ARALIN 3: KABANATA 8-11: SEMENTADONG GUBAT

GAWAIN 2: MGA TALINGHAGA NI RIZAL

Ang mabisang pahayag ay nakasalalay sa paggamit ng wika sa malinaw, maayos, tiyak,
maganda, mapanghikayat at kawili-wiling paraan. Sa gawaing ito ay susuriin mo ang mga
pahayag sa ilang kabanata ni Rizal at ibigay mo ang iyong sariling pagpapakahulugan. Dito mo
lubos na mauunawaan ang iba’t ibang isyu, kaugalian at sakit ng lipunan sa kanyang panahon
at malinaw pa ring sumasalamin hanggan sa ngayon.

Halimbawa, naniniwala ang kutsero na ililigtas ni Bernardo Carpio ang kagaya niyang Filipino
mula sa mga tulisan kapag nakawala ang kanang paa nito sa pagkakagapos (Kabanata 5).
Maaari itong mangahulugan ng pagtitiis, pagpapakasakit at patuloy na paghihintay kaysa
gumawa o kumilos upang agad na makahanap ng lunas.

1. Nag-alay si Huli ng kahuli-hulihang pera niya sa Mahal na Birhen.

2. Hindi ipinagbili ni Huli ang agnos na bigay sa kanya ni Basilio kahit malaki ang
maitutulong nito sa kanya.

3. Ang pagkapipi ni Tandang Selo ay bunga ng kapabayaan ng higit na malalakas na hindi

umamin ng pagkakasala kundi nagsabing ginawa lamang nila ito dahil sa kapakanan ng
pamilya ni Selo.

4. Marami ang bumili sa alahas ni Simoun dahil batid nila itong makapangyarihan at
tagapayo ng Kapitan Heneral.

5. Malalaki at magagara ang mga sabungan samantalang nasa kahabag-habag na

kalagayan ang mga paaralan.
Mas binibigyang pansin at pera ang mga bagay na di naman kinakailangan at hindi para sa
ikakabuti ng komyunidad, tulad nga ng mga sabungan kung saan ang mga mayayaman lamang
ang nakikinabang dito. Kaya’t napagiiwanan ang mga importanteng bagay tulad ng edukasyon
na para sa mga kabataan at para na din sa magandang kibukasan ng bansa.

GAWAIN 3: MULING PAGSUSURI SA AWIT

Pahina 1 ng 3
Matapos mong mapalalim ang pagkilala at pagsusuri sa mga piling tauhan muling balikan ang
napanood na video o napakinggan awitin at muli mo itong tugunan upang masubok ang mas
malalim mo pang pag-unawa sa sinuri mong mga awitin higit sa lahat ang mas malalim ding
pag-unawa sa nobela. Makabubuo ka rin ng paghahambing na ang nobela ni Rizal ay
masasalamin din sa mga kontemporaryong mga awitin na naglalantad din ng iba’t ibang
kamalayang panlipunan na nagpapatunay na ang nobela ay dapat pa ring dakilain sa
kasalukuyan.

Pumili ng Dalawa lamang

MGA AWITIN Anong isyu sa nobela ni Rizal ang
pinatutungkulan ng awit?
www.youtube.com/watch Napakadaming isyu na nabanggit sa
?v=L_hokTBziJ4 kantang ito na puwedeng
Tatsulok ng Binhi / maihalintulad sa nobela ni Rizal. Sa
Bamboo mga nobela ni Rizal naipakita dito ang
di pantay estado ng tao noon, ang
mga mayayaman ay nasa itaas at ang
mga mahihirap ay nasa ibaba.
Maraming kabanta sa mga nobela ni
Rizal ang pinapakita ang pagtingin ng
mayayaman sa mga mahihirap, tulad
ng unang kabanata sa El
Filibusterismo kung saan ang mga
mayayaman ang nasa itaas ng Bapor
Tabo at ang mga mahihirap ay nasa
ibaba kung saan siksikan at
napakainit. Ang mga mayayaman lang
umano ang may karapat-dapat na
makakuha ng hustisya. Naibanggit din
sa kanta ang rebolusyon dahil sa di
pantay na pagtrato ng systema at
gobyerno sa tao na nangyari din sa
mga nobela ni Rizal. Napakadaming
nasawi upang maipaglaban ang
kanilang karapatan at kabuhayan.
Anong isyu naman sa ngayon
ang pinatutungkulan ng awit?
Ang kantang Tatsulok ay
ipininapakita ang hindi patas na
systema ng gobyerno. Kung sino
ang nasa itaas siya lanmang ang
may karapatan magkaroon ng
kapangyarihan. Ang tatsulok ay
inilalarawan ang iba’t-ibang estado
ng tao kung saan ang mayayaman
ay nasa itaas ng tatsulok at nasa
ibaba naman ang mahihirap. Kahit
ngayon di pa din pantay ang tingin
ng gobyerno at tao sa mga
mahihirap, may pagbabango nga
ngunit ito ay napakaunti lamang.
Ang dami pa din sakim para lang sa
pera at kapangyarihan na pati ang
ibang tao’y nadadamay na,
halimbawa nito ay ang korupsyon sa
gobyerno. Nagbabayad ang tao ng
kanilang buwis upang magkaroon
pa ng mas magandang buhay
ngunit kinukuha ito ng iba para sa
kanilang sarili. Ito ang realidad ng
buhay ng isang tao at hinding hindi
ito maiiwasan.

www.youtube.com/watch Kahirapan pa din ang isa sa mga

?v=uLkbsWyOH8Y Ang buong isyung tinatalakay sa kanta
mahirap maging mahirap na maiuugnay sa kuwento ay ang
ng Mateo Singko paghihirap. Madaming mga tauhan sa
nobela ni Rizal ang naghihirap dahil
na din sa hirap ng buhay noon.
Maraming mahihirap noon ang mas
pinapahirapan na ng Gobyerno dahil
sa mga buwis na kanilang binibigay.
Madami din mga taong di na
makapagaral o kahit makakain ng
maayos sa isang araw. Hindi lang ito,
isyung di masolusyonan hanggang
ngayon. Ito ay dahil sa kakulangan
sa trabaho at di makapagtapos sa
pag-aaral. Napakadaming pamilya
ang di makapagaral, magkaroon ng
tamang pagkain para sa sapat na
nutrisyon at maayos at ligtas na
tirahan. Nakaparami pa rin sakanila
ang mga biktima ng diskriminasyon
hanggang ngayon. Napakahirap na
nga ng kanilang buhay andami pa

Pahina 2 ng 3
sila ay dinidiskrimina dahil sa
kanilang estado sa buhay. Pati mga
bata ay nagtratrabaho na upang may
makain sa isang araw. Hindi pantay
pantay ang pakikitungo ng mga tao sa
mga mahihirap. Andaming problema
sa mga nobela ni Rizal ang naidulot
ng pera. Ito ang parang tumutukoy
kung ang magiging maganda ba ang
iyong buhay noon. Ang mga nobela ni
Rizal ay isa sa mga nagpapatunay na
napakahirap maging mahirap.
din mga problema ang kikailangan
nilang harapin. Lalong lalo na
ngayong pandemya maraming tao
ang nawalan ng trabaho at kapag
walang trabo, wala ang pera at
kapag walang pera hindi nila
maitataguyod ang kanilang sariling
pamilya. Hindi din sila ligtas sa
pagkahawa ng sakit na Covid dahil
sa kanilang antas ng pamumuhay.
Pahina 3 ng 3