FILIPINO 1

Subukin Natin
1. C
2. D
3. B
Aralin Natin
1. D
2. B
3. C
4. Ang unang naganap sa seleksiyon ay ipinatapon si Dr. Jose Rizal
sa Dapitan noong Hulyo 17,1863. Naging mabuti ang buhay sa
Dapitan nang dumating si Rizal at may nagdala ng balita tungkol
sa katipunan kay Rizal ngunit hindi sang-ayon si Rizal sa balak ni
Andres Bonifacio para sa bayan.
Gawin Natin
Gawain 1
1. Bakit nagpupunta kung saan-saan ang mga langgam?
Ang mga langgam ay nagpupunta kung saan-saan upang makahanap ng
makakain nila.
2. Paano sila bumabalik sa kanilang lungga?
Ang mga langgam ay bumabalik sa kanilang lungga kapag ito’y oras na
bumalik sa kanilang lungga at bumabalik sila sa pamamagitan ng
diretsong linya.
3. Paano pinag-aralan ng mga mananaliksik kung paano
nakakauwi ang mga langgam?
Ayon sa ipinahiwatig nina German at Swiss, may mga aspeto ng
gawaing ang mga langgam at ito ay gawa sa matalas at malikhaing
pagkilos. Ang mga langgam kay nakakauwi rin ito mula sa pagkuha ng
pagkain. Ang mga langgam kapag pinawala sa patag na kalupaan, sila ay
nagsisimulang maghanap ng distansiya mula sa kanilang lungga.

4. Ano ang kinalabasan ng pagsasaliksik?

Ayon kay Sandra Wohlgermuth, ang mga langgam ay may kaalaman sa
pagkuha ng pagkain dahil sila ay tinuturuan sa disyerto ng Sahara.
Tinuturuan sila maglakad pataas at pababa ng bundok upang makakuha
lamang ng pagkain. Ipinakita din nito na ang mga langgam ay kakaibang
uri ng odometer na nagdistansya sa lupa, imbes na kabubuuang
distansiya na nalakbay sa taas-babang terrain. Kaya ang mga
mananaliksik ay naniniwala din sa mga kasabihan tungkol sa langgam.
5. Ano ang posibleng nagagawa ng mga langgam?
Ang posibleng gawain ng mga langgam ay nahuhulaan nila ang kanilang
gagawing pagkilos sa iniisip nilang pahalang na daanan at pagkatapos
naitala ang distansiya ng lupa patungo sa kanilang lungga sa kapatagan.

Gawain 2
Ang mga langgam ay nagpupunta kung saan-saan upang makakuha
lamang ng pagkain. Nakakabalik sila sa kanilang lungga kapag ito’y
oras na bumalik sa kanilang lungga at bumabalik sila sa pamamagitan ng
diretsong linya na kanilang pinagdadaanan. Kung ihahambing nga
naman sa iba pang nililikha sa daigdig, walang pagaalin-langang
masasabi na ang mga langgam ay higit sa kaalaman sa pagkuha ng
pagkain dahil sila ay tinuturuan sa disyerto ng Sahara. Tinuturuan sila
maglakad pataas at pababa ng bundok upang makakuha lamang ng
pagkain. Ipinakita din nito na ang mga langgam ay kakaibang uri ng
odometer na nagdistansya sa lupa, imbes na kabubuuang distansiya na
nalakbay sa taas-babang terrain.
Bunga nito, ang iba pang tanging kakayahan ng mga langgam ay
nahuhulaan nila ang kanilang gagawing pagkilos sa iniisip nilang
pahalang na daanan at pagkatapos naitala ang distansiya ng lupa patungo
sa kanilang lungga sa kapatagan.
Sanayin Natin
1. Kailan at nasaan ipinanganak si Andres Bonifacio? Anong
gulang napaatang sa kaniyang balikat ang pangangalaga sa
mga kapatid?
Si Andres Bonifacio ay isinilang noong Nobyembre 30,1863 sa
Tondo, Maynila. Labing-apat na gulang na si Andres Bonifacio nang
napaatang sa kaniyang balikat ang pangangalaga sa lima niyang
kapatid.
2. Ano-ano ang mga ginawa ni Andres Bonifacio upang mabuhay
sa murang edead?
Sa murang edad, nagtatrabaho na si Andres Bonifacio upang
makaahong sa kaniyang pang araw-araw na pangangailangan. Nang
dahil sa kaniyang kasipagan, si Andres Bonifacio ay gumawa ng
baston, tungkod at pamaypay sa pamaraan ng paghanap buhay.
Nagtatrabaho si Andres Bonifacio bilang mensahero sa istasyon ng
tren, at bodegero. Nagtitinda at nag-aahente din siya ng iba’t ibang
panininda na produkto.
3. Paano natuto si Andres Bonifacio kahit hindi siya nakapasok
ng kolehiyo?
Kahit hindi nakapasok sa kolehiyo si Andres Bonifacio, may
kaalaman parin siyang maibugha nang dahil sa kanyang kasipagan. Si
Adres Bonifacio ay buong tiyagang binasa ang ilang aklat sa
pangkaisipan. Ilan sa mga kanyang binasa ay History of the French
Revolution at ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo ni Jose Rizal.
 4. Ano ang itinatag niya noong Hulyo 17, 1892? Bakit niya ito
itinatag?
Noong Hulyo 17, 1892, Itinatag ni Andres Bonifacio ang isang
makabayang samahan na tinawagan niyang “Kataas-taasang,
Kagalang-kagalangang, Katipunan ng mga anak ng bayan” (KKK).
Ang layunin nito ay mapalaya ang mga Pilipino sa mapaniil na
pananakop ng mga Espanol.
5. Sa anong taguri kilala si Andres Bonifacio?
Si Andres Bonifacio ay kilala bilang “Tunay na Bayani ng Masa”,
“Dakilang Mahirap”, “Ama ng Katipunan” at “Ama ng Demokrasyang
Pilipino”.

Suriin Natin
Gawain 1
1. Ano ang bagong variant ng Covid-19? Saan ito nagmula?
Ang bagong variant ng Covid-19 na nang galing sa research team na
nagmula sa United Kingdom ay OCTA.
2. Bakit nasabi ng OCTA Research Team na nakapasok na sa
bansa ang bagong variant?
Dahil nakapagtala na ang bansang Singapore ng unang kaso ayon kay
Dr. Nicanor Austriaco. Naitala ito noon Disyembre 6 kaya noong
Disyembre 24 ay isinara na nang Pilipinas ang borders nito.
Gawaing 2
OCTA ay isang bagong variant ng Covid-19 na nagmula sa United
Kingdom. Ito ay naging unang kaso ng bansang Singapore na naitala
noong Disyembre 6, kaya ang bansang Pilipinas ay aktibong napasara
agad ang borders nito noong Disyembre 24. Itong artikulo ay nang
galing sa Research Team.

Payabungin Natin
Gawain 1
1. Bakit pangingisda ang ikinabubuhay ng maraming Pilipino?
Ang pangingisda ay naging tanging kabuhayan ng maraming Pilipino
nang dahil napaligiran ito ng malawak na sa karagatan na sagana sa iba’t
ibang uri ng isda sa ating bansa.
2. Ano anong isda ang eneeksport ng Pilipinas sa iba’t ibang
bansa at saang bansang ito?
Eneeksport ng Pilipinas ang iba’t ibang uri ng isda tulad ng Lapu-lapu
sa Hongkong at Taiwan.
3. Paano inabuso ang pangigisda at ano ang naging epekto nito?
Sa pamamagitan ng pagsabog sa karagatan at pag gamit ng lasong
kemikal para makakuha ng maraming isda. Nang dahil sa abusong
naganap, maraming namamatay na isda na dapat ito’y maging bunga
sa pangkabuhayan ng mga Pilipino pag ito’y dadami at nasisira din
ang coral reef na naging tirahan ng mga isda.
4. Anong mga hakbang ang ipinatupad ng BFAR upang masugpo
ang mga paglabag sa pangingisda?
Nagsagawa na nang proyekto na mapaunlad sa produksyon ng isda
ang BFAR sa paglabag sa pangingisda. Kasama na rito sa pagbabawal
ng pangingisda na nakakasira sa coral reefs, ang pagbuo ng artificial
reefs, at pagmo-monitor ng red tide sa iba’t ibang karagatan sa buong
bansa.
5. Bakit kailangang pangangalagaan ang industriya ng
pangingisda?
Dahil naging malaking bahagi na ito ng ating ekonomiyana
nagbubuha ng mga nangingisda. Maraming tao na ang nakikinabang
sa pagtatrabaho sa industriya ng pangingisda katulad ng fish
marketing, fish processing, net making, bat-building, at fish trading.
Gawain 2
Ang pangingisda ay naging tanging kabuhayan ng maraming Pilipino
nang dahil napaligiran ito ng malawak na sa karagatan na sagana sa
iba’t ibang uri ng isda sa ating bansa. Eneeksport ng Pilipinas ang
iba’t ibang uri ng isda tulad ng Lapu-lapu sa Hongkong at Taiwan.
Ang epekto at sa pagabuso ng pangingisda ay pagsabog sa karagatan
at pag gamit ng lasong kemikal para makakuha ng maraming isda.
Nang dahil sa abusong naganap, maraming namamatay na isda na
dapat ito’y maging bunga sa pangkabuhayan ng mga Pilipino pag
ito’y dadami at nasisira din ang coral reef na naging tirahan ng mga
isda. Nang dahil sa abusong naganap, naging alerto na ang mga
BFAR na gumawa ng proyekto at pagbabawal ng pangingisda na
nakakasira sa coral reefs, ang pagbuo ng artificial reefs, at pagmo-
monitor ng red tide sa iba’t ibang karagatan sa buong bansa. Dahil
naging malaking bahagi na ito ng ating ekonomiya na nagbibigay
kabuhayang sa mga nangingisda. Maraming tao na ang nakikinabang
sa pagtatrabaho sa industriya ng pangingisda katulad ng fish
marketing, fish processing, net making, bat-building, at fish trading.