TAYAG, JOBELLE D.

BEED 2C

B. “Documentation of your own locality/ municipality.”

1. Pangalan, Lokasyon at Kasaysayan ng iyong Barangay/lalawigan.

Municipality of CAPAS
A. PHYSICAL FEATURE
Capas occupies a total area of 43,148.55 hectares. A land locked area located in the
southwestern part of Tarlac province, bounded by the towns of San Jose on the north,
Tarlac on the northeast, Concepcion on the east, Bamban on the south, and Zambales on
the west. It lies at geographical coordinates of 15° 15’ to 15° 26’latitude and 120° 37’
longitude.
It has approximately 46.24% rolling to hilly lands while the rest is plain to mountainous.
Soil characteristics include Tarlac clay loam, La Paz fine sand and Luisita sandy sand. The
western boundary is dominated by volcanic rocks of the basalt and andesite types covered
by undifferentiated Tarlac soils.
Capas has coarse to medium textured soil that is prone to seasonal flooding. Permeability
is affected by soil texture and crop management practices by the farmers when they plant
sugar cane and other annual crops. The town’s hilly and mountainous portion manifests
moderate to very rapid permeability due to soil compactness.
Sand deposits containing predominantly of quartz and magnetite minerals were observed in O’Donnell River. It is believed to have come
from the pyroclastic hills and mountains in the southern part of the municipality. Sand and gravel found in the area are good for construction
materials and aggregates. Non-active cones were also identified and mapped in Barangay Sta. Juliana near the Crow Valley area.
There was confirmation that Capas has deposits of metallic and non-metallic minerals. The metallic deposits of manganese ore reserve was
190,000 metric ton where part of the areas are within the former US Military Reservation in Camp O’Donnell.
Placer gold deposits, on the other hand have been reported to exist at Cabatuan Creek in Barangay Bueno including that of Pumice.
Capas is traverse by various water systems, such as rivers, creeks and tributaries. The O’Donnell River forms as the principal river. The
Bulsa-Morinones River flows into confluence with O’Donnell River with Bangut River serving as tributary. Both rivers are prone to
flashfloods. Cutcut River is a minor river system which flows in Rio Chico River at the Tarlac-Nueva Ecija boundary. A hot spring is located
in Barangay Bueno.
Forest lands occupied the largest area of Capas. There are two critical watershed areas namely; O’Donnell and Balog-Balog with a total
area of 28,025 hectares. CapasDeath March Monument is declared a NIPAS Area.
There are two national roads that link Capas with other municipalities and provinces. The Manila North Road classified as a north-south
backbone and Capas-Magalang Road classified as a national
secondary road. The Manila-North Road links Capas to the
North Luzon Expressway, while the latter forms part of Capas
access to Subic-Clark-Tarlac Expressway.

B. DEMOGRAPHY
The Aetas were the first inhabitants of Capas, today it is
inhabited by people of different ethnic groupings Pampangos,
Ilocanos, Pangasinenses and Tagalogs. One percent are
Bicolanos and Visayans.
Capas has 20 barangays with a total population of 135,735,
with a household population of 27,147 (NSO 2012, unofficial)
at 3.55 annual growth rate.
As of 2012 the highest household population distributed
among Capas 20 Barangays was observed in Cristo Rey at
6,157 followed by O’Donnell, Sta. Lucia and Cutcut I at 2,827, 2,173, and 2,001 respectively. Bueno and Manga were observed to be the
least populated Barangays at 320 and 370 respectively.
Like the rest of the country, the young population in Capas exhibits a pyramidal age structure. The population between ages zero to 14
years old account for 40%.
Capas is predominantly a Kapampangan speaking town. Roman Catholic religion has remained deeply rooted in the municipality of Capas
ever since its propagation followed by the Iglesia ni Cristo denomination.
Literacy rate is pegged at 96%.

C. ECONOMIC
Currently, an existing commercial area is located in the poblacion area, more specifically along major roads where major
commercial/financial economic activities are concentrated.
Several educational institutions, medical facilities, religious institutions and government institutions are also found in this area. Major
transport routes also pass through the poblacion area which links the municipality to other nearby areas. This area was identified as major
commercial/institutional area due to the existence/availability of the said institutions and services.
The municipality is predominantly an agricultural towndespite the fast pace of urbanization. The total productive agricultural area devoted to
crops is 9,567 has. This is 30.28% of the total land area.
Secondary agricultural crops include corn, root crops and vegetables which are planted extensively on an intercropping basis in between
rice planting and harvesting.
The needed economic support facilities for agro-industrial activities such as post harvest facilities, including drying stations, rice and feed
mills must be put in place. These economic activities pose great potential economic gains for Capas.
Organic farming is also an economic activity which poses a great potential. Already existing are organic farms in Barangays Sta. Rita and
Manga.
Tourism is also a vital player in Capas economy. Sta. Juliana is home to a satellite office while the Municipal Hall serves as the main tourism
information center.
The Barangay is home to a number of tourism sites and activities which includes a wellness SPA, Tambo lake and Hotspring. It also serves
as the jump off point going to Mt. Pinatubo. Barangay O’Donnell the adjacent barangay of Sta. Juliana offers accommodation facilities for
tourist.
Barangay Bueno and Maruglu also serve as tourism sites for Bueno Hot springs, Mabanagnag Falls, the gunnery range and ethnic festivals
for katutubo (Aeta Day).

HISTORY OF CAPAS
Despite being a melting pot, Capas is predominated and still dominated by Kapampangans and boasts its motto “Paspas Capas”
which is understood by local as soar high Capas. Thus, this documentation bears the same. This documentation deliver
substantial information on Capas, Tarlac and its history and background as the envisioned city where smart meets green.
Capas is consist of 20 Barangays and one of them is my Barangay which is the Cristo rey.
 2. Mga magagandang tanawin

This are just some of amazing and beautiful place that you will find and see in the province of Tarlac.
 The first one is Lolo Pogi’s Farm, it is located in Sitio
Malasa, Anupul, Bamban, Tarlac.

It was great to take some photo and enjoy the nature around there. Take a breathe and enjoy the fresh air,
where you can create unique events that match your vision and dreams. Lolo Pogi’s Farm offers endless
possibilities to showcase your wedding, corporate event, rehearsal or retreat that reflects your style, whether
classic elegance, rustic romantic, eclectic modern or homemade vintage.
 Tala Road And Little Baguio of Tarlac

It is a great choice, especially if you’re with kids and a big group. The tala road is new build project where in, it is
Switzerland inspired. While the little baguio of tarlac is the park where filled with many exciting activities like eco
trail, horseback riding, zipline, and many more. Plus the breathtaking view and the cool weather. 

Mt. Pinatubo
 Mt. Pinatubo is one of the
world’s most famous
volcanoes. When it
erupted back in 1991, it
was considered the second most intense eruption of the 20th century. In addition to
that, the event even caused a sulfuric haze that dropped global temperatures for
two years. These days, Mt. Pinatubo sits peacefully and provides a gorgeous backdrop for anyone who visits. It’s a popular tourist attraction.
These will pass by Sta. Juliana in Capas, Tarlac.From Capas, take a jeepney or a tricycle and ride to Sta. Juliana. From there, you will have
to pay the environmental fee at the tourism office and book a 4×4 to take you closer to the mountain. The adventure starts the moment you
leave the tourism office!

San Clemente, Tarlac Farm

 Visit San Clemente Farm.
Why?
Because it promotes Nature’s positive impacts on humans add another level of importance to saving natural lands and
waters. We need these places to inspire us, reduce stress, and sharpen our focus. And motivate people to support to
continue to protect and care for natural areas and open spaces that provide wildlife habitat, local food, scenic vistas
and clean water and air. It also allows us to provide opportunities for people to connect with nature, including trails,
fishing, and bird watching.

Monasterio de Tarlac

Monasterio De tarlac is a tourist

destination in the province of Tarlac
in the Philippines. It is a monastery
on top of Mount Resurrection, part of
the Zambales Mountain
Range in San Jose, one of the
municipalities in Tarlac. In the
monastery can be found a relic of
the True Cross. Monasterio de Tarlac
is located at the Mount Resurrection
Eco Park in the Barangay of Lubigan.

3. mga kultura (awit/ tula/ pananamit/

paniniwala)
Bawat bansa ay may kani-kanilang pinaniniwalaan o nakagawiang gawain na ipinamana ng kani-kanilang mga ninuno. Ang
Pilipinas ay tinaguriang mayaman sa iba’t ibang larangan sa kultura at isa sa mga bansang kinikilala ang kulturang pinagmulan.
Ang mga Kapampangan ay isa sa mga pinaka-maimpluwensyang pangkat etnikong Pilipino. Ipapakita sa pahinang ito ang
kultura ng mga Kapampangan: Ang kanilang tradisyon o kaugalian, paniniwala o pamahiin, at sining. 

Tradisyon

           Sinasabing ang lutuing Kapampangan ang nangunguna at pinakadalisay sa mga lutuing Pilipino, ngunit hindi lamang
pagkain ang maaaring puntahan sa Tarlac, sapagkat dinarayo din ng iba’t ibang tao, pati na sa ibang bansa ang mga
pagdiriwang dito katulad ng mga piyesta at masasayang selebrasyon tulad ng Sisig Festival, Tigtigan Terakan Queng
Dalan, Ligligang Parul,  at ang mga enggrandeng piyesta rito na sa
Tarlac. Mayroon rin namang kakaibang pagtitipon ang ipagdiriwang tuwing
Mahal tinatawag itong Mal a Aldo.
REPORT THIS AD

Tigtigan Terakan Queng Dalan

Ginaganap ito sa malawak na kalye. Dito masaya at mapayapang nag-iinuman, nag-sasayawan, at nag-kakantahan, ang mga
tao. Hinding-hindi mawawala rito ang mga food stalls kung saan sila ay naghahanda ng iba’t ibang mga putahe mula sa iba’t
ibang munisipalidad. Ang piyesta ng Tigtigan Terakan Queng Dalan ay isang pagdiriwang para sa pagbangon ng lalawigan mula
sa mga kalamidad na kanilang naranasan.

Belenismo sa Tarlac
My Tarlac Lights Up The World With Belenismo
Tarlac province is now home to Belenismo sa Tarlac, an annual event of life-size, fully illuminated Belen displays that dot stretches of
highways and roads of the province and its 17 municipalities and one city. A “Belen” is a recreation of the Christmas nativity scene with
Mary, Joseph and the baby Jesus. “Belenismo” is Spanish for the art of making a Belen. Its origin goes back to 1223 when St. Francis of
Assisi, then a deacon built the first one. Pictures below are some of the samples:

    
 Mal a Aldo o San Pedro Cutud Lenten Rites:

           Isang tradisyon ng mga Pilipino at lalo na ng mga Kapampangan ang pamamanata tuwing Mahal na Araw o Holy
Week. Taon-taon ay ginaganap sa Tarlac ang senakulo, pagsasalibat-bat o karaniwang tinatawag na pagpipinetensya. Ang mga
Kapampangan ay namamanata sa bayan ng Tarlac kung saan isinasariwa at inaalala nila ang pagsasakripisyo ng Panginoong
Hesukristo at ang hirap na nagawa nito para sa lahat. Ang pamamanata ay ginagawa upang humingi ng kapatawaran, maituwid
ang mga kasalanan at pasasalamat sa mga biyaya na ating natatanggap.
 Kaugalian

Pagmamano
Ito ay madalas ginagawa ng mga nakababata sa kanilang mga magulang o sa mga nakatatanda sa kanila.
Paggamit ng “po at opo” sa nakatatanda
Ito ay simbolo ng pagrespeto sa mga nakatatanda.
Mahilig makipagkapwa-tao
Madalas silang makisalamuha sa tao.
 Sining

           Ikaw ba mahilig sa mga bagay na umiilaw? Mga bagay na gawa sa mga kahoy? Dito sa Tarlac, maraming mga bagay na
gawa sa mga kahoy, mga bagay na umiilaw tulad ng mga parol at mga artifacts. Ang mga Kapampangan doon ay kilala sa
galing nila sa pagukit ng mga furniture na gawa sa mga kahoy tulad ng lamesa, pinto, at upuan. Ang mga nagbibidahang parol
naman ay matatagpuan dito sa lungsod ng Gerona sa lalawigan ng tarlac. Ang mga Kapampangan doon ay kilala sa pagiging
malikhain. Gumagawa sila ng iba’t-ibang hugis, disenyo, at kulay ng mga parol sa mga okasyon tulad ng Pasko.

Mga likhang kamay o hubog

 Awit at Sayaw
          Ang mga Kapampangan ay mahilig kumanta at magsayaw dahil ito ay kanilang nakahiligan sa paglipas ng panahon. Sa pamamagitan
ng pagkanta at pagsasayaw ay kanilang naipapakita ang kultura at pagmamahal nila sa bayang kanilang tinubuan.
Atin cu pung singsing (kanta)
Atin cu pung singsing
Metung yang timpucan
Amana que iti
Qng indung ibatan
Sancan queng sininup
Qng metung a caban
Mewala ya iti
E cu camalayan!
Ing sucal ning lub cu
Susucdul qng banua
Picurus cung gamat
Babo ning lamesa
Ninu mang manaquit
Qng singsing cung mana
Calulung pusu cu
Manginu ya caya!

Paniniwala

Sa Kusina:
Bawal kumanta sa harap ng kalan
May masamang mangyayari sa’yo o sa iyong pamilya.
Bawal kumanta sa hapag-kainan
Simbolo ng hindi pagrespeto.
Bawal paglaruan ang apoy
Maaaring lumabo ang mata.
Hindi dapat makabasag ng pinggan sa araw ng okasyon
Ito ay simbolo ng kamalasan.

Sa Kasal:
Bawal isukat ang damit pangkasal
Maaaring hindi matuloy ang kasal.
Bawal magkita ang magkapareha bago ang araw ng kasal
 Maaaring mamatay ang isa sa kanila.
Dapat unahan ng babae ang lalake na lumabas ng simbahan
Upang hindi siya maliitin.
Kapag umulan sa araw ng kasal
Simbolo ng kaswertehan.

Kapag may sumakabilang-buhay:

Pagtawid ng mga bata sa kabaong 
Upang hindi sila guluhin ng namayapa.
Dapat putulin ang kwintas na nakakabit sa namayapa
Upang hindi na siya masundan.
Bawal magwalis sa araw ng burol
Bilang respeto sa mga namatayan.
Bawal matuluan ng luha ang kabaong
Upang hindi siya mahirapan sa pag-akyat sa langit.

Pamahiin:
Bawal maggupit ng kuko sa gabi
Upang hindi malasin .
“Friday the 13th” 
Mag-ingat sa araw na iyon sapagkat may maaaring mangyari sa iyong masama.
Paggising ng alas tres ng madaling araw
Maaaring may dumalaw sa inyo. Paggising ng mga ispiritu.
 Kapag may nakita kang taong pugot ang ulo
Maaari siyang mamatay (pwede itong mapigilan basta ibaon lang ang kanyang damit sa lupa).
Pag-iingay habang may nanganganak
Upang mapabilis ang paglabas ng sanggol.

Kasuotan/Pananamit:

The most popular clothing that has been a big part of the Filipino identity, are
the Barong Tagalog for men and the Baro’t Saya for women. The Filipino
clothing style was influenced by the Spaniards who colonized the Philippines
from 1565 to 1898. After the Spanish era, it has continuously evolved and
withstood the test of time.

Pananamit ng mg Aeta
Simple lamang ang kanilang pananamit. Ang mga babae ay nagsusuot ng tealang
ibinalot sa kaniyang palda.Ang mga may-edad ng mga babae ay nagsusuot
ng telang gawa sa isang balat ng puno samantalang
ang mga lalaki naman ay may saplot lamang pang-ibaba. Sa ngayon,
sila ay nagdadamit na nang pang-itaas.

4. mga anyong lupa at mga anyong tubig

MGA URI NG ANYONG LUPA

ay binubuo ng isang heomorpolikal na yunit, at kadalasang nagkakaroon ng kahulugan sa kanyang anyo sa ibabaw at lokasyon sa tanawin, bilang bahagi
ng [[kalupaan], at dahil sa katangiang iyon, kinakatawan ang isang elemento ng topograpiya. Kabilang din sa anyong lupa ang tanawing dagat at katangian
ng mga bahagi ng tubig sa karagatan katulad ng look, tangway, dagat at iba pa, kabilang ang mga kalupaang nasa tubig, katulad ng bulubundukin at
bulkang nakalubog, at malalaking palanggana ng karagatan na nasa ilalim ng manipis na tubig, para sa buong daigdig lalawigan at dominyo ito ng
heolohiya.
·         KAPATAGAN — isang lugar kung saan walang pagtaas o pagbaba ng lupa, patag at pantay ang lupa rito. Maaaring itong taniman ng mga
palay,mais,at gulay. Halimbawa: kapatagan ng gitnang Luzon.
·         BUNDOK — isang pagtaas ng lupa sa daigdig, may matatarik na bahagi at hamak na mas mataas kaysa sa burol. Halimbawa: Bundok Banahaw.
·         BULKAN — isang uri ng bundok sa daigdig na kung saan ang tunaw na bato ay maaaring lumabas dito mula sa kailaliman ng daigdig. May
dalawang uri ng bulkan, una ang tinatawag na tahimik na kung saan matagal na hindi ito sumasabog, tulad ng Bulkang Makiling na matatagpuan sa
lalawigan ng Laguna; at ang ikalawang uri naman ay aktibo na kung saan maaari itong sumabog anumang oras. Mapanganib ang ganitong bulkan.
Maaari itong sumabog at magbuga ng kumukulong putik at abo. Halimbawa: Bulkang Pinatubo.
·         BUROL — higit na mas mababa ito kaysa sa bundok at ang halimbawa nito ay ang tanyag na Chocolate Hills ng Bohol sa Pilipinas. Pabilog ang
hugis nito at tinutubuan ng mga luntiang damo sa panahon ng tag-ulan at kung tag-araw ay nagiging kulay tsokolate.
·         LAMBAK — isang kapatagan ngunit napaliligiran ng mga bundok. Marami ring mga produkto tulad ng gulay, tabako, mani, mais, at palay ang
maaaring itanim dito. Halimbawa: lambak ng Cagayan
·         TALAMPAS — patag na anyong lupa. Ang kaibahan nito sa lambak ay nakalatag ito sa isang mataas na lugar. Halimbawa: Tagaytay, Tibetan
Pleateau, Deccan Plateau(India), Paachgani (Maharashtra, India), Bolaven Plateau (Laos), Khorat Plateau (Isan, Thailand), Bashang
Plateau(Laos)
·         BAYBAYIN — bahagi ng lupa na malapit sa tabing dagat. Halimbawa: Andaman Sea
Black Sea, Miditerran Sea, Yellow Sea, Arabian Sea, Philippine Sea, Sulu Sea, Celebes Sea, Caspian Sea, Persian Gulf (also known as Arabian
gulf), Timor Sea, Bohai Sea, Bohol Sea, Camotes Sea
·         BULUBUNDUKIN — matataas at matatarik na bundok na magkakadikit at sunud-sunod. Halimbawa: Sierra Madre, Diwata-ilangang Mindanao at
ang Caraballo at Cordillera.
·         PULO — mga lupain na napalilibutan ng tubig. Halimbawa: Borneo, Sumatra, Hokkaido, Gobi Dessert, Luzon, Visayas, Mindanao, Sri Lanka at
Singapore, Melanesia "Black Island"
·         YUNGIB — mga likas na butas na may sapat na laki at lawak na maaaring pasukin ng tao at hayop. Halimbawa: Kuwebang Tabon
·         TANGWAY — pahaba at nakausling anyong lupa na naliligiran ng tubig. Halimbawa: Tangway ng Zamboanga, Tangway ng Bataan, Tangway ng
Korea, Tangway Malayo
·         TANGOS — mas maliit sa tangway. Halimbawa: Tangos ng bolinao,Tangos ng Engano
·         DISYERTO — mainit na anyong lupa. Halimbawa: Gobi Desert, Blue Desert ( Egypt), Arabian Desert (Arabian Peninsula),  Namib
Desert (Namibia), Libyan Desert (Libya), Gibson Desert (central Australian), Taklamakan Desert (China), Accona Desert (central Italy), Black Rock
Desert (Japan)
·         KAPULUAN — mga grupo ng malalaki at maliliit na pulo na napapaligiran ng katubigan.
Halimbawa: Japan, China, Indonesia, Philippines, ThaiLand

ANYONG TUBIG 
ay kahit anumang makahulugang pag-ipon ng tubig, kadalasang tinatakpan ang ibabaw ng isang planeta katulad ng Daigdig. Hindi kinakailangan na hindi
gumagalaw o nakapaloob ang isang anyong tubig; ang mga ilog, sapa, kanal, agusan, bambang at ibang katangiang pang-heograpiya kung saan dumadaloy
ang tubig mula sa isang lugar hanggang sa isa pang lugar ay tinturing din na anyong tubig
·         KARAGATAN - ang pinakamalawak at pinakamalalim na anyong-tubig. Maalat ang tubig nito. Halimbawa:Karagatang Pasipiko, Karagatang
Atlantiko, Karagatang Indiyano, Karagatang Artiko, at ang Katimugang Karagatan.
·         DAGAT - malawak na anyong-tubig na mas maliit lamang ang sukat sa karagatan. Maalat ang tubig ng dagat sapagkat nakadugtong ito sa
karagatan. Halimbawa: Dagat Timog Tsina, Dagat Pilipinas, Dagat Sulu, Dagat Celebes, at Dagat Mindanao.)
·         ILOG - isang mahaba at makipot na anyong tubig na umaagos patungong dagat. Nagmula ito sa maliit na sapa o itaas ng bundok o burol.
Halimbawa: Ilog Nile- Vietnam, Ilog Yangtze- China, Yellow River- China, Ilog Amur- China to Russia, Ilog Jordan- Syria, Ilog Pasig- Pilipinas, Ilog
Ob- Russia, Ilog Tigris- Turkey Iraq, Huanghe River- China, Ganges River- India
·         LOOK - isang anyong-tubig na nagsisilbing daungan ng mga barko at iba pang sasakyang-pandagat. Maalat din ang tubig nito sapagkat nakadugtong
ito sa dagat o sa karagatan. Halimbawa: Ang Look ng Maynila, Look ng Subic, Look ng Ormoc, Look ng Batangas, at Look ng Iligan
·         GOLPO - isang malawak na look. Halimbawa: Golpo ng Tonkin (South China Sea), Golpo ng Bahrain, Golpo ng Oman, Golpo ng Aden, Golpo ng
Suez
·         LAWA - isang anyong tubig na napapaligiran ng lupa. Halimbawa: Dagat Caspian, lawa ng Baikal (Sibera), Lawa ng Tanganyika (Tanzania),
(Antarctica) Lawa ng Vostok, (Australia)Baras-Baras, (Europa) Lawa ng Ladoga, Lawa ng Onega( Rusya), (Hilagang Amerika) Lawa ng Superior,
(Timog Amerika) Lawa ng Titicaca
·         BUKAL - anyong tubig na nagmula sa ilalim ng lupa. Halimbawa: bukal ng tongonan sa leyte, tiwi hot spring sa albay at pansol sa laguna.
·         KIPOT- makitid na daang-tubig na nag-uugnay sa dalawang malaking anyong tubig tulad ng dagat o karagatan. May kabuuang 200 ang kipot sa
Pilipinas dahil sa pagiging kapuluan nito. Halimbawa: Kipot ng San Juanico, Kipot ng Guimaras
·         TALON - matarik na pagbaba ng tubig sa isang sapa. Halimbawa: Talon ng Maria Cristina (Mindanao), Talon ng pagsanjan (laguna)
·         BATIS - isang ilug-ilugan o saluysoy na patuloy na umaagos na tubig. Halimbawa: Batis ng Lantay (Bukidnon),
Kilala ang Perlas ng Silangan sa magagandang karagatan, dalampasigan, kabundukan, at masasarap na pagkain dahil
sagana ang likas na yaman ng Pilipinas. 

Ang likas na yaman ay tumutukoy sa mga bagay na makukuha natin mula sa kalikasan tulad ng lupa, gubat, dagat, at
kabundukan. Mahalaga ang mga likas na yaman ng Pilipinas dahil dito nakasalalay ang mga pangangailangan at
pangkabuhayan ng mga tao. Mula sa yamang-lupa hanggang sa yamang-dagat, tatalakayin natin isa-isa kung ano ang
pinagkaiba ng mga ito upang makatulong sa iyong pag-aaral.
Mga Likas na Yaman ng Pilipinas
Kung ika’y nagtatanong kung ano ano ang mga likas na yaman ng Pilipinas, nasa tamang lugar ka dahil iisa-isahin namin
‘yan sa blog na ito. Heto ang listahan ng likas na yaman ng Pilipinas na dapat mong malaman.

1. Yamang lupa – Mga likas na yaman ng Pilipinas na itinatanim sa lupa

2. Yamang tubig – Mga likas na yaman ng Pilipinas na makukuha sa tubig
3. Yamang gubat – Mga likas na yaman ng Pilipinas na makikita sa kagubatan
4. Yamang mineral – Mga likas na yaman ng Pilipinas na mahuhukay sa ilalim ng lupa
5. Yamang tao – Tumutukoy sa mamamayang kayang pagyamanin ang likas na yaman ng Pilipinas

Ang yamang lupa ay mga likas na yaman ng Pilipinas na tumutukoy sa mga bagay o pagkain na karaniwang makikita sa
anyong lupa. Itinuturing ang Pilipinas bilang isang agrikultural na bansa dahil mainam taniman ang mga lupa rito.

Halimbawa ng mga yamang lupa

1. Palay
2. Mais
3. Prutas
4. Gulay
5. Puno
6. Halamang-ugat
7. Halamang-gamot

Yamang Tubig
Ang yamang tubig naman ay tumutukoy sa mga likas yaman ng Pilipinas na makukuha sa anyong tubig tulad ng dagat,
lawa, talon, ilog, at iba pa. Kung yamang tubig lang din ang pag-uusapan, mayaman ang Pilipinas sa anyong tubig na
pinagkukunan ng makakain ng mga tao. Mahigit 2,000 klaseng isda ang matatagpuan sa Pilipinas, ilan sa mga ito ay
endemic sa bansa gaya ng sinarapan na sa Camarines Sur lang makikita at ang tawilis na sa Taal Lake lang mayroon.
Halimbawa ng mga yamang dagat

1. Isda
2. Corals
3. Perlas
4. Jellyfish