Temat: Podstawowe struktury rynkowe.

1. Ekonomiści często posługują się pojęciami rynku doskonałego (rynku konkurencji

doskonałej), czyli takiego, gdzie wszyscy sprzedający i kupujący mają równe szanse,
doskonale wiedzą o wszystkich ruchach cen i o wartości użytkowej towarów, podejmują
natychmiast właściwe decyzje. Sprzedający obniżają ceny, gdy mają trudności ze zbytem, a
kupujący zawsze wybierają towary najlepsze i najtańsze.

2. Rynek doskonały w rzeczywistości gospodarczej nie występuje. Najbliższym mu „realnym”

rynkiem jest rynek wolnokonkurencyjny, czyli taki, w którym państwo ingeruje w niewielkim
stopniu i ceny kształtują się w sposób swobodny.

3. Warto jednak poznać podstawowe cechy rynku doskonale konkurencyjnego, aby przekonać
się jak dalece większość rynków różni się od tego modelu.

Konkurencja doskonała to rynek, na którym występuje wielu producentów i konsumentów, a

oferowane towary są jednorodne, czyli maja bardzo zbliżona wartość użytkową. Ponieważ nikt nie
jest w stanie zdominować rynku, dlatego ceny są ustalane w relacjach między kupującymi a
sprzedającymi. Kupujący i sprzedający posiadają pełną znajomość rynku – przepływ informacji jest
doskonały. Konsumenci wiedzą co, za ile i gdzie mogą kupić. Producenci mogą sprzedać wszystko, co
wytworzą. Producenci mogą łatwo rozpocząć wytwarzanie danych dóbr – istnieje swoboda wejścia na
rynek i wyjścia z rynku.

Do takiej sytuacji dochodzi najczęściej na niektórych rynkach produktów rolnych, np. lokalnych
giełdach warzywno-owocowych, gdzie występuje wielu drobnych producentów – dostawców.

Cechy Ilość firm Rodzaj Dostęp do Co określa Konkurencj Przykład

rynku na rynku produktu rynku cenę a rynków
niecenowa
Opis cech Bardzo Jednorodne Wolny lub rynek brak Kapusta,
wiele (identyczne bardzo marchew,
małych firm ) łatwy ziemniaki

MODEL PEŁNEGO MONOPOLU

Przykładem rynku niedoskonałego, na którym nie ma żadnej konkurencji jest pełny monopol.

Cechy pełnego monopolu:

Cechy Ilość firm Rodzaj Dostęp do Co określa Konkurencj Przykład

rynku na rynku produktu rynku cenę a rynków
niecenowa
Opis cech jedna Tylko jeden Może być monopol Reklama PKP,
produkt i zablokowany, komunikacja
nie ma istnieją miejska,
substytutu bariery Poczta
wejścia Polska
4.Dlaczego tak znaczy wpływ na funkcjonowanie rynku ma monopolista?

Przyczyną są bariery wejścia dla innych producentów na rynek wynikające:

 ze znacznie siły ekonomicznej (finansowej)

 z posiadania przez monopolistę patentów, znaku firmowego, praw własności wyłączności
sprzedaży
 z polityki protekcyjnej państwa np. w celu ochrony producenta krajowego przed
producentami zagranicznymi lub dla celów podatkowych (zwiększenie dochodów rządu). Z
polityki protekcyjnej państwa korzystają najczęściej monopole państwowe.

5.Przypadki pełnego monopolu są bardzo rzadkie. Zwykle na rynku danego produktu (dobra i usługi )
jest przynajmniej kilkanaście lub kilka firm, które ze sobą konkurują. Taką sytuację nazywamy
konkurencją monopolistyczną lub oligopolem.