WYMAGANIA PROGRAMOWE

SKRZYPCE I st.

Cele nauczania:
 Rozwijanie muzykalności ucznia oraz pogłębianie jego zainteresowania muzyką
 Rozwijanie odtwórczej pamięci i wyobraźni muzycznej
 Rozwijanie podstaw techniki instrumentalnej na bazie poprawnego aparatu gry
 Kształcenie wrażliwości na środki wyrazu muzycznego, m.in. na jakość dźwięku
 Poczucie rytmu, tempo, czystość intonacji
 Kształtowanie umiejętności interpretacyjnych gry z uwzględnieniem stylu, formy i charakteru utworu
 Przygotowanie ucznia do występów solowych/koncertów, przesłuchań, konkursów
 Praktyczne opanowanie utworu w zakresie odczytywania utworu i jego prawidłowej realizacji na
instrumencie
 Wdrażanie ucznia do systematycznej i samodzielnej pracy w domu
 Zaszczepienie zamiłowania do muzykowania zespołowego, rozwijanie czytania nut i gry a vista
 Przygotowanie do dalszego kształcenia w szkole muzycznej II st.

KLASA I OSM I st.

Treści nauczania
Umuzykalnienie ucznia :
 Rozwijanie słuchu i muzykalności poprzez śpiewanie piosenek.
 Rozwijanie wyobraźni muzycznej i wykorzystanie jej do świadomej kontroli wysokości dźwięku i
kontroli intonacji.
 Granie ze słuchu prostych melodii pizzicato i arco z rozpoczynaniem od różnych dźwięków i palców
(transpozycja).
Adaptacja do instrumentu i podstawowe umiejętności techniczne :
 Poznanie budowy, obsługi skrzypiec.
 Manipulacyjne ruchy rozluźniające.
 Ruchy zabawowe imitujące grę – rozwijanie wyobraźni i świadomości ruchowej.
 Opanowanie prawidłowej postawy przy instrumencie.
 Opanowanie prawidłowego układu gry prawej i lewej ręki.
 Prowadzenie smyczka – ruchy świadomie kierowane.
 Stawianie palców w różnych układach w I pozycji.
 Umiejętność gry c.sm, d.p.sm, g.p.sm oraz naprzemienna praca smyczkiem.
 Umiejętność gry detachѐ , staccato, portato i legato.
 Prawidłowa pulsacja.
 Znajomość zapisu nutowego i gra z nut w obrębie 1 pozycji.
 Znajomość wartości nut: półnuta, ćwierćnuta, ósemka.
 Nabywanie umiejętności gry z akompaniamentem.

Wymagania edukacyjne
Po pierwszym roku nauki uczeń potrafi:
 Przyjąć prawidłową postawę i trzymać skrzypce pod brodą
 Rozluźniać ręce i szyję
 W sposób właściwy trzymać smyczek oraz równolegle w stosunku do podstawka go prowadzić
 Świadomie poprawiać intonację w wolnym tempie oraz stara się wytrzymywać wartości
 Zastosować artykulację detachѐ całym smyczkiem, jak również w jego do jego dolnej i górnej części
 Zastosować artykulację portato i legato po 2 dźwięki na jeden smyczek ,
 Wykonać łatwy utwór z akompaniamentem
 Wykonać proste dwudźwięki z pustą struną
 Próbować wykonać prostą melodię ze słuchu
 Czytać wykonywane utwory głosem.
Uczeń wie:
 W jaki sposób obchodzić się z instrumentem
 Ile czasu ma poświęcić na pracę w domu i jak ją rozplanować ,
 W jaki sposób opanować utwór pamięciowo
 Jak przygotować się do występu publicznego
 Jak należy zachowywać się na scenie.

Uczeń zna:
 Nazwę części składowych skrzypiec i smyczka
 System nutowy i aplikaturę w I pozycji
 Gamy durowe krzyżykowe do 2 znaków przykluczowych w I pozycji.

Uczniowie klasy I nie grają przesłuchania półrocznego.

Koniec roku – uczniowie biorą udział w koncercie.

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który :
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami , proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz
czyni starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami , samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne
i praktyczne ujęte programem nauczania
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach bierze
udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzą, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno – wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą
 gra poprawnie techniczni , rozumie treść wyrazową utworów
Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 realizuje minimum wymagań programowych
 wykazuje wyraźnie braki techniczno – wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie w st. gimnazjalnym, licealnym ze względu na małe
zdolności lub brak pracy
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymują uczeń, który :

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

KLASA II OSM I st.

Treści nauczania
 Prawidłowa postawa i swobodny aparat gry.
 Prawidłowa intonacja.
 Rozwijanie biegłości.
 Gra szesnastek detachѐ i legato.
 Doskonalenie ruchów naprzemiennych smyczka.
 Artykulacja martelѐ.
 Elementy techniki przygotowawczej.
 Rytmy bardziej skomplikowane: ćwierćnuta z ósemką z kropką, ósemka i szesnastki, triola ósemkowa,
synkopa.
 Wprowadzenie dwudźwięków.
 Pozycje i zmiany pozycji /proste formy gry w pozycjach II i III.
 Elementy wibracji.
 Kształtowanie dźwięku.
 Rozpoznawanie brzmienia kwinty i próby strojenia maszynkami.

Wymagania edukacyjne
Po drugim roku nauki uczeń potrafi:
 Samodzielnie korygować postawę
 Świadomie poprawiać intonację w tempie umiarkowanym
 Grać świadomie z podziałem smyczka, c.sm, g.p.sm, d.p.sm.
 Grać detachѐ i martelѐ oraz legato po 4 i 8 nut
 Grać pewnie w I pozycji,
 Stosować aplikaturę II i III pozycji
 Grać w różnych rytmach ze świadomością stosowania podziału smyczka: ćwierćnuta z kropką-ósemka,
ósemka i dwie szesnastki, triola ósemkowa, synkopa
 Swobodnie operować smyczkiem na całej jego długości
 Ćwiczyć techniką przygotowawczą prawej i lewej ręki
 Pracować nad kształtowaniem dźwięku i jego jakością
 Prawidłowo stosować ruchy wyrównawcze łokcia prawej ręki
 Wykonywać z pamięci utwory nad którymi pracował
 Stosować dynamikę piano, forte, crescendo i decrescendo
  Grać z towarzyszeniem fortepianu
 Grać proste dwudźwięki z pustymi strunami
 Potrafi czytać nuty i grać a’vista łatwe utwory.

Uczeń wie:
 Jak należy czyścić instrument i właściwie o niego dbać
 Jak należy systematycznie, samodzielnie pracować w domu
 Jak poprawić i korygować intonację
 W jaki sposób ćwiczyć i uczyć się utworu, aby opanować go na pamięć
 Jak przygotować się do występu publicznego
 Jak zachowywać się na scenie i w jaki sposób współpracować z akompaniatorem ,obycie estradowe
 Jak pod względem estetyki, dobrać odpowiedni ubiór na egzamin i koncert oraz, że nie należy spóźniać
się na lekcję

Uczeń zna:
 Historię skrzypiec
 Dobrze nazwy części składowych skrzypiec i smyczka
 System nutowy i aplikaturę w I, II i III pozycji
 Gamy durowe do 3 krzyżyków i 2 bemoli przy kluczu.

Minimum wymagań programowych

 Gamy i pasaże z pamięci do 3 znaków przykluczowych ( 3 krzyżyków i 2 bemoli).

 Etiudy o zróżnicowanych problemach technicznych (10).
 Koncert - głównie pierwsza część - z pamięci lub inne formy.
 Utwory z towarzyszeniem fortepianu (6).

Przesłuchanie półroczne

 Gama i trójdźwięk z pamięci.

 Etiuda .
 Część koncertu lub utwór z towarzyszeniem fortepianu z pamięci.

Egzamin promocyjny

 Etiuda .
 Część koncertu lub utwór z towarzyszeniem fortepianu z pamięci.

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który :
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów
  biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami , proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz
czyni starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami , samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne
i praktyczne ujęte programem nauczania
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach bierze
udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzą, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno – wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą
 gra poprawnie techniczni , rozumie treść wyrazową utworów
 Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 realizuje minimum wymagań programowych
 wykazuje wyraźnie braki techniczno – wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie w st. gimnazjalnym, licealnym ze względu na małe
zdolności lub brak pracy
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymują uczeń, który :

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

KLASA III OSM I st.

Treści nauczania
 Doskonalenie aparatu gry i umiejętność autokorekty
 Dbałość o prawidłową intonację.
 Pozycje i zmiany pozycji - pozycja II i III .
 Chromatyka i poszerzenie układu palców (ekstensja ) do kwinty czystej.
 Flażolety naturalne.
 Wprowadzenie nauki wibracji.
 Rozwijanie biegłości.
 Dwudźwięki oktawy ze zmianą pozycji, łatwe seksty i tercje.
  Artykulacja: detachѐ, podwójne detachѐ , przygotowanie do sautillѐ, portato i staccato pod łukiem
(2,3,4), legato.
 Samodzielne strojenie instrumentu.
 Pamięć muzyczna i opanowanie estradowe.

Wymagania edukacyjne
Po trzecim roku nauki uczeń potrafi:
 Stosować korektę w grze na skrzypcach w zakresie aparatu gry, intonacji i rytmu
 Grać w obrębie trzech pozycji – zmieniać pozycje rozpoczynając od różnych palcach, detachѐ i legato
 Próbować wibrować w utworach kantylenowych
 Swobodnie grać 8 nut legato
 Grać dwudźwięk z pustą struną oraz proste dwudźwięki dwoma palcami.
 Grać proste akordy czterogłosowe łamane
 Uwzględniać w grze dynamikę mp, p, mf , f, crescendo, diminuendo
 Przygotować się do występu publicznego i opanować tremę.
 Grać muzykę zespołową / w duecie lub trio skrzypcowym /
 Grać z prawidłową energetyką dostosowaną do charakteru utworu
 Grać a’vista proste utwory i ćwiczenia
 Różnicować rodzaj wydobywanego dźwięku
 grać wolny tryl.

Uczeń wie:
 Co to są flażolety naturalne i potrafi je wykonać na instrumencie.
 Jak dba się o instrument na co dzień
 Jak stroi się skrzypce.
 jak ćwiczy się samodzielnie w domu , wie o etapowości pracy
 Jak odpoczywać w trakcie ćwiczenia, aby nie doprowadzić do przeciążeń.

Uczeń zna:
 Dobrze pozycje II i III – ułożenie palców i położenie tych pozycji na gryfie oraz potrafi zastosować
artykulacje : detachѐ, podwójne detachѐ, portato, staccato, staccato pod łukiem, martelѐ, legato.
 Zna różne ćwiczenia danego problemu technicznego
 Zna gamy i pasaże durowe i molowe do 4 znaków przykluczowych
 Zna różne rytmy : triole , rytm punktowy , rytm siciliany
 Zna sposoby na opanowanie tremy estradowej ( relaksacja , głębokie oddychanie, pozytywne
nastawienie, właściwe przygotowanie techniczne itp.)

Minimum wymagań programowych

 Gama i pasaże durowe i mollowe (z pamięci) do 4 znaków w pozycjach i ze zmianą pozycji.

 Etiuda o zróżnicowanych problemach technicznych (10).
 Dwa koncerty (głównie pierwsze części) lub inne formy cykliczne.
 Utwory z towarzyszeniem fortepianu (4)

Przesłuchanie półroczne

 Gama i trójdźwięk z pamięci.

 Etiuda .
 Część koncertu lub utwór z towarzyszeniem fortepianu z pamięci.

Egzamin promocyjny

 Etiuda .
 Część koncertu lub utwór z towarzyszeniem fortepianu z pamięci.
Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który :
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami , proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz
czyni starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami , samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne
i praktyczne ujęte programem nauczania
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach bierze
udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzą, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno – wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą
 gra poprawnie techniczni , rozumie treść wyrazową utworów
.
Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 realizuje minimum wymagań programowych
 wykazuje wyraźnie braki techniczno – wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie w st. gimnazjalnym, licealnym ze względu na małe
zdolności lub brak pracy
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie
  w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymują uczeń, który :

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

KLASA IV OSM I st.

Treści nauczania
Problemowy materiał techniczno – muzyczny
 Naturalna swoboda gry z zachowaniem prawidłowej postawy i luźnego aparatu.
 Doskonalenie wibracji.
 Pozycje i zmiany pozycji (pozycje I – V)
 Zmiany pozycji grupami dźwiękowymi.
 Praca nad udoskonaleniem biegłości palcowej.
 Doskonalenie różnorodnych smyczkowań i artykulacji
 Dwudźwięki – tercje , seksty, oktawy łamane w wolnym tempie.
 Technika akordowa.
 Flażolety.
 Kształtowanie dźwięku i różnorodnej dynamiki.
 Pamięć muzyczna i opanowanie estradowe.
 Czytanie a’vista.
 Gra zespołowa.

Wymagania edukacyjne
Po czwartym roku nauki uczeń potrafi:
 Przyjąć naturalną postawę i dość swobodnie posługiwać się prawidłowo ustawionym aparatem gry
 Dość szybko reagować na fałszywy dźwięk
 Rozróżniać sposoby smyczkowania i artykulacji
 Dość swobodnie poruszać palcami lewej ręki na gryfie
 Stosować wibrację w kantylenie i stosować krótką, impulsywną wibrację na krótszych dźwiękach
 Grać dwudźwięki tercje, seksty, oktawy łamane
 Pewnie trafiać w flażolety naturalne i próbować wykonać flażolety sztuczne
 Czytać nuty a’vista utwory na poziomie kl. III.

Uczeń wie:
 W jaki sposób samodzielnie pracować nad problemami technicznymi w domu
 Jak zmieniać pozycję /(w górę i w dół ) różnymi palcami stosując nuty łącznikowe ,
 Jak rozkładać impulsy w pochodach szesnastkowych wykonywanych legato
 Jak ćwiczyć dwudźwięki i jak ważna jest ta umiejętność.

Uczeń zna:
 Oznaczenia różnych sposobów artykulacji w zapisie nutowym
 Różne sposoby ćwiczenia zmian pozycji
Sposoby ćwiczenia dwudźwięków
 Nazwy dźwięków we wszystkich poznanych tonacjach w pozycjach od I do V.

Minimum wymagań programowych

 Gamy durowe i molowe oraz pasaże do 4 znaków (z pamięci ) z uwzględnieniem pozycji V.
 Etiudy o zróżnicowanych problemach technicznych (8 )
 Dwa koncerty (głównie pierwsze części) lub inne formy cykliczne.
 Utwory z towarzyszeniem fortepianu (4)
Przesłuchanie półroczne

 Gama i trójdźwięk w obrębie pięciu pozycji.

 Etiuda z uwzględnieniem piątej pozycji.
 Utwór z towarzyszeniem fortepianu lub część koncertu

Egzamin promocyjny

 Etiuda .
 Część koncertu
 Utwór z towarzyszeniem fortepianu z pamięci.

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który :
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami , proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz
czyni starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami , samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne
i praktyczne ujęte programem nauczania
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach bierze
udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzą, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno – wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą
 gra poprawnie techniczni , rozumie treść wyrazową utworów
.
Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 realizuje minimum wymagań programowych
 wykazuje wyraźnie braki techniczno – wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie w st. gimnazjalnym, licealnym ze względu na małe
zdolności lub brak pracy
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymują uczeń, który :

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

KLASA V OSM I st.

Treści nauczania
Problemowy materiał techniczno – muzyczny
 Stałe doskonalenie aparatu gry
 Prawidłowa intonacja szybka reakcja ucznia na fałszywy dźwięk.
 Pozycje i zmiany pozycji (utrwalanie pozycji I – V oraz wprowadzenie pozycji VI i VII).
 Rozwijanie biegłości palcowej ze zmianami pozycji.
 Stosowanie różnorodnych smyczkowań i artykulacji.
 Dwu i wielodźwięki w pozycji i ze zmianą pozycji.
 Stosowanie różnorodnej wibracji: wolna, szybka, szeroka, wąska.
 Pojęcie stylu utworu: barokowy, klasyczny, romantyczny, współczesny.
 Stosowanie różnorodnych środków wyrazu.
 Wprowadzenie smyczkowania sul tasto, sul ponticello, col legno.
 Pamięć muzyczna, interpretacja i opanowanie estradowe.
 Czytanie a’vista.

Wymagania edukacyjne
Po piątym roku nauki uczeń potrafi:
 Posługiwać się prawidłowo ustawionym aparatem gry
 Czytać nuty i grać w pozycjach I – VII
 Grać czysto i szybko reagować na fałszywy dźwięk
 Dość biegle poruszać palcami lewej ręki na gryfie
 Posługiwać się różnymi smyczkowaniami i artykulacjami (detachѐ , martelѐ , staccato osobne
i pod łukiem , legato początki sautillѐ i spiccato)
 Prawidłowo wibrować i różnicować wibracje w zależności od potrzeb utworu
 Grać dwudźwięki: tercje, seksty i oktawy osobno i po 2 legato
 Grać flażolety naturalne i wprowadzać sztuczne
 Umiejętnie przeprowadzać frazę i oddawać nastrój danego utworu poprzez zastosowanie w grze
różnych środków wyrazu (właściwa artykulacja, dynamika, wyczucie dźwięku)
 Dobrze czytać nuty a’vista na poziomie programu swojej klasy.
Uczeń wie:
 W jaki sposób rozplanować codzienny czas na pracę w domu i ile czasu należy poświęcić na grę na
instrumencie
 W jakiej kolejności grać na instrumencie zadany program i jak go ćwiczyć
 W jaki sposób opanować pamięciowo zadane utwory przy uwzględnieniu własnych predyspozycji
( pamięć wzrokowa, słuchowa, mieszana)
 W jaki sposób przygotować się do występów przed komisją egzaminacyjną oraz publicznością
na koncertach klasowych i szkolnych i jak właściwie prezentować się na scenie
 Jak ważna jest gra zespołowa i słuchanie tego, co grają inni
 Jak ważna jest umiejętność gry a’vista

Uczeń zna:
 Nazwy dźwięków we wszystkich poznanych pozycjach (I – VII)
 Gamy drutowe i molowe 2 oktawowe w obrębie siedmiu pozycji
 Wszystkie podstawowe rodzaje artykulacji i ich oznakowanie
 Różne style w muzyce i umie oddać w grze ich charakter
 Wymagania techniczno – repertuarowe, którym musi sprostać w danym semestrze (ilość etiud,
utworów i koncertów ) dla uzyskania pozytywnej oceny z instrumentu głównego.

Minimum wymagań programowych

 Gamy durowe i molowe oraz pasaże w obrębie siedmiu pozycji różnymi rodzajami smyczkowania.
 Dwudźwięki – tercje , seksty , oktawy do trzeciej pozycji.
 Etiudy o zróżnicowanych problemach technicznych, dwudźwiękowe i biegłościowe (8).
 Dwa koncerty (głównie pierwsze części) lub formy cykliczne.
 Utwory z towarzyszeniem fortepianu (4).
 Jeden duet, trio lub kwartet.

Przesłuchanie półroczne

 Gama i trójdźwięk w obrębie pięciu pozycji.

 Etiuda z uwzględnieniem piątej pozycji.
 Utwór z towarzyszeniem fortepianu lub część koncertu

Egzamin promocyjny

 Etiuda .
 Część koncertu
 Utwór z towarzyszeniem fortepianu z pamięci.

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.
Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który :
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami , proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz
czyni starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami , samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne
i praktyczne ujęte programem nauczania
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach bierze
udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzą, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno – wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą
 gra poprawnie techniczni , rozumie treść wyrazową utworów
.
Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 realizuje minimum wymagań programowych
 wykazuje wyraźnie braki techniczno – wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie w st. gimnazjalnym, licealnym ze względu na małe
zdolności lub brak pracy
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymują uczeń, który :

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.
KLASA VI OSM I st.

Treści nauczania
Problemowy materiał techniczno – muzyczny
 Stała i systematyczna praca nad doskonaleniem aparatu gry ,
 Dbałość o poprawną intonację w utworach kantylenowych z wibracją i w utworach technicznych.
 Stosowanie różnorodnych smyczkowań i artykulacji w połączeniu z dużą biegłością gry także
ze zmianami pozycji.
 Flażolety naturalne i sztuczne.
 Ornamentyka tryl, mordent, tremolando.
 Pizzicato prawą i lewą ręką.
 Gamy dwudźwiękowe ze zmianami pozycji : tercje, seksty, oktawy,
 Akordy łamane i jednobrzmiące (3 głosowe).
 Stosowanie różnorodnej wibracji.
 Pamięć muzyczna , interpretacja i opanowanie estradowe.
 Czytanie a’vista utworów programowo łatwiejszych .
 Gra zespołowa.

Wymagania edukacyjne
Po szóstym roku nauki uczeń potrafi:
 Prawidłowo trzymać skrzypce i operować smyczkiem oraz sam dokonuje autokorekty aparatu gry.
 Prawidłowo intonować w pozycjach I – VII
 Grać biegle pod względem technicznym w pozycjach I – VII
 Stosować różne rodzaje artykulacji i smyczkowań
 Zagrać tryl z dużą częstotliwością, równomiernie i w dobrym brzmieniu
 Wykonać mordent, obiegnik, tremolando
 Wykonać spiccato w tempie umiarkowanym, a w szybszym tempie spiccato, sautillѐ z dobrą
synchronizacją lewej i prawej ręki
 Zastosować lekkie smyczki unoszone , flażolety naturalne i sztuczne w utworach
 Zagrać pizzicato prawą i lewą ręką
 Wykonać tercje, seksty, oktawy i kwinty w pozycji i ze zmianami pozycji
 Zagrać akordy łamane i jednobrzmiące (3-głosowe)
 Różnorodnie wibrować w zależności od stylu utworu
 Czytać a’vista prostsze utwory
 Grać wspólnie z innymi wykonawcami utwory w duecie, tercecie itp.
 Zagrać gamę na jednej strunie z prawidłową intonacją
 Wykonać tercje, seksty , oktawy przesuwane do III – V pozycji legato i detachѐ
 Z dużą biegłością prawej i lewej ręki wykonywać utwór prawidłowo pod względem intonacji ,
artykulacji, zróżnicowania dynamicznego i wyrazowego
 Kształtować frazę muzyczną z pewnymi elementami wirtuozerii
 Bez zarzutu opanować pamięciowo zadany materiał

Uczeń wie:
 Jak dbać o smyczek i skrzypce i konserwować je
 Jak zmieniać struny i jej prawidłowo naciągnąć i nastroić
 Jak planować sobie prac nad utworem w domu
 Jak opanować tremę na scenie
 Jak przygotować się i zachować pewność w czasie występu estradowego

Uczeń zna:
 Gamy do 4 znaków przykluczowych do VII pozycji
 Dobrze budowę skrzypiec
 Ogólnie historie instrumentu
 Metody nauki utworu na pamięć
 Styl utworów barokowych
Przesłuchanie półroczne – uczeń prezentuje część programu dyplomowego

 Gama dur, moll, pasaże przez 3 oktawy

 Gama w tercjach, sekstach i oktawach do trzeciej (piątej pozycji )
 Etiuda
 Sonata ( dwie kontrastujące części )
 Cały program wykonany z pamięci

Egzamin dyplomowy – uczeń prezentuje drugą część programu dyplomowego

 Etiuda
 Koncert cz. I lub II i III
 Utwór z towarzyszeniem fortepianu
 Cały program wykonany z pamięci
UWAGA: obowiązuje jedna etiuda dwudźwiękowa

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który :
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami , proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz
czyni starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami , samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne
i praktyczne ujęte programem nauczania
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach bierze
udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzą, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno – wyrazowe,
 rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą
 gra poprawnie techniczni , rozumie treść wyrazową utworów
.
Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 realizuje minimum wymagań programowych
 wykazuje wyraźnie braki techniczno – wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie w st. gimnazjalnym, licealnym ze względu na małe
zdolności lub brak pracy
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który :

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymują uczeń, który :

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

WYMAGANIA PROGRAMOWE

SKRZYPCE II st.

KLASA I OSM II st. (VII)

Treści nauczania

 umiejętność konserwacji instrumentu,

 umiejętność precyzyjnego strojenia,
 opanowanie swobodnego posługiwania się aparatem gry, prawidłowej korelacji lewej
i prawej ręki i swobodnego operowania smyczkiem,
 umiejętność korygowania niedociągnięć intonacyjnych,
 opanowanie techniki gry prawej i lewej ręki umożliwiającej wykonanie utworów
z zastosowaniem niektórych rodzajów ozdobników,
 nauka wibracji,
 elementy techniki akordowej,
 umiejętność posługiwania się dynamiką i agogiką,
 rozumienie pojęć muzycznych,
 umiejętność grania a`vista łatwych utworów,
 umiejętność opanowania pamięciowego utworów,
 obycie estradowe, umiejętność koncentracji,
 umiejętność współpracy z akompaniatorem,
 opanowanie literatury skrzypcowej w zakresie minimum wymagań programowych klasy VII
(kl. I – II st.)
Wymagania edukacyjne

 uczeń potrafi dość swobodnie operować prawą i lewą ręką przy prawidłowo ułożonym aparacie gry na
skrzypcach;
 potrafi wykonać gamy i pasaże w obrębie 3 oktaw w tempie wolnym oraz dwudźwięki w zakresie 2
oktaw także w tempie wolnym,
 opanował wibrację uszlachetniającą dźwięk ( różne rodzaje),
 poznał różne rodzaje trylów i ozdobników,
 prawidłowo i swobodnie łączy pozycje,
 świadomie koryguje niedoskonałości intonacyjne,
 poznał różne rodzaje artykulacji,
 rozumie znaczenie niektórych pojęć muzycznych,
 potrafi krytycznie ocenić wykonany utwór,
 potrafi wykonać program egzaminu przejściowego.

Minimum programowe

 Gamy i pasaże w obrębie trzech oktaw w tempie wolnym.

 Gamy dwudźwiękowe w tercjach , sekstach i oktawach w tempie wolnym.
 Etiudy - 6 lub 2 kaprysy.
 G. Ph. Telemann – Fantazja (dwie części)
 Sonata 2 części kontrastujące.
 Wybrane części z dwóch koncertów (w tym z jednego koncertu cz. I lub II i III cz. na pamięć) 2 lub 3
utwory z towarzyszeniem fortepianu (w zależności od wielkości formy)

Przesłuchanie półroczne

 Gama dur, moll, pasaże w obrębie trzech oktaw – jednoimienne,

 Gama w tercjach, sekstach, oktawach,
 Etiuda lub kaprys
 Sonata (dwie części sonaty staroklasycznej lub pierwsza część sonaty klasycznej lub romantycznej)
 Utwór

Egzamin przejściowy

 G. Ph. Telemann – Fantazja (dwie części) lub J.S. Bach – Sonata lub Partita (jedna część)
 Koncert (I cz. lub II i III cz.)
 Utwór

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie;
  wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów;
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie;
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia;
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach;
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły;
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole.

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz czyni
starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów;
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i
praktyczne ujęte programem nauczania;
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach
 bierze udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych;
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie;
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów;
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy;
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzę, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno-wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą;
 gra poprawnie technicznie, rozumie treść wyrazową utworów.

Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 realizuje minimum wymagań programowych;
 wykazuje wyraźne braki techniczno-wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach;
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem;
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne;
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie (w st. gimnazjalnym, licealnym) ze względu na małe zdolności
lub brak pracy;
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej;
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie;
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie;
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie;
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

KLASA II OSM II st. (VIII)

Treści nauczania

 umiejętność konserwacji instrumentu,

 umiejętność precyzyjnego strojenia,
 doskonalenie swobodnego posługiwania się aparatem gry – praca nad biegłością palców lewej ręki i
swobodnego operowania smyczkiem,
  umiejętność korygowania niedociągnięć intonacyjnych,
 doskonalenie techniki gry umożliwiającej wykonanie utworów z zastosowaniem niektórych rodzajów
artykulacji i smyczkowania oraz dwudźwięków, akordów i ozdobników,
 umiejętność frazowania i operowania zróżnicowaną barwą i sposobami artykulacji,
 interpretowanie utworu zgodnie z jego budową formalną i charakterem epoki,
 umiejętność posługiwania się dynamiką i agogiką,
 rozróżnianie pojęć muzycznych,
 umiejętność grania a`vista łatwych utworów,
 umiejętność opanowania pamięciowego form cyklicznych,
 obycie estradowe, umiejętność koncentracji oraz opanowanie tremy podczas wykonywania utworów,
 umiejętność współpracy z akompaniatorem oraz gry w różnych formach muzykowania zespołowego,
 opanowanie literatury skrzypcowej w zakresie minimum wymagań programowych klasy VIII (kl. II –
II st.).

Wymagania edukacyjne

 uczeń z większą swobodą potrafi operować prawą i lewą ręką,

 potrafi wykonać gamy i pasaże w obrębie 3 oktaw i gamę chromatyczną w tempie umiarkowanym oraz
dwudźwięki w obrębie 2 oktaw także w tempie umiarkowanym,
 świadomie kształtuje barwę dźwięku,
 potrafi lepiej kształtować wibrację, dostosowując ją do rodzaju utworu,
 precyzyjnie łączy pozycje,
 potrafi lepiej korygować niedociągnięcia intonacyjne,
 stosuje elementy kształtowania artystycznego,
 potrafi samodzielnie korygować błędy,
 potrafi grać a`vista łatwe utwory,
 potrafi wykonać program egzaminu przejściowego.

Minimum programowe

 Gamy i pasaże w obrębie trzech oktaw w tempie umiarkowanym.

 Gamy dwudźwiękowe w tercjach , sekstach i oktawach w tempie umiarkowanym.
 Etiudy - 6 lub 2 kaprysy.
 G. Ph. Telemann – Fantazja (2 cz.) lub J. S. Bach – Sonata lub Partita jedna część
 Sonata – 2 części kontrastujące.
 Wybrane części z dwóch koncertów (w tym z jednego koncertu cz. I lub II i III cz. na pamięć)
 3 utwory z towarzyszeniem fortepianu (w zależności od wielkości formy).

Przesłuchanie półroczne

 Gama dur, moll, pasaże w obrębie trzech oktaw – jednoimienne,

 Gama w tercjach, sekstach, oktawach,
 Etiuda lub kaprys
 Sonata (dwie części sonaty staroklasycznej lub pierwsza część sonaty klasycznej lub romantycznej)
 Utwór

Egzamin przejściowy

 G. Ph. Telemann – Fantazja (dwie części) lub J.S. Bach – Sonata lub Partita (jedna część)
 Koncert (I cz. lub II i III cz.)
 Utwór

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
  stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie;
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów;
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie;
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia;
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach;
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły;
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole.

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz czyni
starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów;
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i
praktyczne ujęte programem nauczania;
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach
 bierze udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych;
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie;
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów;
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy;
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzę, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno-wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą;
 gra poprawnie technicznie, rozumie treść wyrazową utworów.

Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 realizuje minimum wymagań programowych;
 wykazuje wyraźne braki techniczno-wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach;
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem;
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne;
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie (w st. gimnazjalnym, licealnym) ze względu na małe zdolności
lub brak pracy;
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej;
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie;
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.
Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie;
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie;
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

KLASA III OSM II st. (IX)

Treści nauczania

 umiejętność konserwacji instrumentu,

 umiejętność precyzyjnego strojenia,
 dalsze korygowanie niedociągnięć intonacyjnych aparatu gry (biegłość palców lewej ręki, swobodne
operowanie smyczkiem),
 dalsze doskonalenie techniki gry umożliwiającej zastosowanie w wykonywanych, utworach różnego
rodzaju artykulacji, grania flażoletów naturalnych, dwudźwięków, akordów i ozdobników,
 umiejętność frazowania i operowania zróżnicowaną barwą i sposobami artykulacji,
 interpretowanie utworu zgodnie z jego budową formalną i charakterem epoki,
 umiejętność posługiwania się dynamiką i agogiką,
 umiejętność grania a`vista utworów o średniej skali trudności,
 umiejętność opanowania pamięciowego większych form cyklicznych,
 obycie estradowe, umiejętność koncentracji oraz opanowanie tremy podczas wykonywania utworów,
 umiejętność współpracy z akompaniatorem oraz gry w różnych formach muzykowania zespołowego,
 opanowanie literatury skrzypcowej w zakresie minimum wymagań programowych klasy IX ( kl. III –
II st.).

Wymagania edukacyjne

 uczeń potrafi wykonać gamy i pasaże w obrębie 3 oktaw w tempie żywym, gamę chromatyczną w
obrębie 3 oktaw w tempie umiarkowanym i dwudźwięki w obrębie
2 oktaw także w tempie umiarkowanym,
 opanował swobodnie artykulacje smyczkowe (detaché, legato, martelé, sautillé, spiccato, staccato,
pizzicato prawą ręką),
 dobrze koryguje niedociągnięcia intonacyjne,
 swobodnie ogarnia większe formy muzyczne,
 potrafi właściwie frazować utwór,
 potrafi interpretować utwór zgodnie z charakterem epoki,
 potrafi grać a`vista utwory o średnim stopniu trudności,
 potrafi wykonać program egzaminu przejściowego.

Minimum programowe
 Gamy i pasaże w obrębie trzech oktaw w tempie żywym.
 Gamy dwudźwiękowe w tercjach , sekstach i oktawach w tempie umiarkowanym.
 Wprawki i ćwiczenia przygotowawcze do grania gam w decymach i oktawach palcowanych.
 Ćwiczenia dwudźwiękowe.
 Etiudy – 6 lub 2 kaprysy
 G. Ph. Telemann – Fantazja (dwie części) lub J. S. Bach – Sonata lub Partita –jedna część
 Sonata – dwie części kontrastujące sonaty barokowej lub jedna część sonaty klasycznej lub
romantycznej
 Wybrane części z dwóch koncertów (w tym z jednego koncertu cz.I lub II i III cz. na pamięć)
 2 lub 3 utwory z towarzyszeniem fortepianu ( w zależności od wielkości formy).

Przesłuchanie półroczne

 Gama dur, moll, pasaże w obrębie trzech oktaw – jednoimienne,

  Gama w tercjach, sekstach, oktawach,
 Etiuda lub kaprys
 Sonata (dwie części sonaty staroklasycznej lub pierwsza część sonaty klasycznej lub romantycznej)
 Utwór

Egzamin przejściowy

 G. Ph. Telemann – Fantazja (dwie części) lub J.S. Bach – Sonata lub Partita (jedna część)
 Koncert (I cz. lub II i III cz.)
 Utwór

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie;
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów;
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie;
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia;
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach;
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły;
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole.

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz czyni
starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów;
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i
praktyczne ujęte programem nauczania;
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach
 bierze udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych;
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie;
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów;
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy;
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzę, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno-wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą;
 gra poprawnie technicznie, rozumie treść wyrazową utworów.

Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 realizuje minimum wymagań programowych;
 wykazuje wyraźne braki techniczno-wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach;
  nie wykazuje zainteresowania przedmiotem;
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne;
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie (w st. gimnazjalnym, licealnym) ze względu na małe zdolności
lub brak pracy;
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej;
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie;
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie;
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie;
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

KLASA IV OSM II st. (X)

Treści nauczania
 umiejętność konserwacji instrumentu,
 umiejętność precyzyjnego strojenia,
 korygowanie niedociągnięć intonacyjnych,
 opanowanie różnych rodzajów artykulacji i smyczkowania, granie dwudźwięków, akordów,
ozdobników, flażoletów naturalnych i sztucznych,
 doskonalenie umiejętności świadomego kształtowania dźwięku,
 doskonalenie umiejętności frazowania i operowania zróżnicowaną barwą oraz sposobami artykulacji,
 interpretowanie utworu zgodnie z jego budową formalną i charakterem epoki,
 umiejętność posługiwania się dynamiką i agogiką, rozumienie pojęć muzycznych,
określanie charakteru epoki,
 umiejętność grania a`vista utworów o średnim stopniu trudności,
 umiejętność opanowania pamięciowego większych form cyklicznych,
 umiejętność koncentracji i opanowania tremy podczas wykonywania utworu, obycie estradowe,
 umiejętność współpracy z akompaniatorem oraz gry w różnych formach muzykowania zespołowego,
 opanowanie literatury skrzypcowej w zakresie minimum wymagań programowych klasy X
(kl. IV – II st.),

Wymagania edukacyjne

 uczeń potrafi wykonać gamy i pasaże w obrębie 3 oktaw, gamę chromatyczną w tempie żywym,
dwudźwięki w obrębie 2 oktaw (tercje, seksty, oktawy) w tempie żywym oraz oktawy palcowane i
decymy i flażolety kwartowe w tempie wolnym,
 udoskonalił pracę nad artykulacjami ( detaché, legato, martelé, sautillé, spiccato, staccato i staccato
volante, pizzicato prawą ręką, uwzględniając dodatkowo ricochety)
 potrafi wykonać pizzicato lewa ręką,
 umiejętnie wykonuje pojedyncze glissando chromatyczne,
 różnicuje style wykonywanych utworów,
 potrafi grać utwory a`vista o średnim stopniu trudności,
 potrafi wykonać program egzaminu przejściowego.

Minimum programowe

 Gamy i pasaże w obrębie trzech oktaw w tempie żywym.

  Gamy dwudźwiękowe w tercjach, sekstach i oktawach w tempie żywym.
 Oktawy palcowane i decymy w tempie wolnym.
 Ćwiczenia dwudźwiękowe
 Etiudy – 6 lub 2 kaprysy
 G. Ph. Telemann – Fantazja (dwie części) lub J. S. Bach – Sonata lub Partita – jedna część
 Sonata – dwie części sonaty barokowej lub jedna część sonaty klasycznej lub romantycznej
 Wybrane części z dwóch koncertów (w tym z jednego koncertu cz.I lub II i IIIcz. na pamięć).
 2 lub 3 utwory z towarzyszeniem fortepianu (w zależności od wielkości formy).

Przesłuchanie półroczne

 Gama dur, moll, pasaże w obrębie trzech oktaw – jednoimienne,

 Gama w tercjach, sekstach, oktawach, oktawach palcowanych i decymach
 Etiuda lub kaprys
 Sonata (dwie części sonaty staroklasycznej lub pierwsza część sonaty klasycznej lub romantycznej)
 Utwór

Egzamin przejściowy

 G. Ph. Telemann – Fantazja (dwie części) lub J.S. Bach – Sonata lub Partita (jedna część)
 Koncert (I cz. lub II i III cz.)
 Utwór

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie;
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów;
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie;
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia;
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach;
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły;
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole.

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz czyni
starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów;
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i
praktyczne ujęte programem nauczania;
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach
 bierze udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych;
  ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie;
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów;
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy;
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzę, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno-wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą;
 gra poprawnie technicznie, rozumie treść wyrazową utworów.

Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 realizuje minimum wymagań programowych;
 wykazuje wyraźne braki techniczno-wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach;
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem;
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne;
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie (w st. gimnazjalnym, licealnym) ze względu na małe zdolności
lub brak pracy;
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej;
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie;
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie;
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie;
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

KLASA V OSM II st. (XI)

Treści nauczania

 umiejętność konserwacji i precyzyjnego strojenia instrumentu,

 umiejętność korygowania niedociągnięć intonacyjnych,
 opanowanie wszystkich elementów gry skrzypcowej umożliwiającej przygotowanie się do recitalu
dyplomowego,
 umiejętność frazowania i operowania zróżnicowaną barwą i sposobami artykulacji, interpretowanie
utworu zgodnie z jego budową formalną i charakterem epoki,
 umiejętność posługiwania się dynamiką i agogiką, rozumienie pojęć muzycznych,
 samodzielne odnajdywanie środków wyrazu i określanie charakteru utworu,
 umiejętność grania a`vista utworów o różnym stopniu trudności oraz umiejętność ich samodzielnego
opracowania,
 umiejętność opanowania pamięciowego dużych form cyklicznych oraz utworów muzyki współczesnej,
 obycie estradowe, umiejętność koncentracji oraz opanowanie tremy podczas wykonywania utworów,
 umiejętność współpracy z akompaniatorem oraz gry w różnych formach muzykowania zespołowego,
 opanowanie literatury skrzypcowej w zakresie minimum wymagań programowych klasy XI
( kl. V – II st.).
Wymagania edukacyjne

 uczeń potrafi wykonać gamy i pasaże, gamę chromatyczną w obrębie 3 oktaw w tempie szybkim oraz
flażolety kwartowe, dwudźwięki w obrębie 2 oktaw (tercje, seksty, oktawy) w tempie żywym,
natomiast oktawy palcowane i decymy w tempie wolnym,
 poznał wszystkie elementy techniki gry skrzypcowej w stopniu umożliwiającym mu przygotowanie się
do recitalu dyplomowego,
 potrafi grać a`vista utwory o różnym stopniu trudności,
 poznał różne formy muzykowania zespołowego,
 potrafi wykonać program egzaminu przejściowego.

Minimum programowe
 Gamy i pasaże w obrębie trzech oktaw w tempie szybkim.
 Gamy dwudźwiękowe w tercjach , sekstach i oktawach w tempie szybkim.
 Oktawy palcowane i decymy w tempie wolnym.
 Etiudy – 6 lub 2 lub 3 kaprysy.
 G. Ph. Telemann –Fantazja lub J. S. Bach – Sonata lub Partita –jedna część
 Sonata – dwie części kontrastujące sonaty barokowej lub jedna część sonaty klasycznej lub
romantycznej
 Wybrane części z dwóch koncertów (w tym z jednego koncertu cz. I lub II i III cz. na pamięć).
 2 lub 3 utwory z towarzyszeniem fortepianu w zależności od wielkości formy).

Przesłuchanie półroczne
 Gama dur, moll, pasaże w obrębie trzech oktaw – jednoimienne,
 Gama w tercjach, sekstach, oktawach, oktawach palcowanych i decymach
 Etiuda lub kaprys
 Sonata (dwie części sonaty staroklasycznej lub pierwsza część sonaty klasycznej lub romantycznej)
 Utwór

Egzamin przejściowy

 G. Ph. Telemann – Fantazja (dwie części) lub J.S. Bach – Sonata lub Partita (jedna część)
 Koncert (I cz. lub II i III cz.)
 Utwór

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie;
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów;
  biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie;
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia;
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach;
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły;
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole.

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz czyni
starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów;
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i
praktyczne ujęte programem nauczania;
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach
 bierze udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych;
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie;
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów;
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.
Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy;
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzę, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno-wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą;
 gra poprawnie technicznie, rozumie treść wyrazową utworów.

Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 realizuje minimum wymagań programowych;
 wykazuje wyraźne braki techniczno-wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach;
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem;
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne;
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie (w st. gimnazjalnym, licealnym) ze względu na małe zdolności
lub brak pracy;
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej;
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie;
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie;
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie;
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.

KLASA VI OSM II st. (XII)

Treści nauczania
 umiejętność konserwacji i precyzyjnego strojenia instrumentu,
 opanowanie wszystkich elementów gry skrzypcowej umożliwiającej poprawne wykonanie programu na
recitalu dyplomowym,
 interpretowanie utworu zgodnie z jego budową formalną i charakterem epoki,
 samodzielne odnajdywanie środków wyrazu,
 umiejętność grania a`vista utworów o różnym stopniu trudności oraz umiejętność ich samodzielnego
opracowania,
  umiejętność opanowania pamięciowego dużych form cyklicznych oraz utworów muzyki współczesnej,
 obycie estradowe, umiejętność koncentracji oraz opanowanie tremy podczas wykonywania utworów,
 umiejętność współpracy z akompaniatorem oraz gry w różnych formach muzykowania zespołowego,
 poprawne wykonanie programu recitalu dyplomowego.

Wymagania edukacyjne

 uczeń gra recital dyplomowy będący podsumowaniem kształcenia w szkole muzycznej II stopnia.

Minimum programowe

 Minimum wymagań programowych wymaganych w tej klasie pokrywa się z programem egzaminu
dyplomowego szkoły muzycznej II st.

W klasie VI OSM II st. (XII) uczeń w ciągu roku szkolnego przystępuje do następujących egzaminów i
przesłuchań:

I Przesłuchanie repertuarowe oraz egzamin techniczny- listopad lub grudzień – zaliczenie.

 Gama i pasaże w obrębie trzech oktaw – jednoimienne.
 Gama w tercjach, sekstach, oktawach, oktawach palcowanych i decymach, gama chromatyczna,
flażolety.
 Artykulacje – detaché, legato, staccato w górę i w dół, sautillè, spiccato.

I część egzaminu dyplomowego – (egzamin techniczny - ocena)

 Kaprys lub etiuda (jeden z kaprysów musi zawierać elementy dwudźwiękowe).
 Studia orkiestrowe (przygotowane fragmenty).

II część egzaminu dyplomowego – recital dyplomowy

 Kaprys lub etiuda
 G. Ph. Telemann – Fantazja (cała) lub J. S. Bach – Sonata lub Partita (dwie części kontrastujące)
 Sonata
 Koncert *
 Utwór dowolny z akompaniamentem.
Oprócz studiów orkiestrowych cały program powinien być wykonany z pamięci.

*Koncerty, z których można wykonywać I lub II i III cz.:

L. van Beethoven – Koncert skrzypcowy D – dur op. 61
J. Brahms – Koncert skrzypcowy D – dur op.77
A. Chaczaturian – Koncert skrzypcowy
P. Czajkowski – Koncert skrzypcowy D – dur op. 35
A. Dvorzak – Koncert skrzypcowy a – moll op. 53
M. Karłowicz – Koncert skrzypcowy A – dur op. 8
E. Lalo – Symfonia hiszpańska cz. I, IV i V lub I, II i III
N. Paganini – I Koncert skrzypcowy D – dur op. 6
N. Paganini – II Koncert skrzypcowy h - moll op.7
J. Sibelius - Koncert skrzypcowy d - moll op.47
H. Wieniawski – I Koncert skrzypcowy fis - moll op.14

Preambuła
Podstawę oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dn. 29 września 2004 r. tej sprawie oceniania i
klasyfikowania uczniów.
Podstawowymi kryteriami oceny ucznia winny być:
 stopień spełnienia wymagań proponowanych dla danego roku nauki (postępy w zdobywaniu
umiejętności technicznych, muzycznych w opanowaniu utworu);
 pilność i systematyczność pracy ucznia;
Na każdej lekcji nauczyciel ocenia przygotowanie przez ucznia pracy domowej. Jak najczęściej powinien
również oceniać ogólne postępy ucznia i wkład pracy na lekcji.
Nie zawsze ocena musi być wyrażona w formie stopnia i wpisana do dziennika lekcyjnego - formułowana jest
częściej w formie uwag, które mogą być wpisywane do dziennika ucznia wraz z notatkami o opracowanym
utworze.

Kryteria oceniania:
Ocenę celującą (25 pkt.) otrzymuje uczeń, który:
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza oczekiwania w danej grupie wiekowej oraz
ilość i treść opracowanych utworów znacznie przekraczają wymagania programowe w danej klasie;
 wzorowo realizuje zadania techniczno – wykonawcze prezentowanych utworów;
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, proponuje rozwiązania nietypowe,
trafnie artystycznie;
 samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia;
 bierze udział w przesłuchaniach i konkursach;
 bierze udział w życiu koncertowym szkoły i środowiska, reprezentując osiągnięcia szkoły;
 gra jest wzorowa, a jej wartość artystyczna jest szczególnie wysoka i rzadko osiągana w szkole.

Ocenę bardzo dobrą (21-24 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności zawarte w podstawie programowej danej klasy oraz czyni
starania w kierunku realizacji trudniejszych utworów;
 sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i
praktyczne ujęte programem nauczania;
 posiada wiedzę i sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych utworach
 bierze udział w koncertach klasowych, szkolnych i środowiskowych;
 ilością opanowanych utworów przekracza założenia programowe w danej klasie;
 bezbłędnie realizuje zadania techniczno-wyrazowe wykonywanych utworów;
 gra bezbłędnie technicznie, a jednocześnie interesująco od strony muzycznej.

Ocenę dobrą (16-20 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 opanował zakres wiedzy i umiejętności określonych minimum programowym, potrzebnych do
poprawnej realizacji utworów o przeciętnym stopniu trudności w zakresie danej klasy;
 poprawnie stosuje zdobytą wiedzę, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania techniczno-wyrazowe,
rozumie relacje pomiędzy praktyczną i teoretyczną wiedzą wykonawczą;
 gra poprawnie technicznie, rozumie treść wyrazową utworów.

Ocenę dostateczną (13-15 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 realizuje minimum wymagań programowych;
 wykazuje wyraźne braki techniczno-wyrazowe i stylistyczne w wykonywanych utworach;
 nie wykazuje zainteresowania przedmiotem;
 przejawia niewielkie zdolności muzyczne;
 nie rokuje nadziei na dalsze kształcenie (w st. gimnazjalnym, licealnym) ze względu na małe zdolności
lub brak pracy;
 gra z wyraźnymi brakami technicznymi lub muzycznymi.

Ocenę dopuszczającą (11-12 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 w stopniu niewystarczającym opanował minimum wymagań programowych obowiązujących w danej
klasie lub realizuje program klasy niższej;
 w minimalnym zakresie spełnia wymogi edukacyjne, a braki wiedzy i umiejętności w znacznym
stopniu uniemożliwiają dalsze kształcenie;
 w minimalnym stopniu rozwiązuje tylko niektóre problemy techniczne.

Ocenę niedostateczną (0-10 pkt.) otrzymuje uczeń, który:

 nie opanował niezbędnego minimum wymagań programowych określonych programem nauczania
obowiązującego w danej klasie;
 nie spełnia wymagań edukacyjnych, a braki w zakresie wiedzy i umiejętności uniemożliwiają
wykonywanie utworów oraz dalsze kształcenie;
 wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu lub całkowity brak zdolności.