คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท.

| I
 คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท.ฉบับนี้ ไดจัดทำขึ้นโดยเฉพาะสำหรับ บริษัท ทาอากาศยานไทย จำกัด
(มหาชน) (ทอท.) เพื่อประกอบการปฏิบัติงานดานนวัตกรรมของ ทอท. เทานั้น และขอสงวนสิทธิ์มิใหนำเอกสาร
ฉบับนี้หรือสวนหนึ่งสวนใดไปใชเพื่อการอื่นหรือเผยแพรใหกับบุคคลอื่นโดยไมไดรับอนุญาต

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | II
สารบัญ
ที่มา ...................................................................................................................................................................VI
1. นโยบาย และนิยามนวัตกรรม ทอท. ............................................................................................................... 1
1.1 นโยบายการสงเสริมการใชความคิดสรางสรรค!และการจัดการนวัตกรรมของ ทอท. ...................................... 1
1.2 นิยามนวัตกรรม ทอท. .................................................................................................................................. 2
2. การดำเนินการขับเคลื่อนนวัตกรรมและโครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. .............................. 2
2.1 การดำเนินการขับเคลื่อนนวัตกรรมของ ทอท. .............................................................................................. 2
2.2 โครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท........................................................................................... 4
3. รูปแบบและระดับนวัตกรรม ........................................................................................................................... 6
3.1 รูปแบบนวัตกรรม ......................................................................................................................................... 6
3.1.1 กระบวนการนวัตกรรมผลิตภัณฑ!/บริการ............................................................................................ 6
3.1.2 กระบวนการนวัตกรรมกระบวนการทำงาน ......................................................................................... 7
3.1.3 กระบวนการนวัตกรรมรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหม.......................................................................... 8
3.2 ระดับนวัตกรรม ............................................................................................................................................ 8
3.2.1 นวัตกรรมแบบเปลี่ยนโฉม.......................................................................................................................8
3.2.2 นวัตกรรมแบบคอยเป7นคอยไป ........................................................................................................... 9
3.2.3 นวัตกรรมเปลี่ยนรูปแบบ .................................................................................................................... 9
3.2.4 นวัตกรรมเชิงสถาป;ตยกรรม................................................................................................................ 9
4. ระบบการบริหารจัดการนวัตกรรม.................................................................................................................. 9
4.1 การออกแบบแนวคิด..................................................................................................................................... 9
4.1.1 กระบวนการบริหารจัดการความรูและการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัล ................................................... 11
4.1.2 กระบวนการรวบรวมความคิดสรางสรรค! .......................................................................................... 12
4.1.3 กระบวนการวิเคราะห! คัดเลือกความคิดสรางสรรค!ที่เป7นประโยชน! .................................................. 13
4.1.4 กระบวนการศึกษาความเป7นไปไดในการนำความคิดสรางสรรค!ไปสูการสรางนวัตกรรม .................... 14
4.1.5 แนวทางประเมินความเสี่ยงและความคุมคาของแผนงาน/โครงการดานนวัตกรรม ............................ 15

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | III

 4.2 การทดลอง .................................................................................................................................................. 18
4.3 การทดสอบ ................................................................................................................................................. 18
4.4 การพัฒนา ................................................................................................................................................... 19
4.5 การนำไปใชงาน ........................................................................................................................................... 19
4.5.1 กระบวนการบริหารจัดการทรัพย!สินทางป;ญญา ................................................................................. 19
4.5.2 กระบวนการนำนวัตกรรมออกไปใชประโยชน!ทั้งในเชิงพาณิชย! และเชิงสังคม .................................... 20
4.6 การติดตามและประเมินผล .......................................................................................................................... 21
4.6.1 ระบบติดตาม...................................................................................................................................... 21
4.6.2 การประเมินผล................................................................................................................................... 21
4.6.3 การรายงานผล ................................................................................................................................... 21
4.7 ป;จจัยพื้นฐาน ............................................................................................................................................... 21
4.7.1 การจัดการความรู (KM)……………………………………………………………………………………………………….… 21
4.7.2 วัฒนธรรมนวัตกรรม (Innovation Culture)………………………………………….……………………..………... 21
4.7.3 โครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. .……………………………………….…………………………… 21
5. ภาคผนวก ....................................................................................................................................................23
5.1 หลักเกณฑ!การประเมินกระบวนการปฏิบัติงานและการจัดการ (Enablers)................................................. 23
5.2 คณะกรรมการพัฒนาการใหบริการทาอากาศยานของ ทอท. ………………………………………………….……………24
5.3 คณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ ทอท. ...................................................................... 24
5.4 คณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรม ...................................................................................................... 29
5.5 หนังสือสัญญาโอนสิทธิขอรับสิทธิบัตร ......................................................................................................... 31
5.6 การดำเนินงานดานนวัตกรรมที่ผานมา......................................................................................................... 32

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | IV
สารบัญแผนภาพ
แผนภาพที่ 1 : โครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. ............................................................................... 4
แผนภาพที่ 2 : กระบวนการนวัตกรรมผลิตภัณฑ!/บริการ ........................................................................................... 6
แผนภาพที่ 3 : กระบวนการนวัตกรรมกระบวนการทำงาน ........................................................................................ 7
แผนภาพที่ 4 : กระบวนการนวัตกรรมรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหม ......................................................................... 8
แผนภาพที่ 5 : ระดับนวัตกรรม .................................................................................................................................. 8
แผนภาพที่ 6 : ภาพรวมกระบวนการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท. ............................................................................... 9
แผนภาพที่ 7 : Innovation Eco-System ............................................................................................................... 10
แผนภาพที่ 8 : กระบวนการบริหารจัดการความรู .................................................................................................... 11
แผนภาพที่ 9 : การรวบรวมความคิดสรางสรรค! ....................................................................................................... 12
แผนภาพที่ 10 : กระบวนการวิเคราะห! คัดเลือกความคิดสรางสรรค!ที่เป7นประโยชน!................................................ 13
แผนภาพที่ 11 : การศึกษาความเป7นไปได 4 ดาน .................................................................................................... 14
แผนภาพที่ 12 : ขั้นตอนการประเมินความเสี่ยงของแผนงาน/โครงการดานนวัตกรรม ............................................. 15
แผนภาพที่ 13 : ความคุมคาของแผนงาน/โครงการดานนวัตกรรม ........................................................................... 16
แผนภาพที่ 14 : กระบวนการบริหารจัดการทรัพย!สินทางป;ญญา ............................................................................. 19
แผนภาพที่ 15 : กระบวนการนำนวัตกรรมออกไปใชประโยชน!ทั้งในเชิงพาณิชย! และเชิงสังคม ................................ 20

สารบัญตาราง
ตารางที่ 1 : ผูรับผิดชอบหลักและสวนงานสนับสนุน ................................................................................................ 10
ตารางที่ 2 : การระบุถึงความเสี่ยง (Risk Identification) ........................................................................................ 15
ตารางที่ 3 : การวิเคราะห!ความเสี่ยง (Risk Analysis) .............................................................................................. 16
ตารางที่ 4 : แนวทางในการปฏิบัติตอความเสี่ยง ...................................................................................................... 16
ตารางที่ 5 : การวิเคราะห!ระดับความรุนแรงของผลกระทบ ..................................................................................... 17
ตารางที่ 6 : การกำหนดตัวชี้วัดที่สำคัญจากภายในและภายนอกองค!กรเพื่อใชในการติดตามและประเมินผล........... 21
ตารางที่ 7 : การรายงานผล ...................................................................................................................................... 21
ตารางที่ 8 : หลักเกณฑ!การประเมินการจัดการนวัตกรรม (Innovation Management: IM) .................................. 23
ตารางที่ 9 : สรุปผลงานนวัตกรรมและความคิดสรางสรรค!งาน Innovation Day 2019 .......................................... 32

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | V
 ที่มา

บริษัท ทาอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ไดใหความสำคัญในการขับเคลื่อนองค!กรดวยนวัตกรรม

โดยมีความมุงมั่นสงเสริมและสนับสนุนใหบุคลากรใชความคิดสรางสรรค!เพื่อนำไปสูการพัฒนานวัตกรรมอยางเป7น
รูปธรรมในทุกระดับภายในองค!กร รวมทั้งสรางความรวมมือในการพัฒนาความคิดสรางสรรค!และพัฒนานวัตกรรม
กับผูมีสวนไดสวนเสียภายนอกองค!กร โดยมุงเนนการพัฒนานวัตกรรมที่สนับสนุนการพัฒนาการใหบริการทาอากาศ
ยานของ ทอท.และนำไปสูการเป7นองค!กรแหงนวัตกรรม ประกอบกับสำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ
(สคร.) เล็งเห็นถึงความจำเป7นของการพัฒนานวัตกรรมผานกระบวนการพัฒนาความคิดสรางสรรค!และการสราง
นวัตกรรมอยางเป7นระบบ โดยไดกำหนดเกณฑ!การประเมินผลการดำเนินงานของรัฐวิสาหกิจตามระบบประเมินผล
รัฐวิสหกิจ (State Enterprise Assessment Model : SE-AM) ดานที่ 7 การจัดการนวัตกรรม (Innovation
Management) (ภาคผนวก 5.1) เพื่อเป7นเครื่องมือในการกำกับ ติดตาม ประเมินผลการดำเนินงานของรัฐวิสาหกิจ
ที่สามารถสะทอนถึงประสิทธิภาพการดำเนินงานไดอยางแทจริง
คูมือฉบับนี้ จัดทำขึ้นเพื่อเป7นแนวทางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท.อยางเป7นระบบ
จนสามารถนำความคิดสรางสรรค! (Creativity) ไปปรับปรุงพัฒนาคิดคนใหเกิดนวัตกรรม ทั้งนวัตกรรมผลิตภัณฑ!และ
บริการ นวัตกรรมกระบวนการทำงาน นวัตกรรมรูปแบบธุรกิจ/ภารกิจใหม ในทุกระดับ ทั้งระดับบุคคล ระดับองค!กร
และระดับหนวยงาน เพื่อพัฒนาสูการเกิดนวัตกรรมในอุตสาหกรรม ระดับประเทศ ระดับภูมิภาค จนถึงระดับโลก
โดยเนื้อหาของคูมือฉบับนี้ ประกอบไปดวย นโยบายการสงเสริมการใชความคิดสรางสรรค!และการจัดการนวัตกรรม
ของ ทอท. นิยามนวัตกรรม ทอท. การดำเนินการขับเคลื่อนนวัตกรรมและโครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ
ทอท. รูปแบบและระดับนวัตกรรม ระบบการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท.รวมทั้งระบบการติดตาม ประเมินผล
และรายงานผลการดำเนินงานดานนวัตกรรม เพื่อเป7นประโยชน!ตอการกำกับดูแลที่ดีและการนำองค!กรของ ทอท.
ในการบริหารจัดการนวัตกรรมจนสามารถนำไปปฏิบัติใหเกิดผลสำเร็จ มีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และยกระดับ
การดำเนินงานในทุกมิติไดอยางแทจริง

สวนพัฒนานวัตกรรม
ฝkายพัฒนาวิทยาการและนวัตกรรม
บริษัท ทาอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน)

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | VI
1. นโยบาย และนิยามนวัตกรรม ทอท.
1.1 นโยบายการสงเสริมการใชความคิดสรางสรรค@และการจัดการนวัตกรรมของ ทอท.

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 1
 1.2 นิยามนวัตกรรม ทอท.
“นวัตกรรม ทอท. คือ การคิดริเริ่มสรางสรรค!สิ่งใหม ๆ กอใหเกิดการพัฒนาปรับปรุง บริการ กระบวนการ
ผลิตภัณฑ! หรือ รูปแบบธุรกิจ โดยใชองค!ความรู และเทคโนโลยี เพื่อประโยชน!สูงสุดตอลูกคา พนักงาน สังคม และ
สิ่งแวดลอม”
หมายเหตุ นิยามนวัตกรรม ทอท.ไดรับคัดเลือกมาจากการโหวตของพนักงาน ทอท.อางอิงตามหนังสือ
ตอบันทึกขอความ ฝวน.ที่ 89/62 ลงวันที่ 27 ก.พ.62 เรื่อง รายงานสรุปผลโหวตและประกาศรายชื่อผูโชคดีรวมสนุก
ตอบคำถามเชิงนวัตกรรมชิงรางวัลประจำเดือน ม.ค.62

2. การดำเนินการขับเคลื่อนนวัตกรรมและโครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท.
2.1 การดำเนินการขับเคลื่อนนวัตกรรมของ ทอท.
ทอท.เป7นรัฐวิสาหกิจขนาดใหญและอยูในฐานะเป7นผูใหบริการทาอากาศยานนานาชาติหลัก 6 แหงของ
ประเทศไทย ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจของประเทศทั้งในระดับมหภาคและในระดับจุลภาค
ดวยเปpาหมายที่ตองการยกระดับทาอากาศยานของประเทศไทย ใหเป7นทาอากาศยานชั้นนำในระดับภูมิภาคและใน
ระดับโลก “นวัตกรรม” จึงไดรับการคาดหมายวาจะเป7นเครื่องมือที่ชวยยกระดับศักยภาพการแขงขันของ ทอท. และ
จะนำมาซึ่งความไดเปรียบในการแขงขันของประเทศ โดยเฉพาะอยางยิ่งในยุคที่มีการเปqดเสรีทางการคาและบริการ
ในระดับภูมิภาคสำหรับธุรกิจทาอากาศยาน ที่ประกอบดวยผูมีสวนไดสวนเสียที่หลากหลายทั้งในระดับบุคคล องค!กร
ธุรกิจทองถิ่น ธุรกิจขามชาติ ชุมชน และประเทศ ดังนั้นการสรางนวัตกรรมจึงเปรียบเสมือนการสรางบริการที่มอบ
คุณคาใหกับผูมีสวนไดสวนเสียทุกระดับ
ทอท.ไดใหความสำคัญกับนโยบายการบริหารจัดการและเสริมสรางความคิดสรางสรรค! ควบคูไปกับการ
เสริมสรางนวัตกรรมใหเกิดขึ้นในองค!กรตั้งแตปr 2557 เป7นตนมา โดยไดมีการจัดตั้ง สวนนวัตกรรมทาอากาศยาน
(สนท.) ในสังกัดของฝkายแผนพัฒาทาอากาศยาน (ฝผพ.) มีภารกิจหลักในการ คนควา วิจัย พัฒนา แสวงหานวัตกรรม
เทคโนโลยีใหม ๆ ที่สามารถนำมาใชหรือประยุกต!ใชในกิจการทาอากาศยานในอนาคต เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการ
แขงขันและยกระดับการใหบริการทาอากาศยาน ลดตนทุนการลงทุน/การดำเนินการ และประหยัดพลังงาน ตลอดจน
กำหนดแนวทางการพัฒนาทาอากาศยานอยางยั่งยืน ทั้งดานเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอม โดย ทอท.ไดกำหนดใหมี
สวนงาน คณะทำงานฯ และคณะกรรมการฯ เพื่อผลักดันใหมีการดำเนินงานดานนวัตกรรมที่ยั่งยืนอยางเป7นรูปธรรม
ตามลำดับดังนี้
- 10 เมษายน 2557 ไดมีคำสั่ง ทอท.ที่ 470/2557 ลงวันที่ 10 เมษายน 2557 แตงตั้งคณะทำงานพัฒนา
นวัตกรรมของ ทอท.เพื่อใหการดำเนินงานดานพัฒนานวัตกรรมขององค!กรสอดคลองเชื่อมโยงกับยุทธศาสตร!ตามแผน
วิสาหกิจ ทอท.
- 18 กันยายน 2557 ที่ประชุมคณะกรรมการ ทอท.ครั้งที่ 12/2557 ไดมีคำสั่ง ทอท.ที่ 080/2558
ลงวันที่ 21 มกราคม 2558 เรื่อง แตงตั้งคณะกรรมการบริหารจัดการนวัตกรรม โดยมี กรรมการผูอำนวยการใหญ
(กอญ.) เป7นประธาน ซึ่งมีอำนาจหนาที่และความรับผิดชอบในการกำหนดเปpาหมาย นโยบายและแนวทางการ
ดำเนินงานในดานการบริหารจัดการนวัตกรรมใหสอดคลองกับแผนวิสาหกิจ ทอท. และตอมาคณะกรรมการบริหารฯ

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 2
ไดปรับปรุงองค!ประกอบคณะทำงานและเปลี่ยนชื่อเป7น คณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรม ตามคำสั่ง
คณะกรรมการบริหารจัดการนวัตกรรมที่ 01/2558 ลงวันที่ 10 กรกฎาคม 2558 โดยในชวงระหวางปr 2558-2561
ทอท.ไดมีการทบทวนคำสั่งฯ และมีการปรับปรุงเพื่อใหมีความเหมาะสมกับสถานการณ!ในป;จจุบัน โดยไดมี คำสั่ง
ทอท.ที่ 2561/2561 ลงวันที่ 14 พฤศจิกายน 2561 เรื่อง แตงตั้งคณะกรรมการบริหารจัดการนวัตกรรม โดยมี กอญ.
เป7นประธาน และคำสั่งคณะกรรมการบริหารจัดการนวัตกรรม ที่ 01/2561 ลงวันที่ 27 พฤศจิกายน 2561 เรื่อง
แตงตั้งคณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรม
- 3 มกราคม 2561 กอญ.และรองกรรมการผูอำนวยการใหญ สายงานยุทธศาสตร! (รญศ.) ไดให
ความสำคัญกับการเสริมสรางความคิดสรางสรรค!และนวัตกรรมใหเกิดขึ้นใน ทอท.อยางแทจริง โดยไดผลักดัน
ใหเกิดโครงสรางสวนงานที่รับผิดชอบดานนวัตกรรมขึ้นมา โดยในที่ประชุมคณะกรรมการ ทอท.ครั้งที่ 12/2560
เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2560 มีมติใหจัดตั้งฝkายวิจัย พัฒนา นวัตกรรมและคุณภาพการบริการ (ฝวน.) สังกัด
สายงานยุทธศาสตร! โดยมีหนาที่ความรับผิดชอบเกี่ยวกับศึกษา สำรวจ วิเคราะห! ป;ญหาการบริหารจัดการและ
การบริการทาอากาศยานของ ทอท. คิดคน และกำหนดกลยุทธ!การพัฒนานวัตกรรมทาอากาศยาน และแสวงหา
นวัตกรรมใหม ๆ ที่เหมาะสมรวมทั้ง จัดทำแผนงาน โครงการ และเกณฑ!การพิจารณาคุณภาพการใหบริการ ในการ
แสวงหาแนวทางที่ดีที่สุด เพื่อพัฒนาและยกระดับคุณภาพการบริการใหกับทาอากาศยานในความรับผิดชอบของ ทอท.
ระหวางปr 2560-2564 ทอท.ไดกำหนดทิศทางและแนวทางการปฏิบัติที่เกี่ยวของกับการพัฒนา
นวัตกรรมขององค!กร ใหสอดคลองกับพันธกิจและวิสัยทัศน!ของ ทอท. ในรูปแบบแผนยุทธศาสตร!นวัตกรรม (AOT’s
Innovation Strategies) ปr 2560-2564 โดยแบงออกเป7น 4 ยุทธศาสตร! ไดแก 1. องค!กรนวัตกรรม (Innovative
Organization) 2. นวัตกรรมบริการ (Service Innovation) 3. นวัตกรรมรวม (Synergy Innovation) และ 4. นวัตกรรม
บนฐานองค!ความรูและขอมูล (Data-driven Innovation) เพื่อเป7นการขับเคลื่อนยุทธศาสตร!นวัตกรรมของ ทอท.ไปสู
แนวทางการปฏิบัติที่เป7นรูปธรรม
แนวทางการดำเนินงานดานนวัตกรรม ที่ออกแบบและใชงานระหวางปrงบประมาณ 2562 – 2563
(Innovation Road Map) ตอบสนองตอวัตถุประสงค!เชิงยุทธศาสตร!ของ ทอท. พรอมทั้งวางรูปแบบ Innovation
Model และกระบวนการ Innovation Process เพื่อใหความรูความเขาใจ และสรางนวัตกรรมใหเกิดในองค!กรอยางมี
ประสิทธิผล โดยเริ่มตั้งแตการรับฟ;งความคิดเห็น จนพัฒนาเป7นผลลัพธ!นวัตกรรมที่เป7นรูปธรรม โดยผูมีสวนไดสวนเสีย
ทั้งภายในและภายนอกองค!กรสามารถมีสวนรวมในการเสนอความคิดเห็นและพัฒนานวัตกรรมรวมกันได
- 24 กรกฎาคม 2562 ตามมติที่ประชุมคณะกรรมการ ทอท. ครั้งที่ 9/2562 ไดอนุมัติวาระที่ 4 เรื่องที่
4.1.4 เรื่องการปรับโครงสรางองค!กร เพื่อใหการดำเนินงานการจัดการความรูและนวัตกรรม ทอท. เป7นไปดวยความ
เรียบรอยและมีประสิทธิภาพ สอดคลองกับระบบประเมินผลการดำเนินงานรัฐวิสาหกิจใหม (Core Business Enablers)
และโครงสรางองค!กรในป;จจุบัน จึงดำเนินการยกเลิกคำสั่ง ทอท.ที่ 2561/2561 ลงวันที่ 14 พ.ย.61 เรื่อง แตงตั้ง
คณะกรรมการบริหารจัดการนวัตกรรม และมีคำสั่ง ทอท.ที่ 224/2563 ลงวันที่ 17 มกราคม 2563 เรื่อง แตงตั้ง
คณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ ทอท. ตอมาเพื่อใหการดำเนินงานการพัฒนานวัตกรรมเป7นไป
ดวยความเรียบรอย มีประสิทธิภาพ เกิดความตอเนื่องในการประสานงานที่เกี่ยวของ จึงมีคำสั่งคณะกรรมการบริหาร
จัดการความรูและนวัตกรรม ที่ 2/2563 ลงวันที่ 2 มีนาคม 2563 เรื่องแตงตั้งคณะทำงานดำเนินการพัฒนา
นวัตกรรมของ ทอท. โดยมีอำนาจและหนาที่รองรับนโยบายของคณะกรรมการฯ ตอไป

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 3
 - 30 เมษายน 2563 ที่ประชุมคณะกรรมการ ทอท. ครั้งที่ 5/2563 ไดอนุมัติวาระที่ 4 เรื่องที่ 4.1.11
เรื่องการปรับโครงสรางองค!กร โดยอนุมัติการปรับโครงสรางฝkายพัฒนาวิทยาการและขอมูลสารสนเทศทาอากาศยาน
(ฝพข.) และฝkายวิจัย พัฒนา นวัตกรรม และคุณภาพการบริการ (ฝวน.) โดยควบรวมภารกิจของ ฝพข.และ ฝวน.
เขาดวยกัน โดยใชชื่อวา “ฝkายพัฒนาวิทยาการและนวัตกรรม (ฝพน.)” ขึ้นตรงสถาบันวิทยาการทาอากาศยาน
สายงานทรัพยากรบุคคลและอำนวยการ มีผลบังคับใชตั้งแตวันที่ 5 พ.ค.63 เป7นตนไป โดยมีหนาที่ความรับผิดชอบ
เกี่ยวกับการกำหนดทิศทางการบริหารจัดการทาอากาศยานเชิงยุทธศาสตร! จัดทำแผนกลยุทธ!แนวทางการบริหาร
จัดการ ศึกษา วิเคราะห! กำหนดกลยุทธ!การพัฒนานวัตกรรมและกลยุทธ!การบริการทาอากาศยาน เพื่อพัฒนาและ
ยกระดับคุณภาพการบริการใหกับทาอากาศยานในความรับผิดชอบของ ทอท.

2.2 โครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท.

แผนภาพที่ 1 : โครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท.

เพื่อใหการดำเนินการดานนวัตกรรมของ ทอท.มีการพัฒนาอยางยั่งยืน และผลักดันใหเกิดผลลัพธ!อยางเป7น

รูปธรรม จึงไดกำหนดโครงสรางในการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท.โดยประกอบดวยคณะกรรมการ ทอท.
(คณก.ทอท.) คณะกรรมการพัฒนาการใหบริการทาอากาศยานของ ทอท. คณะกรรมการบริหารจัดการความรูและ
นวัตกรรมของ ทอท. คณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท. ฝkายพัฒนาวิทยาการและนวัตกรรม (ฝพน.)
และสวนงานสนับสนุนแตละทาอากาศยาน และสายงานทุกสายงาน (ตามภาคผนวก 5.2 5.3 และ 5.4)
เพื่อใหการบริหารจัดการนวัตกรรมมีความชัดเจนและมีการดำเนินการอยางตอเนื่อง ทอท.จึงไดกำหนด
อำนาจหนาที่ในการบริหารจัดการนวัตกรรมสำหรับผูที่เกี่ยวของในการบริหารจัดการนวัตกรรมไวดังนี้

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 4
 คณะกรรมการพัฒนาการใหบริการทาอากาศยานของ ทอท.
1) กำหนดนโยบาย ทิศทาง เปpาหมาย แผนงาน รวมทั้งภารกิจดานการพัฒนาการบริการทาอากาศยานของ
ทอท. โดยการบูรณาการขอมูลระหวางงานดานวิชาการและงานดานการปฏิบัติงานใหเป7นไปอยางมีประสิทธิภาพ
และครอบคลุมในงานทุกมิติใหเป7นไปในทิศทางเดียวกัน โดยกำหนดขอบเขตใหสอดคลองกับแผนวิสาหกิจ ทอท.
2) พิจารณาและสนับสนุนทรัพยากรและงบประมาณในการดำเนินการเพื่อพัฒนาการบริการทาอากาศยาน
ของ ทอท. ซึ่งอยูภายใตกรอบการดำเนินงานของมาตรฐานความปลอดภัยและการบริการทาอากาศยาน การจัดการ
สิ่งอำนวยความสะดวกและความพึงพอใจของลูกคาในสนามบิน รวมถึงการพัฒนานวัตกรรมเพื่อการปฏิบัติการ
และการใหบริการ และการพัฒนาคุณภาพการใหบริการ (Service Touch Point) ของพนักงานในทุกหนวยงาน
ที่ปฏิบัติงาน ณ ทาอากาศยาน
3) สื่อสาร และเสนอแนวทางในการพัฒนาการบริการทาอากาศยานของ ทอท. ผานรายงาน กิจกรรม รวมทั้ง
การดูแลกลไกการบริหารภายในของแตละทาอากาศยาน

คณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ ทอท.

1) กำหนดเปpาหมาย นโยบาย และแนวทางการดำเนินงานในดานการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรม

ของ ทอท.ใหสอดคลองกับทิศทางของแผนวิสาหกิจ ทอท.ระบบการประเมินผลการดำเนินงานรัฐวิสาหกิจ
2) วิเคราะห!และประเมินผลการดำเนินงานเพื่อนำไปปรับปรุงแผนพัฒนาการจัดการความรูและ
แผนนวัตกรรมของ ทอท.
3) เสนอแผนแมบทการจัดการความรู ทอท.และแผนแมบทนวัตกรรม ทอท. ตอคณะกรรมการ ทอท.
เพื่อทราบและเสนอสวนงาน ทอท.ที่เกี่ยวของดำเนินการจัดทำแผนดำเนินงาน
4) แตงตั้งคณะทำงานชุดยอยเพื่อสนับสนุนการปฏิบัติงานตาง ๆ ในสวนที่เกี่ยวของ

คณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท.

1) จัดทำแผนดำเนินงานเพื่อรองรับนโยบายของคณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรม
ของ ทอท. เพื่อพัฒนาองค!ความรูและสรางนวัตกรรม รวมทั้งดำเนินการตามตัวชี้วัดองค!กรที่เกี่ยวของกับนวัตกรรม
2) กลั่นกรองแผนแมบท แผนปฏิบัติการและแผนดำเนินงานที่เกี่ยวของ เสนอคณะกรรมการบริหารจัดการ
ความรูและนวัตกรรมของ ทอท.พิจารณาและพัฒนาเป7นนวัตกรรมของ ทอท.ตอไป
3) สรางความรู ความเขาใจดานนวัตกรรมขององค!กรใหกับพนักงาน ทอท.
4) สงเสริม สนับสนุน และกระตุนใหสวนงานตางๆ ของ ทอท.ใชความคิดสรางสรรค! ตระหนักถึงความสำคัญ
ของการพัฒนานวัตกรรมกับการทำงาน และผลักดันใหองค!กรมีคานิยมดานนวัตกรรม
5) กำกับดูแลและติดตามความกาวหนา การดำเนินงานตามนโยบายและแผนการดำเนินงาน และรายงานผล
ใหคณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ ทอท.เพื่อทราบหรือพิจารณา

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 5
3. รูปแบบและระดับนวัตกรรม
3.1 รูปแบบนวัตกรรม
นวัตกรรมสามารถแบงออกเป7น 3 รูปแบบ คือ
- นวัตกรรมผลิตภัณฑ!/บริการ (Product / Service Innovation) โดยนวัตกรรมผลิตภัณฑ! หมายถึง
ผลิตภัณฑ!ที่คิดคนใหม สามารถจับตองได และนวัตกรรมดานบริการ หมายถึง กระบวนการบริการ ที่มีแนวคิดใหม
ซึ่งผูรับบริการเล็งเห็นถึงประโยชน!และคุณคา
- นวัตกรรมกระบวนการทำงาน (Process Innovation) หมายถึง กระบวนการ หลักการทำงานที่พัฒนา
ใหม เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผล
- นวัตกรรมรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหม (New Business Innovation) หมายถึง นวัตกรรมเกี่ยวกับ
แนวคิดและแนวทางในการดำเนินธุรกิจ/ภารกิจใหมใหประสบผลสำเร็จ
3.1.1 กระบวนการนวัตกรรมผลิตภัณฑ@/บริการ
กระบวนการนวัตกรรมผลิตภัณฑ!/บริการ มีกระบวนการ ซึ่งสามารถสรุปได ดังนี้

แผนภาพที่ 2 : กระบวนการนวัตกรรมผลิตภัณฑ!/บริการ

1) รวบรวมและศึกษาขอมูล : วิเคราะห!ป;ญหาของผลิตภัณฑ!/บริการในป;จจุบัน สำรวจ

ความตองการ ความพึงพอใจ และขอรองเรียน/เสนอแนะ ศึกษาคูเทียบและคูแขง วิจัยแนวโนมความตองการและ
โอกาสการพัฒนาในอนาคต
2) กำหนดแนวคิดของผลิตภัณฑ@/บริการ : ระดมความคิด/ไอเดียใหม ๆ เปqดรับฟ;งความคิดเห็น
คัดแยก ผสมผสาน และบูรณาการจุดเดนที่พิเศษของแตละไอเดีย ใหไดแนวทางการจัดการป;ญหา และเลือกแนวคิดที่
เหมาะสมสามารถตอบสนองความตองการของลูกคามากที่สุด
3) พัฒนาผลิตภัณฑ@และบริการใหม : การพัฒนาแบบราง แบบจำลอง (Prototype) และ
ตัวตนแบบของผลิตภัณฑ!/บริการใหมจากไอเดียที่เลือก ใสรายละเอียดและฟ;งก!ชั่นการทำงานตามแนวคิด รวมถึง
รูปลักษณ! โดยเนนการพัฒนาใหงาย รวดเร็ว ตนทุนต่ำ และสอบถามผูใชงานวาตรงตามความตองการครบถวนหรือไม

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 6
 4) ทดลองใชผลิตภัณฑ@/บริการ : นำผลิตภัณฑ!/บริการไปทดลองใชงานวาไดผลหรือไม
โดยรวบรวม Feedback ความคิดเห็นขอเสนอแนะจากผูใชงาน/บริการหลาย ๆ กลุม แลววิเคราะห!การใชงานตาง ๆ
วาจุดไหนที่ตองปรับปรุงและพัฒนา และวิเคราะห!รูปลักษณ! สีสัน และวัสดุวาแบบใดที่เหมาะสมและผูใชงาน/บริการ
พึงพอใจ
5) ทำใหสมบูรณ@ : แกไขจุดบกพรองและตรวจสอบใหผลิตภัณฑ!/บริการใหมมีความสมบูรณ!
พรอมใชงาน รวมถึงคิดคนวิธีการสื่อสารใหผูใชงาน/บริการรับรูถึงคุณคาจากผลิตภัณฑ!/บริการใหมครบถวน
6) ดำเนินการใชงานจริง : นำไปใชงานจริง โดยสาธิตการใชงานใหกับผูใชงาน/บริการ
นำนวัตกรรมผลิตภัณฑ!/บริการไปใชงานจริง และทำใหผลิตภัณฑ!/บริการเริ่มเป7นที่รูจักของตลาด รวมทั้งเก็บขอมูล
การใชงาน/บริการ เพื่อนำมาวิเคราะห!และพัฒนาตอไป
3.1.2 กระบวนการนวัตกรรมกระบวนการทำงาน
กระบวนการนวัตกรรมกระบวนการทำงาน มีกระบวนการ ซึ่งสามารถสรุปได ดังนี้

แผนภาพที่ 3 : กระบวนการนวัตกรรมกระบวนการทำงาน

1) วิเคราะห@กระบวนการทำงานปJจจุบันและศึกษาแนวโนมอนาคต : รวบรวมและศึกษา
ป;ญหาตาง ๆ รวมถึงโอกาสตาง ๆ และความตองการของผูใชกระบวนการทำงาน
2) กำหนดแนวคิดของกระบวนการทำงาน : คิดคนไอเดียที่เป7นไปไดตาง ๆ และคัดเลือก
แนวคิดของกระบวนการทำงานที่ทำใหการทำงานมีประสิทธิภาพสูงขึ้น เชน ลดความผิดพลาด ลดตนทุน/คาใชจาย
เพิ่มความสะดวกรวดเร็ว ผลลัพธ!การทำงานดีขึ้น และผูปฏิบัติงานปลอดภัยมากขึ้น
3) สรางแบบจำลองของกระบวนการทำงาน : สรางแบบจำลอง และสอบถามผูทำงานวา
กระบวนการและวิธีการทำงานใหมตรงตามความตองการหรือไม
4) ทดลองใชกระบวนการทำงาน : นำกระบวนการทำงานไปทดลองใชงานวาไดผลหรือไม และ
มีจุดไหนที่ตองปรับปรุงหรือไม
5) ทำใหกระบวนการทำงานสมบูรณ@ : แกไขจุดบกพรองตาง ๆ ใหกระบวนการทำงานมี
ความสมบูรณ!พรอมใชงาน
6) ดำเนินการใชกระบวนการทำงานจริง : นำนวัตกรรมกระบวนการทำงานไปใชงานจริง

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 7
 3.1.3 กระบวนการนวัตกรรมรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหม
กระบวนการนวัตกรรมรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหม มีกระบวนการใกลเคียงกับ 2 กระบวนการ
ขางตน ซึ่งสามารถสรุปได ดังนี้

แผนภาพที่ 4 : กระบวนการนวัตกรรมรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหม

1) วิเคราะห@รูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจปJจจุบันและศึกษาแนวโนมอนาคต : รวบรวมและศึกษา
ป;ญหาตาง ๆ ของรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหมในป;จจุบัน รวมถึงโอกาสและแนวโนมในอนาคต
2) กำหนดแนวคิดของรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหม : คิดคนไอเดียที่เป7นไปไดตาง ๆ และ
คัดเลือกแนวคิดของรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหมที่ทำใหขีดความสามารถในการแขงขันสูงขึ้น เชน ตอยอดธุรกิจโดย
ใชพื้นที่เดิมและฐานลูกคาเกา การรวมทุน การสรางพันธมิตรเชิงกลยุทธ! และการบูรณาการผลิตภัณฑ!กับบริการ
3) สรางแบบจำลองของรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหม : สรางแบบจำลอง ใสรายละเอียดตาง ๆ
ตามแนวคิด รวมถึงโมเดลธุรกิจ (Business Model Canvas) และสอบถามผูใชงานวาตรงตามความตองการหรือไม
4) ทดลองใชรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหม : นำรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหมไปทดลองใชงาน
วาไดผลหรือไม และมีจุดไหนที่ตองปรับปรุงหรือไม รวมถึงวิเคราะห!การสรางความสามารถในการแขงขันขององค!กร
5) ทำใหรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหมสมบูรณ@ : แกไขจุดบกพรองตาง ๆ ใหรูปมแบบทาง
ธุรกิจ/ภารกิจใหมมีความสมบูรณ!พรอมใชงาน
6) ดำเนินการใชรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจใหมจริง : นำนวัตกรรมรูปแบบทางธุรกิจ/ภารกิจ
ใหมไปใชงานจริงอยางเป7นรูปธรรม

3.2 ระดับนวัตกรรม

แผนภาพที่ 5 : ระดับนวัตกรรม

สามารถแบงระดับของนวัตกรรมโดยใชเกณฑ!ลักษณะของการเปลี่ยนแปลง ไดเป7น 4 ระดับ ดังนี้

3.2.1 นวัตกรรมแบบเปลี่ยนโฉม (Radical Innovation) หมายถึง นวัตกรรมที่ไมเคยมีมากอนในโลก
ไมไดเกี่ยวของกับเทคโนโลยี หรือ วิธีการเดิมที่มีอยู
คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 8
 3.2.2 นวัตกรรมแบบคอยเปUนคอยไป (Incremental Innovation) หมายถึง นวัตกรรมที่เกิดจาก
การปรับปรุง หรือพัฒนา โดยใชเทคโนโลยี หรือ วิธีการที่มีอยูเดิม ใหไดประโยชน!มากขึ้น
3.2.3 นวัตกรรมเปลี่ยนรูปแบบ (Modular Innovation) หมายถึง นวัตกรรมที่นำองค!ประกอบใหม
มาใช โดยไมมีการเปลี่ยนระบบการทำงาน
3.2.4 นวัตกรรมเชิงสถาปJตยกรรม (Architectural Innovation) หมายถึง นวัตกรรมที่เป7น
การปรับปรุงหรือนำระบบการทำงานรูปแบบใหมเขามาใช เชน การปรับโครงสราง

4. ระบบการบริหารจัดการนวัตกรรม
ตามที่นวัตกรรมประกอบดวยหลากหลายรูปแบบและกระบวนการ แตทั้งนี้มีจุดเริ่มตนจุดเดียวกันคือการใช
ความคิดสรางสรรค! และผลลัพธ!อยางเดียวกันคือนวัตกรรม จึงไดสรุปเป7นภาพรวมกระบวนการพัฒนานวัตกรรมของ
ทอท. เพื่อพัฒนาการใชความคิดสรางสรรค!สูการสรางนวัตกรรม และเป7นกระบวนการสำคัญของระบบการบริหาร
จัดการนวัตกรรมที่ชวยใหองค!กรมีการบริหารจัดการขับเคลื่อนใหองค!กรดำเนินการตามนโยบาย วัตถุประสงค! และ
บรรลุเปpาหมายดานนวัตกรรมไดอยางมีประสิทธิผล สงเสริมใหองค!กรพัฒนาขีดความสามารถในการแขงขันดาน
ผลิตภัณฑ!/บริการ กระบวนการ วิธีการดานการตลาด รูปแบบธุรกิจ ชวยใหองค!กรประสบความสำเร็จในการสราง
การเติบโตอยางยั่งยืน และสามารถสงมอบคุณคาใหแกผูมีสวนไดสวนเสียไดอยางตอเนื่อง ซึ่งภาพรวมของ
กระบวนการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท. มีดังนี้

แผนภาพที่ 6 : ภาพรวมกระบวนการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท.

โดยภาพรวมกระบวนการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท.ถือเป7นแกนหลักในระบบนิเวศน!ของการพัฒนานวัตกรรม
ของ ทอท. (Innovation Eco-System) ซึ่งเริ่มจากการออกแบบแนวคิด การทดลอง การทดสอบ และการพัฒนา
จนกระทั่งการนำไปใชงาน ตลอดจนการติดตามและประเมินผล โดยในแตละขั้นตอนจะตองผานการพิจารณาจาก
คณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท. กอนนำเขาคณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ
ทอท. เพื่อทราบการดำเนินงาน และพิจารณาอนุมัติตอไป

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 9
 ทั้งนี้ ถาโครงการนวัตกรรมใดมีประเด็นที่เกี่ยวของกับพัฒนาการใหบริการทาอากาศยาน ฝพน.จะนำเขา
คณะกรรมการพัฒนาการใหบริการทาอากาศยานของ ทอท.เพื่อทราบการดำเนินงาน และพิจารณาอนุมัติตอไป
โดยระบบนิเวศน!ของการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท. (Innovation Eco-System) ในแตละขั้นตอนมีดังนี้

แผนภาพที่ 7 : Innovation Eco-System

โดยในแตละขั้นตอนมีผูรับผิดชอบหลักและสวนงานสนับสนุน ดังนี้

ขั้นตอน ผูรับผิดชอบหลัก สวนงานสนับสนุน

1. การออกแบบแนวความคิด - ฝพน. และเจาของแนวคิดเชิงนวัตกรรม - ทาอากาศยานและสวนงาน ทอท.
2. การทดลอง - ฝพน. และเจาของแนวคิดเชิงนวัตกรรม - สงทส.เพื่อสนับสนุนเทคโนโลยี
3. การทดสอบ - ฝงป.เพื่อสนับสนุนงบประมาณ
4. การพัฒนา - ฝพน. และเจาของแนวคิดเชิงนวัตกรรม - สงทส.เพื่อสนับสนุนเทคโนโลยี
- ฝกอ.เพื่อพิจารณาแผนปฏิบัติการ - ฝงป.เพื่อสนับสนุนงบประมาณ
5. การนำไปใชงาน - ฝพน. และเจาของแนวคิดเชิงนวัตกรรม - ฝนส.เพื่อพิจารณาดำเนินการใน
กระบวนการคุมครองทรัพย!สิน
ทางป;ญญา (ถามี)
6. การติดตามและประเมินผล - ฝพน. และเจาของแนวคิดเชิงนวัตกรรม -

ตารางที่ 1 : ผูรับผิดชอบหลักและสวนงานสนับสนุน

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 10
 4.1 การออกแบบแนวคิด
เพื่อใหไดแนวคิดสรางสรรค!เชิงนวัตกรรม ควรเริ่มจากการศึกษาองค!ความรูบนฐานขอมูลของการบริหาร
จัดการความรู (KM) และองค!ความรูบนฐานขอมูลของการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัล รวบรวมความคิดสรางสรรค!
วิเคราะห! คัดเลือกความคิดสรางสรรค!ที่เป7นประโยชน! ศึกษาความเป7นไปได และประเมินความเสี่ยงของแผนงาน/
โครงการของแนวคิดนวัตกรรมตามลำดับ ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้
4.1.1 กระบวนการบริหารจัดการความรูและการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อสนับสนุนสงเสริมการ
คิดริเริ่มสรางสรรค@ และพัฒนานวัตกรรม
โดยองค!ความรูบนฐานขอมูลของการบริหารจัดการความรู (KM) และองค!ความรูบนฐานขอมูล
ของการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัล ถือเป7นขอมูลนำเขา (Input) ของกระบวนการพัฒนานวัตกรรม โดยเริ่มจากการ
รวบรวมและศึกษาขอมูลองค!ความรูที่เกี่ยวของตาง ๆ เพื่อศึกษาป;ญหาและแสวงหาโอกาสในการแกไขป;ญหา และ
กำหนดแนวคิดตลอดจนคิดคนไอเดียที่เป7นไปไดตาง ๆ ผานประยุกต!ใชองค!ความรู เพื่อตอยอดไอเดียอยางมี
ประสิทธิภาพ ซึ่งขอมูลตาง ๆ ที่ไดจากการศึกษาวิจัยเพื่อสรางนวัตกรรมผลิตภัณฑ!และบริการ (Output) นั้น
จะถูกจัดเก็บเป7นองค!ความรูและรวบรวมบนฐานขอมูลของการจัดการความรู (KM) และการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัล
เพื่อใหพนักงานในองค!กรศึกษาและตอยอดตอไป
ฝkายพัฒนาทรัพยากรบุคคล (ฝพค.) ซึ่งมีสวนพัฒนาวัฒนธรรมองค!กรและการจัดการความรู
(สพค.) และมีการกำหนดกระบวนการจัดการที่สงเสริมการแลกเปลี่ยนความรูใหไดมาซึ่งขอมูล ความรู ประสบการณ!
ทักษะความชำนาญ ที่มีอยูภายใน ภายนอกองค!กร เกี่ยวของกับธุรกิจ และการปฏิบัติการขององค!กร เพื่อนำมา
จัดระบบงายตอการเขาถึง และกระจายความรูเพื่อนำไปประยุกต!ใชเพิ่มขีดความสามารถ เกิดการตอยอดความรู
พัฒนาสรางสรรค!ยกระดับนวัตกรรม (Learn to Innovate) และขับเคลื่อนองค!กรใหกาวสูการเป7นทาอากาศยานชั้น
นำไดอยางยั่งยืน มีระดับตามคุณคา (Value Creation) ที่เกิดขึ้น ซึ่งมีกระบวนการดังรูป

แผนภาพที่ 8 : กระบวนการบริหารจัดการความรู

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 11
 ทั้งนี้ ทอท.มีกลุมคนที่มีความเชี่ยวชาญ (KM CoP) หลากหลายกลุมซึ่งเป7นเครือขายองค!ความรู
เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู และสนับสนุนสงเสริมการคิดริเริ่มสรางสรรค!และพัฒนานวัตกรรม โดยขอมูลองค!ความรูตาง ๆ
ของ ทอท. จัดเก็บอยูในระบบสารสนเทศการจัดการความรู (Knowledge Management System : KMS)
ซึ่งรายละเอียดเพิ่มเติมสามารถศึกษาไดจากคูมือการจัดการความรู ทอท.
4.1.2 กระบวนการรวบรวมความคิดสรางสรรค@

แผนภาพที่ 9 : การรวบรวมความคิดสรางสรรค!

การรวบรวมความคิดสรางสรรค!ทั้งภายนอกและภายใน มีกระบวนการ ดังนี้

1) รวบรวมความคิดสรางสรรค!จากภายนอก : การรับฟ;งความคิดเห็นของลูกคา (Customer
Feedback) เสียงของลูกคา (Voice of Customer : VOC) เสียงของผูมีสวนไดสวนเสีย (Voice of Stakeholder :
VOS) ไดแก ลูกคา ผูสงมอบ คูคา คูความรวมมือ รวมไปถึงเสียงตางๆ จาก มหาวิทยาลัย และประชาชนทั่วไป ศึกษา
คูเทียบและคูแขง อีกทั้งวิเคราะห!สถานการณ!ป;จจุบัน และวิจัยแนวโนมในอนาคต นอกจากนี้ยังสามารถรวบรวมจาก
โครงการรวมกับบุคคลภายนอก ทอท.ตาง ๆ เชน การประกวดผลงานนวัตกรรมจาก (AOT Open Innovation) และ
โครงการจัดทำความคิดสรางสรรค!เชิงนวัตกรรมรวมกับบุคคลภายนอก ทอท. เป7นตน
2) รวบรวมความคิดสรางสรรค!จากภายใน : กิจกรรมรวมสนุกตอบคำถามเชิงนวัตกรรมชิงรางวัล
กิจกรรมวันนวัตกรรมของ ทอท. (AOT Innovation Day) การสัมมนาเชิงปฏิบัติการ กระบวนการคิดเชิงออกแบบ
(Design Thinking) การจัดการความรู (Knowledge Management : KM) ระดับการใหบริการของทาอากาศยาน
(Level of Service LoS) และเกณฑ!ประเมินคุณภาพการใหบริการความพึงพอใจของผูโดยสาร Airport Service
Quality (ASQ) และความคิดสรางสรรค!จากบุคลากร/หนวยงานภายในทั่วทั้งองค!กร
โดยรวบรวมความคิดสรางสรรค!จากภายนอกและภายในแลวจัดเก็บในระบบเทคโนโลยีที่เป7น
ฐานขอมูลขององค!กร (Big Data) ตอไป

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 12
 4.1.3 กระบวนการวิเคราะห@ คัดเลือกความคิดสรางสรรค@ที่เปUนประโยชน@

แผนภาพที่ 10 : กระบวนการวิเคราะห! คัดเลือกความคิดสรางสรรค!ที่เป7นประโยชน!

ในกระบวนการวิเคราะห! คัดเลือกความคิดสรางสรรค!ที่เป7นประโยชน! มี 3 ขั้นตอนใน

การคัดกรอง ดังนี้
1) ประเมินความคิดสรางสรรค!
- ระดับนวัตกรรม (Degree of Novelty) : ความใหมของผลงาน และนวัตกรรมเพื่อ
การแกไขป;ญหา (Passive Innovation)
- คุณคาของนวัตกรรม (Value Creation) : ประโยชน!ที่เป7นตัวเงิน ประโยชน!ที่ไมใชตัวเงิน
ประโยชน!ตอการนําไปประยุกต!ใชในทุกทาอากาศยาน
- ความเป7นไปไดในการนำไปใชในทางปฏิบัติ โดยมีกรอบแนวทางการแปลงความคิดสู
การปฏิบัติที่ชัดเจน (Practical Possibility) สามารถพัฒนาความคิดสรางสรรค!นี้ใหเกิดผลสําเร็จเป7นรูปธรรม
ไดอยางสมบูรณ!
2) วิเคราะห!ความคิดสรางสรรค!
- สามารถแกไขป;ญหาไดอยางมีประสิทธิภาพ และเหมาะสม
- ตอบสนองตอเสียงของลูกคา (Voice of Customer : VOC) รวมถึง ขอรองเรียน
ขอเสนอแนะ และคำชมเชย (Customer Feedback)
- ตอบสนองตอเสียงของผูมีสวนไดสวนเสีย (Voice of Stakeholder : VOS)
3) จัดอันดับความสำคัญ
จัดอันดับความสำคัญตามประโยชน! ความคุมคา และความเรงดวนของสถานการณ!ป;จจุบัน
โดยใหความสำคัญกับความคิดสรางสรรค!ที่กอใหเกิดคุณคาแกองค!กร ชุมชน สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอม โดย
คำนึงถึงป;จจัยภายนอกและภายใน รวมถึงเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไปอยางรวดเร็ว อยางครบถวนทั้งในป;จจุบันและอนาคต

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 13
 4.1.4 กระบวนการศึกษาความเปUนไปไดในการนำความคิดสรางสรรค@ไปสูการสรางนวัตกรรม

แผนภาพที่ 11 : การศึกษาความเป7นไปได 4 ดาน

ในกระบวนการศึกษาความเป7นไปได จะประกอบไปดวย 4 ดาน ไดแก

1) ดานการตลาด : ขอมูลทั่วไปของประชากรและกลุมตัวอยาง วิธีการเก็บรวบรวมขอมูล
เครื่องมือที่ใชในการศึกษา เชน แบบสอบถาม การสัมภาษณ! และสังเกตการณ!
2) ดานเทคนิค : สถานที่ตั้งและทำเล การออกแบบและลักษณะ วัสดุ อุปกรณ! เครื่องมือ รวมถึง
สิ่งอำนวยความสะดวกที่ใชในการดำเนินงาน จำนวนและคุณภาพของเจาหนาที่ แผนการดำเนินงานประมาณ
คาใชจายทั้งหมดในการลงทุน
3) ดานการเงิน : นำขอมูลจากการวิเคราะห!ทางดานตลาด และดานเทคนิค มาประกอบเพื่อให
การพิจารณาประเมินโครงการเป7นไปอยางถูกตอง โดยใชเครื่องมือตาง ๆ ในการตัดสินใจ เชน เงินทุนและตนทุนของ
เงินลงทุนถัวเฉลี่ยน้ำหนัก (Weighted Average Cost of Capitals : WACC) ระยะเวลาคืนทุน (Payback Period)
มูลคาป;จจุบันสุทธิ (Net Present Value : NPV) อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ (Internal Rate of Return :
IRR) และการวิเคราะห!ความออนไหวของโครงการ (Sensitivity Analysis)
4) ดานการจัดการ : การจัดการโครงการ รูปแบบการดำเนินการ ระบบและโครงสรางการบริหาร
ความเหมาะสมและการวิเคราะห!งาน ขอจำกัด และอุปสรรค ขอบเขต และความรับผิดชอบ

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 14
 4.1.5 แนวทางประเมินความเสี่ยงและความคุมคาของแผนงาน/โครงการดานนวัตกรรม
1) การประเมินความเสี่ยงของแผนงาน/โครงการดานนวัตกรรม

แผนภาพที่ 12 : ขั้นตอนการประเมินความเสี่ยงของแผนงาน/โครงการดานนวัตกรรม

- การระบุถึงความเสี่ยง (Risk Identification) : ความเสี่ยงที่สำคัญที่จะทำใหโครงการไม

ประสบผลสำเร็จสามารถระบุได ดังตารางนี้
ประเด็นที่ตองพิจารณา คำอธิบาย
ดานนโยบายองค!กร ความเสี่ยงในแงความสอดคลองกับนโยบายยุทธศาสตร! และโครงสรางองค!กรที่
อาจจะเปลี่ยนแปลงไปในอนาคต รวมถึงในแงของวัฒนธรรมองค!กรและบรรยากาศ
ที่จะสงเสริมการสรางนวัตกรรมภายในองค!กร
ดานผูรับบริการ/ใชงาน ความเสี่ยงที่เกิดจากผูรับบริการ/ผูใชงานมีความตองการและความคาดหวังที่
เปลี่ยนไป
ดานการดำเนินงาน ความเสี่ยงในแงการดำเนินงานในแตละขั้นตอน กระบวนการผลิต/บริการ
การจัดการ และความลาสมัยทางเทคนิคและเทคโนโลยีที่อาจจะเกิดขึ้น รวมถึง
ป;จจัยที่เกิดจากผูดำเนินโครงการ การขาดความรูประสบการณ! การขาดแคลน
ผูปฏิบัติงานในพื้นที่ รวมทั้งมีกลุมบุคคลอื่นๆ ที่เกี่ยวของกับโครงการแตไมสามารถ
ควบคุมได
ดานงบประมาณ ป;จจัยตางๆ ที่อาจจะสงผลกระทบตองบประมาณการดำเนินการ หรือการ
เปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจที่อาจสงผลตอโครงการ
ดานสิ่งแวดลอมและ ความเสี่ยงในแงสิ่งแวดลอม ภัยธรรมชาติ และโรคระบาดที่อาจจะเกิดขึ้น รวมถึง
ชุมชน การที่โครงการสงผลกระทบทตอวิถีชีวิตชุมชน และสังคม
ตารางที่ 2 : การระบุถึงความเสี่ยง (Risk Identification)

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 15
 - การวิเคราะห!ความเสี่ยง (Risk Analysis) : พิจารณาความเสี่ยงนั้น ๆ วามีระดับของ
ความเป7นไปได และความรุนแรงของผลกระทบมากนอยเพียงใดแลวจัดลงตารางดังตอไปนี้
ความรุนแรงของผลกระทบ
นอย ปานกลาง มาก มากที่สุด
นอย D D C A
ความเป7นไปได ปานกลาง D C B A
มาก C B A A
มากที่สุด B B A A
ตารางที่ 3 : การวิเคราะห!ความเสีย่ ง (Risk Analysis)

- การบริหารความเสี่ยง (Risk Management) : การเตรียมการลวงหนาถึงป;จจัยตาง ๆ

ที่จะเป7นป;ญหาและอุปสรรคตอความสำเร็จ ซึ่งแนวทางในการปฏิบัติตอความเสี่ยงนั้น ๆ มีดังนี้
ระดับ แนวทางในการลดและบรรเทาความเสี่ยง
A จำเป7นตองรีบกำหนดและดำเนินการกอนเริ่มโครงการหรือทันทีที่โครงการเริ่ม
B กำหนดและดำเนินการเมื่อโครงการเริ่มไปแลว
C ควรจะมีการกำหนดขึ้นมาและดำเนินการเมื่อมีงบประมาณและการสนับสนุนที่เพียงพอ
D ไมตองมีการดำเนินการใด ๆ แตใหรับทราบไว ยกเวนระดับความเสี่ยงจะมากขึ้นเมื่อเวลาผานไป
ตารางที่ 4 : แนวทางในการปฏิบัตติ อความเสี่ยง

โดยความเสี่ยงที่ไดเกรด A – C ควรกำหนดแนวทางในการลดและบรรเทาความเสี่ยง รวมถึง

ผูรับผิดชอบและติดตาม นอกจากนี้ควรจัดสรรตนทุนที่จะตองใชใหชัดเจน เพื่อจัดการความเสี่ยงอยางมีประสิทธิภาพ
ซึ่งนำไปสูความสำเร็จของแผนงาน/โครงการดานนวัตกรรม ทั้งนี้ รายละเอียดสามารถศึกษาไดจาก คูมือการบริหาร
ความเสี่ยง บริษัท ทาอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน)

2) ความคุมคาของแผนงาน/โครงการดานนวัตกรรม

แผนภาพที่ 13 : ความคุมคาของแผนงาน/โครงการดานนวัตกรรม
คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 16
 - ความคุมคาดานการเงิน : ความคุมคาดานการเงินสามารถประเมินไดจาก 3 เครื่องมือ
ที่สำคัญ ดังตอไปนี้
(1) ผลตอบแทนการลงทุน (Return on Investment : ROI) : การแปลงผลตอบแทน
การลงทุนใหเป7นตัวเลขที่มีหนวยเป7นเปอร!เซ็นต! โดยสามารถคำนวนได ดังนี้
ผลประโยชน!ที่ไดรับจากการลงทุน − เงินทุนที่ลงทุนไปและตนทุนอื่นๆ
ROI =
เงินทุนที่ลงทุนไปและตนทุนอื่นๆ
ซึ่งตัวเลข ROI ดังกลาวสามารถนำไปเปรียบเทียบความคุมคากับโครงการอื่น ๆ ได
โดยโครงการที่ ROI สูงกวาจะใหผลตอบแทนที่มากกวา แตทั้งนี้ตองคำนึงถึงป;จจัยอื่น ๆ ดวย
(2) ระยะเวลาคืนทุน (Payback Period) : ระยะเวลาที่จะไดตนทุนที่ลงทุนไปคืน (หนวย
เป7นจำนวนเดือนหรือปr) โดยโครงการที่ Payback Period นอยจะสามารถคืนทุนไดเร็วกวา โดยมีหลักการคำนวน
ดังนี้
เงินทุนที่ลงทุนไปและตนทุนอื่นๆ
Payback Period =
กำไรสุทธิในแตละเดือนหรือปr
(3) มูลคาป;จจุบันสุทธิ (Net Present Value : NPV) : การประเมินผลตอบแทนหนวยเป7น
บาทที่คาดวาจะไดรับจากการลงทุนในโครงการ ซึ่งคิดจากเงินลงทุนทั้งหมด ผลตอบแทนที่คาดวาจะไดรับในอนาคต
และผลตอบแทน (%) ที่คาดหวัง (WACC: Weight Average Cost of Capital) โดย NPV เป7นบวกคือโครงการนี้ให
ผลตอบแทนมากกวาเงินลงทุน แตถา NPV เป7นลบคือผลตอบแทนที่คาดวาจะไดรับนอยกวาเงินที่ตองลงทุนทั้งหมด
- ความคุมคาดานไมใชการเงิน
ความคุมคาดานไมใชการเงินสามารถประเมินจากประโยชน!เชิงสังคม โดยคำนึงถึง
ผูเกี่ยวของที่สำคัญ (Key Stakeholders) เชน ผูประกอบการ สายการบิน หนวยงานบริการภาคพื้น และชุมชุนสังคม
โดยรอบสนามบิน เป7นตน และพิจารณาผลกระทบทั้งเชิงลบและเชิงบวก รวมถึงวิเคราะห!ระดับความรุนแรงของ
ผลกระทบแลวใสในตาราง ดังนี้
ผู ผลกระทบ บวกสูง บวกกลาง บวกต่ำ ลบต่ำ ลบกลาง ลบสูง คะแนน
เกี่ยวของที่สำคัญ (+3) (+2) (+1) (-1) (-2) (-3) รวม
ผูประกอบการ .... -1
สายการบิน .... +3
หนวยงานบริการภาคพื้น ..... +2
รวม +4
ตารางที่ 5 : การวิเคราะห!ระดับความรุนแรงของผลกระทบ
นอกจากนี้ควรคำนึงถึงประโยชน!เชิงสิ่งแวดลอม การเพิ่มความพึงพอใจของผูใชบริการ
การสนับสนุนระบบบริหารจัดการองค!กร และการสรางภาพลักษณ!ขององค!กรดานนวัตกรรมในการประเมิน
ความคุมคาของโครงการอีกดวย

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 17
 4.2 การทดลอง
เมื่อผานกระบวนการขอ 4.1 ทั้งหมดแลว ขั้นตอนตอไปคือการสรางและทดลองนวัตกรรมตนแบบ
(Prototyping) ของผลิตภัณฑ! บริการ กระบวนการทำงาน หรือรูปแบบธุรกิจ/ภารกิจใหม เพื่อนำไปสูการทดลองวิจัย
และพัฒนาตนแบบ (Prototype Development) รวมถึงสรางแบบจำลองตาง ๆ เพื่อศึกษาวาแนวคิดนั้น ตอบโจทย!
มากนอยเพียงใด โดยวิธีสรางตนแบบนวัตกรรม (Prototype) มีหลายรูปแบบ เชน
4.2.1 แผนปpายที่เขียนเรียบเรียงฉากหรือเรื่องราว (Storyboard) : การสรางแบบจำลองจากการเลาเรื่อง
ประสบการณ!การใชงานผานแผนปpายเรียบเรียงฉากหรือเรื่องราว โดยใหลองคิดวาผูใชงานจะทำอะไรกับนวัตกรรมนี้
ไดบางและใชงานอยางไร ซึ่งขึ้นอยูกับความตองการของตัวผูใชงานและวิสัยทัศน!ของเจาของแนวคิดเชิงนวัตกรรม
4.2.2 รูปภาพจำลอง (Paper Prototyping) : การสรางแบบจำลองจากกระดาษ โดยนำทุกรายละเอียดมา
วาดไวรวมถึงตัดตอชิ้นสวนที่จำเป7นตาง ๆ เพื่อใหเห็นชัดเจนวาควรแกไขเพิ่มเติมสวนไหนบาง จากนั้นจึงใชกราฟฟqค
ทำรูปจำลอง เพื่อทดสอบสี รูปราง ขนาด และความสวยงาม เป7นตน และเพื่อใหตนแบบมีความสมจริง เจาของ
แนวคิดเชิงนวัตกรรมสามารถใชเทคโนโลยีการพิมพ! 3 มิติ (3D Printing) ในการวิธีสรางตนแบบได
4.2.3 แอปพลิเคชันหรือเว็บไซด!จำลอง (Digital Prototyping) : การสรางแบบจำลองจากแอปพลิเคชัน
หรือเว็บไซด! โดยจำลองลักษณะการใชงานตาง ๆ เพื่อจำลองประสบการณ!จริงในการใชงาน ทั้งนี้ควรผานวิธี Paper
Prototyping มากอน
4.2.4 วีดีโอจำลอง (Video Prototyping) : การสรางแบบจำลองจากวีดีโอ โดยเริ่มจากรางสคริปท!และ
จำลองสถานการณ!ในการใชงาน จำลองตัวละคร สภาพแวดลอม สิ่งที่ผูใชงานตองทำ ระยะเวลาในการใชงาน ทั้งนี้
ควรผานวิธี Storyboard มากอน
ทั้งนี้ หากการพัฒนานวัตกรรมตนแบบ (Prototype) จำเป7นตองใชงบประมาณสนับสนุน เจาของแนวคิด
เชิงนวัตกรรมตองจัดทำรายละเอียดและงบประมาณสงมาที่ ฝพน.เพื่อนำเรียนคณะทำงานดำเนินการพัฒนา
นวัตกรรมของ ทอท. และคณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ ทอท.ตามลำดับเพื่อพิจารณาและขอ
อนุมัติงบประมาณตามขั้นตอนที่กำหนดตอไป

4.3 การทดสอบ
การทดสอบนวัตกรรมตนแบบ (Prototype) กับกลุมตัวอยางผูใชงาน (Consumer Test) โดยนำนวัตกรรม
ตนแบบ (Prototype) ใหกลุมตัวอยางใชงาน เพื่อทดสอบประสิทธิภาพและศึกษาการตอบสนองของผูใชงานในทุก
ดาน เชน ดานการยอมรับ ความพึงพอใจ ความสนใจ เป7นตน โดยมีวิธีสำรวจหลายรูปแบบ เชน เผชิญหนากับผูให
ขอมูลแบบตัวตอตัว โทรศัพท! ไปรษณีย! และ E-mail เป7นตน พรอมทั้งประเมินศักยภาพงานวิจัยนวัตกรรมตนแบบ
(Evaluation of Research) โดยประเมินทั้งผลงานวิจัยนวัตกรรมตนแบบและการนำออกไปตอยอด
ทั้งนี้ หากการทดสอบนวัตกรรมตนแบบจำเป7นตองใชงบประมาณสนับสนุน เจาของแนวคิดเชิงนวัตกรรม
ตองจัดทำรายละเอียดและงบประมาณสงมาที่ ฝพน.เพื่อนำเรียนคณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท.
และคณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ ทอท.ตามลำดับเพื่อพิจารณาและขออนุมัติงบประมาณ
ตามขั้นตอนที่กำหนดตอไป

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 18
 4.4 การพัฒนา
พัฒนาตนแบบนวัตกรรม ในรูปแบบผลิตภัณฑ!ใหม/การบริการใหม กระบวนการทำงานใหม หรือธุรกิจ/
ภารกิจใหม เพื่อไปสูการนำรอง (Pilot) ปฏิบัติจริง โดยแกไขจุดบกพรองและใสรายละเอียดใหมีความสมบูรณ!และ
ตรวจสอบใหพรอมใชงาน รวมถึงคิดคนวิธีการสื่อสารใหผูใชงานรับรูถึงคุณคาของชิ้นงานนวัตกรรมอยางครบถวน
โดยการดำเนินงานการพัฒนาชิ้นงานนวัตกรรม มี 2 ทางเลือก ดังนี้
4.4.1 In House: การพัฒนาชิ้นงานนวัตกรรมภายในองค!กรดวยเงินลงทุนและทุนทางป;ญหาจาก
การดำเนินงานป;จจุบัน ผานการจัดสรรทรัพยากรและงบประมาณที่จำเป7น
4.4.2 Partner: การอาศัยความรวมมือในการพัฒนาชิ้นงานนวัตกรรมกับองค!กรอื่น ๆ ผูมีสวนไดสวนเสีย
หรือ Start-up โดยมีเรื่องการลงทุน ลิขสิทธิ์ของผลงานเกี่ยวของ และความเสี่ยงกับการปรับตัวของตลาด
ทั้งนี้ เพื่อผลักดันใหตนแบบกลายเป7นนวัตกรรมอยางเป7นรูปธรรม เจาของแนวคิดเชิงนวัตกรรมตองสงเรื่อง
มาที่ ฝพน.เพื่อนำเรียนคณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท. และคณะกรรมการบริหารจัดการความรู
และนวัตกรรมของ ทอท.ตามลำดับเพื่อพิจารณาและของบประมาณตามขั้นตอนที่กำหนดตอไป

4.5 การนำไปใชงาน
การนำนวัตกรรมไปใชงานจริง สาธิตการใชงานใหกับผูใชงาน ทำใหเริ่มเป7นที่รูจักของตลาด ประชาสัมพันธ!
ใหเกิดการรับรูทั่วถึง และเก็บขอมูลการใชงานในฐานขอมูลของการบริหารจัดการความรู (KM) เพื่อนำมาวิเคราะห!
และพัฒนาตอไป และเมื่อไดนำนวัตกรรมไปใชงาน ณ ทาอากาศยานหนึ่ง ๆ แลว ก็สามารถนำไปตอยอดการพัฒนา
ยังทาอากาศยานภายใตความรับผิดชอบของ ทอท.แหงอื่น ๆ หรือภายในประเทศ หรือเป7นกรณีศึกษาใหเกิดการ
เรียนรูเพื่อพัฒนาตอยอดในระดับที่สูงขึ้นตอไป
โดยในขั้นตอนนี้ยังมีเรื่องของการบริหารจัดการทรัพย!สินทางป;ญญา และนวัตกรรมออกไปใชประโยชน!ทั้งใน
เชิงพาณิชย! และเชิงสังคม ที่ตองคำนึงถึงดวย
4.5.1 กระบวนการบริหารจัดการทรัพย@สินทางปJญญา

แผนภาพที่ 14 : กระบวนการบริหารจัดการทรัพย!สินทางป;ญญา

กระบวนการบริหารจัดการทรัพย!สินทางป;ญญาประกอบไปดวย 3 ขั้นตอน ดังนี้

1) รวบรวมขอมูลผลงาน: รวบรวมขอมูลผลงานนวัตกรรม และพิจารณาผลงานที่ควรไดรับ
การคุมครองทรัพย!สินทางป;ญญา

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 19
 2) เจาของผลงานโอนสิทธิ: ประสานเจาของผลงานเพื่อดำเนินการโอนสิทธิ์ในการประดิษฐ!
สิทธิขอรับสิทธิบัตร สิทธิขอรับอนุสิทธิบัตร และ สิทธิตาง ๆ ที่เกี่ยวของใหแก ทอท. โดยหนังสือสัญญาโอนสิทธิ
ขอรับสิทธิบัตรมีรายละเอียดตามภาคผนวก 5.5
3) เขาสูกระบวนการของกรมทรัพย!สินทางป;ญญา: ผูรับผิดชอบดานกฎหมายภายในองค!กร ซึ่งคือ
ฝkายนิติกรรมสัญญา (ฝนส.) และตัวแทนสิทธิบัตร เพื่อนำผลงานเขาสูกระบวนการคุมครองทรัพย!สินทางป;ญญาตาม
กระบวนการของกรมทรัพย!สินทางป;ญญา ซึ่งคุมครองทรัพย!สินทางป;ญญาจากผลงานนวัตกรรมที่เกิดขึ้นภายในองค!กร
เพื่อใหเป7นทรัพย!สินทางป;ญญาของ ทอท.ตอไป

4.5.2 กระบวนการนำนวัตกรรมออกไปใชประโยชน@ทั้งในเชิงพาณิชย@ และเชิงสังคม

แผนภาพที่ 15 : กระบวนการนำนวัตกรรมออกไปใชประโยชน!ทั้งในเชิงพาณิชย! และเชิงสังคม

กระบวนการนำนวัตกรรมออกไปใชประโยชน!ทั้งในเชิงพาณิชย! และเชิงสังคมมี 3 ขั้นตอน ดังนี้

1) การประเมินมูลคาทรัพย!สินทางป;ญญา (IP Valuation) : เป7นขั้นตอนของการประเมินมูลคา
ผลงานนวัตกรรม โดยจะมีการประเมินถึงตนทุนที่ใชในการทำวิจัยทั้งหมด รวมถึงระยะเวลาในการทำวิจัย และ
การประเมินดานการตลาด เพื่อใชในการประกอบการพิจารณามูลคาทรัพย!สินทางป;ญญา
2) การเจรจาตอรองการออกใบอนุญาต (Negotiation of License) : ในการเจรจาตอรองการซื้อ
ขายสิทธิ ที่มีผูประกอบการสนใจในสิทธิบัตรของ ทอท. ทางผูประกอบการจะติดตอผานทาง ฝkายพัฒนาวิทยาการ
และนวัตกรรม (ฝพน.) เพื่อการเจราจารวมกันในการซื้อขายสิทธิ โดยผูเขารวมเจรจาอยางนอยควรประกอบดวย 5
สวน ไดแก ผูประกอบการ นักพัฒนานวัตกรรม เจาหนาที่นิติกร เจาหนาที่ทรัพย!สินทางป;ญญา และ ผูอำนวยการฝkาย
พัฒนาวิทยาการและนวัตกรรมโดยการซื้อขายสิทธิจะมีดวยกัน 2 แบบ คือ การมอบสิทธิใหเพียงเจาเดียว
(Exclusive) และ การมอบสิทธิใหกับหลายเจา (Non-Exclusive)
3) การขายและการทำสัญญาใหใชใบอนุญาต (Selling/Licensing IP) : เจาหนาที่ทางนิติกรของ
ทอท. จะทำการรางสัญญา ขึ้นมา 2 ฉบับ โดยฉบับแรกสงไปใหกับผูประกอบการ และอีกฉบับสงใหกับ ทอท.
และนัดเซนต!สัญญาลงนาม โดยผูใหอนุญาต คือ ทอท. นักพัฒนานวัตกรรมจะเป7นพยาน แลวผูประกอบการจะเป7น
คนไดรับสิทธิ สวนผลประโยชน!ที่ ทอท.ไดรับจะแบงตามสัดสวนที่ไดกำหนดไวแลวแตตกลง
ทั้งนี้ เพื่อสนับสนุนการพัฒนานวัตกรรมดานผลิตภัณฑ! การบริการ กระบวนการ และรูปแบบธุรกิจ/
ภารกิจใหม สูการสรางประโยชน!เชิงพาณิชย!หรือเชิงสังคมตอไป
คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 20
 4.6 การติดตามและประเมินผล
การติดตามและประเมินผลการดำเนินงานดานนวัตกรรม เป7นสิ่งสำคัญชวยใหทราบวาโครงการนวัตกรรมที่
กำลังดำเนินการอยูบรรลุวัตถุประสงค! หรือเปpาหมายและมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผลตามที่กำหนดไวหรือไม ผลจาก
การติดตามและประเมินผลโครงการนวัตกรรมจะใหขอมูลที่แสดงใหเห็นถึงความสำเร็จ จุดแข็ง จุดออน และแนวทางใน
การปรับปรุงแกไขการดำเนินงาน ชวยใหการบริหารแผนงานของโครงการมีประสิทธิภาพสูงยิ่งขึ้น นำไปสูการรายงาน
ผลการดำเนินงานแกคณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท. คณะกรรมการบริหารจัดการความรูและ
นวัตกรรมของ ทอท. คณะกรรมการพัฒนาการใหบริการทาอากาศยานของ ทอท. และคณะกรรมการ ทอท.เพื่อ
นำไปสูการบริหารจัดการนวัตกรรม ตอไป
4.6.1 ระบบติดตาม ความกาวหนาในการดำเนินงานโครงการนวัตกรรม เพื่อนำขอมูลมาใชในการตัดสินใจ
แกไข ปรับปรุงวิธีการปฏิบัติงานใหเป7นไปตามแผนงานที่วางไว กำหนดวิธีการดำเนินงานใหเกิดประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
ทั้งในระดับแผนงาน ในเชิงผลผลิต (Output) และผลลัพธ! (Outcome) ที่เชื่อมโยงกับแผนแมบทนวัตกรรมของ ทอท.
และแผนยุทธศาสตร!/แผนแมบทอื่น ๆ ที่เกี่ยวของของ ทอท.
4.6.2 การประเมินผล เป7นกระบวนการรวบรวมขอมูลมาวิเคราะห! และนำผลการวิเคราะห!มาใชในการ
เพิ่มประสิทธิภาพของการดำเนินโครงการนวัตกรรม บางมิติการประเมินผลสามารถนำมาวัดความสำเร็จของโครงการ
นวัตกรรมวาบรรลุวัตถุประสงค!และเปpาหมายที่ตั้งไวหรือไม มีป;ญหาและอุปสรรคอยางไร
การกำหนดตัวชี้วัดเป7นวิธีเพื่อใชในการติดตามโครงการนวัตกรรม โดยถูกถายทอดนโยบายจาก
ระดับองค!กร ลงสูระดับสายงาน ระดับบุคลากร และระดับแผนงาน/โครงการนวัตกรรมที่เกี่ยวของ พรอมทั้งมี
การเชื่อมโยงความสำเร็จของแผนงานและโครงการดังกลาวเขากับระบบประเมินผล
ระดับตัวชี้วัด ตัวชี้วัด ความถี่ในการติดตามและประเมินผล
ระดับองค!กร ตัวชี้วัดตามบันทึกขอตกลงประเมินผลการดำเนินงาน ทุก 1 ปr
รัฐวิสากิจประจำปrบัญชี /ตัวชี้วัดแผนวิสาหกิจ ทอท.
ระดับสายงาน ตัวชี้วัดตามแผนแมบทนวัตกรรม ทุก 1 ปr
ระดับบุคลากร ตัวชี้วัด กอญ./ ผอก.ฝพน./ ผอก.สพน.ฝพน. รายไตรมาส/ ราย 6เดือน /รายปr
ระดับโครงการ โครงการนวัตกรรมภายในและภายนอกองค!กร รายไตรมาส/ รายปr
ตารางที่ 6 : การกำหนดตัวชี้วัดทีส่ ำคัญจากภายในและภายนอกองค!กรเพื่อใชในการติดตามและประเมินผล
4.6.3 การรายงานผล ฝพน.รายงานผลการดำเนินงานโครงการนวัตกรรมที่สำคัญ และความกาวหนา
ของโครงการนวัตกรรมในภาพรวม พรอมทั้งรายงานป;ญหาและอุปสรรค เพื่อนำไปสูการบริหารจัดการนวัตกรรม
ใหมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลตอไป โดยมีความถี่ในการรายงานผลให 4 คณะทราบ ดังนี้
การรายงานผล ความถีใ่ นการรายงานผล
คณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรมของ ทอท. ทุก 6 เดือน
คณะกรรมการการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ ทอท. หรืออยางนอยปrละ 2 ครั้ง
คณะกรรมการพัฒนาการใหบริการทาอากาศยานของ ทอท. อยางนอยทุก 2 เดือน
คณะกรรมการ ทอท. รายปr
ตารางที่ 7 : การรายงานผล
คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 21
 4.7 ปJจจัยพื้นฐาน
ป;จจัยพื้นฐานประกอบไปดวยหนวยงานหรือสิ่งที่เกี่ยวของที่จำเป7นกับการบริหารจัดการและสนับสนุน
การสรางนวัตกรรมของ ทอท. ดังนี้
4.7.1 การจัดการความรู (KM) : กระบวนการจัดการที่สงเสริมการแลกเปลี่ยนเรียนรู และใหไดมาซึ่งขอมูล
ความรู ประสบการณ! ทักษะ ความชำนาญที่มีอยูภายใน และภายนอกองค!กร ที่เกี่ยวของกับธุรกิจ และการปฏิบัติการ
ขององค!กรเพื่อนำมาจัดระบบ งายตอการเขาถึง และกระจายความรู เพื่อนำไปประยุกต!ใช เพิ่มขีดความสามารถและ
เกิดการตอยอดความรู พัฒนา สรางสรรค!สูนวัตกรรม เป7นพลังขับเคลื่อนองค!กรใหกาวสูการเป7นทาอากาศยานชั้นนำ
ไดอยางยั่งยืน ซึ่งรายละเอียดเพิ่มเติมสามารถศึกษาไดจากคูมือการจัดการความรู ทอท.
4.7.2 วัฒนธรรมนวัตกรรม (Innovation Culture) : วัฒนธรรมที่สนับสนุนใหเกิดแนวคิดสรางสรรค!
สิ่งใหมหรือนวัตกรรมที่กอใหเกิดประโยชน! โดย ทอท.สงเสริมวัฒนธรรมนวัตกรรมผานการสื่อสารคานิยม เปbดใจ
(Innovation) พัฒนาไมหยุดยั้ง “เปqดรับ ปรับเปลี่ยน เรียนรู ถายทอดเทคโนโลยี คนหาวิธีใหมๆ ในการทำงาน”
ที่มุงเสริมสรางพฤติกรรมการใชความคิดสรางสรรค!และการจัดการนวัตกรรม รายละเอียดตามแผนเสริมสรางคานิยม
(Core Values) และวัฒนธรรมองค!กร ระยะ 5 ปr (ปrงบประมาณ 2563-2567) รวมทั้งมีแผนเสริมสรางวัฒนธรรม
ระยะยาวและแผนปฏิบัติการประจำปr ซึ่งกำหนดภายใตแผนแมบทนวัตกรรมของ ทอท.ในรูปแบบแผนงาน/โครงการ
โดยมีกิจกรรมที่สำคัญ ดังนี้
1) การสรางบรรยากาศในการทำงาน : ทอท.สงเสริมใหพนักงานกลาที่จะคิดทดลองทำสิ่งใหมๆ และ
มีความสนใจเรียนรูอยูตลอดเวลา ผานสื่อประชาสัมพันธ! กิจกรรม และโครงการตาง ๆ รวมถึงการสรางความรวมมือ
ความคิดสรางสรรค!และการจัดการนวัตกรรมกับผูมีสวนไดสวนเสีย (Stakeholders) ภายนอกองค!กร ผานกิจกรรม
และโครงการตาง ๆ อยางตอเนื่อง
2) การทบทวน/ปรับปรุงโครงสรางการทำงาน : ทอท.ไดแตงตั้งคณะทำงานดำเนินการพัฒนา
นวัตกรรมของ ทอท. และแตงตั้งคณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ ทอท. เพื่อใหการดำเนินงาน
การจัดการความรูและนวัตกรรม ทอท. เป7นไปดวยความเรียบรอยและมีประสิทธิภาพ และใหเกิดความรวมมือกัน
ระหวางสายงาน/ฝkายงาน โดยกำหนดใหมีการทบทวนปรับปรุงทุกปr หรือเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงที่มีนัยสำคัญ เชน
การปรับโครงสรางองค!กร เป7นตน
3) การใหรางวัล ยกยองชมเชย : ทอท.ไดใหรางวัล ประกาศนียบัตร การยกยองชมเชย และการให
โอกาสไปทัศนศึกษา ณ ทาอากาศยานตางประเทศ (พิจารณาตามความเหมาะสม) เพื่อเป7นการสงเสริมใหเกิด
ความคิดสรางสรรค!และผลงานดานนวัตกรรมในองค!กร ซึ่งถือเป7นแรงจูงใจที่มุงเนนนวัตกรรมและกอใหเกิดผลกระทบ
เชิงบวกกับองค!กร
4.7.3 โครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. (Innovation Organization) : โดย ทอท.มี
โครงสรางฯ ตามที่ไดกลาวในหัวขอ 2.2 โครงสรางการบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. ซึ่งเป7นโครงสรางที่เกิดจาก
ความรวมมือกันระหวางฝkายงานและสายงาน

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 22
5. ภาคผนวก
5.1 หลักเกณฑ@การประเมินกระบวนการปฏิบัติงานและการจัดการ (Enablers) ของรัฐวิสาหกิจ
ระบบการประเมินผลการดำเนินงานรัฐวิสาหกิจ ตามระบบประเมินผลรัฐวิสาหกิจ (State Enterprise
Assessment Model: SE-AM)
7) หลักเกณฑ!การประเมินการจัดการนวัตกรรม (Innovation Management: IM)
หัวขอ (รอยละน้ำหนัก) ประเด็นยอย (รอยละน้ำหนัก)
1.การนำองค!กรสูการจัดการ 1.1 บทบาทผูบริหารระดับสูง (4%)
นวัตกรรมที่ยั่งยืน 1.2 บทบาทคณะกรรมการและคณะทำงานดานนวัตกรรม (3%)
(10%) 1.3 การกำหนดคานิยมและเสริมสรางวัฒนธรรมที่มุงเนนความคิด
สรางสรรค! และนวัตกรรม (3%)
2.ยุทธศาสตร!ดานนวัตกรรม (5%) 2.1 การวางยุทธศาสตร!ดานนวัตกรรม (2.5%)
2.2 การถายทอดยุทธศาสตร!ดานนวัตกรรมสูการปฏิบัติ (2.5%)
3.นวัตกรรมเพื่อมุงเนนลูกคาและ 3.1 การพัฒนานวัตกรรมเพื่อมุงเนนลูกคาและตลาด (5%)
ตลาด (5%)
4.ความรูสูการสรางนวัตกรรม (5%) 4.1 การจัดการความรูสูการสรางนวัตกรรม (5%)
5.วัฒนธรรมเพื่อมุงเนนการสราง 5.1 การสรางวัฒนธรรมเพื่อมุงเนนนวัตกรรม (2.5%)
นวัตกรรม (5%) 5.2 การยกระดับความรูความสามารถดานนวัตกรรม (2.5%)
6.กระบวนการนวัตกรรม (10%) 6.1 ภาพรวมกระบวนการนวัตกรรม (2%)
6.2 กระบวนการนวัตกรรมการใชความคิดสรางสรรค!สูการสราง
นวัตกรรม (2%)
6.3 กระบวนการนวัตกรรมผลิตภัณฑ!และบริการ (2%)
6.4 กระบวนการนวัตกรรมกระบวนการทำงาน (2%)
6.5 กระบวนการนวัตกรรม รูปแบบธุรกิจ/ภารกิจใหม (2%)
7.การจัดสรรทรัพยากรดานนวัตกรรม 7.1 การจัดสรรงบประมาณและทรัพยากรอื่นที่เพียงพอและเหมาะสม
(5%) (5%)
8.ผลลัพธ!ดานนวัตกรรม (15%) 8.1 ผลลัพธ!ดานนวัตกรรม (15%)
ตารางที่ 8 : หลักเกณฑ!การประเมินการจัดการนวัตกรรม (Innovation Management: IM)

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 23
5.2 คณะกรรมการพัฒนาการใหบริการทาอากาศยานของ ทอท.

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 24
คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 25
5.3 คณะกรรมการบริหารจัดการความรูและนวัตกรรมของ ทอท.

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 26
คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 27
คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 28
5.4 คณะทำงานดำเนินการพัฒนานวัตกรรม

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 29
คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 30
 5.5 หนังสือสัญญาโอนสิทธิขอรับสิทธิบัตร

เขียนที่ บริษัท ทาอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน)

333 ถนนเชิดวุฒากาศ แขวงสีกัน เขตดอนเมือง
กรุงเทพมหานคร
วันที่

สัญญาฉบับนี้ทำขึ้นระหวาง
ชื่อ-นามสกุล_________________________ บัตรประชาชนเลขที่ ______________________
สังกัด____________________________________________________________________
ที่อยู ____________________________________________________________________
ซึ่งตอไปนี้เรียกวา “ผูโอน” ฝkายหนึ่ง
กับ บริษัท ทาอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) โดย นางฉฎาณิศา ชำนาญเวชรองกรรมการผูอำนวยการ
ใหญ (สายงานทรัพยากรบุคคลและอำนวยการ) ผูมีอำนาจลงนาม ตามหนังสือมอบอำนาจชวง ฉบับลงวันที่ 17
มี.ค.63 ที่อยู 333 ถนนเชิดวุฒากาศ แขวงสีกัน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร ซึ่งตอไปนี้เรียกวา “ผูรับโอน” อีก
ฝkายหนึ่ง
โดยสัญญานี้ ผูโอนซึ่งเป7นผูประดิษฐ!ผลงาน “............................................................................................”
ขอโอนสิทธิในการประดิษฐ!ดังกลาว ซึ่งรวมถึงสิทธิขอรับสิทธิบัตร สิทธิขอรับอนุสิทธิบัตร รวมถึงสิทธิต าง ๆ ที่
เกี่ยวของใหแกผูรับโอน โดยผูรับโอนไดจายคาตอบแทนที่เหมาะสมใหแกผูโอนแลว
สัญญานี้ไดทำขึ้นเป7นสองฉบับมีขอความถูกตองตรงกันซึ่งคูสัญญาไดอานและเขาใจขอความของสัญญานี้โดย
ตลอดแลวจึงลงลายมือชื่อไวเพื่อเป7นหลักฐาน

(ลงชื่อ)....................................................ผูโอน (ลงชื่อ)....................................................ผูรับโอน
( ) ( )

(ลงชื่อ).....................................................พยาน (ลงชื่อ).....................................................พยาน
( ) ( )

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 31
 5.6 การดำเนินงานดานนวัตกรรมที่ผานมา
5.6.1 AOT Innovation Day เป7นกิจกรรมประชาสัมพันธ! ที่สงเสริมใหพนักงานตระหนักถึงความสำคัญ
ของการพัฒนานวัตกรรมกับการทำงาน กระตุนใหพนักงานมีความคิดริเริ่มในการสรางนวัตกรรม ตลอดจนนำมาปรับ
ใชในการทำงานและพัฒนาไปสูระบบงานของ ทอท. ภายในงาน มีไฮไลต!สำคัญ คือ การประกวดรางวัลนวัตกรรมของ
ทอท. โดยแบงออกเป7น 2 ประเภท ไดแก รางวัลนวัตกรรม และรางวัลความคิดสรางสรรค!นวัตกรรม ซึ่งมีจัดกิจกรรม
และการประกวดอยางทั่วถึงทุกทาอากาศยาน และสำนักงานใหญของ ทอท. ซึ่งผลงานนวัตกรรมและความคิด
สรางสรรค!จากกิจกรรม Innovation Day 2019 สามารถสรุปได ดังตารางนี้
ทาอากาศยาน อันดับ ชื่ อทีม ชื่ อผลงานนวัตกรรม สวนงาน สวนงานที่เกี่ยวของ
ทสภ. 1 เครื่ องกล 2019 หุ นยนต!ทดสอบระบบไฟนํ าจอดเครื่ องบิ น งสค.ฝฟค.ทสภ. งสค.ฝฟค.
2 MIX ฝรภ. กระจกตรวจการณ!มุมสูง ฝรภ. ฝรภ.
3 GREEN AIRPORT SOLAR ROOFTOP (กําลังติดตั้ง) ฝฟค. ฝฟค.
ทชร. 1 น.ส.กานต!ศุภณัฐ! สุวรรณนิ คม ระบบเก็บขอมูลสภาพพื้นผิวทางวิ่ ง (Runway Surface Data Collecting System) สบร. สบร. / ฝบร.
2 เตาสะทานฟpา !!!!!!!!!! หลังเตาตรวจเทา สมอ. สมอ. / ฝรภ.
3 ดับเพลิง ทชร. สาวนอยลอยน้ํ า ดับเพลิง ดับเพลิง
ทชม. 1 CNX ครุ ภัณฑ! Team ระบบ QR code สําหรั บการบริ หารจั ดการครุ ภัณฑ! งคบ.&พัสดุ ฝอช. งคบ.&พัสดุ ฝอช.
2 MD@VTCC Custom Made Facilities Helpdesk ฝบร. ฝบร.
3 น้ํ าพริ กออง แหง-หอม ฝบร. ฝบร.
สนญ. 1 อะลูมีไลค! PLS. (Prompt Lending Sheet หรื อ Please) (เริ่ มใชงานจริ งแลว) ศนง. งบท. / สนกต. / ฝกง.
2 นายสนธยา วิ ไลจิ ตต! ประยุ กต! AI สําหรั บการประมาณจํ านวนผูโดยสาร ฝรส. ฝรส.
3 นายดณุพล คายหนองสวง ChatBot ผูชวยสวนตัวของพนั กงานทุกคน ฝรส. ฝรส.
ทดม. 1 PSD Rise system PSD Rise system (PR) สบผ.ฝทอ. สบผ.ฝทอ.
2 DMK The Dreamer Swing for More (เริ่ มทําแลว) ฝทอ. ฝทอ.
3 นายพีรวิ ชญ! ชวงโชติ AOT Sky Watcher ฝปข. ฝปข.
ทภก. 1 Think Different สายพานพลิกวิ กฤติ สรล. สรล.
2 D-Checklist Digital Checklist ฝปข. ฝปข.
3 นายเจตริ นทร! บุ ญเหลือ QR Code ตรวจสอบสิ่งอํานวยความสะดวก ทภก. พัสดุ พัสดุ
ทหญ. 1 HDY Fire Man อุปกรณ!มวนสายสงน้ํ าดับเพลิง แบบพกพาคลื่อนที่ ดับเพลิง ดับเพลิง
2 ยั่ งยื นดวยหอยโขง โครงการสงเสริ มนิ เวศวิ ถีชุมชน เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยื นอําเภอคลองหอยโขง CSR CSR
3 Flintstones แบบฟอร! มควบคุมผูประกอบการใหปฏิ บัติตามสัญญาประกอบกิจการ (เชิงพาณิชย! ) พาณิชย! พาณิชย!

ทาอากาศยาน อันดับ ชื่ อทีม ชื่ อความคิดสรางสรรค@ สวนงาน สวนงานที่เกี่ยวของ

สนญ. 1 นายกิติพร เผาบุ ญเสริ ม ทีมที่ 1 - “ตาเทพ” ฝผพ. ฝผพ.
น.ส.ผดาชไม เสียงกอง ทีมที่ 2 - Passenger Journey “ Step to Your Happiness” ฝกส. ฝวล.
ทสภ. นายสุทธิ พันธ! พรวรวิ ช ทีมที่ 3 - การสรางความพึงพอใจใหผูโดยสารดวย Mobile App ฝขอ.ทสภ. ฝรส. / ฝพข.
ทภก. นายสุวัฒ ไพรคณะรั ตน! ทีมที่ 4 - Aerodrome Standard Quality Control Application ฝมอ.ทภก. สงมท.
ตารางที่ 9 : สรุปผลงานนวัตกรรมและความคิดสรางสรรค!งาน Innovation Day 2019

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 32
 5.6.2 โครงการบรรยายพิเศษ ทำไม ตองนวัตกรรมนะ ไมเขาใจ Innovation Thinking เป7นกิจกรรม
เสริมสรางความรูความเขาใจ และกระตุนแนวคิดในเรื่องนวัตกรรมอยางเป7นระบบ โดยวางเปpาหมายไวใหกับพนักงาน
ที่ปฏิบัติหนาที่ สวนงานตางๆ ที่เกี่ยวของ ใหเขาใจเรื่องนวัตกรรม และสามารถปลุกเราความสามารถเชิงการคิด
สรางสรรค!เพื่อองค!กรอยางมีทิศทางและเป7นรูปธรรม อันจะทำใหองค!กรมีความมั่นคงในเชิงยุทธศาสตร!ที่สามารถ
ยกระดับขีดความสามารถในการแขงขันดานการสรางมูลคาเพิ่มใหกับธุรกิจได นอกจากนี้ ในอนาคตคาดวาจะ
สอดแทรกโครงการดังกลาวไวในกิจกรรมตามหลักสูตรสำหรับผูเขารับการอบรม/สัมมนาตาง ๆ ของ ทอท. ทั้งใน
ระดับผูบริหารและพนักงาน ตอไป
5.6.3 โครงการจัดกิจกรรมรวมสนุกตอบคำถามเชิงนวัตกรรมชิงรางวัล เป7นกิจกรรมสงเสริมกระตุนให
พนักงานมีสวนรวมในการเสนอแนวความคิดเชิงนวัตกรรม (Innovative Idea) พรอมทั้งเผยแพรประชาสัมพันธ!สราง
การรับรูใหกับพนักงาน และลูกจาง ทอท.ไดมีสวนรวมในการแสดงความคิดเห็นเชิงนวัตกรรมอยางเป7นประจำและ
ตอเนื่องตลอดจนนำมาปรับใชในการทำงาน และพัฒนาไปสูระบบงานของ ทอท. ซึ่งสนับสนุนแผนยุทธศาสตร!
นวัตกรรมทั้ง 4 ดานของ ทอท.
5.6.4 โครงการจัดทำความคิดสรางสรรค@เชิงนวัตกรรม เพื่อพัฒนาการใหบริการทาอากาศยานของ ทอท.
เพื่อเปqดหาไอเดียความคิดสรางสรรค!ใหม ๆ จากบุคคลภายนอกสูการออกแบบพัฒนาและทดสอบใหเป7นรูปธรรม
ผานกระบวนการ Design Thinking และ Service Design โดยวิเคราะห!และหาแนวทางการแกไขป;ญหา
การใหบริการทาอากาศยานของ ทอท. และยกระดับใหเป7นนวัตกรรมการบริการและกระบวนการ (Service and
Process Innovation) นอกจากนี้ยังสรางเครือขายความรวมมือทางการวิจัยและสนับสนุนการนำองค!ความรู
ของสถาบันอุดมศึกษามาประยุกต!ใชใหเกิดประโยชน!ตอ ทอท. อีกทั้งเสริมสรางภาพลักษณ!องค!กรนวัตกรรมให
มีการพัฒนาปรับปรุงอยางตอเนื่องอยางยั่งยืน ผานกิจกรรมการมีสวนรวมของบุคคลภายนอก

คูมือบริหารจัดการนวัตกรรมของ ทอท. | 33