BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 7

MGA AKDANG PAMPANITIKAN: SALAMIN NG MINDANAO 7

PAMANTAYANG PANGNILALAMAN: Naipapamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa

mga akdang pampanitikan ng Mindanao.

PAMANTAYAN SA PAGGANAP: Naisasagawa ng mag-aaral ang isang

makatotohanang proyektong panturismo.

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO: Nagagamit nang wasto ang mga retorikal na pang-

ugnay na ginagamit sa akda. F7WG-lf-g-4

I. LAYUNIN

1. Nasusuri ang kahalagahan ng mga pang-ugnay sa pangungusap.

2. Naipapaliwanag ang wastong gamit ng mga pang-ugnay.

3. Nagagamit nang wasto ang mga retorikal na pang-ugnay na ginagamit sa

akda.

II. PAKSANG ARALIN

A. Paksa: Mga Retorikal na Pang-ugnay

B. Sanggunian: Alma M. Dayag, “Pinagyamang Pluma 7” p.85-90

C. Kagamitan: Manila Paper, Colored Paper, Cartolina, Flash Card, Tarpapel

D. Pagsasanib ng Saloobin: Pagkakaisa at Pagtutulungan

III. PAMAMARAAN

GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG-AARAL

A. PANIMULANG GAWAIN

1. Panalangin

 Tumayo ang lahat at tayo ay  Opo ma’am

magdarasal.

2. Pagbati

 Magandang umaga klas!  Magandang umaga rin po

3. Pagtsek ng Atendans

 Tatanungin ng guro kung sino ang  Wala po ma’am

lumiban sa klase ngayong araw.

4. Pagbabalik-aral:

 Klas! Ano nga ulit ang tinalakay  Tungkol po sa ekspresyong

natin noong nakaraang araw? naghahayag ng posibilidad

 Tama!

 Ano nga ulit ang ekspresyong  Ito po ay tawag sa mga salita o

naghahayag ng posibilidad? pahayag na posibleng magkatotoo
subalit hindi tiyak, masiguro o may
agam-agam pa ang taong
nagsasalaysay.

 Mahusay!

5. Pagganyak:

 Bibigyan ng mga hati-hating puso

ang bawat mag-aaral at hahanapin
nila sa kapwa nila kamag-aral ang
kabiyak ng puso na kaparehas
nila.

 Tatanungin ng guro kung nahanap Opo ma’am!

nila ang kabiyak ng puso na hawak
nila?

 Magbibigay ng mga katanungan

tungkol sa nabuo nilang puso.
B. Paglinang na Gawain:

1. Gawain:

 Para sa inyong Pangkatang

Gawain, bawat grupo ay bibigyan
ng guro ng mga salita at
gagamitin nila ito sa iang
pangungusap.
(Pagsasagawa ng mga mag-aaral sa
 Bibigyan lamang ng limang minuto nasabing Gawain)
ang bawat grupo upang matapos
ang gawain at pagkatapos ay pipili
ng isang miyembro na mag uulat
sa unahan.

2. Pagpapakilala sa Paksa: Ang atin pong paksang tatalakayin ay

tungkol sa pang-ugnay. .
 Base sa inyong naging Gawain
ano sa palagay ninyo ang ating
paksang tatalakayin ngayong
araw?

 Magaling!

 Ngayong araw ay inaasahan na

inyong :

 Masuri ang kahalagahan

ng mga pang-ugnay sa
pangungusap

 Maipaliwanag ang
wastong gamit ng mga
pang-ugnay

 Magamit nang wasto ang

mga retorikal na pang-
ugnay sa ginamit sa
akda.

3. PAGLALAHAD

 Ngayon naman ay dumako na tayo

sa ating aralin. Napansin ninyo
kanina sa pinagawa ko ang mga
salitang pang-ugnay.
. Ang Pang-ugnay ay mga salitang
 Ipapaskil sa pisara ang kahulugan
nagpapakita ng relasyon ng dalawang
ng pang-ugnay.
yunit sa pangungusap, maaring salita,
dalawang parirala o dalawang sugnay
 . Ang Pang-ugnay ay mga
 salitang nagpapakita ng relasyon
ng dalawang yunit sa
pangungusap, maaring salita,
dalawang parirala o dalawang
sugnay.

 Ang pang-ugnay ay maaring:

 Ang PANG-ANGKOP ay ang
 PANG-ANGKOP katagang idinudugtong sa pagitan
 PANG-UKOL ng dalawang salita upang maging
 PANGATNIG kaaya-aya ang pagbigkas ng mga
ito at magkaron ng ugnayang pang
 1. Ang PANG-ANGKOP ay ang gramatika. Ito ay may tatlong uri:
katagang idinudugtong sa pagitan “na”, “-ng”, “-g”.
ng dalawang salita upang maging
kaaya-aya ang pagbigkas ng mga  Pang-angkop na “na” ay
ito at magkaron ng ugnayang pang ginagamit kapag ang unang salita
gramatika. Ito ay may tatlong uri: ay nagtatapos sa katinig maliban
“na”, “-ng”, “-g”. sa N.Hindi ito isinusulat ng
nakadikit sa unang salita.
 Pang-angkop na “na” ay Nagigitnaan ito ng salita at ng
ginagamit kapag ang unang salita panaguri.
ay nagtatapos sa katinig maliban
sa N.Hindi ito isinusulat ng  Halimbawa:
nakadikit sa unang salita.
Nagigitnaan ito ng salita at ng 1. mapagmahal na hari.
panaguri.
2. Masipag na guro.
 Halimbawa:
 Opo ma’am
1. mapagmahal na hari.
 Pang-angkop na “-ng” ay
2. Masipag na guro. ginagamit kung ang unang salita
ay nagtatapos sa pangatnig.
 Maliwanag na ba klas?
 Halimbawa:
 Pang-angkop na “-ng” ay
ginagamit kung ang unang salita 1. Binibining Gloria.
ay nagtatapos sa patinig.
2. Mabuting anak.
 Halimbawa:
 Pang-angkop na “-g” ay ginagamit
1. Binibining Gloria. kapag ang unang salita ay
nagtatapos sa titik N.
2. Mabuting anak.
 Halimbawa:
 Pang-angkop na “-g” ay ginagamit
kapag ang unang salita ay 1. Huwarang guro
nagtatapos sa titik N.
Opo
 Halimbawa:

1. Huwarang guro 2. Ang Pang-ukol ay nag uugnay sa

2. Luntiang halaman isang pangngalan sa iba pang salita sa
pangungusap
 Maliwanag na ba ang ibig sabihin
ng pang-angkop?
 2. ANG PANG-UKOL ay nag
uugnay sa isang pangngalan sa
iba pang salita sa pangungusap.
 Narito ang mga katagang
ginagamit pang-ukol.
 Halimbawa:
 Sa, ayon sa/kay, ng, ukol
sa/kay, kay/kina, para
sa/kay, tungkol sa/kay,
hinggil sa/kay, ni/nina.
 Halimbawa sa pangungusap:
1. Si Elena ay magaling sa
pagtatanim. Wala po ma’am.
2. Para sa pag-aaral ang
aking ipon.
 May katanungan ba tungkol sa
pang-ukol?
 Dahil nauunawaan na ninyo ay
dumako naman tayo sa ikatlong
bahagi ng retorikal na pang-ugnay.
ito ay maaaring
 3. ANG PANGATNIG ito ay nag bpagbubukod,
uugnay sa dalawang salita, paglilinaw
sugnay, parirala o pangungusap.
 ito ay maaaring nagpapakita ng
bpagbubukod, pagsasalungat,o
paglilinaw.
 Mayroon din itong ibat-ibang
uri:
 Pangatnig na Pamukod
 Pangatnig na Pandagdag
 Pangatnig na Pananhi
 Pangatnig na Panubali
 Pangatnig na Panlinaw
 Pangatnig na Panalungat
 Pamukod ay nagsasaad ng
pagbubuklod o paghihiwalay. Ito
ay karaniwang ginagamitan ng
mga katagang ni, o, at maging.
 Narito ang mga katagang
ginagamit pang-ukol.
 Halimbawa:
 Sa, ayon sa/kay, ng, ukol
sa/kay, kay/kina, para
sa/kay, tungkol sa/kay,
hinggil sa/kay.
 Halimbawa sa pangungusap:
1. Si Elena ay magaling sa
pagtatanim.
2. Para sa pag-aaral ang
aking ipon.
 3. ANG PANGATNIG ito ay nag
uugnay sa dalawang salita,
sugnay, parirala o pangungusap.
nagpapakita ng
pagsasalungat,o
 Mayroon din itong ibat-ibang
uri:
 Pangatnig na Pamukod
 Pangatnig na Pandagdag
 Pangatnig na Pananhi
 Pangatnig na Panubali
 Pangatnig na Panlinaw
 Pangatnig na Panalungat
 Pamukod ay nagsasaad ng
pagbubuklod o paghihiwalay. Ito
ay karaniwang ginagamitan ng
mga katagang ni, o, at maging.
 Pandagdag ay nagsasaad ng
pagpuno o pagdagdag ng
impormasyon. Ito ay karaniwang

 Pandagdag ay nagsasaad ng
pagpuno o pagdagdag ng
impormasyon. Ito ay karaniwang
ginagamitan ng mga katagang, at,
wala at pati.
 Pananhi ay ginagamit ito upang
magbigay ng dahilan kung
nangangatwiran at kung
sumasagot sa tanong na bakit.
Ang mga kataga nito ay
sapagkat,dahil,
palibhasa,pagkat, kasi.
 Panubali ay nagpapakita ito ng
pagbabakasakali o pag-
aalinlangan. Ang mga katagang
ginagamit ay kung, di, kundi,
kapag, sana, at sakali.
 Panlinaw ay ginagamit ito upang
linawin o magbigay linaw sa isang
sitwasyon o paliwanag. Ang mga
katagang ginagamit ay ano pa,
kaya, samakatuwid, sa madaling
salita at kung gayon.
 Panalungat ay nagsasaad ng pag
iba, pagkontra o pagtutol. Ang mga Opo ma’am
katagang ginagamit ay ngunit,
subalit, datapwa’t bagama’t.
 Nauunawaan na ba ang lahat?
 May katanungan pa ba tungkol sa
ating tinalakay?
4. PAGLALAHAT
 Dahil wala na kayong katanungan
sa ating paksang tinalakay. Ako
naman ang magtatanong sa inyo.
 Ano nga ulit ang pang-ugnay?
 Tama!
 Ilan naman ang bahagi ng pang-
ginagamitan ng mga katagang, at,
wala at pati.
 Pananhi ay ginagamit ito upang
magbigay ng dahilan kung
nangangatwiran at kung
sumasagot sa tanong na bakit.
Ang mga kataga nito ay
sapagkat,dahil,
palibhasa,pagkat, kasi.
 Panubali ay nagpapakita ito ng
pagbabakasakali o pag-
aalinlangan. Ang mga katagang
ginagamit ay kung, di, kundi,
kapag, sana, at sakali.
 Panlinaw ay ginagamit ito upang
linawin o magbigay linaw sa isang
sitwasyon o paliwanag. Ang mga
katagang ginagamit ay ano pa,
kaya, samakatuwid, sa madaling
salita at kung gayon.
 Panalungat ay nagsasaad ng pag
iba, pagkontra o pagtutol. Ang mga
katagang ginagamit ay ngunit,
subalit, datapwa’t bagama’t.
( ang mga mag-aaral ay maaaring may
katanungan at ang iba naman ay wala.)
 Ang Pang-ugnay ay mga salitang
nagpapakita ng relasyon ng
dalawang yunit sa pangungusap,
maaring salita, dalawang parirala o
dalawang sugnay.
Tatlo po.
 ugnay? Pang-angkop
Pang-ukol
 Magaling! Pangatnig

 Ano-ano ang mga ito?

 Mahusay!

5. PAGLALAPAT

 Ngayon ay hahatiin ko kayo

sa tatlo. Bawat grupo ay
may kanya-kanyang gawain
na ibibigay ang guro. (Pagsasagawa ng mga mag-aaral)

Pangkat 1 – Pang- angkop

 Panuto: Bumuo ng Buod ng isang

teleserye na napanuod ninyo.
Tukuyin ang mga ginamit na pang-
ugnay na pang-angkop sa buod na
ginawa.

Pangkat 2 – Pang- ukol

 Panuto: Gumawa ng sanaysay

tungkol sa pandemyang
kinahaharap natin ngayon at
tukuyin ang mga ginamit na pang-
ugnay na pang-ukol na ginamit sa
ginawang sanaysay. (Gumawa ng
sariling pamagat)

Pangkat 3 – Pangatnig

 Panuto: Gumawa ng isang tula

tungkol sa COVID-19 na
kinakaharap natin ngayon.
(Gumawa ng sariling pamagat)

Pamantayan sa pagmamarka:

Nilalaman - 5 puntos

Presentasyon - 3 puntos

Pagkakaisa - 2 puntos

10 puntos
IV. PAGTATAYA

Panuto: Pillin sa kahon ang tamang gamit na pang-ugnay sa bawat pangungusap at

tukuyin kung anong bahagi ng pang-ugnay ang ginamit sa pangungusap.(10 puntos)

dahil pagkat na subalit nina kapag

1. Isang mapagmahal _____ anak si Carla.

2. Gusto kong kumain ______gutom ako.

3. Ang ina ______ Ben at Mike ay isang guro.

4. Mahal ka niya ________hindi niya gaanong naipapakita ito.

5. Mapapanatag na ako______nalaman kong ligtas na siya.

V. TAKDANG ARALIN

PANUTO: Gumawa ng pangungusap gamit ang mga sumusunod na pang-ugnay.

1. Ayon kay

2. Na

3. Palibhasa

4. Datapwa’t

5. Hinggil sa

Inihanda ni:

MA.VIANNEY B. STA.MINA
Aplikante
5. PAGLALAPAT

 Ngayon ay ipapangkat ko kayo sa tatlo. Ang bawat pangkat ay may kanya-

kanyang nakalaan na retorikal na pang-ugnay.

 Pangkat 1 – Pang- angkop

 Panuto: Gumawa ng maikling kwento at tukuyin ang mga ginamit na pang-

ugnay na pang-angkop.

 Pangkat 2 – Pang- ukol

 Panuto: Pumili ng awitin at tukuyin ang mga ginamit na pang-ugnay na

pang-ukol.

 Pangkat 3 – Pang- pangatnig

 Panuto: Gumawa ng sanaysay at tukuyin ang mga ginamit na pang-ugnay

na pangatnig.

 Pamantayan sa pagmamarka:
 Nilalaman - 5 puntos

 Presentasyon - 3 puntos

 Pagkakaisa - 2 puntos

10 puntos
Pangalan:________________________________________ Iskor:________

Panuto: Pillin sa kahon ang tamang gamit na pang-ugnay sa bawat pangungusap at

tukuyin kung anong bahagi ng pang-ugnay ang ginamit sa pangungusap.(10 puntos)

dahil pagkat na subalit nina kapag

1. Isang mapagmahal _____ anak si Carla.

2. Gusto kong kumain ______gutom ako.

3. Ang ina ______ Ben at Mike ay isang guro.

4. Mahal ka niya ________hindi niya gaanong naipapakita ito.

5. Mapapanatag na ako______nalaman kong ligtas na siya.

Pangalan:________________________________________ Iskor:________

Panuto: Pillin sa kahon ang tamang gamit na pang-ugnay sa bawat pangungusap at

tukuyin kung anong bahagi ng pang-ugnay ang ginamit sa pangungusap.(10 puntos)

dahil pagkat na subalit nina kapag

1. Isang mapagmahal _____ anak si Carla.

2. Gusto kong kumain ______gutom ako.

3. Ang ina ______ Ben at Mike ay isang guro.

4. Mahal ka niya ________hindi niya gaanong naipapakita ito.

5. Mapapanatag na ako______nalaman kong ligtas na siya.