Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 191

{edmOr {dÚmnrR>, H$moëhmnya

Estd.1962
NAAC ‘A++’ Grade

gr.~r.gr.Eg. Zwgma nwZa©{MV Aä¶mgH«$_, OyZ 2020 nmgyZ


~r. E. ^mJ - VrZ
{dÚmemIr¶ {deof {ZdS>
(Aä¶mgn{ÌH$m H«$. 16, DSE - E130)

dmL²>‘¶ àH$mamMo Aܶ¶Z … b{bVJÚ (ì¶p³V{MÌo)

‘wbImdoJir ‘mUg§


g§nmXH$
S>m°. XÎmm nmQ>rb
S>m°. gw^mf OmYd
S>m°. à^mH$a ndma
‘wbImdoJir ‘mUg§ … ~r. E. ^mJ - VrZ, {dÚmemIr` {deof {ZdS>
(Aä¶mgn{ÌH$m H«$. 16, DSE - E130)

àH$meH$ … S>m°. ìhr. S>r. Zm§XdS>oH$a,


Hw$bg{Md,
{edmOr {dÚmnrR>, H$moëhmnya.

© gd© h³H$ àH$meH$mYrZ

ISBN : 978-93-85190-19-3

àVr … 1,500

_wÐH$ … lr. ^yfU nmQ>rb,


AYrjH$,
{edmOr {dÚmnrR> _wÐUmb`,
H$moëhmnya - 416004.

àW‘ Amd¥Îmr … OyZ, 2020

_wIn¥ð>aMZm … {edmOr {dÚmnrR> _wÐUmb`, H$moëhmnya

_yë` … é. 85/-
{edmOr {dÚmnrR>, H$moëhmnya
_amR>r Aä¶mg _§S>i
1. S>m°. XÎmm nmQ>rb - AÜ`j,
_amR>r {d^mJ à_wI, S>m°. Kmir H$m°boO, JS>qh½bO.
2. àm. (S>m°.) aUYra qeXo - gXñ`,
_amR>r {d^mJ à‘wI, {edmOr {dÚmnrR>, H$moëhmnya.
3. àmMm¶© S>m°. {edqbJ _oZHw$Xio - gXñ`,
àmMm¶©, gm{dÌr~mB© ’w$bo ‘{hbm ‘hm{dÚmb¶, gmVmam.
4. S>m°. ehmOr nmQ>rb - gXñ`,
_amR>r {d^mJ à_wI, nÙ^yfU S>m.° dg§VXmXm nmQ>rb _hm{dÚmb¶, VmgJm§d.
5. S>m°. gw^mf OmYd - gXñ`,
_amR>r {d^mJ, lr_Vr AmŠH$mVmB© am_Jm|S>m nmQ>rb H$Ý`m _hm{dÚmb`, BMbH$a§Or.
6. S>m°. à^mH$a ndma - gXñ`,
_amR>r {d^mJ à_wI, _wYmoOr _hm{dÚmb`, \$bQ>U.
7. àmMm¶© S>m°. amOoImZ emZo{XdmU - gXñ`,
àmMm¶©, lr. ehmOr N>ÌnVr _hm{dÚmb`, H$moëhmnya.
8. S>m°. AéU qeXo - gXñ`,
_amR>r {d^mJ à_wI, ZmBQ> H$m°boO Am°\$ AmQ>©²g A°ÊS> H$m°‘g©, H$moëhmnya.
9. S>m°. CX` OmYd - gXñ`,
_amR>r {d^mJ à_wI, ehmOramOo _hm{dÚmb`, IQ>md.
10. àm. (S>m°.) Xmgy d¡Ú - gXñ`,
_amR>r {d^mJ à_wI, S>m.° ~m~mgmho~ Am§~So >H$a _amR>dmS>m {dÚmnrR>, Am¡aJ§ m~mX.
11. àm. (S>m°.) Z§XHw$_ma _moao - gXñ`,
àmܶmnH$, _amR>r {d^mJ, {edmOr {dÚmnrR>, H$moëhmnya.
12. àm. (S>m°.) Jmonmi JmdS>o - gXñ`,
_amR>r {d^mJ à_wI, _hmdra _hm{dÚmb`, H$moëhmnya.
13. lr. Ho$. Eg. AVH$ao - gXñ`,
H¡$bmg npãbHo$eZ, Am¡a§Jnwam, Am¡a§Jm~mX.
AZwH«$‘{UH$m
^y{‘H$m S>m°. XÎmm nmQ>rb
àñVmdZm S>m°. gmo‘ZmW H$mo‘an§V
1. am‘m ‘¡bHw$br 춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$a 1
2. ‘¥Ë¶yMo Mw§~Z KoUmam ‘hmH$dr n«. Ho$. AÌo 10
3. {Ziy ‘m§J AÊUm^mD$ gmR>o 21
4. ‘moaUr {d^mdar {eê$aH$a 32
5. O‘rbm OmdX h‘rX XbdmB© 40
6. ¶§H$Q>AÊUm d. dm. ~moYo 62
7. XJSy>‘m‘m CÎm‘ H$m§~io 72
8. ‘w§~B©Mm {MÌH$ma AéU ImonH$a 82
9. {ham B§Ð{OV ^mboamd 94
10. ~m~m ‘mñVa {X. ~m. nmQ>rb 103
11. XmXmgmho~ dñVmX g¶mOramOo ‘moH$mer 112
12. S>moHo$dmbm g§emoYH$ …
XmXmOr am‘Or Imo~«mJS>o ìhr. EZ. qeXo 119
^y{‘H$m...
‘amR>r dmL²>‘¶mV ì¶p³V{MÌ boIZmbm ‘moR>r na§nam Amho; nU BVa
boIZmVrb EH$ ‘hÎdmMm CnàH$ma åhUyZM ì¶p³V{MÌm§Mo ñWmZ Amho.
ì¶p³V{MÌm§Zm aoIm{MÌ, eãX{MÌ, ì¶p³VnaboI Ago n¶m©¶r eãX dmnabo
OmVmV. 춳VrÀ¶m ^md{dœmV {eê$Z ˶mMo CXmÎm d J§^ra ^mdXe©Z VodT>oM
~{ha§JmMohr AMyH$ aoImQ>Z, ZmQ>瑶Vm Am{U JÚe¡brVrb H$mQ>oH$moa ‘m§S>Ur
hr ì¶p³V{MÌ boIZmMr H$mhr ‘hÎdmMr d¡{eîQ>ço AmhoV. AWm©V EImÚm
춳VrÀ¶m A§V~m©ø JwUm§Mo boIH$mbm OmUdboë¶m gyú‘ {ZarjUmVyZ b{bVJÚ
boIZmÀ¶m AmYmao ‘m§S>bobo {MÌ åhUOo ì¶p³V{MÌ hmo¶. ¶m‘ܶo "‘r' bm
Ambobo AZw^d 춳V hmoV AgVmV; nU "‘r' BVHo$M g^modVmbMo gm‘m{OH$,
gm§ñH¥${VH$ Am{U amOH$s¶ n¶m©daUmVrb {d{dY g§X^©, VgoM ñWi-H$mi
Am{U g‘H$mbrZ 춳VtMo g§X^© ì¶p³V{MÌmV ¶oVmV. ˶m‘wio bKwH$Wm
dmQ>Umam Agm hm b{bVJÚ boIZmVrb ‘hÎdmMm CnàH$ma hmo¶. ì¶p³V{MÌ
boIZmg§X^m©Vrb hr H$m¡eë¶o nXdr nmVirdarb eodQ>À¶m dfm©Vrb {dÚm϶mªZm
H$imdrV; VgoM doJdoJù¶m gm‘m{OH$ ñVamVrb ì¶p³V{MÌm§À¶m Ame¶mVyZ
g‘mO^mZ ¶mdo. ¶m hoVyZo àñVwV ""‘wbImdoJir ‘mUg§'' hm g§nm{XV J«§W ~r.E.
^mJ-3 ‘amR>r, gÌ-6, Aä¶mgn{ÌH$m H«$‘m§H$ gmoimgmR>r (XVI) OyZ, 2020
nmgyZ gr. ~r. gr. Eg. Zwgma nwZa©{MV Aä¶mgH«$‘mgmR>r Zo‘bm Amho.
àñVwV ""‘wbImdoJir ‘mUg§'' ¶m g§nm{XV J«§WmV gwédmVrbm b{bV
JÚ g§H$ënZm, ñdê$n Am{U b{bV JÚmMr d¡{eîQ>ço d dmQ>Mmb VgoM
ì¶p³V{MÌ boIZmgmR>r Amdí¶H$ JwU ¶m AZwf§JmZo XrK© àñVmdZm boIZ
àm. S>m°. gmo‘ZmW H$mo‘an§V, Jmodm ¶m§Zr Ho$bo Amho. ¶m àñVmdZoV ì¶p³V{MÌ
boIZmg§X^m©Vrb VmpÎdH$ {ddoMZmgh Aä¶mgH«$‘mV Or ì¶p³V{MÌo g‘m{dï>
Ho$br AmhoV ˶m AZwf§JmZohr Ho$bobo g‘rjmË‘H$ ^mî¶ {dÚm϶mªMr b{bV
JÚ Am{U ì¶p³V{MÌ boIZmg§X^m©Vrb dmL²>‘¶rZ A{^éMr àJë^ H$aUmao
Amho. H$moamoZmH$mi AgVmZmhr S>m°. H$mo‘an§Vgam§Zr Am‘À¶m AmJ«hmImVa
Am{U {dÚm϶mª{df¶rÀ¶m AmË‘r¶ ^mdZoVyZ àñVmdZmboIZ doioV H$ê$Z {Xbo.

nmM
¶m~Ôb S>m.° H$mo‘an§V gam§Mo ‘Z…nydH© $ Am^ma. VgoM gXa J«W§ ‘wÐUÑîQ>çm {ZXm}f
hmoʶmgmR>r àm. ZmZmgmho~ Om‘Xma gam§Mo ghH$m¶© Iyn ‘hÎdmMo Amho. ¶m g§nm{XV
J«§WmMr N>nmB© Am{U ‘wIn¥ð> aMZm CÎm‘ arVrZo nyU© H$aʶmgmR>r Á¶m§Mo ‘hÎdmMo
ghH$m¶© bm^bo ¶m‘ܶo {edmOr {dÚmnrR> ‘wÐUmb¶mMo AYrjH$ lr. ^yfU
nmQ>rb, AjaOwiUr H$ê$Z XoUmao lr. g{MZ Zm¶H$dS>r, lr. {demb nmQ>rb
Am{U ‘wÐUmb¶ {d^mJmVrb gd© ñQ>m’$ ¶m gdmªMohr ‘Z…nyd©H$ Am^ma ‘mZVmo.
VgoM {edmOr {dÚmnrR>mVrb Aä¶mg ‘§S>io {d^mJ Am{U ‘amR>r Aä¶mg
‘§S>imMo gd© gXñ¶ ¶m§À¶m ghH$m¶m©‘wioM hm g§nm{XV J«§W {gÕ Pmbm Amho.
˶m~Ôb ˶m§Mohr Z‘«nUo Am^ma ‘mZVmo.
àñVwV ""‘wbImdoJir ‘mUg§'' ¶m ì¶p³V{MÌboIZ g§J«hmÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ
{dÚm϶mªÀ¶mV g‘mO^mZ {Z‘m©U hmoʶm~amo~a ì¶p³V{MÌboIZ H$m¡eë¶o
éOmdrV hmM Aä¶mg ‘§S>imMm hoVy Amho; Vmo gmܶ hmoB©b hr Anojm.

S>m°. XÎmm nmQ>rb,


Aܶj,
‘amR>r Aä¶mg ‘§S>i,
{edmOr {dÚmnrR>, H$moëhmnya

ghm
ì¶p³V{MÌm§{df¶r H$mhr {dMma
dmL²>‘¶mÀ¶m gd© àH$mam‘ܶo {Z~§Y hm J§^ra àH¥$VrMm ‘mZbm OmVmo.
˶mÀ¶m ‘m§S>UrMr ~¡R>H$ d¡Mm[aH$ AgVo. AWm©V ˶mMo ‘mUgmÀ¶m ~m¡{ÕH$Vobm
AmdmhZ AgVo. {dMmam§Mo I§S>Z‘§S>Z, VH©$ewÕ {ddoMZ Am{U {dÛÎmmàMwa
e¡br ¶m§Mm gw‘oi {Z~§YmV gmYbm OmVmo. ‘mZdr àkoMo ~wÕr hoM Ho$di H|$Ð
Agy eH$V Zmhr. ‘mUgmÀ¶m ‘ZmV ~w{ÕOݶ ì¶mnmam~amo~a ^md^mdZm§Mm
H$ëbmoi AgVmo, g§doXZm§Mm àdmh AgVmo; g§ñH¥${V{dH$mgmÀ¶m à{H«$¶oV
AmOda {Z~§Y dmL²>‘¶mZo à~moYZmMo ’$ma ‘moR>o H$m¶© Ho$bo Amho. nU VodT>çmZo
H$mhr ^mJV Zmhr. ~w{Õ{dH$mgmMo ‘mnX§S> H$mbm¡KmV ~XbV Jobo. g§ñH¥$VrÀ¶m
{dH$mgH«$‘mV dmL²>‘¶mV A{^éMrbm ZdrZ diU {‘imbo. ‘mZdr ‘ZmÀ¶m
gå¶H$ AmH$bZmgmR>r ~m¡{ÕH$j‘Vm dmT>{dʶmè¶m dmL²>‘¶mMr {ZnO Oer
‘hÎdmMr R>abr; VerM ‘ZmMo {j{VO é§XmdʶmgmR>r Aݶ KQ>H$m§Mo VgoM
AZw^yVtMo {MÌU hmoUo hr H$mimMr JaO R>abr. gmoimì¶m eVH$mVrb Wmoa
’«§o$M boIH$ ‘m±VoZ hm d¡Mm[aH$ {Z~§YmMm OZH$ ‘mZbm OmVmo. b°{Q>Z J«§WH$ma
goZoH$m Am{U ßbwVmH©$ ¶m XmoKm§À¶m gm{h˶mÀ¶m n[aerbZmZo ˶mbm hr àoaUm
{‘imbr. ‘m±VoZMo {Z~§YdmL²>‘¶ Ho$di ’«$mÝg‘ܶoM Zìho Va Aݶ ¶wamo{n¶Z
XoemV bmoH${චPmbo. EH$mo{Ugmì¶m eVH$mÀ¶m CÎmamYm©V {~«{Q>em§Mr A{YgÎmm
^maVmV àñWm{nV Pmë¶mZ§Va Cƒ{dÚm{d^y{fV {nT>rZo nmíMmζm§Mr {Z~§Ye¡br
AmË‘gmV Ho$br. ‘hmamï´>mVrb amï´>H$maU H$aUmè¶m àkmd§Vm§Zr {VMm Adb§~
Ho$bm. ¶oWrb à~moYZ¶wJmV {Z~§YdmL²>‘¶mMm ’$ma ‘moR>m à^md nS>bobm Amho.
EdT>oM Zìho Va g¥OZerb gm{h˶mMm ‘ybòmoVXoIrb VmoM Amho. ¶oWyZM
AmYw{ZH$ dmL²>‘¶mÀ¶m H$mbI§S>mg àma§^ Pmbm.
d¡Mm[aH$ {Z~§Ymà‘mUoM bKw{Z~§YmMr ‘yi ^y‘r ’«$mÝg hrM hmoVr. JwOoZ
{JZmo ¶m ’|«$M boIH$mH$S>o ˶mMo OZH$Ëd OmVo. B§J«Or gm{h˶ dJiVm Aݶ
¶wamo{n¶Z XoemV ˶mMm àgma Pmbm Zmhr. B§J«Or gm{h˶mÀ¶m n[aerbZm‘wio
Amnë¶mH$S>rb boIH$m§Zr Vmo ñdrH$mabm. bmoH${චHo$bm. bKw{Z~§Y ho Oar
d¡Mm[aH$ {Z~§YmMo ^md§S> Agbo Var ˶mMm àH¥${VY‘© {Zamim Amho. Ho$di
bKwËd ho ˶mMo ì¶dÀN>oXH$ bjU ZgyZ bm{b˶ hm ˶mMm Jm^m Amho.
gmV
˶mV nm§{S>˶ àH$Q>Zmbm dmd ZgVmo. AmË‘m{dîH$ma hm ¶m dmL²>‘¶àH$mamMm
AmË‘m. ¶mVrb AZw^y{V{MÌUmV AÅ>hmg ZgVmo. AgVmo Vmo AZm¡nMm[aH$nUm.
{‘Ìg§dmXmgmaIo ˶mMo ñdê$n Agmdo. nU ¶m {ZdoXZmË‘H$VoV AKinKinUm
ZgVmo. EHy$UM ˶mMr g§aMZm-àma§^, {dñVma Am{U n[aUm‘H$maH$ eodQ>
ghO OwiyZ Ambobm Amho Ago dmMH$mbm dmQ>bo nm{hOo. boIH$mZo Amnbr
¶moOH$Vm, H$ënH$Vm Am{U ^mfme¡br ¶m§Mm ñda‘oi ¶oWo gmYbobm AgVmo.
hm Am{dîH$ma AmëhmXXm¶r ñdê$nmMm AgVmo. Aem àH$maMo boIZ H$aUmè¶m
boIH$m§Mo ì¶p³V‘Îd {Z{‘©{Vnyd© à{H«$¶oV gm{h˶, g§JrV, ZmQ>ç, {MÌH$bm
Am{U OrdZ g‘¥Õ H$aUmè¶m H$bm§À¶m g‘dm¶m‘wio g§nÞ Pmbobo AgVo. ¶m
XmoZ dmL²>‘¶àH$mam§Mo ~maH$mB©Zo {ZarjU Ho$ë¶mZ§Va bKw-{Z~§Y hm {Z~§YmMm
CnàH$ma ZgyZ Vmo n¥WJmË‘ Am{U ge³V Agm ñdV§Ì dmL²>‘¶ àH$ma Amho ho
ܶmZmV ¶oVo.
àm. Zm. gr. ’$S>Ho$ "aËZmH$a' ‘m{gH$mVyZ "JwOJmoï>r' ¶m gXamImbr boIZ
H$ê$ bmJbo. hm ‘amR>rVrb AmYw{ZH$ ñdê$nmÀ¶m bKw{Z~§YmMm àma§^ hmo¶. ¶m
dmL²>‘¶àH$mamÀ¶m {Z{‘ÎmmZo àm. Zm. gr. ’$S>Ho$ ¶m§Zr Oo {dMma àH$Q>Z Ho$bo
Amho Vo ‘mJ©Xe©H$ R>amdo…
""EImÚm Obme¶mÀ¶m H$mR>mda ~gyZ AmnU EH$ bhmZgm XJS> ˶mV
Q>mH$Vmo d ‘J Obn¥ð>mda CR>Umao Va§J nmhV amhVmo, VÛV ¶m AmYw{ZH$ {Z~§Y
àH$mamV, H$moU˶mhr {df¶mÀ¶m {Z{‘ÎmmZo boIH$mÀ¶m A§Va§JmV CR>Umè¶m
{dMma-{dH$ma-Va§JmMo Xe©Z ìhmdo d ˶m Xe©ZmnmgyZ AmëhmX ìhmdm EdT>rM
dmMH$m§Mr Anojm AgVo. ~moY A{O~mV dÁ¶© AgVmo Ago Zìho; nU Vmo
A{^àoV AgbmM VargwÕm ’$³V Üd{Zê$nmZo Vmo àH$Q> ìhmd¶mMm AgVmo. ñdV…
{df¶r H$bmË‘H$ arVrZo Xþgè¶mbm Oo Oo åhUyZ gm§JVm ¶oʶmgmaIo Agob Vo
Vo boIH$mZo {Z~§YmV {bhmdo, Aer nadmZJr Amho. BVHo$M Zìho Va boIH$mZo
ho AmË‘H$WZ gm¢X¶m©Mo {Z¶‘ Z ‘moS>Vm {OVHo$ {Z…g§H$moM Agob {VVH$m
˶mÀ¶m {Z~§YmMm gagnUm dmT>ob. AWm©V AmYw{ZH$ {Z~§Y hm nwîH$i A§er
g§^mfUmÀ¶m ñdê$nmMm AgyZ gwöX¶^md hm ˶mMm AmË‘m hmo¶.''

AmR>
¶m boIZàH$mamV "aMZoMr IQ>nQ>' Agy Z¶o Ago åhUʶmEodOr aMZoMr
IQ>nQ> ˶mV "{Xgy' Z¶o Ago åhUUo g˶mbm A{YH$ Yê$Z hmoBb © Ago ‘bm
dmQ>V.o Ago ‘V àm. Zm. gr. ’$S>H$o ¶m§Zr 춳V Ho$bo Amho. ¶m Zì¶m ‘idmQ>do ê$Z
dmQ>Mmb H$arV AZoH$ bKw{Z~§YH$mam§Zr hm dmL²>‘¶àH$ma ‘amR>rV Mm§JbmM
éO{dbm. ˶mV àm. AZ§V H$mUoH$a, {d. g. Im§S>Ho $a, {d. nm§. Xm§S>Ho $a, ‘.
Zm. AXd§V, Zm. ‘m. g§V, Jmo. am. XmoS>H$o , ^Jd§V Xoe‘wI, {d. b. ~d} ¶m§Mm
‘hÎdnyU© dmQ>m Amho.
{‘Ìmer Ho$bobo {hVJyO, AmQ>moneranUm, g§^mfUnaVm, gmonr IoiH$a
{dZmoXr ^mfm, AmR>dUr, MwQ>Ho$, MbmI {dZmoX, AmH$f©H$ MQ>H$Xma àma§^,
AZno{jV eodQ> B˶mXr KQ>H$m§‘wio ¶m dmL²>‘¶àH$mambm bmoH${à¶Vm, {‘imbr
Ago àm. {d. e§. Mm¡Kwbo ¶m§Zr AYmoao{IV Ho$bo Amho.
1945 Vo 1975 ¶m H$mbI§S>mV b{bVJÚ åhUyZ JUbo Jobobo b{bV
{Z~§Y boIZ {dnwb à‘mUmV Pmbo. ˶mMr JwUmË‘H$Vm dmT>br. ˶m§V Hw$gw‘mdVr
Xoenm§S>o, BamdVr H$d}, XþJm© ^mJdV, Jmo. {d. H$a§XrH$a, ‘mYd AmMdb, J«og,
lr{Zdmg {dZm¶H$ Hw$bH$Uu ¶m AZw^dg§nÞ Am{U gì¶gmMr gm{hp˶H$m§Mo
¶moJXmZ ‘m¡{bH$ ñdê$nmMo Amho. ¶mVrb à˶oH$ boIH$- bo{IHo$Mo ì¶p³V‘Îd
{^Þ ñdê$nmMo; AWm©V ¶m ì¶p³V‘ÎdmMr {Zamir {‘Vr bm^ë¶m‘wio ge³V
OrdZmZw^yVrMm à˶¶ ¶m boIZmVyZ ¶oVmo. ‘Yw ‘§Joe H${U©H$, AmZ§X ¶mXd,
춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$a ho ¶m joÌmVrb Zm‘d§V boIH$ AmhoV. {dO¶m amOmܶj,
em§Vm eoiHo$, gamo{OZr d¡Ú, dmg§Vr ‘wPw‘Xma, B§{Xam g§V, nX²‘Om ’$mQ>H$,
gwaoe ‘Wwao, ‘YwH$a Ho$Mo, ‘hoe EbHw§$Mdma Am{U AZ§Vamd nmQ>rb ¶m§À¶m
boIZm‘wio ˶mbm b{bV JÚ VgoM ‘w³V JÚm§Mo ñdê$n, àmßV Pmbobo Amho.
hr dmQ> AÚ¶mdV H$aʶmMo g¥OZmË‘H$ H$m¶© A{Zb AdMQ,> AéUm T>oao,
X. Vm. ^mogbo Am{U B§Ð{OV ^mboamd ¶m§À¶mH$Sy>Z KS>V Amho.
Owݶm {nT>rVrb H$mH$mgmho~ H$mbobH$a, {d. X. KmQ>o, am. {^. Omoer
B˶mXr gm{hp˶H$m§Mo àgÞ e¡brVrb b{bV {Z~§YmË‘H$ boIZ AmZ§XmMm
à˶¶ AmUyZ XoUmao Amho.

ZD$
àm. ‘m. Zm. AmMm¶© ¶m§Zr Amnë¶m "AZwf§J' ¶m nwñVH$mV "dmL²>‘¶
àH$mamÀ¶m ‘w³VVoMr H$hmUr' Am{U àm. {d. e§. Mm¡Kwbo ¶m§Zr "bKw{Z~§Y
Vo ‘w³VJÚ' ¶m nwñVH$mV Amnë¶m àXrK© àñVmdZo‘YyZ ¶m dmL²>‘¶àH$mamMm
Aä¶mgnyU© doY KoVbobm Amho. "bKw{Z~§Y', "b{bV{Z~§Y', "b{bV JÚ',
"b{bV boI' Am{U "‘w³VJÚ' ¶m g§km§Zr Vmo àH$ma AmoiIbm OmD$ bmJbm.
˶mÀ¶m ~{ha§JmV AZoH$ pñW˶§Vao hmoV Jobr Var ˶mVrb AmË‘àH$Q>rH$aUmMm
Jm^m H$m¶‘ am{hbm. em§Vm~mB© eoiHo$ ¶m§Zr ¶m dmL²>‘¶àH$mamMm ‘mJmodm KoVmZm
àdmgdU©Z, eãX{MÌ, ì¶p³V{MÌ, {dZmoXr boI, d¥ÎmnÌr¶ ñV§^boIZ ¶m‘wio
gm{h˶-H$bm-g§ñH¥$Vr-amOH$maU B˶mXr KQ>H$m§Zm Amnë¶m AZw^y{V{dœmÀ¶m
H$doV KoVë¶mMo Z‘yX Ho$bo Amho. ‘amR>rVrb AmË‘{Zð>> {Z~§YmÀ¶m dmQ>MmbrMo
n¶m©bmoMZ Ho$ë¶mZ§Va H$mhr ‘hÎdmMr d¡{eîQ>ço AYmoao{IV H$amdrer dmQ>VmV.
"~hþê$nr {Z~§Y' ¶m g§nm{XV J«§WmÀ¶m àñVmdZoV åhQ>bo Jobo Amho. ""boIH$mÀ¶m
ì¶p³V‘ÎdmMm Am{dîH$ma ho b{bV {Z~§YmMo ‘hÎdmMo d¡{eîQ>ç hmo¶. boIH$mMm
^mdmZw^d d {dMmamZw^d ¶m§Mm bm{b˶nyU© hgVIoiV Ho$bobm hm Am{dîH$ma
AgVmo. gmh{OH$M boIH$mMo ì¶p³V‘Îd {OVHo$ àgÞ d g‘¥Õ {VVH$m
bKw{Z~§Y a§JV OmVmo. boIH$mÀ¶m ì¶p³VJV AmdS>r{ZdS>r, A{^éMr, ñd^md,
‘Z…{ñWVr Am{U OrdZ{df¶H$ X¥{ï>H$moZ ¶m gdmªMo à{Vq~~ bKw{Z~§YmV nS>V
Agë¶m‘wio boIH$mMo ì¶p³V‘Îd ˶mV ñnï> {XgVo. bKw{Z~§YmV ‘ZmMm
A{Z~ªY g§Mma Agbm Var ˶mV EH$ H$bmË‘H$ g§JVr AgVo.'' (~hþê$nr
{Z~§Y … g§nm. lr. Zm. ~ZhÅ>r d ‘. Zm. AXd§V/ àñVmdZm)
EImXm dmL²>‘¶ àH$ma AZoH$ boIH$ Ooìhm hmVmiVmV, Voìhm ˶mÀ¶m
bmoH${à¶Vo‘wio åhUm [H§$dm ¶em‘wio åhUm ˶mMo V§Ì~Õ gmMo V¶ma hmoVmV.
dU©Ze¡brbm gm§Ho${VH$Vm ¶oVo. ˶mVrb OrdZXe©ZmVrb M¡Vݶ bmon nmdVo.
bKw{Z~§YmVrb Am{U Z§VaÀ¶m b{bV {Z~§YmVrb {Od§VnUm ¶m‘wio hadbm
Jobm. A{^춳Vr gm¢X¶m©À¶m A{V[a³V hì¶mgmnm¶r Am{U bm{b˶nyU© e¡brÀ¶m
AZwH$aU{à¶Vo‘wio hm dmL²>‘¶àH$ma {Zîà^ hmoV Mmbbm. Aem doir Vmo
A{YH$ Ame¶{Zð> ìhmdm åhUyZ H$mhr boIH$m§Zr ~w{Õnwañga à¶ËZ Ho$bo. Owݶm
{nT>rVrb agaerV ì¶p³V{MÌ {b{hUmè¶m {d. X. KmQ>o ¶m g‘W© gm{hp˶H$mMr

Xhm
¶oWo AmR>dU hmoVo. "H$mhr åhmVmao Am{U EH$ åhmVmar' d "nm§T>ao Ho$g....{hadr
‘Zo' ‘Yrb ì¶p³V{MÌo JVH$mimMm g‘¥Õ nQ> CbJSy>Z XmI{dUmar AmhoV.
Vr dmñVdm{Y{ð>V AmhoV. ¶m g§X^m©V AmUIr EH$ Zmd AmdOy©Z ¿¶mdo bmJob
Vo åhUOo aKwdra gm‘§V ¶m§Mo. ˶m§Mm 1932 ‘ܶo "öX¶' hm ì¶p³V{MÌm§Mm
g§J«h à{gÕ Pmbm. Hw$‘ma aKwdra ¶m Q>monUZmdmZo ˶m§Zr boIZ Ho$bo. hm
‘hÎdmMm Q>ßnm hmo¶. H$maU ˶§mZr eãX{MÌo, ñd^md{MÌo Aer ^oXaofm ñnï>
H$ê$Z Amnbo boIZ Ho$bo. "gw^mݶm', "^§JrU', "pìh³Q>mo[a¶mdmbm', "Aßnm§Mr
~¡bm§Mr OmoS>r,' hr "öX¶' ¶m g§J«hmVrb eãX{MÌo ˶mMà‘mUo "ݶm¶XodVm',
"pñWVàk', "Q>ibobm AnKmV', "‘mUgmVbm ‘r', d "AmoiIr AZmoiIr'
B˶mXr eãX{MÌo d ñd^md{MÌo CëboIZr¶ AmhoV. aKwdra gm‘§Vm§À¶m ¶m
boIZmMo g§nmXZ àm. {d. e§. Mm¡Kwbo ¶m§Zr Ho$bo Amho. ˶m§À¶m {ddoMH$
àñVmdZo‘YyZ aKwdra gm‘§Vm§À¶m eãX{MÌm§Mr Am{U ñd^md{MÌm§Mr JwUd¡{eï>ço
ѽJmoMa hmoVmV. dmñVdmda AmYmabobr ì¶p³V{MÌo a§J{dʶmMm Zdm ‘Zy ˶m§Zr
{Z‘m©U Ho$bm. ˶mÀ¶m‘mJo {d{eï> OrdZÑï>r hmoVr. à¶moJerbVm hmoVr.
1945 À¶m Xaå¶mZ ‘amR>r H$Wm Amnbo ê$n nmbQy> bmJbr. ¶m H$WoV
H$WmZH$mnojmhr ˶mVrb ‘mUgm§Mm emoY hm {VMm H|$Ðq~Xÿ R>abm. ˶m‘wio
{VÀ¶mVrb ì¶p³V{MÌUmbm ‘hÎd àmßV Pmbo. ¶m H$Wo‘YyZ OrdZmMo A{YH$
dmñVd, gyú‘ d {d{dY nmVù¶m§dê$Z {MÌU hmoD$ bmJbo. ‘Zmo{díbofUmÀ¶m
Zì¶m ñdê$nmMo Xe©Z hr H$Wm KS>dy bmJbr. ¶m H$mbI§S>mVrb ‘hÎdmÀ¶m
H$WmH$mam§Zr AmË‘^mZ Am{U g‘mO^mZ R>odyZ Aem àH$maMr ñd^md{MÌo
Amnë¶m H$WoVyZ aoImQ>br. H$ënZm{dbmg Am{U H$mì¶mË‘H$Vm Q>miyZ
‘mUgm§À¶m OJmMm Am{U ‘Zmo{dídmMm emoY KoʶmMm à¶ËZ ìhm¶bm bmJbm.
"‘mUyg' ¶m ZmdmZo H$WmboIZ H$aUmè¶m A§~mXmg Ap½ZhmoÌr ¶m§Zr àm‘w»¶mZo
Amnë¶m H$Wm§‘YyZ ‘ܶ‘dJu¶m§Mo {díd a§J{dbo Amho. ‘mZdmÀ¶m {d{dY
^md^mdZm, ˶m‘Yrb {dg§JVr Am{U ˶m§À¶m OrdZmVrb {d{dY g§Kf© ¶m§Mo
{MÌU ˶m§Zr gyú‘VoZo Am{U H$bmË‘H$VoZo Ho$bo Amho.
b{bV {Z~§YmVrb ñd^md{MÌm§Mm {dMma H$aVmZm Ap½ZhmoÌr ¶m§À¶m
ì¶p³V{MÌUmMm CëboI EdT>çmgmR>r Ho$bm H$s ˶m§Zr ‘mUgm§À¶m H$Wm
AH$am
{b{hë¶m. ‘ܶ‘Ju¶ OrdZmMo Vo Hw$eb ^mî¶H$ma hmoVo. Aem {d{dY
dmQ>m§dê$Z ‘amR>rVrb ì¶p³V{MÌm§Mm àdmg gwê$ Pmbm. 춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$am§Zr
"‘mUXoer ‘mUgo' ¶m H$WmË‘ gm{h˶mVyZ Or ì¶p³V{MÌo a§J{dbr Am{U J«m‘rU
OrdZ{díd C^o Ho$bo Aem àH$maÀ¶m Am{XàoaUm§VyZM.
gmYmaUV… 1930 nmgyZ AmO{‘Vrbm b{bV {Z~§YmMm Omo {d{dYm§Jr
{dH$mg Pmbm. ˶mMr H$maUo AZoH$ AmhoV. {dgmì¶m eVH$mVrb {dMmaàdmh
˶mbm Aà˶jnUo H$maUr^yV R>abo AmhoV. ho eVH$ àm‘w»¶mZo ì¶p³VdmXmÀ¶m
CX¶mMo Am{U ì¶p³VñdmV§Í¶mMo hmoVo. Om°Z ñQ>wAQ>© {‘b ¶m§À¶m "Am°Z {b~Q>u' ¶m
J«§WmMm VËH$mbrZ gw{e{jV {nT>rda ’$ma ‘moR>m à^md hmoVm. AmË‘n[anmofmgmR>r
Am{U AmË‘àH$Q>rH$aUmMr YS>nS> ¶m eVH$mVrb ‘mUgm§‘ܶo {XgVo. dmT>˶m
{ejUmÀ¶m àgmam‘wio ¶oWrb ‘mUgm§À¶m Amem-AmH$m§jm nëb{dV Pmë¶m
hmo˶m. amOH$s¶ nmaV§Í¶m‘wio ì¶p³V‘Zm§Mm g§H$moM Pmbm hmoVm. Vr ‘w³V hmoD$
nmhV hmoVr. àmJ{VH$ {dMmam§Mo Zdo ¶wJ Am§VaamîQ´>r¶ {j{VOmda {Z‘m©U Pmbo.
‘m³g©dmX, ’«$m°B©S>-¶w§JdmX, Jm§YrdmX Am{U Zd‘VdmX ¶m {dMmagaUrÀ¶m
à^mdm‘wio g‘mO‘§WZmMr à{H«$¶m gwê$ Pmbr. ‘mUgo {bhm¶bm àd¥Îm Pmbr.
춳V hmoD$ bmJbr. AZoH$ dmL²>‘¶àH$ma hmVmiUmè¶m g‘W© boIH$m§Zr b{bV
{Z~§YmMo ‘mܶ‘ ñdrH$mabo. AZ§V H$mUoH$am§gmaIo XrK©H$mi Am{U gmV˶mZo
bKw{Z~§Y {b{hUmao boIH$ {daiM. ˶m§ZrXoIrb H${dVm, EH$m§{H$H$m,
àdmgdU©Z B˶mXr dmL²>‘¶àH$ma hmVmibo hmoVo. b{bV {Z~§YH$mam§Zr Amnbo
boIZjoÌ ho AmZ§XmMo ~oQ> ‘mZyZ H$moU˶mhr amOH$s¶ àUmbrMo dm {dMmagaUrMo
dmhH$ hmoD$ {Xbo Zmhr ho {deof. ˶m§Zr ‘w³V A{^춳Vrbm àmYmݶ {Xbo. VoM
¶m dmL²>‘¶àH$mamMo EH$ ì¶dÀN>oXH$ bjU.
b{bV {Z~§Y {bhrV AgVmZm ì¶p³V{MÌo {b{hʶmMr àWm dmT>˶m
à‘mUmV gwê$ Pmbr Vr ‘mUyg emoYʶmÀ¶m Am{XàoaUoVyZ. J{V‘mZ H$mimV
g§doXZerb boIH$m§Zm gVV H$ënZm{dídmV dmdaUo AmdS>oZmgo Pmbo. eãXm§Mm
{dbmg {Z‘m©U H$ê$Z ˶mV {dhma H$aUo ˶m§Zm AnamYrnUmMo dmQy> bmJbo.
"ñd' Mo H|$Ð Z gmoS>Vm ˶m§Zr Amnbr ghmZw^yVr ì¶mnH$ Ho$br. Om{Udm
gImob Ho$ë¶m. ‘mUgm~amo~a, ˶mÀ¶m ñd^mdmVrb gwï>-Xþï> H§$Jmoè¶m§~amo~aM
~mam
‘Zwî¶ËdmMm ˶m§Zr emoY KoVbm. AmË‘m{dîH$ma H$aUmam boIH$ {OVH$m
g§doXZerb Am{U g‘¥Õ ì¶p³V‘ÎdmMm {VVHo$ {d{dYm§Jr ˶mZo KS>{dbobo
AZw^y{VXe©Z CËH$Q>, Vab Am{U n«Jë^ ñdê$nmMo. ‘mUyg AYm§Var amhÿ
eH$V Zmhr. n¥Ïdr, Amn, VoO, dm¶y Am{U AmH$me ¶m§À¶mer Vmo {ZJ{S>V
AgVmo. ‘mUgmMo ¶m§À¶mer AgUmao ^mdmZw~§Y CbJSy>Z XmI{dUmao b{bV
boIZ XþJm©~mB© ^mJdV (F$VwMH«$) Am{U lr{Zdmg {dZm¶H$ Hw$bH$Ur© (S>moh)
¶mZr Ho$bo. "S>moh' ‘Yrb àm{UOrdZ Am{U n{jOrdZ VgoM Aݶ ObMa
¶m§Mo OrdZ ¶m§Zr à˶¶H$mar eãXm§V {M{ÌV Ho$bo Amho. XþJm©~mBªZr g¥ï>rÀ¶m
bmdʶê$nmMm àgÞ e¡brV doY KoVbm. ‘méVr {MV‘nëbtZr AaʶdmMZ hm
Amnë¶m Hw$VyhbmMm {df¶ ~ZdyZ AmOda Ab{jV am{hboë¶m g§nÞ {j{VOmMo
Xe©Z KS>{dbo. Vo AmË‘Om{UdoÀ¶m àoaUoVyZM. {ZgJm©À¶m am¡Ð ê$nmMm Am{U
àgÞ ê$nmMm emoY b{bV {Z~§YmÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ KoVbm Jobm.
b{bV {Z~§YmVrb EH$m ge³V Aem ì¶p³V{MÌmË‘H$ àH$mamH$S>o ¶oWo
AmdO©yZ bj doYmdogo dmQ>Vo. ¶m àg§Jr lr. Zm. n|S>go ¶m§Zr "aWMH«$' ¶m
Amnë¶m H$mX§~arÀ¶m àma§^r àH$Q> Ho$bobo qMVZ AYmoao{IV H$amdogo dmQ>Vo.
""Ame¶ åhUOo à{Vg¥ï>r AgVo. à˶j g¥ï>rà‘mUoM øm {R>H$mUrhr n{dÌ
Am{U Am|Ji, ‘§Jb Am{U A‘§Jb EH$‘oH$m§V Jwa’$Q>bb o r AgVmV. e³¶
Agob VodT>çm n[aUm‘m§Zr OrdZXe©Z KS>{dʶmMm à¶ËZ boIH$ H$arV AgVmo.
øm OrdZmMm ˶mbm H$ß߶m§‘ܶo {dMma H$aVm ¶oV Zmhr; H$maU Á¶m à˶j
OrdZm‘wio ˶mbm ho Zd§ OJ {XgV§ Vo H$ß߶m§M§ ~Zbob§ ZgV§. øm OrdZXe©ZmÀ¶m
H|$ÐñWmZr Agbobm ‘mUyg gmH$ma H$aʶmMm à¶ËZ boIH$ H$aV AgVmo. hm
‘mUyg AZm{XH$mbmnmgyZ boIH$mbm AmìhmZ XoV Ambm Amho. Ho$dT>h§ r qMVZ
Ho$b§ Var Vmo g§nUy © g‘Oy eH$V Zmhr. ‘mUgmM§ ‘Z hm Vi Zgbobm S>mho Amho.
˶mM§ g§emoYZ hm H$Yr Z g§nUmam CÚmoJ Amho. hOmamo df} {bhÿZhr hm {df¶
g§nV Zmhr Vmo øm‘wi.§ ..''
‘hm^maVmgma»¶m loîR> gm{h˶H¥$VrMm emoY g§emoYZmË‘H$ A§JmZo,
ì¶{³V{MÌUmË‘H$ A§JmZo Am{U gå¶H$ qMVZmÀ¶m A§JmZo KoVbm Jobm. XþJm©~mB©

Voam
^mJdV (ì¶mgnd©), S>m.° BamdVr H$d} ("¶wJmÝV'), AmZ§X gmYbo ("hm O¶
ZmdmMm B{Vhmg Amho.') e§. Ho$. n|S>go (‘hm^maVmVrb ì¶p³VXe©Z) Am{U S>m.°
am. e§. dmqi~o ("gr‘md¥j') ¶m Ñï>rZo CëboIZr¶ gm{h˶H¥$Vr hmoV. ˶mVhr
nwÝhm XþJm©~mB© ^mJdV ¶m§À¶m "ì¶mgnd©' bm Am{U S>m.° BamdVr H$d} ¶m§À¶m
"¶wJmÝV' bm g§emoYZ, qMVZ ¶m~amo~aM bm{b˶mMr Sy>~ {‘imbobr Amho.
‘amR>r gm{h˶mVrb ì¶p³V{MÌo Oer Agm‘mݶ 춳Vt{df¶r AmhoV,
VerM Vr gm‘mݶ 춳Vr§Mr AgVmV. ‘mJÀ¶m H$mbI§S>mV n«m. Zm. gr.
’$S>Ho$, AmMm¶© à. Ho$. AÌo, {d. g. Im§S>oH$a Am{U J. Ͷ§. ‘mS>ImobH$a
¶m§Zr gm{h˶, ZmQ>çH$bm, g§JrV Am{U Aݶ H$bm ¶m joÌmVrb Zm‘d§VmMr
ì¶p³V{MÌo {b{hbr. Ho$edamd ^moio ¶m§Zr g§JrV, ZmQ>ç Am{U {MÌnQ> ¶m
ì¶dgm¶mVrb loîR> Agm‘t{df¶r {b{hbo. àm. am. {^. Omoer ¶m§Zr "gmoݶmMm
C§~aR>m'‘YyZ JVH$mimVrb g‘¥Õ ì¶p³V‘Îdm§Mo Xe©Z àgÞ e¡brVyZ KS>{dbo.
àm. eaÀM§Ð {Ma‘wbo ¶m§Zr Amnë¶m Am¶wî¶mV Amboë¶m Am{U ì¶p³V‘Îdmbm
AmH$ma XoUmè¶m 춳Vt{df¶r "dmñVwnwéf' ¶m nwñVH$mVyZ {b{hbo. nw. b.
Xoenm§S>o ¶m§Zr {b{hbobr "JUJmoV' Am{U "JwU JmB©Z AmdS>r' hr nwñVHo$
åhUOo OrdZmÀ¶m {d{dY joÌm§Vrb ‘mUgm§Mr VerM A{^é{Mg§nÞ ‘mUgm§À¶m
ghdmgmVrb a§Jbobr ‘¡’$bM Amho. "춳Vr Am{U dëbr' ‘Yrb ì¶p³VaoIm§Mo
{MÌU ˶m§Zr {dZmoXr T>§JmZo Ho$bobo Agbo Var ‘mZdr ñd^mdmMo ˶m§Zr Oo Z‘wZo
noe Ho$bobo AmhoV. ˶mbm VmoS> Zmhr. ˶m§Mr gyú‘ {ZarjUe³Vr, ‘mZdr
ñd^mdmÀ¶m N>Q>m a§JdUmar ˶m§Mr e¡br Am{U ‘amR>r ^mfodarb ˶m§Mo Agm‘mݶ
à^wËd ¶m JwUm§Mm ¶oWo à˶¶ ¶oVmo.
àmMm¶© am‘ eodmiH$a ¶m§Zmhr nw. b. Xoenm§S>o ¶m§À¶mà‘mUo Jw{UOZm§Mm
ghdmg bm^bm. gH$mamË‘H$ AZw^yVr hm eodmiH$am§À¶m à{V^oMm JwUY‘©
{dYm¶H$VoMm ‘mJ© nËH$ê$Z Á¶m§Zr Á¶m§Zr Amnbo OrdZ gmW© Ho$bo ˶m§Mr
ì¶p³V{MÌo ˶m§Zr a§J{dbr. ˶mV gm‘m{OH$ H¥$VkVoMr ^mdZm Amho. OrdZmVrb
Mm§JwbnUmMr nyOm ˶m§Zr ~m§Ybobr Amho. "dmù¶mMm ‘im', "ñZohJmoÌr'
Am{U "‘m{UH$mÀ¶m dmVr' ¶m ì¶p³V{MÌmË‘H$ nwñVH$m§VyZ nyd©gyar§{df¶tMo
Am{U g‘H$mbrZ 춳Vr{df¶tMo ˶m§Zr {MÌU Ho$bo Amho. ¶mVyZ ˶m§À¶m
Mm¡Xm
lÕmñWmZm§da àH$me nS>Vmo. Á¶m g‘H$mbrZm§{df¶r ˶m§Zr {b{hbo ˶mVyZ nañna
gmhM¶m©À¶m Am{U gm¡hmXm©À¶m ImUmIwUm AmT>iVmV. ¶m gd© ì¶p³VaoIm
˶m§À¶m A§Jà˶§Jmgh Cä¶m amhVmV. ¶m ì¶p³VaoImQ>ZmVyZ boIH$mÀ¶m
OS>UKS>UrMm AmboI C^m amhVmo. ¶mVrb gJù¶mM ì¶p³VaoIm Agm‘mݶ
AmhoV Ago Zmhr. H$mhr 춳Vr Ab{jV AmhoV. nU OrdZmÀ¶m {d{dY joÌm§V
A{ZéÕ g§Mma H$arV AgVmZm Amnë¶m ghdmgmV Amboë¶m 춳Vt{df¶r
eodmiH$am§Zr AmË‘r¶VoZo Ho$bobo ho bm{b˶nyU© boIZ Amho. ˶m§À¶m àkoÀ¶m
Am{U à{V^oÀ¶m AmbmoH$mV Agm‘mݶ ì¶p³VOrdZmVrb AkmV H$monao COiyZ
{ZKVmV; ˶mMn«‘mUo gm‘mݶm§‘Yrb Agm‘mݶËdhr Vo {Q>nVmV. hr gmar {H$‘¶m
Amho Vr ì¶wËnÞVm, göX¶Vm, a{gH$Vm Am{U eãXà^wËd Agboë¶m àmMm¶©
am‘ eodmiH$a ¶m g§nÞ ì¶p³V‘ÎdmMr! ˶m§À¶m boIZmMm {deof JwU åhUOo
Vo Hw$UmMmhr AH$maU Jm¡ad H$arV Zmhr. {Z…njnmVrnUm Am{U ñnîQ>d³VonUm
˶m§À¶m {ZdoXZmË‘H$VoV AmT>iyZ ¶oVmo. "^mD$gmho~' ¶m XrK© boImV nmgï> df©o
{Za§Va H$sV©ZgmYZm H$aUmè¶m Amnë¶m d{S>bm§{df¶r g‘agyZ {b{hbo Amho.
˶mMà‘mUo d¡Mm[aH$Vm Am{U H¥${VerbVm ¶m§Mo g§J‘VrW© Agboë¶m ~m~m
Am‘Q>o ¶m§À¶m ì¶p³V‘Îdmda ˶m§Zr àH$me Q>mH$bm Amho. "H$anbobm P§PmdmV'
¶m boImV »¶mVZm‘ H$dr Am{U JPbH$ma gwaoe ^Q> ¶m§À¶m à{V^mY‘m©Mr
d¡{eîQ>ço ˶m§Zr {Q>nbobr AmhoV nU ˶mM~amo~a ""d¡nwë¶mÀ¶m VmbmdaM ˶m§Mo
‘Z PwbV am{hbo Am{U {~Mmè¶m OmB©À¶m nmH$ù¶m Sw>bë¶m, Xdq~Xÿ§À¶m
A^mdr CnmerM am{hë¶m.'' ¶m ˶m§À¶m ‘¶m©Xm§Mmhr CëboI Ho$bobm Amho.
˶m§À¶m ì¶p³V{MÌUXe©Zm‘mJo ˶m§Mr {Z{üV Aer YmaUm Amho. Vo åhUVmV,
""JwUm§Mo Am{Y³¶ dmT>{dʶmÀ¶m gmYZo‘wio ‘hmnwéf CX¶mg ¶oVmV Va Xmof
CJmiV ~gʶmÀ¶m ì¶gZm‘wio XþO©Zm§Mr Am{U {ZpîH«$¶m§Mr g§»¶m dmT>Vo.''
{edm¶ ""gX²JwUm§Mm ñ’w${„§J ’w§$H$arZo ’w$bdVm Ambm Va Xmofm§À¶m à^mdmbm
d {dñVmambm H$mhrgm Amim ~gy eHo$b.'' Ago ˶m§Zm dmQ>Vo. ¶m ˶m§À¶m
{ZdoXZmVyZ ì¶p³V{MÌUmMm {ZH$f AYmoao{IV hmoVmo.
‘Yw ‘§Joe H${U©H$ ¶m§Zr Amnë¶m H$Wm-H$mX§~è¶mVyZ H$moH$UÀ¶m n[agamMo
{MÌU VÝ‘¶VoZo Ho$bo. ‘mVr Am{U ‘mUyg ¶m§‘Yrb ÑT> AZw~§Y AYmoao{IV

n§Yam
H$aUo ho ˶m§Mo boIZ d¡{eîQ>ç. VoWrb {ZgJm©Mr ñn§XZo, ‘mUgm§Mo d¥{Îm{deof
Am{U gm§ñH¥${VH$ g§{MVm§Mm Amobmdm ˶m§Zr {Q>nbm. VrM JwUd¡{eï>ço KoD$Z
˶m§Zr Ho$bobo b{bV{Z~§YboIZ ho ‘mVr{df¶rÀ¶m {Oìhmù¶mMo àVrH$ Amho.
VoWrb {ZgJm©Mr gmWg§JV ˶m§Zm bm^br Vr ˶m§Zr "gmo~V'¶m b{bV JÚm‘YyZ
{Ma~Õ H$ê$Z R>odbobr Amho. ì¶mnH$ àXoemMr ñ‘aU{MÌo "Z¡F©$˶oH$S>bm
dmam',"‘mPm Jmd ‘mPm ‘wbyI'd "‘mVrMm dmg' ¶mgma»¶m nwñVH$m§VyZ g‘¥Õ
AZw^d{dídmÀ¶m AmYmao {b{hbr. emgH$s¶ godoÀ¶m {Z{‘ËVmZo H$mhr H$mi
Jmoì¶mV dmñVì¶ Agë¶m‘wio Am{U VoWrb ^y‘rV ˶m§À¶m boIZmbm ~ha
Amë¶m‘wio "{Odm^mdmMm Jmodm' ˶m§Zr g‘aVoZo a§J{dbm. ¶m boIZm~amo~aM
Amnë¶m Hw$Qw>§~mVrb {Oìhmù¶mÀ¶m ‘mUgm§{df¶r ˶m§Zr {b{hbobo "bmJo~m§Yo'
ho ì¶p³V{MÌUmË‘H$ nwñVH$ g§ñ‘aUr¶ R>abo Amho. AmB©, dS>rb, ^md§S>o,
Ka Am{U Jmd ¶m JmoVmdù¶mg§~§YrMr öÚ g§ñ‘aUo H${U©H$m§Zr ¶m nwñVH$mV
{b{hbr AmhoV. "A~ra Jwbmb' Am{U "ñ‘¥{VOmJa' ¶m XmoZ ì¶p³V{MÌUmË‘H$
nwñVH$m§VyZ Amnë¶m XrK© OrdZàdmgmV ^oQ>boë¶m gwöXm§Mr {dbmo^Zr¶ ‘¡’$b
O‘dyZ AmUbobr Amho. hr ‘mUgo Ho$di gm{h˶ joÌmVrb ZgyZ OrdZmÀ¶m
{d{dY joÌm§Vrb AmhoV. Vr g‘¥Õ OrdZ OJbobr AmhoV. ˶m§À¶m{df¶rMm
Anma {Oìhmim H${U©H$m§Zr ¶oWo àH$Q> Ho$bm Amho.
໶mV ZmQ>H$H$ma dg§Vamd H$mZoQ>H$a ¶m§Zr "‘r ‘m¶mer' ho
AmË‘H$WZmË‘H$ nwñVH$ {b{hbo. b{bV{Z~§YboIZ ho ˶m§Mo Img joÌ
Zìho VarXoIrb H$mZoQ>H$am§Zr AmB©, dS>rb Am{U {ZH$Q>d{V©¶m§Mr aoImQ>bobr
ñd^md{MÌo g§ñ‘aUr¶ Pmbobr AmhoV.
adr§Ð qnJo ¶m§Zr b{bV {Z~§YmÀ¶m joÌmV n¥WJmË‘ e¡br‘wio {dbmo^Zr¶
^md{díd {Z‘m©U Ho$bo. Vo nwñVH$m§À¶m OJmV a‘VmV, ñWbdU©ZmV a‘VmV;
VgoM loð>, ‘Zñdr ì¶p³V‘ÎdmÀ¶m ghdmgmV a‘VmV. ˶m§Zr {b{hbobr
ì¶p³V{MÌo A{dñ‘aUr¶ ñdê$nmMr Pmbobr AmhoV. 1955 gmbr "‘m¡O'
gmßVm{hH$mV ¶wgw’$ ‘ohoaAëbtMr ì¶{³VaoIm gwédmVrbm {b{hbr. "eVnmdbr',
"XodmKaMm nmD$g', "{Xdo-bm‘U{Xdo' Am{U "A§JUmVbo Mm§XUo' ¶m Mma
g§J«hmV gmR> ì¶p³V{MÌUmË‘H$ boI qnJo ¶m§Zr {b{hbo. ì¶p³V{MÌUmË‘H$
gmoim
VgoM àdmgdU©ZmË‘H$ boIZmV Vo A{YH$ a‘VmV. "nw. b. àIa àkm{dbmg'
"Hw$‘maJ§YdmªMo em§V, V¥ßV OJ', "~mbJ§YdmªMm M§ÐmñV', "S>r. Or. … EH$
Ad{b¶m', "A‘¥Vm àrV‘ … {Za§Va gm{h˶godoMm {H$Îmm', "Y‘m©Z§X H$mog§~r',
"OmB©OwB©Mr VmOr VmOr ’w$b§- AmaVr à^y§À¶m Am|OirVbr', "nmoEQ> ~moaH$am§À¶m
A§JUmVb§ Mm§XU§', "kmZ‘mVobm X§S>dV', "gm°‘agoQ> ‘m°‘', "AkmV hoq‘½do',
"nb© ~H$', Am{U "ZmZmgmho~ Jmoao gwH$mUyda hmoVo' hr ì¶p³V{MÌo dmMë¶mZ§Va
adtÐ qnJo ¶m§À¶m AZw^dg§nÞ Am{U ì¶mg§Jr ì¶p³V‘ÎdmMohr Xe©Z KS>Vo.
dmL²>‘¶rZ {dídmer g‘ag Pmbobm hm boIH$ Amho. ˶mbm ñWb-H$mb-
àXoe ¶m§À¶m ‘¶m©Xm ‘mݶ ZmhrV. gm{h˶m~amo~a ZmQ>H$, g§JrV ¶m H$bm§da
{Zñgr‘ ào‘ H$aUmam a{gH$mJ«Ur ˶m§À¶m ì¶p³V‘ÎdmV gm‘mdbobm Amho ¶mMr
à{MVr ¶oWo ¶oVo. ¶m boIH$mZo nwñVH$m§Mo OJ ho Amnbo ‘mZbo nwñVH$m§da CX§S>
ào‘ Ho$bo. nwñVH$m§V ‘mUgo AgVmV; ˶m ‘mUgm§da {b{hbo. àkmd§Vm§{df¶r
Am{U à{V^md§Vm§{df¶r JwUJm¡admW© {b{hbo. S>m°. am.qM. T>oao ¶m§À¶m "{damJ
Am{U AZwamJ' ‘Yrb adtÐZmW Am{U Ibrb {O~«mZ ¶m§Mr ì¶p³V{MÌo ˶m§Mo
dmL²>‘¶ {deof AYmoao{IV H$aVmV. S>m°. A{Zb AdMQ>m§Zr {dnwb à‘mUmV
b{bV {Z~§Y Am{U b{bV JÚ {b{hbo. Vo ñdV…bm gm‘m{OH$ H$m¶©H$V}
‘mZVmV. ˶m§À¶m boIZmbm ˶mÀ¶m g‘mO‘ZñH$ d¥ÎmrMr OmoS> {‘imbobr
Amho. ˶m§Zr gm‘m{OH$ MidirÀ¶m A§JmZo {b{hbo. ˶m Midirg g‘{n©V
^mdZoZo dmhÿZ KoVboë¶m h‘rX XbdmB© ¶m {~ZrÀ¶m H$m¶©H$˶mªMo M[aÌ {b{hbo.
g‘mOmVrb Am{W©H$ emofU, {df‘Vm, A§YlÕm Am{U pñ̶m§Zm {‘imbobr
Aݶm¶mMr dmJUyH$ ¶m§{déÕ Amnbr boIUr naObr. d¡Mm[aH$Vm ˶m§À¶m
boIZmV {eJmo{eJ ^abobr hmoVr. dmMH$m§À¶m Ñï>rZo hm gmam A§V‘w©IVoMm
àdmg Amho. ¶m boIZm{edm¶ ˶m§Zr àgÞ ñdê$nmMo b{bV JÚ {b{hbo.
Vo {ZIi AmZ§X XoUmao Amho. ˶mV ghOVoZo àH$Q> Pmbobo bm{b˶ Amho.
˶m§Mr e¡br {Zab§H¥$V Amho. "OJʶmVrb H$mhr' ¶m ˶m§À¶m g§ñ‘aUmË‘H$
nwñVH$mVrb "JwéOr' ho 춧J{MÌ g§ñ‘aUr¶ Amho.
S>m°. A{Zb AdMQ> ¶m§Mr "{eH${dbo Á¶m§Zr', "{Odm^mdmMo' Am{U
"H$m¶©aV' hr ‘hÎdmMr ì¶p³V{MÌmË‘H$ nwñVHo$ AmhoV. ˶m§À¶m Aݶ nwñVH$mV

gVam
KQ>Zm Am{U àg§J ¶m§À¶m AZwf§JmZo {d{dY àd¥ÎmtÀ¶m 춳Vr Amboë¶m AmhoV.
ì¶p³VOrdZmVrb agaerVnUm, M¡Vݶ Am{U H§$Jmoao ¶m Ñï>rZo hr ì¶p³V{MÌo
CÎm‘ XOm©Mr Pmbobr AmhoV. ì¶p³VXe©ZmMm AmXe©M S>m°. A{Zb AdMQ> ¶m§Zr
{Z‘m©U Ho$bm Amho. àm§OiVm Am{U nmaX{e©Ëd ho ˶m§À¶m e¡brMo JwUY‘© ˶m§À¶m
gd©M ì¶p³V{MÌm§V {XgVmV. ¶m Ñï>rZo "{eH${dbo Á¶m§Zr' ¶m nwñVH$mVrb
"H$a‘aH$a, ‘r Am{U IS>H$', "‘hmOZ ga, PmS>§ Am{U ‘r', "‘r, Ym|S>o ga
Am{U eoVr', "WmoamoMo {dœ', "^oQ>V Jobobo Jm§YrOr', "‘ZmVbo OmoVramd',
"aoJo ga', "~oS>oH$a Am{U ‘r', "lr nw.', "V|Sw>bH$a', "nw. b§. M§ Ka' Am{U
"KS>dUmao H$mhr', hr ì¶p³V{MÌo ݶmhmimdrV. Vr H$m¶‘Mr ‘ZmV Ka H$ê$Z
~gVmV. AmË‘^mZmVyZ KS>bobo ho b{bV boIZ Amho. ¶mV H$WZ Ho$boë¶m
ì¶p³V‘ÎdmMo {d{dY nmnwÐo Va S>m°. AdMQ> ¶m§Zr ~maH$mB©Zo CbJSy>Z XmIdbo
AmhoVM. {edm¶ ˶m§À¶m‘wio Amnë¶m ì¶p³V‘Îdmbm AmH$ma H$gm àmßV Pmbm
Amho ho hr gm§{JVbo Amho. ˶m‘wio AmnmnV… AmË‘H$WZmË‘H$ b{bV{Z~§YmMo
ñdén àmßV Pmbo Amho. ¶mVrb "ñd' Mm H|$Ðq~Xÿ ˶m§Zr T>iy {Xbm Zmhr.
¶m boIZmMr àoaUm AmË‘m{dîH$mamMr Amho ho ˶mVyZ AYmoao{IV hmoVo. S>m°.
AdMQ>m§À¶m ì¶p³V‘Îdmbm AmË‘n[anmofmMr Am{U A{^é{Mgn§ÞVoMr {‘Vr
{‘imbr Vr ¶m gJù¶m 춳Vt‘wio H$Yr à˶j dm H$Yr Aà˶j H¥$VkVoMm ^md
¶m boIZmV ^ê$Z am{hbobm Amho. ^md{ddeVoMm gya ‘mÌ ¶m {ZdoXZe¡brbm
˶m§Zr ¶oD$ {Xbobm Zmhr. ˶m§À¶m ì¶p³V‘ÎdmVrb ~w{Õàm‘mʶdmXmMr Yma
Am{U gm‘m{OH$ H$m¶©H$˶mªMm ‘Z…qnS> ¶m JwUm§Mo gd©Ì Xe©Z KS>Vo.
"{Odm^mdmMo' ¶m ì¶p³V{MÌmË‘H$ nwñVH$mV S>m°. AdMQ> ¶m§Zr Amnbr
AmB©, dS>rb, AmOr, nËZr, XmoÝhr ‘wbr, g‘mOH$m¶m©Vrb {ZH$Q>Mo gmWrXma,
Á¶m§À¶m‘wio g‘¥Õ gm{h˶ghdmg bm^bm Am{U A{^éMr g§nÞ Pmbr. Aem
ñZohn[admam{df¶r A˶§V {Oìhmù¶mZo {b{hbo Amho. EH$ ‘hÎdmMo A§V…gyÌ
åhUOo ¶m gdmªZr S>m°. AdMQ>m§Zm Ord^md bmdbm. ˶m§À¶m‘wio ˶m§Mo OrdZ
n[anyU© Am{U gw§Xa Pmbo. ¶m Ñï>rZo "gwZ§Xmbm AmR>dVmZm', "dS>r>b AmR>dbo
Vo', "B§XÿVmB©Mr Jmoï>', "AmOr¶wJ', "XmoKr ‘wbr', "‘mPm AmZ§Xm!', "C‘m-
{dê$nmjm§er ñZoh~§Y', "gXm{ed', "‘mYd-{MÌm', "AéUMr gmo~V', "Za|Ð

AR>am
Jobm.', "H$‘bVmB©', "{H$emoarVmB©', "à‘moX', "em‘' Am{U "am¶H$am§Mo F$U',
hr gmarM ì¶p³V{MÌo boIH$mÀ¶m öX¶ñW ^mdZm§Mo nmaXeu Xe©Z KS>{dVmV.
¶m§V CËH$Q> OrdZXe©Z Amho; VerM ghOVoZo àmßV Pmbobr H$bmË‘H$Vm Amho.
^mfobm ¶oWo Hw$R>ohr gOdmdo, bmJbobo Zmhr.
"H$m¶©aV' ¶m nwñVH$mV g‘H$mbrZ AmË‘H|${ÐV OJmV dmdaVmZm g‘mO‘ZñH$
d¥ÎmrZo OrdZmÀ¶m doJù¶m dmQ>m MmoImiUmè¶m 춳Vr S>m.° AdMQ> ¶m§Zr aoImQ>ë¶m
AmhoV. H$mù¶m T>JmÀ¶m ¶m énoar H$S>m AmhoV Ago ‘mZm¶bm hdo. ¶mV à{VHy$b
n[apñWVrV A^§J {OÔrZo dmdaUmè¶m, H$mVH$ar nmS>çmV gmjaVoMm àgma
H$aUmè¶m gwaI o m Xidr AmhoV. VodT>çmnwaVo ˶m§Mo H$m¶© ‘¶m©{XV Zmhr. VoWrb
AZoH$ g‘ñ¶m§Zm ˶m {^S>VmV. qdMyXe § mda BbmO emoYUmè¶m S>m.° {hå‘Vamd
~mdñH$am§Mo ì¶p³V{MÌ S>m.° AdMQ>mZ§ r ¶oWo aoImQ>bo Amho. V§Jw ^Ðm ZXrÀ¶m
n¶m©daUmÀ¶m Zmem{déÕ g§Kf© H$aUmè¶m Eg. Ama. {hao‘R>mÀ§ ¶m YS>nS>rMo {MÌ
boIH$mZo C^o Ho$bo Amho. XþîH$mir joÌmV {dYm¶H$ H$m¶© H$aUmao H$mH$m MìhmU
Am{U AéU Xoenm§S>o ¶oWo {XgVmV. S>m.° A^¶ ~§J Am{U S>m.° amUr ~§J ¶m S>m³° Q>a
Xm§n˶mZo JS>{MamobrÀ¶m gd©Vmonar A^mdJ«ñV ^mJmV amhÿZ Am{Xdmgr bmoH$m§À¶m
ì¶gZ‘w³VrMm ܶmg KoVbm Amho. ˶m§À¶m g‘{n©V godM o m doY S>m.° AdMQ> ¶m§Zr
"emoY Amamo½¶mMm' ¶m boImV KoVbm Amho.
bm{b˶nyU© boIZmVyZ d¡Mm[aH$Vm Aer AmUVm ¶oVo Am{U dmMH$mbm
A§V‘©wI H$aVm ¶oVo ¶mMm CÎm‘ Z‘wZm åhUOo S>m°. AdMQ> ¶m§Mr àXrK© ñdê$nmMr
ì¶p³V{MÌo g‘mOm{^‘wIVm Am{U H$bmË‘H$Vm ¶m§Mm g‘Vmob amIUmar
ì¶p³V{MÌo {bhÿZ ¶m aMZm~§YmMm Zdm AmXe© S>m°. A{Zb AdMQ>m§Zr {Z‘m©U
Ho$bm Amho Ago {Z…g§{X½YnUo åhUVm ¶oB©b.
‘méVr {MV‘n„r ¶m§Zr ‘amR>r gm{h˶joÌmV dZ{dÚm Am{U AaʶdmMZ
¶m§À¶m ‘mܶ‘mVyZ doJù¶m dmQ>m MmoImië¶m. VÁk 춳VtMo ~moQ> Yê$Z Vo
dZ{dÚoH$S>o dibo. AaʶdmQ>m emoYy bmJbo. àm{Ug¥ï>r d n{jg¥ï>r ¶m§Mm
Ym§S>moim KoD$ bmJbo Am{U Amnë¶m g‘¥Õ AZw^d{dídmMo à˶¶H$mar Xe©Z
KS>{dʶmgmR>r ˶m§Zm boIZ{dÚm Jdgbr. gwédmVrÀ¶m H$mimV àmMm¶© Zaha

EH$moUrg
Hw$é§XH$a, 춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$a, Jmo. Zr. Xm§S>oH$a, ‘wëH$amO AmZ§X, C‘mH$m§V
R>mo‘ao Am{U am‘ nQ>dY©Z ¶m§Zr ˶m§Zm {b{hVo Ho$bo. 춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$am§Zr Va
""{MV‘n„r Iyn dmMm, AZ {bhm. {bhrV Om. åhUOo {bhm¶bm ¶oB©b.'' hm
ñ’w$q„J ˶m§Zm Am¶wî¶^a nwabm. S>m°. gbr‘ Abr, Or. E. Hw$bH$Uu Am{U
Oo. H¥$îU‘yVu ¶m§Mm {MV‘nëbr ¶m§Mm ‘Z…H$moe g§nÞ H$aʶmV ‘hÎdmMm dmQ>m
Amho. ໶mV {MÌH$ma Amb‘obH$a Am{U ‘méVr {MV‘n„r EH$Ì dmdabo.
O§JbmVyZ qhS>bo. ˶m‘wio {MV‘n„tMo ì¶p³V‘Îd g§nÞ Pmbo. Amb‘obH$am§À¶m
a§Jaofm§À¶m gmWg§JVr‘wio {MV‘n„r ¶m§À¶m g‘W© eãXH$bobm Zdr {‘Vr bm^br.
¶m g‘J« gm{h˶ghdmgm~Ôb ˶m§Zr "eãXm§M§ YZ' ¶m Amnë¶m g§ñ‘aUmË‘H$
nwñVH$mV ‘‘ËdmZo {b{hbo Amho. ¶m ˶m§À¶m nwñVH$mVrb ì¶p³VaoIm CR>mdXma
Pmë¶m AmhoV. "MH$dmMm§XU' ¶m Amnë¶m ~¥hX ñdê$nmÀ¶m AmË‘M[aÌmVyZ nwT>o
˶m§À¶m{df¶r g{dñVa {b{hbo Amho.
àm. J§JmYa JmS>Jri ¶m§Zr "AmR>dUrÀ¶m J§YaoIm' ho g§ñ‘aUmË‘H$
boIZ Ho$bobo Amho. Amnë¶m dmL²>‘¶rZ àdmgmVrb a‘Ur¶ diUm-dmH$Um§Mm
AmboI ˶m§Zr ¶oWo g‘agVoZo aoImQ>bm Amho. Amnë¶m AmR>dUrÀ¶m AmoKmV
˶m§Zr g‘H$mbrZ boIH$-H$dtMr ñd^md{MÌo aoImQ>br AmhoV. ˶m§Mr àJë^
OrdZOmUrd ¶oWo 춳V Pmbobr Amho. ˶mMà‘mUo àg§J{deofr ˶m§À¶m
Z‘©{dZmoXr e¡brMo Xe©Z KS>Vo. ˶m§Mo g‘H$mbrZ H$dr qdXm H$a§XrH$a, dg§V
~mnQ> Am{U ‘§Joe nmS>JmdH$a ¶m§À¶mer ˶m§Mo gm¡hmX© hmoVo. ˶m§À¶m ì¶p³VaoIm
˶m§Zr a§J{dboë¶m AmhoV, ˶m g§ñ‘aUr¶ Pmboë¶m AmhoV.
J. {X. ‘mS>JyiH$a ho H${dàH¥$VrMo Agbo Var ˶m§Zr gH$g b{bV
JÚboIZ Ho$bobo Amho. ˶m§À¶m ‘¥Ë¶yZ§Va à{gÕ Pmboë¶m ì¶p³V{MÌm§Mm g§J«h
"Vri Am{U Vm§Xÿi' ¶m ZmdmZo à{gÕ Pmbobm Amho. doJdoJù¶m {Z{‘ÎmmZo
Amnë¶m {ZH$Q>d{V©¶mg§~§Yr ˶m§Zr A{Ve¶ {Oìhmù¶mZo {b{hbo Amho. ˶m§Mm
gm{h˶joÌmer Am{U {MÌnQ>joÌmer {ZH$Q>Mm g~§Y Ambobm Agë¶m‘wio
A{YH$m§e ì¶p³V{MÌo ˶m§À¶mg§~YrMr AmhoV. "EH$ XrnmoËgdr g§Ü¶mH$mi' ¶m
ì¶p³V{MÌmV ˶m§Mo OdiMo ñZohr H${dd¶© ~m. ^. ~moaH$a Mma-nmM ñda{MV
H${dVm§Mm ZOamUm KoD$Z H$go Ambo. ¶m KQ>ZoMr ag‘¶VoZo J{X‘m§Zr AmR>dU
drg
H$ê$Z {Xbobr Amho. ˶m ‘§Vaboë¶m {XdgmV Vo a{gH$m§Zm KoD$Z OmVmV.
H${dVoÀ¶m joÌmV ZmdmOboë¶m Am{U H${dVm ¶m dmL²>‘¶àH$mamda {OdmnmS>
ào‘ H$aUmè¶m em§Vm~mB© eoiHo$ gì¶gm{MËdmZo JÚboIZ H$aVmZm {XgVmV. H$Wm,
H$mX§~ar, AZwdmX Am[U b{bV {Z~§Y ¶m dmL²>‘¶àH$mamV ˶m§Zr {dnwb {Z{‘©Vr
Ho$br Amho. EH$sH$S>o S>m°. Ho$. Zm. dmQ>do ¶m§À¶mgma»¶m ì¶wËnÞ Am{U agk
Aem g§ñH¥$VÀ¶m àmܶmnH$m‘wio ˶m§À¶mda A{^OmV g§ñH¥$V gm{h˶mMo g§ñH$ma
Pmbo, Va XþgarH$S>o XoerH$ma boʶm{df¶r A{^‘mZ ~miJUmè¶m àm. lr. ‘.
‘mQ>o ¶m§Mo ‘mJ©Xe©Z ˶m§Zm bm^bo. "Zd¶wJ' gmßVm{hH$mV H$m‘ H$arV AgVmZm
AmMm¶© AÌo ¶m§Zr ˶m§À¶m e¡brbm n¡by nmS>bo. "YyinmQ>r' ¶m n{hë¶m b{bV
{Z~§Yg§J«hmV ˶m§Mm g§doXZerb ñd^md, g¥OZerb gm{h˶m{df¶r ˶m§Zm
dmQ>Umar AmoT> Am{U Owݶm AmR>dUrV a‘ʶmMr d¥Îmr {XgyZ ¶oVo. "AmZ§XmM§
PmS>', "nmdgmAmYrMm nmD$g', Am{U "EH$nmZr' b{bV {Z~§Yg§J«hm§V hm
àdmg n[aUV hmoV Jobm. "d{S>bYmar ‘mUg§' ¶m ˶m§À¶m ì¶p³V{MÌm§À¶m
nwñVH$mV ˶m§À¶m d¥{Îm{deofm§À¶m EH$agmË‘H$VoMm AmëhmXXm¶r à˶¶ ¶oVmo.
em§Vm~mBª©Zm g‘¥Õ Ago ~mbnU bm^bo hmoVo. Vo ˶m§Zm gVV àmoËgmhZ XoUmè¶m
˶m§À¶m dmMZm{^éMrbm diU bmdUmè¶m ào‘i AmB©d{S>bm§‘wio. ˶m§À¶m
ì¶p³VaoIm ¶m nwñVH$mV ñdV§ÌnUo aoImQ>ë¶m AmhoV. JwéOZm§{df¶rMm AmXa hm
˶m§Mm ñWm¶r ^md. ¶m Ñï>rZo àm. lr. ‘. ‘mQ>o Jwê$ Oar Zgbo Var Am¶wî¶mMo
‘mJ©Xe©H$ åhUyZ bm^bobo AmMm¶© AÌo ¶m§À¶m ¶m nwñVH$mVrb ì¶p³VaoIm
bjUr¶ ñdê$nmÀ¶m Pmë¶m AmhoV.
à^mH$a nmܶo ¶m§Mm OrdZàdmg nÌH$m[aVoVyZ dmL²>‘¶{Z{‘©VrH$S>o Pmbm.
1935 nmgyZ KS>boë¶m amOH$s¶ KQ>Zm, Xþgao ‘hm¶wÕ Am{U ˶mZ§VaMm H$mbI§S>
¶m§Mo S>moignUo n[aerbZ Ho$ë¶m‘wio ˶mMm n[aUm‘ ˶m§À¶m ‘Zmda Pmbm.
‘m³g©dmXr {dMmagaUr‘wio gwédmVrbm ^mamdyZ Joboë¶m à^mH$a nmܶo ¶m§Mm
^«‘{Zamg Pmbm. naXoemVrb ^«‘§VrVyZ ˶m§Zr àdmgdU©Zo {b{hbr. {edm¶
"àH$memVrb 춳Vr', "VrZ Vnñdr', "ì¶p³VdoY' Am{U "AmJir ‘mUgo'
hr {Za{Zamù¶m joÌm§Vrb ‘mUgm§Mr ì¶p³V{MÌo {b{hbr. "ì¶p³VdoY' ‘ܶo
àm‘w»¶mZo Amnë¶m XoemVrb VgoM naamï´>mVrb amOH$s¶ joÌmVrb ‘hÎdmÀ¶m
EH$drg
춳Vr AmhoV. ¶m ì¶p³V{MÌUmV ~{ha§JXe©Zmnojm A§Va§JXe©Zmbm A{YH$
ñWmZ {‘imbobo Amho.
Amnë¶m H$WoVyZ J{ham OrdZmZw^d XoUmè¶m S>m°. {dÚmYa nw§S>{bH$ ¶m§Mm
"AmdS>bobr ‘mUgo' hm ì¶p³V{MÌm§Mm g§J«h à{gÕ Pmbobm Amho. H$WoVyZ gyú‘
ì¶{º${MÌU H$aUmao S>m°. nw§S>{bH$ {VV³¶mM g‘agVoZo Am{U d¥{ÎmJm§^r¶m©Zo hr
ì¶p³V{MÌo a§J{dVmV. Vr A˶§V à^mdr Pmbobr AmhoV. S>m°. nw. J. ghò~wÕo,
S>m°. BamdVr H$d}, AZ§V H$mUoH$a, àm. lr. nw. ^mJdV, B{Vhmg g§emoYH$
Ͷ§~H$ e§H$a eoOdbH$a, ñdmV§Í¶dra gmdaH$a, gmZo JwéOr, {M§. {d. Omoer
Am{U ZyVZ ‘amR>r {dÚmb¶mMo AmXe© ‘w»¶mܶmnH$ Zm. J. ZmaiH$a B˶mXtMr
˶m§À¶m A§JÀ¶m JwUd¡{eîQ>çm§Mr gO©Zerb H$bmd§VmÀ¶m ZOaoZo Zm|X KoUmar
CËH¥$ï> ì¶p³V{MÌo S>m°. n§wS>{bH$m§Zr {b{hbr AmhoV. Z§VaÀ¶m Amd¥ÎmrV Amnbr
OS>UKS>U H$aUmè¶m AmB©Mo "‘mB©' ho ì¶p³V{MÌ g‘m{dï> Ho$bo Amho. Vohr
{VVHo$M öÚ Amho. AZoH$ nmnwÐçm§gh ì¶p³V‘Îd C^o H$aʶmMr ˶m§Mr hmVmoQ>r
¶oWo ѽJmoMa hmoVo.
Amnë¶m Am¶wî¶mV Amboë¶m {d{dY joÌm§Vrb ì¶p³V{MÌo H${dd¶© Zm.
Ym§o. ‘hmZmoa ¶m§Zr "Eogr H$idù¶m§Mr OmVr' ¶m nwñVH$mV A˶§V {Oìhmù¶mZo
{b{hbr AmhoV. g‘W© H$drà‘mUoM AmnU CËH¥$ï> ì¶p³V{MÌo aoImQ>Umao
boIH$hr AmhmoV ho ˶m§Zr ¶oWo {gÕ Ho$bo Amho. Á¶m§À¶m ghdmgmV AmnU
KS>V Jobmo ˶m {df¶rMm H¥$VkVoMm ^md ¶oWo àH$Q> Pmbm Amho. AbrH$S>o
"¶ed§Vamd MìhmU Am{U ‘r' ho ì¶p³V{MÌUna nwñVH$ {b{hbo Amho.
àm. dg§V ~mnQ> ¶m§Zr "qOHw$Zr ‘aUmbm' ¶m ì¶p³V{MÌna nwñVH$mV
Amnë¶mbm A˶§V ^mdboë¶m ~mbJ§Yd©, AmMm¶© AÌo, gmZo JwéOr, ~°. ZmW
n¡, Amdm~oZ Xoenm§S>o Am{U ZmZm ZmaiH$a ¶m 춳Vt{df¶r g‘agVoZo {b{hbo
Amho. Vo eãXà^y Va AmhoVM. ˶mM~amo~a öX¶ñW {Oìhmim, AmoW§~bonU
H$m¶‘ R>odyZ {b{hUo hm ˶m§Mm e¡brY‘© Amho.
S>m°. gw^mf ^|S>o ¶m§Zr Amnë¶mda dmL²>‘¶rZ g§ñH$ma H$aUmè¶m,
gm{h˶{Z{‘©VrÀ¶m joÌmV dmQ>Mmb H$arV AgVmZm à^md Q>mH$boë¶m Am{U

~mdrg
Á¶m§Mm ghdmg gVV AmëhmXXm¶r dmQ>bm Aem gwöXm§{df¶r "Eogr H$idù¶mMr
OmVr' ¶m ì¶p³V{MÌUmË‘H$ nwñVH$mV {b{hbo Amho.
S>m°. gamo{OZr~mB© d¡Ú ¶m§Mm ‘Z…qnS> g‘rjH$m§Mm. nU ˶m§À¶m "nhmQ>nmUr'
Am{U "eãXm¶Z' ¶m AmË‘na boIZmVrb A§V…gya AmZ§XXm¶r Amho. "eãXm¶Z'
‘ܶo ZmQ>çN>Q>mH$ma {XdmH$am§À¶m à{V^mY‘m©{df¶r {bhrV AgVmZm ˶m
AZwf§JmZo ˶m§À¶m ì¶p³V‘ÎdmÀ¶m AkmV n¡by§da àH$me Q>mH$Umao ì¶{º${MÌU
{Od§V Am{U agaerV Pmbobo Amho.
S>m°. {dO¶m amOmܶj ¶m§À¶m "H$X§~' Am{U "AZw~§Y' ¶m b{bV{Z~§Yg§J«hmV
H$mhr ì¶p³V{MÌo g‘m{dï> Pmbobr AmhoV. boIZ, dmMZ Am{U ˶mg§~§YrMo
gVV qMVZ hmM ˶m§Mm {Z{Xܶmg. hmM ˶m§À¶m OrdZmMm ‘‘©~§Y. ¶m AmË‘na
boIZmV Amboë¶m 춳Vr AmßVñdH$s¶ VemM gm{h˶mÀ¶m gm¡hmXm©‘wio
Amboë¶m AmhoV. "H$X§~' ‘ܶo "ñdm‘r'H$ma (aU{OV XogmB©), "nmR>rdaMm
hmV' ({d.g.Im§S>oH$a), "AOyZ ¶m¡dZmV ‘r' (A{Zb), "’w$bdmV ‘mbdbr'
(Hw$gw‘mdVr Xoenm§S>o), "gào‘ Úm {Zamon' (qM. Ͷ§. ImZmobH$a), hr ì¶p³V{MÌo
¶m Ñïr>Zo ‘hÎdmMr AmhoV.
"AZw~§Y' ‘ܶo Or. E. Hw$bH$Uu, àm. dm. b. Hw$bH$Uu, aU{OV XogmB©,
Aa{d§X JmoIbo, n§{S>V ‘hmXodemñÌr Omoer, Hw$gw‘mJ«O, nw. b. Xoenm§S>o, àm.
lr. nw. ^mJdV, J. am. H$m‘V Am{U àm. Ho$. O. nwamo{hV C’©$ em§Vmam‘
¶m§Mr ì¶p³V{MÌo S>m°. {dO¶m amOmܶj ¶m§Zr AmË‘r¶VoZo Am{U g‘agVoZo
{b{hbr AmhoV. ˶m§VyZ ˶m ˶m ì¶p³V‘ÎdmÀ¶m H$V©¥ËdmMm AmboI C^m
amhVmo. {edm¶, ˶m 춳VtÀ¶m ñd^md d¡{eîQ>çm§da àH$me nS>Vmo. "ñd' Mm
ñdH$s¶m§er OS>bobm ÑT> AZw~§Y CbJSy>Z XmI{dʶmÀ¶m àoaUoVyZ ho boIZ
KS>bobo Amho.
S>m°. am‘Xmg ^Q>H$i ¶m§Zr "{OJgm°' Am{U "{Oìhmim' ¶m nwñVH$mVyZ
gH$g ñdê$nmMr ì¶p³V{MÌo {b{hbr. hr g¥OZerb boIZmer, àH$meZ
ì¶dgm¶mer, g§nmXZmer VerM {d{dY H$bmjoÌm§er {ZJ{S>V Aer ‘mUgo
AmhoV. AWm©V ‘mUgmÀ¶m H$V¥©Ëde³Vr~amo~a ˶mMo AnwaonU {Q>nUo ho AmoKmZo

Vodrg
AmboM. am‘Xmg ^Q>H$i ¶m§Zr hr 춳VtMr JwUJm¡adJmWm hmoD$ Z XoVm ˶m§À¶m
ñd^md d¡{eîQ>çm§da Hw$ebVoZo àH$me Q>mH$bm Amho. ¶mV Hw$pËgVnUmMm
^mJ ZgyZ ‘mUgm§À¶m OrdZOm{Udm§Mo àJë^ ^mZ Agbobo boIH$mMo ‘Z
¶oWo àH$Q> Pmbo Amho. ˶m§À¶m boIZmV àm§OinUm Amho. nmaX{e©Ëd Amho.
A{^춳VrMr {YQ>mB© Amho. ‘mZdr gm‘϶m©~amo~aM ˶mÀ¶m ‘¶m©Xm§Mo nwaogo ^mZ
Amho. qMVZerbVm Amho.
"{OJgm°' ¶m ì¶p³V{MÌUna boIg§J«hmV am‘Xmg ^Q>H$i ¶m§Zr "dmagm'
¶m boImVyZ ‘moH$ionUmZo {b{hbo. Anma {Oìhmim ˶mV ^ê$Z am{hbobm Amho.
d{S>bYmè¶m 춳Vr§{df¶r ˶m§Zr {b{hbo, VgoM {‘Ì-‘¡{ÌUr§{df¶r AmnwbH$sZo
{b{hbo. ¶m boIZmV ghgm Z AmT>iUmam {Z…g§H$moMnUm Amho. "Hw$bH$Uu
ga', "g§^«‘', "{had§ D$Z', "b§~H$', "g»Ir ‘¡ÌrU', "Ajadob', "q~~-
à[Vq~~', "~o~rVmB©', "nwZ‘ubZ', "AZmoiI' Am{U "nwʶmB©' ho gmaoM boI.
˶m ˶m 춳VrMo A§Va§JXe©Z KS>{dUmao AmhoV.
¶m ^md~§YmMo {MÌU H$aVmZm EH$ ‘ybJm‘r àíZ ˶m§À¶mg‘moa hmoVm.
""Á¶m§Zr ‘bm KS>db§ Am{U Á¶m§À¶m Am¶wî¶mV ‘bm H$mhr ñWmZ hmoV§. Aem
춳VtMr H$moS>r gmoS>dʶmMm Oar ‘r à¶ËZ H$arV hmoVmo Var EH$g§K {M̧
KS>oZmVM. ˶m {MÌm§Vrb [aH$må¶m OmJm ‘r ^ê$Z H$mTy> eH$Uma hmoVmo H$m?
Am{U ho O‘b§ Zmhr Va ñdV…bm Var ‘r H$gm g‘OyZ KoUma hmoVmo?''
EH$ à{WV¶e àH$meH$, Aä¶mgH$, g§JrVmonmgH$ Am{U boIH$ åhUyZ
Zmdbm¡{H$H$ àmßV Ho$boë¶m ¶m A{^é{Mg§nÞ ì¶p³V‘ÎdmÀ¶m ‘ZmV hrM A§V…
àoaUm "{Oìhmim' ho nwñVH$ {b{hVmZm Agmdr. "{Oìhmim' ho Zmd gmW© R>amdo
Aer hr ‘amR>r dmL²>‘¶joÌmVrb CÎmw§J ì¶p³V‘Îdo AmhoV. hr ‘mUgo ‘moR>r
AmhoVM. nU ˶m§Mo ‘moR>onU AYmoao{IV H$aUmar {gÕhñV boIUr am‘Xmg
^Q>H$i ¶m§À¶mH$S>o Amho. OdiyZ nm{hë¶mda ‘mUgmMo XmofM A{YH$ [Xgm¶bm
bmJVmV. nU JwUmË‘H$VoMm ^mJ dñVw{Zð>nUo Am{U Zo‘Ho$nUmZo AYmoao{IV
Ho$bm VgoM ‘¶m©Xm§Mohr Xe©Z KS>{dbo Va ˶m ì¶p³V{MÌUmbm n[anyU©Vm àmßV
hmoVo. ¶mMm à˶¶ "{Oìhmim' ‘Yrb ì¶p³V{MÌm§Mm Ym§S>moim KoVmZm ¶oVmo.

Mmodrg
g‘n©H$ erf©H$m§Zr ¶w³V Agbobo ‘amR>rVrb H$dr-boIH$m§darb ho àXrK© boI
˶m ˶m 춳VrMo Xe©Z ¶WmW©nUo KS>dVmV. ˶mM~amo~a ˶m§Zr {Z‘m©U Ho$bobm
D$O©ñdb H$mbI§S> Amnë¶m Ñ{ï>nWmV ¶oVmo. "daXmZ', "H$bmg³V', "db¶',
"Z§XZdZ', "D$ZnmdgmÀ¶m emoYmV', "C§M {OWo ‘mWm', "H${ddam', "AmZ§X
JmoqdXm', "g§{YH$mb' Am{U "aUm§JU … ñZoh~§Ym§M§' ho gmaoM boI g§ñ‘aUr¶
AmhoV.
AmYw{ZH$ H$mbI§S>mVrb ì¶p³V{MÌUmË‘H$ boIZmMr hr g‘J« nmhUr
Zìho. {d{dYm§Jr boIZmVrb H$mhr Xþdo OwidyZ ‘amR>rVrb ì¶p³V{MÌUmË‘H$
boIZ hmVmer bmJVo H$m ho nmhʶmMm Ho$bobm hm Aëngm à¶ËZ Amho. ¶mn¡H$s
nyd©gyatZr AZoH$m§Mo ¶WmW© ‘y붑mnZ Ho$bobo Amho. emoYH$~wÕrZo Zì¶m n[aàoú¶mV
H$mhr boIH$m§À¶m boIZmH$S>o nwÝhm nmhʶmMr JaO Amho. ñdmV§Í¶nyd© H$mbI§S>
Am{U ñdmV§Í¶moÎma H$mbI§S> ¶mVrb àoaUm ¶m gd©ñdr {Zamù¶m AmhoV. ¶m
gr‘maofoda 춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$a ¶m§Zr aoImQ>bobr "‘mUXoer ‘mUgo' ‘m¡{bH$
ñdê$nmMr AmhoV. ˶m§Mo EH$ ZmVo ˶m§Zr Cä¶m Ho$boë¶m "~ZJadmS>r' er Amho.
H$maU Xmohm|‘Yrb ñn§XZerbVm EH$M Amho. Xþgao ZmVo nyd©gyater Amho.
àm. lr. ‘. ‘mQ>o ¶m§À¶mgma»¶m ÐîQ>çm àkmd§Vmbm Am{U à{V^md§Vmbm
^{dî¶H$mbrZ {j{VO ñnï>nUo {XgV hmoVo åhUyZ ñdmV§Í¶mMm CX¶ hmoʶmnyduM
1943 ‘Yrb gm§JbrÀ¶m A{Ib ^maVr¶ ‘amR>r gm{h˶g§‘obZmÀ¶m
AܶjnXmdê$Z gm{hp˶H$m§Zm AmdmhZ Ho$bo hmoVo.
""Am‘À¶m gd© {dMmad§Vm§Mm ‘moham AJXr KgKerVnUo ñdH$s¶m§H$S>o
dibm nm{hOo. naH$s¶ Xoem§V Oo Oo Pmbo Amho. ˶mMr H$b‘o BH$S>o ~m§Ymd¶mMo
H$m‘ {ZíM¶mZo ~§X Pmbo nm{hOo. ¶m H$b‘mer Am‘Mr ‘yi àH¥$Vr g‘ag
hmoV Zmhr, AJXr H$Xm{MV H$moR>o Pmbr Va ~mQ>onUm Amë¶mMo Xþ…I Amåhmbm
hmoVo.''
˶mbm OmoSy>ZM ˶m§Zr nwT>o Ho$bobo AmdmhZ AYmoao{IV H$am¶bm hdo.
"g‘mOmÀ¶m WamWam§VyZ Amnbo ‘Z ghmZw^yVrZo IoiV R>odUo hm ì¶mnma
Oa AmnU Mmby R>o{dbm Va AJXr {Od§V dmL²>‘¶o dmQ>ob {VVH$s {Z‘m©U

n§Mdrg
hmoVrb.' ¶mMo ^mZ 춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$am§{XH$m§Zr R>odbo. dmñH$mo ¶oWo 1975
gmbr ^aboë¶m 14 ì¶m Jmo‘§VH$ ‘amR>r gm{h˶g§‘obZmÀ¶m AܶjnXmdê$Z
~mobVmZm ˶m§Zr AmR>dU H$ê$Z {Xbr hmoVr.
""a{e¶mVrb EH$ loð> H$WmboIH$ VwO}Zrìh ¶m§Zr a{e¶Z H$Wo{df¶r Ago
åhQ>bo Amho H$s, Amåhr gJio JmoJmobÀ¶m AmoìhaH$moQ> ‘YyZ ~mhoa nS>bmo
AmhmoV.'' Vo nwT>o åhUVmV, ""‘bm Zoh‘r dmQ>V§ H$s Amåhr {deofV… JmdmH$S>rb
Jmoï>r {b{hUmao boIH$, ‘mQ>o ‘mñVam§À¶m "~ÝgrYam Vy H$moR>o ao Omerb' ¶m
H$WoVë¶m ^Q>³¶m H$mVH$è¶m§À¶m Vimdê$Z Ambmo AmhmoV.''
ñdmV§Í¶moÎma H$mbI§S>mVrb H$Wm, H$mX§~ar, H${dVm, b{bV {Z~§Y Am{U
Aݶ gm{h˶àH$mamV J«m‘rUVm Ambr. J«m‘rUVm ho {deofU ZgyZ Vr OrdZe¡br
Amho. J«m‘rU OrdZmVrb AZw^yVrMm Pam hmM Iam Ago ¶m H$mbI§S>mV
Pmboë¶m à˶¶H$mar, H$gXma boIZmZo {gÕ Ho$bo. ¶m ÑîQ>rZo ‘mUXoer ‘mUgo
hm H¥${fg§ñH¥$VrVrb ‘mUgm§Mm emoY KoUmam ‘¡bmMm XJS> R>abm. CÕd eoiHo$,
AmZ§X ¶mXd, am. a§. ~moamS>o, ‘Zmoha Vëhma, MméVm gmJa, gIm H$bmb, ^mñH$a
M§XZ{ed Am{U B§Ð{OV ^mboamd ¶m§Zr gdmªJm§Zr ¶m AZw^yVrMm {j{VO {dñVma
Ho$bm. dmL²>‘¶rZ AmH¥${V~§YmÀ¶m gr‘maofm nwgyZ g‘H$mimV {Z‘m©U Pmboë¶m
Zì¶m Om{Udm§Mm emoY KoUo ¶oWo ‘hÎdmMo R>aVo. hm àdmh AmVm nwT>o IimiV
am{hbm Amho.
b{bV {Z~§Y boIZmVrb ì¶p³V{MÌm§Mm {dMma H$aVmZm AdVr^modVrÀ¶m
amOH$s¶ dmñVdmMm, gm‘m{OH$ àoaUm§Mm, ~Xb˶m Am{W©H$ pñW˶§VamMm Am{U
gm§ñH¥${VH$ n¶m©daUmMm {dMma H$aUo An[ahm¶© Amho. g‘{ï>OrdZmda ¶m gd©
KQ>H$m§Mm g§ñH$ma hmoVmo. à^md nS>Vmo. ˶mÀ¶m n[aUm‘mVyZ ì¶p³VOrdZ KS>V,o
~XbVo.
Hw$R>ë¶mhr àH$maÀ¶m boIZmMm {dMma H$aVmZm OwZo Am{U Zdo Agm
gaYmonQ>nUo {dMma H$ê$Z MmbV Zmhr. dmL²>‘¶rZ A{^éMrÀ¶m d¥ÕrgmR>r OwZo
åhUOo OwZmQ>, H$mb~mø Ago åhUyZ ^mJV Zmhr. Zì¶mMm ñdrH$ma H$aUmar
ñdmJVerbVm hdr. nU {VMm A{V[a³V hì¶mg H$m¶ H$m‘mMm? AZw^yVrMm

gìdrg
VmOonUm, àm§OiVm, àm‘m{UH$nUm Am{U {VÀ¶m Am{dîH$mamVrb àdmhrnUm,
H$bmË‘H$Vm ‘hÎdmMr; Ago boIZ H$mimÀ¶m H$gmoQ>rda CVaVo.
‘amR>rVrb ì¶p³V{MÌm§À¶m g§X^m©V {dMma H$aVmZm AmYw{ZH$ H$mbI§S>mH$S>o
bj H|${ÐV H$amdo bmJVo. {d. X. KmQ>o ¶m§À¶m "nm§T>ao Ho$g, {hadr ‘Zo' ‘Yrb
"AmD$' d "^mBªMm B§{S>¶Z g‘a' hr CÎm‘ ì¶p³V{MÌo AmOhr AmR>dVmV.
Zm. J. Jmoao ho e¡brg§nÞ gm{hp˶H$. ˶m§À¶m "{XJ§~a' ¶m b{bV {Z~§YmVrb
A[a{eZo‘r ¶m H$bmH$mam§Mr ì¶p³VaoIm hr AerM {Mañ‘aUr¶ Amho.
qMVm‘Uamd Xoe‘wIm§À¶m ^oQ>rda AmYmabobo ˶m§Mo "EH$ em§V gw§Xa
{nH$Uo!' ho ì¶p³V{MÌ AmR>dVo. Amnë¶m amOH$s¶ OrdZmVrb àdmgr
Agboë¶m Eg. E‘. Omoer ¶m§À¶mdarb "Ego‘… EH$ {deofZm‘' ho ì¶p³V{MÌ
bjUr¶ ñdê$nmMo. n§{S>Vm a‘m~mBªdarb "n§{S>Vm a‘m~mB© … ‘w³VrMm K§Q>mZmX' ho
ì¶p³V{MÌ AmR>dUrV amhʶmgmaIo. gmZo JwéOtÀ¶m ‘¥Ë¶yZ§Va ˶m§Zr {b{hbobo
"ñdßZ^mfU' ho Aà{V‘ eãX{eënM. AmMm¶© AÌo ¶m§À¶m ‘¥Ë¶yZ§Va {dO¶
V|Sw>bH$a ¶m§Zr "‘mUyg' gmßVm{hH$mV ˶m§À¶m à^mdr ì¶p³V‘Îdmda àH$me
Q>mH$Umao "àM§S>' ho ì¶p³V{MÌ AmR>dVo.
XþJm©~mB© ^mJdV ¶m§À¶m "^md‘wÐm' ¶m b{bV {Z~§Yg§J«hmVrb "kmZemboÀ¶m
Ûmamer' ¶m boImVrb EH$m nR>mUmMr ì¶p³VaoIm g§ñ‘aUr¶ Amho. S>m°. BamdVr
H$d} ¶m§À¶m "^modam' ¶m b{bV {Z~§Yg§J«hmVrb "AmOmo~m' ho ‘hfu AÊUmgmho~
H$d} ¶m§Mo ì¶p³V{MÌ Ë¶m§À¶m ñd^mdmVrb AZoH$ H§$Jmoè¶m§gh {gÕ Pmbobo
Amho. ì¶p³V{MÌ H$go Agmdo ¶mMm Vmo CËH¥$ï> Z‘wZm Amho.
{d. dm. {eadmS>H$a ¶m§Zr gbJ, ‘moR>o AmË‘M[aÌ {b{hbo Zmhr. Am¶wî¶mÀ¶m
{d{eîQ> Q>ß߶mda ˶m§Zr "{dam‘{MÝho' ho g§ñ‘aUmË‘H$ nwñVH$ {b{hbo. ˶mMr
g§d{Y©V Amd¥Îmr ˶m§Zr "dmQ>odaÀ¶m gmdë¶m' ¶m ZmdmZo à{gÕ Ho$br. ˶mV
˶m§Zr H$Yr d¥{ÎmJm§^r¶m©Zo Va H$Yr Z‘©{dZmoXr d¥ÎmrZo Amnë¶m AZw^dm§Mo
{MÌU Ho$bo. H$mhr 춳VtMo ~maH$mdo dU©Z H$aUmar ˶m§Mr ˶m§Vrb ì¶p³V{MÌo
AYmoao{IV H$amdrer dmQ>VmV. ¶mVyZ {eadmS>H$am§À¶m ì¶p³V‘Îdmdahr àH$me
nS>Vmo. {edm¶ H${dÎde³VrMohr Xe©Z KS>Vo.

gÎmmdrg
¶mM nwñVH$mV ˶m§Zr {d. g. Im§S>oH$a (Z§XmXrn), Am{Xe³VrMr EH$
XoXr߶‘mZ {‘adUyH$ (AmMm¶© AÌo) Am{U ñdmV§Í¶dra {d. Xm. gmdaH$a
(àm°‘r{WAg), ¶m§Mr ì¶p³V{MÌo ˶m§Zr Aà{V‘ e¡brV aoImQ>br AmhoV.
a‘mH$m§V dobXo ¶m Ad{b¶m ‘mUgmMo ñd^md{MÌ Ë¶mÀ¶m JwUXmofm§gh
{eadmS>H$am§Zr aoImQ>bo Amho.
"emoY H${dVoMm' ¶m nwñVH$mV ‘§Joe nmS>JmdH$a ¶m§Zr "ñ‘¥VrMr MmiVm
nmZo' ¶m‘ܶo Amnë¶m e¡j{UH$ àdmgmMm ‘mJmodm KoVbm Amho. ¶m öÚ
g§ñ‘aUmV ˶m§Zr H$mhr ì¶p³V{MÌo a§J{dbr AmhoV. "ga ‘r {Q>H$bmo ~a§ H$m?'
‘Yrb àm. dm. b. Hw$bH$Uu ¶m§Mr ì¶p³VaoIm CËH¥$ï> dR>br Amho. ˶m§À¶m
"ñZohJmWm' ‘Yrb gwöXm§Mr ì¶p³V{MÌo ˶m§Zr VÝ‘¶VoZo {b{hbr AmhoV.
"ì¶p³V{MÌm§{df¶r H$mhr {dMma' ¶m gXamV AmnU ì¶p³V{MÌ åhUOo
H$m¶? ‘amR>rVrb 춳Vr{MÌboIZmMr na§nam, ñdê$n Am{U d¡{eîQ>ço ¶m
AZwf§JmZo AmnU WmoS>³¶mV BWn¶ªV {dMma Ho$bm Amho. {edm¶ ‘amR>rVrb
H$mhr ì¶p³V{MÌUm§Mm Am{U ˶m ì¶p³V{MÌ boIH$m§Mmhr ñWyb ñdê$nmV EH$
XmoZ d¡{eîQ>çm§V {dMma Ho$bm Amho. ¶mZ§Va AmnU "‘wbImdoJir ‘mUg§' ¶m
àñVwV J«§WmV g‘m{dï> Agboë¶m ì¶p³V{MÌm§Mr Ame¶gyÌo WmoS>³¶mV ‘m§S>br
AmhoV.
***
am‘m ‘¡bHw$br …
"‘mUXoer ‘mUgo' hm 춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$a ¶m§Mm gmoim ì¶p³V{MÌm§Mm
g§J«h Amho. ì¶p³VXe©Z hmM ¶m {ZdoXZmË‘H$VoMm Jm^m Amho. 춳VrMr
Zmdo ˶m ˶m ì¶p³V{MÌmbm {Xbobr AmhoV. nU V§Ìe¡brÀ¶m Ñï>rZo {dMma
Ho$bm Va ˶m§Mo diU Am{U dmH$U H$WmË‘H$ Amho. ˶mV H$WmZH$ Amho.
‘w»¶ H|$Ðq~Xÿ^modVr H$Wm {’$aV Agbr Var Jm¡U nmÌm§À¶m g§¶moJmZo ¶oWo
H$WmZH$mMm n[anmof hmoVmo. ¶m H$WZe¡brV VQ>ñWnUo boIH$mMo {ZdoXZ ¶oVo.
nmÌm§Mo g§dmX ¶oVmV. ‘mUXoemÀ¶m ¶m A^mdJ«ñV H¥${fg§ñH¥$VrV dmdaUmè¶m
‘mUgm§^modVr hr H$WmZHo$ Jw§’$ë¶m‘wio Vmo àXoe Amnë¶m a§JJ§Ymgh ¶oWo

AÇ>mdrg
gmH$ma hmoVmo. dmVmdaU{Z{‘©Vr hm ¶m H$WmË‘ ì¶p³V{MÌUmVrb ‘hÎdmMm
KQ>H$ Amho. nmÌm§À¶m Vm|S>Mr ^mfm nyU©V… J«m‘rU ñdê$nmMr Amho. ¶m ~mobr‘wio
˶m ‘mUgm§À¶m OJʶmÀ¶m e¡brMohr a§J IwbV OmVmV. Añgb AZw^yVrMr
CËH$Q>Vm {VÀ¶mV CVaë¶m‘wio {VÀ¶mV H¥${Ì‘VoMm bdboe Zmhr. nmÌm§{df¶r
ghmZw^yVr Am[U H$bmd§VmMr A{bßVVm 춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$am§À¶m dmL²>‘¶rZ
ì¶p³V‘ÎdmV Amho. H$moU˶mhr nyd©J«hmÀ¶m Amhmar Z OmVm gai OrdZmZw^dmbm
{^S>Uo hm ˶m§Mm à{V^mY‘© Amho. dʶ© {df¶mer VmXmËå¶ gmYVmZm Vo ñdV…
XoIrb ˶m H$WmZH$mVrb nmÌ ~ZVmV. ‘mUXoemÀ¶m ‘mUgm§Mo OrdZ ˶m§Zr
OmUyZ KoVbo Amho. ‘mUyg, ˶m§Mr OrdZe¡br, {ZgJ©, bmoH$g§ñH¥$Vr ¶m§Mr
EH$agmË‘H$Vm Pmë¶m‘wio ˶m§Mr nmÌo {Od§V Am{U agaerV dmQ>VmV.˶m§Mo
boIZ Aënmjar dmQ>Vo. ‘Zwî¶ ñd^mdmÀ¶m Jmä¶mbm ghOnUo {^S>ʶmMr
e³Vr ˶m§À¶m boIUrV Amho. åhUyZ Añgb AZw^yVrMo XoerH$ma boUo Vo
{Z‘m©U H$ê$ eH$bo.
¶m nmíd©^y‘rda "am‘m ‘¡bHw$br' ¶m ì¶p³V{MÌmVrb AZw^yVrMm nmoV
VnmgyZ nm{hbm Va H$m¶ OmUdVo? hr gm‘mݶ 춳Vr AgyZ gm‘mݶ dmQ>V
Zmhr. {MÌ‘¶ e¡brV boIH$mZo a§Jdbobo ho ì¶p³V{MÌ AZw^dVmZm gd©
a§JÀN>Q>mg§h a§Jdbobo ho {MÌM dmQ>Vo. ’$³V ‘mܶ‘ {Zamio.
""am‘m ‘¡bHw$br'' ¶m ì¶p³V{MÌmVrb {ZdoXH$ åhUVmo …
""eod½¶mM§ eobmQ>§ PmS> bmdë¶mda ˶m ImonQ>mg‘moa C^m am{hbmo.
~mhoaÀ¶m ~mOybm XJS>mda ~gyZ EH$ H$mirema ~mB© {nR>mZ§ ^abobr {nVir
{dgiV hmoVr. Am{U {VÀ¶m Im§Úmda hmV R>odyZ nmM-ghm dfmªM§ e|~S§> nmoaJ§
hmVmVë¶m Vm§~S>çm ^mH$arMm VwH$S>m VmoSy>Z-VmoSy>Z ImV hmoV§. ‘r Ambobm
nmhVmM Vm|S>mVbm Kmg ˶m§Z PQ>H$Z {Jibm Am{U AmB©Mm nXa AmoTy>Z
~mobbm, "E Am¶o, H$moU Ambm¶m ~J!''
¶mVyZ ¶m n[agamMo {MÌ C^o amhVo. n[agamVrb Xm[aÐçmMo {dXmaH$
{MÌhr boIH$mZo aoImQ>bo Amho. am‘m ‘¡bHw$brÀ¶m ~møm§JmMo VgoM A§Va§JmMo
à˶¶H$mar {MÌU ‘mS>JyiH$am§Zr Ho$bo Amho. ¶mV ˶m§À¶m e¡brMo H$m¡eë¶

EH$moUVrg
{XgyZ ¶oVo.
""am‘m {Xgm¶bm MmaMm¡KmgmaIm ZìhVm. ê$nmÀ¶m ~m~VrV X¡dmZ§
˶mÀ¶mda J¡a‘Ou Ho$br hmoVr. A§JmqnS>mZ§ WmoamS> AgyZ ˶mMm a§J AJXr R>ma
H$mim hmoVm. ZmH$ S>mì¶m ~mOybm dmH$S>§ hmoV§ Am{U EH$ S>moim AYy hmoVm.
˶mÀ¶m Vm|S>mdaÀ¶m H$ioH$S>§ nmhÿZ Hw$Umbmhr Ag§ dmQ>b§ AgV§ H$s, {XbmZ§
^bm Agbobm hm ‘mUyg ê$nmZ§ Jobm Amho Am{U Imʶm{nʶmÀ¶m ~m~VrVhr
¶mMr ^bVrM Am~mi Pmbr Amho! H$gë¶mVar a§JmZ§ EH$ {MQ>H§$ ’$S>H§$ ˶mZ§
Ho$di gd¶rZ§ S>mo³¶mbm Jw§S>mib§ hmoV§. OmJmoOmJr qMܶm Pmbobr EH$ n¡aU
A§JmV AS>H$dbr hmoVr Am{U ImbM§ YmoVa Va ˶mbm AJXrM VmoQ>H§$ homV§.
qnT>è¶mda ~moQ>mEdT>çm {eam C‘Qy>Z {XgV hmo˶m. nm¶mÀ¶m Q>mMm ^oJmië¶m
hmo˶m. d¶mZ§ Vmo ’$magm {XgV ZìhVm. "‘J ¶mM§ bJrZ Pmb§¶ H$s Zmhr?
Pmb§ AgV§, Va ImonQ>mV AñVwar {Xgbr AgVr. Mma nmoa§ {Xgbr AgVr. amYy
¶mMr ~hrU {XgVo. {VÀ¶m H$nmimdaM§ Hw§$Hy$ nwgyZ Job§ hmoV§?...''
AënmjamV {b{hUmao ‘mS>JyiH$a ¶oWo Vn{ebm§Mo a§J ^aVmV. H$maU
˶m§À¶m Ame¶mMr Vr ‘mJUr AgVo. hr bdMrH$Vm ˶mÀ¶m ^mfme¡brV Amho.
¶oWo ˶m§Mr Ñï>r ˶m§À¶mVrb {MÌH$mamMrXoIrb Amho.
am‘m ‘¡bHw$brÀ¶m g§dmXm‘YyZ ˶mÀ¶m H$méʶ‘¶ OrdZmMr {ZdoXH$mbm
H$ënZm ¶oVo.
""H$embm Xod nan§M? H$m¶Var H$ê$Z hmVmVm|S>mMr JmR> Kmbm¶Mr!
T>moamdmZr Ord! H$m¶ A§J^a YSw>Vm {‘iVw¶m, H$m JmoS>YS> Im¶m {‘iV¶m?
Am‘m J[a~m§M§ ho Ag§M! Var ~a§, Amnbm gmoVmMm H$m¶ IQ>mbm ÝhmB©.
EH$bmM hm¶.''
""b½Z H$m Ho$b§ Zmhrg?'' ¶m {ZdoXH$mÀ¶m àíZm‘wio ˶mMr OI‘ {MKiVo.
Amnë¶m OrdZmMr {MÎmaH$Wm Vmo {ZdoXH$mbm EoH${dVmo. Ym|S>çmda Zmd Am{U
AmH$S>m EìhmZm KmbyZ Pmbobm AgVmo. ^yH$ bmJë¶mda XmoKo {eXmoè¶m gmoS>VmV
Voìhm am‘m ‘¡bHw$brMo Xm[aÐç CKS>o nS>bo. ^wHo$nmoQ>r {ZdoXH$mZo {Xboë¶m XmoZ
^mH$è¶m MQ>UrÀ¶m ^wH$Q>çm~amo~a Vmo g§n{dVmo Am{U am{hboë¶m ^mH$è¶m nmoaJ§

Vrg
ImB©b XmoZ Kmg'' åhUyZ R>odyZ XoVmo.
am‘m ‘¡bHw$brMr XX©^ar H$hmUr boIH$mZo H$bmË‘H$ g§¶‘mZo gm§{JVbr Amho.
˶mV ^md{ddeVoMm gya Zmhr. ghmZw^Vy rMm H§$n ‘mÌ AmoVàmoV ^abobm Amho.

"‘¥Ë¶yMo Mw§~Z KoUmam ‘hmH$dr'


hm doJù¶m àH$maMm boI Amho. ˶mbm ê$T>mWm©Zo ‘¥Ë¶wboI åhUmdo
bmJob. gmZo JwéOtMo OrdZ ho amï´>OrdZmgmR>r dm{hbobo g‘{n©V OrdZ hmoVo.
gwédmVrbmM AmMm¶© AÌo ¶m§À¶mgmaIm g‘W© gm{hp˶H$ gmܶm gmo߶m ^mfoV
gmZo JwéOtMo ì¶p³V{MÌ g‘J«VoZo C^o H$arV Amho.
""ho gmV {Xdg ‘r ˶m§Mm gmaIm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m OrdZmMm
{dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m ‘aUmMm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m boIZmMm
{dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m doXZm§Mm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m ^mfUm§Mm
{dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m CnmofUm§Mm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m ~gʶmMm
{dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m C^o amhʶmMm {dMma H$aVmo Amho. g§H$moMmÀ¶m
^mdZoZo gX¡d AdKS>bobr ˶m§Mr Vr AmH¥$Vr ‘m¶m S>moù¶m§g‘moa C^r Amho.
AmoR>m§À¶m XmoÝhr H$monè¶mVyZ S>moH$mdUmao ˶m§Mo Vo Amoemio hgy AOyZ ‘m¶m
Ñï>rnwT>o Amho. ñZoh^mdmZo S>~S>~boë¶m ˶m§À¶m S>moù¶m§À¶m Amoë¶m H$S>m AOyZ
‘bm {XgVmhoV. ˶m§Mo Vo nwQ>nwQ>Uo, ˶m§Mo H$ÊhUo, ˶m§Mo Vo gwñH$mao Am{U
˶m§Mo Vo hmVdmao gmao gmao ‘bm AmR>dVo Amho.'' {deof H$mhr Z gm§JVm ˶m§Mo
eãX{MÌ -ì¶p³V{MÌ ñd^md{MÌ g‘m§Va à{H«$¶oV C^o am{hbo Amho. ˶m§À¶m
Am¶wî¶mMo à¶moOZ ¶oWo Z gm§JVm ¶oWo AYmoao{IV Pmbo Amho. hr gmar {H$‘¶m
Amho Vr AmMm¶© AÌo ¶m eãXà^y gm{hp˶H$mMr.
gmZo JwéOr Am{U AmMm¶© AÌo ¶m§Mr S>moim^oQ> Pmbobr Amho. ˶m§Mo dmL²>‘¶
AÌo ¶m§Zr AmdS>rZo dmMbobo Amho. ˶m§À¶m OrdZmMm AÝd¶mW© AZoH$m§Zr
AZoH$ Vèhm§Zr bmdbm. AÌo ¶m§Zr Vmo Amnë¶m AmH$bZmZwgma bmdʶmMm
à¶ËZ Ho$bm Amho. ˶m§À¶m H${dËde³Vrda àH$me Q>mH$VmZm Vo ‘mV¥öX¶mMo
H$dr hmoVo Ago AmMm¶© AÌo ¶m§Zm dmQ>Vo. ‘mV¥ào‘mV ‘‘Vm AgVo; VerM g‘Vm
EH$Vrg
AgVo. gmZo JwéOr ¶m§Mo ì¶p³V‘Îdhr AgoM Amho. {Zê$nUmË‘H$ e¡brV ¶m
dmËgë¶mMo dU©Z AmMm¶© AÌo ¶m§Zr Ho$bo Amho. ¶mM d¥{Îmàd¥ÎmtVyZ ˶m§À¶m
H$mì¶mMm Am{U dmL²>‘¶mMm OÝ‘ Pmbm. XoemMo nmaV§Í¶ Zï> Pmbo nm{hOo,
g‘mOmVrb gmar {df‘Vm Am{U X¡Ý¶ ZîQ> ìhm¶bm hdo. OZVoÀ¶m OrdZmVrb
XbXbr Zmhrem Pmë¶m nm{hOoV. {dfmar VU OiyZ Jobo nm{hOo. AkmZ Am{U
^«‘ Zmhrgm Pmbm nm{hOo. OrU©-erU© ê$T>r Zï> ìhm¶bm hì¶mV.
JwéOtMo gmao gm‘϶© ˶m§À¶m Al§yV hmoVo. Amnbm "Xþ~ionUm' d
"aS>Ho$nUm' ¶m {deofUm§Zr Cnhmg Ho$bm Jobm ¶mMo ˶m§Zm d¡få¶ dmQ>o. nU
Aly§À¶m gm‘϶m©‘wio H$í‘b H$go Kmb{dVm ¶oVo. ¶mMm AmXe© gmZo JwéOtZr
{Z‘m©U Ho$bm. ho CXmhaUm§{Zer AmMm¶© AÌo ¶m§Zr XmIdyZ {Xbo Amho. hr g¥ï>r
åhUOo na‘oœamZo {b{hbobo ‘hmH$mì¶ Ago gmZo JwéOtZm dmQ>Vo. ˶m§À¶m EHy$U
dmL²>‘¶mÀ¶m n[aerbZmÀ¶m AmYmao AmMm¶© AÌo ¶m§Zr Vo nQ>dyZ {Xbo Amho. ¶oWo
Vo gmZo JwéOtÀ¶m Ame¶mÀ¶m Am{U A{^춳VrÀ¶m Jmä¶mbm ñne© H$aVmV
Ago dmQ>Vo. eãXà^y AmMm¶© AÌo ¶m§À¶m e¡brMr hr {dbmo^Zr¶ ê$nH$im
Amho. ˶m§Mr H$mì¶ñ’y$Vu hr ˶m§À¶mnwaVr gr{‘V ZgyZ g‘{ï>gwImgmR>r hmoVr
Ago AmMm¶© AÌo ¶m§Zr à{VnmXZ Ho$bo Amho. VwH$mam‘mZ§Va OZVoMm EdT>m ‘moR>m
‘hmH$dr Pmbm Zmhr Ago ˶m§Zm dmQ>Vo.
Jar~ Am{U l‘Ordr OZVoMr gd© Xþ…Io Am{U XþIUr Xÿa ìhmdrV hr
gmZo JwéOtÀ¶m OrdZmVrb Vi‘i hmoVr. ""‘m¶m dmL²>‘¶mbm hmV bmdmb,
Va ‘m¶m öX¶mbm hmV bmdmb'' Ago Vo åhUV AgV. ˶m§À¶m ì¶p³VÎdmMo
Am{U dmL²>‘¶mMo Ago A{^Þ ZmVo hmoVo. g‘mOnwéfm§er EH$ê$n Pmboë¶m gmZo
JwéOtMo àoaUmòmoV H$moUVo hmoVo, ^maVr¶ g§ñH¥$VrMm AmË‘m ˶m§Zm H$gm Jdgbm,
g˶mJ«hmMr Xrjm ˶m§Zr H$moRy>Z KoVbr. gm¡§X¶©ào‘mMm ‘§Ì Vo Hw$UmH$Sy>Z {eH$bo
Am{U godmY‘m©Mm g§ñH$ma ˶m§Zr H$moRy>Z KoVbm ho AmMm¶© AÌo ¶m§Zr Aà{V‘
e¡brV {deX H$ê$Z gm§{JVbo Amho, ""Ordm§Mo ‘¡Ì OS>mdo, ñZoh^md CËnÞ
ìhmdm, {Z^©¶Vm Am{U ñdm{^‘mZ {Z‘m©U ìhmdm'' ¶m EH$ ܶo¶mZo ào[aV hmoD$Z
gmZo JwéOtZr Amnë¶m dmUrMr noaUr Ho$br Ago AmMm¶© AÌo åhUVmV.

~Îmrg
""ewÕ, {Zh}VwH$ Am{U Am˶§{VH$ ào‘ hr gmZo JwéOtÀ¶m OrdZmMr àoaUm
hmoVr. ¶m ào‘mImVa dmQ>ob Vmo ˶mJ H$aʶmMr ˶m§À¶m ‘ZmMr {gÕVm hmoVr.
Xrn{eIoda ñdàmUmMr AmhþVr AmoVUmè¶m nV§JmÀ¶m OmVrMo ˶m§Mo ào‘ hmoVo.
OrdZ hm EH$ ‘hmZ ¶k Amho ho ˶m§Mo VÎdkmZ hmoVo.'' Ago AmMm¶© AÌo
¶m§Zm dmQ>Vo. ˶m§Mr ^mfme¡br ànmVmgmaIr AmoKdVr Amho. A‘moK eãXH$ioMo
daXmZ ˶m§Zm bm^bobo hmoVo. OoWo gXJwU {XgVmV VoWo ZV‘ñVH$ hmoʶmMr
˶m§Mr d¥Îmr hmoVr. gmZo JwéOtMr OrdZñdßZo Am{U ˶m§À¶m ì¶p³V‘ÎdmVrb
^mdH$mo‘bVm OmUyZ KoʶmMr g§doXZerbVm ˶m§À¶mH$S>o hmoVr.
gmZoJwéOr§Zr AmË‘g‘n©U H$m Ho$bo ¶mMr ‘r‘m§gm AmMm¶© AÌo ¶§mZr
Amnë¶m narZo Ho$br Amho. g‘mOmVrb OmVr¶Vm, àm§Vr¶Vm Am{U ܶo¶eyݶVm
Zï> H$aʶmgmR>r gmZo JwéOtZr OÝ‘^a à¶ËZ Ho$bo. nU Vo ’$bÐþn Pmbo ZmhrV
åhUyZ ˶m§Zm H$‘mbrMo Z¡amí¶ àmßV Pmbo Ago ˶m§Zm dmQ>Vo. ¶m boImMm eodQ>
˶m§Zr A{Ve¶ hiwdmanUo Ho$bm Amho. gmZo JwéOr Xohê$nmZo Oar Jobo Agbo
Var ˶m§Mo dmL²>‘¶ ‘mVoÀ¶m dmËgë¶mZo AZ§V H$mimn¶ªV ‘hmamï´>mVrb VéU
{nT>rMo g§JmonZ H$arV amhrb Aer lÕm Vo ~miJyZ AmhoV.
AmMm¶© AÌo ¶m§Zr Amnë¶m d¥ÎmnÌr¶ H$maH$sXuV AZoH$ ‘hmnwéfm§da
‘¥Ë¶wboI {b{hbo. 춳VrMr ‘hÎmm g‘n©H$ eãXmV AYmoao{IV H$aUo hm ˶m§Mm
ñWm¶r ^md Amho. ˶m§Zr {b{hboë¶m ¶m ‘¥Ë¶wboIm‘ܶo ˶m§À¶m e¡brMo gd©
JwUY‘© à{Vq~{~V Pmbo AmhoV. gd©Ì g‘mO ñdmWm©Zo ~a~Q>bobm AgVmZm
ܶo¶‘yVu OnUmam, CÚmÀ¶m CÁÁdbmgmR>r Vi‘iUmam, YS>nS>Umè¶m ‘wbm§Zm
Amnë¶m H$V¥©ËdmZo, dmUrZo d boIUrZo ÌmU XoUmam Am{U àmU˶mJhr H$aUmam
hm ‘mUyg ‘wbImdoJim hmoVm. "‘mUyg' KS>{dUo hoM ˶mMo EH$‘od ܶo¶ hmoVo.
˶mgmR>r ˶mMr gmar OrdZgmYZm hmoVr.
""‘¥Ë¶yMo Mw§~Z KoUmam ‘hmH$dr'' ho AmMm¶© AÌo ¶m§Zr ¶m ì¶p³V{MÌmbm
{Xbobo erf©H$hr AW©nyU© Amho. gmZo JwéOtÀ¶m g‘{n©V OrdZmbm Vo H$doV
KoUmao Amho.

VohÎmrg
{Ziy ‘m§J
AÊUm^mD$ gmR>o ¶m§À¶m ""{Ziy ‘m§J'' ¶m ì¶p³V{MÌmMm {dMma H$aʶmnydu
¶m boIH$mMr OrdZYmaUm Am{U boIZàoaUm ¶m{df¶r g§{jßV {ddoMZ H$aUo
Amdí¶H$ dmQ>Vo. AÊUm^mD$ gmR>o ¶m§Zr Á¶m X{bV Am{U emo{fV g‘mOmMo
Xþ…I, doXZm Am{U g§Kf© ¶m§Mo {MÌU Ho$bo ˶mVyZ Vo ñdV… Jobobo hmoVo.
AWm©VM AZw^yVrMr Yma ¶m boIZmbm bm^br hmoVr. 1949 ‘ܶo "‘emb'
¶m gmßVm{hH$mV ˶m§Mr "{Xdmir' hr H$Wm à{gÕ Pmbr. VoWyZ Vo {bhrVM
am{hbo. g§Kf© hmM ˶m§À¶m OrdZmMm ñWm{¶^md hmoVm. Añn¥í¶Vm hr H$m¶
MrO AgVo hr ˶m§Zr ñdV… AZw^dbobr hmoVr. à{VHy$b n[apñWVr‘wio ˶m§Zm
Am¡nMm[aH$ {ejU KoVm Ambo Zmhr. àIa OrdZmZw^yVr hrM ˶m§Mr emim
R>abr. VrM ˶m§Mr à¶moJemimhr R>abr. A˶§V à{VHy$b n[apñWVrÀ¶m ‘werVyZ
˶m§Mr gm{h˶g§nXm {Z‘m©U Pmbr. ˶m§Zr {dnwb boIZ {Z{‘©Vr Ho$br. nñVrg
H$mX§~è¶m Am{U Voam H$Wmg§J«h {b{hbo. V‘mem Am{U ZmQ>Ho$ {b{hbr. ""‘mPm
a{e¶mMm àdmg'' ho àdmgdU©Z {b{hbo.
Amnë¶m boIZàoaUm§{df¶r AÊUm^mD$ gmR>o åhUVmV, ""‘r Oo OrdZ
OJVmo. nmhVmo, AZw^dVmo VoM ‘r {b{hVmo. ‘bm H$ënZoMo n§I bmdyZ ^amar
‘maVm ¶oV Zmhr... ‘mPr gmar nmÌo ¶m Zm ˶m Zm˶mZo ‘m¶m Am¶wî¶mV
¶oD$Z Jobr AmhoV. ‘mPr ‘mUg§ dmñVdmVrb AmhoV. {Od§V AmhoV. ‘w§~B©V
AmoPodmbm, h‘mb, ZmH$m H$m‘Jma, {‘b H$m‘Jma åhUyZ AmoT>JñVrMo OrdZ
AÊUm^mD$ gmR>o ¶m§Zm ^moJmdo bmJbo. ˶mMoM à{Vq~~ ˶mÀ¶m nmÌ{MÌUmV
nS>bobo {XgyZ ¶oVo.''
"{Ziy ‘m§J' hr ì¶p³VaoIm AÊUm^mD$ gmR>o ¶m§Zr gmo߶m ^mfoV gmH$ma
Ho$br Amho. N>moQ>çm dm³¶mVyZ ˶m§Mo {ZdoXZ nwT>o gaH$Vo. ˶m ì¶p³VaoIoMo gd©
H§$Jmoao ˶m§À¶m {MÌUmVyZ gmH$ma hmoVmV.
WoQ> AZw^dmbm {^S>Umao {ZdoXZ ¶oWo gwédmVrbmM ¶oVo…
""Vmo’$ V¶ma Pmbr. Jmoim ^abm hmoVm. ~Îmrdmbm ~Îmr KoD$Z nwT>§ Ambm
Am{U Vmo gmOyaMm {Ziy ‘m§J hmVmV H$mir Q>monr KoD$Z Vmo’o$H$S>o Mmby bmJbm.
Mm¡Vrg
˶mM§ à˶oH$ nmD$b ‘O~yV nS>V hmoV§. Vmo {Z^©¶ hmoVm. AmVm AmnU ‘aUma
AmhmoV ho ˶mÀ¶m JmdrM ZìhV§. ˶mbm H$gbrM ^rVr ZìhVr. Vmo da gai
Vmo’o$er OmD$Z C^m am{hbm.''
d[að> A{YH$mar H$Zdmiy ñdamV {Ziybm CÔoeyZ åhUVmo, ""AmVm Vy
à^yH$S>§ OmUma, Oa Vwbm ~mobm¶M§ Agob Va ~mobyZ Ko. AmVm Vy ‘aUma.
OJmVyZ OmUma. VwPm eãX AmVm C‘Q>Uma Zmhr. ~mob, H$mhr BÀN>m Agob Va
gm§J.''
Amnë¶mbm Vmo’o$À¶m Vm|S>mer XoUmar hr ‘mUgo Amnë¶m Am¶wî¶mÀ¶m
eodQ>À¶m KS>rbm Aer ghmZw^yVrÀ¶m ñdamV ~mobVmV ¶mMo {Ziy ‘m§Jmbm
AmíM¶© dmQ>bo.
AÊUm^mD$ gmR>o ¶m§Zr ‘moO³¶m eãXm§V {Ziy ‘m§JmMo eãX{MÌ C^o Ho$bo
Amho.
""gmOya JmdmV {Ziy ‘m§J EH$ g‚mZ, Jar~ ‘mUyg åhUyZ AmoiIbm OmV
hmoVm. à˶oH$ ‘mUyg {Ziybm ‘mZ XoV hmoVm. {Ziy H$moUmMr Ww§H$s Amobm§S>V
ZìhVm, Hw$UmÀ¶m nmMmoù¶mda nm¶ XoV ZìhVm. ^anya C§Mr, A§JmV ^anya
~i, a§JmZ§ gmdim {Z Mohè¶mZ§ JmdmV Vmo COdm hmoVm. ˶mÀ¶m d¶mbm
ZwH$V§M ~m{dgmd§ df© bmJb§ hmoV§. nU Vmo em§V hmoVm. AmB©, H$miy, ZmZr,
d{hZr, Am³H$m Ag§ åhUyZ Vmo JmdMm bmS>H$m Pmbm hmoVm. ˶mbm ’$³V AmB©
hmoVr. AmB©Z§M ˶mbm OJdyZ dmT>dbm hmoVm. bhmZmnmgyZ d¥Õm§n¶ªV gd©M
bmoH$ {Ziybm Mm§Jbm ‘mUyg åhUV hmoVo. A~y«Xma åhUyZ ˶mMr JmdmV »¶mVr
hmoVr.''
춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$am§Mm "am‘m ‘¡bHw$br' ¶m ì¶p³V{MÌmVrb dU©Z-
e¡brer ¶oWo H$mhrgo gmY嶩 {XgVo. gmOya JmdÀ¶m eoV-{edmamMo dU©Z
boIH$mZo ¶oWo Ho$bo Amho. {ZdoXZ Am{U nmÌg§dmX ¶m§À¶m g§¶moJmVyZ dmVmdaU
{Z{‘©Vr H$aUo boIH$mbm Mm§Jë¶m àH$mao gmYbobo Amho. J«m‘rU n[agamVrb
X{bV dñVrMo ho {MÌ Amho.
{^‘m nmQ>bmÀ¶m ‘³¶mÀ¶m eoVrMr amIU H$aʶmMo H$m‘ {Ziy ‘m§JmH$S>o
nñVrg
¶oVo. Vmo Vo B‘mZBV~mao H$aVmo. ˶mMo AZoH$ Vnerb ¶m ì¶p³V{MÌUmV
¶oVmV.
¶m ì¶p³V{MÌmbm H$WmË‘ diU {‘iVo. g§Kfm©Mr Yma H$WmZH$ àdmhmbm
àmßV Pmbr Amho.
""amV Pmbr hmoVr. JmdmV à˶oH$ dñVrda Omi Yw‘gV hmoVm. {ZiyZ§
Amnë¶m dñVrda ~m~m ‘hmambm ~gdbm hmoVm. {Z AmnU JmdmV Jobm hmoVm.
AmVm {Zù¶m hOoarbm YmdV Jobm Ag§b, AmnU OmD$Z ‘m§JmMm H$mQ>m H$mT>mdm
¶m {dMmamZ§ am‘y gwVma {ZiyÀ¶m dñVrH$S>§ Jobm. nU ~m~m A§Jmda Km|JS§> KoD$Z
nmR>‘moam ~gbm hmoVm. hm {Zù¶mM Amho Ag§ g‘OyZ gwVmamZ§ ni H$mT>bm.
hOoar XoD$Z {Ziy ¶oVmM ~m~m Amnë¶m Kar Jobm. Mma {Xdg VgoM Jobo.''
H$WmZH$ àg§JmVrb Aݶ {R>H$mUÀ¶m g§Kfm©Mo {MÌU ¶oWo à˶¶H$mar
eãXm§V Ho$bo Jobobo Amho. CXm.
""{Ziy ‘m§J AYm© Jmd OmiyZ ’$amar Pmbm hmoVm. amZmV {’$aV hmoVm. ˶mZo
Hw$èhmS> KoD$Z S>m|Ja Yabm hmoVm. ˶m ^mJmVrb gd© ’$amar ˶mbm {‘imbo hmoVo.
ho gd© EH${OdmZ§ S>m|JamV amhV hmoVo. à˶oH$ Mmoa Mmoè¶m H$ê$Z Ka ^aV hmoVo.
{Z Zmd {ZiyM§ hmoV hmoV§. ˶m ^mJmV OodT>m JwÝhm hmoV hmoVm Vmo {ZiyM H$arV
Amho. Aer gaH$mamV Zm|X hmoV hmoVr. gaH$ma {Ziyda XmV ImV hmoV§. YaU§
gwQ>b§ hmoV§. ~§XþH$m ˶mMm emoY KoV hmo˶m.''
AemM Xþgè¶m EH$m àg§JmMo {MÌU boIH$mZo Ho$bo Amho.
""{Ziy {Z^©¶ hmoVm. ^oS>gJmdMm I{OZm bwQy>Z Amë¶mnmgyZ Va Vmo {Odmda
CXma Pmbm hmoVm. Vmo XaamoO ‘emb KoD$Z JmdmV {eaV hmoVm. ^¶mU amÌr
‘embrÀ¶m àH$memV Vmo ^¶§H$a CJ« Moham nmhÿZ bmoH$ Jm§JaV hmoVo. XmamÀ¶m
’$Q>rVyZ {Ziybm nmhV hmoVo Am{U "Xodm hr nrS>m nwT>§ KoD$Z Om.' åhUyZ Xodmda
^ma KmbrV hmoVo. {ZiyZ§ Jmdmda O~a XheV ~gdbr hmoVr. Vmo ‘ZmV åhUV
hmoVm, "‘r Jar~ åhUyZ {Xdg H$mT>bo. am‘am‘ Ho$bm. Xÿa ~gyZ V§~mIy ‘mJyZ
KoVbr. Xÿa ~gyZ Vr Imëbr. nU JmdmZ§ ˶mMm J¡a AW© bmdbm. ‘bm Xþ~im
g‘OyZ Vwé§J XmIdbm. AmVm ‘r ˶m§Zm ‘gUdQ>m XmI{dUma.'
N>Îmrg
¶m àg§J‘m{bH$m§‘YyZ AÊUm^mD$ gmR>o ¶m§Zr {Ziy ‘m§JmÀ¶m ì¶p³VaoIoVrb
gd© N>Q>m hþ~ohy~ aoImQ>ë¶m AmhoV.
gaH$mar I{OZm bwQy>Z amOÐmoh H$aUmam {Ziy ‘m§J hm ^¶§H$a JwÝhoJma
‘mZbm OmV hmoVm. ˶mbm j‘m ZìhVr.
¶oWyZ nwT>o ¶m ì¶p³V{MÌUmbm {ZamirM H$bmQ>Ur {‘iVo; Vmo ݶm¶‘yVvZm
gm§JVmo, ""gaH$ma, ‘m¶~mn ‘r {Zù¶m ‘m§J. ‘r gmOwamV V§~mIy ‘mJyZ ImUmam.
Vwåhr ‘mPr qH$‘V Vmo’o$À¶m Jmoù¶mÀ¶m qH$‘VrMr R>adë¶m~Ôb ‘r Vw‘À¶m
nm¶mda S>moH§$ R>odVmo.''
Vmo’o$nwT>§ C^o amhÿZ {Ziy ‘m§J JVm¶wî¶mMo AdbmoH$Z H$arV CX²JmaVmo,
""gm¶~, ‘r H$m¶ ~moby? AmVm ‘r ‘aUma. ~mobʶmgmaI§ ‘m¶mH$S>§ H$mB©M
Ýhm¶. Vw‘r ‘bm bdH$a dmQ>obm bmdm. g§ny Úm. EH$XmMr hr H$Q>H$Q>.''
{Ziy ‘m§JmMr {ejm aÔ hmoVo. ˶mÀ¶m Y¡¶m©‘wio Am{U ‘¥Ë¶wbm H$dQ>miʶmMm
~oJw‘mZ d¥Îmr‘wi§ ݶm¶‘yVu MH«$mdVmV. gmOwamV nVaë¶mZ§Va {ZiyZo H$mo¶Zm
ZXrbm CÔoeyZ H$mT>bobo CX²Jma ˶mbm doJù¶m C§Mrda ZoVmV.
""AmB©, ømo {Zù¶m OJbm. ‘obm AgVm Va ho VwP§ nmUr ‘bm A§Vab§
AgV§. AmVm ‘r gai ‘mUgmgmaIm dmJ§Z, ‘mUgmgmaIm OJ§Z.''
gm‘mݶ ‘mUgmbm Agm‘mݶËd àmßV H$ê$Z XoʶmMr {H$‘¶m boIH$mÀ¶m
boIUrV AgVo, ""{Ziy ‘m§J'' ¶m ì¶p³V{MÌmVyZ Vo AYmoao{IV Pmbo Amho.
dmñVd OrdZXe©ZmMm CËH¥$îQ> Z‘wZm åhUyZ ¶m ì¶p³V{MÌmH$S>o A§Jw{b{ZX}e
H$aVm ¶oB©b.

‘moaUr
~miyVmB© Iao ¶m§Zr {d^mdar {eê$aH$a ho Q>monUZmd YmaU H$ê$Z 1933
‘ܶo "H$ù¶m§Mo {Z…œmg' hm H$Wmg§J«h {b{hbm. ñÌr‘w³VrMr Midi gwê$
hmoʶmnydu ñÌr‘ZmMm doY KoD$Z ˶mMm A§V…gya YrQ>nUo 춳V H$aUmè¶m H$Wm
˶m§Zr {b{hë¶m. àm¡T> Hw$‘m[aH$m§Mo àíZ Am{U ˶m§À¶m ‘ZmVrb Am§XmobZo ¶m§Zm

gXVrg
˶m§Zr ‘w³VnUo dmQ> H$ê$Z {Xbr. ‘amR>r gm{h˶ {dídmVrb hm ‘hÎdmMm
Q>ßnm R>abm. ""qhXmoù¶mda'', ""{dabobo ñdßZ'' ¶m H$mX§~è¶m ˶m§Zr {b{hë¶m.
Zd‘VdmXr {dMmagUrMm à^md ˶m§À¶mda nS>bm hmoVm. ˶m§Mo dS>rb AZ§Vamd
Iao, VgoM bmoH$‘mݶ {Q>iH$, Jmonmi JUoe AmJaH$a, ‘hfu Ym|S>mo Ho$ed H$d}
Am{U àm. lr. ‘. ‘mQ>o ¶m§À¶m {dMmagaUrMm à^md ˶m§À¶mda nS>bm hmoVm.
""‘moaUr'' hr g‘ñ¶màYmZ H$Wm Amho. gÚ…H$mbrZ àIa dmñVd ˶m
H$WoV Ambobo Amho. nwéfmÀ¶m nmedr dmgZo‘wio ñÌr ˶mMr {eH$ma hmoVo. ˶m‘wio
ñÌr gm‘m{OH$ AdhobZoMr {df¶ hmoVo. Hw$Qw>§~mV Am{U g‘mOmV dmdaVmZm
Aem àH$maÀ¶m pñ̶m§Zm AZoH$ g‘ñ¶m§Zm Vm|S> Úmdo bmJVo. ¶m~m~VrV nwéf
Xmofr H$s ñÌr Xmofr Agmhr àíZ H$Yr H$Yr {Z‘m©U hmoVmo. Aem {d{MÌ H$mÌrV
gmnS>boë¶m ñÌrMo àm{V{Z{YH$ nmÌ H$ënyZ bo{IHo$Zo {VMr H$éU H$hmUr
g‘mOmg‘moa ‘m§S>br Amho.
‘moaUrbm, ñÌr-gwYmaJ¥hmV AmUbo OmVo. ˶mdoiMr ‘moaUrMr ‘Z…pñWVr,
{VÀ¶m ‘ZmVrb àjmo^ Am{U AdVr^modVr OJmH$S>o nmhUmar OiOirV ZOa
Iyn H$mhr gm§JyZ OmVo.
{VÀ¶m XþX¡dr H$hmUr‘mJo EH$ àH$maMr JyT>Vm ì¶mnyZ am{hbr hmoVr.
¶m H$WoMm H|$Ðq~Xÿ Agboë¶m ‘moaUrH$S>o bo{IHo$Zo Amnbo gmao bj H|${ÐV
Ho$bobo Amho. ""‘moaUr, Vy H$moUm~amo~a {ZKyZ Jobrg?'' ""H$moU˶m Jmdmbm
Jobrg? H$er Jobrg?'' ¶m àíZm§Mr ga~Îmr {VÀ¶mda hmoVo. ¶mdê$Z EHy$U
n[apñWVrMm A§XmO ¶oVmo.
‘moaUrÀ¶m EH$mH$snUmMo {MÌ ¶oWo aoImQ>bo Amho.
""‘moaUr EH$Q>r ~go; Zmhr Va Kw§KQ> KoD$Z S>moio {‘Qy>Z nSy>Z amhr. gJù¶m
~m¶H$m§Zm ‘moaUrMo dmJUo hm {df¶M hmoD$Z Jobm hmoVm. ˶m ~mobV, Q>moMyZ
~mobV, {’$Xr{’$Xr hgV, nU ‘moaUr Vo H$mhr ñdV…bm ñne©yM XoV Zgo.
‘bm ^rVr dmQ>o H$s hr niyZ OmUma. {VÀ¶mda gdmªMrM g³V ZOa hmoVr.-
Iwë¶m A~«yXma g‘mOmVhr Oer ~mohmoMH$ ì¶p³V-춳VtMr AgVo Ver Am{U
nhmaoH$è¶m§Mr AgVo Verhr.''
AS>Vrg
‘moO³¶m Am{U Zo‘³¶m eãXm§V gm‘m{OH$, ‘mZ{gH$VoMo {MÌ bo{IHo$Zo
aoImQ>bo Amho.
‘moaUrÀ¶m ‘Zmod¥ÎmrMo {MÌU H$aVmZm {Zdo{XHo$Zo åhQ>bo Amho.
""H$‘mbrÀ¶m {eñVrV amhUmè¶m ‘moaUrbm amJmdUma Var H$emdê$Z? Vr
{b{hUo, dmMUo Var {H$Vr MQ>H$Z {eH$br! Vr Amnbo H$m‘ H$mS>rBVHo$ MwH$V
Zgo. Vr Vm|S>mV Myi KoD$Z ~gbr hmoVr EdT>oM Zm? Vr niyZ OmB©b? nU
N>o! Vr niyZhr OmUma ZìhVr Ago ‘m¶m bjmV Ambo. ‘Zr niyZ Om¶Mm
à¶ËZ H$arV hmoVr, Voìhm amjgmÀ¶m ~imZo {VMo ‘ZJQ> nH$Sy>Z ‘moaUrZo {Vbm
‘m¶mnwT>o AmUyZ åhQ>bo, ""niyZ OmV hmoVr! gm§^mim!''
‘moaUr n§Yam dfmªMr hmoVr Voìhmhr MbmI MwUMwUrV hmoVr. eoVr hmM
OrdZmYma Agboë¶m KamV Vr Am{U AmB© XmoKrM amhV hmoVr. ‘moaUr H$mir-
gmdir Iar, nU {VMo ZmH$, {OdUr Am{U S>moio aoIrd hmoVo. Hw$Umbmhr
‘mohmV nmS>rb Ago {VMo ê$n. {VÀ¶m AmB©bm-gJwUrbm -{VÀ¶m ê$nm~Ôb Iyn
A{^‘mZ dmQ>m¶Mm.
bo{IHo$Zo {VMo ì¶p³V{MÌ ¶oWo g‘agyZ C^o Ho$bobo Amho.
‘moaUrZo Amnë¶mda Pmbobm ~bmËH$ma àg§JmMo {Z…g§H$moMnUo dU©Z Ho$bo
Amho. ~iO~arZo Amnë¶m Hw$R>o Hw$R>o Zobo, H$m¶ H$m¶ hmb Ho$bo ho {VZo
gm§{JVbo Amho.
¶m g‘ñ¶oVyZ ~mhoa nS>ʶmMm ‘moaUrZo Iyn à¶ËZ Ho$bm. gm‘m{OH$
Aݶm¶mMr MrS> KoD$Z dmdaUmè¶m amOH$s¶ nwT>mè¶mer {Zdo{XHo$Zo g§nH©$
gmYbm. ñ‘aUnÌo Jobr. nU ˶m ‘hmZ nwT>mè¶mbm CÎma Úm¶bm Cg§V {‘imbr
Zmhr. ¶m CnhmgmË‘H$ dm³¶mVyZ bo{IHo$Zo amOH$s¶ nwT>mè¶m§À¶m Xm§{^H$ d¥Îmrda
àH$me Q>mH$bm Amho.
nwT>rb {ZdoXZmVyZ ‘moaUrÀ¶m ì¶p³V{MÌmVrb Cƒq~Xÿ gmYbm Amho. Vr
{H$Vr ‘Zñdr d¥ÎmrMr Amho ¶mMr ˶mdê$Z H$ënZm ¶oVo.
""nU ‘moaUr ‘mZr hmoVr. Vr bdbr Zmhr. dmH$br Zmhr. ""gpÀN>b

EH$moUMmirg
J¥{hUrMo ‘mZmMo ñWmZ {‘iV Zgob Va Vo ‘bm ZHo$mM Amho.' ¶m ~m~VrV {VZo
H$YrM VS>OmoS> H$YrM nËH$abr Zmhr. Vr Á¶m VÝ‘¶VoZo AmB©~amo~a am~br
{VV³¶m VÝ‘¶VoZo Vr KamV H$m‘ H$arV Ago. MmoI, {eñVrZo, A~mobnUo-
AÝVH$aUmMm {Z ñÌrËdmÀ¶m ^mdZm§Mm VwH$S>m nwam H$mnyZ! Omo{JUrgmaIr!
Am{U J¥hmVrb ˶m VS>OmoS> H$aUmè¶m gdmªÀ¶m ‘mZm {VÀ¶m eãXmnwT>o Z‘V!''
¶m ì¶p³V{MÌmbm XmoZ {‘Vr bm^boë¶m AmhoV. A^mdJ«ñV H¥${fg§ñH¥$VrMr
EH$ {‘Vr AgyZ Xþgar {‘Vr ˶m Aghm¶VoMm bm^ CR>dyZ Amnbr CÔm‘
dmgZmnyVr© H$ê$Z KoUmè¶m nmedr àd¥ÎmrMr. ¶m n[apñWVrÀ¶m noMmV ñÌr
^aS>br OmVo. {VMo ‘yH$ AmH«§$XZ MmbyM amhVo. A§V‘w©IVoMm AZw^d XoUmao
dmñVddmXr ì¶p³V{MÌ {d^mdar {eê$aH$a ¶m§Zr ¶oWo aoImQ>bo Amho.

O‘rbm OmdX
h‘rX XbdmB© ¶m§À¶m ì¶p³V‘ÎdmMo AZoH$ n¡by AmhoV. Vo ‘hÎdmMo
g‘mOgwYmaH$ hmoVo. ˶mgmR>r AZoH$ AmìhmZo ˶m§Zm pñdH$mamdr bmJbr. gVV
g§Kf© H$amdm bmJbm. ñdg‘mOmMm Ðmoh nËH$amdm bmJbm. Vo ~w{Õàm‘mʶdmXr
{dMmad§V hmoVo. Vo g‘mO‘ZñH$ hmoVo. VgoM A{^é{Mg§nÞ dmMH$ hmoVo. AZoH$
{df¶m§V ˶m§Zm JmoS>r hmoVr. Vo g§doXZerb boIH$ hmoVo. ˶m§Zr "B§YZ' hr
H$mX§~ar {b{hbr. ˶mMo "bmQ>' Am{U "O‘rbm OmdX Am{U BVa H$Wm' ho
H$Wmg§J«h à{gÕ Pmbo. gm‘m{OH$ MidirV {h[aarZo ˶m§Zr ^mJ KoVë¶m‘wio
˶m§Mo boIZmH$S>o Xþb©j Pmbo. nU ˶m§Mo Oo gm{h˶ AmO CnbãY Amho.
˶mdê$Z ˶m§À¶m dmL²>‘¶rZ JwUdÎmoMr H$ënZm ¶oVo. Amnë¶m n[agamVrb
‘mZ{gH$Vm, A§YlÕm Am{U ê$T>r ¶m§{df¶r dmMH$mbm {dMmagÝ‘wI H$am¶bm
bmdUmao H$WmË‘ gm{h˶ ˶m§Zr {Z‘m©U Ho$bo.
"O‘rbm OmdX' ¶m XbdmBªÀ¶m H$WoVrb H|$ÐdVu ì¶p³VaoIm "O‘rbm
OmdX' hr Amho. gwédmVrÀ¶m {ZdoXZmVyZ {VÀ¶m ~{ha§JmMr gd©gmYmaU H$ënZm
¶oVo. ""O‘rbm OmdX {Xgm¶bm ’$maer gw§Xa ZìhVr, na§Vw ZIo a§Jdbobm,
~m°~H$Q> Ho$bobm, {bnpñQ>H$ bmdbobm, C§M Q>mMm§Mo ~yQ> KmVbobm Am{U C§Mr

Mmirg
dñÌo n[aYmZ Ho$bobm {VMm Xoh {H$‘mZ AmH$f©H$Vm {Z‘m©U Ho$ë¶mIoarO amhV
Zgo. {Vbm ì¶p³V‘Îd Ago ZìhVoM. {VÀ¶m g’$mB©Xma B§J«OrZo, ~mobm¶À¶m
{dbjU ‘Ywa nÕVrZo Am{U gwhmñ¶ dXZmZo {Vbm Vo àmßV Pmbo hmoVo. ˶mVyZ
KS>dbo Jobo hmoVo. {Vbm ¶mMr OmUrd hmoVr Am{U Vr ¶m VrZ Jmoï>tZm gVV
OnV hmoVr; ˶m H$m¶‘ R>odyZ dmJV hmoVr.''
boIH$mZo H$m¡eë¶nyd©H$ O‘rbm OmdX {hÀ¶m ~{ha§Jm~amo~aM {VMm
A§Va§JemoY KoʶmMm ¶oWo à¶ËZ Ho$bm Amho. Vr dmQ> ‘moH$ir Ho$br Amho ho
bjmV ¶oVo.
Zì¶mZo Vmã¶mV KoVbobr Ho${~Z Amnë¶m BÀN>oZwgma Am{U AmdS>rZwgma
gO{dʶmMm Vr à¶ËZ H$aVo. EHy$U PmoH$-ZmoH$ nmhVm ˶mV {XImD$nUmMm
^mJ A{YH$ AgVmo. {ZdoXH$mbm ¶m{df¶rMr à{V{H«$¶m Vr {dMmaVo Voìhm Vmo
Ooìhm ¶m éj gaH$mar Im˶mV Vwåhr ¶m gOmdQ>rZo Ia§ åhUOo Zdo a§J ^abo
AmhoV Ago CÎma XoVmo Voìhm Vr ZwgVrM hgVo.
""H$mhr {Xdgm§Zr dg§VmMr Mmhÿb bmJbr Am{U O‘rbm OmdXMm gmam
Zya OUy nmbQy>Z Jobm. PmS>mPwS>nm§Zm ’w$Q>Umè¶m nmbdrgmaIo {VÀ¶m ñd^mdmMo
a§J IwbyZ OmD$ bmJbo. dmè¶mZo WaWaUmè¶m nUmªÀ¶m hmbMmbtMr JVr {VÀ¶m
nm¶m§Zm bm^y bmJbr. hdoVë¶m AmogaUmè¶m Jmaì¶mgaer {VMr d¥Îmr A{YH$
ñZohmX© ~Zbr.''
¶m {ZgJm©Zw^yVrÀ¶m gmhM¶m©Zo H$mì¶mË‘ g§dXoZerbVoZo ’w$byZ Amboë¶m
^mfme¡brV boIH$mZo {VÀ¶m ~Xbboë¶m Am{U ~haboë¶m ‘Zmod¥ÎmrÀ¶m J{hè¶m
a§JmMo {dbmo^Zr¶ Xe©Z KS>{dbo Amho. ì¶p³V{MÌUm~amo~aM nH$S> KoUmè¶m
{ZdoXZe¡brÀ¶m ~m~VrV hm boIH$ {H$Vr Hw$eb Amho ¶mMr à{MVr ¶oVo.
{ZdoXH$mer {Vbm Amnbo öXJV gm§JʶmgmR>r gm¡hmXm©Mo g§~§Y
àñWm{nV H$amdogo dmQ>VmV. Am°{’$g‘ܶo éOy Pmboë¶m {XdgmnmgyZ {Vbm
X¡Z§{XZr {b{hʶmMm N>§X OS>bobm AgVmo. {ZdoXH$mbm OmUdboë¶m {VÀ¶m
ì¶p³VËdmVrb àgÞVoMm R>gm {VÀ¶m S>m¶arÀ¶m nmZmnmZm§VyZ Amog§S>V AgVmo.
emo’$a AãXþbmgmR>r {VZo ˶mVrb H$mhr n[aÀN>oX dm{hbobo AgVmV. Amnë¶mbm

EHo$Mmirg
nwéfmÀ¶m ghdmgmMo, ˶mMo AmH$f©U {Z‘m©U Pmë¶mMr OmUrd {Vbm hmoV AgVo.
Amnë¶m d¡f{¶H$ BÀN>m-AmH$m§jm§Mo à{Vq~~ Amnë¶m ¶m ^mdZm§V C‘Q>ë¶mMr
ñnï> H$~wbr {VZo {Xbobr AgVo. H$å¶w{ZñQ> Agboë¶m Am{U EH$m ¶w{Z¶ZMm
goHo«$Q>ar Agboë¶m ’¡$Per {VMr ‘¡Ìr O‘bobr AgVo. ‘¡ÌrMo ê$nm§Va ào‘mV
Pmbobo AgVo. g‘mOg§~§Y Im˶mZo ^adboë¶m Hw$Rë¶m Var n[afXoV ˶mÀ¶mer
{VMm n[aM¶ Pmbobm AgVmo Am{U ˶mÀ¶m ì¶p³V‘ÎdmÀ¶m à^mdm‘wio Vr
^mabobr AgVo. {VZo ’¡$Per b½Z H$aʶmMm {ZU©¶ KoVbobm AgVmo. ˶mbm
{VÀ¶m d{S>bmM§m g³V {damoY AgVmo. emo’$a AãXþb ¶mÀ¶m‘m’©$V Vo {VÀ¶mda
nmiV R>odV AgVmV. Vo ˶mÀ¶mda ‘maoH$ar KmbVmV. ’¡$P OI‘r hmoVmo.
˶mVyZ Vmo ~am Pmë¶mda XmoKm§Zr b½Z H$aʶmMm {ZU©¶ KooVbobm AgVmo. nU
An¶er Pmboë¶m ^mdZoZo O‘rbm OmdX Amnë¶m KamH$S>o naVVo. {VMm {à¶H$a
’¡$Pbm A{ZîQ> amOH$s¶ hmMmbtÀ¶m Amamonmdê$Z à{V~§YH$ ñWmZ~ÕVoÀ¶m
Amamonmdê$Z AQ>H$ Pmbobr AgVo. O‘rbm OmdX {hÀ¶m gmè¶m gwIñdßZm§Mm
MwamS>m Pmbobm AgVmo. {VÀ¶m ‘Zmod¥ÎmrVrb gmao M¡Vݶ bmon nmdbobo AgVo.
‘wñbr‘ g‘mOmV Agboë¶m OmMH$ ~§YZm§‘wio O‘rbm OmdX Am{U ’¡$P
¶m§À¶m {ddmhmbm {damoY VgoM {d{eï> amOH$s¶ n[apñWVrÀ¶m noMm‘wio ’¡$Pbm
hmoUmar H¡$X ho ¶m H$WoVrb g§Kf© àg§J. ˶m§Mo à˶¶H$mar {MÌU "O‘rbm
OmdX' ¶m H$WoV h‘rX XbdmB© ¶m§Zr Ho$bo Amho. O‘rbm OmdX hr ì¶p³VaoIm
CR>mdXma Pmbobr Amho.

¶§H$Q>AÊUm
^maVr¶ ñdmV§Í¶mZ§VaÀ¶m Xhm-n§Yam dfm©Z§Va amOH$s¶ n[apñWVrV Pmbobm
~Xb ñnï>nUo {Xgy bmJbm. J«m‘n§Mm¶VtÀ¶m ê$nmZo JmdMm H$ma^ma Mmb{dʶmMr
g§Yr ñWm{ZH$ OZVobm {‘imbr. gÎmoÀ¶m {dH|$ÐrH$aUmMm à¶moJ nyU©nUo ¶eñdr
Pmbm Ago åhUVm ¶oUma Zmhr. J«m‘rU OrdZ amOH$maUJ«ñV Pmbo. gÎmmñnY}
gmR>r hodoXmdo, V§Q>o-~IoS>o dmT>bo. ì¶p³VOrdZmV VgoM g‘mOOrdZmV g§fKm©Mo
àg§J dmT>bo. gm‘m{OH$ Am{U Am{W©H$ pñW˶§Vam‘wio ‘mZ{gH$VoV Am{U
OrdZe¡brV ’$aH$ hmoV Jobm. ¶mMo à{Vq~~ J«m‘rU gm{h˶mV nSy> bmJbo.
~oirg
{ZdoXZe¡br, g§dmX, ì¶{º${MÌU Am{U AZmJa ^mfm ¶m§À¶m g§¶moJmVyZ
¶m ~Xb˶m J«m‘rU n[agamMo dmñVddmXr {MÌU hmoD$ bmJbo. OrdZmVrb
VmUVUmd Am{U ^mdZmË‘H$ Am§XmobZo H$Wm-H$mX§~arV {Xgy bmJbr.
¶m EHy$U nmíd©^y‘rda H$WmH$ma d. ~m. ~moYo ¶m§Mo "¶§H$Q>AÊUm' ho
ì¶p³V{MÌ Aä¶mgm¶Mo Amho.
1960 À¶m AmgnmgMm hm H$mi Amho. JmdMo gan§M Agbobo 춧H$Q>amd
nmQ>rb. gmam Jmd ˶m§Zm AmnwbH$sZo ¶§H$Q>AÊUm åhUm¶Mm. Vo Ogo gan§M
VgoM nmobrgnmQ>rbXoIrb hmoVo. Añgb am§JS>çm d¥ÎmrMo VgoM ào‘i.
¶§H$Q>AÊUm§À¶m ~{ha§JmMo Am{U A§Va§JmMo {MÌ ‘moO³¶m eãXm§V d. dm.
~moYo ¶m§Zr aoImQ>bo Amho. ˶mdê$Z ˶m§À¶m ñd^md{deofm§Mr H$ënZm ¶oVo.
""‘amR>r {MÌnQ>mVrb XmXm gmidtMr gwYmabobr Amd¥Îmr åhUOo
¶§H$Q>AÊUm b¶ é~m~Xma {XgV. ~bX§S> àH¥$Vr. gmoݶm ~oS>H$mJV Jmb’$mS>§
da Ambobr. A§J YmoXabobo. Zohê$ eQ>©, YmoVa, S>mo³¶mbm Q>monr Agm AÊUm§Mm
gmYm dof Agm¶Mm. OJU§ Eogn¡g. AmdmO ~wb§X nhmS>r. ~mobm¶bm bmJbo
H$s ‘mB©H$Mr JaO ˶m§Zm ^mgV Zgo. Añ‘mZH$S>m T>mgië¶mgmaIm AmdmO
H$S>mS>V ¶m¶Mm.''
˶mMo AmUIr EH$ JwUd¡{eï>ç boIH$mZo AYmoao{IV Ho$bo Amho.
""ZmZm nmQ>bm§À¶m nR>S>rV Vo dmT>bo AgmdoV. nU H«$m§{VH$maH$mMm Amd
˶m§Zr H$Yr AmUbm Zmhr. hm Xoe ZmZm nmQ>bm§Mm Amho. C^r h¶mV XoemgmR>r
doMboë¶m gÎderb ‘mUgm§Mr Amho; AerM ˶m§Mr YmaUm hmoVr. ZmZm
nmQ>bm§gmaIr AÊUm§Mr J«m‘rU ^mfoda hþHy$‘V hmoVr.''
g‚mZ ‘mUgm§Zmhr JmdmV H$mhr {damoYH$ AgVmV VgoM ¶§H$Q>AÊUmbmhr
hmoV.o VgoM S>m.° nmoao ¶m§À¶mgmaIo {‘Ìhr hmoV.o JmdmV ’$mgonmaYr {^jm ‘mJm¶bm
Ambo Va ˶m§Zm Vwåhr Mmoar{~ar H$amb Va EHo$H$mbm Vwé§JmV Q>mH$sZ Ago Vo
åhUm¶Mo. AÊUm gwYmaUmdmXr hmoV.o Vo H$mimÀ¶m nwT>o hmoV.o JmdmV {ejUàgma
ìhmdm Ago ‘mZUmè¶mn¡H$s Vo EH$ hmoV.o J«m‘n§Mm¶VrgmR>r ñdV§Ì Am°’$sg Agmdo,
H«$sS>mJ§ U Agmdo, bmoH$m§À¶m H$a‘UwH$sgmR>r J«m‘n§M¶mVrV ao{S>Amo Agmdm. EImXo

ÌoMmirg
dmMZmb¶ Agmdo Ago ˶m§Zm dmQ>m¶Mo. JmdmV ˶m§Zm ‘mZ hmoVm. à{Vð>m hmoVr.
‘miH$è¶m§da ˶m§Mm amJ hmoVm. H$sV©ZH$mam§À¶m {dg§JV dmJUwH$sMr ˶m§Zm MrS>
¶m¶Mr. VéU ‘wbo dmømVnUo dmJbr Va Vo ˶m§Zm ~wQ>mZo ‘maV. ˶m§Mm dMH$
hmoVm. JmdmVrb Xmê$Mm ì¶dgm¶ ˶m§Zr ~§X Ho$bm. ‘m§J-am‘moem§Zm ˶m§Zr dR>Urda
AmUbo. ˶m§À¶mda Q>rH$m H$aUmao H$mhr ‘hm^mJ hmoV.o nU H$moUmMr ^rS‘wdV© Z
~miJVm Vo ñd¶§àao UoZo OJV am{hbo. JmdMo nmQ>rb AgyZhr ñdV…À¶m åher Vo
ñdV… nmʶmV KmbV. ~¡bJmS>r Own§ V. Im§Úmda AmgyS> Q>mHy$Z ~mOmambm OmV.
Hw$UmÀ¶m {damoYmbm Z Ow‘mZVm ˶m§Zr emim C^mabr. VrZ Imoë¶m C^maë¶m
Joë¶m. EH$ dJ© eodQ>n¶ªV qb~mÀ¶m PmS>mImbrM ^aV am{hbm.
‘méVrÀ¶m XodimnwT>o EH$ N>moQ>r Imobr ~m§YyZ ˶mV J«m‘n§Mm¶VrMm ao{S>Amo
R>odbm hmoVm. JmdMo IQ>bo Vo ghOVoZo {ZH$mbmV H$mT>rV. JmdmgmR>r ˶m§Zr
dmMZmb¶ gwê$ Ho$bo. {ZdoXH$ åhUVmo.
""AÊUm§Mm ‘im hm ‘m¶m boIr H$m¡VwH$mMm {df¶ hmoVm. 1950 nmgyZ
1975 n¶ªV nmQ>mbm§Mm ‘im Ogm ’w$bV am{hbm. Vgo nmQ>rbhr ’w$bV
am{hbo. Jmd nmQ>bm§Zm ‘mZm¶M§. ˶m§Zr ’o$H$bobm eãX Jmd gmoZ§ Pobë¶mJV
Pobm¶M§''
AZoH$ àH$maÀ¶m ^mÁ¶m ¶§H$Q>AÊUm§Zr Amnë¶m ‘ù¶mV ’w$b{dë¶m.
AÊUm ho Ho$di ~m§YmdaMo eoVH$ar ZìhVo. ñdV… Vo eoVrV am~Umao hmoVo.
‘oWr, dm§Jr, JmOao, Am{U nn¶m ^ê$Z Vo ~¡bJmS>r H$moaoJmdbm ZoV. ˶mda
˶m§Zr ^anya n¡gm H$‘mdbm. nU H$Yr M¡Z Ho$br Zmhr. JmdMr OÌm Agbr
H$s ¶§H$Q>AÊUm§Zm Pmon bmJV Zgo. gJù¶m§Zm O‘dyZ Vo CËgmhmZo OÌoV ^mJ
¿¶m¶Mo. M¡Vݶ {Z‘m©U H$am¶Mo. n¡bdmZmMo bmS> nwadm¶Mo. Vm‘g{Jam§Zm OodU
{‘imdo åhUyZ à¶ËZerb Agm¶Mo.
AZoH$ Vn{ebm§Zr ^abobo ¶§H$Q>AÊUmMo ho ì¶p³V{MÌ a§JVXma Pmbo Amho.
AZb§H¥$V e¡brV d. ~m. ~moYo ¶m§Zr Vo A˶§V AmË‘r¶VoZo Am{U g‘agVoZo
aoImQ>bo Amho. Vo A{Ve¶ öÚ Pmbo Amho. J«m‘rU ~mobrVrb g§dmX Amë¶m‘wio
Vmo n[aga Amnë¶m S>moù¶m§g‘moa C^m amhVmo.
""AOyZ e§^a df} Var Jmd ¶§H$Q>AÊUm§Zm {dgê$ eH$Uma Zmhr.'' ¶m
MìdoMmirg
eãXm§V Ho$bobm ¶m ì¶p³V{MÌmMm eodQ> Iyn H$mhr gm§JyZ OmVmo.

XJSy>‘m‘m
CÎm‘ H$m§~io ho AZw^dr g§nmXH$, {dMmad§V Am{U gm{hp˶H$ AmhoV.
˶m§Mr g‘mO‘ZñH$ d¥Îmr ˶m§Zr Ho$boë¶m {d{dYm§Jr boIZmVyZ {XgyZ ¶oVo. ˶m§Mo
dmñVdm{YpîR>V boIZ A§V‘w©I ìhm¶bm bmdUmao Amho.
d. ~m. ~moYo ¶m§À¶m ¶§H$Q>AÊUm ¶m ì¶p³V{MÌmà‘mUo "XJSy>‘m‘m' hohr
EH$ à^mdr ì¶p³V{MÌ Amho. ¶m ì¶p³V{MÌmVrb {ZdoXZ Am{U g§dmX ZmJa
^mfoVrb AmhoV. àdmhr {ZdoXZ hm ¶m ì¶p³V{MÌmMm JwU{deof Amho.
""XJSy>‘m‘m'' À¶m ì¶p³VaoIoV ahñ¶‘¶Vm ^ê$Z am{hbr Amho. H$moU˶m
H$maUmZo Vmo JwÝhoJmarH$S>o dibm ¶m{df¶rMo ñnï> {ZdoXZ ¶m H$WmË‘
ì¶p³V{MÌmV Ambobo Zmhr. âb°e~°H$ nÕVrZo ¶m H$WoVrb {ZdoXZ Ambobo
Amho. {ZdoXH$mZo XJSy>‘m‘mMo àoV AmoiIbobo AgVo. nU ˶mg§~§Yr Vmo H$mhr
~mobm¶bm YOV Zmhr. dg{VJ¥hmV nS>ë¶m nS>ë¶m ˶mbm AnamYrnUmMr OmUrd
hmoVo. ˶mMr AñdñWVm dmT>Vo. XJSy>‘m‘mÀ¶m JVOrdZmMm nQ> ˶mÀ¶mg‘moa
C^m amhVmo. ˶mÀ¶m ñd^mdmVrb JwU Am[U XþJ©wU ˶mbm H$ibobo AgVmV.
‘mZdr OrdZmVrb AZmH$bZr¶Vm XJSy>‘m‘mÀ¶m ì¶p³VOrdZmVyZ {XgyZ ¶oVo.
{ZdoXH$mÀ¶m AmB©-d{S>bm§À¶m ^m§S>UmV XJSy>‘m‘m ‘ܶo nS>Vmo. ˶mÀ¶m AmB©da
hmV Q>mH$Umè¶m d{S>bm§Zm Vmo AmdaVmo. ˶m‘wio ˶m§À¶m OrdZmMm ‘mJ© {Zd}Y
hmoVmo. Zm˶mZo Vmo ˶mÀ¶m AmB©Mm ^mD$ ZgyZ ˶mÀ¶m gËH¥$˶m‘wio Vmo {VMm
^mD$ Pmbobm AgVmo. {ZdoXH$mMm Vmo ‘m‘m R>aVmo. ˶mÀ¶m Aä¶mgmgmR>r Vmo
Iyn àmoËgmhZ XoVmo. ""Iyn ‘moR>m hmo'' Ago Vmo gm§JVmo. nU ˶mMo d¡¶p³VH$$
OrdZ AZoH$ àH$maÀ¶m {dg§JVtZr ì¶mnbobo Amho. ‘mZdr OrdZmMr hrM
Iar emoH$m§{VH$m Amho. ho {dXmaH$ g˶ XJSy>‘m‘mÀ¶m ì¶m{‘l ñdê$nmÀ¶m
ì¶p³VaoIoVyZ CÎm‘ H$m§~io ¶m§Zr XmIdyZ {Xbo Amho.
¶m ì¶p³V{MÌmV EHo$ {R>H$mUr ˶mMr ì¶p³VaoIm AÊUm^mD$ gmR>o ¶m§À¶m
H$mX§~arVrb Zm¶H$mÀ¶m ì¶p³VaoIogmaIr Amho Ago boIH$mZo åhQ>bo Amho. Vo

n§MoMmirg
V§VmoV§V Iao Amho. XJSy>‘m‘mÀ¶m A§Va§JmVrb gai ^md, ~oJw‘mZ d¥Îmr Am{U
Xþgè¶m§Zm XheV dmQ>m¶bm bmdUmao dV©Z ‘wbImdoJio Amho. {ZdoXH$mÀ¶m
d{S>bm§Zm H$gm~mgmaIm dmJVmZm AS>{dUmam XJSy>‘m‘m, gd©Ì XamoS>o KmbUmam
nU J[a~m§Zm Z gVmdaUmam XJSy>‘m‘m Aer ˶mMr {d{dY ê$no boIH$mZo
Vn{ebmV OmD$Z a§J{dbr AmhoV.
˶mÀ¶m ~{ha§JmMo {MÌhr boIH$mZo a§J{dbo Amho.
""XJS>çm A§JmqnS>mZo XJS>mgmaImM. n{hbdmZ emo^mdm Agm. ˶mMr
C§Mr ’$ma ZìhVr. S>moio ~marH$ hmoVo. ~hþVoH$ doiobm Vo bmbobmb Agm¶Mo.
˶mÀ¶m Mohè¶mda COì¶m ~mOyÀ¶m Jmbmda ‘moR>m Amdim hmoVm. nÎmo IoiVmZm
Vmo ¶m Amdù¶mda nÎmo KmgyZ {dMma H$am¶Mm. XmoÝhrhr Jmb ’w$Jbobo. ZmH$
qH${MV ZH$Q>§. AmoR>mda {niXma {‘em. S>mì¶m Jmbmda H$gbm Var d«U. XmoÝhrhr
hmVm§À¶m ~moQ>m§Mr ZI§ dmT>bobr. Jù¶mV ^bm ‘moR>m VmB©V. nmhVmjUrM YmH$
dmQ>mdm Agm ˶mMm Moham hmoVm. XJSy>‘m‘mbm Zm Ka Zm Xma. AmB©-dS>rb
bhmZnUrM XodmKar Jobobo. KamV XJSy>‘m‘m EH$Q>mM amhm¶Mm. ^anya Xmê$
߶m¶Mm. ‘Q>U Im¶Mm. Xþnmar Am{U g§Ü¶mH$mir nÎmo Ioim¶bm g‘mO‘§{XamV
¶m¶Mm. OwJma IoiʶmgmR>r bmoH$m§H$S>o n¡go Zgbo, H$s Vmo ñdV… CYmarda n¡go
Úm¶Mm. VrZ nζm§À¶m, nmM nζm§À¶m Am{U a‘rÀ¶m S>mdmV Vmo VmgZ²Vmg
a§Jm¶Mm.''
¶m à˶¶H$mar dU©ZmVyZ ~{ha§Jm~amo~a ˶mÀ¶m OrdZe¡brMr AmoiI
nQ>Vo. ì¶p³VËdmVrb am§JS>onUm H$iVmo.
춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$am§À¶m ‘mUXoer ‘mUgo ‘Yrb H$m|{S>~m Jm¶H$dmS> ¶m
ì¶p³VaoIoer g‘m§Va OmUmar hr ì¶p³VaoIm Amho.

‘w§~B©Mm {MÌH$ma
AéU ImonH$a ho AZw^dg§nÞ nÌH$ma, boIH$, VgoM A{^é{Mg§nÞ
H$bmg‘rjH$ AmhoV. gm{h˶mer {ZJ{S>V Agboë¶m {MÌH$bm, {eënH$bm

eohoMmirg
Am{U g§JrV ¶m Aݶ H$bm§Mm Am§Vag§~§Y g‘OyZ KoVë¶m{edm¶ gm{h˶
g‘¥Õ hmoV Zmhr. ¶mMo ^mZ ˶m§Zm Amho. "‘w§~B©Mm {MÌH$ma' ‘Yrb gwYra
nQ>dY©Z ¶m {MÌH$mamMo ì¶p³V{MÌ aoImQ>VmZm ¶m {df¶mMr nmíd©^y‘r ˶m§Zr
Á¶m àJë^ OrdZ Om{UdoVyZ gm§{JVbr Amho. {VÀ¶m‘YyZ gm{h˶, {MÌH$bm
d Aݶ H$bm ¶m§À¶m g§dY©Zà{H«$¶obm nmofH$ Ago gm§ñH¥${VH$ n¶m©daU bmJVo
Ago {gÕ hmoVo. hr ‘yi ‘r‘m§gm ˶m§Zr g§{jßV ñdê$nmV Ho$bobr Agbr
Var Á¶m g‘H$mbrZ n[aàoú¶mV gwYra nQ>dY©Zm§gmaIm {MÌH$ma {MÌH$boVrb
ZdrZ àdmh AmË‘gmV H$ê$Z AmË‘{dídmgmZo C^m am{hbobm Amho. ˶mMr
Vm|S>AmoiI H$ê$Z KoUo Amdí¶H$M hmoVo. ‘w§~B© ho Ho$di ‘hmZJa Zmhr;
{d{dY CÚmoJY§Úm§Mo Vo H|$Ð Iao; nU ^m¡{VH$ {dH$mgmMr Vr nmoVS>r Zmhr.
Zì¶m {dMmam§Mo ñdmJV H$aUmao Vo ‘hmÛma Amho. Zd{MÌH$boMr A{^d¥Õr Á¶m
amOH$s¶, gm‘m{OH$, Am{W©H$ àoaUm§‘YyZ Pmbr Amho, ˶m KQ>H$m§Mm WmoS>³¶mV
D$hmnmoh H$ê$Z AéU ImonH$am§Zr gm§ñH¥${VH$ n¶m©daUmMo {MÌ C^o Ho$bo Amho.
¶m nwñVH$mVrb Aݶ ì¶p³V{MÌm§à‘mUo gwYra nQ>dY©Z ¶m Zm‘d§V
{MÌH$mamMo ho ì¶p³V{MÌ Zmhr; nU dñVw{MÌ Oê$a Amho. ^maVr¶ gm{h˶-
na§naoV Anyd©dñVw{Z‘m©Uj‘Vm ho à{V^oMo ì¶dÀN>oXH$ bjU ‘mZbobo Amho.
˶mÀ¶mer Ago H$moZ gmYyZ "dñVw{MÌ' åhQ>bo Amho. gmYZm§À¶m ~imda
{MÌH$bm C^r amhV Zmhr. gmYZoÀ¶m ~imda Vr gj‘ hmoVo. gm‘m{OH$ n[aUm‘
Agbobr ñdV§Ì àkmà{V^oVyZ Ambobr gwYra nQ>dY©Zm§Mr {MÌH$bm AéU
ImonH$am§Zm AZݶgmYmaU dmQ>Vo. AZoH$ dfmªÀ¶m gm¡hmXm©‘wio Am{U ˶m§À¶m
OrdZmVrb MT>CVma boIH$mZo OdiyZ nm{hë¶m‘wio ˶mbm ho ì¶{³VXe©Z
KS>{dUo e³¶ Pmbobo Amho.
AéU ImonH$am§Zr gwYra nQ>dY©Zm§Mm WmoS>³¶mV OrdZd¥ËVm§V gm§{JVbobm
Amho. nQ>dY©Z ho noemZo S>m°³Q>a, ˶mVhr nwÝhm j-{H$aUVÁk S>m°³Q>a. ˶m§Mm
ì¶dgm¶mZw^d AmJù¶m-doJù¶m àH$mao ¶oWo 춳V hmoVmo. eara{MÌUm~amo~a
gm‘m{OH$ g§X^©, {MÌm§VyZ à{Vq~{~V ìhm¶bm bmJVmo. ˶m§À¶mda ‘m³g©dmXr
{dMmagUrMm à^md Amho. "gm¶H$moA°Zm{b{gg' gma»¶m ‘mZdr ‘ZmMo Xe©Z
KS>{dUmè¶m emñÌmMr OmU Am{U OmUrd ˶m§Zm Amho. d{YîUy H$bmOm{UdoÀ¶m
gÎmoMmirg
dmVmdaUmV nQ>dY©Zm§Mr H$bm dmT>rg bmJbr. ^ynoZ I³H$a, Z{bZr ^mbmZr,
OmoJoZ Mm¡Yar, Jwb‘h§‘X eoI Am{U pìhdmZ gw§Xa‘² ¶m§À¶mgmaIo {MÌH$ma
¶mM H$mimV Amnbm {deof Am{U gm‘m{¶H$ H$bm{dîH$ma H$aV hmoVo. Ohm§Jra
AmQ>© J°barV AZoH$ {MÌH$mam§Mo àXe©Z ¶m H$mimV ^abo. ¶mMm CëboI AéU
ImonH$a ¶m§Zr gyÌ‘¶ Am{U g‘n©H$ eãXmV Ho$bm Amho.
""{d{dY aofm EH$m q~XÿV {‘imë¶m Am{U Vmo q~Xÿ ^maVr¶ AmYw{ZH$
H$boMm EH$ {eIaq~Xÿ R>abm.''
gwYra nQ>dY©Zm§À¶m {MÌH$boVrb {ZgJ© H$gm Amho? hm 1980 À¶m
AmgnmgMm ‘w§~B©À¶m ¶m§{ÌH$ g§ñH¥$VrVrb {ZgJ© Amho. ~|Ðo, am‘Hw$‘ma, bú‘U
loð>, g~mdmbm Am{U nX²‘gr ¶m§À¶m {ZgJm©nojm Vmo doJim Amho. ‘mJÀ¶m
H$mbI§S>mVrb qhó ^m§S>dbmZo bMHo$ VmoS>Umam {ZgJ© hmoVm. Vmo Xÿ{fV hmoVm.
{dfmar hmoVm. {ZgJm©À¶m {MÌm§~amo~a ZJa{MÌohr gwYra nQ>dY©Zm§Zr aoImQ>br.
Aem àH$maÀ¶m {MÌaoImQ>ZmgmR>r AI§{S>V nm¶nrQ> H$amdr bmJVo. ˶m§À¶m
{MÌm§VyZ Vr OmUdVo. H$Yr nhmQ>oMm àH$me H$Yr ‘mܶmÝhrMm Va H$Yr
‘mdi˶m gy¶m©À¶m {H$aUm§Mo aoImQ>Z ¶oWo AmT>iVo. H$mbMH«$mbm N>oX XoUmar
hr {MÌH$bm H$WZH$bmXoIrb Amho. AmYw{ZH$ {MÌH$bm KZVoMm AZw^d XoVo.
goPmZÀ¶m emoYmMm nQ>dY©Z {d{dY àH$mao dmna H$ê$ bmJbo. ˶m§Zr Vmo àdmh
Mm§Jë¶m àH$mao AmË‘gmV Ho$bm. H$ï>H$è¶m§Zm ‘mZmMr OmJm XoʶmMm à¶ËZ
˶m§Zr Ho$bm. hm ‘mJ© ˶m§Zr {df¶mVyZ Z emoYVm, KamVyZ Am{U {MÌH$boÀ¶m
Aä¶mgmVyZ emoYbm.
Ì¡{‘{VH$ OJ Am{U H$mbmMr Mm¡Wr {‘Vr ¶m§Mo EH$g‘¶mdÀN>oXo {MÌU
Vo H$aVmV. ³dm§Q>‘² ‘oH°${Z³g‘ܶo ¶oUmè¶m doìh Am{U nm{Q>©H$bÀ¶m Û¡Vm§gmaIo
˶mMo ñdê$n 19 ì¶m eVH$mÀ¶mAIoarg Am{U 20 ì¶m eVH$mÀ¶m àma§^r
nmíMmζ {MÌH$boV ho Û¡V ¶oD$ bmJbo hmoVo. goPmZZo ˶m {XeooZo AZoH$ à¶moJ
Ho$bo. nQ>dY©Zm§À¶m Eo§erÀ¶m XeH$mVë¶m {MÌm§n¡H$s AgUmè¶m AZoH$ àoaUm§n¡H$s
gdm©V ‘hÎdmMr àoaUm hr goPmZMr hmoVr Ago boIH$mbm dmQ>Vo.
gwYra nQ>dY©Zm§À¶m {MÌm§Mo AdbmoH$Z Ho$ë¶mZ§Va AéU ImonH$am§Zm ˶mVyZ

AÇ>oMmirg
{MÌd¥Îmr Am{U {eënd¥Îmr Va OmUdVoM. {edm¶ ñne©d¥Îmr OmUdVo. ˶m§À¶m
{MÌmbm ñne© H$amdmgm dmQ>Vmo. nQ>dY©Zm§Zr Q>oamH$moQ>mda Ho$bobo H$m‘ hm ¶m
emoYmVrb Am{U {dH$mgà[H«$¶oVrb EH$ ‘hÎdmMm Q>ßnm Amho. ¶m {MÌH$mambm
B{VhmgmMo ^mZ Amho. ˶m§À¶m {MÌm§V g‘mZVoMm AmJ«h Amho. hm g‘mOm{^‘wI
H$bmH$ma Amho Ago AéU ImonH$am§Mo à{VnmXZ Amho. nÙmH$a Hw$bH$Uu ¶m§À¶m
bmoH$dmL²>‘¶J¥hmZo n«H$m{eV Hoo$boë¶m gwYra nQ>dY©Zm§À¶m {MÌm§darb nwñVH$mV
g§Vg‘mJ‘mMo A§V…gyÌ AYmoao{IV Ho$bo Amho.
gwYra nQ>dY©Zm§À¶m ì¶p³V‘Îdmer Am{U H$bmVÎdm§er g‘ag hmoD$Z
OmUH$marZo boIH$mZo gmH$ma Ho$bobo ho eãX{MÌ Amho.

{ham
B§Ð{OV ^mboamd ¶m§Mr ‘yi àH¥$Vr H$drMr Amho. H¥${fg§ñH¥$Vrer nyU©
EH$ê$n hmoD$Z ˶m§Zr H${dVm {b{hbr. Añgb AZw^yVrMr Vr H${dVm Amho.
J«m‘OrdZ aoImQ>Uo hm ˶m§À¶m AZw^yVrMm Jm^m. VoWrb ‘mVrer Am{U ‘mUgmer
Vo nyU©nUo EH$ê$n hmoVmV. Vo H$ënZm{dídmV a‘Umao ZmhrV. àIa dmñVdmbm
{^Sy>Z {Oìhmù¶m{df¶r {b{hUo hm ˶m§Mm ñWm{¶^md. H${dVoà‘mUoM ˶m§Zr
{b{hbobo H$gXma JÚboIZ dmMH$m§À¶m ng§Vrbm CVabo. "q^JwidmUm' hr
H$mX§~ar ˶m§Zr {b{hbr. "KarXmar' hm ˶m§Mm ì¶p³V{MÌm§Mm g§J«h "JmB© Kam
Amë¶m' ho ˶m§Mo b{bV JÚmË‘H$ nwñVH$ à{gÕ Pmbo.
¶m nwñVH$mVrb "{ham' ho ì¶p³V{MÌ H$miOmbm ñne© H$aUmao Amho.
A^mdJ«ñV Aem H¡$H$mS>çm§À¶m dñVrVrb {ham hr ‘wbJr. {ZamJg d¥ÎmrMr.
{Vbm AmdS>rMm nXmW© Im¶bm {‘iUo XþamnmñV. AmB©dS>rb {VMo H$moU˶mhr
àH$maMo bmS> nwady eH$V ZmhrV. H¡$H$mS>çm§À¶m nmbmVrb hmbAnoï>m ghZ
H$arV OrdZ H§$R>Uo {VÀ¶m dmQ>çmbm ¶oVo. {VÀ¶m{df¶r {ZdoXH$mbm dmQ>Umar
AZwH§$nm, ˶m‘wio {VÀ¶mer OwiyZ Ambobo ^md~§Y Am{U g‘mOH§$Q>H$m§Zr nmb
Zï> Ho$ë¶mda {VMr hmoUmar VmQ>mVyQ> Am{U ˶m§ZVa {ZdoXH$mÀ¶m {OdmMr hmoUmar
Kmb‘ob hr gmar àg§J{MÌo B§Ð{OV ^mboamd ¶m§Zr Amnë¶m AmoKd˶m e¡brV,

EH$moUnÞmg
àm§OinUo aoImQ>br AmhoV. ˶mVyZ {hamMr ì¶p³VaoIm CRy>Z {XgVo. ‘amR>rVrb
EH$ g§ñ‘aUr¶ ì¶p³V{MÌ åhUyZ "{ham'Mm CëboI H$amdm bmJob.
AdVr^modVrÀ¶m dmVmdaUmMo a§Jê$n Agbobr, d¥{Îm{deofm§gh gm‘moar
¶oUmar Am{U A§Va§JmVrb ^md gy{MV H$aUmar {ham n{hë¶m§Xm ^oQ>Vo Vr ¶m
ñdê$nmV. ""EHo$ {Xder hm Ioi gwê$ AgVmZm gmdù¶m a§JmMr, {dñH$Q>boë¶m
Ho$gm§Mr, ‘iH$m-’$mQ>H$m PJm KmVbobr, h[aUrgma»¶m S>moù¶m§Mr Am{U
gmdù¶m a§Jm‘wi§ A{YH$M CRy>Z {XgUmè¶m nm§T>è¶m XmVm§Mr EH$ gmV-AmR>
dfm©Mr, åhUOo ‘m¶mM d¶mMr EH$ ‘wbJr hm gJim Ioi Xÿa C^m amhÿZ nmhV
hmoVr. {Vbm am§JoV C^§ ahmd§g§ dmQ>V hmoV§. IoimV gm‘rb ìhmd§g§ dmQ>V hmoV§.
H$m Hw$Umg R>mD$H$ ‘bmhr {VZ§ IoimV§ gm‘rb ìhmd§, Ag§ Vrd«VoZo dmQ>b§.
BV³¶mV nbrH$Sy>Z "{hao' Aer hmH$ Ambr Am{U [P§Á¶m CS>drV Vr ‘wbJr
hmHo$À¶m {XeoZ§ nimbr. Vr H¡$H$mS>çm§Mr ‘wbJr Amho Am{U {VM§ Zmd {ham
Amho ho ¶m àg§Jmdê$Z ‘m¶m AmnmoAmnM bjmV Amb§. H¡$H$mS>çm§À¶m nmbmVyZ
{Vbm hmH$ Ambr hmoVr. gwJrMo {Xdg Vm|S>mda Ambobo nmhÿZ ho Hw$Qw>§~ BW§ Amb§
hmoV§. df©^amMr H$‘mB© ¶mM ‘mog‘mV ˶m§Zm H$ê$Z ¿¶m¶Mr hmoVr. ˶mgmR>r
Z³H$sM XmoZ ‘{hZo ˶m§Mm ‘w³H$m‘ BW§ AgUma. ˶mgmR>r VmËnwaV§ nmbhr ˶m§Zr
C^mab§ hmoV§.''
AZw^d{dídmbm Amdí¶H$ Agbobr gm‘J«r, ‘m§S>UrMm gmjon Am{U
‘mUwgH$sMm Amobmdm Agbobr ^mfme¡br B§Ð{OV ^mboamdm§nmer Agë¶m‘wio
gwédmVrbm ¶m ì¶p³V{MÌmV a§J ^aV OmVmV. Am{U nwT>rb {ZdoXZ àdmhm‘wio
ho ì¶p³V{MÌ A{YH$m{YH$ gwñnîQ> hmoV OmVo. "{ham' ho Ho$di ì¶p³V{MÌ Zmhr.
˶mbm H$WmË‘ diU Amho. KQ>Zm-àg§Jm‘YyZ H$WmZH$ nwT>o gaH$Vo.
¶m ì¶p³V{MÌmVrb EH$ öX¶ÐmdH$ àg§J Agm Amho H$s {ham {ZdoXH$mÀ¶m
CH§$S>çmda H$Mam {dMH$V AgVo. {Vbm H$m¶ emoYVog åhUyZ {dMmaë¶mda Vr
e|JXmUo emoYV Agë¶mMo gm§JVo. {ZdoXH$ YmdVM Kar ¶oVmo. MÈ>rMo XmoÝhr {Igo
^aVmo. gdmªÀ¶m ZH$iV e|JXmUo {hambm ZoD$Z XoVmo. ˶mMr AmB© ˶mÀ¶mda
EH$Xm IoH$gVoXoIrb. "AmVm nwÝhm e|Jm ImD$ ZH$mog! amÌr nmoQ> XþIm¶b§¶

nÞmg
åhUyZ CR>bmg Va ‘r ‘marZ!' Z§Va e|Jm ’$moS>Ur gwê$ Agon¶ªV {ZdoXH$ amoO
e|Jm Mmoê$Z {hambm ZoD$Z XoV AgVmo. EH$Xm Iam àH$ma CKS>H$sg ¶oVmo. d{hZr
nwT>o åhUVmV, ""~m¶H$moMr bB© ‘m¶m ¶oVr Zmhr H$m? amoO e|Jm ZoD$Z XoVm, ~a§
hm¶ ‘mVa!'' {ZdoXH$ gm§JVmo.
""AJmoXaM {harM§ Am{U ‘mP§ {Xdg^a gmo~V amhU§. Vr emioV ZgyZ
OmVrMr ZgyZ BVH§$ Odi ¶oU§ hm Moï>oMm {df¶ Pmbm hmoVm. AmVm Va gai-
gai d{hZr ‘bm {harMm Zdam åhUyZ {MS>dy bmJbr. ¶mV AmB©-~{hUrhr
gm‘rb Pmë¶m. amÌrÀ¶m Jßnm§V {dZmoXmgmR>r ‘mPm dmna hmoD$ bmJbm.''
nU {ZdoXH$ Am{U {ham ¶m§‘Yrb ào‘mMo AZm{‘H$ ZmVo ‘wbImdoJio
hmoVo. Vo Ho$di {ZdoXH$mbmM ‘mhrV hmoVo. bm¡{H$H$ nmVirda ˶mbm Zdam-
~m¶H$moÀ¶m Zm˶mZo AmoiIUo MwH$sMo hmoVo Ago ˶mbm dmQ>Vo. e|Jm§~amo~a Vmo
{hambm ImadS>çm, Hw$adS>çm, nmnS>, D$g, dmiH§$, Q>hmi B. Am{XdmgtZm Z
{‘iUmè¶m dñVy AmUyZ XoV AgVmo. AmB©-d{S>bm§À¶m g‘j {ham {ZdoXH$mbm
‘Y AmUyZ XoV AgVo. H$Yr {hamMm ~mn ‘mgo, IoH$S>o d IS>moù¶m nH$Sy>Z
AmUV AgVmo. gJioOU {‘iyZ Vo ^mOyZ ImV AgVmV.
EH$Xm EH$ XþY©a àg§J H¡$H$mS>çm§À¶m nmbmda H$mogiVmo. H$mhr d«m˶ ‘wbo
nmbmVrb gm‘mZ ~mhoa ’o$H$VmV. gJio nmb Zï> H$ê$Z Q>mH$VmV. {hamÀ¶m
AmB©-d{S>bm§Mm g§gma CKS>çmda nS>Vmo. ’w$H$Q>mV ‘m{JVbobr IoiUr {hamÀ¶m
AmB©Zo {Xbr ZmhrV. ˶mMm hm n[aUm‘ AgVmo. {hamÀ¶m nmbmda aS>maS>
Mmbbobr AgVo. Hw$Urhr g‘OyZ KoʶmÀ¶m ‘Z…pñWVrVV ZgVmo. {ZdoXH$
gH$mir CRy>Z nmhVmo Voìhm {hamÀ¶m KamMr amIam§Jmoir Pmbobr ˶mbm {XgVo.
amVmoamV {ham Am{U {VÀ¶m AmB©d{S>bm§Zm Jmd gmoSy>Z Omdo bmJVoo.
{hamÀ¶m AmR>dUrZo {ZdoXH$mMo hmVnm¶ JiyZ OmVmV. {VMr AmVm
H$m¶‘Mr VmQ>mVyQ> hmoUma ¶m {dMmamZo Vmo ‘wg‘wgyZ aS>Vmo. AmB©bm dmQ>Vo ¶mbm
H$mhr Var Pmb§¶. doXoZoZo hm aS>V Amho. nU dñVwpñWVr {Zamir AgVo.
¶m ì¶p³V{MÌmMm eodQ>hr H$méʶOZH$ ñdê$nmMm Pmbobm Amho. ‘mZdr
H$éUoMo öÚ Am{U n[aUm‘H$maH$ {MÌ ¶m ì¶{º${MÌmV boIH$mZo aoImQ>bo Amho.

EH$mdÞ
boIH$mMo ì¶p³V‘Îdhr ¶oWo àH$Q> Pmbo Amho. ào‘ Am{U ghmZw^yVr ˶mV
gm‘mdbobr Amho.

~m~m ‘mñVa
{X. ~m. nmQ>rb ¶m§Zr ~m~m ‘mñVam§Mo ì¶p³V{MÌ CÎm‘ar˶m aoImQ>bo
Amho. Hw$UmÀ¶mhr ‘ZmV AmXamMr ^mdZm {Z‘m©U ìhmdr Ago ˶m§Mo ì¶p³V‘Îd
Amho. boIH$mZo gwédmVrbm ˶mÀ¶m ~{ha§JmMo Am{U ñd^mdmMo WmoS>³¶mV {MÌ
aoImQ>bo Amho.
""ñd^mdmZ§ A˶§V Z‘« d {‘V^mfr Agbobo ~m~m ‘mñVa EH$X‘
{H$aH$moi eara¶ï>rMo hmoVo. gd©gmYmaUnUo nmdUoghm ’y$Q> C§MrMo, S>mo³¶mda
gX¡d nm§T>ar Q>monr Kmbm¶Mo. XmT>r{‘em JwiJwirV Ho$boë¶m. åhmVmanUmM§ d¶
Pmë¶mZo Jmb’$mS>o AmV AmoT>bobr. ˶m‘wio S>moù¶m§ImbMr T>monao da {Xgm¶Mr.
S>moù¶mda S>~b q^JmMm H$miga Xm§S>rMm Mî‘m Agm¶Mm. A§Jmda nyU©
~møm§Mm VrZ ~Q>Um§Mm bm§~ Imbr JwS>¿¶mn¶ªV Ambobm eQ>©. ˶m eQ>m©Mr
Jù¶mOdiMr ~Q>Uo bmdbobr Ag¶Mr. Imbr WmoS>rer KiKirV {dOma.
nU Vr KmoQ>çmn¶ªV da CMbbobr. nm¶mV EH$mM AmS>ì¶m nQ²>Q>çmM§ H$mi§
Mßnb. ñdmar ‘ܶ‘dJu¶m§À¶mV emo^yZ {XgUmar dmQ>m¶Mr. H$maU ˶m§À¶m
S>mì¶m hmVmV gX¡d CKS>bobr H$mir N>Ìr Agm¶Mr. Vr CÝhmù¶m nmdgmù¶mV
˶m§À¶m S>mo³¶mda Yabobr {Xgm¶Mr. COì¶m hmVmV XmoZ ~§Xm§Mr nm§T>ar {nedr
Agm¶Mr. ˶m {nedrV Zoh‘r EImX§ dV©‘mZnÌ Am{U EH$ XmoZ nwñVH§$
Agm¶Mr.''
˶m§À¶mH$S>Mo dV©‘mZnÌ Hw$Ur dmMm¶bm ‘m{JVbo H$s Vo VËH$mi
Úm¶Mo. Vo dmMyZ nyU© hmoB©n¶ªV Wm§~m¶Mo. ˶m§Zm KmB© Aer ZìhVrM. {edm¶
Amnë¶mH$S>rb dV©‘mZnÌ Xþgè¶mZo dmMë¶mMoM ˶m§Zm g‘mYmZ dmQ>m¶Mo.
[aH$m‘Q>oH$S>çm ’w$H$Q>çm dmMH$m§da Vo H$Yr amJdV ZgV.
¶m EH§$Xa dU©ZmVyZ ‘mJMm {d{eï> H$mbI§S> C^m amhVmo. ‘ܶ‘dJu¶m§À¶m
JaOm ˶m H$mimV ‘¶m©{XV hmo˶m. gmYonUmZo OrdZ OJmdo Agm g§Ho$V nmibm
~mdÞ
OmV Ago. ܶo¶dmXr OrdZÑï>rMm à^md ˶m H$mimda hmoVm. ‘ܶ‘dJu¶
OrdZe¡brMo à{V{Z{YËd H$aUmar ì¶p³VaoIm åhUyZ ~m~m ‘mñVam§H$S>o nmhVm
¶oB©b. ˶mMo ¶WmV϶ {MÌU ""~m~m ‘mñVa'' ¶m ì¶p³V{MÌmV boIH$mZo Ho$bo
Amho. ho dmMVmZm ‘mJÀ¶m {nT>rVrb {d. X. KmQ>o ¶m§Mo ""EH$ H$maHy$Z'' ho
ì¶p³V{MÌ AmR>dVo.
~m~m ‘mñVam§Zr Amnbo Am¶wî¶ ‘amR>r emioV {ejH$s noemV Kmbdë¶m‘wio
Vo Zo‘ñV d {Zînmn d¥ÎmrMo {Xgm¶Mo. dmY©³¶m‘wio ˶m§À¶m nmR>rbm WmoS>ogo
Hw$~S> Amë¶mgmaIo dmQ>m¶Mo. MmH$moar~Õ OrdZ OJboë¶m ‘mñVam§Mo ‘yiMo
Zmd ~{h©Or nmQ>rb hmoVo. nU bmoH$ ˶m§Zm AmnwbH$sZo ~m~m ‘mñVa åhUm¶Mo.
nwñVH$m§er ˶m§Mr K{Zï> ‘¡Ìr hmoVr. ˶m§À¶m Kamg‘moaÀ¶m eoVmV ZmairMr ~mJ
hmoVr. {d{dY àH$maÀ¶m ’w$bPmS>m§Mr ˶m§Zr bmJdS> Ho$br hmoVr. hr ~mJ åhUOo
~mJoV ¶oUmè¶m ‘wbm§Mm ""{nH${ZH$ nm°BªQ>'' hmoVm. gmar ‘wbo nmUr {nʶmgmR>r
~m~m ‘mñVam§H$S>o ¶m¶Mr. g§Vàd¥ÎmrÀ¶m ~m~m ‘mñVam§Zr J«§W àgmamgmR>r
""lr{edmOr dmMZmb¶'' gwê$ Ho$bo hmoVo. ˶mbm ’$mago gaH$mar AZwXmZ {‘iV
Zgo. åhUyZ b½Z g‘ma§^mÀ¶m {R>H$mUrhr Vo XoU½¶m {‘i{dʶmgmR>r OmV AgV.
Aem àH$mao ‘moR>çm {OH$sarZo ~m~m ‘mñVaZr dmMZmb¶ Mmbdbo hmoVo. ˶m§Zr
^mS>çmÀ¶m ImobrV dmMZmb¶ gwê$ Ho$bo. ˶m§Mo J«§Wmb¶mMo ñdßZ gmH$ma hmoD$
eH$bo Zmhr.
~m~m ‘mñVam§Zr gwê$ Ho$boë¶m dmMZmb¶mÀ¶m {Z{‘ÎmmZo {ZdoXH$mZo
g‘m§VanUo Amnbm dmMZmMm àdmg Am{U àJVrMm {dH$mg ¶mg~§YrMo {ZdoXZ
Ho$bo Amho Vo A˶§V dmMZr¶ Amho. AZoH$m§Zm Vo Amnë¶m ‘§Vaboë¶m {Xdgm§V
{’$adyZ AmUrb. AZoH$ AmR>dUtMr Am|Oi {ZdoXH$mZo ¶oWo g‘agVoZo [aH$m‘r
Ho$bobr Amho. dmMZm{^éMr dmT>{dUmam {ZdoXH$ ñdV…M J«§Wnmb Pmbobm
Amho. boIH$ Pmbobm Amho. Vmo H¥$VkVoZo CX²JmaVmo, ""~m~m ‘mñVam§Zr Jmdmbm
gwg§ñH¥$V Moham {Xbm...˶m§À¶m Mm§Xmo~mZoM ^{dî¶mV ‘m¶mgmaIm gm{hp˶H$
KS>bm...˶m§Mo ¶m Jmdmda ’$ma ‘moR>o CnH$ma AmhoV.''
EH$m gai‘mJu OrdZmMo VÝ‘¶VoZo aoImQ>bobo ho ì¶p³V{MÌ A{Ve¶
öÚ Pmbobo Amho. ‘yë¶o hadboë¶m ì¶m{‘l OJmMm ñne© ~m~m ‘mñVam§À¶m

ÌonÞ
OrdZ‘mJm©bm Pmbobm Zmhr. ˶m§À¶m Am¶wî¶mMr gaiaofm gaiM am{hbobr
Amho. {Zab§H¥$V ^mfme¡brXoIrb à^mdr H$er R>ê$ eH$Vo. ¶mMm CÎm‘ Z‘wZm
åhUyZ ""~m~m ‘mñVa'' ¶m ì¶p³V{MÌmH$S>o ~moQ> XmIdVm ¶oB©b.

XmXmgmho~ dñVmX
{X. ~m. nmQ>rb ¶m§À¶m ~m~m ‘mñVam§À¶m ì¶p³VaoIoà‘mUoM g¶mOramOo
‘moH$mer ¶m§Mr ""XmXmgmho~ dñVmX'' ‘Yrb XmXmgmho~ dñVmX ¶m n¡bdmZmMr
ì¶p³VaoIm à^mdr Pmbr Amho. J«m‘rU n[aga åhUVmM VoWrb J«m‘aMZoMo
H$mhr ‘hÎdmMo KQ>H$ AgVmV. JmdMm gan§M, nmQ>rb, {ejH$, d¡Ú B˶mXr.
˶mMà‘mUo JmdmVrb n¡bdmZ hmgwÕm J«m‘rU g§ñH¥$VrVrb d¡{eï>çnyU© KQ>H$
AgVmo. H¥${fg§ñH¥$VrVrb bmoH$aMZm§Mm ^mJ åhUyZ ˶mÀ¶mH$S>o nm{hbo OmVo.
XmXmgmho~ dñVmX. hm AgmM gm‘϶©dmZ JS>r. AmS>Xm§S> XohmMm; nU H$Zdmiy
d¥ÎmrMm. JmdmMo ^bo ìhmdo, JmdmV ñdÀN>Vm amhmdr åhUyZ Vmo H$gm PQ>Vmo ¶mMo
AZoH$ Vnerb ¶m ì¶p³V{MÌmV ¶oVmV. ho ì¶p³V{MÌ {Od§V Am{U agaerV
Pmbo Amho.
˶mMm ^mD$ am‘y n¡bdmZ ¶mÀ¶m S>mo³¶mda ‘ܶ^mJr Hw$èhmS>rMm dma
Ho$bm OmVmo. Vmo JVàmU hmoVmo. Aemdoir YmS>gr d¥ÎmrMo XmXmgmho~ dñVmX nwT>o
gagmdVmV. Voìhm n§VgaH$ma Ago AmdmhZ H$aVmV. ""dñVmX, AmVm ‘mJM§
gJi§ {dgam. ¶m Zì¶m nmoam§Zm Zdr {Xem Úm. amJmnojm g§¶‘mZo dmJm¶bm
{eH$dm. gmè¶m g‘mOmMm ’$m¶Xm hmoB©b.''
XmXm dñVmXm§Zr ˶m AmdmhZmbm à{VgmX {Xbm Am{U Amnbo nwT>rb
Am¶wî¶ g‘mOmgmR>r dmhÿZ ¿¶m¶Mo R>a{dbo.
XmXm dñVmXm§Mr ì¶p³VaoIm {ZdoXH$mÀ¶m à˶¶H$mar dU©ZmVyZ ñnîQ> hmoV
OmVo.
""XmXm dñVmX {Xgm¶bm JmoaonmZ, ^abobr eara¶ï>r, ^aXma {‘em, S>moB©da
S>mqi~r a§JmMm aoe‘r ’o$Q>m. A§JmV H$md bmdbobm Vm§~S>m gXam, nm¶Kmoi

Mm¡nÞ
YmoVa, ZOa ^oXH$ amJmdbo Va Vo bmb~w§X hmoV. A§JmV AMmQ> VmH$X, eara
ì¶m¶m‘mZo H$‘mdbobo. JmdmoJmdÀ¶m ’$S>mV h‘Img Hw$ñVr H$aUmam n¡bdmZ
åhUyZ »¶mVr AZ² Hw$ñ˶m§Mm ’$S> ‘moS>VmZm dñVmX nwS>çm D$g {niyZ ag H$mT>V.
ho ~KyZ bmoH$ Jßn hmoV d dñVmXmÀ¶m VmH$XrMo H$m¡VwH$ H$aV. Kar naVV ‘J
S>’$S>§ {nnmUr dmOV-JmOV n§M ‘§S>ir XodimH$S>o ¶oV Ago. J«m‘X¡dVmM§
Mm§J^b§ JmOdyZ {IarMm àgmX ImD$Z amÌrMm V‘mem C^m amhV Ago.''
XmXm dñVmXm§À¶m H$m¡Qw>§{~H$ nmíd©^y‘rMo {ZdoXH$mZo Vnerbdma dU©Z Ho$bobo
Amho. nmʶm{edm¶ àmV…{dYrbm OmUmè¶m bmoH$m§Zm Vo ¶mo½¶ YS>m {eH$drV.
bmoH$m§Zm ˶m§Zr ñdÀN>VoMr AmdS> bmdbr. bmoH$m§À¶m AS>rAS>MUrbm XmXm
dñVmX YmdyZ ¶oV. hmoVH$ê$ ‘wbm§Zm {eH$m¶bm ‘XV H$aV. Zm§Xm¶bm {ZKmboë¶m
‘wbrgmR>r ‘XV H$aV. Zm§Ja ¿¶m¶bm, H$mbdS> ¿¶m¶bm ‘XV H$aV.
˶m§Mr gm‘m{OH$ ~m§{YbH$sMr hr OmUrd àe§gZr¶ hmoVr. Vo åhUV,
""ho gmao d¡^d ‘m¶m dmS>d{S>bm§Mo Amho. ˶m§Zr ‘bm Jmoa-J[a~m§Zm dmQ>m¶bm
gm§{JVb§ Amho. ho gma§ Vw‘M§M Amho. ‘r Amnbm ho gm§^miUmam H$ma^mar
Amho.''
dñVmXm§Mr d{S>bmonm{O©V ‘moR>r O‘rZ hmoVr. ˶m BZm‘m‘YyZ n§T>anyabm
aoëdo OmB©. {Vbm ""XodmMr JmS>r'' åhQ>bo OmB©. ˶m§Zr Va EH$Xm Xhm {‘{ZQ>o
JmS>r Wm§~{dbr. Amnë¶m eoVmVrb CgmMm ag dmaH$è¶m§Zm nmObm. dfm©VyZ
Mma-nmM ‘{hZo dñVmX JmdmoJmdm§Mo Hw$ñ˶m§Mo ’$S> H$arV. VéU nmoam§Zm KoD$Z
nyd©obm nwgX, ¶dV‘min¶ªV OmV. Va H$Yr ‘wYmoi, V§Omda, ~oëbmarbm Va
H$Yr Xodmg, H$moQ>m Am{U ½dmëhoabm OmV. Va H$Yr nwgXÀ¶m Vmb‘rV nmoam§Zm
{eH$drV. ‘mB© Joë¶mda dñVmXm§Zm A{Ve¶ Xþ…I Pmbo. dmS>m CKS>m nS>ë¶mMr
˶m§Zm OmUrd Pmbr. nU g‘mOgÝ‘wI d¥ÎmrMo dñVmX gm‘m{OH$ H$m¶m©V ‘½Z
Pmbo. ˶m§Zr JmdMr J«m‘n§Mm¶V {~Z{damoY Ho$br. amOH$maʶm§À¶m {damoYmbm Z
Ow‘mZVm ‘moR>r Vmbr‘ C^mabr.
¶m ì¶p³V{MÌmMm eodQ>hr n[aUm‘H$maH$ Pmbobm Amho.
""AmOhr Vmo dmS>m XmXm dñVmXm§Mr AmR>dU gm§JV ~gVmo. Hw$Ur åhUV,

n§MmdÞ
¶m dmS>çmV dñVmX AmOhr dmg H$aVmV.'' bmoH$ åhUVmV, ""EH$ Xod‘mUyg
Jobm. amOmgmaIm dmJbm, OJbm Am{U ‘mUgm§À¶m H$miOmV R>gbm.''
- dñVmXm§À¶m ZmdmZo VoWo AmVm ì¶m¶m‘emioEodOr H$ݶmemim ^aVo.

S>moHo$dmbm g§emoYH$ - XmXmOr Imo~«mJS>o


ìhr. EZ. qeXo ¶m§Zr XmXmOr Imo~«mJS>o ¶m H¥${f{df¶H$ g§emoYZ H$aUmè¶m
춳VrMo ì¶p³V{MÌ ""S>moHo$dmbm g§emoYH$'' XmXmOr Imo~«mJS>o ¶m erf©H$mImbr
aoImQ>bo Amho. ‘hmamï´>mV Joë¶m H$mhr XeH$m§V eoVr{df¶H$ AZoH$ à¶moJ Pmbo.
^mV, Jhÿ, Ádmar, ~mOar B˶mXr AÞYmݶm§À¶m g§H$[aV ~r-{~¶mʶm‘wio
H¥${f{df¶H$ CËnmXZ dmT>bo. CgmÀ¶m ~m~VrV AgoM à¶moJ Pmbo. ^maVmgma»¶m
{dH$gZerb XoemV ho gmao hmoUo Amdí¶H$ hmoVo. nrH$ H$‘r Am{U ImUmar Vm|S>o
dmT>bobr. ¶m Xmohm§Mm ‘oi ~goZm. ‘hmamï´>mV h[aVH«$m§Vr Pmbr Iar; nU
˶mgmR>r AZoH$m§Zm Ah{Z©e H$ï> H$amdo bmJbo. AemM g§emoYH$m§n¡H$s XmXmOr
Imo~«mJS>o ho ‘hÎdmMo Zmd. ˶m§Zm boIH$ ""S>moHo$dmbm g§emoYH$'' åhUVmo. Aem
""EH$bm Mbmo ao'' ¶m ‘mJm©Zo dmQ>Mmb H$aUmè¶m 춳VtZr OZOrdZmbm AmH$ma
{Xbobm AgVmo. ìhr. EZ. qeXo ¶m§Zr ho gmao g‘agVoZo XmIdyZ {Xbobo Amho.
¶m ì¶p³V{MÌmbm ""M[aÌboIZ'' åhUUo A{YH$ g¶wp³VH$ hmoB©b Ago
dmQ>Vo. H$maU XmXmOr Imo~«mJS>o ¶m§À¶m d¥{Îm{deofm§nojm H¥${Verb OrdZmH$S>o
boIH$mZo bj H|${ÐV Ho$bo Amho. 1981 gmbr XmXmOtZr Amnë¶m eoVmV
""nQ>ob-3'' ho ^mVmMo g§H$[aV dmU bmdm¶bm gwédmV Ho$br. ˶mhÿZ A{YH$
CËnmXZ XoUmao dmU ˶m§Mo ‘ohþUo ^r‘amd qeXo ¶m§À¶m eoVmV bmdbo. ˶mMo
Zm‘H$aU ""EME‘Q>r'' Ago H$aʶmV Ambo. hm à¶moJ gbJ Mma-nmM df}
gmV˶mZo Mmbbm hmoVm. Voìhm Hw$R>o ˶m§Zm ¶e Ambo. nwT>rb ghm dfmªV ˶m§Zr
Zm§XoS> {ham (1994), {dO¶ Zm§XoS> (1996), XrnH$ aËZm (1997), Am{U
S>r. Ama. Ho$. (1998), ho dmU V¶ma Ho$bo. {dX^©, ‘ܶ àXoe, N>ÎmrgJS>
Am{U Amo[agm amÁ¶mV ¶m dmUm§Mr bmJdS> hmoD$ bmJbr. H¥$fr {dÚmnrR>mZo
EME‘Q>r dmU hm Amnbm åhUyZ Zm|Xdbm Am{U Vmo ~mOmamV {~¶mUo ê$nmZo

N>ßnÞ
AmUbm. 2010 ‘ܶohr XmXmOr eoVmV H$m‘ H$arV hmoVo. gd© M°Zobda
’$moãO©À¶m à^mdembr 춳VtÀ¶m ¶mXrV ˶m§Mo Zmd PiH$ë¶mMr ~mV‘r
XmIdbr OmV hmoVr. à{gÕr ‘mܶ‘mÀ¶m à{V{ZYtZr ˶m§Mo bj ¶m ~m~rH$S>o
doYbo. nU XmXmOtZm ˶mV ñdmañ¶ ZìhVo. ‘hmamîQ´> emgZmZo ""H¥${f^yfU''
hm nwañH$ma XoD$Z Jm¡ad Ho$bm. ˶mZ§Va XmXmOtZr Amnë¶m à¶moJmgmR>r A{YH$
eoVr {‘imdr Aer ‘mJUr Ho$br. ˶m§Zm ’$³V XrS> EH$a eoVr XoʶmV Ambr.
˶m§Zm AmO{‘Vrbm gìdmeohÿZ A{YH$ nwañH$ma àmßV Pmbo AmhoV. ‘mÌ Ë¶m§Zr
drg EH$a eoVrMr Ho$bobr ‘mJUr AIoan¶ªV nyU© Pmbr Zmhr. nU ho H$‘©¶moJr
g§emoYH$ Zì¶m dmUm§À¶m emoYmV am{hbo.
˶m§À¶m OrdZmMm CÎmamY© A˶§V hbmIrMm Jobm. ˶m§Mr àH¥$Vr T>mgibr.
CnMmamgmR>r ˶m§À¶mH$S>o nwaogo n¡go ZìhVo. ˶m§À¶m {ZYZmZ§Va EME‘Q>r ^mVmMm
H$Vm© H$moU ho H$ibo. XmXmOr Joë¶mdaM ˶m§Mo ‘hÎd gdmªZm C‘Obo.
EH$m ‘wbImdoJù¶m g§emoYH$mMr OrdZH$hmUr ìhr. EZ. qeXo ¶m§Zr ¶oWo
gm§{JVbr Amho.
***

{X. 1 OyZ, 2020 - S>m°. gmo‘ZmW H$mo‘an§V,


Jmodm

gÎmmdÞ
am‘m ‘¡bHw$br
- 춧H$Q>oe ‘mS>JyiH$a

gpìh©g ‘moQ>marVyZ Imbr CVabmo Am{U JmdmV {eabmo. ìhabdmS>m emoYyZ


H$mT>m¶bm doi bmJbm Zmhr, nU am‘mM§ Ka Zo‘H§$ {‘iʶmgmR>r Hw$UmbmVar
{dMmam¶bm nm{hOo hmoV§. nmoamR>moam§Zm {dMmê$Zhr ’$m¶Xm ZìhVm. åhUyZ qIS>ma§
Amobm§S>V Hw$Ur OmUVm ‘mUyg {XgVmo H$m, Vo nmhÿ bmJbmo.
H$mS>mZ§ eoH$maboë¶m EH$m ImonQ>mÀ¶m nwT>À¶m ~mOybm ’$mQ>³¶mVwQ>³¶m
nm¶VmUm§À¶m ngmè¶mV EH$ åhmVmam {Xgbm. Imbr ~KyZ Vmo VwQ>³¶m nm¶VmUmbm
gi KmbrV hmoVm. ‘r Odi OmD$Z C^m am{hbmo, Var ˶mbm XmX ZìhVr.
""~m~m, am‘m ìhabmM§ ImonmQ> H$moUV§?''
H$m‘ Wm§~dyZ ˶mZ§ da nm{hb§. S>mì¶m hmVmM§r XmoZ ~moQ>§ AmoR>mda R>odyZ,
Vm|S> ~mOybm H$ê$Z Ww§H$ Q>mH$br Am{U S>moio PmHy$Z hZwdQ>rbm PQ>H$m XoV Vmo
åhUmbm,
""H$moZ åhZmbmgm?''
""am‘m ìhab!''
""ìh¶, nU am‘m H§$Mm? I§Sy>Mm am‘m H$m ˶mo Ym|S>r åhmVmarMm?''

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 1
hmo¶, gmè¶m ìhabdmS>çmV am‘m AZoH$ AgʶmMm g§^d hmoVm, nU ‘bm
Ho$di am‘mM§ "am‘m' ZmdM ‘m{hVr hmoV§. ˶mdê$Z ~moY ìhmdm H$gm?
""Vo H$mhr R>mD$H$ Zmhr. Vmo am‘m ‘¡bHw$ë¶mM§ H$m‘ ~KVmo ~Km!''
""hm, Ag§ ~mobm H$s! Vw‘r Hw$Q>Z§ AmQ>nmS>rH$S>Z§ Ambm?''
""hmo¶.''
""gS>H$M§ H$m‘ ~KZma§ Aå‘bXma hm¶gm?''
""hmo¶.''
""hm, Ag§ Omdm ¶m ~moimVZ§. ˶mo eod½¶mMm S>hmim {XgVw¶m, VV§ hm¶
am‘mM§ Ka'' Am{U nwÝhm Imbr ‘w§S>r KmbyZ ˶mZ§ Amnb§ H$m‘ gwê$ Ho$b§. ‘r
~moimVyZ AmV {eabmo.
eod½¶m§M eobmQ>§ PmS> bmJë¶mda ˶m ImonQ>mg‘moa C^m am{hbmo. ~mhoaÀ¶m
~mOybm XJS>mda ~gyZ EH$ H$mirema ~mB© {nR>mZ§ ^abobr {nVir {dgiV
hmoVr Am{U {VÀ¶m Im§Úmda hmV R>odyZ nmM-ghm dfmªM§ e|~S>§ nmoaJ§ hmVmVbm
Vm§~S>çm ^mH$arMm VwH$S>m VmoSy>Z-VmoSy>Z ImV hmoV§. ‘r Ambobm nmhVmM
Vm|S>mVbm Kmg ˶mZ§ JQ>H$Z {Jibm Am{U AmB©Mm nXa AmoTy>Z ~mobbm, ""E
Am¶o, H$moU Ambm¶m ~J!''
AmB©Z diyZ nm{hb§. OwZoè¶mMm ~waIm Vm|S>mdê$Z ga©H$Z AmoTy>Z KoVbm
Am{U R>UR>UrV AmdmOmV {dMmab§, ""H$m¶ d§?''
""am‘m ‘¡bHw$br BW§M amhVmo Zm?''
""ìh¶, ìh¶ AmVmM ‘moQ>marH$S>§ Jobm¶m. H$moU Aå‘bXma ¶oUma hm¶!''
""hmo¶ H$m? ‘r Ambmo ˶mÀ¶mH$S>o Am{U Vmo Jobm ‘moQ>marH$S>o!''
{VZ§ S>moio {dñ’$mabo. Aå‘bXma KamH$S>o Ambo, ¶m Om{UdoZ§ Vr Jm|Yibr.
nmoamÀ¶m CKS>çm nmR>rda YnH$m KmbyZ ImgJr AmdmO H$mTy>Z ~mobbr. ""Om a§.
‘moQ>manmer. ‘m‘mbm åhZmd§, Aå‘bXma Amë¶mVr.''
nmoaJm bmObm Am{U AmB©À¶m nmR>r‘mJo XS>V åhUmbm, ""Am@ ‘r Ýhm¶ Om!''

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 2
nU EdT>çmV ‘w§S>memM§ Q>moH$ ImoMrV am‘m VamVam AmbmM. H$nmimbm
hmV bmdyZ åhUmbm, ""åhmam@@O''
""am‘am‘. VyM H$m am‘m?''
""ìh¶ Or, ‘rM. {‘ñVarZ§ H$mbM gm§{JVb§ hþV§ Vw‘r ¶oUma, åhZyZ
‘moQ>marnmer ~Km¶ Jobw hþVmo.''
""‘J MbVmog Zm? {Xdg da Ambm¶ Mm§Jbm.''
""ìh¶, Mbm H$s! ^mH$ar ~m§Y J§. Q>oH$m H$s.''
am‘mM§ ImonQ> ^marM ~wQ>H§$ hmoV§. AmV dmHy$Z {eê$Z ‘r ~mhoaë¶m
N>namÀ¶m ‘oT>rbm Q>oHy$Z ~gbmo. am‘m Ym§XbrZ§ nwÝhm Hw$R>§gm {ZKyZ Jobm!
AmVë¶m A§Ymè¶m OmJoV am‘mMr ~hrU H$mhr H$ê$ bmJbr. nmoaJm
daModa S>moH$mdyZ ‘m¶mH$S>o nmhV Agmdm.
ImbMr O‘rZ IS>~S>rV hmoVr. Hw$R>§ IÈ>o nS>bo hmoVo, Va Hw$R>§ ‘wa‘mMo
Ym|S>o da Ambo hmoVo. ~mhoaë¶m ~mOybmM nmʶmMm am§OU amodbm hmoVm. ˶mÀ¶mda
bmH$S>mM§ PmH$U hmoV§. nbrH$S>o {MnmS>mMm Am{U H$mQ>³¶mHw$Q>³¶m§Mm T>rJ
hmoVm. amZeoUr hmo˶m.
EH$m H$monè¶mV eoir ~m§Ybr hmoVr. {VMr T>mona§ {ZKmbr hmoVr. nwT>o
Q>mH$boë¶m ~m^irÀ¶m S>hmù¶mda Vr YS>nS>V hmoVr Am{U ZmH$mZ§ AmdmO
H$arV hmoVr.
Jobm Vgm JS>~S>rZ§ am‘m nwÝhm Ambm. ~{hUrbm åhUbm, ""AJ§ amYy
AmQ>n. H$dmÀ¶mZ ~gyZ èhm¶ë¶mV Aå‘bXma. Amnë¶m J[a~mÀ¶m ImonQ>mV
H$moZ ¶oV§¶m?'' ‘m¶mH$S>o diyZ Vmo nwT>o åhUmbm, ""Pmb§M Or, ^mH$ar
KoVë¶mda {ZKyM!'' amYyZ§hr VËnaVoZ§ ^mH$arM§ ’$S>H§$ ^mdmÀ¶m hmVmV {Xb§.
""‘mO§ H$m¶, VwO§M Amdam¶M§ ÝhmB©. ¶oVmZm T>mim AmZ eoaS>rbm.''
""ìh¶ ìh¶!'' ^mÀ¶mÀ¶m nmoQ>mda am‘mZ§ EH$ MmnQ> ‘mabr. ˶mÀ¶m
YwirZ§ ^aboë¶m Vm|S>mMm ‘wH$m KoVbm.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 3
""h§, Mbm AmVm. Mmbr Mmbr ‘oQ>H$dmS>rnVya OmD$''
XmoK§hr Jmdm~mhoa nSy>Z gS>Ho$bm bmJbmo. ‘m¶m hmVmV AmoP§ hmoV§.
am‘mbm Vo àeñV dmQ>b§ Zmhr.
""H$m¶ {edݶmgmaH§$ ÝhmB© Zìh§?''
""H$m ao?''
""‘m¶mnmer Úm H$s Zgb§ Va ‘moH$imM hm¶ ‘r?''
""Xeå¶m AmhoV. a§JmMm S>~m Amho.''
""hm§, ‘J§ ’$amimM§ ¿¶m H$mTy>Z AmZ² ~mH$sM§ Úm ‘m¶mnmer''
""H$mhr Oéar Zmhr. ‘bm MmbV§. Ko.''
am‘mbm Anydm©B© dmQ>br. ˶mMm Moham WmoS>m Amoemibmhr
""Am‘r H$g§ {edmd§ Or?''
""‘mPr haH$V Zmhr. Ko Vy. {edmerd nmiV Zmhr ‘r!''
am‘m WmoS>m Jßn Pmbm. ‘J åhUmbm, ""Úm, ‘r KoVy!''
am‘m {Xgm¶bm MmaMm¡Km§gmaIm ZìhVm. ê$nmÀ¶m ~m~VrV X¡dmZ§
˶mÀ¶mda J¡a‘Ou Ho$br hmoVr. A§Jm{nS>m§Z§ WmoamS> AgyZ a§J AJXr R>ma H$mim
hmoVm. ZmH$ S>mì¶m ~mOybm dmH$S>§ hmoV§ Am{U EH$ S>moim AYy hmoVm. ˶mÀ¶m
Vm|S>mdaÀ¶m H$ioH$S>§ nmhÿZ Hw$Umbmhr Ag§ dmQ>b§ AgV§ H$s, {XbmZ§ ^bm
Agbobm hm ‘mUyg ê$nmZ§ Jobm Amho Am{U Imʶm{nʶmÀ¶m ~m~VrVhr ¶mMr
^bVr Am~mi Pmbr Amho! H$gë¶mVar a§JmM§ EH$ {dQ>H§$ ’$S>H§$ ˶mZ§ Ho$di
gd¶rZ§ S>mo³¶mbm Jw§S>mib§ hmoV§. OmJmoOmJr qMܶm Pmbobr EH$ n¡aU A§JmV
AS>H$dbr hmoVr Am{U ImbM§ YmoVa Va ˶mbm AJXrM VmoQ>H§$ hmoV§. qnT>è¶mda
~moQ>mEdT>çm {eam C‘Qy>Z {XgV hmo˶m. nm¶mÀ¶m Q>mMm ^oJmië¶m hmo˶m. d¶mZ§
Vmo ’$magm {XgV ZìhVm. "‘J ¶mM§ bJrZ Pmb§¶ H$s Zmhr? Pmb§ AgV§, Va
ImonQ>mV AñVwar {Xgbr AgVr. Mma nmoa§ {Xgbr AgVr. amYy ¶mMr ~hrU
{XgVo. {VÀ¶m H$nmimdaM§ Hw§$Hy$ nwgyZ Job§ hmoV§. ‘Km?....' ‘ZmV àý ¶oV

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 4
hmoVo. am‘m Imbr nmhÿZ Mmbbm hmoVm. H$mhr doi Jobm Am{U ˶mZ§ OmUrd
{Xbr, ""‘¡bmMm Ym|S>m Ambm ~Km.''
’$bmªJmda Am{U ‘¡bmÀ¶m Ymo§S>çmda AmH$S>o Q>mH$m¶Mo hmoVo. Zmd§
Kmbm¶Mr hmoVr. a§J Am{U Hw§$Mbm KoD$Z ‘r Ymo§S>çmg‘moa ~gbmo. am‘mhr
OdiM IS>o ~mOybm H$ê$Z ~gbm. H$m‘m~amo~a ~mobU§hr Mmby Pmb§.
""h§, H$m¶ am‘m? H$g§ H$m¶ VwP§?''
""Or, ~a§M Mmbb§¶m åhUm¶M§''
""{dìhiVmog ~am!''
""Ia§ åh§Oo Bdim¶ ZJ§. na‘oœa Xrb ˶oÀ¶mda èhm¶mbm hmod§.''
""MmoI ~mobbmg, nU {dìhiU§ H$mhr gwQ>V Zmhr. Ia§ Zm?''
Mma-XmoZ eãXm§VM ‘r am‘mÀ¶m {Oìhmamn¶ªV Jobmo. ‘m¶m Aå‘bXmarbm
{~MH$Umè¶m am‘mMrhr ^rS> ‘moS>br. ñdV…Mr XþIUr^mUr Vmo ‘bm gm§Jy bmJbm.
""Amnbr {nT>rOmV ìhabH$s gmoSy>Z am‘m gaH$mar ZmoH$arH$S>o H$m
dibmg?''
""H$emMm Y§Xm Ambm¶ ˶mo? H$mVS>§ ‘wbH$mM§ åhmJ Pmb§¶m. AmZ² amoI
n¡gm XoVw¶m H$moZ? ~¶Ë¶mÀ¶m H$m‘mImbr Ord Om¶Mm. ˶mV JmdmV BVH§$
ìhab Am‘r. EH$mEH$mÀ¶m dmQ>çmbm Mma-XmoZ Ka§ ¶oUma. ˶oÀ¶mda H$g§
^mJmd§? nmoQ>mMm S>~am H$gm ^am¶Mm?''
""Ia§ Amho.''
""Vdm BÀ¶ma Ho$bm H$s, gaH$mar Zm¡H$ar H$amdr. gS>H§$Mr dO amIʶmM§
H$m‘ ~a§ hm¶.''
""nJma H$m¶ {‘iVmo Vwbm?''
¶m àíZmda am‘m hgbm. ""WQ²>Q>m H$aVm ìh¶ J[a~mMr? Vw‘mñZr R>md§
ÝhmB©? Aå‘bXma Vw‘r VVë¶m H$MoarVb§!''
""doS>m H$m¶ am‘m Vy? Aao, H$gbm Aå‘bXma? ‘rhr Vw¶mgmaImM
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 5
EH$. C³V§ H$m‘ KoVb§¶ ‘r ho Z§~a KmbʶmM§. nmoQ>mnmʶmgmR>r H$mhrVar
H$am¶M§!''
""Ag§ H$m Ag§Zm. nU Vw‘r Am‘ñZr Aå‘bXmaM. R>md§ ÝhmB© åhUVm,
Va gm§JVy. ‘{hݶmbm ~mam én¶o {‘i˶mVr.''
""R>rH$ MmbVmo H$m ˶mÀ¶mV àn§M?''
am‘mZ§ EH$dma ~mOybm Vm|S> H$ê$Z V‘mIyMr {M‘yQ> XmT>oImbr gmoS>br
Am{U hmV PmSy>Z Vmo nwÝhm ~moby bmJbm, ""H$emMm Xodm nan§M? H$m¶Var
H$ê$Z hmVmVm|S>mMr JmR> Kmbm¶Mr! T>moamdmZr Ord! H$m¶ A§J^a Mm§Jbm YSw>Vm
{‘iVw¶m H$m JmoS>YmoS> Im¶m {‘iV§¶m! Am‘m J[a~m§M§ ho Ag§M! Var ~a§,
Amnbm gmoVmMm H$m¶ IQ>mbm ÝhmB©. EH$bmM hm¶.''
""H$m ~a§ am‘m? bJrZ Ho$b§g H$m Zmhr?''
‘m¶m ¶m àíZmZ§ am‘mMr OI‘ XþImdbr. {MKibr Agmdr. S>mo³¶mM§
‘w§S>mg§ H$mTy>Z ˶mZ§ Imbr R>odb§ Am{U hmVmV EH$ IS>m KoD$Z O{‘Zrda
aoKmoQ>çm ‘maVm-‘maVm Vmo ~mobbm, ""H$m¶ gai ÝhmB© Pmb§ XmXm!''˶mÀ¶m
ñdamdê$ZM ˶mÀ¶m doXZm H$iV hmo˶m. VmoS>mdahr CXmgrZVm {XgV hmoVr. ‘bm
dmQ>b§, ‘r CJrM ~mobbmo. gmdê$Z Koʶmnm¶r åhUbmo. ""Amnb§ ~mobʶmdaZ§
~mobU§ {ZKmb§ åhUyZ {dMmab§ h§, ZmhrVa Vy åhUm¶Mmg, [aH$må¶m Mm¡H$em
H$embm?''
am‘mZ§ ‘w§S>r hb{dbr Am{U {Xb{JarZ§ Vmo ~mobbm, ""N>m! Nm! ^bV§M!
‘r Jn Pmbw AemgmQ>Zm H$s, H$m Amnb§ H$a‘ gm§Jmd§! g‘Xr {MÎmaH$Wm hm¶
XmXm ‘mOr!''
""H$m ~a§? gm§Jerb Va!''
""bJrZ Pmb§ ˶mbm nmM gmb§ Pmbr. nZ YS> gm ‘{hZ§gwXrH$ AñVwar
èhm¶br ÝhmB©. ~onÎmm Pmbr! ''
""åhUOo?''
""Amnb§ H$a‘ XmXm! Vr hþVr VH$S>Mr gm§JbrÀ¶m ~mOyMr. ê$nmZ§ Ym
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 6
OZr§V CRy>Z {Xgmdr Aer. ‘m¶m ImonQ>mV H$g§ èhmd§ {VZ§? ‘r ømo Agbm
¶oS>m~m~S>m ‘mZyg. g§gmahr Amnbm ZmMaJVr. Vob hm¶, Va ‘rR> ÝhmB©; ‘rR>
hm¶, Va {‘aMr ÝhmB© Ag§ gXþZrH$. ë¶m-Zogm¶m Mm§Jbr H$mnS>§ ÝhmB©Vr,
H$m Im¶bm JmoS>YmoS> ÝhmB©. {VÀ¶m H$m¶ ‘Zmbm ¶oB©Zm ˶m Jmoï>r. YS> g~yX
~mobm¶Mr ÝhmB©. égyZ-’w$JyZ ~gm¶Mr. XmXm, ‘bm~r H$im¶M§ g‘X§; nU H$m
H$am¶M§? T>moamJV am~b§, Var H$m¶ {‘iH$V H$aZma AmnZ?''
am‘m AJXr Vi‘iyZ ~mobV hmoVm. ˶mÀ¶m ‘ZmMr H$dmS>§ Imobbr Jobr
hmoVr. ‘rhr Ðdë¶m ‘ZmZ§ EoH$V hmoVmo.
""g‘OyV H$mS>m¶ Omd§ Va åhUm¶Mr, "Mb åh‘B©bm, {JaZrV H$m‘ H$a
AmZ² ~³H$i n¡H$m {‘id. ‘mOr hm¡g nwad§.' ‘bm H$m¶ Amnbm ‘wbyH$ gmoSy>Z
Omd§ dmQ§>Zm.''
EH$m Ym|S>çmda Zmd Am{U AmH$S>o KmbyZ Pmbo hmoVo. ‘r CR>bmo. a§JmMm
S>~m dJ¡ao gm{h˶ KoD$Z am‘mhr CR>bm Am{U nwÝhm MmbVm-MmbVm ˶mZ§
Amnbr h{H$JV gm§{JVbr.
""Ia§ H$m Zmhr, Vw‘rM gm§Jm? Amnb§ Jmd, Ka, Zm˶mJmo˶mMr ‘mZg§
gmoSy>Z Hw$Q>§ Omd§ Xogm§Vambm? Ag§ H$aVm-H$aVm EH$Xm ‘m¶m åhmJmar Jobr
{ZJyZ. nwZm H$m¶ nζm Ýhm¶ H$m ‘wÚm Ýhm¶.''
""‘J Vy H$mhr emoY Ho$bm Zmhrg H$m? Mma ‘mUgm§H$S>Z§ g‘OyV KmbyZ
AmUm¶Mr ‘mKmar''
""‘r ÝhmB© Ho$br dmgnyg! Amnë¶mOdi èhmݶmMr {VMr Oa {dÀN>m
ÝhmB©, Va H$embm Omoam H$am¶Mm? OmD$Xob åhUmbmo, Hw$Q>§~r gwH$mV Agbr
åh§Oo Pmb§!''
¶m Owݶm AmR>dUrZ§ am‘m Mm§JbmM H$ï>r Pmbm. ‘rhr A{YH$ ~mobbmo
Zmhr. gy¶© ~amM da Ambm hmoVm. ^yH$ Am{U VhmZ XmoÝhrhr OmUdy bmJbr
hmoVr. ~mobʶmZ§ dmQ> Amogabr hmoVr. Var nm¶hr {eUbo hmoVo.
""am‘Or, g‘moa {dhra {XgVo. gmdbrV ~gyZ OodU H$ê$, KQ>H$m^a ~gy

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 7
Am{U nwÝhm bmJy H$m‘mbm.''
""ìh¶ Or. ^wH$m bmJë¶m AgVrb Vw‘mñZr. Mbm!''
eoOmaÀ¶m ‘ù¶mVë¶m {d{harda Jobmo. am‘mZ§ T>moam§Zm {nʶmgmR>r
H$mT>boë¶m nmQ>mÀ¶m nmʶmV hmVnm¶ YwVbo. ‘r {d{harV CVê$Z YwVbo. Ymaoda
dS>mÀ¶m gmdbrV XmoKm§Zrhr {eXmoè¶m gmoS>ë¶m.
am‘mÀ¶m ~{hUrZ§ VihmVmgma»¶m OmS> ìh§S>rÀ¶m Vm§~S>çm XmoZ ^mH$ar
{Xë¶m hmo˶m. ˶m§À¶m nmoQ>r Vm§~S>çm MQ>UrMm ^wH$Q>m hmoVm.
‘m¶m AmB©Z§ Mma ‘D$gyV Mnm˶m VwnmZ§ ‘mIyZ {Xë¶m hmo˶m.
˶m§À¶m~amo~a ‘moH$i§ {nR>b§ hmoV§, qb~mM§ bmoUM§ hmoV§, bgUmMr MQ>Ur hmoVr.
S>~m CKS>VmM ˶mMm I‘§J dmg gwQ>bm.
‘r ˶mVb§ WmoS>§ am‘mbm XoD$ bmJbmo. Vmo "ZJ§-ZJ§' åhUy bmJbm.
‘r åhUmbmo, ""am‘Or, AÞmbm Zmhr åhUy Z¶o. Ko.''
""Vg§ Zìh§ XmXm, Vw‘r EH$ë¶mnwaV§ AmZë¶mb§. dmQ>MmbrZ§ ^wHo$bm
Agmb. ‘mOr ‘mÁ¶mnmer ^mH$ar hm¶, Va H$m?''
‘r ~io-~io ˶mbm dmT>b§M. XmoKohr Oody bmJbmo. hm§-hm§ åhUVm am‘mZ§
˶m XmoZ ^mH$ar MQ>UrÀ¶m ^wH$Q>çm~amo~a g§n{dë¶m Am{U ‘r {Xbob§ ’$S>³¶mV§
Jw§S>miyZ R>odyZ {Xb§.
""am‘Or, ho ao H$m¶? Vo R>odb§g H$emgmR>r?''
""WmoS>§ Imëb§ H$s XmXm. Cbrg§ R>odb§¶m nmoamnm¶r. Agb§ Hw$Q>b§ {‘iV§¶m
Am‘mñZr? nmoaJ§ ImB©b XmoZ Kmg, åhUyZ R>odb§. AmVm ˶m nmoamda g‘Xr ‘Xma
R>odbr¶m ~Km. ˶mo Odm H$Vm©gdVm© hþB©b, Vdm Oam ~a§ {Xg ¶o˶mb. Vda ho
Ag§M. ˶obm Mma g~yX H$iݶmgmR>r gmi§V~r KmbrZ åh§Vy¶m. ^ZrMm Xmëbm
IamMbm Vdm ‘m¶m Jir nSy>Z "AmVm ‘mO§ H$g§ hþ¶mM§' åhUyZ aS>m¶ bmJbr
Vdm ‘r åhUmbmo, ~¶m, ‘m¶mner èhm. ‘bm Var AmVm H$moU hm¶?''
dmâ¶mVb§ nmUr am‘m Am|OirZ§ ߶m¶bm, T>oH$a XoD$Z V‘mIy ImʶmgmR>r

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 8
~gbm. ‘r AÚmn OodVM hmoVmo. Viì¶mVbr V‘mIy ~moQ>mZ§ MmoirV am‘m
åhUmbm, ""XmXm, BMma Ambm åh§Oo AmH«$sV dmQ>V§. AmVm Vw‘mbm d¶
{H$Vr?''
""drg dfª Pmbr am‘Or!''
""‘bm~r Bg AmZ² AmQ> Pmbr. na Vw‘r Pmbm Aå‘bXma AmZ² Am‘r
‘mVya èhm¶bmo ho Ag§. Ob‘^a Ag§M XqiÐr èhmD$Z Am‘r ‘gUdmQ>§bm
Om¶M§. ‘ZmV åhZVmo, Xodm Mm§S>mim, H$m ao Ag§?''
am‘mbm Úm¶bm Xodmnmer CÎma ZìhV§; ‘m¶mnmerhr ZìhV§! ‘r Ho$di
EoH$V hmoVmo.
""Vw‘r åhZmb am‘Or, JS>çm Vy gmim {eH$bm ÝhmB©g. nZ XmXm, gmim
{eH$mdr AmZ² nmoQ>mbm H$m¶ Imd§ Or? Mma dgmªM§ Pmb§ H$s, Hw$ZmMr Jwa§
amHw$ir KoD$Z ˶|À¶m åhmJ§ amZmo‘mi qhS>md§ bmJV§. Vdm Kar ^mH$a {‘iVr.
‘J ho O‘md§ H$g§?''
‘mP§ OodU§ AmQ>monb§. WmoS>m doi {dlm§Vr KoD$Z nwÝhm H$m‘ Mmby H$am¶M§
hmoV§. g§Ü¶mH$min¶ªV hmoB©b VodT>§ H$am¶M§. g§Ü¶mH$mir gH$mir AmQ>nmS>rhÿZ
Jobobr gpìh©g {dQ>çmhÿZ naV Ambr H$s, {Vbm hmV XmIdyZ Wm§~dm¶M§ Am{U
nwÝhm Ka JmR>m¶M§!
""dmB©M H$b§S>m XmXm. D$Z Imbr Pmë¶mda OmD$ nwZm.'' Ag§ åhUyZ
am‘mZ§ n¡aU Am{U ‘w§S>mg§ H$mTy>Z Cembm KoVb§. ~m§YmÀ¶m {hadirda Vmo AmS>dm
Pmbm, Kmoê$hr bmJbm.
PmS>mÀ¶m ImoS>mbm nmR>rMr AmQ>U XoD$Z ‘r ~gyZ am{hbmo. nmhÿ bmJbmo
H$s, am‘mM§ J{UV gwQ>V§ H$m!
("‘mUXoer ‘mUg§' ‘YyZ)
qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 9
‘¥Ë¶yMo Mw§~Z KoUmam ‘hmH$dr
- à. Ho$. AÌo

gmZo JwéOtZm OmD$Z AmO gmV {Xdg Pmbo. ho gmV {Xdg ‘r ˶m§Mm
gmaIm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m OrdZmMm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m
‘aUmMm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m boIZmMm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m
doXZm§Mm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m ^mfUmMm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m
CnmofUmMm {dMma H$aVmo Amho. ˶m§À¶m ~gʶmMm {dMma H$aVmo Amho.
g§H$moMmÀ¶m ^mdZoZo gX¡d AdKS>bobr ˶m§Mr Vr AmH¥$Vr ‘m¶m S>moù¶m§g‘moa
C^r Amho. AmoR>m§À¶m XmoÝhr H$monè¶mVyZ S>moH$mdUmao ˶m§Mo Vo Amoemio hgy AOyZ
‘m¶m ÑîQ>rnwT>o Amho. ñZoh^mdmZo S>~S>~boë¶m ˶m§À¶m S>moù¶m§À¶m ˶m Amoë¶m
H$S>m AOyZ ‘bm {XgVmhoV. ˶m§Mo Vo nwQ>nwQ>Uo, ˶m§Mo H$ÊhUo, ˶m§Mo Vo gwñH$mao
Am{U ˶m§Mo Vo hmVdmao gmao gmao ‘bm AmR>dVo Amho.
nwîH$i dfmªnmgyZ ‘r ˶m§Zm ~KV hmoVmo Am{U ˶m§Mo dmL²>‘¶ AmdS>rZo
dmMV hmoVmo. nU ˶m§Mr à˶j AmoiI hmoD$Z Aer AmR>M df} Pmbr.
¶m AmR> dfm©V ’$maM WmoS>çm doim§ Amåhr ^oQ>bmo Agy Am{U ^oQ>ë¶mdahr
’$maM WmoS>m doi EH$Ì ~gyZ ~mobbmo Agy. Am{U ^oQ>ë¶mdahr ’$maM WmoS>m
doi EH$Ì ~gyZ ~mobbmo Agy. Ama§^r Ama§^r Vo S>moù¶mbm S>moimhr XoV
ZgV. da Var nmhmV, Zmhr Va Imbr Var nmhmV. Am{U ’$maM WmoS>o ~mobV.
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 10
CJmM dm¶’$i H$m¶ ~mobm¶Mo? CnMmamMo ~mobUo ˶m§À¶mOdi A{O~mV
Zgo. Vo ZwgVo hgV qH$dm VgoM ñVãY amhmV. Z ~mobUo hoM ‘wir ˶m§Mo
~mobUo. H$Yr H$Yr ‘mZ Imbr KmbyZ XmoÝhr hmVm§Zr Vo ‘mPm hmV Xm~yZ YaV
Am{U A§J KwgiyZ ‘Z‘moH$ionUmZo hgV. EdT>o Pmbo åhUOo g§nbo ˶m§Mo
g§^mfU. ˶m§Zm ~mobmd¶mbm bmdUo Ogo AdKS>, Vgo ˶m§À¶mer ~mobUohr
nU ’$ma AdKS>. ˶m§À¶m g§H$moMd¥ÎmrZo Xþgè¶mbm g§H$moM dmQ>o. Am{U ˶m§À¶m
A~moë¶mZo ˶m§À¶mer ~mobUmam ‘mUygM EH$X‘ Amoemim hmoD$Z ‘ܶoM Jßn
~go. n§T>anyaÀ¶m àmUm§{VH$ CnmofUmÀ¶m Zdì¶m {Xder ‘r ˶m§Zm ^oQ>bmo. ‘r
˶m§Zm nm{hbo. ˶m§Zr ‘bm nm{hbo. S>moio^oQ> Pmbr. Am{U XmoKm§À¶m S>moù¶m§VyZ
EH$X‘ Aly dmhÿ bmJbo. ‘mPr qMVm ˶m§Zm H$ibr. ˶m§Mo ào‘ ‘bm g‘Obo.
hrM ˶m§Mr ^mfm Am{U hoM ˶m§Mo ~mobUo. g‘j ^oQ>rnojm Vo nÌm§VyZ A{YH$
~mobV. ˶m§À¶m dmUrnojm ˶m§Mr boIUr OmñV ~mobH$s hmoVr.
nU Eaìhr A~mob Am{U JmoJbJm¶ AgUmao JwéOr g^oÀ¶m ì¶mgnrR>mda
MT>bo åhUOo ‘mÌ qghmgmaIr JO©Zm H$ê$ bmJV. Am{U ˶m§À¶m JO©ZoZo
ì¶mgnrR> Am{U g^m JXJXm hmbo. bmOmiyÀ¶m dobrbm gy¶©’w$bo Ambr
AmhoV Ago dmQ>o. OZVmOZmX©ZmMo Xe©Z Pmbo åhUOo A§JmV H$gë¶m Var {Xì¶
e³VrMm g§Mma hmoB© Am{U ˶m§À¶m ‘wImVyZ gmjmV² Cn{ZfXm§Mr J§Jm YmoYmo
dmhÿ bmJo. øm gd© Jmoï>tMo ñ‘aU ‘r Jobo gmV {Xdg H$aVmo Amho. hOmamo-
bmImo ‘mUgm§nojm JwéOr ’$ma doJio hmoVo, ho Va CKS>M Amho. Vwåhr-Amåhr
Á¶m OJmV amhVmo, ˶mnojm JwéOtMo OJ ’$ma {Zamio hmoVo. åhUyZ JwéOr H$moU
hmoVo ¶mMm nwîH$im§Zm ^«‘ nS>bobm Amho. amOH$maUr bmoH$ åhUVmV, JwéOtZm
amOH$maU H$iV ZìhVo. gm{hp˶H$ {dMmaVmV, JwéOtMm gm{h˶mer H$m¶
g§~§Y? Am{U ñdV… JwéOr åhUV H$s, ‘bm boIUrÀ¶m bm{b˶mnojm PmSy>§Mo
bm{b˶ OmñV AmdS>Vo. H$moUr åhUVmV, JwéOr aS>o hmoVo. H$moUr åhUVmV,
JwéOr H$å¶w{ZñQ> hmoVo. BV³¶m gmYonUmZo amhUmè¶m, gainUmZo dmJUmè¶m
Am{U gmono ~mi~moY {b{hUmè¶m {Z‘©i Am{U ào‘i ‘mUgm§Mo OrdZ AmO
nwîH$im§Zm H$moS>o hmoD$Z ~gbo Amho Am{U ˶m§À¶m ‘aUmZo Va ho H$moS>o OmñVM
AdKS> Pmbo Amho.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 11
nU JwéOr H$moU hmoVo ho g‘Oë¶mdmMyZ ˶m§À¶m OrdZmMo H$moS>o H$moUmbmhr
CbJS>Uma Zmhr. da da nmhmUmè¶mg ˶m§À¶m OrdZmV Omo {damoY {XgVmo Am{U
Or {dg§JVr ^mgVo ˶mMo H$maU JwéOtÀ¶m A§Va§JmV H$m¶ Amho ho nmhʶmMm
˶m§Zr H$YrM à¶ËZ Ho$bm Zmhr. Vgo nmhVm JwéOtÀ¶m OrdZmV Z H$iʶmgmaIo
Ago H$mhrM ZìhVo. ñdÀN> nmʶmZo ^aboë¶m EImÚm S>m|JamÀ¶m Q>m³¶m§V ˶m§Mm
Vi Ogm ñnï>nUo {XgVmo, Vgo JwéOtÀ¶m ^mfUmV Am{U boIZmV ˶m§À¶m
öX¶mMo à{Vq~~ ñdÀN>nUo {XgV Ago. JwéOr H$moU hmoVo øm~Ôb ‘bm ñdV…
bm H$Yrhr e§H$m nS>br Zmhr. qH$dm ˶m§À¶mg§~§Yr ‘mPm H$Yr J¡ag‘Ohr
Pmbm Zmhr. MmaM eãXm§V JwéOtMo dU©Z H$amd¶mMo Pmë¶mg ‘r Ago åhUoZ
H$s, JwéOr ‘mV¥öX¶mMo H$dr hmoVo. VwierXmg, ‘ram~mB©, H$~ra Am{U VwH$mam‘
øm§À¶m a³Vm§V Oo H$mì¶ hmoVo, VoM JwéOtÀ¶m qnS>mV hmoVo. ˶mM KamʶmV Am{U
na§naoV JwéOtMm OÝ‘ Pmbm Ago åhUmd¶mg haH$V Zmhr. JwéOr ho H$mhr ZwgVo
eãXm§Mo ‘mg Am{U ¶‘H$ Owi{dUmao Q>m§H$gmir H$dr ZìhVo. JwéOr ho öX¶mMo
Am{U d¥ÎmrMo H$dr hmoVo. Ho$di H$mì¶ {b{hUmao Vo H$dr ZìhVo. H$mì¶ OJUmao
Am{U H$mì¶ {Z…œgUmao Vo {Od§V à{V^oMo H$dr hmoVo. ‘mZdVoda ‘mVoà‘mUo
ào‘ H$aUo hr ˶m§À¶m OrdZmVrb H$mì¶mMr àoaUm hmoVr. gd© ZÚm§‘ܶo J§Jm
Oer n{dÌ, Vgo gd© ào‘m‘ܶo ‘mVoMo ào‘ ho ‘hÝ‘§Jb. qH$~hþZm ‘mV¥ào‘ hrM
gd© ào‘mMr J§JmoÌr. ¶m J§JmoÌrV gmZo Jwê$OtZr Amnë¶m à{V^oMo H$be ^ê$Z
KoVbo åhUyZM ˶m§Zm Amnë¶m OrdZmV EdT>o ‘hmH$mì¶ {Z‘m©U H$aVm Ambo.
AmB©À¶m Ñï>rZo Vo OJmH$S>o nmhmV Am{U AmB©À¶m A§V…H$aUmZo Vo ‘mZdVoda
ào‘ H$arV; AmB©bm Á¶mà‘mUo Amnë¶m {Za{Zamù¶m ‘wbm§‘ܶo ^oX {XgV Zmhr.
˶mà‘mUo hm qhXÿ, Vmo ‘wgb‘mZ, hm {¼ñVr, Vmo h[aOZ, hm ‘Ðmgr, Vmo
~§Jmbr, hm ‘amR>r, Vmo n§Om~r Agm JwéOr§Zmhr ¶m XoemV amhUmè¶m bmoH$m§‘ܶo
H$Yr ^oXm^oX {Xgbm Zmhr. AmB©bm gd© ‘wbo Oer gmaIr, Ver JwéOtZmhr
gd© ‘mUgo gmaIr dmQ>V. ‘wbo ‘moR>r Pmbr, {eHy$Z H$VugdaVr Pmbr åhUOo
‘J AmB© ˶m§À¶mH$S>o {deof bj Z XoVm Á¶mà‘mUo nmiʶmVë¶m ‘wbm§da,
am§JUmè¶m qH$dm Mmbmd¶mbm {eH$Umè¶m ‘wbm§da Amnbo ào‘gd©ñd IM© H$aVo,
˶mà‘mUo g‘mOmVrb gw{e{jV, gwg§ñH¥$V Am{U àm¡T> ‘mUgm§nojm {Zaja,

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 12
Cno{jV {Z ~{hîH¥$V bmoH$m~§Ôb JwéOtZm gmh{OH$M OmñV ào‘ Am{U AmñWm
dmQ>o. Amnë¶m XþIUmBV ‘wbm§Mr AmB© Á¶mà‘mUo ewlyfm H$aVo, ˶mà‘mUo
g‘mOm§Vrb AZmWm§Zm, An§Jm§Zm, X[aÐçm§Zm Am{U ^wHo$boë¶m§Zm H$S>oda CMbyZ
¿¶mdo. Amnë¶m Aly§À¶m dfm©dmZo ˶m§Mr Xþ…Io YwD$Z H$mT>mdrV, ˶m§Zm nmoQ>^a
Oody Kmbmdo, ˶m§Zm A§J^a H$nS>m bodmdm Ago JwéOtZm ‘ZmnmgyZ dmQ>o.
bhmZ ‘wbm§darb JwéOtÀ¶m ào‘mMo Va dU©ZM H$aVm ¶oV Zmhr. àm¡T>m§À¶m
gm{ZܶmV bmOmiyà‘mUo g§H$moM nmdUmao JwéOr, ‘wbm§À¶m ghdmgmV gy¶©-
{dH$mgr H$‘imn«‘mUo CM§~iy bmJV. ˶m§Zm nmhÿZ ‘wbm§Zm Amnbr AmB©
^oQ>ë¶mMm AmZ§X hmoB© Am{U öX¶mMr H$nmQ>o CKSy>Z, Vr Amnë¶m gwIXþ…ImÀ¶m
Jmoï>r ˶m§À¶mer H$ê$ bmJV. ‘hmamï´>mVë¶m hOmamo ‘wbm§er ˶m§Mr ‘¡Ìr hmoVr
Am{U eoH$S>mo ‘wbm§er ˶m§Mm nÌì¶dhma hmoVm. ‘wbm§Zm ñd¶§nmH$ H$ê$Z
Oody Kmbmdo. XþIʶm^mH$ʶmV ˶m§Mr ewlyfm H$amdr, Wmoam§À¶m {Z eyam§À¶m
Jmoï>r gm§JyZ ˶m§Zm namH«$‘r H$amdo ¶mMm JwéOtZm {Z{Xܶmg bmJyZ am{hbobm
hmoVm. ‘mVoÀ¶m ào‘mMo AmH$bZ Pmë¶mdmMyZ JwéOtÀ¶m OrdZH$mì¶mMo ahñ¶
H$moUmbmhr C‘JUma Zmhr. ‘mV¥ào‘mZo Jwê$OtMo öX¶ EH$gmaIo Amog§S>V hmoVo.
åhUyZM ˶m§À¶m dmUrVyZ Am{U boIUrVyZ ~mhoa nS>Umao à˶oH$ Aja AZ²
Aja nm{dͶmZo Am{U ‘m§§Jë¶mZo AmoW§~yZ {ZKmbo.
gmZo JwéOtÀ¶m A§V…H$aUmV ‘mVoMo dmËgë¶ hmoVo. åhUyZM OZVoMr
˶mJnyd©H$ Am{U {Z…ñdmWu godm H$aʶmMo ˶m§Zm doS> bmJbo. OZgodoÀ¶m EH$‘od
{dMmamZo ˶m§Mo OrdZ ì¶mnbobo hmoVo. ˶mM d¥ÎmrVyZ ˶m§À¶m H$mì¶mMm Am{U
dmL²>‘¶mMm CJ‘ Pmbm. XoemMo nmaV§Í¶ Zï> Pmbo nm{hOo. g‘mOmVbr gmar
{df‘Vm Am{U X¡Ý¶ Xÿa Pmbo nm{hOo. OZVoÀ¶m OrdZmVë¶m XbXbr hQ>ë¶m
nm{hOoV. gd© ~wagQ>boë¶m ê$T>tMm {dÜd§g Pmbm nm{hOo. ZH$mo ga§Om‘emhr,
ZH$mo O‘rZXmar, ZH$mo ImoVr Am{U ImOJr Z’o$~mOr, ZH$mo {nidUyH$ AZ²
{‘amgXmar, CXmÎm {dMmam§Mm Am{U CXma ^mdZm§Mm g‘mOmda nmD$g nS>bm
nm{hOo. OZVoÀ¶m ~wÕrbm Y³Ho$ ~gbo nm{hOoV. OrdZmV Mhÿ§H$S>o CR>md Pmbm
nm{hOo Am{U ˶mÀ¶mVyZ Zdg‘mO {Z‘m©U Pmbm nm{hOo. ho EH$M {demb
ñdßZ Jwê$OtÀ¶m S>moù¶m§g‘moa VaiV hmoVo. Vo ñdßZ gmH$ma ìhmdo EdT>çmgmR>r
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 13
Vo Amnë¶m dmUrMm Am{U boIUrMm Cn¶moJ H$arV hmoVo. ~mH$sMo H$dr Am{U
boIH$ ñdV…À¶m drV^a OJmV Amnë¶m Q>rM^a H$ënZm§Mr H¥${Ì‘ Omir {dUrV
~gbo hmoVo; Va JwéOtMr dmUr {Z boIUr V‘m‘ OZVoMr à{V{ZYr ~ZyZ {VÀ¶m
CÕmamgmR>r gmè¶m ‘hmamï´>^a {dOoà‘mUo H$S>mS>V {’$aV hmoVr. ~mH$sMo H$dr
Am{U boIH$ Amnmnë¶m ImobrMr Xmao ~§X H$ê$Z ñ’y$VuMr AmamYZm H$arV
AmT>çmH$S>o S>moio bmdyZ ~gbo AgVm OZVoÀ¶m {damQ> AmËå¶mbm ^oQ>ʶmgmR>r
JwéOtMm AmË‘m g‘mOmÀ¶m à˶oH$ joÌm§Vrb {Za{Zamir OrdZo VnmerV ^Q>H$V
hmoVm. Vmo ‘w§~B©À¶m MmirVyZ {’$aV hmoVm. Xhm hmV bm§~r é§XrÀ¶m ImobrV
ghm-ghm Hw$Qw>§~o H$er amhVmV Vo nmhmV hmoVm. gmVmè¶mnmgyZ ImZXoen¶ªV
eoVH$è¶m§À¶m eoVmPmonS>çm§V Vmo KwgV hmoVm. I§S>moJUVr Ymݶ {nH${dUmar Vr
Y[aÌrMr boH$ao Cnmer H$m? ˶mÀ¶m gmoݶmgma»¶m ‘wbm§~mim§Zm AmR>-AmR>
{Xdg Am§ã¶mÀ¶m H$mo¶tda d qMMmo³¶m§da amhmd¶mMr nmir H$m? ghmZw^yVrMm
àM§S> gmJa JwéOtÀ¶m A§V…H$aUmV hobmdV hmoVm. g‘mOmV OoWo OoWo ˶m§Zm
Xþ…I nmhmd¶mg {‘io, X¡Ý¶ {Xgo, AkmZ gmnS>o, VhmZ-^yH$ AmT>io, VoWo VoWo
˶m§À¶m öX¶mMo ~m§Y AmnmoAmn ’w$Q>V Am{U ˶m§À¶m Aly§Mo Am{U ghmZw^yVrMo
Y~Y~o YmoYmo dmhÿ bmJV. ghmZw^yVrZo W~W~boë¶m öX¶mZo Am{U Aly§Zr
S>~S>~boë¶m S>moù¶m§Zr JwéOr g‘mOmV qhS>V AgV.
JwéOtMo gd© gm‘϶© ˶m§À¶m AlyV hmoVo ˶m§À¶m ghmZw^yVrV hmoVo. Aly
hmM ˶m§Mm Zmam¶U hmoVm. ‘m¶m AlyZr ‘r nd©Vmbm ~wS>drZ, dO«mMm Mwam
H$arZ, nmfmUmMo ZdZrV ~ZdrZ Agm ˶m§Zm {dœmg dmQ>V hmoVm. Am{U Vgo
˶m§Zr H$ê$Zhr XmI{dbo. eoH$S>mo df} Añn¥í¶m§Zm ~§X Agbobr n§T>anyaÀ¶m
{dR>mo~mÀ¶m ‘§{XamMr Xmao JwéOtÀ¶m Aly§À¶m nwam§V {daKiyZ Jobr. ~S>ì¶m§À¶m
H$miOmVë¶m XJS>m§Mo bmoUr Pmbo. Jm§Yr h˶oZ§Va ‘hmamï´>mÀ¶m A§V…H$aUmV
{Z‘m©U Pmbobr qhó H$bwfVm JwéOtZr Amnë¶m AlyZr YwD$Z H$mT>br.
{dÚm϶mªÀ¶m OZgododa ¶oD$ nmhUmao g§H$Q> JwéOtÀ¶m S>moù¶m§Vë¶m Zwg˶m
Aly§À¶m Xe©ZmZo ‘mJë¶m ‘mJo niyZ Jobo. AlyMo EdT>o gm‘϶ª AgVmZm OJ
˶m§Mm {VañH$ma H$aVo Am{U Xþ~ionUm {Z aS>Ho$nUm Aem {deofUmZr ˶m§Mm
Cnhmg H$aVo øm§Mo JwéOtZm ’$ma dmB©Q> dmQ>o. d¡amU dmid§Q>mV ~mJ~JrMo Am{U

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 14
‘io {nH${dʶmMo gm‘϶© Aly‘ܶo Amho. OJm‘ܶo gd© AnyU©Vm Zï> H$ê$Z
˶mbm nyU©VoÀ¶m na‘moƒ nXmda nmohmoM{dʶmMr e³Vr Aly‘ܶo Amho. AlyMm
q~Xy hmM OrdZJ§«Wm§Mm nyU©{dam‘ Amho. ho AlyMo AmoOñdr Cn{ZfX² JwéOtZt
^maVmbm XoD$Z R>odbob| Amho. JwéOr ho Aly§Mo ‘hmH$dr hmoVo. ˶m§À¶m gd©
dmL²>‘¶mV ghmZw^yVrÀ¶m ewÕ, n{dÌ Am{U {Z‘©i agmIoarO Xþgam H$moUVmhr
ag AmT>iUma Zmhr.
hr g¥ï>r åhUOo na‘oœamZo {b{hbobo EH$ ‘hmH$mì¶ Amho. à˶oH$ àmUr
Am{U ˶m§Mo OrdZ ho ˶m ‘hmH$mì¶mMo EH$ ‘Ywa H$S>do Amho Ago JwéOtZm
dmQ>o. ‘Zwî¶mÀ¶m OJmVrb {df‘Vm, AY‘Vm Am{U Hw$ê$nVm Zï> hmoD$Z ‘mUgo
’w$bm-nmIam§à‘mUo gwIr, gw§Xa Am{U ñdV§Ì ìhmdrV Aer Vi‘i ˶m§Zm
bmJbr hmoVr. JwéOr ho gm¡§X¶m©Mo ‘hmZ² CnmgH$ hmoVo. {ZgJm©Vrb gm¢X¶mªMo
g§emoYZ H$aʶmMo ˶m§Zm bhmZnUmnmgyZ O~aXñV doS> hmoVo. ’w$bm§À¶m Am{U
àmʶm§À¶m g¥ï>rV gX¡d VmXmËå¶ nmdbobm Agm doS>m H$dr Amåhr Am‘À¶m
Am¶wî¶mV Var Xþgam nm{hbobm Zmhr. JmoqdXmJ«Om§À¶m H$mì¶mVrb "A§OZ H$m§MZ
H$ad§Xr' Mm CëboI EoH$bm H$s ˶m§À¶m A§Jmda amo‘m§M CR>V. dmgwXod emñÌr
Iè¶m§Mo "Am§~o Zmair nmo’$ir' ho H$mì¶ Ë¶m§Zr dmMbo H$s ˶m§Mo öX¶ gX²J{XV
hmoV Ago. H$moU˶m F$Vy§V H$moUVr ’w$b| ’w$bVmV, H$moUVo njr JmVmV, H$moUVr
{nHo$ hmoVmV ho AmOH$mbÀ¶m {H$Vr H$dtZm R>mD$H$ Amho? JwéOtZm ˶mMr
IS>m Z² IS>m ‘m{hVr hmoVr. dg§V F$VyV Hw$S>çmÀ¶m PmS>m§Zm H$er ’w$bo ¶oVmV,
bmb bmb nig H$go ’w$bVmV, nmZo Zgbobr nm§T>è¶m Mmâ¶mMr PmS>o H$er
~haVmV, ~Hw$irÀ¶m ~marH$em ’w$bm§V ‘Y H$gm AmT>iVmo Am{U ’y$b CMbbo
H$s ˶m§VyZ XmoZ-Mma ‘w§½¶m Var H$em ~mhoa {ZKVmV, "noaVo ìhm, noaVo ìhm'
Ago njr H$go AmoaS>VmV, añ˶mÀ¶m W§S>Jma YwirV gmn H$go ¶oD$Z nS>VmV
ho gd© gd© JwéOtZm ‘mhrV hmoVo. ImZXoemVrb Am§~am¶m ‘mohaë¶m Am{U
˶m§À¶mda {ndim, e|Xar Am{U {Zim ‘moha {Xgy bmJbm åhUOo JwéOr AmZ§XmZo
ZmMy bmJV. ‘mohabobo Am§~o åhUOo dZXodVoÀ¶m {XdmUImݶmVrb OUw H$mhr
nwînnmÌo Ago ˶m§Zm ^mgo. nmdgmù¶mV Jwb~jrZm H$gm ~ha ¶oVmo, H$Moù¶mMr
Am{U ZmJÐmoUrMr ’w$bo H$er ’w$bVmV, AmKmS>m H$gm CJdS>Vmo, eaX F$Vy§V

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 15
Vir Am{U gamodao H$‘im§Zr H$er ^ê$Z OmVmV hm à˶oH$ F$Vy§Vrb gm¢X¶m©Mm
~marH$gmarH$ Vnerb JwéOtZr Amnë¶m S>mo³¶mV ^ê$Z R>odbm hmoVm.
A§JUmVrb VobmMr dmQ>r H$mdim MmoMrV Yê$Z H$gm nidyZ ZoVmo,
{d{harVbo H$mgd hiyM ImbyZ ¶oD$Z ~oS>H$mbm H$go ImD$Z Q>mH$Vo,
XodH$meoOmaÀ¶m dS>mÀ¶m PmS>mda MmoMrV ‘obobm gmn Yê$Z JéS> H$gm
~gVmo, H$~è¶m Am{U Ia~wÁ¶m a§JmÀ¶m {M‘ʶm A§JUmVë¶m Ho$irOdi H$em
IoiVmV, ˶m§À¶mVë¶m ZamMo n§I bmbga AgyZ ˶mÀ¶m Jù¶m^modVr H$mir
aofm H$er AgVo, Am{U bÇ> nmoQ>mÀ¶m J§^ra ‘mÚm§Mm a§J H$gm {ndiga hmoVmo ho
{ZgJm©Vrb gmao gyú‘ AdbmoH$Z JwéOr§Zr H$ê$Z R>odbo hmoVo. ˶m‘wio {ZgJm©da
˶m§Mo BVHo$ ào‘ OS>bo hmoVo H$s, H$mdù¶mbm XJS> ‘mamd¶mMo gwÕm ˶m§Zm Y¡¶©
hmoV Zgo. MwHy$Z bhmZgm {H$S>m ˶m§À¶m hmVyZ {MaS>bm H$s ˶m§Zm MwH$MwH$
bmJyZ amhr. bhmZgo ’y$b, JdVmMo nmZ qH$dm {H$S>m OÝ‘mbm ¶oʶmnydu {H$Vr
df} ˶m§Mr CËH«$m§Vr hmoV Agbr nm{hOo. ømMr ˶m§Zm OmUrd hmoB© Am{U
BV³¶m dfmªMo {ZgJ©aMZoMo ho Wmoa H$m¶© Amnë¶m qH$dm H$moUmÀ¶mhr hmVyZ Zme
Z nmdmdo øm~Ôb Vo gmdY{Jar ~miJrV. JwéOtZm AqhgoMm YS>m Jm§YrOtZr
Zmhr {eH$dbm {ZgJ©ào‘mZo {eH$dbm.
’w$bnmIam§À¶m nmR>r‘mJo Ymdmdo, ˶m§À¶m A§JmdaMr Zjr ~Kmdr.
H$mo{H$ioÀ¶m AmdmOmMm doY KoD$Z {Vbm emoYrV {’$amdo, {Zù¶m^moa Am^mimMo
ê$n S>moù¶m§V gmR>dmdo, amÌrÀ¶m doir PmS>m-Hw$aUm§VyZ Mmbbobr H$mOì¶mÀ¶m
àH$memMr H$dm¶V nmhmdr, ¶mMm JwéOr§Zm, hì¶mg bmJyZ am{hbobm hmoVm.
AmH$memVrb AZ§V ZjÌo nmhÿZ, ""XodmÀ¶m KaMm hm àmO³V Va H$moUr hb{dbm
Zgob Zm.'' Agm ˶m§Zm ^«‘ nS>o. nhmQ>o g‘wÐ{H$Zmè¶mda ^aVr ¶oD$Z Jobr
Am{U Amobga dmid§Q>mda M§ÐmMm àH$me nS>bm åhUOo MmohmoH$S>o Mm§Xr gmoS>br
Amho Ago ˶m§Zm dmQ>o. hr Mm§Xr ^ê$Z ¿¶mdr Aer ˶m§Zm BÀN>m hmoB©. EImÚm
S>m|JamÀ¶m nR>mamda AZ§V {j{VOmH$S>o Vo Q>H$ bmdyZ VmgZ² Vmg ~gV. ˶mdoir
g¥ï>r‘mVm Amnë¶mbm {demb nmiʶmV KmbyZ OmoOdrV Amho Agm ˶m§Zm ^mg
hmoB©. gy¶m}X¶mMo Am{U gy¶m©ñVmMo Ñí¶ ~KyZ na‘oídamZo Am^mimV gmoݶmÀ¶m
~±H$m CKS>ë¶m AmhoV Ago ˶m§Zm dmQ>o. dmè¶mÀ¶m gmogmQ>çmV C^o amhmdo,
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 16
^y‘mVoÀ¶m ‘m§S>rda ~gmdo, bmoimdo, {VÀ¶m YwirMm A~raJwbmb gdmªJmbm
bmdmdm, ‘wgiYma nmdgmV ñdV…bm AmoboqM~ {^OdyZ ¿¶mdo. g‘wÐmÀ¶m
bmQ>m§Mo VS>mIo A§Jmda ¿¶mdoV Am{U ˶mÀ¶m Vwfmam§Mo Am{U ’o$gmMo A§V~m©ø
‘§Jb ñZmZ Amnë¶mbm KS>mdo hm JwéOtZm am̧{Xdg {Z{Xܶmg bmJyZ am{hbm
hmoVm. Aa~ñVmZmVrb amÌrÀ¶m doiÀ¶m AZ§V {Z…ñVãY AmH$memZoM n¡J§~amÀ¶m
Vm|Sy>Z Hw$amU dX{dbo. ^maVmVë¶m ZÚm§Zr, nO©Ý¶mYmam§Zr {Z Aaʶm§ZrM doXm§Zm
Am{U Cn{ZfXm§Zm OÝ‘ {Xbm. {ZgJm©À¶m öX¶mV {eê$Z ˶m§À¶m AVa§JmVbo
gm¡X¶mªMo gmao Pao JwéOr Am¶wî¶^a KQ>mKQ>m ߶mbo. åhUyZM ˶m§Zm Amnë¶m
OrdZmV A‘a H$mì¶ {Z‘m©U H$aVm Ambo!
JwéOtMr H$mì¶ñ’y$Vu hr ˶m§À¶m ñdV…nwaVr ‘¶m©{XV ZìhVr. Vr gm‘wXm{¶H$
Pmbobr hmoVr. XoemV Á¶m Á¶m àM§S> KQ>Zm KS>V hmo˶m Am{U g‘mOmV
Á¶m Á¶m H«$m§VrÀ¶m bmQ>m CR>V hmo˶m ˶m§Mo AmKmV JwéOtÀ¶m öX¶mda hmoV
hmoVo. ˶m§Mr ñn§XZo JwéOtÀ¶m AmËå¶m‘YyZ WaWaV hmoVr. ‘hmamï´>mVrb boIH$
OZVmñdmV§Í¶mÀ¶m Am§XmobZmer g‘ag hmoD$ eH$bo ZmhrV, øm§Mm JwéOtZm
’$ma {dfmX dmQ>o. Jm§YrOtÀ¶m ZoV¥ËdmImbr Pmboë¶m ñdmV§Í¶mÀ¶m ‘hmZ ¶wÕmV
Am{U ~oMmirg gmbÀ¶m AIoaÀ¶m H«$m§{VH$maH$ Am§XmobZmV am‘m¶U Am{U
‘hm^maV {Z‘m©U hmoʶmBVHo$ g‘aàg§J ^abobo AmhoV Ago ˶m§Zm dmQ>o. ¶m
H«$m§{V¶wÕmV Oo Oo A{^‘ݶy Am{U {dœmgamd ~ir nS>bo, ˶mMr amo‘hf©H$ M[aÌo
Am~mbd¥Õm§Zm gm§JV JwéOtZr gmè¶m ‘hmamï´>m‘ܶo g§Mma Ho$bm. Z§Xþa~maMm
H$modim {earfHw$‘ma, ‘mWoamZMm H$modim {~ã¶mdmK H$moVdmb, ZD$ Jmoù¶m
ImUmam dSy>OMm naewam‘ n{hbdmZ, ’$mgmda MT>bobm H$amMrMm ho‘y Am{U
ZmJnyaMm {dîUy øm hþVmËå¶mÀ¶m ~{bXmZmMo nmodmS>o JwéOr Ooìhm Amnë¶m
H$mì¶mË‘H$ dmUrVyZ JmD$ bmJV Voìhm drg-drg n§Mdrg-n§Mdrg hOma
bmoH$m§À¶m S>moù¶m§VyZ Aly§Mo nmPa dmhÿ bmJV. ‘¥Vm§Zm CR>dUmao, nmfmUm§Zm
{daKidUmao, nd©Vm§Zm dmMm ’$moS>Umao Am{U AmH$membm J{hdaUmao OodT>o
àg§J ¶m XoemV KS>bo VodT>çm - VodT>çm§Mr Zm|X JwéOtZr Amnë¶m dmL²>‘¶mV
H$ê$Z R>odbobr Amho.
VwH$mam‘mZ§Va OZVoMm EdT>m ‘hmH$dr ¶m ‘hmamï´>mV hmoD$Z Jobm Zmhr.
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 17
JwéOtMm CX²Jma hm OZVoMm CX²Jma hmoVm. åhUyZM JwéOrM§o H$mì¶ ho H$moQ>r
H$moQ>r Ordm§Mo d¥§XJmZ Pmbo. JwéOr åhUV, ""‘moR>‘moR>çm gm{hp˶H$mà‘mUo
‘m¶m dmL²>‘¶mV {hao-‘moVr AmT>iUma ZmhrV. nwîH$im§Zm Vo n¡ {H$‘VrMo
dmQ>ob. nU ^yH$ bmJbr AgVm {hao Cn¶moJr nS>V ZmhrV. ˶mdoir n¡ qH$‘VrMo
S>mio‘wa‘waoM n¥Ïdr‘mobmMo dmQ>VmV.'' Jar~ Am{U l‘Ordr OZVoMr gd© Xþ…Io
Am{U XþIUr Xÿa ìhmdrV hr JwéOtÀ¶m OrdZmVbr EH$M Vi‘i hmoVr. Vr
Vi‘i JwéOtZr Amnë¶m dmL²>‘¶mV AmoVbr Amho. åhUyZ ˶m§Zr {b{hboë¶m
à˶oH$ AjamAjam§V Am{U AmoirAmoitV ˶m§Mo öX¶ àH$Q> Pmbo Amho.
"‘m¶m dmL²>‘¶mbm hmV bmdmb, Va ‘m¶m öX¶mbm bmdmb' Ago Vo åhUV,
Ago ’$ma WmoS>o Am{U ^m½¶embr H$dr {Z boIH$ OJmV AgVmV H$s, Á¶m§À¶m
ì¶p³V‘ÎdmMo Xe©Z ˶m§À¶m H$mì¶mV Am{U dmL²>‘¶mV hmoVo. gmZo JwéOtMo
dmL²>‘¶ ‘mÌ Ago Amho H$s, dm³¶mdm³¶m§V Am{U H$S>ì¶mH$S>ì¶m§V Vwåhm§bm
JwéOtÀ¶m {Z‘©i Am{U n{dÌ ‘yVuMo Xe©Z hmoB©b. g‘mOnwéfmer gmZo JwéOr
BVHo$ g‘ag Pmbo hmoVo H$s, gmJamà‘mUo gd© ZÚm, Pao Am{U Amohi ˶m§Zr
Amnë¶m {demb ì¶p³V‘Îdm‘ܶo emofyZ KoVbo hmoVo. H$moH$UmVë¶m Am{U
XoemVë¶m IoS>çmnmS>çm‘ܶo qhSy>Z VoWrb, åhmVmè¶m ~m¶m~mnS>çm§H$Sy>Z ˶m§Zr
H$hmʶm, CImUo, Amoì¶m, JmUr, Jmoï>r, Am»¶m{¶H$m Am{U X§VH$Wm øm§Mr
àM§S> g§nÎmr Jmoim H$ê$Z AmUbr. ‘hmamï´>m‘Yë¶m {Za{Zamù¶m Y§Xodmë¶m§er
XmoñVr ~m§YyZ ˶m§À¶m Y§ÚmVrb gmar eãXg§nXm ˶m§Zr Amnë¶m Im§Úmda dmhÿZ
AmUbr. doX, Cn{ZfXo, am‘m¶U, ‘hm^maV, kmZoûda-VwH$mam‘m§Mo A^§J øm
{dñVrU© gmañdVgmJamV AdJmhZ H$ê$Z ˶m§À¶m VimV AmT>ibobr gd©
aËZo Am{U ‘m¡p³VHo$ ˶m§Zr doMyZ AmUbr. ‘hmË‘mOtnmgyZ ˶m§Zr g˶mJ«hmMr
Xrjm KoVbr. adtÐm§nmgyZ Vo gm¢X¶©ào‘mMm ‘§Ì {eH$bo. {dZmo~m§nmgyZ ^maVmÀ¶m
g§ñH¥$VrMo öX¶ ˶m§Zr g‘OmdyZ KoVbo. goZmnVr ~mnQ>m§nmgyZ ˶m§Zr PmSy>Mo V§Ì
CMbbo. Aem àH$mao H$moH$Um‘ܶo Xmnmobr Vmbw³¶mV CJ‘ nmdbobr JwéOtÀ¶m
OrdZmMr g[aVm Xè¶mImoè¶mVë¶m Amohim§Mo, nmZmMo Am{U ’w$bm§Mo Aܶ© KoV
KoV, àmMrZ gmañdVmÀ¶m Aä¶mgmZo g‘¥Õ hmoV Am{U AmYw{ZH$ H$mimVrb
‘moR>‘moR>çm nd©Vm§À¶m nm¶m§Mo àjmbZ H$arV H$arV gd© ‘hmamï´>^a ngabr

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 18
Am{U bjmdYr bmoH$m§À¶m d¡amU {Z IS>H$mi Am¶wî¶mV {VZo em§VrMr Am{U
g‘mYmZmMr {nHo$ {nH$dyZ gd©Ì AmZ§XrAmZ§X H$ê$Z Q>mH$bm. doXm§‘ܶo dmUrMo
dU©Z Ho$bo Amho H$s, ""dmUr hr amï´>mMr Amho. gd© bmoH$m§Mo g§J‘Z H$aUo
ho {VMo H$m¶© Amho.'' JwéOtÀ¶m dmUrZo Am{U dmL²>‘¶mZo hoM AdKS> H$m¶©
‘hmamï´>mV Ho$bo. g‘mOmVrb ^oXmMr, ÛofmMr Am{U gwS>mMr gd© ^mdZm Zï>
ìhmdr Am{U nañnam§V ""Ordm§Mo ‘¡Ì OS>mdo. ñZoh^md CËnÞ ìhmdm, {Z^©¶Vm
Am{U ñdm{^‘mZ {Z‘m©U ìhmdm.'' ¶m EH$mM ܶo¶mZo ào[aV hmoD$Z JwéOtZr
Amnë¶m dmUrMr noaUr Ho$br.
ewÕ, {Zh}VwH$ Am{U Am˶§{VH$ ào‘ hrM JwéOtÀ¶m OrdZmMr àoaUm
hmoVr. ¶m ào‘mImVa dmQ>ob Vmo ˶mJ H$aʶmMr ˶m§À¶m ‘ZmMr {gÕVm hmoVr.
Xrn{eIoda ñdàUmMr AmhþVr AmoVUmè¶m nV§JmÀ¶m OmVrMo ˶m§Mo ào‘ hmoVo.
OrdZ hm EH$ ‘hmZ ¶k Amho ho ˶m§Mo VÎdkmZ hmoVo. g¥ï>rVrb à˶oH$ dñVy
gVV Amnbo gd©ñd Xþgè¶m§Zm XoV AgVo. M§Ð-gy¶© àH$me XoVmV. {ZP©a-
g[aVm OrdZ XoVmV. bVm-d¥j ’w$bo Am{U ’$io XoVmV. OJVmÀ¶m gwImgmR>r
gd©ñdmMo An©U H$aUo Am{U doi nS>ë¶mg hdZ H$aUo ¶mVM OrdZmMr Iar
nyV©Vm Amho Agm JwéOtMm {dœmg hmoVm. ˶mM‘wio OrdZmBVHo$ ‘aUmMohr
˶m§Zm AmH$f©U dmQ>V hmoVo. qH$~hþZm OrdZmEdT>oM ‘aUmdahr ˶m§Mo ào‘ hmoVo.
OrdZmVbo gm¡§X¶© Am{U a‘Ur¶Vm Ho$di ‘aUm‘wioM {Z‘m©U Pmbr Amho Ago Vo
åhUVmV. ‘aU åhUOo ‘mhoar Om¶Mo. OJÝ‘mCbrbm ^oQ>md¶mMo. AZ§VmV OmD$Z
¶oWoÀN> Sw>§~m¶mMo. {Odm{edmMr ^oQ> H$ê$Z XoUmar ‘aU hr EH$ nm¡{U©‘m Amho.
‘aU åhUOo {à¶H$ambm ^oQ>m¶bm Om¶Mo. ‘aU åhUOo J§‘V, Ioi, ˶mgmR>r
aS>md¶mMo H$m¶ H$maU Amho? ‘aU hr OrdZmMr narjm Amho. Omo ‘aVm§Zm aS>Vmo
˶m§Mo OrdZ aS>Ho$. Omo ‘aVmZm hgVmo ˶mMo OrdZ H¥$VmW©. ‘hmZ ܶo¶mgmR>r ho
XohmMo ‘S>Ho$ hgV hgV ’$moS>md¶mbm Omo V¶ma hmoVmo VmoM ^maVr¶ g§ñH¥$VrMm
CnmgH$, Ago ‘aUmMo gw§Xa ‘hmH$mì¶ JwéOtZr {H$Vr Var df} AmYr {bhÿZ
R>odbo hmoVo. Oo H$mì¶ Ë¶m§Zr {b{hbo VoM ˶m§Zr Iao H$ê$Z XmI{dbo. "‘aUm§V
IamoIa OJ OJVo' Agbr ‘aUmda Zwg˶m eãXm§Mr H$mì¶o {b{hUmao H$dr øm
‘hmamï´>mV AmOda nwîH$i hmoD$Z Jobo AgVrb. nU "Amnwbo ‘aU ñdV…À¶m

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 19
S>moù¶m§Zr' nmhUmao VwH$mam‘mgmaIo Am{U ‘aUmÀ¶m Jù¶mV XmoÝhr hmV KmbyZ
˶mMo H$S>H$Sy>Z Mw§~Z KoUmao gmZo JwéOtgmaIo ‘hmH$dr eVH$meVH$m§‘YyZ
EH$XmM OÝ‘mbm ¶oVmV. M§ÐmdaÀ¶m gemMr EH$ H$m춑¶ Jmoï> JwéOtZr gm§JyZ
R>odbr Amho; gemMr gÎdnarjm H$amd¶mbm Xod Ambm. Xod åhUmbm, "‘bm
Im¶bm Xo.' ggm åhUmbm, "H$m¶ XoD$? ‘mPo ¶m OJm§V H$m¶ Amho? ho ‘mPo
eara Amho. Vo ‘r AmJrV Q>mH$Vmo, Vo Im' gemZo AmJrV CS>r Q>mH$br. nU
Vmo OioZm, ^mOoZm. Voìhm Xod gemda àgÞ Pmbm, Am{U gd© OJmbm {Xgob
Ago ˶mMo {MÌ Ë¶mZo M§Ðmda H$mTy>Z R>odbo. g‘mOmVrb OmVr¶Vm, àm§Vr¶Vm
Am{U ܶo¶eyݶVm Zï> H$aʶmH$[aVm JwéOtZr OÝ‘^a à¶ËZ Ho$bm. JwéOr
hVme Pmbo. OUy H$mhr g‘mOnwéf ˶m§Mr gÎdnarjmM nmhV hmoVm. JwéOtZr
gemà‘mUoM EH$X‘ ‘aUmÀ¶m AmJrV CS>r ‘mabr Am{U ñdV…Mo eara OmiyZ
KoVbo. ˶m M§Ðmdaë¶m gemà‘mUo JwéOr A‘a Pmë¶mdmMyZ amhUma ZmhrV.
Xodmbm àgÞ H$aʶmgmR>r EH$m ‘wbmZo Amnë¶m AmB©bm R>ma ‘mabo Am{U {VMo
H$mirO hmVmV KoD$Z Vmo niV niV XodmH$S>o OmV AgVm dmQoV R>oM bmJyZ
nS>bm. Voìhm ˶mÀ¶m hmVmVë¶m H$mimOmVyZ ‘mVoMo öX¶ EH$X‘ CX²Jmabo,
""~mi, Vwbm bmJbo Va Zmhr Zm?'' g‘mOmVë¶m CÝ‘Îm Pmboë¶m X¡Ë¶e³VrZr
gmZo JwéOtMm AmO ~ir KoVbm Agbm, Var ˶mÀ¶m A‘a dmL²>‘¶mV {Od§V
Agbobo ˶m§Mo ‘mVoMo öX¶ ¶mnwT>o g‘mOmMo gmao AnamY {dgê$Z ˶m§À¶m
à˶oH$ AY…nVZmÀ¶m doir ˶mbm CMbyZ H$S>oda KoV OmB©b Am{U ˶m§À¶m
S>moù¶m§Vbo Aly nwgyZ {Z ˶m§À¶m OI‘oda ’w§$H$a KmbyZ ‘‘VoZo {dMmarV amhrb
H$s, ""~mi Vwbm ’$ma bmJbo Zmhr Zm?'' gmZo JwéOtMo dmL²>‘¶ ‘mVoÀ¶m
dmËgë¶mZo AZ§V H$min¶ªV ‘hmamï´>mVrb VéU {nT>rMo g§JmonZ H$arV amhrb
¶mV ‘wirM g§e¶ Zmhr.
("‘¥Ë¶yMo Mw§~Z KoUmam ‘hmH$dr … gmZo JwéOr' ‘YyZ)
qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 20
{Ziy ‘m§J
- AÊUm^mD$ gmR>o

Vmo’$ V¶ma Pmbr. Jmoim ^abm hmoVm. ~Îmrdmbm ~Îmr KoD$Z nwT>§ Ambm
Am{U Vmo gmOyaMm {Ziy ‘m§J hmVmV H$mir Q>monr KoD$Z Vmo’o$H$S>§ Mmby bmJbm.
˶mM§ à˶oH$ nmD$b ‘O~yV nS>V hmoV§. Vmo {Z^©¶ hmoVm. AmVm AmnU ‘aUma
AmhmoV ho ˶mÀ¶m JmdrM ZìhV§. ˶mbm H$gbrM ^rVr ZìhVr. Vmo da gai
Vmo’o$nwT>§ OmD$Z C^m am{hbm.
gd© gmho~ Xþ{MV Pmbo. ˶m§Zr EH$‘oH$m§H$S>o ZOa Q>mH$br. J§^ra Mohao
Ho$bo. H$mhrVar ~mobmd§ Ag§ ˶m§Zm dmQy> bmJb§. hm {Ziy ‘m§J AmVm Vmo’o$À¶m
Vm|S>r OmUma ¶mMr H$miOr dmQy> bmJbr. AIoa EH$ d[aîR> A{YH$mar Xþ…Ir
ñdamV åhUmbm, "à^y Vw¶m AmËå¶mbm em§Vr Xodmo. Vwbm j‘m H$amo. AmVm
Vy à^yH$S>§ OmUma. Oa Vwbm H$m¶ ~mobm¶M§ Agob Va ~mobyZ Ko. AmVm Vy
‘aUma. OJmVyZ OmUma. VwPm eãX C‘Q>Uma Zmhr. ~mob, H$mhr BÀN>m Agob
Va gm§J.'
ho EoHy$Z {Ziybm Zdb dmQ>b§. ‘Zmer Vmo nwQ>nwQ>bm, ‘bm Vmo’o$À¶m Vm|S>r
XoD$Z ‘moH$ir hmoUmar hr ‘mUg§ AmVm ¶m eodQ>À¶m KS>rbm ‘mP§ BVH§$ H$m¡VwH$
H$m H$arV AmhoV? ‘r ¶m§Mm BVH$m bmS>H$m H$Yr hmoVmo? Am{U CKS>nUo
åhUmbm, "åh§Or gmho~, ‘r AmVm ‘aUma Am{U ‘r ‘aVm ‘aVm ~mobmd§ Ag§
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 21
Vw‘M§ ‘V hm¶; nU Hw$Umg§J ~moby? ‘mPr KmoS>r {VH$S>§ C^r hm¶. ‘mPr ‘mUg§
{VH$S>§ C^r hm¶Vr {Z ‘r ~mobm¶M§ åh§Or dmB©M OS>M hm¶. ‘bm dmB©M BMma
H$ê$ Úm.'
Am{U {Ziy {dMma H$ê$ bmJbm.
AmnU Iwa߶mÀ¶m AUrnmgyZ WoQ> Vmo’o$À¶m Vm|S>mn¶ªV H$g§ Ambmo ¶mMmM
Vmo {dMma H$ê$ bmJbm. ‘bm Hw$Ur {Z H$m AmUb§? ¶m àíZmM§ {Ziy CÎma emoYy
bmJbm.
gmOya JmdmV {Ziy ‘m§J EH$ gÁOZ, Jar~ ‘mUyg åhUyZ AmoiIbm OmV
hmoVm. à˶oH$ ‘mUyg {Ziybm ‘mZ XoV hmoVm. {Ziy H$moUmMr Ww§H$s Amobm§S>V
ZìhVm, Hw$UmÀ¶m nmMmoù¶mda nm¶ XoV ZìhVm. ^anya C§Mr, A§JmV ^anya
~i, a§JmZ§ gmdim {Z Mohè¶mZ§ JmdmV Vmo COdm hmoVm. ˶mÀ¶m d¶mbm
ZwH$V§M ~m{dgmd§ df© bmJb§ hmoV§. nU Vmo em§V hmoVm. AmB©, H$mHy$, ZmZr,
d{hZr, A³H$m Ag§ åhUyZ Vmo JmdMm bmS>H$m Pmbm hmoVm. ˶mbm ’$³V AmB©
hmoVr. AmB©Z§M ˶mbm OJdyZ dmT>dbm hmoVm. bhmZm§nmgyZ d¥Õmn¶ªV gd©M
bmoH$ {Ziybm Mm§Jbm ‘mUyg åhUV hmoVo. A~y«Xma åhUyZ ˶mMr JmdmV »¶mVr
hmoVr.
gmOya Jmd H$mo¶ZoÀ¶m H$mR>mda dgbm hmoVm. ZXrH$mR>r ‘H$m, D$g hr
{nH§$ ‘r åhUV hmoVr. H$ï> H$ê$Z ‘mUg§- Jar~ ‘mUg§ nU lr‘§V hmoVr.
gmOwamV {M‘mOr Am{U {^‘mOr ho XmoZ ^mD$ nmQ>rb KamʶmV OÝ‘mbm
¶oD$Z AmnmngmV ^m§S>V hmoVo. eodQ>r ˶m§Zr JmdMo n§M O‘dyZ Amnë¶m
O{‘ZrMr dmQ>Ur H$ê$Z KoVbr hmoVr, nU ˶m§M§ d¡a H$m¶‘ hmoV§. YmH$Q>m {^‘m
ä¶mbm hmoVm. Oar AmnU Amnbm {hñgm dmQy>Z KoVbm Var hm Wmoabm {M‘mOr
Amnë¶m hmVr H$mhrhr nSy> XoUma Zmhr Ag§ ˶mbm dmQ>V hmoV§. åhUyZ Vmo EH$
Mm§Jbm amIʶm hþS>H$V hmoVm.
{^‘mM§ C^§ nrH$ Zmhrg§ hmoV hmoV§. C^m ‘H$m bwQ>bm OmV hmoVm. hiX
Mmoarbm OmV hmoVr {Z ˶m§M§ Hw$UrM ‘Zmda KoV ZìhV§. Vmo {^‘m h¡amU Pmbm
hmoVm. Vmo bwQ>bm OmV hmoVm. ˶mbm Hw$UrVar EH$ I§~ra amIUXma hdm hmoVm.
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 22
gH$mi Pmbr hmoVr. gmOya Jmd OmJm hmoD$Z Amnë¶m amoOÀ¶m CÚmoJmbm
bmJbm hmoVm. ZXrH$S>§ ‘mUg§ KmJar KoD$Z niV hmoVr. nmUdR>çm§Mr nm§X
‘mUgm§Zr ^abr hmoVr. H$mdS>r H$aH$aV hmo˶m. {Ziy KmJa ^ê$Z KamH$S>§
{ZKmbm hmoVm. dmQ>oV {^‘m ^oQ>bm. {ZiyMm Vmo àM§S> Xoh nmhÿZ Wm§~bm Am{U
{dMma H$ê$Z åhUbm,
"{Ziy, ‘mPm ‘H$m amIUrbm KoVmog H$m?'
"H$m¶ XoUma?' {Ziy§ Im§Úmda KmJa KoD$Z åhUmbm, "‘bm H$m¶, Hw$UmM§
~r H$m‘M H$am¶M§ hm¶'
"‘r Vwbm ‘U^a ‘H§$ {Z ‘U^a ^mV KmbrZ. ~mob, H$~yb hm¶ H$m?'
"H$~yb!' {Ziybm AmZ§X Pmbm. CJrM C§S>J§ {’$aʶmnarg H$mhrVar H$m‘
H$amd§ åhUyZ ˶mZ§ {^‘m nmQ>bmMm ‘H$m amIUrbm KoVbm. ~mobU§-gd© H$mhr
R>ab§. ‘U^a ‘H§$ {Z ‘U^a ^mV {‘iUma ¶mMm {Ziybm AmZ§X Pmbm.
{Ziybm ZwH$VrM JwÝhoJma åhUyZ Zì¶m H$m¶ÚmZwgma VrZ doiMr hOoar
bmJbr hmoVr; nU "Mm§Jbm ‘mUyg' åhUyZ JmdmZ§ {e’$mag Ho$ë¶mZ§ ˶mbm EH$
doiMr hOoar Úmdr bmJV hmoVr.
{Ziy Jar~ hmoVm. amV Pmbr H$s Kam~mhoa nS>VM ZìhVm {Z nS>bmM
Va eoOmar Agboë¶m ‘hmadmS>çmV OmD$Z ~m~m ‘hmambm ^oQ>V hmoVm. ˶mÀ¶m
Kar ~gV hmoVm. ~m~mMm {Ziybm ‘moR>m AmYma hmoVm. Vmo ~m~mMm eãX ‘moS>V
ZìhVm. Cä¶m JmdmV gd© OU ~m~mbm ehmUm g‘OV hmoVo.
{edmamV ‘H$m Vmb ‘marV hmoVm. AmVm hþaS>m Pmbm hmoVm. JmdmV ‘³¶mMo
{~a§~o {XgV hmoVo. nmoa§~mi§ H$Ug§ ImV hmoVr. nmdgmim g§nVmM bmoH$m§nwT>o Zd§
AÞ Amb§ hmoV§. ‘mUg§ ‘³¶mÀ¶m ^mH$ar H$nmimbm bmdyZ ImV hmoVr.
{ZiyZ§ ZXrH$mR>r {^‘m nmQ>bmÀ¶m ‘³¶mV Imon KmVbr hmoVr. ImonrnwT>§
Omi Ho$bm hmoVm {Z amIUXma åhUyZ ‘³¶mMr amIU H$arV hmoVm.
{ZiyZ§ {^‘m nmQ>bmMm ‘H$m amIUrbm KoVë¶m‘wi§ JmdmV bmoH$ åhUV
hmoVo H$s, ""{ZiyZ§ ho ~a§ Ho$b§ Zmhr. XmoZ hËVrÀ¶m bT>VrV Jar~ CJ§M nS>bm.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 23
¶mMm n[aUm‘ dmB©Q> hmoUma.''
{Ziy EH$ doi hOoar XoD$Z ‘³¶mMr amIU H$arV hmoVm. hmVmV Hw$èhmS>
KoD$Z amÌ^a ˶m ‘³¶mÀ¶m eoVm^modVr nhmam H$arV hmoVm. ˶mZ§ ˶m eoVmV
ImonrnwT>§ AmJR>r H$mT>br hmoVr. EImX§ H$Urg ^mOyZ Vo ImV ImV Vmo amIU
H$arV hmoVm. ˶mÀ¶m ImonrnmgyZ WmoS>çm A§Vamda {M‘m nmQ>bmMr dñVr hmoVr.
Vmo Am{U ˶mMm XmoñV am‘y gwVma ho XmoK§ amÌ^a ~gyZ {M‘mÀ¶m ‘³¶mMr amIU
H$arV hmoVo. {^‘mMm ‘H$m {Ziy ‘m§JmZ§ amIUrbm KoVë¶m‘wi§ {M‘mOrbm amJ
Ambm hmoVm. Vmo {^‘mda gyS> ¿¶m¶Mr dmQ> nmhV hmoVm Am{U am‘y gwVmambm
"H$m¶ H$amd§?' ¶mMm gëbm {dMmaV hmoVm.
Am{U {Ziy {^‘m nmQ>bmÀ¶m eoVmV V¶ma hmoVm. gmdY hmoVm. {Ziyda
MmbyZ OmU§ Hw$UmbmM e³¶ ZìhV§. ˶mMr Hw$èhmS> H$m¶ H$arb ¶mMm Zo‘
ZìhVm. {ZiyMm Vmo Xoh nmhÿZ {M‘mOr Q>aH$V hmoVm, nU {Ziyda H$gm Var gyS>
¿¶mdm Ag§ ˶mbm dmQ>V hmoV§.
{Xdg ‘mdiV hmoVm. {Ziybm hOoar XoʶmgmR>r OmU§ ^mJ hmoV§. Vmo
JmdmH$S>§ {ZKmbm hmoVm. {Ziy JmdmH$S>§ Mmbbobm nmhVmM {M‘mZ§ hmH$ ‘mabr.
Vmo åhUmbm,
"E {Ziy ‘m§J, ¶o H$s boH$m. AJXr eoVmMm ‘mbH$ Agë¶mdmUr amIU
H$arV ~gbm¶mg. Hw$R>§ {ZKmbmg? ¶o, nmZ ImD$Z Om.'
"ZH$mo. hOoar XoD$Z ¶oVmo.' {Ziy H$mHw$iVrbm ¶oD$Z åhUmbm, "dmB©M
‘³¶mH$S>§ ZOa Agy Úm. AmVm hOoar XoD$Z ¶oVmo.'
"Om, nU bdH$a ¶o,' {M‘m åhUmbm Am{U {Ziy JmdmH$S>§ Jobm.
{Ziy Xÿa OmVmM am‘y gwVma hgbm. {M‘m nmQ>bmbm AmZ§X Pmbm. am‘y
åhUmbm,
"nmQ>rb {Zù¶mMr amIU H$ê$ H$m?'
Am{U {M‘m§Z ˶mbm hmoH$ma XoVmM ˶mZ nmoV^a H$Ug§ ‘moS>br. H$mhr
^mOyZ Imëbr {Z ~mH$sMr Kar KoD$Z Jobm.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 24
gH$mir ‘³¶mMr H$Ug§ Mmoarbm Jobobr nmhÿZ {Ziybm dmB©Q> dmQ>b§. Vmo
{^‘mH$S>§ OmD$Z åhUmbm, "amÌr hOoarbm Jobmo {Z Mmoam§Zr ‘bm XJm {Xbm.
nmoV§^a ‘H$m Jobm.'
"R>r>H$ Pmb§. nU AmVm gmdY èhm.' {^‘mZ {Ziybm gyMZm Ho$br.
‘J {Ziy ~m~m ‘hmamH$S>§ Jobm. gd© hH$sH$V gm§JyZ åhUmbm, "‘r hm
‘H$m amIUrbm KoD$Z MyH$ Ho$br. AmVm H$m¶ H$ê$? ‘r amoO hOoar XoʶmgmR>r
OmUma {Z KaM§ Mmoa ‘H$m ’$ñV H$aUma'
~m~m ‘hmamZ§ {Ziybm Yra {Xbm. Vmo åhUmbm, "AmOnmgyZ ‘r ¶oVmo
‘irbm, Vy hOoar XoD$Z ¶oB©nmVya ‘r nhmam H$arZ, ‘J amV^a Vy nhmam H$a.'
ho EoHy$Z {Ziybm AmZ§X Pmbm.
Xþgè¶m {Xder Ooìhm {Ziy hOoar XoʶmgmR>r JmdmV {ZKmbm Voìhm
nwÝhm {M‘mOr nmQ>bmZ§ ˶mbm hmH$ ‘mabr {Z {Ziy Odi ¶oVmM am‘m gwVma
åhUmbm,
"H$m¶ {Ziy ‘m§J, amVr Zm§Jrgamda ‘H$sgamZ§ Vn Ho$b§ Vdm Hw$R>§
hmoVmg?'
{Ziy hgbm {Z JmdmV Jobm. ˶mÀ¶m ImonrnwT>§ ~m~m ‘hma nhmam H$arV
~gbm hmoVm. ˶mbm nmhÿZ gwVma Ma’$Sy>Z Jßn ~gbm.
{ZiyZ§ hOoar {Xbr. ¶oVm ¶oVm ˶mZ§ {M‘m nmQ>bmMm YS>H$mM ‘|T>m KoVbm.
gwVmamMr Zdr OS>UrMr JmS>r KoVbr {Z ‘hmadmS>m JmR>bm. ‘§oT>m {Z JmS>r
~m~mÀ¶m XmamV R>odyZ Vmo ‘irbm Ambm {Z åhUmbm.
"~m~m, Vw¶m XmamV gwVmamMr Zdr JmS>r {Z nmQ>bmMm ‘|T>m C^m hm¶. Vy
bdH$a Om. ‘|T>m ‘mê$Z Vr JmS>r Mwbrbm bmd. ‘|T>m {eOd {Z ‘bm KoD$Z ¶o.
ni Om.'
~m~m Jobm, ˶mZ§ ‘|T>m ‘mabm. JmS>r {ZIiyZ Omibr. ‘o|T>m am§Ybm
Am{U ˶mVb§ ‘mg KoD$Z Vmo amÌr ‘irbm Ambm. ‘J {ZiyZ nmoQ>^a ‘m§g
Imëb§. T>oH$a {Xbm {Z ~m~m nwÝhm Kar Jobm.
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 25
gH$mi Pmbr. am‘y gwVma ~m§o~bV Ambm Am{U Vmo {M‘mOr nmQ>bmbm
åhUbm,
"nmQ>rb, ‘r amÌr ImbgmV {ZKmbmo. bmoH$m§Mr VrZemMr JmS>r Jobr
Am{U Vw‘Mm ‘|T>m~r Jobm.'
ho EoHy$Z {M‘mOrMr nmMmda YmaU ~gbr. ˶mbm {ZiyMm g§e¶ Ambm.
XmoZ {Xdg Jobo.
amV Pmbr hmoVr. JmdmV à˶oH$ dñVrda Omi Yw‘gV hmoVm. {ZiyZ§
Amnë¶m dñVrda ~m~m ‘hmambm ~gdbm hmoVm {Z AmnU JmdmV Jobm hmoVm.
AmVm {Zù¶m hOoarbm YmdV Jobm Ag§b. AmnU OmD$Z ‘mJm§Mm H$mQ>m H$mT>mdm
¶m {dMmamZ§ am‘y gwVma {ZiyÀ¶m dñVrH$S>§ Jobm. nU ~m~m A§Jmda Km|JS> KoD$Z
nmR>‘moam ~gbm hmoVm. hm {Zù¶mM§ Amho Ag§ g‘OyZ gwVmamZ§ ni H$mT>bm.
hOoar XoD$Z {Ziy ¶oVmM ~m~m Amnë¶m Kar Jobm. Mma {Xdg VgoM Jobo.
EH$m gH$mirM am‘y gwVma {ZiyH$S§ Ambm. ˶mÀ¶m AmJQ>rOdi ~gbm
{Z åhUmbm,
"H$m¶ {Ziy, H$S>H$ amIU H$aVmog?'
"bmoH$m§Mr ZmoH$ar hm¶ hr' {Ziy åhUmbm, "nU E gwVma, nadm JmS>rgamda
‘|T>rgamZ§ Vn Ho$b§ Vdm Vy Hw$R>§ a ìhVmg?'
ho EoHy$Z gwVma MaH$bm. Amnbr Zdr JmS>r {Z nmQ>bmMm ‘|T>m ‘m§JmZ§M
JmaX Ho$bm Aer ˶mMr ImÌr Pmbr. Vmo H$mhrM ~mobbm Zmhr. Jw‘mZ CRy>Z
{M‘m nmQ>bmH$S>§ Jobm, {ZiyMm ~mob ˶mZ§ nmQ>bmbm gm§{JVbm.
‘m§JmZ§ XJm {Xbm. Amnbm ‘|T>m ‘mabm. gwVmamMr JmS>r Omibr.
AmVm {ZiyMm ~§Xmo~ñV Ho$bmM nm{hOo, Agm {dMma H$ê$Z ˶mZ§ {ZiyÀ¶m
ZmdmMr {’$¶m©X Zm|Xdbr. JmdmVrb nmM gmjrXma C^o Ho$bo. {Ziybm AQ>H$
Pmbr. IQ>bm C^m am{hbm. nmQ>bmZ§ d{H$bmMr ’$m¡O C^r Ho$br. H$m¶ÚmMr
CbWmnmbW hmoD$Z eodQ>r {Ziybm VrZ ‘{hݶmMr gOm bmJbr. VrZ ‘{hZo
IS>r ’$moS>m¶bm {Ziy Vwé§JmV Jobm. {dZmH$maU Jobm.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 26
{ZiyZ§ VrZ ‘{hZo Vwé§JmV H$mT>bo Am{U Vmo Kar Ambm Voìhm Vmo OiV-
H$T>V Ambm. Á¶m§Zr Á¶m§Zr ˶mÀ¶m{déÕ gmjr {Xë¶m hmo˶m. ˶m§Mm Vmo
H$X©ZH$mi hmoD$Z Ambm. {ZiyV Pmbobm Vmo ^¶§H$a ~Xb nmhÿZ JmdH$ar
Q>aH$bo. gmjrXma ^¶^rV Pmbo. nmoQ>mV gwB© Omdr Vgo Vo M‘Hy$ bmJbo.
{Ziy H$mhrM ~mobbm Zmhr. Vmo ImV hmoVm. JmdmVrb bmoH$m§Zr "H$g§ H$m¶
{Ziy' åhUyZ ˶mMr {dMmanyg Ho$br. nU {Ziy H$moUmerM ~mobbm Zmhr.
AmR> {Xdg Jobo {Z EH$m amÌr EH$mM doir nmM gmjrXmam§Mr Ka§ EH$m
AmoirZ§ noQ>br. AJXr T>UT>UV am{hbr {Z ˶m§Zr Xþgar n§Yam nmoQ>mV KoVbr.
EH$m amÌrV drg Kam§Mr amI Pmbr.
nwÝhm Mma {Xdg Jobo {Z nwÝhm Mma Kam§Zr noQ> KoVbm. ˶mÀ¶m OmimZ§
AmOy~mOyMr Xhm Ka§ OmiyZ Q>mH$br. Jmd ^¶^rV Pmbm. AmogmS> Pmbm. gd©Ì
amI {Xgy bmJbr.
hr {Ziy ‘m§JmMr H$aUr åhUyZ Jmd ~moby bmJbm. {M‘m nmQ>bm§Mr nmMmda
YmaU ~gbr. ˶mÀ¶m Vmo§S>M§ nmUr nimb§ Am{U EHo$ {Xder ˶mÀ¶mhr Kambm
AmJ bmJbr. JmdmV hmhmH$ma CS>mbm. "AmVm JmdmV Ka {eëbH$ amhV
Zmhr.' Ag§ ‘mUg§ ~moby bmJbr. gwVmamM§ Ka Va n{hë¶mM X‘mV Oimb§
hmoV§. ˶mbm {ZiyZ§ gm§Jmdm {Xbm hmoVm H$s, "Xþga§ Ka§ ~m§Yy ZH$mo, Vy OodT>r
Ka§ ~m§Yerb Vr gmar AerM OiUma AmhoV.' {Z Vmo gm§Jmdm EoHy$Z gwVma EH$
Imon KmbyZ ~gbm hmoVm.
{Ziy ‘m§J AYm© Jmd OmiyZ ’$amar Pmbm hmoVm. amZmV {’$aV hmoVm. ˶mZ§
Hw$èhmS> KoD$Z S>m§oJa Yabm hmoVm. ˶m ^mJmVrb gd© ’$amar ˶mbm {‘imbo hmoVo.
Vo gd© EH$ {OdmZ§ S>m|JamV amhV hmoVo. à˶oH$ Mmoa Mmoè¶m H$ê$Z Ka ^aV hmoVo
{Z Zmd {ZiyM§ hmoV hmoV§. ˶m ^mJmV OodT>m JwÝhm hmoV hmoVm. Vmo {ZiyM H$arV
Amho Aer gaH$mamV Zm|X hmoV hmoVr. gaH$ma {Ziyda XmV ImV hmoV§. YaU§
gwQ>b§ hmoV§. ~§XþH$m ˶mMm emoY KoV hmo˶m.
Am{U {Ziy ‘¥Ë¶y MwH$drV hmoVm. {Odmda CXma hmoD$Z niV hmoVm. H$Yr
C^m amhÿZ bT>V hmoVm. ˶mÀ¶m Xamè¶mZ§ gmOyZ Jmd ^¶^rV Pmbm hmoVm.
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 27
{ZiyMm AmdmO dmT>V hmoVm. ˶mM§ Zmd EoH$VmM ‘r ‘r åhUUmè¶m§Zm H$mna§
^aV hmoV§. Hw$Urhr gaH$mamV VH«$ma H$arV ZìhV§. Omo gaH$mamV H$idrb ˶mMm
g˶mZme hmoB©b hr gdmªZmM ^rVr hmoVr.
XÿaXÿaMo JwÝhoJma {Ziybm ‘moR>m ‘mUyg ‘mZrV hmoVo. ˶mMr ‘XV KoV hmoVo.
ñdV… Mmoar H$ê$Z {Ziybm EoVr dmQ>Ur AmUyZ XoV hmoVo. {ZiyÀ¶m nmR>~imZ§
˶m§Zm JJZ R>|JU§ dmQ>V hmoV§.
{Ziy {Z^©¶ Pmbm hmoVm. Vmo dmQ>ob Vo H$am¶bm gÁO hmoVm. Vmo Hw$UmbmM
^rV ZìhVm. AmVm ˶mZ§ OJmdaM MT>mB© Ama§^br hmoVr.
gH$mi Pmbr hmoVr. H¥$îUmH$mR> em§V ^mgV hmoVm. EH$m S>m|JamV {Ziy
~gbm hmoVm. VmoM EH$ ‘mUyg Ambm. Vmo åhUmbm, "‘r dmaUmH$mR>Mm hm¶.
dmaUmH$mR>r ^oS>g JmdmV gaH$mar I{OZm hm¶. VodT>m ’$moSy>Z OÝ‘mM§ gmW©H$
H$ê$ ¶m.'
{Ziy V¶ma Pmbm. Amnbr ‘mUg§ KoD$Z Vmo ^oS>gJmdmbm {ZKmbm. Vmo
I{OZm dmQ>oJmdMm ’${H$am ‘m§J ’$moS>Uma ho EoHy$Z ˶mbm AmZ§X Pmbm. ˶mZ§
KmB© Ho$br {Z ’${H$amMr ^oQ> KoVbr.
{Z EH$m amÌr gaH$mar I{OZm bwQ>bm Jobm. EH$ bmI én¶o Jobo {Z ‘J
gaH$ma Idibo. AZoH$ ’$m¡OXma Ymdy bmJbo. ‘mJ H$mT>ʶmV Ambm {Z EH$m
‘m§JmZo gdmªMr Zmd§ gm§{JVbr. ˶mV {ZiyM§hr Zmd {ZKmb§. {ZiyZ§ gaH$mar
I{OZm ’$moS>bm åhUyZ YaU§ gwQ>b§.
am‘m gwVmamZ§ A§Wê$U Yab§ hmoV§. Vmo amoO gH$mir AmnU dmB©Q> dmJbmo
åhUyZ H$monè¶mV ~gyZ Vm|S>mV ‘mê$Z KoV hmoVm.
{H$˶oH$ JmdH$ar Amnb§ Ka H$Yr noQ>Uma ¶mMr dmQ> nmhV hmoVo.
{H$˶oH$m§Zm Amnb§ Ka noQ>b§ Amho Aer ñdßZ§ nS>V hmoVr. Vo gd© am‘m gwVma
{Z {M‘m nmQ>rb ¶m§Zm {eì¶m XoV hmoVo.
{Ziy {Z^©¶ hmoVm. ^oS>gJmdMm I{OZm bwQy>Z Amë¶mnmgyZ Va Vmo {Odmda
CXma Pmbm hmoVm. Vmo XaamoO ‘emb KoD$Z JmdmV {eaV hmoVm. ^¶mU amÌr

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 28
‘embrÀ¶m àH$memV Vmo ^¶§H$a CJ« Moham nmhÿZ bmoH$ Jm§JaV hmoVo. XmamÀ¶m
’$Q>rVyZ {Ziybm nmhV hmoVo Am{U "Xodm hr nrS>m nwT>§ KoD$Z Om!' åhUyZ Xodmda
^ma KmbrV hmoVo. {ZiyZ§ Jmdmda O~a XheV ~gdbr hmoVr. Vmo ‘ZmV åhUV
hmoVm, "‘r Jar~ åhUyZ {Xdg H$mT>bo. am‘am‘ Ho$bm. Xÿa ~gyZ V§~mIy ‘mJyZ
KoVbr. Xÿa ~gyZ Vr Imëbr. nU JmdmZ§ ˶mMm J¡a AW© bmdbm. ‘bm Xþ~im
g‘OyZ Vwê§$J XmIdbm. AmVm ‘r ˶m§Zm ‘gUdQ>m XmIdUma.'
{Xdg CJdV hmoVo {Z ‘mdiV hmoVo. {Ziy S>m|JamV {’$aV hmoVm. ˶mMm
Xamam dmT>V hmoVm. gaH$mahr ñdñW ZìhVo. ‘moR>‘moR>o A{YH$mar {Ziybm H¡$X
H$am¶bm Ymdni H$arV hmoVo. à˶oH$ nmobrg Ord amIyZ MT>mB© H$arV hmoVm.
˶mbm {ZiyMm ‘mam H$iV hmoVm. {ngmibobm ‘mUyg- {Ziy- Ord KoB©b Aer
˶m haoH$mbm ^rVr dmQ>V hmoVr.
gaH$ma Baobm nS>b§. Amnb§ gma ~i ‘¡XmZmV AmUb§ Am{U {ZiyMm
nmR>bmJ Ama§^bm. S>m|Ja doT>bm. amZmV à˶oH$ ~m§Ymda nmobrg C^m Ho$bm.
à˶oH$ Omir doT>br. à˶oH$ PmS>mImbr {enmB© {Xgy bmJbm. {Ziy H$m|S>bm
Jobm. ˶mM§ ~i H$moV§ nS>b§. ˶mZ§ h˶ma Q>mH$b§ {Z Vmo gaH$maÀ¶m hdmbr
Pmbm.
‘J gmOya JmdÀ¶m {H$˶oH$ bmoH$m§Zr gwQ>Ho$Mm {Z…œmg Q>mH$bm. ˶m§À¶m
S>mo³¶mdaMr bQ>H$Vr Vbdma Xÿa Pmbr {Z Vo EoHy$Z {ZiyMr åhmVmar AmB© aSy>
bmJbr. Amnbm {Ziy ’w$H$Q> ’$mgmda OmUma ¶mM§ {Vbm Xþ…I Pmb§.
nwÝhm {ZiyMm IQ>bm C^m am{hbm. gaH$maZ§ H$m¶Xm {Z ˶mMo {H$S>o
dH$sb ¶m§Mm H$moQ>m©V IM KmVbm. ˶m gdmªnwT>§ EH$Q>m {Ziy C^m am{hbm.
˶mbm dH$sb ZìhVm. ˶mÀ¶m dVrZo C^§ amhU§ åhUOo EH$ JwÝhmM Amho Ag§
d{H$bm§Zm dmQ>V hmoV§. {ZiyÀ¶m dVrZ§ gmjrXma ZìhVm. hm ‘mUyg Mm§Jbm
Amho, Ag§ åhUm¶M§ Hw$UmV gm‘϶© ZìhV§. Vmo EH$Q>m hmoVm, nU {Z^©¶ hmoVm.
"AmnU JwÝhm Ho$bm Zmhr. nU B‘mZXma AmhmoV. nU amå¶m gwVma {Z {Må¶m
nmQ>rb ¶m§ZrM Amnë¶mbm {MS>dyZ ¶m ^¶§H$a ‘mJm©bm bmdb§. VoM Iao JwÝhoJma
AmhoV.' Ag§ ˶mM§ ‘V hmoV§.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 29
gaH$mar I{OZm bwQy>Z amOÐmoh H$aUmam {Ziy ‘m§J hm ^¶§H$a JwÝhoJma
‘mZbm OmV hmoVm. ˶mbm j‘m ZìhVr. ݶm¶mYre ˶mbm H$moUVr H$S>H$ {ejm
H$amdr ¶mMm {dMma H$arV hmoVo. H$mù¶m nmʶmnmgyZ ’$mern¶ªVÀ¶m gd© {ejm
˶m§Zm gm¡å¶ dmQ>V hmo˶m. H$S>H$ {ejm gm§JʶmV Ambr. Vr EoHy$Z {Ziy hgV
åhUmbm.
"gaH$ma, ‘m¶~mn, ‘r {Zù¶m ‘m§J. ‘r gmOwamV V§~mIy ‘mJyZ ImUmam.
Vwåhr ‘mPr qH$‘V Vmo’o$À¶m JmoioÀ¶m qH$‘VrMr R>adë¶m~Ôb ‘r Vw‘À¶m nm¶mda
S>moH§$ R>odVmo.' Ag§ åhUyZ {Ziy ‘Q>H$Z Imbr ~gbm. ˶mZ§ Amnb§ ‘ñVH$
O{‘Zrda Q>oHy$Z ݶm¶‘yVvbm Z‘ñH$ma Ho$bm Am{U VgmM CRy>Z ~oJw‘mZ Mmby
bmJbm. ‘¥Ë¶yH$S>o {ZKmbm. MmbVm MmbVm Vmo ~amo~a AgUmè¶m {enm¶mbm
åhUmbm.
"E, ZmoH$ar H$ê$Z ’w$H$Q> nmoQ>mdmar ‘ê$ ZJ§. ‘aVmZm Vmo’o$À¶m EH$m
Jmoù¶mMr qH$‘V KoD$Z ‘a. Ama§, Vmo’o$À¶m Vm|S>r åh§Or ‘m‘wbr H$m‘ Zìh§!'
Vmo’o$nwT>§ C^§ amhÿZ H$m¶ ~mobmd§ ¶mMm {Ziy {dMma H$arV hmoVm. Amnë¶m
JVm¶wî¶mVrb AZoH$ àg§J AmR>dyZ Vmo EH$mEH$s ^mZmda Ambm. hgbm {Z
åhUmbm,
"gm¶~, ‘r H$m¶ ~moby? AmVm ‘r ‘aUma. ~mobʶmgmaI§ ‘m¶mH$S>§
H$mB©M Ýhm¶. Vw‘r ‘bm bdH$a dmQ>obm bmdm. g§ny Úm EH$XmMr hr H$Q>H$Q>.'
"Vwbm H$mhr gm§Jmd§g§ dmQ>V§¶ H$m?' EH$m gmho~mZ§ J§^ra hmoD$Z
{dMmab§.
{Ziy em§VnUo åhUmbm, "gaH$mar I{OZm bwQ>bm bwQ>Umè¶mZ§ Am{U
Vmo’o$À¶m Vm|S>r OmU§ ~oJwÝhm {Zù¶mZ§. Mbm Úm ~Îmr!'
gmho~ M{H$V Pmbm. ˶mMm Yra, ˶mMr Vr Yrad¥Îmr {Z ‘¥Ë¶ybm
H$dQ>miʶmMr qh‘V ho gd© nmhÿZ gmho~m§Zm Zdb dmQ>b§. ˶m§Zr AmnmngmV
nwÝhm {dMma Ho$bm. "{Ziybm Vmo’o$À¶m Vm|S>r XoD$Z AmnU ’$ma ‘moR>§ H$mhrM
gmܶ H$ê$ eH$V Zmhr. CbQ>, {Zù¶mbm gmoS>bm Va bmoH$ M{H$V hmoVrb,'

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 30
Agm {dMma H$ê$Z d[að> A{YH$mè¶mZ§ "{Ziybm gmoS>m' Agm hþHy$‘ Ho$bm.
{Ziy gwQ>bm, AJXr AmZ§XmZ§ ZmMV hf©^[aV hmoD$Z Amnë¶m AmB©bm ^oQ>ʶmg
gmOyaH$S>§ Ymdy bmJbm Am{U Vmo’o$À¶m Vm|S>r Jobobm {Ziy naV Ambobm nmhÿZ
JmdH$ar Xþ‘MQ>bo.
gmOwamV ¶oVmM {ZiyZ§ àW‘ H$mo¶Zm ZXrV CS>r KoVbr. ^anya nmohbm {Z
åhUmbm, "AmB©, ømo {Zù¶m OJbm. ‘obm AgVm Va ho VwP§ nmUr ‘bm A§Vab§
AgV§. AmVm ‘r gai ‘mUgmgmaIm dmJZ§, ‘mUgmgmaIm OJ§Z!'
("~a~mÚm H§$Omar' ‘YyZ)
qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 31
‘moaUr
- {d^mdar {eéaH$a

nmobrg ‘moaUrbm KoD$Z ‘{hbm-gwYmaJ¥hmV Ambo, Voìhm ‘moaUr EImÚm


O§Jbr dm{KUrgmaIr {Xgbr. {VÀ¶m ZOaoV IwZernUm hmoVm, H$S>dQ>nUm
hmoVm, {VañH$ma hmoVm. {Vbm H$moUVmhr àíZ {dMmaUo åhUOo ñdV…Mm Ad‘mZ
H$ê$U KoUo AgoM {VMr ZOa gm§JV hmoVr.
"Zm§d H$m¶ VwP§?' {VMo ZrQ>g ZmH$-S>moio {ZaIrV ‘r {dMmabo. Vr
H$mhrM ~mobbr Zmhr. nwZ… {dMmabo Var Vr {VV³¶mM CÔm‘nUmZo A~mob
am{hbr. AIoarg nmo{bgm§Zr Oam S>m’$ê$Z åhQ>bo, "Zm§d gm§Jm Zm ~mB©.'
"˶m H$mJXmV {b{hb§ Amho Zm? ‘bm H$embm {dMmam¶bm hd§? VrM
Amho ‘r.'
H$m¶ ~mB© Amho nU! Aem AWm©Mo H$mhrgo {VañH$mamMo hgy nmo{bgm§À¶m
{Z ‘m¶m{h Mohè¶mda C‘Q>bo. "~a§ Agy§ Úm {hbm. Om Vwåhr.' ‘moaUrbm
gm§^miUo EH§$XarV H$R>rUM Amho, Aem {dMmamZo nN>mSy>Z ‘r nmo{bgm§Zm aOm
{Xbr.
‘moaUr hr EH$ gVam dfmªMr ‘wbJr hmoVr. {VÀ¶m dmJʶmVrb d ZOaoVrb
CÔm‘nUmZo ‘bm amJM Ambm hmoVm. ho aËZ Ho$ìhm niyZ OmB©b ¶mMm {Z¶‘

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 32
Zmhr. ¶m {dMmamZo H$mhrem H$R>moanUmZoM ‘r {OOmbm åhQ>bo, ""Om {hbm
KoD$Z. 7 Z§~aMr Imobr.''
A~y« J‘mdyZ ~gboë¶m ˶m Mmodrg-n§Mdrg OUrV ñd^mdmMo doJdoJio
Z‘wZo hmoVo. ˶mV hr Zdr ^a nS>br hmoVr. ˶m§Mr gJù¶m§Mr Vr EH$M EH$
H$hmUr. ‘mohmÀ¶m jUmMr. Zmgmdboë¶m Cä¶m OÝ‘mMr, Vmo ‘mohmMm jU ˶mMm
hmoVm H$s {VMm ho g˶ ˶m§À¶mIoarO Hw$UmbmM ‘mhrV Zgbobr Vr EH$M
EH$ H$hmUr gJù¶m§À¶m ‘wImVyZ ‘r EoH$V Ambo hmoVo. Imbr ‘mZ KmbyZ
{Xdg {Z {Xdg H$mhr Z ~mobUmam§H$Sy>Z ‘r Vr EoH$br hmoVr. am̧{Xdg aSy>Z
S>moio gwOdyZ AdmH²$ Pmboë¶mH$Sy>Z ‘r Vr EoH$br hmoVr. H$S>mH$S>m ~mobyZ,
AmH«§$XÿZ, Vi‘iyZ gm§{JVbobr Vr ‘r EoH$br hmoVr. H$Yr Hw$UmMr dmUr
‘ZmMm IamIwam doY KoB©, Va H$Yr bndmbndrMm Ioi Mmbë¶mgmaIm dmQ>o.
nU WmoS>çmM AdYrV gmè¶m C^maboë¶m q^Vr H$mogiV. H$mZ, ZOa, ~mobUo,
dmJUo gmè¶m§VyZ ‘Vm§Mm A§XmO bmJo. nU ‘moaUr hr {dbjUM. Vr EH$ Aja
~mobbr Zmhr. Vr Hw$UmVhr {‘gibr Zmhr. {Vbm gm§{JVbob§ H$m‘ {VZo H$Yr
MwH$dbo Zmhr. nU {VÀ¶m MmbʶmV, ‘m¡ZmV, H¥$VrV, amJ-amJ-amJ-{VañH$ma
^abobm Ago. hm {ZamimM Z‘wZm hmoVm, Am{U ‘r Hw$VyhbmZo Vmo nmhmV hmoVo.
hr OiOi Var Hw$Um{déÕ?
‘¡Zm bmJQ>nUmZo {VÀ¶mer ~moby bmJbr Voìhm {VZo ‘¡Zmbm Ago H$mhr
{PS>H$mabo!
"gJir ‘mUg§ ‘obr H$m? Xþgè¶mer ~mob, ‘m¶mOdi ZH$mo ¶oD$
~mobm¶bm.'
"‘moaUr EH$Q>r ~go; Zmhr Va Kw§KQ> KoD$Z S>moio {‘Qy>Z nSy>Z amhr. gJù¶m
~m¶H$m§Zm ‘moaUrMo dmJUo hm {df¶M hmoD$Z ~gbm hmoVm. ˶m ~mobV, Q>moMyZ
~mobV, {’$Xr{’$Xr hgV; nU ‘moaUr Vo H$mhr ñdV…bm ñney©M XoV Zgo. ‘bm
^rVr dmQ>o hr niyZ OmUma. {VÀ¶mda gdmªMrM g³V ZOa hmoVr. Iwë¶m A~«yXma
g‘mOmVhr Oer ~mohmoMH$ ì¶p³V춳Vr§Mr AgVo Ver Am{U nhmaoH$è¶m§Mr
AgVo Verhr.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 33
‘moaUrbm nmo{bgm§Zr AmUyZ R>odbr. ˶m doir {Xbobo H$mJX ‘r Mmibo
hmoVo. ‘moaUrMm nyduMm R>md{R>H$mUm ˶mV Agbm Var Jobr XrS>-XmoZ df]
{VÀ¶m^modVr Ago H$mhr JyT> {dUbobo hmoVo, H$s ˶mMm {VÀ¶mIoarO Hw$UmbmM
nÎmm ZìhVm.
""‘moaUr, Vy Hw$Um~amo~a {ZKyZ Jobrg?'' ""H$moU˶m Jmdmbm Jobrg?''
""H$er Jobrg?'' ‘r {VÀ¶mH$Sy>Z ‘m{hVr H$mT>ʶmMm {Za{Zamù¶m doir à¶ËZ
Ho$bm. nU ""‘bm H$mhr ‘mhrV Zmhr.'' EdT>oM Vr CÎma XoB© Am{U ’$UH$mè¶mZo
{ZKyZ OmB©. EH$ {Xdg ‘bm {VMm Agm amJ Ambm!
""‘moaUo, Ooìhm Voìhm Vy ’$U’$UV OmVog. BW§ ’$U’$UʶmM§ H$m¶ H$maU?
VwPm Hw$Ur AnamY Ho$bm¶ BWo? Vwbm ‘XVM H$aUma Amhmo Zm Amåhr? Hw$Umda
{Z H$emgmR>r amJmdVog gmaIr? H$ê$ZÀ¶m H$ê$Z da AmUIr....''
nU ‘mPo ho dm³¶ g§nm¶À¶m AmVM Vr H$S>mS>br, ""H$ê$ZÀ¶m H$ê$Z?
H$m¶ Ho$b§ ‘r? nU ~mobm, ~mobm. ‘mPm S>moB©daMm nXa Im§Úmda Ambm¶
Iam!''
~mobVm ~mobVm {VÀ¶m S>moùçm§VyZ Ymam dmhÿ bmJë¶m, ~m§Y ~gë¶mgmaIo
{VMo eãX AS>bo {Z ‘moaUr {ZKyZ Jobr..
H$‘mbrÀ¶m {eñVrV amhUmè¶m ‘moaUrbm amJmdUma Var H$emdê$Z ? Vr
{b{hUo dmMUo Var {H$Vr MQ>H$Z² {eH$br! Vr Amnbo H$m‘ H$mS>rBVHo$ MwH$V
Zgo. Vr Vm|S>mV Myi KoD$Z ~gbr hmoVr EdT>oM Zm? Vr niyZ OmB©b? nU
N>o:! Vr niyZhr OmUma ZìhVr Ago ‘m¶m bjmV Ambo. ‘Zr niyZ Om¶Mm
à¶ËZ H$arV hmoVr, Voìhm amjgmÀ¶m ~imZo {VMo ‘ZJQ> nH$Sy>Z ‘moaUrZo {Vbm
‘m¶mnwT>o AmUyZ åhQ>bo, "niyZ OmV hmoVr! gm§§^mim!'
EdT>o ~mobyZ Vr {ZKyZhr Jobr! ‘Zr nwZ… VrM MyH$ {Vgè¶m§Xm H$ê$Z
{ZanamYrgm Moham H$ê$Z J¥hmV Ambr hmoVr! ‘moaUr~Ôb {VMr H$mhr~mhr
ñdV…gmaIrM H$ënZm Pmbr Am{U "XmoKr niyZ OmD$ ¶m' Ago Ooìhm ‘Zr
åhUmbr Voìhm ‘moaUrZo {VÀ¶m Jmb’$S>mV BVH$s gUgUrV MmnQ>r {Xbr hmoVr,
H$s ‘ZrMo Vm|S> Mma {Xdg gwObo homVo! ˶m ‘maʶm~Ôb ‘moaUrZo {ejm ^moJbr
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 34
Var ‘ZmMm R>md bmJy {Xbm Zmhr. ‘Zr H$m¶ åhUmbr hohr ‘bm gm§{JVbo Zmhr.
‘Zrda {VZo ZOa ‘mÌ R>odbr homVr. ‘Zr niUma Ago {XgVmM {VZo {Vbm
nH$Sy>Z AmUbo. ‘r M{H$V Pmbo. ˶m Ádmbm‘wIrMr H$ënZm ‘bm ¶oB©Zm!
˶mZ§Va EH$ {Xdg Va ‘moaUrZo H$‘mb Ho$br.
{‘gog M§ÐZmam¶U åhUOo ’$ma ~So àñW, g§ñWoÀ¶m Aml¶Xm˶mV ˶m§Mo
Zm§d PiH$V hmoVo! gm‘m{OH$ H$m¶m©Mr hm¡g åhUyZ ˶m "J¥hmV' ‘YyZ ‘YyZ
¶oV {Z g§ñWoMr Mm¡H$er H$arV. M§ÐZmam¶Um§Zm VodT>oM O‘o Am{U VodToM ˶m
H$arV. Jmoè¶mnmZ ~mB©. ZIm§Zm a§J, AmoR>m§Zm a§J, Jmbm§Zm ê$O, Vb‘-^mar
H$nS>o. g§ñWoVrb ‘wbr dMHy$Z ~KVM amhV. Hw$UmHw$Umbm ˶m Amnë¶mer
~mobë¶m~Ôb Yݶ dmQ>o. ‘moaUr Amë¶mZ§Vahr ˶m g§ñWoV Amë¶m hmo˶m.
‘wbr Hw$VyhbmZo ~KV hmo˶m; nU ‘moaUr ˶m§À¶mV ZìhVr. ‘moaUrMo JyT> dmJUo
‘m¶mM Vm|Sy>Z M§ÐZmam¶Um§Zm H$ibo.
"~Ky§ ¶m Va' Ago åhUyZ ˶m ‘moaUrÀ¶m ImobrOdi Joë¶m. ‘moaUrZo
EH$Xm ˶m§À¶mH$S>o nmhÿZ nmR> {’$adbr. M§ÐZmam¶U ~KVM am{hë¶m. B§J«OrV
˶m åhUmë¶m, ""C‘©Q> {XgVo ‘wbJr. ^¶§H$a d«m˶ Agbr nm{hOo.'' AmUIrhr
EH$-XmoZ dm³¶o ˶m ~mobV hmo˶m VmoM ‘moaUrZo ˶m§À¶mH$S>o Moham‘moham {’$adyZ
åhQ>b§,....""~Km, ~Km. ~KʶmgmaIr Amho ‘r. {N>Zmb Amho. ~mOma~gdr
Amho. ~Km ‘m¶mH$S>o!''
{VMo S>moio S>~S>~yZ Ambo Am{U {VZo q^VrH$S>o Vm|S> H$ê$Z YmS>H$Z²
O{‘Zrda A§J Q>mH$bo. {VMm hþ§XH$m- X~bobm EH$M hþ§XH$m EoHy$ Ambm.
˶m {Xder ‘r ‘moaUrbm {ejm Ho$br. {VZo Vr AJXr ‘wH$mQ>çmZo gmogbr;
nU Vr A{YH$M A~mob Pmbr.
‘moaUr n§Yam dfmªMr hmoVr. Voìhmhr MbmI MwUMwUrV hmoVr. AmB© {Z Vr
XmoKr EH$m bhmZem KamV amhV; ˶m§Mm eoVmMm bhmZgm VwH$S>m hmM ˶m§Mm
OrdZmMm AmYma. AmB© eoVmda am~m¶bm OmB©. ‘moaUr AmB©gmR>r {Z ñdV…gmR>r
H$moaS>çmg {Z ^mH$ar H$aʶmgmR>r Kar amhr. ‘moaUr H$mir-gmdir Iar, nU
ZmH$, {OdUr, S>moio {H$Vr aoIrd! Hw$UmMohr bj doYyZ amhmʶmBVHo$ aoIrd.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 35
AmB©À¶m ZOaoVyZ hr Jmoï> H$er gwQ>Uma? {VÀ¶m ZOaobm ‘moaUr AmUIrM gw§Xa
{XgV hmoVr. {Vbm EH$Q>rbm Kar R>odyZ Jobr Var gwJZrMm Ord YmJYwJ H$arV
amhr. AIoarg nhmQ>o ^mH$ar H$ê$Z ~m§YyZ XmoKrhr eoVmda OmD$ bmJë¶m.
‘moaUr H$m~mS>H$ï>mV AmB©bm hma OmUmar ZìhVr. {VÀ¶m d¶mbm Z emo^ob
BV³¶m g‘OwVrZo Vr AmB©bm ‘XV H$ar. {Xdgm§‘mJyZ {Xdg Mmbbo. ‘wbrÀ¶m
JwUm§Zr AmB©Mo öX¶ gwnmEdT>o Pmbo hmoVo. Ka {Z eoV. eoV Am{U Ka. ‘moaUrbm
Hw$R>o Om¶Mr BÀN>m hmoV Zgo. M¡Z H$amdrgr dmQ>V Zgo. AmB©À¶m ‘mJo OmD$Z
^aë¶m H$Ugm§Mr Sw>bUmar eoVr nmhV amhUo. hr {VMr H$a‘UyH$. hoM {VMo
gwI. ˶m S>mob˶m H$Ugm§H$S>o ZOa bmdyZ CÝhmZo YmnmdUmè¶m eoVmV am~Uo
hmM {VMm N>§X. gwJZrbm Amnë¶m ‘wbr~Ôb Ho$dT>m A{^‘mZ dmQ>o. ‘J VrM
˶m bhmZem ‘wbrbm bQ>³¶m amJmZo åhUo,
"AJ§, H$m Aer Ym Ym H$ï> H$aVrg? Om Oam AZg¶m~amo~a, Ioimd§,
hgmd§. ˶m {M‘rH$S>o Omd§. Mm§JwUmH$S>§ Omd§.' "ZH$mo', "ZH$mo' åhUVM AIoa
AmB©À¶m AmJ«hmZo Vr ‘¡{ÌUrH$S>o Om¶Mr. AmR>dS>çmVyZ EH$ {Xdg. Am{U
AerM AmB©À¶m AmJ«hm‘wio Vr EH$ {Xdg ‘¡{ÌUr~amo~a {gZo‘mbm Jobr. ‘wbJr
{gZo‘mbm Jobr Voìhm Vr Amnë¶m ‘wbrMo JwU JmV eoOmaUrÀ¶m Kar ~gbr.
{gZo‘mMr doi g§nbr. ‘wbr Kar Amë¶m {Z gm§Jm¶bm bmJë¶m, ""‘moaUr
‘Yë¶m gwQ>rZ§Va {gZo‘m Mmby AgVmZm AZerbm nmUr ߶m¶bm gmo~V åhUyZ
~mhoa Jobr. AZer nmUr ߶m¶bm Jobr AZ² nwZ… nmhVo Vmo ‘moaUr {XgoMZm!
oAmåhr Iyn dmQ> nm{hbr {Z Kar Ambmo. ''
gwJZrÀ¶m öX¶mZo R>md gmoS>bm. ‘moaUrMo H$m¶ Pmbo? Hw$R>o Jobr? Hw$Ur
Zobr Va Zmhr? H$moU ZoUma {Vbm? Hw$R>o Jobr Va Zmhr? nU ‘mPr ‘moaUr Hw$R>o
Om¶Mr Zmhr!
YS>YS>˶m A§V…H$aUmZo gwJZr nwZ… nwZ… VoM {dMmar. ‘wbr nwZ… VoM
gm§JV. AZer nmUr ߶m¶bm Jobr. VodT>çm doimV ‘moaUr Zmhrer Var H$er
Pmbr? gJù¶m§ZmM AM§~m dmQ>V hmoVm. EH$ {Xdg Jobm. XmoZ {Xdg Jobo.
gwJZr q^JargmaIr qhS>br. {VMr Or^ gwH$br. S>moùçmVyZ H$miOr ^rVr

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 36
{PanV am{hbr. AIoarg {VZo nmo{bgm§V dXu {Xbr. AMmZH$ Vmam {ZIimdm
Ver ‘moaUr Zmhrer Pmbr hmoVr Am{U AmVm CëHo$gmaIr ‘m¶mnwT>o ¶oD$Z
nS>br hmoVr. ‘ܶ§VarMo gmao JyT> hmoVo.
EH$Xm Xþnmar XrS>Mm gw‘ma Agob. {Oݶmdê$Z YmS²> YmS²> CVaV {Z
{IXiV ‘moaUr ‘m¶m Am°{’$gmV Ambr. Vr EH$m hmVmZo dV©‘mZnÌ ’$S>H$drV
hmoVr. EH$sH$S>o ^ogya hgV hmoVr. "A³H$m, ‘obm! ‘obm Mm§S>mi Vmo. Vmo Mm§S>mi
‘obm! gwar Iwngbr ˶mÀ¶m nmoQ>mV!'
MT>˶m AmdmOmV ‘moaUr AmoaS>V hmoVr. {VMm Moham ^ogya {XgV hmoVm.
OUy dmV Pmë¶mgmaIr Vr ~o^mZnUo hmVdmao H$arV hmoVr. ‘bm H$ioZm, gwMoZm.
ghm ‘{hݶm§V Z hgbobr ‘moaUr hgV hmoVr- öX¶ VS>H$ë¶mgmaIr. A~mob
‘moaUr ~mobV hmoVr- ~m§Y ’w$Q>ë¶mgmaIr. Vr hmVdmao H$arV hmoVr-{dH$b
Pmë¶mgmaIr. "‘moaUr, ‘moaUr! H$m¶ Pmb§?' ‘r IwMudê$Z CRy>Z {Vbm XmoÝhr
hmVm§Zr gmdarV {dMmabo Am{U ‘moR>m hþ§XH$m XoD$Z, "AmB©' åhUV h§~aS>m
’$moS>ë¶mgmaIr ‘moaUr aSy> bmJbr. ‘r M{H$V hmoD$Z, gwÞ hmoD$Z nmhmV hmoVo.
XJS> ~mobV hmoVm. XJS> aS>V hmoVm. XJS>mbm nmPa ’w$Q>bm hmoVm.
‘moaUr åhUmbr, "^br XodmZ§ {ejm {Xbr. ‘r {dMmaM H$arV hmoVo.
am̧{Xdg ˶mMm Ord ¿¶mdm Ag§ dmQ>V hmoV§ ‘bm. nmn§ H$aUmam§Mr nmn§ AerM
‘maVmV ˶m§Zm.' Vr IXmIXm hgV åhUmbr, "A³H$m, ‘r AZerbm ‘moarda
gmo~V Jobo. Hw$Ur {VÀ¶m~amo~a {gZo‘m gmoSy>Z OmB©Zm. ‘r åhQ>b§, {gZo‘mnojm
AZerbm ‘mPr JaO Amho. Va ‘r Job§ nm{hOo. åhUyZ CR>bo ‘r {gZo‘m nmhmVm
nmhmVm ~mhoa C^r hmoVo, Vmo ¶m amjgmZ§ Vm|S>mV ~moim H$m|~yZ ‘bm CMbb§ {Z
‘moQ>marV H$m|~b§. gwam XmIdbm. Vm|S>mV ~moim H$m|~bm hmoVm åhUyZ, ZmhrVa
"Iwng§ N>mVrV gwam' åhUyZ ~mobbo AgVo. ‘r ˶mbm bmWm ‘maë¶m. Mm¡Ko OU
hmoVo. ‘m¶m ZmH$mbm é‘mb bmdbm. ‘bm nwT>o Hw$Ro {Z H$g§ Zob§ ‘mhrV Zmhr.
OmJr Pmbo Voìhm EH$m bhmZ ImobrV hmoVo EdT>§ Ia§.'
‘moaUr Ymn bmJë¶mgmaIr {H$Vr gm§Jy {Z {H$Vr Zmhr Aer ~mobV
hmoVr. "gJio Mm§S>mi ‘aVrb. PS> bmJob ˶m§Zm. ‘m¶m XohmMm Mwam Ho$bm

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 37
˶m§Zr. H$moëhr-Hw$Ìr ImVrb ˶m§Zm.' ‘J nwZ… hþ§XH$m Ambm {Z nwZ… AmH«§$XÿZ
Vr åhUmbr, ""AmB©@@ ! AmB© @ J§ @@! ˶m Mm§S>mim§Zr ‘mPm S>moB©daMm nXa
Im§Úmda AmUbm! AmVm Vy ‘bm VwPr ‘wbJr åhUyZ Odi Koerb H$m J?''
nU ‘moaUrMr AmB© hmoVr Hw$R>o! "‘moaUr', "‘moaUr' H$arV Vr Ho$ìhmM hm¶ ImD$Z
OJ gmoSy>Z Jobr hmoVr! ‘moaUrH$S>o nmhÿZ ‘m¶m A§V…H$aUmMo nmUr Pmbo. ‘r
{Vbm bhmZ ‘wbrgmaIr KÅ> Odi KoVbr.
åhUyZ ‘moaUr OimV amhÿZ ‘mem§er d¡a H$arV hmoVr! Vr ˶m OimVbr
ZìhVrM§. {VÀ¶m öX¶mVrb S>m|~ BVHo$ {Xdg Yw‘gV hmoVm. {VMm MwamS>m
H$aUmè¶m amjgm§n¡H$s Zm¶H$mMmM IyZ Pmbm åhUyZ {VZo dmMbo {Z {Vbm
g‘mYmZ Pmbo. Oo H$aUo {Vbm H$YrM e³¶ ZìhVo Vo nañna XodmZo H$a{dbo
hmoVo. Zmhr Va Vr AerM A~mobnUmZo OÝ‘^a Yw‘gbr AgVr? H$moU OmUo!
˶mMm ~ir KoʶmgmR>rM Vr Xÿada nmhmV ~go H$m? Vmo H$Yr Var Ñï>rg nS>bm
Va ZaS>çmMm KmoQ> KoVm ¶oB©b åhUyZ?
nU {VÀ¶m Ag‘mYmZmV Ho$dT>r {Zamem hmoVr. Á¶m OJmVyZ Vr CR>br
hmoVr, Vo OJ {ZîH$b§H$ åhUyZ {Vbm nwZ… Odi H$arb? Agmhmæ¶ {dMmamZo
{VZo h§~aS>m ’$moS>bm hmoVm. ‘r {Vbm åhQ>bo, "‘moaUr, aSy> ZH$mo ~mi. gJi§
H$mhr R>rH$ hmoB©b ~a§.'
{VZo "Zmhr' åhUyZ OmoaOmoamZo ‘mZ hmbdbr {Z Vr aS>V ImobrV {ZKyZ
Jobr.
Zmhr? H$m Zmhr? nU IaoM hmoVo {VMo åhUUo. gJio R>rH$ H$go hmoUma?
{VMo ‘mZYZ Ho$ìhmM hanbo hmoVo. AmVm Ad‘m{ZV, {~ZA~«yMr åhUyZ {Vbm
Hw$Ur nËH$aUma hmoVo H$Xm{MV. nU Vo Vgbo {OUo? ˶mnojm {Vbm ‘aU§ ~ao
dmQ>bo AgVo. ê$n, H$ï>, VoO ¶m§Zr H$moU˶mhr VéUmMr ~m¶H$mo ìhm¶bm bm¶H$
AgyZ ‘moaUr {^joÀ¶m A~«yZo OJUma hmoVr! {ZîH$b§H$ ‘moaUrbm ‘r nwÝhm {VMo
‘mZYZ {‘idyZ {Xbo Zmhr Va ‘m¶m ¶m H$m‘mMm Cn¶moJ Var H$m¶? {Z ˶m
H$m‘mV AW© Var H$moUVm?
"øm YwVë¶m Vm§Xim~Ôb ‘r gm§JoZ Am{U {Vbm gÝ‘mZmMo {OUo XoB©Z.'

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 38
Aem {dMmamZo ‘r à¶ËZ gwê$ Ho$bo. AIoa {VÀ¶m O‘mVrÀ¶m nwT>mè¶mbm nÌ
{b{hbo. gm‘m{OH$ Aݶm¶m~Ôb MrS> KoD$Z CR>boë¶m ˶m nwT>mè¶m~Ôb ‘bm
ImÌr hmoVr. Vmo ‘XV H$arbM H$arb. "EImXm g‘OyVXma Mm§Jë¶m KamʶmVrb
VéU ‘moaUrer b½Zmbm V¶ma H$aUo, ho Amnë¶mbmM gmYUo e³¶ Amho.
AmnUM {ZîH$b§H$ Mm[aͶmÀ¶m ¶m ‘wbrbm Am¶wî¶mV nwZ… Amem Úmb.' Ago
nÌ ‘r {b{hbo, ˶mbm CÎma Ambo Zmhr. nwZ… XmoZ XmoZ ‘{hݶm§À¶m A§VamZo VrZ
nÌ| {b{hbr. nU ˶m ‘hmZ² nwT>mè¶mbm CÎma nmR>dm¶bm doi ZìhVm! ˶mÀ¶m
g‘mOH$m¶m©V ‘moaUrbm ñWmZ ZìhVo!
nU ‘moaUr ‘mZr hmoVr. Vr bdbr Zmhr, dmH$br Zmhr. "gÀN>rb
J¥{hUrMo ‘mZmMo ñWmZ {‘iV Zgbo Va Vo ‘bm ZH$moM Amho.' ¶m ~m~VrV
{VZo VS>OmoS> H$YrM nËH$abr Zmhr. Vr Á¶m VÝ‘¶VoZo AmB© ~amo~a am~br
{VV³¶mM VÝ‘¶VoZ§ Vr KamV H$m‘ H$arV Ago. MmoI, {eñVrZo, A~mobnUo-
A§V…H$aUmMm {Z ñÌrËdmÀ¶m ^mdZm§Mm VwH$S>m nwam H$mnyZ! Omo{JUrgmaIr!
Am{U J¥hmVrb ˶m VS>OmoS> H$aUmè¶m gdmªÀ¶m ‘mZm {VÀ¶m eãXmnwT>o Z‘V!

("XmoKm§Mo {dœ Am{U BVa H$mhr H$Wm' ‘YyZ)


qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 39
O‘rbm OmdX
- h‘rX XbdmB©

Zmoìh|~amVë¶m VmoH$S>çm, JmaR>çmÀ¶m {Xdgm§Vë¶m EH$m ew^à^mVr O‘rbm


OmdX Am‘À¶m Am°{’$gmV H$m‘ H$ê$ bmJbr. H$mhr {Xdg {VZo Am‘À¶m
~amo~a Am‘À¶m‘ܶo H$m‘ Ho$bo Am{U dg§V F$VyÀ¶m AmJ‘ZmAmYrM Vr EH$m
A{YH$mamÀ¶m OmJoda OmD$Z nmohmoMbr. {VMr ~gm¶Mr OmJm ~Xbbr. OUy
ghOJ˶m ‘¡’$brVyZ CRy>Z Joë¶mgmaIr Vr EH$ {Xdg Amnë¶m Ho${~Z‘ܶo
OmD$Z ~gbr.
Am°{’$gmV Vr H$m‘mbm bmJʶmnydu ‘bm {VMm AmJm{nN>m ‘mhrV
ZìhVm. {VMr AmoiI Pmbr. H$m‘m{Z{‘Îm {VÀ¶mer g§~§Y ¶oD$ bmJbm Am{U
hiyhiy {VMr ‘m{hVr H$iy bmJbr. EH$Xm ~mobVmZm Vr naXoemVyZ OmD$Z
Amë¶mMm {VZo AmoPaVm CëboI Ho$bm. ({VÀ¶m B§J«OrÀ¶m ZmoH$PmoH$dê$Z,
~m°~H$Q> Ho$boë¶m Ho$gm§À¶m diUmdê$Z Am{U OnyZ Mmbm¶À¶m nÕVrdê$Z
‘bm Vgo EH$Xm dmQ>bohr hmoVo.)
‘b~ma {hbOdi Hw$R>o Var Agboë¶m Amnë¶m ãbm°H$‘ܶo ~mnm~amo~a
Vr amhV hmoVr. lr. OmdX ho godm{Zd¥Îm {ejUm{YH$mar (Am{U {dbm¶VMr
EH$Xm dmar Ho$bobo) hmoVo. KamV Xþgao H$moUr ZìhVo. ("‘mPr ‘‘r ’$ma bdH$a

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 40
dmabr. {VMm MohamXoIrb AmVm AmR>dV Zmhr ‘bm!') ¶m ~mnboH$sÀ¶m
{X‘Vrbm H$mhr ZmoH$a-MmH$a hmoVo, EH$ JmS>r hmoVr Am{U Vr Mmbdm¶bm
emo’$a R>odbobm hmoVm. lr OmdX ghgm Hw$R>o ~mhoa OmV Zgë¶m‘wio {Vbm
gH$mir Am°{’$gmV gmoS>m¶Mo Am{U g§Ü¶mH$mir nwÝhm naV KoD$Z ¶m¶Mo. EdT>oM
H$m‘ emo’$a A»»¶m {XdgmV H$aV hmoVm.
O‘rbm OmdX {Xgm¶bm ’$maer gw§Xa ZìhVr; na§Vw ZIo a§Jdbobm,
~m°~H$Q> Ho$bobm, {bnpñQ>H$ bmdbobm, C§M Q>mMm§Mo ~yQ> KmVbobm Am{U C§Mr
dñÌo n[aYmZ Ho$bobm {VMm Xoh {H$‘mZ AmH$f©H$Vm {Z‘m©U Ho$ë¶mIoarO amhV
Zgo. {Vbm ì¶p³V‘Îd Ago ZìhVoM. {VÀ¶m g’$mB©Xma B§J«OrZo, ~mobm¶À¶m
{dbjU ‘Ywa nÕVrZo Am{U gwhmñ¶ dXZmZo {Vbm Vo àmßV Pmbo hmoVo; ˶mVyZ
KS>dbo Jobo hmoVo. {Vbm ¶mMr OmUrd hmoVr Am{U Vr ¶m VrZ Jmoï>tZm gVV
OnV hmoVr; ˶m H$m¶‘ R>odyZ dmJV hmoVr.
{VZo Zì¶mZo Vm~m KoVbobr Am°{’$gmVbr Ho${~Z A{Ve¶ OwZr hmoVr. EH$
godm{Zd¥Îmrbm Ambobm A{YH$mar Vr dmnarV hmoVm Am{U ˶m‘wio H$s H$m¶,
{VÀ¶mV gmam Aì¶dpñWVnUm ngabm hmoVm. O‘rbm OmdXZo {VÀ¶mV àdoe
Ho$ë¶mZ§Va Amnë¶m Img ‘OuZwgma Vr gOdyZ KoVbr. {VMo gmao ñdê$nM
nmbQ>yZ Q>mH$bo. q^VtZm hb³¶m nmonQ>r a§JmMo Wa MT>dbo. EH$-XmoZ Mm§Jbr
{ZgJ©{MÌo ˶mda Q>m§Jbr. Ho${~ZÀ¶m àdoeÛmamnmerM ‘ܶ^mJr Jm§YrOtMo {MÌ
bmdbo. (Vo nyduXoIrb hmoVo; na§Vw EH$m H$monè¶mV {VaHo$, H$go Var bQ>H$V
am{hbo hmoVo.) {IS>³¶m§Zm eQ>g© bmdyZ KoVbo. Amnbo Q>o~b Ho${~ZÀ¶m ‘ܶ^mJr
{VaHo$, R>odbo Am{U ˶mda OmS> H$mir H$mM ~gdbr.
‘r ghY‘u¶ hmoVmo åhUyZ H$s H$m¶ Hw$Umg R>mD$H$, nU O‘rbm OmdX
‘m¶mer ‘moH$ionUmZo dmJV Ago. ˶m Ho${~Z‘ܶo Vr H$m‘mì¶{V[a³V AZoH$Xm
‘m¶mer Jßnm ‘maV ~go Am{U AZoH$ {df¶mda ‘bm Amnbo ‘V 춳V
H$amd¶mg bmdr. EH$Xm {VZo Ho${~ZÀ¶m gOmdQ>r~Ôb ‘mPo ‘V {dMmabo.
""dm! gwaoI Pmbr Amho!'' ‘r CÎmabmo, ""¶m éj gaH$mar Im˶mV Vwåhr
¶m gOmdQ>rZo Ia§ åhUOo Zdo a§J ^abo AmhoV.''

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 41
‘m¶m ¶m CX²Jmam§da Vr ZwgVrM hgbr.
O‘rbm OmdX Ho${~Z‘ܶo Joë¶mZ§Va H$m‘mÀ¶m AWdm Aݶ {Z{‘ÎmmZo ‘r
Ooìhm {VÀ¶mH$S>o OmD$ bmJbmo Voìhm {VÀ¶m Q>o~bmda Vin˶m CÝhmMo H$dS>go
{Xdg^a nS>V am{hbobo Am{U Vo ݶmhmiV Vr X§J am{hbobr ‘bm {XgyZ
¶oD$ bmJbr. {Xdg^a gVV Vo Amnbr OmJm d AmH$ma ~XbV VinV amhÿ
bmJbo Am{U g§Ü¶mH$miÀ¶m doir bwßV hmoD$ bmJbo. O‘rbm OmdX ˶m§Mm
hm Ioi nmhʶmV ñdV…bm AZoH$Xm {dgê$Z OmD$ bmJbr. H$mhr H$m‘m{Z{‘Îm
{VÀ¶mH$S>o Joë¶mg {VMr ZOa ‘bm ˶m H$dS>em§da {Iibobr {Xgy bmJbr.
nU ‘r g‘moa C^m amhVmM ‘mPr gmdbr ˶m Q>o~bmda nS>V Ago Am{U Vo
H$dS>go PmH$bo OmV. Aem doir {VÀ¶m V§ÐrMm AmnmoAmnM ^§J hmoV Ago.
""H$m hmo? hm H$dS>em§Mm Ioi nmhU§ Vwåhmbm AmdS>V Zmhr H$m¶?''
Agm M‘ËH$m[aH$ àíZ {VZo EH$Xm AemM doir ‘bm {dMmabm hmoVm.
H$mhr {Xdgm§Zr dg§VmMr Mmhÿb bmJbr Am{U O‘rbm OmdXMm gmam
Zya OUy nmbQy>Z Jobm. PmS>mPwS>nm§Zm ’w$Q>Umè¶m nmbdrgmaIo {VÀ¶m ñd^mdmMo
a§J IwbyZ OmD$ bmJbo. dmè¶mZo WaWaUmè¶m nUmªÀ¶m hmbMmbtMr JVr {VÀ¶m
nm¶m§Zm bm^y bmJbr. hdoVë¶m AmogaUmè¶m Jmaì¶mgaer {VMr d¥Îmr A{YH$
ñZohmX© ~Zbr.
O‘rbm OmdX OUy A§V…~m©ø ~Xby bmJbr. {VMo pñ‘V A{YH$
{dbmo^Zr¶ ^mgy bmJbo. Am°{’$gÀ¶m H$m‘mV Vr A{YH$ CaH$ XmIdy bmJbr.
Amnë¶m Q>o~bmdarb AZoH$ àH$aUo CËgmhmZo {ZH$mbmV H$mTy> bmJbr Am{U
H$Yr H$m‘ g§nVmM ‘m¶mer JßnmXoIrb ‘marV ~gy bmJbr.
XþnmaMr OodUmMr doi g§nVmM EH$Xm ‘r {VÀ¶mH$S>o EH$ VmVS>rMr ’$mB©b
KoD$Z Jobmo. Amnbo OodU g§ndyZ Vr IwMuÀ¶m nmR>rda ‘mZ Q>oHy$Z {dgmdbr
hmoVr. {VMo S>moio {‘Q>bobo hmoVo Am{U EH$ hmV IwMuÀ¶m H$S>oda d Xþgam
H$nmimda AmS>dm Yabobm hmoVm. VgoM naV ¶mdo, Ago ‘bm dmQ>bo. na§Vw
{Vbm VodT>çmV ‘mPr Mmhÿb bmJbr Am{U {VZo hiyM S>moio CKS>bo. ‘r
{XgVmM Amnbo A§J {VZo gmdabo Am{U ‘mPr AdKS>ë¶mgmaIr ‘Z…pñWVr

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 42
bjmV KoD$Z {dMmabo, ""H$mhr OéarMo H$m‘ Amho?''
""hmo¶.''
""~gm.''
{VÀ¶mg‘moaÀ¶m IwMuda ‘r ~gbmo. Vr Ho$g {Vbm ZrQ> g‘OmdyZ
{Xbr. {VZo ˶mda {Xboë¶m gyMZm§Mr Zm|X Ho$br Am{U Om¶bm CR>bmo. {VZo
{dMmabo,
""H$m, KmB© Amho?''
""hmo CÎma Va nmR>dm¶bmM nm{hOo Zm?''
""g§Ü¶mH$mirM OmUma Zm Vo? ~gm H$s. AmnU Mhm KoD$.''
Aem arVrZ§ ˶m {Xder O‘rbm OmdX~amo~a n{hë¶m àW‘ ‘r Mhm
KoVbm. ñnoeb Q´>o‘YyZ Ambobm Mhm {VZo H$nmV V¶ma Ho$bm Am{U ‘m¶mnwT>o
H$arV AmO©dmZo åhQ>bo, ""¿¶m-¿¶m Zm.''
""‘m¶mer dmJVmZm Vwåhr g§H$moMVm H$m¶?'' {VZo MhmMm H$n AbJX
Vm|S>mbm bmdrV Am{U ˶mVë¶m H$T>V MhmMo gmdH$me KwQ>Ho$ KoV ‘bm
{dMmabo.
‘bm A{YH$M AdKS>ë¶mgmaIo Pmbo. ‘r H$er Var doS>rdmH$S>r ‘mZ
hbdbr. ‘m¶m ‘ZmVbr {VÀ¶m{df¶rMr CƒVoMr ^mdZm {Vbm ‘m¶m ˶m
doS>çmdmH$S>çm hmd^mdmVyZ H$iyZ Ambr.
""‘bm Vwåhr H$moUr A{YH$mar g‘Oy ZH$m.'' Vr Amnë¶m AmO©dr ñdamV
åhUmbr, ""‘r Va Vwåhmbm ‘mPo {‘Ì g‘OVo Am{U Vwåhrhr ‘bm {‘Ì g‘Omd§,
‘m¶mer ~amo~arÀ¶m Zm˶mZ§ dmJmd§ Aer ‘mPr BÀN>m Amho.''
{VÀ¶m ¶m {‘ÌËdmÀ¶m ^mdZoZo ‘r ˶m jUr ^mamdyZ Jobmo. H$gm~gm
""W±³¶y....'' åhUbmo.
""Vwåhmbm ‘mPr X¡Z§{XZr dmMm¶bm AmdS>ob?'' {VZo EH$ {Xdg ‘bm
{dMmabo.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 43
""Vw‘Mr X¡Z§{XZr?''
""hmo¶, ‘r X¡Z§{XZr {b{hVo Am{U ‘rM Vr dmMVo. nU Vr Xþgè¶m Hw$Ur
dmMmdr, Ag§ ‘bm dmQ>V§. Vwåhr dmMmdr...''
""‘r?''
""H$m? H$m¶ haH$V Amho? ‘r Va Vwåhmbm Vr H$mhr AmS>nS>Xm Z R>odVm
dmMm¶bm XoV Amho. Vw‘Mr dmMm¶Mr BÀN>m ZgobM Va...''
""N>o, N>o! Vg§ Zìho...‘r AmdS>rZ§ dmMoZ! Vwåhr XoUma Am{U ‘r dmMUma
Zmhr, Ag§ H$g§ hmoB©b?''
Vr hgbr Am{U Q>o~bmÀ¶m IUmVyZ {VZ§ EH$ S>m¶ar H$mTy>Z ‘m¶m
hdmbr Ho$br.
O‘rbm OmdXÀ¶m ˶m X¡Z§{XZrMr gwédmV Vr Am°{’$g‘ܶo bmJë¶m
{XdgmnmgyZ Ho$bobr hmoVr Am{U gwédmVrMr H$mhr nmZo Am°{’$g‘Yë¶m ZdWa
AZw^dmZo d Z§Va {‘imboë¶m ~T>VrÀ¶m CÝ‘ofmZo ^abobr hmoVr. Ho${~ZÀ¶m
q^VrMo hbHo$ a§J {VÀ¶m H$mhr nmZm§Zm {MH$Q>bobo hmoVo. EHo$ {R>H$mUr ‘mPm
CëboI hmoVm. (""‘r ˶mbm {‘Ì g‘OVo Am{U ‘bm dmQ>V§. ˶mbmhr ¶mMr
OmUrd Amho.'') emo’$a AãXþëbmbm {VZo H$mhr n[aÀN>oX dm{hbo hmoVo, ˶mÀ¶m
Yrå¶m, AJS>~§~ earamMr Amnë¶mbm K¥Um dmQ>V Agë¶mMo {VZo åhQ>bo hmoVo
Am{U Aem Ag§ñH¥$V ‘mUgmbm H$m‘mbm R>odë¶m~Ôb Amnë¶m ~mnmbm Xmof
{Xbm hmoVm. ˶mM nmZmda {VZo ˶m§À¶m{df¶r {b{hbo hmoVo. ""Vo H$mhr Z ~mobVm
gVV {gJma AmoT>V ~gVmV. gVV Amnë¶m V§ÐrV amhVmV. ‘m¶merXoIrb
’$mag§ ~mobV ZmhrV. ˶m§Zm Vgo ~gbobo nmhÿZ ‘bm "‘ob±H$br' dmQy> bmJV§.
KamV dmdam¶Mm {VQ>H$mam ¶oVmo....''
Am{U ¶mZ§Va dg§V F$VyMo AmJ‘Z Pmbo hmoVo Am{U ‘bm OmUdboë¶m
O‘rbm OmdXÀ¶m àgÞVoMm Imob R>gm ˶m X¡Z§{XZrÀ¶m nmZmnmZm§da C‘Q>bm
hmoVm. ˶m F$Vy{df¶r H$mhr Var M‘ËH$m[aH$ AmoT> {VÀ¶m ‘ZmV {Z‘m©U Pmbr
hmoVr. ˶m F$VyMo Vo jU VgoM H$m¶‘ amhmdoV, Vo nH$Sy>Z R>odmdoV, Ago

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 44
{Vbm dmQ>V hmoVo. {VÀ¶m ‘ZmV ^mdZm§Mr H$mhr M‘ËH$m[aH$ AmdV©Zo {Z‘m©U
Pmbr hmoVr. Ho$ìhm Vr AZm{‘H$ àgÞVoZo ÝhmD$Z OmV hmoVr, Va H$Yr {Vbm
H$gbr Var hþahwa bmJyZ amhV hmoVr. Amnbo gmao eara {ngmgmaIo hbHo$ Pmbo
Agë¶mMm {Vbm H$mhr jUr ^mg Pmbm hmoVm. Am{U Hw$R>ë¶m EH$m jUr
Amnbo Am¶wî¶ {Xdg^a VinyZ g§Ü¶mH$mir b§~dVw©imH¥$Vr YmaU H$aV bwßV
hmoUmè¶m H$dS>em§gmaIo dm¶m Mmbbo Agë¶mMo Xþ…I {Vbm Pmbo hmoVo!
Amnë¶mbm ho Ago H$m dmQ>Vo, ho {Vbm H$iV hmoVo. Amnë¶mbm nwéfmÀ¶m
ghdmgmMo, nwéfmMo AmH$f©U {Z‘m©U Pmbo Amho ¶mMr {Vbm OmUrd Pmbr
hmoVr. Amnë¶m d¡f{¶H$ BÀN>m-AmH$m§joMo à{Vq~~ Amnë¶m ¶m ^mdZm§V C‘Q>bo
AgʶmMr {VZo gai H$~wbr {Xbr hmoVr... ""‘m¶mda CËH$Q> ào‘ H$aUma§ ‘bm
Hw$Ur bm^md§, Ag§ ‘bm dmQ>V§.'' ¶m dm³¶mda {VMr X¡Z§{XZr g§nbr hmoVr.
Amnbr X¡Z§{XZr ‘bm dmMm¶bm XoʶmBVH$m {dœmg XmIdë¶m~Ôb ‘r
{VMo Am^ma ‘mZbo. Vr Amnë¶m gd¶rZwgma hgbr Am{U ‘mZ bddyZ {VZo
‘m¶m Am^mam§Mm ñdrH$ma Ho$bm.
Vmo F$Vy ‘mJo gabm, EImÚm nam^yV, {dñH$Q>boë¶m g¡Ý¶mgmaIm {hdmim
g§nyU©nUo ‘mJo hQ>bm Am{U CÝhmù¶mZo ˶mMr OmJm ì¶mnyZ Q>mH$br. O‘rbm
OmdX ‘mÌ XmoZ F$Vy§Zm gm§YUmè¶m ˶m {Xdgm§ZmM bm|~H$iyZ amhʶmMm à¶ËZ
H$ê$ bmJbr. ‘ZmV Vr ˶m {Xdgm§Zm H$dQ>miyZ ~gbr Am[U g^modVmbr ˶m
{Xdgm§Mo dmVmdaU {Q>H$dyZ YaʶmgmR>r YS>nSy> bmJbr. Amnë¶m Ho${~Zbm
{VZo "EAa H§${S>eZa' ~gdbm Am{U ao{’«$OaoQ>aMo W§S> nmUr Vr {nD$ bmJbr.
Amnë¶m narZo CÝhmù¶mMm hëbm {VZo Ho${~ZÀ¶m XadmOmnmerM WmondyZ
Yabm.
’¡$Per {VMr AmoiI H$er Pmbr, ho ‘bm H$ibo Zmhr Am{U ‘rXoIrb
{Vbm H$Yr Vo {dMmabo Zmhr. ˶m X¡Z§{XZrÀ¶m dmMZmdê$Z ˶m {Xdgmn¶ªV Vmo
{VÀ¶m Am¶wî¶mV S>moH$mdbm ZìhVm. ˶m CÝhmù¶mV ~mhoa Hw$R>o Var, Ho$ìhm Var
{VMr {Z ˶mMr AmoiI Pmbr Agbr nm{hOo.
’¡$P earamZo A˶§V Xþ~im, hmS>Hw$im hmoVm. ˶mMo hmV {dbjU {WQ>o

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 45
Am{U nm¶ ‘bm A˶§V ~marH$, H$mS>çm§gmaIo ^mgbo hmoVo. ˶mÀ¶m A§JmdaMo
H$nS>oXoIrb ¶WmVWmM hmoVo.
amOH$maUmÀ¶m àdmhmV ’¡$P AZoH$ H$mi dmhV am{hbm hmoVm Am{U
AIoa AmVm H$å¶w{ZñQ> ~Zbm hmoVm. Hw$R>ë¶m Var ¶w{Z¶ZMm Vmo goH«o$Q>ar hmoVm.
˶mZo Vwé§JmÀ¶m dmè¶m AZoH$Xm Ho$ë¶m hmo˶m. ˶mMo Am¶wî¶ Ago {dbjU
ApñWa hmoVo.
Am°{’$gmV O‘rbm OmdXbm Vmo n{hë¶m§Xm ^oQ>yZ Jobm Am{U ‘mJmhÿZ
dma§dma ¶oD$ bmJbm, Var àW‘ ‘mPo ˶mÀ¶mH$S>o {deof bj doYbo Zmhr. na§Vw
H$mhr {Xdgm§Zr ˶mMr ¶m¶Mr doi ~Xbbr. g§Ü¶mH$miMr Vr Am°{’$gmVyZ
gwQ>m¶À¶m doir Vmo Zo‘H$m ¶oD$ bmJbm. Vmo Agm Ambm AgVmZm H$Yr Vr
XmoKo {VÀ¶m Ho${~Z‘ܶo ~gy bmJbr qH$dm H$Yr bmJbrM ~mhoa {ZKyZ OmD$
bmJbr.
EH$ {Xdg Vmo Ambm AgVmZm H$mhr H$m‘m{Z{‘Îm O‘rbm OmdXH$S>o ‘r
Jobmo, Voìhm {VZoM ""‘mPo {‘Ì {‘. ’¡$P'' ¶m eãXm§V ‘mPr ˶mÀ¶mer AmoiI
H$ê$Z {Xbr. ’¡$P ‘m¶mer Am¡nMm[aH$ Mma eãX ~mobbm Am{U ‘r Z§Va
bmJbrM ~mhoa nS>bmo. ˶mZ§Va Vmo dma§dma ‘bm {VWoM ^oQy> bmJbm.
’¡$Pbm EH$ {Xdg ¶m¶bm Cera Pmbm hmoVm. O‘rbm OmdXZo gmar
AmdamAmda Ho$br. {VMm emo’$aXoIrb JmS>r KoD$Z hOa Pmbm. {VZo H$mhrem
AñdñW gwamV ñdV…erM nwQ>nwQ>ë¶mgmaIo ‘bm {dMmabo, ""AmO ’¡$Pgmho~
H$go Ambo ZmhrV?''
""¶oUma hmoVo?'' ‘r {dMmabo.
""hmo¶.'' Vr CÎmabr. Vr ñdV…À¶mM {dMmamV JTy>Z Jobr Am{U ‘J
H$mhr doimZo {VZo EH$mEH$s ‘bm {dMmabo, ""H$m¶ hmo, ’¡$Ogmho~ Vwåhmbm H$go
H$m¶ dmQ>VmV?''
‘r hgyZ åhUmbmo, ""Mm§Jbo dmQ>VmV H$s!''
˶m CÎmamZo {VMo g‘mYmZ Pmbobo ‘bm {Xgbo Zmhr. nU ‘mPo A§Va§J

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 46
¶m ~m~VrVXoIrb g‘OmdyZ ¿¶m¶Mr BÀN>m {Vbm H$m ìhmdr, ho ‘bm H$ioZm.
VodT>çmV Vr nwÝhm åhUmbr, ""Am¶ bmB©H$ X°Q> ‘°Z- Vo Ia§M Mm§Jbo AmhoV...
{Z‘©i a{gH$ ‘Z ˶m§Zm bm^b§ Amho.''
O‘rbm OmdX EdT>o åhUmbr Am{U J§^ra Pmbr. ‘m¶mH$S>o nmhÿ
bmJbr. {VÀ¶m ZOaoV ’¡$P{df¶rMr àrVr AmoW§~bobr VoìhmM ‘r nm{hbr.
na§Vw ˶m{df¶r H$gë¶mM à{V{H«$¶m ‘m¶m ‘ZmV {Z‘m©U Pmë¶m ZmhrV.
na§Vw VrZ-Mma {XdgmZ§Va EH$m gwÅ>rÀ¶m {Xder ’$moQ>©‘Yë¶m EH$m hm°Q>obmV
‘r Jobmo AgVmZm Vr XmoKo EH$m Q>o~bmnmer ~gbobr ‘bm {Xgbr. ˶m XmoKm§Zr
‘bm nm{hbo Am{U O‘rbm OmdXZo Amnë¶mV gm‘rb ìhm¶Mr hmVmZo IyU
Ho$br. ‘r ˶m§À¶m Q>o~bmnmer OmD$Z ~gbmo.
O‘rbm OmdX Voìhm {dbjU IwerV Ambobr hmoVr. Amnbo öX²JV {VZo
bmJbrM ‘m¶mnwT>o Iwbo Ho$bo. Vr ‘bm åhUmbr, ""dwB© Ama g‘qWJ ‘moAa
X°Z E ’«o$S> ZmD$! Amåhr b½Z H$am¶M§ R>adb§ Amho.''
""A{^Z§XZ-hm{X©H$ A{^Z§XZ!'' ‘r CX²Jmabmo, ˶m jUr ‘bm A{YH$
H$mhr ~mobVmM Amb§ Zmhr, nU Amnbr Jw{nVo {VZo ‘m¶mnmer H$m CKS>
H$amdrV, ‘m¶mda H$m {dídmg Q>mH$mdm- Agm {dMma ‘m¶m ‘ZmV Ambm.
{VÀ¶m {ZamJgVoMo ho àVrH$ Amho, Ago ‘bm dmQ>y bmJbo.
Vmgm^amÀ¶m ˶m AdYrV O‘rbm OmdX EImÚm {M‘UrgmaIr {Md{MdV
am{hbr. AZoH$ g§~Õ Am{U Ag§~Õ Jmoï>tMm {VZo D$hmnmoh Ho$bm Am{U MhmÀ¶m
noë¶m§da nobo [aVo Ho$bo. AIoa ‘r Am{U ’¡$PZo {gJmaoQ>r {ebJmdë¶m.
""B§½b§S>‘ܶo AgVmZm ‘r H$Yr H$Yr {gJmaoQ>r AmoT>rV Ago.'' ‘m¶m
ZOaoVbm Amü¶m©Mm ^md AmoiIyZ Vr hgV gm§Jy bmJbr. ""Voìhm doJù¶m
H$maUm§gmR>r AmoT>ë¶m. ’$ma ^¶mZH$ W§S>r nS>br AgVmZm qH$dm EH$mH$s dmQy>
bmJb§ åhUOo; KaMr, ‘m¶XoemMr AmR>dU Pmbr åhUOo!'' Am{U ‘J ’¡$PH$S>o
diyZ {VZo nwÝhm AñI{bV B§J«OrV {dMmabo, ""Sy> ¶y ‘mB§S> {S>¶a?''
""Zmo-Zmo. gQ>Z© br Zm°Q>'' {VÀ¶m ^mdZm§Mr ¶mo½¶ Vr H$Xa H$aV ’¡$P CX²Jmabm.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 47
Amåhr CR>bmo Voìhm Vr ‘bm EH$Q>çmbm åhUmbr, ""Vwåhmbm ‘mhrVM Amho
H$s, Vw‘À¶mnmgyZ ‘r H$mhr bndyZ R>odbobo Zmhr. b½Z H$am¶Mm {ZíM¶XoIrb
hm ZwH$VmM Pmbm Amho. Am{U gmao g‘OmdyZ KoʶmgmR>r ‘r CÚm Vwåhmbm
‘mPr X¡Z§{XZrM dmMm¶bm XoUma Amho.''
O{‘bm OmdXMr X¡Z§{XZr Aem arVrZo nwÝhm ‘m¶m hmVmV Ambr.
˶mVbm ‘r nydu dmMbobm ^mJ gmoSy>Z nwT>Mm VodT>m dmMbm. gwédmVrbmM
’¡$Per Pmboë¶m {VÀ¶m AmoiIrMm Am{U Z§Va {Z‘m©U Pmboë¶m ào‘mMm ^mJ
A{Ve¶ g{dñVanUo {VZ§ aoImQ>bm hmoVm. g‘mOg§~§Y Im˶mZo ^adboë¶m
Hw$R>ë¶m Var n[afXoV {VMr ˶mÀ¶mer AmoiI Pmbr hmoVr Am{U ˶m§Mo A˶§V
W§S> ì¶p³V‘Îd {Vbm AmdS>bo hmoVo!
‘bm ‘mhrV Zgbobo ˶m§À¶m ào‘mMo AZoH$ ~maH$mdo {VZ§ X¡Z§{XZrV {Q>nyZ
R>odbo hmoVo. {VZoM Amnbo ào‘ àW‘ 춳V Ho$bo hmoVo. ’¡$PMr AmX~era dmJUyH$
‘bm OmUdbr hmoVr, na§Vw Vr {VÀ¶m X¡Z§{XZrÀ¶m nmZmnmZm§VyZ S>moH$mdë¶mZ§Va
‘bm àH$fm©Zo OmUdbr hmoVr. Vmo Amnbo AÚmn Mw§~Z KoV Zgë¶m~ÔbMr
‘Zmoì¶Wm {VZo EH$m nmZmda 춳V Ho$br hmoVr Am{U Xþgè¶m EH$m nmZmda, EH$m
diUmda JmS>r {VaH$s Pmë¶mMo {Z{‘Îm gmYyZ Vr ˶mÀ¶m A§Jmda aobë¶mMm
CëboI hmoVm!
g§ñH¥$Vr åhUOo H$m¶?
˶m XmoKm§Zr ’$ma J§^ranUo ¶m Jmoï>rda {dMma Ho$bm hmoVm.
""....‘bm dmQ>V§, Amnbo AmMma-{dMma! AmnU H$gb§ ‘Q>U ImVmo-
~H$è¶mM§, JmB©M§ H$s åherM§...¶mMmXoIrb g§ñH¥$VrV A§V^m©d hmoVmo!'' {VZo
˶mÀ¶mer ¶wp³VdmX Ho$bm hmoVm.
’¡$P {VÀ¶m åhUʶmda Iyn hgbm.
""Vwbm ‘mhrV Amho?'' Vmo {Vbm åhUmbm, ""‘Q>Um{df¶r åhUerb, Va
‘r Sw>H$amM§XoIrb ‘m§g ImVmo!''
""Ia§M?'' {VZ§ Y³H$m ~gyZ {dMmabo.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 48
""Ia§M!''
""hmD$ hm°[a~b! ‘r ¶wamonmV AgVmZmXoIrb ~r’$ Imëb§ Zmhr.''
""H$m ~a§?''
""Im¶Mr gd¶ Zmhr. Am‘À¶m Kar ImV ZmhrV.''
""Amoh²! åhUOo gd¶ hr Vw‘Mr g§ñH¥$Vr!''
""Aer WÅ>m CS>dy ZH$mog!''
H$Yr ˶m§Zm ñdV…À¶m ^{dVì¶mMm {dMmaXoIrb AñdñW H$arV hmoVm.
Amnbo O‘ob H$s Zmhr? AmnU gwIr hmoD$ H$s Zmhr?
{VÀ¶m e§H$m§Mo {ZagZ H$aVmZm ˶mZo åhQ>bo hmoVo, ""Vw¶m ì¶p³V‘Îdmda
‘mP§ ào‘ ~gb§ Amho. Vy Hw$R>§hr Agbrg Am{U H$erhr dmJbrg, Var Vo Zï>
hmoUma Zmhr. H$maU Hw$R>ë¶mhr AdñWoV VwP§ ì¶p³VËd ‘m¶mM g§{ÞY amhUma
Amho.''
O‘rbm OmdXÀ¶m X¡Z§{XZrbm ¶mnwT>o A{Ve¶ J§^ra diU bmJb§ hmoV§.
{VZo d ’¡$PZ§ b½ZmMm {ZíM¶ Ho$bm hmoVm Am{U ˶m‘wio gmao àH$aU Amnë¶m
~mnmÀ¶m H$mZr Kmbmd¶mMr KmB© {Vbm Pmbr hmoVr. ˶m BamÚmZo ’¡$PMr
Amnë¶m d{S>bm§er AmoiI H$ê$Z {Xbr.
...Vo Zoh‘rgmaIo {gJma AmoT>rV ~gbobo AgVmZm Amåhr ImobrV àdoe
Ho$bm. (¶m doir Va Vo {gJma M³H$ MmdyZ MKirV hmoVo! er…!) Amnë¶m
gd¶rZwgma ˶m§Zr àW‘ ‘m¶mH$S>o Xþb©jM Ho$bo, na§Vw ‘m¶m ‘mJmo‘mJ ¶oUmar
’¡$PMr AmH¥$Vr Ñï>rg nS>VmM ˶m§Mr A{bßVVm Zmhrer Pmbr. ˶m§Mr ZOa
hbbr. Amü¶m©Zo ‘m¶mH$S>o dibr. OUy ‘bm YmH$mZo {dMmê$ bmJbr, ""hm
‘Zwî¶ Vw¶m~amo~a H$m?''
’¡$Pbm Vo ~gm XoIrb åhUmbo ZmhrV. (B§½b§S>bm OmD$Z Amë¶mZ§Va
WmoS>o Var ‘°Zg© ¶m¶bm hdo hmoVo!) ˶m§Zr ˶mÀ¶mda àým§Mr ga~Îmr gwê$
Ho$br.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 49
""H$m¶ H$aVm AmnU?''
""H$å¶w{ZñQ> njmM§ H$m‘ H$aVmo.''
""H$å¶w{ZñQ>?''
""hmo¶....''
nnm H$mhr jU ñVãY am{hbo. na§Vw, ˶m§À¶m H$nmimda C‘Q>boë¶m
AmQ>çm ‘r nm{hë¶m Am{U ˶mVyZ ’¡$P{df¶rMm ˶m§À¶m ‘ZmVbm {VañH$ma
춳V Pmbobm ‘bm OmUdbm.
""~moëeo{dH$ H$s ‘oÝeo{dH$?''
’¡$PMo ¶mda IXIXÿZ hgUo!
""AmÎmm ˶mVb§ H$mhrhr am{hbob§ Zmhr. OmdXgmho~! a{e¶Z
H«$m§{VH$mimVbo Vo XmoZ n§W! ˶mZ§Va Iyn ~Xb Pmbo AmhoV Am{U nwîH$i
nmUr ìhmoëJmVyZ dmhÿZ Job§ Amho!''
""nmUr? H$s a³V?''
""XmoÝhr!''
""B§{S>g|Q> Hw$R>bo!...Hw«$Eb!''
‘bm nnm§Mm Agm amJ Ambm! EH$X‘ B§{S>go§Q> åhUm¶Mo åhUOo H$m¶?
’¡$P {H$Vr {S>g|Q> Amho!
H$mhr jU XmoKo ñVãY am{hbo. ‘J nnm Amnë¶m OmJodê$Z CRy>Z C^o
am{hbo. Amnbr KmargmaIr VrúU ZOa ˶m§Zr ’¡$Pda amoIbr. Vo ˶mbm
åhUmbo, ""‘m¶m ‘wbrer Vwåhmbm b½Z H$am¶Mo Amho? h§?''
""hmo¶.''
""nU ‘bm Vo ng§V Zmhr! Vwåhr H$m {dMmamb nU Vw‘À¶m "H$m' bm CÎma
Úm¶bm ‘r ~m§Ybobm Zmhr! ‘mPr BÀN>m! ‘mPr ‘Ou!''
""na§Vw-''

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 50
""‘bm ‘mhrV Amho, Vwåhr Hw$R>bm ¶wp³VdmX H$aUma Vmo! ñÌrñdmV§Í¶mda
Am{U ‘wgb‘mZ pñ̶m nS>ÚmVyZ ~mhoa nS>ë¶mZ§Va ˶m§À¶m‘ܶo Pmboë¶m àM§S>
~Xbmda Vwåhr ‘bm ì¶m»¶mZ PmoS>m¶Mr H$mhr Amdí¶H$Vm Zmhr. {edm¶ ñÌr
ñdmV§Í¶mÀ¶m ‘m¶m H$ënZm doJù¶m AmhoV Am{U ˶mM ‘m¶m KamV à˶jmV
AmUm¶M§ ‘r R>adb§ Amho.''
""‘mPm {Zü¶ g‘OʶmEdT>o Vwåhr I{MV g‘§Og AmhmV, ¶mnwT>o Vwåhr
‘m¶m ‘wbrbm ^oQ>Vm H$m‘m Z¶o. Vw‘À¶m‘wio Amåhm XmoKm§V H$gë¶mhr àH$maMr
H$Qw>Vm ¶oUma Zmhr Aem arVrZo Vwåhr dmJmb, Aer ‘bm Amem Amho.''
""Am{U ‘bm Vo e³¶ Pmb§ Zmhr Va?''
""Va? Va, hmoUmè¶m n[aUm‘m§Mr O~m~Xmar Vw‘Mr amhrb!''
’¡$P ˶m§À¶mer A{YH$ dmX KmbrV ~gbm AgVmXoIrb! na§Vw ‘r
Ho$boë¶m Bemè¶m‘wio ˶mZo AmQ>monVo KoVbo. Vmo bmJbrM {ZKyZ Jobm.
***
""Vo AmUIrZ H$m¶ åhUmbo?'' ’¡$PZo ‘bm Xþgè¶m {Xder {dMmabo.
""˶mMr Vwbm H$ënZm Ambr nm{hOo. ˶mM§ åhUU§ ‘r ’$m°aoZ [aQ>Z©
Am{U Vy H$m°pÝQ>ZoÝQ> ñdßZmVXoIrb nm{hbob§ Zmhr! Amnbr boìhbM EHy$U
doJir!''
""‘bm H$iV Zmhr- ˶m§Zr {damoY H$m H$amdm?''
""Vo Vwbm H$iUma Zmhr! Am‘À¶m bmoH$m§Zr {ejU KoVbo, ’$m°aoZ Qy>g©
H$mT>ë¶m; na§Vw {ejUmZo ¶oUmao g§ñH$ma ˶m§Zr ~mUdbo ZmhrV. hm EH$ {d{MÌ
’o$Zm°‘oZm Amho! {ejUmMr EH$ bmQ> Am‘À¶m bmoH$m§V EHo$ H$mir Cgibr.
BVa bmoH$ {eH$bo Am{U {d{dY joÌm§V nwT>o Ambo ¶mMr ˶m§Zm I§V dmQ>y
bmJbr, åhUyZ ˶m§Zr ¶m e¶©VrV ^mJ KoVbm. na§Vw KmB©Zo Imëbob§ AÞ Og§
nMdVm ¶oV Zmhr, Vg§ ˶m§M Pmb§. n[aUm‘r, {ejU hm ˶m§Mm EH$ Ab§H$ma
~Zbm, {‘adm¶Mr dñVy ~Zbr! ‘ZmZo Vo VgoM nydugmaIo AS>mUr am{hbo...''
""nU ¶mVyZ ‘J H$m¶ ‘mJ© H$mT>m¶Mm?''
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 51
""AmnU b½Z H$am¶M§! ˶m§À¶m {damoYmbm Z Ow‘mZVm H$am¶M§. ‘bm
Xþgam n¶m©¶ {XgV Zmhr. H$maU ’«|$S>br ngw©EeZ Am{U ‘r{S>EeZ Agë¶m
Cnm¶m§Zr Vo g§‘Vr XoVrb, Ag§ ‘bm dmQ>V Zmhr!''
***
AmO n{hë¶m àW‘M nnm§Zr ‘r KamV {eaVmM KS>çmimH$S>o Amnbr
ZOa didbr Am{U g§WnUo Vr nwÝhm ‘m¶mda amoIbr.
KS>çmimV Voìhm gmV dmObo hmoVo. åhUOo gmS>onmM Vo gmV Agm XrS>
VmgmMm {heo~M Vo ZOaoZ§ OUy ‘m¶mnmer ‘mJV hmoVo. ‘r AWm©VM Vmo ˶m§Zm
{Xbm Zmhr. {Z‘yQ>nUo H$mhr Z ~mobVm ‘m¶m ImobrV Jobo.
Ag§ amoOM hmoD$ bmJb§ Va? CÚm ‘r bdH$aM Kar ¶md§, Agm AmJ«h
Yabm Va? AmVm hm Zdm ‘mZ{gH$ N>i gwê$ Pmbm Amho. ‘m¶mZo Vmo {H$VnV
ghZ hmoB©b, ‘bm gm§JVm ¶oV Zmhr. H$maU Aem N>imVyZ ‘r H$Yr Jobobr
Zmhr.....Agm AZw^d ¶mnydr© KoVbobm Zmhr....
****
""˶m KamV ‘bm amhU§ Ae³¶ Pmb§ Amho! ‘m¶m ‘ZmMr {ZîH$maU
VJ‘J Mmbbr Amho ’¡$P! AmYr Vy ‘bm ¶mVyZ ‘mJ© XmId!'' ’¡$Pbm ‘r AmO
gm§{JVb§.
""H$m? H$m¶ Pmb§?''
""H$mhr Pmbob§ Zmhr! H$mhr hmoV Zmhr, hoM ’$ma hmoV Amho. dmQ>V§,
AãXþëbmhr nnm§À¶m dVrZo ‘m¶mda nmiV R>odVmo Amho.''
""˶m KamV amhÿ ZH$mog.''
""‘J Hw$R>o amhÿ?''
""VmËnwaVr hm°ñQ>ob‘ܶo Am{U b½ZmZ§Va ‘m¶m Kar.''
""‘r Vw¶mAmYrM ¶mMm {dMma Ho$bm Amho. ’$³V ˶m KamVyZ ~mhoa
nS>ʶmEdT>§ YmS>g gܶm Jmoim H$aV Amho...Vwbm ‘mhrV Amho, nnm§Zm H$m¶

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 52
dmQ>V§ Vo! ‘r H$YrM ~mhoa nS>Uma Zmhr. ˶m§Zm {damoY H$ê$ eH$Uma Zmhr....
ñdV§ÌnUo dmJy eH$Uma Zmhr; dmdê$ eH$Uma Zmhr...nU ˶m§Mm J¡ag‘O ‘bm
Xÿa H$am¶Mm Amho. ‘r Vgm {Zü¶ Ho$bm Amho.''
BWo O‘rbm OmdXMr X¡Z§{XZr g§nbr hmoVr.
nU ‘r X¡Z§{XZr {Vbm naV {Xbr, ˶m {Xder Vr Kam~mhoa nS>m¶À¶m
{Zü¶mZo KamVyZ Ambr hmoVr.
""AmO ‘r Kar naVm¶M§ Zmhr, Ag§ R>adb§ Amho.'' qH${MV J§^ra gwamV
‘bm åhUmbr, ""gH$mir ¶oVmZmM ‘r ˶m {Zü¶mZo Kam~mhoa nS>bo Amho.''
Ka gmoS>m¶Mm {Zü¶ ~mnmbm gm§Jm¶Mo Y¡¶© H$mhr {Vbm Pmbo Zmhr.
˶mH$aVm {VZo doJirM ¶w³Vr ¶moObr. ˶m {Xder g§Ü¶mH$mir Zoh‘rgmaIm
AãXþ„m {Vbm ݶm¶bm Ambm. {VZo ~mnmbm {bhÿZ R>odbobo nÌ Ë¶mÀ¶mnmer
{Xbo Am{U gm§{JVbo, ""‘bm ¶m¶bm doi hmoB©b. Vy Om Am{U ho nÌ nnm§Zm
Xo!''
AãXþ„m H$mhr jU KwQ>‘ibm. Vmo OmJMm hbbm Zmhr. Amnbr W§S>
gmnmgmaIr ZOa ˶mZo O‘rbm OmdXda amoIbr. ˶m nÌmVë¶m ‘OHw$amMm
˶mbm A§XmO Ambm!
˶m ZOaoZo O‘rbm OmdXMm OUy Xmh Pmbobm ‘r nm{hbm. Vr AñdñW
Pmbr Am{U ‘J EH$X‘ CgiyZ åhUmbr, ""Vw‘ Mbo Omd!''
AãXþ„m Varhr bdH$a hbbm Zmhr. EImÚm AOJamgmaIm Vmo gmdH$me
‘mJo hQ>bm Am{U Ho${~ZMm pñà¨JMm XadmOm T>H$byZ ~mhoa nS>bm. C‘©Q>nUo
˶mZo Vmo XadmOm VgmM gmoSy>Z {Xbm Am{U Vmo YmS>H$Z ‘mJo ¶oD$Z AmnQ>bm!
˶mMr gwñVmdbobr gmdbr {VÀ¶m Q>o~bmdê$Z Zmhrer Pmbr, Voìhm {VZo
‘mZ da Ho$br. {VÀ¶m S>moù¶m§V ‘bm {d{MÌ ^rVrMo ^md {Xgy bmJbo. ""‘bm
¶m ‘mUgmMr ^rVr dmQ>Vo. Vmo ’$ma O§Jbr Amho- ZwgVm ney Amho!''
nU Xþgè¶m {Xder Vr Am°{’$gmV Ambr, Voìhm {VÀ¶m S>moù¶m§Vbo Vo
^rVroMo ^md gm’$ Zï> Pmbo hmoVo. Vr CbQ> A{YH$ àgÞ ^mgV hmoVr. ‘bm

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 53
Vr åhUmbr, ""amÌr ’$ma gwImMr Pmon bmJbr. EH$m AWm©Zo ‘r H$mbM d¶mV
Ambo-dmT>bo, Ag§ ‘bm dmQ>b§. OUy ‘mP§ ì¶p³V‘ÎdM ‘bm Jdgb§. ‘Zmda
AmVm ’$³V EH$M XS>nU am{hb§ Amho. nnm§À¶m à{V{H«$¶m ‘bm H$iboë¶m
ZmhrV. nU ˶m H$iUmahr ZmhrV! Vo H$mhr ‘m¶mH$S>o ¶oUma ZmhrV. ‘J ‘rM
H$embm ˶m§À¶m amJm-bmo^mMm {dMma H$aV ~gy? ''
Zoh‘rgmaIm g§Ü¶mH$mir ’¡$P Ambm. {Vbm Zoh‘rMr KmB© ZìhVr. Vr
XmoKo Am°{’$gMr doi hmoD$Z Jobr Var {VÀ¶m Ho${~Z‘ܶo ~gbr. ‘bmhr ˶m§Zr
Wm§~dbo. {ddmhmÀ¶m Zm|XUr H$MoarV gyMZm Xþgè¶m {Xder Úm¶Mm ˶m§Zr Voìhm
~oV Ho$bm. O‘rbm OmdX ‘bm åhUmbr, ""‘r CÚm Am°{’$gbm ¶oUma Zmhr.
‘mPr ~arMer H$m‘§ ‘bm CaH$m¶Mr AmhoV.''
Mm§Jbm A§Yma nS>ë¶mZ§Va Amåhr CR>bmo Am{U Mmby bmJbmo. n{hë¶m
àW‘ Vr nm¶r añ˶mZo MmbV Agë¶mMo ‘r nm{hbo. WmoS>m añVm MmbyZ OmVmM
‘r ˶m§Mm {Zamon KoVbm Am{U ñQ>oeZH$S>o dibmo. Vr XmoKo nwT>o Mmby bmJbr.
na§Vw diVmZm ‘bm Ago dmQ>bo H$s, H$moUr Var ˶mÀ¶m ‘mJo -‘mJo
MmbV Amho. ˶m§À¶m ‘mJmda Amho, ˶m§À¶mda nmiV R>odVo Amho. ‘r OmJrM
C^m am{hbmo Am{U ˶m§À¶m nmR>‘moè¶m, bm§~ OmUmè¶m AmH¥$VrH$S>o H$mhr doi
nmhV am{hbmo. na§Vw ‘bm H$moUrM {Xgbo Zmhr.
‘bm Pmbobm ^mg Iam hmoVm! O‘rbm OmdX Ooìhm EH$m {XdgmÀ¶m
aOoZ§Va Am°{’$gmV Ambr, Voìhm àW‘ ‘bm ~mobmdyZ {VZo gm§{JVbo, ""Vwåhmbm
‘mhrV Amho H$m¶- ’¡$Pbm gVmdm¶bm, Y‘H$mdʶm Úm¶bm nnm§Zr H$mhr
‘dmë¶m§Zm ¶moOb§ Amho. ''
‘r {Vbm ‘bm ˶m {Xder ˶m§À¶m ‘mJyZ-‘mJyZ OmUmè¶m AmoPa˶m
{Xgboë¶m ‘mUgmMr ‘m{hVr gm§{JVbr.
""Vw‘Mm VH©$ Iam Amho.'' Vr åhUmbr, ""H$maU Vwåhmbm gmoSy>Z Amåhr
Mmby bmJë¶mZ§Va bmJbrM Vmo ‘mUyg Am‘À¶m ‘mJyZ ¶oV Agë¶mMr
Amåhmbmhr OmUrd Pmbr. Vmo Amåhmbm CÔoeyZ H$mhr Var A^Ð eãX CƒmarV
hmoVm. gmaIr Am‘Mr qQ>Jb H$aV hmoVm. hmoñQ>obZOrH$ ¶oB©n¶ªV Vmo Am‘À¶m‘mJo
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 54
Ambm. Amåhr ‘mÌ Ë¶mÀ¶mH$S>o Xþb©j Ho$bo.''
""hm H$Xm{MV ¶moJm¶moJMmXoIrb ^mJ Agy eHo$b.'' ‘r åhUmbmo.
""nmhÿ ¶m.''
˶m {Xder g§Ü¶mH$mir Amåhr {VKo Am°{’$gÀ¶m ~mhoa Ambmo Am{U Mmby
bmJbmo. EdT>çmV Vr åhUmbr, ""Vo nmhm-''
{VZo Xe©dboë¶m {XeoZo Amåhr nmhÿ bmJbmo. añ˶mÀ¶m {déÕ {Xeobm
EH$m [Xì¶mÀ¶m Im§~mbm Q>oHy$Z VrZ OU C^o hmoVo. ˶mVë¶m EH$mZo Amåhmbm
nmhVmM Amnë¶m hmVmVbr {gJmaoQ> OmoamV Xÿa {^aH$mdbr Am{U Mmbm¶À¶m
n{dͶmV Vmo C^m am{hbm.
""VmoM Vmo- VmoM H$mbMm ‘mUyg! '' Vr nwÝhm åhUmbr.
’¡$P ñdV…erM hgbm. H$mhr jU {VMr nmdbo KwQ>‘ibr. nU ˶mZo
{VMm hmV nH$S>bm Am{U Mmbm¶bm ^mJ nmS>bo. Amåhr gmdH$me Am{U
gmdYnUo añ˶mZo Mmby bmJbmo.
MmbVm MmbVm ’¡$P {Vbm åhUmbm, ""AJ, Mmbm¶M§M! AmnU
b½Z H$am¶M§ R>adb§ Amho Zm; ‘J Agë¶m àg§Jm§Zm S>J‘JyZ OmD$Z H$g§
Mmbob?''
""‘r S>J‘JyZ Jobo Zmhr. ‘bm Xþ…I Pmb§ Amho, doJù¶mM H$maUmgmR>r.
nnm§Zr Agë¶m S>Q>u {Q´>³g H$amì¶mV åhUyZ!''
’¡$PZ§ ‘moR>çmZ§ hgyZ ‘m¶mH$S>o nm{hb§, ""nmhm-'' Vmo ‘bm CÔoeyZ
åhUmbm, ""d¶mMr Mmodrg df} ~mnm~amo~a amhÿZ {hZ§ H$mhr ˶m§Zm AmoiIb§
Zmhr. ‘r ‘mÌ n{hë¶mM ^oQ>rV ˶m ‘mUgmMm A§XmO KoVbm. ˶m§Zr b½Zmbm
{damoY Ho$bm VoìhmM g‘OyZ MwH$bmo H$s, ho b½Z ‘moS>md§ åhUyZ hm J¥hñW O§J-
O§J nN>mS>ë¶mIoarO amhUma Zmhr; Hw$R>ë¶mhr dm‘‘mJm©Mm Adb§~ H$am¶Mm
{eëbH$ R>odUma Zmhr.''
‘mPm AbJ añVm ¶oD$Z R>onbm Voìhm Amåhr C^o am{hbmo Am{U ‘mJo
diyZ nm{hbo, Xÿa A§Vamdê$Z Vo {VKo Am‘À¶m ‘mJyZ ¶oV Agbobo Amåhmbm
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 55
{Xgbo.
""Vo H$mhr H$aV ZmhrV! Vwåhr {Z…e§H$nUo Om nmhÿ-'' ’¡$P ‘bm åhUmbm.
‘r AWm©V ˶m§À¶m~amo~a amhÿZXoIrb {deof H$m¶ H$aUma hmoVmo? ‘r ˶m§Mm
{Zamon KoD$Z Amnë¶m añ˶mZo Mmby bmJbmo.
Xþgè¶m {Xder Am°{’$gmV Vr Ambobr ‘bm {Xgbr Zmhr. ‘bm Amü¶©
dmQ>bo. na§Vw, H$mhr doimVM {VMm ‘bm ’$moZ Ambm.
""˶m bmoH$m§Zr ’¡$Pbm H$mb ‘mahmU Ho$br...'' Vr ’$moZdê$Z H$mnè¶m
AmdmOmV åhUmbr,
""H$m¶ åhUVm!''
""hmo¶.''
""H$go AmhoV ’¡$P?''
""Vgo R>rH$ AmhoV. Vwåhr BH$S>o ¶oVm H$m?''
""¶oVmo-AmbmoM.''
{VÀ¶m hmoñQ>obnmer ‘r Jobmo, Voìhm Vr añ˶mda ¶oD$Z C^r am{hbr
hmoVr.
""AmnU ’¡$PH$S>o OmD$ ¶m.'' Vr ‘bm KmB©KmB©Zo åhUmbr.
{VMm Moham nma CVabm hmoVm. {VÀ¶m ‘ZmV CS>mbobm Jm|Yi bndUo
{Vbm e³¶ Pmbo Zmhr.
""‘r ^rV Zmhr hmo- ä¶mbobr Zmhr....'' Vr OUy ‘mPr ImÌr H$ê$Z
XoʶmÀ¶m hoVyZo åhUmbr, ""nU Agë¶m Jw§S>{JarÀ¶m àH$mamZ§ ‘m¶m ‘Zmbm
AZ§V ¶mVZm Pmë¶m.''
~mobVm- ~mobVm Vr Jßn ~gbr. {VÀ¶m S>moù¶m§V Aly M‘H$bobo ‘bm
{Xgbo. Amåhr EH$ Q>°³gr Ho$br Am{U ‘yH$nUo {VÀ¶mVyZ ’¡$PÀ¶m Kamnmer
CVabmo.
’¡$Pbm ’$maem J§^ra OI‘m Pmë¶m Zìh˶m, na§Vw ˶mÀ¶m EH$m hmVmbm
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 56
Am{U H$nmimbm ~amM ‘ma ~gbm hmoVm. {H$‘mZ AmR>-Xhm {Xdg Var ˶mbm
Kam~mhoa nS>Uo ‘wpíH$brMo hmoD$Z ~gbo hmoVo.
""AmVm H$m¶ H$am¶M§?'' AñdñWnUo O‘rbm OmdXZo {dMmabo. {VMo
S>moio AmVm gwHy$Z Jobo hmoVo.
{VÀ¶m ‘byb nS>boë¶m Mohè¶mH$S>o EH$dma Ñï>r Q>mHy$Z ’¡$P nadmgmaIm
‘moR>çmZo hgbm. nU hgVm-hgVm ˶mbm H$im bmJë¶m Am{U ˶mMo hgUo
EH$X‘ ‘YoM VwQ>bo.
""H$mhr H$am¶Mr Amdí¶H$Vm Zmhr.'' Vmo åhUmbm, ""nU gܶm AmnU
nmo{bgm§Zm ¶m àH$maMr I~a XoD$ Am{U g§ajU H$am¶Mr {dZ§Vr H$ê$.
Pmb§?''
O‘rbm OmdX H$mhr åhUmbr Zmhr. Vr Amnë¶m OmJodê$Z CR>br Am{U
Amåhmbm nmR>‘moar C^r am{hbr. {IS>H$sVyZ AmoUdyZ ~mhoa nmhÿ bmJbr.
""EdT>o nwao?'' {VZo {IS>H$sVyZ naV ¶oV {dMmabo.
""A°ãgmoë¶wQ>br!'' ’¡$P CX²Jmabm, ""gܶm Va ‘r Kam~mhoa nS>V Zmhr.
~am Pmë¶mZ§Va ~mhoa nS>m¶Mr doi ¶oB©b, Voìhm nmhÿ''
{VMo ˶mÀ¶m ¶m eãXm§Zr H$mhr ’$mago g‘mYmZ Pmbo Zmhr. H$mhr Var
A{YH$ Ho$bo nm{hOo, Ago {Vbm dmQ>V hmoVo; na§Vw H$m¶ Vo {VbmgwÕm H$iV
ZìhVo.
’¡$Pbm {VMr ‘Zmod¥Îmr H$iyZ Ambr. {Vbm CËgm{hV H$aʶmÀ¶m hoVyZo Vmo
åhUmbm, ""AmVm WmoS>o {Xdg am{hbo AmhoV, n§Yam-drg {Xdg...˶mZ§Va b½Z
H$am¶bm AmnU ‘moH$io AmhmoV.''
{VMm OUy ˶mÀ¶m ~mobʶmda {dœmg ~gbm Zmhr. {VMo Y¡¶© g§nyZ Jobo
Amho, Ago ‘bm dmQy> bmJbo....Vo gmao EH$ Va Ae³¶ qH$dm AX^wV Amho
Agm ^md {VÀ¶m Mohè¶mda àJQ>bm. na§Vw ’¡$PÀ¶m eãXm§da ñdV…Mm {dœmg
~gdyZ KoV Vr CX²Jmabr, ""hmo¶.''
’¡$P ~am hmoB©n¶ªV Amåhr g§Ü¶mH$mir amoO ˶mÀ¶mH$S>o OmD$ bmJbmo.
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 57
Am‘À¶m Am°{’$gÀ¶m g‘moa C^o amhUmao Vo ‘dmbr AmVm Hw$R>o Zmhrgo Pmbo hmoVo
Am{U ’¡$PMr àH¥$Vr gwYmaV hmoVr. ˶mÀ¶m hmVmMo ~±S>oO EH$ {Xdg gwQ>bo,
H$nmimdarb OI‘ gwH$br Am{U ˶mZo gm§{JVbo, ""CÚm g§Ü¶mH$mir ‘r
Vw‘À¶m Am°{’$gmV ¶oUma Amho.''
O‘rbm OmdXMm Moham ~Xbbm. Vr {dbjU J§^ra Pmbr. ""Vy EH$Q>mM
¶oUma?'' {VZo {dMmabo.
""‘J? Xþgè¶m Hw$Umbm ~amo~a AmUy?''
""Vw¶m ¶w{Z¶ZMo EdT>o bmoH$ AmhoV-''
""dm! Ag§ H$g§ hmoB©b?'' Vmo CÎmabm, ""‘bm ^rVr dmQ>V Zmhr. ‘m¶m
g§ajUmgmR>r Xþgè¶m Hw$Umbm AmUm¶Mr Amdí¶H$Vm dmQ>V Zmhr.''
""nU ‘bm dmQ>Vo, Vo bmoH$ nwÝhm-''
""˶mbm H$mhr BbmO Zmhr. ‘bm EH$Q>çmbmM Amb§ nm{hOo. ‘r EH$Q>mM
¶oUma!''
O‘rbm OmdX ~mobm¶Mr ~§X Pmbr. ˶mÀ¶mer ¶wp³VdmX H$aʶmV H$mhr
AW© ZìhVm! Vmo Amnbo EoH$Uma Zmhr ¶mMr {Vbm ImÌr hmoVr. AñdñW ‘ZmZo
Xþgè¶m {Xder ˶mMr dmQ> nmhʶmnbrH$S>o H$mhrM J˶§Va ZìhVo!
’¡$P Xþgè¶m {Xder g§Ü¶mH$mir Ambm Am{U Amåhr {VKo Oam bdH$a
~mhoa nS>bmo. O‘rbm OmdX H$mhr jU ’w$Q>nmWdaM W~H$br. {VZo g‘moa
nm{hbo. na§Vw VoWo H$moUrM C^o ZìhVo! Amåhr Mmby bmJbmo. añ˶mV ‘r ‘m¶m
{Xeobm dibmo Am[U Vr gmdH$me MmbV {ZKyZ Jobr. ˶m {Xder H$mhrM
KS>bo Zmhr. ˶mZ§Va ’¡$P amoO ¶oD$ bmJbm Am{U Vr XmoKo añ˶mZo MmbV OmD$
bmJbr.
Vo EHo$H$ {Xdg Ago ì¶VrV hmoD$ bmJbo Am{U O‘rbm OmdXMm
Amogabobm CËgmh nwÝhm naVbm, {VMo Z¡amí¶ bwßV Pmbo. Vr b½ZmMo ~oV H$ê$
bmJbr.
Zmo{Q>erMr ‘wXV g§në¶mÀ¶m Xþgè¶mM {Xder b½Z H$am¶Mo ˶m§Zr R>adbo
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 58
Am{U ˶mbm gw‘mao AmR>M {Xdg Cabo, Voìhm O‘rbm OmdXMr Vmam§~i
CS>mbr. Vr b½ZmÀ¶m V¶marbm bmJbr. ñdV…H$aVm Am{U ’¡$PH$aVm Vr IaoXr
H$ê$ bmJbr. ’¡$PgmR>r {VZo dwbZMo H$mnS> Am{U hmVmVbr A§JR>r KoVbr
""Am‘À¶mV gmgaÀ¶m ‘mUgm§Zr dwbZMm gyQ> Am{U A§JR>r Zdè¶mbm
Úm¶Mm àKmV Amho, nU ‘rM Vo H$aUma Amho.''
Vo AmR> {Xdg Ago Ym§XbrV Am{U JS>~S>rV Jobo. O‘rbm OmdXZo
b½ZmÀ¶m {XdgmnmgyZ EH$ ‘{hݶmMr aOm KoVbr. AmXë¶m {Xder g§Ü¶mH$mir
’¡$P Zoh‘rà‘mUo Ambm Am{U Amåhr ~amM doi Am°{’$gmVM ~mobV ~gbmo.
""AIoa g§nb§ gma§!'' Vr gwQ>Ho$Mm {Z…œmg Q>mHy$Z åhUmbr, ""AñdñWVm
g§nbr! A{ZpíMVVoMm H$mi g§nbm! AmO ‘bm Iyn ~a§ dmQ>V Amho....gmè¶m
¶mVZmVyZ gwIê$n nma nS>ë¶mM§ g‘mYmZ ‘bm bm^b§ Amho.''
‘r Am°{’$gmV Z OmVm na^mao a{OñQ´>maÀ¶m Am°{’$gmV Om¶Mo, ˶m§À¶m
b½Zmbm gmj Úm¶Mr Am{U OodU{dYr AmQ>monVmM Am°{’$gbm Om¶Mo-Ago
‘mPo R>abo hmoVo. R>aë¶m doioZwgma ‘r ˶m H$MoarV Jobmo Am{U ~gyZ am{hbmo.
na§Vw doi Q>iyZ Jobr Var H$moUr {’$aH$bo Zmhr. EH$ Vmg^a ‘r ˶m§Mr
dmQ> nm{hbr Am[U AñdñW hmoD$Z {VWyZ CR>bmo. VS>H$ ’¡$PÀ¶m Kar Jobmo.
{VWoM ‘bm H$ibo H$s, A{Zï> amOH$s¶ hmbMmbtÀ¶m Amamonmdê$Z
’¡$Pbm à{V~§YH$ ñWmZ~ÕVoÀ¶m H$m¶ÚmImbr amÌrM AQ>H$ H$aʶmV Ambr
Am{U ‘w§~B©~mhoaÀ¶m Hw$R>ë¶m Var Vwé§JmV ZoʶmV Ambo.
Vo EoHy$Z ‘r OmJrM C^m am{hbmo. n{hë¶m ‘dmë¶mÀ¶m àH$mamZ§VaMr
em§VVm ‘bm Voìhm OmUdbr. nU hm Xþgam àH$ma O{‘bmÀ¶m ~mnmZo AJXr
AmOM H$m H$amdm, ho ‘bm H$ioZm!
Vo d¥Îm H$WZ H$aUmam ’¡$PMm eoOmar H$mhr jU ‘m¶mg‘moa C^m am{hbm
Am{U ‘m¶m Amü¶m©Zo Jm|Yibm. ‘r {VWyZ hbm¶Mr ˶mZo dmQ> nm{hbr Am{U
‘bm C^mM am{hbobm nmhVmM ˶mZo YmS²>H$Z² Amnbo Xma bmdyZ KoVbo.
{VWo Vgo C^o amhʶmV H$mhrM AW© ZìhVm. ‘r bmJbrM {VWyZ O‘rbm

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 59
OmdXÀ¶m hmoñQ>obH$S>o Ymd ‘mabr Am{U ì¶dñWm{nHo$nmer {Vbm ^oQ>ʶmMr
BÀN>m 춳V Ho$br. na§Vw Amnë¶mbm Hw$Umbmhr ^oQ>m¶bm nmR>dm¶Mo Zmhr, Aem
gyMZm {VZo {Vbm XoD$Z R>odë¶m hmo˶m. Vr Hw$UmbmM ^oQ>V ZìhVr. Imobr~mhoa
nS>V ZìhVr. ‘mPm ZmBbmO Pmbm. {Vbm Z ^oQ>VmM ‘r {VWyZ naVbmo.
O‘rX OmdXbm Xþgè¶m {Xder ^oQ>m¶bm Om¶bm ‘mPo ‘Z YOmdbo Zmhr.
{Vbm ~gboë¶m Y³³¶mVyZ AmnU OamXoIrb gmdê$ eH$Uma Zmhr, {VMo àM§S>
Xþ…I a{V^aXoIrb H$‘r H$é eH$Uma Zmhr, Ago ‘bm dmQy> bmJbo. {VÀ¶m
Y³³¶mVyZ {Vbm WmoS>r gmdê$ Úmdo Am{U ‘JM ^oQ>mdo, Ago ‘r R>adbo.
nU ˶mZ§Va gw‘mao AmR>-Xhm {Xdgm§Zr ‘r {Vbm ^oQ>m¶bm Jobmo, Voìhm
O‘rXm OmdX ho hmoñQ>ob gmoSy>Z Amnë¶m ~mnmH$S>o amhm¶bm Jobr Agë¶mMo
‘bm H$ibo. ""{VZo Amnë¶m d{S>bm§Zm ’$moZ Ho$bm Am{U ‘moQ>ma ‘mJdbr.''
ì¶dñWm{nHo$Zo Iwbmgm Ho$bm. ‘r H$mhr ~mobbmo Zmhr. na§Vw {VWyZ ¶oVmZm,
EImÚm ‘hm~bmT>ç ¶moÕmnwT>o OrV njmMm goZmnVr Oer ‘mZ Imbr KmbyZ
OmVmo Ver, O‘rXm OmdXMr AmH¥$Vr ‘mZ Imbr KmbyZ Amnë¶m KamV {eaVmZm
‘bm gmaIr {XgV hmoVr.
EH$ ‘{hZm gaë¶mZ§Va ‘r O‘rbm OmdXbm nwÝhm nm{hbo. aOm g§nyZ Vr
H$m‘mda Ambr, Voìhm Zoh‘rgmaIr {VMr ‘moQ>ma Am‘À¶m Am°{’$gÀ¶m g‘moa
C^r am{hbr Am{U AãXþëbmZo ‘moQ>marMo Xma CKS>ë¶mZ§Va Vr Imbr CVabr.
g§WnUo Am°{’$gmV {eabr Am{U gmdH$me MmbV Amnë¶m Ho${~Z‘ܶo Jobr.
{VÀ¶m ‘mJmo‘mJ ‘r AmV {eabmo, Vr AbJX Amnë¶m IwMuV ~gbr. IwUoZoM
{VZo ‘bm ~gm¶bm gm§{JVbo Am{U H$mhr jUmVM Vr T>gmT>gm aSy> bmJbr.
{VÀ¶mg‘moa M‘ËH$m[aH$nUo ‘r ZwgVm ~gyZ am{hbmo. ˶m jUr H$gbrhr
gm§ËdZmMr ^mfm CÀMmaUo ‘bm doS>JinUmMo dmQy> bmJbo. ‘bm dmQ>bo H$s,
‘m¶m ‘yH$nUmZoM {VMo A{YH$ Am{U IaoIwao gm§ËdZ hmoV hmoVo. AIoa ‘bm Vmo
‘yH$nUmXoIrb Anwam dmQ>bm Am{U åhUyZ ‘r hiyM {VMm hmV hmVmV KoVbm.
˶m ñnem©ZoM ‘m¶m ^mdZm 춳V H$aʶmMm à¶ËZ Ho$bm,
˶m {XdgmnmgyZ {VMo M¡VݶM Zï> Pmë¶mgmaIo ‘bm dmQy> bmJbo.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 60
MmbVmZm {VMr nmdbo {ZOudnUo nSy> bmJbr. ñdV…À¶m ZrQ>ZoQ>Ho$nUmdabm
H$Q>mj g§nwï>mV Ambm. {VMo Ho$g qnOmabobo ’$maM {d{MÌ ^mgy bmJbo Am{U
~mobUo A{Ve¶ VwQ>H$ ~Zbo.
Xþ…ImMo AmoPo ’$maM Agø Pmbo H$s, Vr Amo³gm~mo³er aS>V amhÿ
bmJbr. {VÀ¶m gm§ËdZmMo eãX ‘bm AÚmn gwMV ZìhVo. na§Vw AIoa ‘rhr
~moby bmJbmo hmoVmo, ""AOyZ gma§ g§nb§ Zmhr....’¡$PMr AmO Zm CÚm gwQ>H$m
hmoB©b.''

("O‘rbm OmdX Am{U BVa H$Wm' ‘YyZ)


qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 61
¶§H$Q>AÊUm
- d. dm. ~moYo

1960 À¶m Xaå¶mZ 춧H$Q>amd nmQ>rb ho ‘m¶m JmdmMo gan§M hmoVo.


gbJ Xhm df}. Jmd ˶m§Zm ¶§H$Q>AÊUm åhUm¶M§. Vo nmobrgnmQ>rbhr hmoVo
{Z JmdMo gan§Mhr hmoVo. Agm Añgb am§JS>m nU {VVH$mM ào‘i nmQ>rb ‘r
nm{hbm Zmhr.
‘amR>r {MÌnQ>m§Vrb XmXm gmidtMr gwYmabobr Amd¥Îmr åhUOo
¶§H$Q>AÊUm. AÊUm b¶ é~m~Xma {XgV. ~bX§S> àH¥$Vr. gmoݶm ~oS>H$mJV
Jmb’$mS>§ da Ambobr. A§J YmoXabob§. Zohê$ eQ>©, YmoVa, S>mo³¶mbm Q>monr, Agm
AÊUm§Mm gmYm dof Agm¶Mm. OJU§ Eogn¡g. AmdmO ~wb§X nhmS>r. ~mobm¶bm
bmJbo H$s ‘mB©H$Mr JaO ^mgV Zgo. Añ‘mZH$S>m T>mgië¶mgmaIm AmdmO
H$S>mS>V ¶m¶Mm.
ZmZm nmQ>bm§À¶m nR>S>rV Vo dmT>bo AgmdoV. nU H«$m§{VH$maH$mMm Amd
˶m§Zr H$Yr AmUbm Zmhr. hm Xoe ZmZm nmQ>bm§Mm Amho. C^r h¶mV XoemgmR>r
doMboë¶m gÎderb ‘mUgm§Mm Amho, AerM ˶m§Mr YmaUm hmoVr. ZmZm
nmQ>bm§gmaIrM AÊUm§Mr J«m‘rU ^mfoda hþHy$‘V hmoVr. Vo am̧{Xdg ˶mM
^mfoV ~mobV.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 62
1962 bm ^maV-MrZ ¶wÕ Pmb§§. ~m°å~o B§{O{ZA[a¨J J«wn‘ܶo Agbobo
‘m¶m JmdMo g¡{ZH$ {edmOramd ¶mXd nwaboë¶m ‘mBÝg H$mT>VmZm OI‘r Pmbo.
XmoÝhr nm¶ VmoS>mdo bmJbo. {‘{bQ>ar hm°pñnQ>b‘ܶo n§{S>V Zohê$, bVm ‘§JoeH$a
OI‘r g¡{ZH$m§Zm nmhÿZ Joë¶mMo ’$moQ>mo "g¡{ZH$ g‘mMma' ‘ܶo PiH$bo. nmQ>rb
Vmo A§H$ KoD$Z Jmd^a {’$aV. gdmªZm XmIdV.
JmdmZo Ooìhm {edmOramd ¶mXdm§Mm gËH$ma Ho$bm Voìhm nmQ>rb Amnë¶m
Añgb J«m‘rU ^mfoV åhUmbo, ""{Odmda ~oVb§ Vo nm¶md {Z^mdb§. Am¶
n§T>arMm ^|S>m gwIê$n JmdmV Ambm, AmUIr H$m¶ nm{hOo Amnë¶mbm?''
Amgb§ nmQ>rb, H$mirO {nidQy>Z ~mobbo, eodQ>r åhUmbo, ""JmdmV ~gyZ
‘mam‘mar H$aʶmnojm, Xwgè¶mÀ¶m dmdamVb§ nrH$ ZîQ> H$aʶmnojm XoemMm
{dMma H$am, XoemgmR>r aJmV gm§S>m¶Mr V¶mar R>odm.''
Jmd {VWo {damoYH$ AgVmV. nmQ>bm§Zmhr hmoVo. H$moUrVar amÌr-AnamÌr
˶m§Mm XmoZ EH$a ~Q>mQ>m CnQy>Z Q>mH$bm. ¶§H$Q>AÊUm§Zr ^a nmamda Hw$èhmS>
Kmgbr. H$aS>çm AmdmOmV åhUmbo, ""boH$m, Hw$Ur CnmQ>b§ ~Q>mQ>§? ‘bm g‘X§
‘mhçVm¶, ‘r H$m¶ hmOm‘˶m H$aV Ýhm¶. nmobrgnmQ>rb hm¶. boH$m ’$mg§nmaYr
‘m¶måhmoa§ Zm§Jr Q>mH$˶mVr. ¶H$m¶H$mbm {MbQ>mJV ­­{MaSy>Z Q>mH$sZ.''
S>m°. nmoao ho ¶§H$Q>AÊUm§Mo {‘Ì. XmoK§ H$m¶‘ AgV. nmQ>bm§À¶m ‘XVrZo
eoVrV H$mhr à¶moJ S>m°³Q>a H$aV AgmdoV. ˶m§M§ H$m¶ g§^mfU Mmbo ˶m§M§
˶m§Zm ‘mhrV! S>m°³Q>a d¥ÎmrZo {‘íH$sb, nU AmoaIS>m {ZKob Ag§ ‘m{‘©H$
~mobV.
g§Ü¶mH$mir {Xdg ‘mdiVmZm ¶§H$Q>amd nmQ>rb ‘bm Amoir Am§ã¶mÀ¶m
Q>oH$S>rda {XgV. gm¶H$b bmdbobr. ˶mbm ~mOmamÀ¶m {neì¶m. AÊUm
{‘garMr nwS>r H$mT>V. MdrZ§ KmgV. ZOa T>mʶm dmKmgmaIr {edmamV {^a{^aV
amhr. Xþgè¶mÀ¶m {edmamVZ§ ~mQ>H$mM§ AmoP§ {KdyZ ¶oVmZm EImXm {Xgbm H$s
nmQ>rb åhUV,
""Hw$R>§ Xam¡S>m KmVbmg a§?''
""Ýhm¶...n...n...nmQ>rb... ‘mP§ Am¶H$m...‘r...''
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 63
""Vo dP§ Kar Q>mHy$Z MmdS>rd ¶o. Mma ~yQ> Q>mi³¶mV hmUë¶m{edm¶ Ýhm¶
Am³H$b ¶mMr.
Vmo ‘mUyg ‘m’$s ‘mJm¶Mm. {OWyZ AmoP§ AmUb§ ˶m dmdamV ÝhrdyZ
Q>mH$m¶Mm. Z§Xrdmbr grVm’$i§ Mmoam¶Mr. Hw$UmÀ¶m~r PmS>rV KwgyZ AmoPrÀ¶m
AmoPr ݶm¶Mr. ¶§H$Q>AÊUm§Zr Xhm-~mam Z§Xrdmbr Yabr. ~yQ> VwQ>moñVda
hmUbr. MmanmMeo grVm’$im§Mm T>rJ emioVë¶m nmoam§Zm dmQ>bm. Z§Xrdmë¶m§da
nmobrg Ho$g Ho$br. VoìhmnmgyZ EH$ Z§Xrdmbm {edmamV {’$aH$bm Ýhm¶.
JmdmV ’$m§gnmaYr ^rH$ ‘mJm¶ Amb§. ¶§H$Q>AÊUm åhUb§, ""^S>ì¶mZy,
JmdmV Mmoar{~ar H$amb. JOmAmS> Q>mH$sZ CMbyZ ¶H$m¶H$mbm. ¶o BR>çm
H$moVdmb, H$mR>r {KdyZ ‘mJ§ {’$a hç|À¶m. Hw$UmMr H$m|~S>rq’$~S>r CMmbbr Va
{’$adyZ H$mR>r Q>mH$m¶Mr.''
nmaܶm§À¶m ~m¶m bmJë¶m H$bmH$bm H$am¶. Xhm-nmM Ka§ ^rH$ ‘mJV
{’$aë¶m. nwÝhm {edmamV {ZKyZ Joë¶m. XþnmaÀ¶m d³Vmbm Jmo‘Jmbm Pmbm.
~mOarMr H$Ug§ daÀ¶mda IwSy>Z nmaYr niV hþV§. ~m¶m, JS>r Yab§ bmoH$m§Zr.
AmUbr ’$ba MmdS>rd. ¶§H$Q>amd nmQ>bm§Zr nmaYr b¶ gSmH$br. ¶H$m ~mB©Z§
~mOarM§ H$Urg KoVb§ AmZ² H$mQ>H$mH$S>Z§ ~ma³¶m nmoamÀ¶m ZmH$mV Iwnmgb§.
nmQ>bmåhmoa§ hmV ddiV nmaYrZ bmJbr {eì¶m Úmbm.
""nmoamM§ ZmH$ ’$moS>b§ ^mS>çmZ§. aJyV ~K Am§JamH$md. Vwbm Imëbm
{JYmS>mZ§. ¶rdy Xo nmobrg. hmVH$S>r KmbVr.''
~mOr Amnë¶mda CbQ>br åhUë¶md nmQ>bm§Zr {Xb§ nmaYr hmH$byZ.
¶§H$Q>AÊUm gwYmaUmdmXr, H$mimÀ¶m nÝZmg df} nwT>o ~KV. Jmd gwYmamd§,
Jmdmbm emim Agmdr, J«m‘n§Mm¶VrgmR>r Am°{’$g Agmd§, nmoam§Zm IoiʶmgmR>r
J«mC§S> Agmd§, bmoH$m§À¶m H$a‘UwH$sgmR>r J«m‘n§Mm¶VrMm ao{S>Amo Agmdm, EImX§
dmMZmb¶ Agmd§ Ag§ ˶m§Zm ‘ZmnmgyZ dmQ>m¶M§.
AÊUm§Zm JmdmV ‘mZ hmoVm. à˶oH$ b½ZmV ˶m§À¶m hñVoM hþ§S>m {Xbm
Om¶Mm. doerV ZdaXodmMo ñdmJV VoM H$aV. nmhþUo‘§S>itMo ‘mZnmZ H$aʶmV

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 64
nmQ>rb AmKmS>rbm AgV. b½Z Hw$UmMohr Agmo; Jmdmbm ‘mZ Imbr Kmbm¶bm
bmJy Z¶o åhUyZ Xj AgV.
‘miH$è¶m§da ˶m§Mm amJ hmoVm. H$sV©ZH$mam§À¶m {dg§JV dmJUwH$s~Ôb
MrS> 춳V H$aV. VaUr nmoa§ ^mZJS> H$aVmZm gmnS>br Va ~wQ>mZ§ ‘maV. Á¶mbm
~yQ> ’o$Hy$Z ‘maV ˶mbmM ~yQ> naV Úm¶bm bmdV. Vg§ gJi§ JmdM ˶m§Zm
Km~ê$Z Agm¶M§. ’$m¡OXma JmdmV Ambm Va nmQ>bm§Zm Odi ~gdm¶Mm.
nmQ>bm§M§ H$m¡VwH$ H$am¶Mm. JmdmVbm Xmê$Y§Xm nmQ>bm§ZrM ~§X Ho$bm. ‘m§J-
am‘moem§Zm H$hçmV R>odb§.
gJi§M Jmd ˶m§Zm Mm§Jb§ åhUV hmoV§ Ag§ Zmhr. nU nmQ>rb H$moUmbmM
^rH$ KmbV ZgV. JmdmMo nmQ>rb AgyZhr ñdV:À¶m åher ñdV: nmʶmda
KmbV. ~¡bJmS>r Ow§nV. Im§Úmda AmgyS> Q>mHy$Z ~mOmambm OmV. JmdmMo àíZ
JmdmVM {‘Q>bo nm{hOoV Ag§ ˶m§Zm dmQ>m¶M§. Am‘Mr emim ~m§YʶmAmYr
‘wb§ CKS>çmda Aä¶mg H$aV. EH$-XmoZ dJ© Va M³H$ qb~mImbr ^am¶Mo.
AÊUm§Zr Jmd Jmoim Ho$b§. ‘méVrÀ¶m ‘§{XamÀ¶m nmodirda ‘oS>H$s amodbr.
AmQ>dmQ>o Q>mH$br. ‘¥JmMm nmD$g H$mogiʶmAmYr nÌm Q>mHy$Z ‘moH$io Pmbo.
‘mñVam§Zm åhUmbo,
""¶mbm gm§XrnZrMm Aml‘ g‘Om. ‘Z bmdyZ nmoa§ {eH$dm. emim
~m§Yë¶m{edm¶ hçmo nmQ>rb ‘aV Ýhm¶ ¶odT>§ ܶoZmV R>odm. XmoZ dJ© ‘{eXrV,
EH$ dJ© XodimV Am{U Caë¶mbm dJ© ¶m ndird ~gy Úm.''
1962 gmbr JmdmV àmW{‘H$ emim ~m§Ym¶Mr R>abr. OmJm H$moUr
XoB©Zm. emim ‘wñbr‘ g‘mOmÀ¶m ‘{eXrV ^am¶Mr. nmQ>bm§À¶m S>mo³¶mV {dMma
IwiIwibm. "hr ‘erX nmSy>Z BWo emim ~m§Ybr Va?' ˶m§Zr ˶m {XderM
Jmd{‘qQ>J KoVbr. ZmZm nmQ>bm§Mm O¶O¶H$ma H$aV eÈz> R>moH$bm.
""boH$mZy, Jmdmbm emim Ýhm¶. nmoa§ ‘{eXrV ~g˶mVr. Caë¶mbr
‘méVrÀ¶m XodimV {eH$˶mVr. {Oëhm n[afXoM§ Q>nmb Amb§¶. JmdmZ§ nÝZmg
Q>³Ho$ a³H$‘ Kmbmdr. {Oëhm n[afX nÝZmg Q>³Ho$ XoUmam¶.''
""na emim ~m§Ym¶ OmJm Hw$R>m¶?''
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 65
""JmdmV Hw$Ur OmJm XoV Ýhm¶.''
""‘J?''
""EH$ OmJm hm¶. nU Vw‘Mr g§‘Vr hdr. Jmd ‘m¶m‘mJ§ hm¶M... na
e§^a Q>³Ho$ nmR>rer amhUma Agmb Va EH$ OmJm hm¶.''
""H§$Mr?''
""‘erX. ‘erX nmS>m¶Mr Z² emim ~m§Ym¶Mr. Ýhm¶Var ˶m ‘{eXrV
H$m¶ hm¶? ¶oH$ Mma {H$bmoMm Ym|S>m hm¶. Am‘Mm Hw$UmÀ¶m Y‘m©d amJ Ýhm¶.
JmdmV EH$gwXrH$ ‘wgwb‘mZmM§ Ka§ Ýhm¶. H$dm ‘moha‘ Amgë¶mda {ea§ã¶mMr
Mma ‘mUg§ ¶o˶mVr S>mobm {KdyZ. JmdM OmV§¶ S>mobm {‘adrV. {ea§ã¶mV ¶mH$
Ka ‘wgwb‘mZmM§. ˶oZbm g‘OyZ gm§Jm¶M§ H$m‘ ‘mP§.''
""‘J Jmd ‘mJ§ hm¶ Vw‘À¶m. ~m§Ym emim.'' JmdmZ§ hmoH$ma {Xbm.
nmQ>bm§Zr {OJa ~m§Ybr. ‘wgb‘mZm§Zm KoVb§ ~mobmdyZ.
""boH$m§Zmo, ‘erX nS>m¶ Pmbr¶m. H$moU a§ Xþê$ñV H$am¶M§? CÚm {^VmS>
nmoamR>moam§À¶m A§Jmd nS>b§ Va gJiçm ‘wgwb‘mZmñZr H$moQ>m©V IoMrZ. boH$m,
~mam ~bw˶mVb§ EH$ ~bwV§ ‘wbmʶmM§, JmdmgmR>r H$am H$s H$m¶Var.''
""Am‘r Jar~ ‘mUg§. H$m¶ H$aUma?''
""Xhm df© Pmbr emioMr Zm|X hm¶ {VW§. Jmdmbm {KdyZ ‘r emim
~m§YUmam¶ {VW§.''
""~m§Ym. ~m§Ym. Amd§, {Xdm~Îmr bmdm¶ Am‘mbm Q>m¶‘ Ýhm¶. nmoQ>mbm
{hgH§$ {XdyZ OJVy¶ Am‘r. ‘erX [anoa H$am¶ {H$gHo$ nmg {JÝZmQ> h¡... Vw‘
amOamog [anoa H$amo.''
nmQ>bm§Zr n§Yam {Xdgm§V ‘erX hmo˶mMr ZìhVr Ho$br. H$m¡bo, bmH$S>o
{dHy$Z Q>mH$br. nmM Imoë¶m Cä¶m H$am¶Mm ˶m§Mm {dMma hmoVm. nU JmdQ>Jo
AmS>do nS>bo. VrZM Imoë¶m Cä¶m am{hë¶m. EH$ dJ© eodQ>n¶ªV qb~mÀ¶m
PmS>mImbrM ^aV am{hbm.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 66
‘méVrÀ¶m XodimnwT>§ AÊUm§Zr N>moQ>r Imobr H$mT>br. ˶mV J«m‘n§Mm¶VrMm
ao{S>Amo R>odbm. gwédmVrbm H$mhr {Xdg ˶m§Zr Vmo Amnë¶m KamVM R>odbm
hmoVm. H$Um© ‘mÌ daÀ¶m Mm¡H$mV OmoS>bm hmoVm. ~mVå¶m, JmUr, bmoH$ZmQ>ç
EoH$m¶bm ‘mUg§ nmamda O‘V. ¶m Xaå¶mZ gan§MH$s Zmam¶U ~mny§H$S>o Jobr.
¶§H$Q>AÊUm nmobrg nmQ>rbH$s Am{U aoeqZJ XþH$mZ gm§^miy bmJbo.
AÊUm Vgo ào‘i. Amåhm ^md§S>m§~Ôb ˶m§Zm ào‘ dmQ>m¶M§. ñdñV Ymݶ
XþH$mZmV Voìhm A‘o[aH$Z Vm§~S>m {‘bmo {‘im¶Mm. hr Vm§~S>r Ádmar énm¶mbm
EH$ {H$bmo hmoVr. Am‘Mr J[a~r. ~mn ~o{’$H$sa. AmB© ‘bm EImXr nmdbr
Úm¶Mr Am{U nmdeoa Vm§~S>r AmUm¶bm nmR>dm¶Mr. AÊUm VH«$ma Z H$aVm
nmdeoa Ádmar OmoIV. AmgnmgÀ¶m bmoH$m§Zm åhUV, ""¶m nmdeoa ÁdmarV Mma
‘wb§ {Z ‘mCbr H$gm {Xdg H$mT>Vrb. ~m~mgmho~m§Zm ho H$Yr H$iUma?''
‘bm AÊUm§~Ôb AmXa dmQ>m¶Mm. ˶m§Zr H$YrM Am‘Mr hoQ>miUr Ho$br
Zmhr. Mma AmʶmMr Ádmar Úm¶bm ZH$ma {Xbm Zmhr. nU g˶mMr nmR>hr
˶m§Zr H$Yr gmoS>br Zmhr. ˶m§Zm ImoQ>onUm, ~o{’$H$sanUm AmdS>V Zgo. Am‘À¶m
eoiçm ˶m§À¶m ‘içmV {eaë¶m H$s Vo {eì¶m XoV. H$YrH$Yr H$m|S>dmS>çmV
S>m§~yZ g³VrZ§ X§S>hr dgyb H$aV. ‘J ‘mPr AmB© Zm{JUrgmaIr MdVmim¶Mr.
nmQ>bm§Zm {eì¶m Kmbm¶Mr. nmQ>rb Z EoH$ë¶mgmaI§ H$ê$Z dmQ>obm bmJV.
nmQ>rb AYyZ‘YyZ Am‘À¶m emioV ¶oV. JwéOter ~mobV. g‘moaÀ¶m
MmdS>rda ‘moR>çm AmdmOmV JmdMo IQ>bo {ZH$mbmV H$mT>V. AÊUm§Zr EH$ H$m‘
‘mÌ Mm§Jb§ Ho$b§. JmdmgmR>r dmMZmb¶ gwê$ Ho$b§. daÀ¶m Amirbm ˶m§À¶mM
‘mS>rda EH$m bmH$S>r H$nmQ>mV ZdrH$moar nwñVH§$ hmoVr. JmdmV ‘r Am{U ‘mPo
Wmoabo ~§Yy àH$meamd gmoS>bo Va H$moUmbmM dmMZmMr AmdS> ZìhVr. AÊUm§Zr
J«§Wmb¶mMr {H$ëbr {XdobmJU H$aUmè¶m H$‘©Mmè¶mH$S>o {Xbr hmoVr. gmè¶m
JmdmMo {Xdo bmdyZ Pmë¶mda ‘J J«§Wmb¶ CKS>b§ Om¶M§. ‘bm Hw$Ͷm§Mr
^rVr dmQ>m¶Mr. H$moVdmbdOm ˶m H$‘©Mmè¶mMr nmR> Yê$Z Om¶Mmo. ˶mÀ¶mM
H§${XbmÀ¶m àH$memV Kar ¶m¶Mmo.
nwT>o ‘r H$m°boObm Jobmo. JmdmV Vgm ‘hm{dÚmb¶mV {eH$Umam ‘r EH$‘od

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 67
‘wbJm. n[aUm‘r ¶§H$Q>AÊUm§Zm ‘m¶m~Ôb ào‘ dmQ>m¶M§. ‘bm Vo Ahmo-Omhmo
~mobdV. ˶m§Mm ‘im XmIdm¶bm ZoV.
AÊUm§Mm ‘im hm ‘m¶m boIr H$m¡VwH$mMm {df¶ hmoVm. 1950 nmgyZ
1975 n¶ªV nmQ>bm§Mm ‘im Ogm ’w$bV am{hbm Vgo nmQ>rbhr ’w$bV am{hbo.
Jmd nmQ>bm§Zm ‘mZm¶M§. ˶m§Zr ’o$H$bobm eãX Jmd gmoZ§ Pobë¶mJV Pobm¶M§.
H$mhr nmQ>rb ‘§S>ir AmVyZ Oim¶Mr. nU ¶§H$Q>AÊUm H$moUmMrM {’$H$sa
~miJV ZgV.
YaUmMm nmQ> Am{U {^OUmar eoVr hm àH$ma ’$ma C{eam Ambm. nU
nmQ>bm§Zr nÞmg dfm©nyduM JmdmOdi ~|XoÀ¶m AmoT>çmda YaU C^§ Ho$b§.
XJS>‘mVrMm ~§Ymam KmVbm. nmQ> IUm¶M§ H$m°ÝQ´>°³Q> Zm‘XodH$mH$m {Z OJy ‘moao
¶m§Zm {Xb§. IimiV§ nmUr nmQ>bm§Zr Amnë¶m JmdmOdiÀ¶m ‘ù¶mV Ýhob§.
âbm°da, H$mo~r ¶m lr‘§Vr ^mÁ¶m ˶m H$mimV ¶m ‘mUgmZo ‘ù¶mV ’w$b{dë¶m.
nnB©Mr ~mJ bmdbr. Ho$ir bmdë¶m. ‘r ^oQ>bmo H$s Im§Úmda hmV Q>mHy$Z ‘bm
‘ù¶mV ZoV. noê$ XoV. Ho$irMm ‘ê$Z H$baMm H$moH$m XoV. ‘bm Ho$i’w$bm§Mr
^mOr AmdS>m¶Mr. nmQ>bm§Zr Vo Zo‘H§$ bjmV R>odbob§. V§~mIy ‘iV åhUV-
""H$gm dmQ>bm Am‘Mm ‘im?''
""AÊUm, {gZo‘mdmë¶m§Zr hm ‘im nm{hbm Zm Va {MÌrH$aU H$aVrb.''
""H$emM§ {MÌrH$aU? VwS>dm H$aVrb gmam. ‘bm gm§Jm dg§Vamd, Vw‘r
{eH$Vm¶ H$amS>bm OmD$Z. åhmoa§ H$m¶ H$aUma?''
""{ejH$ hmoUma. g‘mO gwYmaUma.''
""dm..dm...dm... Am‘À¶m ZmZm nmQ>bmñZr ~{KVb§dV§ H$m Vw‘r? Zg§b
~{KVb§. T>mʶm dmK ìhbnQ>§b Agm Xamam hwVm nmQ>bm§Mm.''
""AÊUm, Vw‘r H$m Jobm Ýhm¶ ñdmV§Í¶MidirV?''
""H$gm OmUma? gan§MH$s H$ê$, nmQ>rbH$s gm§^miy H$m O‘rZOw‘ë¶md
ܶmZ Xrdy? dg§Vamd, ‘r JmdmgmR>r emim C^r {H$br. nU ‘mPr nmoa§
{ejUmnmgyZ XÿaM amøbr. JmdmM§ Zmd AmVm Vw‘rM ‘moR>§ H$am¶M§. H$m¶ H$m¶

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 68
Q>m¶§~mbm dmQ>m¶M§, gma§ gmoS>md§. Omd§ ZmZm nmQ>bm§À¶m MidirV. EH$ gm§JVmo
Vw‘mbm, ‘r ^y{‘JV Ýhm¶ Pmbmo. nU ZmZm nmQ>bmM§ à{V-gaH$ma JmdmV Mmby
R>odb§. JmdmVbm ݶm¶{ZdmS>m JmdmVM Ho$bm. H$dm H$moQ>m©V Ho$g OmD$Z {Xbr
Ýhm¶. JmoaJ[a~mbm AmS>rdb§ Ýhm¶.''
AÊUm ho ~m§YmdaMo eoVH$ar ZìhVo. ñdV… eoVrV am~V. {had§ gmoZ§
{nH$dV, ‘oWr, dm§Jr, JmOa§, nn¶m ^ê$Z ~¡bJmS>r H$moaoJmdbm ZoV. {Igm
H$m¶‘ Ja‘ Agm¶Mm. nU H$Yr ‘ñVr Zmhr. Xmê$ {nD$Z qPJUo Zmhr. ñdV…
S>mo~§a nmʶmda ZoV. amÌr-AnamÌr hm JmdMm nmQ>rb hmVmV Mma gobMr
~°Q>ar KoD$Z Jmd^a JñV Kmbm¶Mm. H$moVdmbmbm gmdY amhm¶bm gm§Jm¶Mm.
^oQ>bm ^waQ>m Va ~wQ>mZ§ gS>H$m¶Mm. ^mZJS>Imoa H$mQ>u nmQ>bmbm Q>aHy$Z amhV.
nmoar~mitZm nmQ>rb ‘mZmZ§ dmJdV.
nmQ>bm§Mm Amhma Vgm ~am hmoVm. ‘ZmnmgyZ OodV. Oodë¶mda AmS>{ear^a
e|Jm ImV. e|Jm ˶m§Zm Iyn AmdS>V.
JmdmMr OÌm Agbr H$s nmQ>bm§Zm Pmon Zgm¶Mr. AmYrM AmR>dS>m^a
‘rqQ>J KoV, ¶mÌm H${‘Q>r H$aV. H$m‘o dmQy>Z XoV. C^§ amhÿZ ^mfU H$aV.
""¶mÌm H${‘Q>rZ§ O̧da ZOa R>odmdr, hr OÌm ^dmZrXodrMr hm¶.
boH$m§Zy, gmYr Xodr Ýhd§. {edmOr ‘hmamOm§Mr Xodr hm¶, amOmam‘ ndma, Vw‘r
N>{~Zm g§^im¶Mm. XodrÀ¶m AmoQ>tM gm‘mZ, Zmai, Jwbmb....H$m¶ bmJ§b
Vr AmUm. ¶o {H$ñZm n¡bdmZ, ˶m nm§S>~mbm hmVmer Yê$Z VodT>m Hw$ñ˶mMm
’$S> ~Km. H$mem am‘moembm åhUmd§, ~¡bJmS>r {KdyZ Om ˶m V‘mg{JamÀ¶m
{^H$ma VmgJmdbm. åhmoa§ KmbyZ AmU V‘mgJra. Ýhm¶Va {OhoH$a AÊUmbm
‘mP§ Zmd gm§J. Hw$Ur O̧V Im¢S>i H$sbr Va VwS>rdVmoM Yê$Z. amVr ZD$bm
N>{~Zm gwê$ Pmë¶md§ nhmQ>§ VrZbm g§n§b. nwÝhm nhmQ>§ nmM dmOm¶ V‘mem C^m
amøbm nm¶Oo MmdS>rd. Xhmbm gwÅ>r H$am. Am§Jwimnm§Jwim CaHy$Z OodU§ H$ê$Z
V‘mgJra nwÝhm ~mambm C^§ èhm˶mb§. dJ Xþnmar Mmabm gwQ>bm H$s bm|T>m
’$S>mH$S>§ Jobm nm{hOo. XmoKm{VKm§Zr OmD$Z VodT>m ’$S>mV P|S>m amodyZ ¶m. nVmH$m
bmdm. Amnë¶m JmdmV AmR> dmS>§. dmS>mdma dJ©Ur O‘m H$am. e{Zdmar d¡emI

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 69
ewÕ n§M‘rbm ‘méVrÀ¶m XodimV gH$mir Xhm dmOVm dJ©Ur Ambr nm¶Oo.''
Vmo H$mi ñdñVmB©Mm. Varhr nmQ>rb {X‘mImV OÌm gmOar H$aV. N>{~ݶmV
boPr‘ IoiV. JwbmbmZ§ a§JV. n¡bdmZm§Mo bmS> H$aV. KaQ>r n¡bdmZ Oodm¶bm
nmR>dV. V‘mg{Jam§Zm OodU§ {‘imd§ åhUyZ BR>çm H$moVdmbmbm JmdmV nmR>dV.
nmQ>r^a ^mH$ar {Z nm˶mb§^a ‘Q>U Jmoim H$ê$Z AmUV. Vgë¶m CÝhmMr Zir
hmUyZ gwaVo gya YaV.
Jobm Vmo O‘mZm. AmVm nmQ>rbhr am{hbo ZmhrV. Mma-nmM dfm©nydu dmabo.
‘mUg§ BVH$s {ZX©¶r H$s ‘bm H$moUrM H$idbo Zmhr. ˶m§Mr ‘wbo AS>mUr ho
‘r g‘Oy eH$Vmo, nU g^modVmbÀ¶m gw{e{jVm§Zrhr H$m ‘m¡Z ~miJmdo? {ZXmZ
˶m§À¶m ApñW{dgO©Zmbm Var ~mobdm¶M§. AmVm JmdmV KamKamV ’$moZ AmboV.
nmoam§À¶m {IemV ‘mo~mB©b dmOm¶bm bmJboV. nU ¶m g§nH©$¶§ÌUoMm dmna ¶mo½¶
doir H$amdm ¶mMo ^mZ H$moUmbmM Zmhr. Agmo! g‘mYmZ EdT>§M Amho H$s
nmQ>mbm§Mm ‘im ˶m§À¶m ‘wbm§Zr VgmM {hadmJma R>odbm¶. ’w$bVm R>odbm¶.
H$YrH$Yr dmQ>V§. ˶m Aé§X {haì¶m JX© dmQ>oZ§ ~|XoÀ¶m AmoT>çmV CVam¶bm
hd§.
H$moUr gm§Jmd§....nmQ>bm§Mm AmË‘m ˶m AmoT>çmH$mR>À¶m ‘ù¶mV AOyZhr
dmdaV Agob. ‘bm nm{hë¶mda nmQ>rb Vm|S>^ê$Z hgVrb. hmV PmS>V
åhUVrb, ""¶m...¶m...dg§Vamd...H$er H$m¶ dmQ> MwH$bm! ~gm. ho Jma nmUr
߶m. AmVm ~Km ‘r ‘im gmoSy>Z Hw$R>§ OmV Ýhm¶. JmdmVë¶m ‘mUgmñZr~r AmVm
Amnbr qH$‘V Ýhm¶. H$mbnadmMr H$mQ>u AmdmO MT>dyZ ~mob˶mVr Amd§
’$m¡OXmagwXrH$ Am‘mbm ~{KVë¶md gbm‘ Kmbm¶Mm. ‘m¶m nmR>rd ZmZm
nmQ>bm§Mm hmV {’$abm¶ ~Km...^mH$ar AmUbr¶m nmoamZ§. ImD$¶m WmoS>r WmoS>r.
~og Mmbb§¶ Zm? ‘J H$m¶....OmVmZm H$mbdUmgmR>r Ho$irMm H$moH$m KrdyZ
Omdm. dm§Jr ݶm. V§~mQ>r ݶm...‘bm dmQ>V§¶ dg§Vamd, Vw‘À¶m‘mJ§ Ag§ JmdmM§
Zmd H$mT>Umè¶m nmoam§Mr am§J bmJm¶bm hdr. ‘bm b¶ dmQ>V§¶ Jmd ~Xbm¶bm
hd§. Vw‘À¶m AmB©Zr, ~mny§Zr b¶ H$ï> H$mT>b§....Ord ‘mê$Z Vw‘mbm {eH$sdb§.
Amgr nmoa§ {eH$sdUmar ‘mUg§ C^r amøbr nm¶OoVr...AmVm H$m¶ amøb§¶

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 70
JmdmV...C§S>Jr gdmerU Pmbr¶m....Q>½¶m Jmdmbm g~m gm§JVy¶m....~gm...
dmB©M ^wB©‘wJmÀ¶m e|Jm Im¶m AmUVy....''
AOyZ e§^a df} Var Jmd ¶§H$Q>AÊUm§Zm {dgê$ eH$Uma Zmhr.

("JmdmH$S>Mr ‘mUg§' ‘YyZ)


qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 71
XJSy> ‘m‘m
- CÎm‘ H$m§~io

H$m°boOMm eodQ>Mm Vmg g§ndyZ ‘r Am{U ‘mPm {‘Ì XrnH$ hmoñQ>obÀ¶m


{XeoZ§ {ZKmbmo. eodQ>Mm Vmg gmS>oAH$ambm g§nm¶Mm. Vmo g§ndyZ hmoñQ>ob JmR>on¶ªV
nmD$U Vmg bmJm¶Mm. nmoQ>mV H$mdio AmoaS>m¶Mo. Vo nm¶m§Zm Y³Ho$ Úm¶Mo.
nm¶m§Mr JVr dmT>m¶Mr. hmVmVbr dhr Imbda H$aV qH$dm S>mì¶m hmVmVrb
~moQ>mda Vr {’$adV Amåhr MmbV amhm¶Mmo. H$Yr H$Yr dhr Zgm¶Mrhr.
H$m°boO‘Yrb J‘VrO‘Vrda Jßnm ‘maV dmQ> H$Yr gabr H$im¶M§ Zmhr.
n§MJ§Jm ZXrdarb bú‘r nwbmda Ambmo. nm¶ AmnmoAmn Wm§~bo. nwbmÀ¶m,
S>mì¶m ~mOybm ‘mUgm§Mr JXu O‘br hmoVr. nwbmda Aer JXu Zoh‘rM ìhm¶Mr.
H$moUr Var XmoZ-VrZ Q>Jr ‘wb§ nwbmda Wm§~m¶Mr. EH$Q>H$ Imbr nmhm¶Mr
hmVdmao H$am¶Mr. Vo H$m¶ nmhVmV ho nmhʶmgmR>r nwbmdê$Z ¶o-Om H$aUmao
Aݶ bmoH$hr Wm§~m¶Mo. ~KVm ~KVm JXu dmT>m¶Mr. JXu dmT>br H$s Q>Jr
‘wb§ VoWyZ gQ>H$m¶Mr. JXuVbm à˶oH$ OU nañnambm "H$m¶ -H$m¶?' Ag§
H$Yr Mohè¶mZ§M Va H$Yr EImXm eãX IMy©Z {dMmam¶Mm; nU CÎma H$mhrM
{‘im¶M§ Zmhr. AmnU CJrMM Wm§~bmo Ag§ à˶oH$mbm dmQ>m¶M§. ñdV…daM
ZmamO hmoD$Z Vmo ‘mJ©ñW ìhm¶Mm. Aem ’$gboë¶m JXuV ‘r ñdV…hr AZoH$
doim {eabmo hmoVmo. ~hþVoH$ doim ‘mPrhr ’$gJV Pmbr hmoVr. ¶mhr doir JXu
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 72
nmhÿZ nm¶ W~H$bo; nU ‘Z ‘mÌ Wm§~m¶bm V¶ma ZìhV§. JXu Odi Ambr
Vgm XrnH$ åhUmbm, ""Aao amOm, Mb H$m¶ Amho nmhÿ.''
‘r åhUmbmo, ""‘bm Zmhr nmhm¶M§. ^yH$ bmJbr¶, hmoñQ>obbm OmD$ ''
XrnH$ åhUmbm, ""Aao, EH$ {‘{ZQ> Wm§~y.''
""ZH$mo ~m~m, ‘r AZoH$ doim ’$gbmo¶.''
XrnH$ åhUmbm, ""Aao nU H$mhr VmoQ>m Va Pmbm Zmhr Zm?''
""Aao nU H$embm@@@?''
‘mP§ dm³¶ nyU© hmoʶmAJmoXaM XrnH$Z§ ‘bm ~i§~i§ AmoT>VM JXuH$S>§
Zob§. JXuM§ EH$ àM§S> H$S>§ Pmb§ hmoV§. ‘mUgm§Mo AZoH$ Wa EH$mda EH$ MT>dbo
AmhoV Ag§ dmQ>V§ hmoV§. n{hë¶m WamVbm ‘mUyg EH$ EH$ Wa ^oXÿZ ~mhoa
nS>ʶmMm à¶ËZ H$aV hmoVm. Va eodQ>À¶m Wam~mhoa ‘mUyg EH$ EH$ Wa VmoSy>Z
AmV OmʶmMm à¶ËZ H$aV hmoVm. JXuVyZ ~mhoa nS>Umam H$mhrM ~mobV ZìhVm.
‘r EH$ XmoKm§Zm {dMmab§, nU ˶m§Zr A~mob amhUM§ ng§V Ho$b§.
eodQ>r Amåhr XmoKm§Zrhr JXuV KwgʶmM {ZU©¶ KoVbm. hmVmVrb
dhr eQ>m©V Q>mH$br. ‘w§JrÀ¶m nmdbmZ§ JXuV Kwgy bmJbmo. ‘ܶoM H$moUrVar
AmoaS>m¶M§, ""Aao, H$m¶ Pmb§¶, H$moUr gm§JV H$m Zmhr?'' nU H$moUrM Vmo àíZ
EoH$m¶M§ Zmhr. hiyhiy dmhZYmaH$hr ~mOybm dmhZ bmdyZ JXuV Kwgy bmJbo.
H$moUrVar AmoaS>§b§, ""Aao àoV Amho àoV! àoVmMm EH$ hmV VwQy>Z ~mOybmM nS>bm
Amho.''
JXuM§ H$maU bjmV Amb§. àoV nmhm¶bm Amåhrhr CËgwH$ Pmbmo. JXuMm
aoQ>m dmTy> bmJbm hmoVm. aoQ>çm‘wi§ H$Yr H$Yr nm¶ AYm§VarM amhVmV H$s H$m¶
Ag§ dmQ>m¶M§. eodQ>r EH$XmM§ àoVmOdi Jobmo. àoVmÀ¶m Vm|S>mda H$mnS> nS>b§
hmoV§. EH$ hmV VwQ>boë¶m AdñWoV eoOmarM nS>bm hmoVm. a³VmM§ Wmamoi§ {Z‘m©U
Pmb§ hmoV. VwQ>bobm hmV S>moH§$ VwQ>boë¶m gmnmgmaIm dmQ>V hmoVm. ""Hw$UmM§
Agob ~a§ àoV?'' ‘m¶m ‘ZmV àíZ.
‘r XrnH$bm åhUmbmo, ""H$m¶ ao Xr߶m, Hw$UmM§ Agob àoV, Hw$Ur VmoS>bm

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 73
Agob ˶mMm hmV? Hw$Ur Ho$bm Agob IyZ?''
XrnH$Z§ ‘mPm hmV nH$S>bm. åhUmbm, ""Mbm, AmVm OmD$ ¶m. ‘bm
nmhdV Zmhr¶.''
Amåhr ‘mKmar diUma VmoM JXuÀ¶m aoQ>çmZ§ EH$m ‘mUgmMm Vmob Jobm.
˶mMm nm¶ àoVmÀ¶m Vm|S>mda nS>boë¶m H$mnS>mdê$Z Kgabm Vg§ H$mnS> Xÿa Pmb§.
‘mPr ZOa àoVmÀ¶m Vm|S>mda Jobr. Vm§oS>mda ^bm ‘moR>m Amdim Agbobm Moham
AmoiIrMm dmQ>bm. EH$m jUmVM ‘r AmoaS>bmo, ""Xr߶m, Aao hm Va.....''
Xþgè¶mM jUmbm ‘r Vm|S> ~§X Ho$b§. nU Xr߶m åhUmbm, ""H$m¶ ao amOm,
Vy ¶m àoVmbm AmoiIVmog?''
‘mPoo eãX KemV éVyZ ~gbo hmoVo. jU^a H$m|S>ë¶mgmaI§ Pmb§. Xþgè¶mM
jUmbm ñdV…bm gmdaV åhUbmo, ""Xr߶m, Mb Zm ao..''
JXuVyZ ~mhoa nS>bmo. Vgm XrnH$ åhUmbm, ""H$m¶ ao amOm, Vy ˶m àoVmbm
AmoiIVmog?''
""No - N>o ‘r H$gm AmoiIoZ?''
""nU Vy H$mhrVar åhUʶmgmR>r Vm|S> CKS>b§g....hm Amnbm Ag§ H$mhr
Var åhUmbmg Am{U bJoM Wm§~bmg...''
""hmo åhUmbmo Vgm nU Vg§ H$mhrM Zmhr. Moham Hw$R>§ Var nm{hë¶mgmaIm
dmQ>bm, nU Vo Ia§ ZìhV§.''
""nU H$m¶ ao, ‘S>©a Pmbm Agob?''
""Va ‘S>©aM Zm nmoQ>mda, Jù¶mda OI‘m Zmhr H$m {Xgë¶m?''
""Hw$Ur Ho$bm Agob ‘S>©a?''
""‘r nmobrg Im˶mV ^aVr Pmbmo Zm Va nmhÿ.''
""hQ>² gmë¶m, Vy H$m¶ nmobrg hmoVmog, Vy Hw$R>§ Var H$maHy$ZM hmoUma.''
""R>rH$ Amho ~m~m. ‘r hmoB©Z H$maHy$Z. Vy gmho~ hmo, ‘J Va Pmb§.''

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 74
""ho ~K amOm, Vy Iyn bdH$a {MS>Vmog.''
""Zmhr ao Xr߶m, AmO ‘bm ‘yS> Zmhr¶.''
""H$m¶ Pmb§ ‘yS> Iam~ ìhm¶bm?''
""H$mhr Zmhr Ag§M.''
~mobVm ~mobVm hmoñQ>ob Amb§. Imobrda OmʶmEodOr WoQ> ‘og‘ܶoM
Jobmo. eQ>m©V ’o$H$bobr dhr ~mH$mda R>odbr. Zimda OmD$Z hmV YwVbo.
Oodm¶bm ~gbmo. nmoQ>mVbr ^yH$ Kmg AmoTy>Z KoV ZìhVr. ^moOZmMr BÀN>mM
‘ê$Z Joë¶mgmaI§ dmQ>m¶bm bmJb§. H$g§ Var XmoZ-Mma Kmg {JiyZ CR>bmo.
dhr CMbbr. ImobrV OmD$Z ImQ>oda nS>bmo. {H$VrVar doimZ§ XrnH$ T>oH$a XoV
Ambm. Zoh‘rà‘mU§ Vmohr ImQ>oda nS>bm.
""amOm, VwP§ H$mhrVar {~KS>b§¶ AmO. Mb, AmnU nmZ ImD$Z
¶oD$.''
‘m¶m Mohè¶mdaMr AñdñWVm bnʶmnbrH$S>o nmohmoMbr hmoVr. XrnH$À¶m
ZOaoV Vr ^abr hmoVr. {df¶ ~Xbm¶Mm åhUyZ ‘r åhUbmo, ""Xr߶m, AmVm
AmnU ‘ñVn¡H$s XmoZ Vmg Pmon H$mTy> Am{U ‘J nmZ Im¶bm OmD$.''
XrnH$ H$mhr Var CÎma XoUma VodT>çmV ‘r Vm|S>mda MmXa AmoT>brhr.
Vm|S>mda MmXa AmoT>ë¶m‘wi§ AñdñWVm AmUIr dmT>br. MmXar‘wi§ Amnbm Moham
H$moUr nmhUma Zmhr hohr ˶m‘mJM§ H$maU Agmd§. EH$m jUmbm Va dmQ>b§ H$s,
AmnU CR>md§ Am{U hmoñQ>obÀ¶m Jƒrda OmD$Z OmoamV AmoaS>md§....‘moR>‘moR>çmZ§
hþ§XHo$ XoV aS>md§....H$miOmV gmMbob§ nmUr S>moù¶m§VyZ ’o$Hy$Z Úmd§...KemV
JmaR>bobm AmdmO ‘moH$im H$ê$Z Q>mH$mdm. nU à˶jmV ‘r Vo Ho$b§ Zmhr.
Mohè¶mdaMr MmXa ~mOybm Ho$br. XrnH$À¶m ImQ>oda ZOa Q>mH$br. ˶mbm Pmon
bmJbr hmoVr. A§JmMm ‘wQ>H$m H$ê$Z ˶mZ§ ñdV…bm OUy MmXarV Jw§S>miyZ KoVb§
hmoV§. ‘r CR>bmo. H$nS>o KmVbo. hmoñQ>ob~mhoa nS>bmo. ^mS>çmZ§ gm¶H$b KoVbr.
Vr OmoaOmoamV MmbdV {ZKmbmo. BV³¶m OmoamZ§ gm¶H$b MmbdʶmMm ‘mPm
n{hbmM AZw^d Agmdm. gm¶H$b n§MJ§Jodarb bú‘r nwbmÀ¶m {XeoZ§ dibr.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 75
nyb ZaOog‘moa Ambm. Am{U nm¶ Jië¶mgmaIo Pmbo. nwbmda {MQ>nmIahr
ZìhV§. gm¶H$brdê$Z CVabmo. hmVmZ§M gm¶H$b T>H$bV nwbmda Jobmo. XmoZ-
Mma Vmgm§nydu {OW§ àoV hmoV§ Vr OmJm ‘moH$ir hmoVr. a³VmZo S>mJ ‘mÌ {XgV
hmoVo. nyb ~wYdma noR> nmobrg R>mʶmÀ¶m hÔrV hmoVm. ¶mMr ‘bm H$ënZm hmoVr.
‘r gm¶H$b {VH$S>§ didbr.
nmobrg R>mʶmV dX©i ZìhVr. gm¶H$b ~mhoa bmdyZ ‘r R>mʶmÀ¶m XmamV
nmohmoMbmo. EH$ nm¶ AmV R>odbm A[U Vmo Xþgè¶mM jUmbm ‘mJ§ KoVbm. ‘mJ§
dibmo, gm¶H$b KoVbr. hmoñQ>ob‘ܶo Ambmo. XrnH$ AOyZhr PmonbobmM hmoVm.
‘r ImobrV Z Wm§~VmM Jƒrda Jobmo. ~Xm‘mÀ¶m PmS>mMr gmdbr Jƒrda
ngabr hmoVr. nU gmdbrEodOr ‘r CÝhmVM ~gbmo. CÝhm‘wi§ H$m|S>‘mam ’w$Q>ob.
Ag§ dmQ>V§ hmoV§, nU Vo e³¶ Pmb§ Zmhr. ‘m¶mg‘moa Vo àoV Amb§. Vo ‘bm
{eì¶m KmbV§ Amho. ä¶mS> åhUV§ Amho H$s H$m¶ Ag§ dmQy> bmJb§. àoVmMm
VwQ>bobm hmV ‘m¶m Jmbmda nS>V Agë¶mMm ^mg ‘bm hmoD$ bmJbm. jU^a
‘r S>moio ~§X Ho$bo. nwÝhm CKS>bo. ‘r ‘bm {eì¶m XoD$ bmJbmo. ñdV…À¶m
ä¶mS>nUmda ‘ZmVë¶m ‘ZmV hgy bmJbmo. {MSy> bmJbmo. ‘ܶoM S>moù¶m§À¶m
H$S>m Amoë¶m ìhm¶À¶m. nU CÝhmÀ¶m MQ>³¶m‘wi§ ˶m H$moaS>çm nS>m¶À¶m.
JƒrdaMr gmdbr ‘m¶mH$S>§ gaH$V hmoVr. ‘mPr gmdbrhr PmS>mÀ¶m gmdbrV
{‘giyZ Zmhrer hmoV hmoVr. jU^a ‘bm dmQ>b§, AmnU à{V{ð>Vm§À¶m OJmV,
˶m§À¶m gmdbrV ñdV…bm Ag§M {dgab§ Agmd§. ‘ZmV ¶oUmè¶m ZmZm H$ënZm§Zr
‘bm EH$X‘ ~mbnUmV Zob§. Vr gwVmadmS>r, Jmdm~mhoarb X{bV dgmhV, ˶m
dgmhVr‘Yrb Qw>‘Xma g‘mO‘§{Xa, nË˶m§Mm a§Jbobm S>md, ¶m S>mdmV XJSy>‘m‘m
‘moR>çmZ§ AmoaS>Vmo¶- ho ‘mPo Xhm én¶o AmUIr ãbmBªS>....S>mdmVbo bmoH$
MH«$mdVmV...Amnmnbo nÎmo nmhÿ bmJVmV. EH$ EH$ OU nÎmo Imbr R>odVmo.
XJSy>‘m‘m nÎmo Z ImobVmM S>md qOH$Vmo. S>mdmVbo n¡go Amnë¶mH$S>§ AmoT>Vmo.
˶mVrb n§Mdrg n¡emM§ ZmU§ ‘m¶m hmVmV XoV åhUVmo, ""Mb amOm, ho Ko n¡go.
EH$ {gÞa {dS>rMm H$Q> Am{U H$mS>rnoQ>r KoD$Z ¶o. Cabobo nmM n¡go VwPo, Jmoù¶m
Ko Zmhr Va dQ>mUo Ko. Mb ni.''
XJSy>‘m‘mMr Wmn nmR>rda ~gVmM ‘r XþH$mZ JmR>Vmo. hmo¶, XJSy>‘m‘m.
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 76
bmoH$ ˶mbm ""XJS>çm XamoS>oImoa'' åhUm¶Mo. XJS>çm A§Jm{n§S>mZ§ XJS>mgmaImM.
n{hbdmZ emo^mdm Agm. ˶mMr C§Mr ’$ma ZìhVr. S>moio ~marH$ hmoVo. ~hþVoH$
doiobm Vo bmbobmb Agm¶Mo. ˶mÀ¶m Mohè¶mda COì¶m ~mOyÀ¶m Jmbmda
‘moR>m Amdim hmoVm. nÎmo IoiVmZm Vmo ¶m Amdù¶mda nÎmo KmgyZ {dMma
H$am¶Mm. XmoÝhrhr Jmb ’w$Jbobo. ZmH$ qH${MV ZH$Q>§. AmoR>mda {niXma {‘em.
S>mì¶m Jmbmda H$gbm Var d«U. XmoÝhrhr hmVm§À¶m ~moQ>m§Mr ZI§ dmT>bobr.
Jù¶mV ^bm ‘moR>m VmB©V. nmhVm jUrM YmH$ dmQ>mdm Agm ˶mMm Moham
hmoVm. XJSy>‘m‘mbm Zm Ka Zm Xma. AmB©-dS>rb bhmZnUrM XodmKar Jobobo.
KamV XJSy>‘m‘m EH$Q>mM amhm¶Mm. ^anya Xmê$ ߶m¶Mm. ‘Q>U Im¶Mm. Xþnmar
Am{U g§Ü¶mH$mir nÎmo Ioim¶bm g‘mO‘§{XamV ¶m¶Mm. OwJma IoiʶmgmR>r
bmoH$m§H$S>§ n¡go Zgbo, H$s Vmo ñdV… CYmarda n¡go Úm¶Mm. VrZ nË˶m§À¶m, nmM
nζm§À¶m Am{U a‘rÀ¶m S>mdmV Vmo VmgZ²Vmg a§Jm¶Mm.
XamoS>o Kmbm¶Mm. gJù¶m ^mJmV ˶mMm Xamam. XJS>çmM§ Zmd§ KoVb§ H$s
‘r ‘r åhUUmam nmQ>rbhr MimMim H$mnm¶Mm. XJS>çm J[a~m§Zm H$Yr Ìmg
Úm¶Mm Zmhr. qhXr {gZo‘mVë¶m Zm¶H$mà‘mUo Vmo ’$³V lr‘§Vm§ZmM bwQ>m¶Mm
Am{U Vohr IwboAm‘. Á¶m§À¶m Kar XamoS>m Q>mH$m¶Mm VoWrb Xmamda Vmo ‘moS>³¶m
VmoS>³¶m ‘amR>rV {bhm¶Mm. ""AmO amÌr XJS>çm ¶oUma hm¶...g§~miyZ èhm.''
KamMm ‘mbH$ H$gmhr Agbm Am{U Vmo {H$Vrhr OmJV am{hbm Var XJS>çmMm
XamoS>m ¶eñdr. ˶mÀ¶m Jù¶mV Jmo’$U Agm¶Mr. COì¶m {IemV MmHy$.
S>mì¶m {IemV Q>moH$Xma XJS> Agm¶Mo. MQ>UrZ§ ^abobr EH$ {nedrhr Vmo
Jù¶mV AS>H$dm¶Mm. XamoS>m nS>bm H$s XJS>çm AmR> {Xdg Jm¶~ ìhm¶Mm.
nwÝhm JmdmV ¶m¶Mm. ˶mÀ¶mH$S>§ ~KʶmM§ YmS>g Hw$UmVM Agm¶M§ Zmhr.
JëbrVrb nmoa {^D$Z nim¶Mr. Vr nim¶bm bmJbr H$s, XJS>çm hgm¶Mm.
"H$Yr H$Yr Jmoù¶m Mm°H$boQ> XoVmo, Wm§~m' Ag§ åhUm¶Mm. XJS>çm JmdmV
{’$am¶bm bmJbm H$s, bmoH$ ˶mbm añVm gmoSy>Z ‘moH$i§ ìhm¶Mo. XJS>çm
CJrMM Hw$Umbm ‘mam¶Mm Zmhr. Hw$UmÀ¶m ZmXmbmhr bmJm¶Mm Zmhr. H$Yr
H$Yr Vmo AÊUm^mD$ gmR>|À¶m H$mX§~arVrb Zm¶H$mà‘mU§ dmQ>m¶Mm. ‘aJw~mB©Mr
OÌm Agbr H$s XJS>çmM gd© IM© H$am¶Mm. Xodrg‘moa ~ir XoʶmgmR>r aoS>mhr

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 77
VmoM AmUm¶Mm. aoS>çmMr {‘adUyH$ {ZKmbr hr hbJrÀ¶m Vmbmda ZmMm¶Mm.
JwbmbmV a§Jm¶Mm. ~è¶mM doim Vmo EH$m XU³¶mVM aoS>çmM§ ‘w§S>H§$ YS>mdoJi§
H$am¶Mm. a³VmV hmV ~wS>dyZ a³V H$nmimda bmdyZ ¿¶m¶Mm. amÌr gJir
Jëbr Oodm¶bm ~gbr H$s Vmo Xmê$ {nD$Z Va© ìhm¶Mm. n§³VrV {’$am¶Mm.
""’$moS>m ao hmS>§ nmoam§Zmo'' Ag§ AmJ«hmZ§ gm§Jm¶Mm. nmoa§ ‘mÌ H$Yr ˶mÀ¶mH$S>§
nmhV ZgV§.
‘mPr Am{U XJS>çmMr AmoiI Pmbr Vr ‘m¶m AmB©-~mnmÀ¶m
^m§S>UmV, Xmê$ {nD$Z Ambobm ~mn AmB©bm JwamgmaI§ ~S>dV hmoVm. ‘r ‘ܶo
nS>bmo. ‘ma Imëbm, ~mnmZ§ ‘m¶m JMm§S>rbm Yê$Z ~mhoa ’o$H$b§. Voìhm ‘r
~m|~bVM g‘mO‘§{Xamg‘moa Ambmo. ‘mP§ aS>U§ EoHy$Z XJS>çm Ymdbm. ‘r
˶mMm hmV Yê$Z ˶mbm KamV AmUb§. ~mnmZ§ Vmon¶ªV AmB©bm a³V~§~mi Ho$b§
hmoV§. hmVmVrb H$mR>r {VÀ¶m S>mo³¶mV KmbʶmÀ¶m ~oVmV Vmo hmoVm. XJS>çmZ§
daÀ¶mda H$mR>r nH$S>br Am{U ~mnmÀ¶m nmR>rV OmoamZ§ bmW ‘mabr. ~mn
H$mob‘S>bm. g‘moaÀ¶m q^Vrda OmD$Z AmXibm. Vmo CR>ʶmMm à¶ËZ H$aV
hmoVm. nU XJS>çmZ§ H$mR>r CJmabr. eodQ>r AmB©M ‘ܶo nS>br. XJS>çmZ§
~mnmbm R>UH$mdb§. ""ho ~K gr˶m, AmOnmgyZ ~m¶H$moda hmV Q>mH$m¶Mm
Zmhr. gmë¶m {Xdg^a {nD$Z nS>Vmog, Vr {~Mmar am~m¶bm OmVo Am{U Vwbm
OJdVo. {VbmM ‘maVmog H$m¶? gr˶m Vwbm gm§JyZ R>odVmo, AmOnmgyZ VwPr
~m¶H$mo ‘mPr ~hrU Am{U ‘wbJm ^mMm. MwHy$Z Oa ˶m§Zm ‘mab§g Va VwPr
hmS>§ ‘moSy>Z {nedrV ^aoZ Am{U H¥$îUm ZXrV gmoSy>Z ¶oB©Z. g‘Ob§ H$m? Aao,
‘Xþ©‘H$s Agob Va XamoS>m Q>mH$ ‘m¶mà‘mU§, ~m¶H$mobm H$m¶ ‘maVmog...''
~ñg VoìhmnmgyZ ‘m¶m AmB©Mm ‘ma ~§X Pmbm. {Vbm ^mD$ Am{U
‘bm ‘m‘m {‘imbm. g‘mO‘§{XamV nζmMm S>md gwê$ Pmbm H$s, ‘r h‘Img
XJSy>‘m‘mOdi, nU XJSy>‘m‘m dñVmX. Vmo ‘bm nmT>o åhUm¶bm bmdm¶Mm.
~mamIS>r åhUm¶bm bmdm¶Mm. emim {eHy$Z ‘m‘boXma hmo åhUm¶Mm. amÌr
C{eamn¶ªV S>md a§JʶmMr {MÝh§ {Xgbr H$s, Vmo ‘m¶m hmVmda Xhm n¡go
Q>oH$dm¶Mm Am{U ""ni ^mogS>rÀ¶m, Om KamH$S>§'' Ag§ gm§Jm¶Mm. EH$Xm nmT>o
¶oV ZmhrV åhUyZ ‘mñVaZ§ ‘bm AJ§ gwOon¶ªV ‘mab§ hmoV§. XJSy>‘m‘mbm g‘Ob§.
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 78
Vmo amJmamJmZ§ emiobm Ambm. ‘mñVambm åhUmbm, ""ho ~K ‘mñVam, XJS>çm
XamoS>oImoa åhZ˶mV ‘bm. ‘m¶m ^mÀ¶mbm nwÝhm ‘mab§g Zm Va nhmQ>oÀ¶m
Q>m¶‘mbm emim noQ>drZ Am{U Iwemb eoH$V ~grZ. emioMr amI A§Jmam
åhUyZ Vw¶m H$nmimbm bmdrZ.'' XJSy>‘m‘mÀ¶m ¶m ~mobʶmda ‘mñVaMr
{dOmaM {T>br Pmbr Agmdr. ˶m {XdgmnmgyZ ‘mñVaZ§ ‘m¶m A§Jmda hmV
Q>mH$bm Zmhr. XJSy>‘m‘m H$Yr H$Yr ‘bm nmQ>r AmUm¶Mm. ghb {ZKmbr
H$s, ‘bm n¡go Úm¶Mm. Vmo ‘mPm AmdS>Vm ‘m‘m Am{U ‘r ˶mMm AmdS>Vm
^mMm Pmbmo hmoVmo. JëbrVb§ bmoH$ ‘mÌ AmB©bm H$mhrhr ~mobm¶Mo. nmoambm
XamoS>oImoa H$am¶M§ Amho H$m¶! Ag§ {dMmam¶Mo, AmB© åhUm¶Mr ""M§XZmÀ¶m
PmS>mda qZ~mMr gmdbr nS>br åhUyZ M§XZ H$mhr H$Sy> hmoV Zmhr. XJS>çm
Vwåhmbm dmQ>V Agob XamoS>oImoa, nU ‘m¶mgmR>r Vmo g»»¶m ^mdmnojm A{YH$
{Oìhmù¶mMm ^mD$. ‘mPm Zdam ‘mPm Ord KoV hmoVm, Voìhm XodmdmZr YmdyZ
Ambm Vmo XJS>çmM. ~mH$s gJir Vwåhr S>moio CKSy>Z ~KV hmoVm.''
XJSy>‘m‘m ‘bm ~è¶mM doiobm {’$am¶bm ݶm¶Mm. ^Or Úm¶Mm. nmd
Úm¶Mm. ^modam KoD$Z Úm¶Mm. ‘ܶo ‘m¶m nmR>rda hmV {’$adV åhUm¶Mm,
""amOm, Vy Iyn ‘moR>m hmoUma Amhog.''
‘r åhUm¶Mmo, ""Iyn ‘moR>m åhUOo Vw¶mEdT>m?''
Vmo åhUmbm, ""gmë¶m ‘m¶mnojm ‘moR>m.''
""Vw¶mnojm ‘moR>m åhUOo g‘mO‘§{XamÀ¶m q^VrEdT>m?''
""JmT>dm, Aao C§MrZ§, Zìh§ ‘moR>onUmZ§.''
""‘moR>onUm åhUOo H$m¶ AgVmo ao ‘m‘m.''
""‘moR>onUm åhUOo B‚mV AgVo.''
""Aao ‘m‘m, BÁOV H$emgmR>r?''
""Aao ~m~m, BÁOV Agbr Zm, B‚mV Agbr Zm, Am¶bm H$g§ gm§Jm¶M§
¶mbm? ho ~K Iyn BÁOV {‘id.''
""Hw$Ry>Z AmUm¶Mr Vr? Vy AmU Zm XamoS>m KmbyZ.''
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 79
""amOm, XamoS>çmV ^mH$ar {‘iVo. B‚mV Zmhr {‘iV.''
""‘J ‘bmhr ^mH$ar nm{hOo Zm. ‘rhr ¶oB©Z Vw¶m~amo~a XamoS>m
Q>mH$m¶bm.''
¶mda XJSy‘m‘m {MS>bm Am{U ˶mZ§ Jmbmda XUH$m {Xbm. ‘bm ^modi
Ambr. XmoZ XmoZ XJSy>‘m‘m {Xgy bmJbo. ˶mZ§ ‘bm CMbyZ Yab§. N>mVrbm
bmdb§. Amåhr Jßnm ‘maV ‘maV Kar Ambmo.
‘mP§ àmW{‘H$ {ejU Mm¡Wrn¶ªV nmohmoMb§ hmoV§. Mm¡Wrbm H|$ÐmMr narjm
hmoVr. narjm g§nbr. emioV OmD$Z {ZH$mb KoVbm. ‘r nmg Pmbmo. XJSy>‘m‘mbm
gm§JʶmgmR>r YmdV Ambmo. XJSy>‘m‘m ^oQ>bm Zmhr. Iyn dmB©Q> dmQ>b§. ˶mMr
Mm¡H$er Ho$br. ˶mÀ¶m KamV Jobmo. amÌr C{eamn¶ªV g‘mO‘§{XamV Wm§~bmo.
nË˶mMm S>md Pmbm nU XJSy>‘m‘m H$mhr Ambm Zmhr. AmB©H$S>o Mm¡H$er Ho$br.
{Vbmhr H$mhr gm§JVm Amb§ Zmhr. nwT> Vmo Xþgè¶m {Xder, {Vgè¶m {Xder,
H$YrM JmdmV Ambm Zmhr. dfm©‘mJyZ df} Jobr. ‘mP§ ‘mܶ{‘H$ {ejU g§nb§.
Xaå¶mZÀ¶m H$mimV AmB©bm ~mnmMm Ìmg dmT>bm hmoVm. Vmo ‘ܶoM Xmê$ ߶m¶Mm.
AmB©da VwQy>Z nS>m¶Mm. AmB© XJSy>‘m‘mM§ Zmd KoD$Z AmoaS>m¶Mr. "Hw$R>§ OmD$Z
~gbmg a§ XJSy> ^mdm.' Ag§ {dMmam¶Mr.
XJSy>‘m‘m Ambm Zmhr. Hw$Ur åhUm¶M§, nmo{bgm§Zr ˶mbm H$mù¶m
nmʶmMr, IS>r ’$moS>ʶmMr, OÝ‘R>onoMr gOm {Xbr¶. Hw$Ur åhUm¶M§, nmQ>bmZ§
˶mbm R>ma Ho$bm. Hw$Ur gm§Jm¶M§, XJS>çmÀ¶m S>mo³¶mda n[aUm‘ Pmbm. Vmo Iwim
hmoD$Z H$moëhmnwamV ^rH$ ‘mJVmo¶. Hw$Ur gm§Jm¶M§ ‘w§~B©V ˶mZ§ Q>moir Ho$br¶.
aoëdo bwQ>Vmo¶. Hw$Ur gm§Jm¶M§ H$s, ehamV Vmo doí¶oÀ¶m ào‘mV nS>bm¶....ZmZm
VèhoÀ¶m H$ënZm bmoH$ bT>dm¶Mo. XJSy>‘m‘m ‘mÌ Hw$UmbmM ^oQ>bm ZìhVm.
OdiOdi Xhm AH$am dfmªZr XJSy>‘m‘m ‘bm {Xgbm Vmo bú‘r
nwbmda ‘oboë¶m AdñWoV. ˶mÀ¶m Jmbmda Amdim, ˶mMo ~marH$ S>moio
MQ>H$Z ‘r AmoiIbo hmoVo. ˶mM§ Zmdhr ‘m¶m AmoR>mda§ Amb§. nU ‘r
Vo {JiyZ Q>mH$b§. XJSy> ‘mPm ‘m‘m hmoVm ho gJù¶m§Zm g‘Ob§ AgV§ Va
bmoH$m§Zr ‘bm Xÿa Ho$b§ AgV§. XamoS>oImoamMm ^mMm åhUyZ {MS>db§ AgV§.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 80
~{hîH¥$Vhr Ho$b§ AgV§. ‘r XJSy>‘m‘mÀ¶m àoVmbmhr AmoiI XmIdy eH$bmo
Zmhr. XJSy>‘m‘m bhmZnUr BÁOV BÁOV Ag§ H$mhr Var åhUm¶Mm. Vr {H$Vr
H$R>moa AgVo, {VÀ¶m nS>Úmbm VbdmargmaIr Yma AgVo. Vr ‘mUgmÀ¶m
^mdZm {Mê$Z Q>mH$Vo. H$mirO {Mê$Z Q>mH$Vo. Aly {nD$Z Q>mH$Vo. B‚mV Ia§M
BVH$s dmB©Q> AgVo....‘mUgmbm H$R>moa Am{U g§doXZmhrZ ~ZdVo? XJSy>‘m‘m
‘m¶m{df¶r Iyn ‘moR>§‘moR>§ ~mobm¶Mm....‘moR>m ‘mUyg hmoerb Ag§ åhUm¶Mm...
nU ¶m ‘moR>onUmbm, ¶m BÁOVrbm H$Yr ñdV…Mo nm¶ AgVrb H$s Vr Agob
AerM AYm§Var....Jƒrda ~gyZ ‘bm aS>dUmar, hþ§XHo$ ’$moS>Umar Am{U hþ§XHo$
{Jim¶bm bmdUmar...XJSy>‘m‘mbm H$moUr ‘mab§ Agob, H$m ‘mab§ Agob?
‘ZmV AZoH$ àíZ {Z‘m©U hmoV hmoVo Am{U à{Vð>oÀ¶m nmobmXr nS>ÚmImbr
{MaSy>Zhr OmV hmoVo.
""amOm, E amOm'' XrnH$Mm nhmS>r AmdmO Jƒrda nmohmoMbm. Vmo da
¶oʶmnydu ‘rM nm¶è¶m CVê$ bmJbmo.

("H$mdio Am{U ‘mUg§' ‘YyZ)


qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 81
‘w§~B©Mm {MÌH$ma
- AéU ImonH$a

amdUmMr Xþgar b§H$m


_w§~B©Mr AZoH$ {MÌUo _amR>r g§ñH¥$VrV {_iVmV. _mS>JmdH$am§Mo _w§~B©Mo
dU©Z. nÇ>o ~mnyamdm§Mr _w§~B©Mr bmdUr. _T>}H$am§Mr R>mHy$aÛmabm Q>m§J _maUmar
H$m§XodmS>r. AéU H$mobQ>H$am§Zr BamUr aoñQ>m°a§Q> hr H${dVm {bhÿZ BamUÀ`m
VS>H$boë`m H$mMo_mJÀ`m H$mÊ`m ehmbm H${dqghmgZmda ~g{dbo. ^mD$
nmÜ`m§À`m dmgyZmŠ`mZo ZmH$mg_moa MmbVmo Ago XmIdy nmhUmè`m§À`m ZmH$mbm
{PU{PÊ`m AmUë`m. dg§V JwO©am§Zr JmoXrMo ^ì` {MÌ aoImQ>bo. Zmam`Uamd
gwì`mªZr àmW{_H$ emioV H$m_ H$aVm H$aVm, {dÚmnrR>mV AmS>añVo Z emoYVm,
A»Io {dÚmnrR>M \y$Q>nmWda AmUbo Am{U Ë`m_wioM {dÚmnrR>mMr à{VîR>m
dmT>br. Zm_Xod Va gai Jmob{nR>çmV Kwgbm. {Xbrn {MÍ`m§À`m {VaH$g,
Mm¡H$g H${dVm§V _w§~B©Mo AZoH$ n¡by {Xgy bmJbo.
hr gmar eãX{MÌo. _w§~B©Mr BVahr AZoH$ {MÌo AmhoV. naV àË`oH$
H$bmd§VmMr _w§~B© doJir. Šd{MV H$mhr gmå`ñWio. Eadr boIH$m§À`m àH¥$Vr
Am{U H¥$Vr doJdoJiçm. hçmV AmíM`© H$aÊ`mgmaIo H$mhr Zmhr.
VëñVm°`Mo goQ> nrQ>g©~J© ho Am§Ðo ã`obrMo g|Q> nrQ>g©~J© WmoS>oM Amho?

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 82
F$pËdH$ KQ>H$ Am{U gË`{OV am`, EH$m H$bH$Î`mV WmoS>oM amhV hmoVo?
~mëPmH$Mo n°[ag Pmobmbm Mm§Jbo _mhrV hmoVo, nU Ë`mZo ñdV:Mo EH$ ^bo _moR>o
n°[ag ~m§YboM. JmoS>go^Q>OrMr Pm§er, Vw_À`m Am_À`m Pm§ernojm a§Job Am{U
a§JrV ho Mmbm`MoM.
Oam gm{hË` gmoSy>Z BVa H$bm§Vrb _w§~B© nmhÿ. _w§~B©Mo {damQ> ñdê$n,
{VÀ`mVbr d¡{dÜ`o, d¡{eîQ>ço, ì`§Jo Am{U gd©g§H$a hçmVyZ {VMm _moh
{MÌH$mam§Zm Am{U {MÌnQ> {X½Xe©H$m§Zm dmQ>ob Aer Amnë`mbm ImÌrM dmQ>mdr,
Ago ho {ngmQ>bobo eha Amho.
H$mhr à_mUmV ZdHo$VZ, Ama.Ho$. {\$ëåg Am{U JwéXÎm hçm§À`m
{MÌnQ>m§VyZ _w§~B© nmhm`bm {_iVo. dair, Owhÿ Mm¡nmQ>r Aem H$mhr _moOŠ`m
OmJm nmhm`bm {_iVmV. _mÌ _w§~B©Mo \y$Q>nmW Am{U ~wQ>nm°{bedmbo ho
ñQw>{S>AmoVM ~Zdbo OmVmV. AbrH$S>À`m gË`m BË`mXr {MÌnQ>mV _w§~B©À`m
JwÝhoJmar OJmMoM M_M_rV {MÌ Amho. Ë`mVbo _gmë`mMo nXmW© R>abobo
AmhoV. \$mñQ> \y$S>gmaIr Ë`mMr Mdhr R>abobr Amho.
_amR>r H$bmd§Vm§À`m {MÌH$boV Am{U _amR>r {gZo_mV, _w§~B©bm \$mago
_hÎd Zmhr. _amR>r {MÌnQ> XeHo$ Z² XeHo$ JmdmV Jw§Vbobm AmVm AmVm C_oe
Hw$iH$Uu, g{MZ Hw§$S>bH$a, naoe _moH$mer BË`mXtÀ`m H$m_m§_wio Ë`mV H$mhr
Ord Ambm Amho. Ë`m§À`mH$Sy>Z Anojm AmhoV, nU ^a^ŠH$_ H$m_{Jar AOyZ
ìhm`Mr Amho.
Va VmËn`© H$m`? amogo{bZrMm amo_, AmonZ {gQ>r, X {gH$mMm C§~oVm}
S>r., \o${bZrMm amo_m, nmgmo{bZrMo amo_À`m nmoQ>mImbMm ^mJ XmIdUmao AZoH$
{MÌnQ>, dwS>r A°bZMo _°Zh°Q>Z `m§À`mgmaIo _w§~B©Mo OJS²>ì`mi {MÌ H$mT>Umam
{MÌnQ> {X½Xe©H$ Pmbm Zmhr ho Iao.
Oo. Oo. ñHy$b Am°\$ AmQ>©²g_YyZ `oUmè`m {MÌH$mam§Mr H$bm hm ^maVr`
AmYw{ZH$ {MÌH$boMm _hÎdmMm ómoV. BVHo$ CÎm_ {MÌH$ma {VWo {ejUmgmR>r
`oV AgV. Ë`m§Mr Zmdo hr ^maVr` H$boVbr VoOñdr Zm_mdbr Amho. Ë`m§À`m
_m°S>{Z©ñQ> {MÌna§naoV A°ãñQ´>°³Q> {MÌH$bm hrM AmYw{ZH$ {MÌH$bm, Ago

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 83
g_rH$aU Pmë`mZo dmgwXod Jm`Vm|S>o, à^mH$a ~d}, à^mH$a H$mobVo BË`mXtÀ`m
CÎm_ {MÌH$boVhr {Vbm OmJm ZìhVr. hþgoZ AH$~a, g~mdmbm hçm§Zr _mZdr
n[aga dmnabm nU Ë`mV _w§~B©À`m Img ì`pŠV_ÎdmMm emoY KoÊ`mV Ë`m§Zm
ag {Xgbm Zmhr. Vmo Ë`m§À`m H$m`©H«$_mMm ^mJ ZìhVm. Amnbm Moham AmaemV
nmhÊ`mgmR>r _w§~B©bm dmQ> ~Kmdr bmJbr. gwYra nQ>dY©Z em§VnUo Amnë`m
H$mam{JarZo Vmo Amagm KmgyZ nwgyZ MH$MH$sV H$aV hmoVo. Ë`mMr MH$mH$s
OgOer dmT>m`bm bmJbr Vgm _w§~B©Mm Moham, {Vbm Am{U BVam§Zm {MÌH$boV
à{Vq~{~V Pmbobm {Xgy bmJbm.
- Ahm, H$moigodmbm H$mim! Zì`m _Zy{Vb {JarYa-nwVim&&
hçm AmaemV gÎmarÀ`m _w§~B©Mr à{V_m {Xgy bmJbr. gwYra nQ>dY©Zm§À`m
gwédmVrÀ`m {MÌm§VyZ, BWë`m _mUgm§Mr earao, H$nS>o, earamdaMo AZoH$ VmU,
Ë`mVyZ Ambobo ~mH$, H$îQ>H$ar ñZm`y, {d{eîQ> H$m_mVyZ, Km_mVyZ ~Zbobo Mohao.
XmoZ eQ>© KmVbobm _mUyg, Q´>H$ Am{U {VMr gmIir, YmVyÀ`m {gb|S>aÀ`m
JmobmB©À`m earamMm S´>m`ìha, AmaemVbr à{V_m§Mr Vmam§~i XmIdUmao, nU
H$mobQ>H$am§À`m aoñVmoa§nojm doJio BamUr aoñVmoam§. Aem _w§~B©À`m EH$ Zm AZoH$
à{V_m nQ>dY©ZmÀ`m {MÌm§VyZ {Xgy bmJë`m.
nQ>dY©Z ho noemZo S>m°ŠQ>a Am{U Ë`mV j-{H$aUdmbo S>m°ŠQ>a AemoH$
ehmÊ`m§nojm doJio j-{H$aU Q>mH$Umao Am{U Ë`m§VyZ {_iUmè`m à{V_m§Zr
doJio {ZXmZ H$aUmao. S>moùçm§Zr Oo nmhVm `oVo, Vo nmhÊ`mMr Ë`m§Mr eŠVr hr
XoIrb {deof Amho. {MÌUmÀ`m Vn{ebmda Ë`m§Mm H$m~y Amho. aMZoda nH$S>
Amho. Ë`m§Zm Vo `mo½` Ý`m` XoVmV, nU Vn{ebmV AS>Hy$Z amhV ZmhrV. Ñí`
AZw^dmÀ`m _mJÀ`m, Ë`mbm AmYma^yV Aem earamÀ`m ApñWg§ñWogma»`m,
BVa _mZd{Z{_©V gm_m{OH$ g§ñWmhr Ë`m§Zm OmUdVmV Am{U Ë`m§À`m {MÌUmV
ì`ŠV hmoVmV.
EHy$U AmYw{ZH$ ^maVr` {MÌH$mam§Mo _mZdr Mohè`mMo Am{U earamMo
{MÌU {dMmamV KoVbo, H$s nQ>dY©Zm©À`m H$m_mMo amîQ´>r` {MÌH$boVbo ñWmZ
{H$Vr _hÎdmMo Amho ho OmUdVo. _mŠg©dmX hm _mZdVmdmXmMo EH$ {d{eîQ>

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 84
Eo{Vhm{gH$ ê$n Amho. Ë`mÀ`m `wamonr` nyd©gyar§~Ôb _mŠg©Zo ñdV:M {b{hbo
Amho. nU ˶mhrnydu hm ‘mZdVmdmX {H$VrVar doJdoJù¶m ñdê$nmV nmhm¶bm
{‘iVmo. Ordm§~Ôb AgUmar AZwH§$nm Am{U gh-AZw^yVr, åhUOo ˶m Ordm§À¶m
~amo~arZo ˶m§À¶m Am¶wî¶mVrb AZw^d KoʶmMr j‘Vm, hm ˶mMm ñdm¶r^md
Amho. ~wÕ Y‘mªÀ¶m à^mdmImbr {Z‘m©U Pmboë¶m AqOR>çmÀ¶m {^{Îm{MÌmV,
{gE‘ arnÀ¶m Am§H$moa ìhmQ>‘Yë¶m n¥ð>{eënm§V, ‘hm~brnwa‘À¶m J§JmdVaUmV
Am{U {dgmì¶m eVH$mVë¶m ~oZmoX~ohmarÀ¶m qhXr ^dZ‘Yë¶m em§{V{ZHo$VZÀ¶m
{^{Îm{MÌmVhr hr AZwH§$nm {XgVo.
nQ>dY©Zm§À¶m {MÌUmV ¶oUmao Mohao ‘§w~B©À¶m AR>amnJS> g§ñH¥$VrMm EH$
emar[aH$ AZw^d XoVmV. ho eha {Z‘m©U H$aVmZm ˶mH$aVm {POboë¶m hmS>mMo
ho j-{H$aUmVbo AmboI AmhoV. hm ‘w§~B©Mm Iam B{Vhmg Amho. øm ehamV
am~ʶmÀ¶m qH$‘VrMr, ˶mVë¶m Xÿ{fV dmVmdaUmV H$m‘ H$aʶmMr, ˶mVë¶m
nmdgmVë¶m Vw§~boë¶m añ˶m§Zr KaoXmao ~wS>dUmè¶m ‘mZd{Z{‘©V Z’o$~mO
{ZîH$miOrnUmMr Am{U ˶mbm Y¡¶m©Zo Vm|S> XoUmè¶m§Mr hr l‘JmWm Amho. øm
Mohè¶m§Zm Am{U earam§Zm, H$moUVohr A{Ve¶mo³V ñdê$n nQ>dY©Z XoV ZmhrV.
Ogo amoJmMo {ZXmZ H$aVmZm. S>m°³Q>abm amoJmÀ¶m bjUm§~Ôb Xj ahmdo bmJVo.
VgoM nQ>dY©Zm§À¶m H$boMo ñdê$n Amho.
nQ>dY©Zm§À¶m AZw^djoÌmMr, {dMmajoÌmMr Am{U H$bmjoÌmMr Mm¡H$Q>
OgOer {dñVm[aV hmoD$ bmJbr. VgVgm ˶m§À¶m Ñ{ï>joÌmMm AmH$ma Am{U
˶mMr Imobr dmTy> bmJbr. eara{MÌUm~amo~aM nmœ©^y‘r Am{U gm‘m{OH$
g§X^© ¶oD$ bmJbo. Q>o´Z, {gQ>r B˶mXr {MÌm§VyZ ehar dmñVy, ñQ´>rQ>ßbogmaIo
àg§J, A°p³gS>§Q>gma»¶m KQ>Zm Am{U ˶m~amo~aM øm KQ>Zm§À¶m nmœ©^y‘rÀ¶m
B‘maVr, dñVy, añVo øm§Mo {MÌU hmoD$ bmJbo. ˶m§À¶m H$m‘mMm Amoìha{~«O
‘mUgo, {ZgJ© Am{U CÚmoJ øm§Vrb gm§Yo OmoSy> bmJbm. {d{eï>mMr gm‘m{¶H$mMr
gm§JS> Kmby bmJbm.
nQ>dY©ZmMr d¡Mm[aH$ nmíd©^y‘r ‘m³g©dmXmMr Agbr Var Vr nmQ>uÀ¶m
amOH$maUmnwaVr ‘¶m©{XV Agbobr ‘m³g©dmXmMr Mm¡H$Q> ZìhVr. ‘mZdr ‘ZmMo

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 85
Zdo Xe©Z XoUmè¶m gm¶H$moAZm{b{gg B˶mXr emñÌm§Mr ˶m§Zm OmU Am{U
OmUrd Amho. ˶m‘wio ˶m§À¶m H$boV {ZOud ’$moQ>mo[aA{bP‘hr ZìhVm, VgmM
AmXe©dmXr gmoe{bñQ> [aA{bP‘XoIrb ZìhVm. (H$YrVar ˶mÀ¶m gmdë¶m
nQ>dY©Zm§À¶m H$m‘mda nSy>Z nQ>H$Z Zmhrem hmoVmV.) {d{dY ÑpîQ>H$moZm§VyZ,
S>moignUmZo nm{hboë¶m AZw^dmM§ EH$ÌrH$aU hmoVo. ˶m§À¶m {MÌUe¡brV
ì¶p³VJV Am{U Eo{Vhm{gH$ ñ‘¥VtMo Wa AmhoV.
gÎmarÀ¶m H$mimV, ^maVmV Am{U OJmVë¶m BVa ^mJm§V {Z‘m©U Pmboë¶m
d{Y©îUy H$bmOm{UdoÀ¶m dmVmdaUmV nQ>dY©Zm§Mr H$bm dmT>rbm bmJbr. ^ynoZ
I³H$a, Z{bZr ‘mbmZr, OmoJoZ Mm¡Yar, Jwbm‘‘h§‘X eoI, pìhdmZ gw§Xa‘²
Ago AZoH$ H$bmH$ma Amnmnbm {deof Am{U gm‘m{¶H$ H$bm{dîH$ma H$aʶmMm
doJdoJù¶m àH$mao à¶ËZ H$arV hmoVo. Ohm§Jra AmQ>© J°barV ^aboë¶m "ßbog ’$m°a
nrnb' (1980) øm àXe©ZmV øm {d{dY aofm EH$m q~XÿV {‘imë¶m Am{U Vmo
q~Xÿ ^maVr¶ AmYw{ZH$ H$boMm EH$ {eIaq~Xÿ R>abm.
øm EH$Ì ¶oUmè¶m {MÌH$mam§V, AZoH$m§Zm aoZogmÝgnyd© H$boVrb
H$WZ{MÌm§{df¶r AmH$f©U hmoVo. ˶mVyZ ˶m§Zm EH$ doJim, ^maVr¶
H$WZna§naoÀ¶m Odi ¶oUmam añVm {XgV hmoVm. øm gmè¶m§À¶m H$m‘mV AZoH$
H$mbq~Xÿ§Zm ñne© H$aʶmMr B©fm© hmoVr. ñQ´>rQ> H$m°Z©agma»¶m {MÌmVyZ q^VrÀ¶m
AmVbo Am{U ~mhoaMo OJ. EH$mM {MÌmV gm‘mdʶmMr BÀN>m Am{U j‘Vm
nQ>dY©Zm§À¶m {MÌmV {XgV hmoVr. ømVyZM ˶m§À¶m H$boMm nwT>Mm g‘¥Õ ‘mJ©
{ZKmbm.
ZJa{dñVma Am{U Ñ{ï>{dñVma
Eo§erÀ¶m Z§VaÀ¶m H$mimV, ‘w§~B©Mm Moham‘mohamM Zìho Va A§Va§Jhr ~Xby
bmJbo. ‘§w~B©Mo ‘hm‘w§~B©V ê$nm§Va hmoVmZm {VÀ¶m CnZJam§Zr PmS>o nmS>br.
Q>oH$S>çm {Jië¶m Am{U {ZgJm©bm ‘mJo aoQ>bo. nQ>dY©Z øm H$mimV R>mʶmV
amhV hmoVo. d¡¶p³VH$ OrdZmVë¶m KQ>Zm H$boV ¶oVmZm ˶m§Zm doJio diU
{‘iVo. Vgo nQ>dY©Zm§Mo Pmbo. H$maU R>mʶmÀ¶m n[agamV AZoH$ ZdrZ CÚmoJ
Mmbbo hmoVo. H$maImZo {ZKV hmoVo. dñ˶m ~ZV hmo˶m. AZoH$ Om{VO‘mVrMr

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 86
H$S>~moir dmT>V hmoVr. ˶m§À¶m {MÌm§VyZ hm ‘mZdr à¶ËZmZo ~XbUmam {ZgJ©
¶oD$ bmJbm.
hm {ZgJ© égmoÀ¶m Zmo~b g°ìhoOMm {ZgJ© ZìhVm. Am{XH$mbmÀ¶m
gwdU©¶wJmÀ¶m. AmYw{ZH$ {‘WH$Wm§À¶m H$mbmVrb {ZgJ©hr ZìhVm. hm 1980
À¶m gw‘mamMm ‘w§~B©Mm ¶m§{ÌH$ g§ñH¥$VrVyZ {Z‘m©U hmoV Agbobm {d{eîQ> {ZgJ©
hmoVm. ~|Ðo, am‘Hw$‘ma, bú‘U loð>m, g~mdmbm Am{U nX²‘grÀ¶m {ZgJm©nojm
doJim Eo{Vhm{gH$, qhó, ^m§S>dbmZo bMHo$ VmoS>bo OmUmam {ZgJ© hmoVm. hm
Xÿ{fV hmoVm. {dfmar hmoVm, ˶mVbr PmS>o EH$Va nmS>br hmoVr qH$dm Hw$èhmS>rMr
Am{U ~wbS>moPg©Mr dmQ> ~KV hmoVr. Vmo {g‘|Q>-H«$m±H«$sQ>Mo Ago EH$ O§Jb hmoV
hmoVm, H$s {OWo ’$³V H$mdioM amhÿ eH$Vrb.
øm {ZgJm©À¶m {MÌm§~amo~a ghOnUo ZJa{MÌo nQ>dY©Zm§À¶m H$boV ¶oD$
bmJbr. ˶m§Mm Ho$di AmH$ma ‘moR>m ZìhVm Va AmdmH$mhr ‘moR>m hmoVm. 1995
À¶m Q´>rbm ’$im§EodOr ‘mUgo bJS>br hmoVr. bm|~V hmoVr. Pm|~V hmoVr. bmoAa
naiMm ^m|Jm. AZoH$ XeH$mZ§Va gH$mir gmV dmOVm n{hë¶m nmirMr ^ynmir
åhUoZmgm Pmbm. CëhmgZJaÀ¶m {df‘¶ agm¶Zm§Zr Xÿ{fV Pmbobm AmoT>m.
Ho$di {ZP©amMo ‘mohH$ diU Z KoVm, B{VhmgmMo AmS>diUhr XmIdV hmoVm.
{gZo‘mV Ep³ñQ´>‘ bm±Jem°Q> KoVmZm ~hþYm nwîH$i nm¶nrQ> H$am¶bm bmJVo.
˶mZ§VaM ¶mo½¶ Ñí¶q~Xÿ {‘iVmo. nQ>dY©Zm§À¶m ZJa{MÌm§V Am{U {ZgJ©{MÌm§V
~arM nm¶nrQ> Amho. {edm¶ ‘mgm Jimbm bmJʶmH$aVm Ogm Yra Yamdm
bmJVmo Vgm Yrahr {XgyZ ¶oVmo. ‘memEodOr Vo doJdoJù¶m doioÀ¶m, JwUm§À¶m
j{UH$ àH$memH$aVm Ji bmdyZ ~gVmV Am{U ho gmao jU ‘J ˶m§À¶m {MÌm§V
CVaVmV. ˶mV H$Yr nhmQ>oMm àH$me, H$Yr ‘mܶmÝhtMm, Va H$Yr ‘mdi˶m
gy¶m©Mo eodQ>Mo {H$aU. ho gmao jU, {MÌmÀ¶m {d{dY ^mJm§V {M{Ìbobo, Jw§’$bobo
AgVmV. ˶mVyZ H$mbMH«$mbm EH$ N>oX {Xbm OmVmo. {MÌH$bm hr EH$mnarZo
H$WZH$bm Amho. AJXr bogmoÀ¶m Am{U Aëbm {‘amÀ¶m Jwhm{MÌm§nmgyZ
³¶w{~P‘n¶ªV. AdH$mem~amo~a H$mbmMohr {MÌU H$aʶmMr CËH$Q> BÀN>m Am{U
gVV à¶ËZ {MÌH$boV {XgyZ ¶oVmo ˶m~amo~aM {Ì{‘VrMo {MÌU H$aʶmÀ¶m

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 87
{d{dY {MÌnÕVr {XgyZ ¶oVmV. nñn}p³Q>ìhMm emoY hm ˶mVë¶m nmümζ
{MÌH$boVrb ‘hÎdmMm Q>ßnm.
aoZogmÝgÀ¶m H$boVbm nñn}p³Q>dMm emoY Am{U ˶mMo AZ§V ‘mJm©Zo hmoUmao
Cn¶moJ. hm ˶m H$boMm EH$ ‘mZq~Xÿ hmoVm. nU a§JmMm AZw^d hm AmnU {MÌ
H$go ~KVmo ømdahr Adb§~yZ Amho. hm B§àoe{ZP‘Zo bmdbobm EH$ ‘moR>m emoY
hmoVm. àmW{‘H$ a§JmMo g§n¥³V a§JmVbo {R>nHo$ Oa AJXr Odi Odi H$mT>bo Va
Vo Oam Xþê$Z nmhVmZm ˶mVbo a§J EH$‘oH$m§V {‘giʶmMo H$m‘ Amnbm S>moim
H$aVmo Am{U Amnë¶mbm Xþ涑 a§JmMm Am^mg hmoVmo.
{MÌH$mam§Zr ho bjVm KoD$Z H°$Ýìhmg ñQw>{S>Amo~mhoa Zobo. Voìhm Am¡Úmo{JH$
àJVrZo V¡ba§J Q>çyãg‘ܶo {‘iy bmJbo hmoVo. øm Vm§{ÌH$ àJVrZo {MÌH$boMm
KmQ> Am{U ‘hÎdmH$m§jm ~Xbë¶m. {R>n³¶m§À¶m a§JmVë¶m AZoH$ e¡br V¶ma
hmoD$ bmJë¶m. n[aUm‘r {MÌmMr KZVm Jobr. {MÌm§Zm EH$ {Û{‘Vr KmQ> ¶oD$
bmJbm. KZVoMo N>m¶màH$memZo Ho$bobo {MÌU hm OwZm ‘mJ© hmoVm. nU goPmZZo
Owݶm nñn}p³Q>ìhH$S>o naV Z diVm, a§JmMr ‘m§S>Ur ñVamV H$ê$Z {MÌmbm Zì¶m
àH$maMr KZVm {Xbr.
˶mZ§Va AmYw{ZH$ {MÌH$bm KZVoMm AZw^d XoʶmH$aVm goPmZÀ¶m
emoYm§Mm {d{dY àH$mao dmna H$ê$ bmJbr. nQ>dYªZmZr øm emoYm§Zm Amnbogo
H$ê$Z KoVbo. BVahr AZoH$ e¡brVyZ ˶m§Zr ~è¶mM Jmoï>r emoYë¶m Am{U
gmܶm {df¶mbm ^ì¶Vm XoʶmMm, gmܶmgwܶm H$îQ>H$è¶m§Zm ˶m§Mr ‘mZmMr
OmJm XoʶmMm ‘mJ© ’$³V {df¶mVyZ Z emoYVm, KmQ>mVyZ Am{U {MÌH$boÀ¶m
Aä¶mgmVyZ emoYbm.
Ì¡{‘{VH$ OJ Am{U H$mbmMr Mm¡Wr {‘Vr øm§Mo EH$g‘¶mdÀN>oXo {MÌU
H$aVmZm ³dm§Q>‘ ‘oH°${Z³g‘ܶo ¶oUmè¶m doìh Am{U nm{Q>©H$bÀ¶m Û¡VmgmaIo,
EH$mo{Ugmì¶m eVH$mAIoaÀ¶m Am{U {dgmì¶m eVH$mÀ¶m àma§^mÀ¶m nmümζ
{MÌH$boVhr Û¡V ¶oD$ bmJbo hmoVo. ‘moZoZo EH$mM dñVyMo Am{U B‘maVrMo,
{XdgmÀ¶m doJdoJù¶m doir Am{U doJdoJù¶m F$Vy§V {MÌU Ho$bo. CXmhaUmW©
éAm§Mo H°${WS´>b, ho-ñQ>°³g B˶mXr, ˶mÀ¶m Hw§$Më¶mV {ZgQ>˶m jUm§Mo Aà{V‘

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 88
{MÌU H$aʶmMr j‘Vm hmoVr. ‘mÌ øm jU{MÌm§V BVH$m ’$aH$ OmUdV hmoVm
H$s ˶m‘mJMr dñVy EH$M Amho hr ^mdZmM Zï> hmoD$ bmJbr. ~Xb˶m
àH$memÀ¶m {Z˶ZdonUmV nXmWmªMo gmV˶ Am{U KZVm XmoÝhtMm èhmg hmoVm.
goPmZZo Ho$boë¶m ‘hmZ ¶ËZmV. H$mbmÀ¶m bmQ>oVyZ nXmW© ˶mÀ¶m {Ì{‘VrgH$Q>
naV {‘imbm. AWm©V øm {Ì{‘VrV nñn}p³Q>ìhMr EH$mM AMb S>moù¶m§Mr
pñW{V‘mZVm ZìhVr. B§àoe{ZP‘À¶m AZoH$ nmdbo nwT>o OmD$Z ³¶w{~P‘H$S>o
ZoUmar YraJ§^ra J{V‘mZVm hmoVr.
nQ>dY©Zm§À¶m E|erÀ¶m XeH$mVë¶m {MÌm§‘mJo AgUmè¶m AZoH$ àoaUm§n¡H$s
gdm©V ‘hÎdmMr àoaUm hr goPmZMr. goPmZer nQ>dY©Zm§Mm gwê$ Pmbobm VoìhmMm
g§dmX, hm {d{dY nmVù¶m§da AmOhr gwê$ Amho. H$Yr Vmo Q>oH$S>rV {XgVmo,
H$Yr ~m°¶, H$m’$ B˶mXr {MÌm§VyZ eara{MÌUmV {XgVmo Va H$Yr ˶m§À¶m
ñ‘¥VrMm A{d^mÁ¶ ^mJ hmoD$Z, ‘o‘argma»¶m ‘hmZ {MÌmV ¶oVmo.
{MÌd¥Îmr Am{U {eënd¥Îmr
hmBZ[ae ì¶moë’${bZZo {àpÝgnëg Am°’$ AmQ>© {hñQ>ar øm J«§WmV
{MÌH$mam§À¶m ‘w»¶ àd¥ÎmtMo Am{U e¡br{deofm§Mo dU©Z H$aVmZm "n|Q>abr'
Am{U "{bZrAa' øm XmoZ ‘yb àd¥Îmr ‘m§S>ë¶m AmhoV. dñVyH$S>o ~KVmZm, {VMo
{MÌU H$aVmZm, Á¶mbm {VMr ê$naofm CËH$Q>nUo OmUdVo Am{U ˶m‘wio ˶m§À¶m
{MÌUmbm aoIrdnUm ¶oVmo, Aem {MÌH$mam§Mr ‘yi àoaUm "{bZrAa' Amho
Ago Vmo åhUVmo. ˶mCbQ> a§JmÀ¶m Am{U àH$memÀ¶m Om{UdoVyZ Omo à{V‘oH$S>o
diVmo, ˶m {MÌH$mamMr ‘yi àoaUm "n|Q>abr' øm eãXmMo dU©Z H$aVmo.
n{hë¶m àH$maMm {MÌH$ma ^y{‘VrV aMZm H$aVmo Am{U ˶mV a§Jm§Mm
dmna H$aVmo. Xþgè¶m àH$maMm {MÌH$ma, a§JmV aMZm H$aVmo Am{U ^y{‘VrV
{VMr A{^춳Vr H$aVmo. n{hë¶mbm XþYmMr ~mQ>br a§Jdm¶Mr AgVo. Vmo {VMm
AmH$ma aoImQ>Vmo Am{U ˶mV a§J ^aVmo. Xþgè¶mbm EH$ nm§T>am AmH$ma hdm
AgVmo. ˶mH$aVm ˶mbm ~mQ>br gmo¶rMr dmQ>Vo. åhUyZ Vmo Vr a§§JdVmo.
nQ>dY©Zm§Mr {MÌo AZoH$ df} ~KyZ ‘bm {MÌH$mam§À¶m ‘yi àoaUm§Mm
AmUIr EH$ àH$ma Agë¶mMr OmUrd Pmbr. ¶m àH$mamMo dU©Z H$aʶmH$aVm

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 89
‘bm XmoZ eãX gwMbo AmhoV. Vo åhUOo "{MÌd¥Îmr' Am{U "ñne©d¥Îmr'. {MÌd¥Îmr
OmñV à~b AgVmZm {MÌH$ma a§J’$bH$mMm dmna ˶mVyZ AmnU Ñí¶ nmhV
AmhmoV Agm {IS>H$sgmaIm H$aVmo. ˶mV {MÌ{df¶mnmgyZ nmhUmè¶m§Mo WmoS>ogo
XÿaËd J¥hrV Yabo Amho. ¶m XÿaËdm‘wio nmhUmè¶m§bm nQ>H$Z {MÌ{df¶mbm ñne©
H$amdm Ago dmQ>V Zmhr. Oamgm bm§~yZM ˶mMm AmñdmX ¿¶mdm Aem VèhoZo
Vmo ˶m {MÌm§H$S>o ~KVmo.
Á¶m {MÌH$mamMo g‘mYmZ {MÌ{df¶mMm Ho$di S>moù¶mZo AZw^d KoD$Z
hmoV Zmhr, ˶mbm {MÌdñVybm ñne© H$amdmgm dmQ>Vmo Am{U ˶m ñnem©Zw^dmbm
{MÌ{Z{‘©VrV ‘hÎdmMo ñWmZ Úmdogo dmQ>Vo. ˶mMr ‘yi àoaUm åhUOo ñne©d¥Îmr.
øm d¥ÎmrMm n[aUm‘ åhUOo, {MÌmV {df¶dñVyÀ¶m KZVobm OmñV ‘hÎd ¶oVo.
{MÌmbm EH$ àH$maMo OS>Ëd ¶oVo. ho OS>Ëd hm XþJw©Una eãXà¶moJ Zmhr. Vmo
JwU{deof Amho. OS>Ëdmbm Ñí¶ ñdê$n XoUo ho gmono H$m‘ Zmhr. goPmZbm Vo
O‘bo. boOobm Vo doJù¶m àH$mao gmYbo, nQ>dY©Zm§Zr øm OS>ËdmMm AZoH$ df}
‘mJmodm KoVbm Amho. {eënm§Mohr AgoM Amho. H$mhr Xþê$Z nmhʶmMr Am{U
H$mhr ñnem©bm AmdmhZ H$aUmar. ˶m§Mo Q>oamH$moQ>mVrb H$m‘ hm ¶m emoYmVbm
Am{U {dH$mgà{H«$¶oVbm EH$ ‘hÎdmMm Am{U Amdí¶H$ Q>ßnm Amho.
nQ>dY©Zm§À¶m Q>oamH$moQ>mVrb H$m‘mH$S>o ZrQ> nmhUmè¶mbm H$Xm{MV ‘mPo
åhUUo MwH$sMo dmQ>ob. H$maU OS>ËdmEodOr øm {eënm§V EH$ AbJXnUm
OmUdVmo. H$maU hr {eëno ~m [a{b’$ (Bas relief) øm àH$maMr AmhoV.
ñdV§ÌnUo Cä¶m amhUmè¶m {Ì{‘Vr {eënm§nojm hr doJir AgVmV. {Û{‘Vr
Am{U {Ì{‘Vr øm§À¶m g§{YH$mbmV gr‘maofoda hr {eëno AgVmV. ‘J ˶mVyZ
{eënd¥Îmr OmUdVo. hm {damoYm^mg Agbm Var Vmo Ho$di dadaMm Amho.
~mg [a{b’$ qH$dm CpËWV {eënm§V, {ZamH$mamVyZ gmH$mamV ¶oVmZmÀ¶m à{H«$¶oMo
jU{MÌ Amho. H°$‘oè¶mZo H$mT>boë¶m J{V‘mZ àg§JmMo jU{MÌ Ë¶mMm {Xgob Z
{Xgob Agm nwgQ> R>gm R>odyZ XoVo. ˶mMà‘mUo CpËWV {eën Amho. H$a§XrH$am§À¶m
eãXmV gm§Jm¶Mo Va-Am{U Aem VmOonUmbm H$dr{edm¶ H$moU eãXê$n XoD$
eHo$b?- hm CpËWV {eëno ñnemªMr H$modir nmbdr AmhoV.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 90
‘m§{X¶mir C’©$ ‘§S>ir
EH$m ‘m³g©dmXr {MÌH$mamÀ¶m Am{U {dMmad§VmÀ¶m H$m‘mMo dU©Z Am{U
{díbofU H$aVmZm ¶m kmZoœam§Mm ngm¶XmZmVbm eãXà¶moJ Hw$Umbm AàñVwV
dmQ>bm Va ‘bm Zdb dmQ>Uma Zmhr. hm Pmbm EH$ ‘wÔm. Xþgam åhUOo AmOH$mb
nÌH$ma hm eãX gam©g dmnaVmV. amOH$maUmVë¶m 춳VtMrhr ‘m§{X¶mir AgVo.
Va nÌH$mam§Zr dmnê$Z Ad‘yë¶Z Ho$bobm eãX H$m dmnamdm? ˶mbm H$maU
BVHo$M, H$s Oer Ami§Xr Mmoam§Mr AgVo, Ver Xodm§Mrhr AgVo. ‘J ‘m§{X¶mir
’$³V Mmoam§À¶m hmVmV H$m OmD$ Úmdr?
kmZXodm§Zm Amnë¶m ngm¶XmZmV gdmªZm g§Vg‘mJ‘ ìhmdm Ago ‘mJmdogo
dmQ>Vo. ˶m§À¶m boIr, ‘mUwgH$sMm A§{V‘ AdVma, åhUOo g§V. nQ>dY©Zm§À¶m
H$boV Am{U {dMmagaUrV, B{VhmgmMo Oo ^mZ Amho, ˶m ^mZmbm CÔoeyZM
‘bm hm eãXà¶moJ dmnamdmgm dmQ>Vmo. øm ^mZmV ‘mZdm{df¶r, àm{U‘mÌm{df¶r
Am{U ˶mbm gm‘mdyZ KoUmè¶m {ZgJm©{df¶r Oo ào‘ Amho, g‘mZVoMm Omo
AmJ«h Amho, à¶moJ Amho ˶mbm {MÌH$boVbr EH$ ‘moR>r na§nam Amho. ˶mVyZM
g‘«mQ>mH$S>o Am{U g’$aM§XmH$S>o gma»¶mM ào‘mZo Am{U VQ>ñWnUo nmhUmè¶m
{MÌH$bmào{‘H$m§Mr EH$ ‘m§{X¶mirM Amho. ˶mV {ZgJ©{MÌm§VyZ Am{XVÎdm§n¶ªV
nmohMUmao {MZr {MÌH$ma AmhoV, ~¡bm§À¶m ~bdmZ, doJdmZ earamMo OUy H$mhr
Mb{ƒÌU H$aUmao Am{U {gZo‘mMo hOmamo dfm©nyduM ñdßZ nmhUmao, AZm{‘H$
{^{Îm{MÌH$ma AmhoV. ^maVr¶ bKw{MÌna§naoVbo {MÌH$ma AmhoV. H$ï>H$è¶m§À¶m
OodUmditMr, g‘ma§^m§Mr Am{U ‘wbm§À¶m {d{dY Ioim§Mr, EdT>oM H$m¶
˶m§À¶m åhUtMr Am{U dmH²$àMmam§MrXoIrb {MÌo H$mT>Umao ~«m°¶Jb ‘hmamO
AmhoV. g§V goPmZ Va AmKmS>rbmM AmhoV. ìh°Z Jm°’$ Amnbr Jmo’$U KoD$Z
Mmbbm Amho. H$mbMo ^ynoZ I¸$a AmhoV, ˶m§À¶m‘mJo {nEamo Xo bm ’«$m§MoñH$m
AmhoV, q^Vr PH$mg a§JdUmao {dZmoX~m~y AmhoV, {H$Vr åhUyZ gm§Jy?
ݶyQ>Z EH$Xm åhUmbm, H$s ‘hm‘mZdm§À¶m Im§Úmda ‘r C^m Amho. ˶m‘wio
‘r Oam A{YH$ XÿadaMo nmhÿ eH$bmo. VgoM nQ>dY©Zm§Mo Oo H$mhr Img ~KUo
Amho, ˶mV AZoH$ ZOam {‘giboë¶m AmhoV. ˶m§À¶m ÜdZrV AZoH$ eVH$m§Mo

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 91
à{VÜdZr ñnï> Am{U Añnï> EoHy$ ¶oVmV. Am{U ˶m§V nQ>dY©Zm§Zm H$moU˶mhr
àH$maMm H$‘rnUm ZgyZ, EH$ Img lo¶ Amho. H$maU Iar ZdVm, hr na§naoer
AgUmè¶m ào‘mÀ¶m Am{U g§VmnmÀ¶m, amJmÀ¶m Am{U AZwamJmÀ¶m Zm˶mVyZM
¶oVo. BVHo$M H$m¶ Va à˶oH$ ZdVm, Amnbr Aer Img na§nam gm§JV ¶oVo.
‘amR>rV nQ>dY©Zm§À¶m H$m‘mda nÙmH$a Hw$bH$Uu øm§Zr {b{hbobo
Am{U bmoH$dmL²>‘¶ J¥hmZo àH$m{eV Ho$bobo {MÌH$ma gwYra nQ>dY©Z ho nwñVH$
àH$m{eV Pmbo Amho. Hw$iH$UvÀ¶m nQ>dY©Zm§darb boIZmMo EH$ Img d¡{eï>ç
Amho. ˶m§Zr øm g§Vg‘mJ‘mMm, ‘m§{X¶mirMm ¶WoÀN> ‘mJmodm KoVbm Amho.
H$Yr nQ>dY©Zm§Zm, H$Yr BVa ^mî¶H$mam§Zm dmQ> nwgbr. ˶m§Zr gm§{JVbo Vo
g{ƒXmZ§X~m~m§à‘mUo AmXamZo {bhÿZ KoVbo. nMZr nmS>bo. ˶mVyZM ‘amR>rbm
A{^‘mZ dmQ>mdm Ago ~migoXma Am{U XoIUo nwñVH$ ~mhoa nS>bo.
g‘mOm{^‘wI H$bmH$ma
nQ>dY©Zm§À¶m Am{U ‘m¶m ñZohmbm AmVm AZoH$ XeHo$ Pmbr. EH$‘oH$m§À¶m
H$m‘mVbo Am{U Am¶wî¶mVbo AZoH$ MT>CVma Amåhr nm{hbo AmhoV. gwYra
~oS>oH$aÀ¶m ‘mJmodm øm bKw{Z¶VH$m{bH$mÀ¶m {Z{‘ÎmmZo Pmboë¶m Am‘À¶m
n{hë¶m ^oQ>rnmgyZ ˶mVbr H$mhr gyÌo H$m¶‘ AmhoV. H$boÀ¶m gm‘m{OH$
A{^‘wImMr OmUrd ho nQ>dY©Zm§À¶m Am¶wî¶mV {d{dY ê$nmV Ambobo nU
AI§S> AgUmao EH$ gyÌ Amho.
nQ>dY©Zm§Zr 2008 Vo 2009 À¶m Xaå¶mZ df©^a EH$ {’$aVo àXe©Z
Am¶mo{OV Ho$bo. g§H$ënZm ˶m§MrM hmoVr. ˶mbm AZoH$ Zm‘d§V H$bmd§Vm§Zr
hmV^ma bmdbm hmoVm. AmOH$mb H$bmH¥$VtÀ¶m qH$‘Vr ~ogw‘ma dmT>ë¶mZo
‘w§~B©gma»¶m ehamì¶{V[a³V ~mhoaÀ¶m H$bmH$mam§Zm, H$boÀ¶m Aä¶mgH$m§Zm
Am{U AmñdmXH$m§Zm H$boMo CÎm‘moÎm‘ Z‘wZo nmhm¶bmM {‘iV ZmhrV, hr
OmUrd R>odyZ ¶m àXe©ZmMr ¶moOZm Ho$br hmoVr.
ho àXe©Z, ‘hmamï´>mVë¶m ‘w§~B©, A‘amdVr, ZmJnya, Am¡a§Jm~mX,
gmobmnya, H$moëhmnya, nwUo Am{U Zm{eH$ øm eham§V {’$abo. ˶mV AmYw{ZH$
{MÌH$boVrb ‘hÎdmMo H$bmd§V gwPm, V¶~ ‘ohVm, Jm¶Vm|S>o, AH$~a nX‘gr,

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 92
‘ram ‘wIOu B˶mXtÀ¶m H$bmH¥$Vr hmo˶m. 1970 À¶m H$mimV H$m‘ Ho$boë¶m
bú‘m Jm¡S>, Jwbm‘ eoI, ‘ZOrV ~mdm, A{n©Vm qgJ, nQ>dY©Z, H$mobVo,
~d} øm§À¶m H$bmH¥$Vr hmo˶m. Am{U 1990 nmgyZ Zì¶m àH$maMo g‘H$mbrZ
H$m‘ H$aUmè¶m EZ. Eg. hfm©, {OVre H$ëbQ>, gw~moY JwßVm, ParZm hí‘r
B˶mXtÀ¶m H$bmH¥$VtMo S´>m°BªJ, noqQ>J, {eën, ’$moQ>moJ«mâg, pìh{S>Amo, BñQ>m°boeZ
øm gd© àH$maMo Z‘wZo hmoVo.
ømV ^mJ KoVboë¶m AZoH$ H$bmd§Vm§Mr ˶mV gmoXmhaU ì¶m»¶mZo Pmbr.
˶mda MMm© Pmë¶m. ˶m~amo~aM Á¶m Á¶m ehamV ho àXe©Z {’$abo {VWë¶m
ñWm{ZH$ H$bmH$mam§Zr Am{U BVa ‘mܶ‘m§Vë¶m H$bmd§Vm§Zr Am{U gm{hp˶H$m§Zr
AmYw{ZH$ Am{U g‘H$mbrZ H$bm§daÀ¶m MMm©V ^mJ KoVbm. ˶m~amo~aM, ¶m
àXe©ZmMm CÎm‘ N>mnbobm H°$Q>bm°J AJXr nadS>b
o em XamV CnbãY Ho$bm hmoVm.
‘hmamîQ´>mV Ñí¶ H$bm§Mr, ˶mdarb VÎdMM}Mr, {dMmam§Mr na§nam Zmhr.
ZdrZ à¶moJ ZmhrV. Mm§Jbr nwñVHo$ Va ZmhrVM ZmhrV. MM}bm ì¶mgnrR>
Zmhr. gmYo Hw$Vyhbhr Zmhr. ‘amR>r d¥ÎmnÌmV {Obm H$bm åhQ>bo OmVo Am{U
Á¶m eãXm§V {VMo dU©Z Am{U ‘y붑mnZ Ho$bo OmVo, Vo dmMyZ Amnë¶m EHy$U
d¡Mm[aH$ nmVir~Ôb bmOoIoarO H$moUVrhr ^mdZm ‘ZmV ¶oUo H$R>rU Amho.
‘w»¶ åhUOo, CÎm‘ H$bobm gm‘moao OmUo, hoM hmoV Zmhr. n¡emIoarO Am{U
M§Ji~mOrIoarO, Am¶wî¶mV H$mhr {‘idm¶Mo AgVo, H$mhr AmZ§X Agy eH$Vmo
Aer OmUrdM Zmhr. "gm{h˶g§JrV H$bm{dhrZ' Aem àXoemV Am{U H$mimV,
Am{U "nwÀN>{dfmUhrZ' Aem "a{gH$m§V' Amnë¶m H$bo~Ôb Á¶mMo AmVS>o
{nidQy>Z {ZKVo AgmM H$bmd§V Amnë¶m C‘oXrÀ¶m, gO©Zerb Am¶wî¶mVbm
EH$ dfm©hÿZ A{YH$ H$mi H$moUVmhr ^a^³H$‘ Am{W©H$ ‘mo~Xbm Z KoVm, H$m‘
H$ê$ eH$Vmo, ho nQ>dY©Zm§Zr Amnë¶m ñd^mdmbm gmOoem Z‘«nUmZo, JmOmdmOm
Z H$aVm Am{U MmoInUo {gÕ Ho$bo. ˶m~Ôb ‘r ì¶p³Ve… Am{U H$bmH$mam§À¶m
ñZoh‘§S>imVrb EH$ 춳Vr øm Zm˶mZo F$Ur Am{U H¥$Vk Amho.
("{MÌì¶yh' ‘YyZ)
qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 93
{ham
- B§Ð{OV ^mboamd

Am‘M§ Ka JmdmÀ¶m eodQ>r hmoV§. nwT>§ Jmd g§nyZ JmdIa gwê$ ìhm¶Mm.
Am‘À¶m ¶m KamM§ A§JU JmdIamVM O‘m hmoVo. A§JUmV ‘moR>m qb~ hmoVm.
JmdmV ¶oUmao {KgmS>r, S>mHo$H$ar, H¡$H$mS>r ˶mÀ¶m gmdbrbm CVam¶Mo. ¶mM
gmdbrbm {Zåå¶m JmdmVrb ‘wb§ IoiʶmgmR>r O‘m¶Mr. ‘Uoar, H$mgma Am{U
MmQ>çm§Mr XþH$mZhr {VWM§ bmJm¶Mr. H$Yr H$Yr ¶moJm¶moJmZ§ ho gJio EH$XmM
O‘m Pmbo, Va Am‘À¶m XmamVë¶m ¶m ^ë¶m‘moR>çm qb~mÀ¶m gmdbrV ~mOmaM
^am¶Mm. ZmhrVar Zoh‘rgmR>r Amåhm ‘wbm§Mm ~mOma ^abobm Agm¶MmM. JmdmV
Hw$UmM§ ~m§YH$m‘ gwê$ Agob Va ˶mgmR>r bmJUmam MwZm Á¶m KmUrV ‘ibm
OmB© Vr KUrhr ¶mM qb~mImbr hmoVr. KUr gwê$ Agbr åhUOo AmirnmirZo
{VÀ¶mda ~gyZ ‘wb§ ~¡b§ hmH$marV. ˶mV ‘wbm§Mm Ioihr hmoV Ago Am{U KUr
hmH$Umambm Amam‘hr {‘iV Ago. hm Ioi gd© ‘wbm§Zm IoiVm ¶oV Zgo. WmoS>r
‘moR>r Am{U OmUH$ma ‘wb§M hm Ioi YrQ>nUo Ioiy eH$V H$maU Oamgmhr Vmob
Jobm Va MwݶmÀ¶m ZmbrV qH$dm ~¡bmÀ¶m nm¶mV nS>ʶmMr e³¶Vm Ago.
¶m qb~meoOmarM EH$ ‘moR>m qb~ hmoVm. Vmo XmoZM dfm©nydu H$mhrVar
Jmdg‘mB©H$ H$m‘mgmR>r VmoS>bm Jobm. VmoS>boë¶m qb~mMm {eëbH$ am{hbobm
‘moR>m ~w§Ymhr ¶mM qb~mÀ¶m gmdbrV Q>mH$bm hmoVm. ¶m ~§wܶmÀ¶m ‘wimH$S>À¶m
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 94
^mJmbm EH$ {d{eï> AmH$mamM§ C^§ {N>Ð hmoV§. ˶mV Q>mH$bobr ‘mVr, dmiy
{JaUrVyZ nS>Umè¶m {nR>mgmaIr Imbr ¶oV Ago. Amåhm ‘wbm§Mm bwQy>nwQy>Mm Jmd
Am{U IoimMm S>md C^m am{hbm H$s hrM Am‘Mr {nR>mMr [JaUr Ago Am{U
‘r {VMm ‘mbH$ Ago. à˶oH$mZ§ AmUbob§ XiU ‘r XiyZ XoV Ago. IamoIaÀ¶m
{JaUrVë¶mgmaI§ hþ~ohÿ~ gJi§ Amåhrhr H$am¶Mmo. à˶oH$mbm Amnb§ XiU
KoD$Z am§JoV C^§ amhmd§ bmJV Ago. ‘r Hw$Umbmhr ‘mJo-nwT>o hmoD$ XoV Zgo. ‘J
Hw$Ur åhUm¶M§ ‘mbH$ Amåhr eoOoJmdMo AmhmoV. Amåhmbm A§Yma nS>m¶À¶m
AmYr H$mTy>Z Úm H$s, Va Hw$Ur åhUm¶M§ Kar ^mH$arbm nrR> Zmhr. Hw$Ur
aS>Umè¶m boH$amM§ Va Hw$Ur AmUIr H$emM§ {Z{‘Îm gm§JyZ bdH$a XiyZ ‘mJo.
EHo$ {Xder hm Ioi gwê$ AgVmZm gmdù¶m a§JmMr, {dñH$Q>boë¶m
Ho$gm§Mr, ‘iH$m ’$mQ>H$m PJm KmVbobr h[aUrgma»¶m S>moù¶m§Mr Am{U gmdù¶m
a§Jm‘wi§ A{YH$M CRy>Z {XgUmè¶m nm§T>è¶m XmVmMr EH$ gmV-AmR> dfmªMr,
åhUOo ‘m¶mM d¶mMr EH$ ‘wbJr hm gJim Ioi Xÿa C^m amhÿZ nmhV hmoVr.
{Vbm am§JoV C^m amhmdg§ dmQ>V hmoV§, IoimV gm‘rb ìhmdg§ dmQ>V hmoV§. H$m
Hw$Umg R>mD$H$ ‘bmhr {VZ§ IoimV gm‘rb ìhmd§ Ag§ Vrd«VoZ§ dmQ>b§. BV³¶mV
nbrH$Sy>Z "{hao' Aer hmH$ Ambr Am{U qPÁ¶m CS>drV Vr ‘wbJr hmHo$À¶m
{XeoZ§ nimbr. Vr H¡$H$mS>çmMr ‘wbJr Amho Am{U {VMo Zmd {ham Amho ho
àg§Jmdê$Z ‘m¶m AmnmoAmnM bjmV Ambo. H¡$H$mS>çmÀ¶m nmbmVyZ {Vbm
hmH$ Ambr hmoVr. gwJrMo {Xdg Vm|S>mda Ambobo nmhÿZ Vo Hw$Qw>§~ BW§ Amb§ hmoV§.
df©^amMr H$‘mB© ¶mM ‘mog‘mV ˶m§Zm H$ê$Z ¿¶m¶Mr hmoVr. ˶mgmR>r Z³H$sM
XmoZ ‘{hZo ˶m§Mm ‘w³H$m‘ AmVm BW§ AgUma. ˶mgmR>r VmËnwaV§ nmbhr ˶m§Zr
C^mab§ hmoV§.
{Xdg^a Vr ‘wbJr ‘m¶m S>moù¶mg‘moa hmbbr Zmhr. PmonoVë¶m ñdßZmVhr
‘r {VÀ¶merM Ioibmo. n{hbmM {Xdg Agë¶m‘wi§ {harÀ¶m AmB©~mnmbm
AOyZ H$m‘ {‘imb ZìhV§ åhUyZ ˶m§Zr JmdmV ^rH$ ‘mJyZ amÌrMr OodU
Ho$br.
Xþgè¶m {Xder {harÀ¶m ~mnmZ§ Ádmar AmUyZ Vr XiyZ AmUbr. AmB©Z§

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 95
ñd¶§nmH$ Ho$bm Am{U OodU§ Pmë¶mda YmH$Q>r ~hrU d nmb gm§^mim¶bm
{hambm R>odyZ XmoKo Zdam ~m¶Hy$ qeXrÀ¶m ’$moH$mÀ¶m emoYmV amZmV {ZKyZ Jobo.
amoOÀ¶m à‘mUo Am‘Mm Ioi Mmbbm hmoVm. XiUmMr am§J bmJbr hmoVr.
{ham ho gJi§ H$mbÀ¶mgmaI§ Xþê$ZM nmhV hmoVr. ‘mP§ {VÀ¶mH$S>§ bj Job§
Am{U ‘r bJoM åhUmbmo, "XiU AmU H$s,' ‘r ho {Vbm åhUVmo¶ ho {VÀ¶m
bjmV Amb§M Zmhr. ‘r {Vbm nwÝhm VoM åhUmbmo. Voìhm Vr EH$X‘ ^mZmda
Ambr Am{U Im§Úmdaë¶m H$modS>mbm gm§^mirV YmdVM nmbmH$S>§ Jobr Am{U
EH$ Hw$aHw$b§ KoD$Z Ambr. ‘mVr ^ê$Z XiUmÀ¶m am§JoV C^r am{hbr. ‘mVr
^abob§ {VM§ Hw$aHw$b§ IynM Mm§Jb§ hmoV§. {VÀ¶m AmB©Z§ ñdV…À¶m hmVmZ§ Vo
{dUb§ AgUma. g§nyU© am§JoVë¶m Hw$Um ‘wbr Odi Vg§ XoIU§ Hw$aHw$b§ ZìhV§.
AWm©VM ‘wbtZm Vo nmhdb§ Zmhr. {Vbm bmoQ>ʶmMm, am§JoV C^§ Z amhÿ XoʶmMm
hoH$m ˶m Yê$ bmJë¶m. eodQ>r {VM§ Hw$aHw$b§ ˶m§Zr {^aH$mdyZ {Xb§ Am{U
{Vbmhr hmH$byZ {Xb§. Vr {~Mmar Ho${dbdmUr hmoD$Z n{hë¶mgmaIr Xÿa OmD$Z
C^r am{hbr. Ia§ Va ‘mam‘marV Vr EH$mhr ‘wbrbm EoH$br ZgVr nU Vr EH$Q>r
hmoVr Zm Am{U da dZdmgr. ‘bm amhdb§ Zmhr. ‘r {Vbm Hw$aHw$ë¶mV nwÝhm
‘mVr ^am¶bm bmdbr d gdmªV AmYr XiyZ {Xb§. AWm©VM ~mH$sMr XiU§
naV Jobr. d ‘mPr {nR>mMr {JaUr ~§X nS>br. JmdmVë¶m ‘wbm§À¶m BVahr
IoimVyZ ‘r AmnmoAmnM dJibmo Jobmo Am{U VgmVgm {harÀ¶m A{YH$M
Odi Jobmo.
gwJr gwê$ Pmbr Am{U hiyhiy JmdmVbr ‘mUg§ H$‘r hmoV Jobr, amZmV
‘mUgm§Mr JXu Pmbr. H$modù¶m XþnmaZ§Va JmdmV Hw$Ur Wm§~oZmg§ Pmb§. ZgtMo
~moH$Zo ZmH$mV H$m|~Umè¶m åhmVmè¶m VodT>çm ImoH$V ~gboë¶m {XgV. bhmZ
‘wb§hr amZmV AmB©d{S>bm§À¶m nmR>r‘mJ§ OmD$Z PmS>mImbr Ioi ‘m§Sy> bmJbo.
Am‘À¶m emiobm Xþnmar XmoZ VrZ Vmg gwÅ>r Agm¶Mr. emim gwQ>br åhUOo
XþnmaÀ¶m OodUmgmR>r ‘wb§ nañna amZmVM AmB©d{S>bm§H$S>§ {ZKyZ OmV. JmdmV
’$³V ‘r Am{U {har ˶m ‘moR>çm qb~mÀ¶m JX© N>m¶oV Ioim¶Mmo. Ioi a§Jbm
åhUOo {Xdg H$gm ^wa©H$Z {ZKyZ Om¶Mm ^a CÝhmÀ¶m nmhmar EImXm njr
H$H©$e AmoaS>bm qH$dm XJS>mÀ¶m ndirVyZ EImÚm ‘w§JgmZ§ Amnb§ bmb Vm|S>
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 96
~mhoa H$mTb§ H$s Amåhr XmoK§hr Km~am¶Mmo Am{U bJo IoimVhr a‘m¶Mmo.
IoimMo AZoH$ àH$ma JmdmoJmd {’$aë¶m‘wi§ {harbm ‘mhrV hmoVo. H$Yr IoimÀ¶m
Vn{ebmV Va H$Yr ’$³V ZmdmVM ~Xb Ago g§Ü¶mH$mir nwÝhm JmdmVbr ‘wb§
Ioim¶bm O‘V nU ‘mPm Am{U {harMm H$mhrVar doJimM Ioi Mmbbobm
Ago. Amåhr BVHo$ gmo~V Agy H$s Amåhmbm gmo~VM OodU H$amd§ dmQ>m¶M§.
nU Vo O‘V Zgo. ‘bm ^mH$ar KoD$Z KamÀ¶m ~mhoa {ZKVm ¶oV Zgo Am{U
{harM§ H$mhr Im¶bm ‘bm ~§Xr Ago Varhr {IemV KmbyZ Oo nXmW© Mmoê$Z
~mhoa AmUVm ¶oV Ago Vo ‘r {harbm AmUyZ XoV AgoM.
EHo$ {Xder ‘r emioVyZ Kar ¶oV hmoVmo Va {ham Am‘À¶m CH§$S>çmda
H$Mam {dMH$V Agbobr {Xgbr. ‘r {Vbm "H$m¶ emoYm¶br' åhUyZ {dMmab§
Va {VZ§ e|JXmUo emoYV Agë¶mM§ gm§{JVb§.
Am‘À¶m Kar {~¶mʶmgmR>r e|Jm§Mr ’$moS>Ur Mmbbobr hmoVr. ˶mMr
Q>a’$b§ CH§$S>çmda nS>V. ’$moS>Umam§À¶m, {ZgUmè¶m§À¶m, nmIS>Umè¶m§À¶m
ZOaoVyZ MwH$bobm EImXm e|JXmUm MwHy$Z ˶mV gmnS>o. ˶mMgmR>r {har gJim
CH§$S>m CH$arV ~gbr hmoVr.
‘r YmdVM Kar Ambmo. MÈ>rMo XmoZhr {Ieo ^abo. {Va߶m ZOaoZ§ ‘mP§
d{hZrH$S>§ bj hmoV§M. {VM§ Amnë¶mH$S>§ bj Zmhr Ag§ ‘bm dmQ>b§. ‘r
YmdVM ~mhoa Ambmo. CH§$S>çmeoOmar JO½¶mMr Omir hmoVr {VÀ¶m AmS> Jobmo
Am{U {harbm {VW§ ~mobmdyZ {Vbm e§oJm {Xë¶m. ‘mPo XmoÝhr {Igo {VÀ¶m
P½¶mÀ¶m dQ>rV [aH$m‘o Ho$bo. AmVm CH§$S>m BMHy$ ZH$mog, ni nmbmV OmD$Z
e|Jm Im¶ Ag§hr ‘r {Vbm åhUmbmo. Vr nmbmH$S>§ {ZKyZ Jobr. ‘bm ^yH$
bmJbr hmoVr. ‘r Kar Ambmo. ^mH$ar AOyZ ìhm¶À¶m hmo˶m. ‘r AmB©Odi
OodUmMr KmB© H$aV hmoVmo. Va Vr åhUmbr AmVmM XmoZ {Igo ^ê$Z e|Jm
Zoë¶mg, ‘T>o nS>mogVmoda Imëë¶m AgVrb H$s, {VM§ Ia§ hmoV§. BV³¶m e|Jm
Imë¶mda H$er ^yH$ bmJob? nU ‘r e|Jm Imëë¶mM Zìh˶m Va ‘mPr ^yH$
H$er Wm§~ob? nU Vg§ gm§Jm¶Mrhr Mmoar. ‘r nwÝhm e§oJm ImV ~gbmo. ‘m¶
‘m¶mda IoH$gbr åhUmbr AmVm nwÝhm e|Jm ImD$ ZH$mog. amÌr nmoQ> XþIm¶b§¶
åhUyZ CR>bmg Va ‘r ‘marZ. nU ‘r H$g§ gm§Jy H$s ‘m¶m nmoQ>mV H$mhrM Zmhr
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 97
Va ‘mP§ nmoQ> XþIob H$g§. VgmM§ e|Jm ImV ~gbmo.
Z§Va e|Jm ’$moS>Ur gwê$ Agon¶ªV ‘r amoO e|Jm Mmoê$Z {hambm ZoD$Z XoV
Ago. EHo$ {Xder Vo d{hZrÀ¶m bjmV Amb§. ˶m§Zr ‘m¶mda nmiVM R>odbr.
AmB©Z§ Am{U d{hZrZ§ XmoKtZr {‘iyZ ‘mPr Mmoar nH$S>m¶M§ R>adb§. EHo$ {Xder
‘r amO½¶mÀ¶m OmirAmSy>Z {hambm e|Jm XoD$Z naV Ambmo. e|Jm ’$moS>Umè¶m
gJù¶m ‘m¶mH$S>§M nmhV hmo˶m d hgV hmo˶m. g§në¶m H$m e|Jm åhUyZ
d{hZtZr ‘bm {dMmab§ n[apñWVr nmhyZ Amnbr Mmoar nH$S>ë¶mM§ ‘m¶m bjmV
Amb§. nwT>§ d{hZr åhUmbr, ~m¶H$moMr bB© ‘m¶m ¶oVr Zmhr H$m? amoO e|Jm
ZoD$Z XoVm, ~a§ hm¶ ‘mVa.
AJmoXaM {harM§ d ‘mP§ {Xdg^a gmo~V amhU§, Vr emioV ZgyZ, OmVrMr
ZgyZ BVH§$ Odi ¶oUo hm Moï>oMm {df¶ Pmbm hmoVm. AmVm Va gai-gai
d{hZr ‘bm {harMm Zdam åhUyZ {MS>dy bmJbr. ¶mV AmB© ~{hUthr gm‘rb
Pmë¶m. amÌrÀ¶m Jßnm§V {dZmoXmgmR>r ‘mPm dmna hmoD$ bmJbm.
EHo$ amÌr AgoM gJioOU ~gbmo hmoVmo. d{hZr åhUmbr, amdgm~
Vwåhmbm EH$ Zmd {eH${dVo, EoݶmVb§, ‘r bmObmo. Amåhmbm ÝhmB© {eH$m¶M§
åhUmbmo, VarnU JmoS> ~mobyZ d{hZrZ§ ‘bm eodQ>r V¶ma Ho$b§M. d{hZr nwT>§
åhUV hmoVr ‘r {VÀ¶m ‘mJ§ åhUV§ hmoVmo,
CemMm eobm
nm¶Ï¶mbm Jobm
CR> CR> {hao
{Xdg {ZKmbm.
Z§Va EH$X‘ ‘m¶m bjmV Amb§ H$s d{hZrZ§ Amnë¶mbm ’$gdb§ Am{U
{harMm Zdam åhUyZ EoݶmVb§ Zmd ¿¶m¶bm bmdb§. ‘r A{YH$M bmObmo.
gJio OU Iyn hgbo. ‘J amoO amÌr ‘bm ho EoݶmVb§ Zmd KoʶmMm AmJ«h
ìhm¶Mm Am{U AmT>odoT>o KoV ‘r Vo ¿¶m¶Mmo. Z§Va YrQ> hmoD$Z, AmT>odoT>o Z KoVm,
Z bmOVm ‘r ho Zmd ¿¶m¶Mmo. H$moUr nmìhUm Ambm H$s ‘bm ˶mÀ¶mg‘moa C^o

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 98
amhÿZ ho Zmd ¿¶m¶bm bmdrV. Am{U gJio OU hgV. ‘bm Zdam eãXmMm
AW© H$im¶À¶m AmYrM ‘r Hw$UmMm Var Zdam Pmbmo hmoVmo. {harM§ d ‘mP§ ào‘
Zdam-~m¶H$moM§, ~hrU-^mdmM§, H$s ˶m nbrH$S>M§ hmoV§ ho ‘bm ‘mhrV Zmhr.
ì¶dhmamV ‘waboë¶m ‘mUgm§Zr ‘mÌ Am‘À¶m ào‘mbm Zdam~m¶H$moM§ n[a‘mU
XoD$Z Q>mH$b§.
e|Jm~amo~a BVahr AZoH$ nXmW© ‘r {harbm Úm¶Mmo. ImadS>çm, Hw$adS>çm,
nmnS>, D$g, dmiH§$, Q>hmi B˶mXr. nmbmVyZ dmdaUmè¶m Am{XdmgtZm ¶m
dñVy {‘iU§ AdKS>. gmYr ^mOr-^mH$ar H$aU§ EdT>§M ˶m§Zm ‘mhrV. H$Yr
gUmdmar qH$dm JmdOodUmV Cï>mdi {‘imbr Va MwHy$Z Ago nXmW© ˶m§Zm
Im¶bm {‘iV.
{hamhr ‘bm H$mhr-~mhr Im¶bm Úm¶Mr. {VÀ¶mH$Sy>Z ‘ìhimMm ‘Y
Zoh‘r Im¶bm {‘io. {VMm ~mn ’$moH$mgmR>r qeXr VmoS>m¶bm OmB© Voìhm naV
¶oVmZm Zoh‘r ‘YmMo nmoio AmUV Ago. H$‘aoÀ¶m O„X H$adVrZo ‘ìhimM§
nmoio Vmo AbJX H$mT>rV Ago. Am{U {hargmR>r Kar AmUV Ago Voìhm
AmB©d{S>bm§g‘moa ‘bm ~mobmdyZ {har ‘bm ‘Y XoV Ago. {VMo ‘m¶~mn {Vbm
ZH$mo åhUV ZgV. ‘bm Zdb dmQ>o. Am‘À¶m Kar BVH§$ gJi§ AgyZ, {hambm
‘bm Úm¶M§ Agob Va Mmoê$Z Úmd§ bmJm¶M§. ‘bm KaÀ¶m§Mm amJ ¶oB© Am{U
{hamÀ¶m AmB©d{S>bm§{df¶r ào‘ dmQ>o.
H$Yr H$Yr {hamMm ~mn ‘mgo, IoH$S>o, I§S>moù¶m nH$Sy>Z AmUrV Ago
d gJio OU {‘iyZ Vo ^mOyZ ImV AgV. Aem doiobm Amåhmbm KamÀ¶m
~mhoahr {ZKy {Xb§ OmV Zgo.
gwJr g§nbr. {hamÀ¶m ~mnmMm ’$moH$mMm Y§Xmhr g§nbm. AmVm ˶m§Zm Jmd
gmoS>Z§ ^mJ hmoV§. {ham AmnUmbm gmoSy>Z OmUma åhUyZ hþahwa dmQ>V hmoVr. na§Vw
{hamÀ¶m ~mnmbm nèhmQ>çm§Mo VmQ>do {dUm¶M§ H$m‘ {‘imb§ d ˶m§Mm ‘w³H$m‘
dmT>bm. ‘bm Iyn AmZ§X Pmbm. ¶m H$m‘mda {hamÀ¶m ~mnmbm Mm¡Km§À¶m
nmoQ>mbm nwaob EdT>m n¡gm {‘iV Zgo. ‘J {hamÀ¶m AmB©Z§hr Y§Xm emoYbm. gwJrV
H$‘mdbob§ PS>r nmʶmgmR>r gmMyZ R>odU§ Amdí¶H$ hmoV§. {hamMr AmB© Am‘À¶m

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 99
JmdmV Am{U JmdmoJmd OmD$Z Ho$gmda ’w$Jo Am{U {nZm {dH$V Ago. {‘imbM§
Va H$U½¶m gmadyZ XoʶmM§ H$m‘ H$arV Ago. ˶mdahr ^mJV Zgo åhUyZ {har
d {VMr ~{hUr {nar JmdmV ^rH$ ‘mJV. {hambm ^rH$ ‘mJVmZm nmhÿZ ‘bm
H$g§VarM dmQ>o. H$Yr H$Yr ‘r OodV AgVmZmM ˶m XmoKm ~{hUtMm AmdmO
H$mZr nS>o. ‘mPm Kmg Vm|S>mVM Jwa‘io, ZwgV§ EH$Xm ^rH$ ‘m{JVbr Va bmoH$
Xþb©j H$aVmV, åhUyZ ˶m XmoKtZrhr ˶m§À¶m AmB©Z§ EH$ JmU§ {eH$db§ hmoV§.
Vm|S> Ho${dbdmU§ H$ê$Z, ‘moR>çm AmdmOmV, ˶m Vo JmU§ åhUrV, AmV© AmdmO
H$mTy>Z ^mH$ar ‘mJV. ‘J hr {H$a{H$a XmamVyZ KmbdʶmgmR>r bmoH$ H$moaHw$Q>H$m
dmT>rV. ‘J ˶m ~{hUr nwT>À¶m Xmamda gaH$V.
EH$XmoZ nmoV§ Ho$g O‘m Pmbo åhUOo {hamMr AmB© Vo ehamV ZoD$Z {dH$V
Ago. naV ¶oVmZm a~ar qdMy, KmoS>o, gmn, ~XH$, hÎmr, ’w$Jo, {nZm Am{U gw¶m
B˶mXr dñVy AmUV Ago. Ho$gmÀ¶m ~Xë¶mV dñVy ‘wbm§Zm XoD$Z nwÝhm Ho$g
O‘drV Ago.
EH$Xm {hamÀ¶m AmB©Z§ ZwH$VmM ‘mb ^abm hmoVm. ˶mVbm H$mhr KoD$Z
Vr eoOmaÀ¶m IoS>çmda Jobr hmoVr. {VMm ~mn nèhmQ>¶m CnQ>m¶bm eoVmda
Jobm hmoVm. ‘r Am{U {ham qb~mÀ¶m PmS>mImbr IoiV hmoVmo. ^a XþnmaMr doi
hmoVr. BV³¶mV JmdmVë¶m AmdqMX ‘wbm§M§ EH$ Q>moiH§$ {hamÀ¶m nmbmV Kwgb§.
Am‘M§ {VH$S>§ bj Job§. {ham niVM Jobr Va {Vbmhr ¶m ‘wbm§Zr ’o$Hy$Z
{Xb§. {ham aS>V ~mo§~bV hmoVr. ‘bmhr ˶m gdmªMr ^rVr dmQ>V hmoVr. amJhr
¶oV ìhVm Am{U aSy>hr ¶oV ìhV§. ˶m AmdqMX ‘wbm§Zr nmbmVb§ gJi§ gm‘mZ
añ˶mda ’o$H$b§. {hamÀ¶m AmB©Z§ H$mbM ~mOmamVyZ AmUbobr IoiUr añVm^a
ngabr. JmdmVë¶m ‘wbm§Mr ˶mda Pw§~S> CS>mbr. hmVr bmJob Vo IoiU§ KoD$Z
Vo bndʶmgmR>r ‘wb§ KamH$S>§ niV hmoVr. gJù¶m nmbmMm BñH$moQ> H$ê$Z Vr
‘wb§ {ZKyZ Jobr.
g§Ü¶mH$mir {hamMo AmB©-~mn Kar Ambo Voìhm ho gJi§ nmhÿZ D$a ~S>dyZ
KoD$ bmJbo. {hamZ§ Ooìhm AmdqMX ‘wbm§Mr Zmd AmB©bm gm§{JVbr Voìhm gJim
àH$ma {VÀ¶m bjVm Ambm. ømM Q>moi³¶mZ§ AmS>amZmV AmS>dyZ {Vbm ’w$H$Q>mV

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 100


IoiUr ‘m{JVbr hmoVr. Zmhr XoV åhQ>ë¶mda A§Jmer Pm|~mPm|~rhr Ho$br hmoVr.
amJmÀ¶m ^amV {hamÀ¶m AmB©Z§ EH$mXmoKm§À¶m Wmo~mS>rVhr ‘mabr hmoVr. ˶mMmM
hm n[aUm‘ hmoVm.
amÌ^a {hamÀ¶m nmbmda aS>maS> Mmbbr hmoVr. {hamMr AmB© Jmddmë¶m§Zm
g‘OmdyZ gm§JʶmMm à¶ËZ H$arV hmoVr. na§Vw {VM§ EoHy$Z ¿¶m¶bm H$moUr V¶ma
ZìhV§. {ham Am{U {VMr ~hrU Cnmer nmoQ>rM ’w§$Xÿ-’w§$Xÿ aS>V hmo˶m. ho gJi§
nmhV, EoH$V ‘r amÌr Ho$ìhmVar Pmonr Jobmo.
gH$mir CRy>Z S>moio MmoirV bKdrgmR>r ~mhoa Ambmo. Va {ham˦m
nmbmÀ¶m OmJr amIoMm T>rJ {Xgbm. ‘r niVM KamV Ambmo Am{U AmB©bm
{dMmab§ Va amÌr KS>boë¶m PmonS>§ OmiʶmÀ¶m àg§JmMm d¥Îmm§V AmB©Z§ ‘bm
gm§{JVbm. amVmoamV {ham Am{U {VÀ¶m ‘m¶~mnmbm Jmd gmoS>md§ bmJb§ hmoV§.
{hamÀ¶m AmR>dUrZ§ ‘mPo hmVnm¶M Jimbo. dmQ>b§ AmVm nwÝhm {ham
Ho$ìhm Var ^oQ>ob H$m? WoQ> A§Ymè¶m ImobrV, CVa§S>rÀ¶m gm§XrV OmD$Z, ‘r
‘wg‘wgyZ aSy> bmJbmo. Iyn aS>bmo Var aSy> Wm§~V ZìhV§. H$mhr Var emoYʶmgmR>r
d{hZr CVa§S>rOdi Ambr d ‘m¶m aS>ʶmZ§ Km~ê$Z niVM ~mhoa Jobr. AmB©
d d{hZr ~°Q>ar KoD$Z nwÝhm KamV Amë¶m. ~°Q>arÀ¶m COoS>mV nmhVmV Va ‘r
aS>V ~gbobm. AmB©bm g‘OoMZm H$s ‘r H$m aS>Vmo¶. {Vbm dmQ>b§ ‘mP§ H$mhr
Var XþIV Agmd§. {VZ§ ‘bm Vg§ {dMmab§ AmVm H$mhrVar gm§JU§ ^mJ hmoV§.
Ia§ H$maU gm§{JVb§ AgV§ Va Hw$UmMm {dídmg ~gbm ZgVm. åhUyZ ‘r nmoQ>
XþIV Agë¶mM§ gm§{JVb§.
AmB©Z§ ‘bm CMbyZ ~mhoa AmUb§. ‘mP§ nmoQ> Xm~yZ nm{hb§ Va Vo Za‘
bmJV hmoV§. A§Wê$U Q>mHy$Z ˶mda ‘bm Pmondb§ Am{U AmB© Amnbr H$m‘§ H$ê$
bmJbr. {hamMr AmR>dU Pmbr åhUOo ‘bm hþ§XH$m ¶m¶Mm Am{U ‘r aS>m¶Mmo.
AmB© Km~abr {Vbm H$gbrMr e§H$m Ambr. {VZ§ VmÝhmB© ‘m§JZrbm ~mobmdyZ
AmUb§. ‘m¶m nmoQ>mda Vyn bmdyZ, ˶mda {~~m d MwZm KmVbm. nU Vmo {hadm
nS>bm Zmhr. ‘J AmB©Z§ Xþgao Cnm¶ H$ê$Z nm{hbo. ‘r Vo gd© ghZ Ho$bo. H$maU
Iar Jmoï> Oa ‘r gm§{JVbr AgVr Va ‘bm gJù¶m§Zr doS>çmV H$mT>b§ AgV§.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 101


hiyhiy {Xdg OmV am{hbo. H$mim˦m AmoKmV {hamMr AmR>dU nwgQ>
hmoV Jobr. AOyZhr H$Yr H$Yr {Xdmir {Z{‘Îm Amåhr gJir ~hrU-^mD$
EH$Ì ¶oVmo Voìhm§ ‘bm Img H$ê$Z
"CemMm eobm
nm¶Ï¶mbm Jobm
CR> CR> {hao
{Xdg {ZKmbm.'
hm CImUm ¿¶m¶bm bmdbm OmVmo. CImʶmbm gd©OU nmoQ>^a hgVmV
dada ‘r hgʶmV gm‘rb hmoVmo nU A§V¶m©‘r Hw$R§>Var Xþ…ImMr EH$ H$i
C‘Q>Vo. {hamÀ¶m AmR>dUr XmQy>Z ¶oVmV. dmQ>V§ AmVm {ham Hw$R>§ Agob Ho$gmda
’w$Jo, {nZm {dH$V JmdmoJmd {’$aV Agob H$s ‘moR>r H¡$H$mS>rZ ~mB© hmoD$Z
Hw$R>ë¶mVar JmdIamVë¶m qb~mÀ¶m gmdbrV H$U½¶m {dUV ~gbr Agob.

("JmB© Kam Amë¶m' ‘YyZ)


qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 102


~m~m ‘mñVa
- {X. ~m. nmQ>rb

~m~m ‘mñVa añ˶mda g‘moê$Z Ambo H$s, ˶m§Zm AmXamZ§ Z‘ñH$ma


KmbʶmgmR>r H$moUmMmhr hmV ghOnUo Amnë¶m H$nmimH$S>o OmV Ago. ñd^mdmZ§
A˶§V Z‘« d {‘V^mfr Agbobo ~m~m ‘mñVa EH$X‘ {H$aH$moi eara¶ï>rMo hmoVo.
gd©gmYmaUnUo nmdUoghm ’y$Q> C§MrMo. S>mo³¶mda gX¡d nm§T>ar Q>monr Kmbm¶Mo.
XmT>r{‘em JwiJwirV Ho$boë¶m. åhmVmanUmM§ d¶ Pmë¶mZo Jmb’$mS>o AmV
AmoT>bobr. ˶m‘wio S>moù¶m§ImbMr T>monao da {Xgm¶Mr. S>moù¶mda S>~b q^JmMm
H$miga Xm§S>rMm Mî‘m Agm¶Mm. A§Jmda nyU© ~møm§Mm VrZ ~Q>Um§Mm bm§~
Imbr JwS>¿¶mn¶ªV Ambobm eQ>©. ˶m eQ>m©Mr Jù¶mOdiMr ~Q>Uo bmdbobr
Agm¶Mr. Imbr WmoS>rer KiKirV {dOma, nU Vr KmoQ>çmn¶ªV da CMbbobr.
nm¶mV EH$mM AmS>ì¶m nQ²>Q>çmM§ H$mi§ Mßnb. ñdmar ‘ܶ‘dJu¶m§À¶mV emo^yZ§
{XgUmar dmQ>m¶Mr. H$maU ˶m§À¶m S>mì¶m hmVmV gX¡d CKS>bobr H$mir N>Ìr
Agm¶Mr; Vr CÝhmù¶m-nmdgmù¶mV ˶m§À¶m S>mo³¶mda Yabobr {Xgm¶Mr.
COì¶m hmVmV XmoZ ~§Xm§Mr nm§T>ar {nedr Agm¶Mr. ˶m {nedrV Zoh‘r EImX§
dV©‘mZnÌ Am{U EH$ XmoZ nwñVH§$ Agm¶Mr. añ˶mZo OmVmZm dmQ>oV EImÚm
PmS>mImbÀ¶m nmamda ~gbobm [aH$m‘Q>oH$S>m ‘mUyg ˶m§Zm åhUm¶Mm,
"JwéOr nona AmOMm hm¶ H$m¶?'
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 103
˶mM~amo~a bJoM Wm§~V JwéOr åhUm¶Mo,
"H$m¶ dmMUma Amho H$m?'
g‘moaMm "~Ky¶m, AmUm BH$S>§' åhUmbm H$s ‘mñVa Wm§~m¶Mo. ˶mbm
nona Úm¶Mo Am{U nona dmMyZ hmoB©n¶ªV Wm§~m¶Mo. nU ˶m§À¶m ñd^mdmV H$Yr
KmB© Zgm¶Mr. bmoH$m§Zr Amnë¶mOdiM§ dV©‘mZnÌ ‘mJyZ KoD$Z dmMb§ H$s,
˶m§Zm ~a§ dmQ>m¶M§. Kar Om¶bm doi hmoVmo¶ åhUyZ Vo Agë¶m [aH$m‘Q>oH$S>çm
’w$H$Q>çm dmMH$mda H$YrM amJdm¶Mo ZmhrV. åhmVmanUm‘wi§ ˶m§À¶m nmR>rbm
WmoS>g§ Hw$~S> Amb§ hmoV§. Var Vo VmR> Mmbm¶Mo. H$YrVar gUmgwXrbm AWdm
EImÚm Jmdr OmVmZm A§Jmda H$mim H$moQ> Kmbm¶Mo. ˶m‘wio Vo [aQ>m¶S>©
A{YH$mè¶mgmaIo dmQ>m¶Mo. Am¶wî¶ ‘amR>r emioda {ejH$s noemV Kmbdë¶m‘wio
Vo EH$X‘ Zo‘ñV d {Zînmnd¥ÎmrMo hmoVo. MmH$moar~Õ OrdZ OJboë¶m ‘mñVam§M§
Zmd ~{hOu nmQ>rb Ag§ hmoV§. nU AmnwbH$sM§ Zmd bmoH$m§ZrM ~m~m ‘mñVa
Ag§ R>odb§ hmoV§, Vo ~m~m ‘mñVa ZmdmZ§M AmoiIm¶Mo. Bñbm‘nwamV ^m{JXmarV
˶m§Zr EH$ N>nmB© àog gwê$ Ho$bm hmoVm. H$maU ˶m§M§ nwñVH$m§~ÔbM§ ào‘ àM§S>
hmoV§. ˶m§Zr Am¶wî¶^a nwñVH$m§er K{Zð> ‘¡Ìr Ho$br hmoVr. nwñVHo$ dmMʶmMm
˶m§Zm N>§X hmoVm. Vo amZmVë¶m KamV amhm¶Mo. ˶m§M§ amZmVb§ Ka H$moH$UmVë¶m
KamgmaI§ AmV ~mhoa A§JU eoUmZo gmadbob§, Ag§ AJXr ñdÀN> d {Z‘©i
hmoV§. Kamg‘moaÀ¶m eoVmV ZmairMr ‘moR>r ~mJ hmoVr. ˶mV {d{dY ’w$bPmS>§hr
hmoVr. ˶m§Mr Vr ~mJ åhUOo emioVë¶m ghbtMm {nH${ZH$ nm°BªQ> hmoVm. ~mJoV
¶oUmè¶m ‘wbm§À¶m ghbrgmR>r Vo {nʶmÀ¶m nmʶmMr ì¶dñWm H$am¶Mo. ‘wbo
eoOmaÀ¶m {d{harH$S>o OmD$ Z¶oV åhUyZ Vo Xj Agm¶Mo.
Aem ¶m g§Vd¥ÎmrÀ¶m ~m~m ‘mñVam§Zr JmdmVë¶m {eH$ë¶mgmdaë¶m
bmoH$m§Zm H$mhrVar Mm§Jb§ dmMm¶bm {‘imd§ åhUyZ JmdmV EH$ gmd©O{ZH$
J«§Wmb¶ gwê$ Ho$b§. ˶mbm Zmd "lr {edmOr dmMZmb¶' Ag§ {Xb§. ˶m§À¶m
àogM§hr Zmd lr {edmOr àog Ag§M hmoV§. J«§W dmMZmZ§ Jmd gwg§ñH¥$V hmoB©b
Aer ˶m§Mr YmaUm hmoVr. ˶mH$mir J«§Wmb¶o H$mTy>Z Vr MmbdUo ho H$m‘ ’$ma
{O{H$arM§ Agm¶M§. H$maU J«§Wmb¶m§Zm emgH$s¶ AZwXmZ ’$mag {‘im¶M§ Zmhr.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 104


Vo {‘idʶmgmR>r p³bîQ> AQ>tMr nyV©Vm H$amdr bmJo. ˶m‘wi§ a{OñQ>a J«§Wmb¶
Agb§ Varhr Vo JmdH$è¶m§À¶m d dmMH$m§À¶m CXma XoUJrdaM Mmbm¶M§.
dmMH$m§Mr g§»¶mhr VwaiH$ Agm¶Mr. R>amdrH$ ‘§S>irM J«§Wmb¶mV ¶oV AgV.
˶m‘wio dJ©Urhr Oo‘Vo‘M O‘m¶Mr. åhUyZ ~m~m ‘mñVa dJ©Urnojm J«§Wmb¶mbm
XoUJr {‘idʶmda ^a Úm¶Mo. Vo åhUm¶Mo,
"’w$H$Q>mV H$m hmoB©Zm, nU bmoH$m§Zr dmMb§ nm{hOo.'
Aer ˶m§Mr {dMmaYmam hmoVr. åhUyZ Vo JmdmVë¶m AZoH$ ‘mݶdam§Zm
d gwIdñVy ‘mUgm§Zm ^oQ>m¶Mo. ˶m§Zm J«§Wmb¶mM§ ‘hÎd nQ>dyZ XoD$Z XoUJr
‘mJm¶Mo. {‘iob ˶m XoUJrda g‘mYmZ ‘mZm¶Mo. H$Yr H$Yr Vo EImÚm
b½Zg‘ma§^mVhr XoUJrgmR>r Om¶Mo. b½Z H$m¶m©Mr {R>H$mU§ hr h³H$mÀ¶m
XoUJrMr ñWi§ ˶m§Zm dmQ>V. H$maU nydu ~hþVoH$ b½Z H$m¶} hr XmamVM ìhm¶Mr.
˶mgmR>r H$a§OrÀ¶m PmS>m§À¶m ’$mÚm§Mm d Am§ã¶mÀ¶m S>hmù¶m§Mm ‘m§S>d XmamV
C^m amhm¶Mm. H$mhr Vmbodmam§À¶m XmamV H$mnS>r ‘§S>n C^o amhm¶Mo. ‘m§S>dmda
bmdbobm bmD$S> pñnH$a hm JmdH$è¶m§M§ AmH$f©U Agm¶Mm. b½Z g‘ma§^
g§në¶mZ§Va ‘mB©H$dê$Z ~amM doi Amhoa XoUmè¶m§Mr Zmdo d ˶m§À¶m b½Z
‘mbH$mg {Xboë¶m AmhoamÀ¶m aH$‘m AWdm dñVy ‘moR>çmZ§ nwH$maʶmMr nÕV
hmoVr. Amhoa XoUmè¶m§Zmhr pñnH$adê$Z Amnb§ Zmd EoHy$Z Amhoa {Xë¶mM§
MrO Pmë¶mgmaI§ dmQ>m¶M§ åhUyZ nwH$maUmè¶m nmoamOdi OmD$Z VmQ>H$iV
C^o amh¶Mo. ~m~m‘mñVahr ˶m JXuVM C^o Agm¶Mo Am{U Zmdo dmMyZ
b½Z‘mbH$mÀ¶m hmVr AmhoamMr a³H$‘ Jobr H$s ‘mñVa ˶m b½Z‘mbH$mg
dmMZmb¶mÀ¶m XoUJrgmR>r ^rS> Kmbm¶Mo d åhUm¶Mo.
"Amnë¶m ‘wbmÀ¶m b½ZmV Iyn Amhoa {‘imbm¶. ˶mVrb WmoS>rer
a³H$‘ J«§Wmb¶mgmR>r ZdaXodmÀ¶m ZmdmZo {XbrV Va Iyn ‘moR>§ H$m‘ hmoB©b...¶m
b½ZmMr AmR>dUhr amhrb.'
Ag§ åhUV ‘mñVa {nedrVyZ hiyM nmdVrnwñVH$ ~mhoa H$mT>V ˶m
‘mbH$mbm åhUm¶Mo,
"XoUJrMr nmdVr ZdaXodmÀ¶m ZmdmZo ’$mSy> H$m?'

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 105


‘mñVam§À¶m AmJ«hmZo b½Z‘mbH$ Amnë¶m Hw$dVrà‘mUo XoUJr Úm¶Mm
Am{U ‘mñVa XoUJrMr nmdVr ˶mÀ¶m hmVmda R>odyZ {ZKm¶Mo. Aem {O{H$arZ§
‘mñVam§Zr dmMZmb¶ Mmbdb§ hmoV§. nwT>o gaH$ma Xa~mar IoQ>o KmbyZ ‘mñVam§Zr
J«§Wmb¶mgmR>r JmdR>mUmVbr gaH$mar OmJm {‘idbr. nU {VWo B‘maV
~m§YʶmMm àH$ma åhUOo Zmb§gmR>r KmoS>m KoVë¶mgmaIm hmoVm. Vo H$m‘
‘mñVam§À¶m Hw$dVr~mhoaM§ hmoV§. ˶m‘wio VmËnwa˶m ñdê$nmV ˶m§Zr ^mS>çmÀ¶m
ImobrV J«§Wmb¶ MmbdUo ng§V Ho$b§. ˶m§M ñdV§Ì B‘maVrM§ ñdßZ Vg§M amhÿZ
Job§. àmW{‘H$ AdñWoV ^¡amo~mÀ¶m XodimnmR>r‘mJÀ¶m EH$m ImobrV ˶m§Zr
J«§Wmb¶ WmQ>b§. Vmon¶ªV ‘mPr ˶m§À¶m J«§Wmb¶mer AmoiI ZìhVr.
nU EHo$ {Xder ~m~mOrÀ¶m X½¶m©g‘moaÀ¶m, S>oaoXma qb~mÀ¶m PmS>mImbr
Agboë¶m d ~aoM {Xdg ~§X Agboë¶m Imobrda lr {edmOr dmMZmb¶mMm
nͶmMm ~moS>© bmJbm Am{U ‘mPr CËgwH$Vm VmUbr Jobr. ‘r ‘amR>r emioV
nmMdrÀ¶m dJm©V {eH$V hmoVmo. ˶m‘wio XaamoO OmVm ¶oVm X½¶m©g‘moê$Z Omdo
bmJo. H$Yr H$Yr X½¶m©g‘moaÀ¶m nQ>m§JUmV AWdm qb~mÀ¶m PmS>mImbr IoimMm
S>md a§Jo. X½¶m©g‘moa EHy$U Mma Imoë¶m hmo˶m. EH$m ImobrV gmoS>mdm°Q>aM§ XþH$mZ
hmoV§. Xþgè¶m XmoZ Imoë¶mV hOm‘VrMr XþH$mZ§ hmoVr. hOm‘VrÀ¶m {Z{‘ÎmmZ§ {VW§
Omd§ bmJo. AmVm ~§X Agboë¶m ImobrV J«§Wmb¶ Amb§ hmoV§. J«§Wmb¶ åhUOo
H$m¶ ho gwÕm ‘bm ‘mhrV ZìhV§. EH$ XmoZ {Xdg Jobo Am{U J«§Wmb¶ CKS>b§
Job§. emioÀ¶m ‘Yë¶m gwÅ>rV Amåhr ‘wb§ emionwT>À¶m nQ>m§JUmV IoiV Agy.
˶mdoir gH$miMr J«§Wmb¶mg‘moaÀ¶m XJS>r H$Q²>Q>çmda Xhm n§Yam ‘mUgm§Mr
JXu {Xgm¶Mr. ~hþVoH$m§À¶m hmVr Vm|S>mg‘moa Yabobr dV©‘mZnÌo Agm¶Mr.
˶m‘wio ‘bmhr øm J«§Wmb¶mV OmʶmMr AmoT> bmJbr. EH$m ‘Yë¶m gwÅ>rV
hm¶do Amobm§Sy>Z ‘r J«§Wmb¶mH$S>o Jobmo. J«§Wmb¶mÀ¶m Mm¡H$Q>rV OmD$Z EH$m
~mOybm C^m amhÿZ AmV dmHy$Z nm{hb§. g‘moaM EH$ bmH$S>r a°H$ hmoV§. ˶mda
a§Jr~oa§Jr Mm§Xmo~m ‘m{gHo$ bmdbobr. Vr n{hë¶mM ZOaoV ^abr. Mm§Xmo~m
‘m{gH$mdaMo amjg, àmUr, gmn, AOJa, njr, CS>˶m n§Im§Mr ‘mUgo ¶m
{MÌm§Zr ^wai KmVbr. AmnUhr Mm§Xmo~m dmMbmM nm{hOo Ago dmQ>y bmJb§.
Mm¡H$Q> Amobm§Sy>Z AmV Jobmo. O{‘Zrda nmoVo A§Wê$Z ˶mda ~m~m ‘mñVa

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 106


‘m§S>r KmbyZ ~gbo hmoVo. ˶m§À¶mg‘moa EH$ ‘moR>§ a{OñQ>a hmoV§. ˶mV Vo Imbr
‘mZ KmbyZ H$mhrVar {bhrV hmoVo. ‘mPr Mmhÿb bmJVmM ˶§mZr ZmH$mdaÀ¶m
Mîå¶mdê$Z ‘m¶mH$S>o EH$Q>H$ nm{hb§ d åhUmbo,
"H$m¶ nm{hOo?'
‘r g‘moaÀ¶m Mm§Xmo~mH$S>o nmhV åhUmbmo,
"Mm§Xmo~m nm{hOo!'
Vo H$mhrM ~mobbo ZmhrV. nwÝhm Imbr ‘mZ KmbyZ {bhÿ bmJbo. WmoS>mdoi
Jobm. ‘rhr ‘»InUo C^m hmoVmo. S>moù¶m§daMm Mî‘m H$mTy>Z ‘mñVa åhUmbo,
"˶m H$monè¶mV Ho$agwUr Amho, Mm§Xmo~m nm{hOo Agob Va Vr Ho$agwUr Ko
Am{U ~mhoaMm H$Å>m PmSy>Z H$mT>.'
˶m§Zr ~moQ>mZo Ho$agwUr XmIdbr. ‘r Vr KoD$Z bJoM ~mhoaMm H$Å>m
PmS>ʶmÀ¶m H$m‘mg bmJbmo. H$Å>m PmSy>Z hmoVmM ‘mñVam§À¶m nwT>çmV C^m
am{hbmo. ~gbobo ‘mñVa CR>bo d ‘bm åhUmbo,
"emã~mg nmoam...AmVm Vwbm Mm§Xmo~m Úm¶bm haH$V Zmhr, narjoV nmg
Pmbmg!'
˶m§À¶m emã~mgH$snojm ‘bm Mm§Xmo~m ‘hÎdmMm dmQ>V hmoVm. JwéOtZr
EH$ OwZ§ Mm§Xmo~mM§ ‘m{gH$ ‘m¶m hmVr {Xb§. ‘bm åhUmbo,
"ZrQ> dmna, ’$mSy> ZH$mog....ZmhrVa ^ê$Z KoB©Z.'
‘r ‘mZ S>mobmdyZ Mm§Xmo~m hmVr KoVbm. emim gwQ>ë¶mZ§Va Kar Ambmo.
nmR>rdaM XßVa R>odyZ Mm§Xmo~m ~mhoa H$mT>bm. n{hë¶m§Xm ˶mVrb gd© a§JrV
{MÌo S>moùçm§ImbyZ KmVbr. gJir {M̧ H$er JyT>aå¶ dmQ>Umar. ~mb‘Zmbm
IoMyZ KoUmar. {M̧ nmhÿZ hmoVmM Mm§Xmo~mVë¶m N>moQ>çm N>moQ>çm H$Wm dmMy
bmJbmo. Xodm{XH$m§À¶m, natÀ¶m Am{U H«y$a amjgm§À¶m gm‘«mÁ¶mVyZ ‘Z àdmg
H$ê$Z Amb§. g‘wÐVimÀ¶m ZmJbmoH$m§VyZ OmD$Z Ambmo. newnú¶m§~amo~a O§Jbo
Yw§S>mië¶mMm AmZ§X {‘imbm Am{U ‘r Mm§Xmo~mÀ¶m ào‘mV nS>bmo. Mm§Xmo~mgmR>r
XaamoO J«§Wmb¶mV Om¶Mm Am{U ‘mñVa gm§Jm¶À¶m AJmoXa hmVmV PmSy> KoD$Z
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 107
~mhoaMm H$Å>m PmS>m¶Mm. H$YrVar ‘mñVa Imobrhr PmSy>Z ¿¶m¶Mo. EH$ {Xdg
‘mñVam§Zr g^mgX åhUyZ ˶m§À¶m ˶m ‘moR>çm dhrV ‘mP§ Zmd {b{hb§. ‘m¶m
ZmdmImbr XaamoO {Xë¶m OmUmè¶m Mm§Xmo~mMr Zm|X Ho$br. ‘mPr ‘moS>H$sVmoS>H$s
ghr KoVbr. ghr H$aVmZm JwéOtÀ¶m diUXma ‘mo˶mgma»¶m Ajam§da ‘mPr
ZOa éVyZ ~gm¶Mr. ‘bm ˶mM§ Aja ’$ma AmdS>m¶M§. AmnUhr Vg§M Aja
H$mT>b§ nm{hOo hr B©fm© ‘bm ˶m§À¶m AjamnmgyZ {‘imbr. ˶m {Xder ‘r
‘mPm ~moê$ Q>moH$Xma Ho$bm. Ajambm aoIrdnUm Úm¶Mm à¶ËZ Ho$bm. EH$ {Xdg
WmoamdS>o ‘mñVam§Zr ‘mPr dhr nmhVmZm åhQ>bo,
"H$moUr {eH$db§ Ag§ Aja H$mT>m¶bm?....g§wXa Amho!'
‘r JwéOtZm H$mhrM ~mobbmo Zmhr. nU ~m~m ‘mñVa ‘mÌ ‘m¶m ZOaog‘moa
VaiyZ Jobo.
nwT>o ‘r gmVdrV Jobmo. AmVm ‘r {d{dY nwñVHo$ dmMy bmJbmo hmoVmo. ˶m‘wio
‘r dmMZmb¶mV Jobmo H$s, H$mMoÀ¶m H$nmQ>mVrb nwñVHo$ {ZaIyZ ~Km¶Mm.
AZoH$ boIH$m§Mr AZoH$ nwñVH§$ ‘bm IwUdm¶Mr. Vr nwñVH§$ dmMmdrV Ag§
dmQ>m¶M§. ¶m nwñVH$m§À¶m dmMZmÀ¶m AmoT>rVyZ ‘r JwéOtZm H$mMoÀ¶m H$nmQ>mVb§
nwñVH§$ ‘m{JVb§, JwéOtZr nmM én¶o dJ©Ur ‘m{JVbr. ‘r Kar OmD$Z n¡go
AmUyZ {Xbo. VoìhmnmgyZ dmMZmb¶mMm dmMH$ g^mgX Pmbmo. ~mbnUmnmgyZ
{edmOrM§ AmH$f©U hmoV§. åhUyZ ‘r JwéOtZm {edmOr ‘hmamOm§À¶mdaM n{hb§
nwñVH$ ‘m{JVb§ Voìhm JwéOtZr, "lr‘mZ ¶moJr' nwñVH$mÀ¶m N>moQ>çm N>moQ>çm
I§S>m§n¡H$s EH$ Z§~aM§ nwñVH$ H$mMoÀ¶m H$nmQ>mVyZ H$mTy>Z ‘bm {Xb§. ˶m nwñVH$mZo
‘mPr dmMZmMr A{^éMr dmT>dbr Am{U ‘amR>çm§À¶m B{VhmgmM§ Xe©Z KS>b§.
H$mX§~arê$nmV AgUmè¶m lr‘mZ ¶moJr‘wi§ ‘r {ed^³V Pmbmo. Vo gJio I§S>
dmMm¶bm ‘bm XmoZ df} bmJbr. H$maU AYbm‘Ybm I§S> H$moUrVar Zobobm
Agm¶Mm d ˶m§Mr dmQ> nmhʶmV {Xdg Om¶Mo. AH$amdrn¶ªV AÊUm^mD$
gmR>o, e§H$aamd IamVm§gma»¶m boIH$m§Mr nwñVHo$ dmMbr. AH$amdr ~moS>m©Mr
narjm Agë¶mZ§ dmMZ ~§X Pmb§. nU ¶m JS>~S>rV AÊUm^mD§$Mr ’${H$am
H$mX§~ar ‘m¶mH$S>o amhÿZ Jobr. Vr J«§Wmb¶mV O‘m Ho$br Zmhr. Aä¶mgmgmR>r

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 108


Bñbm‘nwamV {bnma|À¶m KamnmR>r‘mJo AmS>~mOybm Amåhr XmoZ-VrZ {‘Ìm§Zr EH$
Imobr ^mS>çmZo KoVbr. KamH$Sy>Z OodUmMm S>~m ¶m¶Mm. ˶m‘wio Jmdr ’$magm
OmV Zgo. VrZ-Mma ‘{hZo Jobo Am{U EH$m ~moimVyZ ‘bm emoYV Ambobo
~m~m-‘mñVa ImobrnwT>o C^o am{hbo. ‘r Mm¡H$Q>rVM homVmo. Vo ‘bm em§VnUo
åhUmbo,
"Aao boH$m, Vy Vr ’${H$am H$mX§~ar KoD$Z Jobmg, VoìhmnmgyZ {’$aH$bmM
Zmhrg...Hw$R>o Amho Vo nwñVH$?....BWo Agob Va Xo ‘m¶mH$S>o, KoD$Z OmVmo.'
‘mPr ‘moR>r n§MmB©V Pmbr. ’${H$am AmUbr hmoVr. nU Hw$R>o R>odbr
Vo AmR>dV ZìhV§. åhUyZ ‘r ˶m§Zm XmoZ {Xdgm§V nwñVH$ O‘m H$aVmo Ag§
gm§{JVb§. nU nwT>o n§YadS>m Jobm Var ‘r nwñVH$ O‘m Ho$b§ Zmhr. n§YadS>çmZo
JwéOr Imobrda Ambo. ˶mM em§VnUo ˶m§Zr nwñVH$ ‘m{JVbo. ‘r nwÝhm ImoQ>o
~mobbmo. JwéOr naV Jobo. AmR> {Xdg CbQ>ë¶mZ§Va ‘bm ’${H$am nwñVH$mMr
éIéI bmJyZ am{hbr nwñVH§$ {Xb§ Zmhr Va JwéOr nwÝhm ê$‘da ¶oUma Ag§
dmQ>b§. Am{U Vg§M Pmb§. ˶m {Xder g§Ü¶mH$mirM JwéOr Imobrda Ambo.
AJXr em§VnUo åhUmbo,
"Vwbm nwñVH$ gmnS>V Zgob Va ˶mMr XrS>nQ> qH$‘V O‘m H$a...Vwbm
˶mMr nmdVr {‘iob... gmd©O{ZH$ J«§Wmb¶ Amho, ˶m‘wio nwñVH$ hadyZ
MmbUma Zmhr.'
JwéOrZr nwñVH$ ‘m¶mH$Sy>Z hadb§ Amho Ag§ J¥hrV Yê$Z ‘bm ˶m
nwñVH$mMo n¡go ^am¶bm gm§{JVbo. ‘r ñdV…erM IOrb hmoD$Z Jßn C^m
am{hbmo. JwéOr åhUmbo,
"~mob, Ho$ìhm n¡go ^aVmog?'
‘r XmoZ {XdgmMm dm¶Xm Ho$bm. JwéOr nmR>‘moao Pmbo. ‘bmhr I§V
dmQ>br.
EdT>m d¶ñH$a ‘mUyg EH$m nwñVH$mgmR>r {H$Vr VÝ‘¶VoZ§ Amnë¶mn¶ªV
Ambm?...˶mV ˶m§Mm H$m¶ ’$m¶Xm?...˶m§M§ H$m‘gwÕm {dZm‘mZYZmM§
godm^mdr d¥ÎmrM§ hmoV§. ¶m Om{UdoVyZ ‘r JwéOtM§ nwñVH$ AWdm qH$‘V XoʶmMm
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 109
{ZU©¶ KoVbm d Xþgè¶m {Xder Kar Jobmo. KamVbo gd© H$moZmS>o Yw§S>mibo. nwñVH$
gmnS>b§ Zmhr. ˶mMjUr ‘m¶m bjmV Amb§ H$s Amnë¶m EH$m n¡bdmZ {‘ÌmZ§
Vo nwñVH$ Zobo Amho. dmMm¶bm åhUyZ Iyn {Xdgmnydu AmnU ˶mbm {Xb§ Amho.
‘r bJoM n¡bdmZM§ Ka JmR>b§. Vmo KarM ^oQ>bm. ‘r ˶mbm ’${H$am H$mX§~ar
‘m{JVbr. Vgm Vmo åhUmbm.
"dmMm¶M§ åhUyZ VwÁ¶mH$S>Z§ AmUb§ Ia? Mma -nmM nmZ§ dmMbr Am{U
˶o Vg§M èhmdyZ Job§!.... dmMyZ XoVmo H$s Vwbm, EdT>r KmB© hm¶ H$m O‘m
H$am¶Mr?'
˶mda ‘r ˶mbm ~m~m ‘mñVam§Mm gd© {H$ñgm EoH$dbm Am{U "JwéOr
Ambo H$s AmVm ‘bmM bmO dmQ>Vo.' Ag§ ˶mbm åhUmbmo.
n¡bdmZ Imo Imo H$ê$Z hgbm Am{U åhUmbm,
"åhmVma§ H$m¶ åhUyZ ¶odT>§ ì¶mn H$aV§¶?'
n¡bdmZbm JwéOtMo ho ZñVo CnX²ì¶mn dmQ>V hmoVo. ˶mbm ‘r g‘OyZ
gm§{JVb§ Am{U nwñVH$ KoD$Z gai JwéOtÀ¶m Kar Jobmo. ˶m§Zm nwñVH$ {Xb§.
"~a§ Pmb§ nwñVH$ gmnS>b§ Vo!' Ago Vo g‘mYmZmZo CX²Jmabo.
hr Jmoï> ‘m¶mnwaVrM ZìhVr. Va JwéOr nwñVHo$ naV Z XoUmè¶m à˶oH$
dmMH$mH$S>o hobnmQ>o Kmbm¶Mo.
EH$Xm JmdmVë¶m hU‘m nmQ>rb ZmdmÀ¶m ‘mUgmZ§ J«§Wmb¶mVb§ EH$
nwñVH$ Zob§ hmoV§. ˶mMm H§$ÌmQ>Mm ì¶dgm¶ hmoVm. ˶m‘wio Vmo gm§Jbrg OmD$Z
am{hbm. JwéOtZr ˶mMm nÎmm {‘idbm. Vo gm§Jbrg Jobo. hU‘mbm JmR>bm.
˶mÀ¶mH$Sy>Z nwñVH$ dgyb Ho$b§.
hU‘m ˶m§Zm åhUmbm,
"JwéOr H$m¶ åhUyZ gm§Jbrbm Ambmgm?.... nwñVH$mÀ¶m qH$‘Vrnojm
OmñVr Vw‘M§ Eg. Q>r. d [ajm ^mS>o Job§ Agob.'
"‘mPo n¡go Jobo Va OmD$ XoV....ho nwñVH$ gmd©O{ZH$ J«§Wmb¶mM§ Amho.....
Vo OmD$Z MmbUma Zmhr.'
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 110
Ag§ JwéOtZr hU‘mbm gwZmdb§. JwéOtMo {dMma hUå¶mMmM Zìho Va
gd©gm‘mݶ ‘mUgm§À¶m ~w{ÕnbrH$S>Mo hmoVo. J«§Wmb¶ ho gmd©O{ZH$ Amho. Vo
AZoH$m§À¶m ‘XVrda C^§ am{hb§¶. ˶mM§ H$m‘ AmnU EH$ {dœñV åhUyZ
godm^mdr d¥ÎmrZ§ Ho$b§ nm{hOo. hr JwéOtÀ¶m ‘ZmMr YmaUm hmoVr. ˶mM
{dídmgmZ§ {Xdg|{Xdg JwéOtZr J«§Wmb¶ Onb§ Am{U g‘¥Õhr Ho$b§.
H$mimÀ¶m AmoKmV JwéOtM§ {nH$b§ nmZ Jib§. nU JwéOtZr {edmOr
dmMZmb¶mM§ bmdbob§ amonQ>§ OJdʶmM§ H$m‘ H$mhr {ZdS>H$ J«§Wào‘tZr
Ho$b§. ~m~mgmho~ nmQ>rb ZmdmÀ¶m ‘mUgmZ§ ˶m§Mm dgm ˶m§À¶mMgmaIm
OnyZ Vo J«§Wmb¶ "A' dJm©V AmUb§. emgH$s¶ AZwXmZmÀ¶m Omoamda J«§WmMr
g§»¶mhr àM§S> dmT>br. nU dmMH$dJ© ‘mÌ amoS>mdbm Amho. ‘r ñdV…M EH$m
‘hm{dÚmb¶mMm J«§Wnmb Pmë¶mZo, ‘m¶m ZmoH$arÀ¶m H$mimV ‘mPm {edmOr
dmMZmb¶mer AgUmam g§~§Yhr H$‘r Pmbm. nU EH$ {Xdg ‘bm ~m~mgmho~
~mny§M§ {Z‘§ÌU Amb§ H$s, J«§Wmb¶mV ~m~m ‘mñVam§Mm ’$moQ>mo ~gdm¶Mm Amho.
Voìhm AmnU CnpñWV amhmdo. a{ddmaMm {Xdg Agë¶mZo ‘r [aH$m‘mM hmoVmo.
doi H$mTy>Z R>aë¶mdoir gH$mir ZD$ dmOVm J«§Wmb¶mV Jobmo. n§Yamdrg OUm§Mr
CnpñWVr hmoVr. boIH$ åhUyZ ‘bm JwéOtÀ¶m ’$moQ>mobm hma Kmbm¶bm bmdbm.
nmM {‘{ZQ>m§M§ ^mfUhr H$aʶmMm AmJ«h Pmbm. ‘r ^mfUmg CR>bmo Voìhm
‘bm ‘mP§ ~mbnU AmR>db§. EH$m "Mm§Xmo~m' ‘m{gH$mgmR>r dmMZmb¶mMm H$Å>m
PmS>ë¶mMr AmR>dU Pmbr. ¶m gd© AmR>dUr gm§JV ‘r åhUmbmo,
"~m~m ‘mñVam§Zr Jmdmbm gwgñ§ H¥$V Moham {Xbm...˶m§À¶m Mm§Xmo~mZoM ^{dî¶mV
‘m¶mgmaIm gm{hp˶H$ KS>bm..˶m§Mo ¶m Jmdmda ’$ma ‘moR>o CnH$ma AmhoV...'
‘mPo eãX ^mdnyU© Pmbo. Vo KemVM AS>Iibo Am{U S>moù¶m§Zr ~m~m
‘mñVam§À¶mgmR>r XmoZ Aly§Mo W|~ {Xbo!.

("^br ‘mUg§' ‘YyZ)


qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 111


XmXmgmho~ dñVmX
- g¶mOramOo ‘moH$mer

AmO Xgam, gmoZ§ bwQ>m¶Mm {Xdg. gH$mir nyOm, XodXe©Z, eñÌnyOm


Pmbr. Xþnmar OodU§ Pmë¶mda, {Xdg H$bë¶mda ZmW~m~mÀ¶m XodimOdi
‘mUg§ O‘m¶bm bmJbr. dabr Amir, ImbMr Amir, dmS>r, ‘im, {ed§M
eoV gJù¶m ~mOy§Zr ‘mUg§ Jmoim hmoD$ bmJbr. KQ>H$m XmoZ KQ>H$m§Zr gmoZ§
bwQ>m¶M§ åhUyZ gJir ‘mUg§ Jmoim hmoD$ bmJbr. Vda EH$M X§Jm Pmbm. "am‘y
n¡bdmZbm ‘mab§, nim nim' gJir ‘mUg§ ~mdê$Z hþS>çmda niV gwQ>br.
^Jdm nQ>H$m Jw§S>bobm, R>odUrVbm gXam A§JmV KmVbobm n¡bdmZ am‘y
a³VmZ§ C^m Ýhmbm hmoVm. S>mo³¶mV ˶mÀ¶m ‘Ymo‘Y Hw$èhmS>rMm Kmd ~gbm
hmoVm. Vmo WmoS>m ^obH$m§S>bm. S>mì¶m H$mIoV S>moB©Mm nQ>H$m KoD$Z S>mo³¶mMr XmoÝhr
^H$b§ am‘yZ§ hmVmZ§ Om‘ Yabr AZ² hiyhiy dmS>çmH$S>§ Ambm. nm¶è¶m MTy>Z
^ì¶ dmS>çmÀ¶m T>obOoV Im§~mbm Q>oH$bm. bmoH$ Jmoim Pmbo. KamV aS>maS>
gwê$ Pmbr. am‘yMo Wmoabo ^mD$ XmXm dñVmX ¶m§Zm g‘Oë¶m~amo~a Vo YmdV VoWo
Ambo.
am‘yM§ ~mobU§ ~§X Pmbo AZ² ‘mZ S>mì¶m Im§Úmda H$bbr. dmS>çmV EH$M
Jm|Yi CS>mbm. XmXm dñVmX am‘yÀ¶m Jù¶mV nSy>Z aS> aS> aS>bo. AZ² EH$m
{PQrV CR>bo. KamVbr ’$aer Hw$èhmS> hmVmV KoD$Z S>moB©bm Q>mnar ~m§YyZ åhUmbo,
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 112
""Hw$Ur ‘mabo ‘m¶m ^mdmbm? ˶mM§ Zmd gm§Jm ‘bm; ~KVmo ˶mM§.''
nU gJioOU Jßn, Hw$UrM ~moboZm. ‘J YmH$Q>m ZmZm åhUmbm, ""daë¶m
AmirMm Ym|S>r''
dñVmX nmM-n§Mdrg Vmb‘rVbr nmoa§ KoD$Z ˶mMm nmR>bmJ H$ê$ bmJbo.
nU Vmo Vm‘OmB©À¶m S>m|JamV XSy>Z ~gbm. O§JO§J nN>mS>bm nU Vmo gmnS>bm
Zmhr. dñVmX naV Ambo. am‘yda A§Ë¶g§ñH$ma Ho$bo. O‘bobr ‘mUg§ nm§Jbr.
am‘y dmS>çmV AZ² JmdmV ‘moR>§ Xþ…I R>odyZ Jobm. hiyhiy bmoH$ Hw$MHw$My bmJbo.
~m¶H$m nXamAmS> Vm|S> bndyZ ~moby bmJë¶m.
""Amd§ ìh§Or, am‘ybm Hw$Ur ‘mê$ eH$bm ZgVm, nU ’$gdyZ ˶mMm H$mQ>m
H$mT>bm.''
""Vo H$gm?''
""am‘y e§H$a AÊUmÀ¶mV XÎmH$ KmVbm åhUyZ ~mH$sÀ¶mbm amJ Ambm.
AZ² H$mañWmZr ˶mo ~m~m hm¶ H$s Vaʶm nmoamñZr {’$Vdm¶bm.''
""H$moU ˶mo?''
""˶mo {eê$ H$mH$m. ˶oZ§M ho H$mañWmZ aMb§ AZ² ˶mV am‘y ~ir
Jobm.''
JmdmV, KamV, amZmV hrM MMm© gwê$ Pmbr. Ym|S>r AñVImb niyb
Jobm. Zo‘mZo‘r Jm§YrOtMr h˶m Pmbr. dñVmXbm Zo‘H$s g§Yr YmdyZ Ambr.
Vmb‘rVbr nmM-nÞmg nmoa§ KoD$Z {eê$H$mH$mbm AmV H$m|Sy>Z, {Xbm dmS>m
noQ>dyZ.
nwT>o AZoH$ {Xdg VmaIm nS>ë¶m. gJio {ZXm}f gwQ>bo. n§V gaH$ma
åhUmbo, ""dñVmX AmVm ‘mJM§ gJi§ {dgam. ¶m Zì¶m nmoam§Zm Zdr {Xem Úm.
amJmnojm g§¶‘mZo OJm¶bm {eH$dm. gmè¶m g‘mOmMm ’$m¶Xm hmoB©b.''
dñVmXZo ho ‘Zmda KoVb§ AZ² ¶m nwT>M§ Am¶wî¶ g‘mOmgmR>r dmhÿZ Úm¶M§
R>a{db§.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 113


XmXm dñVmX {Xgm¶bm JmoaonmZ, ^abobr eara¶îQ>r, ^aXma {‘em, S>moB©da
S>mqi~r a§JmMm aoe‘r ’o$Q>m. A§JmV H$md bmdbobm Vm§~S>m gXam, nm¶Kmoi
YmoVa, ZOa ^oXH$, amJmdbo Va bmb~§wX hmoV. A§JmV AMmQ> VmH$X, eara
ì¶m¶m‘mZo H$‘mdbobo. JmdmoJm§dÀ¶m ’$S>mV h‘Img Hw$ñVr H$aUmam n¡bdmZ
åhUyZ »¶mVr. AZ² Hw$ñ˶mMm ’$S> ‘moS>VmZm dñVmX nw§S>çm D$g {niyZ ag
H$mT>V. ho ~KyZ ~Ko bmoH$ Jßn hmoV d dñVmXmÀ¶m VmH$XrMo H$m¡VwH$ H$arV Kar
naVV. ‘J S>’$S>§ {nnmUr dmOV-JmOV n§M ‘§S>ir XodimH$S>§ ¶oV. J«m‘X¡dVmM§
Mm§J^b§ JmOdyZ {IarMm àgmX ImD$Z, amVMm V‘mem C^m amhV Ago.
dñVmX ZmdmZo AmoiIbo OmUmao "XmXm' BZm‘Xma KamʶmVbo hmoVo.
X{jU‘wIr diUmè¶m ~obdU ZXrÀ¶m C§M AH$Q>mda XmXm§Mm EH$amEdT>m ‘moR>m
dmS>m. Mmar ~mOybm ~wê$O. ‘moR>mbo XJS>. VQ>mdê$Z ~¡bJmS>r OmB©b EdT>çm
é§XrMm ~mOyMm VQ>. dmS>çmMm ‘moR>m XadmOm. Jm¶r-dmgam§Zr ^abobm JmoR>m.
am~Umao JS>r. OdiM Vmbr‘. e§^a EH$ nmoa§ amoO nhmQ>onmgyZ ˶m Vmb‘rV
Kw‘V. dñVmX nhmQ>o CRy>Z nmoam§Zm IoidrV. S>md {eH$drV, ì¶m¶m‘mMo ZdZdo
àH$ma H$ê$Z XmIdV. ñdV… ì¶m¶m‘ H$ê$Z, Vmb‘rV Mma nH$S>r Yê$Z,
‘J ZXrda Am§Kmoirbm OmV. amoO nhmQ>o ZXrda OmVmZm JmdmVrb bmoH$
nmʶm{edm¶M àmV{d©Yrbm OmV ho dñVmXZm Zoh‘r IQ>Ho$. EH$ {Xdg ˶m§Zr
EH$ ¶moOZm AmIbr, Hw§$^mamÀ¶m KamVyZ Xhm-drg ‘S>H$s AmUbr. ZXrVyZ
Vr ^ê$Z, Omo nmUr Z KoVm H$mgmoQ>m gmoSy>Z Ord ‘moH$im H$am¶bm MdS>çmda
~gbm Amho. ˶mÀ¶mOdi Vo ‘S>Ho$ Vo R>odV. ˶mMm n[aUm‘ Agm Pmbm H$s
bmoH$ amoO nmUr KoD$Z OmD$ bmJbo. IOrb Pmbobo bmoH$ hr Jmoï> H$moUmOdi
H$YrM ~mobbo ZmhrV. Eaìhr dñVmXm§Zm nm{hbo Va bmOV, Jßn hmoV.
˶m§À¶m dmS>çmda amoO Jmoa-J[a~m§Mm ‘moR>m am~Vm Ago. Hw$UmMo Ymݶ
g§nbo, Hw$Umbm Zm§Ja Va Hw$Umbm gm§^mim¶bm H$mbdS> nm{hOo Ago. Vo
Hw$UmbmM Zmhr åhUV ZgV. Hw$UmM§ nmoa {eH$m¶bm ehamV {ZKmb§. Hw$UmMr
‘wbJr Zm§Xm¶bm {ZKmbr H$s Vo hQ>Hy$Z dmS>çmÀ¶m nm¶è¶m MT>V. dñVmXmÀ¶m
‘mB©À¶m nm¶m nS>V. ˶m§Zm n¡emMr AS>MU Amho H$m Vohr {dMmaV.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 114


dñVmX åhUV, ""ho gma§ d¡^d ‘m¶m dmS>d{S>bm§M§ Amho. ˶m§Zr ‘bm
Jmoa-J[a~m§Zm dmQ>m¶bm gm§{JVb§ Amho. ho gma§ Vw‘M§M Amho, ‘r Amnbm ho
gm§^miUmam H$ma^mar Amho.''
dmS>çmV Iyn ‘moR>§ C§~amM§ PmS>. eodJm, Am§~m, ~ob, H$Sw>[b§~,
nm[aOmVH$ Am{U Om§^i hr PmS>§. EH$m nmdgmù¶mV C§~amMr ’$i§ Im¶bm EH$
boHw$admir dmZarZ EH$Q>rM Ambr. {VMm H$in {^D$Z namJ§Xm Pmbm. {VM§
{nby {VÀ¶m N>mVrbm H$m¶‘ {MH$Q>bob§. Vo Za hmoV§. åhUyZ dñVmXm§Zr ˶m§Mr
Zmd§ ^mJr-Zmè¶m Ag§ R>odb§. gH$mir gH$mir {ei§ AÞ Im¶bm ‘m¶-boH$a§
¶oV. ‘mB© ˶m§Zm nmoQ>^a Q>mH$V. KaÀ¶m ‘mUgmdmZr ˶m§Mr D$R>~g hmoB©. nwT>§
nwT>§ Vr ‘mUgmibr. dmS>çmV Iwemb qhSy>-{’$ê$ bmJbr.
dñVmXm§Mr d{S>bm{O©V ‘moR>r O‘rZ. ˶m BZm‘mVyZ ‘YyZM n§T>anyabm
aoëdo OmB©. {Vbm "XodmMr JmS>r' åhUV. EH$ gmb {VW§ D$g bmdbm. ^a‘gmR>
dmT>bm. ‘mKdmar gwê$ Pmbr. dñVmXZr Xhm-drg n¡bdmZm§Zm EH$Ì H$ê$Z,
H$md bmdbob§ Vm§~S>§ Im§Úmdarb YmoVa aoëdo éimdê$Z C^m amhÿZ XmIdb§,
AZ² aoëdoZo JVr H$‘r Ho$br, JmS>r Wm§~br. qhXr ~mobUmè¶m S´>m¶ìhabm
dñVmX ‘amR>rV ~mobbo. ""Vwåhr gJirOU n§T>arbm dmarbm {ZKmbm¶. ‘m¶m
eoVmVbm ag AZ² D$g ¿¶m. gJù¶m dmaH$è¶m§Zm ag {nD$ Úm, hr ‘mPr {dZ§Vr
Amho.''
JmS>r Xhm {‘{ZQ>§ Wm§~br. gJù¶m§Zm O‘ob Vg§ agnmUr {Xb§. AZ²
JmS>rZ§ eri {Xbr. Yya gmoS>V JmS>r S>m|JamAmS> Pmbr. dñVmXZm AmZ§X Pmbm.
‘J nmoa§ ‘mKmar {’$abr.
dfm©VyZ Mma-nmM ‘{hZo dñVmX JmdmoJm§dMo Hw$ñ˶m§Mo ’$S> H$arV nmoam§Zm
KoD$Z nyd}bm nwgX, ¶dV‘min¶ªV OmV. H$Yr ‘wYmoi, V§Omda, ~oëbmarbm
Va H$Yr Xodmg, H$moQ>m, ½dmëhoabm. EH$Xm dñVmX nwgXÀ¶m Vmb‘rV nmoam§Zm
{eH$dm¶bm am{hbo. ‘mJo JmdmH$S>o ‘mB© AmOmar nS>ë¶m. ImZmnyaMm S>mJXma
Ambm. VnmgUr H$aVmZm ‘mBªZm åhUmbm, ""~mB© ZmS>r Vnmgm¶Mr Amho Vw‘Mr,
hmV Úm Oam.''

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 115


A§WéUmda nS>boë¶m ‘mB© H$ÊhV åhUmë¶m, ""S>m°³Q>a hmV EH$mbmM
{Xbm¶, Xþgè¶mbm Zmhr.'' ˶m§Zr eodQ>r Am¡fYmÀ¶m Mma nwS>çm {Xë¶m. ˶m
ImD$Zhr ˶m§Zm JwU Ambm Zmhr. EH$m nhmQ>o ˶m dmaë¶m. dñVmX dmQ> MmbV
hmoVo. gy¶m}X¶mbm Ambo. gJim dmS>m, Jmd hihibo. ^mJr-Zmè¶m Amnë¶m
‘mbH$sZrMr eodQ>Mr nmR>dUr H$aVmZm dmS>çmÀ¶m ~wéOmda Jßn ~gyZ hmoVo.
gmam dmS>m ^ê$Z Jobm. Xþ…Imbm nmamdma Cabm Zmhr.
AmVm dmS>m CKS>m nS>bm. dmS>çmMr {eñV ˶mÀ¶m ~wéOmgmaIr
T>mgibr. Jmoa-Jar~ ‘mB©gmR>r aS> aS> aS>bo. JmoR>çmVë¶m JmB©À¶m S>moùçm§V
nmUr Vamabo. new-njr, PmS>o-PwS>no Jßn Pmbr. dmS>çmMm XJS Z² XJS ñVãY
Pmbm.
dñVmX ho gmao {damQ> Xþ…I hiyhiy nmR>rda Q>mH$V am{hbo.
˶m§Zr JmdMr J«m‘n§Mm¶V {~Z{damoY Ho$br. JmdmVbo gmdH$ma J[a~m§Zm
N>iV. ˶m§Zm YS>m {eH${dbm. JmdmV n¡bdmZm§gmR>r ZXrH$mR>r ‘moR>r Vmbr‘
~m§YUo gwê$ Pmbo. JmdÀ¶m amOH$maUmVyZ {damoY hmoD$ bmJbm. Var Vmo ‘moSy>Z
˶m§Zr Vmbr‘ ~m§YyZ H$mT>br. Vm‘IS>rVyZ Vm§~S>r ‘mVr AmUbr. Vr Mm§Jbr
‘ibr. ˶mV JmoS>oVob AmoVyZ Imobda IUyZ KoVbr. ~b^r‘mMm ’$moQ>mo bmdbm
AZ² OwZm n¡bdmZ ‘h§‘X ZwamUr ¶m§À¶m hñVo CX²KmQ>Z Pmbo Am{U dñVmXm§Zm
JmdmV eÌy dmT>bo.
EH$m amÌr dñVmX n§T>anyaÀ¶m Hw$ñ˶m H$ê$Z Ambo. dmS>çmÀ¶m ‘moH$ù¶m
A§JUmVrb EH$m ~mOoda Vo Pmonbo. amÌr ‘ܶmZrZ§Va H$gbm Var AmdmO
Pmbm. ^mJr-Zmè¶m ¶m dmZam§Zr AmdmO Ho$bm. dñVmX CR>bo. ˶m§Zr Q>m’$ar
~m§Ybr hmoVr. ""H$moU Amho?'' Ag§ åhUmbo, Va MmaOU EH$X‘ dmS>çmÀ¶m
q^Vrdê$Z CS>çm Q>mHy$Z AmV CVabo, hmVmV ˶m§À¶m ’$aer Hw$èhmS>r hmo˶m.
˶mVbm EH$OU åhUmbm, ""˶mo XmXmgm~ Hw$R>m¶?'' ¶mda dñVmX åhUmbo,
""Vo AmV PmonboV. amÌr Ceram Hw$ñ˶mñZ§ AmboV. Vda ho nmUr ¿¶m. XÿY XoVmo.
˶m§Zm hmH$ ‘maVmoM.''
‘maoH$ar Oam g¡b nS>bo.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 116


""H$m, H$m¶ H$m‘ hmoV§ dñVmXH$S>§?''
""ìh¶, ˶obm ~KyZ ¿¶mM§ hm¶.'' EH$OU JwaJwabm.
""Wm§~m AmboM Vo.''
Ago åhUyZ dñVmX dmS>çmÀ¶m T>obOoV dibo, MhmnmZ Pmbo Am{U ’o$Q>m
~m§YyZ Mma VJS>çm nmoam§Zm KoD$Z Ambo. Vgo ‘maoH$ar dñVmXMo nm¶ Yam¶bm
bmJbo. ""Am‘Mr MyH$ Pmbr. ‘m’$ H$am.''
KaM§ Xþ…I {dgaV dñVmX gm‘m{OH$ H$m‘mV EH$ê$n hmoV Jobo. ZmWmMr
¶mÌm, Hw$ñ˶m, ˶mMm ‘hmàgmX, XodmMr nmbIr, CËgd, gU, g‘m§a^ ¶mV
EH$Ord hmoV Jobo. ‘XVrbm AZoH$ VéU n¡bdmZ, {‘Ì, ZmVbJ, KamVrb
bmoH$, ^mdH$s ¶m§Mr ‘XV hmoD$ bmJbr. ˶m§Zr AZoH$ n¡bdmZ V¶ma Ho$bo
à˶oH$ ’$S>mdarb EHy$U aH$‘oÀ¶m 60 Vo 70 Q>³Ho$ a³H$‘ Vo qOHy$Z AmUV.
eo-XmoZeo nmoa§ Vmb‘rV Kw‘y bmJbr H$s ˶m§Zm AmZ§X dmQ>o. MT>mAmoT>rZo Hw$ñ˶m
H$arV. EH$Xm ~mny n¡bdmZmZo n¡O bmdbr. ""¶o˶m ZmWmÀ¶m ’$S>mda Oa ‘r
habmo Va Ob‘^a bwJS>§ ZogrZ!'' XþX£dmZo Vmo habm. bwJS>§ Zogʶmnojm ˶mZ§
{d{harÀ¶m ‘mMmS>mbm Amnë¶m nQ>³¶mZo ’$mg KoVbm. Voìhm dñVmX H$idibo.
""Ag§ Hw$Ͷm ‘m§OamgmaI§ ‘aʶmnojm bTy>Z Hw$ñVr H$ê$Z, Zmd H$‘dm. Jmdmbm
‘moR>onUm Úm. Vwåhr nU OJm.''
JmdmV EH$Xm nmaܶmMr XmoZ nmb§ CVabr. ˶mV EH$ åhmVmar IynM
WH$bobr. nm¡fmÀ¶m W§S>rV Vr JmaR>br. AZ² S>moio {‘Q>bo. g§H«$m§VrMm gU,
KamoKa S>mi {eObr. dñVmXm§Zr ˶m S>mirMr dmS>çmV nwaUnmoir H$aʶmEodOr
Cgi H$am¶bm gm§{JVbr. Mma-ghm ^mH$ar H$ê$Z ˶m nmaܶmÀ¶m nmë¶mV
{Xë¶m. Zoh‘r gUm{Xder JmdmVbo Hw$Urhr dmabo Var dmS>çmV gU hmoV Zgo.
Vo åhUV, ""Jmoa-J[a~m§À¶m Xþ…ImV AmnU gh^mJr ìhmd§. åhUOo gU JmoS>
hmoVmo.''
nwT>§ ~amM H$mi Jobm. Vmb‘rVhr XmoZ JQ> nS>bo. dñVmXm§Mo ‘Z {Zame
Pmbo. ˶m§Zr gJù¶m n¡bdmZm§Zm EH$Ì Ho$bo. åhUmbo, ""AmVm ‘r WH$bmo.
Vw‘À¶mVbm EH$ dñVmX Zo‘m. JmdmM§ Zmd ‘moR>§ H$am. AmOnmgyZ ‘bm ‘moH$i§
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 117
H$am. ZmW~m~m Vwåhmbm ¶e XoB©b.''
dñVmXm§Zm Zm ‘yb Zm ~mi. ‘mB© AJmoXaM Joboë¶m. Vo EH$Q>o amhV. Hw$Ur
dmS>çmÀ¶m nm¶è¶m MTy>Z da Ambo Va ~mobV. Owݶm Jmoï>r KS>V. Vo AmUIr
WH$bo. EH$m {VÝhr gm§Oobm XmXm dñVmXm§Zr Amnbm Xoh C§~amÀ¶m PmS>mImbr
R>odbm. dmS>çmMm e|S>m T>mgibm. AZ² ~wéOmMr ‘mVr IMbr.
AmOhr Vmo dmS>m XmXm dñVmXm§Mr AmR>dU gm§JV ~gVmo. Hw$Ur åhUV§,
""¶m dmS>çmV dñVmX AmOhr dmg H$aVmV.'' bmoH$ åhUVmV, ""EH$ Xod‘mUyg
Jobm. amOmgmaIm dmJbm, OJbm Am{U ‘mUgm§À¶m H$miOmV R>gbm.''
.... AmVm ¶m dmS>çmV ì¶m¶m‘emioEodOr H$ݶmemim ^aVo, dñVmXm§À¶m
ZmdmZo!

("n§Yam Am°JñQ>' ‘YyZ)


qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 118


S>moHo$dmbo g§emoYH$
XmXmOr Imo~«mJS>o
- ìhr. EZ. qeXo

Amåhr bhmZ hmoVmo, Voìhm AmB©, dS>rb Jmoï> gm§Jm¶Mo. Jmoï>r‘Yrb Zm¶H$
e³¶Vmo ZmdS>˶m amUrMm ‘wbJm Agm¶Mm. ˶mbm AZoH$ g§H$Q>m§Mm gm‘Zm
H$amdm bmJo. ‘w»¶ åhUOo Vmo gX²JwUr Agm¶Mm. AZoH$ g§H$Q>m§da ‘mV H$am¶Mm
Am{U eodQ>r amOm ìhm¶Mm. Aem AZoH$ gwImÝV Jmoï>r EoH$V Amåhr Pmonm¶Mmo.
nwT>o AZoH$Xm {~H$Q> n[apñWVrVyZ OmVmZm ho gJio ~H$dmg dmQ>m¶Mo. nU
bhmZnUr ˶m H$Wm§Zr Ho$bobo g§ñH$ma Om¶Mo ZmhrV. XmXmOr Imo~«mJS>o ¶m§À¶m
{ZYZmMr ~mV‘r g‘Obr Am{U nwÝhm gd©M H$Wm§Mm eodQ> gwImÝV AgV Zmhr,
¶mMr OmUrd Pmbr.
M§Ðnya {OëømVrb ZmJ^rS> Vmbw³¶mVrb Zm§XoS> ho EH$ N>moQ>ogo Jmd.
˶m JmdmV am‘Or Imo~«mJS>o ho eoVH$ar. nmM EH$a eoVr; ‘mÌ, Vr ‘ZmnmgyZ
H$gm¶Mo. b½Z Pmbo Am{U df©^amV ˶m§À¶m gmgar M§Ðnya {OëømVrb damoam
Vmbw³¶mVrb IwQ>mim ¶oWo 10 Owb¡ 1934 amoOr ˶m§À¶m nmoQ>r nwÌ OÝ‘bm.
d{S>bm§Zm eoVr H$aVmZm nmhmV ho ~mi ‘moR>o hmoD$ bmJbo. d{S>bm§Mr eoVr
H$aʶmMr nÕV {eHy$ bmJbo. ˶m ~mimMo Zmd XmXmOr Ago R>odbo. nwT>o ˶mbm
emioV KmVbo. {Vgarn¶ªV emim nyU© Ho$br Am{U d{S>bm§Zm eoVmV ‘XV
H$aʶmgmR>r {ejU Wm§~bo. XmXmOr nyU©doi eoVrVrb H$m‘o H$ê$ bmJbo. dS>rb
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 119
{~¶mUmgmR>r ^mV {ZdS>VmZm bm|ã¶m hmVmda KoD$Z ˶m ‘iV, AmVrb Vm§Xÿi
VwQ>Vmo H$m? Vmo {H$Vr bm§~rMm Amho? ¶mMo gyú‘ {ZarjU H$aV. d{S>bm§Mr hr
gd¶ XmXmOrda ZH$iV g§ñH$ma H$aV hmoVr. dS>rb Agon¶ªV Vo ghm¶H$mÀ¶m
^y{‘Ho$V hmoVo. dS>rb Jobo Am{U XmXmOr eoVr gm§^miy bmJbo.
XmXmOr gH$mir bdH$a CR>V, ’$³V Mhm KoD$Z eoVmV OmV. Im§Úmda
EH$ H$mnS>mMr {nedr, hmVmV H$mR>r EdT>oM gm{h˶ KoD$Z ñdmar eoVmV Om¶Mr.
eoV hoM gd©ñd. eoVmVrb H$mS>r Z H$mS>rMr ‘m{hVr ¿¶m¶Mo. dmT>Umè¶m {nH$m§Mo
{ZarjU H$aV, dmT>˶m {nH$mMr XoI^mb H$am¶Mo. eoVr O§JbmOdi Agë¶mZo
{nH$m^modVr H$mQ>oar Hw§$nU H$am¶Mo. Amdí¶H$ VodT>oM nmUr eoVmV amhrb.
¶mMr H$miOr ¿¶m¶Mo. {nH$mV BVa H$moUVohr VU dmTy> XoV ZgV. ˶m§Mo eoV
ñdÀN> Agm¶Mo. Xhm dmOon¶ªV Ago eoVmV {’$ê$Z H$m‘ H$am¶Mo. Xhm dmObo
H$s XmXmOr naV {’$am¶Mo. JmdmVrb MhmÀ¶m Q>narda ¶oD$Z Mhm ߶m¶Mm.
nona dmMm¶Mm. JmdH$è¶m§er Jßnm ‘mam¶À¶m Am{U Z§Va Kar ¶m¶Mo. D$Z
Agmo, W§S>r Agmo dm nmD$g, XmXmOtMm {XZH«$‘ R>abobm. Ymo-Ymo nmdgmVhr
˶m§Mm {XZH«$‘ ~XbV Zgo. H$moUr {dMmabo Va Vo Amnë¶m narZo eoVmV
OmUo H$go Amdí¶H$ Amho, Vo gm§JV. ˶m§Mo åhUUo bmoH$m§À¶m S>mo³¶mdê$Z
Om¶Mo. Amnë¶mbm EImÚmMo åhUUo nQ>bo Zmhr H$s, bmoH$ ˶mbm A{VehmUm
åhUyZ {df¶ gmoSy>Z XoVmV. XmXmOtZm Ago H$mhrgo CnhmgmË‘H$ "S>moHo$dmbo' ho
Zmd JmdmZo àXmZ Ho$bo. ˶m§Mo S>moHo$ Jmdmbm g‘OʶmnbrH$S>Mo hmoVo. åhUyZ
H$Xm{MV ˶m§Zm ho Zmd {Xbo Agmdo. nU ¶m S>moHo$dmë¶m XmXmOtMo S>moHo$ Ia§M
H$moU˶mhr à{e{jV H¥$fr g§emoYH$mnojm OmñV MmbV hmoVo.
XmXmOtÀ¶m eoVmV AZoH$ dfm©nmgyZ ^mV bmdbm OmV Ago. 1981
nmgyZ XmXmOtZr Amnë¶m eoVmV "nQ>ob-3' ho ^mVmMo g§H$[aV dmU bmdm¶bm
gwédmV Ho$br. ˶mdoir BVa dmUmnojm hm dmU A{YH$ à{gÕ Pmbm hmoVm.
nrH$ H$mnUrbm Ambo AgVmZm ˶mVrb H$mhr ^mVmÀ¶m amonm§À¶m bm|ã¶m ¶m
BVa dmUm§nojm bm§~ Am{U ^anya XmUo AgUmè¶m {Xgë¶m. ˶m§Zr ˶m bm§oã¶m
H$miOrnyd©H$ ~mOybm H$mT>ë¶m nwT>rb dfu ˶m doJù¶m R>odboë¶m bm|ã¶m§Vrb
^mVmMo ~r H$mTy>Z ˶m§Mr doJir bmJdS> Ho$br. e§^a Mm¡ag ’y$Q> OmJoV
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 120
bmdboë¶m ¶m dmUmMo nrH$ "nQ>ob-3' dmUmnojm {H$VrVar OmñV hmoVo. ˶mVrb
H$mhr ^mJ ˶m§Zr gS>bm. ˶mnmgyZ {‘imbobm Vm§Xÿi {eOdbm. hm ^mV BVa
^mVm§nojm A{YH$ MdXma Agë¶mMo ˶m§À¶m bjmV Ambo. nwT>o ˶m§Zr Amnë¶m
g§nyU© eoVmV ho dmU noabo Am{U ^mVmÀ¶m CËnmXZmV ‘moR>r dmT> Pmbr. VrZ
Mma dfmªV XmXmOtMo à{V EH$a ^mVmMo CËnmXZ BVam§nojm OmñV {ZKVo. ¶mMr
MMm© gd©Ì hmoD$ bmJbr. AmOy~mOyMo eoVH$ar ˶m§À¶mH$S>o {~¶mUo ‘mJy bmJbo.
¶mn¡H$sM EH$ eoVH$ar hmoVo {^‘amd qeXo. Vo XmXmOtMo ‘ohþUo. ˶m§Zr XmXmOtH$Sy>Z
ZìdX {H$bmo {~¶mUo Zobo Am{U Vo Mma EH$amV bmdbo. ˶mVyZ ˶m§Zm ZìdX
nmoVr ^mVmMo CËnmXZ {‘imbo. qeXo ¶m§Zr hm ^mV {dH$m¶bm AS>V XþH$mZmV
Zobm.
qeXo ¶m§Mm ^mV ^anya hmoVm Am{U Vmo BVa Vm§Ximnojm doJim hmoVm. ¶m
dmUmMo doJionU AmoiIyZ ì¶mnmè¶mZo qeXo ¶mZm dmUmMo Zmd {dMmabo. ˶m§Zr
"Zmd VwåhrM {bhm' Ago gm§{JVbo. ˶m H$mimV EME‘Q>r KS>çmio à{gÕ hmoVr.
˶m ì¶mnmè¶mZo H$mhr {Xdgm§nyduM EME‘Q>r H§$nZrMo Zdo KS>çmi {dH$V KoVbo
hmoVo. ˶mZo ^mVmÀ¶m ¶m dmUmMo Zmd "EME‘Q>r' Ago {b{hbo. ho ^mVmMo dmU
gd©Ì "EME‘Q>r' ¶m ZmdmZo bmdbo OmD$ bmJbo. ¶m ^mVmMo Zm‘H$aU ˶mÀ¶m
{n˶mbm XmXmOtZm Z {dMmaVm nañna Pmbo. gd©Ì ¶m dmUmMr MMm© hmoD$
bmJbr. AmnU {dH${gV Ho$bobm dmUM "EME‘Q>r' ZmdmZo bmoH$ bmdVmV.
ho bjmV Amë¶mdahr XmXmOtZm ˶mMo Zm H$m¡VwH$, Zm Ah§^md. Amnbo dmU
bmdVmV ¶mMm A{^‘mZhr ˶m§À¶m ~mobʶmV Zgo. XmXOtZr "EME‘Q>r' dmU
V¶ma H$aVmZm Amnë¶m eoVmVrb {d{eï> dmUm§MmM g§H$a ¶m OmñV bm§~rÀ¶m
Am{U ^anya d KÅ> XmUo AgUmè¶m dmUmer hmoD$ {Xbm hmoVm. ho à¶moJ gbJ$
Mma nmM df} H$ê$Z ˶m§Zm ¶e {‘imbo hmoVo. ¶m ¶em‘wio Zdm dmU V¶ma hmoVmo,
¶mMr ˶m§Zm ImÌr nQ>br. ˶mZ§Va ˶m§Zr Amnbo à¶moJ gmV˶mZo gwê$ Ho$bo
Am{U Zdo dmU emoYV am{hbo.
"EME‘Q>r' hm gdm©V ¶eñdr dmU 1983 nmgyZ bmdbm OmV hmoVm.
MmaM dfm©V R>|Jy {MZmoa qH$dm Zm§XoS> {MZmoa hm dmU bmJdS>rgmR>r CnbãY
Pmbm. nwT>À¶m nmM dfm©V åhUOoM 1992 ‘ܶo Zm§XoS> -92 hm ^mVmMm Zdm
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 121
dmU V¶ma Ho$bm. nwT>À¶m ghm dfm©V AmUIr Mma dmU ˶m§Zr V¶ma Ho$bo.
Zm§XoS> {ham (1994), {dO¶ Zm§XoS> (1996), {XnH$ aËZm (1997), S>rAmaHo$
(1998) ¶m dmUmMo {~¶mUo bmdʶmgmR>r XmXmOtZr CnbãY H$ê$Z {Xbo. ho
dmU gd©Ì bmdbo OmD$ bmJbo. ho {~¶mUo H$moU˶mhr emgH$s¶ ¶§ÌUoZo qH$dm
H§$nZrZo bmJdS>rgmR>r CnbãY H$ê$Z {Xbobo ZìhVo. Varhr hiyhi {dX^©, ‘ܶ
àXoe, N>ÎmrgJS> Am{U Amo[agm amÁ¶mV ¶m dmUm§Mr bmJdS> hmoD$ bmJbr.
nwT>o hm EdT>m à{gÕ Pmbobm dmU H$moUr {dH${gV Ho$bm? ¶mMm emoY
H$mhr bmoH§$mZr KoVbm. XmXmOtMm ZmJ^rS> Vmbw³¶mV gËH$ma Pmbm. VoWrb
JQ>{dH$mg A{YH$mè¶m§Zrhr ˶m§Mm gËH$ma Ho$bm. ˶mÀ¶m dV©‘mZnÌm§Vrb ~mVå¶m
nmhÿZ M§ÐnyaÀ¶m VËH$mbrZ {Oëhm{YH$mè¶m§Zr H¥$fr {dÚmnrR>mÀ¶m Hw$bJwê§$er
g§nH©$ gmYbm. VËH$mbrZ Hw$bJwê$ Am{U ZmJ^rS> Vmbw³¶mVrb ^mV g§emoYZ
H|$ÐmMo A{YH$mar XmXmOtÀ¶m Kar Jobo. ˶m§À¶mH$Sy>Z 1994 À¶m OyZ ‘{hݶmV
EME‘Q>r dmUm§Mo nmM {H$bmo {~¶mUo KoVbo. VgoM R>|Jy {MZmoa Am{U Zm§XoS>-92
¶m dmUm§Mohr {~¶mUo KoVbo. AmnU ¶m {~¶mʶmbm emñÌr¶ÑîQ>çm bmoH$m§n¶ªV
nmohmoMdy, Ago XmXmOtZm gm§JʶmV Ambo. ‘mÌ VËH$mbrZ Hw$bJwê§$Mo XrS> dfm©V
XþX£dr {ZYZ Pmbo. ˶mZ§Va XmXmOtZm {dÚmnrR>mZo H$mhrhr H$idbo Zmhr.
AMmZH$ EH$ {Xdg {dÚmnrR>mZo EME‘Q>r dmU hm Amnbm åhUyZ Zm|Xdbm
Am{U Vmo ~mOmamV {~¶mUo ê$nmV AmUbm.
XmXmOtMo dmU emoYUo gwê$ AgVmZm ˶m§Mm ‘wbJm {‘ÌOrV AmOmar
nS>bm. AZoH$ CnMmamZ§Vahr Vmo ~am hmoV ZìhVm. ‘wbmbm ˶m§Zr {~¶mUo H$go
~Zdm¶Mo, ¶mMo à{ejU {Xbo hmoVo. ‘wbJm ‘hÎdmMm åhUV ˶mÀ¶m CnMmamgmR>r
XmXmOtZm Amnbr H$mhr O‘rZ {dH$mdr bmJbr. nwT>o ‘wbmÀ¶m gmgè¶m§Zr ˶m§Zm
XrS> EH$a eoVr KoD$Z {Xbr. ˶mZ§Va XmXmOtZm noQ>§Q>, am°¶ëQ>r~m~V H$imbo.
2010 ‘ܶohr XmXmOr AgoM eooVmV H$m‘ H$aV hmoVo. BH$S>o gd© M°Zobda
’$moãO©À¶m à^mdembr 춳VtÀ¶m ¶mXrV Zmd PiH$ë¶mMr ~mV‘r XmIdbr
OmV hmoVr. gdmªV àW‘ XmXmOter g§dmX gmYʶmgmR>r à{V{ZYtMr Ym§Xb gwê$
hmoVr. eoVmV H$m‘ H$aV AgVmZm à{gÕr ‘mܶ‘m§À¶m à{V{ZYtZr ˶m§Zm ’$moãO©
‘m{gH$mZo Vw‘Mr XIb KoVë¶mMo gm§{JVbo. XmXmOtZm ¶mMo H$mhrM H$m¡VwH$
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 122
ZìhVo. ‘hmamï´> emgZmZo ˶m§Mm H¥${f^yfU nwañH$ma XoD$Z Jm¡ad Ho$bm. ˶mZ§Va
XmXmOtZr Amnë¶m à¶moJmgmR>r AmUIr eoVr {‘imdr, Aer ‘mJUr Ho$br.
‘mÌ Ë¶m§Zm XrS> EH$a eoVr XoʶmV Ambr. ˶m§Zm gìdmeonojm OmñV nwañH$ma
XoʶmV Ambo AmhoV. ‘mÌ Ë¶m§Zr drg EH$a eoVrMr Ho$bobr ‘mJUr ‘mÌ
AIoan¶ªV nyU© Pmbr Zmhr. Varhr Vo Zì¶m dmUm§À¶m emoYmV ‘½Z am{hbo.
˶m§Zr Amnë¶m {~¶mUm§À¶m h³H$mgmR>r H$m¶Xoera bT>mB© bT>mdr, åhUyZ
Iyn bmoH$ AmJ«hr am{hbo. ˶m§Zr Vgo à¶ËZ Ho$bo. ‘mÌ Ë¶m§À¶m hmVr VwQ>nw§Or
a³H$‘ Ambr. ‘o 2018 ‘ܶo ˶m§Mr àH¥$Vr AmUIr Imbmdbr CnMmamgmR>r
˶m§À¶mH$S>o nwaogo n¡go ZìhVo. ˶mVM ˶m§Mo 3 OyZ 2018 amoOr ˶m§Mo {ZYZ
Pmbo. EH$ Iam "S>moHo$dmbm' H¥$fr g§emoYH$ H$mimÀ¶m nS>ÚmAmS> Jobm. hr gmR>m
CÎmamMr H$hmUr g§nbr. ‘mÌ, ˶m§À¶m {ZYZmZ§Va H$m hmoB©Zm, EME‘Q>r ^mVmMm
~mn Amåhmbm H$imbm. YZg§nÎmrMo Zmhr nU Am‘À¶mgma»¶m AZoH$m§À¶m
‘Zmda XmXmOr Imo~«mJS>o ho Zmd H$m¶‘ H$moabo Jobo. XmXmOr Joë¶mdaM ˶m§Mo
‘hÎd Amåhmbm g‘Obo, ¶mbm H$m¶ åhUmdo?

("{haì¶m ~moQ>m§Mo {H$‘¶mJma' ‘YyZ)


qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 123


boIH$ n[aM¶
ì`§H$Q>oe ‘mS>JyiH$a (6 Owb¡, 1927 Vo 28 Am°JñQ>, 2001)
ì`§H$Q>oe {XJ§~a ‘mS>JyiH$a `m§Mm OÝ‘ ‘mS>Jyi, {Oëhm gm§Jbr `oWo
Pmbm. J«m‘rU H$WmH$ma, H$mX§~arH$ma åhUÿZ à{gÕ. `m~amo~aM ZmQ>H$ d
nQ>H$Wm§Mohr boIZ Ho$bo Amho. "‘mUXoer ‘mUg§' (1949), ¶m 춳VraoIm§VyZ
‘amR>r ‘mUgmbm A{YH$ n[a{MV. ˶mZ§Va "grVmam‘ EH$ZmW' (1949),
"JmdmH$S>À¶m Jmoï>r' (1951), "hñVmMm nmD$g' (1953), "H$mir AmB©'
(1954), "Om§^imMo {Xdg' (1957), "C§~aR>m' (1960), ho H$Wmg§J«h
à{gÕ. dmñVddmXr J«m‘rU ‘mUgm§Mo Añgb {MÌU ¶m H$Wmg§J«hmVyZ Ho$bo
Amho. J«m‘rU H$Woà‘mUo J«m‘rU H$mX§~ar boIZhr ˶m§Zr Ho$bo Amho. ¶m‘ܶo
"~ZJadmS>r' (1955), "dmdQ>i' (1964), "nwT>M§ nmD$b' (1965),
"H$mio {Xdg' (1979), "H$éUmï>H$' (1986) Am{U "gÎmm§Va' (1982)
BË`mXr H$mX§~è`m à{gÕ; øm{edm` "gVr' (1968) "Vy doS>m Hw§$^ma' (1986)
ømgmaIr Xhm ZmQ>Ho$ à{gÕ.
1983 bm "gÎmm§Va' `m H$mX§~arbm gm{hË` AH$mX‘r nwañH$ma {‘imbm.
Am§~oOmoJmB© ¶oWo 1983 amoOr g§nÞ Pmboë`m ‘amR>s gm{hË` g§‘obZmMo Vo
AÜ`j hmoVo.

àëhmX Ho$ed AÌo (13 Am°JñQ,> 1898 Vo 13 OyZ, 1969)


‘amR>rVrb ZmdmObobo boIH$. H$dr, ZmQ>H$H$ma, g§nmXH$, nÌH$ma,
‘amR>r d qhXr {MÌnQ> {Z‘m©Vo, {ejUVÁk, amOH$maUr d ñnîQ>d³Vo åhUyZ
n[a{MV.
Ho$edHw$‘ma `m Q>monUZmdmZo H$mì¶ d {dZmoXr boIZ Ho$bo Amho. `m§Mm
OÝ‘ nwUo {OëømVrb gmgdS> OdiÀ`m H$moS>rX Jmdr Pmbm. H$Wm, H${dVm,
ZmQ>H$, M[aÌ, AmË‘M[aÌ Am{U nQ>H$Wm d d¥ÎmnÌmVyZ {d{dY {df`mda {dnwb
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 124
boIZ. gwédmVrÀ`m H$mimV àmW{‘H$ {ejH$, Z§Va àmMm`© åhUyZ H$m¶©aV.
Ë`m§À`m ¶m H$m`m©‘wio Ë`m§Zm AÜ`mnZ emómVrb ~r. Q>r. (‘w§~B©) d Q>r.
S>r. (b§S>Z) `m nXì`m gÝ‘mZnyd©H$ {‘imë`m. nwT>o Ë`m§Zr Zd{ejUmg§~§Yr
àgma‘mܶ‘m§‘ܶo {d{dYm§Jr boIZ H$ê$Z Zmdbm¡{H$H$ {‘i{dbm. "JrVJ§Jm'
(1935) hm ˶m§Mm n{hbm H$mì¶g§J«h. Va "P|Sy>Mr ’w$bo' hm {dS§>~ZmË‘H$
H$mì`g§J«h 1925 gmbr à{gÕ. "Mm§JwUm', "‘mo{h˶m§Mm emn' Aem H$mhr
H$mX§~è`m à{gÕ. ZmQ>H$H$ma åhUyZ ˶m§Mo ñWmZ {dMmamV KoʶmgmaIo Amho.
"gmï>m§J Z‘ñH$ma', "Vmo ‘r ZìhoM', "‘moê$Mr ‘mder' "~wdm {VWo ~m`m', "‘r
‘§Ìr Pmbmo', "S>m°ŠQ>a bmJy', "~«÷Mmar' BË`mXr ZmQ>Ho$ a§J^ÿ‘rda JmObr.
"Y‘©dra', "ào‘dra', "~«÷Mmar', "~«±S>rMr ~mQ>br', "AYmª{JZr' ¶m {MÌnQ>m§À`m
nQ>H$Wm Ë`m§Zr {b{hë`m. "í`m‘Mr AmB©' d "‘hmË‘m ’w$bo' ho XmoZ {MÌnQ>
H$mT>bo. í`m‘Mr AmB© `m {MÌnQ>mbm 1955 gmbr n{hbo amï´>nVr nXH$ àmá.
¶m ~amo~a d¥ÎmnÌmVÿZ AZoH$ Ádb§V {df`mda boIZ Ho$bo Amho. Ë`m§Mo "H$èhoMo
nmUr', "‘r H$gm Pmbmo', "‘r AÌo ~mobVmo¶' hr AmË‘M[aÌmË‘H$ nwñVHo$
Ë`m§À`m g§nyU© OrdZmda àH$me Q>mH$VmV. "{dZmoXJmWm', "hmñ¶H$Å>m' ho {dZmoXr
g§J«h à{gÕ. Aï>n¡by ì`{º$‘Îd åhUyZ AÌo gd© ‘hmamï´>mbm n[a{MV AmhoV.

AÊUm^mD$ gmR>o (1 Am°JñQ>, 1920 Vo 18 Owb¡, 1969)


bmoH$emhra åhUyZ AÊUm^mD$ gmR>o à{gÕ AmhoV. Ë`m§Mo nyU© Zmd VwH$mam‘
^mD$amd gmR>o. OÝ‘ dmQ>oJmd (VmbwH$m dmidm, {Oëhm gm§Jbr). bmoH$emhra,
H$WmH$ma, H$mX§~arH$ma, ZmQ>H$H$ma åhUyZ Ë`m§Mr »`mVr Amho. gZ 1932
amoOr Vo d{S>bm§gmo~V ‘w§~B©bm Ambo. nSo>b Vo H$m‘ H$aVmZm H$m‘Jma OrdZmMm
AZw^d VoWo Ambm. ‘w§~B©V H$m‘Jmam§Mo hmoUmao g§n, haVmi ¶m§Mm à^md
Ë`m§À`mda Pmë¶m‘wio Ë`m§Zr H$å`w{ZñQ> nmQ>r©V àdoe Ho$bm. Xaå¶mZ 1937
bm `wÕmMo dU©Z H$aUmam ñVm{bZJ«mS>Mm nmodmS>m {b{hbm. 1938 bm ñnoZ
Mm nmodmS>m ˶mZ§Va 12 nmodmS>çm§Mr aMZm Ho$br. g‘H$mbrZ g‘mOOrdZmÀ¶m

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 125


AZwf§JmZo ˶m§Mo ho nmodmS>o d¡{eï>çnyU© ñdê$nmMo AmhoV. 1942 À¶m Mbo
Omd Am§XmobZmV g{H«$` gh^mJ. bmb~mdQ>m H$bmnWH$mMr ñWmnZm H$ê$Z
à~moYZna {dMmaàd©VZmgmR>r "n|½¶mM§ b¾', "{‘adUyH$', "AH$boMr Jmoï>',
"‘mPr ‘w§~B©' BË`mXr bmoH$ZmQ>ço$ {b{hbr. VgoM "{MÌm', "’${H$am', "dmaUoMm
dmK', "Jwbm~', "M§XZ', "‘mH$SrMm ‘mi', "amZJ§Jm', "d¡O`§Vm' BË`mXr Aem
Odinmg 37 H$mX§~è`m à{gÕ. "’${H$am' `m H$mX§~arbm amÁ` gaH$maMm
CËH¥$ï> H$mX§~ar nwañH$ma àmá. `mda "’${H$am' ZmdmMm ‘amR>r {MÌnQ> {ZKmbm.
øm{edm¶ "~a~mÚm H§$Omar' (1960), "{MamZJaMr ^wV§' (1978), "{ZImam',
"’$amar', "H¥$îUmH$mR>À`m H$Wm' BË`mXr 13 H$Wmg§J«h à{gÕ. "BZm‘Xma' ho
ZmQ>H$ 1958 ‘Ü`o {b{hbo. "‘mPm a{e`mMm àdmg' ho ˶m§Mo àdmgdU©Z n«{gÕ
Amho.

{d^mdar {eê$aH$a (01 Am°³Q>mo~a, 1905 Vo 6 ‘o, 2001)


{d^mdar {eê$aH$a `m§Mo Zmd ‘mbVr {dlm‘ ~oSo>H$a. ~miwVmB© `m Q>monU
ZmdmZo Ë`m§Zr boIZ Ho$bo Amho. ˶m§Zm ‘amR>rVrb AmÚ ñÌrdmXr bo{IH$m
åhUyZ AmoiIbo OmVo. pñ̶m§À¶m Xþ…Im§Zm dmN>m ’$moS>ʶmMo ‘moR>o H$m‘ ˶m§Zr
Amnë¶m boIZmVyZ Ho$bo Amho. gwédmVrbm nwÊ`mV {e{jH$m åhUÿZ ZmoH$ar, Z§Va
gmobmnyaÀ¶m ~°H$dS©> Šbmg Am°{’$gmV [a‘m§S> hmo‘ d ao³ñ¶y hmo‘ ór {d^mJmVÿZ
n`©do{jH$mMo H$m‘ Ho$bo. ¶mdoir AZmW, {dYdm, n[a˶³Vm§À¶m g‘ñ¶m OdiyZ
nm{hë¶m. ¶mVyZ ˶m§À¶m Xþ…Imb dmN>m ’$moS>ʶmgmR>r boIZ Ho$bo. "H$ù¶m§Mo
{Zídmg' hm n{hbm H$Wmg§J«h 1933 bm àH$m{eV Pmbm. 1934 ‘Ü`o
"qhXmoù¶mda' hr H$mX§~ar à{gÕ. `m gm{hË`H¥$VrZo g‘mOmV Ii~i {Z‘m©U
Ho$br. nþT>o "{dabobo ñdßZ' (1935), "OmB©' (1952), "e~ar' (1962),
"C‘m' (1966) `m H$mX§~è`m {b{hë`m. 1950 ‘Ü`o JwÝhoJma R>adboë`m OmVr-
O‘mVrMo {MÌU H$aUmar "~ir' H$mX§~ar àH$m{eV Pmbr. Vr IÿnM bmoH${à`
R>abr. "nmaY' ZmdmMo ZmQ>H$ 1947 gmbr à{gÕ. `m~amo~a "Kambm ‘þH$boë`m

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 126


{ó`m', "H$mimMr Mmhÿb' "‘ZpñdZrMo qMVZ' ho d¡Mm[aH$ boIZ à{gÕ Amho.
Ë`m§À`m boIUmV ñÌr àíZm{df`r AmñWm Am{U ‘mJ© ¶m {df¶rMo {ddoMZ
¶oVo. ˶m§À¶m "~ir', "e~ar' Am{U "Kambm ‘wH$boë¶m pñ̶m' ¶m nwñVH$m§Zm
amÁ¶emgZmMo nwañH$ma {‘imbo AmhoV. ˶m§À¶m ~hþVoH$ H$mX§~è¶m§Mr JwOamWr
^mfoV ^mfm§Vao Pmbr AmhoV. 1981 gmbr ‘þ§~B© `oWo g§nÞ Pmboë`m n{hë`m
g‘m§Va gm{hË` g§‘obZmMo Ë`m§Zr AÜ`jnX ^ÿf{dbo hmoVo.

h‘rX XbdmB© (29 gßQ>|~a, 1932 Vo 3 ‘o, 1977)


h‘rX C‘a XbdmB© `m§Mo ‘mÜ`{‘H$ {ejU {MniÿU‘Ü`o d Z§VaMo
{ejU ê$nmaob d Bñ‘mB©b ¶wg’$ ¶m ‘þ§~B©Vrb ‘hm{dÚmb`mV Pmbo. naIS>
^y{‘H$m KoUmao H¥$Vr{eb {dMmad§V. Y‘©{ZanojVm Am{U bmoH$emhr hr XmoZ
‘yë¶o XbdmBªÀ¶m {dMmam§À¶m H|$ÐñWmZr hmoVr; ¶mMo à˶§Va ˶m§À¶m boIZmV
nhmd¶mg {‘iVo. gwédmVrg amï´>godm XbmH$S>o Ë`m§Mm AmoT>m hmoVm. Z§Va
1970 ‘Ü`o ‘þñbr‘ gË`emoYH$ g‘mOmMs ñWmnZm H$ê$Z g‘mOmVrb A{Zï>
àWm§{df¶r Midi gþê$ Ho$br.
H$Wm, H$mX§~ar Am[U d¡Mm[aH$ ¶m àH$mamV ˶m§Zr boIZ Ho$bo Amho.
Ë`m§Mm "bmQ>' (1961), "O‘rbm OmdX'(1966) ho H$Wmg§J«h d "B§YZ'
(1965) hr H$mX§~ar à{gÕ Amho. B§YZ H$mX§~arÀ`m ‘mÜ`‘mVÿZ ñdmV§Í`moÎma
H$mimVrb ~XbVo dmñVd d qhXÿ ‘þñbr‘ g‘mOmMo {MÌU A§V‘þ©I H$am`bm
bmdUmao Amho. "‘wñbr‘ OmVr`VoMo ñdê$n, H$maUo Am{U Cnm`' (1978)
"Bñbm‘Mo ^maVr` {MÌ' (1982), "amï´>r¶ EH$mË‘Vm Am{U ^maVr¶ ‘wgb‘mZ'
hr d¡Mm[aH$ nwñVHo$. h‘rX XbdmBªZm OmZodmar, 2017 gmbMm A‘o[aHo$Vrb
‘hmamï´> ’$mC§So>eZMm ‘aUmoÎma OrdZJm¡ad nwañH$ma XoÊ`mV Ambm. "h‘rX … X
AZg§J øw‘°{ZñQ>' hm h‘rX XbdmB© ¶m§À¶m {d{dY n¡byda àH$me Q>mH$Umam
bKwnQ> Amho.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 127


d. dm. ~moYo (1 OÿZ, 1945)
d. dm. ~moYo `m§Mm OÝ‘ A§H$bImon {Oëhm gm§Jbr ¶oWo. ‘amR>s {df`mMo
àmÜ`mnH$. H$mX§~arH$ma d b{bV boIH$ åhUÿZ à{gÕ. ~mbdmL²>‘¶ g‘rjmË‘H$
boIZ, ZmQ>H$, M[aÌo, eãX{MÌo, {dZmoXr boIZ d àdmg dU©Z Ago {d{dY
dmL²>‘¶àH$mamMo boIZ Ë`m§Zr Ho$bo Amho. "{’$ñQ>', "VH$mQ>m', "OÌm', "^Q>OrMr
‘oH$', "{VJmS>' BË`mXr H$Wmg§J«h à{gÕ AmhoV. "nmZ{Zdir', "^¡amo~mMr
boH$a§', "O§Jb', "dmKrU', "~mam JmdM§ nmUs', "gm‘Zm', "{dbm`Vr ‘I‘b',
"amZ {M‘Ur', "{had§ gmoZ§' BË`mXr Aem OdiOdi 77 H$mX§~è`m§Mo boIZ.
b{bV JÚ boIZmV `m§Zr "M§XZ~Q>dm', "d¡IarMm dmaH$ar', "’w$b MwIr',
"H§${XbmMo {Xdg', "H¥$îU{dda', "M¡VÝ`n§MH$' BË`mXr 12 J«§W à{gÕ. `m
{dnþb boIZm~amo~a Ë`m§Zr "H$moH$a CS>çm', "amZnmbdr' hr XmoZ AmË‘H$WZo
{b{hbr AmhoV. {dnþb boIZ H$aUmè`m `m boIH$mg AZoH$ ‘mZgÝ‘mZ d
J«m‘rU gm{hË` g§‘obZmMo AÜ`jnX {‘imbo Amho. AmMm`© AÌo (1999),
"M§XZ~Q>dm' `m b{bV JÚ boIZmg H$moëhmnÿaMm emhÿ nþañH$ma, "’w$b MwIr'
d "H§${XbmMo {Xdg' `m XmoZ b{bV H¥$VtZm ‘hmamï´> emgZmMo nþañH$ma {‘imbo
AmhoV.

CÎm‘ H$m§~io (31 ‘o, 1956)


CÎm‘ H$m§~io ¶m§Mm OÝ‘ Q>mH$idmS>s, VmbþH$m {eamoi, {Oëhm H$moëhmnÿa.
‘yi Jmd ~oiJmd‘Ü`o {eaJwßnr. amÁ`emó {df`mV E‘. E. nXdr g§nmXZ,
nÌH$m[aVm d gm{hË`{Z{‘©Vr `m joÌmV {deof H$m`©. 1982 ‘Ü`o X¡{ZH$ gH$mi
d¥ÎmnÌ g‘ÿhmV éOÿ. 2009 nmgÿZ ‘þ»` g§nmXH$. H$Wm, H${dVm, H$mX§~ar,
g‘rjm, g§nmXZ, g§emoYZ d g§H$sU© boIZ àH$mamV {dnwb boIZ. XodXmgr
àWm d A§YlÕm {Z‘y©bZ joÌmV ‘mobmMo ¶moJXmZ. "AñdñW Zm`H$' (2000),
"~þÕmMm ahmQ>', "lmÕ' (1986) B. H$mX§~è`m. Va "H$Wm ‘mUgm§À`m' (2001)
"H$mdio Am{U ‘mUg§' (1998), "Z {XgUmas bT>mB©' (2008) ho H$Wmg§J«h

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 128


Am{U "AI§S> Kmb‘ob', "COoS> A§YmamMm', "Am^mi', "Hw§$^‘où`mVsb ^¡ê$'
(2008) B. b{bV g§J«h. "OmJ{VH$sH$aUmV ‘mPr H${dVm' (2006), "Zm{eH$
Vy EH$ gþ§Xa H${dVm' (2008), "nmMì¶m ~moQ>mda gË`' BË`mXs H$mì`g§J«h.
"AmB© g‘OÿZ KoVmZm', "EH$m ñdmJVmܶjmMr S>m`ar', "dmQ>' hr AmË‘H$WZo.
Ë`mM~amo~a "A{Zï> àWm', "Hw§$^‘oim gmYÿ§Mm H$s g§{YgmYÿ§Mm', "dm‘ZXmXmÀ`m
JrVmVrb ^r‘ Xe©Z', "Hw$gw‘mJ«O, gwd} Am{U ~mJyb', "Hw§$^‘où¶mVrb ^¡ê$'
BË`mXr g§emoYZ J«§W. "JOmAmS>À¶m H${dVm' (2002), "PmoV-gm‘m{OH$
ݶm¶mda' (2006), "OmJ{VH$sH$aUmVrb ‘amR>s H${dVm' (2010), BË`mXr
g§nmXZo Ago {d{dYm§Jr ñdê$nmMo boIZ Ho$bo Amho. "A{Zï> àWm', "lmÕ',
"àWm Aer ݶmar' ¶m H$bmH¥$Vr¨Zm ‘hmamï´> emgZmMo amÁ` gm{hË` nþañH$ma
{‘imbo AmhoV. gm§Jbr `oWo {XZm§H$ 18 Vo 20 OmZodmar, 2008 amoOr Pmboë`m
Am{Ib ^maVr` ‘amR>s gm{hË` g§‘obZmMo ñdmJVmÜ`j hmoVo. Va 25 Vo 27
{S>g|~a 2010 amoOs ^aboë`m R>mUo, ‘þ§~B© `oWrb ‘amR>r gm{hË` g§‘obZmMo Vo
AÜ`j hmoVo.

AéU ImonH$a (5 Zmoìh|~a, 1945)


‘þ§~B© `oWo dmñVì¶. boIH$, {MÌnQ> {Z‘m©Vo d {MÌnQ> {X½Xe©H$ åhUÿZ
‘mÝ`Vm. ~hþ^m{fH$ ì`{º$‘Îd åhUÿZ AmoiI. {MÌnQ> hm Ë`m§À`m {Oìhmù`mMm
{df`. nþÊ`mÀ`m ^maVr` {MÌnQ> Am{U XÿaXe©Z g§ñWoV {MÌnQ {X½Xe©ZmMo
{ejU KoVbo. ZmQ>H$mVhr ^ÿ{‘H$m Ho$ë`m. ~mb‘mohZ ZmQ>ç g§ñWoVrb AmoiIr,
A{^Z`mMm AZþ^d d EHy$U dmVmdaUmMm n[aUm‘ åhUÿZ gm{hË`boIZmH$So>
dibo. {MÌnQ> d H$bmjoÌmer {ZJ{S>V ‘m¡{bH$ J«§WboIZ. "H$Wm XmoZ
JUnVamdm§Mr' (nQ>H$Wm), "JþéXÎm'(VrZ A§H$s emoH$m§{VH$m) ÑH$-lmì¶ OmU
CbJSy>Z XmI{dUmè¶m ¶m J«§Wmg amï´>s` nþañH$ma àmá. "{MÌì¶yh' Am{U "MbV²-
{MÌì¶yh' ¶m XmoZ nwñVH$m§VyZ {MÌnQ> Am{U H$bm joÌmVrb ˶m§Mm àdmg, ˶m
˶m joÌmVrb A{^OmV H$bmd§V ¶m§Mr ì¶p³V{M̧ Am{U AZw^d{M̧ gmH$mabr

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 129


AmhoV. ¶mVrb "MbV²-{MÌì¶yh' hm gm{hË` AH$mX‘r, Zdr {X„r nþañH$maàmá
J«§W. `m~amo~a "{MÌì¶yh', "{MÌ^mñH$a ^mñH$a M§XmdaH$a'(g§nmXZ) B. ¶m
boIZm~amo~a Ë`m§Zr AZoH$ bKþnQ> {Z‘m©U Ho$bo AmhoV. "Zmam`U J§Jmam‘ gþd}'
hm Zmam`U gþd} `m§À`m OrdZM[aÌmda àH$mePmoV Q>mH$Umam bKþnQ> {Z‘m©U
Ho$bm Amho.

B§Ð{OV ^mboamd (5 ’o$~«þdmar, 1962)


OÝ‘ [aYmoam, {Oëhm qhJmobr. à{gÕ J«m‘rU H$dr {H$§~hþZm H¥${fg§ñH¥$VrMm
bmoH$H$dr åhUÿZ AmoiI. JmdÀ¶m Añgb ‘mVrer ZmV§ gm§JUmè¶m,
eoVH$è¶mÀ¶m H$m~mS>H$ï>m§Zm Amnë¶m H${dVoVyZ CÒma {Xbm Amho. H¥${fOݶ
g§ñH¥$VrVrb gÿú‘ ~maH$mdo {Q>nUmao ˶m§Mo boIZ Amho. H$Wm, H${dVm, H$mX§~ar,
b{bV boIZ, g‘rjm, g§nmXZ B. gm{hË` àH$mamV Ë`m§Zr gm{hË`{Z{‘©Vr
Ho$br Amho. bmoH$gm{hË`, bmoH$g§ñH¥$Vr d bmoH$H$boMo gÿú‘ kmZ. "nrH$nmUr'
(1989), "Amåhr H$m~mS>mMo YZr' (1992), "Xÿa am{hbm Jmd' (1994)
BË`mXr H$mì`g§J«h Va "JmB© Kam Amë`m'(1997), "bim' (2000), "ZmX'
(2011) B. b{bV boIg§J«h. øm{edm¶ "g‘J« ~r aKþZmW' (1995),
"q^JwidmUm' (1996), "JmD$ {OOmD$g Amåhr' (2013) BË`mXr boIZ
à{gÕ. ‘hmamï´> amÁ¶ gm{hË`, g§ñH¥$Vr ‘§S>imMm "`ed§Vamd MìhmU nþañH$ma'
(1991), ‘hmamï´> emgZmMm CËH¥$ï> dmL²>‘¶{Z{‘©VrMm nwañH$ma. gO©Zerb
gm{h˶{Z{‘©VrgmR>r EH$ bmI ê$n¶m§Mm bm^goQ>dma nwañH$ma àmá. ’o$~«þdmar
2019 ‘Ü`o A{Ib ^maVr¶ ‘amRr eoVH$ar gm{hË` g§‘obZmMo AÜ`j hmoVo.

{X. ~m. nmQ>rb (24 Zmoìh|~a, 1954)


gÜ`m dmñVì` H$m‘oar, {Oëhm gm§Jbr. g‘mOemó d amÁ`emó {df`mV
E‘. E. H$ê$Z J«§Wmb` emómMr nXdr KoD$Z AmZ§Xamd MìhmU ‘hm{dÚmb`,
Bñbm‘nÿa `oWo J«§Wnmb åhUÿZ godm{Zd¥Îm. H$Wm, H$mX§~ar, b{bV Aem àH$mamV
JÚboIZ. J«m‘rU gm{hË`mV ‘mobmMo `moJXmZ. "dmXi', "doXZm', "a³V~§Y,
‘wbImdoJir ‘mUg§ / 130
"‘§Vabobr ‘Zo', "hmoH$ma', "à{VñnYu', "{S>`a ‘°S>‘', "gmdbrM§ Ka CÝhmV'
BË`mXr H$mX§~è`m; Va "{dgmdm', "{hadm MþS>m', "dmS>çm' BË`mXr H$Wmg§J«h.
VgoM "^br ‘mUg§' hm ì`{º${MÌU g§J«h. Aem {d{dYm§Jr ñdê$nmMr gm{hË`
{Z{‘©Vr. Ë`m§À`m `m dmL²>‘` {Z{‘©Vr~Ôb ‘hmamï´> emgZmMm 2004 Mm "{hadm
MþS>m' `m H$Wmg§J«hmg CËH¥$ï> dmL²>‘` {Z{‘©VrMm ~r. aKþZmW nþañH$ma àmßV.
1917 gmbr H$dR>o‘hm§H$mi, {Oëhm gm§Jbs `oWo Pmboë`m "MméVmgmJa
à{Vð>mZ' gm{hË` g§‘obZmMo Vo AÜ`j hmoVo.

g`mOramOo ‘moH$mer (1 OÿZ, 1961)


g`mOramOo ‘moH$mes ¶m§Mm OÝ‘ eoQ>’$i VmbþH$m AmQ>nmS>r {Oëhm
gm§Jbr `oWo. {ejU d ì¶p³V‘ÎdmMr OS>UKS>U J«m‘rU ^mJmV Pmë`m‘þio
eoVrì`dgm` d H¥${fg§ñH¥$Vr~Ôb Ë`m§Zm {ZVm§V ào‘. gÜ`m Vo H$bm, dm{UÁ`
‘hm{dÚmb` ‘m`Ur, {Oëhm gmVmam `oWo àmMm`© åhUÿZ H$m`©aV. Ë`m§Zr H$Wm,
H${dVm, g§nmXZo, g‘rjm, g§emoYZo ¶m gm{h˶ àH$mamV boIZ Ho$bo Amho.
"gÿ`m©Mr {eH$ma' (~mbH${dVmg§J«h 1984), "ì`mdhm[aH$ ‘amRr' (ghH$m`m©Zo
2002), "‘amR>rVrb boIZ eþÕr' (2009) gmono ‘amR>r ì`mH$aU boIZ
(2012), "Aja Zm|Xr' (g‘rjmJ«§W 2014), "eãX OmJa' (g‘rjmJ«§W
2017) "n§Yam Am°JñQ>' (H$Wmg§J«h 2016) Ë`mM~amo~a "‘mUXoer H$Wm'
(1989), "AmYþ{ZH$ ‘amR>r H${dVm' (2002) "‘mUJm¡ad, ‘mUd¡^d,
({XdmirA§H$), H«$m§{V^ÿ‘r, Ü`mgnd©, J«m‘rU gm{hË`mMm B{Vhmg, J«m‘rU
gm{hË` Am{U órdmX d ‘hmamï´>mVrb bmoH$Midir BË`mXr nþñVH$m§Mr g§nmXZo;
VgoM ZmQ>çmMm`© lrnmX H¥$îU H$moëhQ>H$a Am{U ZmQ>çmMm`© H¥$. à. ImS>rbH$a
`m§À`m ZmQ>H$m§Mm VþbZmË‘H$ Aä`mg-1993, "‘mUXoemMr ~mobrMm Aä`mg'
(2007) B. g§emoYZo. ˶m§À¶m ¶m dmL²>‘¶rZ H$m‘{Jar~Ôb {d{dY nwañH$ma
àmßV.

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 131


S>m°. ìhr. EZ. qeXo (1 OmZodmar, 1969)
S>m°. ìhr. EZ. qeXo ¶m§Mo OÝ‘Jmd qMMmobr, VmbþH$m ~meu, {Oëhm gmobmnÿa.
àmW{‘H$ {ejU qMMmobr. ‘mÜ`{‘H$ {ejU nm§Jar d ~meu `oWo. nXdr {ejU
X`mZ§X H$m°boO gmobmnya ¶oWo. {edmOr {dÚmnrR>mV ^m¡{VH$emó {df`mV E‘².
Eñgr. Am{U nrEM². S>r. nXdr àmßV Ho$br. ˶mZ§Va ^m¡{VH$emñÌ {df¶mMo
nmM dfo© AܶmnZ. gÜ`m Vo {edmOr {dÚmnrR>mMo CnHw$bg{Md åhUÿZ H$m`©aV.
¶mnydu ñdm. am. Vr. ‘. {dÚmnrR>mMo Hw$bg{Md åhUyZ H$m‘ nm{hbo. EH$ d¥j ào‘r
ZmJ[aH$ åhUÿZ Ë`m§Mr AmoiI. Ë`m§Zr Amnë`m godoÀ¶m {R>H$mUr hOmamo d¥jm§Mr
bmJdS> Ho$br Amho. Ë`m§À`m à`ËZm‘þio {edmOr {dÚmnrR>mMm n[aga {hadmJma
d nmUrXma Pmbobm Amho. ‘amR>r {dkmZ gm{hË` na§naoV Ë`m§Zr Amnbo ñd`§nÿU©
ñWmZ {Z‘m©U Ho$bo Amho. ¶m boIZmV {dkmZmVrb dñVw{Zð>Vm ‘m§S>ʶm~amo~a
˶m AZwf§JmZo ‘mZdr ^md^mdZm§Mr {MÌohr aoImQ>bobr AmT>iVmV. "EH$H$m§Mo
‘mZH$ar' (2015), "Ago KS>bo ^maVr` emók' (2018), "{haì`m ~moQ>m§Mo
{H$‘`mJma' (2018), "AmdV© gmaUr d ‘ÿbÐì`m§Mr Xþ{Z`m' (2019) BË`mXr
{dkmZ {df`H$ J«§W. "AmdV© gmaUr d ‘wbÐì¶m§Mr Xþ{Z¶m' ¶m J§«Wmg ‘hmamï´>
amÁ¶ gm{h˶ g§ñH¥$Vr ‘§S>imMm ‘hmË‘m OmoVramd ’w$bo nwañH$ma àmßV. ˶m§À¶m
{dkmZ gm{h˶mg X{jU ‘hmamï´> gm{h˶ g^oMm H¥$. Jmo. gw¶©d§er nwañH$ma,
{‘aOoÀ¶m M¡Vݶ eãXm§JU g§ñWoMm nwañH$ma B. ‘mZmMo nwañH$ma {‘imbo AmhoV.
˶m§Zr ‘amR>r {dídH$moemV Zm|XrMo boIZ Ho$bo Amho.
`m~amo~aM {d{dY X¡{ZH$, d¥ÎmnÌo, nþadÊ`m, gmám{hHo$, {Z`VH$m{bHo$
`m‘YÿZ {dkmZ, eoVr, n`m©daU, nmUr, {ejU d ñnYm© narjm {df`H$ eoH$S>mo
boI àH$m{eV. d¡km{ZH$ b{bVboIZ øm Zì¶m dmL²>‘¶ àH$mam§VJ©V ˶m§Mo
{d{dYm§Jr boIZ drvnshinde.blogspot.com ¶m ãbm°Jda àH$m{eV Amho.

qqq

‘wbImdoJir ‘mUg§ / 132

You might also like