ug]{,
-r_ cfkm"n]rfx]sf]lzIff jf cfkm\gf]dft[efiffdf lzIff cfh{g ug]{,
-5_ ;DklQ cfh{g ug]{, ef]u ug]{, x:tfGt/0f ug]{ / ;DklQsf] cGo s'g} sf/f]af/
ug]{,
-h_ ;fj{hlgs g}ltstf /k/Dk/fsf]dof{bf /fvL ;gftgb]lv rnL cfPsf]cfkm\
gf]wd{sf]cjnDag /cEof; ug]{,
-em_ cfkm\gf];d'bfosf]efiff, lnlk jf ;+:s[ltsf];+/If0f /;Dj4{g ug]{,
-`_ cfkm\gf]wfld{s ;d'bfosf]:jtGq cl:tTj sfod /fvL wfld{s :yn /
wfld{s u'7Lsf];~rfng ug]{,
-6_ cfkm\gf]hLp, cfjf;, ;DklQ, lnvt, kqfrf/jf ;"rgfsf]/Iff ug]{jf uf]Ko
/fVg]  .
@!= uf]kgLotfsf] clwsf/ cltqmd0f ePsf] dflgg]
-!_ sfg"g adf]lhd afx]s  s;}n];DalGwt JolQmsf]d~h'/L glnO{ b]xfosf s'g}sfd
s'/f u/]df uf]kgLotfsf] clwsf/ cltqmd0f ePsf] dflgg]5 M–
-s_ s'g} JolQmsf] af;:yfgdf k|j]z u/]df,
-v_ s;}sf] lr7\7Lkq vf]n]df jf To;sf] k|of]u u/]df, 6]lnkmf]g jf cGo k|ljlwsf]
dfWodaf6 ePsf] s'/fsfgL, af]nL, Wjlgsf] 6]k jf /]s8{ u/]df jf ;'g]df,
-u_ s'g}JolQmsf]lghL hLjgsf]Jojxf/, cfr/0fsf]lrof]rrf{, k|sfzg, k|zf/0f
jf k|rf/ u/]df,
-3_ s;}sf] cfs[lt jf t:jL/ lvr]df,
-ª_ c¿sf]gfd, cfs[lt, t:jL/jf cfjfhsf]gSsn u/L ;fj{hlgs u/]df .
-@_ pkbkmf -!_ sf]v08 -3_ jf -ª_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg s;}n  ]
;flxlTos jf snfTds k|of]h  g jf ;fj{hlgs lxtsf]nflu tL]v08x¿df n]l vPsf]
s'g} sfd u/]df uf]kgLotfsf] clwsf/ cltqmd0f ePsf] dflgg] 5}g  .
@@= s/f/ ug{ kfpg]
k|To]s gful/snfO{ sfg"gsf] cwLgdf /xL s/f/ ug]{ clwsf/ x'g]5  .

@*
@#= sfg"g adf]lhd afx]s s/nufpg gkfOg]

d'n'sL b]jfgL ;+lxtf, @)&$


sfg"g adf]lhd afx]s  s'g}JolQmsf];DklQ jf cfodf s/nufpg ;lsg]5}g .
@$= OR5f lj?4 sfddf nufpg gkfOg]]
s'g}klg JolQmnfO{ lghsf]OR5f lj?4 s'g}sfddf nufpg kfOg]5}g .
@%= ;DklQ k|flKt, clwu|x0f, lnnfd jf hkmt gul/g]
-!_ sfg"g adf]lhd ;fj{hlgs lxtsf]nflu afx]s /fHon]s'g}klg JolQmsf];DklQ
clwu|x0f ug]{, k|fKt ug]{jf To:tf];DklQ pk/c? s'g}k|sf/n]clwsf/sf]l;h{gf
ug]{ 5}g  .
t/u}/sfg"gL ¿kn]cfh{g u/]s  f];DklQsf]xsdf of]Joj:yf nfu" x'g]5}g .
-@_ sfg"g adf]lhd afx]s  s;}sf];DklQ lnnfd jf hkmt ul/g]5}g .
@^= ph'/ug{ ;Sg]
-!_ lu/km\tf/ ePsf] jf y'lgPsf] JolQm cfkm}Fn] jf lghsf] tkm{af6 hf];'s}n]
aGbLk|ToIfLs/0fsf]cfb]z  sf]nflu ;jf]{Rr cbfnt, pRr cbfnt jf lhNnf
cbfntdf ph'/L lbg ;Sg]5  .
-@_ s;}n]PseGbf a9L cbfntdf ph'/L lbPdf dflyNnf]cbfntdf lbPsf]ph'/L
sfod /xg]5  .
-#_ s;}n]o; kl/R5]b ljk/Lt s'g}sfd sf/afxL u/]df jf ug{ nfu]sf]kof{Kt cfz°f
ePdf To:tf]sfd sf/afxLaf6 dsf{ kg{ hfg]JolQmn]cfkm\gf]clwsf/sf]k|rngsf]
nflu k|fb]lzs If]q flwsf/ePsf]pRr cbfnt jf lhNnf cbfntdf ph'/ug{
;Sg]5  .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd k/]s  f]ph'/L hfFra'em ubf{ sfg"g ljk/Lt lu/km\tf/ul/Psf]jf
y'lgPsf]b]lvPdf ;DalGwt cbfntn]To;/L lu/km\tf/jf y'lgPsf]JolQmnfO{ t'?Gt
y'gfaf6 5f8\g cfb]z  lbg]5 .
-%_ pkbkmf -#_ adf]lhd k/]sf]ph'/L hfFra'em ubf{ k|ToyL{n]lghsf]clwsf/df
s]xL Iflt k'¥ofPsf]jf Iflt k'¥ofpg nfu]s  f]b]lvPdf ;DalGwt cbfntn]To:tf]
k|ToyL{sf]gfddf ph'/ug]{JolQmsf]clwsf/pk/Iflt k'Ug]lsl;dsf]sfd gug{,
gu/fpg /s]x L sfd ul/;s]sf]eP afFsL sfd gug{ jf s'g}sfd ug{ nufpg cfb]z
hf/L ug{ ;Sg]5  .
@&= Ifltk"lt{ e/fO{ lbg]
-!_ bkmf @^ adf]lhd k/]sf]ph'/L hfFra'em ubf{ k|ToyL{n]ph'/stf{nfO{ jblgotk"j{s
Iflt k'Ug] s'g} sfd u/]sf] 7xl/Pdf ;DalGwt cbfntn] cj:yf x]/L k|ToyL{af6
ph'/Lstf{nfO{ dgfl;a Ifltk"lt{ e/fO{{ lbg]5 .
-@_ s'g};/sf/L jf ;fj{hlgs lgsfodf sfo{/t kbflwsf/L jf sd{rf/Ln]o; kl/R5]bdf
plNnlvt gful/s clwsf/sf]hfgLhfgL pNnª\3g u/]sf]7xl/Pdf pkbkmf -!_
adf]lhdsf] Ifltk"lt{sf] /sd To:tf] kbflwsf/L jf sd{rf/L cfkm}Fn] Joxf]g'{ kg]{5  .

@(
d'n'sL b]jfgL ;+lxtf @)&$

@*= em'§f ph'/L lbPsf]b]lvPdf Ifltk"lt{ e/fO{ lbg]


-!_ s;}n  ]s;}nfO{ b'Mv lbg]jf xflg, gf]S;fgL k'/\ofpg]lgotn]em'§f ph'/L lbPsf]
7x/]d f ;DalGwt cbfntn]To;/L em'§f ph'/L lbg]ph'/L stf{af6 k|ToyL{nfO{ dgfl;a
Ifltk"lt{ e/fO{{ lbg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd e/fOg]Ifltk"lt{df k|ToyL{n]cbfntdf cfk\mgf]k|lt/Iff ubf{
nfu]sf]vr{, cbfntL b:t'//sfg"g Joj;foLsf]vr{ ;d]t ;dfj]z x'g]5g\ .
@(= xbDofb
o; kl/R5]b adf]lhd eP u/]sf] sfd sf/afxLaf6 dsf{ kg]{ JolQmn] lu/km\tf/ jf y'lgPsf]
xsdf hlxn];'s}/cGo cj:yfdf To:tf]sfd sf/afxL eP u/]sf]ldltn]5 dlxgfleq
gfln; ug{ ;Sg]5  .
efu #
kl/R5]b ! M ljjfx ;DaGwL Joj:yf
&!= ljjfx ug{, u/fpg gx'g]
-!_ s;}n  ]klg bkmf &) adf]lhd ljjfx x'g ;Sg]cj:yf g/x]sf]k'?if jf dlxnf;Fu
ljjfx ug{ jf u/fpg x'Fb}g .
-@_ s;}n]klg b]x fosf s'g}cj:yfsf]k'?if jf dlxnfnfO{ em'SofO{ ljjfx ug{ jf u/fpg
x'Fb}g M–
-s_ z/L/df dfgj /f]u k|lt/f]ws Ifdtf gi6 ug]{hLjf0f' -Pr=cfO{=eL_ jf
x]kf6fOl6; aL /x]sf] jf o:t} k|s[ltsf lgsf] gx'g] s8f /f]u nfu]sf],
-v_ of}gfË gePsf], gk'ª\;s ePsf]jf ;Gtfg pTkfbg ug]{Ifdtf gePsf]k|dfl0ft
e};s]sf],
-u_ k"0f{ ¿kdf af]N g jf ;'Gg g;Sg], k"0f{ ¿kdf b[li6ljxLg jf s'i7 /f]uL ePsf],
-3_ xf]; 7]ufgdf g/x]sf],
-ª_ ljjfx e};s]sf],
-r_ ue{jtL ePsf],
-5_ g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L cleof]udf s;"/bf/ 7x/L cbfntaf6 ;hfo
kfPsf]  .
-#_ pkbkmf -@_ adf]l hd em'SofO{ ljjfx u/]sf]sf/0faf6 dsf{ kg]{JolQmn]To:tf]ljjfx
ab/u/fpg /em'SofO{ ljjfx ug]{jf u/fpg]af6 dgfl;a Ifltk"lt{ bfaL ug{ ;Sg]5 .
&@= ljjfx ab/x'g]
-!_ b]xfosf] cj:yfdf ePsf] ljjfx :jtM ab/ x'g]5 M–
-s_ k'?if jf dlxnfsf]d~h'/L geO{ ePsf]ljjfx,
-v_ xf8gftf s/0fLdf ;hfo x'g]gftfsf JolQmx¿ aLr ePsf]ljjfx .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ePsf]ljjfx k|f/Deb]lv g}cdfGo x'g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ sf]v08 -v_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg bkmf &) sf]pkbkmf
-@_ adf]lhd ePsf]ljjfx ab/x'g]5}g .
#)
&#= ljjfx ab/u/fpg ;Sg]

d'n'sL b]jfgL ;+lxtf, @)&$


-!_ b]xfosf cj:yfdf ePsf] ljjfx To:tf] ljjfx ug]{ s'g} JolQmn] d~h'/ gu/]df ab/
u/fpg ;Sg]5 M–
-s_ bkmf &) sf]pkbkmf -!_ sf]v08 -3_ adf]lhd ljjfx ug]{pd]/ k"/f gePdf,
-v_ bkmf &! sf]pkbkmf -@_ adf]lhd em'SofO{ ljjfx u/]jf u/fPdf .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg ljjfxsf]kl/0ffd :j¿k s'g}
dlxnf ue{jtL ePdf jf lghaf6 lzz' hlGdPdf lghsf]d~h'/L ePdf dfq ljjfx
ab/x'g ;Sg]5  .
&$= zf/Ll/s ;Dks{af6 lzz' hGd]d  f ljjfx ePsf]dflgg]
-!_ bkmf ^( sf]pkbkmf -@_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg s'g}k'?if;Fusf]
zf/Ll/s ;Dks{af6 dlxnfn]ue{wf/0f u/L lzz' hlGdPsf]k|dfl0ft ePdf To:tf]
k'?if /dlxnf aLr :jtM ljjfx ePsf]dflgg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg b]xfosf]cj:yfdf k'?if;Fusf]
zf/Ll/s ;Dks{af6 lzz' hlGdPsf]eP klg ;f]x L sf/0fn]k'?if /dlxnf aLr :jtM
ljjfx ePsf]dflgg]5}g M–
-s_ hj/h:tL s/0fLsf] sf/0fn] dlxnfn] ue{wf/0f u/L lzz' hlGdPdf,
-v_ bkmf &) sf]pkbkmf -@_ adf]lhd ljjfx ug{ x'g]gftf ;DaGwdf afx]s 
xf8gftf s/0fLdf ;hfo x'g]gftfsf k'?if;Fusf]zf/Ll/s ;Dks{af6 dlxnfn]
ue{wf/0f u/L lzz' hlGdPdf .
&%= hlGd;s]sf] lzz'sf] sfg"g adf]lhdsf] xsdf c;/ gkg]{
bkmf &@ adf]lhd ljjfx jb/ePdf jf bkmf &# adf]lhd ljjfx jb/u/fPdf To:tf]
ljjfxaf6 hlGd;s]sf]jf bkmf &$ sf]pkbkmf -@_ sf]cj:yfdf hlGdPsf]lzz'sf]sfg"g
adf]lhdsf] xsdf s'g} c;/ kg]{ 5}g  .
&^= ljjfx btf{ ug'{ kg]{
-!_ klt tyf kTgLn] g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]s]sf]
clwsf/L ;dIf lgj]b g lbO{ cfkm\gf]ljjfx btf{ u/fpg' kg]{5 .
t/bkmf &$ sf]pkbkmf -!_ sf]cj:yfdf klt /kTgL b'j}n]jf s'g}Ps hgfn]
ljjfx btf{ u/fpg lgj]b g lbg ;Sg]5  .
-@_ g]kfn aflx/ a;f]af; u/]sf klt tyf kTgLn] cfk"m /x] a;]sf] d''n'sdf /x]sf] g]kfnsf]
/fhb"tfaf; jf dxfjfl0fHo b"tfaf;df ljjfx btf{sf]nflu lgj]bg lbg ;Sg]5g\ .
-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd ljjfx btf{sf]nflu lgj]b g kg{ cfPdf ;DalGwt
clwsf/Ln] lgj]bg k/]sf] kGw| lbgleq cfkm\gf] sfof{nodf /x]sf] ljjfx ;DaGwL
clen]vdf ljjfx btf{ u/L g]kfn ;/sf/n] tf]lslbPsf] 9fFrfdf lgj]bsnfO{ ljjfx
btf{sf]k|df0fkq lbg' kg]{5 .
:ki6Ls/0f M o; kl/R5]b sf]k|of]hgsf]nflu æ;DalGwt clwsf/LÆ eGgfn]ljjfx
btf{ ug]{clwsf/L ;Demg' k5{ .

#!
d'n'sL b]jfgL ;+lxtf @)&$

-$_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd k/]sf]lgj]bg cg';f/ljjfx btf{ ug{ gx'g]ePdf
;DalGwt clwsf/Ln] To;sf] sf/0f v'nfO{ lgj]bg k/]sf] ;ft lbgleq lgj]bsnfO{
hfgsf/L u/fpg' kg]{5  .
-%_ pkbkmf -!_ sf]k|ltaGwfTds jfSof+z adf]lhd k/]sf]lgj]bg cg';f/ljjfx btf{
u/fpg];DaGwdf s'g}Ps kIf pkl:yt gePsf]df ;DalGwt clwsf/Ln]lghnfO{
a'emL ljjfx btf{ ug'{ kg]{5 .
-^_ pkbkmf -%_ adf]lhd a'em\bf csf]{kIfn]ljjfx btf{ ug{ c;xdlt hgfPdf
;DalGwt clwsf/Ln]ljjfx btf{ gu/L cbfntaf6 lg0f{o eP adf]lhd x'g]hfgsf/L
lgj]bsnfO{ lbg' kg]{5 .
-&_ o; bkmf adf]lhdsf]ljjfx btf{ ;DaGwL ljj/0fsf]clen]v  ;DalGwt clwsf/Ln]
;'/lIft /fVg' kg]{5  .
-*_ of]P]g k|f/De x'g' cl3 ljjfx eO;s]sf /ljjfx btf{ gu/]sf bDkltn]rfx]d f o;
bkmf adf]lhd ljjfx btf{ u/fpg ;Sg]5g\ .
t/ To;/L ljjfx btf{ gu/fPsf] sf/0fn] dfq To:tf] bDkltsf] ljjfxn] sfg"gL
dfGotf gkfPsf]dflgg]5}g  .
*@= j}j flxs ;DaGw cGTo ePsf]dflgg]
b]x fosf s'g}cj:yfdf klt kTgL aLrsf]j}jflxs ;DaGw cGTo ePsf]dflgg]5 M–
-s_ bkmf &@ jf &# adf]lhd ljjfx ab/ePdf,
-v_ sfg"g adf]lhd klt kTgLsf];DaGw ljR5]b ePdf,
-u_ kTgLn]sfg"g adf]lhd ;DaGw ljR5]b gx'Fb}csf]{ljjfx u/]df .
*#= k'gM ljjfx ug{ ;Sg]
o; kl/R5]b df cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg b]x fosf s'g}cj:yfdf k'?if jf
dlxnfn]k'gM ljjfx ug{ ;Sg]5 M–
-s_ bkmf *@ adf]lhd klt kTgL aLr j}j flxs ;DaGw cGTo ePdf,
-v_ klt jf kTgLsf]d[To' ePdf,
-u_ klt jf kTgLn]sfg"g adf]lhd c+za08f u/L leGg ePdf .
*$= xbDofb
o; kl/R5]b adf]lhd eP u/]sf] sfd sf/afxLaf6 dsf{ kg]{ JolQmn] To:tf] sfd sf/afxL
eP u/]sf]ldltn]tLg dlxgfleq gfln; ug{ ;Sg]5 .
efu #
kl/R5]b # M ;DaGw ljR5]b ;DaGwL Joj:yf
(#= b'j}sf] d~h'/Ln] ;DaGw ljR5]b ug{ ;Sg]
klt kTgL b'j}n]rfx]d f hlxn]; 's}klg klt kTgLsf];DaGw ljR5]b ug{ ;Sg]5g\ .
($= kltn];DaGw ljR5]b ug{ ;Sg]
kltn]b]xfosf s'g}cj:yfdf kTgLsf]d~h'/L geP klg ;DaGw ljR5]b ug{ ;Sg]5 M–

#@
-s_ sfg"g adf]lhd c+z lnO{ jf dfgf]5'l§O{ klt kTgL leGg a;]sf]cj:yfdf afx]s

d'n'sL b]jfgL ;+lxtf, @)&$


kTgLn]kltsf]d~h'/L glnO{ nuftf/tLg jif{ jf ;f]e Gbf a9L ;dob]l v cnu a;]d f,
-v_ kTgLn]kltnfO{ vfg nufpg glbPdf jf 3/af6 lgsfnf ul/lbPdf,
-u_ kTgLn]kltsf]cË eË x'g]jf c¿ s'g}7"nf]zf/Ll/s jf dfgl;s si6 x'g]lsl;dsf]
s'g}sfd jf hfn k|k~r u/]d f,
-3_ kTgLn] cGo k'?if;Fu of}g ;DaGw /fv]sf] 7x/]df  .
(%= kTgLn];DaGw ljR5]b ug{ ;Sg]
kTgLn]b]x fosf s'g}cj:yfdf kltsf]d~h'/L geP klg ;DaGw ljR5]b ug{ ;Sg]l5g\M–
-s_ sfg"g adf]lhd c+z lnO{ jf dfgf]5'l§O{ klt kTgL leGg a;]sf]cj:yfdf afx]s
kltn]kTgLsf]d~h'/L glnO{ nuftf/tLg jif{ jf ;f]e Gbf a9L ;dob]l v cnu a;]d f,
-v_ kltn]kTgLnfO{ vfg nufpg glbPdf jf 3/af6 lgsfnf ul/lbPdf,
-u_ kltn]kTgLsf]cË eË x'g]jf c¿ s'g}7"nf]zf/Ll/s jf dfgl;s si6 x'g]lsl;dsf]
s'g}sfd jf hfn k|k~r u/]d f,
-3_ kltn] csf]{ ljjfx u/]df,
-ª_ kltn] cGo dlxnf;Fu of}g ;DaGw /fv]sf] 7x/]df,
-r_ kltn] kTgLnfO{ ha/h:tL s/0fL u/]sf] 7x/]df  .
(^= ;DaGw ljR5]bsf]nflu lgj]bg lbg' kg]{
;DaGw ljR5]b ug{ rfxg]klt jf kTgLn]cbfntdf lgj]bg lbg' kg]{5 .
(&= klt kTgLsf] d]nldnfk u/fpg' kg]{
bkmf (^ adf]lhd ;DaGw ljR5]bsf]nflu lgj]b g k/]df cbfntn]b'j}kIfnfO{ e/;s
;DemfO{ a'emfO{ d]n  ldnfk u/fpg' kg]{5 .
(*= ;DaGw ljR5]b ul/lbg' kg]{
bkmf (& adf]l hd ;DemfpFbf a'emfpFbf klg klt kTgL aLr d]n  ldnfk u/fpg g;s]df /ljjfx
sfod /fVg'eGbf ;DaGw ljR5]b x'g pko'Qm b]v]df cbfntn]lghx¿sf];DaGw ljR5]b
ul/lbg' kg]{5  .
t/bkmf (& jdf]lhd klt /kTgL aLr d]nldnfk u/fpg cbfntn];DemfpFbf a'emfpFbf klg
klt /kTgLn]d~h'/gu/]df lgj]b g k/]s  f]Ps jif{kl5 cbfntn];DaGw ljR5]b u/fO{ lbg
kg]{5  .
((= ;DaGw ljR5]b ug'{ cl3 c+za08f ug'{ kg]{
-!_ kltsf]sf/0faf6 klt kTgL aLr ;DaGw ljR5]b x'g]cj:yfdf kTgLn]dfu u/]df
;DalGwt cbfntn];DaGw ljR5]b ug'{ cl3 klt kTgL aLr c+za08f ug{ nufpg'
kg]{5  .
-@_ bkmf (% sf]v08 -v_, -u_, -3_, -ª_ jf -r_ adf]lhdsf]cfwf/df kTgLn]
;DaGw ljR5]bsf] nflu lgj]bg u/]sf]df pkbkmf -!_ sf] k|of]hgsf] nflu kltsf]
sf/0faf6 ;DaGw ljR5]b x'g]cj:yf ePsf]dflgg]5 .
-#_ ;uf]n  sf];DklQ klt kTgL b'j}sf]gfddf jf klt kTgLdWo]s'g}Pssf]gfddf /x]5 eg]
;DaGw ljR5]b x'g' cl3 lghx¿ aLr sfg"g adf]lhd To:tf];DklQsf]c+za08f
ug'{ kg]{5 .
##
d'n'sL b]jfgL ;+lxtf @)&$

-$_ ;DaGw ljR5]b x'g]kltn]g}afa' jf cGo c+lzof/af6 c+z lnO{ g;s]s  f]eP
cbfntn]b'j}kIfaf6 c+lzof/v'nfpg nufO{ /c+za08f ug]{cGo c+lzof/ePdf
To:tf c+lzof/nfO{ ;d]t a'em\g' kg]{eP a'emL lghx¿af6 c+zsf]kmfF6jf/L dfu u/L
klt kTgLsf]c+z 5'6\ofO{ c+za08f u/fO{ lbg' kg]{5 .
-%_ pkbkmf -!_, -#_ jf -$_ adf]lhd c+za08f ubf{ nfdf];do nfUg]b]lvPdf
cbfntn]klt kTgL aLr ;DaGw ljR5]b u/L c+za08f geP;Ddsf]nflu kltsf]
;DklQ /cfo:tfsf]cfwf/df kltaf6 kTgLnfO{ dfl;s vr{ e/fO{{ lbg ;Sg]5 .
t/To;/L c+za08f gx'Fb}To:tL dlxnfn]csf]{ljjfx u/]df c+z kfpg]5}g .
-^_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg bkmf ($ sf]v08 -v_, -u_
jf -3_ adf]lhdsf]cfwf/df ;DaGw ljR5]b sf]nflu lgj]bg u/]sf]df kTgLnfO{ o;
kl/R5]b adf]lhd c+z lbg jf vr{ e/fpg klt afWo x'g]5}g .
!))= Psd'i7 /sd jf vr{ e/fO{{ lbg ;Sg]
bkmf (( df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg ;DaGw ljR5]b x'g]kTgLn]c+z glnO{ klt;Fu
Psd'i7 /sd jf jflif{s jf dfl;s /sd jf vr{ e/fO{{ lng rfx]d f cbfntn]kltsf];DklQ
jf cfDbfgLsf]cfwf/df To:tL kTgLnfO{ Psd'i7 /sd lbnfO{ lbg jf jflif{s jf dfl;s
¿kdf /sd jf vr{ e/fO{ lbg ;Sg]5  .
t/To:tL kTgLn]csf]{ljjfx u/]df To:tf]/sd jf vr{ lbg' kg]{5}g .
!)!= vfg nufpg]vr{ e/fO{{ lbg ;Sg]
bkmf (( adf]lhd c+za08f ug'{ kbf{ s'g};DklQ geO{ kltaf6 c+z gkfPsL kTgLn]kltaf6
vfg nfpg vr{ e/fpg rfx]d f /kltsf]cfDbfgL ePdf cbfntn]To:tL kTgLnfO{ ;DaGw
ljR5]b ePsf]kltsf]cfDbfgLsf]cfwf/df vfg nufpg]vr{ e/fO{{ lbg ;Sg]5 .
t/,
-!_ To:tL kTgLn]csf]{ljjfx u/]df To:tf]vr{ lbg' kg]{5}g .
-@_ kltsf]eGbf kTgLsf]cfDbfgL a9L ePdf To:tf]vr{ lbg' kg]{5}g .
!)@= ;xdlt adf]lhd x'g]
o; kl/R5]bdf cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg klt kTgL aLr ;DaGw ljR5]b x'Fbf
kTgLn]kfpg]c+z jf vr{sf];DaGwdf klt kTgL aLr s'g}lnlvt ;xdlt ePsf]d f ;f]xL
adf]lhd x'g]5  .
t/gfafnssf]lxt ljk/Lt x'g]u/L s'g};xdlt ug{ ;lsg]5}g .
!)#= cl3Nnf];Gtfg jf kltn];DklQ kfpg]
;DaGw ljR5]b u/]sL dlxnfsf]d[To' ePdf lghsf];DklQ lghsf 5f]/f, 5f]/L eP To:tf
5f]/f, 5f]/Ln] / 5f]/f, 5f]/L geP k"j{ kltaf6 kfPsf] ;DklQ To:tf kltn] / cGo ;DklQ
dfOtLkl§sf xsjfnfn]kfpg]5  .
!)$= xbDofb
o; kl/R5]b adf]lhd eP u/]sf]sfd sf/afxLaf6 dsf{ kg]{JolQmn]d'2f ug'{ kg]{sf/0f
pTkGg ePsf]ldltn]jf yfxf kfPsf]ldltn]tLg dlxgfleq gfln; ug{ ;Sg]5 .

#$
dfgj a]rlavg tyf
cf];f/k;f/ -lgoGq0f_
P]g, @)^$÷
lgodfjnL @)^%
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f_ P]g, @)^$
k|:tfjgf
dfgj a]rlavg tyf cf]; f/k;f/ug]{sfo{nfO{ lgoGq0f ug{ /To:tf]sfo{af6 kLl8t JolQmsf]
;+/I f0f tyf k'g:yf{kgf ug]{;DaGwdf sfg"gL Joj:yf ug{ jf~5gLo ePsf]n],
Joj:yflksf–;+;bn] of] P]g agfPsf] 5  .
kl/R5]b !M k|f/lDes
!= ;+lIfKt gfd, lj:tf/ / k|f/De
-!_ o; P]gsf] gfd ædfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f_ P]g, @)^$Æ /x]sf]
5 .
-@_ of] P]g t'?Gt k|f/De x'g]5  .
-#_ of] P]g g]kfne/ nfu" x'g]5 / g]kfnaflx/ a;L g]kfnL gful/s lj?4 o; P]g
adf]lhdsf] s;"/ ug]{ h'g;'s} JolQmsf] xsdf ;d]t nfu" x'g]5  .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;Ën] csf]{ cy{ gnfu]df o; P]gdf,–
-s_ æs;"/Æ eGgfn]bkmf # adf]lhdsf]sfo{ ;Demg' k5{ .
-v_ æs]Gb|Æ eGgfn] bkmf !# adf]lhd :yflkt k'g:yf{kgf s]Gb| ;Demg' kb{5  .
-u_ ækLl8tÆ eGgfn] a]lrPsf], cf];f/k;f/ ul/Psf] jf j]Zofj[lQdf nufOPsf]] JolQm
;Demg' k5{ .
-3_ æafnaflnsfÆ eGgfn] c7f/ jif{ pd]/ k"/f gePsf] JolQm ;Demg' k5{  .
-ª_ æzf]if0fÆ eGgfn] bf; t'Nofpg], afFwf agfpg] sfo{ ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] k|rlnt
sfg"g adf]lhd afx]s dflg;sf] cË lemSg] sfo{ ;d]tnfO{ hgfpF5  .
-r_ ætf]lsPsf]Æ jf ætf]lsP adf]lhdÆ eGgfn] o; P]g cGtu{t ag]sf] lgoddf tf]lsPsf]
jf tf]lsP adf]lhd ;Demg' k5{ .

#%
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$

kl/R5]b @M s;"/ / cg';Gwfg ;DaGwL Joj:yf


#= dfgj a]rlavg / cf];f/k;f/ ug{ gx'g]
-!_ s;}n] klg dfgj a]rlavg / cf];f/k;f/ ug{' u/fpg' x'Fb}g  .
-@_ s;}n] pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sfo{ u/]df o; P]g adf]lhdsf] s;"/ u/]sf] dflgg]5  .
$= dfgj a]rlavg / cf];f/k;f/ u/]sf] dflgg]
-!_ s;}n] b]xfosf] s'g} sfo{ u/]df dfgj a]rlavg u/]sf] dflgg]5M
-s_ s'g} klg p2]Zon] dflg; a]Rg] jf lsGg],
-v_ s'g} k|sf/sf] kmfObf lnO{ jf glnO{ j]Zofj[lQdf nufpg],
-u_ k|rlnt sfg"g adf]lhd afx]s dflg;sf] cË lemSg],
-3_ j]Zofudg ug]{  .
-@_ s;}n] b]xfosf] s'g} sfo{ u/]df dfgj cf];f/k;f/ u/]sf] dflgg]5M
-s_ lsGg] jf a]Rg] p2]Zon] dflg;nfO{ ljb]zdf n}hfg],
-v_ j]Zofj[lQdf nufpg] jf zf]if0f ug]{ p2]Zon] s'g} k|sf/n] nnfO{ kmsfO{,
k|nf]egdf kf/L, em'SofO{, hfn;fh u/L, k|k~r ldnfO{, hah{:tL u/L,
s/sfkdf kf/L, ckx/0f u/L, z/L/ aGws /fvL, gfh's l:yltsf] kmfObf lnO{,
a]xf]; kf/L, kb jf zlQmsf] b'?kof]u u/L, cleefjs jf ;+/IfsnfO{ k|nf]egdf
kf/L, 8/, qf;, wfs, wDsL lbO{ jf s/sfkdf kf/L s;}nfO{ al;/x]sf] 3/,
:yfg jf JolQmaf6 5'6fO{ nUg] jf cfk"m;Fu /fVg] jf cfkm\gf] lgoGq0fdf lng]
jf s'g} :yfgdf /fVg] jf g]kfnleqsf] Ps 7fpFaf6 csf]{ 7fpFdf jf ljb]zdf
n}hfg] jf c? s;}nfO{ lbg]  .
%= ph'/ ug]{
-!_ bkmf # adf]lhdsf] s;"/ u/]sf], ul//x]sf] jf ug{ nfu]sf]] yfxf kfpg] h'g;'s} JolQmn]
glhssf] k|x/L sfof{nodf ph'/ ug{ ;Sg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ph'/ ug]{ JolQmn] cfkm\gf] gfd uf]Ko /flvlbg lnlvt cg'/f]w
u/]df ph'/ btf{ ug]{ k|x/L sfof{non] lghsf] gfd uf]Ko /fVg' kg]{5  .
^= aofg k|dfl0ft u/fpg]
-!_ bkmf % adf]lhdsf] ph'/ kLl8t cfk}+mn] lbPdf k|x/L sfof{non] lghsf] tTsfn
aofg u/fO{ To:tf] aofg k|dfl0ft u/fpgsf] nflu lghnfO{ t'?Gt glhssf] lhNnf
cbfntdf pkl:yt u/fpg' kg]{5  .
-@_ k|x/L sfof{non]pkbkmf -!_ adf]lhd  aofg k|dfl0ft u/fpg NofPdf k|rlnt
sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg / ;f] aofg;Fu ;DalGwt s;"/sf] d'2f
;f] lhNnf cbfntsf] If]qflwsf/leq gkg]{ eP klg To:tf] lhNnf cbfntsf]
GofofwLzn] To:tf] aofg lghnfO{ k9L afFrL ;'gfO{ lghn] eg] adf]lhd n]lvPsf]
eP ;f]xL Joxf]/f / eg] adf]lhd gePdf s] slt km/s 5 ;f] Joxf]/f pNn]v u/L
k|dfl0ft ul/lbg' kg]{5  .

#^
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd aofg k|dfl0ft ul/Psf]df To:tf] kLl8t d'2fsf] sf/afxLsf]

dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$


l;nl;nfdf cbfntdf pkl:yt geP klg To;/L k|dfl0ft ul/Psf] aofg cbfntn]
k|df0fdf lng ;Sg]5  .
&= kqmfp ug{ jf vfgtnf;L lng ;lsg]
-!_ o; P]g cGtu{t s;"/ dflgg] s'g} sfo{ s'g} 3/, hUuf, :yfg jf ;jf/L ;fwgdf ePsf]
jf eO/x]sf] jf x'g nfu]sf] hfgsf/L kfO{ t'?Gt sf/afxL gu/]df s;"/bf/ efUg] pDsg]
jf To:tf] s;"/;Fu ;DalGwt s'g} k|df0f nf]k jf gi6 x'g] ;Defjgf b]lvPdf k|rlnt
sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg sDtLdf k|x/L ;xfos lg/LIfs :t/sf]
k|x/L sd{rf/Ln] krf{ v8f u/L h'g;'s} avt b]xfosf] sfo{ ug{ ;Sg]5M
-s_ To:tf] 3/, hUuf, :yfg jf ;jf/L ;fwgdf k|j]z ug{, vfgtnf;L lng jf
cfkm\gf] sAhfdf /fVg,
-v_ To:tf] sfo{ ug{ nfUbf s;}n] afwf lj/f]w u/]df cfjZostf cg';f/ ‰ofn,
9f]sf vf]nL jf kmf]/L cfjZos sf/afxL ug{,
-u_ To:tf] sfo{ ug]{ JolQmnfO{ lagf kqmfp k"hL{ lu/km\tf/ ug{ jf lghsf]
vfgtnf;L lng,
-3_ To:tf] 3/, hUuf, :yfg jf ;jf/L ;fwgdf e]l6Psf ;a} b;L, k|df0f a/fdb ug{
jf sAhfdf lng .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sfo{ ubf{ To:tf] k|x/L sd{rf/Ln] ;Dej eP;Dd :yfgLo
tx!sf k|ltlglw ;d]t / ;Dej geP To; ;dodf pkl:yt JolQmx¿sf] /f]xa/df ug{'
kg]{5 / ;f]sf] d'r'Nsf tof/ u/L ;f]sf] k|ltlnlk ;DalGwt 3/, hUuf jf ;jf/L ;fwg
wgLnfO{ lbg' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd s'g} JolQmnfO{ kqmfp k"hL{ lagf kqmfp ul/Psf]df kqmfp k/]sf]
JolQm ;lxt To:tf] kqmfpsf] :jLs[ltsf] nflu d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf k]z ug{'
kg]{5  .@
*= cleo'QmnfO{ y'gfdf /fvL sf/afxL ug{' kg]{#
k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg] bkmf $ sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -3_
sf]s;"/df  afx]s o; P]g cGt{ut cGo s;"/;DalGw d'2fdf sf/afxL ubf{ tTsfn k|fKt
k|df0faf6 cleo'Qmn] s;"/ u/]sf] xf] eGg] ljZjf; ug]{ dgfl;j cfwf/ ePdf cbfntn]
cleo'QmnfO{ y'gfdf /fvL sf/afxL ug{' kg]{5  .
(= k|df0fsf] ef/
k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} JolQmnfO{ o; P]g cGtu{tsf] s;"/
u/]sf] cleof]u nfu]sf]df ;f] s;"/ cfkm'n] u/]sf] 5}g eGg] s'/fsf] k|df0f lghn] g} k'¥ofpg'
kg]{5  .
!= s]xL g]kfn P]g ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@ åf/f ;+zf]lwt .
@= s]xL g]kfn sfg"gnfO{ ;+zf]wg, PsLs/0f, ;dfof]hg /vf/]h ug]{P]g , @)&$ åf/f ;+zf]lwt .
#= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg ug]{P]g ,
@)&@ åf/f ;+zf]lwt .

#&
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$

!)= sfg"g Joj;foL /fVg ;Sg]$


o; P]g cGtu{tsf] s;"/ ;DaGwL d'2fsf] sf/afxLsf] l;nl;nfdf kLl8tn] rfx]df cGo
sfg"g Joj;foL /fVg ;Sg]5  .
!!= bf]efif], ;f+s]lts efiff lj1 jf cg'jfbs /fVg ;Sg]%
o; P]g cGtu{tsf] s;"/ ;DaGwL d'2fsf] sfd sf/afxLdf k|of]u x'g] efiff kLl8tn] ga'‰g]
ePdf ;DalGwt c8\8f cbfntsf]cg'dlt lnO{ lghn]bf]efif], ;f+s]lts efiff lj1 jf
cg'jfbs /fVg ;Sg]5  .
To;/L bf]efif], ;f+s]lts efiff lj1 jf cg'jfbs /fVbf nfu]sf] /sd dWo] tf]lsP adf]lhdsf]
/sd ;DalGwt JolQmsf] cg'/f]wdf g]kfn ;/sf/n] Joxf]g]{5  .
kl/R5]b # M p4f/, k'g:yf{kgf tyf k'gld{ng;DaGwL Joj:yf
!@= p4f/ ;DaGwL sfo{
s'g} g]kfnL gful/s ljb]zdf a]lrPsf] /x]5 eg] lghsf] p4f/ ug]{ Joj:yf g]kfn ;/sf/n]
ug]{5  .
!@s= kf/:kl/s sfg"gL ;xfotf cfbg k|bfg ug{ cfjZos Joj:yf ug{ ;Sg]M bkmf !@
adf]lhd p4f/ ubf{ jf ljb]zL d'n'sdf /x]sf] o; P]g cGt/ut ;hfo x'g] s;"/
;DaGwL d'2fsf] Goflos sf/afxLdf g]kfn ;/sf/n] k|rlnt sfg"g adflhd
kf/:kl/s sfg"gL ;xfotf k|fKt ug{sf] nflu cfjZos Joj:yf ug{ ;Sg]5  .^
!#= k'g:yf{kgf s]Gb|
-!_ kLl8tnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s pkrf/ u/fpg, ;fdflhs ?kdf k'g:yf{kgf ug{ /
kfl/jfl/s k'gld{ng u/fpgsf] nflu g]kfn ;/sf/n] cfjZostf cg';f/ k'g:yf{kgf
s]Gb| :yfkgf ug]{5  .
-!s_ g]kfn ;/sf/;Fu ;dGjo u/L k|b]z ;/sf/ tyf :yfgLo txn] cfjZostf
cg';f/ k'g;{\yfkgf s]Gb| :yfkgf ug{ ;Sg]5.&
-!v_ g]kfn ;/sf/n] :yfkgf u/]sf k'g{:yfkgf s]Gb|nfO{ k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo
txn] ;~rfng ug{ rfx]df g]kfn ;/sf/n] To:tf s]Gb| k|b]z ;/sf/ jf
:yfgLo txn] ;~rfng ug]{ u/L x:tfGt/0f ug{ ;Sg]5.*
-@_ s'g} ;+:yfn] tf]lsP adf]lhd :jLs[lt lnO{ pkbkmf -!_ sf] p2]Zosf] nflu k'g:yf{kgf
s]Gb| :yfkgf / ;~rfng ug{ ;Sg]5 / g]kfn ;/sf/n] To:tf] ;+:yf tyf ;+:yfåf/f
:yflkt k'g:yf{kgf s]Gb|sf] lgoldt / k|efjsf/L cg'udg ug]{5  .

$= P]=
%= P]=
^= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g,
@)&@ åf/f yk .
&= g]kfnsf];+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]w g ug]{P]g, @)&% åf/f yk .
*= P]=

#*
-@s_ pkbkmf -!s_ / -!v_ adf]lhd k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo txn] :yfkgf /

dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$


;~rfng u/]sf] s]Gb|sf] cg'udg ;DalGwt k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo txn]
ug]{5.(
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd ;~rfng ePsf] s]Gb|nfO{ g]kfn ;/sf/n] tf]lslbP adf]lhd
cfly{s tyf cGo ;xof]u k|bfg ug{ ;Sg]5 .
-$_ s]Gb|df /x]sf] JolQmnfO{ ;fdflhs ?kdf k'g:yf{kgf / kfl/jfl/s k'gld{ng u/fpg]
Joj:yf s]Gb|n] ug]{5  .
-%_ s]Gb|n] kLl8tnfO{ cfjZostf cg';f/ cf}iflw pkrf/ / k/fdz{ ;]jf tyf ;'ljwfsf]
Joj:yf ug{' kg]{5  .
-^_ s]Gb|df /x]sf kLl8tnfO{ lghsf] OR5f ljk/Lt s;}n] s'g} sfddf nufpg x'Fb}g  .
-&_ s]Gb|sf] Joj:yfkg, ;~rfng dfkb08, cg'udg, kLl8tsf] nflu ;Lkd"ns tflnd
tyf /f]huf/L, k'g:yf{kgf, kfl/jfl/s k'gld{ng ;DaGwL Joj:yf tf]lsP adf]lhd
x'g]5  .
!$= k'g:yf{kg sf]if
-!_ bkmf !# sf]pkbkmf -!_ adf]lhd  :yfkgf ePsf k'g:yf{kgf s]Gb| ;~rfng ug{
tyf kLl8tnfO{ s;"/bf/af6 P]gsf] bkmf !& sf] pkbkmf -!s_ adflhd kLl8tnfO{
Ifltk"lt{ pknAw u/fpgsf] nflu g]kfn ;/sf/n] Ps k'g:yf{kg sf]if :yfkgf
ug]{5  .!)
-!s_ bkmf !# sf] pkbkmf -!s_ / -!v_ adf]lhd :yfkgf tyf x:tfGt/0f ePsf
k'g;{\yfkgf s]Gb|sf] Joj:yfkg tyf ;~rfng ug{ rfxg] k|b]z ;/sf/n]
cfkm\gf] >f]taf6 Joj:yf ug]{ u/L k|b]z sfg"g adf]lhd / :yfgLo txn]
cfkm\gf] >f]taf6 Joj:yf ug]{ u/L :yfgLo sfg"g adf]lhd k'g;{\yfkgf sf]if
:yfkgf ug{ ;Sg]5g\  .!!
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sf]ifdf b]xfo adf]lhdsf /sd /xg]5g\M
-s_ g]kfn ;/sf/af6 k|fKt /sd,
-v_ s'g} :jb]zL jf ljb]zL ;+3, ;+:yf jf JolQmaf6 k|fKt /sd,
-u_ bkmf !% adf]lhd ePsf] hl/afgf afkt k|fKt x'g] /sdsf] cfwf /sd  .
-#_ k'g:yf{kg sf]ifsf] Joj:yfkg / ;~rfng tf]lsP adf]lhd x'g]5  .
kl/R5]b $ M b08 ;hfo tyf Ifltk"lt{ ;DaGwL Joj:yf
!%= b08 ;hfo
-!_ bkmf # adf]lhdsf] s;"/ ug]{ JolQmnfO{ b]xfo adf]lhd ;hfo x'g]5M
-s_ dflg; lsGg] jf a]Rg]nfO{ aL; jif{ s}b / b'O{ nfv ?k}ofF hl/afgf,

(= P]=
!)= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg ug]{P]g ,
@)&@ åf/f ;+zf]lwt .
!!= g]kfnsf];+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]w g ug]{P]g, @)&% åf/f yk .

#(
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$

-v_ s'g} k|sf/sf] kmfObf lnO{ jf glnO{ j]Zofj[lQdf nufpg]nfO{ s;"/sf] dfqf
cg';f/ bz jif{b]lv kGw| jif{;Dd s}b / krf; xhf/ ?k}ofFb]lv Ps nfv
?k}ofF;Dd hl/afgf,
-u_ k|rlnt sfg"g adf]lhd afx]s dflg;sf] s'g} cË lemSg]nfO{ bz jif{ s}b /
b'O{ nfv ?k}ofFb]lv kfFr nfv ?k}ofF;Dd hl/afgf,
-3_ j]Zofudg ug]{nfO{ Ps dlxgfb]lv tLg dlxgf;Dd s}b / b'O{ xhf/ ?k}ofFb]lv
kfFr xhf/ ?k}ofF;Dd hl/afgf  .
-ª_ lsGg, a]Rg jf j]Zofj[lQdf nufpg] p2]Zon] dflg;nfO{,–
-!_ ljb]z n}hfg]nfO{ bz jif{b]lv kGw| jif{;Dd s}b / krf; xhf/ ?k}ofFb]lv
Ps nfv ?k}ofFF;Dd hl/afgf / afnaflnsf nu]sf] eP kGw| jif{b]lv
aL; jif{;Dd s}b / Ps nfv ?k}ofFb]lv b'O{nfv ?k}ofFF;Dd hl/afgf,
-@_ g]kfnleqsf] Ps 7fpFaf6 csf]{ 7fpFdf n}hfg]nfO{ bz jif{ s}b / krf;
xhf/ ?k}ofFFb]lv Ps nfv ?k}ofF;Dd hl/afgf / afnaflnsf nu]sf]
eP bz jif{b]lv afx| jif{;Dd s}b /Ps nfv ?k}ofF hl/afgf .
-r_ zf]if0f ug]{ p2]Zon] bkmf $ sf] pkbkmf -@_ sf] v08 -v_ adf]lhd
g]kfnleqsf] Ps 7fpFaf6 csf]{ 7fpFdf n}hfg]nfO{ Ps jif{b]lv b'O{ jif{;Dd
s}b / ljb]z nu]sf] eP b'O{ jif{b]lv kfFr jif{;Dd s}b,
-5_ v08 -ª_ /-r_ df n]lvPb]l v afx]s bkmf $ sf]pkbkmf -@_ sf]v08 -v_
adf]lhdsf] s;"/ ug]{nfO{ ;ft jif{b]lv bz jif{;Dd s}b,
-h_ dfgj a]rlavg jf cf];f/k;f/sf] s;"/ ug{ b'?T;fxg, if8\oGq jf pBf]u
ug]{nfO{ jf ;f] s;"/sf] dltof/nfO{ ;f] s;"/ ubf{ x'g] ;hfosf] cfwf ;hfo  .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf s'/fsf xsdf b]xfo
adf]lhd x'g]5M
-s_ lsGg] jf a]Rg] JolQm / s'g} k|sf/sf] kmfObf lnO{ jf glnO{ j]Zofj[lQdf nufpg]
JolQm Pp6} ePdf lghnfO{ lsg] jf a]r] afkt / s'g} k|sf/sf] kmfObf lnO{ jf
glnO{ j]Z ofj[lQdf nufP afkt 5'§f5'§};hfo,
-v_ lsGg] jf a]Rg] jf s'g} k|sf/sf] kmfObf lnO{ jf glnO{ j]Zofj[lQdf nufpg]
/ bkmf $ sf] pkbkmf -@_ sf] v08 -v_ adf]lhdsf] s;"/ ug]{ JolQm Pp6}
ePdf lghnfO{ lsg] jf a]r] afkt / To:tf] s;"/ u/] afkt 5'§f5'§} ;hfo,
-u_ v08 -v_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg bkmf $ sf]pkbkmf -@_ sf]
v08 -v_ adf]lhd 5'6fO n}hfg] / lsGg], a]Rg] jf s'g} k|sf/sf] kmfObf lnO{ jf
glnO{ j]Zofj[lQdf nufpg] p2]Zon] ljb]z jf g]kfnleqsf] Ps 7fpFaf6 csf]{
7fpFdf n}hfg] JolQm Pp6} ePdf To;/L 5'6fO nu]sf] / ljb]z jf g]kfnleqsf]
Ps 7fpFaf6 csf]{7fpFdf nu]afkt 5'§f5'§};hfo .
-#_ bkmf # adf]lhdsf] s;"/ s'g} ;fj{hlgs kb wf/0f u/]sf] JolQmn] u/]sf] ePdf
lghnfO{ ;f] s;"/ u/] afkt x'g] ;hfosf] cltl/Qm ;f] ;hfosf] kRrL; k|ltzt yk
;hfo x'g]5  .

$)
-$_ s;}n] bkmf # adf]lhdsf] s;"/ cfkm\gf] ;+/If0fdf jf cleefjsTjdf /x]sf] jf

dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$


d'n'sL P]gsf] xf8gftf s/0fLsf] dxn adf]lhd ;hfo x'g] JolQmsf ;DaGwdf u/]sf]
/x]5 eg] lghnfO{ o; P]gdf n]lvPsf] ;hfosf] cltl/Qm ;f] ;hfosf] bz k|ltzt
yk ;hfo x'g]5 .
-%_ s;}n] bkmf # adf]lhdsf] s;"/ k'gM u/]df k|To]s k6s s;"/ u/] afkt ;f] s;"/ u/]df
x'g] ;hfosf] Ps rf}yfO{ yk ;hfo x'g]5  .
-^_ bkmf % adf]lhd ph'/ ug]{ JolQmn] cfkm'n] Psk6s lbPsf] aofg ljk/Lt x'g] u/L
d'2fsf] k'k{Ifsf] l;nl;nfdf s'g} aofg lbPdf, klxn] cfkm"n] lbPsf] aofg jf
;"rgfsf cfwf/df s;}sf lj?4 sf/afxL rln;s]kl5 ;f] ;DaGwL tYo 9fF6]df,
lgotj; aofg kl/jt{g u/]df, cbfntn] af]nfPsf] ;dodf pkl:yt gePdf jf
cbfntnfO{ ;xof]u gu/]df lghnfO{ tLg dlxgfb]lv Ps jif{;Dd s}b x'g]5  .!@
!^= ;hfo gx'g]
cfkm'nfO{ lsGg, a]Rg jf j]Zofj[lQdf nufpg nfu]sf] jf nu]sf] jf lsg]sf] jf a]r]sf] jf
j]Zofj[lQdf nufPsf]yfxf kfO{ jf ljZjf; ug{' kg]{dgfl;a cfwf/eO{ lghn]s'g}7fpFaf6
pDsg, efUg d2t vf]Hbf s;}n] afwf lj/f]w u/]df, /f]s]df, kqm]df, hf]/ h'n'd u/]df, Hofg
lng nfu]df jf ha/h:tL s/0fL ug{ vf]h]sf]df an k|of]u u/]/] To:tf] afwf, lj/f]w jf hf]/
h'n'daf6 jf kqmfpaf6 dfUg, pDsg, Hofpg hf]ufpg  jf cfkm"nfO{ ha/h:tL s/0fLaf6
arfpg g;Sg] s'/fdf ljZj:t eO{ lghn] s'g} sfo{ ubf{ To:tf] afwf lj/f]w ug]{, kqmg] jf
hf]/h'n'd ug]{, Hofg lng vf]Hg] jf ha/h:tL s/0fL ug{ vf]Hg] JolQmsf] Hofg uPdf jf
lghnfO{ s'g} k|sf/sf] rf]6k6s nfUg uPdf k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg To:tf] JolQmnfO{ s'g} k|sf/sf] ;hfo x'g] 5}g  .!#
!&= Ifltk"lt{
-!_ cbfntn] s;"/bf/nfO{ ePsf] hl/afgfsf] krf; k|ltzt a/fa/sf] /sddf g36\g]
u/L lghaf6 kLl8tnfO{ dgfl;a dflkmssf] Ifltk"lt{ e/fOlbg' kg]{5  .
-!s_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s;"/bf/sf] Go"g cfly{s
x}l;ot ePsf] jf cGo s'g} sf/0fn] s;"/bf/af6 kLl8tn] Ifltk"lt{ kfpg
g;Sg] cj:yf b]lvPdf cbfntn] bkmf !$ adf]lhd k'g:yf{kgf sf]ifaf6
kLl8tnfO{ dgfl;j Ifltk"lt{ e/fO{ lbg] cfb]z ug{ ;Sg]5  .!$
-@_ pkbkmf -!_ jf -!s_ adf]lhdsf] Ifltk"lt{sf] /sd lng gkfpFb} kLl8tsf] d[To'
ePdf To:tf] /sd tf]lsP adf]lhd lghsf] gfafns 5f]/f5f]/LnfO{ / To:tf 5f]/f5f]/L
geP lghdf cfl>t afa'cfdfnfO{ lbOg]5  .!%

!@= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg ug]{P]g ,
@)&@ åf/f ;+zf]lwt .
!#= P]=
!$= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g ,
@)&@ åf/f yk .
!%= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg ug]{P]g ,
@)&@ åf/f ;+zf]lwt .
$!
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd Ifltk"lt{sf] /sd kfpg] kLl8tsf] gfafns 5f]/f5f]/L / cfl>t
afa'cfdf gePdf To:tf] /sd bkmf !$ adf]lhdsf] k'g:yf{kg sf]ifdf hDdf ug{'
kg]{5  .
kl/R5]b % M ljljw
!*= ;DklQ hkmt x'g]
-!_ s;}n] o; P]g cGtu{tsf] s;"/af6 s'g} rn–crn ;DklQ k|fKt u/]sf] /x]5 eg]
To:tf] ;a} ;DklQ hkmt x'g]5  .
-@_ s;}n] o; P]g cGtu{tsf] s;"/ dflgg] sfo{ ug{ jf u/fpgsf] nflu cfkm\gf] 3/, hUuf
jf ;jf/L ;fwg hfgL–hfgL k|of]u u/]sf] jf k|of]u ug{ lbPsf] k|dfl0ft ePdf To:tf]
3/, hUuf jf ;jf/L ;fwg hkmt x'g]5  .
!(= k'/:sf/
-!_ o; P]g cGtu{t s;"/ dflgg] s'g} sfo{ u/]sf] jf ug{ nfu]sf] 5 eGg] s'/fsf] ;"rgf
s;}n] lbPsf] cfwf/df s;}nfO{ p4f/ ul/Pdf jf To:tf] sfo{df ;+nUg JolQm kqmfp
k/]df To:tf] ;"rgf lbg] JolQmnfO{ bkmf !% adf]lhd ePsf] hl/afgfsf] bz k|ltzt
a/fa/sf] /sd k'/:sf/ :j?k bkmf !$ adf]lhdsf] k'g:yf{kg sf]ifaf6 k|bfg ul/g]5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;"rgf lbg]JolQm Ps hgfeGbf a9L ePdf lghx¿nfO{ To:tf]
/sd bfdf;fxLsf] b/n] lbOg]5  .
@)= ;'/fsLsf] ljj/0f uf]Ko /fVg' kg]{
bkmf !( sf] pkbkmf -!_ adf]lhd ;"rgf lbg] ;'/fsLsf] gfd, 7]ufgf / lghaf6 k|fKt ;"rgfsf]
ljj/0f uf]Ko /fVg' kg]{5  .
@!= ;hfosf]dfu bfaLdf 5'6
-!_ o; P]g adf]lhdsf] s;"/ u/]sf] egL cleof]u nfu]sf] s'g} cleo'Qmn] cfk"mn]
u/]sf] s;"/ :jLsf/ u/L ;f] s;"/sf ;DaGwdf k|df0f h'6fpg, cGo cleo'Qm jf
To;sf] lu/f]x jf dltof/nfO{ kqmfp ug{ k|x/L, ;/sf/L jlsn jf cbfntnfO{ ;3fp
k'¥ofPsf] / lghn] klxnf] k6s s;"/ u/]sf] /x]5 eg] To:tf] s;"/df cbfntn] ;hfo
tf]Sbf lghnfO{ x'g];hfosf]a9Ldf kRrL; k|ltzt;Dd ;hfo 5'6 lbg ;Sg]5 .
t/, lghn] u/]sf] ;xof]u cGo ;a'b k|df0faf6 k|dfl0ft gePdf jf lghn] k|x/L jf
;/sf/L jlsnnfO{ u/]sf] ;xof]u k|lts"n x'g] u/L cbfnt ;dIf aofg lbPdf o;
P]g jf k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg lgh pk/ k'gM d'2f bfo/
ug{ ;lsg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf cj:yfdf o; bkmf
adf]lhd ;hfosf] dfu bfaLdf 5'6 lbg ;lsg] 5}gM
-s_ d'Vo cleo'QmnfO{ ;hfosf]dfu bfaL 5'6 lbg,
-v_ afnaflnsf a]rlavg jf cf];f/k;f/ u/]sf]df,
-u_ Psk6s ;hfo 5'6sf] ;'ljwf kfO;s]sf]  .

$@
@@= bfaL ug{ ;Sg]

dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$


o; P]g adf]lhdsf] s;"/df cbfntdf d'2f btf{ ubf{sf avt ;DalGwt ;/sf/L jlsnn]
cleo'Qmn] g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L s;"/ u/]sf] xf] egL bfaL lng ;Sg]5  .
@#= ;ldlt u7g ug{ ;Sg]
-!_ o; P]g adf]lhdsf] s;"/ lgoGq0f ug]{ tyf kLl8tnfO{ k'g{:yfkgf ug]{ ;DaGwL sfo{df
;/sf/L lgsfo tyf u}/;/sf/L ;+:yfaLr ;dGjo ;d]t ug{sf nflu tf]lsP adf]lhd
g]kfn ;/sf/n] Ps /fli6«o ;ldlt / cfjZostf cg';f/ lhNnf ;ldlt u7g ug{
;Sg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ tf]lsP adf]lhd x'g]5  .
@$= afwf lj/f]w ug]{nfO{ ;hfo x'g]
s;}n] o; P]g cGtu{tsf] s;"/sf] cg';Gwfg tyf txlssft ;DaGwL sfd sf/afxLdf
afwf lj/f]w u/]df lghnfO{ bz xhf/ ?k}ofF;Dd hl/afgf x'g]5  .
@%= k|rf/ k|;f/ ug{ gx'g]
-!_ s;}n] klg kLl8tsf]] :jLs[lt glnO{ lghsf] jf:tljs gfd, t:jL/ jf lghsf]
rl/qdf k|lts"n x'g] s'g} ljj/0f kqklqsfdf 5fKg jf cGo ;~rf/ dfWodaf6 k|rf/
k|;f/ ug{ x'Fb}g  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd gfd, t:jL/, ljj/0f 5fKg] jf k|rf/ k|;f/ ug]{ JolQmnfO{ bz
xhf/ ?k}ofFb]lv kRrL; xhf/ ?k}ofF;Dd hl/afgf x'g]5  .
@^= ;'/Iffsf] Joj:yf
bkmf % adf]lhd ph'/ ug]{ AolQmn] cfk"mn] k|x/Ldf ph'/ u/]sf] sf/0f jf c8\8f cbfntdf
aofg jf ;fIfLsf] ?kdf u/]sf] jskq jf dlxnf dfgj clwsf/sf] /Iffsf] nflu vl6Psf
clwsf/sdL{n] kLl8tnfO{ s'g} ;xof]u pknAw u/fPsf] cfwf/df!^ s''g} k|ltzf]wfTds
sf/afxLdf kg{ ;Sg] dgfl;a sf/0f b]vfO{ ;'/Iffsf] nflu glhssf] k|x/L sfof{nodf cg'/f]w
u/]df To:tf] k|x/L sfof{non] lghnfO{ b]xfo adf]lhdsf] s'g} jf ;a} Joj:yf ul/lbg' kg]{5M
-s_ d'2fsf] sf/afxLsf] l;nl;nfdf c8\8f cbfnt cfpFbf–hfFbf ;'/Iff lbg],
-v_ lglZrt cjlw;Dd k|x/L ;'/Iffdf /fVg] jf /fVg nufpg],
-u_ s]Gb|df /fVg]  .
@^s= ;fIfLnfO{ b}lgs tyf e|d0f eQf lbg' kg]{
-!_ o; P]g cGtu{tsf] d'2fdf g]kfn ;/sf/sf tkm{af6 cbfntdf pkl:yt
ePsf ;fIfLnfO{ /fhkq cg+lst k|yd >]0fLsf ;/sf/L sd{rf/Ln] k|rlnt

!^= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]wg ug]{P]g ,
@)&@ åf/f ;+zf]lwt .

$#
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$

sfg"g adf]lhd kfP ;/xsf] b}lgs tyf e|d0f eQf ;DalGwt ;/sf/L jsLn
sfof{non] pknAw u/fpg' kg]{5  .!&
-@_ s'g} ;/sf/L sd{rf/L ;fIfL jf ljz]if1sf] x}l;otn] pkbkmf -!_ cGt{utsf]
d'2fdf cbfntdf pkl:yt ePdf lghnfO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd  lghn]
kfpg] b}lgs tyf e|d0f eQf lgh jxfn /x]sf] sfof{non] pknAw u/fpg'
kg]{5  .
@&= aGb Ohnf;df sf/afxL x'g]
-!_ o; P]g cGtu{tsf] s;"/ ;DaGwL d'2fsf] sf/afxL tyf ;'g'jfO aGb Ohnf;df
ul/g]5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]aGb Ohnf;df sf/afxL tyf ;'g'jfO x'Fbf d'2fsf kIf,
ljkIf, lghx¿sf sfg"g Joj;foL /cbfntn]cg'dlt lbPsf JolQmdfq To:tf]
Ohnf;df k|j]z ug{ ;Sg]5g\  .
@*= ;/sf/ jfbL x'g]
o; P]g cGtu{tsf] d'2f ;/sf/jfbL x'g]5 / ;f] d'2f ;/sf/L d'2f ;DaGwL P]g, @)$( sf]
cg';"rL–! df ;dfj]z ePsf] dflgg]5  .
@(= lgod agfpg] clwsf/
of] P]gsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{ g]kfn ;/sf/n] cfjZos lgodx¿ agfpg ;Sg]5  .
#)= vf/]hL / arfp
-!_ hLp df:g] a]Rg] sfo{ -lgoGq0f_ P]g, @)$# vf/]h ul/Psf] 5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] P]g cGtu{t eP u/]sf sfd sf/afxLx¿ o;} P]g adf]lhd
eP u/]sf dflgg]5g\  .

!&= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g,
@)&@ åf/f yk .

$$
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f_ lgodfjnL, @)^%

dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$


!= ;+lIfKt gfd /k|f/De
-!_ oL lgodx¿sf]gfd ædfgj a]r lavg tyf cf];f/k;f/-lgoGq0f_ lgodfjnL,
@)^%Æ /x]sf] 5  .
-@_ of]lgodfjnL t'?Gt k|f/De x'g]5 .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;+un]csf]{cy{ gnfu]df o; lgodfjnLdf,–
-s_ æP]g Æ eGgfn]dfgj a]r lavg tyf cf];f/k;f/-lgoGq0f_ P]g , @)^$ ;Demg' k5{ .
-v_ æ/fli6«o ;ldltÆ eGgfn]lgod # adf]lhdsf];ldlt ;Demg' k5{ .
-u_ ælhNnf ;ldltÆ eGgfn]lgod % adf]lhdsf];ldlt ;Demg' k5{ .
-3_ ædGqfnoÆ eGgfn]dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh sNof0f dGqfno ;Demg' k5{ .
#= /fli6«o ;ldltsf]u7gM
-!_ P]gsf]bkmf @# adf]lhdsf]/fli6«o ;ldltdf b]xfosf cWoIf /;b:o /xg]5g\M
-s_ ;lrj, dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh sNof0f dGqfno– cWoIf
-v_ ;x;lrj, >d dGqfno – ;b:o
-u_ ;x;lrj, u[x dGqfno – ;b:o
-3_ ;x;lrj, k//fi6« dGqfno – ;b:o
-ª_ ;xGofoflwjQmf, dxfGofoflwjQmfsf]sfof{no – ;b:o
-r_ k|x/L gfoj dxflg/LIfs, g]k fn k|x/L – ;b:o
-5_ dfgj a]r lavg tyf cf]; fk;f/lj?4sf]If]qdf sfo{/t ;+:yf jf
JolQmx¿ dWo]af6 oyf;Dej ;dfj]zL l;4fGtsf cfwf/df
dGqfnon] dgf]gLt u/]sf] tLg hgf dlxnf– ;b:o
-h_ dfgj a]r lavg tyf cf]; f/k;f/kLl8t JolQmx¿ dWo]a f6
dGqfnon] dgf]gLt u/]sf] b'O{ hgf dlxnf– ;b:o
-em_ ;x;lrj, dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh sNof0f dGqfno– ;b:o—;lrj
-@_ pklgod -!_ sf]v08 -5_ /-h_ adf]lhdsf ;b:ox¿sf]kbfjlw rf/jif{ x'g]5 .
-#_ pklgod -!_ sf]v08 -v_, -u_, -3_, -ª_, -r_ /-em_ adf]lhdsf];b:odf
;DalGwt lgsfon]pknAw eP;Dd dlxnfnfO{ dgf]gog ug{' kg]{5 .
$= /fli6«o ;ldltsf]sfd, st{Jo /clwsf/
-!_ /fli6«o ;ldltsf]sfd, st{Jo /clwsf/b]xfo adf]lhd x'g]5M
-s_ dfgj a]r lavg tyf cf];f/k;f/lj?4 cfjZos gLlt, of]hgf tyf sfo{qmd
th{'df u/L dGqfno ;dIf k]z  ug]{,
-v_ :jLs[t ePsf]gLlt, of]h  gf tyf sfo{qmd sfof{Gjog ug]{u/fpg]tyf
sfof{Gjogsf] cg'udg ug]{,
-u_ ljb]zdf cnkq k/]sf kLl8tsf] p4f/ ug]{ tyf lghsf] ;xdltdf :jb]z
kmsf{pg],
-3_ g]kfn ;/sf/n] lbPsf] lgb]{zg adf]lhd s]Gb|n] u/]sf] sfd sf/afxLsf]
cg'udg ug]{u/fpg]tyf cfjZos lgb]{zg lbg],
$%
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$

-ª_ lhNnf ;ldltsf]sfd sf/afxLsf];dGjo tyf cg'udg ug]{,


-r_ dfgj a]rlavg tyf cf];f/ k;f/
;Fu ;DalGwt nut tyf clen] v
cBfjlws ug]{,
-5_ g]k fn kIf ePsf dfgj a]r lavg tyf cf];f/k;f/;Fu ;DalGwt cGt/f{li6«o
tyf If]qLo ;lGw ;Demf}t f cGtu{tsf bfloTjx¿ sfof{Gjogsf]cg'udg ug]{,
-h_ ;Lkd"ns tfnLd lnPsf JolQm dWo]aLp k"FhL -l;8dgL_ pknAw u/fpg]
;DaGwL dfkb08 agfO nfu" ug]{,
-em_ s]Gb| ;~rfng lgb]l{\zsf agfO{ hf/L ug]{ .
-@_ /fli6«o ;ldltn]pklgod -!_ sf]v08 -u_ adf]lhd p4f/sfo{ ubf{ ;+3 ;+:yfx¿;Fu
;dGjo u/L ug]{5 .
-#_ P]g tyf o; lgodfjnL adf]lhd ul/g]p\4f/;Fu ;DalGwt ;Dk"0f{ sfo{sf]clen]v 
/flvg]5  . o;/L clen]v /fVbf p4f/ ul/Psf JolQmsf] klxrfg / ljj/0f uf]Ko
/xg]5  .
-$_ pklgod -#_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg clwsf/k|fKt lgsfoaf6 dfu
u/]sf cj:yfdf To:tf] clen]v pknAw u/fpg ;lsg]5  .
-%_ /fli6«o ;ldltsf];lrjfno dGqfnodf /xg]5 .
%= a}7s ;DaGwL sfo{ljlw
-!_ /fli6«o ;ldltsf] a}7s cfjZostf cg';f/ cWoIfn] tf]s]sf] ldlt, :yfg / ;dodf
a:g]5  .
-@_ s'n ;b:o ;+Vofsf]krf; k|ltzt eGbf a9L ;b:ox¿ pkl:yt ePdf /fli6«o
;ldltsf] a}7ssf] nflu u0fk"/s ;+Vof k'u]sf] dflgg]5  .
-#_ a}7ssf] cWoIftf /fli6«o ;ldltsf] cWoIfn] / lghsf] cg'kl:yltdf pkl:yt
;b:ox¿ dWo] jl/i7 ;b:on] ug]{5  . a}7sdf ax'dtsf] /fo dfGo x'g]5 / dt a/fa/
ePdf a}7 ssf]cWoIftf ug]{JolQmn]lg0ff{os dt lbg]5 .
-$_ a}7 s ;DjGwL cGo sfo{ljlw /fli6«o ;ldlt cfk}mn]lgwf{/0f u/]adf]lhd x'g]5 .
^= lhNnf ;ldltsf]u7g
-!_ P]gsf]bkmf @# adf]lhdsf]lhNnf ;ldltdf b]x fosf cWoIf /;b:o /xg]5g\M
-s_ k|d'v lhNnf clwsf/L – cWoIf
-v_ lhNnf GofoflwjQmf, lhNnf ;/sf/L jsLn sfof{no – ;b:o
-u_ lhNnf k|x/L sfof{nosf]k|d'v – ;b:o
-3_ dfgj a]r lavg tyf cf]; f/k;f/lj?4sf]If]qdf lhNnfdf
sfo{/t JolQm jf ;+:y fx¿dWo]af6 ;dfj]zL l;4fGtsf cfwf/df
k|d'v lhNnf clwsf/Låf/f dgf]gLt tLg hgf dlxnf – ;b:o
-ª_ k|ltlglw, g]k fn kqsf/dxf;+3 lhNnf sfo{;ldlt– ;b:o
-r_ dlxnf ljsf; clws[t – ;b:o–;lrj
-@_ lhNnf ;ldltdf lhNnf ljsf; ;ldltsf];efklt cfdlGqt ;b:osf]?kdf
/xg]5  .

$^
&= lhNnf ;ldltsf]sfd, st{Jo /clwsf/

dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$


-!_ lhNnf ;ldltsf]sfd, st{Jo /clwsf/b]xfo adf]lhd x'g]5M
-s_ P]g tyf o; lgodfjnL adf]lhd p4f/ul/Psf JolQmsf]kl/ro v'Ng]
cflwsfl/s sfuhft gePdf To:tf sfuhft agfpgsf nflu ;DalGwt
lgsfodf l;kmfl/; ug]{,
-v_ :yfgLo :t/df dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ lgoGq0f ;DaGwL
;ldltx¿sf] u7g u/L kl/rfng ug]{,
-u_ /fli6«o ;ldltn] lbPsf] lgb]{zg adf]lhd lhNnfl:yt k'g{:yfkgf s]Gb|sf]
cg'udg ug]{,
-3_ dfgj a]r lavg tyf cf]; fk;f/lj?4 hgr]tgf clea[l4 u/fpg],
-ª_ /fli6«o ;ldltn]agfPsf]gLlt /of]hgf cGtu{t /xL sfo{qmdsf]sfof{Gjog
ug]{,
-r_ lhNnfleq dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/sf] hf]lvddf /x]sf JolQmsf]
p4f/ ug]{,
-5_ dfgj a]r lavg tyf cf]; f/k;f/sf lj?4 lhNnfdf sfo{/t ;+3;+:yfx¿
aLr ;dGjo ug]{,
-h_ dfgj a] rlavg tyf cf] ;f/
k;f/;Fu ;DalGwt nut tyf clen] v
cBfjlws ug]{/k|To]s  tLg dlxgfdf ;f];DaGwL k|ltj]bg /fli6«o ;ldltdf
k7fpg]  .
-@_ lhNnf ;ldltsf];b:o–;lrjn]P]g tyf o; lgodfjnL adf]lhd cfkm"n]u/]sf
sfd sf/afxLsf]ljj/0f ;ldltsf]a}7sdf k]z ug{' kg]{5 .
*= a}7s ;DaGwL sfo{ljlw
-!_ lhNnf ;ldltsf]a}7s cfjZostf cg';f/cWoIfn]tf]s]sf]ldlt, :yfg /;dodf
a:g]5  .
-@_ s'n ;b:o ;+Vofsf]krf; k|ltzt eGbf a9L ;b:ox¿ pkl:yt ePdf lhNnf
;ldltsf] a}7ssf] nflu u0fk"/s ;+Vof k'u]sf] dflgg]5  .
-#_ a}7ssf] cWoIftf lhNnf ;ldltsf] cWoIfn] / lghsf] cg'kl:yltdf pkl:yt
;b:ox¿ dWo] jl/i7 ;b:on] ug]{5  . a}7sdf ax'dtsf] /fo dfGo x'g]5 / dt a/fa/
ePdf a}7ssf]cWoIftf ug]{JolQmn]lg0ff{os dt lbg]5 .
-$_ a}7 s ;DaGwL cGo sfo{ljlw lhNnf ;ldlt cfk}mn]lgwf{/0 f u/]adf]lhd x'g]5 .
(= ph'/ ug]{ JolQmsf] uf]Kotf
-!_ P]gsf] bkmf # adf]lhd ph'/ ug]{ JolQmn] cfKmgf] gfd uf]Ko /flvlbg cg'/f]w u/]df
ph'/s  tf{sf]sfNklgs gfd /fvL ph'/btf{ ug]{Joj:yf ph"/btf{ ug]{k|x/L sfof{non]
ldnfpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd uf]Ko /flvPsf]gfd cg';Gwfg, cleof]hg /Gofo lg/f]k0fsf]
l;nl;nfdf dfu ePsf]cj:yfdf afx]s  s;}n]v'nf;f ug{' x'Fb}g .

$&
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$

!)= bf]efif]jf cg'jfbs ;DaGwL Joj:yf


-!_ lhNnf ;ldltn]c8\8f cbfntsf]sfd sf/afxLsf]efiff cg'jfb ug{ ;Sg]lj1 jf
bf]e fif]s
 f];"rL tof/u/L cBfjlws ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf];"rL tof/ubf{ lhNnf ;ldltn];fj{hlgs ;"rgf k|sfzg
u/L OR5's JolQmx¿sf]bIftfsf]cfwf/df ug]{5 .
-#_ c8\8f cbfntsf]sfd sf/afxLsf]efiff ga'Emg]kLl8tn]bf]efif]jf cg'jfbs /fVg'
kg]{ePdf kLl8tn]lhNnf ;ldlt ;dIf cg'/f]w ug{ ;Sg]5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd kLl8tn]cg'/f]w u/]df lhNnf ;ldltn]pklgod -!_
adf]lhdsf];"rLdf gfd ;dfj]z  ePsf JolQmx¿ dWo]a f6 kLl8tn]rfx]sf]JolQmnfO{
bf]e fif]jf cg'jfbssf]?kdf sfd ug]{u/L tf]Sg ;Sg]5 .
!!= s]Gb|sf]:yfkgf /;~rfng ;DaGwL Joj:yf
-!_ lhNnf ;ldltn]kLl8tnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s pkrf/u/fpg, ;fdflhs ?kdf
k'g:yf{kgf ug{ /kfl/jfl/s k'gld{ng u/fpg s]Gb|sf]:yfkgf /;~rfng ug]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd :yfkgf ePsf s]Gb|sf]Joj:yfkg lglZrt cjlwsf nflu
zt{x¿ tf]s  L s/f/df lhNnf ;ldltn]lghL jf u}/; /sf/L ;+:yfnfO{ lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd Joj:yfkg s/f/df lbFbf s]Gb|nfO{ a9L cfly{s /k|fljlws
of]ubfg lbg];+:y fnfO{ k|fyldstf lbg' kg]{5 .
-$_ P]g sf]bkmf !# sf]pkbkmf -@_ adf]lhd s]G b| :yfkgf /;~rfng ug{ rfxg];+:y fn]
b]x fosf ljj/0f vf]nL cg';"rL–! adf]lhdsf]9fFrfdf lhNnf ;ldlt;dIf lgj]bg
lbg' kg]{5M
-s_ ;+:y fsf]ljwfg /btf{ k|df0fkqsf]k|ltlnkL,
-v_ s]Gb| :yfkgf x'g] :yfg / To:tf] s]Gb|sf] Ifdtf nufotsf ef}lts k"jf{wf/sf]
ljj/0f,
-u_ s]Gb|sf]nflu cfjZos hgzlQmsf]ljj/0f,
-3_ cfly{s >f]t sf]ljj/0f .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd k|fKt lgj]b g pk/hfFra'em u/L lgod !@ adf]lhdsf]k"jf{wf/
tyf ;'ljwf ePsf]jf x'g ;Sg]b]lvPdf lhNnf ;ldltn]To:tf];+:yfnfO{ s]Gb|sf]
:yfkgf /;~rfng ug{ cg';"rL–@ adf]lhdsf]9fFrfdf :jLs[ltsf]k|df0fkq lbg]5  .
-^_ of]lgodfjnL k|f/De x'Fbfsf avt ;~rfng eO{ /x]sf s]Gb|sf ;~rfnsn]5
dlxgfleq o; lgod adf]lhd :jLs[lt lng' kg]{5 .
-&_ lhNnf ;ldltn]o; lgodfjnL ljk/Lt s]Gb| :yfkgf /;~rfng ug]{jf lgod !@
df tf]lsPsf]dfkb08 k"/f gug]{jf /fli6«o ;ldlt jf lhNnf ;ldltn]lbPsf]lgb]{zg
kfngf gug]{s]Gb|sf];~rfngdf /f]s nufpg, lglZrt cjlwsf nflu lgnDag
ug{ jf :jLs[lt /2 ug{ ;Sg]5  . o;/L s]Gb|sf]:jLs[lt /2 ug{' cl3 To:tf]s]Gb|nfO{
;'g'jfOsf]df}s  f lbg' kg]{5 .
!@= s]Gb|sf] Joj:yfkg
-!_ s]Gb| ;~rfng ug]{;+:y fn]s]Gb|sf]Joj:yfkgsf nflu Ps Joj:yfkg ;ldlt u7g
ug{' kg]{5 .
$*
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf];ldltsf]s'n ;+VofdWo]sDtLdf krf; k|ltzt dlxnf

dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f P]g, @)^$


x'g' kg]{5 .
-#_ s]Gb|n]cfkm"n]k|bfg ug]{;]jf;Fu ;DalGwt ljifodf bIftf /cg'ej ePsf
JolQmx¿af6 ;]j f k|bfg ug]{Joj:yf ldnfpg' kg]{5 .
-$_ s]Gb|df /x]sf k|To]s kLl8tx¿sf] 5'§f 5'§} JolQmut ljj/0fsf] clen]v /fVg'\ kg]{5
!#= s]Gb|sf];~rfng dfkb08
-!_ P]g tyf o; lgodfjnL adf]lhd :yfkgf x'g] s]Gb|n] b]xfosf] dfkb08 k"/f u/]sf] x'g'
kg]{5M
-s_ kLl8tnfO{ /fVg Go"gtd cfwf/e"t ;'ljwf ;lxtsf]ef}lts ;+/r gf ePsf],
-v_ kLl8tnfO{ dgf];fdflhs ljdz{ / :jf:Yo ;]jf ;d]tsf] k/fdz{ ;]jf pknAw
u/fpg ;Sg],
-u_ kLl8tnfO{ cfjZostf cg';f/ cf}ifwf]krf/sf] ;]jf k|bfg ug{ jf ;f]sf]
k|jGw ug{ ;Sg],
-3_ kLl8tnfO{ cfjZostf cg';f/sfg"gL];]jf k|bfg ug{ jf ;f]s  f]k|jGw ug{
;Sg],
-ª_ kLl8tnfO{ lzIffsf]cfjZos k|jGw ug{ ;Sg] .
-@_ s]Gb|n]lgod $ sf]pklgod -!_ sf]v08 -em_ adf]lhd hf/L ePsf]k'g:yf{kgf
s]Gb| ;~rfng lgb]l{\zsf kfngf ug{' kg]{5 .
!$= s]Gb|sf] cg'udg
-!_ P]g tyf o; lgodfjnL adf]lhd s]Gb| ;~rfng eP gePsf];DaGwdf /fli6«o
;ldltn]cfjZostf cg';f//lhNnf ;ldltn]sDtLdf 5 dlxgfsf]Ps k6s
lg/LIf0f /cg'udg ug]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lg/LIf0f /cg'udg ug{ vl6Psf]kbflwsf/Ln]cg';"rL–#
adf]lhdsf]9fFrfdf ;DalGwt ;ldlt;dIf k|ltj]b g k]z ug{' kg]{5 . lhNnf ;ldltn]
cfkm";dIf k|fKt cg'udg k|ltj]b g /fli6«o ;ldltdf k7fpg' kg]{5 .
!%= ;Lkd"ns tfnLd
-!_ s]Gb|n]/fli6«o ;ldlt tyf lhNnf ;ldlt;Fu ;dGjo u/L s]Gb|df /x]sf kLl8tx¿sf
nflu ;Lkd'ns tfnLdsf]Joj:yf ug{'kg]{5 .
-@_ lgod $ sf]pklgod -!_ sf]v08 -h_ adf]lhd nfu" ePsf]dfkb08sf]cfwf/df
lhNnf ;ldltn]tfnLdk|fKt JolQmx¿sf]5gf}6 u/L lghx¿nfO{ aLp k"FhL -l;8
dgL_ pknAw u/fpg jf o:tf]k'FhL pknAw u/fpg ;Sg]a}+s jf ljQLo ;+:yf jf
sfo{qmd;Fu ;dGjo ul/lbg]5  .
-#_ o; lgod adf]lhd tfnLdk|fKt JolQmx¿nfO{ s]Gb|n]/f]huf/ahf/;DaGwL ;"rgf
k|jfx tyf /f]huf/Lsf]nflu ;xhLs/0f ug{' kg]{5 .
!^= k'g:yf{kgf tyf kfl/jfl/s k'gld{ng
-!_ P]g tyf o; lgodfjnL adf]lhd p4f/ul/Psf kLl8t tyf lgh;Fu /x]sf
gfafnsnfO{ ltgLx¿sf]k'g{:y fkgf tyf kfl/jfl/s k'gld{ng gx'~h]n;Ddsf nflu
s]Gb|df /fVg] Joj:yf ul/g]5  .
$(
dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/ -lgoGq0f lgodfjnL, @)^%

-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf JolQmx¿nfO{ s]Gb|n] lghsf] 3/ kl/jf/sf] vf]htnf; u/L
kl/jfl/s k'gld{ng u/fpg' kg]{5  . s]Gb|n] o:tf] kfl/jfl/s k'gld{ng u/fpFbf kLl8t
tyf lghsf]kl/jf/sf ;b:onfO{ cfjZos k/fdz{ lbg], ;xhLs/0f ug]{nufotsf
cfjZos pkfosf]cjnDag ug]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd tTsfnsf nflu s]Gb|df /flvPsf kLl8tnfO{ 5 dlxgf eGbf
a9L cjlw s]Gb|df /flvg]5}g .
t/ p4f/ ul/Psf] JolQm gfaflnu /x]5 eg] lghnfO{ j}slNks Joj:yf u/L
afnaflnsfsf lglDt :yflkt s]Gb|df :yfgfGt/0f ul/g]5  .
!&= k'g:yf{kgf sf]ifsf] Joj:yfkg / ;~rfng
-!_ s]Gb|Lo :t/sf] k'g:yf{kgf sf]if /fli6«o ;ldlt cGtu{t /xg]5  .
-@_ /fli6«o ;ldltn]lhNnf ;ldlt cGtu{t /xg]u/L cfjZostf cg';f/k'g{:yfkgf
sf]ifsf] :yfkgf ug{ ;Sg]5  .
-#_ k'g:yf{kgf sf]i fsf]/sd P]g tyf o; lgodfjnL adf]lhd kLl8tsf]p4f//k'g:yf{kgf
ug{df dfq vr{ ul/g]5 .
-$_ lhNnf :t/sf] sf]ifdf s]Gb|Lo :t/sf] sf]ifsf] /sd dWo]af6 /fli6«o ;ldltn] tf]s]sf]
/sd / lhNnf ;ldltn] :yfgLo :t/df k|fKt /sd /xg]5  .
-%_ /fli6«o :t/sf] k'g:yf{kgf sf]ifsf] vftf ;~rfng /fli6«o ;ldltsf] ;b:o—;lrj /
dGqfnosf]cfly{s zfvf k|d'vsf];+o'Qm b:tvtaf6 x'g]5 .
-^_ lhNnf :t/sf] k'g:yf{kgf sf]ifsf] vftf ;~rfng lhNnf ;ldltsf] ;b:o—;lrj
/dlxnf ljsf; zfvfsf]cfly{s k|zf;g zfvfsf]sd{rf/Lsf];+o'Qm b:tvtaf6
x'g]5  .
!*= s]Gb| aGb ug]{;DaGwL Joj:yf
-!_ ;~rfngdf /x]sf] s]Gb| aGb ug{' k/]df ;f]xL Joxf]/f v'nfO{ s]Gb|n] lhNnf ;ldlt
;dIf lgj]b g lbg' kg]{5 . o;/L lgj]b g lbFbf pQm s]Gb|df a;L k'gld{ng tyf k'g:yf{kgf
ePsf ;Dk"0f{ kLl8tx¿sf]JolQmut ljj/0f ;d]t ;DnUg ug{' kg]{5 . t/To;/L
lgj]bg lbFbf s]Gb|df /x]sf ;Dk"0f{ kLl8tx¿sf]kfl/jfl/s k'gld{ng /;fdflhs
k'g:yf{kgsf] Joj:yf ul/;s]sf] x'g' kg]{5  .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg k/]df lhNnf ;ldltn]cfjZos hfFra'em u/L
cfkm\gf]nutaf6 ;f]s]Gb|sf]gfd s§f ug]{5 .
!(= cfrf/;+lxtf kfngf ug{' kg]{
s]Gb|n] lhNnf ;ldltn] tf]s]sf] dfkb08sf cfwf/df s]Gb|sf Joj:yfkg ;ldltsf
kbflwsf/L tyf ;]j f k|bfg ug]{cGo JolQmn]kfngf ug{' kg]{cfrf/;+lxtf agfO{ nfu" ug]{5 .
@)= cg';"rLdf x]/km]/ tyf yk36
dGqfnon]g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L cg';"rLdf cfjZos x]/km]/jf yk36 ug{
;Sg]5  .

%)
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_
P]g, @)^^÷
lgodfjnL @)^&
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^
k|:tfjgf
k|To]s JolQmsf] ;'/lIft / ;Ddfghgs tj/n] afFRg kfpg] clwsf/sf] ;Ddfg ub}{ 3/ kl/jf/leq
jf 3/ kl/jf/;Fu ufFl;P/ x'g] lx+;fhGo sfo{nfO{ b08gLo agfO{ To:tf] sfo{ lgoGq0f ug{ tyf 3/]n'
lx+;faf6 kLl8t JolQmnfO{ ;+/If0f  u/L Gofo k|bfg ug]{;DaGwdf sfg"gL Joj:yf ug{ jf~5gLo
ePsf]n],
g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf] wf/f *# sf] pkwf/f -!_ adf]lhd ;+ljwfg ;efn] of] P]g
agfPsf] 5  .
!= ;+lIfKt gfd / k|f/De
-!_ o; P]gsf] gfd ……3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^Æ /x]sf] 5  .
-@_ of] P]g t'?Gt k|f/De x'g]5  .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;Ën] csf]{ cy{ gnfu]df o; P]gdf,—
-s_ ……3/]n' lx+;fÆ eGgfn] s'g} JolQmn] 3/]n' ;DaGw ePsf] csf]{ s'g} JolQmnfO{ lbPsf]
zf/Ll/s, dfgl;s, of}ghGo jf cfly{s oftgf ;Demg' k5{ =====================  .!
-v_ ……3/]n' ;DaGwÆ eGgfn] a+zh, ljjfx jf wd{k'q jf wd{k'qL ePsf] jf ;+o'Qm kl/jf/sf]
;b:o, cfl>t jf sfdbf/sf] ?kdf Ps} kl/jf/df a;]sf JolQmx¿sf aLrdf ePsf]

!= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f lemlsPsf]  .

%!
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^

;DaGw ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] ;Fu} a;]sf hf]8L jf c+z lnO{ jf glnO{ leGg a;]sf
klt jf kTgLsf] ;DaGw ;d]tnfO{ hgfpF5  .@
-u_ ……zf/Ll/s oftgfÆ eGgfn] s'6lk6 ug]{, u}/ sfg"gL y'gfdf /fVg], zf/Ll/s rf]6 k'¥ofpg],
t]hfj jf o:t} k|sf/sf cGo kbfy{ 5ls{O jf ;f] kbfy{n] kf]nL, 8fdL, bnL, 3;L
hLpdf kL8f u/fpg] jf cg'xf/ jf z/L/sf] s'g} c+u s'?k kfl/lbg] jf o:t} cGo s'g}
sfd ug]{ jf u/fpg] sfo{ ;Demg' k5{  .#
-3_ ……dfgl;s oftgfÆ eGgfn] zf/Ll/s oftgfsf] 8/ wfs b]vfpg] jf wDsL lbg], qf;k"0f{
Jojxf/ ug]{, ufnLunf]h ug]{, em'§f aft nufpg], 3/af6 lgsfnf ug]{, j}rfl/s,
wfld{s, ;fF:s[lts, k|yf, k/Dk/fsf cfwf/df e]befj ug]{, ?k, /+u, zf/Ll/s agfj6
tyf s'g} /f]u nfu]sf] cfwf/df ckdflgt ug]{, dfgl;s ;Gt'ng u'dfpg], cfTdxTof
ug{ b'?T;fxg lbg] jf cfTdxTof ug]{ kl/l:ylt v8f ug]{ xb;Ddsf] sfo{ ;Demg' k5{ /
;f] zAbn] dfgl;s jf efjgfTds rf]6 k'Ug ;Sg] cGo s'g} sfd ;d]tnfO{ hgfpF5  .$
-ª_ ……of}ghGo oftgfÆ eGgfn] of}ghGo k|s[ltsf] b'Jo{jxf/, ckdfg, xtf]T;fx jf
cfTd;Ddfgdf rf]6 k'¥ofpg] jf ;'/lIft of}g :jf:Yodf cf3ft k'Ug] s'g} klg sfo{
;Demg'k5{ .
-r_ æcfly{s oftgfÆ eGgfn] ;uf]n jf lghL ;DklQsf] k|of]u ug{ jf /f]huf/L jf cfly{s
;|f]t / ;fwgsf] kx'Fr jf k|of]udf jl~rt ug]{ sfo{ ;Demg'k5{ / ;f] zAbn] dlxnfsf]
xsdf bfOhf] dfu ug]{, bfOhf] Nofpg bafj lbg] jf bfOhf] gNofPsf] sf/0faf6 ul/g]
3[0ff, x]nf jf lt/:sf/ ;d]tnfO{ hgfpF5  .%
-5_ ……kLl8tÆ eGgfn] kL8s;Fu 3/]n' ;DaGw e} lghåf/f ul/Psf] 3/]n' lx+;faf6 kLl8t
egL bfaL ug]{JolQm ;Demg'k5{ .
-h_ ……kL8sÆ eGgfn] kLl8t;Fu 3/]n' ;DaGw e} lghlj?4 3/]n' lx+;f u/]sf] egL kLl8tn]
bfaL u/]sf] JolQm ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] 3/]n' lx+;f ug]{ sfo{df ;+nUg /x]sf] cGo
JolQm jf dltof/nfO{ ;d]t hgfpF5  .

@= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f yk .
#= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f ;+zf]lwt  .
$= P]=
%= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f yk .

%@
em_ ……k|x/L sfof{noÆ eGgfn] kLl8t a;f]af; u/]sf], kL8s /x]sf] jf 36gf:ynsf]

3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^


glhssf] k|x/L sfof{no ;Demg'k5{ / ;f] zAbn] lhNnf k|x/L sfof{no cGtu{tsf]
afnaflnsf jf dlxnf ;]n jf k|x/L rf}sL jf pkrf}sL ;d]tnfO{ hgfpF5  .
-`_ ……:yfgLo txÆ^ eGgfn] kLl8t a;f]af; u/]sf] jf kL8s /x]sf] jf 36gf ePsf]
ufpFkflnsf& jf gu/kflnsf ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] gu/kflnsfsf] j8f ;ldlt
;d]tnfO{ hgfpF5  .
-6_ æcbfntÆ eGgfn] g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]s]sf]
cbfnt ;Demg' k5{ .*
-6!_ æph"/LÆ eGgfn] bkmf $ jf % adf]lhd lbOg] ph"/L ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
bkmf %s= adf]lhd lbOg] hfx]/L b/vf:t ;d]tnfO{ hgfpF5  .(
-7_ ……tf]lsPsf]Æ jf ætf]lsP adf]lhdÆ eGgfn] o; P]g cGtu{t ag]sf] lgoddf tf]lsPsf]
jf tf]lsP adf]lhd ;Demg' k5{  .
#= 3/]n' lx+;f ug{ u/fpg gx'g]
-!_ s;}n] klg 3/]n' lx+;f ug{ u/fpg jf ;f] s'/fsf] pBf]u ug{ jf 3/]n' lx+;fsf] lgldQ
s;}nfO{ b'?T;fxg ug{ x'Fb}g  .
-@_ s;}n] pkbkmf -!_ ljk/Ltsf] sfo{ u/]df o; P]g cGtu{tsf] s;"/ u/]sf] dflgg]5  .
$= ph'/L ug]{
-!_ 3/]n' lx+;f ePsf], e}/x]sf] jf x'g nfu]sf] yfxf kfpg] h'g;'s} JolQmn] ;f] ;DaGwL
ljj/0f v'nfO{ k|x/L sfof{no jf /fli6«o dlxnf cfof]u jf :yfgLo tx!) ;dIf
lnlvt jf df}lvs ph'/L lbg ;Sg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ph'/L lnlvt ?kdf k|fKt ePsf]df t'?Gt / df}lvs ?kdf
k|fKt ePsf]df ;f] ;DaGwL cfjZos ljj/0f n]vL n]vfO{ ph'/Lstf{sf] ;xL5fk u/fO{
btf{ ug{' kg]{5  .

^= s]xL g]kfn P]g ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@ åf/f ;+zf]lwt .


&= P]=
*= ldlt @)^^.$.@^ sf]g] kfn / fhkqdf k|sflzt ;"rgfn];DalGwt lhNnf cbfntnfO{ cbfnt
tf]s]sf]  .
(= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f yk .
!)= s]xL g]kfn P]g ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@ åf/f ;+zf]lwt .

%#
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^

-#_ /fli6«o dlxnf cfof]udf btf{ ePsf] ph'/Lsf] ;DaGwdf /fli6«o dlxnf cfof]u
;DaGwL k|rlnt sfg"g adf]lhd cfjZos sf/afxL x'g]5  .
-$_ k|x/L sfof{nodf ph'/L btf{ ePsf]df k|x/L sfof{non] af6f]sf] Dofb afx]s rf}aL;
306fleq kL8snfO{ lemsfO{ / c6]/ u/] kqmfp u/L t'?Gt aofg u/fpg' kg]{5  .
-%_ :yfgLo tx!!df ph'/L btf{ ePsf]df af6f]sf] Dofb afx]s rf}aL; 306fleq kL8snfO{
lemsfO{ tyf c6]/ u/]df k|x/Lsf] ;xof]u lnO{ kqmfp u/L t'?Gt aofg u/fpg' kg]{5  .
-^_ 3/]n' lx+;fsf] sf/0f kLl8tnfO{ s'g} zf/Ll/s rf]6k6s jf dfgl;s oftgf k'u]sf]
b]lvPdf tTsfn pkrf/sf nflu glhssf] c:ktfn jf :jf:Yo s]Gb|df k7fO{ lghsf]
pkrf/ / 3f hfFr u/fpg' kg]{5  . :yfgLo lgsfon] u/fPsf] 3f hfFr k|ltj]bgsf] Ps
k|lt k|x/L sfof{nodf k7fpg' kg]{5  .
-&_ ph'/L!@sf] k|f/lDes ?kdf 5fglag ubf{ kLl8t / lgh;Fu cfl>t JolQmnfO{ ;'/Iff
k|bfg ug{ cfjZos b]lvPdf k|x/L sfof{nosf] ;xof]u lnO{ tTsfn ;'/Iffsf] Joj:yf
ldnfpg' kg]{5  .
-*_ pkbkmf -$_ jf -%_ adf]lhdsf] aofg ;d]taf6 3/]n' lx+;f ePsf] b]lvPdf /
kLl8tn] rfx]df k|x/L sfof{no / :yfgLo lgsfon] ph'/L k/]sf] ldltn] tL; lbgleq
b'j} kIfaLr d]nldnfk u/fOlbg' kg]{5  .
-(_ pkbkmf -*_ adf]lhd d]nldnfk u/fpFbf cfjZostf cg';f/ pknAw eP;Dd
dgf]lrlsT;s, ;dfhzf:qL, ;dfh;]jL, kLl8tn] kTofPsf] kl/jf/sf] ;b:o / cGo
;fIfL ;d]tsf] ;xof]u lng ;lsg]5  . o;/L d]nldnfk u/fpFbf kLl8tnfO{ kg{ ;Sg]
dgf]j}1flgs tyf ;fdflhs k|efj / uf]kgLotfsf] clwsf/ ;d]tnfO{ Wofgdf /fVg'
kg]{5  .
-!)_ k|x/L sfof{no jf :yfgLo tx!#n] ph'/Lsf] sf/afxL / lsgf/f ubf{ kL8snfO{ tf/]vdf
/fvL ug{' kg]{5  .
-!!_ pkbkmf -$_ jf -%_ adf]lhd lemsfpFbf kL8s pkl:yt gePdf jf pkl:yt u/fpg
g;lsPdf jf kIfx¿aLr d]nldnfk x'g g;s]df k|x/L sfof{no jf :yfgLo tx!$n]

!!= P]=
!@= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f ;+zf]lwt  .
!#= s]xL g]kfn P]g ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@ åf/f ;+zf]lwt .
!$= P]=

%$
ph'/Lstf{sf] ;xdlt ePdf pkbkmf -*_ adf]lhdsf] Dofb ;dfKt ePsf] ldltn kGw|

3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^


lbgleq ;f]xL Joxf]/f pNn]v u/L ph'/L / ;f];Fu ;DalGwt ldl;n sfuh / k|df0f
cbfnt ;dIf k7fOlbg' kg]{5 .
-!@_ pkbkmf -%_ / -&_ adf]lhd ;xof]u pknAw u/fpg' k|x/L sfof{nosf] st{Jo x'g]5  .
%= cbfntn] sf/afxL ug]{
-!_ bkmf $ sf] pkbkmf -!!_ adf]lhd ph'/L k|fKt ePdf cbfntn] ;f]xL ph'/Lsf]
cfwf/df o; P]g adf]lhd sf/afxL / lsgf/f ug{' kg]{5  .
-@_ bkmf $ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg kLl8tn] rfx]df ;f]em} cbfntdf ph'/L
lbg ;Sg]5  .
%s= hfx]/L lbg ;Sg]!%
-!_ bkmf $ / % df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg cË eË u/]sf] jf t]hfj jf
o:t} k|sf/sf cGo kbfy{ 5ls{O jf ;f] kbfy{n] kf]nL, 8fdL, bnL, 3;L hLpdf
kL8f u/fpg] jf cg'xf/ jf z/L/sf] s'g} c+u s'?k kfl/lbg] u/L ePsf] zf/Ll/s
oftgf jf of}ghGo oftgf ;DaGwL 3/]n' lx+;fsf] s;"/ ePsf], eO/x]sf] jf x'g
nfu]sf] yfxf kfpg] h'g;'s} JolQmn] k|rlnt sfg"g adf]lhd glhssf] k|x/L
sfof{nodf hfx]/L b/vf:t lbg ;Sg]5  .
^= cGtl/d ;+/If0ffTds cfb]z hf/L ug{ ;Sg]
-!_ ph'/Lsf] k|f/lDes 5fglagaf6 kLl8tnfO{ tTsfn ;+/If0f lbg cfjZos b]lvPdf
cbfntn] ph'/Lsf] clGtd lg0f{o geP;Ddsf] nflu kL8ssf gfddf b]xfo adf]lhd
ug{ cfb]z lbg ;Sg]5M
-s_ kLl8tnfO{ lgh a;L cfPsf]3/df a;f]af; ug{ lbg, vfg nfpg lbg, s'6lk6
gug{ tyf lzi6 / ;Eo Jojxf/ ug{,
-v_ kLl8tnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s rf]6 k'u]sf] ePdf plrt pkrf/ u/fpg jf
pkrf/sf nflu pko'Qm /sd lbg,
-u_ kL8s / kLl8tnfO{ Ps} 7fpFdf a;f]af; ug{ pko'Qm x'g] gb]lvPdf kL8snfO{
cnu a:g] Joj:yf ug{ tyf To;/L cnu a:bf kLl8tsf] e/0f kf]if0fsf]
nflu cfjZos Joj:yf ug{,

!%= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f yk .

%%
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^

-3_ ufnL a]OHhtL ug]{, wDsL lbg] jf c;Eo Jojxf/ ug]{ sfd gug{ jf gu/fpg,
-ª_ kLl8t 5'§} a;]sf] 7fpFdf jf af6f]3f6f]df jf sfof{nodf uO{ jf s'g} lsl;dsf]
;~rf/ dfWodåf/f jf cGo s'g} k|sf/n] b'Mv lbg] jf ;tfpg] sfo{ gug{,
-r_ kLl8tsf] lxt / ;'/Iffsf] lgldQ cGo cfjZos / pko'Qm s'/f ug{ u/fpg  .
-@_ ph'/Lsf] k|f/lDes 5fglagaf6 kLl8tsf] cltl/Qm lghsf gfafns ;Gtfg jf
lgh;Fu cfl>t s'g} JolQmnfO{ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] s'g} ;+/If0f lbg cfjZos
b]lvPdf cbfntn] ;f] pkbkmf adf]lhdsf] s'g} cfb]z lbg ;Sg]5  .
^s= sfg"g Joj;foL /fVg ;Sg]!^
o; P]g cGtu{tsf] s;"/ ;DaGwL d'2fsf] sf/afxLsf] l;nl;nfdf kLl8tn] rfx]df cGo
sfg"g Joj;foL /fVg ;Sg]5  .
&= aGb Ohnf;df ;'g'jfO ug]{
-!_ kLl8tn] cg'/f]w u/]df o; P]g cGtu{tsf] ph'/L ;DaGwL sf/afxL / ;'g'jfO cbfntn]
aGb Ohnf;df ug{' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] aGb Ohnf;df sf/afxL / ;'g'jfO x'Fbf d'2fsf kIf, ljkIf,
lghx¿sf sfg"g Joj;foL / cbfntn] cg'dlt lbPsf JolQm dfq To:tf] Ohnf;df
k|j]z ug{ ;Sg]5g\  .
*= ;+lIfKt sfo{ljlw ckgfpg' kg]{
o; P]g adf]lhdsf] d'2fsf] sf/afxL / lsgf/f ubf{ ;+lIfKt sfol{\jlw P]g, @)@* adf]lhdsf]
sfo{ljlw ckgfpg' kg]{5  .
(= pkrf/sf] /sd kL8sn] Joxf]g]{!&
-!_ 3/]n' lx+;faf6 kLl8t JolQmnfO{ bkmf $ sf] pkbkmf -^_ adf]lhd tTsfn pkrf/
u/fpFbf nfu]sf] vr{ kL8sn] Joxf]g{' kg]{5 / s'g} sf/0fn] kL8sn] To:tf] vr{ tTsfn
pknAw u/fpg g;Sg] ePdf ;DalGwt :yfgLo tx!*n] tTsfn To:tf] vr{ pknAw
u/fO{ ========!( To:tf] /sd kL8saf6 c;"n ug{ jf u/fpg' kg]{5  .

!^= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f yk .
!&= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f ;+zf]lwt  .
!*= g]kfnsf];+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]w g ug]{P]g, @)&% åf/f ;+zf]lwt .
!(= g]kfnsf];+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]w g ug]{P]g, @)&% åf/f lemlsPsf] .

%^
-@_ 3/]n' lx+;faf6 kLl8t JolQm dfgl;s jf zf/Ll/s ?kdf czQm ePsf] sf/0fn]

3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^


c:ktfndf pkrf/ p/fpg' k/]df pkrf/ u/fpFbf nfu]sf] ;Dk"0f{ vr{ kL8sn] Joxf]g{'
kg]{5  .
-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} sf/0fn] kL8sn] To:tf] vr{
tTsfn pknAw u/fpg g;Sg] ePdf cbfntn] ;DalGwt :yfgLo tx jf bkmf !!
adf]lhdsf] ;]jf s]Gb|af6 kLl8tn] To:tf] pkrf/ /sd kfpg] u/L cfb]z ug{ ;Sg]5
/ To;/L pknAw u/fOPsf] /sd kL8saf6 ;/sf/L afFsL ;/x c;'n ug{' jf u/fpg'
kg]{5  .
!)= Ifltk"lt{ lbnfOlbg]
kLl8t JolQmnfO{ 3/]n' lx+;fsf] k|s[lt, dfqf, kLl8tnfO{ k'u]sf] kL8f / kL8s tyf kLl8tsf]
cfly{s tyf ;fdflhs x}l;ot ;d]tnfO{ ljrf/ u/L cbfntn] kL8saf6 dgfl;a
dflkmssf] Ifltk"lt{ e/fOlbg ;Sg]5  .
!!= ;]jf s]Gb|
-!_ kLl8tnfO{ tTsfn ;'/Iff k|bfg ug{ tyf pkrf/sf] qmddf cnUu} a:g] Joj:yfsf]
nflu g]kfn ;/sf/n] cfjZostf cg';f/ ;]jf s]Gb|sf] :yfkgf ug{ ;Sg]5  .
-!s_ g]kfn ;/sf/;Fu ;dGjo u/L k|b]z ;/sf/ tyf :yfgLo txn] cfjZostf
cg';f/ ;]jf s]Gb|sf] :yfkgf ug{ ;Sg]5g\  .
-!v_ g]kfn ;/sf/n] :yfkgf u/]sf ;]jf s]Gb|nfO{ k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo txn]
;~rfng ug{ rfx]df g]kfn ;/sf/n] To:tf ;]jf s]Gb| k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo
txn] ;~rfng ug]{ u/L x:tfGt/0f ug{ ;Sg]5 .
-@_ s'g} ;+:yfn] tf]lsP adf]lhd :jLs[lt lnO{ pkbkmf -!_ sf] p2]Zosf] nflu ;]jf s]Gb|
:yfkgf / ;~rfng ug{ ;Sg]5  .
-@s_ pkbkmf -!s_ / -!v_ adf]lhd k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo txn] :yfkgf /
;~rfng u/]sf] ;]jf s]Gb|sf] cg'udg ;DalGwt k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo
txn] ug]{5  .@)
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd ;~rfng ePsf] s]Gb|nfO{ bkmf !@ adf]lhdsf] sf]ifaf6
cfly{s tyf cGo ;xof]u k|bfg ug{ ;lsg]5 .

@)= g]kfnsf];+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]w g ug]{P]g, @)&% åf/f yk .

%&
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^

-$_ ;]jf s]Gb|n] cfjZostf cg';f/ kLl8tnfO{ sfg"gL ;xfotf, dgf]ljdz{ ;]jf,
dgf]j}1flgs ;]jf / cfly{s ;xfotf pknAw u/fpg ;Sg]5  .
-%_ ;]jf s]Gb|sf] Joj:yfkg, ;~rfng tyf cg'udg ;DaGwL Joj:yf tf]lsP adf]lhd
x'g]5  .
!@= ;]jf sf]if
-!_ bkmf !! sf] pkbkmf -!_ adf]lhd :yfkgf ePsf ;]jf s]Gb| ;~rfng ug{sf] nflu
g]kfn ;/sf/n] Ps ;]jf sf]if :yfkgf ug]{5  .
-!s_ bkmf !! sf] pkbkmf -!s_ / -!v_ adf]lhd :yfkgf tyf x:tfGt/0f
ePsf ;]jf s]Gb|sf] Joj:yfkg tyf ;~rfng ug{ rfxg] k|b]z ;/sf/n]
cfkm\gf] >f]taf6 Joj:yf ug]{ u/L k|b]z sfg"g adf]lhd / :yfgLo txn]
cfkm\gf] >f]taf6 Joj:yf ug]{ u/L :yfgLo sfg"g adf]lhd ;]jf sf]if :yfkgf
ug{ ;Sg]5  .@!
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sf]ifdf b]xfo adf]lhdsf /sd /xg]5g\M
-s_ g]kfn ;/sf/af6 k|fKt /sd,
-v_ s'g} :jb]zL jf ljb]zL ;+3, ;+:yf jf JolQmaf6 k|fKt /sd,
-u_ cGo ;|f]taf6 k|fKt /sd  .
-#_ ;]jf sf]ifsf] Joj:yfkg / ;~rfng tf]lsP adf]lhd x'g]5  .
!@s= ;+/If0f clws[t
:yfgLo txn] 3/]n' lx+;f lgoGq0f ug{ tyf 3/]n' lx+;faf6 kLl8t JolQmnfO{ ;+/If0f
ug]{ sfd ;d]tsf nflu Pshgf ;+/If0f clws[t tf]Sg ;Sg]5  .@@
!#= ;hfo
-!_ s;}n] cËeË u/L jf t]hjf jf o:t} k|sf/sf cGo kbfy{ 5ls{O jf ;f] kbfy{n]
kf]nL, 8fdL, bnL, 3;L hLpdf kL8f u/fO{ jf cg'xf/ jf z/L/sf] s'g} cË s'?k
kfl/lbg] u/L zf/Ll/s oftgf jf of}ghGo oftgf ;DaGwL 3/]n' lx+;fsf] s;"/ u/]df
To:tf] JolQmnfO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd ;hfo x'g]5  .@#

@!= g]kfnsf];+ljwfg cg's"n agfpg s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+zf]w g ug]{P]g, @)&% åf/f yk .
@@= P]=
@#= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f ;+zf]lwt  .

%*
-!s_ s;}n] pkbkmf -!_ df n]lvP b]lv afx]ssf] cGo 3/]n' lx+;f u/]df To:tf]

3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^


JolQmnfO{ tLg xhf/ ?k}ofFb]lv kRrL; xhf/ ?k}ofF;Dd hl/jfgf jf 5
dlxgf;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g]5  .@$
-@_ 3/]n' lx+;fsf] pBf]u jf b'?T;fxg ug]{ jf dltof/ x'g]nfO{ d'Vo s;"/bf/nfO{ x'g]
;hfosf] cfwf ;hfo x'g]5  .
-#_ 3/]n' lx+;fsf] s;"/df ;hfo kfO;s]sf] JolQmn] k'gM ;f]xL s;"/ u/]df k6s}lkR5]
bf]Aa/ ;hfo x'g]5  .
-$_ ;fj{hlgs hjfkmb]xLsf] kbdf axfn /x]sf] s'g} JolQmn] cfkm\gf] kTgL, Ho]i7 gful/s,
ckfËtf ePsf JolQm, gfafns jf ue{jtL dlxnf lj?4@% o; P]g adf]lhdsf]
s;"/ u/]df lghnfO{ yk bz k|ltzt ;hfo x'g]5  .
-%_ s;}n] bkmf ^ adf]lhd cbfntaf6 lbPsf] cfb]z kfng gu/]df To:tf] JolQmnfO{ b'O{
xhf/ ?k}ofFb]lv kGw| xhf/ ?k}ofF;Dd hl/afgf jf rf/ dlxgf;Dd s}b jf b'j} ;hfo
x'g]5  .
!$= xbDofb
o; P]g adf]lhdsf] s;"/df eP u/]sf] ldltn] gAa] lbgleq ph'/L lbg' kg]{5  .
!%= k|rlnt sfg"g adf]lhd d'2f rnfpg afwf gkg]{
o; P]g adf]lhd s;"/ dflgg] s'g} sfd sf/afxLdf cGo k|rlnt sfg"g adf]lhd klg ;hfo
x'g] /x]5 eg] To:tf] sfg"g adf]lhd d'2f rnfpg tyf sf/afxL ug{ o; P]gn] s'g} afwf
k'ofPsf] dflgg] 5}g  .
!^= k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]
o; P]gdf n]lvPsf] s'/fdf o;} P]g adf]lhd / c?df k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]5  .
!&= lgod agfpg] clwsf/
o; P]gsf] p2]Zo sfof{Gjog ug{ g]kfn ;/sf/n] cfjZos lgodx¿ agfpg ;Sg]5  .

@$= n}lËs ;dfgtf sfod ug{ tyf n}lËs lx+;f cGTo ug{ s]xL g]kfn P]g nfO{ ;+zf]wg ug]{P]g, @)&@
åf/f yk .
@%= P]=

%(
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ lgodfjnL, @)^&
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^

!= ;+lIfKt gfd /k|f/De


-!_ oL lgodx¿sf]gfd æ3/]n' lx+;f -s;"//;hfo_ lgodfjnL, @)^&Æ /x]sf]5 .
-@_ of]lgodfjnL t'?Gt k|f/De x'g]5 .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;Ën]csf]{cy{ gnfu]df o; lgodfjnLdf,–
-s_ æph'/LÆ eGgfn]P]gsf]bkmf $ sf]pkbkmf -!_ jf bkmf % sf]pkbkmf -@_ adf]lhd
k/]sf] ph'/L ;Demg' k5{  .
-v_ æph'/Lstf{Æ eGgfn]ph'/L lbg]JolQm ;Demg' k5{ .
-u_ æph'/L ;'Gg]lgsfoÆ eGgfn]k|x/L sfof{no, /fli6«o dlxnf cfof]u, :yfgLo lgsfo
jf cbfnt ;Demg' k5{ .
-3_ æP]g Æ eGgfn]3/]n' lx+;f -s;'//;hfo _ P]g, @)^^ ;Demg' k5{ .
-ª_ ædGqfnoÆ eGgfn]dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh sNof0f dGqfno ;Demg' k5{ .
-r_ æ;ldltÆ eGgfn]lgod !# adf]lhdsf];]jf sf]if Joj:yfkg tyf ;~rfng ;ldlt
;Demg' k5{ .
-5_ æ:jf:Yo s]Gb|Æ eGgfn] c:ktfn, :jf:Yo rf}sL / pk:jf:Yo rf}sL ;d]t ;Demg'
k5{ .
-h_ æ;]jf s]Gb|Æ eGgfn]P]gsf]bkmf !! adf]lhd :yfkgf ePsf];]jf s]Gb| ;Demg' k5{ .
-em_ æ;]jf sf]ifÆ eGgfn]P]gsf]bkmf !@ sf]pkbkmf -!_ adf]lhd :yfkgf ePsf];]jf
sf]if ;Demg' k5{ .
#= ph'/L ;DaGwL Joj:yf
-!_ s;}n]3/]n  ' lx+;fsf ;DaGwdf ph'/L lbg rfx]d f cg';"rL–! adf]lhdsf]9fFrfdf
ph'/L ;'Gg]lgsfo ;dIf ph'/L lbg' kg]{5 .
-@_ s;}n] 3/]n' lx+;fsf ;DaGwdf df}lvs ph'/L lbPsf]df ph'/L ;'Gg] lgsfon] To:tf]
df}lvs ph'/LnfO{ cg';"rL–! adf]lhdsf] 9fFrfdf n]vL n]vfO{ ph'/Lstf{sf] ;xL5fk
u/fpg' kg]{5  .
-#_ pklgod -!_ jf -@_ adf]lhd ph'/L k|fKt ePdf ph'/L ;'Gg]lgsfon]To:tf]ph'/L
lgod $ adf]lhdsf]btf{ lstfadf btf{ u/L ph'/Lstf{nfO{ cg';"rL–@ adf]lhdsf]
9fFrfdf e/kfO{ lbg' kg]{5 .

^)
-$_ s;}n  ]3/]n' lx+;f ;DaGwdf cbfnt /cGo ph'/L ;'Gg]lgsfodf ;d]t ph'/L lbPdf

3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^


cbfntdf lbPsf]ph'/L pk/dfq sf/afxL ul/g]5 .
-%_ s;}n  ]3/]n
 ' lx;f ;DaGwdf cbfnt afx]s  Ps eGbf a9L ph'/L ;'Gg]lgsfodf ph'/L
lbPdf kLl8tn] /f]h]sf] s'g} Ps lgsfosf] ph'/L pk/ dfq sf/afxL ul/g]5  .
-^_ 3/]n' lx;f ;DaGwdf kLl8t /cGo JolQm b'j}sf]ph'/L k/]df kLl8tn]lbPsf]ph'/L
pk/ dfq sf/afxL ul/g]5  .
-&_ pklgod -$_, -%_ jf -^_ adf]lhd s'g}Ps ph'/L pk/dfq sf/afxL ug{' kg]{ePdf
To:tf] ph'/L ;'Gg] lgsfon] ;f] s'/fsf]] hfgsf/L ;DalGwt ph'/L ;'Gg] lgsfonfO{ lbg'
kg]{5  .
-*_ pklgod -&_ adf]lhd hfgsf/L k|fKt ePdf To:tf]ph'/L ;'Gg]lgsfon];f]Joxf]/f
ph'/L btf{ lstfadf hgfO{ ph'/Lsf]nut s§f ug{' kg]{5 .
$= ph'/L btf{ lstfj
ph'/L ;'Gg] lgsfon] ph'/L btf{ ug]{ k|of]hgsf] nflu cg';"rL–# adf]]lhdsf] 9fFrfsf] ph'/L
btf{ lstfa /fVg' kg]{5 .
%= kLl8t;Fu ;f]wk'5 ug{ ;Sg]
-!_ s'g}ph'/L kLl8t afx]s
 cGo JolQmn]lbPsf]eP ph'/L ;'Gg]lgsfon]cfjZostfg';f/
;DalGwt kLl8tnfO{ cfkm" ;dIf lemsfO{ ;f]w k'5 ug{ ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ul/Psf];f]wk'5 ;DaGwL sf/afxL ;DalGwt ph'/L ;'Gg]
lgsfon] uf]Ko /fVg ;Sg]5  .
^= :jf:Yo k/LIf0f ;DaGwL Joj:yf
-!_ kL8sn]kLl8tnfO{ zf/Ll/s rf]6 k6s jf dfgl;s oftgf lbPsf]Joxf]/f ph'/Ldf
pNn]v ePdf ph'/L ;'Gg] lgsfon] To:tf] kLl8tnfO{ tTsfn\ :jf:Yo k/LIf0fsf]
nflu glhssf]jf kfos kg]{c:ktfn jf :jf:Yo s]Gb|df cg'/f]w u/L k7fpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd :jf:Yo k/LIf0fsf] nflu cg'/f]w eO{ cfPdf To:tf] c:ktfn
jf :jf:Yo s]Gb|n] tTsfn\ kLl8tsf] pkrf/ u/L hfFr nufot :jf:Yo k/LIf0f
;DaGwL k|ltj]b g ;DalGwt ph'/L ;'Gg]lgsfonfO{ lbg' kg]{5 .
&= ;'/I ff ;DaGwL Joj:yf
-!_ ph'/L lbFbf jf ph'/Lsf]sf/afxLsf]l;nl;nfdf kL8saf6 kLl8t jf lgh;Fu cfl>t
cGo s'g}JolQmnfO{ yk zf/Ll/s rf]6 k6s jf dfgl;s oftgf x'g ;Sg];Defjgf

^!
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)^^

ePdf ph'/Lstf{n]To;sf]kof{Kt /ljZj;gLo cfwf/v'nfO{ ;'/Iffsf]nflu ph'/L


;'Gg]lgsfo ;dIf cg'/f]w ug{ ;Sg]5  .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ;'/Iff dfu ePdf /ph'/Lstf{sf]dfu adf]lhd kLl8t jf
lgh;Fu cfl>t JolQmnfO{ ;'/Iff k|bfg ug{' kg]{b]lvPdf ph'/L ;'Gg]lgsfon]To:tf]
JolQmsf];'/Iffsf]nflu glhssf]k|x/L sfof{no ;dIf n]vL k7fpg' kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd n]v  L cfPdf ;DalGwt k|x/L sfof{non]To:tf]JolQmnfO{
tTsfn b]xfo adf]lhdsf] ;'/Iffsf] Joj:yf ldnfpg' kg]{5M
-s_ kLl8t jf lgh;Fu cfl>t JolQmnfO{ c:yfoL?kdf ;'/lIft :yfg jf ;]jf
s]Gb|df a:g] Joj:yf ldnfpg],
-v_ kL8saf6 yk zf/Ll/s rf]6k6s jf dfgl;s oftgf x'g gkfpg]Joj:yf ug]{  .
*= ph'/L ;lxtsf]ldl;n k7fpg]
-!_ P]g sf]bkmf $ sf]pkbkmf -$_ jf -%_ adf]lhd lemsfpFbf kL8s pkl:yt gePdf,
kL8snfO{ pkl:yt u/fpg g;lsPdf jf kLl8t /kL8s aLr d]nldnfk x'g g;s]df
:yfgLo lgsfo jf k|x/L sfof{non]P]gsf]bkmf $ sf]pkbkmf -!!_ adf]lhdsf]
Dofbleq ;f]xL Joxf]/f pNn]v u/L] cg';"rL–$ adf]lhdsf] 9fFrfdf ;DalGwt
cbfnt ;dIf ph'/L ;lxtsf]ldl;n k7fpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ph'/L ;lxtsf]ldl;n k|fKt ePdf cbfntn];f]ph'/L pk/
cfjZos sf/afxL / lsgf/f u/L ;f]sf] hfgsf/L To;/L ph'/L k7fpg] :yfgLo lgsfo
jf k|x/L sfof{nodf lbg' kg]{5 .
(= :jLs[lt lng' kg]{
-!_ P]g sf]bkmf !! sf]pkbkmf -@_ adf]l hd s'g};+:yfn];]jf s]Gb| :yfkgf u/L ;~rfng
ug{ rfx]d f :jLs[ltsf]nflu cg';"rL–% adf]lhdsf]9fFrfdf dGqfno ;dIf lgj]bg
lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd k|fKt ePsf]lgj]bg hfFra'em ubf{ To:tf];+:yfn]lgod !)
adf]lhdsf] dfkb08 k"/f u/]sf] b]lvPdf dGqfnon] ;f] ;+:yfnfO{ cfjZos zt{
tf]sL cg';"rL–^ adf]lhdsf]9fFrfdf ;]jf s]Gb| :yfkgf u/L ;~rfng ug{ :jLs[lt
lbg]5  .

^@
!)= dfkb08 k"/f u/]sf] x'g' kg]{

3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ lgodfjnL, @)^&


;]jf s]Gb| :yfkgf u/L ;~rfng ug{sf] nflu dGqfnon] tf]s] adf]lhd b]xfosf] dfkb08 k"/f
u/]sf] x'g' kg]{5M–
-s_ Go"gtd cfwf/e"t ;'ljwf ;lxtsf]ef}lts ;+/rgf,
-v_ Go"gtd :jf:Yo ;]jf tyf ;'/Iffsf] Joj:yf,
-u_ kLl8tsf]nflu cfjZostfg';f/dgf]ljdz{ ;]jf, dgf]j}1flgs ;]jf /sfg"gL ;xfotf
pknAw u/fpg] Joj:yf,
-3_ kLl8tnfO{ cfly{s ;xfotf pknJw u/fpg ;Sg]Ifdtf,
-ª_ dGqfnon]tf]s  ]sf cGo dfkb08 .
!!= lg/LIf0f jf cg'udg ug]{
-!_ ;]j f s]Gb|sf]lg/LIf0f jf cg'udg dGqfno cfkm}n]ug{ jf dGqfnon]cfkm\gf]
dftxtsf]s'g}lgsfo jf sd{rf/LnfO{ ;f]sfo{ ug{ cfjZostf cg';f/v6fpg
;Sg]5  .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ;]j f s]Gb|sf]lg/LIf0f jf cg'udg ug{ dGqfnon]cfkm\gf]
dftxtsf]s'g}lgsfo jf sd{rf/LnfO{ v6fPdf ;f]lgsfo jf sd{rf/L]n];f]sf]
k|ltj]bg dGqfno ;dIf k]z  ug{' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd ;]j f s]Gb|sf]lg/LIf0f jf cg'udg ubf{ s'g};]jf s]Gb|n]lgod
!) adf]lhd lgwfl{|t dfkb08 k"/f gu/]sf]jf dGqfnon]tf]s  ]sf]zt{x¿ kfngf
gu/]sf]b]lvPdf dGqfnon]To:tf]dfkb08 k"/f ug{ /zt{x¿ kfngf ug{ ;DalGwt
;]j f s]Gb|nfO{ cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd lbOPsf]lgb]{zgsf]kfngf ug{' ;DalGwt ;]jf s]Gb|sf]st{Jo
x'g]5  .
-%_ pklgod -#_ adf]lhd lbOPsf] lgb]{zg s'g} ;]jf s]Gb|n] kfngf gu/]df dGqfnon]
To:tf] ;]jf s]Gb|sf] :jLs[lt /2 ug{ ;Sg]5  .
t/To;/L :jLs[lt /2 ug{' cl3 ;DalGwt ;]j f s]Gb|nfO{ cfkm\gf];kmfO{ k]z  ug]{
df}sfaf6 jl~rt ul/g] 5}g  .
!@= ;+/If0f clws[tsf] Joj:yf
-!_ 3/]n' lx+;f lgoGq0f ug]{;DaGwdf ;dGjo ug]{sfo{ ;d]tsf]nflu k|To]s dlxnf
ljsf; sfof{nodf Pshgf dlxnf ;+/I f0f clws[t /xg]5 .

^#
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ lgodfjnL, @)^&

-@_ pklgod -!_ adf]lhd ;+/If0f clws[tsf]Joj:yf geP;Dd ;DalGwt dlxnf


ljsf; clws[tn];+/If0f clws[tsf];d]t sfd ug]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhdsf];+/I f0f clws[tsf]cGo sfd, st{Jo /clwsf/b]xfo
adf]lhd x'g]5M
-s_ 3/]n' lx+;f lgoGq0f ug]{;DaGwdf lhNnf:t/df ;Dks{ ljGb'sf]?kdf sfd
ug]{,
-v_ ph'/L ;'Gg]lgsfo /;]jf s]Gb|;Fu ;dGjo sfod /fVg],
-u_ kLl8tnfO{ sfg"gL ;xfotf k|bfg ug]{,
-3_ kLl8t /kL8snfO{ cfjZostfg';f/dgf]ljdz{ Pj+ dgf]j}1flgs ;]jf
pknAw u/fpg],
-ª_ 3/]n' lx+;fsf] ljj/0f cWofjlws ug]{,
-r_ dGqfnon]tf]s  ]sf cGo sfo{x¿ ug]{ .
-$_ kLl8tnfO{ sfg"gL ;xfotf k|bfg ug]{k|of]hgsf]nflu dGqfnon]cfjZostf cg';f/
sfg"gL ;xfotf ;ldlt u7g ug{ ;Sg]5  .
-%_ pklgod -$_ adf]lhdsf]sfg"gL ;xfotf ;ldltsf]u7g k|lqmof tyf sfd, st{Jo
/ clwsf/ dGqfnon] tf]s] adf]lhd x'g]5  .
!#= ;ldlt ;DaGwL Joj:yf
-!_ ;]j f sf]ifsf]Joj:yfkg tyf ;~rfng ug{sf]nflu Ps ;]j f sf]if Joj:yfkg tyf
;~rfng ;ldlt /xg]5 .
-@_ ;ldltdf b]xfosf ;b:ox¿ /xg]5M–
-s_ ;lrj, dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh sNof0f
dGqfno – cWoIf
-v_ ;x;lrj, cy{ dGqfno – ;b:o
-u_ ;x;lrj, u[x dGqfno – ;b:o
-3_ ;x;lrj, k|wfgdGqL tyf dlGqkl/ifbsf]sfof{no – ;b:o
-ª_ ;x;lrj, :yfgLo ljsf; dGqfno – ;b:o
-r_ ;x;lrj, dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh sNof0f
dGqfno – ;b:o

^$
-5_ dxflgb]{zs, dlxnf ljsf; ljefu – ;b:o

3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ lgodfjnL, @)^&


-h_ k|ltlglw, /fli6«o dlxnf cfof]u – ;b:o
-em_ k|x/L gfoj dxflg/LIfs, dlxnf afnaflnsf ;]jf lgb]{zgfno,
k|x/L k|wfg sfof{no – ;b:o
-`_ dGqfnon]tf]s  ]sf];]jf s]Gb|sf]Ps hgf k|ltlglw – ;b:o
-6_ pk;lrj -sfg"g_, dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh
sNof0f dGqfno – ;b:o– ;lrj
-#_ ;ldltsf]a}7s ;DaGwL sfol{\jlw ;f];ldlt cfkm}n  ]lgwf{/0f u/]adf]lhd x'g]5 .
-$_ ;ldltsf]k|zf;lgs vr{ ;]j f sf]ifaf6 Joxf]l/g]5 .
t/;f]vr{ ;]j f sf]ifsf]s"n ah]6sf]bz k|ltzt eGbf al9 x'g]5}g .
-%_ ;ldltsf];lrjfno dGqfnodf /xg]5 .
!$= ;]jf sf]ifsf]vftf ;~rfng
-!_ sf]ifnfO{ cfjlt{ -l/elNjË_ sf]ifsf]?kdf ;~rfng ul/g]5 .
-@_ ;]jf sf]ifdf hDdf ePsf] /sd ;ldltn] tf]s]sf] s'g} jfl0fHo a}+sdf vftf vf]nL
hDdf ul/g]5  .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd vf]lnPsf] vftfsf] ;~rfng ;ldltn] tf]s] adf]lhd x'g]5  .
!%= ;]jf sf]ifsf] k|of]u
;]j f sf]ifdf hDdf ePsf]/sd b]xfosf sfo{df vr{ ul/g]5M
-s_ ;]jf s]Gb|sf];~rfng tyf Joj:yfkg ug{,
-v_ kLl8tsf];'/I ff tyf cf}iflw pkrf/ug{,
-u_ kLl8tnfO{ sfg"gL ;xfotf k|bfg ug{,
-3_ kLl8t /kL8snfO{ cfjZostfg';f/dgf]ljdz{ tyf dgf]j}1flgs ;]jf k|bfg ug{,
-ª_ 3/]n' lx;f+ lj?4 r]t gfd"ns sfo{qmd ;~rfng ug{,
-r_ 3/]n' lx;f+ ;DaGwL cGo cfjZos sfo{df vr{ ug{ .
!^= ;]jf sf]ifsf] n]vf / n]vfk/LIf0f
-!_ ;]jf sf]ifsf] cfo Joosf] n]vf g]kfn ;/sf/n] ckgfPsf] 9fFrfdf /flvg]5  .
-@_ ;]jf sf]ifsf] n]vfk/LIf0f dxfn]vf k/LIfsaf6 x'g]5  .

^%
3/]n' lx+;f -s;"/ / ;hfo_ lgodfjnL, @)^&

!&= r]tgfd"ns sfo{qmd ;~rfng ug]{


3/]n' lx+;f lgoGq0fsf] nflu dGqfno, cGo ;/sf/L lgsfo jf u}/ ;/sf/L ;+:yfn] 3/]n'
lx+;f lj?å r]tgfd"ns sfo{qmd ;~rfng ug{ jf u/fpg ;Sg]5g\ .
!*= ljj/0f cBfjlws /fVg' kg]{
-!_ ph'/L ;'Gg]lgsfodWo]:yfgLo lgsfo /k|x/L sfof{non]k|To]s aif{ cfkm" ;dIf
k/]sf] ph'/L / ;f] ph'/L ;DjGwL sf/jfxLsf] ljj/0f dfl;s?kdf lhNnfl:yt dlxnf
ljsf; sfof{nodf k7fpg' kg]{5 .
-@_ ;]jf s]Gb|n] cfkm"n] jif{e/Ldf kLl8tnfO{ pknJw u/fPsf] ;]jf nufotsf ljj/0f
lhNnfl:yt dlxnf ljsf; sfof{nodf k7fpg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ /-@_ adf]lhd ph'/L ;'Gg]lgsfo /;]jf s]Gb|af6 k|fKt ePsf ljj/0f
dlxnf ljsf; sfof{non]dGqfno ;dIf k7fpg' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd dlxnf ljsf; sfof{noaf6 k|fKt ePsf]ljj/0f dGqfnon]
cWofjlws u/L /fVg' kg]{5 .
!(= clwsf/ k|Tofof]hg
dGqfnon]o; lgodfjnL adf]lhd cfkm"nfO{ k|fKt clwsf/x¿dWo]cfjZostf cg';f/
s]xL clwsf/cfkm" dftxtsf]lgsfo jf s'g}clws[t sd{rf/LnfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .
@)= cg';"rLdf x]/km]/tyf yk36 ug{ ;Sg]
dGqfnon]g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L cg';"rLdf cfjZos x]/ km]/ tyf yk36 ug{
;Sg]5  .

^^
sfo{:yndf x'g] of}ghGo
b'Jo{jxf/ -lgjf/0f_ P]g,
@)&!

k|:tfjgf
;'/lIft, :jR5 tyf dof{lbt jftfj/0fdf sfd ug{ kfpg]k|To]s JolQmsf]clwsf/nfO{ ;'lglZrt
ub}{sfo{:y ndf x'g]of}ghGo b'Jo{jxf/nfO{ lgjf/0f ug]{;DaGwdf cfjZos Joj:yf ug{ jf~5gLo
ePsf]n],
g]kfnsf]cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf]wf/f *# adf]lhd Joj:yflksf–;+;bsf]x}l;otdf ;+ljwfg
;efn]of]P]g agfPsf]5 .

!= ;+lIfKt gfd /k|f/De


-!_ o; P]gsf] gfd æsfo{:yndf x'g] of}ghGo b'Jo{jxf/ -lgjf/0f_ P]g, @)&!Æ /x]sf]
5 .
-@_ of] P]g k|df0fLs/0f ePsf] ldltaf6 PsfgAa]cf}+ lbgb]lv k|f/De x'g]5  .
@=
kl/efiffM ljifo jf k|;Ën]csf]{cy{ gnfu]df o; P]gdf,–
-s_ æph"/L ;'Gg]clwsf/LÆ eGgfn]bkmf !$ adf]lhdsf]clwsf/L ;Demg' k5{ .
-v_ æsd{rf/LÆ eGgfn]sfo{:y ndf sfo{/t sd{rf/L jf sfdbf/;Demg' k5{ .
-u_ æsfo{:y nÆ eGgfn]b]xfosf lgsfo, ;+:yf jf kmd{ ;Demg' k5{ /;f]zAbn]To:tf]
lgsfo, ;+:y f jf kmd{sf]sfo{;Dkfbgsf]qmddf k|of]u x'g]:yn ;d]tnfO{ hgfpF5M–
-!_ ;/sf/L lgsfo,
-@_ g]kfn ;/sf/sf]k"0f{ jf cf+lzs :jfldTj ePsf];+ul7t ;+:yf,
-#_ k|rlnt sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf]lgsfo jf ;+ul7t ;+:yf,

^&
sfo{:yndf x'g]of}ghGo b'Jo{jxf/-lgjf/0f_ P]g, @)&!

-$_ s'g}Joj;fo, sf/f]a f/jf ;]j f k|bfg ug]{p2]Zon]k|rlnt sfg"g adf]lhd


cg'dlt k|fKt u/]sf]jf btf{ ePsf]kmd{, lgsfo jf ;+ul7t ;+:yf .
-3_ æof}g hGo b'Jo{jxf/Æ eGgfn]bkmf $ adf]lhdsf]s'g}sfo{ ;Demg' k5{ .
-ª_ æJoj:yfksÆ eGgfn]s'g}sfo{:ynsf]k|zf;lgs jf Jofj;flos sfd sf/afxLsf]
;DaGwdf clGtd lg0f{o ug{ clwsf/k|fKt JolQm jf ;f]k|of]hgsf]nflu k|Tofof]lht
clwsf/ k|of]u ug]{ clwsf/L ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] To:tf] sfo{:ynsf] cGoq
zfvf tyf OsfO{ /x]sf]eP To:tf]zfvf jf OsfO{sf]k|d'v ;d]tnfO{ hgfpF5 .
-r_ æ;]jfu|fxLÆ eGgfn] s'g} lsl;dsf] ;]jf k|fKt ug]{ p2]Zon] sfo{:yndf pkl:yt
JolQm ;Demg' k5{ /;f]zAbn]lghsf];fydf sfo{:y ndf cfpg]JolQm ;d]t nfO{
hgfpF5 .
#= of}ghGo b'Jo{jxf/ug{ jf u/fpg gx'g]
s;}n]klg sfo{:y ndf of}ghGo b'Jo{jxf/ug{ jf u/fpg' x'Fb}g .
$= of}ghGo b'Jo{jxf/ u/]sf] dflgg]
-!_ s;}n]cfkm\gf]kb, zlQm jf clwsf/sf]b'?kof]u u/L, s'g}lsl;dsf]bafj, k|efj
jf k|nf]e gdf kf/L jf xtf]T;flxt u/L s'g}sd{rf/L jf ;]j fu|fxLnfO{ sfo{:y ndf
b]xfosf s'g} sfo{ u/] jf u/fPdf of}ghGo b'Jo{jxf/ u/]sf] dflgg]5M
-s_ of}ghGo cfzon] z/L/sf] s'g} cËdf 5f]Pdf jf 5'g] k|of; u/]df,
-v_ clZnn tyf of}g hGo lqmofsnfk;Fu ;DalGwt zAb, lrq, kqklqsf, >Jo,
b[Zo, cGo ;"rgf k|ljlw, ;fwg, j:t' jf ;fdu|L k|of]u jf k|bz{g u/]df,
-u_ n]v]/, af]n]/ jf Ozf/fn] cZnLn tyf of}ghGo cfzo k|bz{g jf k|s6 u/]df,
-3_ of}ghGo lqmofsnfksf] nflu k|:tfj u/]df,
-ª_ of}ghGo cfzon] lh:sfPdf jf x}/fgL lbPdf
-@_ pkbkmf -!_ sf]v08 -s_, -v_ jf -u_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]ePtfklg
z}lIfs, ;"rgfd"ns, cg';Gwfgd"ns, pkrf/jf arfpsf]l;nl;nfdf ul/Psf]s'g}
klg sfd sf/afxLnfO{ of}ghGo b'Jo{jxf/ u/]sf] dflgg] 5}g  .
%= Joj:yfkssf] bfloTj
-!_ Joj:yfksn]sfo{:yndf of}g hGo b'Jo{jxf/x'g glbg jf lgjf/0f ug{sf]nflu
b]x fosf sfo{x¿ ug{' kg]{5M

^*
-s_ sd{rf/Lsf];]jf, zt{ ;DaGwL sfg"gdf of}ghGo b'Jo{jxf/lgjf/0f ;DaGwL

sfo{:yndf x'g]of}ghGo b'Jo{jxf/-lgjf/0f_ P]g


cfjZos Joj:yf ug]{,
-v_ of}ghGo b'Jo{jxf/x'g glbg sd{rf/L tyf ;]jfu|fxLnfO{ ;hu u/fpg],
-u_ of}ghGo b'Jo{jxf/bf]x f]l/g glbg cfjZos ;'wf/fTds pkfox¿ cjnDag
ug]{,
-3_ lkl8tnfO{ cfjZostf cg';f/dgf]ljdz{ ;]jf pknAw u/fpg],
-ª_ sfo{:yndf u'gf;f] k]l6sf /fVg]  .
-@_ Joj:yfksn]of}g hGo b'Jo{jxf/lj?4 ph"/L ug]{cjlw, sfol{\jlw tyf ph"/L ;'Gg]
clwsf/Lsf];DaGwdf kLl8tnfO{ :ki6 ?kdf hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .
^= u'gf;f]sf] ;'g'jfO{
-!_ s;}n] s'g} sd{rf/L jf ;]jfu|fxLnfO{ sfo{:yndf s'g} k|sf/sf] of}ghGo b'Jo{jxf/
u/]df ;f]af6 kLl8t sd{rf/L, ;]jfu|fxL jf lghsf tkm{af6 hf];'s}n] To:tf] JolQm
pk/Joj:yfks ;dIf kGw| lbgleq lnlvt jf df}lvs ?kdf u'gf;f]ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd s'g}u'gf;f]u/]df Joj:yfksn];f];DaGwdf t'?Gt 5fgljg ug{'
kg]{5  .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd 5fgljg ubf{ cf/f]lkt JolQmn]u'gf;f]ug]{sd{rf/L jf

 , @)&!
;]jfu|fxLnfO{ of}ghGo b'Jo{jxf/ u/]sf] b]lvPdf Joj:yfksn] b]xfosf] s'g} jf ;a}
sfo{ ug{ jf u/fpg nufpg ;Sg]5 M
-s_ b'j}kIf d~h'/ePdf kLl8t /cf/f]lkt JolQmaLr d]n  ldnfk u/fOlbg,
-v_ cf/f]lkt JolQmnfO{ kLl8t;Fu dfkmL dufpg,
-u_ cf/f]lkt JolQmnfO{ To:tf]sfd k'gM gug{ ;r]t u/fpg,
-3_ cf/f]lkt JolQmaf6 kLl8tnfO{ dgfl;a Ifltk"lt{ e/fO{lbg,
-ª_ cf/f]lkt JolQmnfO{ ;]jf zt{ ;DaGwL sfg"g adf]lhd ljefuLo sf/afxL ug{  .
-$_ Joj:yfksn] pkbkmf -!_ adf]lhd ul/Psf] u'gf;f]sf] 6'Ëf] u'gf;f] u/]sf] ldltn] kGw|
lbgleq nufpg' kg]{5 .
&= ph"/L lbg ;Sg]
-!_ bkmf ^ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg s;}n]s'g}sd{rf/L jf ;]jfu|fxLnfO{
sfo{:yndf s'g} k|sf/sf] of}ghGo b'Jo{jxf/ u/]df ;f]af6 kLl8t sd{rf/L, ;]jfu|fxL

^(
sfo{:yndf x'g]of}ghGo b'Jo{jxf/-lgjf/0f_ P]g, @)&!

jf lghsf tkm{af6 hf];'s}n] To:tf] JolQm pk/ of}ghGo b'Jo{jxf/ eP u/]sf] ldltn]
gAa]lbgleq k|df0f ;lxt ph"/L ;'Gg]clwsf/L ;dIf ph"/L lbg ;Sg]5 .
-@_ s'g}Joj:yfksn]bkmf ^ adf]lhd u/]sf]u'gf;f]lgwfl{|t cjlwleq 6'Ëf]gnufPdf
To:tf] cjlw ;dfKt ePsf] ldltn] / ;f] bkmf adf]lhd Joj:yfksn] u/]sf] lg0f{o
pk/s'g}kIfn]lrQ ga'emfPdf To:tf]lg0f{o ePsf]ldltn];Q/L lbgleq kLl8t
sd{rf/L, ;]jfu|fxL jf lghsf tkm{af6 hf];'s}jf cf/f]lkt JolQmn]ph"/L ;'Gg]
clwsf/L ;dIf ph"/L lbg ;Sg]5 .
-#_ s'g}Joj:yfksn]o; P]g adf]lhdsf]bfloTj jf cGo Joj:yf kfngf gu/]df jf
bkmf ( jf !! adf]lhd ph"/L ;'Gg]clwsf/L jf lg/LIf0f jf cg'udg u/fpg]lgsfon]
lbPsf] lgb]{zgsf] kfngf gu/]df ;/f]sf/jfnf JolQmn] ph"/L ;'Gg] clwsf/L ;dIf
ph"/L lbg ;Sg]5  .
*= ldnfkq ug{ ;Sg]
-!_ of}ghGo b'Jo{jxf/af6 kLl8t / cf/f]lkt b'j} kIfn] rfx]df ldnfkqsf] nflu ph"/L
;'Gg]clwsf/L ;dIf ;+o'Qm lgj]b g lbg ;Sg]5g\.
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ldnfkqsf]nflu ;+o'Qm lgj]b g k/]df ph"/L ;'Gg]clwsf/Ln]
;f];DaGwdf kIfx¿;Fu cfjZos k/fdz{ u/L ldnfkq u/fO{lbg'kg]{5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd ldnfkq ubf{ s'g}k|sf/sf]b:t'/nfUg]5}g .
(= ph"/Lstf{sf] ;+/If0f
-!_ o; P]g adf]lhd ph"/L u/]sf] sf/0fn] dfq Joj:yfksn] s'g} sd{rf/LnfO{ ;]jfaf6
x6fpg, cGo ljefuLo sf/afxL ug{ jf lghsf];?jf, a9'jf nufotsf j[lQ
ljsf;df c;/kg]{u/L s'g}lsl;dsf]sf/afxL ug{ kfpg]5}g .
-@_ Joj:yfksn] pkbkmf -!_ ljk/Lt s'g} sd{rf/L pk/ s'g} lsl;dsf] sf/afxL u/]df
To:tf] sd{rf/Ln] ;f] Joxf]/f v'nfO{ ph"/L ;'Gg] clwsf/L ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5  .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd k/]sf] lgj]bg 5fgljg ubf{ lgj]bgsf] Joxf]/f dgfl;j b]v]df
ph"/L ;'Gg]clwsf/Ln]To:tf]lg0f{o ab/ug{ jf ;Rofpg ;DalGwt Joj:yfksnfO{
cfb]z lbg]5  .
-$_ pkbkmf -#_ adf]l hd ph"/L ;'Gg]clwsf/Laf6 cfb]z ePdf ;DalGwt Joj:yfksn]
k'g/fj]bg ug]{ Dofb gf3]sf] jf k'g/fj]bg k/]sf]df ;f] pk/ lg0f{o ePsf] kGw| lbgleq
To:tf]cfb]z sfof{Gjog ug{' kg]{5 .

&)
-%_ o; P]g adf]lhd ph"/L u/]sf] sf/0faf6 s'g} sd{rf/Ln] sfo{:yndf s'g} lsl;dsf]

sfo{:yndf x'g]of}ghGo b'Jo{jxf/-lgjf/0f_ P]g


c;'/Iff dx;'; u/]df To:tf] sd{rf/Ln] ;'/Iffsf] nflu Joj:yfks ;dIf lgj]bg lbg
;Sg]5  .
-^_ pkbkmf -%_ adf]lhd s'g}lgj]b g k|fKt ePdf Joj:yfksn]To:tf]sd{rf/LnfO{
sfo{:yndf ;'/I ffsf]plrt Joj:yf ug{' kg]{5 .
-&_ Joj:yfksaf6 pkbkmf -%_ adf]lhd lgj]bg lbg] sd{rf/LnfO{ ;'/Iffsf] Joj:yf
gePdf jf Joj:yfks cfkm} cf/f]lkt kIf ePdf To:tf]sd{rf/Ln] :yfgLo ;'/Iff
lgsfo ;dIf ;'/I ffsf]dfu ug{ ;Sg]5 /To;/L ;'/Iff dfu ePdf ;'/I ff lgsfon]
;d]t lghsf];'/I ffsf]k|aGw ldnfpg' kg]{5 .
-*_ of}ghGo b'Jo{jxf/ u/]sf] k|dfl0ft ePsf] s'g} sd{rf/LnfO{ ;f] sfof{nodf /flv/xg
pko'Qm gb]lvPdf Joj:yfksn] To:tf] sd{rf/LnfO{ cfkm}+n] ;?jf ug{ ;Sg]df
cfkm}n ]cGoq ;?jf ug{' kg]{5 /cGo clwsf/L jf lgsfoaf6 ;?jf ug{' kg]{ePdf
;?jfsf]nflu To:tf]clwsf/L jf lgsfodf n]vL k7fpg' kg]{5 .
!)= lg/LIf0f tyf cg'udg ug{ u/fpg ;Sg]
Joj:yfksn]of]P]g /o; P]g cGtu{t ag]sf]lgod tyf cfrf/;+lxtfdf plNnlvt bfloTj
tyf cGo Joj:yfsf]kfngf u/]gu/]s  f];DaGwdf /fli6«o dlxnf cfof]u jf Joj:yfks
sfo{/t /x]eGbf dflyNnf]txsf]lgsfon]sfo{:ynsf]lg/LIf0f tyf cg'udg ug{ jf u/fpg

 , @)&!
;Sg]5  .
!!= k|ltj]b g k]z ug{' kg]{
-!_ bkmf !) adf]lhd lg/LIf0f tyf cg'udg ug{ vl6Psf]JolQmn]lg/LIf0f tyf
cg'udgsf]sfo{ ;dfKt ePkl5 b]xfosf s'/fx¿ v'nfO{ ;DalGwt lgsfo ;dIf
k|ltj]bg k]z ug{' kg]{5M
-s_ ;DalGwt Joj:yfksn]k"/f u/]jf gu/]sf]bfloTj jf cGo Joj:yf,
-v_ ;DalGwt Joj:yfksnfO{ bfloTj jf cGo Joj:yf k"/f ug{ Wofgfsif{0f
u/fOPsf] ljifo, /
-u_ cGo cfjZos s'/fx¿ .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k|fKt ePsf]k|ltj]bg hfFra'em ubf{ s'g}Joj:yfksn]of]
P]g /o; P]g cGtu{t ag]s  f]lgod tyf cfrf/;+lxtfdf plNnlvt bfloTj jf
cGo Joj:yf kfngf u/]sf] gb]lvPdf lg/LIf0f tyf cg'udg ug]{ u/fpg] lgsfon]
;DalGwt Joj:yfksnfO{ To:tf]bfloTj jf Joj:yf kfngf ug{ lgb]{zg lbg' kg]{5 .

&!
sfo{:yndf x'g]of}ghGo b'Jo{jxf/-lgjf/0f_ P]g, @)&!

-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd lbOPsf]lgb]{zgsf]kfngf ug{' ;DalGwt Joj:yfkssf]st{Jo


x'g]5  .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd k|fKt k|ltj]b gdf plNnlvt ljifosf ;DaGwdf s'g}lgsfoaf6
gLltut lg0f{o ug{' kg]{b]lvPdf lg/LIf0f tyf cg'udg ug]{u/fpg]lgsfon]cfjZos
gLltut lg0f{osf]nflu ;DalGwt lgsfo ;dIf n]vL k7fpg' kg]{5 .
t/To:tf]gLltut lg0f{o cfkm}n]ug{' kg]{ljifo ePdf lg0f{osf]nflu cfjZos
sf/afxL k|f/De ug{' kg]{5 .
!@= ;hfo
-!_ s;}n] s'g} sd{rf/L jf ;]jfu|fxLnfO{ of}ghGo b'Jo{jxf/ u/]sf] 7x/]df lghnfO{
s;"/sf]k|s[lt x]/L 5 dlxgf;Dd s}b jf krf; xhf/?k}ofF;Dd hl/jfgf jf b'j}
;hfo x'g]5 .
-@_ s'g} Joj:yfksn] o; P]g adf]lhdsf] bfloTj jf cGo Joj:yf kfngf gu/]sf]
7x/]d f lghnfO{ kRrL; xhf/?k}ofF;Dd hl/jfgf x'g]5 .
-#_ bkmf ( jf !! adf]lhd ph"/L ;'Gg]clwsf/L jf lg/LIf0f jf cg'udg ug]{u/fpg]
lgsfon] lbPsf] lgb]{zg s'g} Joj:yfksn] kfngf gu/]df lghnfO{ kRrL; xhf/
?k}ofF;Dd hl/jfgf x'g]5  .
-$_ o; bkmf adf]lhd ;hfo kfPsf]JolQmn]To:tf];hfo x'g]sfo{ k'gM u/]df lghnfO{
k6s} lkR5] bf]Aa/ ;hfo x'g]5  .
-%_ s;}n]o; P]g adf]lhd hfgL hfgL em'§f ph"/L lbPsf]7x/]df lghnfO{ bz xhf/
?k}ofF;Dd hl/jfgf x'g]5  .
-^_ o; bkmf adf]lhd s'g}sd{rf/L jf JolQmn];hfo kfPdf ph"/L ;'Gg]clwsf/Ln]
To;sf]hfgsf/L ;DalGwt lgsfonfO{ u/fpg'kg]{5 .
!#= Ifltk"lt{ tyf /sd e/fO{ lbg' kg]{
o; P]g adf]lhd k/]sf] ph"/L 5fgljg ubf{ cf/f]lkt JolQmn] of}ghGo b'Jo{jxf/ u/]sf]
7xl/Pdf ph"/L ;'Gg]clwsf/Ln]To:tf]JolQmnfO{ bkmf !@ adf]lhd ;hfo u/L lghaf6
kLl8tnfO{ b]xfo adf]lhdsf]Ifltk"lt{ jf /sd e/fO{ lbg' kg]{5M
-s_ zf/Ll/s jf dfgl;s ?kdf s'g}Iflt k'Ug uPsf]eP To:tf]Iflt afkt dgfl;j
dflkmssf] Ifltk"lt{,

&@
-v_ ph"/L ubf{ jf ph"/Lsf]k|lt/Iff ubf{ nfu]sf]jf:tljs vr{ .

sfo{:yndf x'g]of}ghGo b'Jo{jxf/-lgjf/0f_ P]g


!$= ph"/L ;'Gg] clwsf/L
-!_ o; P]g adf]lhdsf] ph"/Lsf] z'? sf/afxL / lsgf/f ug]{ clwsf/ ;DalGwt lhNnfsf]
k|d'v lhNnf clwsf/LnfO{ x'g]5  .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]ePtfklg k|d'v lhNnf clwsf/L lj?4sf]
ph"/Lsf]sf/afxL /lsgf/f ug]{clwsf/;DalGwt k|b]zsf]k|d'v ;lrjnfO{ x'g]5 .
!%= ph"/L ;'g'jfO{ ;DaGwL sfo{ljlw
-!_ ph"/L ;'Gg]clwsf/Ln]bkmf & adf]lhd kg{ cfPsf]ph"/Lsf]sf/afxL /lsgf/f ubf{
;+lIfKt sfol{\jlw P]g , @)@* adf]lhdsf]sfol{\jlw ckgfpg' kg]{5 .
-@_ kLl8tn] lnlvt ?kdf cg'/f]w u/]df ph"/L ;'Gg] clwsf/Ln] ph"/Lsf] ;'g'jfO{ aGb
Ohnf;df ug{' kg]{5 .
!^= k'g/fj]bg
o; P]g adf]lhd ph"/L ;'Gg] clwsf/Ln] u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ ga'‰g] JolQmn] To:tf] lg0f{o
ePsf]ldltn]k}+tL; lbgleq ;DalGwt lhNnf cbfntdf k'g/fj]bg ug{ ;Sg]5 .
!&= km};nf jf ldnfkqsf]sfof{Gjog

 , @)&!
-!_ o; P]g adf]lhd ePsf]km}; nf jf ldnfkqsf]sfof{Gjog ug]{bfloTj ;DalGwt
Joj:yfkssf] x'g]5  .
-@_ Joj:yfksn]pkbkmf -!_ adf]lhd km};nf jf ldnfkqsf]sfof{Gjog gu/]df
;DalGwt ph"/Lstf{n];f]xL Joxf]/f v'nfO{ ph"/L ;'Gg]clwsf/L ;dIf lgj]bg lbg
;Sg]5  .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd lgj]b g kg{ cfPdf ph"/L ;'Gg]clwsf/Ln]k|rlnt sfg"g
adf]lhd To:tf]km}; nf jf ldnfkqsf]sfof{Gjog u/fO{lbg' kg]{5 .
-$_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg cf/f]lkt JolQm Joj:yfks ePdf
ph"/L ;'Gg]clwsf/L cfkm}+n];f7L lbgleq km};nf jf ldnfkqsf]sfof{Gjog ug]{5 .
!*= tfnLdsf]kf7\oqmddf ;dfj]z ug]{
tfnLd lbg]k|To]s lgsfon]of}ghGo b'Jo{jxf//;f]sf]lgjf/0f ;DaGwL ljifonfO{ tfnLdsf]
kf7\oqmddf ;dfj]z  ug{' kg]{5 .

&#
sfo{:yndf x'g]of}ghGo b'Jo{jxf/-lgjf/0f_ P]g, @)&!

!(= k|rlnt sfg"g adf]lhd d'2f rnfpg afwf gkg]{


o; P]g adf]lhd s;"/dflgg]s'g}sfd sf/afxLdf cGo k|rlnt sfg"g adf]lhd klg ;hfo
x'g]/x]5 eg]To:tf]sfg"g adf]lhd d'2f rnfpg tyf sf/afxL ug{ o; P]g n]afwf k'of{Psf]
dflgg] 5}g
@)= k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]
o; P]g df n]lvP hlt s'/fdf o;}P]g adf]lhd /cGodf k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]5 .
@!= cfrf/;+lxtf agfpg ;Sg]
-!_ of}ghGo b'Jo{jxf/sf] lgjf/0f ug]{ ;DaGwdf g]kfn ;/sf/n] cfjZos cfrf/ ;+lxtf
agfO{ nfu" ug]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd agfOPsf]cfrf/;+lxtfsf]cwLgdf /xL k|To]s Joj:yfksn]
sfo{:ynsf]k|s[lt cg';f/5'§}cfrf/;+lxtf agfO{ nfu" ug{' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ tyf -@_ adf]lhd agfOPsf]cfrf/;+lxtfsf]kfngf ug{' ;DalGwt
;a}sf] st{Jo x'g]5  .
@@= lgod agfpg]clwsf/
o; P]g sf]sfof{Gjog ug{ g]k fn ;/sf/n]cfjZos lgod agfpg ;Sg]5 .

&$
af]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ /
;hfo_ P]g, @)&@

k|:tfjgf
s'g}JolQmnfO{ af]S;f jf af]S;Lsf]cf/f]k nufpg], cf/f]lkt JolQmnfO{ qm'/, cdfgjLo jf
ckdfghgs Jojxf/ug]{jf s'g}lsl;dn]oftgf lbg]h:tf]cdfgjLo sfo{nfO{ b08gLo agfO{
;fdflhs s'/Llt tyf cGwljZjf;sf]?kdf /x]sf]To:tf]sfo{ lgjf/0f ug{ /;f]sfo{af6 kLl8t
JolQmsf];+/I f0f u/L Gofo k|bfg ug]{;DaGwdf cfjZos Joj:yf ug{{ jf~5gLo ePsf]]n], g]kfnsf]
cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf]wf/f *# adf]lhd Joj:yflksf–;+;bsf]x}l;otdf ;+ljwfg ;efn]
of]P]g agfPsf]5 .

kl/R5]b ! M k|f/lDes
!= ;+lIfKt gfd /k|f/De
-!_ o; P]gsf] gfd æaf]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)&@Æ /x]sf] 5  .
-@_ of]P]g t'?Gt k|f/De x'g]5 .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;Ën]csf]{cy{ gnfu]df o; P]gdf,–
-s_ ækL8sÆ eGgfn]af]S;Lsf]cf/f]k ;DaGwL s;"/ug]{JolQm ;Demg' k5{ .
-v_ ækLl8tÆ eGgfn]af]S ;Lsf]cf/f]kaf6 kLl8t JolQm ;Demg' k5{ .
-u_ æaf]S;Lsf] cf/f]kÆ eGgfn] s'g} JolQmnfO{ af]S;f, af]S;L jf o:t} cGo gfdaf6
nf~5gf nufpg]sfo{ ;Demg' k5{ /;f]zAbn]af]S;Lsf]cf/f]kdf bkmf # adf]lhd
ul/g]h'g;'s}sfo{ ;d]t nfO{ hgfpF5 .

&%
af]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)&@

-3_ æaf]S;Lsf] cf/f]k ;DaGwL s;"/Æ eGgfn] af]S;Lsf] cf/f]kdf bkmf # adf]lhd ul/g]
s'g}sfo{ ;Demg' k5{ .

kl/R5]b @ M af]S;Lsf cf/fk] ;DaGwL s;"/


#= af]S;Lsf cf/f]k ;DaGwL s;"/ u/]sf dflgg]
-!_ s;}n]s'g}JolQm pk/b]xfosf]s'g}sfo{ ug{ jf u/fpg x'Fb}gM–
-s_ af]S;Lsf] cf/f]k nufpg],
-v_ af]S;Lsf] cf/f]kdf ufnL j]OHotL ug]{,
-u_ af]S;Lsf] cf/f]k nfu]sf] JolQmsf] kl/jf/sf] s'g} ;b:o k|lt ckdfghgs
Jojxf/ ug]{,
-3_ af]S;Lsf] cf/f]kdf ;fdflhs alxisf/ ug]{,
-ª_ af]S;Lsf] cf/f]kdf a;f]af; u/]sf] 7fpFaf6 lgsfnf ug]{,
-r_ wfdL, emfFqmL, 6'gfd'gf, tGqdGq, emf/km's jf o:t}cGo s'g}dfWodåf/f
af]S;Lsf] cf/f]k nufpg],
-5_ af]S;Lsf] cf/f]kdf s'g} JolQmnfO{ s'6lk6 ug]{, vf]Kg], 8fDg], kf]Ng] jf
/f;folgs, ljiffn' jf h}ljs kbfy{ k|of]u u/L jf cGo s'g}lsl;dn]oftgf
lbg], dnd"q v'jfpg], rf/kf6f d'8\g], gUg kf/L jf gkf/L s'g}7fFpdf 3'dfpg]jf
s'g}lsl;dn]qm'/, cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/ug]{,
-h_ af]S;Lsf] cf/f]kdf c+ue+u ug]{,
-em_ af]S;Lsf] cf/f]kdf s;}sf] ;DklQ tf]8kmf]8, lxgfldgf jf xfgL gf]S;fgL ug]{,
-`_ v08 -s_ b]lv -5_ ;Ddsf]s'g}sfo{ ug{ pBf]u ug]{, To:tf]sfo{ ug{ s;}nfO{
b'?T;fxg lbg]jf ;f]sfo{ ug{ d2t ug]{ .
-@_ s;}n] pkbkmf -!_ adf]lhdsf] s'g} sfo{ ug]{ jf af]S;Lsf] cf/f]k nufpg] sfo{nfO{
d2t k'Ug] p2]Zon] s'g} e]nf u/] jf u/fPdf o; P]g adf]lhd af]S;Lsf] cf/f]k ;DaGwL
s;"/ u/]sf] dflgg]5  .

&^
kl/R5]b # M af]S;Lsf cf/f]k ;DaGwL s;"/s
 f ;"rgf

af]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)&@


tyf kLl8tsf ;+/If0f
$= af]S;Lsf cf/f]k ;DaGwL s;"/sf ;"rgf
-!_ s'g} 7fFpdf af]S;Lsf] cf/f]k ;DaGwL s;"/ ePsf], eO/x]sf] jf x'g nfu]sf] yfxf
kfpg]h'g;'s}JolQmn];f];DaGwL ljj/0f v'nfO{ oyf;So l56f];f]s'/fsf]lnlvt
hfx]/L b/vf:t jf df}lvs ;"rgf glhssf]k|x/L sfof{nodf lbg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd s;}n]lnlvt hfx]/L b/vf:t lbg NofPdf t'?Gt}/df}lvs
?kdf ;"rgf lbPsf]df k|x/L sfof{non] lghsf] s'/f b/vf:tsf] ?kdf n]vL lghsf]
;xL5fk u/fO{ btf{ ug{' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd b/vf:t jf ;"rgf k|fKt x'g cfPdf k|x/L sfof{non]rf}aL;
306fleq kL8snfO{ lemsfO{ jf kqmfp u/L k|rlnt sfg"g adf]lhd cg';Gwfg tyf
txlssft ug{' kg]{5 .
%= pkrf/tyf 3f hfFr u/fpg kg]{
-!_ s'g}kLl8t zf/Ll/s jf dfgl;s ?kdf czQm ePsf]b]lvPdf k|x/L sfof{non]
lghnfO{ glhssf]c:ktfn jf :jf:Yo s]Gb|df nuL tTsfn pkrf/u/fpg' kg]{5 .
-@_ kLl8tnfO{ s'g}zf/Ll/s rf]6 k6s jf dfgl;s oftgf k'u]sf]b]lvPdf k|x/L sfof{non]
kLl8tsf]pkrf/df ;+nUg lrlsT;saf6 lghsf]3f hfFr jf k/LIf0f u/fpg' kg]{5 .
-#_ kLl8tnfO{ tTsfn dgf]ljdz{ ;]jf pknAw u/fpg cfjZos b]lvPdf k|x/L
sfof{non];DalGwt lj1åf/f lghnfO{ dgf]ljdz{ ;]jf pknAw u/fpg]Joj:yf ug{'
kg]{5  .
^= ;'/I ff Joj:yf ldnfpg]
bkmf $ adf]lhd k|fKt ePsf]b/vf:t jf ;"rgf pk/k|f/lDes ?kdf 5fglag ubf{ kLl8t,
lghsf]kl/jf/sf]s'g};b:o jf cGo s'g}JolQmnfO{ ;'/Iff k|bfg ug{ cfjZos b]lvPdf
k|x/L sfof{non]tTsfn ;'/I ffsf];d'lrt Joj:yf ldnfpg' kg]{5 .
&= kqmfp ug{ jf vfgtnf;L lng ;Sg]
-!_ af]S;Lsf]cf/f]k ;DaGwL s;"/dflgg]s'g}sfo{ s'g}3/, hUuf jf :yfgdf ePsf],
eO/x]sf] jf x'g nfu]sf] hfgsf/L kfO{ t'?Gt sf/afxL gu/]df s;"/bf/ efUg], pDsg]
jf To:tf]s;"/; Fu ;DalGwt s'g}k|df0f nf]k jf gi6 x'g];Defjgf b]lvPdf k|rlnt

&&
af]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)&@

sfg"gdf h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg sDtLdf k|x/L ;xfos lg/LIfs bhf{sf]


k|x/L sd{rf/Ln]krf{ v8f u/L h'g;'s}avt b]xfosf]sfo{ ug{ ;Sg]5M
-s_ To:tf]3/, hUuf jf :yfgdf k|j]z ug{, vfgtnf;L lng jf cfkm\gf]sAhfdf
/fVg,
-v_ To:tf]sfo{ ug{ nfUbf s;}n]afwf lj/f]w u/]df cfjZostf cg';f/‰ofn,
9f]sf vf]n L jf kmf]/ L cfjZos sf/afxL ug{,
-u_ To:tf]sfo{ ug]{JolQmnfO{ ljgf kqmfp k"hL{ lu/km\tf/ug{ jf lghsf]
vfgtnf;L lng,
-3_ To:tf]3/, hUuf jf :yfgdf e]l6Psf b;L, k|df0f a/fdb ug{ jf sAhfdf
lng .
-@_ k|x/L sd{rf/Ln]pkbkmf -!_ adf]lhdsf]sfo{ ubf{ ;Dej eP;Dd :yfgLo tx!sf
k|ltlglw /;Dej geP ;f];dodf To; 7fpFdf pkl:yt JolQmx¿sf]/f]xa/df ;f]sf]
d'r'Nsf tof/ug{' kg]{5 /To:tf]d'r'Nsfsf]k|ltlnlk ;DalGwt 3/jf hUufwgLnfO{
;d]t lbg' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd dlxnfnfO{ kqmfp ug{' kg]{ePdf dlxnf k|x/Ln]kqmfp ug{' kg]{5
/dlxnf k|x/L gePdf cGo s'g}dlxnfsf];xof]u lnO{ kqmfp ug{ ;lsg]5 .
*= y'gfdf /fvL sf/afxL ug{ kg]{
k|rlnt sfg"gdf h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg tTsfn k|fKt k|df0faf6 cleo'Qm
af]S;Lsf] cf/f]k ;DaGwL s;"/sf] s;"/bf/ xf] eGg] ljZjf; ug]{ dgfl;j cfwf/ ePdf d'2f
x]g]{cbfntn]lghnfO{ y'gfdf /fvL sf/afxL ug{' kg]{5 .
(= 5'6 sfg"g Joj;foL /fVg ;Sg]
kLl8tn]rfx]df af]S ;Lsf]cf/f]k ;DaGwL s;"/;Fu ;DalGwt d'2fsf]k|lt/Iff ug{ 5'§}sfg"g
Joj;foL /fVg ;Sg]5  .
!)= cGtl/d ;+/If0ffTds cfb]z hf/L ug{ ;Sg]
-!_ cbfntn]o; P]g adf]lhd d'2fsf]sf/afxLsf]qmddf kLl8tnfO{ tTsfn ;+/I f0f
lbg cfjZos b]v]d f d'2fsf]clGtd lg0f{o geP;Ddsf]nflu kL8ssf gfddf b]x fo
adf]lhd ug{ cfb]z
 hf/L ug{ ;Sg]5 M
-s_ kLl8tnfO{ lgh a;L cfPsf]3/df a;f]af; ug{ lbg, vfg nfpg lbg, s'6lk6
gug{ tyf lzi6 /;Eo Jojxf/ug{,

&*
-v_ kLl8tnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s rf]6 k'u]sf]ePdf plrt pkrf/u/fpg jf

af]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)&@


pkrf/sf nflu pko'Qm /sd lbg,
-u_ ufnL a]OHhtL ug]{, wDsL lbg]jf c;Eo Jojxf/ug]{sfd gug{ jf gu/fpg,
-3_ kLl8t a;]s  f]7fpF, af6f]3f6f]jf sfof{nodf uO{, s'g}lsl;dsf];~rf/
dfWodåf/f jf cGo s'g}k|sf/n]b'Mv lbg]jf ;tfpg]sfo{ gug{,
-ª_ kLl8tsf]lxt /;'/Iffsf]lgldQ cGo cfjZos /pko'Qm sfo{ ug{ jf u/fpg .
-@_ d'2fsf] sf/afxLsf] qmddf kLl8tsf] kl/jf/sf] s'g} ;b:o jf cGo s'g} JolQmnfO{
;+/If0f lbg cfjZos b]v]df cbfntn] To:tf] JolQmsf] ;+/If0fsf] nflu pko'Qm
cfb]z  hf/L ug{ ;Sg]5  .

kl/R5]b $ M ;hfo tyf Ifltk"lt{


!!= ;hfo
-!_ bkmf # sf]pkbkmf -!_ sf]b]x fosf]v08 adf]lhd af]S;Lsf]cf/f]k ;DaGwL s;"/
ug]{ JolQmnfO{ s;"/sf] dfqf x]/L b]xfo adf]lhd ;hfo x'g]5M
-s_ v08 -s_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ 5 dlxgf b]lv b'O{ jif{;Dd s}b /
kfFr xhf/b]lv aL; xhf/ ?k}+ofF;Dd hl/jfgf,
-v_ v08 -v_ jf -u_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ Ps jif{b]lv tLg jif{;Dd
s}b / bz xhf/b]lv tL; xhf/ ?k}+ofF;Dd hl/jfgf,
-u_ v08 -3_ jf -ª_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ b'O{ jif{b]lv kfFr jif{;Dd
s}b / aL; xhf/b]lv krf; xhf/ ?k}+ofF;Dd hl/jfgf,
-3_ v08 -r_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ tLg jif{b]lv ;ft jif{;Dd s}b /
tL; xhf/b]lv krxQ/ xhf/ ?k}+ofF;Dd hl/jfgf,
-ª_ v08 -5_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ kfFr jif{b]lv cf7 jif{;Dd s}b /
krf; xhf/b]lv Psnfv ?k}+ofF;Dd hl/jfgf,
-r_ v08 -h_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]
;hfodf yk bz k|ltzt ;hfo,
-5_ v08 -`_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ d'Vo s;"/b f/nfO{ x'g];hfosf]
cfwf ;hfo .

&(
af]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)&@

-@_ bkmf # sf]pkbkmf -@_ adf]lhdsf]s;"/ug]{JolQmnfO{ 5 dlxgfb]lv b'O{ aif{;Dd


s}b /kfFr xhf/b]lv aL; xhf/?k}+ofF;Dd hl/jfgf x'g]5 .
-#_ af]S;Lsf] cf/f]k ;DaGwL s;"/df ;hfo kfO;s]sf] JolQmn] k'gM ;f]xL s;"/ u/]df
k6s}lkR5] bf]Aa/ ;hfo x'g]5  .
-$_ s;}n] cfkm\gf] ;+/If0f jf cleefjsTjdf /x]sf] JolQm lj?4 af]S;Lsf] cf/f]k
;DaGwL s;"/ u/]df jf ;fj{hlgs hjfkmb]xLsf] kbdf axfn /x]sf] s'g} JolQmn]
af]S;Lsf] cf/f]k ;DaGwL s;"/ u/]df To:tf] JolQmnfO{ pkbkmf -!_ adf]lhd x'g]
;hfodf kRrL; k|ltzt yk ;hfo x'g]5  .
-%_ pkbkmf -#_ /-$_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg s'g}JolQmnfO{ af]S ;Lsf]
cf/f]k ;DaGwL s;"/d f Ps}k6s kG„ jif{ eGbf a9L ;hfo x'g]5}g .
-^_ s;}n] af]S;Lsf] cf/f]kdf s;}sf] ;DklQ tf]8kmf]8, lxgfldgf jf xfgL gf]S;fgL u/L
Iflt k'ofPdf lghnfO{ pkbkmf -!_ sf]v08 -s_ adf]lhd ;hfo u/L ;f]Iflt
a/fa/sf] /sd ;d]t To:tf] JolQmaf6 kLl8tnfO{ e/fO{ lbg'kg]{5  .
-&_ s;}n] bkmf !) adf]lhd cbfntaf6 lbOPsf] cfb]z kfng gu/]df jf s;}n] af]S;Lsf]
cf/f]k ;DaGwL s;"/s  f]cg';Gwfg tyf txlssft ;DaGwL sfd sf/afxLdf
afwf lj/f]w u/]df lghnfO{ tL; xhf/b]lv krf; xhf/?k}ofF;Dd hl/afgf jf
tLgdlxgfb]lv gf}dlxgf;Dd s}b jf b'j};hfo x'g ;Sg]5 .
-*_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]ePtfklg s;}n]o; P]g ljk/Lt s'g}s;"/
u/]jfkt k|rlnt sfg"g adf]lhd o; bkmfdf n]lvP eGbf a9L ;hfo x'g]/x]5 eg]
;f]x L sfg"g adf]lhdsf];hfo x'g]5  .
!@= Ifltk"lt{ ;DaGwL Joj:yf
-!_ cbfntn] o; P]g adf]lhd d'2fsf] km};nf ubf{ af]S;Lsf] cf/f]k ;DaGwL s;"/sf]
k|s[lt, dfqf, kLl8tnfO{ k'u]s
 f]kL8f /kL8ssf]cfly{s x}l;ot ;d]tnfO{ ljrf/u/L
kL8saf6 kLl8tnfO{ dgfl;a Ifltk"lt{ e/fO{ lbg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg kL8ssf]cfly{s cj:yf sdhf]/
ePsf]sf/0f kL8sn]To:tf]Ifltk"lt{ pknAw u/fpg g;Sg]s'/f cbfntnfO{
nfu]df cbfntn] pko'Qm 7xofP adf]lhdsf] /sd ;DalGwt :yfgLo txn] Joxf]g]{
u/L cfb]z ug{ ;Sg]5  .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd cbfntaf6 ePsf]cfb]z  adf]lhdsf]/sd ;DalGwt :yfgLo
txn];f7L lbg leq kLl8tnfO{ pknAw u/fpg' kg]{5 .

*)
-$_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhdsf]Ifltk"lt{sf]/sd lng gkfpFb}kLl8tsf]d[To' ePdf

af]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)&@


To:tf] /sd lghsf] gfjfns 5f]/f 5f]/L, To:tf 5f]/f 5f]/L gePdf klt kTgL / lghx¿
klg gePdf lghsf cfl>t afa' cfdfnfO{ pknAw u/fOg]5 .
!#= pkrf/sf /sd ;DaGwL Joj:yf
-!_ kLl8t zf/Ll/s jf dfgl;s ?kdf czQm ePsf]sf/0fn]c:ktfn jf :jf:Yo
s]Gb|df pkrf/ u/fpg' k/]df lghnfO{ pkrf/ u/fpFbf nfu]sf] / s'?jf /fVbf ePsf]
;Dk"0f{ vr{ kL8sn]Joxf]g {' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg kL8ssf]cfly{s cj:yf sdhf]/
ePsf]sf/0f kL8sn]To:tf]pkrf/vr{ tyf s'?jf vr{ Joxf]g { g;sL kLl8t
cfkm}n ]jf k|x/L sfof{noaf6 To:tf]/sd vr{ u/]sf]eP kLl8t jf k|x/L sfof{non]
To:tf]/sd k|rlnt sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf]n}lËs lx+;f lgjf/0f sf]ifaf6
;f]w egf{ lng ;Sg]5  .

kl/R5]b % M ljljw
!$= ;]jf s]Gb|df /fVg ;Sg]
-!_ kLl8tnfO{ tTsfn ;'/I ff k|bfg ug{ tyf pkrf/sf]qmddf cnUu}a:g]Joj:yf ug{'
kg]{ b]lvPdf k|x/L sfof{non] lghnfO{ glhssf] ;]jf s]Gb|df /fVg] Joj:yf ug{'
kg]{5  .
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf]k|of]hgsf]nflu æ;]jf s]Gb|Æ eGgfn]3/]n' lx+;f -s;"//
;hfo_ P]g, @)^^ sf]bkmf !! adf]lhd :yfkgf ul/Psf];]jf s]Gb| ;Demg' k5{ .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;]jf s]Gb|df /x]sf] kLl8tnfO{ ;]jf s]Gb|n] cfjZostf cg';f/
sfg"gL ;xfotf, dgf]ljdz{ jf dgf]j }1flgs ;]j f jf cfly{s ;xfotf pknAw u/fpg
;Sg]5  .
!%= ;r]tgf sfo{qmd ;~rfng ug]{
g]kfn ;/sf/, k|b]z ;/sf/ / :yfgLo tx#n]cf/f]k ;DaGwL s;"/x'g glbg ljleGg
lsl;dsf ;r]tgf sfo{qmd ;~rfng ug{ jf u/fpg' kg]{5 .
!^= ;/sf/jfbL x'g]
o; P]g cGtu{tsf]d'2f ;/sf/jfbL x'g]5 /;f]d'2f ;/sf/L d'2f ;DaGwL P]g , @)$( sf]
cg';"rL–! df ;dfj]z
 ePsf]dflgg]5  .

*!
af]S;Lsf] cf/f]k -s;"/ / ;hfo_ P]g, @)&@

!&= xbDofb
af]S;Lsf] cf/f]k ;DaGwL s;"/ eP u/]sf] ldltn] gAa] lbgleq hfx]/L b/vf:t jf ;"rgf
lbg' kg]{5 .
!*= aGb Ohnf;af6 ;'g'jfO{ x'g
kLl8tn]dfu u/]df o; P]g adf]lhd s;"/dflgg]d'2fsf];'g'jfO{ aGb Ohnf;af6 ul/g]5 .
!(= k|rlnt sfg"g adf]lhd d'2f rnfpg afwf gkg]{
o; P]g adf]lhd s;"/dflgg]s'g}sfo{ cGo sfg"g adf]lhd klg s;"/dflgg]/x]5 eg]
To:tf]sfg"g adf]lhd d'2f rnfpg tyf sf/afxL ug{ o; P]gdf n]lvPsf]s'g}s'/fn]afwf
k'¥ofPsf] dflgg] 5}g  .
@)= k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]
o; P]g df n]lvPsf]s'/fdf o;}P]g adf]lhd /c?df k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]5 .
@!= lgod agfpg clwsf/
o; P]g sf]sfof{Gjogsf]nflu g]k fn ;/sf/n]cfjZos lgod agfpg ;Sg]5 .
@@= vf/]hL / arfp
-!_ d'n'sL P]g, cbnsf]dxnsf]!)v= gDa/vf/]h ul/Psf]5 .
-@_ ;/sf/L d'2f ;DaGwL P]g, @)$( sf]cg';"rL–! sf]qmd ;+Vof #)s= lemlsPsf]
5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]sfg"g cGtu{t eP u/]sf]sfd sf/afxL o;} P]g adf]lhd
eP u/]sf] dflgg]5 .

*@
ck/fw kLl8t ;+/If0f
P]g, @)&%
k|:tfjgf
g]kfnsf] ;+ljwfgåf/f k|bQ kmf}hbf/L Goflos k|lqmofsf] cleGg cª\usf] ?kdf /x]sf] ck/fw
kLl8tsf] Gofosf] clwsf/ ;'lglZrt u/L cfkm" kLl8t ePsf] d'2fsf] cg';Gwfg tyf sf/afxL
;DaGwL hfgsf/L kfpg] / sfg'g adf]lhd ;fdflhs k'gM:yfkgf / Ifltk"lt{ ;lxtsf] Gofo kfpg]
Joj:yf u/L ck/fwaf6 kLl8tnfO{ kg{ uPsf] k|lts"n c;/ Go"g ug{ tyf s;"/sf] kl/0ffd :j?k
Joxf]g'{ k/]sf] Iflt jfkt kLl8tnfO{ Ifltk"lt{ ;d]tsf] Joj:yf u/L kLl8tsf] xs lxtsf] ;+/If0f ug]{
;DaGwdf cfjZos Joj:yf ug{ jf~5lgo ePsf]n], ;+3Lo ;+;b\n] of] P]g agfPsf] 5 .

kl/R5]b ! M k|f/lDes
!= ;+lIfKt gfd /k|f/De
-!_ o; P]gsf]gfd æck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%Æ /x]sf]5 .
-@_ of]P]g t'?Gt k|f/De x'g]5 .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;Ën]csf]{cy{ gnfu]df o; P]gdf,–
-s_ æcbfntÆ eGgfn]s;"/s  f]sf/afxL /lsgf/f ug{ k|rlnt sfg"g adf]lhd clwsf/
k|fKt cbfnt ;Demg' k5{ /;f]zAbn]s'g}vf; lsl;dsf]s;"/sf]sf/afxL /
lsgf/f ug{ sfg"g adf]lhd clwsf/k|fKt cGo Goflos lgsfo jf clwsf/LnfO{
;d]t hgfpg]5  .
-v_ æs;"/Æ eGgfn]kLl8tsf]d[To' ePsf]jf kLl8tn]Iflt Joxf]g {' k/]sf]k|rlnt sfg"g
adf]lhd ;/sf/jfbL x'g]kmf}h
 bf/L s;"/;Demg' k5{ .

*#
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

-u_ æs;"/b f/Æ eGgfn]s;"/df cbfntaf6 s;"/bf/7x/ePsf]JolQm ;Demg' k5{ .


-3_ æsf]ifÆ eGgfn]k|rlnt sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf]kLl8t /fxt sf]if ;Demg'
k5{ .
-ª_ ætf]lsPsf] jf tf]lsP adf]lhdÆ eGgfn] o; P]g cGtu{t ag]sf] lgoddf tf]lsPsf]
jf tf]lsP adf]lhd ;Demg' k5{ .
-r_ ælåtLo:t/sf] kLl8tÆ eGgfn] k|yd:t/sf] kLl8tsf] lj?4df eO/x]sf] jf ePsf]
s;"/df ;+nUg gePsf] t/ To:tf] s;"/sf] k|ToIfbzL{ ;fIfL ePsf] sf/0fn] Iflt
a]xf]g{' k/]sf] JolQm ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] s;"/df ;+nUg g/x]sf] t/ s;"/sf] af/]df
hfgsf/L ePsf] jf k|ToIfbzL{ ;fIfL ePsf] sf/0faf6 Iflt Joxf]g{' k/]sf] k|yd:t/sf]
kLl8t gfaflnusf] ;+/Ifs / k|yd:t/sf] kLl8tsf] lj?4df ePsf] s;"/sf ;DaGwdf
yfxf kfPsf] sf/0fn] Iflt a]xf]g{' k/]sf] b]xfosf] JolQmnfO{ ;d]t hgfpg]5 M–
-!_ k|yd :t/sf] kLl8tsf] ;+/Ifs,
-@_ k|yd :t/sf]kLl8t gfaflnu ePdf, /
-#_ To:tf] Iflt a]xf]g{' k/]sf] JolQm To:tf] s;"/df ;+nUg g/x]df  .
-5_ ægfaflnuÆ eGgfn]c7f/jif{ pd]/ gk'u]sf]JolQm ;Demg' k5{ .
-h_ æk|yd:t/sf] kLl8tÆ eGgfn] kL8ssf] pd]/, dfgl;s c:j:ytf, s'6gLlts pGd'lQm
jf kbLo cfwf/n]k|fKt pGd'lQmsf]kl/0ffd :j?k kmf}h  bf/L bfloTj a]xf]g{' gkg]{jf
kL8ssf]klxrfg gv'n]s  f]jf kL8s lj?4 cleof]u gnfu]sf]jf s;"/;Fu ;DalGwt
d'2f lkmtf{ ePsf]jf s;"/b f/nfO{ ePsf];hfo dfkmL ePsf]jf s;"/bf/7x/gePsf]
jf kLl8t;Fu kL8ssf]h]h:tf]kfl/jfl/s ;DaGw eP klg kLl8t lj?4 jf/bft
ePsf]df s;"/s  f]k|ToIf kl/0ffd :j?k d[To' ePsf]jf Iflt k'u]sf]JolQm ;Demg' k5{
/;f]zAbn]s;"/d f ;+nUg g/xL b]x fosf]s'g}cj:yfdf d[To' ePsf]jf Iflt k'u]s  f]
JolQmnfO{ ;d]t hgfpg]5 M–
-!_ s;"/ ul//x]sf] JolQmnfO{ s;"/ ug{af6 /f]Sg] sfo{ ubf{,
-@_ s'g} JolQmsf] lj?4df s;"/ eO/x]sf] cj:yfdf To:tf] JolQmnfO{ s;"/af6
arfpg]p2]Zon]dgfl;a ;xof]u /p4f/ug]{sfo{ ubf{,
-#_ s;"/ ul//x]sf] jf u/]sf] JolQmnfO{ kqmfp ug{ vf]Hbf jf z+sf:kb JolQm,
cleo'Qm jf s;"/bf/nfO{ kqmfp ug]{l;nl;nfdf clwsf/k|fKt clwsf/LnfO{
;xof]u k'¥ofpFbf .

*$
-em_ ækfl/jfl/s kLl8tÆ eGgfn] s;"/sf] k|ToIf kl/0ffd :j?k d[To' ePsf] k|yd :t/sf]

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


kLl8t lj?4sf]s;"/df ;+nUg g/x]sf]d[ts kLl8tsf];uf]nsf]cfdf, afa', klt,
kTgL jf kLl8tdf cfl>t Psf;uf]n  sf]kl/jf/sf]cGo ;b:o ;Demg' k5{ .
-`_ ækLl8tÆ eGgfn] k|fs[lts JolQmsf] ?kdf /x]sf] k|yd :t/sf] kLl8t, låtLo :t/sf]
kLl8t /kfl/jfl/s kLl8t ;Demg' k5{ .
-6_ ækLl8t ;+/I f0f ;'emfj ;ldltÆ eGgfn]bkmf $$ adf]lhdsf]kLl8t ;+/I f0f ;'emfj
;ldlt ;Demg' k5{ .
-7_ æ;+/IfsÆ eGgfn]k|rlnt sfg"g adf]lhd sfod ePsf]jf lgo'Qm ePsf]kLl8tsf]
;+/I fs ;Demg' k5{ .
-8_ æIfltÆ eGgfn]s;"/s  f]k|ToIf kl/0ffd :j?k kLl8tnfO{ k'u]s
 f]b]xfosf]Iflt ;Demg'
k5{M
-!_ zf/Ll/s cËeË,
-@_ ha/h:tL s/0fLsf] sf/0f ue{ /x]sf],
-#_ kLl8tsf]zf/Ll/s jf dfgl;s :jf:Yo jf cfo' dfly k|lts"n k|efj kfg]{
lrlsT;f lj1fgåf/f dfGotf k|fKt ;?jf /f]u nfUg',
-$_ lrlsT;såf/f klxrfg ul/Psf]dfgl;s lrGtf, dfgl;s tgfj -Odf]; gn
6«df_ jf Iflt,
-%_ zf/Ll/s, af}l4s, of}g jf k|hgg Ifdtf gi6 x'g' jf ;f]Ifdtfdfly uDeL/Iflt
x'g',
-^_ ha/h:tL s/0fLsf sf/0f kLl8tsf] ;fdflhs, ;f+:s[lts jf kfl/jfl/s
k|lti7fdf k/]sf] k|lts"n k|efj,
-&_ dgf]j}1flgs jf dgf]lrlsT;sLo Iflt,
:ki6Ls/0fM o; pkv08sf] k|of]hgsf] nflu ædgf]j}1flgs jf
dgf]lrlsT;sLo IfltÆ eGgfn]lrlsT;sLo k/LIf0faf6 klxrfg ePsf],
5f]6 f];dodf lgsf]jf Go"g gx'g]/kLl8tsf]:jf:Yodfly k|lts"n c;/
k'of{pg]k|efj ;Demg' k5{ .
-*_ cfly{s jf ef}lts Iflt,
-(_ kLl8tsf]zf/Ll/s ;f}Gbo{ s'?k x'g' .

*%
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

#= kLl8t gdflgg]
-!_ o; P]gdf cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg b]x fosf]cj:yfdf s'g}JolQmnfO{
Iflt k'u]d f jf lghsf]d[To' ePdf To;/L Iflt k'u]sf]jf d[To' ePsf]JolQm jf lghsf]
kl/jf/sf] ;b:onfO{ o; P]gsf] k|of]hgsf] nflu kLl8t dflgg] 5}g M–
-s_ k|rlnt sfg"g adf]lhd lghL /Iff cGtu{t cfkm\gf]jf c? s;}s  f]hLp,
Hofg, ;DklQ jf ;ltTjsf]/Iff ug]{l;nl;nfdf s'g}sfo{ ubf{,
-v_ clwsf/ k|fKt clwsf/Lsf] cfb]z adf]lhd vl6Psf] jf t}gfy /x]sf]
;'/IffsdL{n]cfkm\gf]st{Jo kfngfsf]l;nl;nfdf k|rlnt sfg"g adf]lhd
s'g}sfo{ ubf{,
-u_ k|rlnt sfg"g adf]lhd cg';Gwfg ug] { clwsf/kfPsf]cg';Gwfg
clwsf/Ln] cfkm\gf] clwsf/ If]qleq /xL cg';Gwfgsf] l;nl;nfdf s'g}
sfo{ ubf{,
-3_ k|rlnt sfg"g adf]lhd cfk/flws bfloTj axg ug{' gkg]{cj:yfdf ePsf]
s'g} sfo{,
t/kL8ssf]pd]/ , dfgl;s c:j:ytf, s'6gLlts pGd'lQm jf kbLo cfwf/n]
k|fKt pGd'lQmsf]kl/0ffd :j?k kL8ssf]cfk/flws bfloTj axg ug{ gkg]{
ePdf klg o; P]gsf] k|of]hgsf] nflu To:tf] JolQmn] s;"/ u/]sf] dflgg] /
s;"/sf sf/0f ;DalGwt JolQmnfO{ kLl8t dflgg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]l vPsf]eP tfklg ;f]pkbkmfdf n]lvPsf]cj:yfaf6
Iflt k'u]s  f]jf d[To' ePsf]JolQmnfO{ g]kfn ;/sf/af6 /fxt k|bfg ug{ o; P]gdf
n]lvPsf] s'g} s'/fn] afwf kg]{ 5}g  .

kl/R5]b @ M kmf}hbf/L Goflos k|lqmofdf kLl8tsf


clwsf/ / st{Jo
$= :jR5 Jojxf/ kfpg] clwsf/
kLl8tnfO{ kmf}h  bf/L Goflos k|lqmofdf lzi6, dofl{\bt, :jR5 /;Ddfghgs Jojxf/kfpg]
clwsf/ x'g]5  .

*^
%= e]befj lj?4sf] clwsf/

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


kmf}h  bf/L Goflos k|lqmofdf kLl8tsf]wd{, j0f{, lnË, hft, hflt, of}lgstf, pTklQ, efiff,
j}jflxs l:ylt, kfl/jfl/s l:ylt, pd]/, zf/Ll/s jf dfgl;s c:j:ytf, ckf+utf jf
j}rfl/s cf:yf jf o:t}cGo s'g}cfwf/df e]befj ug{' x'Fb}g .
t/gfaflnu, h]i7 gful/s jf zf/Ll/s jf dfgl;s ?kn]czQm kLl8t JolQmsf]vf;
cfjZostfnfO{ kmf}h  bf/L Goflos k|lqmofsf]/f]xdf ljrf/ug{' kg]{ePdf ;Dej eP;Dd
To:tf]kLl8t k|lt ljz]if Jojxf/ug{ /f]s nufPsf]dflgg]5}g .
^= uf]kgLotfsf] clwsf/
-!_ b]xfosf s;"/sf] cg';Gwfg, txlssft, cleof]hg / cbfntL sf/afxLsf]
l;nl;nfdf kLl8tnfO{ uf]k gLotfsf]clwsf/x'g]5 M–
-s_ ha/h:tL s/0fL,
-v_ xf8gftf s/0fL,
-u_ dfgj a]rljvg,
-3_ of}g b'j{\ojxf/,
-ª_ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]lslbPsf] cGo
kmf}hbf/L s;"/  .
-@_ pkbkmf -!_ sf]s;"/df s;}n  ]klg kLl8tsf]klxrfg s'g}klg ¿kaf6 k|s6 ug{
x'Fb}g  .
-#_ kLl8tn]rfx]df pkbkmf -!_ adf]lhdsf s;"/sf]cg';Gwfg, txlssft /cbfntL
sf/afxLsf]l;nl;nfdf kLl8t;Fu s'g}sfuh u/fpg', aofg lng' jf askq u/fpg'
k/]df b]xfo adf]lhd ug{' kg]{5 M
-s_ kLl8tnfO{ lghsf] klxrfg gv'Ng] u/L k|:t't u/]/,
-v_ kLl8tsf] jf:tljs :j/ abNg lbP/,
-u_ cleo'Qmn]b]Vg ;'Gg gkfpg]lsl;dn]>Job[io ;+jfb k|ljlw k|of]u u/]/,
-3_ cleo'Qmn]b]Vg jf ;'Gg gkfpg]u/L jf ;'Gg dfq kfpg]Joj:yf ldnfP/ .
&= cg';Gwfg ;DaGwL ;"rgfsf]clwsf/
-!_ kLl8tn]dfu u/]df ;DalGwt cg';Gwfg clwsf/L jf lgsfon]lghnfO{ b]x fosf]
ljifodf oyfzL3| ;"rgf lbg' kg]{5M

*&
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

-s_ o; P]g jf k|rlnt sfg"g adf]lhd kLl8tn]k|fKt ug]{lrlsT;sLo,


dgf]j }1flgs, dgf]lrlsT;sLo, ;fdflhs, sfg"gL jf cGo s'g};]jf jf
k/fdz{,
-v_ cleof]hg ug]{ lgsfosf] gfd / k"/f 7]ufgf,
-u_ cg';Gwfg clwsf/Lsf] gfd, sfof{no / 6]lnkmf]g gDa/,
-3_ cg';Gwfg tyf txlssftsf]k|ult ljj/0f,
-ª_ z+sf:kb JolQmsf] gfd, pd]/, 7]ufgf / x'lnof,
-r_ z+sf:kb JolQm kqmfp ePdf ;f]sf]Joxf]/f,
-5_ z+sf:kb jf cGo s'g}JolQmn]s;"/sf ;DaGwdf cg';Gwfg clwsf/L ;dIf
JoQm u/]sf] s'/f,
-h_ cg';Gwfg clwsf/Lsf]lx/f;taf6 z+sf:kb JolQm km/f/ePdf jf k'g:
kqmfp ePdf ;f] sf] Joxf]/f,
-em_ cg';Gwfgsf]l;nl;nfdf lx/f;tdf /x]sf]jf kqmfp ePsf]JolQmnfO{
cg';Gwfg clwsf/Ln]lx/f;tdf /fVg cfjZos gb]vL k|rlnt sfg"g
adf]lhd lx/f;taf6 5f8]df ;f] sf] Joxf]/f,
-`_ s;"/sf ;DaGwdf k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]cg';Gwfg tyf txlssftsf
k|lqmof ;DaGwL ;fdfGo hfgsf/L .
-@_ pkbkmf -!_ sf]v08 -3_, -ª_, -r_, -5_ /-h_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP
tfklg kLl8tnfO{ To:tf];"rgf lbPdf ;f]s;"/sf]cg';Gwfgdf k|lts"n c;/kg]{
;+efjgf ePdf jf z+sf:kb jf lgh;Da4 JolQmsf]hLp, Hofg jf ;DklQdfly
vt/f x'g ;Sg]ePdf cg';Gwfg lgsfon]To:tf];"rgf kLl8tnfO{ lbg afWo x'g]
5}g /To;/L ;"rgf lbg gldNg]Joxf]/ fsf]sf/0f ;lxtsf]hfgsf/L kLl8tnfO{ lbg'
kg]{5  .
*= cleof]hg ;DaGwL ;"rgfsf]clwsf/
cleof]hg ug]{lgsfo jf clwsf/Ln]s;"/sf];DaGwdf kLl8tnfO{ lghn]dfu u/]df
b]x fosf];"rgf oyfzL3| lbg' kg]{5M
-s_ d'2f grnfpg lg0f{o u/]s  f]ePdf d'2f grnfpg]lg0f{o ug{'sf]cfwf//sf/0f,

**
-v_ s'g}JolQm lj?4 d'2f rnfpg]lg0f{o ul/Psf]/s'g}JolQmsf]xsdf d'2f grnfpg]

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


lg0f{o ul/Pdf d'2f grnfpg]lg0f{o ul/Psf]JolQmsf]gfd, y/, jtg /d'2f grnfpg]
lg0f{o ug{'sf] cfwf/ / sf/0f,
-u_ d'2f rnfpg]lg0f{o u/]s  f]df cleof]ukqsf]Ps k|lt k|dfl0ft k|ltlnlk,
-3_ k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g]cbfntL sf/afxLsf]k|lqmof ;DaGwL ;fdfGo hfgsf/L,
-ª_ d'2f rnfOPsf /tTsfn d'2f grnfOPsf JolQmsf ;DaGwdf k|rlnt sfg"g
adf]lhd yk dfu bfjL lnPsf]df ;f]sf] Joxf]/f / ;f] ;DaGwdf d'2f x]g]{ clwsf/Ln]
u/]sf] cfb]z,
-r_ kLl8t JolQm s;"/s  f];fIfL ;d]t ePsf]df lghn];fIfLsf]?kdf lgjf{x ug{' kg]{
e"ldsf ;DaGwL hfgsf/L,
-5_ cleof]ukq bfo/ x'Fbf km/f/ /x]sf] cleo'Qm d'2f x]g]{ clwsf/Lsf] cfb]z adf]lhd
kqmfp eO{ jf cfkm}+xflh/x'g cfPdf ;f]sf]Joxf]/f,
-h_ s;"/s  f ;DaGwdf cbfntdf bfo/ePsf]d'2f g]k fn ;/sf/n]lkmtf{ lng]lg0f{o
u/]sf]df ;f]sf] Joxf]/f  .
(= Goflos sf/afxL ;DaGwL ;"rgfsf]clwsf/
cleof]hg ug]{lgsfo, clwsf/L jf cbfnt jf ;DalGwt lgsfon]kLl8tn]dfu u/]df
lghnfO{ b]xfosf];"rgf oyfzL3| lbg' kg]{5M–
-s_ cleo'Qm k'k{Ifsf]nflu y'gfdf a:g' kg]{ePdf ;f]sf]Joxf]/f,
-v_ cleo'Qm k'k{Ifsf]nflu y'gfdf a:g' gkg]{ePdf jf y'gfdf /x]sf]cleo'Qm y'gfaf6
d'Qm ePdf ;f]sf] Joxf]/f,
-u_ cbfntdf x'g];'g'jfOsf]ldlt, :yfg /;do,
-3_ cleo'Qmn]k|rlnt sfg"g adf]lhd hdfgt jf tf/]vdf 5f]8L kfpF egL lgj]bg
lbPsf]df ;f] ;DaGwL hfgsf/L / ;f] lgj]bgdf ePsf] cfb]zsf] Joxf]/f,
-ª_ cleo'QmnfO{ d'2f x]g]{clwsf/Ln]w/f}6L, hdfgt jf tf/]vdf 5f]8\bf jf kLl8t jf
kLl8tsf] glhssf] gft]bf/sf] ;'/Iffsf] nflu /fv]sf] zt{ ;DaGwL Joxf]/f,
-r_ cleo'Qmn]w/f}6 L, hdfgt jf tf/]vdf 5'6L kfpF egL k|rlnt sfg"g adf]lhd z'?
cbfntsf]cfb]z  lj?4 k'g/fj]bg txdf lgj]bg lbPsf]d f lgj]b gsf];"rgf tyf
To:tf] lgj]bgdf ePsf] cfb]zsf] Joxf]/f,

*(
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

-5_ k'k{Ifsf]nflu y'gfdf /x]sf]cleo'Qm y'gfaf6 efu]d f /To;/L efu]s  f]df k'g:kqmfp
eO{ jf cfkm}pkl:yt x'g cfPdf ;f]sf]Joxf]/f,
-h_ cleo'Qm jf s;"/bf/nfO{ ;'kl/j]If0fsf] zt{df y'gf jf sf/fuf/af6 d'Qm ul/Psf]df
;k'l/j]If0f zt{x¿ / To:tf zt{x¿ x]/km]/ ePdf x]/km]/ ul/Psf zt{ ;DaGwL Joxf]/f
/ To:tf] x]/km]/ nfu" x'g] ldlt,
-em_ ;'kl/j]If0fdf y'gfaf6 d'Qm ePsf] cleo'Qm jf s;"/bf/n] ;'kl/j]If0fsf zt{x¿
kfngf u/] gu/]sf],
-`_ cleo'Qm jf s;"/bf/nfO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd sf/fuf/ :yfgfGt/0f ul/Pdf ;f]
;DaGwL Joxf]/f,
-6_ s;"/b f/nfO{ ePsf];hfo /s}b ePsf]df s}b e'Qmfg x'g];do,
-7_ s;"/b f/s}b ;hfo e'Qmfg ug{' cufj}km/f/ePdf jf k'g:kqmfp eO{ cfPdf ;f]sf]
Joxf]/f,
-8_ s}b ;hfo e'Qmfg x'g' cufj}s;"/b f/nfO{ ePsf];hfo dfkmL, d'ntjL, kl/jt{g jf
sd ePsf]df jf s'g}sfg"gL Joj:yf cGtu{t s;"/bf/n];hfoaf6 5'6 kfPdf jf
d'Qm ePdf ;f] sf] Joxf]/f,
-9_ k|rlnt sfg"g adf]lhd ;'kl/j]If0fdf /xg' kg]{zt{df d'2f grnfOPsf]jf sf/fuf/
gk7fOPsf] jf s}baf6 d'Qm ul/Psf] kL8sn] ;'kl/j]If0fsf] zt{ pNn+3g u/]df
kLl8tn];f]pk/ph'/ug{ ;Sg]lgsfo /ph'/L ug]{tl/sf,
-0f_ s;"/bf/n] ;hfo ef]lu/x]sf] sf/fuf/sf] gfd / 7]ufgf,
-t_ s;"/bf/n] k|f]j]zg, Kof/f]n jf ;d'bflos ;]jf jf v'nf sf/fuf/ jf o:t} lsl;dsf]
cGo s'g};'ljwf kfPdf ;f];DaGwL Joxf]/f,
-y_ s;"/sf ;DaGwdf ePsf] km};nfsf] lj?4 g]kfn ;/sf/n] k'g/fj]bg u/] gu/]sf],
-b_ km};nf lj?4 k|ltjfbLsf] k'g/fj]bg k/]sf]df k|ToyL{ lemsfpg] cfb]z ePsf]df ;f] sf]
Joxf]/f,
-w_ km};nf lj?4 k/]sf] k'g/fj]bgdf k'g/fj]bg txsf] lg0f{o / ;f]sf] kl/0ffd,
-g_ s;"/bf/nfO{ ;'kl/j]If0fdf /flvPsf]df ;'kl/j]If0fsf] zt{ kl/jt{g ug{ jf
;'kl/j]If0fsf] cfb]z vf/]h ug{ s;"/bf/ jf cGo s;}n] k|rlnt sfg"g adf]lhd
lgj]bg lbPsf]df ;f] lgj]bgdf ePsf] lg0f{o,
-k_ y'gf jf s}b df /xbf cleo'Qm jf s;"/bf/sf]d[To' ePdf ;f]sf]Joxf]/f,

()
-km_ ljb]zL cleo'Qm jf s;"/bf/nfO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd g]kfn ;/sf/n] g]kfnsf]

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


/fHo If]q eGbf aflx/lkmtf{ k7fPdf jf ljb]zL /fHo jf ;/sf/nfO{ x:tfGt/0f
-l8kf]6{_ u/]df ;f] sf] Joxf]/f  .
!)= ;'/lIft x'g kfpg]clwsf/
kLl8tnfO{ z+sf:kb JolQm, cleo'Qm, s;"/b f/jf lgh ;Da4 JolQm jf cleo'Qmsf ;fIfLaf6
kLl8t jf kLl8tsf]glhssf]gft]b f//kLl8tdf cfl>t JolQm lj?4 x'g ;Sg]cfqmd0f,
Iflt, 8/, qf; jf wDsLaf6 ;'/lIft x'g kfpg]clwsf/x'g]5 .
!!= wf/0ff JoQm ug]{clwsf/
-!_ kLl8tn]b]xfosf]ljifodf ;DalGwt clwsf/L ;dIf cfkm\gf]wf/0ff JoQm ug{
kfpg]5M–
-s_ ;DalGwt s;"/d f z+sf:kb JolQmsf ;DaGwdf cleof]u nufpFbf,
-v_ z+sf:kb JolQmsf ;DaGwdf d'2f grnfpg]lg0f{o ug{' k/]df,
-u_ cleo'Qm;Fu k|rlnt sfg"g adf]lhd cleof]usf];f}bfafhL dfkm{t ;Demf}tf
ug{' k/]df,
-3_ k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g];hfodf 5'6 dfu bfjLsf]lgldQ d'2f x]g]{
clwsf/L ;dIf cg'/f]w ug{' k/]df,
-ª_ d'2f x]g]{clwsf/L ;dIf bfo/ePsf]cleof]ukqdf k|rlnt sfg"g adf]lhd
yk dfu bfaL ug{' kg]{ePdf,
-r_ s;"/bf/nfO{ ;hfo tf]Sg' cufj}k|rlnt sfg"g adf]lhd ;hfo k"j{sf]
k|ltj]bg tof/ ug{' k/]df,
-5_ s;"/bf/nfO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd ;hfo tf]Sbf,
-h_ cleo'Qmdf s;"/ug{ ;Sg]dfgl;s jf zf/Ll/s Ifdtf eP gePsf];DaGwdf
k|rlnt sfg"g adf]lhd cg';Gwfg ug{' kg]{ePdf,
-em_ k|rlnt sfg"g adf]lhd cleo'Qm jf s;"/bf/sf xsdf lbzfGt/-8fOe;{g_
sfo{qmdsf];]jfdf n}h  fg]lg0f{o ug{' kg]{ePdf,
-`_ s;"/bf/nfO{ k|rlnt sfg"g adf]l hd k|f]j]zg, Kof/f]n, lgnlDat ;hfo, v'nf
sf/fuf/, ;fd'bflos ;]j f jf o:t}k|s[ltsf]cGo s'g};'ljwf lbg]lg0f{o ug{'
kg]{ ePdf,

(!
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

-6_ k|rlnt sfg"g adf]lhd cbfntdf ljrf/flwg s;"/;DaGwL d'2f lkmtf{ ug{
d~h'/L lbg]glbg];DaGwdf ;'g'jfO ubf{ .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd wf/0ff JoQm ug{sf nflu ;DalGwt clwsf/Ln]kLl8tnfO{
dgfl;a ;do k|bfg ug{' kg]{5 .
!@= sfg"g Joj;foL /fVg kfpg]clwsf/
kLl8tn]rfx]d f kmf}h
 bf/L Goflos k|lqmofdf 5'§}sfg"g Joj;foL /fVg kfpg]5 .
!#= ;'g'jfOdf pkl:ylt /;xeflutfsf]clwsf/
-!_ kLl8tnfO{ cbfntn]cGoyf cfb]z lbPsf]df afx]s s;"/sf ;DaGwdf x'g]
cbfntsf];'g'jfO ;DaGwL sf/afxLdf pkl:yt x'g kfpg]/cfkm\gf]egfO{ /fVg
kfpg] clwsf/ x'g]5  .
t/kLl8t JolQm d'2fsf];fIfL ;d]t ePsf]df ;fIfLsf]?kdf lghn]askq gu/];Dd
lghnfO{ cbfntn]vf; sf/afxLdf pkl:yt x'g /f]s nufpg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd kLl8tn]JoQm u/]sf]egfO{nfO{ ;d]t ljrf/u/L cbfntn]
cfb]z
 jf lg0f{o ug{' kg]{5 .
!$= ;'g'jfOsf]l;nl;nfdf 5'§}sIfdf /xg kfpg]clwsf/
-!_ cbfntn]s;"/s  f];'g'jfOsf]l;nl;nfdf cleo'Qm, cleo'Qm ;Da4 JolQm /
cleo'Qmsf ;fIfLaf6 k[ys /xg]u/L kLl8tsf]lgldQ 5'§}sIf pknAw u/fpg
;Sg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd 5'§}sIf pknAw u/fpg ;Dej /Jojxfl/s gePdf ;'g'jfO
x'Fbf cbfntn]kLl8tsf];'/Iff /lxtsf]lgldQ kLl8t;Fu cleo'Qm, cleo'Qm ;Da4
JolQm /cleo'Qmsf ;fIfLn]cbfntn]cGoyf cfb]z lbPsf]df afx]s ;Dks{ ug{
g;Sg]cfjZos Joj:yf ldnfpg' kg]{5 .
!%= ;DklQ lkmtf{ kfpg]clwsf/
-!_ cg';Gwfgsf]l;nl;nfdf jf k|df0fsf]nflu lgoGq0fdf lnPsf]kLl8tsf];DklQ
cg';Gwfg sfo{ k"/f ePkl5 oyfzL3| ;DalGwt cg';Gwfg clwsf/Ln]kLl8tnfO{
lkmtf{ ug{' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgoGq0fdf lnPsf];DklQnfO{ k|df0fsf]nflu cbfnt ;dIf
k]z ug{' kg]{ePdf jf ;DklQsf]:jfldTj jf ef]usf]ljifodf ljjfb ePdf ljjfb 6'Ëf]
nfUg' cufj};DklQ lkmtf{ ul/g]5}g .

(@
-#_ pkbkmf -@_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg cbfntn]cfjZos 7fg]df To:tf]

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


;DklQ ljjfb 6'Ëf]nfUg' cufj}lkmtf{ ug]{u/L cfb]z ug{ ;Sg]5 .
!^= s;"/;DaGwL d'2fsf ;DaGwdf 5nkmn ug{ ;Sg]
kLl8t /cleo'Qm b'j}sf];xdltdf s;"/; Fu ;DalGwt s'g}ljifodf cbfntn]b]xfosf]
cj:yfdf kLl8t /cleo'QmaLr 5nkmn u/fpg ;Sg]5 M–
-s_ 5nkmn ubf{ ljjfb ;dfwfgdf ;3fp k'Ug]s'/fdf cbfnt ljZj:t ePdf,
-v_ 5nkmn cbfntsf] ;'kl/j]If0fdf x'g] ePdf,
-u_ 5nkmn ubf{ ;fj{hlgs lxt /Gofodf k|lts"n c;/gkg]{ePdf .
!&= lnlvt lgj]bg lbg ;Sg]clwsf/
-!_ cbfntsf]cfb]z jf lg0f{odf lrQ ga'em]s  f]df To:tf]cfb]z jf lg0f{o lj?4
g]kfn ;/sf/nfO{ k|rlnt sfg"g adf]lhd lgj]bg jf k'g/fj]bg lbg]clwsf/ePdf
kLl8tn];f]cfb]z  jf lg0f{o lj?4 lgj]bg jf k'g/fj]bg lbg cg'/f]w u/L ;DalGwt
lgsfo jf clwsf/L ;dIf lnlvt lgj]b g lbg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bg To:tf] cfb]z jf lg0f{osf] hfgsf/L k|fKt u/]sf]
ldltn]kGw| lbgleq ug{' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]lg0f{o cfb]z jf lg0f{o lj?4 lgj]bg jf k'g/fj]bg lbg]
clwsf/ kfPsf] ;DalGwt lgsfo jf clwsf/Ln] To:tf] lgj]bg pk/ ljrf/ u/L
lg0f{o ug{' kg]{5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf]lg0f{osf]hfgsf/L kLl8tnfO{ lbg' kg]{5 .
!*= Ifltk"lt{ ;DaGwdf hfgsf/L kfpg]clwsf/
-!_ kLl8tn]o; P]g jf cGo k|rlnt sfg"g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]ePdf /;f]
;DaGwdf kLl8tn]hfgsf/L dfu]d f Ifltk"lt{ k|fKt ug{ ug{' kg]{sf/afxLsf ;DaGwdf
cleof]hg ug]{clwsf/Ln]kLl8tnfO{ hfgsf/L lbg' kg]{5 .
-@_ k|rlnt sfg"g adf]lhd kLl8tsf]tkm{af6 Ifltk"lt{ ;DaGwL sf/afxL rnfpg]
clwsf/ cleof]hg clwsf/Ldf ePsf]df cleof]hg clwsf/Ln] kLl8tsf]
cg'/f]w df kLl8tsf]tkm{af6 ug{' kg]{cfjZos sf/afxL ug{' kg]{5 .
!(= Ifltk"lt{ tyf ;fdflhs k'g::yfkgfsf]clwsf/
-!_ kLl8tnfO{ k'u]s  f]Iflt afkt o; P]g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]clwsf/x'g]5 .

(#
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

-@_ kLl8tsf] ;dflhs k'g::yfkgfsf] nflu g]kfn ;/sf/, k|b]z ;/sf/ / :yfgLo
txn]kf/:kl/s ;dGjodf pknAw ;|f]t ;fwgsf]cfwf/df cfjZos of]hgf tyf
sfo{qmd ;~rfng ug{ ;Sg]5  .
@)= lgj]bg lbg jf k'g/fj]bg ug{ ;Sg]
-!_ s'g}s;"/df cbfntaf6 ePsf]cfb]z jf lg0f{o ;DalGwt kLl8tnfO{ lrQ ga'em]df
;f]s
 f]cfwf//sf/0f v'nfO{ To:tf]cfb]z jf lg0f{o lj?4 k|rlnt sfg"g adf]lhd
lgj]bg lbg jf k'g/fj]bg ug{ ;lsg] /x]5 eg] kLl8tn] To:tf] lgj]bg lbg jf k'g/fj]bg
ug{ ;Sg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]lgj]bg lbg]jf k'g/fj]bg ug]{;DaGwdf ;DalGwt sfg"gdf
s'g} cjlw gtf]lsPsf]df To:tf] lgj]bg jf k'g/fj]bg cfb]z jf lg0f{osf] hfgsf/L
kfPsf]ldltn]kGw| lbgleq lbO;Sg' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bgdf pNn]v ul/Psf] cfwf/ / sf/0f ljrf/ u/L
;DalGwt clwsf/Ln] lg0f{o ug{' kg]{5 / To:tf] lg0f{osf] hfgsf/L lgj]bsnfO{ ;d]t
lbg' kg]{5 .
@!= kLl8tsf] st{Jo
o; P]g sf]k|of]hgsf]nflu kLl8tsf]st{Jo b]xfo adf]lhd x'g]5 M–
-s_ k|rlnt sfg"g adf]lhd ;dod}clwsf/k|fKt lgsfo jf clwsf/L ;dIf s;"/sf
;DaGwdf hfx]/ L jf ;"rgf lbg],
-v_ s;"/s  f]cg';Gwfg /cleof]hgsf l;nl;nfdf cg';Gwfg jf cleof]h  g ug]{
clwsf/LnfO{ ;xof]u ug]{,
-u_ s;"/d f ;+nUg JolQmnfO{ arfpg]p2]Zon]cg';Gwfg clwsf/L jf cbfnt ;dIf
pkl:yt gx'g]jf pkl:yt eP/klg ;f]p2]Zon]aofg lbg], askq ug]{jf s'g}k|df0f
k]z ug]{ sfo{ gug]{,
-3_ cfkm\gf] jf:tljs gfd, y/, jtg, 6]lnkmf]g gDa/, Od]n 7]ufgf pknAw u/fpg] /
To;df s'g}kl/jt{g eP oyfzL3| hfgsf/L u/fpg] .
@@= clwsf/sf] ;Ddfg ug{' kg]{
s;"/s  f]cg';Gwfg, cleof]h
 g, txlssft tyf Gofo lg¿k0fsf]k|lqmofdf ;+nUg x'g]
clwsf/Ln]o; P]g tyf k|rlnt g]k fn sfg"g adf]lhd k|bQ kLl8tsf clwsf/sf];Ddfg
ub}{sfof{Gjogsf]nflu plrt Wofg lbg' kg]{5 .

($
@#= clwsf/k|rngsf]nflu lgj]bg lbg ;lsg]

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


-!_ o; kl/R5]båf/f k|bQ clwsf/sf]k|rngsf]nflu kLl8tn];DalGwt pRr
cbfntdf lgj]b g lbg ;Sg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd kg{ cfPsf]lgj]bgaf6 kLl8tsf clwsf/sf]cltqmd0f jf
xgg ePsf]b]lvPdf To:tf clwsf/sf]k|rngsf]nflu pRr cbfntn]pko'Qm
cfb]z
 hf/L ug{ ;Sg]5  .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd cfb]z hf/L ubf{ pRr cbfntn]kLl8tsf clwsf/sf]hfgL
hfgL cltqmd0f ug]{, xgg ug]{jf s6f}tL ug]{clwsf/LnfO{ lghsf];]jf zt{ ;DaGwL
k|rlnt g]kfn sfg"g adf]lhd ljefuLo sf/jfxL ug{ ;DalGwt lgsfo jf clwsf/L
;dIf n]v
 L k7fpg ;Sg]5  .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd n]v  L cfPdf ;DalGwt clwsf/Ln]To:tf]clwsf/LnfO{
k|rlnt sfg"g adf]lhd ljefuLo sf/jfxL ug{' kg]{5 .
@$= sfd sf/jfxL ab/gx'g]
kLl8tsf clwsf/kLl8tn]pkef]u ug{ gkfPsf]jf pNn+3g ePsf]jf c:jLsf/ul/Psf]
sf/0fn]dfq k|rlnt sfg"g, of]P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf]lgod adf]lhd eO;s]sf]
lg0f{o, cfb]z jf sfo{ ab/jf cdfGo x'g]5}g .

kl/R5]b # M kLl8t k|efj k|ltj]bg


@%= kLl8t k|efj k|ltj]bg k]z ug{ ;Sg]
-!_ kLl8tn] rfx]df s;"/sf] sf/0fn] cfkm"nfO{ k|ToIf ?kdf k/]sf] Iflt jf k|efjsf]
pNn]v u/L s;"/sf] cleof]ukq cbfntdf bfo/ x'g'eGbf cufj} cleof]hg ug]{
clwsf/L ;dIf tf]lsPsf ljj/0f v'nfO{ tf]lsP adf]lhdsf]9fFrfdf kLl8t k|efj
k|ltj]bg k]z ug{ ;Sg]5  .
-@_ kLl8t gfaflnu jf sfg"gL ?kdf ;+/I fsTj rflxg]JolQm ePsf]jf cGo s'g}dgfl;a
sf/0faf6 pkbkmf -!_ adf]lhdsf]k|ltj]b g kLl8t cfkm}n]k]z ug{ g;Sg]ePdf
lghsf]cleefjs, ;+/Ifs jf sfg"g adf]lhdsf]k|ltlglwn]kLl8tsf]tkm{af6
To:tf] k|ltj]bg k]z ul/lbg ;Sg]5  .
-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg kLl8tsf]sfa" aflx/sf]kl/l:ylt
k/L cbfntdf cleof]u kq bfo/x'g' cufj}kLl8t k|efj k|ltj]bg k]z ug{ g;s]df

(%
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

To:tf] kl/l:ylt k/]sf] k|df0f ;+nUg u/L cleof]ukq cbfntdf bfo/ ePsf] ldltn]
Ps dlxgfleq cleof]u kq bfo/ug]{clwsf/L ;dIf To:tf]k|ltj]b g k]z ug{ afwf
kg]{ 5}g  .
-$_ kLl8tn]pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhdsf]kLl8t k|efj k|ltj]b g uf]Ko /fVg rfx]df
uf]Ko /fVg rfx]sf] Joxf]/f / ;f]sf] sf/0f ;d]t k|ltj]bgdf v'nfpg' kg]{5  .
-%_ pkbkmf -!_ adf]lhd k]z  x'g cfPsf]kLl8t k|efj k|ltj]bg cleof]u kq ;fy
/pkbkmf -#_ adf]lhd k]z  x'g cfPsf]kLl8t k|efj k|ltj]b g k|fKt ePsf]tLg
lbgleq cleof]hg ug]{clwsf/Ln];DalGwt cbfnt ;dIf k]z ug{' kg]{5 .
@^= gSsn dfu ug{ ;Sg]
-!_ bkmf @% sf]pkbkmf -%_ adf]lhd cbfntdf k]z ePsf]kLl8t k|efj k|ltj]b gsf]
gSsn lng rfxg]cleo'Qm jf s;"/bf/n]cbfntaf6 To:tf]k|ltj]bgsf]gSsn
lng ;Sg]5 g\ .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg b]x fosf]cj:yfdf cbfntn]
kLl8t k|efj k|ltj]b gsf]gSsn lbg OGsf/ug{ ;Sg]5M–
-s_ cleo'Qm km/f/ /x]sf]df,
-v_ gSsn lbFbf kLl8tsf];'/Iff /uf]kgLotfdf k|lts"n c;/kg]{ePdf,
-u_ kLl8t k|efj k|ltj]b gnfO{ kLl8tn]uf]Ko /fVg rfx]sf]ePdf .
@&= kLl8t k|efj k|ltj]bgnfO{ cfwf/lng ;lsg]
-!_ cbfntn]s;"/b f/nfO{ ;hfo lgwf{/0 f ubf{ kLl8t k|efj k|ltj]bgnfO{ ;d]t cfwf/
lng ;Sg]5  .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg bkmf @^ sf]pkbkmf -@_ adf]lhd
gSsn lbg OGsf/ul/Psf]jf k|ltj]bgsf]uf]Ko /flvPsf]efunfO{ cbfntn];hfo
lgwf{/0f ubf{ cfwf/lng]5}g .
@*= s;"/a f6 Iflt sd ePsf]cg'dfg gul/g]
kLl8tn] o; kl/R5]b adf]lhd kLl8t k|efj k|ltj]bg k]z gu/]s} sf/0faf6 kLl8tnfO{
s;"/a f6 Iflt jf k|efj sd ePsf]cg'dfg ul/g]5}g .

(^
kl/R5]b $ M Ifltk"lt{

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


@(= cGtl/d Ifltk"lt{sf]nflu cfb]z lbg ;Sg]
-!_ kLl8tnfO{ tTsfn pkrf/u/fpg' kg]{ePdf jf Ifltk"lt{ jf s'g}k|sf/sf]/fxt /sd
lbg' k/]df To:tf]JolQmnfO{ cf}ifwf]k rf/u/fpg jf cGtl/d ?kdf Ifltk"lt{ jf /fxt
/sd pknAw u/fpg cbfntn]cfb]z lbg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf]cfb]z  ePdf kLl8tnfO{ sf]ifaf6 Ifltk"lt{ jf /fxt /sd
pknAw u/fpg' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd pknAw u/fOPsf]Ifltk"lt{ jf /fxt /sd cbfntaf6 km}; nf
x'Fbf cleof]u nfu]sf] JolQm s;"/bf/ 7x/ ePdf To:tf] s;"/bf/nfO{ km};nf ePsf]
k}+tL; lbgleq To:tf]/sd sf]ifdf hDdf ug{ cbfntn]cfb]z lbg]5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd cbfntn] cfb]z lbPsf]df To:tf] s;"/bf/n] Ifltk"lt{ jf /fxt
afktsf]/sd sf]ifdf hDdf ug{' kg]{5 /lghn];f]cjlwdf To:tf]/sd hDdf gu/]df
km};nf ePsf] ;f7L lbgleq To:tf] s;"/bf/sf] h'g;'s} hfoh]yfaf6 ;/sf/L afFsL
;/x c;'n pk/ug{' kg]{5 .
#)= s;"/bf/af6} Ifltk"lt{ e/fO lbg]
-!_ cbfntn]d'2fsf]clGtd lsgf/f ubf{ s;"/bf/af6 kLl8tnfO{ dgfl;a dflkmssf]
/sd Ifltk"lt{ :j?k e/fOlbg]u/L cfb]z ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cbfntn]Ifltk"lt{ e/fpg]cfb]z ubf{ kLl8tn]bkmf @(
adf]lhd cGtl/d Ifltk"lt{ k|fKt u/] gu/]sf] af/]df olsg ug{' kg]{5  .
-#_ bkmf @( adf]l hd cGtl/d Ifltk"lt{ k|fKt ul/;s]sf]kLl8tnfO{ pkbkmf -!_ adf]lhd
s;"/bf/af6 Ifltk"lt{ e/fO{lbg] u/L cbfntn] cfb]z lbPdf kLl8tn] k|fKt u/]sf]
cGtl/d Ifltk"lt{ afktsf]/sd sf]ifdf lkmtf{ u/L afFsL /sddfq kLl8tnfO{ pknAw
u/fOg]5  .
-$_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg s;"/b f/sf]s'g};DklQ geO{
kLl8tn]Ifltk"lt{ gkfpg]b]lvPdf jf s;"/:yflkt ePsf]t/s;"/bf/sfod x'g
g;s]sf]cj:yfdf jf s;"/;Fu ;DalGwt d'2f k|rlnt sfg"g adf]lhd lkmtf{ ePdf
cbfntn]sf]ifaf6 Ifltk"lt{ :j?k plrt /sd kLl8tnfO{ e/fO{lbg]u/L cfb]z ug{
;Sg]5  .

(&
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd cfb]z


 k|fKt ePsf]k}+tL; lbgleq sf]ifaf6 Ifltk"lt{ afktsf]
/sd kLl8tnfO{ pknAw u/fO{g]5  .
#!= Ifltk"lt{sf] /sd lgwf{/0f ubf{ lnOg] cfwf/x¿
cbfntn]kLl8tnfO{ pknAw u/fOg]Ifltk"lt{sf]/sd lgwf{/0f ubf{ b]xfosf]s'g}jf ;a}
ljifonfO{ cfwf/lng ;Sg]5 M
-s_ kLl8tn] Joxf]g{' k/]sf] jf kg]{ lrlsT;sLo, dgf]j}1flgs / dgf]lrlsT;sLo k/fdz{
afkt dgfl;a vr{,
-v_ kLl8tn] Joxf]g{' k/]sf] jf kg]{ cf}ifwf]krf/ vr{,
-u_ kLl8tn]Joxf]g {' k/]s  f]ck|Tofl;t oftfoft vr{,
:ki6Ls/0fMo; v08sf]k|of]hgsf]nflu æck|Tofl;t oftfoft vr{Æ eGgfn]
s;"/sf]k|ToIf kl/0ffd :j?k kLl8tnfO{ k'u]sf]Iflt sd ug{sf]nflu tTsfn
cfjZos k/]sf] k/fdz{ jf cf}ifwf]krf/ ;]jf kLl8tsf] a;f]af; jf sfo{ :yn
jf jf/bft :ynaf6 bz lsnf]ld6/sf]b'/Ldf pknAw x'g g;sL kLl8tn]To:tf]
;]j f k|fKt ug{sf]nflu bz lsnf]ld6/eGbf a9L b'/L ofqf ubf{ oftfoftdf nfu]sf]
dgfl;a vr{ ;Demg' k5{ .
-3_ kLl8tn] Joxf]g{' k/]sf] sfg"g Joj;foLsf] vr{,
-ª_ s;"/sf] k|ToIf kl/0ffdsf] sf/0faf6 kLl8tsf] JolQmut Ifdtfdf k'u]sf] Iflt,
-r_ kLl8tn] Joxf]g{' k/]sf] jf kg]{ cfly{s Iflt,
t/To:tf]cfly{s Iflt afkt kLl8tn]k|rlnt sfg"g adf]lhdsf]ladfaf6 Ifltk"lt{
k|fKt u/]sf]df jf k|fKt ug]{ePsf]df o; v08 adf]lhd Ifltk"lt{ lbOg]5}g .
-5_ Iflt k'u]s  f JolQmut ;fdfgsf]dd{t ;Def/jf gofF vl/b ubf{ nfu]sf]jf nfUg]vr{,
-h_ s;"/sf]k|ToIf kl/0ffd :j?k kLl8tsf]u'd]sf]jf Iflt k'u]sf]cfo cfh{g Ifdtf,
-em_ kLl8tsf] zf/Ll/s ;f}Gbo{df k/]sf] k|lts"n c;/,
-`_ kLl8tsf]zf/Ll/s, af}lås, of}g jf k|hgg Ifdtfdf ePsf]Iflt,
-6_ ha/h:tL s/0fLsf] s;"/sf] xsdf ;f] s;"/af6 kLl8tsf] ;fdflhs, ;f+:s[lts jf
kfl/jfl/s k|lti7f jf ;DaGwdf k/]sf]k|lts"n k|efj,
-7_ ha/h:tL s/0fLsf sf/0f kLl8t ue{jtL ePsf]d f k|rlnt sfg"g adf]lhd ue{ktg
ug{ jf lzz' hGdfpg /lzz'nfO{ kfngkf]if0fsf]nflu nfUg]vr{,
-8_ s;"/sf sf/0f ue{ktg ePsf]df cf}ifwf]krf/ vr{,

(*
-9_ ljz]if cj:yf cfslif{t x'g]d f kLl8tn]lgh lj?4 x'g ;Sg]yk s;"/a f6 aRg]

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


c;n lgotn] k/]sf] dgfl;a vr{,
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf]k|of]hgsf]nflu æljz]if cj:yfÆ eGgfn]s;"/x'Fbfsf avt
kLl8tsf]zf/Ll/s jf dfgl;s l:ylt jf kLl8tsf]a;f]af; :yn, sfo{:yn jf
jf/bft:ynsf] ljz]if cjl:yltsf] cg'lrt nfe p7fO{ kLl8tsf] lj?4df ul/Psf]
s;"/sf] k|ToIf kl/0ffd :j?k kLl8tn] c;fdfGo k|efj jf c;/ a]xf]/]sf] jf Joxf]g{'
kg]{cj:yf ;Demg' k5{ .
-0f_ kLl8tn]Joxf]g{' k/]sf]dfgl;s jf efjgfTds Iflt,
-t_ Ifltsf]k|s[lt /k|efj cg';f/sf]cGo pko'Qm cfwf/,
-y_ ljz]if cj:yf cfslif{t x'g]kLl8tsf xsdf yk s;"/a f6 k|yd:t/sf]kLl8tnfO{
arfpg] c;n lgotn] kLl8tn] u/]sf] dgfl;a vr{,
-b_ gfaflnu ;Gtfgn]u'dfPsf]cleefjssf];+/IfsTj .
#@= s;"/sf] ;d"xnfO{ Pp6f s;"/ dflgg]
o; P]g adf]lhd Ifltk"lt{ pknAw u/fpg]k|of]hgsf]nflu s;"/sf];d"xnfO{ Pp6}s;"/dfgL
Ifltk"lt{ lbOg]5  .
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu æs;"/sf] ;d"xÆ eGgfn] b]xfosf] sf/0faf6
;Da4tf ufFl;Psf b'O{ jf ;f]eGbf a9L s;"/x¿nfO{ ;Demg' k5{M–
-!_ Ps}jf/bftdf Ps}JolQmsf]lj?4df pxL JolQm jf JolQmx¿sf];d"xaf6 ePsf]jf
cGo s'g}sf/0faf6 tL s;"/x ¿ aLr ;dfg ljz]iftf ePsf], /
-@_ s;"/s  f]sf/0f kLl8tsf]d[To' ePsf]jf kLl8tnfO{ Iflt k'u]sf] .
##= PseGbf a9L x}l;otdf Ifltk"lt{ k|fKt gx'g]
s'g} JolQmn] k|yd:t/sf] kLl8t, låtLo:t/sf] kLl8t / kfl/jfl/s kLl8tsf] ?kdf jf cGo
s'g}?kdf PseGbf a9L ?k jf x}l;otdf o; P]g adf]lhdsf]Ifltk"lt{ k|fKt ug{ ;Sg]5}g .
#$= Ifltk"lt{ pknAw gu/fOg]
o; P]g df cGoq h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg b]xfosf]kLl8tnfO{ o; P]g adf]lhd
Ifltk"lt{ pknAw u/fO{g] 5}gM–
-s_ h'g s;"/s  f];DaGwdf Ifltk"lt{ kfpg]xf];f]s;"/ug]{, ;f]sf]pBf]u ug]{, ;f]s;"/ug{
b'?T;fxg lbg]jf if8oGq ug]{jf s;"/ug{ ;xof]u ug]{jf ;f]s;"/df ;+nUg dltof/,

((
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

-v_ Ifltk"lt{ bfaL ug]{JolQm cGo s'g}s;"/df ;+nUg ePsf]avt jf ;f]xL sf/0fn]lgh
lj?4 s;"/ ePsf]df k|yd:t/sf] kLl8tsf] x}l;otdf o; P]g adf]lhdsf] Ifltk"lt{
kfpF egL dfu ug]{,
-u_ s;}sf]lj?4 s;"/ug{ uPsf avt jf ;f]xL sf/0faf6 d[To' ePsf]JolQmsf]
kfl/jfl/s kLl8t,
-3_ k|rlnt sfg"g adf]lhd ;jf/L b'3{6gfsf]sf/0faf6 ePsf]Ifltsf];DaGwdf t];|f]
kIfsf]ladf Joj:yf cGtu{t Ifltk"lt{ kfpg]JolQm,
t/dfg]{jf Iflt k'of{pg]p2]Z on];jf/L ;fwg k|of]u u/L df/]df jf Iflt k'¥ofPdf o;
P]g adf]lhd Ifltk"lt{ pknAw u/fpg afwf kg]{5}g .
-ª_ k|yd:t/sf] kLl8t cGo s'g} s;"/df ;+nUg ePsf] hfgsf/L ePsf]df jf To:tf]
hfgsf/L kfpg'kg]{ dgfl;a sf/0f ePsf] låtLo:t/sf] kLl8t jf kfl/jfl/s kLl8t
JolQm,
t/h'g s;"/d f Ifltk"lt{ kfpg]xf];f]s;"/x'Fbf ;fIfL /x]sf]JolQmsf]xsdf of]
Joj:yf nfu" x'g]5}g  .
-r_ s;"/sf] sf/0faf6 kLl8tnfO{ ug{' kg]{ pkrf/ ;/sf/sf] tkm{af6 lgMz'Ns ul/Psf] jf
;/sf/n] vr{ Joxf]/]sf] / kLl8tnfO{ lgsf] x'g] ;Defjgf ePdf To:tf] JolQm,
t/lrlsT;sLo k/fdz{ jf cf}ifwf]k rf//sd afx]s  cGo Ifltsf]xsdf Ifltk"lt{
lbg afwf kg]{5}g  .
-5_ k|rlnt sfg"g adf]lhd s}b ;hfo kfO{ y'gfdf /x]sf]cjlwdf lgh lj?4 s;"/
ePsf] sf/0faf6 dfgl;s Iflt Joxf]/]sf] kLl8t s}bL,
t/k|rlnt sfg"g adf]lhd nfu]s  f]hl/jfgf ltg{ g;s]sf]sf/0faf6 dfq s}bdf a:g'
k/]s
 f]df dfgl;s Iflt afkt ;d]t Ifltk"lt{ lbg afwf kg]{5}g .
-h_ k|rlnt sfg"g cGtu{t /fHo lj?4sf]s;"/df s;"/bf/7xl/Psf]JolQm,
-em_ k|rlnt sfg"g cGtu{tsf];+ul7t ck/fwdf s;"/bf/7xl/Psf]JolQm,
-`_ gfaflnu jf dfgl;s ;Gt'ng gePsf]kLl8t afx]s  kLl8tn]cfkm" lj?4 s;"/ug{
pS;fPsf]jf kLl8tsf]cfr/0fsf]sf/0f lgh lj?4 ePsf]s;"/af6 kLl8t JolQm,
-6_ s;"/s  f ;DaGwdf cg';Gwfg jf cbfntL sf/afxLsf ;DaGwdf hfx]/L jf ph'/L
glbg], em'§f hfx]/L jf ph'/L lbg], cg';Gwfg jf cleof]h  g ug]{clwsf/LnfO{ ;xof]u
gug]{jf s;"/d f ;+nUg JolQmnfO{ arfpg]p2]Zon]aofg, askq ug]{jf k|df0f k]z 

!))
ug]{jf ;f]p2]Z on]cg';Gwfg clwsf/L ;dIf ePsf]aofg eGbf cbfntdf k|lts"n

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


aofg jf askq ug]{JolQm,
-7_ h'g s;"/sf] ;DaGwdf Ifltk"lt{ kfpg] xf] ;f] s;"/sf] ;DaGwdf g]kfn ;/sf/sf]
cGo s'g};|f]taf6 cfly{s ;xfotf jf Ifltk"lt{ kfPsf]jf kfpg]b]lvPsf]JolQm,
-8_ Gofosf]b[li6n]Ifltk"lt{ k|bfg ug{ cg'lrt b]lvPsf]JolQm,
-9_ Ifltk"lt{ lng grfx]sf] Joxf]/fsf] lgj]bg lbg] JolQm,
-0f_ kLl8tn]cbfntsf]cfb]z adf]lhdsf]hl/jfgf, ljuf]jf cGo s'g}/sd jf g]kfn
;/sf/nfO{ ltg{ a'emfpg kg]{/fhZj jf cGo /sd ltg{ a'emfpg afFsL /x]sf]JolQm,
-t_ em'§f ph'/L lbPsf]7x/ePdf,
-y_ s;"/ x'Fbfsf avt kLl8t / kL8s b'a} ;uf]nsf kl/jf/sf ;b:o /x]sf] sf/0f
Ifltk"lt{sf]nfe kL8sn]k|fKt ug{ ;Sg]b]lvPdf To:tf]kLl8t,
t/b]xfosf]cj:yfdf of]v08 adf]lhd kLl8tnfO{ Ifltk"lt{ lbg afwf kg]{5}gM–
-!_ kL8ssf]pd]/jf dfgl;s c:j:ytfsf sf/0f lghn]k|rlnt sfg"g
adf]lhd cfk/flws bfloTj axg ug{ gkg]{ePdf,
-@_ To:tf] s;"/df kLl8tn] s;"/bf/af6 Ifltk"lt{ kfpg] sfg"gL Joj:yf gePsf]
jf ePklg kL8s jf ;uf]n  sf kl/jf/sf gfddf ;DklQ g/xL jf cGo s'g}
dgfl;a sf/0fn] kLl8tn] kL8saf6 Ifltk"lt{ kfpg] cj:yf gb]lvPsf]df
s;"/ eO;s]kl5 kLl8t JolQm kL8s JolQm /x]sf] ;uf]nsf] kl/jf/af6 dfgf]
5'l§O{ leGg a;]sf]k|dfl0ft ePdf, jf
-#_ ha/h:tL s/0fLaf6 kLl8t dlxnf jf lghaf6 hGd]sf];Gtfg .
#%= Ifltk"lt{ /sdn]klxnf]k|fyldstf kfpg]
k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s;"/bf/n] cbfntsf] km};nf adf]lhd
hl/jfgf, ;/sf/L lauf], bzf}+b, lazf}+b, b'lgofFsf] lauf] jf cGo s'g} /sdsf cltl/Qm
kLl8tnfO{ Ifltk"lt{ ;d]t a'emfpg' kg]{ePsf]df s;"/bf/af6 c;'n pk/ePsf]/sdaf6
;a}e Gbf klxn]o; P]g adf]lhd kLl8tn]kfpg]Ifltk"lt{nfO{ klxnf]k|fyldstf lbOg]5 .
#^= ;/sf/L afFsL ;/x c;'n pk/ ul/g]
o; P]g adf]lhd cbfntn] s;"/bf/af6 kLl8tnfO{ e/fO{ lbOPsf] Ifltk"lt{sf] /sd s;"/bf/n]
kLl8tnfO{ pknAw gu/fPdf cbfntn]s;"/bf/sf]rn crn ;DklQaf6 ;/sf/L afFsL
;/x c;'n pk/u/L kLl8tnfO{ pknAw u/fO{ lbg]5 .

!)!
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

#&= cfl>t ;Gtfg jf cleefjsn]Ifltk"lt{ kfpg]


o; P]g adf]lhd Ifltk"lt{ k|fKt gub}{kLl8tsf]d[To' ePdf To:tf]Ifltk"lt{sf]/sd lghdf
cfl>t ;Gtfg jf cleefjsn]kfpg]5  .
#*= Ifltk"lt{ afkt klxn]kfPsf]/sd s§f ul/g]
kLl8tnfO{ o; P]g adf]lhd Ifltk"lt{ afktsf]/sd e'QmfgL ubf{ lghn]klxn]cGtl/d
Ifltk"lt{ afkt k|fKt u/]sf]/sd s6fP/afFsL /xg uPsf]/sd dfq pknAw u/fOg]5 .
#(= Ifltk"lt{ /sd sf]ifdf bflvnf ul/g]
o; P]g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]hfgsf/L kLl8tnfO{ lbPsf]ldltn]5 dlxgf;Dd Ifltk"lt{
lng gcfPdf ;f]cjlwkl5 To:tf]Ifltk"lt{ /sd sf]ifdf bflvnf ul/g]5 .
$)= Ifltk"lt{ /sddf cGo s;}sf]clwsf/gx'g]
k|rlnt sfg"gdf h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg o; P]g sf]bkmf @( jf #) adf]lhd
Ifltk"lt{ :j?k kfPsf]/sd o; P]g adf]lhd lkmtf{, s§f jf c;'n pk/x'g]df afx]s ;f]
/sddf c? s;}sf] clwsf/ x'g] 5}g  .

kl/R5]b % M Ifltk"lt{ z'Ns -sDk]g;];


 g n]le_
$!= Ifltk"lt{ z'Ns ;DaGwL Joj:yf
-!_ s;"/bf/n] Ifltk"lt{ z'Ns afkt b]xfo adf]lhdsf] /sd sf]ifdf a'emfpg' kg]{5M
-s_ Ps jif{eGbf sd s}b ;hfo ePdf b'O{ ;o ?k}ofF,
-v_ Ps jif{b]lv b'O{ jif{;Dd s}b ;hfo ePdf rf/;o ?k}ofF,
-u_ b'O{ jif{eGbf dfly tLg jif{;Dd s}b ;hfo ePdf 5 ;o ?k}ofF,
-3_ tLg jif{eGbf dfly rf/jif{;Dd s}b ;hfo ePdf cf7 ;o ?k}ofF,
-ª_ rf/jif{eGbf dfly kfFr jif{;Dd s}b ;hfo ePdf Ps xhf/?k}ofF,
-r_ kfFr jif{eGbf dfly cf7 jif{;Dd s}b ;hfo ePdf t]x| ;o ?k}ofF,
-5_ cf7 jif{eGbf dfly afx| jif{;Dd s}b ;hfo ePdf c7f/;o ?k}ofF,
-h_ afx| jif{eGbf dfly /hGds}b eGbf d'lg;Dd s}b ;hfo ePdf afO; ;o
?k}ofF,
-em_ hGds}b ;hfo ePdf cÝfO; ;o ?k}ofF .

!)@
-@_ s}b ;hfo geO{ hl/jfgf dfq x'g] 7x/]sf] s;"/bf/n] nfu]sf] hl/jfgfsf] rf/

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


k|ltztn]x'g cfpg]/sd Ifltk"lt{ z'Ns ltg{' kg]{5 .
-#_ s;"/b f/nfO{ s}b /hl/jfgf b'a};hfo ePsf]df s}b jf hl/jfgf dWo]af6 pkbkmf
-!_ jf -@_ adf]lhd lx;fa ubf{ h'g /sd a9L x'G5 Tolt /sd Ifltk"lt{ z'Ns
a'emfpg' kg]{5 .
-$_ o; bkmf adf]lhdsf]Ifltk"lt{ z'Ns cbfntn];DalGwt s;"/sf]km}; nf ubf{sf]
cj:yfdf g} lgwf{/0f ul/lbg' kg]{5  .
-%_ o; bkmf adf]lhdsf]Ifltk"lt{ z'Ns sf]ifdf hDdf x'g]5 .
$@= Ifltk"lt{ z'Ns a'emfpg' kg]{bfloTj ;dfKt ePsf]gdflgg]
-!_ h'g s;"/s  f ;DaGwdf bkmf $! adf]lhd Ifltk"lt{ z'Ns a'emfpg' kg]{xf], ;f]s;"/df
hl/jfgf jf cGo s'g}cfly{s bfloTj ;d]t a]xf]g{' kg]{jf kLl8tnfO{ Ifltk"lt{ lbg
kg]{ePdf klg bkmf $! adf]lhdsf]Ifltk"lt{ z'Ns a'emfpg' kg]{bfloTj ;dfKt ePsf]
dflgg] 5}g  .
-@_ s;"/bf/nfO{ ePsf];hfo dfkmL, d'ntjL, kl/jt{g jf sd ePsf]df jf k|rlnt
sfg"g adf]lhd ;hfo 5'6 jf lgnDag ePsf]cj:yfdf ;d]t bkmf $! adf]lhdsf]
Ifltk"lt{ z'Ns a'emfpg' kg]{s;"/b f/sf]bfloTj ;dfKt ePsf]dflgg]5}g .
$#= Ifltk"lt{ z'Ns 36fpg]jf lng' gkg]{u/L cfb]z ug{ ;Sg]
-!_ s'g}s;"/b f/n]bkmf $! adf]lhdsf]Ifltk"lt{ z'Ns a'emfpg g;Sg]cj:yf ePdf
;f]s
 f]cfwf/, sf/0f /k|df0f ;lxt Ifltk"lt{ 36fpg' jf ltg{'kg]{cfb]zsf]nflu
;DalGwt cbfnt ;dIf lgj]b g lbg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd kg{ cfPsf]lgj]bg pk/hfFra'em ubf{ cbfntn]To:tf]
s;"/bf/n]Ifltk"lt{ z'Ns a'emfpg g;Sg]dgfl;a cj:yf b]v]df cbfntn]bkmf
$! adf]lhdsf]Ifltk"lt{ z'Ns 36fpg]jf lng' gkg]{u/L cfb]z ug{ ;Sg]5 .

kl/R5]b ^ M kLl8t ;+/If0f ;'emfj ;ldlt


$$= kLl8t ;+/If0f ;'emfj ;ldlt /xg]
-!_ s;"/kLl8tsf]xs lxtsf];+/If0f ug]{;DaGwdf g]kfn ;/sf/nfO{ ;'emfj lbgsf]
nflu b]x fo adf]lhdsf]Ps kLl8t ;+/I f0f ;'emfj ;ldlt /xg]5M
-s_ dxfGofoflwjQmf – ;+of]hs

!)#
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

-v_ cWoIf, g]kfn sfg"g cfof]u – ;b:o


-u_ ;lrj, g]k fn ;/sf/, cy{ dGqfno – ;b:o
-3_ ;lrj, g]k fn ;/sf/, sfg"g, Gofo tyf ;+;bLo
dfldnf dGqfno – ;b:o
-ª_ k|x/L dxflg/LIfs, g]kfn k|x/L – ;b:o
-r_ kLl8t Gofozf:q jf kmf}hbf/L Gofosf] If]qdf
pNn]vgLo of]ubfg u/]sf JolQmx¿dWo]af6
g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] Pshgf lj1 – ;b:o
-@_ pkbkmf -!_ sf]v08 -r_ adf]lhdsf];b:osf]kbfjlw kfFr jif{sf]x'g]5 .
-#_ pkbkmf -@_ df h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg sfo{Ifdtfsf]cefj jf v/fa
cfr/0f ePsf]jf cfkm\gf]kbLo bfloTj OdfGbf/Lk"j{s kfngf gug]{pkbkmf -!_ sf]
v08 -r_ adf]lhdsf] ;b:onfO{ g]kfn ;/sf/n] h'g;'s} avt ;b:oaf6 x6fpg
;Sg]5  .
t/To;/L kbaf6 d'Qm ug{' cl3 lghnfO{ cfkm\gf];kmfO{ k]z
 ug]{cj;/af6 al~rt
ul/g] 5}g  .
$%= kLl8t ;+/If0f ;'emfj ;ldltsf]sfd
-!_ kLl8t ;+/I f0f ;'emfj ;ldltsf]sfd b]xfo adf]lhd x'g]5M
-s_ kLl8tsf]xs lxtsf];+/If0fsf]nflu ljBdfg sfg"gdf ug{' kg]{;'wf/tyf
kl/dfh{gsf ljifodf g]kfn ;/sf/nfO{ ;'emfj lbg],
-v_ kLl8tsf] ;'/Iff tyf kLl8tn] s;"/sf] sf/0faf6 a]xf]/]sf] Iflt / k|lts"n
c;/Go"g ug{sf]nflu g]k fn ;/sf/n]cjnDag ug{' kg]{gLltut pkfosf
;DaGwdf g]kfn ;/sf/nfO{ ;'emfj lbg],
-u_ kLl8tsf]clwsf/;Fu ;DalGwt cGt/fl{\i6«o ;lGw jf ;Demf}t fsf]g]kfn kIf
aGg' kg]{ePdf To;sf]sf/0f ;lxt g]kfn ;/sf/nfO{ l;kmfl/z ug]{,
-3_ kLl8t cfjZostf klxrfg u/L cfjZostf cg';f/sf]vf; ;]j f ;+rfng
ug{ g]k fn ;/sf/nfO{ ;'emfj lbg] .
-@_ g]kfn ;/sf/n] kLl8t ;+/If0f ;ldltsf] ;'emfjnfO{ ;d]t ljrf/ u/L s;"/ kLl8tsf]
;'/Iff, xs lxtsf] ;+/If0f Pj+ s;"/sf] sf/0faf6 kLl8tn] Joxf]/]sf] jf Joxf]g]{ Iflt,
k|lts"n k|efj /c;/Go"g ug{sf]nflu cfjZostf cg';f/p4f/, ;fdflhs

!)$
k'g::yfkgf, k/fdz{, cfly{s, ef}lts, ;fdflhs sfg"gL ;xfotf nufotsf ;]j f

ck/fw kLl8t ;+/I f0f P]g, @)&%


;+rfng ug]{5 .
$^= a}7s eQf
kLl8t ;+/I f0f ;'emfj ;ldltsf];+of]h  s tyf ;b:ox¿n];f];ldltsf]a}7 sdf efu lnP
afkt g]kfn ;/sf/n] tf]s] adf]lhdsf] a}7s eQf kfpg] 5g\  .

kl/R5]b & M ljljw


$&= sf]ifaf6 pknAw u/fO{g]
kL8ssf] pd]/, dfgl;s c:j:ytf, s'6gLlts pGd'lQm / cGo s'g} sf/0fn] cfk/flws
bfloTj axg ug{ gkg]{JolQmaf6 ePsf]s'g}s;"/sf]kl/0ffd :j¿k Joxf]g{' k/]sf]Iflt afkt
kLl8tnfO{ sf]ifaf6 dgfl;a dflkmssf]/sd Ifltk"lt{ pknAw u/fOg]5 .
$*= Ifltk"lt{sf]bfjL lng' kg]{
s'g} s;"/df cleof]hg ubf{ k|yd:t/sf] kLl8t, låtLo:t/sf] kLl8t / kfl/jfl/s kLl8tn]
k|fKt ug]{Ifltk"lt{sf];DaGwdf :ki6 bfjL lng' kg]{5 .
$(= ;"rgf pknAw u/fpg' kg]{
o; P]g adf]lhd kLl8tnfO{ ;"rgf lbg' kg]{st{Jo ePsf]lgsfo jf kbflwsf/LnfO{ To:tf]
ljifosf] sfd sf/afxLdf ;+nUg /x]sf jf To:tf] ;"rgfsf] clen]v /fVg] jf To:tf] ;"rgfdf
kx'Fr ePsf ;DalGwt lgsfo jf kbflwsf/Ln]To:tf];"rgf oyfzL3| pknAw u/fpg' kg]{5 .
%)= k]zLsf] ;"rgf lbg]
-!_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s}s'/f n]lvPsf]eP tfklg cbfntn]s;"/;DaGwL d'2fdf
sDtLdf ;ft lbg cl3 g}k]zLsf];"rgf ;DalGwt ;/sf/L jlsn sfof{nonfO{ lbg'
kg]{5  .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;"rgf k|fKt u/]kl5 ;/sf/L jlsn sfof{non];Dej eP;Dd
;DalGwt kLl8tnfO{ oyfzL3| k]z
 Lsf]hfgsf/L lbg' kg]{5 .
%!= kLl8tnfO{ ;"rgf lbg]tl/sf
o; P]g adf]lhd kLl8tnfO{ ;"rgf lbg' kg]{st{Jo ePsf ;DalGwt lgsfo jf clwsf/Ln]
cfjZostf cg';f/lnlvt, df}lvs, 6]lnkmf]g jf clen]v
 df /xg]u/L ljB'tLo dfWodaf6
;d]t ;"rgf lbg ;Sg]5  .

!)%
ck/fw kLl8t ;+/If0f P]g, @)&%

%@= k|ltlglw lgo'Qm ug{ ;Sg]


o; P]g åf/f k|bQ kLl8tsf clwsf/pkef]u jf k|rng ug{sf]nflu kLl8tn]k|rlnt sfg"g
adf]lhd cfkm\gf]k|ltlglw jf jf/]; lgo'Qm ug{ ;Sg]5 /To;/L lgo'Qm ePsf]df kLl8tn]
To:tf]jf/]; jf k|ltlglw dfkm{t lghsf]clwsf/pkef]u jf k|rng u/]sf]dflgg]5 .
%#= lgod agfpg]clwsf/
o; P]g sf]p2]Z o sfof{Gjog ug{sf]nflu g]kfn ;/sf/n] ;ldlt;Fu k/fdz{ u/L cfjZos
lgod agfpg ;Sg]5 .
%$= lgb]{lzsf agfpg ;Sg]
o; P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodsf] cwLgdf /xL kLl8tnfO{ Ifltk"lt{ k|bfg ug]{
;DaGwdf g]kfn ;/sf/n] cfjZos lgb]l{\zsf agfpg ;Sg]5 .

!)^
dlxnf, sfg'g / ljsf; d~r (FWLD)
&@, cfbz{ dfu{, yfkfynL
kf]=a=g+= @^%#*, sf7df8f}+, g]kfn
kmf]g g+= $@^^$!%, $@$@^*#
km\ofS; M $@$)^@&
Od]n M fwld2013@gmail.com
Website : www.fwld.org
Yutube: youtube.com/fwldofficial

You might also like