Professional Documents
Culture Documents
Opis Patentowy Dereń PL217008B1
Opis Patentowy Dereń PL217008B1
(54) Zastosowanie derenia właściwego Cornus mas L. lub jego tkanek lub ich wytworów
(74) Pełnomocnik:
rzecz. pat. Rafał Witek
PL 217008 B1
2 PL 217 008 B1
Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie derenia właściwego lub jego tkanek lub ich wytwo-
rów do wytwarzania preparatu do leczenia zaburzeń seksualnych. W szczególności, wynalazek doty-
czy zastosowania preparatu do utrzymania lub zwiększenia fizjologicznej aktywności seksualnej, po-
przez zwiększenie ilości stosunków płciowych i ejakulacji oraz skrócenie czasu potrzebnego do uzy-
skania zdolności do odbycia stosunku płciowego i ejakulacji.
Dereń właściwy jest rośliną z rodziny dereniowatych (Cornaceae). Do rodzaju dereń (Cornus
sp.) zalicza się około 40 gatunków występujących w stanie naturalnym w strefie klimatu umiarko-
wanego. Większość to drzewa lub krzewy użytkowane głównie dla ich cech dekoracyjnych (Cornus
kousa, Cornus florida, Cornus alba), ale także medycznych (Cornus officinalis). Gatunkiem uprawia-
nym o atrakcyjnych, a zarazem użytkowych owocach, jest dereń właściwy (Cornus mas L.). Występuje
on naturalnie w południowej i środkowej Europie oraz południowo-zachodniej Azji. Tworzy duży krzew
lub małe drzewo. Owoce są jadalne, mają około 2 cm długości, wiśniowy kolor i zawierają pojedynczą
pestkę. Dojrzewają, w zależności od odmiany, od sierpnia do października. Mogą być wykorzystane
do wytwarzania różnych przetworów a także nalewek.
Zaburzenia seksualne są poważnym, narastającym problemem w krajach wysokorozwiniętych,
stwierdzanym u 10 do 52% badanych mężczyzn (Laumann et al. JAMA 1999; 281(6): 537-544).
Obejmują one szereg zaburzeń, między innymi zaburzenia erekcji, utrudniające lub uniemożliwiające
penetracje pochwy i spółkowanie a także niezdolność do osiągnięcia orgazmu i ejakulacji. Częstość
i charakterystykę zaburzeń seksualnych opisuje wiele badań klinicznych. Poniżej przedstawiono kilka
badań przeprowadzonych na dużych populacjach mężczyzn.
W badaniu Massachusetts Male Aging Study (MMAS) obejmującym 1800 mężczyzn w wieku od
40 do 70 lat, u 52% badanych stwierdzono różnego stopnia zaburzenia erekcji, definiowane według
WHO jako utrzymująca się w czasie niemożność uzyskania i/lub utrzymania wzwodu umożliwiającego
odbycie satysfakcjonującego stosunku. Z tego u 17% były one nieznacznego stopnia, u 25% o umiar-
kowanym nasileniu a u 10% całkowite (zupełna niemożność osiągnięcia erekcji). Stwierdzono także,
że zaburzenia erekcji nasilają się z wiekiem, w grupie mężczyzn 40-letnich stwierdzono całkowitą
niezdolność do osiągnięcia erekcji u 5% badanych, natomiast w grupie mężczyzn 70-letnich u 15%
(DeRogatis et al., J Sex Med. 2008: 5: 289-300).
W badaniu National Health and Social Life Survey, obejmującym 1410 mężczyzn w wieku od 18
do 59 lat, stwierdzono występowanie różnego rodzaju zaburzeń seksualnych u 31% badanych, w tym
u 10% mężczyzn wykazano problemy w uzyskaniu lub utrzymaniu erekcji a u 8% niemożność osią-
gnięcia orgazmu. Potwierdzono także zależność występowania dysfunkcji seksualnych od wieku ba-
danych (Laumann et al. JAMA 1999; 281(6): 537-544).
W innym badaniu obejmującym 27 500 mężczyzn i kobiet w wieku od 40 do 80 lat z 29 krajów
stwierdzono zaburzenia erekcji u 10% mężczyzn a u 7% niemożność osiągnięcia orgazmu. Ogółem
28% badanych mężczyzn cierpiało na co najmniej jedno zaburzenie funkcji seksualnych (Nicolosi et
al., Urology 2004; 64(5): 991-997).
Zaburzenia funkcji seksualnych występują jeszcze częściej u mężczyzn, u których stwierdza się
coraz powszechniej występujące w krajach wysokorozwiniętych choroby cywilizacyjne takie jak cu-
krzyca, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca czy hipercholesterolemia. W badaniu Eardley
i wsp. obejmującym 27839 mężczyzn stwierdzono występowanie zaburzeń erekcji u 39% chorych na
cukrzycę, 26% badanych z nadciśnieniem, 31% z chorobą niedokrwienną serca i 26% z podwyższo-
nym poziomem cholesterolu. W przypadku współistnienia cukrzycy i jednego z pozostałych wymienio-
nych schorzeń częstość zaburzeń erekcji wzrastała aż do 42-46%. Z kolei wśród mężczyzn, u których
wykluczono powyższe schorzenia zaburzenia erekcji występowały jedynie u 11% badanych (Eardley
et al., Int J Clin Pract 2007; 61 (9): 1446-1453).
W Polsce istnieje niewiele badań określających częstość występowania zaburzeń seksualnych
w populacji mężczyzn. Według Dadeja (Dadej R, Przew Lek 2001; 4 (10): 106-111) w Polsce na róż-
nego stopnia zaburzenia erekcji cierpi około 3 milionów mężczyzn.
W leczeniu zaburzeń seksualnych stosuje się szereg metod w zależności od przyczyny dolegli-
wości. Są to:
• Leczenie farmakologiczne polegające na podawaniu środków ułatwiających uzyskanie erekcji
i satysfakcjonujące spółkowanie
PL 217 008 B1 3
Tabela 1
Charakterystyka owoców derenia właściwego (świeży materiał) odmiany Raciborski (Cornus mas L.)
Skład Średnia zawartość w owocach ± SD*
Ekstrakt ogólny [%] 18.35±0.07
Cukry ogółem [%] 13.13±0.00
Glukoza [%] 4.10±0.14
Fruktoza [%] 2.11±0.49
Sacharoza [%] 0.68±0.10
Pektyna [%] 1.60±0.18
PH 2.98±0.00
Kwasowość ogólna [%] 3.21±0.00
Kwas jabłkowy [g/100 g ś.m.] 2.58±0.01
Kwas chinowy [g/100g ś.m.] 2.33±0.02
Kwas szikimowy [mg/100g ś.m.] 0.13±0.00
Popiół [%] 0.72±0.03
Witamina C [mg/100 g ś.m.] 54.43±2.63
Monomery antocyjanów [mg/100 g ś.m.] 72.57±1.02
Delfinidyno-3-galaktozyd [mg/100 g ś.m.] 2.736±0.091
Cyjanidyno-3-galaktozyd [mg/100 g ś.m.] 62.115±0.114
Cyjanidyno 3-robinobiozyd [mg/100 g ś.m.] 4.533±0.030
Pelargonidyno 3-galaktozyd [mg/100 g ś.m.] 44.317±0.669
Pelargonidyno 3-robinobiozyd [mg/100 g ś.m.] 2.413±0.051
Polifenole ogółem [mg/100 g ś.m.] 290.81±1.99
Kwas Ioganowy [mg/100 g ś.m.] 246.1±0.34
Kornuzyd [mg/100 g ś.m.] 30.8±0.01
DPPH [molTrolox/g ś.m.] 19.01±0.75
ABTS [molTrolox/g ś.m.] 33.97±0.37
FRAP [molTrolox/g ś.m.] 36.99±0.79
* odchylenie standardowe
cd. tabeli 2
1 2
Cyjanidyno-3-galaktozyd [mg/100 g] 123.5±19.7
Cyjanidyno 3-robinobiozyd [mg/100 g] 15.1±5.1
Pelargonidyno 3-galaktozyd [mg/100 g] 87.9±19.9
Pelargonidyno 3-robinobiozyd [mg/100 g] 6.7±2.6
* odchylenie standardowe
Do analizy badanego Iiofilizatu z owoców derenia właściwego (Cornus mas L.) użyto metody
wysokosprawnej chromatografii cieczowej - HPLC.
Przygotowanie ekstraktów metanolowych do HPLC
3
Odważono 0,2 g Iiofilizatu z owoców derenia właściwego i dodano ok. 3,5 cm 80% metanolu
zakwaszonego HCI. Próbkę przetrzymywano w płuczce ultradźwiękowej przez 15 minut i po 4 godzi-
nach okresowego mieszania, odwirowano. Po odwirowaniu ekstrakt oznaczano na HPLC.
Oznaczanie antocyjanów, kwasu Ioganowego i kornuzydu metodą chromatografii HPLC
Antocyjany, kwas Ioganowy i kornuzyd oznaczano metodą wysokosprawnej chromatografii cie-
czowej HPLC na chromatografie cieczowym Dionex (USA) z detektorem diodowym model Ultimate
3000. Detektor współpracował z pompą LPG-3400A, autosamplerem EWPS-3000SI, termostatem
kolumn TCC-3000SD i z oprogramowaniem Chromeleon v.6.8. Rozdział prowadzono na kolumnie
Atlantis T3 (250 mm x 4.6 i.d., 5 m) (Waters, Ireland) i przedkolumnie Atlantis T3 (20 x 4.6 i.d, 5 m)
(Waters, Ireland). Jako eluentu użyto 4,5% kwas mrówkowy (odczynnik A) i 100% acetonitryl (odczyn-
nik B) przy przepływie 1 ml/min, nastrzyku 20 L. Kolumna była termostatowana w 30°C. Związki roz-
dzielano wg gradientu: 0-1 min 5% B izokratycznie; 1-6, min liniowy gradient od 5% do 10% B; 6-26
min, liniowy gradient 10-20% B; 26-33 min, liniowy gradient od 20% do 100% B. Związki identyfikowa-
no na podstawie widm oraz czasów retencji porównywanych z wzorcami (Extrasynthese, France).
Wyniki podano w mg*100 g-1 s.m. liofilizatu. Wszystkie antocyjany przeliczono na cyjanidyno-3-
-glukozyd, a kornuzyd na kwas loganowy. Antocyjany były monitorowane przy długości fali 520 nm, kor-
nuzyd przy - 280 nm, a kwas loganowy przy- 245 nm.
Analiza substancji aktywnych metodą magnetycznego rezonansu jądrowego
Analizy magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR) wykonano na aparacie NMR Bruker-
Avance 600 MHz w Laboratorium Badań Strukturalnych NMR Wydziału Chemicznego Politechniki
Wrocławskiej. Do ustalenia struktur badanych związków wykorzystano widma wykonanymi technikami
jednowymiarowymi: 1H, 13C, DEPT-135; oraz korelacyjnymi, dwuwymiarowymi: COSY, HSQC, HMBC
i ROESY. Badane substancje rozpuszczano w: dimetylosulfotlenku deuterowanym, metanolu deute-
rowanym z dodatkiem kwasu trifluorooctowego bądź wodzie deuterowanej. Pomiar prowadzono
w 24°C. Otrzymane widma (przesunięcia chemiczne protonów i węgli) są zgodne z danymi literaturo-
wymi, dodatkowo potwierdzając analizy wysokosprawnej chromatografii ciśnieniowej.
Oznaczenie suchej masy
Suchą masę oznaczono metodą wagową wg PN-90/A-75101/03. Zasada oznaczenia polega na
suszeniu próbki do stałej masy, w określonych warunkach ciśnienia i temperatury oraz obliczeniu pro-
centowego udziału suchej pozostałości po wysuszeniem.
P r z y k ł a d 3. Ocena aktywności seksualnej po podaniu doustnym liofilizatu z derenia wła-
ściwego
W badaniu oceniającym aktywność seksualną po podaniu doustnym badanego liofilizatu użyto
młode, dojrzałe płciowo białe króliki nowozelandzkie w wieku od 6 m-cy do 1 roku życia: 24 samce
i 8 samic. Model z wykorzystaniem królików lub szczurów jest powszechnie akceptowany w badaniach
naukowych nad wpływem różnych substancji na aktywność seksualną i wartość biologiczną nasienia.
Doświadczenia na temat aktywności seksualnej są bardzo trudne do przeprowadzenia na ludziach
z powodów etycznych oraz ze względu na silny wpływ wielu czynników, w tym psychicznych, na libido
i potencje mężczyzn.
Króliki w czasie trwania eksperymentu były trzymane w indywidualnych klatkach, w tempera-
turze utrzymywanej w przedziale 21-23°C. Zwierzęta były skarmiane mieszanką pełnoporcjową dla
królików (mieszanka specjalistyczna na okres przeprowadzania testów biologicznych LSK1 Agropol
S.J.) ad libitum i miały nieograniczony dostęp do wody pitnej.
6 PL 217 008 B1
Eksperyment, przez cały okres jego trwania, przeprowadzały 2 osoby. Miało to na celu oswoje-
nie zwierząt i maksymalne ograniczenie stresu, który mógłby zaburzyć wyniki doświadczenia.
Badane samce przed rozpoczęciem właściwego eksperymentu poddano 4 tygodniowej kw a-
rantannie. W okresie tym obserwowano zachowanie i stan fizykalny zwierząt. Ponadto 3 -krotnie
(w odstępach 1 tygodnia) do każdego z samców dopuszczano 1 samicę oceniając czas od d o-
puszczenia samicy do pierwszego pokrycia, czas od dopuszczenia samicy do pierwszej ejaku lacji,
czas pomiędzy ejakulacją a kolejnym pokryciem samicy, ilość pokryć i ilość ejakulacji (czas trw a-
nia testu 10-20 minut). Na podstawie otrzymanych wyników z 24 samców wybrano 16, które w y-
kazywały aktywność seksualną oraz była ona na najbardziej jednor odnym poziomie. 16 powyż-
szych samców podzielono na drodze randomizacji na 2 grupy: badaną (CM) i kontrolną (P), licz ą-
ce po 8 osobników.
Grupa CM otrzymywała od 1 do 60 dnia badania doustnie zawiesinę liofilizatu (w soli fizjolo-
gicznej) otrzymanego z owoców derenia właściwego w dawce 100 mg/kg m.c./dobę. Grupa P otrzy-
mywała od 1 do 60 dnia badania doustnie placebo (sól fizjologiczną).
Aktywność seksualna była badana w testach behawioralnych:
• Oceniających: czas od dopuszczenia samicy do pierwszego pokrycia, czas od dopuszczenia
samicy do pierwszej ejakulacji, czas pomiędzy ejakulacją a kolejnym pokryciem samicy, ilość pokryć
i ilość ejakulacji (czas trwania testu wynosił 10-20 minut, to znaczy test trwał minimum 10 minut, jeżeli
w tym czasie królik pokrył przynajmniej jedną samicę i ejakulował test przedłużano aż do kolejnego
pokrycia lub do momentu, gdy czas po ostatniej ejakulacji osiągnął 10 minut. Po 20 minutach od roz-
poczęcia testu był on zawsze kończony bez względu na rejestrowaną aktywność seksualną).
Powyższy test został wykonany u każdego zwierzęcia 3-6 godzin po podaniu liofilizatu.
W grupach CM i P test został przeprowadzony przed oraz po 7 i 28 dniach podawania badanych
substancji.
• Określających maksymalną ilość pokryć kolejnych samic w teście wyczerpania (czas trwania
testu - 4 minuty x ilość pokrytych samic, to znaczy do klatki samca dopuszczano kolejne samice, jeżeli
samiec pokrywał samicę w ciągu 4 minut, pokryta samica była zastępowana następną samicą,
w przypadku, gdy samiec nie pokrył kolejnej samicy w ciągu 4 minut, test był kończony).
Powyższy test został wykonany u każdego zwierzęcia 3-6 godzin po podaniu liofilizatu. W gru-
pach CM i P test został przeprowadzony przed oraz po 14 i 35 dniach podawania liofilizatu.
Analiza statystyczna
Do badania różnic między grupami użyto testu t studenta dla grup niezależnych, ponieważ
zmienne mają rozkład zgodny z normalnym (co potwierdził wcześniej wykonany test Kołmogorowa -
Smirnowa). Obliczenia statystyczne wykonano w programie SPSS 15.0.
Wyniki
Skuteczność badanego preparatu
Uzyskane wyniki przedstawiono w Tabelach 4-9 oraz na fig. 1-6. Stwierdzono jednoznaczny,
istotny statystycznie, wzrost aktywności seksualnej w grupie badanej w porównaniu do grupy kontrol-
nej po 28 i 35 dniach podawania badanego liofilizatu. Wzrost aktywności seksualnej polegał na zwięk-
szeniu ilości pokrytych samic (zarówno w teście wyczerpania po 35 dniach, jak i w teście po 28
dniach) i zwiększeniu ilości ejakulacji po 28 dniach. Wykazano także, choć nieistotne statystycznie,
wyraźne skrócenie czasu od dopuszczenia samicy do pierwszego pokrycia i ejakulacji po 28 dniach
oraz czasu od ejakulacji do kolejnego pokrycia także po 28 dniach.
Tabela 4
Średnia liczba pokryć samicy
Grupa badana Grupa kontrolna
Wynik Istotność
Zmienna Średnia Odchylenie Średnia Odchylenie df
testu t testu t
standardowe standardowe
Przed 2,50 0,93 2,38 1,06 0,25 14 0,805
Po 7 dniach 3,25 0,71 2,75 0,71 1,41 14 0,179
Po 28 dniach 4,38 1,06 2,63 1,06 3,30 14 0,005**
PL 217 008 B1 7
Tabela 5
Średnia liczba pokrytych samic w teście wyczerpania
Grupa badana Grupa kontrolna Wynik Istotność
Zmienna Odchylenie Odchylenie testu t df testu t
Średnia Średnia studenta studenta
standardowe standardowe
Przed 4,00 1,31 3,38 1,06 1.05 14 0,312
Po 14 dniach 4,38 1,30 4,13 1,25 0,39 14 0,701
Po 35 dniach 6,25 1,91 4,00 1,31 2,75 14 0,016*
Tabela 6
Średnia liczba ejakulacji
Grupa badana Grupa kontrolna
Wynik Istotność
Zmienna Odchylenie Odchylenie df
Średnia Średnia testu t testu t
standardowe standardowe
Przed 2,13 0,83 1,75 0,71 0,97 14 0,349
Po 7 dniach 2,75 0,71 2,25 0,71 1,41 14 0,179
Po 28 dniach 3,75 1,16 2,38 0,92 2,62 14 0,020*
Tabela 7
Średni czas od dopuszczenia samicy do pierwszego pokrycia
Grupa badana Grupa kontrolna Wynik Istotność
Zmienna Średnia Odchylenie Średnia Odchylenie testu t df testu t
standardowe standardowe studenta studenta
Tabela 8
Średni czas od dopuszczenia samicy do pierwszej ejakulacji
Grupa badana Grupa kontrolna Wynik Istotność
Zmienna Odchylenie Odchylenie testu t df testu t
Średnia Średnia studenta studenta
standardowe standardowe
Przed 17,62 7,77 16,96 4,31 0,21 14 0,838
Po 7 dniach 14,44 5,74 18,05 10,17 -0,87 14 0,397
Po 28 dniach 12,14 6,74 16,35 7,05 -1,22 14 0,242
Tabela 9
Średni czas pomiędzy ejakulacją a kolejnym pokryciem samicy
Grupa badana Grupa kontrolna Wynik Istotność
Zmienna Odchylenie Odchylenie testu t df testu t
Średnia Średnia studenta studenta
standardowe standardowe
Przed 42,40 27,18 39,78 34,31 0,17 14 0,868
Po 7 dniach 28,78 24,71 36,09 25,00 -0,59 14 0,565
Po 28 dniach 31,53 22,73 38,62 35,35 -0,48 14 0,641
8 PL 217 008 B1
Zastrzeżenia patentowe
1. Zastosowanie derenia właściwego Cornus mas L. lub jego tkanek lub ich wytworów do wy-
twarzania preparatu do leczenia zaburzeń seksualnych oraz utrzymania lub zwiększenia fizjologicznej
aktywności seksualnej.
2. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że do wytwarzania preparatu stosuje się
owoce derenia właściwego lub ich przetwory, zwłaszcza sok z owoców lub jego ekstrakt, korzystnie
liofilizat.
3. Zastosowanie według zastrz. 1 albo zastrz. 2, znamienne tym, że do wytwarzania preparatu
do podawania doustnego stosuje się liofilizat z owoców w dawce 100 mg/kg/dobę.
PL 217 008 B1 9
Rysunki
10 PL 217 008 B1
PL 217 008 B1 11
12 PL 217 008 B1