7

Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 8
Mga Anyo, Tugon at Epekto sa Neo-
kolonyalismo sa Timog at
Kanlurang Asya

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

Araling Panlipunan - Baitang 7
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 8: Mga Anyo, Tugon at Epekto sa Neo-kolonyalismo sa
Timog at Kanlurang Asya
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-
sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng
ahensiya o tanggapan ng pamahalaan nanaghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa
mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o
trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang
-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa
mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan
nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Regional Director: Dr. Arturo B. Bayucot, CESO III
Assistant Regional Director: Dr. Victor G. De Gracia Jr., CESO V
Development Team of the Module
Author/s: MAE AN B. OMLAN

Reviewers: LILIA E. BALICOG, HT III

DONNA P. OLARTE, HT I
RAMON A. VILLA, HT I
EDWIN V. BELOY, HT I

Illustrator and Layout Artist: SPARK ERL E. BALICOG

Management Team
Chairperson: Dr. Arturo B. Bayocot, CESO III
Regional Director

Co-Chairpersons: Dr. Victor G. De Gracia Jr. CESO V

Asst. Regional Director
Edwin R. Maribojoc, EdD, CESO VI
Schools Division Superintendent
Myra P. Mebato, PhD, CESE
Assistant Schools Division Superintendent

Members Mala Epra B. Magnaong, Chief ES, CLMD

Neil A. Improgo, EPS-LRMS
Bienvenido U. Tagolimot, Jr., EPS-ADM
Samuel C. Silacan, EdD, CID Chief
Eleazer L. Tamparong, EPS - AralingPanlipunan
Rone Ray M. Portacion, EdD, EPS – LRMS
Berlyn Ann Q. Fermo, EdD, PSDS
Agnes P. Gonzales, PDO II
Vilma M. Inso, Librarian II

Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon – Dibisyon ng Misamis Occidental
Office Address: Ad. Osilao St., Poblacion I, Oroquieta City, Misamis Occidental
Contact Number: (088) 531 – 1872 / 0977 806 2187
E-mail Address: deped_misocc@deped.gov.ph
 7
Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 8
Mga Anyo, Tugon at Epekto sa
Neo-kolonyalismo as Timog at
Kanlurang Asya

This instructional material was collaboratively developed and reviewed by

educators from public schools. We encourage teachers and other education
stakeholders to email their feedback, comments, and recommendations to the
Department of Education-Region 10, at region10@deped.gov.ph.

Your feedback and recommendations are highly valued.

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

Talaan ng Nilalaman
Paunang Salita ----------------- i
Icons ng Modyul ----------------- ii
Pangkalahatang Panuto ----------------- iii
Alamin ----------------- 1
Subukin ----------------- 2
Aralin ----------------- 4
Balikan ----------------- 4
Gawain1: “ Paki-tapat Mo Nga! ----------------- 4
Tuklasin ----------------- 5
Gawain 2 : “Puwang Ko, Punan Mo!” ----------------- 5
Gawain 3: “Go Na, Sagot Na!” ----------------- 5
Suriin ----------------- 7
Pagyamanin ----------------- 12
Gawain 5: “Suri-Sagot!” ----------------- 12
Gawain 6: “Mabuti o Di- Mabuti!” ----------------- 12
Isaisip ----------------- 13
Gawain 7: “Tara Na, Sagot Na! ----------------- 13
Isagawa ----------------- 14
Gawain 8: “Tama-Mali, Isiping Mabuti!” - - - - - - - - - - - - - - - - - 15
Gawain 9: “Punan Mo Ako!” ----------------- 16
Tayahin ----------------- 17
Karagdagang Gawain ----------------- 20
Gawain: “Guhit-Simbolo!” ----------------- 20
Susi sa Pagwawasto ----------------- 21
Sanggunian ----------------- 22
Paunang Salita
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa AralingPanlipunan 7 ng Alternative Delivery
Mode (ADM) Modyul 8 ukol sa Mga Anyo, Tugon at Epekto sa Neo-kolonyalismo
sa Timog at Kanlurang Asya
Ang modyul naito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin
nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka saloob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Icons sa Modyul
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.
Alamin

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

anona ang kaalaman mo sa aralin ng
Subukin modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong
laktawan ang bahaging ito ng modyul.
Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral
upang matulungan kang maiugnay ang
Balikan
kasalukuyang aralin sanaunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan
Tuklasin
tulad ng isang kuwento, awitin, tula,
pambukas na suliranin, gawain o isang
sitwasyon.
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling
pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
Suriin
matulungan kang maunawaan ang
bagong konsepto at mga kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa

i malayang pagsasanay upang
mapagtibay ang iyong pang-unawa at
Pagyamanin mga kasanayan sa paksa. Maaari mong
iwasto ang mga sagot mo sa
 pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.
Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
Isaisip
natutuhan mo mula sa aralin.

Ito ay naglalaman ng gawaing

makatutulong sa iyo upang maisalin
ang bagong kaalaman o kasanayan
Isagawa sa tunay na sitwasyon o realidad ng
buhay.
Ito ay gawain na naglalayong matasa o
masukat ang antas ng pagkatuto sa
Tayahin pagkamit ng natutuhang kompetensi.

Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

panibagong Gawain upang pagyamanin
Karagdagang Gawain
ang iyong kaalaman o kasanayan sa
natutuhang aralin.

Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa

lahat ng mga gawain sa modyul.
Susi sa Pagwawasto

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan

sa paglikha o paglinang ng modyul na ito.
Sanggunian

Pangkalahatang Panuto
Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
 4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa
iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isip
ang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay
na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iii
 Alamin

Gaano nga ba kahalaga sa iyo ang pagiging malaya? Isa ito sa mga tanong
na marahil ay ni minsan hindi mo naisip o may pagkakataong ito ay natanong mo na
sa iyong sarili. Sa modyul na ito, mas mauunawaan mo kung gaano nga ba kalaki
ang papel ng salitang, “kalayaan” o “tunay na kalayaan” sa isang tao at sa isang
bansa.

Tinatalakay sa modyul na ito ang mga anyo, tugon at mga epekto ng Neo-
kolonyalismo.

Pagkatapos mong basahin at pag-aralan ang modyul na ito, ang mga

inaasahang malilinang sa iyo ay ang mga sumusunod na mga karunungan:

a. Nasusuri ang kahulugan ng neo-kolonyalismo, mga anyo, tugon at epekto nito

sa Timog at Kanlurang Asya
b. Napupunan ng hinihinging datos ang graphic organizer tungkol sa anyo, tugon
at epekto ng neo-kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
c. Nakapagpapahayag ng saloobin o damdamin hinggil sa pagmamahal sa
sariling bansa sa kabila ng impluwensiya ng neo-kolonyalismo

1
 Subukin

Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat ang titik ng tamang sagot sa
sagutang papel.
1. Ano ang tawag sa bagong paraan ng kolonyalisasyon sa pamamagitan
ng pagkontrol sa buhay, pampolitika, at pang-ekonomiya ng isang
maunlad na bansa sa hindi maunlad na bansa?
a. Imperyalismo c. Nasyonalismo
b. Neo-kolonyalismo d. Kolonyalismo
2. Aling anyo ng Neo-kolonyalismo napabilang ang pahayag na, “Ang
wikang Ingles ang ginamit sa pagtuturo?”
a. Politikal c. Kultural
b. Ekonomiya d. Militar
3. Alin sa mga sumusunod ang hindi anyo ng Neo-kolonyalismo?
a. Pisikal c. Kultural
b. Politikal d. Militar
4. Alin ang hindi kabilang sa mga epekto ng Neo-kolonyalismo?
a. Labis na pagdepende sa iba c. Kawalan ng karangalan
b. Nakatatayo sa sariling paa d. Patuloy na pang-aalipin
5. Ano ang katawagan sa dayuhang tulong na isa sa mga instrumento ng
Neo-kolonyalismo?
a. Covert Operation c. Foreign Aid
b. Foreign Exchange d. Foreign Debt
6. Saan napabilang ang mga mahihirap na bansa?
a. Unang Daigdig c. Ikatlong Daigdig
b. Ikalawang Daigdig d. Wala sa nabanggit
7. Aling epekto ng neo-kolonyalismo napabilang ang pahayag na, “Lahat
ng aspeto ng pamumuhay ay kontrolado ng dayuhan?”
a. Continued Enslavement c. Kultural
b. Kumpetisyon d. Tulong mula sa dayuhan

2
8. Alin sa mga sumusunod ang mga pagkaing Amerikano na naging
instrumento ng mga neo-kolonyalistang kultural?
a. Kalamay at puto c. Ginataan at Latik
b. Bibingka at pinipig d. Hamburger at hotdog
9. Anong anyo ng Neo-kolonyalismo ang pahayag na, “Ang mga dayuhang
palabas at musika ay higit na pinapahalagahan?”
a. Politikal c. Kultural
b. Colonial Mentality d. Ekonomiko
10. Ano ang institusyong itinayo ng 120 pribadong kompanya?
a. IMF c. Surplus
b. Debt Trap d. ADELA
11. Anong epekto ng Neo-kolonyalismo ang sinasalamin sa pahayag na,
“Umasa ng labis ang mga tao sa mga mayayamang bansa?”
a. Continued Enslavement c. Independence
b. Over Dependence d. Loss of Pride
12. Anong anyo ng neo-kolonyalismo na ang layunin ay ipalaganap ang
ideolohiyang pangkabuhayan at pulitikal?
a. Militarismo c. Globalisasyon
b. Nasyonalismo d. Komunismo
13. Aling epekto ng Neo-kolonyalismo napabilang ang pahayag na, “Minana
na produkto na galing sa ibang bansa?”
a. Pagtangkilik sa sariling atin c. Peace Corps
b. Loss of Pride d. Alliance for Progress
14. Ano ang mensahe ng pahayag, “Nawalan ng pagkakakilanlan dahil sa
pagyakap sa mga bagay na gawa ng dayuhan?”
a. Kaisipang kolonyal c. Pagtangkilik sa sariling atin
b. Kolonyalismo d. Wala sa nabanggit
15. Anong ahensiya ang ginamit upang maisakatuparan ng mga mayamang
bansa ang kanilang adhikain?
a. US Aid c. IMF-WB
b. Marshall Plan d. ADELA

3
 Mga Anyo, Tugon at Epekto ng
Aralin Neo-kolonyalismo sa Timog at
Kanlurang Asya

Balikan

GAWAIN 1 : “PAKI-TAPAT MO NGA!”

Panuto: Hanapin sa Hanay B ang uri ng relihiyong isinasaad ng pahayag sa Hanay

A. Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
Hanay A Hanay B
1. Bibliya ang banal na aklat ng A. Hinduismo
relihiyong ito. B. Kristiyanismo
2. Itinatag ito ni Guru Nanak. C. Judaismo
3. Si Allah ang kanilang Diyos D. Jainismo
4. Ang relihiyong itinatag ni Rsabha. E. Zoroastrianismo
5. Sumasamba ang mga tao sa iba’t F. Sikhismo
ibang uri at anyo ng diyos na G. Buddhism
tinawag na polytheism. H. Islam

Tuklasin

4
 GAWAIN 2: “PUWANG KO, PUNAN MO!”
Panuto: Punan ng tamang letra ang bawat patlang para mabuo ang salitang
ipinahiwatig ng larawan. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

https://www.emaze.com/@AOCRCOCZC (June 13, 2020)

N___O - K___ L___N___A___ I S___O

GAWAIN 3: “GO NA, SAGOT NA!

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Tatlong (3) pangungusap lamang.
Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
1. Para sa iyo, ano ang mensahe ng larawan sa itaas?
______________________________________________________
_____________________________________________________.
2. Makabubuti ba sa iyo ang umasa sa ibang tao para magawa mo ang iba’t ibang
mga bagay? Ipaliwanag.
___________________________________________________________________
________________________________________.

PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA
3 puntos 2 puntos Marka

5
 Nilalaman Ang mga detalyeng
naisulat ay may
malaking kaugnayan sa
tanong
Kaayusan Maayos na maayos na
naisulat ang mga
pangungusap.
Nagsisimula sa talaga
sa malaking titik ang
mga ito.
Kalinisan Malinis na naisulat ang
sagot. Walang mga
buradong salita sa mga
pangungusap.
Kabuuan 9 6
Ang mga detalyeng
naisulat ay
medyo may kaugnayan
sa tanong
Hindi masyadongmaayos
na naisulat ang mga
pangungusap.Hindi
nagsisimula sa malaking
titik ang mga ito.
Medyo malinis na
naisulat ang sagot. May
dalawa o higit pang
mga buradong salita sa
mga pangungusap.

Suriin

 Nang matapos ang ikalawang digmaang pandaigdig, maraming mga bansa

ang naging malaya. Sa kabila ng pangyayaring ito, may mga malalakas na

6
 bansa pa ring kumukontrol sa mga mahihinang bansa at dito umusbong ang
salitang, “Neo-kolonyalismo”.

Neo-kolonyalismo

 Ito ang bagong paraan ng kolonyalisasyon sa pamamagitan ng pagkontrol sa

buhay, pampolitika, at pang-ekonomiya ng isang maunlad na bansa sa hindi
maunlad na bansa. Ito rin ay di-tuwirang pananakop sa isang bansang
malaya na may mahinang ekonomiya na umaasa sa isang makapangyarihang
bansa. Ang mga bansang kabilang sa Third World o ikatlong daigdig ang
madalas na nakararanas nito dahil sa pagkakaroon ng mahinang ekonomiya.
Naging palaasa sa First World o Unang Daigdig o mga bansang may maunlad
na ekonomiya at industriya.

Mga Pamamaraan ng Neo-kolonyalismo:

1. Makabagong pamaraan para sa pagluluwas ng pamumuhunang industriyal at

pinansiyal. Halimbawa: pagbuo ng iba’t ibang uri ng kompanya at lipunan at
pagkakaroon ng mga korporasyon at konsorsyum.
2. Pagluluwas ng puhunan sa pamamagitan ng paggawa ng mga internal at
pribadong kompanya upang makagawa ng samahan ng mga namumuhunan.
Halimbawa: Atlantic Community Development Group for LATIN America
(ADELA) na itinayo ng 120 pribadong kompanya at mga bangko ng kanlurang
Europa.

Mga anyo ng Neo-kolonyalismo

Maraming paraan ang mga mananakop para maimpluwensiyahan ang karamihan sa

mga asyano. Ang ilan sa mga ito ay ang impluwensiya sa: Ekonomiya, Kultura,
Militar at Politika ang lahat ng ito ay ang mga anyo ng Neo-kolonyalismo. Isang
instrumento ng neo-kolonyalismo ang pagkakaloob ng tinatawag na dayuhang tulong
o foreign aid.

Mga Anyo ng Neo-kolonyalismo

Anyo Paglalarawan

7
1. Ekonomiya  Napalaganap ito sa pamamagitan ng kunwaring
tulong tungo sa pagpapaunlad ng kalagayang
pangkabuhayan ng bansa, ngunit sa katotohanan
ay nakatali na ang bansang tinutulungan sa
patakaran at motibo ng bansang tumutulong.
Dayuhang Pautang o Foreign Debt ay isang paraan
ng pautang ng International Monetary Fund (IMF),
World Bank o ng Estados Unidos na may kaakibat
na mga kondisyon.
 Isa rito ay ang pagbubukas ng ekonomiya sa
dayuhang pamumuhunan at kalakalan, pag-angkat
ng mga hilaw na gamit, pagsasapribado ng mga
kumpanya at pagbaklas ng mga monopoly,
pagpapababa ng halaga ng salapi at pagsasaayos
ng sistema ng pagbubuwis. Kapag hindi masunod
ang mga kondisyon, hindi makautang at hindi rin
makaahon ang mahihirap na bansa- ito na ang
tinatawag na Debt Trap.
2. Kultural  Patakaran ng makapangyarihang bansa na
palaganapin sa mahihinang bansa ang kanilang
paraan ng pamumuhay tulad ng pananamit, sayaw,
awit, estilo ng buhok, pagkain, libangan at maging
ang mga pagdiriwang.
 Itinuro ng kabihasnan at kasaysayan ng mga
Amerikano kaya napabayaan ang sariling
kalinangan at maging ang sariling wika.
 Pagpasok ng iba’t ibang pagkaing Amerikano na
ngayo’y swak na swak sa panlasang Pilipino tulad
ng hotdog, hamburger at mansanas na ipinagpalit
na sa katutubong mga pagkaing tulad ng kalamay,
puto, latik, ginataan, bibingka at iba pa.
 Naghangad ang mga Pilipino na magkaroon ng mga

8
 materyal na bagay na siyang batayan ng katayuan
sa lipunan
3. Militar  Ipinamigay ng Estados Unidos ang mga natitira o
surplus na kagamitang militar
 Pagpapalaganap ng tagapayong militar upang
tulungan ang pamahalaan sa pangangalaga ng
seguridad ng bansa.
 Ang mga kanluraning bansa ay handang magbigay
ng kanilang hukbong sandatahan at iba pang tulong
pangmilitar.
4. Politika  Nagawang maimpluwensiyahan ng
makapangyarihang bansa ang usapin tungkol sa
mga kalagayang panloob, pagbabatas,
pamamaraang politikal.
 Lihim na Pagkilos (Covert Operation) - kung hindi
mapasunod nang mapayapa, gumawa ng paraan
ang mga neo-kolonyalista upang guluhin ang isang
pamahalaan o ibagsak ito ng tuluyan.

Tugon sa Neo-kolonyalismo ng mga Bansa sa Timog at Kanlurang Asya

Iba-iba ang paraan ng pagtugon ng mga Asyano sa Timog at Kanlurang Asya sa

neo-kolonyalismo.

 Una, may mga bansa ang napilitang tumanggap ng mga tulong pinansiyal
upang makabangong muli ang kanilang nalugmok na ekonomiya na dulot ng
digmaan.
 Ikalawa, may mga samahang nabuo sa mga bansa sa Timog at Kanlurang
Asya na muling nagpakita ng kanilang pagiging makabayan.
 Ikatlo, maraming bansang Asyano sa kasalukuyan ang nagsisikap na
makatayo sa kanilang sariling mga paa at hindi na umasa pa sa mga
makapangyarihan at maimpluwensiyang mga bansa. Naging hamon din na

9
 matumbasan ng mga Asyano ang anumang kaunlaran mayroon ang mga
makapangyarihang bansa.

Mga Epekto ng Neo-kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Epekto Paglalarawan
1. Over Dependence o  Malinaw na umasa ng labis ang mga tao
Labis na Pagdepende sa mga mayayamang bansa lalong-lalo
sa Iba na sa may kaugnayan sa United States.
Umasa ang mga ito sa larangan ng
pananalapi, politika, panlipunan at
maging kapakanan ng bansa.
2. Loss of Pride o Kawalan  Sanhi ng impluwensiya ng mga dayuhan
ng Karangalan. ay nabuo sa isipan ng mga tao na lahat
ng galing sa kanluran ay mabuti at
magaling na naging dahilan kung bakit
ang tao ay nawalan ng interes sa sariling
kultura at produkto.
 Nababalewala ang mga kurikulum na
dapat sundin sa edukasyon ng mahihirap
na bansa dahil sa patuloy na pagsunod
sa sistema ng edukasyon sa Kanluran.
3. Continued Enslavement  Ang mga maliliit na bansa ay patuloy pa
o Patuloy na Pang- ring nakatali sa malakolonyal at
aalipin malakapitalistang interes ng kanluran.
Ang lahat ng aspekto ng kabuhayan ay
kontrolado pa rin ng kanluran.
4. Pinakikialaman din ng  Upang ipambayad sa mga utang
International Monetary panlabas na nagiging dahilan ng
Fund at World Bank ang kabawasan sa pagpapaunlad sana ng
pera ng mga bansa sa kanilang agrikultura.
Ikatlong Daigdig

10
 Pagyamanin

GAWAIN 4: “SURI-SAGOT!”
Panuto: Suriin ang mga sumusunod na pahayag kung ito ba ay Politika, Ekonomiya,
Kultural, o Militar na anyo ng neo-kolonyalismo. Isulat ang iyong sagot sa sagutang
papel.

1. Handa itong magbigay ng kanilang hukbong sandatahan at iba pang

tulong pangmilitar.
2. Naimpluwensiyahan ang pananamit, sayaw, awit, pagkain, at libangan ng
mga asyano.
3. Ang wikang Ingles ang ginamit sa pagtuturo.
4. Naimpluwensiyahan ang eleksyon.
5. Pag-angkat ng mga hilaw na gamit.

GAWAIN 5: “MABUTI O DI-MABUTI!”

11
Panuto: Iguhit ang masayang mukha kung ang pahayag ay nagpapakita ng

mabuting epekto ng neo-kolonyalismo, malungkot na mukha naman kung hindi

mabuti ang epekto. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

1. Naging palaasa sa mayayamang bansa ang mga mahihinang bansa.

2. Pagsunod sa sistema ng edukasyon ng mga mayayamang bansa.

3. Pagkahilig sa mga imported na produkto.
4. Patuloy na kinokontrol ng mga kanluranin ang lahat ng aspekto ng
kabuhayan
5. Modernong sistema ng transportasyon.

Isaisip

GAWAIN 6: “TARA NA, SAGOT NA!”

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na mga katanungan. Tatlong (3)

pangungusap lamang. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

1. Para sa iyo, may mabuti bang naidulot ang neo-kolonyalismo?

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________.
2. Sa kabila ng impluwensiya ng neo-kolonyalismo, papaano mo maipapakita
ang pagmamahal sa iyong bansa?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
____________________________________________.

12
 PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA

3 puntos 2 puntos Marka

Nilalaman Ang mga detalyeng Ang mga detalyeng

naisulat ay may naisulat ay
malaking kaugnayan sa medyo may kaugnayan sa
tanong tanong

Kaayusan Maayos na maayos na Hindi masyadong maayos

naisulat ang mga na naisulat ang mga
pangungusap. pangungusap.Hindi
Nagsisimula talaga sa nagsisimula sa malaking
malaking titik ang mga titik ang mga ito.
ito.
Kalinisan Malinis na naisulat ang Medyo malinis na naisulat
sagot. Walang mga ang sagot. May dalawa o
buradong salita sa mga higit pang
pangungusap. mga buradong salita sa
mga pangungusap.

13
 Kabuuan 9 6

Isagawa

GAWAIN 7: “TAMA-MALI, ISIPING MABUTI!”

Panuto: Isulat ang Tama kung ang pahayag ay may katotohanan tungkol sa Neo-
kolonyalismo at Mali naman kung hindi. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
1. May makabagong pamamaraan para sa pagluluwas ng
pamumuhunang industriyal at pinansiyal.
2. Isang instrumento ng neo-kolonyalismo ang pagkakaloob ng
tinatawag na dayuhang tulong o foreign aid.
3. Hindi ipinamigay ng Estados Unidos ang mga natitira o surplus na
kagamitang militar.
4. Isa sa mga epekto ng neo-kolonyalismo ay ang paglaganap ng
squatters.
5. Nababalewala ang mga kurikulum na dapat sundin sa edukasyon ng
mahihirap na bansa.

14
GAWAIN 8: “PUNAN MO AKO!”
Panuto: Punan ng hinihinging datos ang graphic organizer tungkol sa anyo, tugon at
epekto ng neo-kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya. Ang una ay sinagutan na
para maging gabay mo. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

Neo-kolonyalismo

Anyo Tugon Epekto

1. Ekonomiya 1. May mga bansa 1. Over

ang napilitang Dependence
tumanggap ng
2.
mga tulong
pinansiyal
2.
3.
2.

4.
3.

15
 3.
4.

Tayahin

Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat ang titik ng tamang sagot sa
sagutang papel.
1. Ano ang tawag sa bagong paraan ng kolonyalismo na may iba’t ibang
anyo at bawat isa ay may pamamaraan ng pagkontrol sa mga di-
maunlad na bansa?
a. Imperyalismo c. Nasyonalismo
b. Neo-kolonyalismo d. Kolonyalismo
2. Alin sa mga epekto ng neo-kolonyalismo na kung saan ang tao ay
nag-iisip na lahat ng galing sa mga dayuhan ay mabuti at magaling?
a. Labis na Pagdepende c. Patuloy na Pang-aalipin
b. Kawalan ng Karangalan d. Wala sa nabanggit
3. Anong uri ng daigdig ang kinabibilangan ng mga makapangyarihang
bansa?
a. Unang Daigdig c. Ikatlong Daigdig
b. Ikalawang Daigdig d. Wala sa Nabanggit
4. Anong anyo ng neo-kolonyalismo na kung saan ang mga awit,
palabas at babasahin ay naimpluwensiyahan ng mga dayuhan?
a. Ekonomiya c Kultural

16
 b. Politikal d. Militar
5. Ano ang katawagan sa dayuhang tulong na isa sa mga instrumento
ng Neo-kolonyalismo?
a. Covert Operation c. Foreign Aid
b. Foreign Exchange d. Foreign Debt
6. Ano ang tawag sa institusyong itinayo ng 120 pribadong kompanya?
a. ADELA c. Debt Trap
b. IMF d. Surplus
7. “Umasa ng labis ang mga tao sa mga mayayamang bansa”, anong
epekto ng Neo-kolonyalismo ang sinasalamin sa pahayag?
a. Independence c. Loss of Pride
b. Continued Enslavement d. Over Dependence
8. Ang mga sumusunod ay mga anyo ng Neo-kolonyalismo, maliban sa;
a. Militar c. Pisikal
b. Kultural d. Politikal
9. Alin sa mga sumusunod ang hindi epekto ng Neo-kolonyalismo?
a. Patuloy na pang-aalipin
b. Nakatatayo sa sariling paa
c. Kawalan ng karangalan
d. Labis na pagdepende sa iba
10. Anong anyo ng Neo-kolonyalismo ang may layunin na ipalaganap ang
ideolohiyang pangkabuhayan at politikal?
a. Globalisasyon c. Komunismo
b. Nasyonalismo d. Militarismo
11. “Ang wikang Ingles ang ginamit sa pagtuturo”, anong anyo ng neo-
kolonyalismo ang pahayag na ito?
a. Militar c. Politikal
b. Kultural d. Ekonomiya
12. Alin sa mga sumusunod ang mga pagkaing Amerikano na naging
instrumento ng mga neo-kolonyalistang kultural?
a. Ginataan at latik c. Pizza at Lasagna
b. Hamburger at Hotdog d. Bibingka at Pinipig
13. “Nawalan ng pagkakakilanlan dahil sa pagyakap sa mga bagay na
gawa ng dayuhan”, ano ang mensaheng nais ipahiwatig nito?

17
 a. Pagtangkilik sa produktong dayuhan
b. Kolonyalismo
c. Isipang Kolonyal
d. Pagtangkilik sa produktong dayuhan
14. Ano ang inilalarawan na lahat ng aspeto ng pamumuhay ay
kontrolado ng dayuhan?
a. Tulong mula sa dayuhan
b. Kultural
c. Continued Enslavement
d. Kumpetisyon
15. Anong anyo ng neo-kolonyalismo ang pahayag na, “ipinamigay ng
Estados Unidos ang mga natitirang kagamitang militar?”
a. Politika
b. Militar
c. Ekonomiya
d. Kultural

18
 Karagdagang Gawain

GAWAIN 9 : “GUHIT-SIMBOLO!”
Panuto: Gumuhit ng isang bagay na sumisimbolo sa iyong natutunan sa pagksang,
“Mga anyo, tugon at epekto ng neo-kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya.
Ilarawan ito sa loob ng isang (1) pangungusap.” Ang pamantayan ang magiging
batayan para sa iyong marka. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
Halimbawa:

Paliwanag:
Lapis ang iginuhit ko dahil isusulat ko ang mga pagkain at mga magagandang
kaugalian sa aming bansa.

Pamantayan sa Pagmamarka
Pagkamalikhain- 10 puntos
Pagpapaliwanag- 5 puntos
Kalinisan - 5 puntos
Kabuuan -20 puntos

19
 20
Pagyamanin: Gawain 5:
“Mabuti O Di-Mabuti”
Gawain 7: “TAMA-MALI,
ISIPING MABUTI!”
Susi sa Pagwawasto
 Sanggunian

Book
Blando, Rosemarie C, et.al. Asya: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba
Eduresources Publishing Inc., Philippines 2014.pp. 280-282.

Module
Project Ease (Effective and Accessible Secondary Education) Araling Panlipunan II Modyul
20 NEO-KOLONYALISMO

Online Resources:
https://pixabay.com/illustrations/smiley-yellow-happy-smile-emoticon-163510/
( June 16, 2020)
https://pixabay.com/vectors/smiley-emoticon-happy-face-icon-1635448/
(June 16, 2020)
https://www.emaze.com/@AOCRCOCZC (June/ 13/ 2020)
https://www.seameo.org/img/Programmes_Projects/Competition/SEAMEOJapanES
D_Award/2019_SEAMEOJapanESD_Award/Submission/A/04/files/Doc
%203.%20Peace%20for%20Millenials.docx%20-%20Emjhay%20FERNANDEZ.pdf
June/13/2020
https://www.slideshare.net/renzempino/neokolonyalismo June/13/ 2020
https://www.slideshare.net/ssusercdfe4f/modyul-10-neokolonyalismo-ang-bagong-
uri-o-pamamaraang-ko-1 (June/12/2020)
https://www.slideshare.net/ssusercdfe4f/modyul-20-neokolonyalismo
(June/13/2020)

21
Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon – Dibisyon ng Misamis Occidental
Office Address: Ad. Osilao St., Poblacion I, Oroquieta City, Misamis Occidental
Contact Number: (088) 531 – 1872 / 0977 806 2187
E-mail Address: deped_misocc@deped.gov.ph

22