* Hiệu ứng Doppler: Là một hiệu ứng vật lý, trong đó tần số và bước sóng

của các sóng âm, sóng điện từ hay các sóng nói chung bị thay đổi khi mà
nguồn phát sóng chuyển động tương đối với người quan sát.
* ứng dụng: Siêu âm Doppler được ứng dụng trong sản phụ khoa để xem
xét tình hình phát triển của thai nhi, cung cấp các thông tin hữu ích về sinh
lý tử cung trong thời kỳ mang thai của người mẹ.
+Siêu âm Doppler màu thai nhi
 Mục đích: Kiểm tra đánh giá hệ tim mạch của thai, sàng lọc các
bệnh lý tim mạch nguy hiểm.

 Chỉ định: Khi thai phụ mắc các bệnh lý tim mạch, bệnh gan, thận
hoặc khi có nhu cầu sàng lọc thai kỳ.

 Siêu âm Doppler màu cho thai nhi thường được chỉ định khi người
mẹ mắc bệnh xơ gan, chạy thận nhân tạo, thai nhi bị ảnh hưởng
kháng thể Rh, thai phụ có chỉ số BMI cao hoặc thấp, trường hợp cần
phải đánh giá bệnh lý ở tim của thai nhi,...
Các ứng dụng khác của siêu âm cũng được ứng dụng khá rộng rãi như:
Kiểm tra chức năng hoạt động của tim;
Kiểm tra, phát hiện các bệnh lý ở bụng, thận;
Kiểm tra dòng chuyển động của các tĩnh mạch trên cơ thể. Có trên 60%
trường hợp tắc mạch máu được phát hiện thông qua siêu âm Doppler
màu;
Phát hiện tình trạng phình mạch máu (phình động mạch chủ) ở bụng;
Kiểm tra, phát hiện các vấn đề ở tim như hở van tim, khuyết van tim,...;
Phát hiện những bệnh nhân có khả năng bị tắc mạch máu.
+Siêu âm Doppler xuyên sọ
 Thực hiện: Đặt đầu dò siêu âm tại 3 vị trí: vùng thái dương, vùng ổ
mắt và vùng chẩm. Sóng siêu âm có thể xuyên qua sọ ở những vị
trí sọ mỏng để quan sát được các mạch máu bên trong.

 Mục đích: Siêu âm Doppler xuyên sọ để nghiên cứu huyết động

học trong não, phát hiện tình trạng tắc nghẽn mạch máu não, co
 thắt sau chảy máu dưới nhện, thông động tĩnh mạch não, theo dõi
trong phẫu thuật,...

 Chỉ định: sau khi thực hiện phẫu thuật não, khi bệnh nhân có tiền
sử hoặc nghi ngờ bị tai biến mạch máu não.
+ Siêu âm Doppler mạch máu chi dưới
 Thực hiện: Quét đầu dò trên vị trí động mạch, tĩnh mạch ở chi
dưới. Tùy theo từng bệnh nhân sẽ có những loại đầu dò khác
nhau.

 Mục đích: Phát hiện những tình trạng bệnh lý liên quan đến tắc
tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch, xơ vữa động mạch. Ngoài ra, còn
giúp theo dõi sức khỏe của bệnh nhân trong quá trình phục hồi
chấn thương.

 Chỉ định: Bệnh nhân nghi ngờ mắc các bệnh lý về tim mạch, bệnh
nhân sau phẫu thuật.
https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/suc-khoe-tong-
quat/nguyen-ly-va-ky-thuat-sieu-am-doppler/
*Có 4 kiểu siêu âm Doppler: Doppler liên tục, Doppler xung, Doppler màu
và Doppler năng lượng
1. liên tục
– So sánh giữa tần số của chùm siêu âm phát và chùm siêu âm thu về là
cơ sở để tính tốc độ di chuyển của vật. Trong cơ thể thì vật di chuyển để
tạo nên tín hiệu Doppler chính là các tế bào máu di chuyển trong lòng
mạch, trong đó chủ yếu là các hồng cầu. Tín hiệu Doppler có thể được
biểu diễn dưới dạng âm thanh, đường ghi hoặc phổ.
– Kiểu siêu âm Doppler liên tục có các ưu điểm như : cấu tạo của máy đơn
giản, giá thành thấp, cho phép ghi được các dòng chảy có tốc độ cao,
không có hiện tượng ” aliasing”( cắt cụt đỉnh).

– Ngược lại, kiểu Doppler này có các nhược điểm như: không cho phép
ghi chọn lọc ở một vùng, máy ghi lại tất cả các tín hiệu dòng chảy mà chùm
siêu âm đi qua.
2. xung
– Siêu âm Doppler xung đã giúp giải quyết được vấn đề khó khăn thăm
khám mạch liên quan đến chiều sâu và kích thước mạch do siêu âm
Doppler xung luôn gắn cùng với siêu âm hai bình diện.
- Trong kiểu siêu âm Doppler xung thì chỉ có tín hiệu dòng chảy ở một
vùng nhất định được ghi lại.
– Vị trí và thể tích vùng ghi tín hiệu Doppler (còn gọi là cửa ghi Doppler) có
thể thay đổi được. Vị trí cửa ghi Doppler được xác định bởi khoảng thời
gian từ lúc phát đến lúc thu chùm siêu âm phản hồi về. Kích thước của cửa
ghi Doppler phụ thuộc vào chiều rộng của chùm siêu âm và khoảng thời
gian thu sóng phản hồi
3. màu
Người ta áp dụng nguyên lý siêu âm Doppler xung nhiều cửa (multigate
pulse Doppler) để thu tín hiệu Doppler trên một vùng trong một mặt cắt.

– Tín hiệu từ các cửa ghi Dopplerr này được mã hoá dưới dạng màu và
thể hiện chồng lên hình ảnh siêu âm hai chiều tạo thành hình Doppler màu
còn được gọi là bản đồ màu của dòng chảy( Color Flow Mapping- CFM)
4. Năng lượng
Đo tín hiệu Doppler thấp nên tín hiệu Doppler (Δf) được biến đổi mã hoá
năng lượng. Hình ảnh này được gọi là siêu âm năng lượng hay siêu âm
màu mã hoá năng lượng.
có nhiều điểm khác so với siêu âm Doppler màu:
+ Không nhận biết được chiều của dòng chảy về phía đầu dò hay đi xa đầu
dò.
+ Toàn bộ lòng mạch được lấp đầy các pixel màu vì Doppler năng lượng
có độ nhạy gấp 3 lần Doppler màu và có hình ảnh chụp mạch trên siêu âm
Doppler (Angio Doppler). Các mạch máu nhỏ cũng được nhìn thấy (các
động mạch liên thuỳ thận).
+ Hình ảnh chụp nhu mô có thể được thấy
+ Bằng siêu âm Doppler năng lượng có thể phát hiện tưới máu trong u, các
mạch tân tạo tăng mạch trong viêm cũng có thể được phát hiện.
+ Không có hiện tượng “aliasing” màu, cũng như không còn phải phụ thuộc
vào góc θ.
+ Siêu âm Doppler năng lượng được ứng dụng chủ yếu trong thăm khám
các mạch máu nhỏ và nhất là có tốc độ dòng chảy thấp mà siêu âm
Doppler màu thông thường không đủ độ nhạy để phát hiện.