issue #001 | 2021

MiGRation
& Borders
F UNDS R E VI E W

1
 ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΈΚΔΟΣΗΣ:

Αλεξάνδρα Αθανασίου,
Στέλεχος Μονάδας Β’ (ΕΥ.Σ.Υ.Δ.-Μ.Ε.Υ.)

ΣΥΝΕΙΣΈΦΕΡΑΝ ΣΤΟ ΤΕΎΧΟΣ:

Νότης Μηταράκης,
Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου

Σοφία Βούλτεψη,

Editorial
Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου

Πάτροκλος Γεωργιάδης, Γενικός

Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής

Δημήτρης Σκάλκος,
Το τεύχος αυτό αποτελεί την πρώτη έκδοση του περιοδικού Γενικός Γραμματέας Δημοσίων
Επενδύσεων και ΕΣΠΑ
«MiGRation & Borders Funds Review» το οποίο έχει σκοπό
την προβολή των δράσεων και των τομέων πολιτικής που Δρ. Φωτεινή Τ. Κουλούρη,
χρηματοδοτούνται από τα Ταμεία Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υπηρεσιακή Γραμματέας του Υπουργείου
Μετανάστευσης και Ασύλου
Υποθέσεων (δηλαδή του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και
Ένταξης, του Ταμείου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Beate Gminder,
Deputy Director-General in charge of the
Συνόρων και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας). Η έκδοση του «Task Force Migration Management» in
περιοδικού εντάσσεται στις δράσεις δημοσιότητας των ανωτέρω DG Migration and Home Affairs (HOME)
ταμείων και η έκδοσή του χρηματοδοτείται από την Τεχνική Βοήθεια.
Αναστάσιος Σαλής,
Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης
Το περιοδικό εκδίδεται από την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Πληροφορικής και Επικοινωνιών του
Διαχείρισης Προγραμμάτων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου
υποθέσεων (Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.), πρώην Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού
και Διαχείρισης Προγραμμάτων Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης ΑΡΘΡΟΓΡΆΦΟΙ:
και Ένταξης και Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας και άλλων πόρων
Φλωρεντία Βοκοτούζη,
(Ε.Υ.ΣΥ.Δ.Τ.Α.Μ.Ε.Τ.Ε.Α.Α.Π.) της Γενικής Διεύθυνσης Συντονισμού Προϊσταμένη Γενικής Διεύθυνσης
και Διαχείρισης Προγραμμάτων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Συντονισμού και Διαχείρισης
Υποθέσεων της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής του Προγραμμάτων (Γ.Δ.ΣΥ.Δ.- Μ.Ε.Υ.)
Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Θεοφάνης Παπαδόπουλος,
Προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας
Στα τεύχη του περιοδικού αυτού θα παρουσιάζονται οι τομείς Συντονισμού και Διαχείρισης
Προγραμμάτων (Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.)
πολιτικής που σχετίζονται με τα ανωτέρω ταμεία μέσω άρθρων
ή συνεντεύξεων εκπροσώπων των αντίστοιχων φορέων. Επίσης, Χριστίνα Δημάκου,
θα παρουσιάζεται η πορεία υλοποίησης και ο σχεδιασμός των Στέλεχος Μονάδας Α’ (Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.)
προγραμμάτων, η πορεία υλοποίησης επιλεγμένων εμβληματικών Δήμητρα Σουλελέ,
δράσεων, οι δράσεις δημοσιότητας και προβολής των ταμείων, Στέλεχος Μονάδας Α’ (Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.)
οι εκδηλώσεις/ημερίδες ή οι εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες της Κωνσταντίνος Τσάγκας, Προϊστάμενος
Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ, τα αποτελέσματα των συνεδριάσεων της Επιτροπής της Μονάδας Β’ (Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.)
Παρακολούθησης και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Διονύσιος Χριστοφίλης,
Πλωτάρχης (Ο), Τμηματάρχης
Στόχος της συγγραφικής ομάδας είναι το περιοδικό να εκδίδεται ανά Οργάνωσης και Ανάπτυξης -Υπηρεσία
εξάμηνο. Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης
Λιμενικό Σώμα
Σεπτέμβριος 2021 Δημήτρης Λιάκος,
Η συγγραφική ομάδα Στέλεχος Μονάδας Β’ (Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.)

Κωνσταντίνος Μήτρου,
Προϊστάμενος Τμήματος
Μετακινούμενων Πληθυσμών (Ε.Ο.ΔΥ.)

Κομνηνός Δράκος,
Αστυν. Υποδ/ντής. (Υ.Δ.Ε.Α.Π)
(2021)c Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.
migration.gov.gr/ma/ Μαρία Τυροπώλη, Αστυνόμος Β΄ (Ο)
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του Στέλεχος 1ου Τμήματος (Υ.Δ.Ε.Α.Π)
περιεχομένου του παρόντος τεύχους με οποιονδήποτε τρόπο.
Σπυρίδων Δρελιώζης: Υπαστυνόμος Α΄
Στέλεχος 3ου Τμήματος (Υ.Δ.Ε.Α.Π)
Ευρωπαϊκή
Ένωση Ειρήνη- Ευαγγελία Χαρμπή,
Αστυνόμος Β΄ (Ο) Στέλεχος 4ου
Με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τμήματος (Υ.Δ.Ε.Α.Π)

Χρήστος Λίτσας,
Τεχνική Βοήθεια του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και Υπαστυνόμος Α΄ Στέλεχος 5ου
Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας 2014-2020 Τμήματος (Υ.Δ.Ε.Α.Π)

Ισότητα – Αλληλεγγύη – Προστασία

2
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW

ISSUE #001 | 2021

Νότης Μηταράκης

«Θέλουμε Νόμιμη
Μετανάστευση
με Κανόνες»
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Ο Υπουργός Η τηλεργασία η οποία Με απλά λόγια, στόχος μας

καθιερώθηκε λόγω της είναι η ενίσχυση της νόμιμης
Μετανάστευσης και
πανδημίας φέρνει στη ζωή μας μετανάστευσης και η προσέλκυση
Ασύλου, κ. Νότης τους «ψηφιακούς νομάδες». νέων επενδύσεων με προφανή
Μηταράκης, εξηγεί τους Τι έχει κάνει η Ελλάδα για να οφέλη για την ελληνική οικονομία,
στόχους της νομοθετικής προσελκύσει επενδύσεις και μέσα από την καλύτερη και πιο
πρωτοβουλίας για την ανθρώπινο δυναμικό από το άμεση εξυπηρέτηση των πολιτών
εξωτερικό και να καταφέρει να τρίτων χωρών που θέλουν να
«ψηφιακή visa» και
είναι ανταγωνιστική σε αυτό το καταθέσουν αίτημα επενδυτικής
αναλύει τους όρους νέο πεδίο; άδειας (Golden Visa).
και τις προϋποθέσεις
που διασφαλίζουν Η πανδημία άλλαξε και συνεχίζει Εγκαίρως φέραμε προς ψήφιση
-όπως υποστηρίζει- να αλλάζει τον επενδυτικό χάρτη στη Βουλή, σε συνεργασία με
και την αγορά εργασίας σε όλα το Υπουργείο Εξωτερικών, τη
προφίλ επενδυτών
τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. θέσπιση της νέας άδειας διαμονής
και εργαζόμενων Η Ελλάδα, εκμεταλλευόμενη τη ειδικού σκοπού, της λεγόμενης
του εξωτερικού που συγκυρία αλλά και τα σταθερά «ψηφιακής βίζα». Μέσω της
θέλουν και μπορούν βήματα του ψηφιακού της χορήγησης ειδικής άδειας
να επενδύσουν και μετασχηματισμού, αντιμετωπίζει διαμονής επενδυτών, η Ελλάδα
την πρόκληση με ενεργητική καλεί υποψήφιους επενδυτές
να εργαστούν στην
πολιτική προσέλκυσης της που θέλουν να ζήσουν και να
Ελλάδα, ενισχύοντας νόμιμης μετανάστευσης. επενδύσουν στη χώρα μας, να
την ελληνική το πράξουν. Πρόκειται για μία
οικονομία. Ο Υπουργός Για να είμαστε ανταγωνιστικοί κίνηση - ανάγνωση των αναγκών
αναδεικνύει την ανάγκη οφείλουμε να εκμεταλλευόμαστε της νέας περιόδου, μία κίνηση
κάθε ευκαιρία που παρουσιάζεται. προσαρμογής στα νέα δεδομένα
ενίσχυσης της νόμιμης
Γι’ αυτό διαμορφώνουμε ένα της παγκόσμιας αγοράς. Κυρίως,
μετανάστευσης στην οργανωμένο και ταυτόχρονα αφορούν την καταγεγραμμένη
Ελλάδα με κανόνες. θελκτικό περιβάλλον για τη μαζική τάση στην παγκόσμια οικονομία
έλευση ανθρώπων που έχουν το τα τελευταία χρόνια και με
προφίλ για να επενδύσουν ή να αυξητική τάση τους τελευταίους
εργαστούν στη χώρα μας. μήνες της πανδημίας.
3
 Σε ποιους στοχεύει αυτή η
πρωτοβουλία;
Η νομοθετική μας πρωτοβουλία
θα έχει ως αποτέλεσμα την
εισροή τεχνογνωσίας, οικονομικού
και διανοητικού κεφαλαίου
στη χώρα μας. Προφανώς, οι
δικαιούχοι της νέας «ψηφιακής
βίζα» οφείλουν να πληρούν
συγκεκριμένα, καθορισμένα
κριτήρια, κυρίως εισοδηματικά.
Θέλουμε να μετατρέψουμε την
Ελλάδα σε τόπο προορισμού για
ανθρώπους με υψηλή εξειδίκευση.
Δεν αναζητούμε συγκεκριμένες
εθνικότητες, αλλά συγκεκριμένες
δεξιότητες. Φιλοδοξούμε δε,
ότι η επέκταση του δικτύου 5G
και οπτικών ινών θα οδηγήσει
στην αναλογική κατανομή των
ψηφιακών νομάδων ανά την
ελληνική επικράτεια, τόσο στα
νησιά, όσο και στα αστικά κέντρα.
Μπορείτε να μας περιγράψετε,
εν τάχει, κάποια από αυτά τα
κριτήρια αλλά και τους όρους
χορήγησης της Ειδικής Άδειας
Διαμονής;
Το Υπουργείο Μετανάστευσης
και Ασύλου χορηγεί Ειδική Άδεια
Διαμονής σε φυσικά ή νομικά
πρόσωπα του εξωτερικού
που θέλουν και μπορούν να
αποδείξουν ότι μπορούν να
επενδύσουν στην Ελλάδα. Για
τα νομικά πρόσωπα, προφανώς
εφόσον προσκομίσουν τα
απαραίτητα δικαιολογητικά,
προβλέπονται από 3-10 άδειες
διαμονής στα στελέχη ή στους
μετόχους, ανάλογα με το ύψος
του επενδυτικού σχεδίου, ενώ
προβλέπεται και η χορήγηση
επιπλέον 10 αδειών διαμονής για
την υλοποίηση και λειτουργία
του ίδιου επενδυτικού σχεδίου.
Η διάρκεια της ειδικής άδειας
διαμονής επενδυτών θα είναι
πενταετής και θα ανανεώνεται
για άλλα πέντε έτη, εφόσον
συνεχίζεται η υλοποίηση της
επένδυσης ή η λειτουργία της
μετά την ολοκλήρωσή της.
Σε ό,τι αφορά την οικονομική
και επενδυτική δραστηριότητα,
4
προβλέπονται πολλές κατηγορίες
και υποκατηγορίες για επενδύσεις
που ξεκινούν από τουλάχιστον
250.000 ευρώ (Golden Visa)
και φτάνουν ως και 10.000.000
ευρώ.
Ως κατηγορίες οικονομικής
δραστηριότητας για τη χορήγηση
της ειδικής άδειας διαμονής
επενδυτών της αλλοδαπής στην
Ελλάδα, αναφέρονται, μεταξύ
πολλών άλλων:
- Αγορά ακινήτου αξίας 250.000
ευρώ και άνω (Golden Visa),
- Εισφορά κεφαλαίου
τουλάχιστον 400.000 ευρώ σε:
• Eταιρεία ή οποία έχει έδρα ή
εγκατάσταση στην Ελλάδα.
• Ανώνυμη Εταιρεία Επενδύσεων
σε Ακίνητη Περιουσία που έχει
σκοπό να επενδύει αποκλειστικά
στην Ελλάδα για την απόκτηση
μετοχών σε αύξηση του
μετοχικού της κεφαλαίου.
• Εταιρεία Κεφαλαίου
Επιχειρηματικών Συμμετοχών για
απόκτηση μετοχών ή σε Αμοιβαίο
Κεφάλαιο Επιχειρηματικών
Συμμετοχών για απόκτηση
μεριδίων εφόσον έχουν ως σκοπό
να επενδύουν αποκλειστικά
σε επιχειρήσεις με έδρα ή και
εγκατάσταση στην Ελλάδα.
• Αγορά ομολόγων του Ελληνικού
Δημοσίου με αξία κτήσης
τουλάχιστον 400.000 ευρώ και
υπολειπόμενη διάρκεια, κατά το
χρόνο αγοράς τρία τουλάχιστον
έτη μέσω πιστωτικού ιδρύματος
εγκατεστημένου στην
Ελλάδα, που αποτελεί και το
θεματοφύλακά τους.
• Προθεσμιακή κατάθεση ύψους
τουλάχιστον 400.000 ευρώ
σε ημεδαπό πιστωτικό ίδρυμα,
τουλάχιστον ετήσιας διάρκειας.
με πάγια εντολή ανανέωσης.
• Αγορά μετοχών, εταιρικών
ομολόγων ή και ομολόγων
του Ελληνικού Δημοσίου
αξίας κτήσης τουλάχιστον
800.000 ευρώ, τα οποία
εισάγονται σε διαπραγμάτευση
ή διαπραγματεύονται σε
ρυθμιζόμενες αγορές ή
πολυμερείς μηχανισμούς
διαπραγμάτευσης που
λειτουργούν στην Ελλάδα.
Οι κατηγορίες της οικονομικής
και επενδυτικής δραστηριότητας
που περιλαμβάνονται είναι
περισσότερες αλλά όπως
αντιλαμβάνεστε η οικονομία
του χώρου δεν επιτρέπει να
τις αναφέρουμε όλες. Είναι,
ωστόσο, αυτονόητο ότι στην όλη
διαδικασία συμπεριλαμβάνονται
ασφαλιστικές δικλείδες και
εξονυχιστικός έλεγχος των
ενδιαφερόμενων φυσικών ή
νομικών προσώπων αλλά και της
προέλευσης των κεφαλαίων προς
επένδυση.
Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση
κατηγορείται ότι δεν υπάρχει
ενδιαφέρον για τη golden visa.
Τι λένε τα στοιχεία που έχετε
υπόψιν;
Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον
και είμαι βέβαιος πως όταν
φτάσουμε στο σημείο να αρθούν
οι περιορισμοί που επιβάλλει
παγκοσμίως ο Covid-19, θα γίνει
ακόμα μεγαλύτερο.
Με στοιχεία του Ιουλίου
του 2021, οι μόνιμες άδειες
διαμονής επενδυτή (Golden
Visa) είναι κοντά στις 30.000.
Το 70% των αδειών αυτών
δόθηκαν σε πολίτες της Κίνας,
ενώ ακολουθούν πολίτες της
Τουρκίας και της Ρωσίας με
μικρότερα ποσοστά. Οφείλω
να πω ότι από την Κίνα υπάρχει
-και επιβεβαιώνεται καθημερινά,
παρά τις δυσκολίες της περιόδου-
μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον
για την Ελλάδα. Από την Κίνα
προέρχεται και το περίπου 70%
των αιτημάτων στις άδειες που
εκκρεμούν και είναι σήμερα
62.000. Στόχος μας, παρά το
γεγονός ότι έχουμε καταφέρει
να μειώσουμε τα αιτήματα που
εκκρεμούν από 83.000 που
ήταν τον Οκτώβριο του 2020
σε 62.000, είναι να εξετάσουμε
τις εκκρεμείς αλλά και τις νέες
αιτήσεις με ταχύτερους ρυθμούς
το επόμενο διάστημα.
Η κυβέρνηση, ωστόσο, δέχεται
κριτική ότι δεν θέλει τη νόμιμη
μετανάστευση. Κάποιοι
επικαλούνται και στοιχεία περί Δεν είναι στόχος της κυβέρνησης η μείωση των αδειών διαμονής,
μείωσης των αδειών διαμονής. το αντίθετο. Η κατεύθυνση στην ΕΕ -και αυτό είναι μια θέση που και
Τι απαντάτε; η Ελλάδα στηρίζει 100%- είναι ότι πρέπει να ενισχύσουμε τη νόμιμη
μετανάστευση. Αλλά θα έχουμε πραγματικά οφέλη για την ελληνική
Η πτώση στην οποία αναφέρεστε οικονομία όσο και για την ελληνική κοινωνία, εφόσον αυτό γίνει με
είναι συγκυριακή και οφείλεται κανόνες που θα διασφαλίζουν το προφίλ όσων θέλουν και μπορούν να
στους περιορισμούς λόγω των επενδύσουν και να εργαστούν στην Ελλάδα και όχι με τους όρους των
μέτρων για τον περιορισμό κυκλωμάτων των λαθροδιακινητών.
της εξάπλωσης της πανδημίας.

5
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021

Ένταξη:
Η τρίτη μεγάλη μάχη
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου

Η Υφυπουργός Δύο χρόνια τώρα η Ελλάδα συνδέεται με την τήρηση των

αντιμετωπίζει πολλαπλές κρίσεις διεθνών συνθηκών.
Μετανάστευσης και
και προκλήσεις. Ανάμεσά τους
Ασύλου, καθ’ ύλην (και σε κορυφαία θέση) το Το χαρτοφυλάκιο για την
αρμόδια για την ένταξη, μεταναστευτικό-προσφυγικό. Ένταξη δημιουργήθηκε από τον
Σοφία Βούλτεψη, Η κυβέρνηση κατάφερε να πρωθυπουργό τον περασμένο
εξηγεί με ποιον τρόπο ισορροπήσει με μεγάλη επιτυχία Ιανουάριο με σκοπό την
ανάμεσα στην υπεράσπιση ολοκληρωμένη παροχή χρήσιμων
η Ελλάδα καλείται
της εθνικής κυριαρχίας και γνώσεων ελληνομάθειας και
να ανταποκριθεί την τήρηση της διεθνούς ενίσχυσης δεξιοτήτων, ώστε
στο κρίσιμο ζήτημα νομιμότητας. και ο κρατικός κορβανάς
της ένταξης, μιας να μην επιβαρύνεται και οι
διαδικασίας που Η «μητέρα των μαχών» δόθηκε μετεγκαταστάσεις σε άλλες
και δίνεται στο πεδίο της χώρες να διευκολύνονται.
φαίνεται να βρίσκεται
φύλαξης των συνόρων μας. Με
στο επίκεντρο του μεγάλη επιτυχία. Μια δεύτερη Υπό διαμόρφωση από τη
ενδιαφέροντος τόσο μάχη που η Ευρώπη πρέπει να Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης
της χώρας μας όσο και δώσει με ενιαίο τρόπο είναι αυτή και σε συνεργασία με τον Διεθνή
της Ευρωπαϊκής Ένωσης των επιστροφών. Οργανισμό Μετανάστευσης
Η τρίτη μεγάλη μάχη σχετίζεται βρίσκονται μια σειρά
εν γένει.
με την ενταξιακή διαδικασία προγράμματα όπως αυτό της
που αφορά εκείνους οι οποίοι αγροτικής εκπαίδευσης. Iδιαίτερη
δικαιούνται να βρίσκονται στη έμφαση δίνεται στην επέκταση
χώρα μας, βάσει της Σύμβασης της προστασίας που η χώρα μας
της Γενεύης, την οποία η παρέχει στους ασυνόδευτους
Ελλάδα κύρωσε το 1959, επί ανηλίκους και μετά την
Κωνσταντίνου Καραμανλή. ενηλικίωσή τους, δια της Ειδικής
Η διαδικασία της Ένταξης είναι Γραμματείας υπό την κ. Ειρήνη
μια πολύ σοβαρή διαδικασία που Αγαπηδάκη.
υπάρχει σε όλες τις χώρες. Για Η Νέα Εθνική Στρατηγική για
την Ελλάδα είναι υπαρξιακή διότι την Ένταξη που βασίζεται στο
6
νέο σχέδιο δράσης της ΕΕ είναι
έτοιμη και απέχει πολύ από
το προηγούμενο θεωρητικό
κείμενο. Περιλαμβάνει ένα
προενταξιακό στάδιο και νέο
πρόγραμμα σπουδών. Αυτό με
τη σειρά του περιλαμβάνει νέα
αντικείμενα, όπως η εξοικείωση
με τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής,
τους δημοκρατικούς θεσμούς, το
Κράτος Δικαίου, την ισότητα των
φύλων και την αποτροπή κάθε
μορφής βίας και του trafficking.
Τώρα που οι ροές έχουν μειωθεί είναι η κατάλληλη ώρα για να
εφαρμόσουμε τη Νέα Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη. Μόνο
έτσι θα μπορούμε να βοηθούμε αυτούς που πραγματικά έχουν την
ανάγκη μας. Είναι άνθρωποι-θύματα πολέμου και διώξεων, που
αδικούνται όταν επικρατεί ένα γενικό χάος.
Άλλωστε, η Ένταξη είναι η διαδικασία στην οποία δίνεται πλέον το
μεγαλύτερο βάρος τόσο από την ΕΕ, όσο και από τις χώρες-μέλη.
Και αυτό διότι είναι αναγκαίο οι άνθρωποι που λαμβάνουν τη
διεθνή προστασία να στέκονται στα πόδια τους με αξιοπρέπεια για
όλο το διάστημα της φιλοξενίας τους στην πατρίδα μας και έως
ότου λήξουν οι έκτακτες συνθήκες στις δικές τους πατρίδες.
7
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021

Το Ταμείο Ασύλου,
Μετανάστευσης και Ένταξης
(ΤΑΜΕ) και το Ταμείο
Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ)
ως τα σημαντικότερα εργαλεία
για καθοριστικές τομές στο
μεταναστευτικό ζήτημα
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Γράφει ο Πάτροκλος Γεωργιάδης
Γενικός Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής

Ο Γενικός Γραμματέας Σε μία κομβική χρονική στιγμή, με Ασφάλειας (ΤΕΑ) αποτελούν

πολλές σημαντικές γεωπολιτικές τα σημαντικότερα εργαλεία για
Μεταναστευτικής
εξελίξεις, ο έγκαιρος σχεδιασμός την επίτευξη των παραπάνω
Πολιτικής, Πάτροκλος πολιτικών που αφορούν τον δράσεων. Στην προγραμματική
Γεωργιάδης, αναδεικνύει τομέα του μεταναστευτικού περίοδο 2021-2027, η χώρα μας
το Ταμείο Ασύλου, ζητήματος είναι πιο αναγκαίος θα αντιμετωπίσει πολλαπλές
Μετανάστευσης και από ποτέ. Με τη σημαντική προκλήσεις στο πεδίο της
αρωγή της Ε.Ε., τις προσπάθειες μεταναστευτικής πολιτικής
Ένταξης και το Ταμείο
της Ελληνικής Κυβέρνησης (εξελίξεις στο Αφγανιστάν,
Εσωτερικής Ασφάλειας και την αξιοποίηση όλων των ισχυροποίηση της προστασίας
ως τα δύο σημαντικά χρηματοδοτικών εργαλείων, τα των εθνικών και ευρωπαϊκών
εργαλεία για την τελευταία δύο χρόνια η εικόνα συνόρων, ψηφιοποίηση των
υλοποίηση δράσεων στη χώρα μας έχει αλλάξει ριζικά. διαδικασιών ασύλου και έκδοσης
Οι ροές διατηρούνται κατ’ ουσία αδειών διαμονής κ.α.) οι οποίες
που θα διαδραματίσουν
μηδενικές, η αποσυμφόρηση μπορεί να επηρεάσουν σε πολύ
καθοριστικό ρόλο των νησιών έχει προχωρήσει μεγάλο βαθμό την προσέλκυση
στη διαχείριση του όπως σχεδιάστηκε από την επενδύσεων.
μεταναστευτικού κυβέρνηση και η Υπηρεσία
ζητήματος. Ασύλου ολοκληρώνει όλες ΤΑΜΕ
τις παλιές εκκρεμότητες.
Ταυτόχρονα, ενισχύονται και οι Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου,
πολιτικές Κοινωνικής Ένταξης και Μετανάστευσης και Ένταξης
της Νόμιμης Μετανάστευσης. Το (AMIF) συστάθηκε στο πλαίσιο
Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης της προγραμματικής περιόδου
και Ένταξης (ΤΑΜΕ) καθώς 2014-2020, κατόπιν πορισμάτων
και το Ταμείο Εσωτερικής της εκ των υστέρων αξιολόγησης
8
αναφορικά με τη λειτουργία του
Ταμείου για τους Πρόσφυγες,
του Ταμείου Ένταξης και του
Ταμείου Επιστροφής κατά
τη δημοσιονομική περίοδο
2007-2013. Μετά την ψήφιση
των Κανονισμών της νέας
Προγραμματικής Περιόδου 2021-
2027, βρισκόμαστε στο στάδιο
της έγκρισης και διαμόρφωσης
των εθνικών προγραμμάτων
των κρατών-μελών της Ε.Ε. στα
οποία περιγράφονται οι δράσεις
μέσω των οποίων σκοπεύουν
να επιτύχουν τους στόχους που
καθορίζονται στον κανονισμό του
ΤΑΜΕ.
Το Ταμείο Ασύλου,
Μετανάστευσης και Ένταξης
(AMIF) δημιουργήθηκε για να
συμβάλλει στην αποτελεσματική
διαχείριση των μεταναστευτικών
ροών. Ορισμένα κράτη-μέλη
επιβαρύνονται σοβαρά λόγω
της ιδιαίτερης γεωγραφικής ή
οικονομικής τους κατάστασης,
επομένως, οι αρχές της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής
των αρμοδιοτήτων πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο των κοινών
πολιτικών ασύλου και μετανάστευσης.
Ως εκ τούτου, το Ταμείο θα πρέπει να εκφράζει την αλληλεγγύη
μέσω χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη-μέλη. Θα πρέπει να
στηρίζει την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών
προς την Ένωση, στους τομείς στους οποίους η δράση της Ένωσης
έχει τη μέγιστη προστιθέμενη αξία, ιδίως μέσω του επιμερισμού
αρμοδιοτήτων μεταξύ των κρατών-μελών και του επιμερισμού
αρμοδιοτήτων και της ενίσχυσης της συνεργασίας με τρίτες χώρες.
Η θέσπισή του επίσης συμβάλλει στην ανάπτυξη της κοινής πολιτικής
της Ένωσης σε θέματα ασύλου και μετανάστευσης και στην ενίσχυση
του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, με βάση την
εφαρμογή των αρχών της αλληλεγγύης και του επιμερισμού ευθυνών
μεταξύ των κρατών-μελών και της συνεργασίας με τρίτες χώρες.
Η θέσπισή του συγκροτείται γύρω από τέσσερις βασικούς στόχους:
1. την ενίσχυση και ανάπτυξη όλων των πτυχών του Κοινού
Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, συμπεριλαμβανομένης της
εξωτερικής του διάστασης,
2. τη στήριξη της νόμιμης μετανάστευσης προς τα κράτη-μέλη
σύμφωνα με τις οικονομικές και κοινωνικές τους ανάγκες όπως οι
ανάγκες της αγοράς εργασίας, και η προώθηση της αποτελεσματικής
ένταξης υπηκόων τρίτων χωρών,
3. την ανάπτυξη στα κράτη-μέλη στρατηγικών επιστροφής, με
9
 έμφαση στον διατηρήσιμο
χαρακτήρα της επιστροφής και
την αποτελεσματική επανεισδοχή
στις χώρες καταγωγής,
4. τη μεγαλύτερη αλληλεγγύη
και κατανομή ευθυνών μεταξύ
των κρατών-μελών, ιδίως προς
τα κράτη-μέλη που πλήττονται
περισσότερο από εισροές
μεταναστών και αιτούντων
άσυλο.
Ως προς τις επιλέξιμες δράσεις,
το Ταμείο χρηματοδοτεί δράσεις
που σχετίζονται με τρεις
βασικούς άξονες:
α) ενίσχυση του Κοινού
Ευρωπαϊκού Συστήματος
Ασύλου, β) στήριξη της νόμιμης
μετανάστευσης και ένταξης
και γ) καταπολέμηση της
παράτυπης μετανάστευσης,
συμπεριλαμβανομένων των
επιστροφών. Ενδεικτικά
παραδείγματα δράσεων που
αυτοί οι άξονες περιλαμβάνουν:
1. συστήματα υποδοχής και
ασύλου (όπως βελτιωμένες
διοικητικές δομές, επιμόρφωση
του προσωπικού που ασχολείται
με διαδικασίες ασύλου, ανάπτυξη
εναλλακτικών μέτρων αντί της
κράτησης κ.λπ.),
2. μέτρα ένταξης με έμφαση στο
τοπικό επίπεδο (όπως παροχή
επιμόρφωσης και υπηρεσιών
σε υπηκόους τρίτων χωρών,
ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών
μεταξύ των χωρών της ΕΕ κ.λπ.),
3. προγράμματα οικειοθελούς
επιστροφής, μέτρα επανένταξης
κ.λπ.
Αναφορικώς με τα ποσοστά
χρηματοδότησης, η συνεισφορά
από τον προϋπολογισμό της
ΕΕ θα ανέρχεται σε ποσοστό
75% της συνολικής επιλέξιμης
δαπάνης ενός έργου. Ωστόσο,
η εν λόγω συνεισφορά είναι
δυνατόν να ανέλθει σε ποσοστό
90% για έργα που εκτελούνται
στο πλαίσιο ειδικών δράσεων
και για λειτουργική ενίσχυση και
σε ποσοστό 100% για βοήθεια
έκτακτης ανάγκης.
10
ΤΕΑ
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο
Εσωτερικής Ασφάλειας-
Τομέας Σύνορα και Θεωρήσεις
συστάθηκε στο πλαίσιο της
νέας προγραμματικής περιόδου
2014-2020 ενώ τα εθνικά
προγράμματα για την περίοδο
2021-2027 βρίσκονται στο στάδιο
της έγκρισης και διαμόρφωσης.
Στόχος του Ταμείου είναι η
τήρηση υψηλού επιπέδου
ασφάλειας και πρόληψης του
εγκλήματος, ενώ ταυτόχρονα
διευκολύνει τα νόμιμα ταξίδια
και εγγυάται την αποτελεσματική
διαχείριση των εξωτερικών
συνόρων της Ένωσης. Το Ταμείο
Εσωτερικής Ασφάλειας έχει ως
γενικό στόχο την κατοχύρωση
υψηλού επιπέδου ασφάλειας
στην Ένωση μέσα από τη
χρηματοδοτική στήριξη στον
τομέα της διαχείρισης των
εξωτερικών συνόρων και της
κοινής πολιτικής θεωρήσεων.
Το Ταμείο Εσωτερικής
Ασφάλειας-Εξωτερικών
Συνόρων στοχεύει να στηρίξει:
1. την κοινή πολιτική θεωρήσεων
ώστε αφενός να καταστούν
ευκολότερα τα νόμιμα ταξίδια,
διασφαλίζοντας υπηρεσίες
υψηλής ποιότητας για όσους
υποβάλλουν αίτηση θεώρησης
εισόδου και ίση μεταχείριση
σε υπηκόους εκτός του χώρου
Σένγκεν, και αφετέρου να
καταπολεμηθεί η παράνομη
μετανάστευση,
2. την ολοκληρωμένη
διαχείριση των συνόρων,
συμπεριλαμβανομένης της
χρήσης κοινών προτύπων και
της ανταλλαγής πληροφοριών
μεταξύ των χωρών Σένγκεν
και με την Ευρωπαϊκή
Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή
(υπηρεσία EBCG, που
αναφέρεται συνήθως ως FRON-
TEX) ώστε να διασφαλίζεται:
α) υψηλό επίπεδο ελέγχου και
προστασίας των εξωτερικών
συνόρων, β) ομαλή διέλευση των
εξωτερικών συνόρων σύμφωνα
με το κεκτημένο του Σένγκεν και
γ) εξασφάλιση πρόσβασης στα
άτομα που χρήζουν διεθνούς
προστασίας.
Ενδεικτικά παραδείγματα
δράσεων που
χρηματοδοτούνται:
1. η ενίσχυση των ελέγχων των
εξωτερικών συνόρων για την
επιτήρηση της διέλευσης των
εξωτερικών συνόρων,
2. η σταδιακή θέσπιση ενός
ολοκληρωμένου συστήματος
διαχείρισης των εξωτερικών
συνόρων, που βασίζεται
στην αλληλεγγύη και την
υπευθυνότητα, μέσω, για
παράδειγμα, των συστημάτων
επιτήρησης των εξωτερικών
συνόρων και της συνεργασίας
(και στα θαλάσσια σύνορα)
μεταξύ των συνοριοφυλάκων,
των τελωνείων, των αρχών
μετανάστευσης, ασύλου και
επιβολής του νόμου,
3. η προώθηση της κοινής
πολιτικής θεωρήσεων, άλλων
αδειών βραχείας διαμονής
και μηχανισμών προξενικής
συνεργασίας,
4. η δημιουργία και λειτουργία
συστημάτων ΤΠ που στηρίζουν
την κοινή πολιτική θεωρήσεων
εισόδου και τους ελέγχους
στα σύνορα και παρέχουν
περισσότερες πληροφορίες για
την κατάσταση στα εξωτερικά
σύνορα,
5. η πρόληψη και αντιμετώπιση
της παράνομης μετανάστευσης
σε συνεργασία με τρίτες χώρες.
Ως εκ τούτου, ενδεικτικές
επιλέξιμες δράσεις του ΤΕΑ
μπορεί να θεωρηθούν:
• υποδομές, συστήματα ΤΠ
και εξοπλισμός λειτουργίας,
συμπεριλαμβανομένων
μεταφορικών μέσων, για έλεγχο
των συνόρων και επεξεργασία
των αιτήσεων θεωρήσεων
εισόδου,
• μελέτες, εκπαίδευση και
πιλοτικά σχέδια για τα
επιχειρησιακά πρότυπα και τις
βέλτιστες πρακτικές του τομέα,
• δράσεις που αφορούν την
επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ
χωρών της EE και τρίτων χωρών,
συμπεριλαμβανομένων των
κοινών επιχειρήσεων.
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW

ISSUE #001 | 2021

Η κοινοτική χρηματοδότηση
της ένταξης και της
ενσωμάτωσης μεταναστών
και προσφύγων
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Γράφει ο Δημήτρης Σκάλκος
Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ

Ο Γενικός Γραμματέας Η αντιμετώπιση των υπηκόων ενισχύσει την ισότιμη και χωρίς
τρίτων χωρών αποτελεί το αποκλεισμούς πρόσβαση σε
Δημοσίων Επενδύσεων
μέτρο του ανθρωπισμού κοινωνικές υπηρεσίες, στην
και ΕΣΠΑ, Δημήτρης μας. Βρίσκεται στον πυρήνα εκπαίδευση και την αγορά
Σκάλκος, αναλύει του ευρωπαϊκού αξιακού εργασίας.
τους τρόπους με τους πλαισίου και κατοχυρώνεται
οποίους οι πόροι στις ευρωπαϊκές Συνθήκες. Στην τρέχουσα προγραμματική
Παράλληλα, οι μετανάστες περίοδο χρηματοδοτήθηκαν
των προγραμμάτων
και οι πρόσφυγες αποτελούν δράσεις για την κοινωνική
ΕΣΠΑ έχουν επιτρέψει έναν σημαντικό κοινωνικό και ένταξη και ενσωμάτωση
την υλοποίηση μιας οικονομικό πόρο από τον οποίο μεταναστών και προσφύγων
σειράς από δράσεις μπορούμε να είμαστε όλοι μας συνολικού ύψους περίπου
που αποσκοπούν στην αμοιβαία ωφελημένοι. 220 εκατ. ευρώ μέσω του
Επιχειρησιακού Προγράμματος
αποτελεσματική ένταξη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει Ανάπτυξης Ανθρωπίνου
και ενσωμάτωση των ως προτεραιότητα τους Δυναμικού και Δια Βίου
προσφύγων-μεταναστών μετανάστες και τους πρόσφυγες Μάθησης, του Επιχειρησιακού
που βρίσκονται στην που έχουν θεμελιώσει Προγράμματος Μεταρρύθμισης
Ελλάδα. δικαίωμα παραμονής στα Δημοσίου Τομέα και των
κράτη-μέλη της. Αναπτύσσει Περιφερειακών Επιχειρησιακών
ολοκληρωμένες πολιτικές Προγραμμάτων (ΠΕΠ).
για την αποτελεσματική Ειδικότερα χρηματοδοτήθηκαν
ένταξη και ενσωμάτωσή δράσεις με ωφελούμενους
τους. Η χρηματοδότηση μετανάστες και πρόσφυγες,
αυτών των πολιτικών μέσα όπως:
από τα Κοινοτικά Ταμεία θα

11
 • Κέντρα Ένταξης Μεταναστών
(ΚΕΜ)
• Ενίσχυση υπηρεσιών
Διαπολιτισμικής Μεσολάβησης
στα ΚΕΜ
• Κοινωνικές δομές για την
αντιμετώπιση της φτώχειας
(κοινωνικά φαρμακεία,
κοινωνικά παντοπωλεία,
συσσίτια, υπνωτήρια)
• Δράσεις για τη θωράκιση της
δημόσιας υγείας απέναντι στον
Covid-19 στις δομές φιλοξενίας
των Περιφερειών
• Δομές υποστήριξης γυναικών
θυμάτων βίας
• Εκπαίδευση μεταναστών
και προσφύγων στα δημοτικά
σχολεία (τάξεις υποδοχής και
φροντιστηριακά τμήματα)
• Πρόγραμμα κοινωφελούς
χαρακτήρα σε δήμους και
υπηρεσίες Α΄ υποδοχής, ασύλου
και διαχείρισης προσφυγικών
ροών
• Ψηφιακή αναβάθμιση
υπηρεσιών προς μετανάστες
και πρόσφυγες (διαδικασίες
έκδοσης αδειών διαμονής
και απόδοσης ιθαγένειας,
διαδικασίες Υπουργείου
Μετανάστευσης και Ασύλου.

Η χώρα μας επεξεργάζεται

και ολοκληρώνει στο
προσεχές διάστημα τη νέα
Εθνική Στρατηγική για την
Κοινωνική Ένταξη και τη
Μείωση της Φτώχειας για
την περίοδο 2021-2027, η
οποία αποτελεί απαραίτητη
προϋπόθεση προκειμένου να
«ξεκλειδώσουν» οι αυξημένοι
πόροι της νέας προγραμματικής
περιόδου. Στο πλαίσιο της
εθνικής στρατηγικής, οι
μετανάστες και οι πρόσφυγες
αποτελούν ομάδα-στόχο,
με στοχευμένες για αυτούς
δράσεις. Ωστόσο, πρέπει ακόμη
να ειπωθεί πως σε όλες τις
δράσεις του νέου ΕΣΠΑ, οι
μετανάστες και οι πρόσφυγες
είναι δυνάμει ωφελούμενοι και
δεν εξαιρούνται.
Στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 πρόκειται να
συνεχίσει και να επεκταθεί η λειτουργία και οι υπηρεσίες των
Κέντρων Ένταξης Μεταναστών καθώς και των Ξενώνων Γυναικών
(συμπεριλαμβανομένων γυναικών προσφύγων). Ακόμη, πρόκειται
να συνεχιστεί με χρηματοδότηση του ΕΚΤ+ και διεύρυνση των
δραστηριοτήτων του το πρόγραμμα «HELIOS», ένα ολοκληρωμένο
πρόγραμμα που περιλαμβάνει εκπαίδευση, προώθηση στην αγορά
εργασίας και υποστήριξη της αυτόνομης στέγασης των μεταναστών.
Επιπρόσθετα, θα λειτουργήσουν Στέγες Υποστηριζόμενης
Διαμονής για την ψυχική υγεία που θα φιλοξενούν μετανάστες
και πρόσφυγες. Οι νέες δράσεις θα εξειδικευτούν με την Εθνική
Στρατηγική και τα νέα Προγράμματα και θα δεσμεύσουν συνολικούς
πόρους που θα υπερβούν τα 450 εκατ. Ευρώ.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, με την οριστικοποίηση της
απαιτούμενης εθνικής στρατηγικής και διαθέτοντας τους
απαιτούμενους πόρους, αισιοδοξούμε βάσιμα πως τα νέα
προγράμματα του ΕΣΠΑ θα συμβάλλουν αποφασιστικά στην
αποτελεσματική υλοποίηση των πολιτικών μας για την ένταξη
και την ενσωμάτωση των μεταναστών και των προσφύγων που
διαβιούν στη χώρα μας.

12

Ο θεσμός του Υπηρεσιακού
Γραμματέα και ο κεντρικός
του ρόλος στη Δημόσια
Διοίκηση του μέλλοντος
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Γράφει η Δρ. Φωτεινή Τ. Κουλούρη
Υπηρεσιακή Γραμματέας
Ο θεσμός του Υπηρεσιακού
Γραμματέα υπουργείου δεν
αποτελούσε μόνο μία από
τις κεντρικές δεσμεύσεις της
κυβέρνησης αλλά και πάγιο
αίτημα επί δεκαετίες. Ο ορισμός
υπηρεσιακών και όχι πολιτικών
στελεχών στις θέσεις αυτές
που ουσιαστικά αποτελούν
τον συνδετικό κρίκο μεταξύ
της διαρκούς διοίκησης και της
εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας
πήρε σάρκα και οστά με τον
νόμο για το Επιτελικό Κράτος.
Η Υπηρεσιακή Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί
πως η σχετική συζήτηση είχε
Γραμματέας «ανοίξει» από πολύ νωρίς, ήδη
του Υπουργείου από τις αρχές της δεκαετίας
Μετανάστευσης και του 1990, εξ αφορμής του
Ασύλου παραθέτει ζητήματος δημιουργίας θέσης
τις αρμοδιότητες του υπηρεσιακού γενικού γραμματέως
στο Υπουργείο Εξωτερικών
θεσμού του Υπηρεσιακού προκειμένου να διασφαλιστεί, με
Γραμματέα και εξηγεί τον τρόπο αυτό, η συνέχεια στην
τον ρόλο που καλείται εξωτερική πολιτική της χώρας.
να φέρει σε πέρας Αυτό δηλαδή που καλείται σήμερα
ώστε να συνδράμει στη να επιτελέσει ένας Υπηρεσιακός
Γραμματέας, είναι να διασφαλίσει
βέλτιστη λειτουργία της αυτό που θα ονομάζαμε «θεσμική
διοικητικής μηχανής. μνήμη» του Υπουργείου του.
Οι Υπηρεσιακοί Γραμματείς
έχουν λοιπόν επιφορτιστεί με
την αρμοδιότητα της «τυπικής»
διαχείρισης των Υπουργείων,
MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021
αφήνοντας έτσι χώρο και
χρόνο για την άσκηση της
πολιτικής διαχείρισης, καθώς
και των ειδικών θεμάτων στους
θεματικούς, δηλαδή στους
ειδικούς γραμματείς και βεβαίως
στους παραδοσιακούς γενικούς
γραμματείς.
Η εξ αντικειμένου ενασχόλησή
τους με την καθημερινότητα των
Υπουργείων, την γραφειοκρατία,
δηλαδή, σε συνδυασμό με
τα αυξημένα προσόντα που
απαιτούνται από τον νόμο
για την επιλογή τους, με τις
αυστηρές διαδικασίες του
ΑΣΕΠ, διασφαλίζουν υψηλά
επίπεδα διοικητικής εμπειρίας
και ικανότητα στη διαχείριση
κρίσεων. Συγκεκριμένα, στα
βασικά αντικείμενά τους ανήκουν
η διαχείριση του ανθρωπίνου
δυναμικού
–αρμοδιότητα εξαιρετικά
περίπλοκη, αλλά και κεντρικής
σημασίας στη διοίκηση– ο
οργανωτικός συντονισμός και
παρακολούθηση και κυρίως η
οικονομική διαχείριση. Με άλλα
λόγια, καθίστανται υπεύθυνοι
για την αποτελεσματικότητα
τόσο της διοικητικής, όσο και
της οικονομικής λειτουργίας των
Υπουργείων.
13
 Ο θεσμός των Υπηρεσιακών
Γραμματέων όπως ισχύει
από την ψήφιση του
προαναφερόμενου ν.
4622/2019 για το επιτελικό
κράτος αποδείχθηκε,
πολύ σύντομα, όχι απλά
σημαντικός, αλλά το «κλειδί»
για την προώθηση ενός νέου
μοντέλου διακυβέρνησης που
βασίζεται στον προγραμματικό
σχεδιασμό και απαιτεί πληθώρα
μεταρρυθμιστικών δράσεων.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε
πως το βασικό επιχείρημα για
την προώθηση του θεσμού
υπήρξε και εξακολουθεί να
υφίσταται η επιδίωξη της
αποκομματικοποίησης της
διοικητικής και οικονομικής
λειτουργίας των υπουργείων,
καθώς, όπως ήδη επισημάνθηκε,
τον θεσμικό αυτό ρόλο
αναλαμβάνει υπηρεσιακό
στέλεχος και όχι κάποιο πολιτικό
πρόσωπο ή τεχνοκράτης εκτός
δημόσιας διοίκησης.
Χαρακτηριστικά, στην
αιτιολογική έκθεση του νόμου
αναφέρεται πως:
«διαρρηγνύεται οριστικά
η διαπλοκή πολιτικής και
διοικητικής σφαίρας στα αμιγώς
διοικητικά ζητήματα που
εισήχθη στην ελληνική δημόσια
διοίκηση με το ν. 1232/1982
και είχε ως αποτέλεσμα την
ενασχόληση της εκάστοτε
πολιτικής ηγεσίας με θέματα
όπως η τοποθέτηση των
υπαλλήλων στις διοικητικές
μονάδες, η συγκρότηση
επιτροπών διαγωνισμού, η
πληρωμή των δαπανών κ.λπ.».
Σήμερα πλέον, για όλα αυτά και
πολλά άλλα θέματα υπεύθυνοι
είναι οι Υπηρεσιακοί Γραμματείς
και τούτο και μόνο το γεγονός
σηματοδοτεί μία μεγάλη και
καθοριστικής σημασίας για
τη μελλοντική εξέλιξη και
πορεία της δημόσιας διοίκησης,
μεταρρύθμιση.
Το εγχείρημα αυτό, ο
προγραμματισμός δηλαδή
και η παρακολούθηση των
δημόσιων πολιτικών, αποτέλεσε
14
για εμένα τη μεγάλη πρόκληση
από τη στιγμή που ανέλαβα
ως Υπηρεσιακός τον Οκτώβριο
2020, ενώ παραμένει, υπό την
έννοια αυτή, μια απαιτητική
άσκηση, καθώς τέτοιου τύπου
προγραμματικό κράτος δεν
είχε προηγούμενο στη χώρα
μας. Στο πλαίσιο κατάρτισης
του νόμου 4622/2019 για την
οργάνωση του κυβερνητικού
έργου, σύμφωνα με την
οριζόντια διάσταση του
επιτελικού κράτους, καλούμαι
να συνδράμω σε υπηρεσιακό
επίπεδο διοίκησης -και
διακριτά από την πολιτική
ηγεσία- στην υλοποίηση
του έργου του Υπουργείου,
επιβλέποντας επίσης τη
σύνταξη και παρακολούθηση
της εφαρμογής του Σχεδίου
Δράσης, σε συνεργασία με
τους συναρμόδιους Γενικούς
και Ειδικούς Γραμματείς του εν
λόγω φορέα.
Για να χρησιμοποιήσω ως
παράδειγμα του πολυσύνθετου
και πολύπλοκου χαρακτήρα
του έργου ενός Υπηρεσιακού
Γραμματέα από την εμπειρία
μου από το Υπουργείο
Μετανάστευσης και Ασύλου,
όπου υπηρετώ, η πρώτη
μεγάλη μάχη από τη στιγμή
που ανέλαβα τα καθήκοντά
μου και ταυτόχρονα
απαραίτητη προϋπόθεση
για τη συγκέντρωση και
κεντρικοποίηση των έως εκείνη
τη στιγμή κατεσπαρμένων
Υπηρεσιών του Υπουργείου
δόθηκε για την επίτευξη της
ταχείας μεταφοράς τους
στο βιοκλιματικό κτίριο του
«Κεράνη», στην λεωφόρο
Θηβών, στον Άγιο Ιωάννη
Ρέντη. Το έργο αυτό καίτοι
αναγκαίο για την περαιτέρω
εύρυθμη λειτουργία του
Υπουργείου μας, ως ενιαίου
πλέον συνόλου, δεν ήταν ούτε
εύκολο, ούτε δεδομένο. Η
δεύτερη μεγάλη πρόκληση που
αντιμετώπισα ήταν η έκδοση
ενός νέου και ενοποιημένου
Οργανισμού του Υπουργείου.
Επρόκειτο για μία πολύπλοκη
και επίπονη διαδικασία η οποία,
δεδομένων των συνθηκών,
έπρεπε να ολοκληρωθεί
άμεσα, όπως και έγινε τελικά
τον Δεκέμβριο του 2020. Στο
πλαίσιο αυτό, ολοκληρώθηκαν,
με ταχείς ρυθμούς, άρρηκτα
συνδεδεμένες διαδικασίες,
όπως η έκδοση διαπιστωτικών
πράξεων τοποθέτησης
υπαλλήλων και Προϊσταμένων
στο πλαίσιο εφαρμογής του
νέου Οργανισμού.
Υπήρξαν όμως και περαιτέρω
προκλήσεις:
α) το έλλειμμα οργάνωσης και
συντονισμού των υπηρεσιών
του Υπουργείου, ελλείψει
οριζόντιου συντονισμού μέχρι
πρότινος, μέσω του καθορισμού
συγκεκριμένης στοχοθεσίας
στις υποκείμενες οργανικές
μονάδες σε επίπεδο Γενικών
Διευθύνσεων, Διευθύνσεων και
Τμημάτων
β) η υποστελέχωση της Γενικής
Διεύθυνσης Διοικητικών και
Οικονομικών Υπηρεσιών
(ΓΔΔΟΥ) που δημιουργούσε
και εξακολουθεί να δημιουργεί
προσκόμματα στην εκπλήρωση
των αρμοδιοτήτων της.
Μέσω της προκήρυξης νέων
κενών οργανικών θέσεων
και άλλων ενεργειών, όπως
η ορθολογικότερη κατανομή
του προσωπικού εντός του
Υπουργείου, βάσει σχετικών
Αποφάσεων, αλλά και βάσει
των διαδικασιών στελέχωσης
μέσω της κινητικότητας και της
κατά παρέκκλιση διαδικασίας
αποσπάσεων/μετατάξεων,
επιδιώξαμε να επιλύσουμε το
ακανθώδες αυτό πρόβλημα και
εκτιμώ πως σε έναν βαθμό έχει
επιτευχθεί μία ικανοποιητική
ισορροπία.
Επιπλέον, δόθηκαν εξ’ αρχής
οι απαιτούμενες κατευθύνσεις
στους Προϊσταμένους των
οργανικών μονάδων που
υπόκεινται στην Υπηρεσιακή
Γραμματεία αναφορικά με τις
αρχές της καλής διακυβέρνησης
και χρηστής διοίκησης. Όσον
αφορά στην εκπαιδευτική
πολιτική του φορέα, έχει
υπογραφεί Πρωτόκολλο
Συνεργασίας μεταξύ του
Εθνικού Κέντρου Δημόσιας
Διοίκησης και του Υπουργείου,
με στόχο να δοθεί ιδιαίτερη
έμφαση και μέριμνα στην
ενίσχυση των δεξιοτήτων
του προσωπικού, μέσω
της εκπαίδευσης και της
κατάρτισης, δεδομένου ότι
πρόκειται για νεοσύστατο
Υπουργείο και θα πρέπει
σε σύντομο χρόνο να
ενσωματώσει το νέο
προσωπικό που αναμένουμε
το επόμενο χρονικό
διάστημα. Είναι ευνόητο
πως το ζήτημα αυτό είναι,
παράλληλα, σημαντικό και
για την αποτελεσματικότητα,
την αποδοτικότητα και την
επίτευξη της στοχοθεσίας του
Υπουργείου.
Ως αποφαινόμενο όργανο
υπογράψαμε αρμοδίως
Συμβάσεις και Διαγωνισμούς,
τηρουμένων των διατάξεων
και του ελέγχου νομιμότητας
από το Ελεγκτικό Συνέδριο,
αναφορικά με θέματα
πληροφορικής και ψηφιακού
εκσυγχρονισμού των
Υπηρεσιών του Υπουργείου
και θέματα Τεχνικών
Υπηρεσιών και Προμηθειών εν
γένει.
Η Μονάδα Εσωτερικού
Ελέγχου στελεχώθηκε
τον Ιανουάριο του 2021
και υπεγράφη Μνημόνιο
Συνεργασίας μεταξύ της
Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου
και της Εθνικής Αρχής
Διαφάνειας (ΕΑΔ) για την
υποβοήθηση του έργου της.
Στο πλαίσιο του Επιτελικού
κράτους στελεχώθηκε την
ίδια περίοδο η Υπηρεσία
Συντονισμού του ΥΜΑ
στην οποία σκοπεύουμε να
παρέχουμε τα κατάλληλα
εργαλεία δράσης για την
πραγμάτωση του ρόλου
της, αναφορικά με τον
σχεδιασμό και την προώθηση
καινοτομιών στον σχεδιασμό
και την υλοποίηση δημόσιων
πολιτικών.
Όλες οι ανωτέρω ενέργειες συμβάλλουν στην βελτίωση της
διοικητικής οργάνωσης και λειτουργίας του Υπουργείου και
αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την υποστήριξη του
επιχειρησιακού βραχίονα και την εφαρμογή των δημόσιων πολιτικών
του Υπουργείου, όπως είναι η εξωτερική μεταναστευτική πολιτική, η
εσωτερική μεταναστευτική πολιτική/πολιτική ένταξης και η πολιτική
ασύλου.
Ως προς το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) επισημαίνεται
πως αυτό χρηματοδοτεί την αναπτυξιακή πολιτική της χώρας με
έργα που συμβάλλουν στην αύξηση του ιδιωτικού και δημόσιου
κεφαλαίου της οικονομίας και στηρίζουν τον εκσυγχρονισμό της
χώρας σε μακροχρόνια βάση. Βασικός στόχος στην εκτέλεση του
ΠΔΕ είναι η κατανομή των προκαθορισμένων πόρων κατά τρόπο
που να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό αναπτυξιακό αποτέλεσμα για
την ελληνική οικονομία και την κοινωνία.
Ως προς το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) το έργο μου
ως Υπηρεσιακής Γραμματέως και συνεπώς ως αποφαινόμενου
οργάνου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρ. 37, παρ. 3, του ν.
4622/2019 και στο μέτρο των αρμοδιοτήτων μου, και με τους
περιορισμούς που εισήγαγε σε αυτές τις αρμοδιότητες η υπ’ αριθμόν
13428/27- 10-2020 απόφαση του Υπουργού Μετανάστευσης και
Ασύλου, περί μεταβίβασης αρμοδιοτήτων στον Γενικό Γραμματέα
Μεταναστευτικής Πολιτικής και ορισμού αποφαινόμενου οργάνου
και διατάκτη, για συγκεκριμένα ποσά, εκτείνεται στον έλεγχο της
τήρησης, εκ μέρους της Διαχειριστικής Αρχής, των κανόνων και
αρχών της ορθής δημοσιονομικής διαχείρισης, κατά την υπογραφή
των σχετικών πράξεων.
Με όσα ανέφερα παραπάνω, τόσο γενικότερα για τον θεσμό του
Υπηρεσιακού Γραμματέα, όσο και με βάση τις προσωπικές μου
εμπειρίες και δράσεις από την θέση αυτή, θέλω να καταλήξω στο
συμπέρασμα, πως στην αλυσίδα των μεταρρυθμιστικών δράσεων
που απαιτούνται προκειμένου η ελληνική δημόσια διοίκηση να
καταστεί, με σύγχρονους όρους, αποτελεσματική και αποδοτική,
η εγκαθίδρυση του θεσμού του Υπηρεσιακού Γραμματέα υπήρξε
κορυφαία. Έτσι, όχι μόνο ικανοποιήθηκε το αίτημα δεκαετιών,
όχι μόνο καλύφθηκε το θεσμικό χάσμα που χώριζε την ελληνική
δημόσια διοίκηση από άλλες αντίστοιχες προηγμένων κρατών,
αλλά και εμπεδώθηκε η αξία της αγαστής συνεργασίας μεταξύ της
διοικητικής ιεραρχίας και της πολιτικής ηγεσίας, προς όφελος της
εύρυθμης λειτουργίας του Δημοσίου.
Τέλος, επισημαίνω ότι ο θεσμός του Υπηρεσιακού Γραμματέα που
επιλέγεται από διαδικασίες ΑΣΕΠ και προέρχεται από τη δημόσια
διοίκηση, πρωτίστως υπηρετεί τη λειτουργία της διοικητικής
μηχανής μέσω στόχων και ευρείας διαφάνειας. Από την πλευρά μας,
δεσμευόμαστε ώστε το εγχείρημα της διοικητικής μεταρρύθμισης
να εκπληρώσει τον σκοπό του, με ουσιαστικό περιεχόμενο την
υλοποίηση αλλαγών με πίστη και σχέδιο προς τον εκσυγχρονισμό
της δημόσιας διοίκησης και τον οριζόντιο συντονισμό εν προκειμένω
των Υπηρεσιών του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, αφενός
με γνώμονα την αποτελεσματικότητα του κυβερνητικού έργου,
αφετέρου την αναγκαία αλλαγή παραδείγματος στην κατεύθυνση
ενός κράτους επιτελικού με στρατηγικές επιλογές και λειτουργίες,
έτοιμου να ανταποκριθεί στους σύγχρονους στόχους της δράσης
του κράτους.
15
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021

Η Beate Gminder και

ο Esteban Alberto Castro Fernandez
για τις προκλήσεις του
μεταναστευτικού ζητήματος και τις
λύσεις για μια βιώσιμη διαχείριση
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Η Deputy Director-Gen- Πολλοί άνθρωποι θεωρούν τη Χρηματοδοτούμε επίσης την

χρηματοδότηση ως βαρετή επιτήρηση και την προστασία των
eral in charge of the
δουλειά. Εσείς θεωρείτε τη συνόρων καθώς και τη συνεργασία
«Task Force Migration δουλειά σας συναρπαστική ή με τις αστυνομικές αρχές. Όλα
Management» in DG υπάρχουν και βαρετές μέρες στις αποτελούν συναρπαστικά θέματα
Migration and Home Βρυξέλλες; και εγχειρήματα.
Affairs (HOME), Beate
Beate: (γελάει). Όχι, δεν υπάρχουν Αναφορικά με τις επιτόπιες
Gminder και ο Esteban
βαρετές μέρες και η συγκεκριμένη επισκέψεις, αποτελούν πρόκληση
Alberto Castro Fernan- δουλειά δεν είναι βαρετή. Οι για εσάς; Πώς έχετε βιώσει
dez, Head of Sector χρηματοδοτήσεις είναι το απόλυτο την τόσο στενή επαφή με τους
εξηγούν τη σημασία της εργαλείο για να φέρει κανείς εις ωφελούμενους; Υπήρξαν ποτέ
πολυμορφίας, αναλύουν πέρας τις πολιτικές της ΕΕ και ο στιγμές αμηχανίας ή φόβου;
καθοριστικός παράγοντας στη Υπάρχει κάποια αξιομνημόνευτη
τις νέες προκλήσεις
μετατροπή από αφηρημένες στιγμή που θα θέλατε να
που αντιμετωπίζει η σε απτές πολιτικές. Μέσω των μοιραστείτε μαζί μας;
Ευρωπαϊκή Επιτροπή μεταναστευτικών, συνοριακών
και παραθέτουν τους και των πολιτικών ασφαλείας Beate: Για μένα οι επιτόπιες
τρόπους με τους παρέχουμε βοήθεια σε πολλούς επισκέψεις είναι πολύ χρήσιμες
ανθρώπους, εκ των οποίων και εποικοδομητικές. Μπορώ και
οποίους θα διαχειριστεί
πολλοί προέρχονται από τρίτες βλέπω με σαφήνεια τι ακριβώς
η Ευρωπαϊκή Ένωση το χώρες έχοντας αφήσει πίσω τους είναι αυτό που χρηματοδοτεί
μεταναστευτικό ζήτημα. δύσκολες καταστάσεις. Χάρη στη η Ευρωπαϊκή Ένωση και κατ’
χρηματοδότηση μπορούμε να τους αυτόν τον τρόπο είμαι σε θέση να
παρέχουμε βοήθεια και είμαστε εντοπίσω ενδεχόμενα κενά αλλά
σε θέση να τους υποδεχθούμε και να εκτιμήσω πιθανές ανάγκες
με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε σε συνεργασία με τις εθνικές
To read the
ενώ εξετάζεται το αίτημα τους αρχές να μπορέσουμε να βρούμε
interview in για άσυλο μέχρι να αποφασιστεί λύσεις από κοινού.
English, εάν χρήζουν προστασίας ή εάν Πριν από κάθε επιτόπια επίσκεψη
scan here: θα πρέπει να επιστραφούν. έχει προηγηθεί προετοιμασία,
16
με αποτέλεσμα οι στιγμές
αμηχανίας ή φόβου να είναι
σπάνιες. Αξιομνημόνευτες στιγμές
υπάρχουν σε όλες τις επισκέψεις
αλλά θυμάμαι καλά την τελευταία
φορά που επισκέφθηκα τις
προσωρινές εγκαταστάσεις στη
Λέσβο, όπου στον καταυλισμό
γνώρισα ένα ζευγάρι καλλιτεχνών.
Είχαν μετατρέψει τη σκηνή
τους σε έκθεση ζωγραφικής
και μας την έδειξαν με μεγάλη
υπερηφάνεια. Τέτοιες περιπτώσεις
μας θυμίζουν ότι οι άνθρωποι
είναι ανθεκτικοί και μπορούν
να κάνουν κάτι στη ζωή τους
όπου και να βρίσκονται. Μερικές
φορές πολλοί άνθρωποι θέλουν
να μου μιλήσουν ταυτόχρονα
όλοι μαζί και αυτό μπορεί να με
φέρει σε κάπως δύσκολη θέση.
Οι επιτόπιες επισκέψεις επίσης
βάζουν και το στομάχι μου
σε δοκιμασία κάθε φορά που
καλούμαι να δοκιμάζω διάφορα
φαγητά ή όταν βρίσκομαι σε
περιπολία μαζί με την Ελληνική
Ακτοφυλακή σε περιπολικό
σκάφος τελευταίας τεχνολογίας
το οποίο έχει χρηματοδοτηθεί από
την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεδομένου ότι συνεργάζεστε με
όλα τα κράτη-μέλη, πόσο εύκολο
είναι να αντιμετωπίζετε τόσες
διαφορετικές προτεραιότητες, διαφορετικές πολιτικές ατζέντες και
διαφορετικές πολιτισμικές προοπτικές;
Beate: Όπως λέει και το σύνθημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «Είμαστε
ενωμένοι στην πολυμορφία». Στην πραγματικότητα συνεργαζόμαστε
πολύ καλά με όλα τα κράτη-μέλη καθόσον μοιράζονται έναν κοινό
στόχο για να στηρίξουν και να διαχειριστούν τα κοινά μας ευρωπαϊκά
σύνορα και το κοινό μας ευρωπαϊκό σύστημα παροχής ασύλου. Οι
προκλήσεις και οι προτεραιότητες είναι συχνά παρόμοιες. Η πολιτισμική
πολυμορφία το κάνει ενδιαφέρον να μαθαίνουμε ο ένας από τον
άλλο και να ανταλλάσσουμε καλές πρακτικές. Με τόσες πολλές
προτεραιότητες, ο μόνος τρόπος να αποδώσουμε είναι με το να
έχουμε μία εξαιρετική ομάδα υποστήριξης και να διατηρούμε ένα καλό
ομαδικό πνεύμα. Επίσης, τους ακούμε όλους προσεκτικά και εξηγούμε
τους λόγους για τους οποίους επιλέξαμε μία συγκεκριμένη σειρά
ενεργειών βασιζόμενοι πάντοτε σε τεκμηριωμένες πληροφορίες.
Έχετε ποτέ βιώσει διακριτική μεταχείριση λόγω του φύλου σας;
Beate: Υπήρξα πολύ τυχερή και ωφελήθηκα από γυναίκες μέντορες
κατά τη διάρκεια της καριέρας μου. Προσπαθώ να ανταποδώσω αυτή
την εμπειρία σε νέες γυναίκες καθώς επίσης και σε άνδρες. Μιας και
αναφερόμαστε σε κοινές Ευρωπαϊκές αξίες, η ισότητα των φύλων και οι
ίσες ευκαιρίες αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο των αξιών μας. Το μήνυμα
προς τις νέες γυναίκες στην Ευρώπη σήμερα πρέπει να είναι πως η
σκληρή δουλειά και ο επαγγελματισμός μπορούν να σε φθάσουν όπου
επιθυμείς. Είναι σαφές ότι αυτό ισχύει εξίσου και για τους νέους άνδρες.
Μπορεί να υπάρξουν στιγμές που ως γυναίκα θα νιώσετε ότι κάποιος
είναι πιο επικριτικός απέναντί σας λόγω του φύλου σας, και πιστεύω
πως όλες οι γυναίκες μπορούν να μοιραστούν τέτοιες εμπειρίες. Εδώ
ενδέχεται να παίζει ρόλο και το εθνικό πλαίσιο κάθε χώρας. Στην
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπου υπάρχουν τόσες πολλές εθνικότητες, είχα
συχνά την αίσθηση πως η κατανόηση του πολιτισμικού υπόβαθρου του
κάθε ατόμου έχει μεγαλύτερη σημασία (είτε με θετικό είτε με αρνητικό
τρόπο) από ότι το φύλο.
17

Με ποιους συνεργάζεστε
καλύτερα; Με δημόσιους φορείς,
φορείς του ιδιωτικού τομέα, ΜΚΟ
ή με Διεθνείς Οργανισμούς;
Esteban: Οι δομές
χρηματοδότησης στη Γενική
Διεύθυνση Μετανάστευσης και
Εσωτερικών Υποθέσεων (DG
HOME) περιορίζουν κάπως τη
συμμετοχή των ΜΚΟ (αν και
υπάρχουν κάποια cool έργα)
καθώς και τους φορείς του
ιδιωτικού τομέα σε δράσεις υπό
άμεση διαχείριση. Οι περισσότερες
επαφές μας είναι με δημόσιους
φορείς ή διεθνείς οργανισμούς.
Από αυτή την άποψη, η
συνεργασία είναι διαφορετική
ανάλογα με τον οργανισμό
καθώς οι συνήθεις κανόνες και
υποχρεώσεις δεν εφαρμόζονται
στην κάθε περίπτωση με τον ίδιο
τρόπο.
Με αυτά τα δεδομένα, τις
περισσότερες φορές η
συνεργασία εξαρτάται από τον
άνθρωπο που έχεις απέναντί
σου, η επικοινωνία είναι το
κλειδί σε αυτές τις περιπτώσεις
προκειμένου να επιτευχθούν τα
επιθυμητά αποτελέσματα και οι
επιδιωκόμενες συμφωνίες.
Πολλοί υπήκοοι τρίτων χωρών
παραμένουν σε ευρωπαϊκό
έδαφος, ενώ η εισροή
συνεχίζεται και αναμένεται να
αυξηθεί μετά την άρση των
18
μέτρων της πανδημίας. Συνεπώς,
οι πραγματικές ανάγκες των
χωρών υποδοχής παραμένουν
εξαιρετικά υψηλές. Γιατί πάρθηκε
η απόφαση για τη μείωση της
χρηματοδότησης στα κράτη-
μέλη της πρώτης υποδοχής κατά
την επερχόμενη προγραμματική
περίοδο σε σχέση με την
προηγούμενη;
Beate: Εξαρτάται από το πώς
την βλέπεις αυτήν την ερώτηση:
Η οικονομική υποστήριξη της ΕΕ
για το άσυλο, τη μετανάστευση
και την ένταξη, καθώς και για
τη διαχείριση των συνόρων
(BMVI) θα αυξηθεί στη νέα
οικονομική περίοδο 2021-2027,
και τα βασικά κονδύλια των
κρατών μελών πρόκειται να
αυξηθούν εξίσου. Για παράδειγμα,
η αρχική κατανομή της Ελλάδας
για τη περίοδο 2021-2027 θα
είναι κατά 60% υψηλότερη
από εκείνη της προηγούμενης
περιόδου χρηματοδότησης
του AMIF (κονδύλι στήριξης
για προγράμματα ασύλου,
μετανάστευσης και ένταξης).
Ήδη τώρα, ένα σημαντικό κονδύλι
έχει προϋπολογιστεί υπό κάποιο
θεματικό μέσο για να δοθεί
χρηματοδότηση σε συγκεκριμένες
δράσεις. Μετά τη μεταναστευτική
κρίση του 2015, η ΕΕ απέδωσε
σημαντικές ενισχύσεις μέσω
βοήθειας έκτακτης ανάγκης
και ad hoc ενισχύσεις στους
προϋπολογισμούς. Με την
κατάσταση υπό έλεγχο, τον
χαμηλό αριθμό αφίξεων και τη
σημαντική αποσυμφόρηση του
συστήματος υποδοχής, αυτή
η βοήθεια έκτακτης ανάγκης
μειώνεται προς το παρόν στην
Ελλάδα. Αλλά είναι ξεκάθαρο
ότι μέρος του προϋπολογισμού
είναι διαθέσιμο για τα κράτη-
μέλη της πρώτης υποδοχής και
για νέες καταστάσεις έκτακτης
ανάγκης. Η Επιτροπή είναι
έτοιμη για τη συμπλήρωση των
εθνικών κονδυλίων και για την
υποστήριξη των κρατών-μελών
πρώτης υποδοχής σε αυτή τη νέα
περίοδο προγραμματισμού, όπως
συμβαίνει τώρα στη Λιθουανία.
Με δεδομένο ότι η
αποτελεσματική και
μακροπρόθεσμη ένταξη υπηκόων
τρίτων χωρών απαιτεί τόσους
ή και περισσότερους πόρους
από ό,τι η βραχυπρόθεσμη
υποδοχή τους, πώς σκοπεύει η
ΕΕ να αντιμετωπίσει αυτή την
πρόκληση σε ευρωπαϊκό επίπεδο;
Esteban: Το κλειδί για την
ένταξη ξεκινά με την αλλαγή
της νοοτροπίας των πολιτών
της ΕΕ καθώς και των αρχών
των κρατών-μελών ώστε να
αναγνωρίζουν την προστιθέμενη
αξία που οι υπήκοοι τρίτων
χωρών μπορούν να φέρουν
στη ποικιλόμορφη κοινωνία
της ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, οι
εθνικές πολιτικές θα πρέπει να
συμβαδίζουν με τους διάφορους
μηχανισμούς χρηματοδότησης της
ΕΕ όπως είναι το νέο Ευρωπαϊκό
Κοινωνικό Ταμείο το οποίο είναι
σχεδιασμένο να υποστηρίζει
με ενεργό τρόπο την κοινωνική
ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών.
Θεωρώ ότι ένα σημαντικό
στοιχείο είναι η υιοθέτηση
μιας ολοκληρωμένης εθνικής
στρατηγικής ένταξης η
οποία θα ενσωματώνει τις
διαφοροποιημένες ανάγκες και
θα ωφελείται από τις συνέργειες
όλων των χρηματοδοτικών μέσων
της ΕΕ -και γιατί όχι- και από
άλλες πηγές χρηματοδότησης.
Οι συμπληρωματικότητες είναι
ζωτικής σημασίας.
Ποια είναι η διαχωριστική
γραμμή μεταξύ των δράσεων
που μπορούν να υποστηριχτούν
από τα κονδύλια για το Άσυλο,
τη Μετανάστευση και την Ένταξη
(AMIF), το Εσωτερικό Ταμείο
Ασφάλειας (ISF), τη Διαχείριση
των Συνόρων (BMVI) και για το
Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο
(ESF+), καθώς η έννοια της
ένταξης δεν ορίζεται με σαφήνεια;
Θα μπορούσαν δράσεις όπως
τα προγράμματα SIL (Services
for independent Living) τα
οποία εξυπηρετούν ένα διττό
σκοπό δηλαδή την κάλυψη
των στεγαστικών αναγκών,
συνάμα με την προώθηση της
ένταξης των μεταναστών,
να χρηματοδοτηθούν από το
Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο
(ESF+);
Esteban: Μέσα από τα Ταμεία
Εσωτερικών Υποθέσεων (Home
Affairs Funds), δράσεις που
αφορούν την ένταξη υπηκόων
τρίτων χωρών μπορούν να
υποστηριχθούν μόνο από
το κονδύλι για το Άσυλο,
τη Μετανάστευση και την
Ένταξη (AMIF). Η απάντηση
στην ερώτηση είναι απλή και
συνδέεται με την προσπάθεια
ευθυγράμμισης και το πνεύμα
συνέργειας που χαρακτηρίζει
την προγραμματική περίοδο
2021-2027. Το κονδύλι AMIF 2021-
2027 θα πρέπει να επικεντρωθεί
κυρίως σε εξατομικευμένα
μέτρα που εφαρμόζονται κατά
τη φάση υποδοχής κατοίκων
τρίτων χωρών και σε οριζόντια
μέτρα, όπως η βασική γλωσσική
εκπαίδευση κατά τη φάση
της άφιξης και της υποδοχής,
μαθήματα κοινωνικής αγωγής
καθώς και την προώθηση ενός
εποικοδομητικού διαλόγου
μεταξύ των κατοίκων τρίτων
χωρών και των κοινωνιών
φιλοξενίας. Το Ευρωπαϊκό
Κοινωνικό Ταμείο (ESF+)
θα χρηματοδοτήσει κατ’
αρχήν μακροπρόθεσμες
δραστηριότητες ένταξης όπως
η εκπαίδευση, η απασχόληση και
τα μέτρα ένταξης, ιδιαίτερα των
πλέον ευάλωτων, μεταξύ των
οποίων οι κάτοικοι τρίτων χωρών,
οι μετανάστες και οι άνθρωποι
με μεταναστευτικό υπόβαθρο,
γενικότερα. Όσον αφορά στα
ημιαυτόνομα διαμερίσματα
για ασυνόδευτους ανηλίκους,
δεδομένου ότι οι δραστηριότητες
ένταξης συνδέονται με το
σύστημα υποδοχής της χώρας,
το AMIF φαίνεται να αποτελεί
μια πιο αρμόζουσα πηγή
χρηματοδότησης.
Πώς βλέπει το DG Home τις
πιθανές νέες προκλήσεις που
αφορούν στις εξελίξεις στο
Αφγανιστάν, τόσο από την
άποψη της εισροής Αφγανών
υπηκόων στην Ευρώπη όσο και
από την άποψη της ανάσχεσης της προόδου που έχει γίνει με την εν
λόγω χώρα στον τομέα των επαναπατρισμών;
Beate: Όσον αφορά στην κατάσταση στο Αφγανιστάν, παρακολουθούμε
στενά τις εξελίξεις και δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. Η τρέχουσα
κατάσταση ασφαλείας στο Αφγανιστάν είναι ευμετάβλητη και υπάρχει
αυξανόμενη ανησυχία για τις μελλοντικές εξελίξεις, ιδιαίτερα μετά την
απόσυρση των ξένων στρατευμάτων.
Η ΕΕ και οι διεθνείς εταίροι πρέπει να εργαστούν με το βλέμμα
στραμμένο στο μέλλον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επικεντρώνεται στη
συνέχιση της υποστήριξης μιας ειρηνευτικής διαδικασίας η οποία ανήκει
στο Αφγανιστάν και επί της οποίας ηγείται το Αφγανιστάν καθώς και
στην προώθηση της δημοκρατίας και αυτοδυναμίας στη χώρα. Την
ίδια στιγμή, είχαμε διαβουλεύσεις με τα κράτη-μέλη σε σχέση με την
υλοποίηση της Κοινής Δήλωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της
Μετανάστευσης (Joint Declaration on Migration Cooperation) η οποία
υπογράφηκε στις 26 Απριλίου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και
του Αφγανιστάν καθώς και της ειδοποίησης από το Αφγανιστάν για
προσωρινή αναστολή του ακούσιου επαναπατρισμού.
Όπως υπογραμμίζεται στο Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και
το Άσυλο, η μετανάστευση είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμη, ως μέρος
μιας ολοκληρωμένης και εξατομικευμένης προσέγγισης, στον πυρήνα
αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης και
διέλευσης. Η ΕΕ εξακολουθεί να δεσμεύεται στην επιδίωξη της
εφαρμογής της εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες. Συνεχίζονται οι
επαφές με τους Αφγανούς ομολόγους μας για να συζητηθεί η απόφαση
αλλά η κατάσταση προβλέπεται να παραμείνει δύσκολη.
Έχει δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός για την αντιμετώπιση
καταστάσεων όπως η κρίση του 2015 ή θα δημιουργηθεί στο μέλλον,
δεδομένου ότι προβλέπεται μειωμένος προϋπολογισμός για όλα τα
σχετικά Ταμεία;
Beate: Η ΕΕ έχει κάνει τεράστια βήματα στη διαχείριση της
μετανάστευσης και των συνόρων από το 2015 και κινείται στην
κατεύθυνση ενός πιο βιώσιμου και ευρωπαϊκού τρόπου διαχείρισης της
μετανάστευσης. Σας δίνω μερικά παραδείγματα:
• Υπάρχει μια νέα Ευρωπαϊκή Υπηρεσία φύλαξης των συνόρων και
μια νέα Υπηρεσία Ακτοφυλακής, με ενισχυμένη εντολή, αυξημένες
αρμοδιότητες και διαθέτει ένα μόνιμο σώμα συνοριοφυλάκων για την
υποστήριξη των χωρών-μελών όταν τη χρειάζονται.
• Η Επιτροπή έχει κινητοποιήσει πρωτοφανή κονδύλια εντός της ΕΕ για
να υποστηρίξει τα κράτη-μέλη που τα χρειάζονται.
• Η Επιτροπή έχει αναπτύξει μια προσέγγιση για να βοηθήσει τις
χώρες πρώτης εισόδου να διαχειριστούν τις αυξημένες αφίξεις όπου
υπάρχουν, συγκεντρώνοντας υποστήριξη από οργανισμούς και κονδύλια
της ΕΕ για να δημιουργήσει άμεσα υποδομές και διαδικασίες ώστε να
αντιμετωπίσει τις άμεσες ανάγκες των ανθρώπων και να υποστηρίξει
όλες τις αναγκαίες διαδικασίες (από τον έλεγχο ασφαλείας έως τις
αιτήσεις ασύλου και τον πιθανό επαναπατρισμό).
• Η Επιτροπή και τα κράτη-μέλη της ΕΕ συνεργάζονται με εταίρους
εκτός της ΕΕ για να παρέχουν υποστήριξη στους πρόσφυγες και για την
αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της παράνομης μετανάστευσης. Η
ΕΕ έχει επίσης διευρύνει τις δυνατότητες της τακτικής μετανάστευσης,
συμπεριλαμβανομένης της μετανάστευσης των εργαζομένων και της
κινητικότητας των επιχειρηματιών, των φοιτητών και των ερευνητών.
• Η Σύσταση της Επιτροπής για το Ενωσιακό σχέδιο στρατηγικής για την
ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση μεταναστευτικών κρίσεων
19
 στο πλαίσιο του Νέου Συμφώνου
για τη μετανάστευση και το
άσυλο, το οποίο τώρα τίθεται σε
ισχύ, βοηθά στη διασφάλιση της
ετοιμότητας και της ανταπόκρισης
σε δύσκολες μεταναστευτικές
καταστάσεις που θα μπορούσαν
να επηρεάσουν την Ένωση.
Συμβάλλει στη γρήγορη και
αποτελεσματική κοινή αντίδραση
και ορίζει βασικά πρωτόκολλα
και μέτρα σε περιπτώσεις κρίσης,
βοηθώντας στη μετάβαση από
την απλή αντίδραση σε ένα
μοντέλο που βασίζεται στην
ετοιμότητα και την πρόβλεψη.
• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
και το Συμβούλιο κατέληξαν
πρόσφατα σε μια πολιτική
συμφωνία για τον
μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής
Υπηρεσίας υποστήριξης για
το άσυλο σε Οργανισμό της
Ευρωπαϊκής Ένωσης για το
άσυλο. Ο νέος οργανισμός
θα βοηθήσει να καταστούν
ποιοτικότερες οι διαδικασίες
ασύλου στα κράτη-μέλη, με
έμφαση στην ταχύτητα και την
ενιαία δομή αυτών. Διαθέτοντας
πλέον 500 εμπειρογνώμονες
θα παρέχει επίσης ταχύτερη και
αποτελεσματικότερη στήριξη στα
εθνικά συστήματα ασύλου που
αντιμετωπίζουν μεγάλο αριθμό
υποθέσεων, καθιστώντας το
συνολικό σύστημα διαχείρισης
της μετανάστευσης της ΕΕ,
περισσότερο αποδοτικό και
βιώσιμο.
Όλα αυτά τα παραδείγματα
καταδεικνύουν ότι είμαστε
καλύτερα προετοιμασμένοι για
να αντιμετωπίσουμε μελλοντικές
κρίσεις –αν τυχόν προκύψουν.
Επίσης βοηθάμε το Κοινοβούλιο
και το Συμβούλιο να κάνει
βήματα προόδου όσον αφορά
στη νομοθετική πρόταση που
παρουσιάστηκε ως μέρος του νέου
συμφώνου για τη μετανάστευση
και το άσυλο που υποβλήθηκε
τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Το Σύμφωνο θα δημιουργήσει
ένα αποτελεσματικό σύστημα
διαχείρισης της μετανάστευσης,
ικανό να αντιμετωπίσει τις
αυξημένες αφίξεις σε κανονικές
συνθήκες, σε περιόδους πίεσης
20
και σε περιόδους κρίσης. Θα
δημιουργήσει περισσότερο
αποτελεσματικές και δίκαιες
διαδικασίες, θα βοηθήσει στη
μείωση των μη ασφαλών και
παράτυπων διόδων και θα
προωθήσει τις βιώσιμες και
ασφαλείς νόμιμες διόδους προς
την Ευρώπη. Μας χαροποιεί
το γεγονός ότι τα κράτη-μέλη
και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
ασχολούνται εποικοδομητικά με
τις προτάσεις της Επιτροπής και
ενθαρρύνουμε και τα δύο σώματα
να συνεργαστούν για να βρουν
λύσεις και μια μελλοντική πορεία.
Πότε θα μπορούσαν να
αναμένουν τα κράτη-μέλη τις
εκτελεστικές αποφάσεις που
θα συγκεκριμενοποιήσουν τις
απαιτήσεις για τις θεματικές
εγκαταστάσεις, καθώς και
τους αντίστοιχους οδηγούς
υποψηφίων;
Esteban: Εργαζόμαστε στην
κατεύθυνση της τελικής
διατύπωσης των σχεδίων, του
οδηγού των υποψηφίων και
των διαφορετικών περιγραφών
και των υπομνημάτων που θα
είναι διαθέσιμα στα κράτη-μέλη
μετά την καλοκαιρινή ανάπαυλα.
Όπως γνωρίζετε, υπάρχουν
κάποιες σημαντικές αλλαγές
που θα μεταβάλλουν τον τρόπο
που εργαζόμαστε στο πλαίσιο
του προηγούμενου πολυετούς
δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ),
όπως ένας πιο περιοριστικός
ορισμός της έκτακτης ανάγκης.
Πρέπει να εξοικειωθούμε με νέους
κανόνες, νέα σχέδια και υπάρχουν
προκλήσεις που θα ξεπεράσουμε
μαζί.
Σε όλη τη διάρκεια του 2020-
2021 εξ αιτίας της πανδημίας, η
κοινή δήλωση Ευρώπης-Τουρκίας
είναι σε αναστολή και στην
πράξη δεν εφαρμόστηκε εφόσον
οι σχετικές επανεισδοχές δεν
εκτελούνται. Πώς αναμένεται
να επηρεάσει τη λειτουργία των
Ταμείων αυτή η καθυστέρηση
κατά την προγραμματική περίοδο
2021-2027;
Beate: Η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας
παραμένει σε ισχύ. Η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή αναμένει η Τουρκία να
συνεχίσει να τηρεί τις δεσμεύσεις
της στα πλαίσια της δήλωσης,
αποτρέποντας την αναχώρηση
των παράτυπων μεταναστών και
δεχόμενη όσους επιστρέφουν.
Παρά τις δύσκολες συνθήκες της
πανδημίας, η Τουρκία θα πρέπει
να ξαναρχίσει τις επανεισδοχές
σύμφωνα με τη δήλωση. Η ΕΕ
δεσμεύεται εξίσου να συνεχίσει τις
προσπάθειες επανεγκατάστασης.
Προς το σκοπό αυτό διεξήχθη ένα
Φόρουμ Επανεγκατάστασης τον
περασμένο Ιούλιο.
Είναι σαφές ότι η πανδημία έχει
μια προσωρινή επίπτωση σε
αυτά τα στοιχεία. Τα πρωτόκολλα
υγείας για τις επιστροφές,
τη μετεγκατάσταση ή την
επανεγκατάσταση πρέπει να
λάβουν υπόψη το πλαίσιο της
πανδημίας, όμως υπάρχουν οι
επιλογές που διασφαλίζουν τις
ασφαλείς και υγιείς μεταφορές.
Ο εμβολιασμός θα βοηθήσει
περαιτέρω από αυτή την άποψη,
συνεπώς δε θεωρώ ότι θα
υπάρξουν μακροπρόθεσμες
συνέπειες.
Η ειδική ομάδα (Task Force)
μετρά περίπου ένα έτος ζωής.
Θεωρείται ότι είναι επιτυχημένη
ιδέα; Πώς έχει βελτιωθεί η
κατάσταση, ιδιαίτερα στην
Ελλάδα, χάρη στην ειδική ομάδα;
Beate: Αυτή είναι μια ερώτηση
που θα έπρεπε ίσως να
απευθύνετε σε άλλους για
να πάρετε πληροφορίες.
Δυσκολεύομαι να φανταστώ ότι
έχει περάσει ήδη ένας χρόνος
αλλά πολλά έχουν αλλάξει σε
αυτό το διάστημα. Η σημερινή
κατάσταση δεν μπορεί να
συγκριθεί με την αντίστοιχη στο
παρελθόν και είμαστε χαρούμενοι
για τις πολλές βελτιώσεις που
έγιναν χάρη στις σημαντικές
προσπάθειες της Ελληνικής
κυβέρνησης. Ο αριθμός των
ατόμων στα κέντρα πρώτης
υποδοχής στα ελληνικά νησιά
βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό,
νέα κέντρα δημιουργούνται και
κατασκευάζονται με πόρους της
ΕΕ και η Ελληνική Υπηρεσία
Ασύλου επιλύει το ζήτημα των
εκκρεμοτήτων στις περιπτώσεις
ασύλου, που έχουν μειωθεί
σημαντικά, με την υποστήριξη
της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας
Υποστήριξης για το άσυλο. Στη
Σάμο, την Κω και τη Λέρο θα
ανοίξουν νέα πολυλειτουργικά
κέντρα υποδοχής και
ταυτοποίησης εντός του έτους.
Σε όλα αυτά, θεωρώ ότι το
κοινό πιλοτικό σχέδιο και η
ειδική ομάδα (Task Force)
έκαναν εφικτή τη στενή
συνεργασία όλων των φορέων,
της Ελλάδας, της Επιτροπής,
των Υπηρεσιών της ΕΕ, των
κρατών-μελών και των εταίρων
υλοποίησης, διασφαλίζοντας ότι
η στοχευμένη στήριξη μπορεί
να είναι άμεσα διαθέσιμη όπου
απαιτείται. Η ειδική ομάδα έχει
επίσης μεγάλη πολιτική στήριξη,
γεγονός που βοηθά πολύ.
Ποια είναι η προστιθέμενη
αξία του νέου ταμείου BMVI;
Ποιες είναι οι προτεραιότητες
που θα καλύψει και τι ελπίζουν
να έχουν επιτύχει τα κράτη-
μέλη και η ΕΕ έως το τέλος
της επόμενης προγραμματικής
περιόδου 2021-27;
Esteban: Το Ταμείο για τη
διαχείριση των συνόρων και
των θεωρήσεων δεν πρέπει
να θεωρείται νέο ταμείο,
καθώς είναι η συνέχεια του
ISF Συνόρων και θεωρήσεων
του 2014-2020. Τώρα, ως
ανεξάρτητο ταμείο, αποσκοπεί κατ’ αρχήν να παρέχει στα κράτη-
μέλη την αναγκαία στήριξη για την εφαρμογή των κοινών προτύπων
για την επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων, υποστηρίζοντας την
ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή συνοριακή διαχείριση των εξωτερικών
συνόρων και να υλοποιήσει την ευρωπαϊκή πολιτική θεωρήσεων
εναρμονίζοντας τις προσεγγίσεις που αφορούν στην έκδοση
θεωρήσεων, διευκολύνοντας τη νόμιμη μετακίνηση και αποτρέποντας
κινδύνους ασφαλείας. Θεωρώ ότι έχουμε πολύ δρόμο μέχρι το 2027,
ωστόσο ο κοινός στόχος μας είναι η προστασία των συνόρων της ΕΕ και
η σημαντική μείωση των παράνομων διελεύσεων στο έδαφός της που
θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της.
Πιστεύετε ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει άλλη
μια κρίση όπως εκείνη του 2015; Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης
ΠΠ 2014-2020 οι ΜΚΟ και οι Διεθνείς Οργανώσεις διαχειρίστηκαν
τα περισσότερα κονδύλια. Θεωρείτε ότι οι δημόσιοι οργανισμοί θα
εφαρμόσουν με ανάλογη επιτυχία τις σχετικές δράσεις, και συνεπώς
θα απορροφήσουν τα κονδύλια;
Esteban: Κατά την άποψή μου η Ελλάδα είναι ένα εξαιρετικό
παράδειγμα κράτους-μέλους της ΕΕ που έχει αποκομίσει σημαντική
εμπειρία στη διαχείριση μιας μεταναστευτικής κρίσης. Το 2015 αυτή η
κρίση κατέλαβε την ΕΕ εξαπίνης και κυρίως την Ελλάδα και την Ιταλία,
και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και οι χορηγοί αντέδρασαν όσο πιο
άμεσα μπορούσαν για να παράσχουν την αναγκαία στήριξη. Εκείνο το
διάστημα, οι Διεθνείς Οργανισμοί και οι ΜΚΟ είχαν την τεχνογνωσία
και τους πόρους για να ανταποκριθούν ταχέως στην κρίση και έπαιξαν
κομβικό ρόλο στην αντιμετώπισή της..
Με την πάροδο του χρόνου, αυτό έχει ήδη αλλάξει καθώς εν τω μεταξύ
οι δημόσιοι οργανισμοί έχουν αποκτήσει εμπειρία και δημιουργούν
τους μηχανισμούς και τους θεσμούς που απαιτούνται σε περιόδους
κρίσης. Επιπλέον, η Ελλάδα έχει πρωτοστατήσει στο πολιτικό επίπεδο
συσπειρώνοντας τα κράτη-μέλη, όπως στην πρωτοβουλία MED5, για να
ακουστεί περισσότερο η φωνή της στον τομέα της μετανάστευσης.
Κάποιες τελευταίες σκέψεις;
Esteban: Θα ήθελα να ευχαριστήσω τις Ελληνικές αρχές για τη μέχρι
τώρα συνεργασία. Η νέα προγραμματική περίοδος αποτελεί μία
μοναδική ευκαιρία να τεθούν οι βάσεις για μία μακρόχρονη και βιώσιμη
διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος. Και βασίζομαι σε σας για να
συνεχίσουν οι μέρες μου να είναι συναρπαστικές και σημαντικές.
21
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021

Τα Ταμεία
Μετανάστευσης
και Εσωτερικών
Υποθέσεων
για την προγραμματική
περίοδο 2014-2020
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Στο 7ο έτος υλοποίησης Τα Εθνικά Προγράμματα Ασύλου.

του Ταμείου Ασύλου, Τα Ταμεία αυτά κλήθηκαν
βρίσκονται τα Εθνικά
Μετανάστευσης και Ένταξης να αντιμετωπίσουν τη
Προγράμματα του και Εσωτερικής Ασφάλειας για μεγάλη μεταναστευτική
Ταμείου Ασύλου, την προγραμματική Περίοδο κρίση που πέρασε η χώρα
Μετανάστευσης και 2014-2020 εγκρίθηκαν στα μας τα προηγούμενα χρόνια.
Ένταξης και του Ταμείου τέλη Ιουλίου 2015 με Υπεύθυνη Μεγάλο μέρος των αναγκών
Αρχή διαχείρισης την Επιτελική καλύφθηκε από προγράμματα
Εσωτερικής Ασφάλειας
Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου άμεσης διαχείρισης (κυρίως
για την προγραμματική Εσωτερικών. Στη συνέχεια, Επείγουσες Χρηματοδοτήσεις
περίοδο 2014-2020. Η στις αρχές Απριλίου 2016 με της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από
Υπεύθυνη Αρχή των την ψήφιση του N. 4375/2016 το AMIF, το ISF και το ESI) καθώς
Εθνικών προγραμμάτων ορίστηκε νέα Υπεύθυνη Αρχή η κατά την περίοδο 2014-2020
Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού δόθηκαν απευθείας από την
έχει θέσει ως στόχο την
και Διαχείρισης Προγραμμάτων Ευρωπαϊκή Επιτροπή περίπου 2,5
επίτευξη της μέγιστης Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης δις ευρώ για την αντιμετώπιση
δυνατής απορρόφησης. και Ένταξης και Ταμείου του Μεταναστευτικού στην
Εσωτερικής Ασφάλειας και Ελλάδα (224,2 εκ. σε φορείς που
άλλων πόρων με Εντεταλμένες σήμερα συνιστούν το Υπουργείο
Αρχές την Υπηρεσία Διαχείρισης Μετανάστευσης και Ασύλου,
Ευρωπαϊκών Αναπτυξιακών 240 εκ. σε άλλους φορείς
Προγραμμάτων και την Υπηρεσία του Δημοσίου, 939,9 εκ στην

22
Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, 623,3 εκ. στον Διεθνή Στον Ειδικό Στόχο 1 (Άσυλο/
Οργανισμό Μετανάστευσης και 440,8 εκ. άλλους φορείς). Σημαντικό Υποδοχή) έχουν ενταχθεί
μέρος των αναγκών (644,7 εκ. χωρίς την Εθνική Συμμετοχή και 819 εκ. δράσεις που αφορούν στις
με αυτήν) καλύπτεται υπό το καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης μέσω διαδικασίες Ασύλου και την
των Εθνικών Προγραμμάτων με διαχειριστική αρχή την Ειδική Υπηρεσία ενίσχυση και ανάπτυξη των
Συντονισμού και Διαχείρισης. συνθηκών υποδοχής. Ο
στόχος παρουσιάζει μεγάλο
ποσοστό απορρόφησης.
Το Εθνικό Πρόγραμμα του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης Στον Ειδικό Στόχο 2 (Ένταξη/
Νόμιμη μετανάστευση)
Το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της προγραμματικής υλοποιούνται δράσεις για
περιόδου 2014-2020 θεσπίστηκε με κύριο σκοπό να συμβάλει στην την ένταξη στο εκπαιδευτικό
ανάπτυξη κοινής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) σε θέματα σύστημα, για την
ασύλου και μετανάστευσης, καθώς και στην ενίσχυση του χώρου εκπροσώπηση ασυνόδευτων
ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, με βάση την εφαρμογή των ανηλίκων καθώς και για την
αρχών της αλληλεγγύης και του επιμερισμού ευθυνών μεταξύ των εκμάθηση της ελληνικής
κρατών-μελών της Ε.Ε. και της συνεργασίας με τρίτες χώρες. Οι βασικοί γλώσσας σε πρόσφυγες και
στόχοι του ταμείου είναι: α) η ενίσχυση και ανάπτυξη όλων των πτυχών μετανάστες. Στον Ειδικό
του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, συμπεριλαμβανομένης Στόχο 3 (Επιστροφές)
της εξωτερικής του διάστασης, β) η στήριξη της νόμιμης μετανάστευσης έχουν ενταχθεί δράσεις
προς τα κράτη-μέλη σύμφωνα με τις οικονομικές και κοινωνικές τους για την πραγματοποίηση
ανάγκες όπως οι ανάγκες της αγοράς εργασίας, και η προώθηση της αναγκαστικών επιστροφών
αποτελεσματικής ένταξης υπηκόων τρίτων χωρών, γ) η ανάπτυξη στα και της υποβοήθησης
κράτη-μέλη στρατηγικών επιστροφής, με έμφαση στον διατηρήσιμο εθελούσιων επιστροφών
χαρακτήρα της επιστροφής και τον αποτελεσματικό επαναπατρισμό και συμπεριλαμβανομένων
δ) η μεγαλύτερη αλληλεγγύη και κατανομή ευθυνών μεταξύ των κρατών- μέτρων επανένταξης. Ο
μελών, ιδίως προς τα κράτη-μέλη που πλήττονται περισσότερο από στόχος αυτός σημειώνει
εισροές μεταναστών και αιτούντων άσυλο. σταθερούς ρυθμούς
Στο Εθνικό Πρόγραμμα της περιόδου 2014-2020 έχουν ενταχθεί 92 απορρόφησης τα τελευταία
προγράμματα με 42 διαφορετικούς δικαιούχους δημόσιους και ιδιωτικούς έτη. Στον Ειδικό Στόχο έχει
φορείς και Διεθνείς Οργανισμούς σε τρεις (3) κύριους Ειδικούς Στόχους ενταχθεί το Πρόγραμμα
και μια ειδική δράση (Relocation): Μετεγκατάστασης (Reloca-
tion) πολιτών τρίτων χωρών
με προσφυγικό προφίλ
Η πορεία απορρόφησης του Ε.Π. Τ.Α.Μ.Ε. προς άλλα κράτη-μέλη για
(Αφορά μόνο τη συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς την Εθνική να εξετάσουν εκείνα τα
Συμμετοχή) αιτήματα ασύλου που έχουν
υποβληθεί. Το πρόγραμμα
σημείωσε μεγάλη επιτυχία
καθώς κατάφερε να
μετεγκαταστήσει επιτυχώς
το 80 % των πολιτών τρίτων
χωρών που έκαναν αίτηση
σε αυτό ενώ το υπόλοιπο
ποσοστό αφορά σχεδόν
αποκλειστικά περιπτώσεις
αιτούντων που διέφυγαν
ή αιτούντων με αρνητικό
αποτέλεσμα των ελέγχων
ασφαλείας. Συνολικά
μετεγκαταστάθηκαν σε
άλλα κράτη-μέλη 21.999
αιτούντες.

23
 Από τα μέχρι τώρα στοιχεία της Υπεύθυνης Αρχής, η απορρόφηση παρακολούθηση της διέλευσης
μέχρι 15/10/2021 οπότε και λήγει το οικονομικό έτος εκτιμάται των εξωτερικών συνόρων.
ότι θα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τα υπόλοιπα έτη της Επίσης, ελήφθη μέριμνα για
προγραμματικής περιόδου ενώ έχει ήδη ξεπεραστεί το όριο του De- τη διαμόρφωση και εφαρμογή
commitment για το έτος 2021. της κοινής πολιτικής για τις
θεωρήσεις εισόδου και άλλες
Το Εθνικό Πρόγραμμα του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας άδειες βραχείας διαμονής,
συμπεριλαμβανομένης της
Το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας της προγραμματικής περιόδου προξενικής συνεργασίας καθώς
2014-2020 θεσπίστηκε με σκοπό την κατοχύρωση υψηλού επιπέδου και στη δημιουργία και λειτουργία
ασφάλειας στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., μέσα από τη χρηματοδοτική ασφαλών συστημάτων
στήριξη για την κοινή πολιτική θεωρήσεων, την τήρηση υψηλού τεχνολογιών πληροφορικής,
επιπέδου ασφάλειας και πρόληψης του εγκλήματος, τη διευκόλυνση της υποδομής επικοινωνίας
νόμιμων ταξιδιών και την αποτελεσματική φύλαξη των εξωτερικών τους, και του εξοπλισμού για
συνόρων της ΕΕ. Το Ταμείο χωρίζεται σε δύο τομείς: Σύνορα και τη στήριξη της διαχείρισης
θεωρήσεις (ISF Borders and Visa) και Αστυνομική Συνεργασία (ISF Po- των μεταναστευτικών ροών,
lice). Στο Εθνικό Πρόγραμμα της περιόδου 2014-2020 έχουν ενταχθεί συμπεριλαμβανομένης της
89 δράσεις με 13 δικαιούχους. επιτήρησης στα εξωτερικά
σύνορα της Ένωσης.

Ο Τομέας Σύνορα και Θεωρήσεις

Τομέας: Σύνορα και θεωρήσεις (ISF Borders and Visa) σημειώνει σημαντική πρόοδο
όσο αφορά την υλοποίηση
Η πορεία απορρόφησης του Ε.Π. Τ.Ε.Α./Σύνορα και θεωρήσεις καθώς σημειώνει μεγάλη αύξηση
(Αφορά μόνο τη συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς την της απορρόφησης στον Ειδικό
Εθνική Συμμετοχή) Στόχο 2 (Σύνορα) ο οποίος
στο παρελθόν είχε δυσκολίες.
Επιπλέον, ο Ειδικός Στόχος 3
(Λειτουργική Ενίσχυση) έχει
ήδη απορροφήσει από το 2020
το μέγιστο ποσό που μπορεί
με βάση τον κανονισμό του
προγράμματος, ενώ υπάρχουν
επιπλέον 11,9 εκ. δαπάνες
λειτουργικής ενίσχυσης εντός του
οικονομικού έτους 2021 οι οποίες
δεν αναφέρονται στον πίνακα.
Από τα μέχρι τώρα στοιχεία της
Υπεύθυνης Αρχής, η απορρόφηση
αναμένεται να αυξηθεί
περισσότερο μέχρι τις 15/10/2021
οπότε και λήγει το οικονομικό
έτος ενώ έχει ήδη ξεπεραστεί το
Ο Τομέας Σύνορα και Θεωρήσεις περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση όριο του Decommitment για το
δράσεων που υποστηρίζουν την κοινή πολιτική θεωρήσεων και τη έτος 2021.
λειτουργική ενίσχυσή τους, καθώς και τη φύλαξη των συνόρων της
Ε.Ε. Συγκεκριμένα, ενισχύθηκαν οι απαραίτητοι πόροι για υψηλής
ποιότητας υπηρεσίες στους αιτούντες θεώρηση, εξασφαλίζοντας
την ίση μεταχείριση των υπηκόων τρίτων χωρών καθώς και την
αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης. Επιπλέον, προβλέπεται
η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των μελών της Ε.Ε. καθώς
και μεταξύ των μελών της Ε.Ε. και του οργανισμού FRONTEX,
προκειμένου να αναβαθμιστεί το επίπεδο ελέγχου στα σύνορα
και να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη διέλευση των εξωτερικών
συνόρων. Προωθήθηκε η διαμόρφωση και εφαρμογή πολιτικών που
διασφαλίζουν την απουσία κάθε ελέγχου προσώπων, ανεξαρτήτως
εθνικότητας, κατά τη διέλευση των εσωτερικών συνόρων, με
τη διενέργεια ελέγχων προσώπων και την αποτελεσματική

24
Τομέας: Αστυνομικής Συνεργασίας (ISF Police) της ανεργίας και στατιστικά
σημαντική συσχέτιση των
Η πορεία απορρόφησης του Ε.Π. Τ.Ε.Α./Αστυνομική Συνεργασία προγραμμάτων με αύξηση του
(Αφορά μόνο τη συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς την αισθήματος ασφάλειας των
Εθνική Συμμετοχή) πολιτών, ικανοποίηση με τις
κοινοτικές και εθνικές πολιτικές
για τη μετανάστευση και στα
επίπεδα ευημερίας.

Σε επίπεδο οικονομίας,
η δαπάνη για το σύνολο
των δύο προγραμμάτων
αντιστοιχεί μέχρι σήμερα
στο 0,3% – 0,5% του ΑΕΠ.
Λαμβάνοντας υπόψιν όμως τις
μειωμένες ανάγκες μόχλευσης
και αναχρηματοδότησης,
το αποτύπωμα των
προγραμμάτων στην
πραγματική οικονομία είναι
σημαντικά μεγαλύτερο,
υπολογιζόμενο στο 0,76%
του ΑΕΠ. Παράλληλα,
προσλήφθηκε σημαντικός
Ο Τομέας Αστυνομικής Συνεργασίας περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση αριθμός υπαλλήλων και
δράσεων οι οποίες αποσκοπούν στην πρόληψη και καταπολέμηση χρηματοδοτήθηκε η υπηρεσία
της εγκληματικότητας και τη διαχείριση κινδύνων και κρίσεων. Πιο ελεύθερων επαγγελματιών σε
συγκεκριμένα, προβλέπει τη λήψη μέτρων για την εγκληματικότητα, διάφορους τομείς οι οποίοι
την ποιοτική βελτίωση και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των αντιπροσωπεύουν από 0,11%
εθνικών και ευρωπαϊκών αρμόδιων αρχών μέσω της ανταλλαγής έως 0,12% του συνόλου των
πληροφοριών και γνώσεων, την έγκαιρη και ακριβή καταγραφή των απασχολούμενων στη χώρα,
ενεργειών των εγκληματικών ομάδων, χρησιμοποιώντας αναλυτικά ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό
εργαλεία καθώς και την περαιτέρω κατανόηση της δομής και της το οποίο δυνητικά οδηγεί
δραστηριότητας των εγκληματικών οργανώσεων. Στον στόχο αυτό, στη μείωση του ποσοστού
προβλέπεται και η αντιμετώπιση των οικονομικών εγκλημάτων ανεργίας της χώρας κατά
μέσα από τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος το 0,17% έως 0,52%.
οποίο θα συγκεντρώνει και θα επεξεργάζεται οικονομικά δεδομένα
από διαφορετικούς οργανισμούς. Οι δράσεις υποστηρίζουν τη Σε κοινωνικοοικονομικό
διατήρηση του υψηλού επιπέδου ασφάλειας στην Ελλάδα και επίπεδο, η υλοποίηση των
την Ε.Ε., καθώς και την αποτελεσματική πρόληψη και καταστολή δράσεων επηρέασε σημαντικά
της ριζοσπαστικοποίησης απέναντι στην τρομοκρατία και τον τον δείκτη ικανοποίησης με
εξτρεμισμό. Επιπρόσθετα, αναπτύχθηκαν εργαλεία υψηλού επιπέδου τη ζωή, ο οποίος αποτελεί
προστασίας των πληροφοριών που έχουν συλλεχθεί για λογαριασμό σημαντικό προβλεπτικό
της Ελληνικής Αστυνομίας, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι παράγοντα του βιοτικού
δυνατότητες των πιθανών διαρροών. επιπέδου των κατοίκων της
Ελλάδας, με θετικό συντελεστή
Ο Τομέας Αστυνομικής Συνεργασίας σημειώνει σημαντικές συσχέτισης 0,717. Αυτό σημαίνει
καθυστερήσεις όσον αφορά την απορρόφηση, ωστόσο έχει ήδη ότι τα δύο Ταμεία προκάλεσαν
επιτευχθεί ο στόχος της Υπεύθυνης Αρχής που αφορά το να μία αύξηση του δείκτη
ξεπεραστεί το όριο του Decommitment για το έτος 2021. ευημερίας των πολιτών κατά
6,5%. Επίσης, υπολογίζεται
ότι τα ταμεία αύξησαν την
Οι Επιπτώσεις της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 πιθανότητα οι κάτοικοι να
νιώθουν ασφαλείς κατά 45 %
Με βάση τα στοιχεία της υλοποίησης των δράσεων που ενώ παράλληλα αύξησαν κατά
χρηματοδοτούνται από τα ανωτέρω Ταμεία της προγραμματικής 21% την εμπιστοσύνη προς
περιόδου 2014-2020 και στοιχεία που συλλέχθηκαν από τις κοινοτικές πολιτικές και
το Ευρωβαρόμετρο και την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα, κατά 28,2% προς τις εθνικές
παρατηρούνται σημαντικά οικονομικά και ποιοτικά κοινωνικά πολιτικές.
οφέλη. Τα στοιχεία δείχνουν μια υπολογίσιμη μείωση του ποσοστού

25
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021
«Τίποτε δεν
συμφωνείται μέχρι να
συμφωνηθούν όλα»
Η αντίληψη συνεργασίας των Med-5 με σκοπό την
ενότητα στα ζητήματα μετανάστευσης και ασύλου
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Η δημιουργία συμμαχιών Τα τελευταία χρόνια οι
προσπάθειες σύγκλισης και
και η κοινή πορεία
συνεννόησης μεταξύ των
τίθενται στο προσκήνιο: ευρωπαϊκών κρατών-μελών
Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, του Μεσογειακού Νότου έχουν
Κύπρος και Μάλτα αυξηθεί, οδηγώντας σε σχήματα
δημιουργούν τους Med-5 όπως οι Med-7 που πλέον
μετεξελίσσονται σε Med-9, καθώς
με στόχο την άρθρωση
γίνεται αντιληπτό ότι οι χώρες της
μιας ενιαίας φωνής και Μεσογείου αντιμετωπίζουν όλο και
την άσκηση συλλογικής περισσότερες κοινές προκλήσεις
επιρροής. στους τομείς της οικονομίας, της
ανάπτυξης, του περιβάλλοντος,
της εξωτερικής πολιτικής και
φυσικά της μετανάστευσης.
Σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση 27
κρατών-μελών, εξάλλου, ο μόνος
τρόπος περαιτέρω επιρροής και
ενδυνάμωσης της φωνής μεσαίων
ή μικρών κρατών-μελών είναι
μέσω της σύμπηξης συμμαχιών
και δημιουργίας ομάδων
«ομονοούντων κρατών», όπως
χαρακτηριστικά αποκαλούνται
στη διπλωματική γλώσσα.
Η Ελλάδα υπήρξε από την αρχή
των προσπαθειών αυτών στην
πρώτη γραμμή της επιδίωξης
26
για καλύτερη συνεννόηση
και αποκρυστάλλωση κοινών
θέσεων μεταξύ των μεσογειακών
κρατών-μελών, δίχως βέβαια ο
τομέας του μεταναστευτικού
να αποτελεί εξαίρεση. Στο
πλαίσιο αυτό, εργασθήκαμε
εντατικά ήδη από τις αρχές του
2020 -ενόσω αναμενόταν η
παρουσίαση από την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή της πρότασής της για
το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο
Μετανάστευσης και Ασύλου.
Το νέο Σύμφωνο στοχεύει στο
να αντικαταστήσει τον ισχύοντα
«Κανονισμό του Δουβλίνου» -για
τη δημιουργία μιας συμπαγούς
ομάδας συναντίληψης και
συνεργασίας μεταξύ εκείνων
των μεσογειακών κρατών-μελών
που βρίσκονται στην πρώτη
γραμμή των μεταναστευτικών
πιέσεων και δέχονται το μεγάλο
όγκο των παράνομων αφίξεων
στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε.,
τις περισσότερες φορές χωρίς
να λαμβάνουν την απαιτούμενη
αλληλεγγύη από τα λοιπά κράτη-
μέλη. Τα κράτη αυτά, στην
περίπτωση της διαχείρισης του
μεταναστευτικού, είναι πέντε:
η Ισπανία, η Ιταλία, η Κύπρος,
η Μάλτα και η Ελλάδα. Δεν
αργήσαμε να αντιληφθούμε
ότι ο μόνος τρόπος να
επηρεάσουμε αποτελεσματικά
τη διαπραγμάτευση του νέου
Συμφώνου Μετανάστευσης
και Ασύλου ήταν μέσω της
συλλογικής πίεσης επιρροής και
μέσω της ενιαίας φωνής και της
ενότητας.
Η ομάδα των πέντε μεσογειακών
κρατών-μελών πρώτης γραμμής,
οι αποκαλούμενοι Med-5,
αρχίσαμε τις προσπάθειες
συνεννόησης πολύ πριν
παρουσιαστεί η πρόταση για το
νέο Σύμφωνο τον Σεπτέμβριο
του 2020, ήδη από τον Μάρτιο
της ίδιας χρονιάς, παρά το
γεγονός ότι η πανδημία δεν
επέτρεπε τις διά ζώσης επαφές
παρά μόνον την επικοινωνία
μέσω τηλεδιασκέψεων. Από την
πρώτη στιγμή, οι πέντε χώρες
καταλήξαμε σε έναν βασικό
άξονα αρχών και κοινών θέσεων,
οι οποίες συνεχίζουν να αποτελούν την πυξίδα της διαπραγματευτικής
τακτικής. Οι θέσεις αυτές μπορούν να συνοψισθούν ως ακολούθως:
(α) ανάγκη επίτευξης ισορροπίας μεταξύ των ευθυνών που τα
κράτη-μέλη στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. καλούνται να αναλάβουν
και της αλληλεγγύης που θα πρέπει να επιδειχθεί από όλους. Ήδη
στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία παρουσιάστηκε,
παρατηρείται η πρόβλεψη υποχρεωτικών συνοριακών διαδικασιών
για τις χώρες πρώτης γραμμής με λεπτομερή παρακολούθηση και
έλεγχο εκ μέρους των ευρωπαϊκών υπηρεσιών, αλλά ευέλικτη και όχι
αντίστοιχης δεσμευτικότητας αλληλεγγύη για τα λοιπά κράτη-μέλη με
τρεις διαφορετικές εναλλακτικές επιλογές (μετεγκατάσταση, ανάληψη
ευθύνης για επιστροφές και βοήθεια σε ενίσχυση δυνατοτήτων) και με
δυσνόητες, μακρές γραφειοκρατικές διαδικασίες.
(β) έμφαση στον αποφασιστικό και αποτελεσματικό έλεγχο των
εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., με την υποστήριξη του FRONTEX όταν
χρειάζεται, με σκοπό την ενισχυμένη επιτήρηση και πρόληψη των
παράνομων διελεύσεων.
(γ) αύξηση της συνεργασίας με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης
των μεταναστών, ώστε να αποτραπούν οι πρωτογενείς και
δευτερογενείς μετακινήσεις, η λαθραία διακίνηση μεταναστών, η
εμπορία ανθρώπων και η απώλεια ανθρώπινων ζωών, αλλά και η
πραγματοποίηση επιστροφών όσων δεν δικαιούνται διεθνή προστασία.
(δ) θα πρέπει να επιδιώξουμε την καθιέρωση στενότερου διαλόγου
με τις γειτονικές χώρες κατά μήκος της διαδρομής της Ανατολικής
Μεσογείου και των Δυτικών Βαλκανίων, διασφαλίζοντας παράλληλα
ότι η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016 εφαρμόζεται πλήρως και με
συνέπεια στο σύνολό της.
27
 (ε) ειδικότερα για το ζήτημα των
επιστροφών είναι σημαντικό
για όλα τα κράτη-μέλη, αλλά
ιδίως για τα κράτη-μέλη
πρώτης γραμμής, η σύσταση
ενός κεντρικού ευρωπαϊκού
μηχανισμού επιστροφών, ο
οποίος θα συντονίζεται από
την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
και θα υποστηρίζεται από
σχετικούς οργανισμούς της ΕΕ,
όπως ο FRONTEX, με στόχο τη
διευκόλυνση των επιστροφών.
Οι ανωτέρω βασικές αρχές
επαναβεβαιώθηκαν κατά την
πρώτη σύνοδο των Υπουργών
Εσωτερικών και Μετανάστευσης
της ομάδας των Med-5, που η
χώρα μας είχε την πρωτοβουλία
να διοργανώσει στην Αθήνα
στις 19-20 Μαρτίου 2021 και
αποτελούν τον κύριο κορμό των
θέσεων που παρουσιάζουμε στη
διαπραγμάτευση. Η σύνοδος
χρηματοδοτήθηκε από τα
Εθνικά Προγράμματα του
Ταμείου Ασύλου Μετανάστευσης
και Ένταξης και του Tαμείου
Εσωτερικής Ασφάλειας της
προγραμματικής περιόδου 2014-
2020, ως δράση δημοσιότητας
των τομέων πολιτικής που
χρηματοδοτούν. Η επόμενη
σύνοδος των Med-5 αναμένεται
28
να διεξαχθεί στην Ισπανία στα
τέλη του Σεπτεμβρίου.
Οι Med-5 έχουμε δεσμευθεί να
τηρήσουμε εποικοδομητική,
αλλά ταυτόχρονα σταθερή και
αποφασιστική στάση κατά τη
διάρκεια των διαπραγματεύσεων,
στο πνεύμα του «τίποτα
δεν συμφωνείται μέχρι να
συμφωνηθούν όλα». Στο πλαίσιο
αυτό έχουμε υπογραμμίσει τη
σκοπιμότητα εκπομπής κοινών
μηνυμάτων και διαρκούς
συντονισμού. Όπως έχουμε
τονίσει, ο μόνος τρόπος να
εισακουσθεί η φωνή των
κρατών-μελών πρώτης γραμμής
είναι μέσω της ενότητάς μας,
καθιστώντας σαφές ότι τίποτα
δεν πρόκειται να συμφωνηθεί σε
επίπεδο της Ε.Ε. χωρίς να έχει τη
σύμφωνη γνώμη των «5».
Σε μία κίνηση επίδειξης καλής
θέλησης και εποικοδομητικού
πνεύματος, οι πέντε μεσογειακές
χώρες προσφάτως πετύχαμε
την υιοθέτηση του Κανονισμού
για τον μετασχηματισμό
του Ευρωπαϊκού Γραφείου
Υποστήριξης Ασύλου (EASO),
το οποίο στηρίζει σημαντικά τις
χώρες μας σε θέματα ασύλου
μέσω της παροχής προσωπικού,
υλικού και τεχνογνωσίας, στην
πλήρους λειτουργικότητας
Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου της
Ε.Ε. Πρόκειται για μία εξέλιξη,
η οποία δεν θα είχε καταστεί
δυνατή χωρίς τη διάθεση
συνεργασίας και αναζήτησης
λύσεων των κρατών-μελών
πρώτης γραμμής. Ευελπιστούμε
ότι την ίδια εποικοδομητική
διάθεση θα επιδείξουν και τα
λοιπά κράτη-μέλη, με σκοπό
τη συμφωνία επί ενός δίκαιου,
ανθεκτικού και βιώσιμου
νέου κοινού συστήματος
μετανάστευσης και ασύλου
της Ε.Ε. Η Ελλάδα και οι Med-
5 συνολικά θα συνεχίσουμε,
σε κάθε περίπτωση, να
εργαζόμαστε ώστε οι όποιες
λύσεις συμφωνηθούν, να
επιτυγχάνουν την αναγκαία
ισορροπία και να διέπονται από
την «αρχή της αλληλεγγύης και
της δίκαιης κατανομής βαρών»,
όπως άλλωστε προβλέπεται
στο άρθρο 80 της Σύμβασης
Λειτουργίας της Ε.Ε.
Για να δείτε
το βίντεο,
scan εδώ:
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW

ISSUE #001 | 2021

18 Μαρτίου 2021
Η Εκπαιδευτική Ημερίδα
Ενημέρωσης Δικαιούχων
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Η Ειδική Υπηρεσία
Συντονισμού
και Διαχείρισης
Προγραμμάτων
Μετανάστευσης και
Εσωτερικών Υποθέσεων
(Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.)
διοργάνωσε εκπαιδευτική
ημερίδα ενημέρωσης
με σκοπό την ανάλυση
ειδικών θεμάτων που
θα συνδράμουν στην
αποτελεσματικότητα των
σχεδιαζόμενων δράσεων.
Η Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ. διοργάνωσε
διαδικτυακή ημερίδα
ενημέρωσης δικαιούχων για
το Σύστημα Διαχείρισης και
Ελέγχου (Σ.Δ.Ε.) των Εθνικών
Προγραμμάτων των Ταμείων
Ασύλου, Μετανάστευσης και
Ένταξης (AMIF), Εσωτερικής
Ασφάλειας (ISF) και άλλων
πόρων, η οποία έλαβε χώρα την
Πέμπτη 18 Μαρτίου 2021. Στόχος
της ημερίδας ήταν η εκπαίδευση
των αρμόδιων στελεχών
των δικαιούχων φορέων και
η εξασφάλιση πληρέστερης
κατανόησης των κανόνων του
Σ.Δ.Ε., προκειμένου να βελτιωθεί
η συνεργασία τους με την
Ειδική Υπηρεσία, η οποία έχει
το ρόλο της Υπεύθυνης Αρχής
για τη διαχείριση των σχετικών
ευρωπαϊκών προγραμμάτων
αλλά και να αυξηθεί η
αποτελεσματικότητα της δράσης
όλων των εμπλεκομένων.
Στην ημερίδα συμμετείχαν στελέχη
από υπηρεσίες και οργανισμούς
που διαχειρίζονται και υλοποιούν
δράσεις που χρηματοδοτούνται
από τα ανωτέρω Ευρωπαϊκά
Ταμεία, όπως ενδεικτικά: η
Ελληνική Αστυνομία, το Λιμενικό
Σώμα, η Υπηρεσία Διαχείρισης
Ευρωπαϊκών και Αναπτυξιακών
Προγραμμάτων (Υ.Δ.Ε.Α.Π.) του
Υπουργείου Προστασίας του
Πολίτη, ο Διεθνής Οργανισμός
Μετανάστευσης (ΔΟΜ), η Ύπατη
Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους
Πρόσφυγες (UNHCR), το Εθνικό
Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης
(Ε.Κ.Κ.Α.), η Αρχή Προσφυγών και η
Υπηρεσία Ασύλου του Υπουργείου
Μετανάστευσης και Ασύλου, καθώς
καιι οι Επιτελικές Δομές ΕΣΠΑ του
Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και
Θρησκευμάτων και του Υπουργείου
Εξωτερικών.
Κατά τη διάρκεια της ημερίδας
παρουσιάστηκε η δομή του Σ.Δ.Ε.
και οι βασικοί κανόνες λειτουργίας
που διατρέχουν την υλοποίηση
των Εθνικών Προγραμμάτων,
εκκινώντας από το χρονικό
σημείο έκδοσης πρόσκλησης
για την υποβολή αιτημάτων
χρηματοδότησης. Στη συνέχεια
ακολούθησε η επεξήγηση βήμα-
βήμα της διαδικασίας για την
ένταξη μιας δράσης και την
εγγραφή της στο Πρόγραμμα
Δημοσίων Επενδύσεων.
Επιπλέον, συζητήθηκε πώς, κατά τη
φάση της υλοποίησης, διενεργείται
η παρακολούθηση της πορείας
του φυσικού και οικονομικού
αντικειμένου των υποέργων
των δράσεων σύμφωνα με τους
ειδικότερους όρους της εκάστοτε
συμφωνίας επιδότησης. Ιδιαίτερη
έμφαση δόθηκε στην ανάγκη
τυποποίησης των «διαδρομών
ελέγχου», σε συμμόρφωση με
τα οριζόμενα στην κοινοτική και
εθνική νομοθεσία. Τονίστηκε ότι
η τελευταία είναι απαραίτητη
προκειμένου να διευκολύνεται η
παρακολούθηση και ο έλεγχος
των δράσεων από την Υπεύθυνη
Αρχή που λαμβάνει μορφή είτε
διοικητικής παρακολούθησης, είτε
επιτόπιας επαλήθευσης.
Επίσης, αναλύθηκαν ειδικά
ζητήματα που παρουσιάζουν
έντονο ενδιαφέρον στην
καθημερινή πρακτική, όπως η
διαδικασία παροχής σύμφωνης
γνώμης κατά τη σύναψη δημοσίων
συμβάσεων, η τήρηση των κανόνων
δημοσιότητας των Ταμείων και
οι απαιτήσεις για την υλοποίηση
δράσεων που αφορούν τους
συμβασιούχους ορισμένου
χρόνου. Τέλος, οι συμμετέχοντες
ενημερώθηκαν για το πλαίσιο
έγκρισης και διαχείρισης έκτακτων
χρηματοδοτήσεων, καθώς και
για τις πάγιες ανάγκες αποφυγής
καταστάσεων σύγκρουσης
συμφερόντων και καταπολέμησης
της απάτης.
Επόμενες Ημερίδες ενημέρωσης:
• Ενημέρωση Δικαιούχων Δημοσίων
Φορέων για τις τροποποιήσεις του
νόμου των δημοσίων συμβάσεων (Ν.
4412/2016) (Οκτώβριος 2021)
• Ενημέρωση Δικαιούχων της Κοινωνίας
των Πολιτών και των Διεθνών
Οργανισμών για το Σύστημα Διαχείρισης
και Ελέγχου (Νοέμβριος 2021)
29
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021
Η Ημερίδα Διαβούλευσης
με την Κοινωνία των
Πολιτών και τους Διεθνείς
Οργανισμούς την Τρίτη
08/06/2021
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Μια ημερίδα με Με μεγάλη επιτυχία διενεργήθηκε
η 1η Διαβούλευση με την Κοινωνία
ουσιαστικό και
των Πολιτών και την Ειδική
συμβολικό χαρακτήρα: η Υπηρεσία Συντονισμού και
Κοινωνία των Πολιτών, Διαχείρισης προγραμμάτων Μ.Ε.Υ.
οι Οργανισμοί Τοπικής (πρώην Ε.Υ.Σ.Υ.Δ. Τ.Α.Μ.Ε.Τ.Ε.Α.Α.Π.)
Αυτοδιοίκησης και οι την Τρίτη 8 Ιουνίου 2021,
στους χώρους του Υπουργείου
Διεθνείς Οργανισμοί
Μετανάστευσης και Ασύλου.
μοιράζονται το ίδιο Η κίνηση αυτή, πέραν του
τραπέζι με στόχο πρακτικού της αντικρίσματος
τη σύμπλευση σε ενόψει της 2ης Συνεδρίασης της
καθοριστικά ζητήματα. Επιτροπής Παρακολούθησης Ε.Π.
ΤΑΜΕ – ΤΕΑ 2014-2020 και της
μετάβασης στη νέα προγραμματική
περίοδο 2021-2027, είχε και έντονα
συμβολικό χαρακτήρα καθώς
αντιπροσωπεύει την έναρξη
μίας περιόδου εξωστρέφειας
και συνεργατικότητας της
Διαχειριστικής Αρχής.
Η ανταπόκριση των φορέων στην
πρόσκληση της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.
ήταν εντυπωσιακή. Σε διάστημα
λίγων ημερών εκδηλώθηκε
ενδιαφέρον από μεγάλο αριθμό
εκπροσώπων φορέων που
υλοποιούν προγράμματα στο
πλαίσιο του ΤΑΜΕ 2014-2020,
οργανώσεων εγγεγραμμένων στο
Μητρώο Ελληνικών και Ξένων ΜΚΟ,
αναπτυξιακών Ο.Τ.Α. και διεθνών
Οργανισμών (UNHCR, ΔΟΜ). Ο
τελικός αριθμός συμμετεχόντων
ανήλθε σε 70 άτομα προερχόμενα
30
από 31 φορείς. Με φυσική παρουσία
παραβρέθηκαν 33 άτομα, γεγονός
που οδήγησε στην ανάγκη χρήσης
και 2ης αίθουσας για την φιλοξενία
της ολομέλειας λόγω των
περιορισμών που επιβάλλονταν
από την τήρηση των μέτρων
αντιμετώπισης της πανδημίας
Covid-19, ενώ οι υπόλοιποι έλαβαν
μέρος διαδικτυακά μέσω της
πλατφόρμας Microsoft Teams.
Την Ημερίδα προλόγισε η
Προϊσταμένη της Γενικής
Διεύθυνσης, κα Φλωρεντία
Βοκοτούζη, που τόνισε ότι
ο τελευταίος χρόνος έφερε
σαρωτικές αλλαγές στη διαχείριση
του ΤΑΜΕ λόγω των συχνών
διοικητικών αλλαγών όπως
η μετακίνηση σε νέο κτίριο
και η αλλαγή της σύνθεσης
της Διαχειριστικής Αρχής σε
στελεχιακό δυναμικό.
«Η αλήθεια είναι ότι προσπαθούμε
να αλλάξουμε πολλά σε σχέση με
αυτά που βρήκαμε. Αυτό δεν είναι
κάποια μομφή για το παρελθόν.
Τουναντίον. Αλλά όπως πάντα, οι
νέοι άνθρωποι θέλουν να φέρουν
κάτι διαφορετικό και αυτό θεωρώ
πως βοηθάει στην εξέλιξη».
Οι συχνότερες συναντήσεις,
οι ημερίδες ενημέρωσης
και εκπαίδευσης, η
απρόσκοπτη επικοινωνία και η
ανατροφοδότηση τίθενται ως
βασικοί στόχοι της νέας διοίκησης
της Διαχειριστικής ως προς την
σχέση με τους δικαιούχους και εν
δυνάμει δικαιούχους φορείς.
«Ο βασικός λόγος που γίνεται
αυτή η συνάντηση σήμερα είναι
γιατί θέλουμε στο νέο πρόγραμμα
να επωφεληθούμε από τη
μεγάλη εμπειρία που υπάρχει,
να αφουγκραστούμε το πεδίο.
Γιατί στην πραγματικότητα οι
άνθρωποι που είναι στο πεδίο
είναι αυτοί που ξέρουν να πουν
εάν αυτό που έχεις σκεφτεί
μπορεί να δουλέψει ή όχι. Αν
θα είναι πραγματικά αυτό που
χρειάζονται οι επωφελούμενοι».
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Προϊστάμενος της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ., κος
Θεοφάνης Παπαδόπουλος, ο οποίος σκιαγράφησε τους στόχους της
Ημερίδας ως εξής:
α) παρουσίαση της εξέλιξης και των αποτελεσμάτων των δράσεων που
εντάχθηκαν και υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο των Εθνικών Προγραμμάτων
2014 – 2020,
β) ενημέρωση σχετικά με νέα δεδομένα, δυσκολίες ή προβληματισμούς
από το πεδίο,
γ) ανταλλαγή απόψεων, καλών πρακτικών και προτάσεων,
δ) αξιολόγηση της έως σήμερα αντιμετώπισης των αναγκών και
υιοθέτηση μίας στρατηγικής προσέγγισης για το μέλλον.
Τόνισε ιδιαίτερα δε ότι η Ημερίδα Διαβούλευσης διενεργείται με σκοπό
να ικανοποιηθεί το άρθρο 12 παρ. 2 του Κανονισμού 514/2014 το οποίο
προβλέπει τη διαβούλευση με την Κοινωνία των Πολιτών και δεν
πρόκειται για μια άτυπη και χωρίς αντικείμενο συζήτηση και ανταλλαγή
απόψεων. Τα απομαγνητοφωνημένα πρακτικά θα διαβιβαστούν
αυτούσια στην 2η Επιτροπή Παρακολούθησης των ΕΠ ΤΑΜΕ και ΤΕΑ
2014-2020 ώστε να ληφθούν υπόψη στην οριστικοποίηση του κειμένου
Αποφάσεων και Συμπερασμάτων αυτής.
31
 «Ουσιαστικά θέλουμε να
μας απαντήσετε στα εξής
ερωτήματα: Θέλετε οι δράσεις
να παραμείνουν ίδιες; Πρέπει να
διορθωθεί κάτι στα προγράμματα;
Πρέπει να διορθώσουμε κάτι
στο σύστημα διαχείρισης και
ελέγχου που έχουμε; Όλα αυτά
είναι αντικείμενο της σημερινής
κουβέντας και θέλουμε να το
λάβουμε υπόψη πάρα πολύ
σοβαρά».
Ο Προϊστάμενος της Μονάδας Α’
της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ., κος Γεώργιος
Κριτσιμάς, παρουσίασε τη
διαδικασία προγραμματισμού
δράσεων και τις προκλήσεις στο
σχεδιασμό προσκλήσεων στο
πλαίσιο των Ταμείων.
«Μπορούμε να πούμε ότι στην
περίπτωση του σχεδιασμού των
δράσεων, όπως και αντίστοιχα και
στα προγράμματα, ακολουθείται
μια κυκλική λογική. Τι σημαίνει
αυτό; Ότι οι αποφάσεις
διαμορφώνονται μέσα από
μια συνεχή και αμφίδρομη
επικοινωνία της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-
Μ.Ε.Υ. με όλους τους πιθανούς
συμμετέχοντες».
Ο Προϊστάμενος της Μονάδας
Β’ της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ., κος
Κωνσταντίνος Τσάγκας,
χαρτογράφησε τα βασικά
ζητήματα που προκύπτουν κατά
την παρακολούθηση υλοποίησης
και διενέργειας ελέγχων δράσεων
32
στο πλαίσιο των Ταμείων.
«Να πούμε ότι στις περιπτώσεις
των δράσεων που χειρίζεστε
εσείς, η συνήθης πρακτική είναι
οι αιφνιδιαστικές επιτόπιες
επαληθεύσεις. Με βάση την μέχρι
τώρα εμπειρία μας υπάρχουν
κάποια ζητήματα τα οποία
διαρκώς επανέρχονται και τα
οποία καλό είναι να συζητήσουμε
με την ευκαιρία αυτή».
Μετά την εισαγωγική συνεδρία
ακολούθησαν χωριστές
συνεδριάσεις επί των κατωτέρω
Θεματικών Ενοτήτων (Round
Tables):
1. Διαδικασία Ασύλου
(Συντονίστρια Ιφιγένεια –
Ευλαμπία Κοκκάλη, Στέλεχος
της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.) Συζητήθηκαν
ζητήματα σχετικά με την
αποτελεσματικότητα των
διαδικασιών λαμβάνοντας υπόψη
την εποχικότητα των ροών και
τους ευάλωτους αιτούντες,
συμπεριλαμβανομένων των
ασυνόδευτων ανηλίκων. Ως βασικά
σημεία που χρήζουν βελτίωσης
αναδείχθηκαν η αναγκαιότητα
εναρμόνισης των διαδικασιών, η
επέκταση των χώρων μητέρας–
παιδιού σε όλα τα Περιφερειακά
Γραφεία Ασύλου (ΠΓΑ) ή Αυτοτελη
Κλιμάκια Ασύλου (ΑΚΑ), ο έγκαιρος
εντοπισμός και η πιστοποίηση
θυμάτων βασανιστηρίων, η
αύξηση της προσβασιμότητας στη
διαδικασία καθώς και η μείωση των
καθυστερήσεων στη διαδικασία
Ασύλου, μία σημαντική επίπτωση
των οποίων είναι οι άτυπες φυγές
ανηλίκων πριν την ολοκλήρωση
των διαδικασιών.
2. Συνθήκες Υποδοχής
(Συντονίστρια Χριστίνα Δημάκου,
Στέλεχος της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.:
Αντικείμενο της συνεδρίασης
αποτέλεσε η πορεία διαχείρισης
των συνθηκών υποδοχής στα
νησιά και την ενδοχώρα και
τα περιθώρια βελτίωσης των
σχετικών δράσεων. Συζητήθηκε
αρκετά η χρήση της μεθόδου
του μοναδιαίου κόστους για
τα προγράμματα φιλοξενίας.
Βασικά αιτήματα ήταν ο
ακριβέστερος προσδιορισμός
και η συχνή επανεκτίμηση του
μοναδιαίου κόστους καθώς και
η αποσύνδεση των επιμέρους
δαπανών (μισθώματα, κόστη
προσωπικού κλπ) από τις
τοποθετήσεις στις δομές
φιλοξενίας, καθώς μειώνεται η
επιλέξιμη χρηματοδότηση για
λόγους που δεν είναι στην άμεση
σφαίρα επιρροής και ευθύνης
των φορέων υλοποίησης.
Προτάθηκαν διαφορετικού είδους
δράσεις που να λαμβάνουν
περισσότερο υπόψιν το
μακροπρόθεσμο της διαμονής
των προσφύγων στη χώρα μας,
όπως είναι η για παράδειγμα η
αναδοχή και η υιοθεσία για τα
παιδιά. Εν γένει τονίστηκε πάρα
πολύ ότι η ένταξη πρέπει να
ξεκινάει από την υποδοχή.
3. Ένταξη (Συντονίστρια Βασιλική
Ευθυμιάδου, Στέλεχος της
Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.): Στη συγκεκριμένη
θεματική υπογραμμίστηκε η
ανάγκη πρώιμης ένταξης καθώς
και το θέμα της σύνδεσης και της
συμπληρωματικότητας μεταξύ
των δύο προγραμμάτων ES-
TIA (στέγαση αιτούντων) και
HELIOS (στέγαση και ένταξη
αναγνωρισμένων προσφύγων).
Προτάθηκαν στοχευμένες
δράσεις για την αντιμετώπιση
των γραφειοκρατικών δυσκολιών,
για τη συστηματική παροχή
μαθημάτων ελληνικής γλώσσας
για διάφορα επιμορφωτικά
προγράμματα σχετικά με την
εκμάθηση του ευρωπαϊκού τρόπου
ζωής και για τον επαγγελματικό
προσανατολισμό. Ιδιαίτερη
έμφαση δόθηκε στην πρόσβαση σε
υπηρεσίες υγείας και ιδίως ψυχικής
υγείας. Τέλος, ένα μεγάλο κομμάτι
δράσεων μπορεί να συνδεθεί με
την κοινωνική ευαισθητοποίηση
κυρίως σε τοπικό επίπεδο.
4. Επιστροφές – Μετεγκατάσταση
(Συντονιστής Κωνσταντίνος
Σούλος, Στέλεχος της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-
Μ.Ε.Υ.: Στη συνεδρίαση αυτή,
προβληματισμός υπήρξε σχετικά
με την πραγματική κατάσταση στην
Τουρκία ως προς το σεβασμό προς
τα δικαιώματα των πολιτών τρίτων
χωρών και την πραγματοποίηση
επανεισδοχών ενόψει της νέας σχετικής ΚΥΑ. Υπογραμμίστηκε έντονα η
ανάγκη της ανάπτυξης εναλλακτικών λύσεων για την κράτηση με στόχο
την αποσυμφόρηση των δομών υποδοχής από τους προς επιστροφή
αλλοδαπούς. Σχετικά με τις εθελούσιες επιστροφές υπάρχει ανάγκη να
αυξηθούν τα στοχευμένα μέτρα επανένταξης στις τρίτες χώρες. Σχετικά
με τα προγράμματα μετεγκατάστασης τονίστηκε η ανάγκη εναρμόνισης
των σχετικών προγραμμάτων των κρατών μελών και η αύξηση των
διαθέσιμων θέσεων του προγράμματος. Σημαντικό σκόπελο αποτελεί
συχνά η αδυναμία κάλυψης ιατρικών εξόδων, ιδίως για θέματα ψυχικής
υγείας.
Κοινά αιτήματα των φορέων ως προς τα ζητήματα χρηματοδότησης
ήταν τα παρακάτω:
1. Η λήψη μέτρων έτσι ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής
χρηματοδότηση και η έγκαιρη μετάβαση από κάθε πρόσκληση ή
χρηματοδοτική πηγή στην επόμενη.
2. Η μεγαλύτερη διάρκεια των προγραμμάτων για λόγους συνέχειας
αλλά και εξοικονόμησης πόρων.
3. Η έγκαιρη προχρηματοδότηση των δράσεων αλλά και η απρόσκοπτη
ροή της χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια υλοποίησης με στόχο την
εξασφάλιση της ρευστότητας των φορέων υλοποίησης.
4. Η προώθηση συνεργειών για την υποβολή προτάσεων
χρηματοδότησης ώστε να συνεργάζονται στο ίδιο πλαίσιο φορείς
με διαφορετική εμπειρία και εξειδίκευση και να δημιουργούνται πιο
σφαιρικές και αποτελεσματικές δράσεις.
6. Η απλοποίηση των διαδικασιών παρακολούθησης και ελέγχου και η
παροχή αναλυτικών οδηγιών, η παραγωγή τυποποιημένων εντύπων και
η εξ αρχής γνωστοποίηση όλων των υποχρεώσεων στους φορείς.
7. Η ανάγκη εκπαίδευσης των στελεχών των τελικών δικαιούχων σε
ζητήματα συστήματος διαχείρισης και ελέγχου.
Στις καταληκτικές τους ομιλίες ο κος Παπαδόπουλος και η κα Βοκοτούζη
διαβεβαίωσαν τους φορείς ότι οι προτάσεις τους σχετικά με τη
βελτίωση των διαδικασιών χρηματοδότησης θα ενσωματωθούν στον
προγραμματισμό της Διαχειριστικής Αρχής. Επίσης, τονίστηκε ότι κατά
την καινούργια προγραμματική περίοδο θα αναζητηθούν εναλλακτικές
πηγές χρηματοδότησης για τη μέγιστη δυνατή κάλυψη των αναγκών.
«Δεν στρώνουμε τσιμέντο στους δρόμους. Στο τέλος της ημέρας
έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους οι οποίοι είναι πάρα πολύ
βασανισμένοι».
33
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021
2η Συνεδρίαση της Επιτροπής
Παρακολούθησης των Εθνικών
Προγραμμάτων (ΕΠ) στο Κέντρο
Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος
Νιάρχος, Αίθουσα Φάρος
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Με μεγάλη επιτυχία
ολοκληρώθηκε την Τετάρτη 23
Ιουνίου 2021 η 2η Συνεδρίαση
της Επιτροπής Παρακολούθησης
των Εθνικών Προγραμμάτων
(ΕΠ) του Ταμείου Ασύλου,
Μετανάστευσης και Ένταξης
(ΤΑΜΕ) και του Ταμείου
Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ)
για την Προγραμματική Περίοδο
2014 - 2020. Η παρουσία και
οι καίριες παρεμβάσεις κατά
τις εργασίες της Επιτροπής
του Υπουργού και της
Υφυπουργού Μετανάστευσης
και Ασύλου καθώς και της
Αναπληρώτριας Γενικής
Διευθύντριας της Γενικής
Διεύθυνσης Μετανάστευσης
και Εσωτερικών Υποθέσεων
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(DG Home) σηματοδοτούν την
κρισιμότητα στη Διαχειριστική
Αρχή των χρηματοδοτικών
πόρων για τη Μετανάστευση
και τις Εσωτερικές Υποθέσεις,
λίγο πριν την θεσμοθέτηση των
κανονισμών που θα διέπουν τη
λειτουργία των ευρωπαϊκών
χρηματοδοτικών μηχανισμών
για την περίοδο 2021-2027.
34
Στη Συνεδρίαση συμμετείχαν
Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς
ακρογωνιαίων Τομέων Πολιτικής
των εμπλεκόμενων Υπουργείων,
καθώς και εκπρόσωποι της
Υπεύθυνης Αρχής (Ε.Υ.ΣΥ.Δ-
Μ.Ε.Υ.), των υπεύθυνων και
των εντεταλμένων αρχών για
τη διαχείριση των εθνικών
προγραμμάτων. Επίσης,
παραβρέθηκαν εκπρόσωποι
λοιπών αντιπροσωπευτικών
δημόσιων αρχών, οικονομικών
και κοινωνικών εταίρων και μη
κυβερνητικών οργανώσεων.
Σημαντική ήταν η παρουσία
μελών της DG Home. Τέλος,
η σύνθεση της Επιτροπής
περιελάμβανε εκπροσώπους
ανεξάρτητων φορέων, όπως
ο Συνήγορος του Πολίτη
και η Ύπατη Αρμοστεία του
ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Σε
σύνολο παραβρέθηκαν 25 μέλη
με δικαίωμα ψήφου (18 με
φυσική παρουσία και 7 μέσω
τηλεδιάσκεψης, καθώς και 3 μέλη
χωρίς δικαίωμα ψήφου).
Κατά την εναρκτήρια ομιλία του,
ο Υπουργός Μετανάστευσης και
Ασύλου, κος Νότης Μηταράκης,
αναφέρθηκε στη μεγάλη επιτυχία
ως προς την ανάκτηση της
αξιοπιστίας και της φερεγγυότητας
της χώρας μας, τόσο απέναντι
στους εταίρους μας, την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Διεθνή
Κοινότητα, όσο και απέναντι στην
ελληνική κοινωνία.
«Πήραμε ξανά τον έλεγχο μέσα
από τη σκληρή δουλειά και την
απαρέγκλιτη εφαρμογή μιας
δίκαιης -αλλά ταυτόχρονα
αυστηρής- μεταναστευτικής
πολιτικής και μέσω της διάθεσης
μέχρι και του τελευταίου
διαθέσιμου ευρώ με όρους
διαφάνειας και χρηστής
διαχείρισης, όπως επιβάλλουν οι
εθνικές και οι ευρωπαϊκές μας
αξίες».
Επιπλέον, τόνισε ότι θα υπάρξει
μείωση της τάξεως του 69% των
κονδυλίων που θα διατεθούν από
την Ευρωπαϊκή Ένωση στη χώρα
μας κατά τη νέα προγραμματική
περίοδο. Συνεπώς, η Ελλάδα ως
χώρα πρώτης υποδοχής καλείται
να καλύψει τις συνεχιζόμενες,
αυξημένες και ευμετάβλητες
ανάγκες της με μια σημαντικά
μειωμένη χρηματοδότηση σε μια
εποχή που οι προκλήσεις του
μεταναστευτικού παραμένουν
εξαιρετικά δύσκολες. Για
το λόγο αυτό συνεχάρη τη
Διαχειριστική Αρχή που έχει
εντείνει τις προσπάθειές
της για την εύρεση των
απαραίτητων συμπληρωματικών
χρηματοδοτικών πηγών,
υπογραμμίζοντας ότι η επάρκεια
πόρων ήταν και παραμένει
ένας κρίσιμος παράγοντας για
την επίτευξη των εθνικών και
ευρωπαϊκών στόχων για τη
διαχείριση του μεταναστευτικού
ζητήματος.
Στη συνέχεια, η Υφυπουργός
Μετανάστευσης και Ασύλου, κα
Σοφία Βούλτεψη, αναφέρθηκε στα
αποτελέσματα της διαβούλευσης
που πραγματοποιήθηκε με
πρωτοβουλία της Διαχειριστικής
Αρχής, με τους φορείς της
κοινωνίας των πολιτών, όπου
τονίστηκε η ανάγκη υλοποίησης
περισσότερων δράσεων στον
τομέα της ένταξης.
«Αποτελεί πολιτική απόφαση
να δοθεί έμφαση σε
ενταξιακές δράσεις κατά τη
νέα προγραμματική περίοδο,
σε αντίθεση με την έμφαση σε
δράσεις υποδοχής και διαχείρισης
των νεοεισερχόμενων ροών
που δόθηκε κατά το σχεδιασμό
και την υλοποίηση των εθνικών
προγραμμάτων 2014 - 2020 λόγω
της προσφυγικής κρίσης».
Σε κάθε περίπτωση, δεδομένης
της πρόβλεψης για εξαιρετικά
περιορισμένες σε σχέση με τις
πραγματικές ανάγκες διαθέσιμες
πιστώσεις από τα νέα ευρωπαϊκά
Ταμεία, έχουν γίνει ήδη κινήσεις
προς την εύρεση καινοτόμων
λύσεων, όπως η συνεργασία με
τη UNICEF για την ένταξη των
ασυνόδευτων ανηλίκων στην
εκπαίδευση και μετέπειτα ως
νεαρών ενηλίκων στην αγορά
εργασίας.
Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής, κα Beate Gminder,
τόνισε ότι η διαχείριση καταστάσεων όπως η προσφυγική κρίση του
2015 αποτέλεσε μια απρόσμενη πρόκληση, την οποία κληθήκαμε
να διαχειριστούμε από κοινού. Επί του προϋπολογισμού της νέας
προγραμματικής περιόδου σημείωσε και αυτή ότι τα προς διάθεση
κονδύλια θα είναι περιορισμένα σε σχέση με αυτά που διαχειρίζεται
η Ελλάδα στην τρέχουσα περίοδο (συνυπολογίζοντας τις έκτακτες
χρηματοδοτήσεις).
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όμως θα συνεχίσει να ενισχύει συγκεκριμένες
δράσεις ανάλογα με τις προκύπτουσες ανάγκες».
Όσον αφορά την ψήφιση των νέων Κανονισμών εκτίμησε ότι ως
το τέλος του Ιουλίου θα έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της
Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τέλος, ευχήθηκε να συνεχίσει η καλή συνεργασία
μεταξύ των αρμόδιων αρχών του κράτους μέλους και της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Γενικός Γραμματέας Μεταναστευτικής
Πολιτικής, κος Πάτροκλος Γεωργιάδης στην εισαγωγική του ομιλία
παρουσίασε το ρόλο και τους στόχους της Επιτροπής Παρακολούθησης.
«Η Διαβούλευση της 8ης Ιουνίου 2021 με την κοινωνία των πολιτών
και τους διεθνείς οργανισμούς που οργανώθηκε με πρωτοβουλία
της Διαχειριστικής Αρχής προκειμένου να διευρυνθεί ο διάλογος
στο πλαίσιο της 2ης Συνεδρίασης της Επιτροπής Παρακολούθησης,
αποτελεί παρακαταθήκη για το μέλλον και παρέχει σημαντικές
πληροφορίες για το ρόλο και την οπτική των φορέων σχετικά με τις
χρηματοδοτήσεις στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων».
Κατά τις τοποθετήσεις των μελών της Επιτροπής, κατέστη σαφές από
τον Πρόεδρο της Επιτροπής ότι ρόλος της Διαχειριστικής Αρχής είναι
να αποφαίνεται επί της επιλεξιμότητας των προτάσεων προγραμμάτων
που καταθέτουν οι συνεργαζόμενοι φορείς καθώς και να κατανείμει τα
διαθέσιμα ποσά ακολουθώντας τόσο τις επιταγές των Κανονισμών των
Ταμείων όσο και τις υποδείξεις της πολιτικής ηγεσίας. Τονίστηκε δε η ανάγκη
καλού σχεδιασμού ώστε να προχωρήσει γρήγορα η χρηματοδότηση των
νέων έργων αλλά και η ετοιμότητα όλων των εμπλεκόμενων φορέων ώστε
να επιτραπεί η άμεση απορρόφηση των διαθέσιμων κονδυλίων χωρίς
διοικητικές καθυστερήσεις. Κλείνοντας, στάθηκε για ακόμα μία φορά
στην πολύ καλή συνεργασία που υπάρχει με τα στελέχη της Ευρωπαϊκής
35
 Επιτροπής και στις προσπάθειες
διεύρυνσης των διαθέσιμων πόρων
για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη
κάλυψη των πραγματικών αναγκών.
Η Προϊσταμένη της Γενικής
Διεύθυνσης Συντονισμού και
Διαχείρισης Προγραμμάτων
Μετανάστευσης και Εσωτερικών
Υποθέσεων κα Φλωρεντία
Βοκοτούζη έδωσε έμφαση στις
προκλήσεις που αντιμετώπισαν
την περίοδο 2014-2020 τόσο οι
ευρωπαϊκοί χρηματοδοτικοί θεσμοί
λόγω της αδυναμίας πρόβλεψης
της δραματικής αύξησης των
μεταναστευτικών ροών προς
την Ευρώπη, όσο και η Ελλάδα
που, λόγω της γεωγραφικής της
θέσης, κατέστη η κατ’ εξοχήν χώρα
πρώτης υποδοχής σε ευρωπαϊκό
επίπεδο και βρέθηκε στο επίκεντρο
της προσφυγικής κρίσης του 2015-
2016 χωρίς να διαθέτει ουσιαστικό
μηχανισμό ανταπόκρισης. Το
γεγονός αυτό κατέστησε ιδιαίτερα
δυσχερές και το έργο της
αρμόδιας νεοσύστατης Υπεύθυνης
Αρχής, της Ειδικής Υπηρεσίας
Συντονισμού και της Διαχείρισης
Προγραμμάτων Μετανάστευσης
και Εσωτερικών Υποθέσεων που
υπαγόταν τότε στο Υπουργείο
Οικονομίας και Ανάπτυξης
(νυν Υπουργείο Ανάπτυξης
και Επενδύσεων). Περαιτέρω,
υπογραμμίστηκε ότι οι προκλήσεις
για τα Ε.Π. θα συνεχιστούν και
στη νέα προγραμματική περίοδο,
δεδομένου ότι η συνολική
κατανομή για τη Χώρα δεν επαρκεί
για την κάλυψη των υφιστάμενων
αναγκών, πολλώ δε μάλλον που
δεν θα υφίσταται, στο πλαίσιο
της νέας προγραμματικής
περιόδου, η δυνατότητα της
προχρηματοδότησης.
Ο Προϊστάμενος της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ.
(Υπεύθυνη Αρχή) κος Θεοφάνης
Παπαδόπουλος, παρουσίασε την
πρόοδο Υλοποίησης των Ε.Π. 2014-
2020 και την υλοποίηση δράσεων
Πληροφόρησης και Επικοινωνίας
των Εθνικών Προγραμμάτων.
Συγκεκριμένα παρουσιάστηκε η
διαδικασία διαχείρισης των Εθνικών
Προγραμμάτων και η πορεία
υλοποίησης μέχρι την ημερομηνία
της συνεδρίασης. Το Εθνικό
Πρόγραμμα του Ταμείου Ασύλου,
36
Μετανάστευσης και Ένταξης 2014-
2020 χρηματοδοτεί περίπου 92
δράσεις σε 42 δικαιούχους. Συνολικά
έχει απορρόφηση της τάξης του
66,5 % μέχρι την 22α/6/2021 η
οποία είναι σε μεγάλο βαθμό στον
Ειδικό Στόχο 1: Άσυλο/Υποδοχή
(SO1 Άσυλο/Υποδοχή: 80,4%, SO2
Ένταξη και Νόμιμη Μετανάστευση
39,5 %, SO3 Επιστροφές: 59,3
%, Ειδικές Δράσεις/Relocation:
100%). Η απορρόφηση του Ταμείου
αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά
μέχρι την λήξη του οικονομικού
έτους ενώ αναμένεται σύντομα
να ξεπεραστεί το όριο του Decom-
mitment (περίπου 49,7 εκ.) καθώς
ήδη το αποδεκτό διαχείρισης
είναι ύψους 45,9 εκ ευρώ. Το
Εθνικό Πρόγραμμα του Ταμείου
Εσωτερικής Ασφάλειας 2014-2020
χρηματοδοτεί περίπου 89 δράσεις
με 13 δικαιούχους. Συνολικά έχει
απορρόφηση της τάξης του 55,3 %
στον τομέα Σύνορα και θεωρήσεις
και 44,4 % στον τομέα Αστυνομία. Ο
Τομέας Σύνορα και Θεωρήσεις έχει
ήδη ξεπεράσει το όριο του Decom-
mitment (περίπου 27,7 εκ.) καθώς το
αποδεκτό διαχείρισης είναι ύψους
33,4 εκ. ενώ ο τομέας Αστυνομία
δεν έχει πετύχει μέχρι σήμερα
τον στόχο του Decommitment
(περίπου 1,7 εκ.) καθώς το αποδεκτό
διαχείρισης δεν ξεπερνάει τα 0,7 εκ.
ευρώ. Ακολούθησε η αξιολόγηση
των κοινωνικοοικονομικών
επιπτώσεων των Εθνικών
Προγραμμάτων και η ενημέρωση
για τις δράσεις Πληροφόρησης και
Επικοινωνίας.
Στη συνέχεια ο κος Παπαδόπουλος
ενημέρωσε την Επιτροπή
για τον Σχεδιασμό της Νέας
Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027
για τα ΕΠ ΤΑΜΕ (AMIF), ΤΕΑ (ISF)
και Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των
Συνόρων (BMVI). Παρουσιάστηκαν
επιγραμματικά οι αλλαγές που
επιφέρει το Κοινό Πλαίσιο Διατάξεων
για όλα τα ταμεία (CPR). Το Ταμείο
Ασύλου, Μετανάστευσης και
Ένταξης 2021-2027 σύμφωνα με
τον σχεδιασμό της Διαχειριστικής
θα μπορέσει να καλύψει ανάγκες
ύψους 533 εκ. (συμπ. της Εθνικής
Συμμετοχής) ενώ δεν θα μπορέσει
να καλύψει ανάγκες ύψους 4,322 δις
ευρώ (Η κατανομή αναμένεται να
είναι ως εξής: Άσυλο/Υποδοχή: 293
εκ., Ένταξη/Νόμιμη Μετανάστευση:
81 εκ. και Επιστροφές: 135 εκ.). Το
Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας 2021-
2027 σύμφωνα με τον σχεδιασμό
της Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ. θα μπορέσει
να καλύψει ανάγκες ύψους 56 εκ.
ενώ δεν θα μπορέσει να καλύψει
ανάγκες ύψους 391 εκ. ευρώ (Η
κατανομή αναμένεται να είναι ως
εξής: Ανταλλαγή πληροφοριών: 10,4
εκ., Καταπολέμηση και Πρόληψη
εγκλήματος: 26 εκ. και Αστυνομική
συνεργασία: 17 εκ.). Τέλος, το Μέσο
για την Χρηματοδοτική Στήριξη
της Διαχείρισης των Συνόρων και
την Πολιτική των Θεωρήσεων με
βάση των αρχική κατανομή από την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα μπορέσει
να καλύψει ανάγκες ύψους 558 εκ.
(συμπ. της Εθνικής Συμμετοχής)
ενώ υπάρχουν ακόμα 1,818 δις
αναγκών που έχουν υποβληθεί
προς κάλυψη. Για το συγκεκριμένο
ταμείο έχει υποβληθεί αίτημα για
μεταφορά πόρων από άλλο ταμείο
το οποίο αίτημα τελικά εγκρίθηκε
από το Υπουργείο ανάπτυξης και
Επενδύσεων, με αποτέλεσμα τη
μεταφορά του 3% του συνόλου
του ΕΣΠΑ στο Ταμείο. Λόγω των
ανωτέρω η Ε.Υ.ΣΥ.Δ.-Μ.Ε.Υ. σκοπεύει
να προχωρήσει σε εμπροσθοβαρή
απορρόφηση των προγραμμάτων,
τα οποία αναμένεται να καλύψουν
μεγάλο μέρος των αναγκών για τα
δύο πρώτα έτη ενώ δεν επαρκούν
οι πόροι για να καλυφθούν όλες οι
ανάγκες για τα επόμενα. Επίσης,
έχουν αναζητηθεί χρηματοδοτήσεις
και από άλλες πηγές. Στο πλαίσιο
αυτό δράσεις Ένταξης έχουν
προταθεί για να χρηματοδοτηθούν
από το ESF+ ενώ οι Δομές
φιλοξενίας UAMs και SILs για τα έτη
2022-2023 από το ΕΠΑ 2021-2025
του Υπουργείου Μετανάστευσης και
Ασύλου.
Επίσης, παρουσιάστηκαν από τον
Προϊστάμενο της Μονάδας Α΄
της Ε.Υ.ΣΥ.Δ-Μ.Ε.Υ., κο Γεώργιο
Κριτσιμά οι Εκθέσεις Υλοποίησης
έτους 2020 των ΕΠ ΤΑΜΕ και ΤΕΑ
2014-2020, οι οποίες εγκρίθηκαν
από τα μέλη της Επιτροπής.
Η πρόοδος των δράσεων της
Υπηρεσίας Διαχείρισης Ευρωπαϊκών
και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων
του Υπουργείου Προστασίας του
Πολίτη, ως εντεταλμένης αρχής
παρουσιάστηκε από τον Διευθυντή
της Υ.Δ.Ε.Α.Π., Υποστράτηγο ΕΛ.ΑΣ.,
κο Νικόλαο Σκαρτσή.
Στη συζήτηση επίσης
παρενέβησαν κατά σειρά τα
ακόλουθα μέλη:
1. Γεώργιος Σταμάτης, Γενικός
Γραμματέας Κοινωνικής
Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης
της Φτώχειας
2. Φωτεινή Κουλούρη, Υπηρεσιακή
Γραμματέας του Υπουργείου
Μετανάστευσης και Ασύλου
3. Ευάγγελος Απόστολος
Κωνσταντίνου, Ειδικός
Γραμματέας Συντονισμού
Εμπλεκόμενων Φορέων
4. Εμμανουήλ Λογοθέτης, Γενικός
Γραμματέας Υποδοχής Αιτούντων
Άσυλο
5. Εμμανουήλ Κουτουλάκης,
Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και
Νησιωτικής Πολιτικής
6. Τρισεύγενη Γαϊτάνη,
εκπρόσωπος της Γενικής
Γραμματείας του Υπουργείου
Εξωτερικών
Για να δείτε
το βίντεο,
scan εδώ:
Τα κύρια σημεία των παρεμβάσεων ήταν το αίτημα των μελών
για πιο τακτική συχνότητα αντίστοιχων συναντήσεων, η ανάγκη
για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, αλλά συγχρόνως για
αποτελεσματικότητα και ταχύτητα στην εξεύρεση λύσεων, η ανάγκη
για διαλειτουργικότητα και για καλή συνεργασία τόσο μεταξύ των
αρμόδιων αρχών όσο και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι τα συμπεράσματα που έχουν
συναχθεί για το μέλλον, ιδίως ως προς την ανάγκη αύξησης του
ρυθμού απορρόφησης των διαθέσιμων κονδυλίων αλλά και μείωσης
των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων για την εξασφάλιση της
απρόσκοπτης χρηματοδότησης των δράσεων.
Ως το κρίσιμο ζήτημα της διεύρυνσης των διαθέσιμων
χρηματοδοτικών εργαλείων, αναφέρθηκαν σημαντικές εξελίξεις όπως
η συνεργασία της Διαχειριστικής Αρχής με:
• τη Γενική Διεύθυνση Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (DG
Reform),
• το Υπουργείο Ανάπτυξης και το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ)
για δράσεις Πράσινης Ανάπτυξης και δομών ασυνόδευτων ανηλίκων,
• το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ESF+) για δράσεις ένταξης και
για κάλυψη δαπανών σε ευαίσθητους τομείς όπως η ιατρική και
φαρμακευτική κάλυψη,
• το ΕΣΠΑ για λοιπές δράσεις,
• τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής
Ένωσης (RRF) από τον οποίο το Υπουργείο Μετανάστευσης και
Ασύλου εξασφάλισε σημαντικούς πόρους και συγκεκριμένα 35
εκ. ευρώ για δράσεις ένταξης καθώς και 40 εκ. ευρώ για δράσεις
ψηφιοποίησης του αρχειακού υλικού της νόμιμης μετανάστευσης και
αναβάθμισης και επιτάχυνσης των διαδικασιών ώστε να δοθεί ένα
αποφασιστικό τέλος στην ταλαιπωρία των ενδιαφερομένων.
37
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021

Τα Ταμεία
Μετανάστευσης και
Εσωτερικών Υποθέσεων
για την προγραμματική
περίοδο 2021-2027
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Η Νέα Προγραμματική Στις 30 Ιουνίου 2021 θεσπίστηκε 2021/1149 που αφορούν τα Ταμεία
ο Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 o Ασύλου, Μετανάστευσης και
Περίοδος 2021-2027
οποίος αφορά τον καθορισμό Ένταξης (AMIF), Ολοκληρωμένης
περιλαμβάνει τη κοινών διατάξεων για το Διαχείρισης των Συνόρων (BMVI)
θέσπιση ενός νέου Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής και Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF)
χρηματοδοτικού Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό για την προγραμματική περίοδο
εργαλείου, του Ταμείου Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο 2021-2027.
Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης
για την Ολοκληρωμένη
Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Σύμφωνα με την παράγραφο 2
Διαχείριση των Συνόρων Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας του άρθρου 21 του Κανονισμού
το οποίο αποτελεί και Υδατοκαλλιέργειας, και (ΕΕ) 2021/1060, η χώρα μας
τη μετεξέλιξη του δημοσιονομικών κανόνων για τα θα πρέπει να υποβάλει στην
Τομέα Σύνορα και εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα
Ασύλου, Μετανάστευσης και Προγράμματα των Ταμείων
θεωρήσεις του Ταμείου
Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Εσωτερικών Υποθέσεων (AMIF,
Εσωτερικής Ασφάλειας. Ασφάλειας και το Μέσο για τη BMVI και ISF) το αργότερο μέχρι
Το Ταμείο Ασύλου, Χρηματοδοτική Στήριξη της τις 15/10/2021. Στο πλαίσιο αυτό, η
Μετανάστευσης και Διαχείρισης των Συνόρων και Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και
Ένταξης παραμένει και την Πολιτική των Θεωρήσεων. Διαχείρισης των Προγραμμάτων
Η θέσπιση του νέου οριζόντιου Μετανάστευσης και Εσωτερικών
στη νέα προγραμματική
κανονισμού για τα ανωτέρω Υποθέσεων ως Υπεύθυνη
περίοδο, με ελάχιστες ταμεία είναι πολύ σημαντική για Αρχή (Διαχειριστική Αρχή) των
αλλαγές σε σχέση με τα Ταμεία της Μετανάστευσης αντίστοιχων προγραμμάτων της
την προηγούμενη, ενώ και Εσωτερικών Υποθέσεων προηγούμενης προγραμματικής
το Ταμείο Εσωτερικής καθώς πλέον έχουν πολλές περιόδου έχει διενεργήσει
κοινές διατάξεις με τα ταμεία που γραπτή διαβούλευση με τους
Ασφάλειας αφορά
περιλαμβάνονται στο ΕΣΠΑ. Στη σχετιζόμενους φορείς του
πλέον αποκλειστικά συνέχεια, στις 15 Ιουλίου 2021, δημοσίου για την καταγραφή των
τον Τομέα Αστυνομικής θεσπίστηκαν οι Ειδικοί Κανονισμοί αναγκών τους για τα έτη 2021-
Συνεργασίας. (ΕΕ) 2021/1147, 2021/1148 και 2027. Στη συνέχεια, στο πλαίσιο

38
της Επιτροπής Παρακολούθησης,
διενήργησε, στα μέσα Ιουνίου
2021, διαβούλευση με φορείς
της κοινωνίας των πολιτών και
Διεθνείς Οργανισμούς.
Στο πλαίσιο των ανωτέρω έχει
καταγραφεί το σύνολο των
αναγκών για χρηματοδότηση,
το οποίο έχει γνωστοποιηθεί
στην Επιτροπή Παρακολούθησης
των Προγραμμάτων AMIF
και ISF της προγραμματικής
περιόδου 2014-2020. Η επιτροπή
παρακολούθησης ενέκρινε τη
στρατηγική της Υπεύθυνης
Αρχής για τη νέα προγραμματική
περίοδο. Από τα στοιχεία αυτά
προκύπτει ότι το σύνολο των
αναγκών για χρηματοδότηση
για την περίοδο 2021-2027 είναι
της τάξης των 7,75 δις ευρώ
(συμπεριλαμβανομένης της
Εθνικής Συμμετοχής) ενώ η
αρχική κατανομή της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής για τα τρία ταμεία
μπορεί να καλύψει μόνο 1,15
δις (δηλ. περίπου το 15 % των
αναγκών). Για να αντιμετωπίσει
το πρόβλημα αυτό, η χώρα μας
αποφάσισε να ενεργοποιήσει το
άρθρο 26 του Κανονισμού (ΕΕ)
2021/1060 μεταφέροντας το
3 % των ταμείων που αποτελούν
το ΕΣΠΑ στο Ταμείο για την
Ολοκληρωμένη Διαχείριση των
Συνόρων. Η απόφαση αυτή
στοχεύει στην ενίσχυση της
φύλαξης των συνόρων της
Ελλάδας και κατ’ επέκταση
της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η
ενέργεια αυτή αύξησε κατά
816 εκ. (συμπεριλαμβανομένης
της Εθνικής Συμμετοχής)
τον προϋπολογισμό του εν
λόγω ταμείου αυξάνοντας το
ποσό των δράσεων που θα
χρηματοδοτηθούν σε περίπου
2 δις καλύπτοντας πλέον
περισσότερο από το 25 % των
αναγκών. Αυτό βέβαια οδηγεί στο
συμπέρασμα ότι για το υπόλοιπο
75 % των αναγκών που δεν
μπορούν να καλυφθούν δεν έχει
βρεθεί ακόμα χρηματοδότηση,
γεγονός που δυσκολεύει τη
διαχείριση της μετανάστευσης σε
μακροπρόθεσμο επίπεδο.
Η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Διαχείρισης έχει αναλάβει σειρά
πρωτοβουλιών για την εύρεση επιπλέον πόρων για την κάλυψη
των ανωτέρω αναγκών. Ήδη στις 21 Ιουλίου 2021, κατά τη διάρκεια
της ψήφισης της Εκτελεστικής Απόφασης για τις Επείγουσες
Χρηματοδοτήσεις του έτους 2021, στο πλαίσιο της Επιτροπής των
Ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
υποβλήθηκε υπόμνημα με το οποίο ζητείται από την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή να προωθηθεί άμεσα για ψήφιση η θέσπιση του θεματικού
μέσου (Thematic Facility) στο οποίο ζητείται να προβλέπεται ειδική
χρηματοδότηση για τις χώρες της Μεσογείου που αντιμετωπίζουν
συνήθως υψηλές πιέσεις στο μεταναστευτικό. Στο επόμενο
διάστημα αναμένεται να ενταθούν οι προσπάθειες σε συντονισμό με
αντίστοιχες Διαχειριστικές Αρχές κρατών-μελών που αντιμετωπίζουν
ανάλογες πιέσεις λόγω γεωγραφικής θέσης.
Το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης
Στόχος του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης είναι να
συμβάλλει στην αποδοτική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών
και στην υλοποίηση, ενίσχυση και ανάπτυξη της κοινής πολιτικής για
το άσυλο και της κοινής μεταναστευτικής πολιτικής, σύμφωνα με το
συναφές κεκτημένο της Ένωσης.
Στο πλαίσιο αυτό, το Ταμείο συμβάλλει στην ενίσχυση και ανάπτυξη
όλων των πτυχών του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου,
συμπεριλαμβανομένης της εξωτερικής του διάστασης, στην
ενίσχυση και ανάπτυξη της νόμιμης μετανάστευσης προς τα κράτη-
μέλη, σύμφωνα με τις οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες τους.
Τέλος, το Ταμείο δύναται να υποστηρίξει δράσεις σχετικές με την
προώθηση και διευκόλυνση της αποτελεσματικής ένταξης και
κοινωνικής ενσωμάτωσης υπηκόων τρίτων χωρών και τη συμβολή
στην αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, την ενίσχυση
της αποτελεσματικής, ασφαλούς και αξιοπρεπούς επιστροφής και
επανεισδοχής. Επίσης, το Ταμείο δύναται να συμβάλει στην ενίσχυση
της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών μεταξύ
των κρατών-μελών, ιδίως όσον αφορά εκείνα που επηρεάζονται
περισσότερο από προκλήσεις σχετιζόμενες με τη μετανάστευση και
το άσυλο.
Σχεδιασμός Προγράμματος Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και
Ένταξης 2021-2027
(συμπεριλαμβάνει την Εθνική Συμμετοχή)
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Διαχειριστικής Αρχής και την αρχική
κατανομή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Εθνικό Πρόγραμμα του
39
 Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης 2021-
2027, θα μπορέσει να καλύψει ανάγκες ύψους 534,7
εκ. συμπ. της Εθνικής Συμμετοχής. (Η κατανομή
αναμένεται να είναι ως εξής: Άσυλο/Υποδοχή:
293 εκ., Ένταξη/Νόμιμη Μετανάστευση: 81 εκ. και
Επιστροφές: 135 εκ.).
Το Ταμείο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των
συνόρων
Ο στόχος του Ταμείου για την Ολοκληρωμένη
Διαχείριση των Συνόρων είναι να εξασφαλίζεται
ισχυρή και αποτελεσματική ολοκληρωμένη
διαχείριση των συνόρων στα εξωτερικά σύνορα,
συμβάλλοντας έτσι στη διασφάλιση υψηλού
επιπέδου εσωτερικής ασφάλειας, ενώ παράλληλα
διασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των
προσώπων. Στο πλαίσιο αυτό στηρίζει μια
αποτελεσματική ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη
διαχείριση των συνόρων στα εξωτερικά σύνορα,
με στόχο τη διευκόλυνση της νόμιμης διέλευσης
των συνόρων, την αποτροπή και τον εντοπισμό της
παράνομης μετανάστευσης και του διασυνοριακού
εγκλήματος, καθώς και την αποτελεσματική
διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και την
κοινή πολιτική θεωρήσεων για τη διευκόλυνση των
νόμιμων ταξιδιών.
Σχεδιασμός Προγράμματος Ταμείου για την
Ολοκληρωμένη
Διαχείριση των Συνόρων 2021-2027
(συμπεριλαμβάνει την Εθνική Συμμετοχή)
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Διαχειριστικής
Αρχής, την αρχική κατανομή της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής και τη μεταφορά του 3 % της κατανομής
των Ταμείων του ΕΣΠΑ, Το Εθνικό Πρόγραμμα
του Ταμείου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση
των Συνόρων 2021-2027 θα μπορέσει να καλύψει
ανάγκες ύψους 1,3 δις ευρώ συμπ. της Εθνικής
Συμμετοχής. (Η κατανομή αναμένεται να είναι ως
εξής: Διαχείριση Συνόρων: πάνω από 1 δις ευρώ και
Πολιτική Θεωρήσεων: 295 εκ.).
40
Το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας
Στόχος του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας
είναι να συμβάλλει στην εξασφάλιση υψηλού
επιπέδου ασφάλειας, ιδίως με την πρόληψη
και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας
και της ριζοσπαστικοποίησης, του σοβαρού
και οργανωμένου εγκλήματος και του
κυβερνοεγκλήματος, με την παροχή βοήθειας
και την προστασία των θυμάτων εγκληματικών
πράξεων, καθώς και με την προετοιμασία για την
αντιμετώπιση περιστατικών, κινδύνων και κρίσεων
που συνδέονται με την ασφάλεια, με την προστασία
έναντι αυτών και με την αποτελεσματική διαχείρισή
τους.
Στο πλαίσιο αυτό, συμβάλλει στη βελτίωση και
διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ
της Ελλάδος και των υπηρεσιών και οργανισμών
της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη βελτίωση και
ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας και στη
πρόληψη και την καταπολέμηση του εγκλήματος,
της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης,
καθώς και τη διαχείριση περιστατικών, κινδύνων και
κρίσεων που σχετίζονται με την ασφάλεια.
Σχεδιασμός Προγράμματος Ταμείου Εσωτερικής
Ασφάλειας 2021-2027
(συμπεριλαμβάνει την Εθνική Συμμετοχή)
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Διαχειριστικής
Αρχής και την αρχική κατανομή της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής, το Εθνικό Πρόγραμμα του Ταμείου
Εσωτερικής Ασφάλειας 2021-2027 θα μπορέσει
να καλύψει ανάγκες ύψους 56 εκ. ευρώ συμπ. της
Εθνικής Συμμετοχής. (Η κατανομή αναμένεται να
είναι ως εξής: Ανταλλαγή πληροφοριών: 10,4 εκ.,
Καταπολέμηση και πρόληψη εγκλήματος: 26 εκ. και
Αστυνομική συνεργασία: 17 εκ.).
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW

ISSUE #001 | 2021

Δράσεις σχετικές με τη λειτουργία
του δικτύου NET-VIS (Network
Visa Information System) και του
Πληροφοριακού Συστήματος N-VIS
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Ο Συνολικός Το VIS συνδέεται με τα εθνικά φαινομένου «visa shopping» και

συστήματα θεώρησης όλων των
προϋπολογισμός της
κρατών Σένγκεν μέσω των εθνικών
δράσης ανέρχεται στα διεπαφών, ώστε οι αρμόδιες Αρχές
30.201.037,46€ και των κρατών αυτών να μπορούν να
χρηματοδοτείται από επεξεργάζονται τα δεδομένα των
το Εθνικό Πρόγραμμα αιτήσεων θεώρησης καθώς και των
Θεωρήσεων που έχουν εκδοθεί,
του Ταμείου Εσωτερικής
απορριφθεί, ακυρωθεί, ανακληθεί ή
Ασφάλειας/ Τομέας παραταθεί.
Σύνορα και Θεωρήσεις
ως εξής: το 14,89% του Η δράση αφορά στην κάλυψη
προϋπολογισμού της πάγιων τηλεπικοινωνιακών
δαπανών και στην αναβάθμιση του
κατανέμεται στον Ειδικό
εύρους των τηλεπικοινωνιακών
Στόχο «Υποστήριξη γραμμών στα προξενεία,
Κοινής Πολιτικής προκειμένου να υποστηρίζεται το
Θεωρήσεων» και σύστημα VIS, καθώς και στο κόστος
Εθνικό Στόχο «Εθνική μεταφοράς τηλεπικοινωνιακών
γραμμών κατά τη μετεγκατάσταση
Ικανότητα», ενώ το
Προξενικών Αρχών και στη
85,11% κατανέμεται συντήρηση του συστήματος
στον Ειδικό Στόχο NET-VIS. Παράλληλα, η δράση
«Λειτουργική Ενίσχυση» αποτελείται από μία σειρά υπό-
και Εθνικό Στόχο έργων, όπως η συντήρηση του
πληροφοριακού συστήματος
«Λειτουργική ενίσχυση
N-VIS και των υποσυστημάτων του
για τις Θεωρήσεις (ONLINEAPPLICATION&VISMAIL),
εισόδου». η αναβάθμιση του εξοπλισμού
της κεντρικής υπηρεσίας του
Το Σύστημα Θεωρήσεων Εισόδου Υπουργείου Εξωτερικών και η
(Visa Information System-VIS) λειτουργία του δικτύου NET-VIS.
αποτελείται από μία κεντρική
βάση δεδομένων, μία εθνική Η διασφάλιση της λειτουργικότητας
διεπαφή σε κάθε κράτος που των συστημάτων του N-VIS και
έχει προσχωρήσει στο κεκτημένο NET-VIS αποτελεί ένα καινοτόμο
του Σένγκεν και ένα σύστημα πρόγραμμα με στόχο την ενίσχυση:
επικοινωνίας μεταξύ της • της εσωτερικής ασφάλειας της
κεντρικής βάσης δεδομένων και χώρας και συνολικά της ΕΕ,
της εθνικής διασύνδεσης. • της καταπολέμησης του
• της διαδικασίας εντοπισμού
πλαστών ή παραποιημένων
εγγράφων που αφορούν στις
αιτήσεις θεώρησης.
Σκοπός της Δράσης είναι η
αποτελεσματική, αδιάλειπτη,
απρόσκοπτη και ασφαλής
λειτουργία του πληροφοριακού
συστήματος N-VIS και του δικτύου
NET-VIS, η συνεχής ανταπόκριση
στους ελέγχους ασφαλείας
και στην έκδοση θεωρήσεων, η
μείωση του χρόνου απόκρισης
του συστήματος N-VIS και του
ΝΕΤVIS, ιδιαιτέρως κατά τις
περιόδους αιχμής όπου ο αριθμός
των αιτημάτων χορήγησης και
των ελέγχων είναι αυξημένος,
συμβάλλοντας στην ορθή
εφαρμογή του κεκτημένου Σένγκεν
σε όλα τα στάδια της διαδικασίας
έκδοσης θεωρήσεων.
Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα
από τη Δράση είναι η αυξημένη
δυνατότητα επεξεργασίας μεγάλου
όγκου αιτήσεων θεωρήσεων
Σένγκεν και αιτημάτων ελέγχου και
ταυτοποίησης.
Το ύψος των νομικών δεσμεύσεων
ανέρχονται στα 30.007.037,47 €και
έχουν πραγματοποιηθεί πληρωμές
ύψους 15.737.909,42 € ενώ η δράση
βρίσκεται σε εξέλιξη, με δικαιούχο
την Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του
Υπουργείου Εξωτερικών.
41
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021
Υποδομές Πληροφορικής
του Υπουργείου
Μετανάστευσης και Ασύλου
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Μια ανασκόπηση στις
σύγχρονες Τεχνολογίες
της Πληροφορικής
και Επικοινωνίας και
στα ευέλικτα εργαλεία
που χρησιμοποιεί
το Υπουργείο
Μετανάστευσης και
Ασύλου με σκοπό την
εξέλιξή του προκειμένου
να ανταποκριθεί στο
απαιτητικό έργο του.
Το Υπουργείο Μετανάστευσης
και Ασύλου, στεγάζεται πλέον
στο πρώην κτήριο Κεράνη στη
Λεωφόρο Θηβών 196-198. Εκεί
μετακόμισαν τον Δεκέμβριο
του 2020, η Γενική Διεύθυνση
Διοικητικών και Οικονομικών
Υπηρεσιών, η Γενική Γραμματεία
Μετανάστευσης, η Υπηρεσία
Υποδοχής και Ταυτοποίησης,
η Υπηρεσία Ασύλου, η Αρχή
Προσφυγών και η Ειδική Υπηρεσία
Συντονισμού και Διαχείρισης
Προγραμμάτων Ταμείου Ασύλου,
Μετανάστευσης και Ένταξης και
Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας
και άλλων πόρων.
Προκειμένου να γίνει εφικτή η
εγκατάσταση των υπηρεσιών
αυτών σε ένα κτήριο
πεπαλαιωμένο, έγινε κεντρικός
και ολοκληρωμένος σχεδιασμός
42
και υλοποίηση των υποδομών με
γνώμονα την ευχρηστία και την
ευελιξία που παρέχουν οι διαθέσιμες
τεχνολογίες. Έτσι, για υπηρεσίες
email, κοινόχρηστων αρχείων, tele-
conferencing και εν γένει υποστήριξη
τηλεργασίας επιλέχτηκε η λύση
Office 365 της Microsoft (email,
σουίτα εφαρμογών Office, Teams,
Cloud Storage & Collaboration κ.λπ.),
ενώ για την τηλεφωνία, επιλέχτηκε
η λύση VOIP η οποία παρέχει εκτός
από ενοποιημένες επικοινωνίες
(Unified Communications) και
αυξημένες δυνατότητες τηλε-
εργασίας και επικοινωνίας καθώς
και απομακρυσμένη σύνδεση στο
ΤΚ του φορέα από τις οικίες των
εργαζομένων. Συνεπώς, κατά την
περίοδο του lockdown και γενικότερα
της τηλεργασίας, η υπηρεσία συνέχισε
να εργάζεται αποτελεσματικά.
Αναφορικά με τις κτηριακές
υποδομές, πρώτα αποφασίστηκε η
θέση του κέντρου δεδομένων στον 6ο
όροφο του κτηρίου, σε απομονωμένη
πτέρυγα με έλεγχο πρόσβασης, δύο
επιπέδων, ειδικό δωμάτιο για τους
παρόχους ISPs, και κέντρο δεδομένων
που φιλοξενεί το σύνολο των
συστημάτων του Υπουργείου.
Για δίκτυο πρόσβασης,
εγκαταστάθηκαν καλωδιώσεις
(οριζόντια καλωδίωση) UTP Cat6 του
οίκου CommScope, η οποία σε κάθε
θέση εργασίας παρέχει δίκτυο και
τηλεφωνία VOIP, ενώ έχει διενεργηθεί
και η απαραίτητη πιστοποίηση του
συνόλου των θέσεων εργασίας. Οι
καλωδιώσεις αυτές τερματίζουν σε
τέσσερις κατανεμητές ανά όροφο
και συγκεντρώνονται στα switches
πρόσβασης εντός ψυχόμενων rack. Τα
switches πρόσβασης ενώνονται μέσω
οπτικών ινών (κάθετες καλωδιώσεις)
τελευταίας γενιάς OM-5, με το
κεντρικό Core Switch που βρίσκεται
στον 6ο όροφο, με διπλές οδεύσεις
για λόγους υψηλής διαθεσιμότητας.
Η παροχή του διαδικτύου γίνεται
μέσω ινών single mode, στο ειδικό
δωμάτιο των παρόχων ISP, όπου
υπάρχουν διαφορετικές οδεύσεις
μέσω εναλλακτικών shaft, για λόγους
υψηλής διαθεσιμότητας και ανοχής
σε σφάλματα (resilience & redun-
dancy). Οι δρομολογητές για τα
δίκτυα ΣΥΖΕΥΞΙΣ και POL, βρίσκονται
εντός του συγκεκριμένου δωματίου,
σε ειδικά ψυχόμενα rack. Εκεί
φιλοξενούνται και οι δρομολογητές
του έργου του συστήματος Παροχής
Τηλεπικοινωνιακών Υποδομών
και Ασύρματης Δικτύωσης των
Δομών Φιλοξενίας (Έργο ΡΕΑ),
που δημιουργούν ένα κλειστό
και ασφαλές δίκτυο με όλες τις
δομές (39) της χώρας, μέσω του
οποίου ανταλλάσσονται οι κρίσιμες
πληροφορίες, οι ροές βίντεο των
συστημάτων εποπτείας, η τηλεφωνία
και η ελεγχόμενη παροχή διαδικτύου
στους δικαιούχους.
Το κέντρο δεδομένων του οργανισμού
αποτελείται και αυτό από συστοιχία
ψυχωμένων rack, όπου φιλοξενούνται
οι κεντρικοί εξυπηρετητές (servers). Το
σύστημα ψύξης που χρησιμοποιείται
για τα συστήματα της Γενικής
Διεύθυνσης Πληροφορικής και
Επικοινωνιών, βασίζεται σε ψύξη
νερού, και είναι ένα ενιαίο και
αδιάσπαστο σύνολο, που παρέχει
υπηρεσίες παρακολούθησης φυσικής
πρόσβασης και θερμοκρασίας, μέσω
σύγχρονου συστήματος ρύθμισης
περιβαλλοντικών συνθηκών και
κορυφαία συστήματα εξοικονόμησης
ενέργειας καθώς η ψύξη γίνεται
αποκλειστικά εντός του rack και
όχι στον περιβάλλοντα χώρο.
Το σύστημα αυτό αποστέλλει
ενημερώσεις με τη μορφή alerts στου
διαχειριστές. Ο κατασκευαστής είναι
η εταιρία Rittal και αποτελεί την πιο
μοντέρνα και ενεργειακά αποδοτική
επιλογή που υπάρχει στον χώρο. Η
δημιουργία ψυχρού νερού γίνεται
στην ταράτσα από τρεις ψύκτες σε
διάταξη υψηλής διαθεσιμότητας, με
στόχο την αδιάληπτη παροχή ψύξης
στα rack του κέντρου δεδομένων και
στα 20 rack που βρίσκονται στους
ορόφους του κτηρίου.
Το σύνολο των patch panels του
κτηρίου είναι εξοπλισμένα με
έξυπνες δυνατότητες (smart Patch
Panels) τα οποία παρακολουθούν
τις συνδέσεις σε επίπεδο φυσικού
μέσου (καλωδίων) απεικονίζοντας σε
Ηλεκτρονικό Τοπογραφικό Σχέδιο τις
λήψεις, τις οδεύσεις και τις συνδέσεις
των πριζών, προσφέροντας κορυφαία
φυσική και ηλεκτρική ασφάλεια,
συνδράμοντας καθοριστικά στην
κυβερνοασφάλεια των υποδομών
καθώς και στον απομακρυσμένο
εντοπισμό των βλαβών.
Σε εξέλιξη βρίσκεται υλοποίηση
έργου Κεντρικής Διαχείρισης των
υποσυστημάτων ασφαλείας των
δομών μέσα από ένα ολοκληρωμένο
ψηφιακό σύστημα διαχείρισης
ηλεκτρονικής και φυσικής ασφάλειας
με υποστήριξη κυβερνοασφάλειας. Το
έργο αφορά τη μελέτη, προμήθεια,
εγκατάσταση, θέση σε λειτουργία,
εκπαίδευση και συντήρηση ενός
Κέντρου Διαχείρισης Συμβάντων
ώστε να εξασφαλιστεί η ασφαλής
και εύρυθμη λειτουργία των δομών
Για περισσότερες
πληροφορίες,
scan εδώ:
υποδοχής και φιλοξενίας πολιτών τρίτων χωρών καθώς και ο κεντρικός
επιχειρησιακός έλεγχός τους από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου,
το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και τα λοιπά συναρμόδια Υπουργεία.
Το έργο αποτελείται από κεντρική (στο DC του ΥΜΑ) και εναλλακτική
κεντρική υποδομή (Cloud Based) , οι οποίες λειτουργούν ταυτόχρονα
(active-active) παρέχοντας μηδενικό DownTime, στις υλοποιούμενες
κεντρικές μονάδες επεξεργασίας για τη λειτουργία της εφαρμογής
φυσικής ασφάλειας (Physical Security Information Management, PSIM),
των μονάδων επεξεργασίας και δρομολόγησης των Video Streams των
υποσυστημάτων που χρησιμοποιούν κάμερες για περιμετρική προστασία,
ανάλυση συμπεριφοράς, επιτήρηση εισόδων-εξόδων, θερμογραφία,
κάμερες ΣμηΕΑ Drones, και της κεντρικής μονάδας αποστολής cyber se-
curity δεδομένων (Cyber Security Push Server).
Επίσης σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο Υπουργείο Μετανάστευσης
και Ασύλου δημιουργήθηκε Κέντρο Διαχείρισης Συμβάντων και στο
οποίο στεγάζονται τρεις χειριστές, ένας υπεύθυνος βάρδιας και
γραμματεία. Σκοπός του ΚΔΣ είναι η αυτόματη συλλογή, απεικόνιση
και ταξινόμηση των πληροφοριών που θα παρασχεθούν από τα
υποσυστήματα ασφαλείας δομών. Οι χειριστές στις κατά τόπους δομές
θα μπορούν να επιτηρούν και χειρίζονται τα τοπικά υποσυστήματα,
μέσω εξυπηρετητή (client) στο ΚΔΣ της δομής.
Στις δομές εκτός από τα κατά τόπους ΚΔΣ Δομών, δημιουργούνται
Υποσυστήματα: Περιμετρικής Προστασίας, Ακτινοσκοπικών Ελέγχων και
Θερμογραφίας, Ανάλυσης Συμπεριφοράς Δομών (με χρήση σύγχρονων
video analytics για δυναμικό εντοπισμό παραβατικών συμπεριφορών),
Επιτήρησης Εισόδου - Εξόδου Δομών, ΣμηΕΑ (Drone) για περιπολία
και οπτική επιβεβαίωση συμβάντων, Τερματικών Συσκευών το οποίο
ενσωματώνει τα τηλέφωνα (smart) του προσωπικού ασφαλείας στην
εφαρμογή του ΚΔΣ ώστε να μεταφέρεται σε πραγματικό χρόνο εικόνα,
συνομιλίες και σήματα συναγερμού στο ΚΔΣ.
Η καρδιά των συστημάτων του Υπουργείου φιλοξενείται σε τρία clusters
υψηλής διαθεσιμότητας, τα δύο βασισμένα σε τεχνολογία διαμοιραζόμενου
Storage με χρήση λογισμικού VMware, και το τρίτο σε τεχνολογία VxRail
της VMware που αποτελεί την πιο σύγχρονη και μοντέρνα επιλογή που
υπάρχει στον χώρο του Virtualization και της τεχνολογίας Hyper Con-
verged Infrastructure (HCI). Στο cluster VxRail, μεταφέρονται τα δεδομένα
από το Σύστημα Χαρτογράφησης Κυκλοφορίας Αλλοδαπών της ΕΛΛΑΣ
(ΑΛΚΥΩΝΗ) που αφορούν τη μετανάστευση. Στόχος από το 2022 είναι
όλα τα συστήματα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου να το
χρησιμοποιούν ως το σύστημα της κεντρικής βάσης δεδομένων για όλες τις
εφαρμογές του Υπουργείου. Το έργο αυτό αποτελεί το έργο ΑΛΚΥΩΝΗ 2 το
οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη.
Στα άλλα δύο cluster φιλοξενούνται ιστότοποι και εφαρμογές του
Υπουργείου, το domain το οποίο είναι βασισμένο σε Τεχνολογία Active
Directory 2019 και το σύστημα Ελέγχου Πρόσβασης και Παροχών στου
δικαιούχους διαμένοντες στις δομές.
Συνοψίζοντας, μέσα από τον συνδυασμό όλων των διαθέσιμων τεχνολογιών
ΤΠΕ (on premises, public cloud και hybrid cloud) ανά περίπτωση όπως
απαιτείται άλλωστε από τις σύγχρονες απαιτήσεις ασφάλειας δεδομένων
και εφαρμογών, καταλήξαμε στο πλέον δόκιμο μικτό σενάριο λειτουργίας,
ώστε το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, από πλευράς τεχνολογιών
πληροφορικής και επικοινωνίας να έχει στη διάθεση του ευέλικτα
εργαλεία λειτουργίας και να μπορεί εύκολα να εξελιχθεί και να μεγαλώσει,
ανταποκρινόμενο πάντα στο δύσκολο έργο που καλείται να επιτελέσει.
43
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021

Ολοκληρωμένη Επείγουσα
Παρέμβαση Υγείας για την
Προσφυγική Κρίση - Philos
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Μια Δράση του Εθνικού στήριξη του Ε.Σ.Υ. με προσωπικό σε συνεργαζόμενες ΜΚΟ που
για την αποφόρτισή του από δραστηριοποιούνται στο πεδίο,
Προγράμματος Ταμείου
υπηρεσίες προς ωφελούμενους καθώς και οι έκτακτες υπηρεσίες
Ασύλου Μετανάστευσης πρόσφυγες/μετανάστες. στο πλαίσιο διαχείρισης της
και Ένταξης 2014-2020, Αποτελεί συγχρηματοδοτούμενο Covid-19.
που υλοποιήθηκε από Πρόγραμμα με χρηματοδότηση
τον Εθνικό Οργανισμό κατά 75% από την Ευρωπαϊκή Το πρόγραμμα λήγει στις
Ένωση και 25% από την Ελλάδα. 31/12/2021, σύμφωνα με το
Δημόσιας Υγείας,
χρονοδιάγραμμα υλοποίησης
η οποία επιδιώκει Έως σήμερα έχουν καταγραφεί του Έργου. Ήδη έχουν
την εξασφάλιση υπηρεσίες υγείας και διασύνδεσης πραγματοποιηθεί ανανεώσεις
υγειονομικών παροχών με δημόσιες δομές υγείας σε συμβάσεων, για ισόχρονη λήξη
σε ωφελούμενους περισσότερες από 60.000 του συνόλου των συμβάσεων του
περιπτώσεις προσφύγων/ προσωπικού, προκειμένου να μην
πρόσφυγες και
μεταναστών ετησίως, χωρίς να υπάρξουν κενά στις παρεχόμενες
μετανάστες σε δομές περιλαμβάνονται και υπηρεσίες υπηρεσίες στις Δομές Φιλοξενίας.
φιλοξενίας και σε
δημόσιες δομές υγείας.

Το πρόγραμμα «Ολοκληρωμένη
Επείγουσα Παρέμβαση Υγείας
για την Προσφυγική Κρίση-PHI-
LOS» που υλοποιείται από τον
ΕΟΔΥ ξεκίνησε τον Απρίλιο
του 2019 σε συνέχεια του
προγράμματος PHILOS I σε
34 Δομές Φιλοξενίας (Camps)
και Κέντρα Υποδοχής και
Ταυτοποίησης (RICs) στην
ηπειρωτική χώρα και σε 5 νησιά-
πύλες εισόδου προσφύγων/
μεταναστών, καθώς και σε
68 δημόσιες δομές υγείας Δράση: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΗ ΕΠΕΊΓΟΥΣΑ ΠΑΡΈΜΒΑΣΗ ΥΓΕΊΑΣ
(Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας). ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΉ ΚΡΊΣΗ
Ταμείο: Εθνικό Πρόγραμμα Ταμείου Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης
Σκοπός του είναι τόσο η in
situ παροχή πρωτοβάθμιας Ημερομηνία Ένταξης: 05/07/2019
φροντίδας Υγείας, όσο και Προϋπολογισμός: 50.000.000,00
η διασύνδεση με Δημόσιες
Ημερομηνία Ολοκλήρωσης: 31/12/2022
Δομές Υγείας, καθώς και η
44

Δράσεις φιλοξενίας
ασυνόδευτων ανηλίκων
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Από το 2017 το Εθνικό
Πρόγραμμα του Ταμείου
Ασύλου, Μετανάστευσης
και Ένταξης 2014-
2020 χρηματοδοτεί
τη λειτουργία Δομών
Φιλοξενίας Ασυνόδευτων
Ανηλίκων και τη λειτουργία
εποπτευόμενων
διαμερισμάτων για
ασυνόδευτους ανήλικους 16
ετών και άνω (SILs) (από το
2020).
Βασικός στόχος της λειτουργίας
των δομών φιλοξενίας
ασυνόδευτων ανήλικων είναι
η διασφάλιση ενός επαρκούς
πλαισίου προστασίας και
φροντίδας και η ομαλή
μετάβαση στην ενηλικίωση των
ασυνόδευτων ανήλικων. Ο εν
λόγω στόχος επιτυγχάνεται με
την παροχή υπηρεσιών στέγασης
και υποστηρικτικών υπηρεσιών
στους ωφελούμενους της κάθε
δομής (ασυνόδευτοι ανήλικοι) με
τρόπο που να διασφαλίζεται η
ελευθερία κίνησης και έκφρασης,
ο σεβασμός της αξιοπρέπειας, η
αναγνώριση της ατομικής αξίας, η
κατοχύρωση της ανεξαρτησίας, το
βέλτιστο συμφέρον του παιδιού,
η δυνατότητα επιλογής και η
παροχή ευκαιριών για ανάπτυξη
ικανοτήτων σε κάθε έκφανση
της καθημερινής ζωής, εντός
και εκτός δομής. Περαιτέρω,
οι βασικές προδιαγραφές των
δομών φιλοξενίας ασυνόδευτων
ανηλίκων, είναι με τέτοιο τρόπο
δομημένες ώστε να εξασφαλίζεται
η προσβασιμότητα σε άτομα με
αναπηρίες.
Σήμερα χρηματοδοτούνται
25 προτάσεις από 19 φορείς/
δικαιούχους, προσφέροντας 1409
θέσεις φιλοξενίας σε 50 δομές
φιλοξενίας ασυνόδευτων ανήλικων.
Στη δράση συμμετέχουν οι: PRAKSIS,
Αποστολή, Άρσις, Γιατροί του Κόσμου,
Δήμος Βοίου, (ICSD), ΔΟΜ, Ελληνικός
Ερυθρός Σταυρός, Ευρωπαϊκή Έκφραση,
Ζεύξις, Ηλιακτίδα, Ιατρική Παρέμβαση,
ΚΕΑΝ, Κέντρο Νέων Ηπείρου, Κοινωνικό
ΕΚΑΒ, Μετάδραση, Φάρος, Νόστος,
Παιδικά χωριά SOS, Σύλλογος Μερίμνης
Ανηλίκων και Νέων, Συνύπαρξις, Το
Χαμόγελο του Παιδιού.
Από το 2020 χρηματοδοτείται
η λειτουργία εποπτευόμενων
διαμερισμάτων για ασυνόδευτους
ανήλικους 16 ετών και άνω (SILS).
Βασικός στόχος της δράσης είναι η
κάλυψη των βασικών αναγκών των
ανηλίκων και η παροχή υποστηρικτικών
υπηρεσιών με γνώμονα την
προστασία, την κοινωνική ένταξη
και τη σταδιακή αυτονόμησή τους.
Μέσω του συγκεκριμένου μοντέλου
φιλοξενίας προωθείται η υποστήριξη
και ενδυνάμωση των ασυνόδευτων
εφήβων για τη μετάβαση στην
ενηλικίωση, η σταδιακή ένταξή τους
στην τοπική κοινωνία και η ενίσχυση της
δυνατότητας αυτοσυντήρησης.
«Τα παιδιά φροντίζουν το σπίτι μόνα
τους, μαγειρεύουν, πηγαίνουν στο
σχολείο, έχουν διάφορες εξωσχολικές
δραστηριότητες, ενώ βεβαίως η
ομάδα της ΜΕΤΑδρασης εποπτεύει
και τα καθοδηγεί σε ό,τι χρειαστούν. Η
ΜΕΤΑδραση συνεχίζει να στηρίζει με
ίδιους πόρους και μετά την ενηλικίωσή
τους αυτούς τους νέους οι οποίοι,
μεταξύ άλλων, έχουν διακριθεί είτε
στις προσπάθειές τους να πάρουν το
απολυτήριο και να συνεχίσουν την
εκπαίδευσή τους, είτε στον αθλητισμό
με μετάλλια ακόμα και στο Πανελλήνιο
Πρωτάθλημα», δήλωσε για τη δράση
αυτή στο περιοδικό μας η Λώρα Παππά,
Πρόεδρος της ΜΚΟ ΜΕΤΑδρασης η
οποία ξεκίνησε πρώτη το πρόγραμμα
αυτό το 2018 ως ένα πρωτοποριακό
πιλοτικό πρόγραμμα.
MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021
Για την υλοποίηση δράσεων στο
πλαίσιο και αυτής της πρωτοβουλίας,
υφίσταται θεσμικό πλαίσιο (ΦΕΚ
119/Β/27.01.2020) στο οποίο ορίζονται
αναλυτικά οι γενικές αρχές οργάνωσης
και λειτουργίας των διαμερισμάτων,
οι προδιαγραφές που πρέπει να
πληρούνται, καθώς και οι υπηρεσίες που
πρέπει να παρέχονται κατ’ ελάχιστον.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ωφελούμενοι
της δράσης είναι ασυνόδευτοι
ανήλικοι άνω των 16 ετών, οι φορείς
υλοποίησης αναλαμβάνουν δράσεις
οι οποίες βοηθούν τους ανήλικους
να εντοπίσουν και να καλλιεργήσουν
τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους,
αλλά και να προετοιμαστούν για τα
πρώτα βήματα διαδικασίας εύρεσης
εργασίας. Αντίστοιχες προβλέψεις
υπάρχουν και στον Οδηγό Εφαρμογής
και Λειτουργίας Δομών Φιλοξενίας
Ασυνόδευτων Ανηλίκων ειδικά για τους
φιλοξενούμενους αυτής της ηλικιακής
ομάδας.
Σήμερα χρηματοδοτούνται 13
προτάσεις από 11 φορείς/δικαιούχους,
προσφέροντας 432 θέσεις φιλοξενίας
σε 108 εποπτευόμενα διαμερίσματα για
ασυνόδευτους ανήλικους 16 ετών και
άνω (SILS). Στη δράση συμμετέχουν
οι: Solidarity Now, Πράξις, (ICSD), IRC,
ΕΚΠΕΘΕ, Άρσις, Νόστος, Ηλιακτίδα,
Κοινωνικό ΕΚΑΒ, (Κ.Ε.Α.Ν.), Μετάδραση.
45
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021

Προμήθεια τεσσάρων
Παράκτιων Περιπολικών
Πλοίων από το Λιμενικό Σώμα
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Δράση του Ταμείου Με την επικείμενη παράδοση 30μ. με δικαίωμα προαίρεσης

του τέταρτου πλοίου στα για άλλα δύο αρχικά. Στις
Εσωτερικής Ασφάλειας τέλη του 2021, ολοκληρώνεται 07/09/2017, η Ευρωπαϊκή
με δικαιούχο την με επιτυχία μία τεράστια Επιτροπή γνωστοποίησε
Ελληνική Ακτοφυλακή διαχρονική προσπάθεια, η οποία τη θετική αξιολόγηση της
που ολοκληρώνεται αποτελεί το πρώτο στάδιο ενός συγχρηματοδότησης τρίτου
ολοκληρωμένου σχεδιασμού πλοίου και το Μάιο του 2018
εντός ολίγων μηνών για την ανανέωση και την επετεύχθη ο στόχος της
ενισχύοντας την αναβάθμιση του στόλου του συγχρηματοδότησης του
επιχειρησιακή τη Λιμενικού Σώματος μέσω μίας τέταρτου πλοίου.
ικανότητα του Λιμενικού ολιστικής προσέγγισης.
Την 22/01/2019 υπεγράφη σύμβαση
Σώματος. Επιτήρηση
Η συγκεκριμένη Δράση με τα Ιταλικά ναυπηγεία «Cantiere
συνόρων, διάσωση συγχρηματοδοτείται σε Navale VITTORIA Spa», η συνολική
ανθρώπων που ποσοστό 90% από το Εθνικό αξία της οποίας, μετά και την
βρίσκονται σε κίνδυνο, Πρόγραμμα του Ταμείου ενεργοποίηση του δικαιώματος
καθώς και άμεση Εσωτερικής Ασφάλειας 2014- προαίρεσης στις 19/07/2019, ανήλθε
2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα 55,56 εκατ. € (13,89 εκατ.
επέμβαση είναι κάποιες μέσω της Ειδικής Δράσης € έκαστο). Αξίζει να σημειωθεί
από τις δυνατότητες «Εξοπλισμός που θα τίθεται ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη
που θα προσφέρουν στη διάθεση του Ευρωπαϊκού σύμβαση που έχει υπογράψει μέχρι
τα εν λόγω σκάφη στο Οργανισμού Συνοριοφυλακής και σήμερα το Λιμενικό Σώμα. Στις
Ακτοφυλακής (FRONTEX)». 7/12/2020 παραδόθηκαν τα δύο
Λιμενικό Σώμα. πρώτα πλοία και ακολούθησε το
Ο διαγωνισμός για την εύρεση τρίτο στις 21/06/2021. Όλα τα πλοία
αναδόχου προκηρύχθηκε φέρουν ονόματα στελεχών του
στις 20/09/20217 για την Λιμενικού Σώματος που έπεσαν
προμήθεια δύο παράκτιων κατά την εκτέλεση του καθήκοντος.
περιπολικών πλοίων άνω των

46
Το πρώτο πλοίο (ΠΠΛΣ-900
«Λιμενοφύλακας Ζαμπάτης
Μαρίνος») έχει έδρα τον Πειραιά
και θα μετακινείται όπου απαιτούν
οι περιστάσεις. Το δεύτερο πλοίο
(ΠΠΛΣ-910 «Πλωτάρχης Λ.Σ.
Κωτούλας Γεώργιος») έχει έδρα
τη Λέσβο, το νησί που πλήττεται
διαχρονικά περισσότερο από
τις μεταναστευτικές ροές,
πολλαπλασιάζοντας με αυτόν
τον τρόπο τις επιχειρησιακές
δυνατότητες και την ικανότητα
αντίδρασης του Κεντρικού
Λιμεναρχείου Μυτιλήνης.
Αμφότερα πλοία συμμετέχουν
στις επιχειρήσεις φύλαξης
των θαλασσίων συνόρων στο
Ανατολικό Αιγαίο από τις 27 και τις
29/04/2021, αντίστοιχα. Το τρίτο
πλοίο (ΠΠΛΣ-920 “«Υποκελευστής
Λ.Σ. Μουρμούρης Γρηγόριος») έχει
έδρα τα Χανιά ώστε να καλύπτει
τις ανάγκες φύλαξης των νοτίων
θαλασσίων συνόρων.
Οι τεχνικές προδιαγραφές των εν
λόγω πλοίων καταρτίστηκαν από
ειδική επιτροπή αποτελούμενη
από αξιωματικούς του Λιμενικού
Σώματος και χρειάστηκαν
περισσότερο από δύο έτη για τη
διενέργεια τεχνικού διαλόγου και
τρεις δημόσιες διαβουλεύσεις
με τους ενδιαφερόμενους
οικονομικούς φορείς προκειμένου
να καλύπτονται στο ακέραιο οι
επιχειρησιακές απαιτήσεις τόσο
του Φορέα όσο και του FRONTEX.
Ειδικότερα, τα εν λόγω πλοία
ενισχύουν σημαντικά την
επιχειρησιακή ικανότητα του Λιμενικού Σώματος δεδομένου ότι:
α) είναι ειδικά εξοπλισμένα για αποστολές επιτήρησης των
εξωτερικών θαλασσίων συνόρων καθώς φέρουν 2 ραντάρ (X Band
και S Band), Σύστημα ηλεκτρο-οπτικών αισθητήρων 3ης γενιάς με
ορατότητα 360ο και υποβρύχια κάμερα (ROV).
β) είναι ειδικά σχεδιασμένα για τη διάσωση ανθρώπων που
κινδυνεύουν στη θάλασσα καθώς διαθέτουν δύο ειδικά διαμορφωμένα
σημεία στο κατάστρωμα για την περισυλλογή ναυαγών και ξεχωριστό
χώρο με καθίσματα για την παραμονή τους.
γ) είναι πλήρως επιχειρησιακά με κατάσταση θαλάσσης (Sea State)
τουλάχιστον 5 κατά Douglas, ήτοι με ανέμους έως και 6 μποφόρ,
ενώ η επιβιωσιμότητά τους είναι εξασφαλισμένη σε κατάσταση
θαλάσσης τουλάχιστον 7 κατά Douglas, ήτοι με ανέμους έως 9
μποφόρ.
δ) διαθέτουν πνευστό ταχύπλοο περιπολικό σκάφος με άκαμπτη
γάστρα (R.H.I.B.) επί ειδικής κεκλιμένης ράμπας στην πρύμνη για
ταχεία καθέλκυση και άμεση επέμβαση. Το σκάφος έχει μήκος 7,5 μ.
και χωρητικότητα 8 καθήμενων ατόμων ενώ αναπτύσσει ταχύτητα
45 κόμβων.
Αναφέρονται παρακάτω τα κύρια τεχνικά χαρακτηριστικά τους:
α) Ολικό μήκος: 38,60 μ.
β) Ολικό πλάτος: 7,45 μ.
γ) Μέγιστη Ταχύτητα: 36 κόμβοι,
δ) Εμβέλεια: 1.070 ν.μ. με ταχύτητα 30 κόμβων, το οποίο αντιστοιχεί
σε πλου από τον Πειραιά έως τις Νότιες ακτές της Κρήτης στη
συνέχεια κατεύθυνση βόρεια έως την Αλεξανδρούπολη και
επιστροφή στον Πειραιά χωρίς ανεφοδιασμό.
ε) Σύστημα πρόωσης: υδροπρόωση (hydrojet).
Τέλος, το μέγεθός τους επιτρέπει την προσέγγιση σχεδόν σε όλους
τους λιμένες καθιστώντας τα ιδανικά εργαλεία μιας νησιωτικής
χώρας, όπως η Ελλάδα.
Δράση: ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΠΕΡΙΠΟΛΙΚΩΝ ΠΛΟΙΩΝ
Ταμείο: Εθνικό Πρόγραμμα Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας
Ημερομηνία Ένταξης: 30/03/2017
Προϋπολογισμός: 55.560.000,00
Ημερομηνία Ολοκλήρωσης: 31/12/2022
47
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021

Ένταξη Προσφυγοπαίδων,
ηλικίας έως 15 ετών,
στο Εκπαιδευτικό Σύστημα
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Μια Δράση του Εθνικού Ευρωπαϊκή Ένωση και 25% από την (ΕΒΠ) και με Ειδικό Εκπαιδευτικό
Προγράμματος Ταμείου Ελλάδα). Προσωπικό (ΕΕΠ),
Αντικείμενο της Δράσης αποτελεί • προμήθεια αναλώσιμων σχολικών
Ασύλου, Μετανάστευσης η υποστήριξη της ένταξης των ειδών για τη λειτουργία των ΔΥΕΠ,
και Ένταξης 2014-2020 παιδιών πολιτών τρίτων χωρών • προμήθεια και εγκατάσταση
για την ένταξη των στο εκπαιδευτικό σύστημα και προκατασκευασμένων μονάδων
προσφυγοπαίδων στην η ομαλότερη ενσωμάτωση στο προσχολικής ηλικίας εντός
εκπαίδευση: στόχος ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, με δομών φιλοξενίας καθώς και
στόχο την κοινωνική συνοχή. Η διαχειριστικές δαπάνες και δαπάνες
η άνευ διακρίσεων λειτουργικότητά της εξασφαλίζεται δημοσιότητας.
πρόσβαση στο από τις Δομές Υποδοχής και Μέσω των προαναφερθεισών
εκπαιδευτικό σύστημα Εκπαίδευσης Προσφύγων (ΔΥΕΠ) πρωτοβουλιών, αναμένεται να
και η επίτευξη της στις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας επιτευχθεί η άνευ διακρίσεων
ενσωμάτωσης στο και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης πρόσβαση των παιδιών πολιτών
της χώρας και με το κατάλληλο τρίτων χωρών στο ελληνικό
κοινωνικό σύνολο. εκπαιδευτικό υλικό. εκπαιδευτικό σύστημα. Επομένως
μπορεί να επέλθει ομαλή
Από το Εθνικό Πρόγραμμα Η Δράση περιλαμβάνει: ενσωμάτωση των παιδιών αυτών
Ταμείου Ασύλου, • τη στελέχωση των ΔΥΕΠ στο σώμα της κοινωνίας με
Μετανάστευσης και Ένταξης με Εκπαιδευτικό Προσωπικό αποτέλεσμα την ευρύτερη βελτίωση
2014-2020 χρηματοδοτείται (αναπληρωτές εκπαιδευτικοί), του κοινωνικού ιστού εν γένει.
η Δράση: «Ένταξη με Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό
Προσφυγοπαίδων, ηλικίας
έως 15 ετών, στο Εκπαιδευτικό
Σύστημα», με κωδικό ΟΠΣ
5002810, εντάσσεται στον
Ειδικό Στόχο «Ένταξη/Νόμιμη
μετανάστευση – SO2», και στον
Εθνικό Στόχο: Ένταξη – NO2.
Η δράση υλοποιείται από την
Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ (Τομέα
Παιδείας) του Υπουργείου
Παιδείας και Θρησκευμάτων
με Συνδικαιούχους φορείς
το Ινστιτούτο Τεχνολογίας
Υπολογιστών και Εκδόσεων
(ΙΤΥΕ) Διόφαντος και την Δράση: ΈΝΤΑΞΗ ΠΡΟΣΦΥΓΟΠΑΊΔΩΝ ΗΛΙΚΊΑΣ ΈΩΣ 15 ΕΤΏΝ
Αυτοτελή Διεύθυνση Κτηριακής ΣΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ
και Υλικοτεχνικής Υποδομής Ταμείο: Εθνικό Πρόγραμμα Ταμείου Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης
(ΑΔΙΚΤΥΥΠ). Η δημόσια δαπάνη
Ημερομηνία Ένταξης: 04/11/2016
της Δράσης ανέρχεται στο
ποσό των 17.998.204,63 ευρώ Προϋπολογισμός: 17.998.204,63
(75% χρηματοδότηση από την Ημερομηνία Ολοκλήρωσης: 31/12/2022

48
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW

ISSUE #001 | 2021

Επέκταση του
αυτοματοποιημένου
συστήματος επιτήρησης
συνόρων
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Δράση που υλοποιείται Η δράση, αφορά στην με τη στοχευμένη δράση των

επέκταση του υφιστάμενου δυνάμεων στο πεδίο.
από τη Διεύθυνση
συστήματος επιτήρησης των • Περιορισμό των λειτουργικών
Προστασίας Συνόρων, παραποτάμιων ελληνοτουρκικών εξόδων λόγω των δυνατοτήτων
το Αρχηγείο Ελληνικής συνόρων στην περιοχή του που θα δίνει το Σύστημα
Αστυνομίας (Α.Ε.Α) Έβρου με τη κατασκευή δέκα για λελογισμένη χρήση
και το Υπουργείο Σταθμών Επιτήρησης, τη των δυνάμεων και των
δημιουργία τεσσάρων νέων επιχειρησιακών μέσων.
Προστασίας του
Τοπικών Επιχειρησιακών • Εναρμόνιση της Χώρας μας με
Πολίτη (Υπ.ΠτΠ.) Κέντρων (Τοπικά Κέντρα τις διατάξεις του Κανονισμού
με προϋπολογισμό Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (ΕΕ) αριθ. 1052/2013 (όπως
15.024.927,84€. Συνόρων και Μετανάστευσης - έχει ενσωματωθεί στον
ΤΟ.Κ.Ο.ΔΙ.Σ.ΜΕ.). Τα συστήματα Κανονισμό (ΕΕ) 1896/2019)
επιτήρησης θα απαρτίζονται του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
από ηλεκτρονικούς υπολογιστές και του Συμβουλίου της 22ας
και κατάλληλο εξοπλισμό για τη Οκτωβρίου 2013 για τη θέσπιση
λήψη, μεταφορά και αποθήκευση του Ευρωπαϊκού Συστήματος
επιχειρησιακής εικόνας σε κάθε Επιτήρησης των Συνόρων (EU-
ΤΟ.Κ.Ο.ΔΙ.Σ.ΜΕ. ROSUR).

Η χρήση του συστήματος Τα προσδοκώμενα

επιτήρησης έχει ως σκοπό την: αποτελέσματα από τη
• Ενημέρωση σε πραγματικό λειτουργία του Συστήματος
χρόνο (realtime) του προσωπικού είναι η αυτοματοποίηση των
που είναι διατεταγμένο στον διαδικασιών επιτήρησης που
έλεγχο των εξωτερικών γίνεται για πρώτη φορά σε
συνόρων, για τις πραγματικές τέτοια κλίμακα στην περιοχή του
συνθήκες που επικρατούν Έβρου, με στόχο τη διευκόλυνση
στο πεδίο, προκειμένου να και την αποτελεσματικότερη
εκδηλώνεται στοχευμένη διαδικασία επιτήρησης των
δράση των δυνάμεων, για την συνόρων.
πρόληψη και την καταπολέμηση
της παράνομης διέλευσης των Το συμβασιοποιηθέν ποσό
αλλοδαπών (μεταναστών και ανήλθε στα 15.049.567,73 €
προσφύγων), καθώς και τη και έχουν πραγματοποιηθεί
προστασία και τη διάσωση ζωής πληρωμές ύψους 4.830.750,92
όπου απαιτείται. € ενώ η Δράση βρίσκεται σε
• Εξοικονόμηση ανθρωπίνων εξέλιξη.
πόρων και τεχνικών μέσων,

49
 MIGRATION & BORDERS FUNDS REVIEW
ISSUE #001 | 2021

Εθελούσιες Επιστροφές
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Μια δράση σε Η Υπηρεσία Διαχείρισης 2019 και θα ολοκληρωθεί στις 30

Ευρωπαϊκών και Αναπτυξιακών Ιουνίου 2022.
υλοποίηση από τον
Προγραμμάτων (Υ.Δ.Ε.Α.Π.),
Διεθνή Οργανισμό ως εντεταλμένη αρχή, Στόχος της Δράσης είναι η
Μετανάστευσης χρηματοδοτεί τη Δράση «Η υποβοηθούμενη εθελοντική
με στόχο την εφαρμογή των υποβοηθούμενων επιστροφή 12.640 υπηκόων τρίτων
υποβοηθούμενη εθελούσιων επιστροφών χωρών στις χώρες καταγωγής τους,
συμπεριλαμβανομένων μέτρων στην παροχή βοήθειας επανένταξης
εθελοντική επιστροφή
επανένταξης και λειτουργία σε είδος σε 2.400 επιστρέφοντες
υπηκόων τρίτων χωρών Ανοικτής Δομής Φιλοξενίας και στην φιλοξενία 2.720 αιτούντων
στις χώρες καταγωγής αιτούντων εθελούσιας εθελούσιας επιστροφής στην
τους και παροχή επιστροφής στην περιφέρεια Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας Αιτούντων
βοήθειας επανένταξης Αττικής» η οποία υλοποιείται Εθελούσιας Επιστροφής.
από τον Διεθνή Οργανισμό
και φιλοξενίας σε
Μετανάστευσης (ΔΟΜ)- Επωφελούμενοι της Δράσης
επιστρέφοντες και Αποστολή Ελλάδας. είναι υπήκοοι των τρίτων
αιτούντες εθελούσιας χωρών:
επιστροφής. Η Δράση χρηματοδοτείται σε • που δεν έχουν ακόμη λάβει
ποσοστό 75% από την Ευρωπαϊκή τελική αρνητική απόφαση σε
Ένωση και 25% από Εθνικούς σχέση με την αίτηση τους για
πόρους. παραμονή, νόμιμη διαμονή
και/ή διεθνή προστασία που
Ο προϋπολογισμός της Δράσης: προβλέπεται γι’ αυτούς σε ένα
• για το χρονικό διάστημα από 01 κράτος-μέλος και μπορούν να
Ιουνίου 2016 έως 31 Αύγουστου επιλέξουν να κάνουν χρήση
2019 ανήλθε στα 32.470.000,00 της δυνατότητας οικειοθελούς
ευρώ και οι γενόμενες δαπάνες επιστροφής,
που πιστοποιήθηκαν ανήλθαν • που απολαύουν δικαιώματος
στα 31.691.930,30 ευρώ. παραμονής, νόμιμης διαμονής
• Για το χρονικό διάστημα και/ή διεθνούς προστασίας κατά
Σεπτέμβριος 2019 έως και την έννοια της Οδηγίας 2011/95/
σήμερα ο προϋπολογισμός ΕΕ ή προσωρινής προστασίας
της Δράσης ανέρχεται στα κατά την έννοια της Οδηγίας
39.100.000,00 ευρώ, και έχουν 2001/55/ΕΚ σε ένα κράτος-μέλος,
πιστοποιηθεί δαπάνες ύψους και οι οποίοι έχουν επιλέξει να
19.550.000,00 ευρώ. κάνουν χρήση της δυνατότητας
οικειοθελούς επιστροφής,
Η υλοποίηση της Δράσης • παρόντων σε κράτος-μέλος
ξεκίνησε την 01 Σεπτεμβρίου οι οποίοι δεν πληρούν πλέον
50
τις προϋποθέσεις εισόδου ή
παραμονής σε κράτος-μέλος,
συμπεριλαμβανομένων των
υπηκόων τρίτων χωρών και των
οποίων η απομάκρυνση έχει
αναβληθεί σύμφωνα με το άρθρο
9 και το άρθρο 14 παράγραφος 1
της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ.
Στο πλαίσιο υλοποίησης
της Δράσης, ο ΔΟΜ
Ελλάδας, παρέχει στους
επωφελούμενους:
• ατομική συμβουλευτική προ
της αναχώρησης
• υποστήριξη για τη συλλογή των
απαραίτητων εγγράφων και την
έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων
σε συνεργασία με τις αντίστοιχες
Προξενικές Αρχές όταν αυτά δεν
είναι διαθέσιμα
• τεστ κορονοϊού προ της
αναχώρησης ή και κατά την
άφιξη στη χώρα καταγωγής,
όπως απαιτείται από τις
αεροπορικές εταιρείες και
τις εθνικές αρχές των χωρών
επιστροφής
• αεροπορικά εισιτήρια
• βοήθεια στο αεροδρόμιο
• οικονομική βοήθεια 500 ή 1.000 ευρώ ανάλογα με τα κριτήρια που
ορίζονται στη Δράση
• βοήθεια στον ενδιάμεσο και τον τελικό σταθμό σε συνεργασία με
τα γραφεία του ΔΟΜ όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο
• βοήθεια επανένταξης σε είδος σε επιλέξιμους μετανάστες ύψους
1.500 ευρώ
Ειδική μέριμνα και διαδικασίες ακολουθούνται για μετανάστες που
βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση όπως άτομα με προβλήματα
υγείας, ασυνόδευτους ανήλικους ή/και χωρισμένους ανήλικους,
μονογονεϊκές οικογένειες, ηλικιωμένους κ.α.
Στην Ανοικτή Δομή Φιλοξενίας στο Αττικό Άλσος, που λειτουργεί
στο πλαίσιο της Δράσης, φιλοξενούνται υπήκοοι τρίτων χωρών
που είναι εγγεγραμμένοι για υποβοηθούμενη εθελούσια επιστροφή
που παρουσιάζουν ευαλωτότητα (μονογονεϊκές οικογένειες,
έγκυες γυναίκες, μετανάστες με ιατρικές ανάγκες και ηλικιωμένοι
μετανάστες) καθώς και άτομα τα οποία δεν διαθέτουν τα
οικονομικά μέσα να καλύψουν τη διαμονή τους μέχρι την επιστροφή
τους.
Στους διαμένοντες στη Δομή χορηγείται:
• Καθημερινή σίτιση
• Είδη προσωπικής περιποίησης, αντικείμενα υγιεινής και ρούχα
• Αίθουσα ψυχαγωγίας με τηλεόραση, Blu-Ray, Wi-Fi και τηλέφωνο
• Δωρεάν λειτουργία πλυντηρίων
• Υπηρεσίες καθαριότητας
• Υπηρεσίες ασφαλείας
• Ιατρικές υπηρεσίες και ψυχοκοινωνική υποστήριξη
51
 Ευρωπαϊκή Ένωση

Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης

Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας

Τεχνική Βοήθεια
Εθνικών Προγραμμάτων 2014-2020
Με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση

Ισότητα – Αλληλεγγύη – Προστασία

Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου

Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής
Γενική Διεύθυνση Συντονισμού & Διαχείρισης Προγραμμάτων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων

Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Τηλ: +302131629100 | e-mail: ma@migration.gov.gr | url: migration.gov.gr/ma
52