WÀlPÀ 1 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «£Áå¸À
1.0 ¦ÃpPÉ
1.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ
1.2 ¸ÀªÀiÁd: CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¤AiÉÆÃVUÀ¼ÀÄ
1.3 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ «PÁ¸À
1.4 ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ £ÀqÀÄ«£À PÉÆAr
1.5 ¸ÀªÀiÁdzÀ CAUÀªÁV ±Á É
1.6 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À
1.7 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ
1.8 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV
1.9 ±À¨ÁݪÀ½/¸ÀAQë¥ÀÛ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
1.6 WÀlPÀ CAvÀå ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
1.0 ¦ÃpPÉ
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ WÀlPÀzÀ°è ¸ÀªÀiÁd JAzÀgÉãÀÄ? ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀégÀÆ¥À, ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
ªÀåQÛUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ §UÉUÉ w½AiÀÄÄ«j. ¸ÀªÀiÁdzÀ ««zsÀ
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁzÀ PÀÄlÄA§, ²PÀët, zsÀªÀÄð, gÁdQÃAiÀÄ, CyðPÀvÉ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À avÀætªÀ£ÀÄß
CjAiÀÄÄ«j. ¸ÀªÀiÁdPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ zÀAvÉ
AvÉ ªÉÄÃ É G ÉèÃTvÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ® gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß F ªÀÄÄSÉãÀ w½AiÀÄÄ«j. ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët JA§ F WÀlPÀzÀ
²Ã¶ðPÉAiÉÄà ºÉüÀĪÀAvÉ, ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ £ÀqÀÄ«£À £ÉÃgÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß F
WÀlPÀ¢AzÀ UÀ滸À§ºÀÄzÁVzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ GvÁàzÀ£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¸ÀªÀiÁd CxÀªÁ ªÀiÁ£ÀªÀPÀÄ®zÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ
±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀĪÀÅzÀ£ÀÄß w½AiÀħºÀÄzÁVzÉ.
¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¸ÀªÀiÁeÉÆà eÉÆÃ-¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ, DyðPÀ ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ
¹ÜwUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj j¹gÀÄvÀÛ
vÀÛªÉ C®èzÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¸À ÁVzÉ.

1.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

F WÀlPÀªÀ£ÀÄß N¢zÀ £ÀAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä
¸ÀªÀÄxÀðgÁUÀÄ«j.

• ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ ZÀZÉð, ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ªÁåSÁ夸ÀÄ«j.
• ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀégÀÆ¥À, «PÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ«j.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

1
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

• ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß «±Éèö¸ÀÄ«j.

• ±Á ÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ CAUÀ JA§ÄzÀ£ÀÄß ZÀað¸ÀÄ«j. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
1.2 ¸ÀªÀiÁd: CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀiÁdªÀÅ MAzÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À § ÉAiÀiÁVzÉ. ªÀiÁ£ÀªÀgÀ ªÀvÀð£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¸À®Ä F ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼Éà ªÀÄÆ®ªÁVzÉ.
¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÁzÀ PÀÄlÄA§, ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À «©ü£Àß ªÀiÁzÀjUÀ¼À
£ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀzÀ §UÉUÉ Cj«gÀ¨ÉÃPÁzÀzÀÄÝ CUÀvÀåªÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ ªÀÄÆ®
CAUÀªÁzÀ PÀÄlÄA§zÀ°è£À vÀAzÉ-vÁ¬Ä, vÁ¬Ä, ªÀÄUÀ
ªÀÄUÀ-ªÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÀºÉÆÃzÀgÀ-¸ÀºÉÆÃzÀj, ¥Àw-
¥Àwß EªÀÅUÀ¼ÀÄ
UÀ¼ÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ, aPÀÌ¥Àà-aPÀ̪ÀÄä, ¸ÉÆÃzÀgÀC½AiÀÄ-¸ÉƸÉ
ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ¢éwÃAiÀÄ ºÀAvÀzÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ
¢éwÃAiÀÄ ºÀAvÀzÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ vÀÈwÃAiÀÄ ºÀAvÀzÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ¸ÉßûvÀgÀÄ, £ÉgɺÉÆgÉAiÀĪÀgÀÄ ºÁUÀÆ E¤ßvÀgÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ
¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÁVªÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¥ÀæwAiÉƧâgÀ ¥ÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß F
¸ÀA§AzsÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ UÀ滸À§ºÀÄzÁVzÉ. E°è£À ¥ÁvÀæ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è
ªÀåQÛAiÀÄÄ ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁzÀ QæAiÉÄUÀ ÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ¨ÉÆÃzsÀ£É, ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À,
vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ºÀ«ÄäPÉƼÀÄîªÀ UÀÄA¥ÀÅ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¸ÀA§A¢üvÀ DqÀ½vÁvÀäPÀ
PÁAiÀÄðUÀ¼À°è ²PÀëPÀgÁzÀªÀgÀÄ vÉÆqÀVPÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄà vÀªÀÄä ªÉÊAiÀÄQÛPÀ
PËlÄA©PÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À®Æè ¨sÁVAiÀiÁV vÀªÀÄäzÉà ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ
M§â ªÀåQÛAiÀÄÄ ¥Àæw¢£ÀªÀÇ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ºÀ®ªÀÅ ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß KPÀPÁ®zÀ°è
¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ: M§â ªÀåQÛAiÀÄÄ vÀ£Àß ªÀÄPÀ̽UÉ vÀAzÉAiÀiÁV, ¥ÀwßUÉ
UÀAqÀ£ÁV, vÀAzÉvÁ¬ÄUÉ ªÀÄUÀ£ÁV, MqÀºÀÄnÖzÀªÀjUÉ ¸Àº ¸ÀºÉÆÃzÀgÀ£ÁV, «zÁåyðUÀ½UÀ½UÉ
²PÀëPÀ£ÁV »ÃUÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ½UÉ
C£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀåQÛAiÀÄÄ ¤ªÀð»¸ÀĪÀ ¥ÁvÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è DvÀ£À ¹Üw ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁªÀiÁfPÀ CAvÀ¸ÀÛ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ªÀåQÛAiÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¹Üw ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ
CAvÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ªÀiË®åUÀ½AzÀ ¤AiÀÄAwæ¸À®àqÀÄvÀÛªÉ. EAxÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ
ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀiÁdzÀ C°TvÀ ¸ÁA«zsÁ¤PÀ ¤AiÀĪÀiÁªÀ½UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ
CAvÀ¸ÁQëAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ²PÉë ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅgÀ¸Á ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀåQÛUÀÆ EzÀgÀ Cj«gÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¸ÀªÀiÁdPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¥ÁvÀæ ¤ªÀðºÀuÉ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ CAvÀ¸ÀÄÛ, ¤Ãw
¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÁzÀ
¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀåQÛUÀÆ ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
‘¸ÉƸÉÊn(society)’ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ Áån£ï ¨sÁµÉAiÀÄ ‘¸Éƹl¸ï(societas)’
JA§ ¥ÀzÀ¢AzÀ ªÀÅöåvÀàwÛ ºÉÆA¢zÉ. '¸Éƹl¸ï' JAzÀgÉ UɼÉvÀ£À/MqÀ£Ál ªÀÄvÀÄÛ
ªÉÄÊwæ(friend and ally) JA§ÄzÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ
UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀBQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä F ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀªÀiÁd JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ aAvÀPÀgÀÄ,

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

2
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

ªÀiÁ£ÀªÀ±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd«eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ªÁåSÁ夹zÁÝgÉ. EªÀgÉ®ègÀ ªÁåSÁå£ÀUÀ¼ÀÄ

ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀÄvÀÛªÉÉ. CzÀgÀAvÉ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁfPÀPÁAiÀÄ𠤪ÀðºÀuÉ, ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ C£ÀÄQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ. CªÉÄÃjPÁzÀ
¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçdÕ ªÉÄPÉêÀgï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÃeï ¥ÀæPÁgÀ - “¸ÀªÀi ¸ÀªÀiÁdªÀÅ §¼ÀPÉ ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÀÄÝ, C¢üPÁgÀ, ªÀiÁ£ÀªÀ £ÀqÀªÀ½PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁévÀAvÀæåzÀ
¤AiÀÄAvÀætUÀ¼À C£ÉÃPÉ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «¨sÁUÀUÀ¼À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ £ÉgÀªÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdªÉAzÀÄ
PÀgɹPÉƼÀÄîªÀ ¤gÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAQÃtð ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ
¸ÀA§AzsÀUÀ¼À § ÉAiÀiÁVzÉ VzÉ” J£ÀÄßvÁÛgÉ. C®èzÉ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ««zsÀ ¸ÀA¸ÀÌ ¸ÀA øwAiÀÄ£ÀÄß
¥Á°¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÇö¸ÀĪÀ ªÀÄÄ®PÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ d£ÀgÀ UÀÄA¥À£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. ¸ÀtÚ WÀlPÀªÁzÀ ºÀ½îUÀ½AzÀ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀÄ «±ÀézÁzÀåAvÀgÀÄ
ÁzÀåAvÀ ºÀgÀrgÀĪÀ
ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ®Æè UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. PÁ® ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀܼÁ£ÀĸÁjAiÀiÁV ¥ÁæaãÀ
ªÀÄvÀÄÛ DzsÀĤPÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ°è ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. EµÁÖzÀgÀÆ ¸ÀªÀiÁd
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ JA§ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ©
©ü£ÀߪÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. ¸ÀªÀiÁdªÀÅ CªÀÄÆvÀð,
«±Á® ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzÀzÀÄÝ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ CAUÀªÁVzÀÄÝ ¥ÁæzÉòPÀ
UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÀÄÝ ‘£ÁªÀÅ’ J£ÀÄߪÀ DwäÃAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçdÕgÁzÀ mÁ ÁÌmï ¥Á¸Àð£ïì ºÉà ºÉüÀĪÀAvÉ
¼ÀĪÀAvÉ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ
ªÀvÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV §¼À¸À§ºÀÄzÁzÀ ªÀÄÆ® WÀlPÁA±ÀªÉAzÀgÉ CzÀĪÉÃ
¥ÁgÀ¸ÀàjPÀ QæAiÉÄAiÀiÁVzÉ. EzÀĪÉà ¸ÀªÀiÁdzÀ MAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁV PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛ
ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. EªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ §ºÀÄvÀézÀ ªÀåQÛ/UÀÄA¥ÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ¥ÀgÀ¸Àà ¥Àg gÀ QæAiÉÄ
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À°è
°è M¼ÀUÁUÀ¢zÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁfPÀ QæAiÉÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀzÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.

ªÉÊAiÀÄQÛPÀ(ªÀåQÛ) ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd

¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀåQÛAiÀÄÆ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀzÀ¸Àå£ÁVgÀÄvÁÛ£É. ºÁUÁV ¥ÀæwAiÉƧâ
ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÀÆ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄ
¤ÃqÀĪÀ
ªÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À §UÉUÉ
Cj«gÀ¨ÉÃPÁzÀzÀÄÝ CvÀåUÀvÀåªÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁªÀiÁfPÀ
¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ QæAiÀiÁvÀäPÀvÉUÀ¼ÀÄ §ºÀĪÀÄÄRåªÁVzÀÄÝ ¸ÀªÀiÁdzÀ ««zsÀ
ªÀÄÆ®WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ AiÀÄxÉÆÃavÀªÁVzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ WÀlPÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ‘ºÀ®ªÀÅ
¤AiÀĪÀÄUÀ¼À PÀmÁÖVzÉ
zÉ’. F ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ªÀiÁ£ÀªÀ£À ««zsÀ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß
¤AiÀÄAwæ¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ, ªÀiÁ£ÀªÀ£À
ªÀvÀð£ÉUÀ¼À ¸ÀÆPÀÛ ¤AiÀÄAvÁævÀäPÀ CA±ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®P
ªÀÄÆ®PÀÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ¸ÀgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ
PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉUÉ ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀÄlÄA§, ²PÀët, zsÀªÀÄð, DyðPÀvÉ, gÁdQÃAiÀÄ
ªÉÆzÀ ÁzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸À®Ä §ºÀÄ¥ÀæPÁgÀªÁV
PÁAiÀÄð¤gÀvÀªÁVzÉ. ºÁUÁV « ««zsÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¼À §UÉUÉ «±ÀzÀªÁV
w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ CUÀvÀåªÁVzÉ.

1.PÀÄlÄA§: ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ºÀAvÀzÀ PÀ°PÉAiÀÄ°è ªÀÄUÀÄ«UÉ ªÀÄ£ÉAiÉÄà ªÉÆzÀ®

¥ÁoÀ±Á ÉAiÀiÁVzÉ. vÁ¬ÄAiÀÄÄ ªÉÆzÀ® ²PÀëQAiÀiÁV PÁAiÀÄð¤ªÀ»¹zÀgÉ PÀÄlÄA§zÀ
EvÀgÀ
gÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ EzÀgÀ°è ¨sÁVUÀ¼ÁVgÀÄvÁÛgÉ. ±Á ÉAiÉÄA§ O¥ÀZÁjPÀ ªÀ®Ai ªÀ®A ÀÄzÀ°è
²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ, ¸ÀªÀĪÀ¸ÀÌgÀUÀÄA¥ÀÅ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀzÀå¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

3
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±À ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀĪÀªÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. »ÃUÉ

ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAzÀĪÀgɹPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ
¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ PÀ°PÉUÉ ¥ÀÇgÀPÀ CªÀPÁ±ÀªÀ
CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀ®èzÉ ¸ÀªÀiÁ£À ªÁ¸À¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ
gÀZÀ£ÉUÉ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÁægÀA©üPÀ ºÀAvÀ¢AzÀ®Æ PÀÄlÄA§ªÉà ¸ÀªÀiÁdzÀ ªÀÄÆ® n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
WÀlPÀªÁVzÀÄÝ d£À¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ £ÀqÀĪÉ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß PÀ®Äà¸ÀĪÀ PÉÆArAiÀiÁV PÀÄlÄA§
PÀÄlÄA§ªÀÅ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀ®èzÉ ¸ÀªÀiÁd
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀĪÉAiÀÄÆ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¨É¸ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÀÄlÄA§ªÀÅ «±ÀézÁzÀåAvÀ
ªÁ妹gÀĪÀ CA±ÀªÁVzÉ. ªÉʪÁ»PÀ §AzsÀUÀ¼ÀÄ, PÁ£ÀÆ£ÀÄ §zÀÞªÁzÀ ªÀA±Á©üªÀÈ¢Þ,
»jAiÀÄgÀ ¥Á®£É ¥ÉÇõÀuÉ, ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À ¤AiÀÄAv ÄAvÀæt ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀ ¤AiÀÄAvÀæPÀªÁV PÀÄlÄA§ªÀÅ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. «ªÁºÀ ªÀÄvÀÄÛ
gÀPÀÛ¸ÀA§zsÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß PÀÄlÄA§ªÀÅ ¤zsÀðj¸ÀĪÀÅzÀ®èzÉ ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛªÉ PÀÆqÀ.
MmÁÖV ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ C¹ÛvÀé«gÀĪÀ PÀqÉAiÀÄ°è PÀÄlÄ PÀÄlÄA§zÀ C¹ÛvÀéªÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. DzÀgÉ PÁ®PÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV PÀÄlÄA§zÀ gÀZÀ£É, ¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiÀÄðUÀ¼À°è §zÀ ÁªÀuÉUÀ¼ÁVgÀĪÀÅzÀÄzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

2.zsÀªÀÄð: ¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ DzsÀĤPÀ PÁ®zÀ°èAiÀÄÆ C¹ÛvÀézÀ°ègÀĪÀ ªÀÄÆ®

¸ÁªÀiÁfPÀ WÀlPÀªÉAzÀgÉ zsÀªÀÄðªÁVzÉ. ¥ÉæAZï ¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçdÕ J«Ä° qsÀTÃðªÀiï
ªÁåSÁ夸ÀĪÀAvÉ “zszsÀªÀÄðªÉA§ÄzÀÄ ¥Àj±ÀÄzÀÞªÁzÀ £ÀA©PÉ ªÀÄvÀÄÛ DZÀgÀuÉUÀ¼À KQÃPÀÈvÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÉ”. zsÀªÀÄðªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è QæAiÀiÁvÀäPÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉA§
MªÀÄävÀzÀ C©ü¥ÁæAiÀĪÀ£ÀÄß J Áè ¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ M¥ÀÅöàvÁÛgÉ. DzÀgÉ PÁ>ïðªÀiÁPïìð
M¥ÀÅöàªÀÅ¢®è. PÉ®ªÉǪÉÄä zsÀªÀÄðzÀ dqÀvÀéªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ QæAiÀiÁ²Ã®vÉUÉ CrØAiÀiÁUÀĪÀ
CA±ÁªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¤AiÀÄAvÀæt J£ÀÄߪÀÅzÀÄ zsÀªÀÄðzÀ §ºÀĪÀÄÄRåªÁzÀ
QæAiÉÄAiÀiÁVzÉ.

3.DyðPÀ: DyðPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ, PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ GvÁàzÀ£Á

gÀÆrüUÀ¼ÀÄ, «vÀgÀuÉ, ¸ÉêÉ/§¼ÀPÉ eÉÆvÉeÉÆvÉUÉ PÁAiÀÄðªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ºÀAvÀUÀ¼À°è DyðPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À
CUÀvÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.
t§ºÀÄzÁVzÉ. ºÁUÁV DyðPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½®èzÀ ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁªÀiÁfPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt ÁUÀzÀÄ. PÁ ïðªÀiÁPïìð ºÉüÀĪÀAvÉ DyðPÀvÉAiÉÄÃ
¸ÀªÀiÁdzÀ ªÀÄÆ® gÀZÀ£Á CA±ÀªÁVzÉ. C®èzÉ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀiÁdªÀÅ DyðPÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß CzsÀj¹ªÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ®A©ü¹ªÉ.

4.²PÀët: ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°èAiÀÄÆ ²PÀëtzÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

²PÀëtzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁd¢AzÀ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¸ÀªÀiÁdzÀ°è ²PÀëtªÀÅ ¤ªÀð»¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ ¥ÀæPÁgÀzÀ°è
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁV ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁfÃPÀgÀtPÉÌ
M¼À¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀgÀA¥ÀgɬÄAzÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉUÉ
ªÀUÁð¬Ä¸ÀĪÀÅzÁVzÉ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁV ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀªÀiÁdzÀ CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇgÉʹPÉƼÀÄîªÀÅzÁVzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ, PÀÄlÄA§, ¸ÀªÀĪÀAiÀĸÀÌgÀ
UÀÄA¥ÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁfÃPÀgÀtzÀ
PÀgÀtzÀ ¤AiÉÆÃVUÀ¼ÁVªÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ ZÀ®£É ªÀÄvÀÄÛ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

4
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

vÀ ɪÀi
ªÀiÁgÀÄUÀ¼À £ÀqÀĪÀt §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ²PÀëtzÀ §ºÀĪÀÄÄRå
PÁAiÀÄðªÁVzÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀzÀ°è£À ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁV DzsÀj¹gÀĪÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ¸ÀªÀiÁ£À CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀàzsÉð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼ÁVªÉ. ºÁUÁV
¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀªÀÄä ¸ÁªÀiÁfPÀ CAvÀ¸ÀÛ£ÀÄß
GvÀÛ«ÄÃPÀj¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

5. gÁdåªÀåªÀ¸ÉÜ: ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀiÁdªÀÅ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ¤ÃwUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.

gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉ MAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è£À ¸ÀAWÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
¤AiÀÄAwæ¸À§ºÀÄzÁzÀ ±Á¸À£ÁvÀäPÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁ£ÀÆ£ÀħzÀÞªÁz
ÁzÀÀ ±ÀQÛAiÀiÁVzÉ. n.©.
¨ÉÆmÉÆÖªÉÆÃgï ¥ÀæPÁgÀ gÁdåªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄA§ÄzÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ««zsÀ «PÉÃA¢ævÀ
C¢üPÁgÀzÀ CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ.

C®àªÀÄnÖ£À §zÀ ÁªÀuÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÉÄð£É Áè ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ

C¹ÛvÀézÀ°èzÉ. PÁ®PÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV §zÀ ÁªÀuÉUÉ M¼ÀUÁUÀĪÀ ¸ÁªÀiÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß
CªÀÅUÀ¼À ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CjAiÀħºÀÄzÁVzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀiÁfPÀ QæAiÀiÁ²Ã®vÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉÉ. C®èzÉ ««zsÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ
M¼ÀUÀqÉAiÉÄà ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À §zÀ ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è£À ªÀÄÄRå CA±ÀUÀ¼ÁzÀ ¸ÁªÀiÁfÃPÀgÀt
PÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¤AiÀÄAvÀætªÀ£ÀÄß
PÀÄjvÀÄ D£ÀAvÀgÀzÀ°è ZÀað¸ÉÆÃt. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
QæAiÉÄUÀ¼ÀÄ EAzÀÄ O¥ÀZÁjPÀ ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÁgÀ±Á» ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑwÛªÉ. ºÁUÁV ºÁUÁ
±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ zÀÆjÃPÀj¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ AiÀÄxÉÃZÀѪÁV ¸ÀªÀiÁdzÀ°è
£ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ. eÁ£ïqÀÄå¬Ä ºÉüÀĪÀAvÉ - ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß §ºÀ¼À ºÀwÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ
zÀȶÖPÉÆãÀ¢AzÀ £ÉÆÃqÀĪÀ ¥Àj ¨É¼É¢zÉ. ªÀÄÄRåªÁV ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
«zÁåyðUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁV, ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÇõÀPÀgÀ zÀȶ֬ÄAzÀ
£ÉÆÃqÀĪÀ §UɬÄzÉ. F §UÉAiÀÄ £ÉÆÃl¢AzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ fPÀ¥ÁvÀæ
¥ÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ
zÀȶÖPÉÆãÀUÀ¼Éà §zÀ ÁVªÉ. ¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ JAzÀÄ
UÀ滸ÀĪÀÅzÁzÀgÉ CzÀgÀ°è ªÀÄÄRåªÁV LzÀÄ G¥À «¨sÁUÀUÀ¼ÁV¸À§ºÀÄzÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ
PÀÄlÄA§, ²PÀët, zsÀªÀÄð, DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdåªÀåªÀ¸ÉÜ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ G¥À¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ UÀUÀ
vÀªÀÄäzÉà DzÀ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀ𻹸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA¥ÀÇtð
¸ÀªÀiÁªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ Cw ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ
CA±ÀªÁVzÉ.

F «¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀªÀiÁd, EvÀgÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀiÁd ºÉÆA¢gÀĪÀ

¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À QæAiÀiÁ²Ã®vÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÁzÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß w½¢¢ÝÃj.

PɼÀUÉ ¤ÃrzÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹PÉƽî.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹ - 1

¸ÀÆZÀ£É C) L
LªÀvÀÄÛ ¥ÀzÀUÀ¼À°è GvÀÛj¹
D) GvÀÛgÀªÀ£ÀÄ
ÀªÀ£ÀÄßß WÀlPÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¤ÃqÀ ÁVgÀĪÀ GvÀÛgÀzÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹
¥ÀjÃQë¹PÉƽî.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

5
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

1. ¸ÀªÀiÁd JAzÀgÉãÀÄ?
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
2. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è PÀÄlÄA§zÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ZÀað¹.
__________________________________________________________
__________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________

1.3 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ «PÁ¸À

¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ MAzÀÄ ¸ÀAQÃtðªÁzÀ ¥ÁæaãÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. DgÀA©üPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀå ² ÁAiÀÄÄUÀzÀ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ® ¨ÉÃgÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. CUÁzsÀªÁzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ EwºÁ¸ÀªÀÅ
¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ CvÀåAvÀ ¥ÁæaãÀªÁzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÝ »AzÀÆ/¹AzsÀÆ £ÁUÀjÃPÀvÉAiÀÄÄ£ÀÄß ¥ÀvÉÛºÀaÑzÉ. ¹AzsÀÆ £ÁUÀjÃPÀvÉAiÀÄ
ªÁ¸ÀÄÛ²®àªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ EzÀÄ CvÀåAvÀ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢ÞºÉÆA¢zÀ £ÀUÀgÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜ, °¦, vÁªÀÄæ ªÀÄvÀÄÛ §AUÁgÀzÀ §¼ÀPÉ, vÀÆPÀzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ, DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉAzÀÄ ¸Á©ÃvÀÄ¥Àr¸ÀÄvÀ
¸Á©ÃvÀÄ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÉAiÉÄà ªÉÃzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
±ÉÆèÃPÀUÀ¼À gÀZÀ£É, zsÁ«ÄðPÀ DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÃzÀPÁ°Ã£À ªÀiÁzÀjUÀ½AzÁV ªÉÃzÀUÀ¼À
PÁ®ªÀÅ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ ¸ÀÆàwðAiÀiÁVªÉ.
LwºÁ¹PÀ CA±ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸Á©ÃvÁzÀ CA±ÀªÉAzÀgÉ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ
ºÀgÀrzÀÝ ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀPÉÌ ªÀ®¸É §AzÀªÀÅ. CªÀÅUÀ¼À°è
ªÀÄÄRåªÁV AiÀÄÆgÉÆÃ¥ï ªÀÄvÀÄÛ K¶AiÀiÁ¢AzÀ §AzÀ ±ÀPÀgÀÄ, ¥ÀæwºÁ ºÁgÀgÀÄ, PÀıÁ£ÀgÀÄ,
ªÀÄAUÉÆîgÀÄ, ªÉÆWÀ®gÀÄ, ¥ÉÇÃZÀÄðVøÀgÀÄ, ©ænõÀgÀÄ, ¥ÉæAZÀgÀÄ, qÀZÀÑgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ºÀ®ªÀgÀÄ. EªÀgÉ®ègÀÆ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ PÉÆqÀÄPÉƼÀÄî
ÄPÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀĪÁV vÀªÉÄä®è ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß
¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÀÄÆ ºÀgÀr ¨sÀgÀvÀRAqÀzÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÉÊ«zÀåvÉ
ªÉÊ«zÀåvɬÄAzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ
ºÀgÀrgÀĪÀ zsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ MAzÉà ¨sÀÆ¥ÀæzÉñÀzÀ°è C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ d£ÀgÀÄ MnÖUÉ ¨Á¼ÀĪÀ
¥Àj¹ÜwAiÀÄÄ ¸ÀȶÖAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ¨ssÁgÀvÀzÀ°è ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀĪÀ ««zsÀ d£ÁAUÀUÀ¼ÀÄ, eÁwUÀ¼ÀÄ,
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ, zsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁµÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ
¸ÀAQtðªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß CjAiÀħºÀÄzÁVzÉ. ««zsÀvɬÄAzÀ PÀÆrgÀĪÀÅzÉà ¨sÁgÀvÀzÀ
¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌöÈw ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¸ÀAQÃtðªÁzÀÄzÀÄ J£ÀߧºÀÄzÁVzÉ. F
vÉgÀ£ÁzÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ««zsÀvÉAiÀÄ°è ªÉÊ«zsÀåvÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
««zsÀvÉAiÀÄ°è KPÀvÉ :
««zsÀvÉAiÀÄ°è KPÀvÉ JA§ÄzÀÄ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ
¸ÀAPÉÃvÀªÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¨Á®å¢AzÀ PÉýzÀ ªÀiÁvÁVzÉ. ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è ¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÀ
«zÉò ¥ÀæªÁ¹UÀgÀÄ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ°è KPÀvÉAiÀÄ §UÉUÉ ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÁÝgÉ. ¥ÀæªÀÄÄRgÁV
ªÉÄUÁ¸ÁÛ¤¸ï(Qæ.¥ÀÇ 315), ¥sÁ. ºÀ¹Ã£ï(Qæ.±À 405 405-11), ªÀiÁPÉÆÃð ¥ÉÇ ÉÆÃ(Qæ.±À
1288), E§£ï §lÆl(Qæ.±À 1325-51) 51) ªÀÄwÛvÀgÀgÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

6
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
««zsÀvÉAiÀÄ°è KPÀvÉAiÀÄ CA±À
CA±ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÁ¸ÀÛªÁA±ÀUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀ CxÉÊð¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è£À ªÉÊ«zsÀåvÉUÉ EgÀĪÀ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁgÀtUÀ¼ÉAzÀgÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ºÀ®ªÀÅ d£ÁAUÀUÀ¼ÀÄ, ««zsÀ eÁwUÀ¼ÀÄ, ©ü£Àß ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¥ÁæzÉòPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ©ü£Àß
¨sÁµÉUÀ¼ÁVªÉ.

ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ ªÀÄÄRå ®PÀëtUÀ¼ÀÄ PɼÀV£ÀAwªÉ –

1.d£ÁAUÀ - ©.J¸ï. UÀĺÁ CªÀgÀÄ d£ÁAUÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ªÀÄÄRåªÁV DgÀÄ
d£ÁAVÃAiÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÁÝgÉÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è
ªÀÄÄRåªÁV Negrito, Proto-Austroloid,
Austroloid, Mongoloid, Mediterranian,
Western Brachecephals and Nordic. ªÉÆzÀ® ªÀÄÆgÀÄ d£ÁAUÀUÀ¼ÀÄ ¥ÁæaãÀ
¤ªÁ¹UÀ¼ÁVzÀÝgÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ PÁgÀt¢AzÁV ±ÀÄzÀÞvÉ JA§ CA±ÀªÀÅ ¸ÁªÀiÁfPÀ
ªÁ¸ÀÛÀÛªÀPÉÌ zÀÆgÁzÀ CA±ÀªÁVzÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀzÀ°è ‘¸ÁA¸ÀÌ
¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ’
UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
§¼À¸À ÁUÀÄwÛzÉ.

2. eÁwUÀ¼ÀÄ : eÁw JA§ÄzÀÄ CvÀåAvÀ ¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀzÀzÀªÀgÉUÉ §¼À¸ÀÄwÛgÀĪÀ

¥ÀzÀªÁVzÉ. d£ÀUÀtwAiÉÆAzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 4600PÀÆÌ
4600 ºÉZÀÄÑ eÁw
ªÀÄvÀÄÛ G¥ÀeÁwUÀ½ªÉ. EªÉ®èªÀÅ ªÀÄÄRåªÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ «²µÀÖ ®PÀëtªÀ£ÀÄß
DzsÀj¹zÀªÀÅUÀ¼ÁVªÉ. eÁwAiÉÄA§ÄzÀÄ ªÀtðQÌAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÀÄ. EzÉÆAzÀÄ PÁ®à¤PÀ
«¨sÁVÃPÀgÀtªÁVzÉ. DzÀgÉ eÁwAiÉÄA§ÄzÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ CAvÀ¸ÀÄÛ, DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ
gÁdQÃAiÀÄ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»
¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ.

3. zsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ - ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è C¹ÛvÀézÀ°ègÀĪÀ ¨ËzÀÞzsÀªÀÄð, PÉæöʸÀÛzsÀªÀÄð, »AzÀÆzsÀªÀÄð,

E¸ÁèAzsÀªÀÄð, eÉÊ£ÀzsÀªÀÄð, dÆåUÀ¼ÀÄ, eÉÆgÁ¶ÖçAiÀÄ£ï ªÉÆzÀ ÁzÀ zsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
zsÀªÀÄðzÀ C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è C¹ÛvÀézÀ°èzÀÄÝ MAzÉà ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è
MnÖUÉà fë¸ÀÄwÛzÁÝgÉ.

4. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ – eÁw ªÀÄvÀÄÛ G¥ÀeÁwUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 700PÀÆÌ

ºÉZÀÄÑ D¢ªÁ¹ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ
MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ±ÉÃ.7.5gÀµÀÄÖ d£ÀgÀÄ F ¸ÀªÀÄÄzÁA
¸ÀªÀÄÄzÁAiiÀÄUÀ½UÉ ¸ÉÃjzÁÝgÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è
C¹ÛvÀézÀ°ègÀĪÀ eÁwªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ DZÀgÀuÉUÀ½AzÀ ºÉÆgÀUÀĽ¢zÀÄÝ vÀªÀÄäzÉà DzÀ
«²µÀÖvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝgÉ. ¨sÁgÀvÀ ¸ÁévÀAvÁæ÷å£ÀAvÀgÀzÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ¨sÁgÀvÀ
¸ÀPÁðgÀªÀÅ F ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÝUÉ ±Àæ«Ä¸ÀÄwÛzÉ.

5. ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÉÊ«zsÀåvÉ - ¸ÀA¸ÀÌöÈw JA§ÄzÉà «±Á® ¥ÀjPÀ®à£É.

VæAiÀĸÀð£ï ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀ
gÀvÀªÀÅ 179 ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 544 G¥À¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁzÀ ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ E£ÀÆß ºÀ®«zÉ. ©ü ï, PÀĪÀiˤ, vÀļÀÄ, PÀÄSïð ªÀÄwÛvÀgÀ
¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆ
ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀªÀÅ 22 ¥ÁæzÉòPÀ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr
ªÀiÁ£ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÉ. ««zsÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¥Àj¸ÀgÀ, ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ G¥À¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ,
ªÉõÀ¨sÀƵÀt, DºÁgÀ ¥ÀzÀÞw ªÀÄwÛvÀgÀ DZÀgÀuÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

7
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
ªÉÄð£É Áè ªÉÊ«zsÀåvÉUÀ¼À ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ ¨sÁgÀvÀzÀ°è KPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁtĪÀ ®PÀëtªÀ£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÁV ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ eÉÆvÉUÉ ¸ÀAQÃtðvÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀUÉÆAqÀÄ
eÁjAiÀÄ°èzÉ. JªÀiï.J£ï. ²æäªÁ¸ï CªÀgÀÄ «ªÀj¸ÀĪÀAvÉ KPÀvÉAiÉÄA§ÄzÀÄ
»AzÀÆzsÀªÀÄðzÀ°è ªÉÆzÀ°¤AzÀ®Æ gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ. ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
gÁµÀÖç PÀlÄÖ«PÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.

1.KPÀ gÁdQÃAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ : ¨sÀgÀvÀRAqÀªÀÅ

vÀRAqÀªÀÅ ¥ÀǪÀðzÀ°è ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛªÀiËAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ
UÀÄ¥ÀÛgÀ KPÁ¢ü¥ÀvÀåPÉÌ M¼À¥ÀnÖvÀÄÛ. ªÉÆWÀ®gÀ PÁ®zÀªÀgÉUÀÆ EzÉà ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ
ªÀÄÄAzÀĪÀgÉ¢vÀÄÛ. DzÀgÉ ©ænõÀgÀÄ MAzÀÄ gÁdQÃAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ°è eÁjUÉ
vÀAzÀgÀÄ. ºÁUÁV ¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ DzsÀĤPÀ PPÁ®zÀªÀgÉUÉ ¨sÁgÀvÀªÀÅ KPÀ gÁdQÃAiÀÄ
¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ DqÀ½vÀPÉÌ M¼À¥ÀlÖzÀÄÝ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.

2.CRAqÀ
CRAqÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæzÉòPÀ ¸ÀªÀÄUÀævÉ: »ªÀiÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »AzÀÆ
ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ¢AzÁV «²µÀÖ ¨sËUÉÆý UÉÆýPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. CµÉÖà C®èzÉ GvÀÛgÀzÀ
»ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ±ÉæÃtÂ, CgÁªÀ½
ÁªÀ½ ¥ÀªÀðvÀ±ÉæÃtÂ, ««zsÀ £À¢ §AiÀÄ°£À ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ¢éÃ¥À ªÉÆzÀ ÁzÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ KPÀvÉUÉ PÁgÀtªÁUÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ.

3.¸ÀªÀiÁ£À ¸ÀA¸ÀÌöÈw : ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ C£ÀĸÀgÀuÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæaãÀ

¸ÀA¸ÀÌöÈw¬ÄAzÀ ªÉÃzÀåªÁUÀÄvÀÛÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁæmï C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ vÀ£Àß C»A¸Á vÀvÀézÀ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÁ«ÄðPÀ ¸ËºÁzÀðvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¥ÀævÀwß¹zÀ£ÀÄ. ªÉÆWÀ ï
CgÀ¸À£ÁzÀ CPÀâgÀ£ÀÄ ¢Ã£ï-E-E E Á» zsÀªÀÄðzÀ ªÀÄÆ®PÀ »AzÀÆ ªÀÄvÀÄÛ E¸ÁèA
zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀj¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀ£ÀÄ. EªÀÅUÀ¼É®èzÀgÀ eÉÆvÉUÉ UÁæªÀÄUÀ¼À°è ««zsÀ
¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ d£ÀgÀÄ MnÖUÉ ªÁ¹¸ÀÄwÛzÀÝ fêÀ£À ±ÉÊ°AiÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
ºÀ®ªÁgÀÄ DZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉà DZÀj¸ÀÄwÛzÀÝ G ÉèÃRUÀ¼ÀÄ ®¨sÀå«zÉ.

4.ªÀtðªÀåªÀ¸ÉÜ : ªÀuÁð±ÀæªÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ MAzÉà ¸ÁªÀiÁfPÀ

ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¹vÀÄÛ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁfPÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ
¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀuÁð±ÀæªÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ºÉÆA¢vÀÄÛ. DzÀgÉ ªÀuÁð±ÀæªÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄA§ÄzÀÄ
PÉêÀ® MAzÉà ªÀUÀðPÉÌ ¹Ã«ÄvÀªÁVgÀzÉ
ÄvÀªÁVgÀzÉ J ÉèqÉAiÀÄÆ ºÀgÀrvÀÄÛ.

5.LwºÁ¹PÀvÉ : LwºÁ¹PÀvÉAiÀÄ »£Éß ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ «²µÀÖªÁzÀÄzÁVzÉ.

¸ÀĪÀiÁgÀÄ 5000ªÀµÀðUÀ¼À ¢ÃWÀð EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀªÀÅ ºÉÆA¢zÉ. ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄvÉ, ºÉÆAzÁtÂPÉ ªÀÄvÀÄÛ »ÃgÀÄ«PÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÉʲµÀÖ÷åvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ
¸ÀªÀiÁeÉÆà ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ gÀZÀ
gÀZÀ£ÉUÉÆArzÀݪÀÅ. »ÃUÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ºÀ®ªÁgÀÄ eÁw ªÀÄvÀÄÛ G¥ÀeÁwUÀ¼ÀÄ ºÉÆgÀºÉÆ«ÄäzÀÄzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.
6. »AzÀÆzsÀªÀÄðzÀ ºÉÆgÀUÉ C¹ÛvÀézÀ°èzÀÝ eÁw¥ÀzÀÞw : ±ÉæÃtÂÃPÀgÀtPÉÌ
C£ÀÄUÀÄtªÁzÀ eÁwªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß »AzÀÆ zsÀªÀÄðªÀÅ ºÉÆA¢vÀÄÛ. C£ÉÃP C£ÉÃPÀ eÁw
G¥ÀeÁwUÀ¼ÀÄ E°è C¹ÛvÀézÀ°èzÀÄÝ ±ÉæÃtÂPÀgÀ
ÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸Á©ÃvÀÄ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ. 1991gÀ ªÀiÁ£ÀªÀ
d£ÀUÀtw ¥ÀæPÁgÀ E¸ÁèA zsÀ«ÄÃðAiÀÄgÀ eÁwUÀ¼ÀÄ »AzÀÆ zsÀªÀÄðzÉÆA¢UÉ ºÉÆA¢PÉÆAqÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

8
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
C¹ÛvÀézÀ°ègÀĪÀÅzÀÄ ªÉÃzÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¨sÁgÀvÀ G¥ÀRAqÀzÀ°è E¸ÁèA zsÀªÀÄðzÀ
eÁwUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ±ÉæÃtÂÃPÀÈvÀ eÁwªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¨sÁgÀ
gÀvÀzÀ°è
zÀ°è C¹ÛvÀézÀ°èzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ d£ÁAUÀ, eÁw, zsÀªÀÄð, ¸ÀA¸ÀÌöÈw ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ
ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£À
Ä£ÀÄß
Äß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. EzÀgÀ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ gÁdQÃAiÀÄ KPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÁæzÉòPÀ ¸ÀªÀÄUÀævÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ KPÀvÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ.
ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ eÉÆvÉUÉ KPÀvÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÁV gÁdQÃAiÀÄ KPÀvÉ, ¥ÁæzÉòPÀ ¸ÀªÀÄUÀævÉAiÀÄ£ÀÄß
Ä
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. ºÀ®ªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR zsÀªÀÄðUÀ½zÁÝUÀÆå ªÀuÁð±ÀæªÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÛzÀgÀ
ªÀiÁzÀjAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ C¹ÛvÀézÀ°èvÀÄÛ. ««zsÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è£À
««zsÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆÃUÀ Ár¸ÀĪÀÅzÉà ²PÀëtzÀ ªÀÄÄRå UÀÄjAiÀiÁVzÉ. ªÉÊ«zsÀåvÉ ªÀÄvÀÄÛ
KPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¥ÀÇgÀPÀªÁzÀ CA±ÀªÁV ²PÀëtªÀÅ ªÀÄÄRåªÁzÀ ¥ÁævÀªÀ£ÀÄß
ªÀ»¸ÀĪÀÅzÀgÉÆA¢UÉ gÁµÀÖçPÀlÄÖ«PÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ EzÀ£ÀÄß J«Ä° qÀTÃðªÀiï
“¸ÁªÀAi
¸ÁªÀAiÀĪÀ LPÀªÀÄvÀå
LPÀªÀÄvÀå” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. J.Dgï zÉøÁ¬Ä vÀªÀÄä ¥ÀŸÀÛPÀ
“¸ÉÆöAi
¸ÉÆöAiÀÄ ï ¨ÁåUËæAqï D¥sï EArAiÀÄ£ï £ÁåµÀ£À°¸ÀA
£ÁåµÀ£À°¸ÀA” £À°è ºÉüÀĪÀAvÉ ¨s¨ÁgÀvÀzÀ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉAiÀÄ «PÁ¸ÀªÀÅ ¸ÁévÀAvÀæ÷å ZÀ¼ÀĪÀ
ZÀ¼ÀĪÀ½Ai
AiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ºÉÆgÀªÀÄÆrvÀÄ
J£ÀÄßvÁÛgÉ. ªÉÄð£É Áè ¸ÁªÀiÁfPÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁévÀAvÀæ÷å ºÉÆÃgÁlzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ CqÉvÀqÉUÀ¼ÁVzÀݪÀÅ. DzÀgÀÆ gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉ JA§ MAzÀÄ ªÀÄAvÀæzÀrAiÀÄ°è
J®ègÀÆ MA MAzÀÄUÀÆqÀ®Ä ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAUÉæ¸ï ªÀÄÄRå PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ.
ºÀ®ªÁgÀÄ ªÉÊ«zsÀåvÉUÀ½zÀÝgÀÆ MAzÀÄ zÉñÀPÁÌV ºÉÆÃgÁl £ÀqÉ¢zÉ.

JgÀqÀ£Éà «¨sÁUÀªÀÅ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀiÁdzÀ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ gÁµÀÖ礪ÀiÁðtzÀ

«PÁ¸ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀzÁÝVzÉ.

PɼÀUÉ ¤ÃrzÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹PÉƽî

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹ - 2
¸ÀÆZÀ£É C) LªÀvÀÄÛ ¥ÀzÀUÀ¼À°è GvÀÛj¹
D) GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß WÀlPÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¤ÃqÀ ÁVgÀĪÀ GvÀÛgÀzÉÆA¢UÉ
ºÉÆð¹ ¥ÀjÃQë¹PÉƽî.

1. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è £Á®ÄÌ KPÀvÉAiÀÄ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¹?

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
___________________
________________________________________________________
_____________________________________
2. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ««zsÀ ¨sÁUÀUÀ½AzÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÀ ªÀ®¸ÉUÁgÀgÀ£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
________________________________________________________
________________________________________________________
___________________________
________________________________________________________
_____________________________
___________________________
________________________________________________________
_____________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

9
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

1.4 ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ £ÀqÀÄ«£À PÉÆAr

¸ÀªÀiÁdzÉƼÀUÀt DyðPÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ, ¸ÁªÀiÁfPÀ K½UÉ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ ¹ÜgÀvÉUÉ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
²PÀëtªÉà ªÀÄÆ® vÀ¼À¥ÁAiÀĪÁVzÉ. DzsÀĤPÀ ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæzÉòPÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀÆZÁåAPÀªÁVAiÀÄÆ ²PÀëtªÀÅ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ. J«Ä°
qÀTÃðªÀiï ºÉüÀĪÀAvÉ ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ ²PÀëtªÀÅ CUÀvÀåªÁVzÉ.
E£ÀÆß ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄzÀ PÀÄlÄA§ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ½gÀĪÀ,
«±Á®ªÁzÀ DzsÀĤPÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ªÀAiÀĸÀÌgÀ£ÀÄß ¹zÀÞUÉƽ¹gÀzÀ
¸ÀªÀiÁdUÀ½UÉ ²PÀëtzÀ CUÀvÀåvÉ ºÉaÑzÉ. eÁ£ï qÀÆå¬Ä ²PÀëtzÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀÄjvÀÄ §gÉ¢gÀĪÀ “¢ ¢ ¸ÀÆÌ ï CAqï ¸ÉƸÉÊn(1899), qɪÀiÁPÀæ¹ CAqï
JdÄPÉõÀ£ï(1916) ¥ÀæªÀÄÄR PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÁVªÉ. qÀÆå¬Ä ªÁ¢¸ÀĪÀAvÉ ±Á ÉAiÀÄÄ
¸ÀªÀiÁdzÀ ¥ÀÅlÖ WÀlPÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR
GzÉÝñÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ£
Ä£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéªÀ£ÀÄß
«¸ÀÛj¸ÀĪÀÅzÁVzÉ. ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ
«zÁéA¸ÀgÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄAr¹zÁÝgÉ CªÀgÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉ °AiÉÆà mÁ ïìmÁAiÀiï,
DAmÉÆäAiÉÆà UÁæ«Äë, ¥Ë ÉÆà ¥sÉæÃgÉ, ¨Áæ¹ ï §£ïìð¸ÉÖçöÊ£ï, EªÁå£ï E°Zï, ¦AiÀÄgÉ
¨ËrðAiÉÆÃ, gÀ©ÃAzÀæAzÀæ£Áxï mÁUÀÆgï, ¸ÀªÉð¥À°è gÁzsÁPÀȵÀÚ£ï ªÀÄvÀÄÛ JA.PÉ.UÁA¢ü
ªÉÆzÀ ÁzÀªÀgÀÄ.

²PÀëtzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

J Áè vÉgÀ£ÁzÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ d£ÀjUÉ ²PÀët JA§ÄzÀÄ Cw ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ CA±ÀªÁVzÉ
CA±ÀªÁVzÉ. C®èzÉ
¸ÁªÀiÁfPÀ CUÀvÀåvÉAi
åvÉAiÀÄÆ DVzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄ CA±ÀªÁV ²PÀëtzÀ ¥ÁvÀæªÉãÀÄ
JA§ÄzÀ£ÀÄß eÁ£ï qÀÆå¬Ä PɼÀV£ÀAvÉ ºÉüÀÄvÁÛgÉ.
1. ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ªÀUÁðªÀuÉ: ªÀiÁ£ÀªÀ PÀÄ®ªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÀÄÄRå ¸ÀȶÖAiÀiÁVzÉ. EAxÀ
CzÀÄâvÀªÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀȶÖAiÀÄÄ ¥ÀgÀA¥ÀgɬÄAzÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉUÉ vÀªÀÄä ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß
ªÀUÁð¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ©ü£ÀßvÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀiÁdªÀÅ vÀªÀÄäzÉà DzÀ «²µÀÖ ¸ÀA¸ÀÌöÈw »jªÉÄAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÄÝ, ªÀÄÄA¢£À d£ÁAUÀPÉÌ D J Áè ªÉʲµÀÖ÷åvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀUÁðUÀ¬Ä¸ÀÄv ªÀUÁðUÀ¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄÄ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ, P˱À®UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÁÕ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ
D¹ÛAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄÄ PÉÆArAiÀÄAvÉ
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. E°è ¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÉ¤¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸¸ÀªÀiÁdzÀ°è
¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ¸ÁÜ£À K£ÉA§ÄzÁVzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÉÄA§ÄzÀÄ «±Á® ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ
ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ J Áè CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. ©ænÃµï ªÀiÁ£ÀªÀ±Á¸ÀÛçdÕgÁzÀ
E.©.mÉîgï ¥ÀæPÁgÀ : ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ M§â ¸ÀzÀ¸Àå£ÁV UÀ½¹PÉƼÀÄîªÀ eÁÕ£À, £ÀA©PÉ,
PÀ É, ¤ÃwUÀ¼ÀÄ, PÁ£ÀÆ£ÀÄ, ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
gÀÆrüUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ CRAqÀªÁzÀ ¸ÀAQÃtð ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄà ¸ÀA ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀiÁVzÉ.
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀiÁdªÀÅ vÀ£Àß ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ²QëvÀgÀ£ÁßV¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ D ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ
C£ÀÄUÀÄtªÁV vÀgÀ¨ÉÃwUÉƽ¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀiÁdzÀ ºÀ®ªÀÅ ¤AiÉÆÃVUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁV PÀÄlÄA§, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ O¥ÀZÁjPÀ
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁVªÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

10
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

2.C¸ÀªÀi
C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «©ü£ÀßvÉUÀ¼À£ÀÄß PÀrªÉĪÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ: ²PÀëtªÀÅ
eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ¥ÀqÉzÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ±ÀQÛ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀĪÀ°è ²PÀëtªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. gÀ©ÃAzÀæ£Áxï
mÁUÀÆgï ºÉüÀĪÀAvÉ ªÀåQÛAiÀÄÄ vÀ£Àß ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß §UɺÀj¹PÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è£À ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä ¸ÀºÀPÀj¸À¨ÉÃPÀÄ.....¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¸ÀªÀĸÉåUÉ
¸ÀàA¢¹zÁÝzÀgÉ gÉ CzÀÄªÉ ªÀiÁ£À«ÃAiÀÄvÉAiÀÄ §ºÀÄzÉÆqÀØ PÉÆqÀPÉÆqÀÄUÉAi
ÄUÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëtªÀ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæwAiÉƧâgÀÄ ¸ÀIJQëvÀgÁUÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸À§°ÃPÀgÀt ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è
¨sÁUÀªÀ»¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÁæaãÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ²PÀëtªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ J®èjUÀÆ ªÀÄÄPÀÛªÁVgÀ°®è
ªÀÄvÀÄÛ MAzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ°®è. PÉîªÀ ªÉÄà ï¸ÀÛgÀzÀªÀjUÀµÉÖà ¹Ã«ÄvÀªÁVzÀÝ
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ²PÀëtªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è MAzÀÄ §UÉAiÀÄ C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ¸ÀȶÖUÉ
PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÁévÀAvÁæ÷å£ÀAvÀgÀzÀ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀªÀÅ PÉÆqÀªÀiÁqÀ®àlÖ
¸ÁA«zsÁ¤PÀ CªÀPÁ±À(¥ÀjZÉÑÃzÀ 21 21-J
J ªÀÄvÀÄÛ 45)ªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ¸ÀªÀi ¸ÀªÀ Á£ÀvÀªÁ¢
ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀÅ ªÀÄÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ ¸À§°ÃPÀgÀt ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ PÀÄjvÁzÀ
ÄvÉÆqÀVzÀªÀÅ. UN Millennium
¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ £ÀqÉAiÀÄvÉÆqÀVzÀªÀÅ
Development Goals Goals(2000) ºÉÆA¢zÀÝ ªÀÄÄRå JAlÄ UÀÄjUÀ¼À°è JgÀqÀÄ JgÀ ºÉZÀÄÑ
¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÉ¤¸ÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ
JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁV °AUÀ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ. ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 189 gÁµÀÖçUÀ¼À°è
F JgÀqÀÄ UÀÄjUÀ¼ÀÄ CAVÃPÀÈvÀUÉÆAqÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛgÁUÀ®Ä
vÉÆqÀVzÀgÀÄ. EzÀ£ÀÄß C£ÀĸÀj¹ ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£À gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀÅ
eÁjUÉÆArvÀÄ. ªÀÄ»¼Á ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ ªÀÄ»¼Á ¸ÀªÀÄSÁå, SÁå, PÀ¸ÀÆÛgÀ ¨Á UÁA¢ü
¨Á°PÀ «zÁå®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀªÀÅ. ¥ÁæzÉòPÀ ©ü£ÀßvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀzÀÆqÀ®Ä
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV §¼À¹PÉƼÀî Á¬Ä
Á¬ÄvÀÄ. ºÁUÁV ¥ÁæzÉò
C©üªÀÈ¢ÞAiÉÄA§ÄzÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ºÉZÁÑV CªÀ®A©¹zÉAiÉÄAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. EµÉÖà C®èzÉ
DyðPÀ CAvÀ¸ÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀåªÀÇ ¸ÀºÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß DzsÀj¹zÉ.

3.¸ÁªÀi
¸ÁªÀiÁfPÀ §z
§zÀ>ÁªÀuÉ
À>ÁªÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ZÀ®£É:
ZÀ®£É ¸ÁªÀiÁfPÀ
±ÉæÃtÂÃPÀgÀtªÉA§ÄzÀÄ ¸ÀªÉÃð¸ÁªÀiÁ£Àå ªÁ¸ªÁ¸ÀÛÀÛªÁA±ÀªÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ªÀåQÛAiÉÆêÀð£À
CxÀªÁ MAzÀÄ UÀÄA¦£À ¸ÁªÀiÁfPÀ ¹Üw/CAvÀ¹Û£À ÁèUÀĪÀ §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁfPÀ
ZÀ®£É J£ÀÄߪÀgÀÄ. ¸ÁªÀiÁfPÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ°è ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÁt§ºÀÄzÀÄ MAzÀÄ ²PÀët ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ DyðPÀ ¹ÜwUÀw. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ GavÀ
ªÀÄvÀÄÛ RqÁØAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¥ÀæwAiÉƧâgÀ
¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀĪÀ PÀæªÀĪÀ£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî ÁUÀÄwÛzÉ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹ ¸ÁªÀiÁfPÀ ZÀ®£É F ªÀÄÆ®PÀ £ÁA¢ £ÁA¢ºÁqÀ
ºÁqÀ ÁUÀÄwÛzÉ. »ÃUÉ
¸ÁévÀAvÀæ÷å ¥ÀǪÀðzÀ°è ²PÀët¢AzÀ ªÀAavÀªÁVzÀÝ ¸À¤ßªÉñÀªÀÅ ¸ÁévÀAvÁæ÷å£ÀAvÀgÀzÀ°è
PÁtzÁVzÉ.

4.ºÉƸÀ eÁÕ£ÀUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉÉ: fêÀ£ÀzÀ°è£À ¸ÁzsÀ£ÉUÀ½UÉ ²PÀëtªÀÅ Cw

¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ CA±ÀªÁVzÉ. ºÉƸÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ eÁÕ£ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀ½¹PÉƼÀÄî
UÀ½¹PÉÆ ªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÉƸÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼À FqÉÃjPÉUÁV
®¨sÀå«gÀĪÀ eÁÕ£ÀzÀ eÉÆvÉUÉ ºÉƸÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß UÀ½¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CUÀvÀåªÁVzÉ. J®èjUÀÆ
w½¢gÀĪÀAvÉ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÉÄà ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ vÁ¬Ä. ¥ÁæaãÀ ¸ÀªÀiÁd¢AzÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ
¸ÀªÀi
ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß MªÉÄä CªÀ ÉÆÃQùzÀgÉ AiÀÄxÉÃZÀѪÁzÀ §zÀ ÁªÀuÉUÀ¼ÁVgÀĪÀÅzÀÄ
UÉÆÃZÀgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ ºÉƸÀºÉƸÀ C«µÁÌgÀUÀ¼ÁVgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

11
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
DgÀA¨sÀPÁ®zÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄ PÀAqÀÄPÉÆAqÀ UÁ°UÀ¼ÀÄ, ÉÆúÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉAQAiÀÄ
G¥ÀAiÉÆÃUÀªÀÅ J Áè ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ½UÉ ªÀÄÆ® vÀ¼À¥ÁAiÀĪÁ¬ÄvÀÄ. CzÉà jÃwAiÀÄ°è
ºÀ®ªÁgÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀªÀÄPÁ°Ã£À ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è£À vÀAvÀæeÁÕ£À
PÉëÃvÀæzÀ°è£À PÁæAwAiÀÄÄ CAvÀeÁð®, §ºÀĪÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAªÀºÀ£À PÉëÃvÀæzÀ°è ºÉƸÀ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
C ÉAiÀÄ£ÀÄß GAlĪÀiÁr Erà dUÀvÀÛ£Éßà CªÀj¹zÉ. vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ F §UÉAiÀÄ
¨É¼ÀªÀtÂUɬÄAzÁV ‘«±Àé «±ÀéªÉà MAzÀÄ UÁæªÀÄ
ÀÄ”ªÁV ªÀiÁ¥ÀðnÖzÉ.

5. ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ: ªÀåQÛAiÀÄ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ²PÀëtzÀ ¥ÁvÀæªÀÅ

¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÁVzÉ. fêÀ£ÀPÉÌ AiÉÆÃUÀåªÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀgÀ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀ zÀȶ֬ÄAzÀ ²PÀëtªÀÅ
ºÀ®ªÁgÀÄ P˱À®åUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÆâü¸ÀÄwÛzÉ. eÉÆvÉUÉ ªÀiÁ£ÀªÀ d£ÁAUÀªÀ£ÀÄß zÉÊ»PÀªÁV,
ªÀiÁ£À¹PÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV ¨É¼É¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛzÉ. F zÁ
zÁjAiÀÄ°è
GvÀÛªÀÄ ¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß ¸ÀȶָÀĪÀ°è G£ÀßvÀ ²PÀëtªÀÅ §ºÀĪÀÄÄRåªÁzÀ PÁgÀåªÀ£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ d£ÁAUÀzÀ°è ªÀÈwÛ¥ÀgÀvÉ, DgÉÆÃUÀå ²PÀët
ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ËRåªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀĪÀ ¤nÖ£À°è
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ. »ÃUÉà ²PÀëtªÀÅ ¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀiÁ£ÀªÀgÀ£ÀÄß ²QëvÀgÀ£ÁßV¸ÀĪÀ°è
ºÉeÉÓºÁQzÉ.

ºÁUÁV ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀA¥ÀÇtð C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼À°è ²PÀëtªÀÅ §ºÀĪÀÄÄRå

¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄwÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. E°è O¥ÀZÁjPÀ, C£Ë¥ÀZÁjPÀ ªÀÄvÀÄÛ
O¥ÀZÁjPÀªÀ®èzÀ ²PÀët JA§ ªÀÄÆgÀÄ §UÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ²PÀëtªÀÅ ®¨sÀå«zÉ. F
ªÀÄÆgÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹ ºÀ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ°è ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÁVzÉ.
C£Ë¥ÀZÁjPÀ ²PÀëtªÀÅ «zÁåyð ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆÃzsÀPÀgÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À°è UÀt¤ÃAiÀÄ
§zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß vÀA¢zÉ. C£Ë¥ÀZÁjPÀ ²PÀëtzÀ°è ªÀÄÄRåªÁV fêÀ£ÁªÀå±ÀåPÀªÁzÀ
ªÀiË®åUÀ¼À UÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÁÑV UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. O¥ÀZÁjPÀ ªÀÄvÀÄÛ O¥ÀZÁjPÀªÀ®èzÀ
²PÀëtzÀAvÉ ¥ÀzÀ« ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæUÀ½UÁV C£Ë¥ÀZÁjPÀ ²PÀëtªÀÅ C¹ÛvÀézÀ°è®è.
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ««zÉqÉUÀ¼À°è F ªÀÄÆgÀÆ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ²PÀëtPÀæªÀĪÀÀĪÀÅ eÁjUÉÆArgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. «±Àé C©üªÀÈ¢Þ ªÀgÀ¢(2000) ¥ÀæPÁgÀ ±Á ÁªÀAavÀgÀ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ
CAQ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¸ÀĪÀÅzÁzÀgÉ C©üªÀÈ¢ÞºÉÆAzÀÄwÛgÀĪÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°è 10% jAzÀ 65%
ªÀgÉUÉ PÁt§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÉAiÉÄà ªÀÄÄAzÀĪÀjzÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°è F CAQCA±ÀªÀÅ ±±ÉÃ. 2% jAzÀ
17%QÌAvÀ PÀrªÉÄ PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.

F «¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀ, ªÀÄÄRåªÁV ²PÀëtzÀ

¸ÁªÀiÁfPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ²PÀëtzÀ PPÉÆqÀÄUÉUÀ¼À §UÉUÉ
w½zÀÄPÉÆArªÀÅ.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹ - 3

¸ÀÆZÀ£É C) LªÀvÀÄÛ ¥ÀzÀUÀ¼À°è GvÀÛj¹
D) GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß WÀlPÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¤ÃqÀ ÁVgÀĪÀ GvÀÛgÀzÉÆA¢UÉ
ºÉÆð¹ ¥ÀjÃQë¹PÉƽî.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

12
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

1. ²PÀëtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄVθÀĪÀ §UÉ ºÉÃUÉ?

__________________________________________________________
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ __________________________________________________________
__________________________________________________________

²PÀëtªÀÅ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀiÁ£ÀzÀAqÀªÁVzÉ’ZÀað¹.

2. ‘²PÀë
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________

1.5 ¸ÀªÀiÁdzÀ CAUÀªÁV ±Á>É

»A¢£À ¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët, ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ ªÀiÁzÀjAiÀiÁV ±Á É,
¸ÀA¸ÁÜ ¸ÁévÀAvÀæ÷å ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæUÀwAiÀÄ §UÉUÉ w½zÀÄPÉÆAqɪÀÅ. F ¨sÁUÀzÀ°è
«gÉÆâü£É ÉAiÀÄ°è ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÉÄÃ É ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¥Àæ¨sÁªÀªÉãÀÄ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀî°zÉÝêÉ. êÉ. CzÀgÀ°èAiÀÄÆ C¸ÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ±ÉæÃtÂÃPÀÈvÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀĪÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ZÀað¸À°zÉÝêÉ.
C¸ÀªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ±ÉæÃtÂÃPÀÈvÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¨sÁUÀªÁzÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
²PÀëPÀgÀÄ ºÉÃUÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¨sÁUÀªÁVzÁÝgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀ滸À§ºÀÄzÁVzÉ. MmÁÖV
¸ÀªÀiÁdªÀÅ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÉÄÃ É ºÉÃUÉ ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ §UÉUÉ ºÉZÀÄÑ
MvÀÛ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¸ÀªÀiÁeÉÆà ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ, gÁdQÃAiÀÄ
ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀ
ªÀÄvÀÄÛÄÛ DyðPÀ ¥Àj¹ÜwUÀ¼ÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛªÉ.
EzÀĪÉà ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ gÀZÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå GzÉÝñÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ªÉÄÃ>É ¸ÀªÀiÁdzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ

1.¸ÀªÀi
¸ÀªÀiÁeÉÆÃ
eÉÆÃ-¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¥Àæ¨sÁªÀ: ²PÀëtªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ
CA±ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀºÀ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ gÀZÀ£É, ¸ÁªÀiÁfPÀ
PÀlÄÖ¥ÁqÀÄUÀ
ÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ M¼ÀUÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ
GvÀà£ÀߪÁ¬ÄvÉ£ÀߧºÀÄzÀÄ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀA¥ÀgɬÄAzÀ
¥ÀgÀA¥ÀgɬÄ
¥ÀgÀA¥ÀgÉUÉ ªÀUÁð¬Ä¸ÀĪÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÁºÀPÀ ±Á É JA§ÄzÀÄ J®èjUÀÆ w½¢gÀĪÀ
¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ. C®èzÉ C£Ë¥ÀZÁjPÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è£À PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
¸ÁªÀiÁfÃPÀgÀtPÉÌ
PÀgÀtPÉÌ ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ M¼À¥ÀqÀÄvÁÛgÉ. F »£Éß ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¥ÀæwAiÉƧâ
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ PÀlÄÖ¥Á ÁqÀÄUÀ½UÉ
ÄUÀ½UÉ M¼ÀUÁUÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
DgÀA©üPÀ PÁ®zÀ°è ²PÀëtªÀ£ÀÄß zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼Éà ¤ÃqÀÄwÛzÀݪÀÅ. GzÁºÀgÀuÉ Qæ²ÑAiÀÄ£ï
«ÄµÀ£ÀjUÀ¼ÀÆ, E¸ÁèA£À ªÀÄzÀgÀ¸ÁUÀ¼ÀÄ, ¨ËzÀÞ «ºÁgÀUÀ¼ÀÄ.....E¤ßvÀgÀ. DzÀgÉ EªÉ®è
zsÁ«ÄðPÀ ¸À ¸ÀA¸ÉÜ
A¸ÉÜUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä zsÁ«ÄðPÀ vÀvÉÆéÃ¥ÀzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß F ªÀÄÆ®PÀ ¤ÃqÀÄwÛzÀݪÀÅ.
»ÃUÉ ¸ÁªÀiÁfÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°èAiÀÄÆ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

13
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

vÀªÀÄäzÉà DzÀ vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß ©vÀÛj¹zÀªÀÅ. EzÀĪÉà ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÀiÁdUÀ¼À

£ÀqÀÄ«£À ©ü£ÀßvÉ, ±ÉæÃtÂÃPÀgÀtUÀ½UÉ JqɪÀiÁrPÉÆnÖvÀÄ. G£ÀßvÀªÉAzÀÄ ¨sÁ«¹zÀÝ
¸ÀA¸ÀÌöÈwUÀ¼ÀÄ EzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄ °AUÀ vÁgÀvÀªÀÄå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß vÀªÀÄä
ªÀÄÄA¢£À vÀ ɪÀiªÀiÁgÀÄUÀ½UÉ ªÀUÁð¬Ä¹vÀÄ. ¥ÉæAZï ¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçdÕ£ÁzÀ ¦AiÀÄgÉ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¨ÉÆÃrðAiÉÆà ºÉüÀĪÀAvÉ ²PÀëtªÀÅ PÉêÀ® G£ÀßvÀ ªÀUÀðUÀ½UÉ «ÄøÀ°vÀÄÛ. EzÀ£ÀÄß
¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¥ÀÅ£ÀgÀÄvÁàzÀ£É JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. CzÉà jÃwAiÀÄ°è ¥Ë>ÉÆà ¥ÉæÃgÉ
ºÉüÀĪÀAvÉ ¨ÉÆÃzsÀ£Á «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, ¨ÉÆÃzsÀ£Á ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁµÉAiÀÄÄ ±ÉÆövÀgÀÄ
±ÉÆõÀPÀgÀ £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀzÀ°è ±Á ÉAiÀÄÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ
ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀ £ÉÊwPÀ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ªÀÄÄA¢£À ªÀÈwÛUÉ d£ÀgÀ£ÀÄß
¹zÀÞUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ DVzÉ. DzÀgÉ »AzÉ PÉêÀ® G£ÀßvÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÉÄAzÀÄ PÀgɹPÉÆ PÀgɹPÉƼÀÄîªÀ
ªÀUÀðzÀªÀgÀ »rzÀ°è G½¢vÀÄÛ.

2.DyðPÀ zÀȶÖPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ: ¸ÀªÀiÁ£À CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀiË®å

ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ CªÀPÁ±ÀªÁVzÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ DyðPÀ ¸À¤ß
¸À¤ßªÉñÀzÀ°è DyðPÀ
¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀµÀÖ¸ÁzsÀåªÁzÀgÀÆ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À d£ÀjUÉ ¸ÀªÀiÁ£À
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ. G¼ÀîªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E®èzÀªÀgÀ £ÀqÀÄ«£À vÁgÀvÀªÀÄåPÉÌ MAzÉzÉ
EzÉà DyðPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÉÄà ªÀÄÆ®PÀ PÁgÀtªÁV ¥Àjt«Ä¹zÉ. Apple(2000)¥ÀæPÁgÀ
DyðPÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ PÉëÃvÀæzÀ°è ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¥ÀzÀ«UÀ¼ÁzÀ JAf¤AiÀÄjAUï, ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ
PÉëÃvÀæ, JA.¹.J, JA.©.J ªÉÆzÀ ÁzÀ C£Àé¬ÄPÀ PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ ªÀÄ£ÀßuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ
¨ÉÃrPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѹPÉÆArªÉ. ºÁUÁV DyðPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ªÀÄÆ® ¨ÉÃgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ²PÀët
PÉëÃÃvÀæ
vÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. PÁ ïðªÀiÁPïìð ºÉüÀĪÀAvÉ
¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À C¢üPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀ¸ÀÛ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ°è DyðPÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ §ºÀĪÀÄÄRå
¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è G£ÀßvÀ ªÀUÀðUÀ¼À C¢üPÁgÀ±Á»vÀéªÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄĪÀ°è
²PÀëtªÀÅ C¸ÀÛçªÁVzÉ. ºÁUÁV ¤AiÀÄAwævÀ DyðPÀvÉAiÀÄÄ ¸ÀA¥ÀvÀÛ£ÀÄß ¸ÀȶֹzÀgÉ ²PÀët¢AzÀ
ªÀiÁvÀæªÉà ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀĹÜgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀå.

3.gÁdQÃAi
gÁdQÃAiÀÄ ¥Àj¹Üw ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥Àæ¨sÁªÀUÀ¼ÀÄ: gÁdåzÀ°è£À gÁdQÃAiÀÄ
¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀPÀëzÀ ¥ÀæuÁ½PÉUÀ¼ÀÄ, vÀvÀvÀvÀéUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DzÀ±ÀðUÀ¼ÀÄ gÁdåzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ
¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ªÀiÁzÀjAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ C¥ÉÃQë¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¹®è. J Áè
¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ªÀiÁzÀj gÁdåUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀðjUÀÆ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉA§ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß
vÀ®Ä¦®è JA§ÄzÀÄ ¸ÀvÀå.. C®èzÉ ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV »AzÀĽzÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀPÁ±ÀªÀAavÀ
¸ÀªÀiÁdzÀ d£ÀgÀÄ EA¢UÀÆ ¸ÀªÀiÁd ±ÉÊPÀëtÂPÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĨsÀ«¸À ÁV®è.
¥ÀjuÁªÀĪÁV «©ü£Àß ¸ÁªÀiÁfPÀ CAvÀ¸ÀÄÛUÀ¼À°è ££É ÉPÀArzÁÝgÉ. EzÀPÉÌ «gÉÆÃzsÀªÉA§AvÉ
¸ÀªÀiÁdªÁ¢ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ K®èjUÀÆ ²PÀëtzÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹ªÉ MzÀV¹ªÉ. DzÀgÉ vÀªÀÄä
gÁdQÃAiÀÄ vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß DzÀ±ÀðUÀ¼À£ÀÄß ²PÀëtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤ÃqÀÄwÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ
PÀªÀÄÄ夸ïÖ zÉñÀªÁzÀ gÀµÁå ªÀÄvÀÄÛ dªÀÄð¤AiÀÄ £ÁfUÀ¼ÀÄ £ÁfUÀ¼ÀÄ. 1933gÀ PÁ®WÀlÖzÀ°è
dªÀÄð¤AiÀÄ ¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀÄUÀĪÀÅ AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ°è ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß PÉüÀzÉ £Áf £ÁfdA
vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV M¦àPÉƼÀî¨ÉÃPÁVvÀÄÛ. EzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è 1917gÀ°è

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

14
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

¸ÉÆëAiÀÄvï gÀµÁå zÉñÀªÀÅ vÀ£Àß ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæuÁ½PÉUÀ¼À£ÀÄß

eÁjUÉƽ¸À®Ä ²PÀëtªÀ£ÀÄß ªÀiÁzsÀåªÀĪÁV ªÀiÁrPÉÆArvÀÄÛ. ºÁUÁV ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ gÁdQÃAiÀÄ ¹zÁÞAvÀUÀ¼À ºÀgÀqÀÄ«PÉAiÀÄ ªÉâPÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.

ªÉÄð£À CA±ÀUÀ¼É®èªÀÅ ±É
±ÉÊPÀë
ÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃjzÉ.
EªÀµÉÖà C®èzÉ LwºÁ¹PÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ, ¨sËUÉÆýPÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
¸ÀAQÃtð ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÉÆÃPÀëªÁV ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß
©ÃgÀĪÀÅzÀ®èzÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¨¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼É®èzÀgÀ eÉÆvÉUÉ
PËlÄA©PÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ, ±Á® ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.

PÉÆ£ÉAiÀÄ F «¨sÁUÀzÀ°è ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁdzÀ ¥ÁvÀæ, ¸ÀªÀiÁeÉÆà ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ

CA±ÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ DyðPÀ ªÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ ¥Àj¹ÜwUÀ¼ÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.

PɼÀUÉ ¤ÃrzÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹PÉƽî.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹ - 4

¸ÀÆZÀ£É C) LªÀvÀÄÛ ¥ÀzÀUÀ¼À°è GvÀÛj¹
D) GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß WÀlPÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¤ÃqÀ ÁVgÀĪÀ GvÀÛgÀzÉÆA¢UÉ
ºÉÆð¹ ¥ÀjÃQë¹PÉƽî
1. ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀĪÀ ¸ÀªÀiÁeÉÆà ¸ÁA
¸ÁA¸ÀÌÈwPÀ
ÈwPÀ CA±ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?
___________________
__________________________________________________________
_______________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
2. ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄvÀÛªÉ.
_____________________
__________________________________________________________
_____________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________

1.6 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

¥Àæ¸ÀÄÛvÀ WÀlPÀzÀ°è ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁzÀ PÀÄlÄA§, zsÀªÀÄð, ²PÀët,
gÁdåªÀåªÀ¸ÉÜ, ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À PÀÄjvÁV w½zÀÄPÉÆArj.
¨sÁgÀwAiÀÄ ¸ÀªÀiÁd, «PÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ LwºÁ¹PÀ »£Àß ÉAiÀÄ §UÉUÀÆ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
UÀ滹¢j. LwºÁ¹PÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ «²µÀÖªÁzÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄv
««zsÀvÉAiÀÄ°è KPÀvÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è M¼ÀUÉÆArªÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¢j. eÉÆvÉUÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¸ÀĪÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄÄ ¥ÀæªÀÄÄR
¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆArj.

¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtªÀÅ MAzÀgÉÆqÀ£ÉÆAzÀÄ GvÀÛªÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. MAzÉqÉ

²PÀëtªÀÅ ªÀiÁ£ÀªÀ£À£ÀÄß ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ««zÀ ¥ÁvÀæUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉUÉ ¹zÀÞ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ.É ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

15
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
vÀ ɪÀiÁgÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¸ÀªÀiÁdªÀÅ ¸ÀAQÃtð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀgÀ¼ÀªÁzÀzÁÝVzÉ.
²PÀëtªÀÅ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. eÉÆvÉUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄÄ
¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ CUÀvÀåªÁzÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀUÁð¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. F J Áè CA±ÀUÀ½AzÀ ÉÃ
ªÀiÁ£ÀªÀ£À£ÀÄß ¥ÁætÂUÀ½AzÀ ©ü£ÀߪÁV
ÀߪÁV¹zÉ. MmÁÖV ¸ÀªÀiÁdªÀÅ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ ¸ÀvÀå ¸ÀAUÀw.

1.7 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 1
1. ¸ÀªÀiÁdªÀÅ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À § ÉAiÀiÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¥ÀæwAiÉƧâjUÀÆ vÀªÀÄäzÉà DzÀ
¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀ¸ÀÄÛUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. ªÉÄPÉʪÀgï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÃeï ªÁåSÁ夸ÀĪÀAvÉ
¸ÀªÀiÁdªÀÅ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À §¼ÀPÉ ªÀÄvÀÄÛ «zsÁ£ÀUÀ½AzÁzÀÄzÁVzÉ. ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄA¥ÀÅ
fêÀ£À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÁÝVzÉ. F ªÀÄÆ®PÀ
ªÀiiÁ£ÀªÀ£À ¸ÁévÀAvÀæ÷å ªÀÄvÀÄÛ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄvÀÛzÉ.

2. PÀÄlÄA§ªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ Cw aPÀÌ WÀlPÀªÁVzÉ. ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄPÀ̼À

PÀ°PÉAiÀÄÄ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀĪÀÅzÀÄ PÀÄlÄA§zÀ ÁèVgÀÄvÀÛzÉ. PÀÄlÄA§ªÀÅ ªÉʪÁ»PÀ
¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ, PÁ£ÀÆ£ÀÄ §zÀÞªÁzÀ ¸ÀAvÁ£É
¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛ, ºÀ¢ºÀgÉAiÀÄzÀªÀgÀ ¥ÉÇõÀuÉ, ªÀiÁ£ÀªÀ£À
ªÀvÀð£ÉUÀ¼À ¤AiÀÄAvÀæt, ªÀiÁ£ÀªÀ£À PÁAiÀÄðªÉÊRj ªÉÆzÀ ÁzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
¤AiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ DyðPÀvÉAiÀÄ ªÀÄÆ® WÀlPÀªÁVAiÀÄÆ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ EvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ªÉʪÁºÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀÛ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À eÉÆvÉUÀÆ
PÀÄlÄA§ªÀÅ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 2
1. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀî
ð¹PÉƼÀî®Ä PɼÀV£À CA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ.
1. ¥ÁæzÉòPÀ ¸ÀªÀÄUÀævÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥Ár ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß G¥ÀRAqÀªÀ£ÁßVAiÉÄÃ
G½¸ÀĪÀÅzÀÄ.
2. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ EwºÁ¸ÀzÀÄzÀÝPÀÆÌ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.
3. ªÀuÁð±ÀæªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ KPÀªÀiÁvÀæ ªÀtð ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß Erà ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ
PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.
4. ¥ÁæaãÀ LwºÁ¹PÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ G¥ÀRAqÀªÁzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ
®PÀëtªÀ£ÀÄß «²µÀÖªÀ£ÁßV¹zÉ. ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉƼÀÄî«PÉ ªÀÄvÀÄÛ
ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄ ªÀÄÆ ÁA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ 5000 ªÀµÀðUÀ¼À ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ
EwºÁ¸ÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀQÌzÉ.
2. AiÀÄÆgÉÆÃ¥ï ªÀÄvÀÄÛ KµÁå ¨sÁUÀUÀ½AzÀ §AzÀ ±ÀPÀgÀÄ, ¥ÀæwºÁgÀgÀÄ, PÀıÁ£ÀgÀÄ,
ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ£ÀßgÀÄ, ªÉÆWÀ®gÀÄ, ¥ÉÇÃZÀÄðVøÀgÀÄ, ©ænõÀgÀÄ, ¥¥ÉæAZÀgÀÄ, qÀZÀÑgÀÄ
ªÉÆzÀ ÁzÀªÀgÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ««zsÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ ªÀ®¸É §AzÀªÀgÁVzÁÝgÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

16
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 3
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ 1. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ vÁgÀvÀªÀÄåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆÃUÀ Ár¸ÀĪÀ°è ²PÀëtªÀÅ
§ºÀĪÀÄÄRåªÁzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ
¹ÜwUÀwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀ¸ÀÄÛUÀ¼À°è §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁV ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV
¥Á ÉÆÎAqÀÄ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÁVzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¸À§°ÃPÀgÀPÉÌ PÉÊeÉÆÃr¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ªÀÄ»¼Á ¸À§°ÃPÀgÀtzÀ zÀȶ֬ÄAzÀ ªÀÄ»¼Á ²PÀëtPÉÌ
ºÉaÑ£À CªÀPÁ
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¸À ÁVzÀÄÝ ºÀ®ªÁgÀÄ
®ªÁgÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ
vÀgÀ ÁVzÉ. ¥ÁæzÉòPÀ C¸ÀªÀÄvÉÆî£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆÃUÀ Ár¸À®Ä ²PÀëtªÉà ªÀÄÆ®
CA±ÀªÁVzÉ. F ªÀÄÆ®PÀ DyðPÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸Á¢ü¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

2. ¸ÀªÀiÁdzÀ
ÁdzÀ §Ä£Á¢AiÉÄà ²PÀëtªÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À DyðPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ, ¸ÁªÀi ¸Á ÁfPÀ
K½UÉ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀĹÜgÀvÉUÉ ²PÀëtªÉà PÁgÀtªÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄUÀæ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ªÀiÁ£ÀPÀUÀ¼À°è ²PÀëtªÀÅ MAzÀÄ CA±ÀªÁVzÉ. eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀĪÀ ªÀÄÆ® ² ²PÀë
PÀëtªÁVzÉ. ºÁUÁV ²PÀëtªÀÅ MAzÀÄ ±ÀQÛAiÀÄAvÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è
¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀåQÛAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÃUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀ CA±ÀUÀ¼À°è ²PÀëtªÀÅ MAzÁVzÉ. «±Àé
C©üªÀÈ¢Þ ªÀgÀ¢AiÀÄ, ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀgÀ¢ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ C©üªÀÈ¢Ý ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ
²PÀëtªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀªÀ
£ÀzÀAqÀªÀ£ÁßV M¦àPÉÆArªÉ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 4
1. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¸ÀªÀiÁeÉÆà ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ²PÀëtªÀÅ ¸ÀºÀ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ gÀZÀ£É, ¸ÁªÀiÁfPÀ gÀÆrüUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åªÀªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ²PÀëtzÀ
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ «PÁ¸ÀºÉÆAzÀÄvÀÛzÉ. ®¨sÀå«gÀĪÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀgÀA¥ÀgɬÄAzÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉUÉ ªÀUÁð¬Ä¸À®Ä ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀȶֹzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄà ²PÀëtªÁVzÉ.
ºÁUÁV ±Á ÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¨sÁUÀªÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ ¨sÁUÀªÁVgÀĪÀ ²PÀëPÀgÀÄ,
PÀ°PÁyðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ±ÉæÃtÂÃPÀÈvÀ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀgÉà DVzÁÝ
DV gÉ. ºÁUÁV
¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ±Á ÉAiÉÄA§ÄzÀÄ C¹ÛvÀézÀ°ègÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®è.

2. gÁdåªÀåªÀ¸ÉÜ, gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D ¥ÀPÀëUÀ¼À DzÀ±ÀðUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ gÁdåzÀ

±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¸ÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
PÉÆqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀgÀÆ ¸ÀºÀ ²PÀëtzÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀªÀÄä gÁdQÃAiÀÄ vÀvÀéUÀ¼À£ÉßÃ
¨ÉÆâü¹zÀªÀÅ. GzÁºÀgÀuÉUÉ 1933gÀ°è £ÁfdA vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß ²PÀëtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨ÉÆâü¹zÀ
dªÀÄð¤, 1917gÀ PÁ®WÀlÖzÀ°è PÀªÀÄÄ夸ïÖ CeÉAqÁªÀ£ÀÄß ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¨ÉÆ¢ü¹zÀ gÀµÁå EzÀPÉÌÌ GvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁVªÉ. ºÁUÁV ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
¸ÀvÀåªÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀĪÀ §zÀ®Ä PÉêÀ® gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼À ¥ÀæuÁ½PÉUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÆâü¸ÀĪÀ
ªÉâPÉUÀ¼ÁzÀªÀÅ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

17
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

1.8 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

1. Dube, S.C.(1996) Indian Society, National Book Trust, New Delhi.
2. MacIver, R.M and Page, C.H (1996) Society: An Introductory Analysis, n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
Macmillan India, Madras.

3. Apple, Michael (2004) Ideology and Curriculum, Ruitledge, New

York.

4. Kumar, Krishna (1992) Wht is Worth Teaching? Orient Longman,

New Delhi

5. Antonio Gramsci, David Frogacs, Eric J. Honsbawm (2000) the

Antonio Gramsci Reader: Selected Writings, 1916
1916-1935, NewYork
University Press.

6. Paul Freire (1970) Pedagogy of the Oppressed, (translated in 1982)

Seabury Press, New York.

7. K.S Singh (1991) The People of India, Anthropological Survey of

India, Government of India, New Delhi.

1.9 ±À¨ÁݪÀ½/¸ÀAQë¥ÀÛ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

1. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ: ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ JAzÀgÉ MAzÀÄ d£À¸ÀªÀÄƺÀª
d£À¸ÀªÀÄƺÀªÁVzÉ. F d£À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
MAzÀÄ ¨sËUÉÆýPÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è MUÀÎmÁÖV ªÁ¹¸ÀĪÀªÀgÁVzÁÝgÉ. D ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀÄÄzÁzÀAiÀÄ
J Áè ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀAvÀ vÀªÀÄäzÉà DzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈw ªÀÄvÀÄÛ DZÁgÀ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. CªÀÅUÀ½UÉ vÀPÀÌAvÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀzÀÞwUÀ¼À£ÀÄß ¸Àȶ
¸ÀȶֹPÉÆAqÀÄ, ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß
gÀÆrü¹PÉÆAqÀÄ ©ü£ÀߪÁzÀ fêÀ£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¹PÉÆArgÀÄvÁÛgÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
ªÁ¹¸ÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ½UÉ ªÀ¸ÁºÀvÀÄUÀ¼ÀÄ, ºÀ½îUÀ¼ÀÄ, £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ, §ÄqÀPÀlÄÖ CxÀªÁ gÁµÀÖç JAzÀÆ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

2. ¸ÁªÀiÁfÃPÀgÀt : ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß

²QëvÀgÀ£ÁßV¸ÀĪÀ
V¸ÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ. CzÀgÀ®Æè EA¢£À AiÀÄĪÀd£ÁAUÀªÀ£ÀÄß
M¼ÀUÉÆAqÀzÁÝVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÆß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ gÀÆrüUÀ¼ÀÄ,
ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ ¨ÉgÉwgÀÄvÀÛªÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ gÀÆrüUÀ¼ÀÄ ªªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃwUÀ½UÉ M¼À¥ÀqÀzÀ CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ. EªÉ®èzÀgÀ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ ¸ÀªÀiÁdªÀÅ PÁ®
PÁ®PÉÌ §zÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ.

3. O¥ÀZÁjPÀ ²PÀët: O¥ÀZÁjPÀ ²PÀëtªÀÅ ªÀåªÀ¹ÜvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀnvÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ

²PÀëtªÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è MzÀV¸À ÁVgÀĪÀ ¤ ¤Ãw¤AiÀĪÀÄUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁVAiÉÄà ²PÀët
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¸À ÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¤¢ðµÀÖªÁzÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ, GzÉÝñÁzsÁjvÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

18
 ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

ªÀÄvÀÄÛ ¤¢ðµÀÖ ¨ÉÆÃzsÀ£Á «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀzÁÝVzÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÁªÀiÁfPÀ

ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉƼÀV£À J Áè ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ¼ÀÄ C£ÀĸÀj¸ÀÄwÛgÀĪÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ «zsÁ£ÀªÁVzÉ.

4. O¥ÀZÁjPÀªÀ®èzÀ ²PÀët: O¥ÀZÁjPÀ ²PÀëtzÀAvÀ®è. ¤¢ðµÀÖ

UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÁåSÁ夸
ªÁåSÁ夸ÀÀ ÁUÀzÀÄ. F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ºÁdgÁw PÀqÁØAiÀĪÀ®è,
«zÁåyð ²PÀëPÀgÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀ PÀrªÉĬÄgÀÄvÀÛzÉ. §ºÀÄ¥Á®Ä ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ºÉÆgÀUÀqÉAiÉÄà £ÀqÉAiÀÄĪÀAxÀzÁÝVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄ£ÉAiÀÄ°èAiÉÄà PÀĽvÀÄ NzÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ
¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¸ÀĪ
¥ÀÇtðUÉƽ¸ÀĪÀ ªÀåªÀ¸ÉܬÄzÁVzÉ. E°è ªÀåvÁå¸ÀUÉƼÀÄîªÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¹Üw¸ÁÜ¥ÀPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆÃzsÀ£Á «zsÁ£À«gÀÄvÀÛzÉ.
«zÁåyðUÀ¼À D¸ÀQÛUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV PÀ°PÉ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. «zÁåyðUÀ¼À ªÉÃUÀ, ºÀAvÀ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀ±ÀåPÀvÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV PÀ°PÉ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉÉ. zÀÆgÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄPÀÛ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜ
EzÀPÉÌ GvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁVªÉ.

1.10 WÀlPÀ CAvÀå ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ

1. ¸ÀªÀiÁdzÀ ««zsÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
2. ªÉÊ«zÀå¥ÀÇtð ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹.
3. ¸ÀªÀiÁdzÀ ¨¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ²PÀëtzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ZÀað¹.
4. O¥ÀZÁjPÀ ªÀÄvÀÄÛ O¥ÀZÁjPÀªÀ®èzÀ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß §gɬÄj.
5. ¸ÁªÀiÁfÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtªÀÅ ¸ÀºÀ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢zÉAiÉÄAzÀÄ ºÉÃUÉ ºÉüÀÄ«j?

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd,, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

19
 WÀlPÀ 2 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «£Áå¸À
2.0 ¦ÃpPÉ
2.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ
2.2 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ CxÀðUÀæ»PÉPÉ(¸ÀªÀiÁd - ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ)
2.3 ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
2.4 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀð
2.4.1 «zÁåyðUÀ¼À ¨sÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ
2.4.2 «zÁåyðUÀ¼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ªÉÄà É
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ
2.4.3 «zÁåyðUÀ¼À fêÀ£À P˱À®åUÀ¼À ªÉÄÃ É ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ
2.5 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À
2.6 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ
2.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV
2.8 WÀlPÀ CAvÀå ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ

2.0 ¦ÃpPÉ
»A¢£À WÀlPÀzÀ°è ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÉÊ«zsÀåvÉUÀ¼À C¹ÛvÀéPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ w½¢j. F WÀlPÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁ£À
¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¨sÁUÀªÁVgÀĪÀ §UÉ ºÉÃUÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄÄ«j(fêÀ£À ±ÉÊ°), DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ, ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ, d£À¥ÀzÀ,
d£À¥ ¸ÀAªÀºÀ£À
ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ fêÀ£À P˱À®åUÀ¼ÀÄ ±Á ÉAiÀÄ°è «zÁåyðUÀ¼À PÀ°PÉAiÀÄ ªÉÄà É
¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛªÉ.
±Á ÉAiÀÄ°è ¤ÃqÀĪÀ ²PÀëtªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ £ÀqÀÄ«£À PÉÆArAiÀiÁV
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¨sÁUÀªÁzÀÀ d£ÀgÀ CUÀvÀåvÉ, D¸ÀQÛ, DPÁAPÉë,
¤jÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀÇgÉʸÀÄvÀÛªÉ.

2.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

F WÀlPÀªÀ£ÀÄß N¢zÀ £ÀAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä
¸ÀªÀÄxÀðgÁUÀÄ«j.

• ¸ÀªÀiÁdzÀ ¥ÀÅlÖ WÀl

WÀlPÀªÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ«j.
• ¥ÁæxÀ«ÄP
À«ÄPÀÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß «±Éèö¸ÀÄ«j.
¶¸ÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

1
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À PÉÆArUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ

«ªÀj¸ÀÄ«j.
• «zÁåyðUÀ¼À ¨sÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ZÀað¸ÀÄ
ZÀað¸ÀÄ«j.
• «zÁåyðUÀ¼À ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀiÁzÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
GzÁºÀj¸ÀÄ«j.
• «zÁåyðUÀ¼ÀUÀ¼À fêÀ£À P˱À®åUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA§A¢üÃPÀj¸ÀÄ
PÀj¸ÀÄ«j.

2.2. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ CxÀðUÀæ»PÉ

ªÉÆzÀ°UÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß UÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀªÁzÀ CA±ÀªÁ

CA±ÀªÁVzÉ. ¸ÁªÀiÁ£Àå
CxÀðzÀ°è MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÁ¹¸ÀÄvÁÛ, ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ CªÀ®A©UÀ¼ÁV fêÀ£ÀªÀ£ÀÄß
£ÀqɸÀÄvÁÛ vÀªÀÄäzÉà DzÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå D¸ÀQÛUÀ¼ÀÄ, gÀÆrü- ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ fêÀ£À
±ÉÊ°AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ UÀÄA¦£À ¥ÀæUÀwUÁV ±Àæ«Ä¸ÀĪÀ MAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄÃ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÁVzÉ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß 'PÀªÀÄÄå¤n' JAzÀÄ ªÉÆzÀ°UÉ §¼À¹zÀªÀgÀÄ Cj¸ÁÖl ï.
CzÀgÀAvÉ ªÀiÁ£ÀªÀjAzÀ ¤«ÄðvÀªÁzÀ ªÀiË ÁåvÀäPÀ CA±ÀUÀ¼À ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄÃ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÁVzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ºÀ®ªÁgÀÄ «zsÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. MAzÀÄ
¨ssËUÉÆýÃPÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ: ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÁ¹¸ÀĪÀ ¤¢ðµÀÖ d£ÀgÀ UÀÄA¥ÁVgÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ ºÀ½îUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ f ÉèUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¸À§ºÀÄzÀÄ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁV
d£ÁAVÃAiÀÄ, ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ. F ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ
vÀªÀÄäzÉà DzÀ d£ÁAVÃAi AiÀÄ, ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÁ«ÄðPÀ CA±ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ MAzÀÄ
¨sËUÉÆýPÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¸ÀzÀ¸ÀåvÀéªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÁV ±ÉÊPÀëtÂPÀ
GzÉÝñÀUÀ½UÁV ¤«ÄðvÀªÁzÀ PÀÄlÄA§ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄÄUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

2
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ EzÀ
EzÀgÀ°è
°è M¼ÀUÉƼÀÄîvÀÛªÉ. MmÁÖV «zÁåyðUÀ¼À PÉëêÀiÁ©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ
zÀȶ֬ÄAzÀ®Æ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁUÀÄvÀÛªÉ(¨Éæà 1996)
1996).
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ fêÀ±Á¸ÀÛçzÀ ¥ÀæPÁgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ JAzÀgÉ ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è£À ¸ÀfêÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À
¥ÀgÀ¸ÀàgÀ C£ÀÄQæAiÉÄAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. DzsÀĤPÀ PÁ®zÀ vÀAvÀædÕ£ÀzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUɬÄAzÁV
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÀwÛgÀªÁUÀÄwÛªÉ. CAvÀeÁð®zÀ ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ ªÀÄÆ®PÀ ««zsÀ
ªÀÄÆ ÉAiÀÄ°è£À d£ÀgÀÄ vÀªÀÄä « «µÀAi
AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÀAaPÉƼÀÄî
ºÀAaPÉÆ ªÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¨sËUÉÆÃUÉÆýPÀ J ÉèAiÀÄ£ÀÄß «ÄÃj ¸ÀAªÀºÀªÀ£ÀÄß ÀÄß ¸Á¢ü¹zÁÝgÉ. »ÃUÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
¸ÀAªÀºÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ºÀAaPÉAiÀÄ PÉ®¸ÀªÀÅ ¸ÁUÀÄwÛzÉ. EzÀÄªÉ ¥ÀæwAiÉƧâgÀ
¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ.

PÀÄlÄA§PÉÌ ºÉÆð¹zÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ «±Á®ªÁzÀzÀÄÝ. PÀÄlÄA§zÀ

PÁAiÀÄðªÉÊRjUÀ¼À ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ ¨sÁUÀªÁV ¸ÀªÀÄÄz
¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÁAiÀĪÀ£ÀÄß UÀ滸À¨ÉÃPÁVzÉ. ªÀÄUÀÄ«£À
O¥ÀZÁjPÀ ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ¹zÀÞvÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀÄÄAzÁVzÉ.
¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è MAzÁzÀ PÀÄlÄA§zÀAvÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÇ ¸ÁªÀiÁfPÀ
dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁzÀ jÃwAiÀÄ°è
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀÄwÛªÉ. ¸ÁªÀiÁ¤åÃPÀj¹zÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è PÀÄlÄA§QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀiÁdQÌAvÀ PÀrªÉÄ ªÀÄlÖzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄvÀÛªÉ.

¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À°è ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw

UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ §UÉ ºÉÃUÉ?

d£À¸ÀASÉå, ¨sÁµÉ, zsÀªÀÄð, ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸¸ÀAgÀZÀ£É,

ÀAgÀZÀ£É, DyðPÀ ¹ÜwUÀw ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À°è ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ UÁæªÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß eÁw, ªÀÄvÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÀªÀÄðUÀ½UÉ
C£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀVÃðPÀj¸À§ºÀÄzÁVzÉ. DzÀgÉ £ÀUÀgÀzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ DyðPÀ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß «¨sÁV¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

G£ÀßvÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ DyðPÀ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ ²PÀëtPÁÌV vÀªÀÄäzÉà DzÀ GvÀÛªÀÄ

²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ GvÀÛªÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ CAvÀ¸ÀÛ£ÀÄß
ºÉÆAzÀÄvÁÛgÉ. ºÁUÁV DyðPÀ ¹ÜwUÀ UÀ¼ÀÄ
¼ÀÄ GvÀÛªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV vÀªÀÄä
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ GvÀÛªÀÄ ²PÀëtªÀ ªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ±ÀPÀÛgÁVgÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è
ªÁ¹¸ÀÄwÛzÀÝgÀÆ ºÀ½îUÀgÀÄ, §ÄqÀPÀlÄÖ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀèªÀiï d£ÀgÀÄ GvÀÛªÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ°è
ªÀÄvÀÄÛ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼À£ÀÄß FqÉÃj¹PÉƼÀÄîªÀ°è »A¢zÁÝgÉ.

FUÁUÀ Éà w½zÀAvÉ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è£À d£ÀgÀ £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ

¸ÀAªÀºÀªÀ£À ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À PÀÄjvÁV ¸ÁªÀiÁ£Àå
ZÀZÉðUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. F vÉgÀ£ÁzÀ ZÀZÉðUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀÄ ¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ
fêÀ£ÀÄß
£ÀÄß gÀƦ¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ D
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀ £ÀqÉ£ÀÄr ¤ÃwUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÀæwAiÉƧâ
¸ÀzÀå¸Àå£À ªÀÄÄPÀÛ ¨sÁUÀ
UÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£À
ĪÀ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀ §UÉ ºÉÃUÉ?

• ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ CA±ÀUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÉÃUÉ

¥ÀæwQæ¬Ä¸ÀÄvÁÛgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß D DzsÀj¹ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢V£À CªÀgÀ
ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

3
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

• ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøw, ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼À §UÉUÉ ¸ÀÆPÀë÷ä ªÀÄwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

ªÀÄÄPÀÛ ªÀÄ£À¹ì£ÀªÀgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ J Áè DZÀgÀuÁvÀäPÀ «ZÁgÀUÀ¼À°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄÄRå. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• EvÀgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À DZÀgÀuÉU
DZÀgÀuÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRAqÀgÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀð
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ, PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÁzÀ «ªÁºÀ, ºÀ§âºÀj¢£À Àj¢£ÀUÀ¼ÀÄ,

zsÁ«ÄðPÀ ºÀ§âUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß ªÀUÁð¬Ä¸À§ºÀÄzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ CxÉÊð¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ¨Á®å¢AzÀ Éà ªªÀÄPÀ̼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ DZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆAqÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ vÀªÀÄäzÉà DzÀ «²µÀÖ UÀÄt®PÀëtUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV

PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ
PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ°èègÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ ¤¢ðµÀÖ ¸ÁAzÀ©üðPÀvÉAiÀÄ°è ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛ
vÀÛªÉ. AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ MAzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄzÁÝVgÀĪÀÅ¢®è. ºÁUÁV
¸ÀÆPÀëäªÁV CxÉÊð¹PÉƼÀî
ð¹PÉƼÀî®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁUÀ ªÀiÁvÀæªÉà ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀî®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è
ĪÀnPÉUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ Cw
ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ. PÉ®ªÀÅ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀħzÀÞªÁzÀ PÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ
¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ
±Á ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ UÉ ¸ÉÃj PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÀ
¤ªÀð»¸À®Ä »AdjAiÀÄÄvÁÛgÉ.

¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 1
1. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ CxÀðªÉãÀÄ? AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÄ JgÀqÀÄ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
_______________________________________

2.3 ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁAzÀ©üðPÀvÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ :

¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ, ¸ÀA¸ÀÌ
A¸ÀÌöÈw, ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ, zsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ, £ÀA©PÉ ªÀÄvÀÄÛ
¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀ®Ä
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. MmÁÖV PÀ°vÀzÀÝ£ÀÄß C£Àé¬Ä¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄPÀ̼ÀÆ PÀ°AiÀÄÄvÁÛgÉ.
PÀÄlÄA§zÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÁzÀ vÀAzÉ-vÁ¬Ä,
vÁ¬Ä, £ÉgɺÉÆgÉ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÉ ºÀwÛgÀªÁzÀ
J®ègÀ£ÀÆß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. qÉîgï PÀ«ÄµÀ£ï ¥ÀæPÁgÀ(1996) ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼ÀÄ
ªÉÆzÀ°UÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRåªÁzÀzÀÄÝ ¸ÀܽÃAi
AiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ,
±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀjUÉ C£Àé¬Ä¸ÀĪÀÅzÁ
ĸÀĪÀÅzÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀܽÃAiÀÄ
¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÀæUÀwUÉ DyðPÀ ¸ÀºÀPÁgÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV ¸ÀܽÃAiÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ §ºÀĪÀÄÄRå ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

4
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀĪÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ®PÀëtUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ gÀZÀ£ÁvÀäPÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁvÀäPÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¤zsÁðgÀPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ.

ðgÀPÁA±
ªÀÄUÀÄ«£À ²PÀëtzÀ ¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁvÀäPÀvÉAiÀÄÄ DAiÀiÁ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ºÀ®ªÀÅ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀ̼À ²PÀëtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ
eÁjUÉƼÀÄîªÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAzÉ
PÉÊUÉƼÀî°gÀĪÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ ²PÀëtzÀ ªÉÄà É
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀ§ºÀÄzÁ
À§ºÀÄzÁVzÉ. ¸ÁªÀi ªÀiÁfPÀ ¥ÁæzÉòPÀvÉ, eÁw ¸ÀAPÀgÀ,
ªÀÈwÛªÉÊ«zsÀåvÉ, £ÀA©PÉ, ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ, °AUÀvÀézÀ ¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAi
ªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è£À CªÀPÁ
CªÀPÁ±À ªÀAavÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »AzÀĽzÀªÀgÀ£ÀÄß ªÀÄÄ£Àß ÉUÉ vÀgÀ®Ä
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

±Á Á ¸ÀªÀÄAiÀÄ, ±Á Á ¢£ÁªÀ½AiÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ-DyðPÀ

fPÀ
¹ÜwUÀ¼ÀÄ ²PÀëtzÀ C¢üPÁgÀvÀéªÀ£ÀÄß «PÉÃA¢æÃPÀætUÉƽ¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ
±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°èAiÀÄÆ C®àªÀÄnÖ£À ¹Üw¸ÁÜ¥ÀPÀvÀéªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
1964-66gÀ
66gÀ JdÄPÉõÀ£ï PÀ«ÄµÀ£ï ¥ÀæPÁgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀܽÃAiÀÄ
ªÀÄlÖzÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ ²PÀët ¸ÀA§A¢üvÀ ¤ÃwUÀ¼À£ÀÄß £ÀÄß gÀƦ¸À®Ä ¸ÀºÁAi
¸ÀºÁ ÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
1986gÀ ²PÀët ¤Ãw ªÀÄvÀÄÛ 1992gÀ PÁAiÀÄðAiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 73 ªÀÄvÀÄÛ
74£Éà wzÀÄÝ¥ÀrUÀ¼ÀÄ EªÀ£Éßà ¥Àæw¥Á¢¸ÀÄvÀÛzÉ.

¸ÁévÀAvÁæ÷å£ÀAvÀgÀzÀ°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtPÁÌV ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄwÛzÉ.

DzÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ »£À
»£Àßß ÉAiÀÄ°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ
¸ÁªÀðwÃðPÀgÀtªÀÅ ¸Á¢üvÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀÄî
ð¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ²PÀëtzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁVzÉ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À §UÉUÉ w½AiÀÄĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄÆ CªÀgÀ
CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÇgÉʹPÉƼÀÀÄzÁVzÉ. ¦ü°èAUï zÀ ªÁåPÀÆåªÀiï ªÀÄÆ®PÀ
gÁdå¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÀÝ ²PÀëPÀgÀ UÉÊgÀĺÁdjAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÁV PÉÊUÉÆAqÀ AiÉÆÃd£É ²PÀëPÀ PÀ«Äð
¥ÁæeÉPïÖ ªÀÄÆ®PÀ ¨É¼ÀQUÉ vÀgÀ Á¬ÄvÀÄ.

²PÁë PÀ«Äð ¥ÁæeÉPïÖ(J¸ï.PÉ.¦) : ²PÀëPÀgÀ UÉÊgÀĺÁdj ªÀÄvÀÄÛ PÀÄUÁæ UÁæªÀÄUÀ¼À°è£À ²PÀët

ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
£ÀÄß w½AiÀÄĪÀ ¸À®ÄªÁV PÉÊUÉÆAqÀ PÁAiÀÄðªÁVzÉ. EzÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV
¸ÀܽÃAiÀÄ ±Á ÉUÉ ¸ÀܽÃAiÀÄgÀ£Éßà ²PÀëPÀgÀ£ÁßV £ÉëĸÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀë ² t ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÄzsÁj¸À Á¬ÄvÀÄ. ¸ÀܽÃAiÀÄgÀ C¸ÀzsÁgÀt ±ÀQÛUÉ EzÀÄªÉ ÄªÉ GvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉ.
ºÉtÄÚªÀÄPÀ̽UÉ LzÀgÀªÀgÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀAqÀĪÀÄPÀ̽UÉ 8£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ ªÀgÉUÉ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀ ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. DzÀgÉ F AiÉÆÃd£É ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß, vÀAzÉvÁ¬ÄAiÀÄgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß §zÀ Á¬Ä¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ GvÀÛªÀÄ PÀ°PÉAiÀÄ ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß
¤«Äð¸À Á¬ÄvÀÄ. ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁzÀ ªÀÄ»¼Á ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
ºÉtÄÚªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á É PÀgÉvÀgÀĪÀ ªÀÄvÀÛªÀgÀ aPÀ̪ÀÄPÀ̼À£ÀÄß £ÉÆÃ
£ÉÆÃrPÉƼÀÄî
PÉƼÀÄîªÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ F
»jAiÀÄ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ªÀUÁð¬Ä¹vÀÄ. J®èzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV SÁ°AiÀiÁVzÀÝ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
²PÀëtzÀ PÀlÖqÀUÀ¼ÀÄ «zÁåyðUÀ½AzÀ ªÀÄgÀÄ¥ÀÇgÀtUÉÆArvÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

5
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÉÄAzÀgÉ

¥ÉÇæ¥É ï(PROPEL).. EzÉÆAzÀÄ QæAiÀiÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ ºÀ½îAiÀÄ°è£À ¸ÀzÀ¸ÀågÉà F
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¹zÀÄÝ
ð»¹zÀÄÝ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ. ººÁUÁV AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¸ÀA¥ÀÇtð
dªÁ¨ÁÝj ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀܽÃAiÀÄjUÉ ¸À°è¸À¨ÉÃPÀÄ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

(J Áè ¨sÁgÀwAiÀÄjUÀÆ ²PÀët, JªÀiïºÉZïDgïr

ºÉZïDgïr, 1993)

LOK JUMBISH : F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ°è PÉÊUÉÆAqÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ.

AiÀiÁªÀ ¸ÀA¥ÀæzÁAiiÀĪÁ¢ gÀd¸Áܤ PÀÄlÄA§ªÀÅ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀUÉ PÀ¼ÀÄ»¸ÀzÉ
¤¨sÀðA¢ü¸À ÁVvÉÆÛà CzÀgÀ «gÀÄzÀÞªÁVvÀÄÛvÀÄÛ. EAxÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°èAiÀÄÆ ¸ÀºÀ ºÀ®ªÁgÀÄ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀªÁzÀ P˱À®åUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ
§UÉUÉ CjªÀ£ÀÄß ªÀÄÆr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÀÄw߸À
Äw߸À Á¬ÄvÀÄ
Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄªÉ C°èAiÀÄ ¸ÀܽÃAiÀÄgÀ eÁÕ£ÀzÀ
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ Éà PÉÊUÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ. F ºÀAvÀzÀ°è ¸ÀܽÃAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ
ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À Á¬ÄvÀÄ.

SSA PÀÆqÀ «PÉÃA¢æÃPÀgÀtzÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ PÁAiÀÄð¨sÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀܽÃAiÀÄjUÉ

ºÀAZÀ Á¬ÄvÀÄ. ±Á ÉAiÀÄ J®è PÁAiÀÄðPÀæªÀÄðUÀ¼À ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÄÄzÁAiÀÄUÀ½UÉ ¤ÃqÀ Á¬ÄvÀÄ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ
UÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄÄ ºÀ®ªÀÅ ±Á Á
CzsÁjvÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ. ¥ÀæwAiÀiÁV ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄÄPÀÛ
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÁßV ªÀiÁqÀ Á¬ÄvÀÄ. E°è ¥ÀæwAiÉƧ⠸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ EzÀgÀ
ªÀiÁ°ÃPÀgÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÁVzÉ. vÀªÀÄä ±Á ÉAiÉÄA§ ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß J®ègÀ°èAiÀÄÆ
ªÀÄÆr¸À Á¬ÄvÀÄ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÁgÀ±Á»UÀ½UÀÆ F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ CjªÀ£ÀÄß
ªÀÄÆr¸À Á¬ÄvÀÄ.

¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ ªÀiÁ°PÀvÀézÀ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀÄ :

• ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ PÉÆqÀÄPÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß

¨É¼É¸À Á¬ÄvÀÄ.
• ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ dgÀÆj£À ¸ÀAUÀwUÀ¼Á¬ÄvÀÄ
¸ÀAUÀwUÀ¼Á¬ÄvÀÄ.
• ±Á ÉAiÀÄ J®è ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄÄz
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ.
• ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¥Á ÉÆμÀÄîªÀAvÁ¬ÄvÀÄ.
±Á ÉAiÀÄ ªÉÄà ÉäUÉ CUÀvÀåªÁzÀ J Áè jÃwAiÀÄ UÀÄuÁvÀäPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjªÀiÁuÁvÀäPÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É 6

 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À
¼À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÁvÀæ ªÀÄÄRåªÁ¬ÄvÀÄ.

¨sÁgÀvÁzÁzÀåAvÀ
zÀåAvÀ ««zsÀ jÃwAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄäzÉà DzÀ jÃwAiÀÄ°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtPÉÌ ¸ÀºÀPÀj¸ÀÄwÛªÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 2
1. ¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ ªÀiÁ°PÀvÀéªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀð ²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ JgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀ ªÁåSÁ夹
ªÁåSÁ夹.
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

2.4 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À
«£À PÉÆAr
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀiÁfPÀ ¸À¤ßªÉñÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV CxÉÊð¹PÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ. F
£É ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÁvÀæªÀÅ ªÀÄÄRåªÁVzÀÄÝ, ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀQæAiÉÄUÉ
¸ÀºÀPÁjAiÀiÁzÀÄzÁVzÉ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ vÁªÀÅ ªÁ¹¸ÀĪÀ ¥ÁæzÉòPÀ
CA±ÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀÄvÀÛzÉ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃd£É
¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ
ªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¸ÀAgÀZÀ£ÉAiÀÄÄ ºÀ®ªÁ ºÀ®ªÁgÀÄ
gÀÄ «zsÀUÀ¼À°è
UÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ««zsÀ §UÉAi ÉAiÀÄ eÁwUÀ¼ÀÄ, ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ, zsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌöÈw D
DzsÁjvÀªÁzÀ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. F ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ
d£À¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ËºÁzÀðAiÀÄÄvÀ ¸ÀA§AzsÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß
¸Á¢ü¹ D ªÀÄÆ®PÀ ² ²PÀëtPÉÌ vÀªÀÄäzÉà DzÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛ qÀÄwÛªÉ. »ÃUÉ ²PÀëtzÀ
ªÀÄÆ®PÀ
®PÀ ¸ÀªÀÄÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ vÀ£Àß M¼À¥ÀAUÀqÀ £ÀqÀÄªÉ ªÉ ¸ËºÁzsÀðvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä
¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÀÛzÉ. ±ÉæÃtÂÃPÀÈvÀ
vÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è£À PɼÀeÁw ªÀÄvÀÄÛ
§qÀªÀgÀ£ÀÄß ±ÉÊPÀëtÂPÀ CªÀPÁ±ÀUÀ½AzÀ ªÀAavÀgÀ£ÁßV¸ÀÄwÛzÉ. ºÁUÁV C®à¸ÀASÁåvÀ
UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À G£ÀßwUÁV ²PÀëtªÀÅ ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄwÛzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ
¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.

ªÀÈwÛ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ

fë¸À®Ä CUÀvÀåªÁV ¨ÉÃPÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼À FqÉÃj¹PÉÆÌ
FqÉà ¼Àî®Ä
ºÉtUÁqÀĪÀAvÀ ¹ÜwAiÀÄÄ ¸ÀºÀ ²PÀët¢AzÀ ªÀAavÀgÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁrzÉ. EAxÀ »AzÀĽzÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ DyðPÀ ¥Àj¹Üw¬ÄAzÀ ±Á Á ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ ÁUÀzÉ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß
¸ÀA¥ÁzÀ£ÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ©r¹ PÉ®¸ÀPÉÌ PÀ¼ÀÄ»¸À ÁUÀÄwÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

7
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

DZÁgÀ, ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÀA©PÉUÀ¼ÀÄ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ DZÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ DAiÀiÁ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀA©PÉUÀ¼À£ÀÄß
gÀƦ¸ÀÄvÀÛzÉ. F £ÀA©PÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄPÀ̼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ PÉÊPÁ®ÄUÀ¼ÀÄ
®ÄUÀ¼ÀÄ H£ÀªÁzÀ ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß vÀªÀÄä ¥Á¥ÀzÀ ¥Àæw¥sÀ®
ªÀÄvÀÄÛ zÉʪÀPÉÌ ªÀiÁrzÀ PÁAiÀÄðPÉÌ ²PÉë JAzÀÄ ¨sÁ«¸ÀÄvÁÛgÉ. »ÃUÉ CAUÀªÉÊPÀ®åvÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¥ÀǪÀðd£ÀäzÀ PÀªÀÄðPÉÌ ¸ÀA§A¢üÃPÀj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß
PÀ¼ÀAQvÀgÀÄ
vÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd¢AzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀªÀgÀÄ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.

°AUÀvÁgÀvÀªÀÄå, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀA©PÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ºÉtÄÚªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ²PÀët

ªÀåªÀ¸ÉܬÄAzÀ ºÉÆgÀUÉƽAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁrzÉ. ºÁUÁVAiÉÄà ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄĪÀ
ºÉtÄÚªÀÄPÀ̼À ¸ÀASÉå ºÉZÀÄÑwÛzÉ.

CªÀPÁ±ÀªÀAavÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ CAa£À°ègÀĪÀªÀgÀ §UÉV£À

ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ
CAUÀ«PÀ®gÀÄ,
®gÀÄ, CªÀPÁ±ÀªÀAavÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ CAa£À°ègÀĪÀªÀgÀ §UÉUÉ
¤gÁPÀgÀuÉAiÀÄ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ ºÉaÑzÉ. KPÉAzÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ°è£À £ÀA©PÉUÀ¼ÁVªÉ
£ÀA©PÉUÀ¼ÁVªÉ.
C®èzÉ ±ÉÆõÀuÉAi
õÀuÉAiÀÄ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀÅ MAzÀÄ PÁgÀtªÁVzÉ. ºÁUÁV ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉܬÄAzÀ
ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄ®Ä F CA±ÀªÀÇ ªÀÄÄRå PÁgÀtªÁVzÉ. EAxÀ ªÀUÀðzÀªÀjUÉ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀ¨ÉÃPÁVzÀÄÝ DzÀgÉ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀA©PÉUÀ½AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀªÁVªÉ.
±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ºÉÆgÀV£À
V£À ¥Àæ¥ÀAZÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§AzsÀ E®èzÀ ¢éÃ¥ÀªÉAzÀÄ
¨sÁ«¸À ÁUÀzÀÄ. KPÉAzÀgÉ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ ºÉÆgÀVlÄÖ £ÉÆÃqÀ®Ä
¸ÁzsÀå«®è.

±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«zÀÝ CAvÀgÀªÀÅ EAzÀÄ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄßß PÀÄjvÁzÀ ªÁPÀåªÁVzÉ. F CAvÀgÀªÀÅ PÀrªÉÄ
DUÀ®Ä ªÀÄÄRå PÁgÀt ²PÀëPÀgÀ PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉAiÀiÁVzÉ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
£ÀqÀÄ«£À ªÀÄÄR PÉÆArAiÀiÁVgÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ. ªÀÄPÀ̽UÉ GvÀÛªÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÄRåUÀÄj GzÉÝñÀªÁVzÉ. ²PÀëtªÀÅ ¥Àæ¨sÁ« ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ F CªÀPÁ±À ªÀAavÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ²PÀëtzÀ ªÀÄÄ£Àß ÉUÉ
§AzÁUÀ ªÀiÁvÀæªÁVzÉ. »ÃUÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀºÀ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆAzÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ CªÀPÁ±ÀªÀAavÀgÀ K¼ÉÎUÁV ±Àæ«Ä¸ÀÄwÛzÉ.

±Á É ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAi AiÀÄzÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀĪÀ §ºÀĪÀÄÄRå

CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉëÃvÀæzÀ ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ. ²PÀëtªÀÅ PÉêÀ® AiÉÆêÀÅzÉÆà MAzÀÄ ¤jÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀÇgÉʸÀĪÀÅzÀ®èzÉ «±Á®
Á® ¸ÀªÀiÁd ºÁUÉAiÉÄà zÉñÀzÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀÄvÀÛzÉ.

±Á Á ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀÅ ºÉƸÀ «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ, ªÀiË®åU®åUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß

ºÉÆgÀ¸ÀƸÀĪÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ. EAxÀ ªÀiË®åUÀ¼Éà ªÀÄÄAzÉ ªÁ¸ÀÛªÁA±ÀUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

8
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
vÀªÀÄä ¸ÀºÀPÁgÀAiÀÄÄvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀQæAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ½UÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄÄAzÁ¼ÀvÀéªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀªÀiÁdzÉÆA¢UÉ ¸ÀAªÀ»¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉƸÀ «ZÁgÀUÀ¼À
«ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åUÀ¼À §UÉUÉ
ºÉƸÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ
ªÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ªÀÄÆr¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

ºÉƸÀzÁzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß, AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉƽ¹ CªÀÅUÀ¼À

ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀ UÀÄgÀÄvÀUÀÄgÀÄvÀgÀªÁzÀ
ªÁzÀ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
ºÉÆA¢zÉ. C
C®è®èzÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄzsÀå¸ÀÜUÁgÀ£ÁV
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÉà ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ, ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀtPÁ¸ÀÄ
ªÉÆzÀ ÁzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ±Á ÉUÀ½UÉ MzÀV¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.

EªÉ Áè ¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ FqÉÃgÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ ²PÀëPÀgÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ

²PÀët ¸ÀA§A¢üvÀ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ E¤ßvÀgÀ §Ä¢ÞªÀAvÀ ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ
ºÀAZÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. qÉîgï PÀ«ÄµÀ£ï
ºÉüÀĪÀAvÉ ²PÀëPÀgÀ ¥Àj¥ÀÇtð ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ E°è ªÀÄÄRåªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß FqÉÃj¸À®Ä Cw ¸ÀÆPÀëägÁV ªÀÄvÀÄÛ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄÄvÀgÁV ªÀwð¸À¨ÉÃPÁzÀ
C¤ªÁAiÀÄðvÉ ²PÀëPÀgÀ ªÉÄðzÉ. ºÁUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ UÀÄj FqÉÃjPÉAiÉÄqÉUÉ
PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀ
ÀÈvÀÛgÁUÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

ZÀlĪÀnPÉ – 1
1. ±Á É ªÀÄvÀÄ
vÀÄÛÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀĪÀt ¸ÀA§AzsÀªÀÅ GvÀÛªÀÄUÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀĪÀ
vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr
r.
2. ¥ÀnÖªÀiÁqÀ ÁzÀ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ ¥ÁA±ÀÄ¥Á®gÉÆA¢UÉ ZÀað¹.ZÀað¹
3. ¥Àæw¥sÀ®UÀ¼À£ÀÄß §gɬÄ
§gɬÄj.

2.4.1 «zÁåyðUÀ¼À ¨sÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ:

ªÀiËTPÀ ¨sÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄÄ ªÀÄUÀÄ«£À £ÉʸÀVðPÀ QæAiÉÄAiÀiÁVzÀÄÝ, PÀÄvÀƺÀ®PÁj ªÀÄvÀÄÛ
CUÀvÁåA±ÀªÁVzÉ. ªÀÄUÀĪÀÅ vÁ£ÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÉÆAzÀÄvÁÛ ºÉÆÃzÀAvÉ ¨sÁµÉAiÀÄ eÉÆvÉUÉ
¨sÁµÁ gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀP §¼ÀPÉ ºÁUÀÆ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß ªÀ£ÀÄß vÀ£ÀUÀj«®èzÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¤zÉÃð±À£ÀUÀ½®èzÉ PÀ°AiÀÄÄvÀÛzÉ. D£ÀAvÀgÀzÀ°è O¥ÀZÁjPÀªÁV PÀ°AiÀÄÄvÁÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.
¥Àj¸ÀgÀzÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÀÅ E°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ KPÉAzÀgÉ vÀ£Àß ¸ÀÄvÀÛ°£À
¥Àj¸ÀgÀzÀ°è£À ºÀ®ªÁgÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄU
ªÀÄUÀÄ PÀ°AiÀÄÄvÀÛzÉ.

ºÀÄnÖzÀA¢¤AzÀ ªÀÄUÀĪÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è ¨sÁVAiÀÄUÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ

«µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß PÀ°AiÀÄÄvÀÛªÉ. vɪÀ¼ÀĪÀ ªÀÄUÀÄ £ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄÄvÀÛzÉ D£ÀAvÀgÀ
ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄÄvÀÛzÉ. ªÉÆzÀ°UÉ PÉêÀ® C¼ÀÄ«£À ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁªÀ£ÉAi ªÀ£ ÀÄ£ÀÄß
C©üªÀåQÛ¥Àr¸ÀÄwÛzÀÝ ªÀÄUÀÄ £ÀAvÀgÀzÀ°è ¸ÀAeÉÕ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉ
¨sÁµÉAi
AiÀÄ£ÀÄß PÀ°vÀ £ÀAvÀgÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¥ÀæwAiÉƧâgÉÆA¢UÀÆ ¸ÀAªÀºÀ£ÀPÉÌ vÉÆqÀUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀAªÀºÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀAzÀ¨sÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀîî®Ä

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

9
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÀÛzÉ. ªÉÆzÀ°UÉ
°UÉ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ vÉgÉzÀÄPÉƼÀî®Ä ¨sÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁUÀÄvÀÛzÉÉ.
D£ÀAvÀgÀzÀ°è CzÀÄ CUÀvÀåªÉãÀ®è
åªÉãÀ®èªÁV©qÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¸ÀªÀiÁdzÉÆA¢UÉ ªÀåªÀºÀj¸À®Ä
EzÀĪÉà CwªÀÄÄRåªÁzÀ CA±ÀªÁUÀÄvÀÛ ÀÄvÀÛzÉ(ªÉ ïì 1986).
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°vÀ ªÀÄUÀĪÀÅ PÀ ÁAvÀgÀzÀ°è ºÀ®ªÁgÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß PÉüÀĪÁUÀ GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ
¤ÃqÀ®Ä PÀµÀÖ¥ÀqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. vÀ£Àß 12£Éà wAUÀ½AzÀ 18£Éà wAUÀ¼À M¼ÀUÉ vÀ£Àß ªÉÆzÀ®
¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ªÀÄUÀÄ §¼À¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀÄ 4 jAzÀ 4
4.1/2 ªÀµÀðzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÁPÀå
§¼ÀPÉUÉ ªÉÆzÀ®ÄUÉƼÀÄîvÀÛªÉ. F ºÀAvÀzÀ°è ¨sÁµÁ §¼ÀPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÀªÀÄä 10£Éà wAUÀ¼À°è ªÀiÁvÀ£ÁqÀ®Ä
¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛªÉ. E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ 20£Éà wAUÀ¼À°è. PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è 5.1/2 ªÀµÀðzÀ
ªÀgÉUÀÆ ªÀÄUÀĪÀÅ K£ÀÆ ªÀiÁvÀ£ÁqÀzÉ D£ÀAvÀgÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛªÉ.

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ¨sÁµÁ ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁµÉ PÉêÀ® ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ

CA±ÁªÁVzÀÄÝ, ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆvÉÆÛAiÀÄĪÀÅzÁVgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¥ÀæwAiÉƧâ
ªÀÄUÀÄ«UÀÆ vÀ£Àß ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä vÀ£Àß ªÀiÁvÀȨsÁµÉAiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ
CA±ÀªÁVzÉ. ±Á Á ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀiÁvÀȨsÁµÁ PÀ°PÉUÉ CzÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
ªÀiÁvÀȨsÁµÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°AiÀÄzÀ ªÀÄUÀÄ«£À°è ¥ÀgÀQÃAiÀÄ ¨sÁªÀ£É, ¤¶ÌçAiÀiÁvÀäPÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ,
CqÉvÀqÉUÀ¼ÀÄÄ JzÀÄgÁV ªÀÄPÀ̼ÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët¢AzÀ «ªÀÄÄRgÁUÀÄwÛzÁÝgÉ. ±Á ɬÄAzÀ
ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄĪÀAvÁVzÉ. ¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀÄUÀÄ«UÀÆ vÀ£Àß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAªÀºÀ£ÀzÀ
¨sÁµÉAiÀÄÄ vÀªÀÄä PÀ°PÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃgÀÄvÀÛzÉ. §ÄqÀPÀlÄÖ «zÁåyðUÀ
«zÁåyðUÀ¼À ¨sÁµÉ
CªÀgÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛÄvÀÄÛ ªÀiÁ£À¹PÀ ¥Àj¸ÀgÀ¢AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ CzÉÃ
§ÄqÀPÀlÄÖ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ±Á ÉUÉ ¸ÉÃjzÀ £ÀAvÀgÀzÀ°è ¨sÁµÁ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ:

¥À¤AiÀÄ JA§ MAzÀÄ §ÄqÀPÀlÄÖ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À UÀÄqÀÄ®ÆgÀÄ JA§°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÀÄÝ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀðPÁÌ
ÀPÀðPÁÌV vÀªÀÄäzÉà DzÀ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹vÀÄÛ. DzÀgÉ ±Á Á
ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ vÉgÉzÀÄPÉÆAqÁUÀ ±Á ÉAiÀÄ°è£À vÀ«Ä¼ÀÄ PÀ°PÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ªÁåPÀgÀ
ªÁåPÀgÀt
¸ÀA§A¢üvÀ vÀ¥ÀÅöàUÀ¼ÁUÀÄwÛzÀݪÀÅ. EzÀĪÉà D «zÁåyðUÀ¼À ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄ£ÉÆ ªÀÄ£ÉÆà T£ÀßvÉUÉ
PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀªÁ¬ÄvÀÄ.
ªÉÄð£À ªÀåQÛCzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ w½zÀħAzÀzÀÄÝ ±Á ÉAiÀÄ°è£À ¸ÁzsÀ£ÉUÉ ¨sÁµÉAiÀÄÄ
ªÀÄÄRåªÁzÀ CA±ÀªÉA§ÄzÁVzÉ. F »£Éß ÉAiÀÄ°è §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ±Á ɬÄAzÀ
ºÉÆgÀUÀĽzÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ²PÀëtªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀzÁzÀgÀÄ. PÁgÀt ±Á ÉAiÀÄ°è
§¼À¸ÀĪÀ O¥ÀZÁjPÀ ¨ssÁµÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À ÁUÀzÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ¢AzÀ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ ºÉÆgÀ§AzÀÄ ±Á ÉUÉ ¸ÉÃgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÁªÀÅ PÀArgÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉýgÀzÀ

¨sÁµÉAiÀÄ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è
zÀ°ègÀĪÀ ±Á ÉUÀ½UÉ ºÉÆA¢PÉƼÀÄîªÀ°è ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÄ JzÀÄgÁUÀÄvÀÛªÉ.
vÀªÀÄä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß
UÀ¼À£ÀÄß §
§¼À¸À ÁUÀzÉ gÁ¶ÖçÃAiÀĨsÁµÉUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄ ÁUÀzÉ,
PÀ°PÉUÉ M¼À¥ÀqÀ ÁUÀzÉ PÀptªÁzÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ M¼ÀUÁUÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. «zÁåyðUÀ¼À
fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ¼À°è ¨ÉÆâü¸À ÁUÀÄwÛzÀÝ «µÀAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀ®ªÀÅ vÉgÀ£ÁzÀ
ªÀåvÁå¸ÀUÀ½zÀݪÀÅ. ºÁUÁVAiÉÄà «zÁåyðUÀ¼ÀÄ § §ºÀĨÉÃUÀ N¢£À°è D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄĪÀAvÁ¬ÄvÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

10
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
ºÀ®ªÀÅ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁzÀgÀ¥Àr¹gÀĪÀAvÉ ªÀiÁvÀȨsÁµÉAiÉÄà ªÀÄPÀ̼À PÀ°PÉUÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀĪÁzÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄ
åªÀĪÁVzÉ.
ªÁVzÉ. ªÀÄPÀ̼À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ O¥ÀZÁjPÀ
¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀåvÁå¸ÀUÀ½ªÉ. vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUɬÄAzÁV ªÀÄvÀÄÛ
eÁUÀwÃPÀgÀt¢AzÁV EAzÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÄß PÀ°AiÀĨÉÃPÁzÀ
C¤ªÁAiÀÄðvÉ GAmÁVzÉ. F CAvÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀjzÀÆV¸À®Ä ºÉƸÀ ºÉ vÀAvÀæzÀ
PÀAqÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ. EzÀPÉÌ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ,
PÀgÀÄ, ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ CUÀvÀåvɬÄzÉ.

«zÁåyðUÀ¼ÀÄÀ¼ÀÄ ±Á ÉUÀ¼À°è£À ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À eÉÆvÉUÉ vÀªÀÄä §½¬ÄgÀĪÀ ¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ

¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¥ÉÇæÃvÁ컸À¨ÉÃPÀÄ. F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÁA¸À̸ÁA øwPÀ
¸ÀAUÀwUÀ½UÉ ¥Áæw¤zsÀåªÀ£ÀÄß MzÀV¹zÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄPÀ̼ÀÄ D¸ÀQÛ¬ÄAzÀ®Æ
PÀ°AiÀÄÄvÁÛgÉ. ¹zÀÞªÀiÁzÀjAiÀÄ ±Á Á ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ªÀÄPÀ̽UÉ CUÀvÀåªÁzÀ PÀ°PÉAiÀÄ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹PÉÆqÀĪÀ°è vÉÆqÀPÁVgÀĪÀ ¨sÁµÉAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä
¸Àj¥Àr¸À¨ÉPÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉUÉ ²PÀëPÀgÀ ªÀÄ£ÉÆÃzsÉÆÃgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß §zÀ°¸À¨ÉÃPÁzÀ
CUÀvÀåvÉAiÀÄÆ ºÉZÁÑVzÉ.

¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ ¨sÁµÁ PÀ°PÉ Community Language Learning(CLL) EzÉÆAzÀÄ

PÀ°PÉ/Community
GvÀÛªÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÀÄÝ, «zÁåyðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä EµÀÖPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV MmÁÖV ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀ°AiÀÄĪÀ §UÉAiÀiÁVzÉ. ²PÀëPÀÀgÀÄ
gÀÄ M§â ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀgÁV PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛgÉ.
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÁV PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄvÁÛgÉ.

¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ ¨sÁµÁ PÀ°PÉ/ Community Language Learning(CLL) PÀ°PÉVgÀĪÀ

PÀ°PÉ/Community
CqÉvÀqÉUÀ¼ÉAzÀgÉ §ºÀĨsÁµÁ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°AiÀÄĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ðzÀ
ºÀ®ªÁgÀÄ CqÉvÀqÉUÀ¼ÀÄ JzÀÄgÁUÀÄvÀÛªÉ. ºÀ®ªÁgÀÄ ¨sÁµÁ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À AiÉÆÃZÀ£É,
PÁAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ §gÀªÀtÂUÉUÀ¼ÀÄ ©ü£ÀߪÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ §ºÀÄzÉÆqÀØ ¸ÀªÀĸÉåAiÀiÁV PÁtÄvÀÛzÉ.
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ §ºÀÄ«zsÀzÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ
PÀ°Ai
°AiÀÄzÉ ¤gÁ¸ÀPÀÛgÁUÀÄvÁÛgÉÉ. KPÉAzÀgÉ vÀªÀÄUÀjAiÀÄzÀ zÀ ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ
¸À¤ßªÉñÀ«zÁÝVgÀÄvÀÛzÉ.

¨sÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄ ¥ÉÇõÀuÉ

ªÀÄPÀ̼À ¨sÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄ ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß ¥ÉÇö¸À¨ÉÃPÁzÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ,
vÀAzÉvÁ¬Ä ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀzÁÝVzÉ. PÀ°PÉAiÀÄ zÀ
zÀȶÖ
ȶ֬ÄAzÀ ºÀ®ªÀÅ vÀAvÀæ/«zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸À¨ÉÃPÁVzÉ. ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄPÀ̼À ¸Áé¨sÁ«PÀ ¨sÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄ D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄÃ
G½¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV ºÀ®ªÀÅ PÀ°PÁ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß MzÀV¹ PÀ°PÉUÉ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß
MzÀV¹PÉÆqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

• ¥ÀæwAiÉƧ⠫zÁåyðAiÀÄ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAªÀºÀ£À ªÀiÁzsÀåªÀĪÉA§ PÁgÀtPÉÌ

ªÉÆzÀ®Ä UËgÀ«¸À¨ÉÃPÀÄ. D ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄUÀÄ«£À PÀÄlÄA§ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À
Ä
ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß, C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À
ªÀUÀ¼À£ÀÄß
Äß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄ
¥Àæw©A©¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

11
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

• «zÁåyðUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁ컸À¨ÉÃPÀÄ. ¨sÁµÁ

PÀ°PÉAiÀÄ°è ¸ÀºÀ PÀ°PÁyðUÀ¼À ¥ÁvÀæªÀÇ ªÀÄÄRåªÁzÀzÀÄÝ. ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß
DAiÉÆÃf¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄPÀ̼À°è ¨sÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁ컸À§ºÀÄzÁVzÉ.
¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ZÀZÉð, £ÁlPÁ©ü£ÀAiÀÄ, ¥¥ÀzÀgÀZÀ£É, ¥ÀŸÀÛPÀ ºÀAaPÉ, ªÉÆzÀ ÁzÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAAiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁµÁ PÀ°PÉUÉ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. §ºÀĨsÁµÁ PÀ°PÉAiÀÄ CA±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀÅ
M¼ÀUÉƼÀ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ. ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ°è£À vÀgÀUÀwAiÀÄ PÀ°PÁ
¸À¤ßªÉñÀzÀ°è
ñÀzÀ°è §ºÀĨsÁµÁ PÀ°PÁ ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ.

¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 3
¸ÀÆZÀ£É : 1. GvÀÛgÀ §gÀªÀtÂUÉUÁV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
2. ¤ªÀÄä GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß PÉÆ£ÉAiÀÄ°è¤ÃqÀ ÁzÀ GvÀÛgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ vÁ¼É £ÉÆÃr
1. ªÀÄUÀÄ«£À ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÄzÁAiÀÄ PÁ¼Àf ²PÀëtzÀ ¥ÁvÀæªÉãÀÄ?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

2. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄ

«¸ÀĪÀ §UÉ ºÉÃUÉ?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

3. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ G£ÀßwÃPÀgÀtPÉÌ ²PÀëPÀgÀÄ ºÉÃUÉ ¸À

¸ÀºÀPÀj¸À§ºÀÄzÁVzÉ?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

2.4.2 «zÁåyðUÀ¼À ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ

¥Àæ¨sÁªÀ
¨sÁµÉAiÀÄ PÀ°PÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÁvÀæªÉãÉA§Ä
ÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß FUÁUÀ É w½¢zÉ. EzÀ£ÀÄß
ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¨sÁµÉAiÀÄÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÉÆA¢UÉ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½AiÀĨÉÃPÁVzÉ. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ ¥ÀæwAiÉƧ⠨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉÃPÁzÁgÀÆ
gÀÆ DZÀj¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 29£Éà «¢üAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ
ªÀÄUÀÄ«£À PÀ°PÉAiÀÄÄ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°èAiÀÄÆ CªÀgÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈw, ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß CUËgÀ«¸ÀĪÀAwgÀ¨ÁgÀzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

12
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
MmÁÖV ¨sÁµÉAiÀÄÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæªÀ»¸ÀĪÀ ªÀÄÄRå ªÀiÁzsÀåªÀĪÁVzÉ JA§ÄzÀÄ w½zÀ
«ZÁgÀ. AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ »jªÉÄAiÉÄ£ÀÄߪÀÅzÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈw¬ÄAzÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉAiÀiÁV PÁt ÁUÀzÀÄ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß MAzÉà JAzÀÄ
¨sÁ«¸À¨ÉÃPÁUÀÄv
«¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄPÀ̼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄßß C£ÀĸÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀgÀ ªÀÄÆ®¨s
ªÀÄÆ® ÀÆvÀ ºÀPÀÄÌ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ¥Àr¸À¨
Ä¥Àr¸À¨ÉPÀÄ CAvÀºÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß «zÁåyðUÀ½UÉ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.

¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ CxÀð
¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ UÀÄA¥ÀÅ vÀªÀÄäzÉà DzÀ ¸ÀªÀiÁ£À D¸ÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
GzÉÝñÀUÀ½UÁ
±ÀUÀ½UÁV gÀÆ¥ÀÅUÉÆAqÀªÀÅUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. ²QëvÀ-C²Që
C²QëvÀ, £ÀUÀgÀ-UÁæ
£ÀUÀgÀ ªÀÄ J ÉèqÉAiÀÄÆ
C£ÀĸÀj¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼À MlÄÖ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß d£À¥ÀzÀ J£ÀߧºÀÄzÁVzÉ. »A¢£À
d£ÀgÀ fêÀ£À «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß d£À¥ÀzÀ PÀ ÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ C©üªÀåPÀÛ¥Àr¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. F
ªÀÄÆ®PÀ D UÀÄA¦£À d£ÀgÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ¸ËAzÀAiÀÄð, UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. d£À¥ÀzÀ PÀ ÉUÀ¼À C©üªÀåQÛAiÀÄ ªÀÄÄSÉãÀ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß
w½AiÀħºÀÄzÁVzÉ ªÀiËTPÀ ¸Á»vÀåªÀÅ PÀÄlÄA§, MqÀ£ÁrUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÉgɺÉÆgÉAiÀĪÀgÀ
ªÀÄÆ®PÀ ºÀjzÀħgÀÄvÀÛzÉ. fêÀAvÀ ¸ÀA¸À¸ÀA¸ÀÌÌöÈw JA§ÄzÀÄ ¨sÀÆvÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀvÀðªÀiÁ£ÀzÀ
£ÀqÀÄ«£À PÉÆArAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄÄ JA¢UÀÆ ¤AvÀ ¤ÃgÀ®è. AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ºÉƸÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ½UÉ C£Àé¬Ä¹zÀgÀÆ ¸ÀºÀ vÀªÀÄä ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß JA¢UÀÆ
ºÁUÉÃAiÉÄà G½¹PÉÆAqÀÄ fêÀAvÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

ºÀ®ªÁgÀÄ «zsÁ££ÀÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁgÁtUÀ½UÁV ªÉʲµÀÖ÷å¥ÀÇtðªÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ

¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqɸÀ¨ÉPÁzÀ CUÀvÀåvɬÄzÉ. ¸ÀA
¸ÀA¸ÀÌ
¸ÀÌøwUÉ QæAiÀiÁ²Ã®vÉ
JA§ÄzÀÄ MzÀV§gÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÁVzÉ.
PÁ®PÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV §zÀ ÁUÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄÄ E EvÀgÀ
vÀgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀ £ÀqÀÄªÉ vÀ£Àß
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ »jªÉÄ, ¨sÁµÉ, ªÀÈwÛ, zsÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ
¨sËUÉÆýPÀ ªÉʲµÀÖ÷åvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀzÁ ºÀAaPÉƼÀÄîwÛgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁVAiÉÄà ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈwUÉ vÀ£ÀßzÉà DzÀ UÀÄgÀÄvÀÄ CvÀÄÛ ¸ÀAPÉÃvÀ
¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ MzÀUÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß M§âjAzÉƧâgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ UÀÄA¦¤AzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ UÀÄA¥ÀÅ PÀ°AiÀÄÄvÀÛzÉ.
CzÀĪÉà C£Ë¥ÀZÁjPÀªÁV PÀ°AiÀÄĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß M¼ÉÆAqÀ
d£À¥ÀzÀªÀÅ £ÀªÀÄä d£ÀfêÀ£ÀzÀ°è ºÀjzÀÄ §A¢zÉ. vÀAvÀæeÁÕÕ£À, «eÁÕ£À, zÀÆgÀzÀ±Àð£À,
zsÀªÀÄð, £ÀUÀjÃPÀgÀt, vɪÀ¼ÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÁPÀëgÀvÉ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅ ¸ÀA
¸ÀA¸ÀÌøwAiÉƼÀUÉ §AzÀÄ ¸ÉÃjªÉ.

1986gÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw ªÀÄvÀÄÛ 1992gÀ QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ªÀÄUÀÄ«£À
¸ÀA¥ÀÇtð ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ CA±Àª CA±ÀªÁVzÉ.
ÁVzÉ. ¸ÀA¸ÀÌöÈw DzsÁjvÀ
²PÀëtzÀ ªÀÄÄRå GzÉÝñÀªÉAzÀgÉ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁgÀĪÀ
d£À¥ÀzÀ VÃvÉUÀ¼ÀÄ, d£À¥ÀzÀ PÀxÉUÀ¼ÀÄ, UÁzÉUÀ¼ÀÄ, ¸ÀܽÃAiÀÄ EwºÁ¸À, d£À¥ÀzÀ QæÃqÉ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀÅgÁtUÀ¼À §UÉUÉ ºÉªÉÄäAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ qÀ¨ÉÃPÀÄ.. KPÉAzÀgÉ ¸ÀܽÃAiÀÄ
¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ §UÉUÉ ºÉªÉÄäAiÀÄ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ ªÀÄPÀ̼À°è ªÀÄÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÉ®èªÀÇ
¸Á¢üvÀªÁUÀĪÀÅzÀÄ PÉêÀ® ¸ÀA¸ÀÌöÈw zÀȶÖPÉÆãÀªÀ£ÀÄß ºÉ ºÉÆA¢gÀĪÀ
ÆA¢gÀĪÀ ²PÀët¢AzÀ
ªÀiÁvÀæªÁVzÉ. ¸Àé ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß EvÀgÀgÉÆA¢UÉ ºÀAaPÉƼÀÄî
PÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

13
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

¸ÀéPÀ°PÉAiÉÆA¢UÉ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÁ

ħºÀÄzÁVzÉ. ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆPÀÛªÁV CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ eÁÕ£ÀzÀ PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀUÁðªÀuÉAiÀÄÄ ¸ÀÆPÀÛªÁV
£ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtðªÁV CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄUÉƽ¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄÄ ªÀÄ£ÉÆÃgÀAd£ÁvÀäPÀ
ªÀÄ£ÉÆÃgÀAd£ÁvÀäPÀªÁV
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
gÀƦ¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

§ÄqÀPÀlÄÖUÀ¼À ¸ÁªÀiÁfPÀ fêÀ£À ªÀÄvÀÄÛ UÁæªÀÄUÀ½

ÀÄUÀ½UÉ GzÁºÀgÀuÉ :
ªÀĺÀ ï næà J£ÀÄߪÀ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÉÊ«zsÀåvÉ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ
DyðPÀvÉAiiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß fêÀ£ÀzÀ ««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼À°è
¨ÉÆâü¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. EªÀgÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀPÁjAiÀÄ£ÁßV
§¼À¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÀtÂÚ£À ©ÃdUÀ½AzÀ JuÉÚAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. JuÉÚAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ
G½zÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß UÉƧâ ƧâgÀªÀ£ÁßV §®¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ZÀ½UÁ®zÀ°è ºÀ¸ÀÄUÀ½UÉ §gÀĪÀ
SÁ¬Ä ÉUÉ OµÀ¢AiÀÄ£ÁßV V §¼À¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄmÁÖUÀ §gÀĪÀ ºÉÆUÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀÄwÛUÉAiÀÄ HvÀPÉÌ OµÀzsÀªÁV §®¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÀÆ«¤AzÀ °PÀÌgïC£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÉƼÉgÉÆÃUÀPÉÌ ªÀÄzÁÞV §¼À¸À ÁÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄgÀzÀ vÉÆUÀmÉAiÀÄ£ÀÄß
GgÀĪÀ®ÄUÀ½UÁV §¼À¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.

Erà UÁæªÀÄzÀ DyðPÀ ¹ÜwAiÀÄÄ F ªÀĺÀÄ ï ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¹zÉ. C°è£À d£ÀjUÉ

DyðPÀvÉAiÀÄ ªÀÄÆ®ªÁV ¥Àjt«Ä¹zÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÀÄlÄA§ªÀÅ PÀ¤µÀÖªÉAzÀ
ÉAzÀgÉ 30 jAzÀ
40 ªÀĺÀ ï ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ ºÀt
ºÀt¸ÀA¥ÁzÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®ªÀ£ÁßV
ªÀiÁ¥Àðr¹PÉÆArªÉ.

F vÉgÀ£ÁzÀ ªÀÄgÀzÀ §UÉV£À G ÉèÃRUÀ¼ÀÄ D §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÀgÀ ºÁqÀÄUÀ¼À°è, UÁzÉUÀ¼À°è

ªÀÄvÀÄÛ PÀxÉUÀ¼À°è ªÀåPÀÛªÁVzÉ. ºÁUÁVAiÉÄà d£ÀjUÉ EAxÀ ¸ÀA
¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀÅ
PÀÄvÀƺÀ® ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÀvÀéªÁV ¥Àjt«Ä¹zÉ.

EµÉÖà C®èzÉ ªÉʪÁ»PÀ ¸ÀA§AzsÀ dgÀÄUÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄzsÀå¨sÁUÀzÀ°è F ªÀÄgÀzÀ

MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß Ej¹ CzÀgÀ JzÀÄj£À°è ªÉʪÁ»PÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀ£ÀÄß
dgÀÄV¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀÄlÄA§ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À ¢£ÀUÀ½UÉ ±ÀĨsÀ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀiÁV ªÀÄgÀªÀ£ÀÄß
zÉʪÀzÀ zÀȶÖAiÀÄ°è PÁtÄvÁÛgÉ.

¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ UÁæªÀĪÀÅ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. ºÀ®ªÁgÀÄ

¥ÀÅgÁtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÀAvÀPÀxÉUÀ½gÀÄvÀÛªÉ, ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ, PÉgÉUÀ¼ÀÄ, zÉʪÀ ªÀÄvÀÄÛ zÉêÀvÉ, d£ÀUÀ¼ÀÄ
»ÃUÉ ¥ÀæwAiÉÆAzÀPÀÆÌ GvÀÛªÀĪÁzÀ ¸ÁA¸ÀÌ ¸ÀÌøwPÀ CA±ÀUÀ½ªÉ. vÀªÀÄä ¸ÀA¸ÀÌöÈwUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
ºÀ®ªÁgÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄPÀ̼ÀÄ FUÁUÀ Éà CjwgÀÄvÁÛgÉ DzÀgÉ ²PÀëPÀgÀÄ CjAiÀĨÉÃPÁzÀ
CUÀvÀå«zÉ. «zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ «ZÁgÀªÀ£ÀÄß vÀgÀUÀwAiÀÄ°è
G ÉèÃT¹zÁUÀ «zÁåyðUÀ½UÀÆ vÀªÀÄä ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ §UÉUÉ ºÉªÉÄäAiÀÄ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ
GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

14
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ªÁ¸ÀÛªÁA±ÀUÀ¼ÁV ºÀ§âUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ªÀµÀðzÀ ºÀ£ÉßgÀqÀÄ wAUÀ¼ÀÄUÀ

wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À®Æè
®Æè ºÀ§âUÀ¼À£ÀÄß DZÀj¸ÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈw £ÀªÀÄäzÁVªÉ.
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÁæzÉòPÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À®Æè F DZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.
PÁ
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÁgÀtPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ IÄvÀÄUÀ½UÀÆ MAzÉÆAzÀÄ ºÀ§âUÀ½ªÉ. EªÀ®èzÉ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
ºÀ§âUÀ¼ÁzÀ ¸ÁévÀAvÀæ÷å ¢£ÁZÀgÀuÉ, UÀtgÁdå ¢£ÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸ÀÄvÉÛêÉ. zsÀªÀÄðUÀ¼À
DzsÁjvÀªÁzÀ Qæ¸ïªÀÄ¸ï ¢£À, ¢Ã¥ÁªÀ½, £ÀªÀgÁwæ, zÀÄUÁð¥ÀÇeÉ, ÉÆ»æ, ªÀ¸ÀAvÀ
¥ËtÂðªÉÄ ªÉÆzÀ ÁzÀ ººÀ§âUÀ¼À£ÀÄß DZÀj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.

¦æÃwAiÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀªÁV Qæ¸ïªÀÄ¸ï ¢£ÁZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß J ÉèqÉ DZÀj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ ºÁUÉAiÉÄÃ

EwÛÃa£À ¢£ÀUÀ¼À°è ±Á ÉUÀ¼À®Æè DZÀj¸À ÁUÀÄwÛzÉ.

¢Ã¥ÁªÀ½AiÀÄ DZÀgÀuɬÄAzÁV ¨sÁgÀvÀªÀÅ EvÀgÀ zÉñÀUÀ½VAvÀ ©ü£ÀߪÁV ¤®ÄèvÀÛzÉ.

CªÀiÁ¸ÉåAiÀÄ ¢£ÀzÀAz
¢£ÀzÀAzÀÄ
ÀÄ ¢Ã¥ÁªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¢Ã¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀZÀÄѪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
DZÀj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉêÀ® »AzÀÆ zsÀªÀÄðªÀ®èzÉ J Áè zsÀ«ÄÃðAiÀÄgÀÆ DZÀj¸ÀÄvÁÛ
D gÉ.
ºÁUÉAiÉÄà £ÀªÀgÁwæAiÀÄ£ÀÄß zÀÄUÁð¥ÀÇeÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ zÁArAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ UÀÄdgÁvï
£À°è DZÀj¸ÀÄvÁÛgÉ. ºÁUÉAiÉÄà ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ
§AUÁ¼ÀzÀ°èAiÀÄÆ ¸ÀºÀ.

Fzï ºÀ§âªÀÅ ªÀÄĹèêÀÄjUÉ Cw ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ºÀ§âªÁVzÀÄÝ ¦æÃw ªÀÄvÀÄÛ UɼÉvÀ£ÀzÀ

¸ÀAPÉÃvÀªÁV DZÀDZÀj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀ¸ÀAvÀ ¥ÀAZÀ«ÄAiÀÄÄ ªÀ¸ÀAvÀ IÄvÀÄ
vÀÄ«£À ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
DZÀj¸ÀĪÀ ºÀ§âªÁVzÉ. ¸ÀgÀ¸ÀéwAiÀÄ ¥ÀÇeÉ E°è ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. EzÉà ¢£À ªÀÄĹèA
¸ÀƦüUÀ¼ÀÄ ºÀ§âªÀ£ÀÄß DZÀj¸ÀÄvÁÛgÉ. ¸ÀƦü ªÀ¸ÀAvÀ DZÀgÀuÉAiÀÄ »AzÉ MAzÀÄ PÀxÉAiÀÄÆ
EzÉ.
ªÉÄð£É Áè ºÀ§âUÀ¼ÀÄ ¦æÃw, vÁåUÀ ªÀÄvÀÄÛ UɼÉvÀ£ÀzÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÁV DZÀj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¥ÀæwAiÉƧâgÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀvÉ
ÈwPÀvÉAiÀÄ ºÉªÉÄäUÁV ºÀ§âUÀ¼À£ÀÄß DZÀj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. eÁåvÁåwÃvÀvÉ
JA§ÄzÀÄ
A§ÄzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀ zsÀ£ÁvÀäPÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÁVzÉ. AiÀiÁªÀÅzÉà ºÀ§âUÀ¼À
DZÀgÀuÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀiÁfÃPÀgÀ
fÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄÆ® GzÉÝñÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
d£À¥ÀzÀ QæÃqÉUÀ¼ÀÄ
PÀ®ºÀA¢ JA§ UÁæªÀÄzÀ°è£À ºÉtÄÚªÀÄPÀ̼ÀÄ Hj£À ªÀÄzsÀåzÀ°è ¸ÉÃj ºÀ®ªÀÅ «zsÀUÀ¼À
«ÄãÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ zsÁ£ÀåUÀ £ÀåUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ºÉüÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ DlªÀ£ÀÄß
¥ÁægÀA©ü¹ ºÁUÉAiÉÄà ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀÄvÁÛgÉ. EzÀÄ ¥ÀæwAiÉƧâgÀ ¸ÀgÀ¢AiÀÄÄ ªÀÄÄVAiÀÄĪÀ
ªÀgÉUÉ DlªÀÅ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. EAxÀ DlzÀ ªÀÄÆ®PÀ ««zsÀ ¥ÁætÂUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß º
ªÀÄvÀÄÛ zsÁ£ÀåUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ªÀÄPÀ̼ÀÄ PÀ°AiÀÄÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ £É£À¦£À°èlÄÖPÉƼÀÄîvÁÛgÉ. »ÃUÉ
««zsÀ IÄvÀÄUÀ¼À°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß DAiÀiÁ IÄvÀÄUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV
£É£À¦lÄÖPÉƼÀÄîªÀ DlUÀ¼À£ÀÄß DqÀÄvÁÛgÉ. ºÉAUÀ¼ÉAiÀÄgÀÄ «ÄãÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «ÄãÀ£ÀÄßPÉƼÀÄî
«ÄãÀ£ÀÄßP ªÀ
¥ÁvÀæUÀ¼À°è DlªÁqÀÄvÁÛgÉ. »ÃUÉ vÀªÀÄä ¸ÀAªÀºÀ£À P˱À®ªÀ£ÀÄß ¨É¼É¹PÉƼÀî®Ä
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

²PÀëPÀgÁzÀ
gÁzÀ ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ §UÉUÉ Cj«gÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ
©ü£Àß ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄ
ªÀÄÄRå
Rå ¨sÁUÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

15
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
EAxÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀȶָÀĪÀ §UÉAiÉÄAzÀgÉ
ÄAzÀgÉ,

• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è£À ©ü£ÀߪÁzÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀUɼÉzÀÄ vÉÆÃ¥Àðr¸À¨ÉÃPÀÄ

• §ºÀĪÀÄÄT ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß UËgÀ«¸ÀĪÀ UÀÄtªÀ£À
UÀÄtªÀ£ÀÄß ¨É¼É¸À¨ÉÃPÀÄ. ««zsÀ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ªÀiË®åUÀ½gÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ DZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀ¨ÉÃPÀÄ.
• ¥ÀǪÁðUÀæºÀ ¦ÃrvÀ ªÀÄ£ÉÆÃ
ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À¨ÉÃPÀÄ.

¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß vÀªÀÄä ºÀ¢ºÀgÉAiÀÄzÀ ¢£ÀUÀ½UÁV

¹zÀÞgÀ£ÁßV¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁVgÀÄvÀÛ
RåªÁVgÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉAiÀÄ°è £ÀqÉAiÀÄĪÀ ««zsÀ ZÀlªÀnPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÇö¸À§ºÀÄzÁVzÉ. F ªÀÄÆ®PÀ «zÁåyðUÀ½UÉ vÀªÀÄä ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ°è£À
ªÉʲµÀÖ÷åvÉ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄÄ CA±ÀUÀ¼À PÀ°PÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ PÀ°vÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀ̼À ¥Àj¥ÀÇtð ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §zÀ Á¬Ä¹PÉƼÀÄîªÀ §UÉAiÀÄÄ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ

PÀ°PÉ, ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ UÁæ«ÄÃtgÀ°ègÀĪÀ GvÀÛªÀiÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
w½AiÀÄ®Ä ¸ÀºÀAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. «eÁÕ£ÀzÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¥Àj¸ÀgÀzÀ ¸À¤ºÀªÁV PÀ°PÉAiÀÄ°è
¥Á ÉÆμÀî¨ÉÃPÀÄ. UÁæªÀÄUÀ¼À°è£À ªÉʲµÀÖ÷åvÉAiÀÄ£ÀÄß CjAiÀÄ®Ä DAiÀiÁ UÁæªÀÄUÀ ÀÄUÀ¼À
«ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß w½zÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÉƧâgÀÄ «zÁåy
«zÁåyðUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¥Á ÉÆÎAqÁUÀ PÀ°PÉAiÀÄÄ ºÉZÀÄÑ
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀÄzÁUÀÄvÀÛzÉ. ±Á Á ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ°è F ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß
¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ CvÀåUÀvÀåªÁzÀÄzÁVzÉ.

¥ÉÇõÀPÀgÀ£ÀÄß ±Á ÉUÀ½UÉ DºÁ餸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÉÄüÀªÀ£ÀÄß

DAiÉÆÃf¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀªÀ£ÀÄß C©üªÀåQÛ¥Àr¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ É, £ÀÈvÀå,
ºÁqÀÄ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÉÊ«zÀåªÀÄAiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉA§ÄzÀ£ÀÄß J®èjUÀÆ ªÀÄ£ÀªÀjPÉ ªÀiÁrPÉÆqÀ¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ
CvÀåUÀvÀå.

• ±Á ÉUÀ½UÉ vÀªÀÄä ¸ÀªÀÄÄzÁ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
UËgÀªÀªÀ£ÀÄß ¸À°è¸À¨ÉÃPÀÄ. zsÁ«ÄðPÀ ªÀÄÄRAqÀgÀÄ, §ÄqÀPÀlÄÖ ªÀÄÄRAqÀgÀÄ
vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¨sÁµÀtUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ
«ZÁgÀUÀ¼À EwºÁ¸À, ¥ÁæaãÀvÉ, ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ, DZÀgÀuÉUÀ¼À § §UÉUÉ
w½¹PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
• «zÁåyðUÀ¼ÀÄ F ªÀÄÄRAqÀgÉÆA¢UÉ ¥Àæ±ÉÆßÃvÀÛgÀzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀAvÉ
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è£À ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À §UÉUÉ F ªÀÄÆ®PÀ ZÀað¸À¨ÉÃPÀÄ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÄRAqÀgÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¨ÉÆâü¸ÀĪÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ½UÉ
¸ÀªÀÄeÁ¬Ä¶AiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨É
¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «¸ÀÛj¸À¨ÉÃPÀÄ. »ÃUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß «¸ÀÛj¸À¨ÉÃPÀÄ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÁ¶ðPÀ ZÀPÀæ ªÀÄvÀÄÛ fêÀ£À ZÀPÀæUÀ¼À §UÉUÉ w½¹PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.
• «²µÀÖªÁzÀ CzsÀåAiÀÄ£À ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸ÀĪÀ°è «zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÀªÀ»
UÀªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

16
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

• eÁ£À¥ÀzÀ
£À¥ÀzÀ PÀxÉ, VÃvÉ, UÁzÉ, QæÃqÉ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁqÀĪÀ°è ªÀÄPÀ̽UÉ
£ÉgÀªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ • eÁÕ£À ¸ÀA§A¢üvÀ DZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÀQUÉ vÀgÀ
vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛUÀ½UÉ ««zsÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á «zsÁ£À±Á¸ÀÛç ¸ÀA§A¢üvÀ
CA±ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ P˱À®åUÀ¼À£ÀÄß w½¹PÉÆqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀÇtðªÁV
§¼À¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

ªÀÄÆ® eÁÕ£À ¸ÀA§A¢üvÀ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß w½¸À®Ä AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ CqÉvÀqÉUÀ½®è

DzÀgÉ ºÉƸÀªÀiÁzÀjAiÀÄ eÁÕ£ÀzÉÆA¢UÉ ¸À«ÄÃPÀj¸ÀĪÀ §UÉUÉ Cj«gÀ¨ÉÃPÀÄ.
Cj«gÀ¨ÉÃP EzÀPÁÌV
¸ÀÈd£ÁvÀäPÀªÁzÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À C«µÁÌgÀUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀĨÉÃPÁVzÉ. »ÃUÉ ªÀÄÄA¢£À
vÀ ɪÀiÁgÀÄUÀ½UÉ GvÀÛªÀĪÁzÀ £À«Ã£À eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß w½¹PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ ¥ÀæwAiÉƧâgÀ
PÀvÀðªÀåªÁVzÉ.

²PÀëPÀgÀ ªÀÄÄRå PÉ®¸ÀªÉAzÀgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈw ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°ègÀĪÀ ¸ÀA¥ÀzÀãjvÀªÁzÀ

vÀ
eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß EA¢£À d£ÀvÉUÉ w½¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁVzÉ. d£À¥ÀzÀ PÀxÉ, £ÀA©PÉ, DZÀgÀuÉ
w½zÀ zÀAvÀ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß DºÁ餸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ««zsÀ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀA¸ÀÌöÈwUÀ½UÉ
¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁVzÉ. F ªÀÄÆ®PÀ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ¸ÀA¸ ¸ÀA¸ÀÌÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ºÉƸÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ©vÀÛj¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVzÉ.

eÁvÀPÀ PÀxÉ, d£À¥ÀzÀ

PÀxÉ, ºÁqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀtÄÚ
MUÀlÄ ºÀƪÀÅ

¥Àæ§AzsÀ ªÀĺÀÄ® ªÀÄgÀ ©Ãd

§gÀªÀtÂUÉ
GgÀĪÀ®Ä
ªÀĺÀ® ªÀÄgÀUÀ½gÀĪÀ
PÀnÖUÉ
¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß ªÀåQÛUÀ¼ÉÆA¢UÉ zÉêÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀvÉÛ ºÀZÀÄѪÀÅzÀÄ zÉêÀvÉ OµÀzsÀ

ZÀlĪÀnPÉ – 2
1. ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°gÀĪÀ ¸À
¸ÀªÀÄÄzÁAi
zÁAiÀÄzÀ°è CqÀVgÀĪÀ «²µÀÖªÁzÀ d£À¥ÀzÀ PÀxÉ, QæÃqÉ ªÀÄvÀÄÛ
d£À¥ÀzÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr. ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ°è ¤Ã
¤ÃªÀÅ
ªÀÅ ¸ÉÃj¸À §AiÀĸÀĪÀ
CA±ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ.
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

17
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

2.4.3 ªÀÄPÀÌ̼À°è fêÀ£À P˱À®åUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ

¥Àæ¨sÁªÀ
d£À¥ÀzÀ PÀxÉ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
PÉÆýAiÉÆAzÀÄ ¥Àæw¢£ÀªÀÅ ¤ÃgÀ£ÀÄß PÀÄrAiÀÄ®Ä £À¢AiÀÄ §½UÉ ºÉÆÃUÀÄwÛvÀÄÛ. DzÀgÉ
£À¢AiÀÄ°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÀÝ ªÉƸÀ¼ÉAiÉÆAzÀÄ PÉÆýAiÀÄ£ÀÄß w£Àß®Ä §AiÀĸÀÄwÛvÀÄÛ. ¥Àæw¢£À
¤ÃgÀ£ÀÄß
Äß PÀÄrAiÀÄ®Ä §gÀÄwÛzÀÝ PÉÆýAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃr PÉÆ®ÄèªÀ G¥ÁAiÀĪÀ£ÀÄß ªÉƸÀ¼É
ºÀÄqÀÄQvÀÄ. DzÀgÉ PÉÆðUÉ F «µÀAiÀĪÀÅ w½zÀÄ “CuÁÚ £À£ÀߣÀÄß PÉÆ®è¢gÀÄ” JAzÀÄ
PÉýPÉÆAqÁUÀ ‘CuÁÚ’ JAzÀÄ PÀgÉ¢gÀĪÀ PÉÆýAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ PÉÆ®è°è JAzÀÄ ºÉý
ºÁUÉAiÉÄà ¸ÀĪÀÄä£É ©nÖvÀÄ. ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¢£À ¤ÃgÀ£ÀÄß PÀÄrAiÀÄ®Ä §AzÀ PÉÆýAiÀÄ£ÀÄß
PÀAqÀÄ F ¨Áj ¸ÀĪÀÄä£É ©qÀ¨ÁgÀzÉAzÀÄ ªÉƸÀ¼ÉAiÀÄÄ ¨sÁ«¹vÀÄ. F ¨ÁjAiÀÄÆ
PÉÆýAiÀÄÄ vÀ£ÀߣÀÄß w£ÀߢgÀĪÀAvÉ PÉýPÉÆArvÀÄ. zÀéAzÀézÀ°è ¹®ÄQzÀ ªÉƸÀ¼ÉAiÀÄÄ
PÉÆýAiÀÄ£ÀÄß w£ÀßzÉ ºÁUÉAiÉÄà ©nÖvÀÄ. D£ÀAvÀgÀz
D£ÀAvÀgÀzÀ°è ªÉƸÀ¼ÉAiÀÄÄ AiÉÆÃa¹vÀÄ £Á£ÀÄ
ªÁ¹¸ÀĪÀÅzÀÄ ¤Ãj£À°è, PÉÆýAiÀÄÄ ªÁ¹¸ÀĪÀÅzÀÄ £É ÉzÀ ªÉÄ É ºÁUÁV ºÉÃUÉ vÁ£É
¸ÀA§AzsÀªÉÃ¥ÀðqÀÄvÀÛzÉ? GvÀÛgÀ zÉÆgÉAiÀÄzÁzÁUÀ ºÀ°èAiÀÄ §½ ºÉÆÃV F CtÚ vÀAVAiÀÄ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä PÉýPÉÆArvÀÄ. ºÀ°èAiÀÄÄ ºÉÆgÀ§AzÀÄ ¤Ã£ÀÄ, £Á£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
DªÉÄAiÀÄÄ ªÉÆmÉÖ¬ÄAzÀ d¤¸ÀÄvÉÛÃªÉ ºÁUÉAiÉÄà PÉÆýAiÀÄÄ ¸ÀºÀ. ºÁUÁV £ÁªÉ®è
¸ÀA§A¢üPÀgÀÄ JA¢vÀÄ. ºÁUÁV ¤dªÀ£ÀßjvÀ ªÉƸÀ¼ÉAiÀÄÄ CA¢¤AzÀ PÉÆýAiÀÄ §UÉUÉ
¥Áæyð¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ.

PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß CzsÀj¹zÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ

• §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ PÀxÉAiÀÄÄ ºÉÃUÉ ¸ÀA§A¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ?

• «zÁåyðUÀ¼À fêÀ£À P˱À®UÀ¼À£ÀÄß PÀ°AiÀÄ®Ä EzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
• ºÁUÁzÀgÉ AiÀiÁªÀ fêÀ£À P˱À®åªÀ
P˱À®åªÀ£ÀÄß ¨ÉÆâü¸ÀÄvÀÛzÉ.?

PÀxÉAiÀÄÄ ±ÀQÛAiÀÄÄvÀªÁzÀ CAvÀUÀðvÀ

AvÀUÀðvÀ §AzsÀªªÀ£ÀÄß F ªÀÄÆ®PÀ ¨É¼É¸ÀÄvÀÛzÉ. GvÀÛªÀÄ
¸ÀAªÀºÀ£À P˱À® ªÀÄvÀÄÛÀÄÛ zsÀ£ÁvÀäPÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ£ÀÄß, ªÀÄ£ÉÆÃP˱À®åªÀ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀÄvÀÛzÉ.
PÀµÀÖ ¸ÀÄRUÀ¼À ºÀAaPÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ËºÁzÀð ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß C¹ÛvÀéPÉÌ vÀgÀ®Ä
¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
fêÀ£À P˱À®UÀ¼ÀÄ

¸ÁªÀiÁfPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ aAvÀ£ÁvÀäPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ ¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ

• ¸Àé eÁUÀÈw • ¸ÀÈd£ÁvÀäPÀ aAvÀ£É • ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À
• ¥ÀjuÁªÀÄPÁj • «ªÀıÁðvÀäPÀ ¤¨sÁ¬Ä¸ÀÄ«PÉ
¸ÀAªÀºÀ£À aAvÀ£É • MvÀÛqÀzÀ
• CAvÀUÀðvÀ • ¤zsÁðgÀ ¤¨sÁ¬Ä¸ÀÄ«PÉ
¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ PÉÊUÉƼÀÄî«PÉ
• ªÀÄ£À«ÃAiÀÄvÉ • ¸ÀªÀĸÁå ¥ÀjºÁgÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É 18

 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

fêÀ£À P˱À®zÀ CxÀð : ¢£À¤vÀåzÀ ¨ÉÃrPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁV

¤ªÀð»¸ÀĪÀ zsÀ£ÁvÀäPÀ ªÀvÀð£ÉUÀ¼ÁVzÀÄÝ. fêÀ£À K¼ÉÎUÉ C£Àé¬Ä¹PÉƼÀÀÄzÁzÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß fêÀ£À P˱À®UÀ¼É£ÀÄßvÁÛgÉ. fêÀ£À P˱À®åUÀ¼ÀÄ ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁVzÀÄÝ
¥ÀæwAiÉƧâgÀ®Æè £É ÉPÁt¨ÉÃPÁzÀ P˱À®ªÁVzÉ. ªÉÊAi AiÀÄQÛPÀªÁzÀ »jªÉÄAiÀÄ£ÀÄß
ºÉaѹPÉƼÀî®Ä fêÀ£À P˱À®UÀ¼ÀÄ Cw ªÀÄÄRå ªÀÄÄRåªÁVgÀÄvÀÛzÉ. CAvÀgï ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
G½¹ ¨É¼É¹PÉƼÀî®Ä fêÀ£À P˱À®UÀ¼ÀÄ Cw ªÀÄÄRåªÁVgÀÄvÀÛzÉ. ®¨s ® Àå«gÀĪÀ d£À¥ÀzÀ
CA±ÀUÀ¼ÀÄ, d£À¥ÀzÀ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÀܽÃAiÀÄ EwºÁ¸À, ¸¸ÀÜÀܽÃAiÀÄ £ÀA©PÉ, DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ vÁgÀvÀªÀÄåUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ°è CqÀPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

fêÀ£À P˱À®UÀ¼À «ªÀgÀuÉ :

fêÀ£ÀzÀ §ºÀĪÀÄÄRåªÁzÀ ºÀvÀÄÛ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁzÀ ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼À°è
ªÀVÃðPÀj¸À ÁVzÉ. CzÀÄªÉ aAvÀ£Á P˱À®UÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ. ¥ÀæwAiÉƧ⠲PÀëPÀgÀÄ ¸ÀÆPÀÛ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀgÀ¼ÀªÁzÀ
¨sÁµÉAiÉÆA¢UÉ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀåPÀÛ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. fêÀ£À P˱À®UÀ¼ÀÄ ¤¢ðµÀÖ
fêÀ£ÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ½UÉ C£Àé¬Ä¸À§ºÀÄzÁVzÉ. PÀ°PÁyðUÀ½UÉ yðUÀ½UÉ F P˱À®UÀ¼À£ÀÄß
PÀ°AiÀÄ®Ä CªÀPÁ±ÀU
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹PÉÆqÀ ÁVzÉ.

aAvÀ£ÁvÀäPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ
1. ¸ÀÈd£ÁvÀäPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ

• ¢£À¤vÀåzÀ fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ½UÉ ¥ÀæwQæ¬Ä¸ÀĪÀ §UÉAiÀiÁVzÉ. £ÉÊd

C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À®èzÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ EvÀgÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAzÀ¨sÀðPÀÌ£ÀÄßUÀÄtªÁV
PÁAiÀÄðgÀÆ¥ÀPÉÌ vÀgÀĪÀÅzÁVzÉ.
• ¤gÀUÀð¼ÀvÉ, ¹Üw¸ÁÜ¥ÀPÀvÀé, £ÉÊdvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¸ÀÛgÀuÉ JA§ £Á®ÄÌ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÈd£À²Ã®vÉAiÀÄÄ ºÉÆA¢zÉ.

2. «ªÀıÁðvÀäPÀ aAvÀ£É

• ªÀ¸ÀÄÛ¤µÁÖªÁV «µÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß «±Éèö¸ÀĪÀ §UÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ.

AiÀiÁªÀ vÉgÀ£ÁV D ÉÆÃa¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛ
ÀÈvÀgÁUÀ¨ÉÃPÉ£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß
AiÉÆÃa¹ eÁjUÉƽ¸ÀĪÀ §UÉAiÀiÁVzÉ.
• fêÀ£ÀzÀ ««zsÀ CWÁvÀPÁj ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
• ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ DAiÉÄÌAiÀÄ JgÀªÀ°UÁV
• vÀ£ÀUÉ ¨ÉÃPÁzÀÄzÉãɣÀĪÀÅzÀ£ÀÄß w½AiÀi®Ä

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

19
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
3. ¤zsÁðgÀ PÉÊUÉƼÀÄî«PÉ

• fêÀ£ÀPÉÌ ¨ÉÃPÁzÀ jÃwAiÀÄ°è gÀZÀ£ÁvÀäPÀªÁV ¤zsÁðgÀ PÉÊUÉƼÀî®Ä

¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• ºÀ¢ºÀgÉAiÀÄzÀ PÁ ÁªÀ¢üAiÀÄ°è ¤zsÁðgÀPÉÊUÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀ. ®¨sÀå«gÀĪÀ ºÀ®ªÀÅ
DAiÉÄÌUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß M¥Àà¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ CzÀjAzÉÆzÀUÀĪÀ Á¨sÀUÀ¼ÉãÀÄ,
PÀµÀÖªÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ¸À
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

4. ¸ÀªÀĸÁå ¥ÀjºÁgÀ

• fêÀ£ÀzÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÁßV¹PÉƼÀÄîªÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ.
• ¨sÁªÀ£É ªÀÄvÀÄÛ MvÀÛqÀUÀ¼À£ÀÄß ¤¨sÁ¬
¬Ä¸ÀĪÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ.

2. ¸ÁªÀiÁfPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ
1. ¸ÀéeÁUÀÈw

• ªÀåQÛAiÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåð, C¸ÁªÀÄxÀåð, ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ, £ÀqÀvÉ, CªÀ±ÀåPÀvÉ, D¸ÉUÀ¼ÀÄ,

§AiÀÄPÉUÀ¼ÀÄ, ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼É®èzÀgÀ §UÉUÉ eÁUÀÈvÀgÁVgÀĪÀÅzÁVzÉ.

2. ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¸ÀAªÀºÀ£À

• ±Á©ÝPÀ ªÀÄvÀÄÛ C±Á©Ý

±Á©ÝPÀªÁV vÀªÀÄä ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀåPÀÛ ¥Àr¸ÀĪÀ
¸ÁªÀÄxÀåðªÁVzÀÄÝ, ¸ÀªÀiÁdªÀÅ M¦àvÀªÁUÀĪÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.

3. ¥ÁgÀ¸ÀàjPÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À P˱À®

• ªÀåQÛUÀ¼ÉÆA¢UÉ zsÀ£ÁvÀäPÀªÁVgÀ®Ä ¥ÉæÃgÉæ¸ÀÄvÀÛzÉ.

• ¸ÉßúÀvÀéªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀ. ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£À¹PÀ GvÀÛ«ÄPÉUÉ
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
• ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß gÀZÀ£ÁvÀäPÀªÁV ªÀÄÄPÀÛUÉƽ¸ÀĪÀ §UÉAiÀiÁVzÉ.

4. ¥ÀgÁ£ÀĨsÀÆw
• E£ÉÆߧâgÀ ¹ÜwUÀ¼À §UÉUÉ ¸ÀÆPÀë÷äªÀÄwUÀ¼ÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ Kqïì
¨Á¢üvÀgÁzÀªÀgÀ
gÁzÀªÀgÀ §UÉV£À ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. fêÀ£ÀzÀ°è PÉ®ªÀgÀÄ EAxÀ
C£ÀĨsÀÆwUÀ½UÁV ¤jÃQëvÀgÁVvÁÛgÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

20
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
3. ¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ
1. ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À ¤¨sÁ¬Ä¸ÀÄ«PÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• £ÀªÀÄä°è£À ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃgÉƧâgÀ°è£À ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ. ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ
ªÀåQÛAiÀÄ ªÀvÀ
ªÀvÀð£ÉUÀ¼À ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀÄ ªÀÄÄRåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
¨sÁªÀ£ÉUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¥Àæw¸ÀàAzÀ£ÉAiÀÄÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÁVzÉ.
• wêÀæ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼ÁzÀ PÉÆÃ¥À, zÀÄBRUÀ¼ÀÄ
RUÀ¼ÀÄ IÄuÁvÀäPÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß
ªÀªÀ
©ÃgÀĪÀÅzÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀÆPÀÛ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ¥Àæw¸ÀàA¢¸À¢zÁÝUÀ EAxÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼ÀÄ
¸À¤ßªÉ
JzÀÄgÁUÀÄvÀÛªÉ.

2. MvÀÛqÀzÀ ¤¨sÁ¬Ä¸ÀÄ«PÉ

• MvÀÛqÀzÀ PÁgÀtªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ, CzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß

UÀÄgÀÄw¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ, MvÀÛqÀzÀ ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ zÁjAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÁVzÉ.
§zÀ ÁUÀĪÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è MvÀÛqÀUÀ¼À£ÀÄß ¤¨sÁ¬Ä¸ÀĪÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß
Ä£ PÀAqÀÄPÉƼÀÄîªÀ
§UÉAiÀiÁVzÉ.
• fêÀ£ÀP˱À®UÀ¼ÀÄ ªÀåQÛUÀvÀ ÀvÀªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ E£ÉÆߧâgÀ fêÀ£ÀPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀAUÀwAiÀÄÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. CxÀªÁ vÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°£À ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß
¤¨sÁ¬Ä¸ÀĪÀ PÀ ÉAiÀÄÆ DVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄPÀ̼ÀÄ FvÉgÀ£ÁzÀ fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀ fêÀ
P˱À®UÀ¼À£ÀÄß vÀA vÀAzÉvÁ¬Ä¬ÄAzÀ®Æ PÀ°AiÀÄÄvÁÛgÉ. ªÀAiÀĹìUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV
ˣˀUˀ
fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀ
P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀÅzÀÄ Cw ªÀÄÄRåªÁzÀ
¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀåQÛ QÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAa£À°ègÀĪÀ
ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä CAvÀgÀAVPÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸Àé»jªÉÄAiÀÄÄ£ÀÄß gÀƦ¸ÀÄvÀÛzÉ.

fêÀ£À P˱À®UÀ¼À ²PÀëtzÀ CxÀð :

fêÀ£À P˱À® DzsÁjvÀ ²PÀëtzÀ CxÀðªÉAzÀgÉ ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄ
¥ÀQæAiÉÄAiÀÄ°è£À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÁVzÉ. eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß UÀ½¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛÄÛ ªÀÄ£ÉÆêÀÈwÛUÀ¼À£ÀÄß
¨É¼É¹PÉƼÀÄîªÀ P˱À®ªÁVzÉ. fêÀ£ÀzÀ°è GvÀÛªÀÄ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀ½¹PÉƼÀî®Ä ªÀÄvÀÄÛ
gÀÆrü¹PÉƼÀî®Ä ¨ÉÃPÁzÀ zsÀ£ÁvÀäPÀ CA±ÀUÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀĪÀÅzÉà fêÀ£À P˱À®
²PÀëtªÁVzÉ. GvÀÛªÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.É

fêÀ£ÁvÀäPÀ P˱À®UÀ¼À ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄÄ §ºÀÄ¥Á®Ä vÀgÀUÀwAiÀÄ°è £ÀqɸÀĪÀ PÀ°PÁ

ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ ªÀÄÆr §gÀĪÀÅzÁVgÀÄvÀÛzÉ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zsÀ£ÁvÀäPÀ
¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß
gÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀĪÀ QæAiÉÄUÀ¼ÁVªÉ. GvÀÛªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄ zsÀ£ÁvÀäPÀ
¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
À¼À£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¸ÀĪÀ P˱À®ªÁVzÉ.

vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¨ÉÆâü¸ÀĪÀ ²PÀëPÀgÀÄ fêÀ£ÁvÀäPÀ P˱À®UÀ¼À §UÉUÉ ºÉaÑ£À eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß

ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛ
ÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¸ÀÆPÀÛ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄPÀ̼À°è
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
21
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À¨ÉPÁUÀÄvÀÛzÉ. GvÀÛªÀĪÁzÀ d£À¥ÀzÀ PÀxÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¤zÀ±Àð£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ w½¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ°è£À EAxÀ fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀ
ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ£À«AiÀÄvÉAiÉÆA¢UÉ ºÉüÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀªÀÄä fêÀ£À ¸À¤ßªÉñÀU
¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è
C£Àé¬Ä¹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
©ÃgÀ§®è£À gÀºÀ¸Àå
©ÃgÀ§®è£ÀÄ CPÀâgÀ£À D¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹zÁUÀ J®ègÀÆ Uɮī£À
£ÀUÀĪÀÄÄRzÀ°èzÀÝzÀÝ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ªÀĺÁgÁd J®ègÀ F £ÀUÀĪÀÄÄRPÉÌ PÁgÀ£ÀªÉãÀÄ JAzÀÄ
PÉýzÀ£ÀÄ. £ÁªÀÅ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ zÉñÀzÀ d£ÀgÀ ZÀªÀÄðzÀ §§tÚzÀ §UÉUÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄwÛzÉݪÀÅ.
£Á£ÀÄ GvÀÛªÀĪÁzÀ ªÉÄʧtªÀÚÚ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ ¸ÀÄAzÀgÀ ªÀåQÛAiÀiÁVzÉÝãÉ. ¤Ã£ÀÄ ªÀiÁvÀæ
£ÀªÀÄVAvÀ PÀ¥ÀÅöà KPÉ?JAzÀÄ ¥Àæ²ß¹zÀ£ÀÄ. ¸ÀzÁ GvÀÛgÀ ¸À£ÀßzÀÞ£ÁzÀ ©ÃgÀ§®è£ÀÄ £À£Àß
ªÉÄʧtÚzÀ »A¢£À gÀºÀ¸Àå ¤ªÀÄUÉ w½AiÀÄzÉ?JAzÀ£ÀÄ. K£ÉAzÀÄ gÁ gÁd£ÀÄ PÉüÀ ÁV; zÉêÀgÀÄ
ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ PÉêÀ® ªÀÄgÀUÀ½gÀĪÀ dUÀvÀÛ£ÀÄß, ¥ÀQëUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß
¤«Äð¹zÀ£ÀÄ. DzÀgÀÆ vÀÈvÀà£ÁUÀzÀ PÁgÀt zÀȶÖ, ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄzÀļÀ£ÀÄß J®èPÀÆÌ
¤ÃrzÀ£ÀÄ. D£ÀAvÀgÀ vÀ£Àß ¸ÀȶÖAiÀÄ §UÉUÉ ªÉÄZÀÄÑUÉAiÀÄ£ Ä£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÀ£ÀÄ. ¥Àæw
ªÀÄ£ÀĵÀågÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ºÉýzÀ£ÀÄ LzÀÄ ¤«ÄµÀUÀ¼À°è ¤ªÀÄVµÀÖªÁzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAUÀ滹 JAzÀ£ÀÄ. £Á£ÀÄ Cwà §Ä¢ÞªÀAwPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÉÄzÀļÀ£ÀÄß
ºÀÄqÀÄPÀÄwÛgÀĪÁUÀ ¸ÀªÀÄAiÀĪÀÅ «ÄÃj ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß Dj¹PÉÆAqÉ£ÀÄ. DzÀgÉ
¤ÃªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ËAzÀAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ºÀÄqÀÄQPÉÆArj G½zÀªÀÅ
EwºÁ¸ÀªÁ¬ÄvÀÄ JAzÀ£ÀÄ ©ÃgÀ§®è. vÀPÀëtªÉà CPÀâgÀ£ÀÄ ©ÃgÀ§®è£À eÁuÉäAiÀÄ£ÀÄß
ªÉÄaÑzÀ£ÀÄ.

MAzÀÄ ¸ÀA¥ÀÇtð CªÀ¢üAiÀÄ°è PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß ¤gÀƦ¹ D ªÀÄÆ®PÀ fêÀ£À P˱À®ª

P˱À®ªÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rzÀÄ ºÉÃUÉ §¼À¹PÉƼÀî
¼Àî ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÃUÉ GvÀÛ«ÄÃPÀj¹PÉƼÀÄîªÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß
w½¹PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.

GzÉÝñÀ :CªÀ¢üAiÀÄÄ PÉÆ£ÉUÉƼÀÄîªÀ ªÉüÉUÉ «zÁåyðUÀ¼À°è gÀƦvÀªÁzÀ

CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ

• CUÀvÀåªÁzÀ ªÀÄÆ® fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß UÀ滹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ

• ¢£À¤vÀåzÀ fêÀ£ÀzÀ°è fêÀ£À P˱À®UÀ¼À£ÀÄß GvÀÛ«ÄÃPÀj¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

CªÀ¢ü : 35 ¤«ÄµÀ
fêÀ£À P˱À®UÀ¼À C£ÀÄPÀÆ®UÀ¼ÀÄ : ¸ÀéeÁUÀÈw, «ªÀıÁðvÀäPÀ aAvÀ£É, ¸ÀÈd£ÁvÀäPÀ
aAvÀ£É, ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¸ÀAªÀºÀ£À

¥ÀǪÀð¹zÀÞvÉ : PÀxÉAiÀÄ ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ, 10 fêÀ£À P˱À®åUÀ¼À vÀBSÉÛ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

22
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
¸ÀA¥ÀPÀðUÀ¼ÀÄ : ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥Àr¹zÀ PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß E¤ßvÀgÀ PÀxÉUÀ½UÀÆ eÉÆÃr¸À§ºÀÄzÀÄ.
fêÀ£ÀzÀ £ÉÊeÁ£ÀĨsÀªÀUÀ½UÀÆ ¸ÀA¥ÀQð¸À§ºÀÄzÀÄ.

«zsÁ£À : PÀxÀ£À¥ÀzÀÞw, ZÀZÁð¥ÀzÀÞw, ¥Àæ±ÉÆßÃvÀÛgÀ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ºÀAvÀ 1 – «zÁåyðUÀ½UÉ ªÀA¢¸ÀĪÀÅzÀÄ - £ÀªÀÄä gÁdåªÀÅÅ ºÉÆA¢gÀĪÀ «²µÁÖA±ÀUÀ¼À
§UÉUÉ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ – «zÁåyðUÀ¼À D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß PÉgÀ½¸ÀĪÀÅzÀÄ – EAzÀÄ EzÉà jÃwAiÀÄ
«²µÀÖ PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÉÆîÃt JAzÀÄ ¤gÀƦ¸ÀĪÀÅzÀÄ.

ºÀAvÀ 2 – «zÁåyðUÀ¼À ªÀÄÄAzÉ NzÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä ¤ÃªÀÅ N¢PÉƽî

N¢PÉÆ D£ÀAvÀgÀ
«zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀë÷äªÁV D
D°¸ÀĪÀAvÉ ºÉý

ºÀAvÀ 3 – N¢zÀ £ÀAvÀgÀ «zÁå

«zÁåyðUÀ¼À
yðUÀ¼À ¥Àæw¥sÀ®£ÀªÀ£ÀÄß PÉý £ÀAvÀgÀ PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß
PÉý

1. PÀxɬÄAzÀ UÀ滹PÉÆAqÀ CA±ÀUÀ¼ÉãÀÄ?

2. zÉêÀgÀÄ K£À£ÀÄß Dj¹PÉƽî JAzÁUÀ ©ÃgÀ§ ï KPÉ ªÉÄzÀļÀ£ÉßÃ
Dj¹PÉÆAqÀ£ÀÄ?
3. ¤ªÀÄä ¥ÀæPÁgÀ ªÉÄʧtÚ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄzÀļÀÄ EªÉgÀqÀgÀ°è
ªÉgÀqÀgÀ°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ §ºÀĪÀÄÄRå?

ºÀAvÀ 4 – «zÁåyðUÀ¼À ¥ÀæwQæAiÉÄUÉ ªÉÄZÀÄÑUÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¹. »ÃUÉ £ÀªÀÄä ¢£À¤vÀåzÀ

fêÀ£ÀzÀ°è PÁt§ºÀÄzÉAzÀÄ ºÉüÀ¨ÉÃPÀÄ. »ÃUÉ E£ÀÆß ºÀ®ªÁgÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀ fêÀ£À ªÀiË®åªÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ.

ºÀAvÀ 5 – «zÁåyðUÀ
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ EzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉüÀĪÀAvÉ ¥ÉÇæÃvÁ컸À¨ÉÃPÀÄ.

ZÀlĪÀnPÉ - 3
d£À¥ÀzÀ PÀxÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß DAiÀÄÄÝPÉƽî CxÀªÁ fêÀ£ÀzÀ £ÉÊd WÀl£ÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß
Dj¹PÉÆAqÀÄ MAzÀÄ CªÀ¢üUÁV AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ£ÀÄß gÀƦ¹. «zÁåyðUÀ¼À°è fêÀ£À
P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ¨É
¨É¼É¹zÀ §UÉUÉ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹.
1. AiÀiÁªÀ PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß DAiÀÄÄÝPÉÆArj? (¸ÀAQë¥ÀÛªÁV PÀxÁ ¸ÁgÁA±À §gɬÄj)
2. AiÀiÁªÀ fêÀ£À P˱À®ªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ PÀxÉAiÀiÁVzÉ.
3. ¤ÃªÀÅ ¤jÃQë¹zÀ AiÉÆÃZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀUÀ¼Éà «zÁåyðUÀ½AzÀ ºÉÆgÀªÀÄÆrvÉÃ?
4. ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ°è M¼À¥Àr¹ ¨ÉÆâü¸À Á¬Ä
Á¬ÄvÉÃ?

2.5 WÀlPÀ ¸ÁgÁA²ÃPÀgÀt

F WÀlPÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV J®èjUÀÆ ¥ÀjZÀAiÀÄ«gÀĪÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ J£ÀÄߪÀ ¥ÀzÀzÀ
¥ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆAqɪÀÅ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ««zsÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀiÁðvÀäPÀ
UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß w½zÀÄPÉÆArj. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAi
¸Àª ÀÄzÀ
¥ÁvÀæªÉãÀÄ JA§ «ZÁgÀªÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆAqɪÀÅ. CzÀgÀ®Æè ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀPÉÌ
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
23
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët
¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ºÉZÀÄÑ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½zÀÄPÉÆAqɪÀÅ. GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄÄ ºÉÃUÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ, ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
PÉÆqÀÄPÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ¥Àr¹PÉƼÀî®Ä ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
ªÀÄÄRåªÁVzÉ. EzÀPÉÌ ºÀ®ªÁgÀÄ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸À§ºÀÄzÁVzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ªÀÄPÀ̼À°è ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄÄ JµÀÖgÀ ªÀÄnÖUÉUÉ ¥¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆAqɪÀÅ. ¸ÀªÀÄÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀévÀAvÀæªÁV PÀ°vÀÄPÉÆAqÀ ªÀÄUÀĪÀÅ
±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ EvÀgÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°vÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ K¼ÉÎUÁV
§¼À¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ¨sÁµÉ, fêÀ£À P˱À®åUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ºÀ®ªÀÅ «ZÁgÀUÀ¼À
ZÀZÉðAiÀÄÄ F CzsÁåAiÀÄzÀ°èzÉ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄz ÄzÀ ªÀÄzsÀå¥ÀæªÉñÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
PÀ°PÉAi
PÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ ¥Àr¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ CjwPÉÆArzÉÝêÉ. PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ CxÀð¥ÀÇtð
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÉÆÃgÀAd£ÁvÀäPÀªÁV ªÀiÁqÀ®Ä d£À¥ÀzÀ PÀxÉ, ºÁqÀÄ, QæÃqÉUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸Á¢ü¸À§ºÀÄzÁVzÉ. fêÀ£ÀzÀ C£ÀÄ¢£ÀzÀ §zÀÄQUÉ ¨ÉÃPÁzÀ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß F ¨sÁUÀzÀ°è w½zÀÄPÉÆAqɪÀÅ.

• ¸ÀA¸ÀÌöÈw, ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼À §UÉUÉ ªÀÄÄPÀÛ ªªÀÄ£À¸ÀÄì, MqÀ£Ál ªÀÄvÀÄÛ

¸ÀÆPÀëääªÀÄw
ªÀÄw G¼ÀîªÀgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ DZÀgÀuÉUÀ¼À°è £ÁªÀÅ ¥Á ÉÆ
ÉÆμÀÄîªÀªÀgÁUÀ¨ÉÃPÀÄ
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è£À £ÁAiÀÄPÀgÀ£ÀÄß ¨sÉÃnªÀiÁqÀĪÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀ°à¹PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.

2.6 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ

¥Àj²Ã®£É 1
1. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ J£ÀÄߪÀÅzÀÄ «±Á® ¸ÀªÀiÁdzÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀ. ¸ÀªÀiÁ£À ¸ÀA¸ÀÌöÈw,
DZÀgÀuÉ, ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ, ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ C¹ÛvÀéªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ CA±ÀªÁVzÉ. C®èzÉ
««zsÀ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ºÉÆA¢zÉ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä EgÀĪÀ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ

• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ CZÀgÀuÉUÀ¼À°è ¨sÁUÀªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ

• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ««zsÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À d£ÀgÉÆA¢UÉ ¨ÉgÉAiÀÄÄ
ÄĪÀÅzÀÄ.

¥Àj²Ã®£É 2
²PÁë PÀ«ÄðUÀ¼À PÁAiÀÄðªÀÅ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¥ÉæÃgÉæ¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ
PÀ°PÉAiÀÄ zsÀ£ÁvÀäPÀ PÉÃAzÀæUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. EzÀgÉƼÀUÉ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ M¼À¥ÀnÖgÀÄvÁÛgÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

24
 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
2.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV
1. Government of India(undated) Sarva Shiksha Abhiyana – Framework
for Implementation. Ministry of HRD, Department of Elementary
Education and Literacy, New Delhi.

2. Jayaram. N(2008) School

School-community
community relationsa in India: some
theoretical and Methodological Considerations, Paper presented at
National seminar on Community and School Linkages: Principals and
Practices (March 17
17-19, 2008), NUEPA, New Delhi.

3. Gaysu R Arvind(2008) Locating Community in School Education:

emerging presepectives and Practices to Empowered Participatory
Governance, Paper presented at National Seminar on Community and
School Linkages: Principles and Practices (March 17
17-19,
19, 2008), NUEPA,
New Delhi.

4. K.B. Everard, Geoff Morris,Ian Wilson, Effective School Management

Managemen :
2004, London.

5. D.b. Rao, The school and community Relationsa: 2004, discovery

Publishing House Pvt. Ltd. New Delhi.

2.8 WÀlPÁAvÀå ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ

1. ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ ºÉÃUÉ?

2. ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄÄ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ ªÉÄÃ É ºÉÃUÉ

¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃjzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

25
 WÀlPÀ 3 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «£Áå¸À
3.0 ¦ÃpPÉ
3.1 PÀ°PÉAiÀÄ Gz
GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ
3.2 PÉøï 1: JgÀqÀÄ ºÀ½î ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀzÀ PÀxÉ
3.3 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ JAzÀgÉãÀÄ?
3.4 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ
3.5 ±Á Á ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉUÉ ¸ÀPÁðgÀzÀ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
3.6 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¤ÃqÀ§ºÀÄzÁzÀ
ºÀÄzÁzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ½UÁV zÁj
3.7 ±Á Á ²PÀëtªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀĪÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÁvÀæ
3.8 ±Á É-¥ÉÇõÀPÀgÀÄ
¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀzÀ ªÀÈ¢Þ
3.9 ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«
UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉaѸÀÄ«PÉAiÀÄ §UÉ ºÉÃUÉ?
¥ÀæPÀgÀt 2 : ¸ÀÆPÀë÷ä AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ
3.9.1 ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄð vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ
3.9.2 ZÀ¥Áw ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ zÀȶÖPÉÆãÀ
3.9.3 zsÀéd, PÀrØUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©ÃdUÀ¼À §¼ÀPÉ
3.10 ¥ÀæPÀgÀt 3 : ±Á Á ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄzssÀå¹ÜPÉ
3.11 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸À§ºÀÄzÁzÀ ¸ÀAgÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ
3.12 ¥ÀæPÀgÀt 4 : CA¨ÉÃqÀÌgï ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á®, PÀȶªÁr, PÀȶªÁ £Àªï¸Áj,
UÀÄdgÁvï: ¥sɧæªÀj 2006
3.13 ¥ÀæPÀgÀt 5 : eÉÆç£ïvÉÃQæ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É, ªÀqÉÆÃzsÀgÀ
3.14 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À
3.15 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁ
Ä£ÀPÁÌV
3.16 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ
3.17 WÀlPÀ CAvÀå ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ

3.0 ¦ÃpPÉ
²PÀët vÀdÕgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À gÀZÀ£ÉPÁgÀgÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀAvÉ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÁvÀäPÀ
PÁAiÀÄðUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀ»¸ÀĪÀ°è ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ²PÀë PÀëtzÀ §¼ÀPÉ, zsÁgÀuÉ
ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁvÀäPÀvÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±Á ÉAiÉÆA¢UÉ ¨ÉgÉvÁUÀ ±Á ÉAiÀÄ°è
¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ªÀiÁzÀjAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß PÁt®Ä GvÀÛªÀÄ ¸ÁQëAiÀiÁUÀÄv
UÀÄvÀÛÀÛzÉ.É 1985gÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

1
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
±ÉÊPÀëtÂPÀ ¤ÃwAiÀÄ ²¥sÁgÀ¹ì£ÀAvÉ ¸ÀܽÃAiÀÄ ºÀAvÀzÀ°è£À ±Á Á ²PÀëtzÀ ¸À§°ÃPÀgÀtPÉÌ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ CA±ÀªÁ
CA±ÀªÁVzÉ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ
f Éè ªÀÄvÀÄÛ f ÉèAiÀÄ CrAiÀÄ°è °è£À G¥À «¨sÁUÀzÀ°è ²PÀëtzÀ ªÉÄîĸÀÄÛªÁj ÁjPÉAiÀÄ
PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß, DAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÉÌ ¥Áæ±À¸ÀÛ÷åªÀ£ÀÄß n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¤ÃqÀ§ºÀÄzÁVzÉ. CzÀgÀAvÉ 1986gÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤ÃwAiÀÄ ²¥sÁgÀ¹ì£ÀAvÉ “f Áè
¨ÉÆÃrð£À PÁAiÀÄð¸ÀégÀÆ¥À” ªÀÄvÀÄÛ UÁæªÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À«ÄwUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄߣÀÄß ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀÅzÁVzÉ. ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï
ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 73£Éà ªÀÄvÀÄÛ 74£Éà wzÀÄÝ¥ÀrUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À «PÉÃA¢æÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ¸À§°ÃPÀgÀtPÉÌ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CªÀPÁ±À
zÉÆgÉvÀAvÁVzÉ. F ¥ÀæPÁgÀªÁV ¨sÁgÀvÀ gÀvÀzÁzÀåAvÀ ºÀ®ªÁgÀÄ gÁdåUÀ¼À°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
²PÀëtzÀ ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæAiÀÄw߸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. F ¤nÖ£À°è ¸ÀªÀð ²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÁVzÉ. ºÉÃUÉAzÀgÉ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ°è ºÉ ºÉaÑ£À £ÉgÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÁVªÉ JA§ÄzÀÄ G ÉèÃR¤ÃAiÀÄ ¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ. PÉêÀ®
¸ÁªÀðwæÃðPÀgÀtªÀµÉÖà C®èzÉ, ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ
ºÉÆwÛªÉ. F WÀlPÀªÀÅ ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß w w½AiÀÄ®Ä
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ WÀlPÀªÀÅ ±Á Á ²PÀëtzÀ §¼ÀPÉ, ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ
UÀÄuÁvÀäPÀvÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ K£ÉA§ÄzÀgÀ §UÉUÉ ºÉZÀÄÑ
UÀªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß ºÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.

3.1 PÀ°PÁ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ :

WÀlPÀªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ

• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ ºÉÃUÉ ªÀÄvÀÄÛ KPÉ JA§ÄzÀ£ÀÄ w½AiÀÄÄ«j.

• ±Á Á ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß
w½AiÀÄÄ«j.
• ±Á Á ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ ««zsÀ, «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
ZÀað¸ÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð UÀ½¸ÀÄ«j.
Ä«j.
• ±Á ÉAiÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀÄ PÉëÃvÀæ C£ÀĨsÀªÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ±Á Á ²PÀëtzÀ°è
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ ºÉÃUÉA§ÄzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄÄ«j.
3.2 ¥ÀæPÀgÀt 1 :
• VÃvÀ J£ÀÄߪÀ £Á£ÀÄ ²PÀët «¨sÁUÀzÀ°è CvÀÄåvÀÄìPÀvɬÄAzÀ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉÝ.
£Á£ÀÄ ¸À¤ì J£ÀÄߪÀ UÁæ ÁæªÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹zÁUÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ DlªÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ,
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ vÀªÀÄä PÉ®¸ÀzÀ°è EvÀgÀgÁVzÀÝgÀÄ, ºÁUÉAiÉÄà ¥ÀÅgÀĵÀgÀÄ
PÁ®ºÀgÀtzÀ°è ºÀgÀmÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVzÀÝgÀÄ. CªÀgÀ£ÀÄß PÉëÃvÀæ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæ
J°èzÉAiÉÄAzÀÄ PÉýzÁUÀ J®ègÀÆ D±ÀÑAiÀÄð ZÀQvÀgÁzÀgÀÄ. ºÀ®ª ºÀ®ªÀgÀ£ÀÄß PÉýzÀ
£ÀAvÀgÀ PÉëÃvÀæ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæzÀ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀ£ÀÄß ¸ÀA¢ü¹zÉ£ÀÄ. CªÀgÀ£ÀÄß
UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ£ÀÄß
¨sÉÃnAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ PÉýzÉ. PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÀgÉ PÀvÀÛ°¤AzÀ DªÀj¹vÀÄÛ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

2
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

zÁR ÉUÀ¼À£ÀÄß PÉýzÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÉÆAzÀÄ ¸ÀÆPÀÛªÁV ¤ªÀð»¸ÀzÉ EzÀÝzÀÄÝ w½¬ÄvÀÄ.

w½¬Ä
±Á Á ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ¨sÉÃn EvÁÛUÀ C°èAiÀÄÆ «zÁåyð
«zÁåy ²PÀëPÀgÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ UÉÊgÀĺÁdgÁw PÀAqÀħA¢vÀÄ. ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ©¹HlzÀ UÀÄtªÀÄlÖ ªÀÄlÖªÀÇ PÀrªÉĬÄvÀÄÛ.
EªÉ®è PÀAqÀÄ KPÉ »ÃUÉAzÀÄ AiÉÆÃa¸ÀvÉÆqÀVzÉ. UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß KPÉ ¤ªÀðºÀuÉ ªÀiÁqÀÄwÛ®è JA§ÄzÀÄ D±ÀÑAiÀÄðªÉ¤¹vÀÄÛ.

ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ «µÀAiÀĪÉAzÀgÉ PÉ®ªÀÅ ¢£ÀUÀ¼À £ÀAvÀgÀ “¸ÀÄPÀð”

UÁæªÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉÃÉò¹zÁUÀ ¸ÀA¥ÀÇtð ð ¥Àj¹ÜwAiÉÄà §zÀ ÁVvÀÄÛ. UÁæªÀĪÀ£ÀÄß
¥ÀæªÉò¹zÁUÀ ºÀ½îUÀgÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃA PÉÃAzÀæPÉÌ PÀgÉzÉÆAiÀÄÝgÀÄ. ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉëÃvÀæzÀ°è£À
zÁR ÉUÀ¼É®èªÀÇ GvÀÛªÀĪÁV ¤ªÀð»¹zÀÝgÀÄ. MAzÉqÉ PÁAiÀÄðzÀ°è ¤gÀvÀgÁVzÀÝ ²PÀëPÀgÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVzÀÝ ªÀÄPÀ
ªÀÄPÀÌ̽AzÀ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ GvÀÛªÀĪÁVvÀÄÛ. ªÀÄvÉÆÛAzÉqÉ
UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀzÀ¸Àå
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ ¸À¨sÉAiÀÄ°è ¤gÀvÀgÁVzÀÝgÀÄ.
±ÉÊPÀëtÂPÀ «ZÁgÀUÀ
«ZÁgÀUÀ¼À ZÀZÉð £ÀqÉAiÀÄÄwÛvÀÄÛ. ©¹AiÀÄÆlzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ GvÀÛªÀĪÁVvÀÄÛ.
¸À«ÄwAiÀĪÀgÀÄ gÀa¹zÀ ±Á Á ¥ÀAZÁA ¥ÀAZÁAUÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹zÀgÀÄ. UÀtÂvÀ PÀ°PÉAiÀÄ°è
»AzÀĽ¢gÀĪÀ «zÁåyðUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞUÉ PÁAiÀÄð AiÉÆÃd£É ¹zÀÞªÁVvÀÄÛ. C®èzÉ
¨Á®QAiÀÄgÀ£ÀÄß ±Á ÉUÉ D DPÀ¶ð¸À®Ä ºÀ«ÄäPÉÆAqÀ
«ÄäPÉÆAqÀ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À §UÉUÉ
ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÀgÀÄ. DgÉÆÃUÀå ¥Àj²Ã®£ÉUÉ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À
À
DAiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ, ±Á ÉUÉ §gÀzÀ «zÁåyðUÀ¼À ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ ¨sÉÃn, ªÀÄÄAvÁzÀ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß
w½¹zÀgÀÄ. UÁæªÀÄzÀ°è ¨sÉÃnAiÀiÁzÀ J®ègÀÆ ±Á Á ²PÀëtzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥ÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ÷PÁAiÀÄðzÀ §UÉUÉ ªÉÄZÀÄÑUÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÀgÀÄ.
»ÃUÉ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÉñÀzÀ°è£À “¨sÀ ïìªÁ” JA§ PÉƼÀZÉ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ ¨sÉÃn ¤ÃrzÉ£ÀÄ. d£ÀgÀÄ
¤ÃjUÁV ¸ÀgÀwAiÀÄ°è¤AwzÀÝgÀÄ. ±ËZÁ®AiÀÄzÀ ªÀåªÀ¸ÉܬÄgÀ°®è. PÉƼÀZÉ ¤ÃgÀÄ vÀÄA©zÀÝ
¸ÀtÚ gÀ¸ÉÛUÀ½zÀݪÀÅ. ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ°è£À ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä®
PÉÃAzÀæzÀ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀ §UÉUÉ PÉýzÀgÉ zÀÆgÀªÁt t ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÀgÀÄ. ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ
vÀªÀÄä PÉ®¸ÀPÉÌ ºÉÆÃVzÀÝgÀÄ. ªÀiÁgÀ£ÉAiÀÄ ¢£À ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀ£ÀÄß ¨sÉÃn
ªÀiÁrzÉ£ÀÄ. ¸À¨sÉAiÀÄ §UÉUÉ PÉýzÁUÀ PÉêÀ® JgÀqÀÄ ¸À¨sÉUÀ¼ÀµÉÖà £ÀqÉ¢vÀÄÛ. ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ
±Á Á PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¤ªÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è C¸ÀªÀÄxÀðgÁVzÀÝgÀÄ. ¸ÀªÀÄAiÀĪÀÇ zÉÆgÉAiÀÄzÁVvÀÄÛ.
DzÀgÉ ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÉƧâgÀÄ “¸ÉÃvÀħAzsÀ” PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¹zÀgÀÄ.
±Á ÉUÉ zÁR ÁUÀzÀ «zÁåyðUÀ¼À ¸À«ÄÃPÉëà £ÀqÉAiÀÄÄwvÀÄÛ. F jÃwAiÀÄ eÁUÀÈw
PÁAiÀÄðzÀ°è ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÉÆ ÆAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄwÛvÀÄÛ. ¸ÀPÁðj ±Á ÉUÉ
zÁR ÁwAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁr¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄwÛzÀÝzÀÄÝ w½zÀħAvÀÄ. CµÉÖà C®èzÉ ±Á ɬÄAzÀ
ºÉÆgÀUÀĽzÀ «zÁåyðUÀ
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ ºÀvÀÛ£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¥ÀjÃPÉëà vÉUÉzÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ
ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ªÀÄÄPÀÛ ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀjÃPÉë vÉUÉzÀÄPÉƼÀî
ÄPÉƼÀî®Ä ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã°¹ 1

GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±À ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. JgÀqÀÄ ºÀ½îUÀ¼À PÀxÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ ¤ªÀÄä ¨sÁªÀªÉãÀÄ? AiÀiÁªÀ ºÀ½îAiÀÄ ¹Üw ¤ªÀÄä
ºÀ½î/£ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆîÄvÀÛzÉ.
________________________________
___________________________________________________
___________________
___________________________________________________
___________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

3
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

2. ¸ÀÄPÀð
ÀÄPÀð UÁæªÀÄzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ ºÉÃVvÀÄÛ? CªÀgÀ
PÁAiÀÄðZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹.
___________________________________________________
___________________________________________________ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
______________________________
___________________________________________________

3. § ïìªÁ PÉƼÀUÉÃjAiÀÄ°è ªÀÄzsÀåªÀwðAiÀiÁVzÀݪÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ? D ªÀiÁzÀjAiÀÄ

¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr. ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ®°è£À CAxÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À PÉÆqÉUÉ
PÀÄjvÀÄ §gɬÄj.
_____________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________

4. ¸Á¤ì UÁæªÀÄQÌAvÀ ¸ÀÄRð UÁæªÀÄ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVzÉ?

___________________________________________________
___________________________________________________
______________________________________________
___________________________________________________

3.3 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ JAzÀgÉãÀÄ?

¸ÀªÀiÁ£À D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ MnÖUÉ PÉ®¸ÀPÁAiÀÄðUÀ¼À°è ¤gÀvÀªÁVgÀĪÀ d£ÀgÀ
UÀÄA¥À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ J£À J£ÀÄߪÀgÀÄ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ªÁ¸ÀªÁVgÀĪÀ
£ÀªÉÄä®ègÀ£ÀÄß §A¢ü¹gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ¨sÁµÉ, ¥ÁæzÉòPÀvÉ, DZÀgÀuÉ, ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌöÈw, GzÉÆåÃUÀ ¸ÀªÀiÁ£À UÀÄjAiÀiÁVzÉ.

3.4 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ªÉʲµÀÖ÷åvÉ

ºÀ½î ¨sÁUÀzÀ°è£À §qÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÆgÀ»vÀgÀÄ, £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è£À ¸ÀªÀiÁdzÀ
CAa£À°ègÀĪÀ d£ÀgÀÄ CAzÀgÉ PÉƼÀUÉÃjUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀĪÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅ£ÀªÀð¸Àw
¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ C£À£ÀÄPÀÆ®¸ÀÜ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁzÀ ¥Àj²µÀ× eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAUÀqÀzÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß ªÀÄÄ£Éß ÉUÉ vÀgÀĪÀAxÀ ¨É¼À
¨É¼ÀªÀtÂUÉ DzsÁjvÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ CUÀvÀåªÁVzÉ.
EzÀÄ J®ègÀ Cj«UÀÆ §gÀ¨ÉÃPÁzÀ CA±ÀªÁVzÉ.

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀt ªÀiÁqÀĪÀ ¸À®ÄªÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ

¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ/¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ Cw ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÉ. ¥ÀæwAiÉƧâjUÀÆ ±Á ÉAiÀÄ
CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ
A§ÄzÀÄ ªÀÄÄRå GzÉÝñÀªÁVzÉ. ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ zÁR Áw
ªÀiÁr¸ÀĪÀ GzÉÝñÀªÀÇ EzÉ. UÀÄj ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ¸À®ÄªÁV ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
PÀÄlÄA§UÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÁVzÉ. §zÀ ÁUÀÄwÛgÀĪÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

4
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

¥Àæ¥ÀAZÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß gÀƦ¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ PÁAiÀÄðªÁVzÉ.

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj£ÁßV¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è£À ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛ, DyðPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÉà ¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀiÁVzÉ. CzÀgÀ®Æè ¸ÁªÀiÁdzÀ°è£À
C¸ÁªÀÄxÀåð ªÀUÀðzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ, ¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ ¥ÀjºÁgÀ, D¸É DPÁAPÉëUÀ¼À
À FqÉÃjPÉUÁV
±Àæ«Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PɬÄAzÀ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

¸ÀªÀiÁ£À CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¸ÀĪÀ zÀȶ֬ÄAzÀ ¥ÀæeÁ¸ÀvÁÛvÀäPÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß

¤ÃqÀĪÀ UÀÄj¬ÄAzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ CUÀvÀåªÁ
CUÀvÀåªÁVzÉ.
zÉ. ²PÀëtzÀ §UÉV£À
C¸ÀqÉØAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆÃUÀ Ár¸À®Ä ¸À¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ
zÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ C¤ªÁAiÀÄðªÁVzÉ. ºÁUÁV
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉUÉ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¹ eÁjUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ
eÁjUÉÆ
ªÀÄÄRåªÁVzÉ.

3.5 ±Á Á²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉUÁV

¸ÀPÁðgÀzÀ G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀPÁðj ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃwUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ §UÉUÉ
ºÉZÀÄÑ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß ¤Ã
¤ÃrzÉ. ºÁUÁV ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀæuÁ½PÉUÀ¼À£ÀÄß 1980gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è
zÀ±À ºÉZÁÑV
eÁjUÉ vÀAzÀªÀÅ. «PÉÃA¢æÃPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß §zÀ Á¬Ä¸ÀĪÀ
¥ÀæwQæAiÉÄUÉ ZÁ°Û zÉÆgɬÄvÀÄ. 1986 ªÀÄvÀÄÛ 1992gÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤ÃwAiÉÆA¢UÉ,
¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 73 ªÀÄvÀÄÛ 74£Éà wzÀÄÝ¥ÀrAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÜܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¹ ¸À§°ÃPÀgÀtUÉƽ¸ÀĪÀ
¥ÀæAiÀÄvÀß £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ.

• 1986gÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤ÃwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ²PÀëtzÀ

¸À§°ÃPÀgÀt, ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÈ¢ÞAiÀÄ »£Éß ÉAiÀÄ PÁAiÀÄ𠤪ÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
«PÉÃA¢æÃPÀgÀtUÉƽ¹ D ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉA§
D±ÀAiÀÄ ºÉÆA¢zÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ºÀAvÀUÀ¼À°è
°èAiÀÄÆ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÈ¢Þ¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀĪÁV ¤¨sÁ¬Ä¸ÀĪÀ CA±ÀUÀ
CA±ÀUÀ¼ÀÄÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÉ. ªÀÄÆ®
§Ä£Á¢AiÀÄ£ÀÄß ºÁQPÉÆqÀĪÀ CA±ÀªÉAzÀgÉ CzÀĪÉà ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀiÁVzÉ. ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ ªÀÄÆ® ºÀAvÀ¢AzÀ Éà ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ¸À§°ÃPÀgÀt PÁAiÀÄð
PÉÊUÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ. F J Áè CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ®Ä C¢üPÁgÀzÀ
CUÀvÀåvɬÄzÉ. ±Á Á ²PÀëtzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÉÇæÃvÁ컸À®Ä ¸ÀܽÃAiÀÄ ºÀAvÀ¢AzÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß «PÉÃA¢æÃPÀgÀtPÉÌ
PÀgÀ
M¼À¥Àr¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
• PÁAiÀÄðAiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃwUÀ¼ÀÄ, ¸ÀPÁðgÀzÀ ºÀ®ª ºÀ®ªÁgÀÄ
ÁgÀÄ PÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
UÁæªÀÄUÀ¼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ EzÀPÉÌ GvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

5
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

• UÁæªÀÄUÀ¼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À«ÄwUÀ¼À ªÀÄÆ® ºÀAvÀUÀ½AzÀ Éà ¸ÀÆPÀë÷ä AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß

eÁjUÉƽ¸À¨ÉÃPÀÄ. ºÀ½îUÀ¼À°è ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÉÇõÀPÀgÀ£ÀÄß
ZÀZÉðAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtPÉÌ ¥ÉÇæÃvÁ컸À¨ÉÃPÀÄ. ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ²PÀëtzÀ §UÉUÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
CjªÀ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀĪÀÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉUÉ
¥ÉÇæÃvÁ컸À¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À PÉÆArAiÀiÁVgÀĪÀ ²PÀëPÀgÀÄ EzÀgÀ
PÉ®¸À PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤gÀAvÀgÀªÁV ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀ¨ÉÃPÀÄ.
• UÁæªÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À«Äw, ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ¸À«Äw, vÁ¬Ä²PÀëPÀ ¸ÀAWÀ,
¥ÉÇõÀPÀ²PÀëPÀ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ, ªÀiÁvÀÈ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ, ºÉAUÀ¼ÉAiÀÄgÀ ªÉÄîĸÀÄÛªÁj
¸ÀAWÀUÀ¼ÀAxÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ ºÀAvÀ ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ. ²PÀët AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À
CrAiÀÄ°è f Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ, ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß
M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ
AvÉ UÁæªÀÄ ¸À«Äw ºÁUÀÆ ¥ÉÇõÀPÀ ²PÀëPÀ ¸À ¸ÀAWÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët ¸ÀA§A¢üvÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉƽ¸À¨ÉÃPÀÄ. ErÃ
gÁeÁåzÀåAvÀ EAxÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀ«ÄäPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
• 2009gÀ ªÀÄPÀ̼À ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝ ªÀÄvÀÄÛ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀÅ
±Á Á ¤ªÀðºÀt ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÉÜAiÀÄ gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀqÁØAiÀÄUÉƽ¹zÉ. ºÁUÉAiÉÄà UÁæªÀÄ
²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ, «¨sÁVÃAiÀÄ ¸À«ÄwUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÁÌV
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉƽ¸À®Ä ¤zsÀðj¸À Á¬ÄvÀÄ.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 2

¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ

1. ±Á
Á Á ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¹.

____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

2. ²PÀëtPÁÌV AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ

ÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀAvÉ UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.

____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

6
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄz
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ 3.6 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß

¤ÃqÀ§ºÀÄzÁzÀ zÁjUÀ¼ÀÄ
d£ÀgÀ §½UÉ ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ
¦æÃw¬ÄAzÀ ªÀwð¸ÀĪÀÅzÀÄ
d£ÀgÉÆnÖUÉ fë¸ÀĪÀÅzÀÄ
d£ÀgÉÆA¢UÉ PÀ°PÉAiÀÄ°è ¨sÁV
d£ÀgÀ eÁÕ£ÀzÉÆA¢UÉ ¤ªÀÄä eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢¸ÀĪÀÅzÀÄ.
d£ÀgÀ §½¬ÄgÀĪÀÅzÀjAzÀ Éà ¥ÁægÀA©ü¹
PÁAiÀÄð¥ÀÇtðUÉƽ¹zÀ £ÀAvÀgÀ d£ÀgÀÄ
£ÀgÀÄ
ºÉüÀĪÀÅzÉAzÀgÉ £À«ÄäAzÀ Éà PÁAiÀÄð dgÀÄVvÀÄ
J£ÀÄßvÁÛgÉ.

dªÁ¨ÁÝ
ªÁ¨ÁÝjAiÀÄÄvÀ ªÀÄPÀ̼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PɬÄAzÀ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
EzÀPÁÌV ¸ÀªÀÄÄz
¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÇõÀPÀgÀ£ÀÄß ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ±Á ÉUÀ½UÉ
¨sÉÃn¤Ãr C°è£À £ÉʪÀÄð®åvÉAiÀÄ §UÉUÉ ªÉÄîĸÀÄÛªÁj ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. vÀgÀUÀwAiÉƼÀV£À
¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄ §UÉUÉ ZÀað¸À¨ÉÃPÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ «zÁåyðUÀ½UÉ GvÀÛªÀÄ
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ dªÁ¨ÁÝj ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ zÁjUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥Á ÉÆμÀÀÄzÀÄ

ºÀÄzÀÄ:

• ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀ ªÀÄPÀ̼À d£ÀUÀtw, CjªÀ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀÄ«PÉ,

¨Á®åPÁ«ÄðPÀgÀ «gÉÆâü ¥ÀæZÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÆÃAzÀtÂUÉƽ¸ÀĪÀ «¨sÁUÀ
¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀĪÀÅzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

7
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

• ±Á Á £ÀPÉë vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ, ±Á ɬÄgÀĪÀ ¸ÀܼÀ, ±Á ÉAiÀÄ°è£À

¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À ®¨sÀåvÉ, vÀgÀUÀw, ±ËZÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤
¤Ãj£À ªÀåªÀ¸ÉÜ
MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• ºÀtPÁ¸ÀÄ, ªÀ¸ÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ PÁ«ÄðPÀgÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ºÁdgÁw GvÀÛªÀÄ ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ, ±Á ÉUÀ¼À°è £ÉʪÀÄð®åzÀ §UÉUÉ ªÉÄîĸÀÄÛªÁj,
vÀgÀUÀwAiÀÄ ¨ÉÆÃzsÀ£À PÀ°PÁ ¸À¤ßªÉñÀ, «zÁåyðUÀ
«zÁåyðUÀ¼À ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ PÀÄjvÀÄ «±ÉèõÀuÉ, ±Á ÉAiÀÄ ¨sËwPÀ ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß
ºÉZÀÄÑUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ²PÀëPÀgÀ UÉÊgÀĺÁdjAiÀÄ°è ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
«zÁåyðUÀ½UÉ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ P˱À®å vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
• «zÁåyð ºÁdgÁw ¤ªÀðºÀuÉ ºÁUÉAiÉÄà ²PÀëPÀgÀ ºÁdgÁw
• GavÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ, ¸ÀªÀĪÀ¸ÀÛç, GvÀÛªÀÄ ©¹AiÀÄÆlªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ ¤nÖ£À°è
ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.

EªÀÅUÀ¼ÀµÉÖà C®èzÉ E£ÀÆß ºÀ®ªÁgÀÄ jÃwAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±Á ÉAiÉÆA¢UÉ

¥Á ÉÆμÀÀÄzÁVzÉ. ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À MzÀV¸ÀĪÀÅPÉ, PÀlÖqÀ ¤ªÀiÁðt, ¥À
¥ÀoÀåPÀæªÀÄ gÀZÀ£É,
¤ÃwUÀ¼À gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£É, ±Á Á PÁAiÀÄð ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß
£ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ ±Á ÉAiÉÆA¢UÉ ¥Á ÉÆμÀÀÄzÁVzÉ.

²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ««zsÀ DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À ¥ÀnÖ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÉÃªÉ ¸ÀA¥À£ÀÆä ¸À¨sÉUÀ¼À ¸ÀªÀĸÉå M¼ÀUÉÆ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¥Àæw ºÀAvÀzÀ

zÀ ¥ÁvÀæ/ UÀ¼À ®UÀ¼À C£ÀÄPÀÆ UÀ½UÉ ¼ÀÄî«PÉ C¢üPÁgÀ C¢üPÁgÀ
±ÉÊPÀëtÂPÀ §¼ÀPÉ PÉÆqÀÄUÉ ® ¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiÀÄð ¤zsÁðgÀ ¤zsÁðgÀ
PÉÊUÉƼÀÄî PÉÊUÉƼÀÄî«PÉ
«PÉ
PÁAiÀÄð¤Ãw
«£Áå¸À
¸ÀA¥À£ÀÆä®
UÀ¼À
¸ÀdÄÓUÉƽ¸ÀÄ
«PÉ
¥ÀoÀåPÀæªÀÄ
gÀZÀ£É
²PÀëPÀgÀ
£ÉêÀÄPÀ
ªÉÄðéZÁgÀuÉ

ªÉÃvÀ£À ¨sÀvÉå
¤ÃrPÉ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

8
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
²PÀëPÀgÀ
vÀgÀ¨ÉÃw
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ
«£Áå¸À
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ
«vÀgÀuÉ
¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæ
PÀlÖqÀ
ªÀÄvÀÄÛ
¤ªÀðºÀuÉ

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 3
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±À ¤ÃqÀ ÁVzÉ.

1. ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ºÉÃUÉ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ?

____________________________________________________
________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

2. ¤ÃªÀÅ ªÁ¹¸ÀĪÀ ¸ÀÄvÀÛ°£À ¥ÀæzÉñÀzÀ°è£À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ºÉÃUÉ

¸ÀºÀPÀj¸ÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀgÀ §UÉÎ ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀ滹 §gɬÄj.
____________________________________________________
_____________
____________________________________________________
_______________________________________
____________________________________________________

3.7 ±Á Á ²PÀëtzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ

ªÀ»¸À§ºÀÄzÁzÀ ¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ
±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÀåAiÀÄgÀÄ, ²PÀëPÀgÀ eÉÆvÉ ¸ÉÃj ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ PÁAiÀÄð
¤ªÀð»¸À§ºÀ
ð»¸À§ºÀÄzÀÄ. ±Á ÉAiÀÄ CPÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄߣÀÄß ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉ £ÀqɸÀĪÀ “PÁªÀ®Ä
£Á¬ÄAiÀÄAvÉ
ÄAvÉ” ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸À¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÁªÀŪÀÅ
JAzÀgÉ,

• ²PÀëtzÀ C£ÀÄPÀÆ®zÀ §UÉUÉ CjªÀ£ÀÄß ªÀÄÆr¹ zÁR ÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.

• UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«Äw ªÀÄvÀÄÛ «¨sÁVÃAiÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ±Á Á
¤ªÀðºÀuÉ.
• ±Á ÉAiÀÄ°è «zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
9
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

• vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ §UÉUÉ UÀªÀÄ£À ºÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ.

• ±Á Á ²PÀëPÀgÀ°è ªÀiË®åªÀ£ÀÄß
ªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ
• ±Á ÉAiÀÄ°è£À DyðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¸ÀzÀâ¼ÀPÉ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• ²PÀëPÀgÀ £ÉêÀÄPÁwUÉ ¸ÀºÀPÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ
• ±Á ÉAiÀÄ ¸ÀܼÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉüÁ¥ÀnÖ
¥ÀnÖ ¤ªÀðºÀuÉ
• ²PÀëPÀgÀ ¸ÁzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ
• ²PÀëPÀgÀ ¸ÁzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• «zÁåyðUÀ¼À PÀ°PÁ ¥ÀæUÀwAiÀÄ §UÉUÉ ¸À¨sÉUÀ¼À°è ZÀað¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ §UÉUÉ «ZÁgÀUÀ
«ZÁgÀUÀ¼À MzÀV¹PÉÆqÀÄ«PÉ.
• «zÁåyðUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄ.
• ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ ZÀZÉðAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁzsÀåªÁzÀ ¥ÀjºÁgÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ.

3.8 ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ-±Á
±Á É ªÀÄvÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀé
ºÉaѸÀÄ«PÉ.

GvÀÛªÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV

PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. JzÀÄgÁUÀĪÀ CqÉvÀqÉUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃj ±Á ÉAiÀÄÄ vÀ£Àß PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. E°è zsÀ£ÁvÀäPÀ CA±ÀªÉAzÀgÉ CzÀĪÉÃ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ. ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è GvÀÛªÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉUÁV
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀºÀPÁgÀ CUÀvÀåªÁVzÉ. PÀÄlÄA§zÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ, £ÉgɺÉÆgÉ, £ÁAiÀÄPÀgÀÄ,
ªÀåªÀºÁgÀzÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ, zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀÄvÀÄÛ SÁ¸ÀV ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ,
UÀæAxÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, GzÁå£ÀªÀ£À, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ DzsÁjvÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸ÀܽÃAiÀÄ
¸ÀPÁðgÀUÀ¼É®èªÀÇ EzÀgÀ°è ¸ÉÃjzÉ. «zÁåyðUÀ¼À ¥ÀæUÀw ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß
GvÀÛªÀÄUÉƽ¸À®Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ GvÀÛªÀÄ CA±ÀªÁVzÉ. EªÉ®èzÀgÀ £ÀqÀĪÉ
£ÀqÀĪÉ,

• ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÉÆA¢UÉ

¢UÉ ¤gÀAvÀgÀªÁV ¸ÀAªÀºÀ£À £ÀqɸÀ¨ÉÃPÀÄ: «zÁåyðUÀ¼À
¸ÁzsÀ£ÉUÉ ¨ÉÃPÁzÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ PÀÄlÄA§UÀ½UÉ, PÀ°PÁ
GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ, ±Á Á PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ, «zÁåyðUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À §UÉUÉ «µÀAiÀÄ
w½¸À¨ÉÃPÀÄ.±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è QæÃqÉUÀ¼À°è ¨sÁUUÀ«¸À¨ÉÃPÀÄ. CAvÉAiÉÄÃ
DAiÉÆÃf¸À¨ÉÃPÀÄ.
• ±Á ÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ ¤ªÀðºÀuÉ ::±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁUÀĪÀ
ªÀÄÆ®PÀ ±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ
ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ. ¤gÀAvÀgÀªÁzÀ ¸À¨sÉUÀ¼À
DAiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ ¸À®ºÉUÀ¼À ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀºÀPÁgÀ ¤ÃqÀ¨ÉÃP
¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
• ¥ÉÇõÀPÀgÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉUÉ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ : ±Á ÉAiÀÄ DqÀ½vÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀwUÀ½UÉ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

10
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
¥ÉÇõÀPÀgÀ£ÀÄß DºÁ餹 ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ eÁjUÉ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ.

• ¥ÉÇõÀPÀjUÉ ¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀUÀðzÀ±Àð£À

±Àð£À ²PÀëPÀgÀÄ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ: «±ÉõÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
CUÀvÀåvɬÄgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À §UÉUÉ, CªÀgÀ PÁ¼Àf §UÉUÉ ¥ÉÇõÀPÀjUÉ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. «zÁåyðUÀ¼À ¥ÀæUÀwAiÀÄ ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ §UÉUÉ «ªÀgÀ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
»jAiÀÄjUÉ UËgÀªÀ ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°¸À¨ÉÃPÀÄ.
• ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ vÀªÀÄä°è£À PP˱À®UÀ¼À£ÀÄß
˱À®UÀ¼À£ÀÄß ±Á ÉAiÉÆA¢UÉ ºÀAaPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ :vÀgÀUÀwUÉ
:
CUÀvÀåªÁzÀ ¨ÉÆÃzsÀ£À PÀ°PÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À gÀZÀ£É, PÉëÃvÀæ ¥ÀæªÁ¸À, QæÃqÁ vÀgÀ¨ÉÃw,
HmÉÆÃ¥ÀZÁgÀ, ±Á ÉAiÀÄ £ÉʪÀÄð£ÉʪÀÄð®å,, ±ËZÁ®AiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ, ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛ
EªÀÅUÀ
EªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ eÁÕ£À ºÀAaPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. ±Á ÉAiÀÄ PÁAi PÁA ÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À
DAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°èAiÀÄÆ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.

3.9 ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ

¸ÀÆPÀÛªÁV §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ §UÉ ºÉÃUÉ?
¥ÀæPÀgÀt 2: ¸ÀÆPÀë÷ä AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ
5300 d£ÀgÀļÀî PÀgÉÆð JA§ ºÀ½îAiÀÄ ¸ÀéAiÀĸÉêÀPÀ. F ºÀ½îAiÀÄ°è 8£ÉÃ
vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉUÉ ²PÀët ¤ÃqÀĪÀ KPÀªÀiÁvÀæ ±Á ɬÄzÉ. J Áè £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ°è J°èAiÀÄÆ
±Á ÉUÀ½®è KPÉAzÀgÉ d£ÀgÀÄ (±ÉÃ. 25%) §qÀªÀgÀÄ, ±ÉÃ. 30% d£À ±Á ɬÄAzÀ
ºÉÆgÀUÀĽzÀªÀgÁVzÁÝgÉ. vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸À
¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß
ågÀ£ÀÄß F ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ
¥ÀjºÁgÀPÉÌ §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ §UÉ ºÉÃUÉAzÀÄ AiÉÆÃa¸ÀvÉÆqÀVzÉ.

ºÀ½îAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ d£ÀgÀÄ ¸ÀºÁAiÀĪÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä M¦àzÀgÀÄ. F ¸ÀºÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ

ºÀ½îAiÀÄ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÉëªÀiÁr ºÀ½îAiÀÄ £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸À Á¬ÄvÀÄ. zÉêÁ®AiÀÄ, ¸ÀA¸ÉÜ,
ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ »ÃUÉ J Áè CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ©ü£Àß §tÚzÀ ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¸À Á¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ
gÀa¸À ÁzÀ UÁæªÀÄzÀ £ÀPÉëAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ UÁæªÀÄzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå Éå ªÀÄvÀÄÛ 6 jAzÀ 17
ªÀAiÉÆëÄw ªÀÄPÀ̼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀvÉÛºÀZÀÑ Á¬ÄvÀÄ. ªÀÄ£ÉPÉ®¸À ©lÄÖ ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ,
±Á ÉUÉ zÁR ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀ UÀĽzÀ ªÀÄPÀ̼À ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀæºÀuÉ
¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. ªÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀ ªÀÈwÛAiÀÄ «ZÁgÀªÀÅ ¸ÀAUÀ滸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ.
åªÁ¬ÄvÀÄ

F ªÀiÁzÀjAiÀÄ CAQCA±ÀUÀ¼ÀÄ ±Á ÉAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ºÉƸÀ wêÀiÁð£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä

ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß MzÀV¹PÉÆqÀ®Ä £ÉgÀªÁUÀ
£ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

£ÀPÉëAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ zÉÆgÉvÀ ªÀiÁ»wAiÉÄAzÀgÉ

ÄAzÀgÉ:

• ºÀ½îAiÀÄ°è£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ±Á ÉUÀ½gÀĪÀ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä

¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ.
• ºÀ½îAiÀÄ°è£À ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ – CAUÀ£ÀªÁr, ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É,
DgÉÆÃUÀåPÉÃAzÀæ UÀÄgÀÄw¸À Á¬ÄvÀÄ.
• ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªªÀÄ£ÉAiÀÄ°è£À d£ÀgÀ ¸ÀASÉå w½zÀħA¢vÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

11
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

• ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀģɬÄAzÀ ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀzÀ

«zÁåyðUÀ¼À CAQCA±À w½¬ÄvÀÄ.
• CPÀëgÀ¸ÀÜ ªÀÄ»¼É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅgÀµÀgÀ ¸ÀASÉå w½zÀħA¢vÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• £ÀPÉë
PÉëAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹zÀ £ÀAvÀgÀ D UÁæªÀÄPÉÌ CUÀvÀåªÁVgÀ¨ÉÃPÁzÀ ±Á ÉUÀ¼À
¸ÀASÉåAiÀÄ §UÉUÉ UÀªÀÄ£ÀªÀÇ ºÀj¬Ä ºÀj¬ÄvÀÄ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæzÀ
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À §UÉUÉ ZÀZÉðUÀ
ZÀZÉðUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀ Á¬ÄvÀÄ.
¥ÀǪÀð±Á ÉUÀ½UÉ ºÉÆÃUÀĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ¼À ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ
§UÀUÉ ªÀiÁ»w zÉÆgɬÄvÀÄ. Ä. »ÃUÉ ¸ÀªÀĸÉåUÀ
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À PÀÄjvÀ ZÀZÉð¬ÄAzÁV
vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ/«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ w½zÀħA¢vÀÄ. ºÉƸÀ ±Á ÉAiÀÄ DgÀA¨sÀPÉÌ, ±Á Á
PÁå ÉAqÀgï vÀAiÀiÁj, ±Á Á PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ CªÀ¢ü¥ÀnÖ, ¸ÀܽÃAiÀĪÁV ²PÀëPÀgÀ
£ÉêÀÄPÀ EAxÀAxÀ PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁ¬ÄvÀÄ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 4

¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß §gÉAiÀÄ®Ä ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±À ¤ÃqÀ ÁVzÉ.

1. ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä AiÀiÁªÀ §UÉAiÀÄ ªÀiÁ»w CUÀvÀåªÁVzÉ?

• MlÄÖ CPÀëgÀ¸ÀgÀÜÜ ¸ÀASÉå....................

¸ÀASÉå.......................................

2. UÁæªÀÄ/«¨sÁUÀUÀ¼À £ÀPÉë vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è £ÉgÀªÁUÀĪÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ?

• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ.....................................

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

12
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
UÁæªÀÄ/«¨sÁVÃAiÀÄ £ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀPÉÌ ¸ÀÆPÀë÷ä AiÉÆÃd£É JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PɼÀV£À CA±ÀUÀ¼À £ÉgÀ«¤AzÀ ¸ÀÆPÀëä AiÉÆÃd£É vÀAiÀiÁj¸À§ºÀÄzÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• ¸À«ÄÃPÉë
• ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ
• UÀÄA¥ÀÅZÀZÉð
• zÀȶÖPÉÆãÀUÀ¼ÀÄ
• ªÀģɪÀÄ£ÉUÀ¼À ¸À«ÄÃPÉë
• «ÃPÀëuÉ

3.9.1 ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ

¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ PÀ°PÉ
PÀ°PÉAiÀÄ QæAiÀiÁvÀAvÀæUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÄzÁAiÀÄzÀ ªÀiÁ»wAiÀiÁVzÉ. F vÀAvÀæzÀ
¥ÀjuÁªÀÄPÁjvÀé JAzÀgÉ ªÀAiÀĸÀÌgÀÄÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁVzÉ.
ºÁUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀ£ÀÄ
d£ÀgÀ£ÀÄßß QæAiÀiÁ²Ã®gÀ£ÁßV ªÀiÁr vÀªÀÄäzÉà PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀ®Ä ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀÅzÁVzÉ.

3.9.2 ZÀ¥Áw ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÀ«µÀåzÀ zÀȶÖPÉÆãÀ

ZÀ¥ÁwAiÀiÁPÁgÀzÀ°è PÁqïð¨ÉÆÃqïðUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹PÉÆAqÀÄ DAiÉÄÌUÉ C£ÀĸÁgÀªÁV
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀjAzÀ vÁªÀÅ JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀªÀĸÉå
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß D
UÀÄAqÁzÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ°è §gÉzÀÄ CzÀ£ÀÄß d£À¸ÀAzÀt¬ÄgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
¥ÀæzÀ²ð¸À ÁUÀĪÀÅzÀÄ. D ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ ZÀZÉð, ªÀiÁvÀÄPÀvÉ £Àqɹ
¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀî ÁUÀĪÀÅzÀÄ.

3.9.3 PÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ, PÀrØUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zsÀédUÀ¼À §¼ÀPÉ

¸ÀAzÀ¨sÁðzsÁjvÀªÁzÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀ ¸À®ÄªÁV zÀvÁÛA±À ¸ÀAUÀ滸À®Ä EzÀĪÉ
G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ. KPÉAzÀgÉ IÄvÀĪÀiÁ£ÀUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ
PÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ vÀªÀÄä ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. D ªÀÄÆ®PÀ MAzÀÄ
¥ÀnÖ
ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÁVgÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉUÀ¼Éà E®è¢gÀĪÀÅzÀÄ, CwºÉZÀÄÑ «zÁåyðUÀ½gÀĪÀ
«
±Á É, PÀrªÉÄ ²PÀëPÀjgÀĪÀ ±Á É, »ÃUÉ ¥Àæw wAUÀ½£À CAQCA±À ¤ÃqÀĪÀ ªÀUÀðUÀ¼À£ÁßV
ªÀiÁvÀÈPÉ gÀa¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ¥ÀæwAiÉƧâjUÉ 12 PÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß
À¼À£ÀÄß ¤Ãr D ºÀ£ÉßgÀqÀÄ ¥ÀnÖUÀ¼À°è
À¼À
CAn¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

ªÉÄð£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ CAQCA±ÀUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀuÉUÉ

¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀjuÁªÀÄPÁj «zsÁ£ÀªÁVgÀĪÀ EzÀgÀ°è C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜgÀÆ
¥Á ÉÆμÀÀÄzÁVzÉ. ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀµÉÖà C®èzÉ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À §UÉUÉ
¤zsÁðgÀªÀ£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀܽÃAiÀĪÁV ®¨sÀå«gÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÉßÃ
§¼À¹PÉÆAqÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

13
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

GzÁºÀgÀuÉUÉ : ¥ÀwAiiÉÆA¢UÉ ªÁ¹¸ÀĪÀ ºÉtÄÚ, vÁ¬Ä, E§âgÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ. ¥ÀÅgÀĵÀ(PÀrØ),

E§âgÀÄ ªÀÄ»¼É(JgÀqÀÄ J É), E§âgÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ(JgÀqÀÄ PÀ®Äè) »ÃUÉ ¸ÁAPÉÃwPÀªÁV
ºÉüÀ§ºÀÄzÁVzÉ. ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀzÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä zsÀédUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À§ºÀÄzÁVzÉ.
»ÃUÉ UÀAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ
PÀ̼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¨ÉÃgɨÉÃgÉ §tÚ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAPÉÃvÀ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
§¼À¸À§ºÀÄzÁVzÉ. EzÀjAzÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÄ Cj«UÉ
§gÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 5
¸ÀÆZÀ£É : GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1.²PÀët ¸ÀA§A¢üvÀ AiÉÆÃd£ÉÉ PÉÊUÉƼÀî®Ä £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

2.²PÀëtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀ滸À®Ä ®¨sÀåªÁUÀĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹

«ªÀj¹.
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
3. ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ PÀ°PÁ QæAiÀiÁvÀAvÀæUÀ¼À G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹. ««zsÀ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß
«ªÀj¹.
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

3.10. ¥ÀæÀæPÀgÀt 3 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªªÀÄzsÀå¹ÜPÉ

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ªÀÈ¢ÞAiÉÆÃd£É(¦.E.E.¦
ÆÃd£É(¦.E.E.¦- ¥ÉæöʪÀÄj JdÄPÉõÀ£ï J£ïºÁå£ïìªÉÄAmï
¥ÉÇæÃeÉPïÖ)£À°è
°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÁUÀjÃPÀ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ
PÉ, PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁUÀªÀ»¹vÀÄÛ. ¦.E.E ¦.E.E.¦.AiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÉAzÀgÉ O¥ÀZÁjPÀ
²PÀëtzÀ°è zÁR ÁwUÀ¼À ºÉZÀÄѪÀj ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À zsÁgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß, ±Á ÉAiÀÄ ¨sËwPÀ
¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ¥Àr¸ÀĪÀÅzÁVvÀÄÛ. E°èAiÀÄÆ ¸ÀºÀ £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀªÀgÀ£ÀÄß
§¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ AiÉÆÃd£É, ¤ªÀðºÀ
¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ eÁjAiÀÄ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß
ºÀ«ÄäPÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ. ªÀÄÄRå GzÉÝñÀªÉAzÀgÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ DqÀ DqÀ½vÀUÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄªÉ ªÀÄzÀå¹ÜPÉ ªÀ»¸ÀĪÀÅzÁVvÀÄÛ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß M¼À¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÁéªÀ®A©UÀ¼À£ÁßV¸ÀĪÀ PÁgÀtPÉÌ

¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¹ D ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÉÇæÃvÁ컸À Á¬ÄvÀÄ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÄRAqÀgÀ£ÀÄß ¨sÉÃnªÀiÁr vÀªÀÄä GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀĪÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

14
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

¦.E.E.¦.AiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀgÀÄ ºÉýPÉÆqÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ eÁxÀUÀ¼ÀÄ, WÉÆõÀuÉUÀ¼ÀÄ, ¥ÀæZÁgÀUÀ¼ÀÄ, ©üwÛ §gÀªÀtÂUÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ

GvÀÛªÀÄ ¨ÁAzsÀªÀåªÀ£ÀÄß ¨É¼É¸À Á¬ÄvÀÄ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¥Á ÉÆÎAqÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ «ZÁgÀUÀ¼À ZÀZÉðAiÀÄ°èAiÀÄÆ ¥Á ÉÆÎAqÀgÀÄ.

²PÀëtzÀ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸À®Ä ¥ÀæZÁgÀUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁ¬ÄvÀÄ.

ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀ°è £ÀA©PÉAiÀÄÄ£ÀÄß UÀ½¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ PÉëÃvÀæ PÁAiÀÄð¤ªÁðºÀPÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÀ

UÀ
£ÀAvÀgÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ ºÉZÁѬÄvÀÄ. ¥ÀæZÁgÀUÀ¼ÀAvÉAiÉÄà ºÀ®ªÁgÀÄ ¸À¨sÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀªÀÅ.
¥Á ÉÆμÀÄîªÀ PÀ°PÁ QæAiÉÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÄ ZÀZÉðUÉ M¼ÀUÁzÀªÀÅ, ±Á ÉAiÀÄ°è£À
®¨sÀå WÀlPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ w½«UÉ §A¢vÀÄ.

35 jAzÀ 40 d£ÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀªÀÄÄ

¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæªÀÅ UÁæªÀÄ £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¸À®Ä ¸ÀܽÃAiÀĪÁV ®¨sÀå«zÀÝ ªÀÄtÄÚ, ªÀÄgÀ¼ÀÄ, ©ÃdUÀ¼ÀÄ, PÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ, J É,
PÁUÀzÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ £ÀPÉëAiÀÄÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 300 ªÀÄ£ÉUÀ¼À
ªÀÄ£ÉUÀ
CAQCA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ. »ÃUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÉà vÀªÀÄä PÁAiÀÄðªÉÊRj §UÉUÉ
ªÉÄZÀÄÑUÉAiÀÄ£ÀÄß
£ÀÄß ¸ÀÆa¹vÀÄ. ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ®¨sÀåvÉ, ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À ¥ÀvÉÛºÀZÀÄÑ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀjºÁgÀ PÀAqÀÄPÉƼÀÄî«PÉ ªÀÄÆ®PÀ PÁAiÀÄð AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÁªÀÅUÀ¼Éà gÀƦ¹zÀgÀÄ.
C®èzÉ ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀ ±Á É©lÖ, PÉ®¸ÀzÀ°è ¤gÀvÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ
§UÉUÀÆ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸À Á¬ÄvÀÄ.

»ÃUÉ ¥Á ÉÆμÀÄîªÀ PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀQæAiÀĪÁV ¥Á ÉÆμÀÄîªÀ d£ÀgÀ£ÀÄß

PÀAqÀÄPÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ. EªÀgÀÄUÀ¼Éà PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ ¸ÀéAiÀÄA ¸ÉêÀPÀgÁzÀgÀÄ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ
£ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ ¸ÀAWÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ 30 jAzÀ 250 d£À MnÖUÉ
¸ÉÃgÀ®Ä DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. »ÃUÉ ºÀ®ªÀgÀÄ £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ ¸ÀAWÀ ¸ÉÃj “§¹Ûà PÀ«Än”
¸Áܦ¹PÉÆAqÀgÀÄ E°èAiÀÄÆ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ ZÀZÉð £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀݪÀÅ. F §¹Û
PÀ«ÄnAiÀÄ°è Cz
CzssÀåPÀëgÀÄ, PÁAiÀÄðzÀ²ð ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ £ÁAiÀÄPÀgÀ£ÀÄß £ÉëĹPÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ.

“§¹Û PÀ«Än””AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ '§¹Ûà ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜ' gÀa¸À Á¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ°è J£ï.ºÉZï.¹ AiÀÄ
E§âgÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ¸ÉÃjzÀÝgÀÄ. ªÀÄÄRå GzÉÝñÀªÉAzÀgÉ ±Á ÉUÉ «zÁåyðUÀ¼À
«zÁåyðUÀ £ÉÆÃAzÀtÂ,
ºÁdgÁw, PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É-¸ÀªÀÄÄzÁAi ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð
¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÁVvÀÄÛ. ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀAvÉ §¹Ûà PÀ«ÄnUÀ¼ÀÄ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
vÁ®ÆèPÀÄ/f Áè ªÀÄlÖzÀ DqÀ½vÀzÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀvÉÆqÀVzÀªÀÅ. §¹ÛÃ
¸ÀAWÀUÀ¼À°è UÀÄgÀÄw¹PÉÆAqÀªÀgÀÄ J£ï.ºÉZï.¹
J£ï.ºÉZï.¹.AiÀÄ°è PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛgÁUÀvÉÆqÀVzÀgÀÄ. F
§¹Ûà ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ J®è zsÀªÀÄð, eÁw, DyðPÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃj ¨É¼ÉzÀªÀÅ.

PÀ«ÄnAiÀÄÄ ¤gÀAvÀgÀªÁV ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀÄwÛzÀݪÀÅ. ¥ÀnÖAiÀÄ ¤AiÀÄðtzÀAvÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ

²±ÀÄ PÉÃAzÀæ ¸Áܦ¹ vÀªÀÄä ªÁ¸À¸ÀܼÀUÀ¼À ¸À¤ºÀzÀ Éèà PÀ°PÉUÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¹PÉÆqÀ Á¬ÄvÀÄ.
¸ÀºÁAiÀÄPÀ ²±ÀÄ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ PÀÄlÄA§UÀ¼À CUÀvÀåvÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ©ü£Àß ©ü£ÀߪÁV

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

15
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢vÀÄ. ºÀ¢ºÀgÉAiÀÄzÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ªÀÈwÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀºÀ ¤ÃqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¸À Á¬ Á¬ÄvÀÄ.
¸ÀºÁAiÀÄPÀ ²±ÀÄ PÉÃAzÀæ PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀÅ ±Á Á «µÀAiÀÄUÀ ÄUÀ¼À ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÆß
¥ÀqÉzÀgÀÄ. EªÉ®è PÁAiÀÄðUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ºÀtPÁ¸ÀÄ £ÉgÀªÀ£ÀÄß ¤ÃrvÀÄ.

ªÉÄð£À GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ C£ÉÃPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À°è vÀ£ÀߣÀÄß

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀ
AqÀ §UÉ w½AiÀħºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ ºÀ®ªÁgÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À vÀAiÀiÁj ªÀÄvÀÄÛ
eÁjAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ. ºÀ®ªÁgÀÄ ºÀAvÀUÀ¼À°è, £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ ¸ÀAWÀ, §¹Ûà ¸ÀAWÀ,
§¹Ûà ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À PÀqÉUÉ UÀªÀÄ£À ºÀj¸À Á¬ÄvÀÄ.
¤ªÁgÀuÉUÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
ĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁzÀªÀÅ.

• ²PÀëtzÀ §UÉUÉ CjªÀ£ÀÄß ªÀÄÆr¸À Á¬ÄvÀÄ.

• UÀȺÀ ¸À«ÄÃPÉë £Àqɹ zÁR ÁUÀzÀ, ±Á É vÉÆgÉzÀ, ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀzÀ
ªÀÄPÀ̼À «ªÀgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÉAiÀĪÀjAzÀ Éà ¥ÀqÉAiÀÄ Á¬ÄvÀÄ.
• §¹Ûà £ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À Á¬ÄvÀÄ.
• ¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå DqÀ½vÁAUÀzÀ £ÀqÀÄªÉ ªÀiÁvÀÄPÀvÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀªÀÅ.
• ¦æ ¸ÀÆÌ ï gÀZÀ£É, £ÉÊzÁ¤PÀ vÀgÀUÀw ªÀÄvÀÄÛ ªÀÈwÛ P˱À® vÀgÀ¨ÉÃw
DAiÉÆÃf¸À Á¬ÄvÀÄ.
• ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ ¤ÃqÀ Á¬ÄvÀÄ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 6
¸ÀÆZÀ£É : GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. ªÉÄÃ É G ÉèÃT¹zÀ WÀl£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÉÇAzÀÄ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ §UÉ «ªÀj¹. ºÀ®ªÀÅ ºÀAvÀUÀ¼À°è ¸ÀA
¸ÀAWÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ºÉÃUÉ ¥ÁægÀA©ü¹zÀªÀÅ.
____________________________________________________
____________________________________________________
___________________________________________
____________________________________________________

3.11 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Àæw¤¢üÃPÀgÀtzÀ ªÀÄÄSÉãÀ gÀZÀ£É

£ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ PÀ°PÁ vÀAvÀæzÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ±Á ÁªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸Ë®¨sÀå ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ, zÁR Áw
ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ, ºÁdgÁw ºÉZÀѼÀ,, «zÁåyð ²PÀëPÀgÀ ¸ÀA§AzsÀ ªÀÈ¢Þ ªÉÆzÀ ÁzÀ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÀ«ÄäPÉƼÀÀÄzÀÄ. AiÀiÁªÉ®è jÃwAiÀÄ gÁZÀ¤PÀvÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¥Á ÉÆμÀÀÄzÉAzÀgÉ::

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

16
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

• ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ
• UÁæªÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ • ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
• ¸ÀéAiÀÄA ¸ÉêÀPÀgÀÄ
• ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ

EªÀÅUÀ¼À gÀZÀ£É PÁAiÀÄð«zsÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁvÀæUÀÀ¼À §UÉUÉ ªÀÄÄA¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è

w½zÀÄPÉƼÀî
PÉƼÀî°zÉÝêÉ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É - 7
¸ÀÆZÀ£É : GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÁ
ÁªÁPÁ±À ¤ÃqÀ ÁVzÉ
1. MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ AiÀiÁªÀ ºÀ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ°è ¥Á ÉÆÎArzÉ
ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀ ºÀAvÀUÀ¼À°è ¥Á ÉÆÎArzÉ JA§ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

ªÉÄð£À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄPÁgÀvÉAi

¥ÀjuÁªÀÄPÁ ÀÄ£ÀÄß
¸ÁgÀÄvÀÛzÉ. MAzÀgÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉUÉ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ«®èzÀAvÁVvÀÄÛ. ºÁUÁV
PÁAiÀÄð ªÉÊRjAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄAd¸À DVgÀ°®è. ªÀÄvÉÆÛAzÀgÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±Á ÉAiÀÄ ¥ÀÇtð
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è ¨sÁVAiÀiÁVzÀÝzÀÄÝ. ¥ÀæPÀgÀtzÀ ªÀgÀ¢UÁgÀgÀÄ qÁ.D±Àéw PÁ±Àå¦,
PÁ±Àå¦ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ
¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, J£ï.AiÀÄÄ.E.¦.J. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉ®¸ÀzÀ ¸ÁAzÀ©üðPÀ PÁAiÀÄð.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

17
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

3.12 ¥ÀæPÀgÀt 4: CA¨ÉÃqÀÌgï ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É, Q涪Ár,

£ÀªÀ¸Áj, UÀÄdgÁvï - ¥sɧæªÀj 2006
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
CA¨ÉÃqÀÌgï ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄÄ UÀÄdgÁw£À PÀȶªÁrAiÀÄ°è EgÀĪÀ ±Á ÉAiÀiÁVzÉ. gÉÊ Éé
¤ ÁÝtzÀ §½ EgÀĪÀ F ±Á ÉAiÀÄ°è C£ÉʪÀÄð®åvÉ ºÉaÑzÉ. PÉƼÀUÉÃjUÀ¼ÀÄ
¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°èAiÉÄà EªÉ. ¸ÉƼÉîAiÀÄ GUÀªÀĸÁÜzÀAwzÉ. PÀÄj, PÉÆý ªÀÄvÀÄÛ ºÀA¢ ªÉÆzÀ ÁzÀ
¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ C°èAiÉÄà NqÁqÀÄwÛªÉ. vÀgÀUÀwUÀ
vÀgÀUÀwUÀ¼À°èAiÉÄà ªÀÄzsÁåºÀßzÀ Hl
vÀAiÀiÁj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉAiÀÄ ±ËZÁ®AiÀÄzÀ §¢AiÀÄ°èAiÉÄà CqÀÄUÉ vÀAiÀiÁj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¨ÉÃgÉAiÀiÁzÀ PÉÆoÀr E®è. §¼À¸ÀĪÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ PÉÆ¼É ªÀÄvÀÄÛ ºÀļÀÄUÀ½AzÀ vÀÄA©zÉ.
Erà ±Á ÉAiÉÄà C¸ÀéZÀÑvÉAiÀÄ UÀÆqÁVz
UÀÆqÁVzÉ.

¤ÃgÀÄ ¸ÀAUÀæºÀuÉ ªÀåªÀ¸ÉܬĮè, PÉƼÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄj¢zÉ, ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÉAiÉÄÃ

PÉÆZÉÑUÀÄArUÀ½zÀÄÝ ¤ÃgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ M¼ÀUÉ ºÀjzÀÄ §gÀĪÀAwzÉ. ±Á ÉAiÀÄ ¥ÀæªÉñÀPÉÌ ¨ÉÃgÉ
zÁjAiÉÄà E®èªÁVzÉ. JgÀqÀÄ PÀqÉ £À¢AiÀÄ ¤ÃgÀÄ, MAzÉqÉ ¥ÉÇzÉ, ±ËZÁ®AiÀÄzÀ ¨ÁV®Ä
ªÀÄÄj¢zÉ. ©ÃUÀÀ ºÁQzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ G½zÀÄzÀgÀ°è ZÉA¢zÉ. C£ÉʪÀÄð®åvÉAiÀÄ §UÉUÉ
PÉýzÀgÉ ¨ÉðUÉÆÃqɬĮè JA§ GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ½îAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÉà E°è£À ¥Àæw
ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÉUÉ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÁÛ
vÁÛgÉ JAzÀgÀÄ.

±Á ÉAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ «zÁåyðUÀ½gÀĪÀÅzÀjAzÀ 8 jAzÀ 12gÀ ªÀgÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ 1 jAzÀ 5gÀ ªÀgÉUÉ
JgÀqÀÄ CªÀ¢üAiÀÄ°è £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. C°è£À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è PÉ®ªÉà UÀÄdgÁwUÀ½zÀÄÝ
G½zÀªÀgÀÄ, ªÀÄÄA¨ÉÊ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀ, gÁd¸ÁÜ£À¢AzÀ ªÀ®¸É
§AzÀªÀgÁVzÁÝgÉ. CzÀÄªÉ ªÀdæzÀ UÀtÂAiÀÄ PÉ®¸ÀPÉÌ.
«zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß PÉýzÁUÀ 3£É 3£Éà vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉUÉ UÀÄdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉÆÃ
CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀgÀÄ DzÀgÉ 4-5£Éà 5£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ°è §ºÀ¼À PÀµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. NzÀ®Ä
§gÉAiÀÄ®Ä ¨ÁgÀzÀªÀgÉ EzÀÝzÀÄÝ. ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gÉAiÀÄ®Ä ¨ÁgÀzÀ ¹ÜwAiÀÄ°èzÀÝgÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ
²PÀëPÀgÀ£ÀÄß PÉýzÀgÉ UÉÊgÀĺÁdgÁUÀĪÀªÀgÀÄ J£À J£ÀÄßvÁÛgÉ. DzÀgÉ ºÁdgÁw ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è
ºÁdjzÁÝgÉ JAzÀÄzÀÄ PÁtÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ «zÁåyð ªÉÃvÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä PÀ¤µÀ×
ºÁdgÁw EgÀ¨ÉÃPÀ®è ºÁUÁV J£ÀÄßvÁÛgÉ. ©ÃgÀÄUÀ¼À°è 300-400 ¥ÀŸÀÛPÀ, PÀªÀgï ¸ÀºÀ
vÉgÉ¢gÀzÀ j§â£ï, ²PÀëPÀgÀ ºÁdgÁw §UÉÎ PÉýzÀgÉ CªÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÆ ªÀÅzÉÆà vÀgÀ¨ÉÃw
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄPÉÌ ºÉÆÃVzÁÝgÉ ºÁUÁV 9gÀ°è PÉêÀ® E§âgÀÄ ªÀiÁvÀæ EzÀÝgÀÄ. EªÀj§âgÀÆ ¸ÀºÀ
ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ²PÀëPÀgÀÄ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀªÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀ §UÉUÉ CvÀȦÛ
ºÉÆA¢zÀÝgÀÄ. KPÉAzÀgÉ CªÀjUÉ «zÁåyð ªÉÃvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄwÛgÀ° À°®è. M§â ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ
LzÀ£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ°è NzÀÄwÛgÀĪÀ vÀ£Àß ªÀÄUÀÄ«UÉ K£ÀÆ ¨ÁgÀzÀÄ JAzÀÄ ºÉýzÀ¼ÀÄ. JPÉ
EzÀ£ÀÄß JA.n.J/¦.n.J £À°è ZÀað¸À°®è JAzÀgÉ ¸À¨sÉUÉ PÀgÉAiÀÄĪÀÅzÉà E®è JAzÀgÀÄ.
²PÀëPÀgÀÄ ºÉýzÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÉÇõÀPÀgÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉà PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. E°è£À ²PÀëPÀgÀÄ
wAUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ¢£À ¹.Dgï.¹ gÀeÉ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ DzÀgÀÆ K£ÀÆ §zÀ ÁªÀuÉUÀ¼ÁV®è
JAzÀÄ zÀƶ¹zÀgÀÄ. AiÀiÁªÁUÀ®Æ JA.n.J/¦.n.J/«.E.¹ ¸À¨sÉAiÀÄ°è
¥Á ÉÆμÀÄîªÀªÀgÀ£ÀÄß PÀgɹzÀgÉ §AzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ AiÀiÁgÀÄ F ±Á ÉAiÀÄ°è NzÀÄwÛgÀ°®è.
±Á ÉUÉ §gÀÄwÛÛzÀÝ ªÀÄPÀ̼À ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ¸À«ÄwAiÀÄ°ègÀ°®è. ²PÀëPÀgÀÄ PÀ«ÄnAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄÆzÀ°¹zÀgÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

18
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
£ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°èzÀÝgÉ ¸Àé®àªÁzÀgÀÆ w½zÀªÀgÀÄ §AzÀÄ ¸À¨sÉAiÀÄ°è ZÀað¸ÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ
ºÀ½îAiÀÄ°è DUÀzÀÄ ¸À¸ÀªÀÄÄzÁAi
ªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸À¨sÉUÀ¼ÀÄ JµÀÄÖ £ÀqÉ¢zÉ. K£ÀÄ ZÀað¹¢j, ±Á ÉAiÀÄ
ªÀÄÄA¢£À AiÉÆÃd£É JAzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÀPÀÆÌ GvÀÛgÀ«®è. ²PÀëPÀgÀÄ ±Á É, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ AiÀiÁgÉÆA¢UÀÆ GvÀÛªÀÄ ¸ÀA ¸ÀA§AzsÀªÉà EgÀ°®è.

ªÉÄð£À ¥ÀæPÀgÀt
ÀgÀtªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¥Á ÉÆμÀî¢gÀĪÀ MAzÀÄ ¤zÀ±Àð£ÀªÁVzÉ.
À±Àð£ÀªÁVzÉ. ±Á ÉAiÀÄ
AiÀiÁªÀ CA±ÀªÀ£ÀÄß «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄîĸÀÄÛªÁj
ÁjPÉ ªÀiÁqÀ°®è JA§ÄzÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ.
«zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß w¢Ý§gÉAiÀÄ ÁVzÉ. «zÁåyðUÀ¼À ¥ÀæzÀ±Àð£ÀªÀÇ
vÀȦÛzÁAiÀÄPÀªÁV®è.

3.13 ¥ÀæPÀgÀt 5: eÉÆç£ïvÉÃQæ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É, ªÀqÉÆÃzÀgÀ.

3 d£À ²PÀëQAiÀÄgÀÄ, 50 d£À «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ªÀqÉÆÃzÀgÀ¢AzÀ 2 Q.«ÄÃ
zÀÆgÀzÀ°ègÀĪÀ ¸ÀtÚ JgÀqÀÄ PÉÆoÀrUÀ¼À ±Á ÉAiÉÄà eÉÆç£ïvÉÃQæ ±Á É. E°è£À
CqÀÄUÉAiÀĪÀgÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjZÁgÀPÀgÀÄ ¸ÀºÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÉ. DgÀÄ wAUÀ¼À
»AzÀµÉÖà qÁA§gÀÄ gÀ¸ÉÛ ºÁPÀ ÁVvÀÄÛ. E°èAiÀÄÆ ºÉZÀÄÑ UÉÊgÀĺÁdgÁw EvÀÄÛ. ªÀÄPÀ̼ÀÄ
vÀAzÉ-vÁ¬ÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ
vÁ¬ÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ PÉ®¸ÀzÀ°è ¤gÀvÀgÁVzÀÝgÀÄ. §gÀÄwzÀÝ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ¸ÀºÀ PÉƼÉ
§mÉÖAiÀÄ°ègÀÄwÛzÀÝgÀÄ. D ÉAiÀÄ §½¬ÄzÀÝ MvÀÄÛªÀ ¨ÉÆÃgïªÉ ï¤AzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß vÀgÀĪÁUÀ
ºÉAUÀ¼ÉAiÀÄgÀ ¨ÉÊUÀļÀ C¸À¨sÀåªÁVgÀÄwÛvÀÄÛ. ±Á ÉAiÀÄ dUÀ°UÀ¼ÀÄ dÆeÁlzÀ CqÀتÁVvÀÄÛ.
²PÀëPÀgÉà ¸ÀéZÀÑUÉƽ¸À¨ÉÃQvÀÄÛ. MªÉÄä ²PÀëPÀgÉ EzÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸À®Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
¨sÉÃnªÀiÁrzÀgÀÄ. UÀtÂvÀ, ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË ÁåzsÁjvÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛzÀÝ ²PÀëQAiÀÄÄ
DlzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ºÉýPÉÆqÀ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÀ¼ÀÄ. ºÉÆ®UÀ½AzÀ ªÀÄ£ÉUÉ »A¢gÀÄUÀĪÀ
ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ªÉüÉAiÀÄ°è ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ºÉÆgÀUÉ PÀgÉvÀAzÀÄ PÀ°vÀzÀÝ£ÀÄß eÉÆÃgÁV ºÁqÀĪÀAvÉ
ºÉýzÀ¼ÀÄ. PÉÆ£É
PÉÆ£ÉUÉ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ºÉüÀĪÀ ¥ÀzÀUÀ¼À PÀqÉUÉ UÀªÀÄ£À ºÀj¹zÀ ºÀ½îUÀgÀÄ ªÀÄPÀ̼À
PÀ°PÉUÉ vÉÆAzÀgÉ DUÀzÀAvÉ vÀªÀÄä ¨ÉÊUÀÄ
¨ÉÊUÀļÀ,
¼À, ¦¸ÀĪÀiÁvÀÄ HºÁ¥ÉÇúÀzÀ zÉÆqÀØ zsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß
Ä
¤°è¹zÀgÀÄ. £ÀAvÀgÀ ¥ÉÇõÀPÀgÉ ±Á ÉAiÀÄ°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À PÀqÉUÉ UÀªÀÄ£À
ºÀj¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ. »A¢£À ¢£À ±Á ÉAiÀÄ UÉÆÃqÉUÀ½UÉ zÀÄB¹Üw vÀA¢zÀÝ£ÀÄß
ªÀiÁgÀ£ÉAiÀÄ ¢£À vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼Éà ¸ÀéZÀÑUÉƽ¸ÀÄÉƽ¸ÀÄwÛ
wÛgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ ¥ÉÇõÀPÀgÉà D
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤°è¹zÀgÀÄ.

ºÀ½îAiÀÄ°zÀÝ eÁw¥ÀzÀÞw ªÀÄvÀÄÛ °AUÀvÁgÀvÀªÀÄåªÀ£ÀÄß ºÉÆÃUÀ Ár¹zÀgÀÄ. ±Á ÉAiÀÄ°èAiÉÄÃ

PÁAiÀÄðAiÉÆÃd£É gÀƦ¹zÀgÀÄ. J®ègÀÆ «gÉÆâü¹zÀgÀÄ DzÀgÉ ²PÀëQAiÀÄ ªÉÄð£À
£ÀA©PɬÄAzÀ J Áè «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß w½zÀ w½zÀÄÄ d£ÀgÀÆ M¦àPÉÆAqÀgÀÄ. D£ÀAvÀgÀ ±Á ÉAiÀÄ°è
°AUÁzsÁjvÀªÁV £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝ PÉ®¸ÀUÀ¼ÀÄ ¤AvÀªÀÅ. PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀ¢ ¥ÀæPÁgÀ ªÀiÁqÀĪÀ
qÀÄ
§UÉ eÁjUÉ §AvÀÄ. “§¤AiÀiÁ PÀÄlÄA§zÀ” ªÀÄ»¼ÉAiÀÄÄ vÀ£Àß C£ÀĨsÀªÀªÀ£ÀÄß
ºÀAaPÉÆAqÀ¼ÀÄ. CzÀgÀAvÉ vÀ£ÀUÉ DgÉÆÃUÀå ¸Àj¬Ä®èzÁzÁUÀ ªÀÄ£ÉUÉ ÀÄ£ÉUÉ §AzÀ CwyUÀ¼À£ÀÄß
vÀ£Àß UÀAqÀÄ ªÀÄPÀ̼Éà ¸À®»zÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ ²PÀëQAiÀÄ §UÉUÉ ªÉÄZÀÄÑUÉ ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÀ¼ÀÄ.
EzÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉà ¨ÉÃzsÀ¨sÁªÀ E®èzÉ J®ègÀÆ M¦àPÉÆAqÀgÀÄ. MªÉÄä ªÀļÉUÁ®zÀ°è PÁ®ÄªÉ
vÀÄA© ºÀjAiÀÄÄwÛvÀÄÛ. zÁn ±Á ÉUÉ ºÉÆÃV ¥ÁoÀ ªÀiÁqÀ®Ä DUÀÄwÛ DU gÀ°®è. ºÁUÁV
»A¢gÀÄUÀĪÀAvÉ ºÀ½îAiÀÄ d£ÀgÀÄ ºÉýzÁUÀ DPÉ F ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¤ÃªÉãÀÄ ªÀiÁqÀÄ«j

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

19
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
JAzÁUÀ ¸ÀĪÀÄä¤gÀĪɪÀÅ JAzÀgÀÄ. DzÀgÉ ªªÀÄPÀ̽UÉ ¨ÉÆâü¸À ÉèÉÃPÉA§ D¸É¬ÄAzÀ F
PÀAzÀPÀªÀ£ÀÄß zÁlĪÀ §UÉ ºÉýPÉÆr JAzÀÄ PÉýzÁUÀ ²PÀëQAiÀÄ ¥ÁæªÀiÁtÂPÀvÉAiÀÄ §UÉUÉ
ªÀÄvÀÆÛ C©üªÀiÁ£À ªÀÄÆrvÀÄ. ²PÀëQAiÀÄÄ ¸À¨sÉAiÀÄ ºÉÆgÀvÀÄ ªÀÄvÉÛAzÀÆ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
d£ÀgÀ£ÀÄß ¨sÉÃn ªÀiÁqÀÄwÛgÀ°®è. ±Á ÉUÉ §gÀĪÀ ªÉü
ªÉüÉAiÀÄ°è ªÀÄPÀ̼ÀÄ ±Á ÉUÉ ¹zÀÞjgÀĪÀgÉÆÃ
E®èªÉÇà JAzÀÄ «ZÁj¸ÀÄvÀÛ Éà ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ eÉÆvÉ GvÀÛªÀÄ ¨ÁAzÀªÀåªÀ£ÀÄß n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¤«Äð¹zÀÝgÀÄ. »ÃUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÇ ±Á ÉAiÉÆA¢UÉ PÉÊeÉÆÃr¹vÀÄ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ
¥Àæw¢£À ±Á ÉUÉ §gÀĪÀAvÁzÀgÀÄ.

±Á ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR DPÀµÀðuÉ JAzÀgÉ «zÁåyð PÉÃA¢ævÀ PÀ°PÉ, ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß PÀxÉUÀ¼À

ªÀÄÆ®PÀ, UÉÆA¨É DlzÀ ªÀÄÆ®PÀ, ¸ÀAVÃvÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ w½¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ZÀlĪÀnPÉ
ªÀÄÆ®PÀªÉà ««zsÀ QÃl ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß ºÀ®ªÀÅ PÁUÀzÀ, §mÉÖ EvÀgÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹
vÀAiÀiÁj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ «zÁåyðUÀ½UÉ ¥Àj¸ÀgÀzÀ §UÉUÉ CjªÀ£ÀÄß ªÀÄÆr¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.
1 jAzÀ 5£Éà vÀgÀUÀw ªÀÄPÀ̽UÉ.¥ÀÇuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ, ªÀÄVÎAiÀÄ£ÀÄß ºÁr£À ªÀÄÆ®PÀ £ÀÈvÀåzÀ
ªÀÄÆ®PÀ PÀ°¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ¸ÀAVÃvÁvÀäPÀ ZÀ¥Áà¼ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ PÀAoÀ¥ÁoÀ
ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ²PÀëQAiÀÄ EAxÀ GvÀÛªÀÄ G¥ÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±Á Á
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀAvÉ ¥ÉæÃgÉæ¹zÀªÀÅ. »ÃUÉAiÉÄà ºÀ½îAiÀÄ gÉÊvÀjAzÀ PÀȶAiÀÄ
§UÉUÉ ¥ÁoÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÆâü¸À®Ä ºÉýzÀgÀÄ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 8
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. ¤ÃqÀ ÁzÀ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è ±Á ÉAiÀÄ QæA
AiiÀiÁvÀäPÀvÉUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

2. eÉÆç£ïvÉÃTæ
ç£ïvÉÃTæ ±Á ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ GvÀÛªÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß
K¥Àðr¹zÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
________________________________________________________
________________________________________________________
__________________________________________
________________________________________________________

3. AiÀiÁªÀ ªÀiÁzÀj¬ÄAzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ CA¨ÉÃqÀÌgï ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É,

Q涪Ár, £ÀªÀ¸ÀjUÉ CUÀvÀå«zÉ?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
___________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

20
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

3.14 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçzÀ eÉÆvÉUÉ ¸À ¸ÀªÀÄÄzÁAi
ªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ «zÁåyðAi
«zÁåy ÀÄ
¸ÁzsÀ£ÉUÉ ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁ
¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄzÀ°è ¥ÉÇõÀPÀgÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ, AiÀiÁªÀÅzÉÃ
ªÀåvÁå¸À ¨ÉÃzsÀ«®èzÉ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄÄ GvÀÛªÀĪÁVgÀÄvÀÛzÉAzÀÄ w½¢j. ±Á ÉAiÀÄ
DqÀ½vÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ GvÀÛªÀÄ PÁAiÀÄ𠤪ÀðºÀuÉUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ
ªÀÄÄRåªÉAzÀÄ w½¢j. ±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼À ªÉÄîĸÀÄÛªÁj ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ eÁjUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄÄzÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ZÀað¹¢j.
ð¹¢j. ®¨sÀå«gÀĪÀ
å«gÀÄ DyðPÀ
CA±À, ¸ÀA¥À£ÀÆä®, ²PÀëPÀgÀ ºÁdgÁw, ±Á ÉAiÀÄ ºÁdgÁw, ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀºÀPÁgÀ J®èPÀÆÌ
¸ÀªÀÄÄzÁAiAiÀÄzÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£À
ªÀÄ£ÀUÉÆAqɪÀÅ. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ «zÁåyðAiÀÄ
±ÉÊPÀëtÂPÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß eÁjUÉƽ¸ÀĪÀ ªªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀÅzÀPÉÌ
ªÀÅzÀPÉÌ ºÉZÀÄÑ
MvÀÄÛPÉÆqÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆArj. MmÁÖV ±Á ÉA ÉAiiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄÄRå JA§ÄzÀÄ ¸Á©ÃvÁ¬ÄvÀÄ.

3.15 ºÉaÑ£À N¢UÁV

• Bray Mark (2001) Community Partnerships in Education:
Dimensions, Variations, and Implications, Paris Education for All
(EFA) Inter
Inter-Agency Commission, UNESCO.
• Gaysu R.Arvind(2008) Locating Community in School
Education: Emerging Perspectives and Practices to E Empowered
mpowered
Participatory Governance, Paper presented at National Seminar
on Community and School Linkages: Principles and Practices
(March 17
17-19, 2008), NUEPA, New Delhi.
• Government of India(undated) Sarva Shiksha Abhiyan- Abhiyan
Framework for Implementation. Mini
Ministry
stry of HRD, Department
of Elementary Education and Literacy, New Delhi.
• Govinda.R & Diwan Rashmi (2003) Community Participation
and Empowerment in Primary Education, Sage Publications,
New Delhi.
• Grant A. Carl (1979) Community Participation in Education,
Allyn and Bacon, USA
• Jayaram, N, (2008) School
School-Community
Community Relations in India: Some
Theoretical and Methodological Considerations, Paper
presented at National Seminar on Community and School
Linkages: Principles and Practices (March 17 17- 19, 2008),
NUEPA, NeNew Delhi.
• Kantha V. Vinay & Daisy Narain (2003) Dynamics of Community
Mobilisation in Govinda.R Diwan Rashmi Community

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

21
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

• Community Mobilisation in Govinda.R & Diwan Rashmi

Community Participation and Empowerment in Primary
Education, Sagee Publications, New Delhi.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• Lorlene Hoyt, Renu Khosla, and Claudia Canepa(Leaves, Pebbles,
and Chalk: Building a Public Participation GIS in New Delhi,
India Journal of Urban Technology, Volume 12, Number 1, pages
1–19.
• Mitsue Uemura(1999) Community ParticiParticipation in Education:
What do we know? The World Bank.
• Meenai Zubair(2008) Participatory Community Work, Concept
Publishing Company, New Delhi.
• Pailwar, Veena K.& Mahajan Vandana (2005) Janshala in
Jharkhand: An Experiment with Community Invovement in
Education,
ation, International Education Journal, 2005, 6(3), 373
373-385.
• Pokhriyal H.C(2008) Communitisation of School Education :
Reflections from the Field Paper presented at National Seminar
on Community and School Linkages: Principles and Practices
(March 17-19, 2008), NUEPA, New Delhi
• Priyanka Pandey, Sangeeta Goyal, Venkatesh Sundararaman
(2008) Community Participation in Public Schools:The Impact
of Information Campaigns in Three Indian State , Policy
Research Working Paper 4776, The World Bank, South Asia
Region,
ion, Human Development Department.
• Ramachandran Vimala (2003) Community Participation and
Empowerment in Primary Education: Discussion of Experiences
from Rajasthan in Govinda. R & Diwan Rashmi Community
Participation and Empowerment in Primary Education, Sage
Publications New Delhi.
• Society for Participatory Research in Asia Community
participation: A Training Module for Anganwadi Workers.
• Tharakan P.K. Michael(undated) Community Participation in
School Education: Experiments andExperiences under People’s
Planning campaign in Kerala
http://decwatch.org/files/icdd/021.pdf
• UNESCO Module on Community Mobilization in Handbook Non Non-
formal Adult Education facilitators.
• UNESCO, Dhaka Ahsania Mission Module Traini Training Manual on
Community Participation and Social Mobilization in Basic
Education.
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
22
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

• Vasavi A.R(2008) Concepts and Realities of Community in

Elementary Education, Paper presented at National
Nationa Seminar on
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ Community and School Linkages: Principles and Practices
(March 17
17-19, 2008), NUEPA, New Delhi.

3.16 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄߥÀj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 1
1. ¤ªÀÄä ªÁ¸À¸ÀܼÀzÀ°è£À «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 §gɬÄj.
2. ¸ÀÄSÁðUÁæªÀÄzÀ°è UÁæªÀÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À¨sÉAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸À ÁVzÉ. ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ, ¥ÀÇtðªÁV ZÀlĪÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è vÉÆqÀV¹PÉÆArzÁÝgÉ.
3. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À ªÀÄzÀå¹Ü
zÀå¹ÜPÉUÁgÀ ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁVªÉ.
4. ¸À¤ì UÁæªÀÄzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ vÀªÀÄä£ÀÄß vÉÆqÀ
vÉÆqÀV¹PÉƼÀî
V¹PÉƼÀîzÉ, UÁæªÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À«ÄwAiÀÄ
gÀZÀ£ÉAiÀÄ §UÉUÀÆ Cj«®è. ±Á Á ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è
°è JA¢UÀÆ ¨sÁUÀªÀ»¹®è. DzÀgÉ ¸ÀÄSÁð
UÁæªÀÄzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ, zÁR É, ¸À¨sÉ J®èªÀÇ GvÀÛªÀĪÁV £ÀqÉ¢zÉ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 2
1. ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄUÉƽ¸À®Ä
ÄUÉƽ¸À®Ä CUÀvÀåªÁzÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ, ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®
ªÀÄvÀÄÛ CUÀvÀå ¥ÀjPÀgÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ, ºÉ ºÉaÑ
aѸÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀÇ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À
¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PɬÄAzÀ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ²PÀëtzÀ ¨ÉÃPÀĨÉÃqÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÄ, D¸ÉUÀ¼ÀÄ,
D¸ÀQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C¸ÀªÀÄxÀð UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À ªÀÄÄ£Àß ÉUÉ vÀgÀ®Ä ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
CvÀåUÀvÀåªÁVzÉ.
²PÀët ¸ÀA§A¢üvÀ AiÉÆÃZÀ£É, AiÉÆÃd£É, ¤zsÁðgÀ, ¤ªÀðºÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛªÁV £ÀqɸÀ®Ä
²PÀëtzÀ «PÉÃA¢æÃPÀgÀt DUÀ¨ÉÃPÀÄ CzÀPÁÌV ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ CUÀvÀåªÁVzÉ. ºÁUÁV
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ºÉZÁÑV ¥Á ÉÆμÀÄîªÀÅz
ÀÅzÀgÀ
ÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ±Á ÉAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
GvÀÛªÀÄ¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ.
2. UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ²PÀëtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸ÀÆPÀë÷ä AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß
PÉÊUÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ, UÁæªÀÄUÀ¼À £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹ ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß £Àqɹ,
¥ÉÇõÀPÀgÉÆA¢UÉ ¤gÀAvÀgÀ ZÀZÉðAiÀÄ°è ¥Á ÉÆμÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀ. EAxÀ ¸À«ÄwUÀ¼À ªÀÄÆ®
GzÉÝñÀ ²PÀëtzÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄ §UÉÎ eÁUÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÁVzÉ
ªÀÄÆr¸ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ J Áè ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ. UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ
²PÀëPÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj
ªÀÄPÁj PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀPÉÌ ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

23
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 3
1. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ F PɼÀV£ÀAvÉ ¨sÁUÀªÀ»¸À§ºÀÄzÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ±Á Á ²PÀëtzÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ, eÁUÀÈw ¨Á®PÁ«ÄðPÀvÉ §UÉÎ
CjªÀÅ, zÁR Áw ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß w½¸À§ºÀÄzÀÄ.
• ±Á Á £ÀPÉë vÀAiÀiÁjPÉUÁV ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
• ºÀt, ªÀ¸ÀÄÛ, PÁ«ÄðPÀgÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ
• ºÁdgÁw, £ÉʪÀÄð®å, ¨ÉÆÃzsÀ£É £É-PÀ°PÉ, vÀgÀUÀw, ¤ªÀðºÀuÉ, «zÁåyðUÀ¼À
¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ZÀZÉð EªÉ®èªÀÅUÀ¼À ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉ.
• ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ §UÉUÉ ¸ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀ£É, ±Á ÉAiÀÄ ¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀ
ªÀÈ¢Þ
ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆÃzsÀ£À «zsÁ£À.
• ²PÀëPÀgÀ UÉÊgÀÄ ºÁdjAiÀÄ ªÉÃ¼É ¥ÁoÀ¨ÉÆÃzsÀ£É, ªÀÈwÛ P˱À® vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀAVÃvÀ PÀ°PÉ
• ªÀÄPÀ̼À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ ºÁdgÁw £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
ÀÅzÀÄ.
• GavÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ, ¸ÀªÀĪÀ¸ÀÛç J®èªÀÇ «zÁåyðUÀ½UÉ ®¨sÀåªÁUÀĪÀAvÉ
£ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

2. ¤ªÀÄä ¸ÀܽÃAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀ滹(7£Éà GvÀÛgÀ £ÉÆÃr)

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 4
1. ²PÀëtzÀ ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä PɼÀV£À «ZÁgÀ ¨ÉÃPÀÄ.

• «¨sÁUÀUÀ¼À°è£À C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜgÀ ¸ÀASÉå

• ¤ªÁ¹UÀ¼À ¸ÀASÉå
• ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É(1 Q.«Äà M¼ÀUÉ), »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ(3 Q.«Äà M¼ÀU
M¼ÀUÉ),
ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ ±Á É(5 Q.«Äà M¼ÀUÉ)
• ±Á ÉAiÀÄ d£À¸ÀASÉå(6-17
17 ªÀµÀð)
• zÁR ÁzÀ, zÁR ÁUÀzÀ, ±Á É ©lÖ ªÀÄPÀ̼À ¸ÀASÉå
• PÀ°PÉAiÀÄ ¸ÁzsÀ£É

2. UÁæªÀÄzÀ £ÀPÉëUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀ ¸ÀºÀPÁgÀ

• UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«Äw

• ²PÀët «¨sÁUÀzÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
• EvÀgÀ vÀdÕgÀÄ
•
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
24
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 5
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
1. £ÀPÉëAiÀÄÄ ¤Ã
¤ÃqÀĪÀ
ĪÀ ªÀÄÄRå «µÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£ÉUÉ ºÉÃUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ
JA§ÄzÀÄ.
• UÁæªÀÄzÀ°è ªÀÄ£ÉUÀ¼À ¸ÀASÉå
• UÁæªÀÄzÀ°è£À CAUÀ£ÀªÁr, £À¸Àðj ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ, UÁæ
U ªÀÄzÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ
¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ
• ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è£À d£ÀgÀ ¸ÀASÉå
• ±Á ÉUÀ¼À ¸ÀASÉå, CUÀvÀåªÁzÀ ±Á ÉUÀ¼À ¸ÀASÉå
• ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ¸ÀASÉå, ºÉÆÃUÀzÀ ªÀÄPÀ̼À ¸ÀASÉå
• CPÀëgÀ¸ÀÜgÀ ¸ÀASÉå
¸ÀASÉå- ¥ÀÅgÀĵÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ

2. ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀæºÀuÉAiÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄ

• ¸À«ÄÃPÉë
À«ÄÃPÉë
• ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðvÀAvÀæ
• UÀÄA¥ÀÅ ZÀ
ZÀZÉð
• £ÉÆÃlUÀ¼ÀÄ
• ªÀÄ£ÉUÀ¼À ¸À«ÄÃPÉë ªÀÄvÀÄÛ «ÃPÀëuÉ

3. ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðvÀAvÀæUÀ¼ÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼À ¸ÀAªÀºÀ£ÀzÀ

¸ÀAPÉÃvÀªÁVzÉ. F §UÉAiÀÄÄ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀÄzÀÄ. KPÉAzÀgÉ CPÀëgÀ¸ÀÜ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀAiÀĸÀÌgÀ ¨sÁUÀªÀ»
UÀªÀ»¸ÀÄ«PɬÄgÀÄvÀÛzÉ. PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ d£ÀgÀ ¸ÀASÉå ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
E¤ßvÀgÀ vÀAvÀæUÀ¼ÉAzÀgÉ ZÀ¥Áw ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ zÀȶÖ, PÁ¼ÀÄ/©Ãd §¼ÀPÉ, PÀrØ ªÀÄvÀÄÛ
¨ÁªÀÅlUÀ¼ÀÄ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 6
1. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¸ÀºÀPÀj¸ÀĪÀ §
§UÉAiÉÄAzÀgÉ

• ²PÀëtzÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ CjªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.

• ªÀÄ£ÉUÀ¼À ¸À«ÄÃPÉë, «µÀAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀuÉ, zÁzÁR ÁUÀzÀ, ºÉÆgÀUÀĽzÀ ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀzÀ
ªÀÄPÀ̼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ.
• §¹Ûà £ÀPÉë vÀAiÀiÁjPÉ
• ¸ÀܽÃAiÀÄ DqÀ½vÁAUÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀð
• £À¸Àðj, £ÉÊzÁ¤PÀ vÀgÀUÀw ªÀÄvÀÄÛ ªÀÈwÛ P˱À® vÀgÀ¨ÉÃw PÉÃAzÀæ ¸ÁÜ¥À£É

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

25
 ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

• ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À MzÀV¸ÀÄ«PÉ.

gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ: £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ, §¹Ûà ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ, §¹Û ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ, ¸ÀºÁAiÀÄPÀ

²±ÀÄ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 7
¸ÀÄvÀÛ°£À°è C¹ÛvÀézÀ°ègÀĪÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼À ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀ滹, D ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á
¤ªÀðºÀuÉ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ, UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ/«¨sÁUÀ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ, ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ
¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀéAiÀÄA ¸ÉêÀPÀgÀÄ, ¸Àé¸ÀºÁAi
AiÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÀÄ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 8
1. CA¨ÉÃqÀÌgï ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É, PÀȶ
PÀȶªÁr. £ÀªÀ¸ÀjAiÀÄ ±Á ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ vÀÈ¦Û jÃwAiÀÄ°è E®èzÀ PÁgÀ
PÁgÀt ±Á ÉAiÀÄ ¥Àj¹Üw ºÀzÀUÉnÖzÉ. DzÀgÉ
eÉÆç£ïvÉÃTæ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É, ªÀqÉÆÃzÀgÀ E°è ¸ÀªÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ §ºÀ¼À QæAiÀiÁvÀäPÀªÁV
¨sÁUÀªÀ»¹zÀÄÝ. ºÀ®ªÁgÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ºÀ«ÄäPÉÆA
ºÀ«ÄäPÉÆArzÉ. ±Á ÉAiÀÄ vÀqÉUÉÆÃqÉAiÀÄ
ªÉÄîĸÀÄÛªÁj, ºÁdgÁw, ¨ÉÆÃzsÀ£É, ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À®Ä
¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ.

2. eÉÆç£ï vÉÃTæ ±Á ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ¨ÁAzÀªÀå ¨É¸ÉAiÀÄ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ

ªÀiÁrzÀªÀgÀÄ ²PÀëQ.

3. CA¨ÉÃqÀÌgï ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ°è ±Á Á ¤ªÀðºÀ

¤ªÀðºÀuÉ ¸À«Äw gÀa¸À Á¬ÄvÀÄ. ±Á ÉAiÀÄ°è
NzÀÄwÛgÀĪÀ, ªÀÄPÀ̼À ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁVgÀ°®è. ¥ÉÇõÀPÀjUÉ dªÁ¨ÁÝjUÀUÀ¼À
§UÉUÉ ªÀiÁ»w ¤Ãr vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ Á¬ÄvÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄªÉ GvÀÛªÀÄ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¨É¸ÉAiÀĨÉÃPÀÄ. ±Á ÉAiÀÄ ¸ÀéZÀÑvÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÉʪÀÄð®åzÀ §UÉUÉ, DgÉÆÃUÀåzÀ
§UÉUÉ eÁUÀÈw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ, «zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁw, ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¹ ªÉÄîĸÀÄÛªÁj ªÀ»¸ÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.

3.17 WÀlPÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

1. ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¤ÃqÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ K¼ÀÄ §UÉAiÀÄ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß

§gɬÄj.

2. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ±Á Á ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀ §UÉ ºÉÃUÉ?

3. ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¥ÀjuÁªÀÄPÁj §¼ÀPÉAiÀÄ ««zsÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼À

UÀðUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¹.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

26
 WÀlPÀ 4: ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ
PÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁ
¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À
«£Áå¸À
4.0 ¦ÃpPÉ
4.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ
4.2 ²PÀë
PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
4.3 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ ¦ÃpPÉ
4.3.1 ªÀÄPÀ̼À ºÀPÁÌV GavÀ ªÀÄvÀÄÛ RqÁØAiÀÄ ²PÀëtºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝ 2008
4.3.2 Dgï.n.E/J¸ï.J¸ï.J
Dgï.n.E/J¸ï.J¸ï.J.UÀ¼À CrAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁ zÁAiÀÄzÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ
4.3.3 ¸ÀªÀÄÄzÁ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ
4.3.4 ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉ
4.3.5 ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ PÀ°PÁ ¸ÁªÀÄVæ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ C©üªÀÈ¢Þ
4.3.6 ¸ÀªÀĸÉåUÀ
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ GzÉÝò¸ÀĪÀÅzÀÄ.
4.4 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PɬÄAzÀ ²PÀëtzÀ C©üªÀÈ¢Þ
4.5 UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ
4.6 ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½/¥ÉÇõÀ
ªÀÄAqÀ½/¥ÉÇõÀPÀ-²PÀëPÀ ¸ÀAWÀ
4.6.1 ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½UÀ¼À PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ
4.7 gÁdåzÁzÀåAvÀ ¸À ¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
4.8 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À
4.9 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ
4.10 ºÉaÑ£À N¢UÁV
4.11 WÀlPÀ CAvÀå C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
4.0 ¦ÃpPÉ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀ
PÀgÀtzÀ ¸ÁzsÀ£ÉUÁV CUÀvÀåªÁzÀ AiÉÆÃd£É, C£ÀĵÁ×£À
ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄîĸÀÄÛªÁjUÁV CUÀvÀåªÁzÀzÀÄÝ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀiÁVzÉ. GavÀ
ªÀÄvÀÄÛ RqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀQÌ£À PÁAiÉÄÝ 2009gÀ ªÀÄÆ®PÀ «zÁéA¸ÀgÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß÷ PÀ°à¸À ÁVzÉ. ¸ÀܽÃAiÀÄ DqÀ½vÀ ªÀÄAqÀ½AiÀiÁzÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvï
gÁeï ªÀåªÀ¸ÉÜ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ, «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ÄUÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
Cw ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÁVz
ÀÄÄRªÁzÀÄzÁVzÉ. ªÀÄPÀ̼À ²PÀëtzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß eÁjUÉƽ¸À®Ä ¸ÀªÀ ªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£À
MAzÀÄ GvÀÛªÀÄ ¸ÁzsÀ£ÀªÁVzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ
§zÀ ÁªÀuÉUÀ½UÀÆ £ÉgÀªÁ
£ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀiÁd¢AzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀªÀgÀ£ÀÄßgÀ£ÀÄß ²PÀëtzÀ ZËPÀnÖ£ÉƼÀUÉ
vÀgÀĪÀ ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ ¤ÃqÀÄvÀÛÄvÀÛzÉ. ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ PÀgÉvÀgÀ®Ä
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀæZÁgÀªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀÄvÀÛªÉ.
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
1
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

»A¢£À CzsÁåAiÀÄzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ §UÉUÉ CCjwj. F WÀlPÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ

PÉÊUÉƼÀÄîªÀ ºÀ®ªÀÅ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À §UÉUÉ w½AiÀÄħºÀÄzÁVzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÀAiÀÄzÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PɬÄAzÀ ªÀÄvÀÄÛÄÛÛ ¸ÀܽÃAiÀÄ DqÀ
DqÀ½vÀ ªÀÈAzÀUÀ¼À ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PɬÄAzÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ
²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ CªÀPÁ±À,, ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ C£Á£ÀÄPÀÆ®vÉUÀ¼À ZÀZÉð F n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
CzsÁåAiÀÄzÀ°èzÉ. C®èzÉ ¸ÀªÀð²PÀë C©üAiÀiÁ£ÀzÀ C£ÀĵÁ×£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ
ªÀÄPÀ̼À GavÀ PÀqÁØAiÀÄ
²PÀëtzÀ ºÀPÀÄÌ 2009gÀ §UÉUÉ w½AiÀħºÀÄzÁVzÉ.

4.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

WÀlPÀªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ PÀ°AiÀÄĪÀ CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ

• ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ
UÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ «ªÀj¸ÀÄ«j.
• ªÀÄÆ®ºÀAvÀzÀ UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«Äw
¸À«ÄwAiÀÄ ¥ÁvÀæ, ¥ÉÇõÀPÀ ²PÀëPÀgÀ ¸ÀAWÀ ªÀÄvÀÄÛ
±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ºÀQÌ£ÀrAiÀÄ°è «ªÀj¸ÀÄ«j
• ²PÀëtzÀ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀºÁAiÀĪÀ£ÀÄß
«±Éèö¸ÀÄ«j.
• ²PÀëPÀgÀ C£ÀĨsÁªÁvÀäPÀ, GvÀÛªÀÄ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁA
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîªÀAvÉ
ªÀiÁr ±Á Á ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À AiÉÆÃd£É «£Áå¸À, C£ÀĵÁ×£À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß
£ÀqɸÀĪÀÅzÉAzÀÄ «ªÀj¸ÀÄ«j.

4.2 ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉ

±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ®Ä ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß

MzÀV¹PÉÆnÖÖªÉ. PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ±Á ÉUÉ PÀȶ GvÀà£ÀߪÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛzÉ.
C®èzÉ §ºÀÄgÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀA¥É¤UÀ¼ÀÄ HlzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÁV vÀmÉÖUÀ¼À MzÀV¸ÀÄ«PÉ, ªÉÄÃdÄ
UÀtPÀAiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ±Á ÉUÀ½UÉ MzÀV¸ÀÄvÀÛªÉ. PÉ®ªÀÅ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄPÀ̽UÉ ªÀÈwÛ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀgÀ
ªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ EvÀgÀ P˱À®åUÀ¼À vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ.
ºÁUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ JAzÀgÉ ¥ÉÇõÀPÀ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀzÀ¸ÀågÀ
ågÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ ªÀÄÆ®PÀ AiÉÆÃd£É, ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ UÀÄuÁvÀäPÀvÉAiÀÄ£ÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÁVzÉ. ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ£ÀÄß JgÀ
JgÀqÀÄ §UÉAiÀÄ°è UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ 1. O¥ÀZÁjPÀ
ªÀÄvÀÄÛ 2. C£Ë¥ÀZÁjPÀ
C£Ë¥ÀZÁjPÀ: ±Á ÉUÀ½UÉ CUÀvÀåªÁzÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀ®èzÉ PÀlÖqÀ
¤ªÀiÁðtPÉÌ PÉÌ CUÀvÀåªÁzÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁ«ÄðPÀgÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ C£Ë¥ÀZÁjPÀ
«zÁ£ÀªÁVzÉ. 1950-60gÀ 60gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À°è ±Á ÉUÁV ºÀtPÁ¸ÀÄ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁgÀªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÀÝ£ÀÄß
UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ. EªÀ®èzÉ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀAWÀ
¸ÀAWÀ-¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ EzÀgÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ
ªÀ»¹zÁÝgÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

2
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

O¥ÀZÁjPÀ: UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«Äw, «¨sÁVÃAiÀÄ ²PÀët ¸ÀAWÀUÀ¼À

¸ÀAWÀUÀ ªÀÄÆ®PÀ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ O¥ÀZÁjPÀªÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ UÁæªÀÄ

²PÀët ¸À«Äw, ¥ÉÇõÀPÀ
¥ÉÇõÀPÀ-²PÀë
²PÀët ¸ÀAWÀ, ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄ ¸ÀAWÀ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¤ªÀðºÀt
ªÀÄAqÀ½UÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¹, ±Á ÉA
ÉAiiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À
ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀ»¹PÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ O¥ÀZÁjPÀªÁV ¸ÀºÀPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀæUÀw¥Àj²Ã®£É - 1
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ
1. JgÀqÀÄ §UÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¹.
_________________
_______________________________________________________
______________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
2. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ O¥ÀZÁjPÀ CxÀªÁ C£Ë¥ÀZÁjPÀ §UÉAiÀÄ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀiÁVzÉ.
_______________________________________________________
___________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

3. ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ ¤ªÀðºÀ
¤ªÀðºÀt ªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ O¥ÀZÁjPÀ CxÀªÁ C£Ë¥ÀZÁjPÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á ÉÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

4. ¤ªÀÄä ¸ÀܼÀUÀ¼À°è£À ±Á ÉUÀ½UÉ ¨sÉÃn ¤Ã

¤Ãr ¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ¸ÀºÀPÀj¸ÀÄvÀÛªÉAzÀÄ
ªÀgÀ¢ vÀAiÀiÁj¹.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

4.3 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ

¸ÁªÀðwæPÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß FqÉÃj¹PÉƼÀÄî ¼ÀÄîªÀ ¸À®ÄªÁV 2001gÀ°è
¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ eÁ
eÁjUÉUÉ vÀAzÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ. EzÀgÀ ªÀÄÄSÁåA±ÀªÉAzÀgÉ GavÀ
ªÀÄvÀÄÛ RqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÁÌVzÉ. 2009gÀ°è eÁjUÉ §AzÀ
PÁAiÉÄÝÝAiÀÄÄ 2010gÀ K¦æ ï£À°è eÁjUÉ §A¢vÀÄ.
¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è £ÀqÉzÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ. 192 «Ä°AiÀÄ£ï ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß vÀ®Ä¦zÉ. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ
ªÀÄÆ ÁA±ÀªÉAzÀgÉ ¨sÁgÀvÀzÀ ¤ªÁ¹UÀ¼ÀÄ ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è
ÀUÀ J°è
±Á ÉUÀ½gÀĪÀÅ¢®èªÉÇà C°è ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉAiÀÄĪÀÅzÁVzÉ. GvÀÛªÀÄ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

3
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ. C®èzÉ GvÀÛªÀÄ vÀgÀUÀw, PÀÄ

PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ªÀåªÀ¸ÉÜ, ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼À
¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.

²PÀëPÀgÀ PÉÆgÀvÉ EgÀĪÉqÉ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¸ÀĪÀÅzÁVzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

²PÀëPÀjUÉ ¸ÉêÁvÀgÀ¨ÉÃw, C£ÀÄzÁ£À ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß
¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀÅzÁVzÉ.

¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÄRå GzÉÝñÀUÀ¼À°è GvÀÛªÀÄ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ fêÀ£À

P˱À®åUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÁVzÉ. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̼À ²PÀëtPÉÌ «±ÉõÀ
PÁ¼ÀfAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.

²PÀëtzÀ°è ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀéAiÀĪÀiÁqÀ½vÀ WÀlPÀ, ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½, UÁæªÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ
ÀgÀ PÉƼÀUÉÃj ºÀAvÀzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀ
¥ÉÇõÀPÀ-²PÀëPÀ ¸ÀA¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ
vÁ¬Ä-²PÀëPÀgÀ gÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀ»¹PÉƼÀî¨ÉÃPÉA§
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ MwÛ ºÉüÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀæPÀgÀt 1 - ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸À

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ gÁdåªÀÇ ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ PÁAiÀÄð ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV eÁjUÉƽ¹ªÉ. PÁAiÀÄð AiÉÆÃd£ÉUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ¨sËwPÀ
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀiÁ°PÀvÀéªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
ºÉÆA¢zÉ. ¨sËwPÀ ¸ÀºÁAiÀĪÉAzÀgÉ
ªÉAzÀgÉ vÀgÀUÀw, vÀqÉUÉÆÃqÉUÀ¼ÀÄ CqÀÄUɪÀÄ£É ¤ªÀiÁððt J®èªÀÇ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀzÀ d£ÀgÀ ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉAiÀÄ°è eÉÆvÉUÉ UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ/±Á Á
¤ªÀðºÀt ªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ ÉPÀÌ ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ
£ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ gÁdåªÀÅ ¨sËwPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¥ÀÇgÉÊPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀܽÃAiÀĪÁV
®¨sÀå«gÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄî ¼ÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤ªÀiÁðtzÀ ºÉÆuÉAiÀÄ£ÀÄß
vÀVθÀ¨ÉÃPÁVzÉ.

4.3.1 GavÀ ªÀÄvÀÄÛ RqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄPÀ̼À ²PÀët

ºÀQÌ£À PÁAiÉÄÝ 2009
²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°èè£À ªÀĺÀvÀézÀ ªÉÄÊ°UÀ ÉèAzÀgÉ 2009gÀ°è C¢üPÀÈvÀUÉÆAqÀ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ
RqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄPÀ̼À ²PÀët ºÀQÌ£À PÁAiÉÄÝAiÀiÁVzÉ. 1£Éà K¦æ ï
2010gÀAzÀÄ PÁAiÉÄÝ eÁjUÉÆArvÀÄ.
Dgï.n.E 2009gÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ
• PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ ¹PÀët
tªÀ£ÀÄß
ªÀ£ÀÄß ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÀÌ£ÁßV¹vÀÄ. 6 jAzÀ 14gÀ ªÀAiÀĹì£À
M¼ÀV£À J Áè ªÀÄPÀ̽UÀÆ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët zÉÆgÉAiÀÄĪÀAvÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.
• ¸ÀPÁðj ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄPÀÛ/GavÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß J Áè ªÀÄPÀ̽UÀÆ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët tªÀ£ÀÄß
ªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ CqÉvÀqÉUÀ½®èzÉ,
¨sÉÃzsÀ¨sÁªÀ«®èzÉ J®èjUÀÆ ²PÀë
PÀët zÉÆgÉAiÀĨÉÃPÀÄ.
• PÁAiÉÄÝ eÁjUÉÆAqÀ ªÀÄÆgÀĪÀµÀðUÀ¼À M¼ÀUÉ CPÀÌ¥ÀPÀÌzÀ Éèà ±Á ÉU
ÉUÀ¼À£ÀÄß

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

4
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

¤«Äð¸À¨ÉÃPÀÄ. vÀªÀÄä ªÁ¸ÀܸÁÜ£ÀzÀ°èAiÉÄà ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀAvÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. 1

Q.«Äà M¼ÀUÉ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ 3 Q.«Äà M¼ÀUÉ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ ²PÀëtªÀÅ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀAvÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.
• SÁ¸ÀV ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ±Éà 25% ¹ÃlÄ
¹ÃlÄUÀ¼À£ÀÄß
UÀ¼À£ÀÄß §qÀPÀÄlÄA§zÀ ªÀÄPÀ̽UÉ
«ÄøÀ°j¸À¨ÉÃPÀÄ.
• 8£Éà vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉUÉ ±Á ÉAiÀÄ°è »AzÀĽ¸ÀĪÀAw®è.
• ªÀAiÀĹìUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV ±Á ÉUÉ ¸ÉÃgÀ®Ä ªÀÄPÀ̽UÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. GzÁ: 9
ªÀµÀðPÉÌ 4£Éà vÀgÀUÀw ¥ÀæªÉÃ
ÉñÀ,, DzÀgÉ «±ÉõÀ vÀgÀ¨ÉÃw/¸ÉÃvÀħAzsÀ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
• CUÀvÀ
CUÀvÀåvÉAi
åvÉAiÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. vÀgÀUÀwAiÉÆAzÀPÉÌ
30d£ÀgÀµÉÖà ªÀÄPÀ̽gÀ¨ÉÃPÀÄ.
• UÀAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̽UÉ ¨ÉÃgɨÉÃgÉ ±ËZÁ®AiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉܬÄgÀ¨ÉÃPÀÄ.
• ±Á Á ¤ªÀðºÀt ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ.
• eÁw, ªÀUÀð, °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ « «±ÉõÀ
±ÉõÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼À DzsÁjvÀªÁV ªÀAavÀgÁVzÀÝ
ªÀÄPÀ̼ÀÄ Dgï.n.E ªÀÄÆ®PÀ ¨sËwPÀ, ¸ÁªÀiÁfPÀ CªÀPÁ±ÁUÀ¼À£ÀÄß
CªÀPÁ±ÁUÀ §¼À¹PÉƼÀî®Ä
C£ÀĪÀÄw¬ÄgÀ¨ÉÃPÀÄ.
• ±Á Á £ÀPÉë vÀAiÀiÁj¸À¨ÉÃPÀÄ. £ÀPÉëAiÀÄ°è ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV DyðPÀªÁV »AzÀĽzÀ
ªÀÄPÀ̼À £ÉÆÃAzÀtÂAiÀiÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. EAxÀ «zÁåyðUÀ¼
«zÁåyðUÀ¼ÀÀ UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAi
¸ÀªÀÄÄ ÀÄzÀ
¸ÀºÀPÁgÀ«gÀ¨ÉÃPÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ PÀÄUÁæªÀÄzÀ ªÀÄPÀ̽UÉ, ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå
ºÉÆA¢
ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÀ ºÀ½îUÀ½UÉ, ¤gÁ²ævÀjUÉ, C£ÁxÀjUÉ vÀ®Ä¥À¨ÉÃPÀÄ. EzÀPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
¸ÀºÀPÁgÀ CUÀvÀåªÁVzÉ.

EªÉ®èªÀÇ CµÀÄÖ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV £ÀqÉAiÀÄĪÀ PÉ®¸ÀªÀ®è. KPÉA KPÉAzÀgÉ

zÀgÉ ¤gÀAvÀgÀªÁV £ÀqÉAiÀÄĪÀ
ªÀ®¸ÉAiÀiÁVzÉ. §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ©Ã¢AiÀÄ Éèà EzÁÝgÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄlÄA§UÀ¼ÉÆA¢UÉ
PÀÄ
¸ÀA¥ÀPÀð«®èzÀAvÁVzÉ. EAxÀ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ £ÀPÉë vÀAiÀiÁj¹ CªÀgÀ£ÀÄß
zÁR Áw ¥ÀæQæAiÉÄUÉ M¼À¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
¸ÀºÀPÀj¸À¨ÉÃPÀÄ. £ÉÆÃAzÀtÂUÉ ¸ÀºÀPÀj¸À¨ÉÃPÀÄ. EAxÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è UÁæªÀÄzÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä dªÁ¨ÁÝjAiÀÄAvÉ £ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ
ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.

J®èjUÀÆ w½zÀ «µÀAiÀĪÉAzÀg

ĪÉAzÀgÉÉ Dgï.n.E ªÀÄvÀÄÛ J¸ï.J¸ï.J UÉ d£ÀgÀ ¸ÀºÀPÁgÀ«®èzÉ
£ÀqÉAiÀÄ ÁUÀzÀÄ.

¥ÀæUÀw¥Àj²Ã®£É – 2
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ?
______________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

5
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

2. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ GzÉÝñÀUÀ¼ÉãÀÄ?

________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

3. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÄRå ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

_______________________________________________________
_______________________________________________________
___________________________________________________
_______________________________________________________

4. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À CrAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ GvÀÛ«ÄPÉUÁV PÉÊUÉÆAqÀ gÀZÀ£ÁvÀ
gÀZÀ£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÉãÀÄ?
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

5. ªÀÄPÀ̼À ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝ 2009gÀ UÀÄt®PÀë£ÀUÀ¼ÉãÀ

ÀUÀ¼ÉãÀÄ?
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

4.3.2 ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝ/¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ CrAiÀÄ°è

¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀQÌ£À
PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉƽ¸À®Ä GvÀÛªÀÄ ¸ÁzsÀªÁVzÉ. ªÉÄÃ É ºÉýzÀAvÉ 6 6-14gÀ ªÀAiÀĹì£À
ªÀÄPÀ̼ɮèjUÀÆ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÁVzÉ. ²PÀët ¸ÀA§A¢üvÀ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ
¤ªÀðºÀuÉUÁV ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ CwªÀÄÄRåªÁVzÉ.
Dgï.n.E eÁjUÉƼÀî®Ä ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ DzsÁjvÀ ZÀlĪÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ¥ÉÇõÀPÀ ²PÀëPPÀÀ ¸ÀAWÀ, vÁ¬Ä
vÁ¬Ä-¥ÉÇõÀPÀ ¸ÀAWÀ, UÁæ«ÄÃt ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ
PÉƼÀUÉÃj
ÉƼÀUÉÃj ºÀAvÀzÀ ²PÀët ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ, ¥ÀAZÁAiÀÄÄvï gÁeï ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ.
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ gÁdåUÀ¼ÀÄ (VEC/PTA/SDMC/MTA/SMC/VEDC)
VEC/PTA/SDMC/MTA/SMC/VEDC)UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀð²PÀët
C©üAiÀiÁ£ÀzÀ CrAiÀÄ°è ¸Áܦ¹zÉ.
4.3.3 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ²PÀët tzÀ°è
zÀ°è ¥Á ÉÆμÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀzÀ ºÉÆgÀPÀÆÌ
¸ÀA¥ÀQð¹zÉ.zÉ. ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀzÀ eÉÆvÉUÉ vÀªÀÄä C£ÀĨsÀªÀUÀ½AzÀ ªÀÄPÀ̼ÀÀÄ ºÉZÁÑV PÀ°AiÀÄÄvÁÛgÉ.
¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄzÀ d£ÀgÀÄ ²PÀëtzÀ°è ¥Á ÉÆÎAqÀgÉ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À ¥¥ÀvÉÛºÀZÀÑ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀ.
UÁæªÀÄUÀ¼À ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ DAiÀiÁ UÁæªÀÄUÀ½UÉ ±Á ÉUÀ¼À CUÀvÀåvÉ EzÉAiÉÄà E®èªÉÃ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É 6

 ¸ÀªÀð²PÀëÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛªÉ. ±Á ÉAiÀÄ vÉgÉAiÀÄÄ«PÉ zÀÄgÀ¹Ü F ¸ÀAWÀUÀ¼À

ºÉÆuÉUÁjPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ªÉÄîĸÀÄÛªÁjAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ vÀgÀUÀwUÀ¼À
vÀgÀUÀwUÀ
CUÀvÀåvÉ, ®¨sÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ZÀað¸ÀÄvÀÛzÉ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¸Éë¸ÀĪÀ DºÁgÀzÀ
UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹ vÁªÀÅ ªÀÄPÀ̼ÉÆA¢UÉ ¸Éë¸ÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄ£ÉUÀªÀÄ£ÉUÀ¼À
¼À°è ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀzÀ
ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÁÛgÉ. ¥ÉÇõÀPÀgÀ ªÀÄ£ÀªÉÇ°¹ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ zÁR®Ä ªÀiÁr¸ÀĪÀ
¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ.

¸ÀªÀiÁdzÀ°è CAa£À°ègÀĪÀ d£ÀjUÀÆ ²PÀëtªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ GzÉÝñÀ ²PÀët ºÀPÀÄÌ

PÁAiÉÄÝAiÀÄzÁÝVzÉ. «zÁåyðUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛ CUÀvÀå ¸Ë®§å MzÀV¹ GvÀÛªÀÄ ²PÀët
¤ÃqÀĪÀÅzÁVzÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ ºÉÆuÉUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
J®èjUÀÆ vÀ®Ä¦¸ÀĪÀ dªÁ¨ÁÝjAiÀiÁVzÉ. F ªÀÄÆ®PÀ PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÉ
CUÀvÀåªÁzÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ°èAiÀÄÆ EzÀgÀ°è ¸ÉÃjªÉ.

ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ºÉüÀĪÀ ¥ÀæPÁgÀ UÁæªÀÄUÀ

ÀÄUÀ¼À°è
°è §qÀªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄPÀÆ®
ªÀAavÀgÀ ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃjzÀgÀÆ ªÀÄzsÀåzÀ°èAiÉÄà ±Á ÉUÀ½AzÀ ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ
PÀAqÀħA¢zÉ. ±Á ÉUÀ¼À°è EgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÆ ¸ÀºÀ PÀ°PÉAiÀÄ°è CµÉÖãÀÄ ¥ÀæUÀw ¸Á¢ü¹®è.
PÁgÀtªÉãÉAzÀgÉ
ªÉãÉAzÀgÉ GvÀÛªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ²²PÀët ¤ÃqÀĪÀ°è d£ÀgÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄwÛ®è.
ºÀ½îUÀ¼À°è£À §qÀªÀgÀÄ, fÃvÀzÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÀªÀiÁdzÀ CAa£À°ègÀĪÀªÀgÀÄ, PÉƼÀUÉÃj
ªÁ¹UÀ¼ÀÄ, ¤gÁ²ævÀgÀÄ, ¥Àj²µ
¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAUÀqÀzÀªÀgÀÄ ²PÀëtzÀ°è M¼ÀUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ. EªÉ®è vÀAqÀUÀ¼ÀÄ ²PÀë PÀëtzÀ°è ¥Á ÉÆÎAqÀgÉ ¸ÀªÀĸÉåUÉ ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀjºÁgÀ
zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄîªÀ ªÀÄÄRå ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ PɼÀV£ÀAwªÉ.
wªÉ.

• ®¨s¨sÀå«gÀĪÀ DyðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

¸ÀA¥À£ÀÆä®,, ¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®, ªÀiÁ£ÀªÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆA
§¼À¹PÉÆAqÀÄ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ²PÀët ¸ÀA§A¢üvÀ CUÀvÀå, ¸ÀªÀĸÉå, D¸ÉUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ D¸ÉÛUÀ¼À£ÀÄß FqÉÃj¸À®Ä ²PÀët
¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ CUÀvÁåA±ÀªÁVzÉ.
• ²PÀëtzÀ ¸ÀA§A¢üvÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉƽ¸À®Ä
eÁjUÉƽ¸À® ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À
¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ CwªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ.
• ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß eÁUÀÈvÀgÁV¸ÀĪÀ ¤nÖ£À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄÆ
ªÀÄÄRåªÁVzÉ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 3
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß §gÉAiÀÄ®Ä ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ªÀĺÀvÀé£ÀÄß «ªÀj¹.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

7
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

4.3.4 ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

Dgï.n.E ªÀÄvÀÄÛ J¸ï.J¸ï.J C£ÀĵÁ× £ÀĵÁ×£ÀzÀ »£Àß ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ
gÀÆ¥ÀzÀ°è ²PÀëtPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛzÉ. ºÀtPÁ¸ÀÄ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
DqÀ½vÁvÀäPÀ ¸ÀºÀPÁgÀ ®¨sÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ PÁAiÀÄðZÀlĪÀnPÉAiÀÄ
ªÉÄîĸÀÄÛªÁjAiÀÄÆ EzÀjAzÀ ¸ÁzsÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ PÁªÀ®Ä £Á¬Ä¬ÄzÀÝAvÉ

±Á ÉUÉ ¸ÀA§A¢üvÀ, ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ, ²PÀëPÀ J®ègÀ PÁAiÀÄðªÉÊRjAiÀÄ
ªÉÄðéZÁgÀuÉUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. GzÁ: ¸ÀªÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ²PÀëPÀgÀ
ªÀUÁðªÀuÉAiÀÄvÀÛ MvÀÛqÀ ºÉÃgÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀqÉAiÀħºÀÄ
ħºÀÄzÁVzÉ.

¥ÀæPÀgÀt – 2 ¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀĪÀÅ MvÀÛqÀ ºÉÃgÀĪÀ UÀÄA¥ÀÅ
ºÀjAiÀiÁtzÀ fAzï f ÉèAiÀÄ zsÀªÀÄvÀ£ï ¸Á»Ã¨ï UÁæªÀÄPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÀ
¥ÀæPÀgÀtªÁVzÉ.
ªÁVzÉ. ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÄRå ¥ÉæÃgÀuÉ gÀuÉAiÉÄAzÀgÉ ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå
²PÀëQAiÀiÁVzÀÝgÀÄ. KPÉAzÀgÉ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸Àª ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA¥ÀPÀð ¸Á¢ü¹
ºÀ®ªÁgÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è °è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀAvÉ ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ±Á Á PÁAiÀÄð
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ªÉÄîĸÀÄÛªÁj, UÉÊgÀĺÁdjAiÀÄ UÀ UÀt£É, ¸À¨sÉUÀ¼À DAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÀÝgÀÄ. ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀ ¨sÁUÀ UÀªÀ»¸ÀÄ«PɬÄAzÀ GvÀÛªÀÄ
zÁR Áw ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÇ §gÀÄwÛvÀÄÛ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ªÀÄPÀ̽UÁV UÀtÂvÀ, « «eÁÕ£À
ªÀÄvÀÄÛ EAVèõï vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß £ÀÄß DAiÉÆÃf¸ÀÄwÛvÀÄÛ. ²PÀëPÀgÀ ªÉÃvÀ£ÀªÀÇ ¸ÀºÀ
¥ÀAZÁ¬Äw¬ÄAzÀ ¤ÃqÀ ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. Hj£À°è£À SÁ¸ÀV ±Á ÉUÉ F ªÀiÁzÀjAiÀÄ ºÉƸÀ
§zÀ ÁªÀuÉUÀ½AzÁV ºÉÆqÉvÀ ©vÀÄÛ vÀÄÛ. ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¸ÀPÁðj ±Á ÉUÉ
zÁR®ÄUÉƽ¸À®Ä
®ÄUÉƽ¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÀÄ. DzÀgÉ SÁ¸ÀV ±Á ÉAiÀÄÄ vÀ£Àß ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß §¼À¹
ªÀÄÄRå ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß ªÀUÁðªÀuÉ ªÀiÁr¹zÀgÀÄ. DzÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ MvÀÛqÀzÀ ªÉÄÃgÉUÉ
¸ÀܽÃAiÀÄ ±Á¸ÀPÀjAzÀ ªÀUÁðªÀuÉ vÉgÀªÀÅUÉƽ¹zÀgÀÄ.
ÉgÀªÀÅUÉƽ¹zÀgÀÄ. (ªÀgÀ¢: PÀ PÀªÀÄ Éñï CªÀgÀ
¦ºÉZï.r ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ PÉëÃvÀæ ¸À«ÄÃPÉë)

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ MAzÀÄ §UÉAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

¥ÀæwAiÉƧ⠲PÀëPÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̽UÉ GvÀÛªÀÄ ²PÀët zÉÆgÉAiÀĨÉÃPÉA§
DPÁAPÉë¬ÄA¢gÀÄvÁÛgÉ. ºÁUÁV vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼ÀÄ PÀ°AiÀÄĪÀ ±Á ÉAiÀÄ §UÉUÀÆ ºÉaÑ£À
D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. CzÀgÀAvÉ ±Á ÉUÉ ²PÀëPÀgÀÄ §gÀĪÀ ªÉüÉ, ¥ÁoÀ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ°è
vÉÆqÀUÀĪÀ CA±À J®èªÀ£ÀÄß ªÉÄîĸÀÄÛªÁj £ÀqɸÀÄvÁÛgÉ. PÉ®ªÉǪÉÄä ²PÀëPÀgÀÄ E®èzÉÃ
ºÉÆÃzÁUÀ vÁªÉà ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ MAz MAzÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®
PÉÃAzÀæªÁVªÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

8
 ¸ÀªÀð²PÀëët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÀæPÀgÀt – 3 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¥Áæ

ÁæAiÉÆÃVPÀ P˱À®ªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
¸ÉÊPÀ ï PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀĪÀ §UÉAiÀÄ ZÀlĪÀ ZÀlĪÀyPÉAi
PÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹zÁÝVzÉ. ºÀ®ªÁgÀÄ
²PÀëPÀgÀÄ ¸ÉÊPÀ®£ÀÄß §
§¼À¹zÀgÀÆ
¹zÀgÀÆ CzÀgÀ »A¢gÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀĪÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß
AiÉÆêÉǧ⠲PÀëPÀgÀÆ ºÉýgÀ°®è. ¸ÉÊPÀ ï j¥ÉÃj ªÀiÁqÀĪÀ ªÀåQÛAi AiÀÄ£Éßà ¸ÀA¥À£ÀÆä®
ªÀåQÛAiÀÄ£ÁßV PÀgÉzÀÄ D ªÀÄÆ®PÀ ¸ÉÊPÀ ï PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀĪÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀgÀªÁV
«±Éèö¹ ºÉüÀ Á
Á¬ÄvÀÄ.
vÀÄ. ºÁUÁV ²PÀëPÀgÀ ²PÀëPÀgÀAvÉ D ªÀåQÛAiÀÄÄ
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹zÀgÀÄ. F ¥ÀæAiÉÆÃUÀ
ÉÆÃUÀ »ÃUÉAiÉÄà ºÀ®ªÁgÀÄ ±Á ÉUÀ¼À°è
ÉUÀ¼À
¥ÀÅ£ÀgÁªÀvÀð£ÉUÉÆArvÀÄ. »ÃUÉ ªÀÄPÀ̼À ºÉZÀÄѪÀj PÀ°PÉUÉ vÀAzÉ-vÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ
vÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®
ªÀåQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÁæAiAiÉÆÃVPÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä PÁgÀtPÀvÀðgÁzÀgÀÄ.

4.3.5. ¸ÀÆPÀÛ PÀ°PÉÆÃ¥ÀPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ gÀZÀ£É

¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À fêÀ£ÀPÉÌ CUÀvÀåªÁzÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRå
UÀÄjAiÀiÁVzÉ. CzÀgÀ
CzÀgÀAvÉ ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀ£ÀÄß gÀa¸ÀĪÁUÀ ªÀÄPÀ̼À zÉÊ£ÀA¢£À fêÀ£ÀPÉÌ
CUÀvÀåªÁUÀĪÀ ªÀiÁzÀj ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀ£ÀÄß gÀa¸À¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀzÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¢£À¤vÀåzÀ
¢£À
PÁAiÀÄð ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ §¼À
§¼À¹PÉƼÀî
¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. ªÁ¸ÀÛªÀPÉÌ ¸ÀjºÉÆAzÀĪÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ²PÀëtªÀŪ
¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. F ¤nÖ£À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÉ ªÀÄPÀ̽UÉ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ P˱À®ªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀ®Ä ªÀÄÄAzÁzÀgÀÄ.

¥ÀæPÀgÀt 4 - ¥ÉÇõÀPÀjAzÀ ZÀlĪÀnPÉ DzsÁjvÀ ¨ÉÆÃzsÀ£É

ªÀĺÁgÁµÁÖçzÀ ¨ÉAqÀ, UÉÆÃrÌAr, ZÀAzÁæ¥ÀÅgÀUÀÀÅgÀUÀ¼À°è ¨Á® «eÁÕ£À GvÀìªÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÀ«ÄäPÉƼÀî Á¬Á¬ÄvÀÄ. ¥ÉÇõÀPÀgÉà EzÀPÉÌ ¸ÀºÀPÁgÀ ¤ÃrzÀgÀÄ. gÀÄ. PÀ É, avÀæPÀ É, PÀ¸ÀÆw,
ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¸À Á¬ÄvÀÄ. ªÀÄPÀ̼À ¥Á ÉÆμÀÄî«PɬÄAzÀ vÀAzÉ-vÁ¬ÄAi
vÀ ÀÄgÀÄ
RĶ¥ÀlÖ
Ķ¥ÀlÖgÀÄ. ¸ÀªÀÄÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀÅ ²PÀëPÀgÀ
PÀgÀ Cj«UÀÆ §AvÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ ZÀlĪÀnPÉ
DzsÁjvÀ ¥ÁoÀAiÉÆÃd£É ¹zÀÞ¥Àr¹zÀgÀÄ.
PÀȶUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß
¨ÉÆâü¸À¨ÉÃQvÀÄÛ. DzÀgÉ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è£À ªÀiÁ»w C®à«vÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ D ¥ÁæzÉòPÀvÉAiÀÄ
ªÀiÁ»wVAvÀ ©ü£ÀߪÁVvÀÄÛ. ºÁUÁV C°è£À gÉÊvÀgÀ£ÀÄß PÀgɹ ªÀiÁ»w ¤ÃqÀ Á¬ÄvÀÄ. Á¬ÄvÀ
ªÀÄPÀ̼Éà gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ¸ÀAzÀ²ð¹zÀgÀÄ. £ÉÃgÀªÁV ºÉÆ®UÀ½UÉ PÉëÃvÀæ ¥ÀæªÁ¸À ºÉÆÃV
«µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀ Á¬ÄvÀÄ. F CA±ÀªÀÅ «zÁåyðUÀ¼À
«zÁåyðUÀ ªÁ¸ÀÛªÀ
ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊd C£ÀĨsÀªÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹ PÀ°PÉAiÀÄ°è «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ
D¸ÀQÛAiÀÄÄvÀgÁUÀĪÀ
ÄÄvÀgÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ Á¬ÄvÀÄ.

4.3.6 ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÄÑ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄjvÁzÀ ZÀZÉð

²PÀëtPÉÌ ¸ÀA§A¢üvÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÑ®Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀºÀPÁgÀªÀÅ
ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ. PÀrªÉÄ zÁR Áw, ±Á É©lÖ ªÀÄPÀ̼ÀÄ, ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ »AzÀĽPÉ,

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

9
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

EªÉ Áè PÉëÃvÀæUÀ¼À ¸ÀªÀĸÉå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjºÁgÉÆÃ¥ÁAiÀÄUÀ

ÄUÀ¼À ZÀZÉðAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ «zÁåyðUÀ«zÁåyðUÀ¼À
zÁR ÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀ§ºÀÄzÁVzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 4
1. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¤ÃqÀ§ºÀÄzÁzÀ ºÀ®ªÀÅ ªÀiÁzÀjAiÀÄ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹.
____________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

PÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ CUÀvÀå

2. ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ
JAzÀÄ ºÉÃUÉ ºÉüÀÄ«j.
_______________________________________________________
_________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
4.4 ²PÀëtzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ
§UÉ ºÉÃUÉ?
¥ÀæPÀgÀt 5 - ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ ¸ÀzÀâ¼ÀPÉ
avÀæzÀÄUÀð f ÉèAiÀÄ ªÉƼÀPÁ®ÆägÀÄ vÁ®ÆèQ£À PÉÆAqÀºÀ½î J. J.PÉ. PÁ ÉÆäAiÀÄ
±Á ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁdzÀ CAa£À°ègÀĪÀ ªÀÄPÀ̼Éà ºÉaÑzÀÝgÀÄ. gÁdåzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ
ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛzÀÄÝ ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄð, ºÉZÀÄÑ
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ, vÀgÀUÀwUÀ¼À PÉÆgÀvÉ, DlzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ PÉÆgÀvÉ ºÉaÑzÀ ±Á ɬÄAzÀ
ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄĪÀªÀgÀ ¸ÀASÉå EªÀÅUÀ¼Éà ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÁVzÀݪÀÅ. f Áè ¥ÀAZÁAiÀÄvï ±Á ÉAiÀÄ
zÀÄgÀ¹ÜUÉ 24,000gÀÆ ªÀÄAdÆgÀÄ ªÀiÁrvÀÄ. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ C CrAiÀÄ°è MAzÀÄ
PÉÆoÀrAiAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸À Á¬ÄvÀÄ. 5000gÀÆ ªÀÄAdÆgÁwAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ UÁæªÀÄ
¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄÄ ¤Ãj£À mÁåAPï ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁrvÀÄ. CzÉà jÃwAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ ªÉÄÃ É ±ËZÁ®AiÀÄzÀ ¤ªÀiÁðtzÀ PÉ®¸ÀªÀ£À
PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß PÉÊUÉÆArvÀÄ. ±Á ÉUÉ
«zÁåyðUÀ¼À ªÀÄgÀÄ¥ÀÇgÀt £ÀqɬÄgÀÄ. zÁR ÁwAiÀÄ PÀqÉUÀÆ UÀªÀÄ£À ºÀj¸À Á¬ÄvÀÄ.
(PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ²PÀëtzÀ G¥ÀPÀæªÀÄU ÀÄUÀ¼ÀÄ zÀAiÀiÁgÁªÀiï, ±Á Á
¤ªÀðºÀuÁ ¸À«Äw ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝ 2009)

ªÉÄð£À GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ºÀ®ªÀÅ «zsÀUÀ

UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. EªÀµÉÖà C®èzÉ PÉ PɼÀUÉ
¤ÃqÀ ÁzÀ zÁjUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ Dgï.n.E ªÀÄvÀÄÛ J¸ï.J¸ï.J ªÀÄÆ®PÀ
eÁjUÉƽ¸À ÁUÀÄwÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

10
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

• ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀVgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉƼÀUÉ «zÁåyðUÀ¼À zÁR ÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
• ¥ÀæZÁgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ zÁR Áw C£ÀÄPÀÆ®vÉ w½¸ÀĪ
w½¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á ÉUÉÆøÀÌgÀ ºÀt ¤¢ü ¸ÀAUÀæºÀuÉ
• «zÁåyðUÀ¼À «£À¤vÀåzÀ ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß G½¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á ÉAiÀÄ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸ÀĪÀÅzÀÄ, zÀÄgÀ¹ÜUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ
¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á ÉUÉ ºÉZÀÄѪÀj ²PÀëPÀgÀ £ÉêÀÄPÀ
• ±Á ɬÄgÀ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀܼÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ¢üAiÀÄ §UÉUÉ ¤zsÁðgÀ
• ²PÀëPÀgÀ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀUÀ
À±Àð£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÁdgÁwAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ
• PÀȶ DzsÁjvÀ ²PÀët ¤ÃrPÉ
• ±Á Á ¸À¨sÉUÀ
UÀ¼À°è
°è ¤gÀAvÀgÀªÁV ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ. «zÁåyðUÀ¼À
«zÁåyðUÀ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß
gÀƦ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÇö¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̼À ²PÀëtPÉÌ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ.
• «zÁåyðUÀ¼À PÀ°PÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á Á ¥ÀAZÁAUÀ gÀZÀ£É.
• ±Á Á PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ
ÀÄUÀ¼À PÀÄjvÀ DAiÀĪÀåAiÀÄ gÀZÀ£É
• «¨sÁUÀUÀ¼À, f Éè ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð ¸Á¢ü¸ÀÄ«PÉ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 5
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. Dgï.n.E. AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀët C©üªÀÈ¢ÞUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAi AiÀĪÀÅ AiÀiÁªÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉƼÀÀÄzÉA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
______________
_______________________________________________________
_________________________________________
2. ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è ²PÀëtPÉÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrªÉ? EvÀgÀ
gÁdåUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ EzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

11
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ M¼ÀUÉƼÀÄîªÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ

±Á ɬÄAzÀ
ºÉÆgÀUÀĽzÀ ±Á ÉUÀ¼À°è
«.E.¹ ªÀÄvÀÄÛ
«zÁåyðUÀ zÁR ÁwUÁV
qÀ..§Äè.E.¹ ¸À¨sÉ
¤vÀAvÀgÀªÁV
¼À ¥ÀvÉÛ PÀÄlÄA§UÀ¼À n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
£ÀqÉAiÀÄĪÀAvÉ ¸ÀºÁAiÀÄ

vÀgÀUÀw ±Á ÉAiÀÄ PÀlÖqÀ

¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¤ªÀiÁðtzÀ
£ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ªÉÄîĸÀÄÛªÁj «PÀëuÉ

«zÁåyðUÀ¼À
ªÀÄzsÁåºÀßzÀ HlzÀ
UÀÄtªÀÄlÖ ªÀÄvÀÄÛ
¤gÀAvÀgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß
£ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
C«zÁåyð ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ
ºÁdgÁw ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉ
«zÁåyðUÀ½UÉ
¤ÃqÀĪÀ GavÀ
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀĪÀ¸ÀÛç ¸ÀÆPÀÛ
¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ
vÀ®Ä¥ÀŪÀAvÉ
£ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ

J¸ï.J¸ï.J/Dgï.n.E CrAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ

O¥ÀZÁjPÀvÉ
ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ £ÁqÁzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ gÁµÀÖçªÀÅ O¥ÀZÁj
O¥ÀZÁjPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ
£É ÉAiÀÄ°è UÁæ«ÄÃt ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½UÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¹
ºÀ®ªÁgÀÄ ºÉ¸ÀjAzÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀA¸ÉÜ/¸À«Äw ªÀÄAqÀ½UÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ ¨ÉÃgɨÉÃgÉ DzÀgÀÆ
¤ªÀð»¸ÀĪÀ PÁAiÀÄð¨sÁgÀ MAzÉ vÉgÀ£ÁzÀÄzÁVzÉ
vÉgÀ£ÁzÀÄzÁVzÉ. EAxÀ ¸À«ÄwUÀ¼À PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ
PɼÀV£ÀAwªÉ.

4.5 UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«Äw

±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ©lÖ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹PÉƼÀÄîªÀ
¤nÖ£À°è UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ §ºÀĪÀÄ
§ºÀĪÀÄÄRåªÁVzÉ. UÁæ«ÄÃt ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼À
¸À«ÄÃPÉëÃAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ UÀÄgÀÄw¸À ÁzÀzÀÄÝ CzÀPÁÌVAiÉÄà jf¸ÀÖgï ¤ªÀð»¸À ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
±Á ÉAiÀÄ zÁR®Ä ¥ÀŸÀÛPÀªÀÅ ±Á ÉAiÀÄ°è£À ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀUÀĽzÀ «zÁåyðUÀ¼À UÀtwAiÀÄ£ÀÄß
ºÁUÀÆ ±Á ÉAiÀÄÄ MzÀV¸ÀĪÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß w½¸ÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

12
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

UÁæ,«ÄÃt ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ ªÀÄÄRå PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ • ±Á Á zÁR Áw, eÁUÀÈw ¥ÀæZÁgÀUÀ¼ÀÄ, ªÀÄPÀ̼À ¸ÀAvÉ, ¨sÀÆÀÆ ¨ÉÃn ªÉÄüÀ, Q±ÉÆÃj
ªÉÄüÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀȶָÀĪÀÅzÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ²PÀëtzÀ
§UÉUÉ CjªÀ£ÀÄß ªÀÄÆr
ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À DAiÉÆÃd£É, ±Á ÉUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À RjâAiÀÄ°è
ªÉÄîĸÀÄÛªÁj «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.
• zÁR Áw, ºÁdgÁw, «zÁåyðUÀ¼À G½PÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÁ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
«zÁåyðUÀ
«zÁåyðUÀ¼À HlPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¤gÀAvÀgÀªÁV DAiÉÆÃf¸ÀĪÀ
ÆÃf¸ÀÄ PÁAiÀÄð.
• ¸ÀgÀPÀÄ ¸ÀgÀAeÁªÀÄÄUÀ
¸ÀgÀAeÁªÀÄÄUÀ¼À ÉPÀÌ ¥ÀŸÀÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀtzÀ ªÀ»ªÁlÄ ¥ÀŸÀÛPÀ ¥Á®£É.
±Á ÉUÉ zÉÆgÉvÀ C£ÀÄzÁ£ÀUÀ
C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ CUÀvÀåPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV CzÀgÀ
§¼ÀPÉAi
PÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ.
• dªÀÄÄä
dªÀÄÄä-PÁ²äÃgÀzÀAvÀ gÁdåUÀ¼À°è °è ²PÀëPÀgÀ £ÉêÀÄPÁwAiÀÄ°èAiÀÄÆ ¥ÀæªÀÄÄR¥ÁvÀæ
ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ ²PÀëPÀgÀ PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ §UÉUÀÆ UÀªÀÄ£À ºÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.
• «zÁåyð ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ ºÁdgÁw PÀÄjvÀÄ UÀªÀÄ£À ºÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.
• ±Á Á ªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£É CAzÀgÉ ¸ÀÆPÀë÷ä AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À
ÆÃd£ÉUÀ vÀAiÀiÁj ªÀÄvÀÄÛ
eÁjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ eÁjUÉƽ¹ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ
¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.
• ±Á Á C©üªÀÈ¢ÞUÁV ºÀt ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¸ÀÄÛgÀÆ¥À ¸ÀºÁAiÀÄ ¸À
¸ÀºÀPÁgÀUÀ
ºÀPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä
¥ÉæÃgÀuÉ
gÀuÉAiÀÄ£ÉÆßzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.

¥ÀæPÀgÀt 6 – GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ UÁæ«ÄÃt ²PÀët ¸À«Äw

¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄ°è UÁ UÁæ«ÄÃt ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ EgÀ¨ÉÃPÀÄ.
»ÃUÉAiÉÄà gÀZÀ£ÉUÉÆAqÀzÀÄÝ LzÀÄ d£ÀgÀļÀî MAzÀÄ ¸À«Äw. ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÀÜ£ÉÃ
EzÀgÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜ. ªÀÄÆgÀÄd£À ªÀÄPÀ̼ÀÄ, ªÀÄÆgÀÄd£À ªÀÄPÀ̼À ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ F ¸À«ÄwAiÀÄ
¸ÀzÀ¸ÀågÁVzÀÝgÀÄ. ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÀÜ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÀÜ E§âgÀÆ ¸ÉÃj
±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ±Á É PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉUÁV ºÀt, PÀlÖqÀ ¤ªÀiÁðt,
PÀ°PÉÆÃ¥ÀPÀgÀ
PÀ°PÉÆÃ¥ÀPÀgÀt,, ¸ÀªÀĪÀ¸ÀÛç, PÉÆoÀr, ±ËZÁ®AiÀÄ, PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ, ²PÀëPÀgÀ ªÉÃvÀ£À
ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ½UÉ zÉÆgÉAiÀÄÄwÛzÀÝ ºÀtªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwAi
¥À ÀÄ F
J Áè ÉPÀÌ ¥ÀvÀæUÀ¼À ¥Àj²Ã®£ÉAiÀÄ UÁæ«ÄÃt ²PÀët ¸À«ÄwUÀ½AzÀ £ÀqÉAiÀÄÄwÛvÀÄÛ.
ºÀtPÁ¹£À ªÉÄîĸÀÄÛªÁjAiÀÄ PÉ®¸À UÁæ«ÄÃt ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄzÁÝVzÀÄÝ. ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß
¤¢ðµÀÖ CªÀ¢ü ¢üAiÀÄ M¥ÀàAzÀzÀ ªÉÄÃ É £ÉêÀÄPÀ ªÀiÁrPÉƼÀÄîîªÀ C¢üPÁgÀ«vÀÄÛ. EªÀjUÉ
¤ÃqÀÄwÛzÀÝ ªÉÃvÀ£ÀzÀ
ÉÃvÀ£ÀzÀ ÉPÀÌ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. 2/3 ¨sÁUÀzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ M¦àUÉ ªÉÄÃgÉUÉ
M¥ÀàAzÀzÀ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß §zÀ Á¬Ä¸À§ºÀÄ¢vÀÄÛ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

13
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

ªÉÄð£À avÀæzÀ°è PÀAqÀħgÀĪÀ CA±ÀªÉãÀÄ? AiÀiÁªÀ §UÉAiÀÄ ¸À¨sÉAiÀÄÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ.

avÀæ 1 – UÁæªÀÄÄ ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼À gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁvÀæ

±Á ÉAiÀÄ ¢£À¤vÀåzÀ ±Á Á AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¹zÀÞvÉ ¤¢ðµÀÖ «µÀAiÀÄUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ

PÁAiÀÄðPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄ
MzÀV¸ÀÄ«PÉ
±Á ÉAiÀÄ ªÉÄðéZÁgÀuÉ
ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄîĸÀÄÛªÁj
UÀÄtªÀÄlÖ GvÀÛªÀÄ¥Àr¸À®Ä
¸ÀºÁAiÀÄ
±Á Á©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è
C£ÀÄzÁ£ÀzÀ ¸ÀÆPÀÛ §¼ÀPÉ
²PÀëPÀgÀ ¤gÀAvÀgÀªÁzÀ ºÁdgÁw
ZÀZÉð
¸ÀtÚ ºÀ½îUÀ¼À°è ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ
CzsÀåPÀë: UÁæªÀÄzÀ ªÀÄÄRAqÀ
PÁAiÀÄðzÀ²ð: PÀÄUÁæªÀÄUÀ¼À°è ªÀÄÄPÀÛ
ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ «zÁåPÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ
3d£À ¸ÀzÀìöågÀÄ: ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ²PÀÚ,
C¢üPÁj¬ÄAzÀ £ÁªÀÄ ±Á ÉUÀ¼À°è ±ËZÁ®AiÀÄ
¤ªÀiÁðt
±Á ÉUÀ¼À°è 100% zÁR Áw ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄPÀ̼À G½PÉ ¥ÀæªÀiÁt

¥ÀæPÀgÀt 7 – UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ ¥Àæw¥sÀ®£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

ºÀjAiÀiÁt gÁdåzÀ fAzï f ÉèAiÀÄ £ÀªÁð£À ºÀ½îAiÀÄ°è ºÉƸÀzÁV PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉUÉ
§AzÀ J¸ï.JA.¹.AiÀÄÄ F ºÉƸÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¸À«ÄwUÀ ¸À«ÄwUÀ¼À §UÉUÉ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ£ÉßwÛzÉ. ²PÀët
«¨sÁUÀzÀ DzÉñÀzÀ£ÀéAiÀÄ J¸ï.JA.¹ PÁAiÀÄðzÀ°è vÉÆqÀVzÉ. ±Á ÉAiÀÄ°è J¸ï.JªÀiï.¹AiÀÄ
¸À¨sÉAiÀÄ zÁR ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÁUÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸À»AiÀÄ eÁUÀzÀ°è ºÉ¨ÉânÖ£À UÀÄgÀÄwvÀÄÛ.
eÉÆvÉUÉ ¸À» ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ²PÀëPÀgÀÄ ªÀģɪÀÄ£É wgÀÄUÁqÀ¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ. J¸ï.JA.¹AiÀÄ
gÀZÀ£ÉAiÀÄ »A¢£À GzÉÝñÀUÀ¼À §UÉUÉ ¥ÉÇõÀPÀjUÉ Cj«zÀÝAwgÀ°®è. £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è
°AUÀ vÁgÀvÀªÀÄåªÀÅ UÉÆÃZÀj¸ÀÄwÛvÀÄÛ. ¸ÀܽÃAiÀĪÁV £ÉêÀÄPÀUÉÆAqÀ ¸ÀzÀ¸Éå
ªÀÄ»¼ÉAiÀiÁVzÀÝgÀÆ C¢üPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄ𠤪
¤ªÀðºÀuÉ DPÉAiÀÄ ¥Àw¬ÄAzÀ £ÉgÀªÉÃgÀÄwÛvÀÄÛ.
D ¸ÀzÀ¸ÉåAi
AiÀÄÄ J¸ï.JA.¹.AiÀÄ §UÉUÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ºÉüÀ®Ä ¹zÀÞjgÀ°®è.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

14
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

DPÉAiÀÄÄ ºÉüÀÄwÛzÀÝ MAzÉà «µÀAiÀĪÉAzÀgÉ “£À£Àß ¥ÀwAiÀÄ£ÀÄß PÉý «ZÁgÀ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ.

vÁ£ÀÄ PÉêÀ® ¸À»AiÀÄ£ÀßµÉÖà ºÁPÀÄvÉÛãɔ JA§ÄzÉà DVvÀÄÛ. (PÀªÀÄ ÉÃ±ï ¤ªÁðt,
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¦ºÉZï.r «zÁåyð, ZÀjvÉ CzsÀåAiÀÄ£À «¨sÁUÀ. eÉ.J£ï.AiÀÄÄ)

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 6
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. Dgï.n.E.AiÀÄ C£ÀĵÁ×£ÀzÀ°è UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
______________________________________________________
___________
______________________________________________________
___________________________________________
______________________________________________________

2. ¤ªÀÄä ºÀ½îAiÀÄ°è gÀZÀ£ÉAiÀiÁVgÀĪÀ UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀaÑ §gɬÄj.

______________________________________________________
___________
______________________________________________________
___________________________________________
______________________________________________________

ZÀlĪÀnPÉ – 1
1. UÁæªÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À«ÄwUÉ ¨sÉÃn ¤Ãr ªÀÄvÀÄÛ ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß «ÃQë¹.
2. ¤ªÀÄä ¸ÀܼÀUÀ¼À°è £ÀqÉAiÀÄĪÀ ¸À¨sÉUÀ¼À DAiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ºÉ
ºÉÃUÁUÀÄvÀÛzÉ.
3. ¸À¨sÉAiÀÄ°è vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ ¤zsÁðgÀUÀ¼ÀÄ C£ÀĵÁ×£ÀUÉÆArªÉAiÉÄà JA§ÄzÀ£ÀÄß
zÁR ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃr w½¬Äj.

4.6 ±Á,Á ¤ªÀðºÀuÁ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ(J¸ï.JA.¹) ¥ÉÇõÀPÀ-

¥ÉÇõÀPÀ
²PÀëPÀ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ ªÉÆzÀ ÁzÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ ±Á Á ¤ªÀðºÀt
¸À«Äw(J¸ï.JA.¹)UÀ¼À£ÀÄß
ï.JA.¹)UÀ¼À£ÀÄß ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄðéZÁgÀt
¸À«Äw(J¸ï.r.JA.¹)JA§ ºÉ¸Àj£À°èAiÀÄÆ ²PÀëPÀÀ-¥ÉÇõÀPÀgÀ
¥ÉÇõÀPÀgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹PÉÆArzÉ
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀPÁðj ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀiÁ°PÀvÀézÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ
²PÀëtPÉÌ ¸ÀºÀPÁj¸ÀÄvÀÛªÉ.

J¸ï.JA.¹. AiÀÄ gÀZÀ

gÀZÀ£É
J¸ï.JA.¹.UÀ¼ÀÄ ±Á Á ¥ÉÇõÀPÀgÀ£Éßà ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÁßV¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. CzÀgÀ®Æè 3/4£ÉÃ
¨sÁUÀ(75%) ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ, ±Á Á¥ÉÇõÀPÀ ¸ÀAWÀ¢AzÀ DAiÉÄÌUÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
CA±ÀªÉAzÀgÉ ±ÉÃ. 50%gÀµÀÄÖ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀªÀiÁdzÀ CªÀPÁ±À ªÀAavÀjUÉ
ªÀAavÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

15
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

¸ÀªÀiÁ£À ¥Áæw¤zsÀåªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. G½zÀ ±ÉÃ. 25%gÀµÀÄÖ d£À CAzÀgÉ 1/3 ¨sÁUÀ
¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ, 1/3 ¨sÁUÀ ±Á Á ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 1/3 ¨sÁUÀ
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ/²PÀët vÀdÕgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
Dgï.n.E.AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½(J¸ï.JA.¹)AiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

4.6.1 J¸ï.JA.¹/¦.n.J.UÀ¼À PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

• Dgï.n.E. ¤AiÀĪÀÄUÀ½UÉÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ±Á Á C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ AiÉÆÃZÀ£ÉUÀ

ÆÃZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
gÀƦ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À
¼À ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ eÁj.
• ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæUÀw, ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ
ºÀtPÁ¸ÀÄ «ZÁgÀUÀ¼À ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
ªÉÄîĸÀÄÛªÁj.
• ²PÀëPÀgÀ ¥Àæw¢£ÀzÀ ºÁdgÁw ªÀÄvÀÄÛ ²¸ÀÄÛ ¤ªÀðºÀ
¤ªÀðºÀuÉ.
• ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀiÁzÀå«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRå ²PÀëPÀjUÉ gÀeÉ ¸Ë®¨sÀå
MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ºÀt, ¸ÀgÀPÀÄ ¸ÀgÀAeÁªÀÄÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À®PÀgÀuÉUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ ±Á Á C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß
G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
• ±Á Á ¸ÀA§A¢üvÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¨É¼ÉzÀ ¨É¼ÉUÀ½AzÀ zÉÆgÉvÀ ºÀt
ºÀtªÀ£ÀÄß ±Á Á
ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤¢üUÉ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
• zÁR Áw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ¼À ¥ÁæxÀ«ÄPÀ eÁÕ£ÀªÀÄlÖ «¸ÀÛgÀÀuÉAiÀÄ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ DAiÉÆÃd£É. EzÀjAzÁV ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¥ÀÅ£ÀB ±Á ÉUÉ
PÀgÉvÀgÀĪÀÅzÁVzÉ.
• PÀlÖqÀ ¤ªÀiÁðt PÉ®¸ÀzÀ ªÉÄðéZÁgÀu
ÁgÀuÉ.
• ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ ¤gÀAvÀgÀªÁV PÀ½¸ÀĪÀAvÉ ¥ÉÇõÀPÀgÀ£ÀÄß ¥ÉæÃgÉæ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ««zsÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è ªÀÄPÀ̼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á ÉAi
AiÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ, DqÀ½vÀ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÁAiÀÄð©üªÀÈ¢Þ ºÁUÀÆ
ªÉÄðéZÁgÀuÉ.
• ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ zÉÆgÉAiÀÄ §ºÀÄzÁzÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß «vÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á Á ¤¢üAiÀÄ ºÀtzÀ ¸ÀÆPÀÛ «vÀgÀ
«vÀgÀuÉ, «¤AiÉÆÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉ.
• ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ zÀvÁÛA±À ¸ÀAUÀæºÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÈf¸ÀĪÀÅzÀÄ.

J¸ï.JA.¹.AiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÉƧâgÀÄ vÀªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è£À «zÀÄåvï ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀjUÉƽ¸ÀĪÀ

§UÉUÉ ¨ÉÃrPÉAiÀĤßvÀÛ CA±ÀzÀ GzÁºÀgÀuÉ PɼÀV£ÀAwzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

16
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀæPÀgÀt 8 – Mj¸ÁìzÀ, £Ë¥ÀzÀzÀ°è£À J¸ï.JA.¹.AiÀÄ ¥ÀæZÁgÀ

±Á ÉAiÀÄ DªÀgÀ£ÀzÀ°èzÀÝ 1100 Q.ªÁå mÁæ£ïì¥sÁªÀÄðgï¤AzÁV ±Á ÉUÉ vÉÆAzÀgÉ MzÀVvÀÄÛ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ »ÃUÉ vÉÆAzÀgÉUÉ M¼ÀUÁVzÀÝ ±Á ÉAiÀÄÄ ¨ÉÆÃqÀ£ï «¨sÁUÀzÀ°è£À PÀªÀÄ®ªÀÄ® UÁæªÀÄzÀ
±Á ÉAiÀiÁVzÉ. ªÀÄÄRå «µÀAiÀÄªÉ ÄªÉAzÀgÉ,
AzÀgÉ, f Áè ²PÀët C¢üPÁjUÀ¼À UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §gÀĪÀ
ªÉÆzÀ Éà J¸ï.JA.¹.AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ gÀZÀ£É
gÀZÀ£ÉUÉÆAqÀ
UÉÆAqÀ ±Á É AiÉÆÃZÀ£ÉAiÀÄÄ F ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀàµÀÖªÁV ¤¨sÁ¬Ä¹vÀÄÛ. ¤gÀAvÀgÀªÁV vÀªÀÄä ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀªÀĸÉåAiÀÄÄ ¤ªÁj¸ÀĪÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀ
¥ÁvÀææªÀ£ÀÄß ªÀ»¹vÀÄ. f Áè ²PÀëuÁ¢üPÁjUÉ w½zÀ
PÀÆqÀ É C©üAiÀÄAvÀgÀgÉƧâgÀ£ÀÄß £ÉëĸÀĪÀÅzÀµÉÖà C®èzÉ 1,00,000 ºÀt ªÀÄAdÆgÁw
ªÀiÁ¢ mÁæ£ïì¥sÁªÀÄðªÀ£ÀÄß ¨ÉÃgÉqÉUÉ ¸ÀܼÁAvÀj¹zÀgÀÄ.

¥ÀæUÀw ¥Àæj²Ã®£É – 7
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÁܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. ±Á
Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

2. ¤ªÀÄä £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ ±Á ÉUÀ

ÉUÀ¼À°è gÀZÀ£ÉUÉÆArgÀĪÀ ²PÀëPÀ ¥ÉÇõÀPÀ
PÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ
§gɬÄj.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_____________________________________
_______________________________________________________ __________________

3. J¸ï.JA.¹/¦.n.J.UÀ¼À ¸À¨sÉAiÀÄ DAiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀµÀðzÀ°è JµÀÄÖ¨Áj

DAiÉÆÃf¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ? (±Á ÉAiÀÄ zÁR ÉUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ PÀ¼ÉzÀ ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼À°è
DAiÉÆÃd£ÉUÉÆAqÀ ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj).
_______________________________________
_______________________________________________________ ________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

4.7 gÁeÁåzÁåAvÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ §UÉV£À

G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwÃðPÀgÀ
¸ÁªÀðwÃðPÀgÀtPÉÌ ¸ÀA¨ssÀA¢ü¹zÀgÉ ºÀ®ªÁgÀÄ gÁdåUÀ¼ÀÄ eÁjUÉƽ¹zÀ
G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼À PÀÄjvÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ PɼÀV£ÀAwªÉ.
DAzÀæ¥ÀæzÉñÀ

• ¨Á ÉAiÀÄgÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹zÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ¸À®ÄªÁV “¨Á® «ÄvÀæ

PÉÃAzÀæ’UÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À ÁVzÉ. ²PÀëPÀgÀ DAiÉÄÌ, PÉÃAzÀæUÀ¼À ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
²PÀëPÀjUÉ ¤ÃqÀĪÀ ªÉÃvÀ£À ¤ÃrPÉAiÀÄ°è §ºÀĪÀÄÄRå ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

17
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

C¸ÁìA

• CUÀvÀåPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ MzÀV¸ÀÄ«PÉ.

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• CAUÀªÉÊPÀ®åUÀ¼ÀļÀî ªÀÄPÀ̼À zÁR Áw PÀÄjvÁV ¥ÉÇõÀPÀgÀ£ÀÄß
¥ÉæÃgÀuÉUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á Á©üªÀÈ¢Þ ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.

©ºÁgÀ

• ¤AiÀÄvÀªÁzÀ «zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁwUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ

¥ÉÇæÃvÁìºÀUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• PÀrªÉÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÉZÀÑzÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ¤ªÀiÁðt

zÁzÀgï ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀgï ºÁªÉð

• PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ CªÀPÁ±À MzÀUÀuÉ

• ±Á Á ¥ÀæªÉñÀ GvÀìªÀ(zÁR ÁwUÁV)

UÀÄdgÁvï

• ¸ÀT, ¸ÀºÀAiÉÆÃV ªÀÄvÀÄÛ CAUÀ£ÀªÁrUÀ¼À ªªÀÄÆ®PÀ ¥ÀǪÀð ¨Á®åzÀ ªÀÄPÀ̼À PÉÃAzÀæ

¸ÁÜ¥À£É. ¸ÀܽÃAiÀĪÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ºÀt, ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.
• D¸À£À¥Ààl(PÀĽvÀÄPÉƼÀÄîªÀ D¸À£À), ¥ÀŸÀÛPÀ, ¥É£ÀÄß
¥É£ÀÄß-¥É¤ì ï ªÀÄvÀÄÛ w¤¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ±Á ÉUÀ¼À°è MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.

ºÀAiÀiÁðt

• ²PÀëPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ

«zÁåyðUÀ¼À ¤AiÀÄvÀªÁzÀ ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ
¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ.
• CUÀvÀå«gÀĪÀªÀjUÉ ¥ÉÇæÃvÁìºÀzsÀ£ÀUÀ
£ÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄĪÀAvÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ
£ÉÆÃrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

»ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ

• GvÀÛªÀÄ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ©¹AiÀÄÆlªÀ£ÀÄß MzÀV

MzÀV¸ÀĪÀAvÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
ªÉÄðéZÁgÀuÉ £ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É 18

 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

eÁSÁðAqï
Aqï
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ • ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß UÁæªÀÄ ²PÀët ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ, ²PÀëPÀgÀ
ºÁdgÁw, «zÁåyðUÀ
«zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁw, ¤ªÀiÁðt PÁAiÀÄð, «zÁåyð¤AiÀÄgÀ
zÁR Áw, ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀ «zÁåyðUÀ¼À UÀtw, ²PÀëPÀgÀ £ÉêÀÄPÁw
«µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• «zÁåyð
«zÁåyð-²PÀëPÀgÀ ¸ÀªÀĸÉå, ¥ÀæUÀwUÀ¼À PÀÄjvÀÄ ²PÀëPÀgÀ-¥ÉÇõÀPÀgÀ
¥ÉÇõÀPÀgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À
¸ÀAWÀUÀ
¤gÀAvÀgÀ ¸À¨sÉ DAiÉÆÃd£É.
• CºÀA ¸À¨sÁzÀ ªÀÄÆ
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ÉPÀÌ¥Àj±ÉÆÃzsÀ£É.
• ¸ÀܽÃAiÀÄ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ, ±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼À
ÄðUÀ ¸ÀÆPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÄ®¨sÀ PÁAiÀÄ𠤪ÀðºÀuÉ.
• ªÀÄPÀ̼À ¸ÀA¸ÀvÀÛ£ÀÄ
ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• «±ÉõÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄļÀî ªÀÄPÀ̼À UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ zÁR Áw.

PÀ£ÁðlPÀ

• ¸ÀéAiÀÄA ¸ÉêÀPÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀºÁAiÀĪÀ£ÀÄß MzÀV¹

ªÀÄ»¼Á ¸ÀªÀÄRåªÀ£ÀÄß gÀa¹ D ªÀÄÆ®PÀ ¨Á®ªÁrUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ. F
¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄ»¼Á ¥Áæw¤zsÀåªÀ£ÀÄß ¤Ãr ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÉ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß zÁR®ÄUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.

ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ

• 2002gÀ d£À ²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ UÀÄtªÀÄlÖ ªÀÄvÀÄÛ £ÁåAiÀÄÄvÀªÁzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß

zÉÆgÀQ¹PÉÆqÀĪÀ ¤nÖ£À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¹PÉÆqÀ
MzÀV¹PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á Á ±ÉÊPÀëtÂPÀ zÁR®Ä ¥ÀnÖAiÀÄ C¼ÀªÀrPÉ.

• £ÀUÀgÀUÀ¼À°è£À £ÀUÀgÀ PÉƼÀUÉÃj ªÀÄvÀÄÛ ²±ÀÄ ²PÀëPÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À°è ªÀiÁ£ÀªÀ

¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ C©üªÀÈ¢Þ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃvÀħAzsÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÁV ¸ÀéAiÀÄA¸ÉêÀPÀgÀ
£ÉêÀÄ
£ÉêÀÄPÀ.

ªÀÄtÂ¥ÀÅgÀ

• E.f.J¸ï/J.L.E. PÉÃAzÀæUÀ½UÉ ±É
±ÉÊPÀë
ÊPÀëtÂPÀ ¸ÀéAiÀÄA ¸ÉêÀPÀgÀ £ÉêÀÄPÀ.

«ÄÃeÉÆÃgÁªÀiï
• ªÀ¸Àw AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À ¥ÀǪÀðvÀAiÀiÁj
j.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

19
 ¸ÀªÀð²PÀë
²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

• UÁæªÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ zÁR®Ä¥ÀnÖAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

£ÁUÁ,ÁåAqï
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• PÉ®¸À«®èzÉ ªÉÃvÀ£À«®è JA§ vÀvÀé DzsÁjvÀªÁV ²PÀëPÀgÀ ªÉÃvÀ£À «vÀgÀuÉ
Mj¸Áì
• ¤AiÀÄvÀªÁzÀ ºÁdgÁwUÁV ¥ÉÇõÀPÀgÀ ¸ÀdÄÓUÉƽ¸ÀÄ«PÉ
• ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̼À zÁR ÁwUÁV G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
• ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀ
gÀUÀĽzÀ ªÀÄPÀ̼À UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á zÁR Áw
• ²PÀëPÀgÀ PÉÆgÀvɬÄgÀĪÀ ±Á ÉUÀ¼À°è vÁvÁÌ°PÀ ²PÀëPÀgÀ £ÉêÀÄPÁw

gÁd¸ÁÛ£À

• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ «zÁåyðUÀ

«zÁåyðUÀ¼À ¤gÀAvÀgÀ ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ. «zÁåyðUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ zÁR®Ä¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß
UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ
Ä¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ.
• dAiÀÄ¥ÀÅgÀ f ÉèAiÀÄ §ÄvÉÃqÀ UÁæªÀÄzÀ ±Á ÉAiÀÄ°è ±ËZÁ®AiÀÄzÀ ¤ªÀiÁðtªÁV®è
JA§ «ZÁgÀ «¨sÁVÃAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæzÀ zÁR ÉUÀ½AzÀ w½zÀÄ §A¢zÀÄÝ,
EzÀgÀ §UÉUÉ ºÉaÑ£À MvÀÄÛPÉÆlÄÖ ¸À«ÄwAiÀÄÄ ¸Àj¥Àr¸À®Ä ªÀÄÄAzÁ¬ÄvÀÄ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀªÀgÀÀ zÀÆj£À C£ÀéAiÀÄ §ÄvÉÃqÀ UÁæªÀÄzÀ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ
E§âgÀÄ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß vÉUÉzÀĺÁPÀ Á¬ÄvÀÄ.

¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À

• vÀªÀÄä ªÁå¦ÛAiÉƼÀUÉ §gÀĪÀ ¥ÀǪÀð¥ÁæxÀ«ÄPÀ, ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ¼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ
ÆÃd£ÉUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ.
• 6 jAzÀ 14gÀ ªÀAiÉÆëÄwAiwAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼À CAQCA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä
qÉÃmÁ¨ÉÃ¸ï ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• gÀ¹Ã¢, ªÀgÀ¢ ªÀÄvÀÄÛ ºÀt« ÉêÁj ¥ÀŸÀÛPÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ dªÀiÁRað£À ¥ÀnÖ
¤ªÀðºÀuÉ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É - 8
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. ¨sÁgÀvÀzÁzÀåAvÀ ¥ÀæwgÁdåUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAi
ªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ DAiÉÆÃf¸À§ºÀÄzÁzÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

20
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

2. ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ªÀÄPÀ̼À ²PÀëtPÁÌV ¸ÀªÀÄ

¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÄzÁAiÀĪÀÅ ¥Á ÉÆÎAqÀ
§UÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀvÉÛºÀaÑ §gɬÄj.
_____________________________________________________
_____________________________________________________
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ _____________________________________________________

3. J Éè°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨¨ssÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ CUÀvÀåvÉ EzÉAiÉÄA§ÄzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.

_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________

4.8 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

F WÀlPÀzÀ
WÀlPÀzÀ°è
°è ²PÀëtzÀ C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
ºÉÃUÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆArj. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀiÁ°PÀvÀézÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀĪÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À°è£À
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß CjAiÀÄ®Ä ¸ÀºÁAiÀĪÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆArj. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è£À
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À ¤ªÁgÀ
¤ªÁgÀuÉAiÀÄ PÀÄjvÁzÀ
ÀÄjvÁzÀ vÀAvÉÆæÃ¥ÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è
¸ÀªÀÄÄzÁAi AiÀÄzÀ ¥ÁvÀ æªÀÄÄRåªÁzÀzÀÄÝ. WÀlPÀªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ ¸ÀªÀð²PÀët
C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ eÁjAiÀiÁzÀ £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉëÃvÀæzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄR ÀÄÄRåvÉAi
åvÉAiÀÄ£ÀÄß CjvÀÄPÉÆArgÀÄ«j. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ
±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæUÀwUÁV ±Á® ¤ªÀðºÀuÉ ¸ÀAWÀ, ²PÀëPÀÀ-¥ÉÇõÀPÀ
¥ÉÇõÀPÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¹ ±Á ÉAiÀÄ
PÁAiÀÄ𠤪ÀðºÀuÉAiÀÄ §UÉUÉ ªÉÄîĸÀÄÛªÁj ªÀ»¸ÀĪÀAvÉ ¸ÀÆa¹zÉ. UÁæªÀĪÀÄlÖzÀ°è
UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«Äw/«¨sÁVÃAiÀÄ ºÀAvÀzÀ ¸À«ÄwUÀ¼À gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉƽ¹, AiÉÆÃd£É
ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ uÉAi
AiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ ²PÀëtPÉÌ CUÀvÀåªÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆArj.
w½zÀÄPÉÆA ªÉÄð£É®è
¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ¥ÉÇÃ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët PÁAiÉÄÝ ºÀQÌ£À ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄ£Éß ÉUÉ vÀgÀ ÁVzÉ. F
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ºÉaÑ£À ªÀÄ£ÀßuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ. Dgï.n.E.
PÁAiÉÄÝAiÀÄAvÉ ±Á Á ²PÀëtzÀ PÁAiÀÄðZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÁzÀ AiÉÆÃd£É, ¤ªÀðºÀuÉ, ¤ªÀðºÀ
ªÉÄîĸÀÄÛªÁj ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è ¸ÀQæAiÀÄ ¥ÁvÀ ¥ÁvÀææ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß MwÛ
ºÉýzÉ. UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀêtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ°è, ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÀ ªÀÄAqÀ½AiÀĪÀgÀ£ÀÄß
M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀé Cw ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀzÁÝVzÉ.

4.9 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 1
1. O¥ÀZÁjPÀ ªÀÄvÀÄÛ C
C£Ë¥ÀZÁjPÀ
2. C£Ë¥ÀZÁjPÀ
3. O¥ÀZÁjPÀ
4. ZÀlĪÀnPÉ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

21
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀæUÀw¥Àj²Ã®£É – 2
1. 2001
2. UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀët, ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÉà ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ
UÀÄjAiÀiÁVzÉ. C®èzÉ °AUÀvÁgÀ
°AUÀvÁgÀvÀªÀÄåªÀ£ÀÄß PÀrªÉĪÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
3. FUÁUÀ Éà C¹ÛvÀézÀ°ègÀĪÀ ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛªÀÄU ÀÄUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉƸÀ
±Á ÉUÀ¼À vÉgÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ, ºÉZÀÄѪÀj PÉÆoÀrUÀ¼ÀÄ, ²PÀëPÀgÀ £ÉêÀÄPÁw ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ, ªÀÄzsÁåºÀßzÀ Hl ¤ÃqÀĪÀ ¥ÉÇæÃvÁìºÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ
«zÁåyðUÀ¼À ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉUÉ ªÀÄ£ÀßuÉ ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ. ¸ÉêÁ¤gÀvÀ ²PÀëPÀgÀ
vÀgÀ¨ÉÃwUÀÆ ÀÆ ¥Áæ±À¸ÀÛ÷å ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
4. ±Á Á ªÀÄlÖzÀ°è ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ¸ÀA¸ÉÜ/²PÀëPÀgÀ ¥ÉÇõÀPÀgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À£ÀÄß
eÁjUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ UÁæªÀĪÀÄlÖzÀ°è UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«Äw/«¨sÁVÃAiÀÄ ²PÀët
¸À«ÄwUÀ¼À gÀZÀ£ÉUÉ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 3
1. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAi
PÉAiÀÄ ªÀĺÀvÀé(1.3.3AiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹)

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 4
1. ±Á Á ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ, ZÀað¸À
ZÀað¸ÀĪÀÅzÀÄ, zÁR Áw PÉÆgÀvÉUÉ
PÁgÀt ºÀÄqÀÄPÀĪÀÅzÀÄ, ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽªÀªÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀ PÀrªÉÄ
ªÀiÁqÀĪÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
¸ÀA§A¢üvÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ, PÀ°PÉÆÃ¥ÀPÀgÀ
PÀ°PÉÆÃ¥ÀPÀgÀt, ºÀt ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ
ZÀ®£À²Ã®£ÉAiÀÄ°èAiÀÄÆ ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.(1.3.4 C£ÀÄß UÀªÀĤ¹)
2. ¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÁV (1.4 C£ÀÄß UÀªÀĤ¹)

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 5
1.

2.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 6
1. UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ (1.5 C£ÀÄß UÀªÀĤ¹)

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

22
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

¥ÀæUUÀw
Àw ¥Àj²Ã®£É – 7
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ 1. ±Á Á ¤ªÀðºÀt ¸À«Äw PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ (1.6.1 C£ÀÄß UÀªÀĤ¹)

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 8
1. «±ÉõÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄļÀî ªÀÄPÀ̼À zÁR Áw «±ÉõÀ PÁAiÀÄðAiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀæZÁgÁvÀäPÀ Cj«£À PÁAiÀÄÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß CAiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ. ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß
±Á ÉUÀ½UÉ PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀ
PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀAvÉ ¥ÉÇõÀPÀgÀ£ÀÄß
PÀgÀ£ÀÄß ¥ÉæÃgÉæ¸ÀĪÀÅzÀÄ. ±Á ÉUÀ½UÉ CUÀvÀåªÁzÀ
±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, PÀÄ PÀÄrAi
AiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ªÀåªÀ¸ÉÜ, ªÁ¸ÀAiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ, ±Á ÉUÉ
ºÉÆÃUÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ, ®¨sÀå«gÀĪÀ ±Á ÉUÀ¼À ¸ÀASÉå, CUÀvÀå«gÀĪÀ ±Á É
ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ ¸ÀASÉå ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ
ÁzÀªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ ªÉÄîĸÀÄÛ
ÄîĸÀÄÛªÁjPÉ £ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ.
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ, ¸ÀªÀĪÀ¸ÀÛç ªÀÄzsÁåºÀßzÀ Hl ªÉÆzÀ ÁzÀ ¥ÉÇæÃvÁìºÀPÀªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ. ±Á ÉAiÀÄ RZÀÄðªÉZÀÑ ¥ÀnÖAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ, ¸ÉÃvÀħAzsÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄPÉÌ
¸ÀéAiÀÄA ¸ÉêÀPÀgÀ£ÀÄß £ÉëĸÀĪÀÅzÀÄ.

4.9 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

• Bjork, C
Christopher
hristopher ed. (2006) Educational Decentralisation: Asian
Experiences and Conceptual Contributions, Springer, Netherland.
• Darak G. Kishor, (2008) Community Participation as Resource in
Elementary Education, Paper presented at National Seminar on
Community and School Linkages: Principles and Practices (March
17-19,
19, 2008), NUEPA, New Delhi.
• Dayaram (2011) School Management Committee and the Right to
education Act 2009- Resource material for SMC Training,
American India Foundation
• Gaysu R.Arvind (2008) Locatin
Locating
g Community in School Education:
Emerging Perspectives and Practices to Empowered Participatory
Governance, Paper presented at National Seminar on Community
and School Linkages: Principles and Practices (March 17-19,
17 2008),
NUEPA, New Delhi.
• Government of India(undated) Sarva Shiksha Abhiyan-
Abhiyan Framework
for Implementation. Ministry of HRD, Department of Elementary
Education and Literacy, New Delhi.
• Govinda. R & Diwan Rashmi (2003) Community Participation and
Empowerment in Primary Education, Sage Publications,
Publication New
Delhi.
• Grant A. Carl (1979) Community Participation in Education, Allyn
and Bacon, USA
• Jayaram, N, (2008) School
School-Community
Community Relations in India: Some
Theoretical and Methodological Considerations, Paper presented at
National Seminar on Community and S School
chool Linkages: Principles

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

23
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

and Practices (March 17- 19, 20

2008), NUEPA, New Delhi.
• Kantha V. Vinay & Daisy Narain (2003) Dynamics of Community
Mobilisation in Govinda. R & Diwan Rashmi Community
Participation and Empowerment in Primary Education, Sage n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
Publications, New Delhi.
• Govt. of India (2011) Sarva Shiksha Abh Abhiyan: framework for
Implementation( based on the RTE 2009), Ministry of Human
Resource Development,Department of school education and
Literacy
• Khanna Kailash (2007) Evolution of Policies in India in
Mukhopadhyay Marmar & Madhu Parhar (ed) Education in Indi India,
Shipra, New Delhi.
• Mitsue Uemura(1999) Community Participation in Education: What
do we know? The World Bank.
• Meenai Zubair(2008) Participatory Community Work, Concept
Publishing Company, New Delhi.
• Pailwar, Veena K.& Mahajan Vandana (2005) Janshala in
Jharkhand: An Experiment with Community Invovement in
Education, International Education Journal, 2005, 6(3), 373
373-385.j
• Pokhriyal H.C(2008) Communitisation of School Education :
Reflections from the Field Paper presented at National Seminar on
Community andd School Linkages: Principles and Practices (March
17-19,
19, 2008), NUEPA, New Delhi
• Priyanka Pandey, Sangeeta Goyal, Venkatesh Sundararaman (2008)
Community Participation in Public Schools:The Impact of
Information Campaigns in Three Indian State , Policy Re Research
Working Paper 4776, The World Bank, South Asia Region, Human
Development Department
• Ramachandran Vimala (2003) Community Participation and
Empowerment in Primary Education: Discussion of Experiences
from Rajasthan in Govinda. R & Diwan Rashmi Commun Community
Participation and Empowerment in Primary Education, Sage
Publications New Delhi.
• Tharakan P.K. Michael(undated) Community Participation in
School Education: Experiments and Experiences under People’s
Planning campaign in Kerala http://decwatch.org/file
http://decwatch.org/files/icdd/021.pdf
• Vasavi A.R(2008) Concepts and Realities of Community in
Elementary Education, Paper presented at National Seminar on
Community and School
Linkages: Principles and Practices (March 17 17-19, 2008), NUEPA,
New Delhi.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

24
 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á,ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
4.10 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸À
1. ²PÀëtzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
UÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAi
AiÀÄ ««zsÀ §UÉUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¹.

2. 2009gÀ Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄ ZÀað¹.

3. UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ ªÀÄÄRå PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

4. ±Á Á ¤ªÀðºÀt ¸À«Äw(J¸ï.JA.¹)UÀ® ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¹ÜvÀ gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß

ZÀað¹.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:1 ¸ÀªÀiÁd, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

25
 WÀlPÀ 5 ªÀÄPÀ̼À CºÀðvÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «£Áå¸À
5.0 ¦ÃpPÉ

5.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

5.2 ºÀPÀÄÌ DzsÁjvÀ ²PÀët «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

5.2.1 ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ

5.2.2 ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÁÌV ²PÀëtzÀ ºÀPÀÄÌ

5.2.3 GavÀ ºÁUÀÆ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët PÁ¬ÄzÉ 2009gÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌ

5.3 ¥ÀÇtð ±Á Á «zsÁ£À

5.3.1 ±Á ÉAiÀÄ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjPÀ®à£É

5.3.2 ¥ÀæªÉñÀ, ¸ÀªÀÄv

¸ÀªÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖ

5.3.3. ±Á Á ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ - ¨sËwPÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ

5.3.3.1 ªÀÄPÀ̼À ¸ÀÄgÀPÀëvÉ, PÀĽvÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ¸ÀzÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ

5.3.3.2 ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ©¹AiÀÄÆlPÁÌV ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ :

5.3.3.3. PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ, ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, DlzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ,

ªÉÄÊzÁ£ÀU
QæÃqÉUÀ¼À ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ
5.4. ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ ²PÀët ±Á¹ÛçÃAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀÅzÀÄ.

5.4.1 ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ «zsÁ£À : ¥ÀjPÀ®à£É

5.4.2 PÀ°PÁyðUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ :

5.5 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

5.6 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã®£É

¥Àj²Ã®£ÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛgÀ :

5.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

5.8 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

1
 ªÀÄPÀ̼À CºÀðvÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ

5.0 ¦ÃpPÉ
¨ÁèPï MAzÀgÀ°è ²PÀëPÀgÀÄ, ÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß w½¢¢ÝÃj. F ¸ÀA§AzsÀªÀÅ ±Á ÉAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÉ PÉÆqÀÄ PÉÆqÀÄUÉAiÀiÁVzÉ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅÀÅ ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁVzÀÄÝ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÄÝ GvÀÛªÀÄ ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀ£ÀÄß K¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ. F ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ
J¸ï.J¸ï.J. ªÀÄvÀÄÛ Dgï.n.E UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ¦.n.J.,
JA.n.J., J¸ï.JA.¹...UÀ¼ÁVªÉ.

¥Àæ¸ÀÄÛvÀ CzsÁåAiÀÄzÀ°è ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ «zÁåyðUÀ¼À PÀ°PÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ºÉÃUÉ

¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄÄ«j. ±Á É, ±Á ÉAiÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖzÀ
²PÀëtªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ°è ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÀÄÝ vÀ£ÀßzÉà DzÉ eÁUÀÈw JA§ÄzÀÄ
²PÀëPÀjUÉ EgÀ¨ÉÃPÁVzÉ. «zÁåyð PÉÃA¢ævÀ, «zÁåyð ¸ÉßúÀ¥ÀǪÀðPÀ PÀ°PÁ
ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ¤«Äð¸ÀĪÀÅzÀÄ ²PÀêPÀgÀ ªÀÄÆ® PÀvÀðªÀåªÁVzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ F ¤nÖ£À°è ºÀ®ªÁgÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼À°è ¤gÀvÀªÁVªÉ.
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ºÀAvÀzÀ°è£À ªÀÄPÀ̽UÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀ¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ Cw ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ CA±ÀªÁVzÉ. F CzsÁåAiÀÄzÀ°è ªÀÄUÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
±Á ÉAiÀÄ°è ±ÉÊPÀëtÂPÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀQÌ£À ¨sÁUÀªÁVzÉ JA§ ¸ÁAzÀ©üðPÀvÉAiÀÄ°è
ªÀÄPÀ̼ÀÄ PÀ°PÉAiÀÄ°è ¥Á ÉÆμÀî¨ÉÃPÉAzÀÄ ºÉüÀ ÁVzÉ. MmÁÖV ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ºÀAvÀzÀ°è
±Á Á C©üªÀÈ¢ÞUÁV ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ZÀað¸ÀÄvÀÛzÉ.

5.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

WÀlPÀªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ PɼÀV£À ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄ«j

• ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÁÌV ²PÀëtzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ«j.

• ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀQÌ£À ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è
zÀ°è ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ªÁåSÁ夸ÀÄ«j.
• ¸ÀA¥ÀÇtð ±Á Á «zsÁ£ÀzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ«j.
• ±Á ÉAiÀÄ M¼À ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀUÉ ®¨sÀå«gÀĪÀ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪À£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀÄ«j.
• Dgï.n.F PÁAiÉÄÝAiÀÄ CrAiÀÄ°è £ÀªÀÄÆ¢¸À ÁzÀ AiÀiÁªªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ
±Á ÉUÀ¼À°è ®¨sÀå«zÉ
«zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ºÉÆÃ
ºÉÆð¸ÀÄ«j.
• ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ C£ÀĨsÀ«¸ÀĪÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß GzÁºÀj¸ÀÄ«j.
• ±Á ÉAiÀÄ°è ªÀÄPÀ̼À ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ªÉÄÃ É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀĪÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
ZÀað¸ÀÄ«j.
• «zÁåyðPÉÃA¢ÃæAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyð ¸ÉßúÀ ¥ÀgÀ ªÀiÁzÀjUÀ¼À C¼ÀªÀrPÉUÀ¼À
¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄß ªÀtÂð¸ÀÄ«j.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

2
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

5.2 ºÀPÀÄÌUÀ¼À DzsÁjvÀ ²PÀët «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è GzÀ㫸ÀĪÀ ªÁ¸ÀÛ«PÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß N¢ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¥sÀ°¹.

1. JAlÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀvÀÄÛ ªÀµÀð

ªÀµÀðzÀ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÉÆúÀ£ï ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄAdÄ PÀÄlÄA§zÀ PÀxɬÄzÁVzÉ. CªÀgÀÄ CPÀëgÀ¸ÀÜgÀÄ DzÀgÉ O¥ÀZÁjPÀªÁV
NzÀ£ÀÄß PÀ°vÀªÀgÀ®è. ¥Àæw¢£À ¨É½UÉÎ 8 jAzÀ gÁw 9gÀªÀgÉUÉ zÀÄrAiÀÄĪÀªÀgÀÄ.
±Á ÉUÉ gÀeÉ zÉÆgÉvÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è vÀAzÉvÁ¬ÄAiÀÄ UÀ½PÉAiÀÄ°è F ªÀÄPÀ̼ÀÄ
¸ÀºÁAiÀÄPÀgÁUÀÄvÁÛgÉ. vÁªÀÅ PÉÊU PÉÊUÉƼÀÄî
ÉƼÀÄîªÀ PÉ®¸ÀzÀ ºÉÆgÉ ºÉaÑzÁÝUÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ
±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ¦à¹ vÀAzÉvÁ¬ÄAiÀÄ PÉ®¸ÀzÀ°è ¸ÀºÁAi AiÀÄPÀgÁV vÉÆqÀUÀĪÀgÀÄ.
vÉÆ
PÉ®ªÀÅ ªÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀÄ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ PÀ¼ÀÄ»¸À¢gÀĪÀ §UÉUÉ ZÀPÁgÀªÀ£ÉßwÛzÀÝgÀÄ.
»ÃUÉ ¸ÀܽÃAiÀÄgÀ MvÁÛAiÀÄzÀ ªÉÄÃgÉUÉ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß vÀªÀÄä zÀÄrªÉÄAiÀÄ°è
§¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ¤°è¹zÀgÀÄ.
2. £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÀĺÉÃ±ï ¢£À¹ CAUÀrAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀÄwÛzÁÝgÉ. EzÀgÀ°è vÀªÀÄä
14 ªÀµÀðzÀ ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîwÛzÀÝgÀÄ. ªÀÄ£ÉUÀ½UÉ ¢£À¹AiÀÄ£ÀÄß PÉÆlÄÖ
§gÀ®Ä §¼À §¼À¹PÉƼÀÄîwÛzÀÝgÀÄ. ±Á ÉUÉ ªÀÄPÀ̼ÀÄ zÁR ÁUÀzÉ ªÀÄ£ÉUÉ
ÀÄ£ÉUÉ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
MzÀV¸ÀĪÀªÀgÁVzÀÝgÀÄ. ªÀĺÉñï vÀ£Àß ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß »Ã£ÁªÀiÁ£ÁAiÀĪÁV
ºÉÆqÉzÀÄ ¨ÉÊAiÀÄÄwÛzÀÝ£ÀÄ DzÀgÉ AiÀiÁgÉƧâgÀÆ EzÀgÀ §UÉUÉ ZÀPÁgÀ JvÀÛ°®è.
3. ÁeÉÆà ªÀÄ£ÉUÉ®¸ÀzÁPÉ. FPÉAiÀÄ UÀAqÀ jPÁë Nr¸ÀĪÀªÀ£ÀÄ. LzÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ
E§âgÀÄ UÀAqÀÄ MlÄÖ K¼ÀÄ d£À ªÀÄPÀ̽zÁÝgÉ. UÀAqÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀiÁvÀæ ±Á ÉUÉ
ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ. ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÁ¬ÄUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. CqÀÄUÉ, ¥ÉÇõÀuÉ
ªÀÄvÀÄÛÄÛ §mÉÖ ªÉÆzÀ ÁzÀ PÉ®¸ÀzÀ°è ¸ÀºÁ ¸ÀºÁAi
AiÀÄPÀgÀÄ. PÉ®ªÀÅ ¸ÀܽÃAiÀÄgÀÄ ºÉtÄÚ
ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ºÀwÛgÀzÀ ±Á ÉUÉ ¸ÉÃj¹zÀgÀÄ. DzÀgÉ ¥É ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ
ÇõÀPÀgÀÄ ¤gÁPÀj¹zÀgÀÄ.
KPÉAzÀgÉ PÀÄlÄA§zÀ DzÁAiÀÄ EzÀjAzÀ vÀUÀÄÎvÀÛzÉAzÀÄ. EzÀÄªÉ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̼ÀÄ
±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ vÀªÀÄä ºÀPÀÌ£ÀÄß QvÀÄÛPÉÆAqÀAvÉ.

EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ºÀAvÀzÀ°è ªÀÄPÀ̼À ²PÀëtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ DUÀÄwÛgÀĪÀ vÉÆAzÀgÉ

DzÀgÉ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ CªÀgÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÁÌVzÉ.

GvÀÛªÀÄ fêÀ£À, ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è ²PÀêtªÀÅ ªÀĺÀvÀÛgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß

ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëtªÀÅ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£ÁzsÁjvÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀªÀ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀÄvÀÛzÉ.
§qÀvÀ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆÃUÀ Ár¹ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. eÁUÀwPÀ
ªÀÄlÖzÀ°èAiÀÄÆ ²PÀëtªÀÅ Cw ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁVAiÉÄà CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ²PÀêtPÉÌ ºÉZÀÄÑ MvÀÛ£ÀÄß ¤ÃrzÉ. ¤Ãr 1948gÀ
AiÀÄÄ.J£ï. rPÀègÉõÀ¤ß£À 26£Éà «¢üAiÀÄÄ ²PÀëtzÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAi ªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß MwÛ ºÉýzÉ.
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ ¥ÀæwAiÉƧâgÀ ºÀPÉÌAzÀÄ ¸ÁjzÉ. ¥ÀæwAiÉƧâ fëAiÀÄ ªÀåQÛvÀé
C©üªÀÈ¢ÞUÉ ²PÀëtªÀÅ Cw ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÉAzÀÄ ¸ÁgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ²PÀêtzÀ ºÀPÀÄÌ ªÀiÁ£ÀªÀ
ºÀPÁÌV ¥ÀjªÀwðvÀªÁVzÉ. L.¹.E.J¸ï.¹.Dgï. «¢ü 13gÀ ¥ÀæPÁgÀ ²PÀëtªÀÅ ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌ.
ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ²PÀëtªÀÅ ªÀÄÄRåªÁzÀzÀÄÝ JAzÀÄ ºÉýzÉ. CµÉÖà C®èzÉ
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ ¸À§°ÃPÀgÀtPÉÌ ²PÀëtªÀÅ CUÀvÀåªÁzÀzÁÝVzÉ. PÉ®¸ÀUÀ¼À°è
É®¸ÀUÀ¼À°è ¤gÀvÀgÁVgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À
ªÀÄÄQÛ, CªÀgÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀQÌ£À CjªÀÅ, C©üªÀÈ¢Þ, ¸ÀAgÀP
¸ÀAgÀPÀëÀëuÉ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ UÀªÀÄ£À

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

3
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

ºÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.

5.2.1 ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

PÀÈ¥É: http://www.studentsoftheworld.info/sites/society/childabuse.php

ZÀlĪÀnPÉ 1
• ¤ÃªÀÅ PÀAqÀ ªÀÄPÀ̼À ¤AzÀ£ÉAiÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr. C®èzÉ ¤ÃªÀÅ
PÉýzÀ CxÀªÁ N¢zÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. CxÀªÁ ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ
¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ¥ÀæzÉñÀUÀ½ ¸ÀA¨sÀ«¹zÀ WWÀl£ÉUÀ¼ÀÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀPÉÌ ¤ªÀÄä
¥ÀæwQæAiÉÄ K£ÀÄ?
• ªÀÄPÀÌ
ÀÄPÀ̼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ¤AzÀ£ÉUÉ M¼ÀUÁUÀÄwÛgÀĪÀ «ZÁgÀ ¤ªÀÄä UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §A¢zÉ.
¸ÀÄvÀÛ ÉƪÉÄä PÀtÄÚ ºÀj¹zÀgÉ ¨Á®PÁ«ÄðPÀ, ¥ÉÇõÀPÀgÀ §rvÀ, zÉÊ»PÀ ²PÉë,
±Á ÉUÀ¼À°è vÁgÀvÀªÀÄå eÁw ªÀÄvÀÄÛ °AUÀ DzsÁjvÀªÁV EAxÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ ªÀåQÛvÀéªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ §gɬÄj.
• ªÀÄPÀ̼À ªÉÄÃ É ²PÀëPÀgÀÄ vÀªÀÄäzÉà DzÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃgÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ ªÀÄ£ÉUÉ
»A¢gÀÄVzÀ
ÀÄVzÀ £ÀAvÀgÀ F ¥Àæ¨sÁªÀ ªÀÄPÀ̼ÀÀ°è ºÁUÉAiÉÄà G½¢gÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ?
• vÀgÀUÀwAiÀÄ°è, ¸ÀÄvÀÛ® ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ªÀÄPÀ̽UÉ GvÀÛªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß
ªÀ£ÀÄß ¤«Äð¸ÀĪÀÅzÀÄ ²PÀêPÀgÁzÀ ¤ªÀ¤ªÀÄä dªÁ¨ÁÝj. F
PÁAiÀÄðzÀ°è ²PÀëPÀgÁV
gÁV eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß «vÀj¸ÀĪÀ ¤ªÀÄä PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ
«¸ÀÛj¸ÀÄ«j. ²PÀëPÀgÁzÀ ¤ÃªÀÅ ªÉÄAlgï, UÉÊqï, £ÁAiÀÄPÀ, ªÁ¢ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀjuÁªÀÄPÁj ªÀÄzsÀåªÀwð AiÀiÁVzÀÄÝ ¸ÀªÀiÁdzÀ §zÀ ÁªÀuÉU ÁªÀuÉUÉ ºÉÃUÉ
PÁgÀtªÁUÀÄ«j. EAxÀ J Áè ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPPÀ ªÀåªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ºÀQÌ£À ²PÀëtªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀĪÀ
ªÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉÃUÉ ±ÉÆõÀuÉAiÀÄ£ÀÄß E®èzÀAvÉ ªÀiÁqÀÄ«j.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

4
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

‘ªÀÄUÀÄ’ ¥ÀzÀzÀ ªÁåSÁå£À

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï £ÉõÀ£ïì PÀ£ÉéAµÀ£ï D£ï ¢ gÉÊmgÉÊmïì
ïì D¥sï ¢ ZÉÊ ïØ ¤ÃrgÀĪÀ
ªÁåSÁå£ÀªÀ£ÀÄß
ÁåSÁå£ÀªÀ£ÀÄß J Áè gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ C£ÀÄ
C£ÀĪÉÆ⹪É.
ªÉÆ⹪É. CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁ£ÀƤ£À ªÁåSÁå£ÀzÀ
¥ÀæPÁgÀ “18
18 ªÀµÀðzÉƼÀV£À ¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀiÁ£ÀªÀ fëAiÀÄÆ ªÀÄUÀÄ
ªÀÄUÀÄ”.. ¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÀÄÆ 18
ªÀµÀðzÉƼÀV£À ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß £ÁåAiÀÄ ¸ÀªÀÄävÀªÁzÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄUÀ
ªÀÄUÀĪÉAzÀÄ
ĪÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÁÛgÉ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã°¹ - 1
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.

1. UÀAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉtÄÚUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ªÀAiÀĸÀÌgÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À®Ä PÁ£ÀÆ£ÀÄ

«¢ü¹gÀĪÀ ªÀAiÉÆëÄw JµÀÄÖ
C) «ªÁºÀPÉÌ
D) Éʸɣïì ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä
E) ªªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________

ºÁUÁV ¤ªÀÄä ªÁ¸À¸ÀܼÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ¸ÀܼÀUÀ¼À°è£À ºÀ¢£ÉAlÄ ªÀµÀðUÀ¼À

ªÀµ M¼ÀV£À
J®ègÀÆ ªÀÄPÀ̼ÀÄ. CªÀjUÉ ¤ªÀÄä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀëuÉ ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ.

2. ªÀÄPÀ̽UÉ ºÉaÑ£À UÀªÀÄ£ÀzÀ CUÀvÀåvÉ KQzÉ? KPÉAzÀgÉ

C) ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄAiÀĸÀÌgÀjVAvÀ ºÉZÀÄÑ zÀħð®gÀÄ. ¸ÀPÁðgÀzÀ QæAiÉÄ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À PÀÄjvÁzÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ½
¸À¤ßªÉñÀUÀ½AzÁV.
D) ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°èAiÀÄÆÀÄÆ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁV
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅ¢®è. ªÀÄPÀ̼À zÀæö馅 ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ
PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÉAzÀÄ ¨sÁ«¸ÀĪÀÅzÀÄ PÀrªÉÄ
E) ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À ªÀiÁqÀ ÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄä zsÀé¤AiÀÄ£ÀÄß PÉüÀĪÀªÀj®è
PÉÃ .
F) ªÀÄPÀ̼ÀÄ zÀħð®gÀÄ, ¤AzÀ£ÉUÉ M¼ÀUÁzÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉƵÀuÉUÉ
M¼ÀUÁzÀªÀgÀÄ.

¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ gÁµÀÖçUÀÀ¼À ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À ¸ÀªÀiÁªÉñÀªÀÅ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÉUÁV EgÀĪÀ

CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ C¸ÀÛçªÁV ÁVzÉ. EzÀÄ ªÀÄPÀ̼À ªÀiÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À ªÉÄà É
PÉÃA¢æÃPÀÈvÀªÁVzÉ. KPÉAzÀgÉ ªÀÄPÀ̼ÀÄ MAzÀÄ zÀħð® UÀÄA¥ÁVzÀÄÝ CªÀjUÉ ªÀAiÀĸÀÌgÀ
«±ÉõÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀëuÉAiÀÄ CUÀvÀå«zÉ. ¹.Dgï.¹Ai gï.¹AiÀÄ «²µÀÖ ««zsÀ
ªÉʲµÀÖöåUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß Œ¤ÃªÀÅ CxÀðªÀiÁrPÉÆ
rPÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ,

• EzÀÄ 18 ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£ÀªÀgÉV£À ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ E§âjUÀÆ

CªÀgÀÄ ªÀÄzÀĪÉAiÀiÁVzÀÝgÀÆ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄäzÉà ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÀÆ
C£ÀéAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ.
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
5
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
2. F ¸ÀªÀiÁªÉñÀªÀÅ ªÀÄUÀÄ«£À CvÀåvÀÛªÀÄ D¸ÀQÛ, vÁgÀvÀªÀÄå «®è¢gÀĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ
ªÀÄUÀÄ«£À C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ½UÉ ªÀÄ£ÀßuÉ ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ JA§ vÀvÀéUÀ½AzÀ
ªÀiÁUÀðzÀ²ðvÀªÁVzÉ.
3. EzÀÄ PÀÄlÄA§zÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ ºÁUÀÆ ªÀÄPÀ̼À DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
C©üªÀÈ¢ÞUÉ C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀªÁzÀ
gÀªÁzÀ ¥Àj¸ÀgÀzÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ CUÀvÀåvÉUÉ MvÀÄÛ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.

¹.Dgï.¹.AiÀÄÄ £ÁUÀjPÀ, gÁdQÃAiÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ, Dyð DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À

£Á®ÄÌ CA±ÀUÀ¼À PÀqÉUÉ UÀªÀÄ£ÀºÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. CªÉA
CªÉAzÀgÉ

• §zÀÄPÀĽAiÀÄÄ«PÉ
• C©üªÀÈ¢Þ
• gÀPÀëuÉ
• ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ

ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàÀàgÀ CªÀ®A©vÀªÁVzÉ.DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À ¸Àé¨sÁªÀ¢AzÁV vÀPÀëtzÀ

ºÀPÀÄÌ
ÀPÀÄÌUÀ½PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼ÉAzÀÄ «AUÀr¸À ÁVzÉ.

vÀPÀá÷êtzÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ(£ÁUÀjPÀ
(£ÁUÀjPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ)
À¼ÀÄ): F ¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ
¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖªÀÅUÀ¼ÁVªÉ.

1. vÁgÀvÀªÀÄå
2. ²PÉë
3. C¥ÀgÁzsÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è £ÁåAiÉÆÃavÀ «ZÁgÀuÉAiÀÄ ºÀPÀÄÌ
4. ªÀÄÆ Á¥ÀgÁzsÀ £ÁåAiÀÄzÀÀ ¥ÀævÉåÃPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ
5. fêÀ£ÀzÀ ºÀPÀÄÌ
6. gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉAiÀÄ ºÀPÀÄÌ
7. PÀÄlÄA§zÉÆA¢UÉ ªÀÄgÀÄ KQÃPÀgÀt ºÉÆAzÀĪÀ ºÀPÀÄÌ.

¥ÀæUÀw¥ÀgÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ: vÀPÀëtzÀ UÀªÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ PÀæªÀÄzÀ ¨ÉÃrPÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄRåªÁV DgÉÆÃUÀå, ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ DyðP DyðPÀ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ºÁUÀÆ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À PÀÄjvÁV ¹.Dgï.¹.AiÀÄÄ vÀªÀÄUÉ
®¨sÀå«gÀĪÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ZËPÀnÖ£ÉƼÀUÉ CUÀvÀå«zÀÝ°è
PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä £ÉëĸÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ ²PÀëtzÀ ºÀPÀ ºÀPÀÄÌ ¹.Dgï.¹.AiÀÄ ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ
ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À CrAiÀÄ°è UÀÄgÀÄw¸À®ànÖzÉ. C¨sÁå¸À ¤gÀvÀ ²PÀëPÀgÁV ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä
ªÉÄðéZÁgÀuÉAiÀÄ CrAiÀÄ°è §gÀĪÀ J Áè ªÀÄPÀ̼ÀÄ F J®èªÀÅUÀ½AzÀ gÀQë¸À®ànÖzÁÝgÉ JAzÀÄ
SÁvÀj¥Àr¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

• ±ÉÆõÀuÉ
• ¤AzÀ£É/zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ
• CªÀiÁ£À«ÃAi
«ÃAiÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀªÀiÁ£ÀPÀgÀªÁzÀ ªÀvÀð£É

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ 6

 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

• ¤®ðPÀë÷å

vÀªÀÄä ¸ÁªÀiÁfPÀ, DyðPÀ CxÀªÁ ¨sËUÉÆýPÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ½AzÀ ¸ÁzsÀ£É ºÁUÀÆ

±ÉÆõÀuÉUÉ M¼À¥ÀqÀĪÀÅzÀjAzÀ J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ gÀPÀëuÉ ¨ÉÃPÁVzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ZÀlĪÀnPÉ – 2
• ¤ªÀÄ
¤ªÀÄää «±ÉõÀ UÀªÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀëuÉAiÀÄ CUÀvÀåªÀżÀî, ¤ªÀÄä ±Á ɬÄAzÀ
ºÉÆgÀVgÀĪÀ , ºÉÆgÀUÀĽ¢gÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À LzÀÄ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À ªÀUÀðUÀ¼À MAzÀÄ
¥ÀnÖªÀiÁr. GzÁºÀgÀuÉ MAzÀÄ ªÀUÀð gÀ¸ÉÛ §¢AiÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ.
• ªÀÄPÀ̽AzÀ JzÀÄj¸À®àqÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¤ÃªÀÅ ¹zÀÞ ºÁUÀÆ
¸À±ÀPÀÛgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ M¼ÀUÉ ºÁUÀÆ ºÉÆgÀUÉ ¤A¢¸À®àqÀÄwÛgÀĪÀ
CxÀªÁ ±ÉÆõÀuÉUÉƼÀ¥ÀqÀÄwÛgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß gÀQ gÀQëë¸ÀĪÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ
ªÀiÁUÀðUÀ¼À
UÀðUÀ¼À£ÀÄß C£Ééö¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

5.2.2 ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÁÌV ²PÀëtzÀ ºÀPÀÄÌ

»A¢£À «¨sÁUÀzÀ°
UÀzÀ°èè ¤ÃªÀÅ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌ JAzÀÄ ¥ÀjUÀt¹gÀĪÀ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
PÁ£ÀÆ£ÀÄ C¸ÀÛçUÀ¼À §UÉÎ N¢¢ÝÃj. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀªÀÇ PÀÆqÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß
SÁvÀj¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ F PɼÀV£ÀAwªÉ:
PɼÀV£ÀAwªÉ:-

1. 6-1414 ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£À J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁ

PÀqÁØØAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ
ºÀPÀÄÌ («¢ü 21J)
2. 14 ªÀµÀðUÀ¼À vÀ£ÀPÀ AiÀiÁªÀÅzÉà C¥ÁAiÀÄPÁj GzÉÆåÃUÀ¢AzÀ gÀPÀëuÉ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ
ºÀPÀÄÌ(«¢ü 24)
3. DyðPÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ
CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½AzÁV
½AzÁV vÀªÀÄä ªÀAiÀĹìUÉ CxÀªÁ ±ÀQÛ ±À ¸ÁªÀÄxÀåðPÉÌ
C£ÀÄUÀÄtªÁV®èzÀ GzÉÆåÃUÀUÀ½UÉ §®ªÀAvÀ¢AzÀ ¥ÀæªÉÃ±É ºÉÆAzÀĪÀÅzÀjAzÀ
ºÉÆAzÀÄ
gÀPÁëuÉ(«¢ü 39 E)
4. DgÉÆÃUÀåPÀgÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁévÀAvÀæ÷å ºÁUÀÆ WÀ£ÀvÉAiÀÄ ¹ÜwUÀwUÀ¼ÉÆA¢UÉ
UÀwUÀ¼ÉÆ
¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÉÆAzÀ®Ä ¸ÀªÀiÁd CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆAzÀĪÀ
ºÁUÀÆ ±ÉÆõÀuÉAiÀÄ «gÀÄzÀÞ, £ÉÊwPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sËwPÀ ¥ÀjvÁåUÀzÀ «gÀÄzÀÞ, ¨Á®å
ºÁUÀÆ
UÀÆ AiÀÄĪÀ d£ÀvÉAiÀÄ SÁvÀj gÀPÀëuÉAiÀÄ ºÀPÀÄÌ(«¢ü 39 J¥sï)

ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À UËgÀªÀªÀ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ÁévÀAvÀæ÷åªÀ£ÀÄß

SÁvÀj¥Àr¸ÀĪ
SÁvÀj¥Àr¸ÀĪÀAvÀºÀ ¸ÀªÀÄUÀæ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ°è ªÀ°è ±Á ÉAiÀÄÄ ¤uÁðAiÀÄPÀ
¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉAiÀÄ°è ¤ÃqÀ ÁUÀĪÀ ²PÀë£ÀªÀÅ ªÀÅ ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀåQÛvÀéªÀÅ ¸ÀA¥ÀÇtð
¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÉÆAzÀĪÀAvÉ ¤zÉÃð²¸À¨ÉÃPÀÄ. ²PÀëtPÉÌ ºÀPÀÄÌUÀ¼À DzsÁjvÀ «zsÁ£ÀzÀ
¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄÄ GavÀ, PÀ PÀqÁØAiÀÄ ºÁUÀÆ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß J®èJ jUÀÆ MzÀV¸ÀĪÀ
‘DzÀ±Àð’ ±Á ÉAiÀÄ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ gÁdå då ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ
²PÀët ¸ÀaªÁ®AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀĪÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ EAvÀºÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

7
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
MAzÀÄ «zsÁ£ÀªÀÅ ²PÀë PÀëtzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß UÀ½¸ÀĪÀ°è gÁdåªÀÅ d¨Á¨ÁÝjAiÀÄÄ ÄÄvÀªÁzÀÄzÉAzÀÄ
¥ÀjUÀt¸ÀÄvÀÛzÉ. vÁgÀvÀªÀÄåªÀ£ÀÄß
vÀªÀÄåªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄ ºÁPÀĪÀAvÀºÀ ºÁUÀÆ ¸ÀªÀðjUÀ
¸ÀªÀðjUÀÆ ¸ÀªÀiÁ£À ±ÉÊPÀëtÂPÀ
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß RavÀ¥Àr¸ÀĪÀAvÀºÀ ¤ÃwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D DZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß gÁdåUÀ¼ÀÄ
C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. EzÀÄ J Áè gÁdåUÀ¼À JzÀÄjVgÀĪÀ MAzÀÄ ¸ÀªÁ ÁVzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
5.2.3 GavÀ ºÁUÀÆ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët PÁ¬ÄzÉ 2009gÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ²PÀëPÀgÁV ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀt
PÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ°è
£ÀªÀÄä zÉñÀzÀ°è ªÀiÁqÀ ÁzÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À §UÉÎ ¤ªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁVzÉ. F
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ PÉÆøïð-1gÀ°è1gÀ°è «ªÀgÀªÁV N¢¢ÝÃj. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ E°è
¸ÀAQë¥ÀÛªÁV ¥ÀÅ£ÀgÀªÀ ÉÆÃPÀ£À ªÀiÁqÉÆÃt

¸ÁévÀAvÁæå £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ««zsÀ ¤Ãw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ

G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ, ªÀÄPÀ̽ ½UÉ
UÉ GavÀ PÀqÁØAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtUÀÄtªÀÄlÖzÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ
²PÀêtªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ°è vÀ£Àß §zÀÞvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzÀ² À²ð¹zÉ ¸ÀªÀðjUÀÆ ²PÀëtzÀ
GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀĪÀ°è JzÀÄgÁzÀ
zÀÄgÁzÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸À®Ä ¸ÀgÀPÁgÀ, ¸ÀgÀPÁgÉÃvÀgÀ
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸ÀéAiÀÄA¥ÉæÃjvÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ EvÀgÀgÀÄ ¸ÀºÀ¨sÁVUÀ¼ÁVªÉ.
¸ÁévÀAvÉÆæååÃvÀÛ
ÃvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀ®ªÁgÀÄ DAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæUÀw
ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀævÉUÁV ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÅ£Àgï gÀa¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄgÀÄ ¸ÀAWÀn¸ÀĪÀ
CUÀvÀåªÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV ªÀåPÀÛ¥Àr¸À ÁVzÉ.

J Áè 29 gÁdåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è AiÀÄÄ.E.E. «ÄµÀ£ï C£ÀÄß

«¸ÀÛj¸À®Ä ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 200gÀ°è
0gÀ°è ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA¨sÀzÀ ªÀÄlÖzÀ
²PÀëtPÉÌ MvÀÄÛ ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀ¼ÀªÀÄlÖ
ªÀÄlÖzÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀÄ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÉƼÀUÉ AiÀÄÄ.E.E.AiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ J¸ï.J¸ï.J.£À ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ
®PÀëtªÁVvÀÄÛ. 86£ÉAiÀÄ ¸ÁA«zsÁ¤PÀ wzÀÄÝ¥ÀrA ÀrAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ »A¢£À ¤zÉÃð±À£À vÀvÀéªÀÅ
ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÁÌV ªÀiÁ¥ÀðqÁVzÉ.

• 6-14
14 ªÀµÀð ªÀAiÀĹìUÉ J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ Hl ºÁUÀÆ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀÅ MAzÀÄ
ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀPÁÌV ªÀiÁqÀ®Ä F PÁ¬ÄzÉAiÀÄÄ ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÀÛzÉ.

«¢ü 21 ‘J’AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ

• ²PÀëtzÀ ºÀPÀÄÌ-PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¤zÀðj¸ÀĪ

¤zÀðj¸ÀĪÀAvÉ 6 jAzÀ 14 ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£À J Áè
ªÀÄPÀ̽UÉ GavÀ ºÁUÀÆ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß gÁdåªÀÅ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.

GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët PÁAiÉÄÝ 2009gÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼ÀÄ «¢ü 21 ‘J’
C¢ü¤AiÀĪÀÄzÀrAiÀÄ°è ¤ÃqÀ ÁzÀ ±Á¸À£ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ CxÀð, ¥Àæw
ªÀÄUÀÄ«UÀÆ vÀȦÛPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ
vÀÄÛ ¸ÀªÀÄAd¸À UÀÄtªÀÄlÖzÀ ¥ÀÇuÁ¥ÀÇuÁðªÀ¢üAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët
ºÀQÌzÉ. ¤¢ðµÀÖ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀÄ
qÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀĪÀ O¥ÀZÁjPÀ
±Á ÉAiÀÄ°è ²PÀë£ÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸À ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
ÁUÀĪÀÅzÀÄ.‘PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët’ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ ¸ÀÆPÀÛ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

8
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
¸ÀPÁðgÀªÀÅ ªÀÄPÀ̼À, zÁR Áw, ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ, ªÀÄPÀ̼À ºÁdgÁw ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄV¸ÀĪÀÅzÀgÀ RavÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀqÁجÄÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ‘GavÀ GavÀ ²PÀët’ JAzÀgÉ
±Á É ¥ÀæªÉò¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ ªÀ£ÀÄß
ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¥ÀÇtðUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄĪÀ, AiÀiÁªÀÅzÉà ±ÀÄ®Ì CxÀªÁ ªÉZÀÑUÀ¼À£ÀÄß(¨ÉÆÃzsÀ£À ±ÀÄ®Ì,
¸ÀªÀĪÀ¸ÀÛç, ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ, CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛ) ¥ÁªÀw¸À¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀå«gÀĪÀÅ¢®è JAzÀxÀð.

Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝ 2009gÀ eÉÆÃvÉUÉ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸¸ÀA«zs ÀA«zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ

ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÉ «¢ü 21 ‘J’Ai AiÀÄÄ 1£Éà K¦æ ï 2010jAzÀ PÁAiÀÄðgÀÆ¥ÀPÉÌ §A¢zÉ.
ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÁÌVgÀĪÀ ²PÀëtzÀ ºÀPÀÄÌ 6-14ªÀµÀð 14ªÀµÀð ªÀAiÀĹìUÉ ¥ÀæwªÀÄUÀÄ«UÀÆ
SÁvÀj¥Àr¸À ÁVzÉ. F PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄAd¸ÀªÁzÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ
ªÀÄPÀ̼À ºÀQÌUÉ £ÁåAiÀĸÀªÀÄävÀªÁzÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ZËPÀlÖ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. EAvÀºÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÁgÀvÀªÀÄå gÀ»vÀvÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß
¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ°è ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ, EzÀÄ DvÀAPÀ MvÀÛqÀ ªÀÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛÛ ¨sÀAiÀÄ¢AzÀ
Ä¢ ªÀÄÄPÀÛªÁzÀ
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 2
¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. ²PÀëtzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹, ªÀÄPÀ̽UÉ ¤ÃqÀ ÁVgÀĪÀ JgÀqÀÄ ¸ÁA«zsÁ¤PÀ
PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
__________________________
____________________________________________________
__________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

5.3 ¥ÀÇtð ±Á Á «zsÁ£À

5.3.1 ±Á ÉAiÀÄ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjPÀ®à£É

ZÀlĪÀnPÉ – 3
• ºÀwÛgÀzÀ ±Á ÉUÉ ¨sÉÃn¤Ãr. D ±Á ÉAiÀÄ M¼ÀUÉ ®¨sÀå«gÀĪÀ
Àå«gÀĪÀ ¨sËwPÀ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr. D ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä
±Á ÉAiÀÄ°ègÀĪÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹.

«¨sÁUÀ 5.3.2gÀ°è
.3.2gÀ°è ZÀ
ZÀað¸À
¸À ÁzÀ Dgï.n.E.PÁAiÉÄÝ 2009, gÁdåªÀÅ 6-14ªÀµÀð
6 ªÀAiÀĹì£À
J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¸ÀĪ
¥ÀÇtðUÉƽ¸ÀĪÀªÀgÉUÉ
ÀªÀgÉUÉ £ÉgÉAiÀÄ ±Á ÉAiÀÄ°è GavÀ
ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀqÁجÄÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. F PÁAiÉÄÝAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
H»¸À®àlÖ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, ¥ÀæªÉñÀ, ¸ÀªÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
GzÉÝò¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ ªÀÄUÀÄ«£À CºÀðvÉUÀ½UÁV MAzÀÄ ¥ÉÇæÃvÁìºÀPÀ zÀȶÖPÉÆãÀ¢AzÀ
AiÀÄÄ.E.E.£À «zsÁ£ÀzÀ°è MAzÀÄ ªÀiÁzÀj §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

9
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
£ÁªÀÅ FUÀ ±À ÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÉÆÃt.

±Á É J£ÀÄߪÀÅzÀÄ MAzÀÄ UÀÄA¦£À°è ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ PÀ° PÀ°PÉUÁV UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ

MAzÀÄ ¸ÀܼÀªÁVzÉ. ²PÀëPÀgÀÄ, ±Á Á ¹§âA¢ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ F ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ°è n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
vÉÆqÀVgÀĪÀ d£ÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀgÀ ªÉÄðéZÁgÀuÉAiÀÄ°è PÀ°AiÀÄÄvÁÛgÉ.
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ J£ÀÄߪÀÅzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ
À¼ÀÄ, «©ü£Àß ªÀAiÀĹì£À
ªÀÄlÖPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ±Á ÉAiÀÄ ªÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀzÀUÀ¼ÁVªÉ.
»A¢£À «¨sÁUÀªÀÅ QjAiÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¢ºÀgÉAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀzÀªÀgÀÄ JA§ «¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArzÉ.

¸ÀgÀPÁgÀ (PÉÃAzÀæ/gÁdå) CxÀªÁ MAzÀÄ «±Àé«zÁ央AiÀÄ C CxÀªÁ MAzÀÄ PÁ£ÀƤAzÀ

gÀa¸À®àlÖ ªÀÄAqÀ½ CxÀªÁ Á PÉÃAzÀæ CxÀªÁ gÁdå ¸ÀgÀPÁgÀUÀ¼À ¥ÀgÀªÁV UÀÄgÀÄw¸À®àlÖ
AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀA¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ C¢üPÁjUÀ½AzÀ
CAVÃPÀj¸À®àlÖ(GzÁºÀgÀuÉUÉ,UÉ, CzÀgÀ UÀÄt
UÀÄtªÀÄlÖ CxÀªÁ zÀPÀëvÉUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ, ²PÀët
¤zÉÃð±À£Á®AiÀÄ, ¥ÀÅgÀ¸À¨sÉ/¸À«Äw) CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ PÉÆøïðUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀ MAzÀÄ
¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß ±Á É J£ÀߧºÀÄzÀÄ. EzÀÄ ¤AiÀÄ«ÄvÀ vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁªÀðd¤PÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ½UÉ C¨sÀåyðUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄvÀÛzÉ(¥ÀeÁAPÀgï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀeÁAPÀgï,
2010).

¸ÀgÀ¼À ¥ÀzÀUÀ¼À°è ±Á ÉAiÀÄÄ,

• ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁzÀ
ªÀÄ¥ÀðPÀªÁzÀ ²PÀëPÀgÀ£ÉƼÀUÉÆAqÀ ¸ÀܼÀ
• PÀ°PÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVPÉÆArgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¸ÀܼÀ
• ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁzÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ PÀlÖqÀ
• PÉÆoÀrUÀ¼ÀÄ, ¦ÃoÉÆÃ¥ÀPÀgÀ£ÀUÀ¼ÀÄ, DlzÀPÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ,
PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ¸Ë®¨sÀåUÀ åUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÉÆA¢UÉ
¸ÀdÄÓUÉÆArgÀĪÀ PÀlÖqÀ.
• ªÀÄUÀÄ«£À ªÀåQÛªÀzÀ ¸ÀªÁðAVÃt
ÁðAVÃt C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÉÆß
¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÉÆßzÀV¸ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀ

F jÃwAiÀÄ°è EA¢£À ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ±Á ÉAiÀÄÄ ««zsÀ ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄߪÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.

5.3.2 ¥ÀæªÉñÀ, ¸ÀªÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖ

F ºÀAvÀzÀ°è zÀ°è ¤ÃªÀÅ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ªÀÄPÀ̽UÉ Dgï.n.E.PÁ¬ÄzÉ 2009
PÉÆqÀªÀiÁrgÀĪÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §UÉÎ w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
¸ÀÆPÀÛªÁXzÉ.¤ªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ UÉÆvÀÄ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ±Á ÁªÀ¢üAiÉƼÀUÉ J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ
ªÀÄzsÀå¹ÜPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÁAiÀÄðUÀv
ÄðUÀvÀUÉƽ¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. Dgï.n.E. PÁ¬ÄzÉ
2009gÀ C£ÀĵÁ×£ÀªÀÅ ¥ÀæªÉñÀ, ¸ÀªÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀĪÀ ¥ÀÇtð
±Á Á «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß Äß PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§A¢üvÀªÁVªÉ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀgÀ¸ÀàgÀ CªÀ®A©vÀªÁVªÉ £ÁªÀÅ F ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À CxÀðªÀ£À
CxÀðªÀ£ÀÄß «ªÀj¸À®Ä CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

10
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
¥ÀævÉåÃPÀªÁV ZÀað¸À¨ÉÃPÀÄ vÀzÀ£ÀAvÀg
vÀzÀ£ÀAvÀgÀªÉÃ
ÀªÉà ¤ÃªÀÅ EªÀÅUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ¥ÀÇtð
¥ÀÇt ±Á Á «zsÁ£ÀzÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ C«¨sÁådå CAUÀUÀ¼ÁVªÉ JAzÀÄ CxÀðªÀiÁrPÉƼÀèj.

¥ÀæªÉñÀ :

¤ÃªÀÅ ªÉÆzÀ®Ä ±Á ÉAiÀÄ ¨sËwPÀ ¥ÀæªÉñÀªÀ£ÀÄ

ÉñÀªÀ£ÀÄß ZÀað¸ÉÆÃt

ZÀlĪÀnPÉ – 4
PɼÀUÉ ¤ÃqÀ ÁzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß N¢ ºÁUÀÆ avÀætªÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹

zÀÆgÀzÀ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ(¦.Dgï.M.©.E. 1999)

¸ÀªÁ¬Ä ªÀiÁzsÉÆÃ¥ÀÅgï(gÁd¸ÁÜ£À)zÀ zÀÆzÀ¥ÀÅgÀ UÁæªÀÄzÀ°è ±Á ÉAiÀÄÄ ¥ÀævÉåÃPÀ
¨ÉlÖzÀ ªÉÄÃ É EzÉ. ¸ÀtÚ ªÀÄPÀ̼ÀÄ C°èUÉ ºÉÆÃUÀĺÉÆÃUÀĪÀÅzÀÄ
ªÀÅzÀÄ zÀĸÀÛgÀªÁVzÉ. ªÀļÉUÁ®zÀ
ªÀiÁUÀðªÀÅ ¤Ãj¤AzÀ ªÀÄļÀÄVgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁgÀUÀlÖ É CxÀªÁ PÉ®ªÉǪÉÄä
wAUÀ¼ÀÄUÀlÖ É ªÀÄÄaÑgÀÄvÀÛzÉ.
ZÀPÉÆéÃzÀgï(¸ÀÄ ÁÛ£À¥ÀÅgÀ f Éè, GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ)zÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà ±Á É E®è. ºÀwÛgÀzÀ
ºÀ½îAiÀiÁzÀ UÁå£ÀÄàgÀzÀ ¸ÀgÀPÁj ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥À®Ä §eÁgï C£ÀÄß zÁn
ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÁVzÉ. EzÀÄ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß C¸ÀÄgÀQëvÀgÀ£ÁßV¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ zÀÆgÀzÀ
¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ.
CvÀªÀð£ï(¹¢ü, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ)zÀ°ègÀĪÀ ±Á ÉAiÀÄÄ C£ÉÃPÀ ºÀ½îUÀ½UÉ ¸ÉêÉ
¸À°è¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÉaÑ£À ¤ªÁ¸ÀUÀ¼ÀÄ ±Á ÉUÉ 2 jAzÀ 3 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ°èªÉ.

DAzsÀæ-Mj¸Áì UÀrAiÀÄ°ègÀĪÀ PÉÆgÀ¥ÀÅvï ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è ±Á ÉUÉ ºÉÆgÀngÀĪÀ ºÉtÄÚªÀÄPÀ̼ÀÄ.

F ªÀÄPÀ̼ÀÄ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥À®Ä 6 Q.«Äà ªÀgÉUÉ £ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
PÀ鴃 :http://www.thehindu.com/education/article2134454.ece
:http://www.thehindu.com/education/article2134454.e D
¨sËwPÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è £ÀUÀgÀ/CgÉ£ÀUÀgÀ/UÁæ«ÄÃt/§ÄqÀPÀlÄÖ ±Á ÉUÀ¼À°è
zÁR ÁVgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ JzÀÄj¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ vÉÆAzÀgÉUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¹.
£ÀUÀgÀ/CgÉ£ÀUÀgÀ/UÁæ«ÄÃt/§ÄqÀPÀlÄÖ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ ²PÀëPÀgÁV
¤ªÀÄä ¸ÀéAvÀ C
C£ÀĨsÀªÀ¢AzÀ ¤ÃªÀÅ ¤zÀ±Àð£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

11
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
ªÁ¸À¸ÀܼÀUÀ½AzÀ ±Á ÉUÀ¼À CAvÀgÀªÀÅ «±ÉõÀªÁV zÉñÀzÀ UÁæ«ÄÃt ªÀÄvÀÄÛ
§ÄqÀPÀlÄÖ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è£À MAzÀÄ UÀA©üÃgÀ ¸ÀªÀĸÉåAiÀiÁVzÉ. ªÀÄPÀ̼ÀÄ ±Á ÉUÉ ¥ÀæªÉñÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆAzÀ®Ä
ÉÆAzÀ®Ä ±Á ÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄAd¸ÀªÁzÀ CAvÀgÀzÀ°ègÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀgÀ EzÀgÀAxÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÁ¹¸ÀĪÀ
¤ªÁ¸ÀzÀ ºÀwÛgÀzÀ°è ±Á ÉUÀ¼ÀÄ E®è¢zÀÝgÉ. CªÀgÀÄ O¥ÀZÁjPÀªÁV zÁR ÁVzÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ
±Á Á ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¸ÀĪÀÅ¢®è. Dgï.n.E.PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ ªÀÄPÀ̽UÉ £ÉgÉAiÀÄ
ªÁåSÁ夹zÀgÀÄ. ¥ÀæzÉñÀ ±À CxÀªÁ «ÄwUÀ¼À M¼ÀUÉ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ½UÉ ¥ÀæªÉñÀªÀ£ÀÄß
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ.Dgï.n.E. PÁ¬ÄzÉAiÀÄ£ÀÄß J Áè gÁdåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ
£ÉgÉAiÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæzÉñÀ CxÀªÁ ªÁ «ÄwAiÉƼÀUÉ ®§å«gÀĪÀ ±Á ÉUÀ¼À ¸ÀàµÀÖ avÀæ£ÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆAzÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀqÁØAiÀÄUÉƽ¸ÀÄvÀÛ
½¸ÀÄvÀÛzÉ.EzÀÄ ±Á Á gÀPÁë C¨sÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. £ÉgÉAiÀÄ ºÀ®ªÀÅ ¥ÀæzÉñÀUÀ½UÉ MAzÉà ±Á ɬÄgÀĪÀ ¸ÁzsÀåvÉAiÀÄÆ
EzÉ.(DvÀªÀð£ï, ¹¢ü ªÀÄzÀå¥ÀæzÉñÀ ±Á ÉAiÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃr).
¥ÀAiÀiÁðAiÀĪÁV MAzÀÄ £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄ ºÉZÀÄÑ ±Á ÉUÉ ¸ÀA¥ÀPÀð
ºÉÆA¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. £ÀPÉëA AiiÀÄ F CAvÀgÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ J°è ºÉƸÀ ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß
vÉgÉAiÀĨÉÃPÀÄ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtzÀ°è, ¨sËwPÀ ¥ÀæªÉñÀzÀAvÉAiÉÄà ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥ÀæªÉñÀªÀÇ

PÀÆqÀ ¥ÀæªÀÄÄR «µÀAiÀĪÁVzÉ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ ªÉÊ«zªÉÊ«zsÀåvÉ, ¨sÁµÉ, d£ÁAVÃAiÀÄvÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¨sËUÉÆýPÀ «vÀgÀuÉAiÀÄÄ ªÀÄPÀ̼¼ÀÀ ²PÀëtzÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß D¼ÀªÁV ¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ, MAzÀÄ ºÀ½î G£ÀßvÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É E®èzÉ EzÀÝ°è, D UÁæªÀÄzÀ
ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¸À¢gÀĪÀ ¸ÁzsÀåvɬÄgÀÄvÀÛzÉ.
ºÀ½îUÀ¼À°ègÀĪÀ ¥Á®PÀgÀÄ 5£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¸À®Ä
ºÉtÄÚªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ºÀ½îUÀ¼À ºÉÆgÀUÉ PÀ¼ÀÄ»¸À®Ä EµÀÖ¥ÀqÀĪÀÅ¢®è. NªÀð ²PÀëPÀgÁV ¤ÃªÀÅ
CAvÀºÀ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÀÄ£À¹ÜwUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀë÷ä
¸ÀAªÉÃzÀ£ÉAiÀÄļÀîªÀgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ CAvÀºÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ UÀæ»PÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
vÁgÀvÀªÀÄåzÀ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆÃUÀ Ár¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ ªÀÄUÀÄ«UÉ ±Á ÉAiÀÄ ºÉÆgÀV£À fêÀ£ÀzÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
¸ÀºÀdªÁV ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß PÀ°à¸À¨ÉÃPÀÄ. ±Á Á C£ÀĨsÀªÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄUÀÄ«£À ºÉªÉÄäAiÀÄ£ÀÄß vÀ£Àß
¸ÀéAvÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀiÁdzÀ°è À°è ªÀÄvÀÄÛ fêÀ£À «¨sÁUÀzÀ°è §®§®¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
eÉÆvÉUÉ ªÁå¥ÀPÀ ¥Àæ¥ÀAZÀ¢AzÀ PÀ°AiÀÄ®Ä ¥ÉÇæÃvÁ컸À¨ÉÃP
¸À¨ÉÃPÀÄ.

¸ÀªÀÄvÉ:
ZÀlĪÀnPÉ – 5
PɼÀV£À UÀÄA¥ÀÅUÀ½UÉ ¸ÉÃjzÀ ¤ªÀÄä vÀgÀUÀwAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼À MAzÀÄ ¥ÀnÖ ªÀiÁr
¥Àj²µÀÖeÁw/¥ÀAUÀqÀ/zÉÊ»PÀ ¸ÀªÁ®Ä¼ÀîªÀgÀÄ/C®à¸ÀASÁåvÀgÀÄ/ªÀ®¹UÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
AiÀiÁªÀÅzÉà EvÀgÀ ªÀUÀð. vÀgÀUÀw ºÁdgÁw ¥ÀŸÀÛPÀ¢AzÀ MAzÀÄ wAUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄ°è CªÀgÀ
ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹. CªÀgÀ ºÁdgÁwAiÀÄ ªÀÄlÖ K¤zï?ECvÀgÀ «zÁåyðUÀ®
ºÁdgÁwAiÉÆA¢UÉ CzÀÄ AiiÀiÁªÀ jÃw ºÉÆðPÉ ºÉÆA¢zÉ? ºÀÄqÀÄ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ºÀÄqÀÄUÀgÀ ºÁdgÁwAiÀÄ°è ªÀåvÁå¸À«zÉAiÉÄÃ? PÀrªÉÄ ºÁdgÁwUÉ PÁgÀtªÉãÉAzÀÄ
«zÁåyðUÀ¼À°è ZÀað¹.CªÀgÀÄ ÀÄ JzÀÄj¸ÀÄwÛªÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

12
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
°AUÀ ªÀ
ªÀÄvÀÄÛ
ÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀUÀðUÀ¼À CAvÀgÀzÀ ªÀÄzsÉå ¸ÉÃvÀĪÉAi
¸ÉÃvÀÄªÉ ÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ ¸ÀªÀiÁ£À jÃwAiÀÄ°è vÀ®Ä¥ÀŪÀÅzÀÄ J¸ï.J¸ï.
J¸ï.J¸ï.J.Ai
J.AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR UÀÄjUÀ¼À°è
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ MAzÁVzÉ. Dgï.n.EAiÀÄ ºÀPÀÄÌUÀ¼À DzsÁjvÀ ªÀÄvÀÄÛ CºÀðvÁ «zsÁ£ÀªÀÅ ¥ÀævÉåÃPÀvÉAiÀÄ
ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄÄ«PÉ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄUÀæ jÃwAiÀÄ°è GzÉÝò¸ÀÄvÀÛzÉ. M§â ²PÀëPÀgÁV
ªÀÄUÀÄ«£À ±Á Á ºÁdgÁw ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉUÉ CqÀZÀuÉAiÀiÁVgÀĪÀ VgÀĪ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À£ÀÄß
CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ §ºÀ¼À ªÀÄÄRåªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

GzÁºÀgÀuÉUÉ, ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ ªÉÆzÀ Éà ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄÄ«PÉAiÀÄÄ

¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ zÁjAiÀÄ°è QgÀÄPÀļÀzÀ ¨sÀAiÀÄ¢AzÀ CxÀªÁ
vÀgÀUÀwAiÀÄ°è cêÀiÁjAiÀiÁUÀĪÀ ¨sÀAiÀÄ¢AzÀ ¥Á®PÀgÀÄ ®PÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄUÀÄ«UÉ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ
¤ÃqÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. C£À£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀAavÀ ªÀÄPÀ̼À J Áè ªÀUÀðUÀ¼À°èUÀðUÀ¼À°èAiÀÄÆ °AUÀ
¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄÄ PÀrvÀUÉƽ¸ÀÄvÀÛzÉ. AiÀÄÄ.E.E.UÁV PÉÃAzÀæzÀ J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ
¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀwÛªÉ. ¦.E.f.E.J ï.(¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄlÖzÀ°è
ºÉtÄÚªÀÄPÀ̼À ²²PÀëtPÁÌV gÁ¶ÖÖçÃAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ), PÀ¸ÀÆÛgÀ¨Á UÁA¢ü ¨Á°PÁ «zÁå®AiÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á ¸ÀASÉå ªÀÄÄAvÁzÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ÀÄÆ®PÀ J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ ªÀÄzsÀå¹ÜPÉUÀ¼À
§UÉÎ ¤ÃªÀÅ w½¢gÀÄwÛÃj.

¨Á®QAiÀÄ £ÉÆÃAzÀ
£ÉÆÃAzÀt UÀt¤ÃAiÀĪÁV ¸ÀÄzsÁ¹zÉAiÀiÁzÀgÀÆ C£À£ÀÄPÀÆ® ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À
ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ°è
gÀ°è ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽ¢
ºÉÆgÀUÀĽ¢gÀĪÀ
gÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ G½PÉ ºÉZÁÑVAiÉÄÃ
EzÉ. DzÀÝjAzÀ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ°è ¥ÀæªÉñÀªÀÅ MAzÀÄ ¸ÀªÀĸÉåAiÀiÁVzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ
GzÉÝò¸À Éà ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀªÁ ÁVzÉ. ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¥ÀAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ ²PÀëtzÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ
ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀ ©Ã
©ÃgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄvÀÄÛ EªÉgÀqÀÆ CAvÀUÀðvÀªÁV ¸ÀA§A¢üvÀªÁVzÉ. ÀªÁV Dgï.n.E.
PÁAiÉÄÝ ¥ÀæPÁgÀ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä, ¤ÃqÀ ÁzÀ ²PÀëtzÀ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß
¸ÀÄzsÁj¸À¨ÉÃPÁzÀ CUÀå«zÉ. EzÀÄ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ««zszsÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À ªÉÄà É
PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.¥ÀoÀåPÀæªÀÄ, ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ, ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ, vÀgÀUÀwAiÀÄ
¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀzÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ §¼ÀPÉ.

UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¨ÉA§® PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ.

• ¸ÁjUÉ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ
• ªÀÄPÀÌ
ÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ PÀgÀzÉAiÀÄÄåªÀÅzÀÄ
• ¸À®ºÉ ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ
• ±Á ÉAiÉÆA¢UÉ ªÀÄ£É
ªÀÄ£ÉPÉ®¸ÀzÀ
PÉ®¸ÀzÀ ºÉÆgÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄvÉÆî£À ªÀiÁqÀ®Ä CªÀjUÉ
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
• CªÀgÀ vÉÆAzÀgÉUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¨ÉA§®
• ¥ÉÇõÀPÀgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨ÉA§®.

NªÀð ²PÀëPÀ£ÁV ¤ ¤ÃªÀÅ ªÀÄPÀÌPÀ̼ÉÆA¢UÉ ªÀåªÀºÀj¹zÁUÀ, AiÀiÁªÀÅzÉà §»µÀÌøvÀ

C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß C
C¼ÀªÀr¸ÀzÀAvÉ SÁvÀj¥Àr¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ DZÀgÀuÉUÀ½UÉ
CrØ¥Àr¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ EvÀgÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

13
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

D¸À£À ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ : »AzÀĽzÀ ªÀUÀðUÀ¼À ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß »A¨sÁUÀzÀ ¨ÉAZÀÄUÀ¼À°è

PÀĽvÀÄPÉƼÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.

±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è ¥Á ÉÆμÀî®Ä CªÀjUÉ C£ÀĪÀÄw¸À¢gÀĪÀÅzÀÄ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

CªÀgÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ¢gÀĪÀÅzÀÄ, CªÀgÀ UÀȺÀ¥ÁoÀ/vÀgÀUÀw §gÀºÀUÀ¼À£ÀÄß
¥Àj²Ã°¸À¢gÀĪÀÅzÀÄ.

¤Ãj£À ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ (£À°èUÀ¼ÀÄ, ¤Ãj£À ±ÉÊvÁåPÁgÀPÀ

±ÉÊvÁåPÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ) ±Á Á PÁåAnÃ£ï ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
±Á Á ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ¤gÁPÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ.

±Á ÉAiÀÄ DªÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀéZÀÑUÉƽ¸ÀĪÀAv

Éƽ¸ÀĪÀAvÀºÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä
CªÀgÀ£ÀÄß PÉýPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

EAvÀºÀ AiÀiÁªÀÅzÉà vÁgÀvÀªÀÄåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼À

¸ÀUÀ¼À C£ÀĸÀgÀuÉAiÀiÁUÀÄwÛzÀÝ°è, ¤ÃªÀÅ EªÀÅUÀ½UÉ
¥ÉÇæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀ¨ÁgÀzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆAzÀÄ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjºÀj¸À¨ÉÃPÀÄ F ªÀÄÆ®PÀ ¤ÃªÀÅ FVgÀĪÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀUÀðUÀ ªÀUÀðUÀ¼À CAvÀgÀªÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ
ªÀiÁqÀ®Ä C£ÀÄPÀÆ°¸À§ºÀÄzÀÄ. §ÄqÀPÀlÄÖ ¥ÀæzÉÉñÀUÀ¼À ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÀªÀÄä »£Éß ÉUÉ «²µÀÖªÁzÀ
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸À§ºÀÄzÀÄ. §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀzÀ°ègÀĪÀ, UÀÄqÀØUÁqÀÄ CgÀtå
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è £É ÉUÉÆArzÁÝgÉ. §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀzÀªÀgÀ PÀqÉUÉ ¨ÉÆÃzsÀ£Á ¨sÁµÉUÀ¼ÀÄ
¥ÀæªÀÄÄR ¥Àæw§AzsÀPÀUÀ¼ÁVªÉ.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 3

¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀzÀ ªÀÄPÀ̼À ¨sÁµÉ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß §UɺÀj¹ ±Á ÉAiÀÄ°è CªÀgï ¸ÉÃ¥ÀðqÉUÉ PÉ®ªÀÅ ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¹.
_________________________________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

EzÉà jÃw EvÀgÀ ªÀÄPÀ̼À «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ ªÀÄĹèªÀÄgÀÄ, PÁ«ÄðPÀgÀÄ £ÀUÀ

£ÀUÀgÀ
ªÀAavÀgÀÄ, ªÀ®¹UÀgÀÄ, PÀ®ºÀPÉÌ UÀÄjAiÀiÁzÀªÀgÀÄ ¥ÀgÀQÃAiÀÄvÉAiÀÄ C£ÀĨsÀ«¸ÀÄvÁÛ£É.
Dgï.n.E.PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ CAvÀºÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¤AiÀÄ«ÄvÀ ±Á ÉUÉ vÀgÀĪÀAvÉ DzÉò¸ÀÄvÀÛzÉ.
£ÀªÀÄä ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À CrAiÀÄ°è. «±ÉõÀ CUÀvÀåªÀżÀî ªÀÄPÀ̼ÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR UÀÄA¥À£ÀÄß
gÀa¸ÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ Dgï.n.E PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À ¥À
¥ÀæPÁgÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
CªÀjUÉ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.

UÀÄtªÀÄlÖ :

ZÀlĪÀnPÉ – 6

¤ÃªÀÅ ¨ÉÆâü¸ÀÄwÛgÀĪÁUÀ ¤ªÀÄä vÀgÀUÀwAi UÀwAiÀÄ£ÀÄß £É£À¦¹PÉƽî. D vÀgÀUÀwAiÀÄ PÉ®ªÀÅ

®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß PɼÀV£À ¥ÀæPÁgÀzÀ°è ¥ÀnÖªÀiÁr.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

14
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

• PÉÆoÀrAiÀÄ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀzÀ §¼À¸ÀÄ«PÉ

• ¨sËwPÀ ªÀÄ
ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð - PÀÄaðUÀ¼ÀÄ, mÉç ïUÀ¼ÀÄ ¼ÀÄ PÀ¥ÁlÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ CªÀÅUÀ¼À ªÀåªÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜ, PÀ¥ÀÅöàºÀ®UÉ, ®WÀÄ ¥ÀæPÀluÁ ¥sÀ®PÀUÀ¼ÀÄ EvÀgÉ.
• ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄPÀ̼À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
• PÀ°PÁyðUÀ
PÀ°PÁyðUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¤ÃªÀÅ ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀAªÁzÀUÀ¼À jÃw ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ
• EzÀÄ ¤ªÀÄä zÀȶÖPÉÆãÀzÀ vÀgÀUÀwAiÉÆA¢UÉ ºÉÃUÉ ºÉÆðPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ?
F ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ ¤ÃªÀÅ ¥ÀæªÉñÀ, ¸ÀªÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À £ÀqÀĪÀt
EgÀĪÀ ºÀwÛgÀzÀ ¸ÀA¥ÀPÀðUÀ¼À §UÉÎ w w½zÀÄPÉƼÀÄî
½zÀÄPÉƼÀÄîwÛÃj. PÀ¼À¥É UÀÄtªÀÄlÖªÀÅ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß
¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄvÀÛzÉ. PÀ¼À¥É ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄÄÄ PÀ¼À¥É UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß §®UÉƽ¸ÀÄvÀÛ
¸ÀÄvÀÛzÉ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß
¤ÃªÀÅ CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝAiÀÄ
C£ÀĵÁ×£ÀPÉÌ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ, ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀÀ,, ¨ÉÆÃzsÀ£À PÀ°PÁ ¸ÁªÀiÁVæUÀ¼ÀÄ, ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ
¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ, ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀzÀ §¼À §¼ÀPÉ,
PÉ, ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄAvÀºÀ
««zsÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ §®ªÀzsÀð£ÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼À ªÉÄÃ É ¸ÀªÀÄUÀæªÁV PÉÃA¢æ P ÃPÀj¸ÀĪÀ
UÀÄtªÀÄlÖ
ªÀÄlÖzÀ°è §zÀ ÁªÀuÉ PÀAqÀħA¢zÉ.

¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß

UÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸ÀĪÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¥ÀjUÀt¸À¨ÉÃPÁzÀ JAlÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß Dgï.n.E.PÁAiÉÄÝ 2009 «±ÉõÀªÁV
G ÉèÃT¸ÀÄvÀÛzÉ. F JAlÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ HºÉUÀ¼À£ÀÄß À£ÀÄß DzsÀj¹ªÉ. EªÀÅUÀ¼À
J£ï.¦.E – 1986/92 ªÀÄvÀÄÛ J£ï.¹.J¥sï.2005gÀ ªÉÄÃ®Æ DzsÁjvÀªÁVzÉ.

UÀÄtªÀÄlÖzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¸ÀQæAiÀÄUÉƽ¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß

WÀlPÀUÀ¼À£
M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ F JAlÄ CA±ÀUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
PɼÀUÉ ¥Àæw¥Á¢¸À ÁVzÉ.

• ¸ÁA«zsÁ¤PÀ ªÀiË®åUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV

• ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀªÀðvÉÆ
¸ÀªÀðvÉÆêÀÄÄR ¨É®ªÀtÂUÉ
• ªÀÄUÀÄ«£À eÁÕ£À, ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¨sÉAiÀÄ£ÀÄß PÀlÄÖªÀÅzÀÄ
• zÉÊ»P
zÉÊ»PÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£À¹PÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À ¸ÀA¥ÀÇtð ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
• ²±ÀÄ ¸Éßû ºÁUÀÆ ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ jÃwAiÀÄ°è ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
¥Àj±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ PÀ°PÉ
• ¨ÉÆÃzsÀ£À ªÀiÁzsÀåªÀĪÁV DzÀµÀÄÖ ªÀÄnÖ PÁAiÀÄð ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀ ªÀÄUÀÄ«£À
ªÀiÁvÀȨsÁµÉAiÀÄ §¼ÀPÉ
• ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¨sÀAiÀÄ, DWÁvÀ ªÀÄvÀÄÛ DvÀAPÀUÀ½AzÀ ªÀÄÄPÀÛUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄUÀÄ
vÀ£ÀßÀß C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£À
ÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄPÀÛ
PÀÛªÁV ªÀåPÀÛ¥Àr¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
• ªÀÄUÀÄ«£À eÁ
eÁÕÕ£À ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ C£Àé¬Ä¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ¸ÀªÀÄUÀæ ºÁUÀÆ
¤gÀAvÀgÀ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

15
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
PÉêÀ® ±Á ÉAiÀÄ ®¨sÀåvÉAiÀÄÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëtPÉÌ £ÁåAiÀÄ ¸ÀªÀÄävÀªÁzÀ
¥ÀæªÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅ¢®è
¸ÀĪÀÅ¢®èªÉAzÀÄ £ÁªÀÅ ªÉÄêÉÄð£À ZÀZÉðUÀ½AzÀ wêÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ.
²PÀëtzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¥ÀæªÉñÀªÀÅ GavÀ, ¸¸ÀAvÉÆõÀzÁAiÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À ¸ÀA¥ÀÇtð
¨sÁºÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. UÀÄtªÀÄlÖzÉÆA¢UÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¥ÀæªÉñÀzÀ «Ä±ÀætªÀÅ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
²PÀëtPÉÌ ¸ÁªÀðwæPÀ ¥ÀæªÉñÀªÀ£ÀÄß
ÀªÀ£ÀÄß G½¸ÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀæªÉñÀ, ¸ÀªÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ

ÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
GzÉÝò¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV, Dgï.n.E.PÁAiÉÄÝ 2009gÀ ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ EvÀgÀ
GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ ±Á Á ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ® PÀqÉUÉ PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¤ÃªÀÅ ªÀÄÄA¢£À ¨sÁUÀzÀ°è
EzÀgÀ §UÉÎ NzÀÄwÛÃj.

5.3.3. ±Á Á ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ - ¨sËwPÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ

ZÀlĪÀnPÉ – 7
F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
V£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ±Á Á zÁR ÉUÀ½AzÀ w½zÀÄPÉÆ½î ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¹.
1. ±Á ÉAiÀÄ MlÄÖ £ÉÆÃAzÀtÂ
2. PÁAiÀÄð ¤gÀvÀgÁVgÀĪÀ ²PÀëPÀëPÀgÀ ¸ÀASÉå
3. ±Á ÉAiÀÄ «zÁåyð ²PÀëPÀ C£ÀÄ¥ÁvÀ
4. ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÁV £ÉêÀÄPÀUÉÆArgÀĪÀ ±Á±ÀévÀ, PÀgÁj£À, ¥ÁågÁ ¥ÁågÁ-²PÀëPÀgÀÄ CxÀªÁ
AiÀiÁªÀÅzÉà EvÀgÀ ¹§âA¢UÀ¼À
UÀ¼À ¸ÀASÉå
5. ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄÄ JµÀÄÖ vÀgÀUÀwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DlzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ?
6. ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ F PɼÀV£À ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉAiÉÄÃ
• ¸ÀÄgÀQëvÀ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ
• UÀAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̽UÉ ¥ÀævÉåÃPÀ ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ
• ªÀÄPÀ̼À ªÁºÀ£ÀUÀ¼À ¤®ÄUÀqÉ ¸ÀܼÀ
• ±Á ÉAiÀÄ ¸ÀÄvÀÛ UÀrUÉÆÃqÉ CxÀªÁ ¨Éð
• «PÀ ÁAUÀ ªÀÄPÀ̽UÉ D¸À£À ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, E½eÁgÀÄUÀ¼ÀÄ

ªÉÄð£À ZÀlĪÀnPɬÄAzÀ ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è£À ¨sËwPÀ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄðzÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¹ÜwAiÀÄ

§UÉÎ MAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ PÀ®à£É ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄî«j. C£ÉÃPÀ ¸ÀPÁðj ±Á ÉUÀ¼À°è£À ±Á Á ªÀÄÆ®
¸ËPÀAiÀÄðªÀÅ E£ÀÆß C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁVzÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ M¥ÀÅöàwÛÃj.

5.3.3.1 ªÀÄPÀ̼À ¸ÀÄgÀPÀëvÉ, PÀĽvÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ¸ÀzÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ

Dgï.n.E.
.E. PÁAiÉÄÝ 2009gÀ ¥ÀæPÁgÀ ±Á Á ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðzÀ UÀÄtªÀÄlÖªÀÅ ±Á ÉAiÀÄ
zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¤tðAiðAiÀÄPÀªÁVzÉ. F PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß DPÀ¶ð¸À®Ä
zÁR ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G½PÉUÁV DPÀµÀðPÀ, ¥ÉæÃgÀuÁ¢ÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃ
DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ±Á Á
ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

16
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
EzÀPÁÌV ±Á É ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄðzÀ J Áè CA±ÀUÀ½UÉ Dgï.n.E.PÁAiÉÄÝAiÀÄ PÉ®ªÀÅ GvÀÛªÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß «¢ü¹zÉ CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ 1. ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¤¢ðµÀÖ ®PÀëtUÀ¼ÉÆA¢UÉ MAzÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ PÀlÖqÀªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.
2. PÉÆoÀrUÀ¼ÀÄ, ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ JA.r.JA
3. PÉÆÃuÉ, ¨Éð/UÀr
¨Éð/UÀr-UÉÆÃqÉUÀ¼ÀÄ,
UÉÆÃqÉUÀ¼ÀÄ, DlzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, QæÃqÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ,
¨ÉÆÃzsÀ£Á
£Á-PÀ°PÁ
PÀ°PÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ, UÀæAxÁ®AiÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ
EªÀÅUÀ¼À ¸À®ÄªÁV CªÀ±Àå«gÀĪÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À°è ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
4. CqÉvÀqÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÉñÀ EzÀÄ ±Á ÁPÀ
ÁPÀlÖqÀzÀ «£Áå¸À «±ÉõÀ CUÀvÀåUÀ¼À°è
CUÀvÀåUÀ¼À ªÀÄPÀ̼ÀÄ
¸ÉÃgÀzÀAvÉ J Áè ªÀÄPÀ̼ÀÄ CqÉvÀqɬĮèzÉ «²µÀÖªÁV, ªÀÄÄPÀÛªÁV ¸ÀÄvÀÄÛ¸À ªÀAvÉ
EgÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥ÀæªÉñÀ zÁégÀ¢AzÀ »rzÀÄ, vÀgÀUÀw DlÝ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ,
±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, UÀæAxÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß J Áè ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹PÉƼÀî®Ä J®èªÀ£ÀÆß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ±Á Á PÀlÖqÀUÀ½UÉ CAvÀºÀ
¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ E®è¢zÀÝ° CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ¥ÀðPÀ ªÀiÁqÀ®Ä Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝAiÀÄ°è
CªÀPÁ±À«zÉ.

C¥ÁAiÀÄUÀ¼À «gÀÄzÀÞ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄgÀPÀëuÁ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

ÉÃPÀÄ F
C¥ÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆPÀA¥ÀUÀ¼À, ¥ÀæªÁºÀUÀ¼ÀAvÉ £ÉʸÀVðPÀªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ ¨ÉAQ,
¤ªÀiÁð£À ¸ÀA§A¢üvÀªÁVzÉ. ªÀÄ£ÀªÀ ¤ªÀiÁð£ÀªÀÇ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. PÀlÖqÀzÀ ¤ªÀiÁðtzÀ ÉèÃ
¸ÀAgÀPÀët PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.

5.3.3.2 ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ©¹AiÀÄÆlPÁÌV ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ :

¥ÀæÀæ¥ÀAZÀzÀ CwzÉÆqÀØ ±Á Á ¥Ë¶×PÁA±À PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÁzÀ ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ©¹AiÀÄÆlzÀ §UÉÎ
¤ªÀÄUÉ w½¢zÉ. EzÀÄ 12.65®PÀë ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ E.f.¹. PÉÃAzÀæUÀ¼À°è zÉñÁzÀåAvÀ
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 12PÉÆÃn ªÀÄPÀ̽UÉ «¸ÀÛj¹zÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è PÀÆqÀ
PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸À¨ÉÃPÀ
¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ.

ZÀlĪÀnPÉ – 8
• ±Á Á zÁR Áw ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ºÁdgÁwUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ JA.r.JA
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ zÁR ÉUÀ½AzÀ w¼ÀÄzÀÄPÉƽî.
• ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è ¸ÁªÀiÁfPÀ C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ CAvÀgÀªÀ£ÀÄß vÀVθÀ®Ä ¤ÃªÀÅ
JA.r.JA AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀjZÀ¬Ä¸À§ºÀÄz
¥ÀjZÀ¬Ä¸À§ºÀÄzÁzÀ
ÁzÀ PÉ®ªÀÅ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
w½¹.
F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è zÉñÀzÀ°è JA.r.JA AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ºÀÄnÖ£À §UÉUɧUÉU ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV
w½zÀÄPÉÆ̼ÀÄîªÀÅözÀÄ D¸ÀQÛzÁAiÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖzÁÝVzÉ. JA.r.JA AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ
1925PÀÆÌ »A¢£À ªÀÄzÁæ¸ï ªÀÄĤì¥À ï PÁ¥ÉÇÃðgÉõÀ£ï£À°è C£À£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ ªÀÄPÀ̽UÁV
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À ÁVvÀÄÛ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ d£À¦æAiÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß UÀ½¹ 1990-
91gÀ°è gÁdåUÀ¼À°è eÁjUÉ §AvÀÄ.vÀgÀĪÁAiÀÄ 1995gÀ°è PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ AiÉÆÃavÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

17
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁV 2408 ¨ÁèPïUÀ¼À°è ¥ÁægÀA©ü¸À Á¬ÄvÀÄ. ±Á É J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ
¸ÀªÀÄvÉÆðvÀ ªÀÄvÀÄÛ
vÀÄÛ ¥Ë¶×PÁA±ÀzÀ DºÁgÀzÀ MzÀV¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß SÁ SÁvÀj¥Àr¸ÀĪÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ¥ÀjµÀÌj¸À®ànÖvÀÄ. 210
210-11gÀ°è zÉñÀzÁzÀåAvÀ 12.63 ®PÀë ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀë£À
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ 11.36 ®PÀëUÀ¼À£ÀÄß EzÀÄ ªÁ妹zÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
±Á Á HlzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀÅ zÁR ÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ
ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀĪÀ°è ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ PÉêÀ® ªÀÄPÀ̽UÉ ªÀiÁvÀæ
¥ÉÇæÃvÁìºÀªÁV®èzÉ CªÀgÀ ºÉvÀÛªÀjUÀÆ ¥ÉÇæÃvÁìºÀPÀªÁVzÉ.JA.r.JA AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ±Á ÉUÉ
ºÁdgÁUÀ®Ä EµÀÖ«®èzÀ ªÀÄPÀ̽UÉ DPÀµÀðuÉAiÀiÁV PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄvÀÛzÉ.

JA.r.JAJA AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CA±ÀªÉAzÀgÉ ¥Ë¶×PÀvÉAiÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄ ºÉZÀÄÑ

¥Ë¶ÖPÁA±ÀzÀ HlªÀÅ ªÉZÀÑ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀÀPÀvÀézÀ ªÉÄÃ É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀ§ºÀÄzÀÄ.
DzÀgÀÆ MAzÀÄ ¸ÀgÀ® Hl PÀÆqÀ ¥Ë¶×PÁA±À ¥ÀÇjvÀªÁVzÀÄÝ, PÉ®ªÀÅ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è
¸ÀܽÃAiÀĪÁVgÀĪÀ PÁå ÉÆÃjAiÀÄ PÉÆg
PÉÆgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁzÀÄwÛzÉ.

JA.r.JA. AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CA±ÀªÉAzÀgÉ ¸ÁªÀiÁfPÀgÀPÀ eÉÆvÉAiÀÄ°è PÀÆvÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ HlªÀ£ÀÄß ºÀAa w£ÀÄߪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ CqÉvÀqÉUÀ¼À£ÀÄß ¸Àé®àªÀÄnÖUÉ
PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.

5.3.3.3. PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ, ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, DlzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ,

QæÃqÉUÀ¼À ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ
ZÀlĪÀnPÉ – 9
¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è ¸ÀÄgÀQëvÀ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ «¨sÁUÀ
5.3.3gÀ°è MAzÀÄ ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉÆAr¢Ýj. F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À §UÉÎ FUÀ §gɬÄj.
• ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ §¼À¸À§ºÀÄzÁzÀ
¸À§ºÀÄzÁzÀ ¹ÜwAiÀÄ°èªÉ.
• ±ËZÁ®AiÀÄzÀ PÉÆoÀrUÀ¼À ©ÃUÀzÀ/¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
• ¸ÁªÀiÁ£Àå ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ EzÀÝ°è, ºÀÄqÀÄUÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄrVAiÀÄjUÉ EgÀĪÀ
¸ÀÄgÀPÀëvÁ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
• F ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ PÉêÀ® ²PÀëPÀjUÉ ¹Ã«ÄvÀªÉÃ? ºËzÁzÀ°è, «zÁåyðUÀ¼ÀÄ J°è
ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ?
• ¤Ãj£À ¸ÀgÀ§gÁdÄ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁVzÉAiÉÄÃ?
• ®¨sÀå«gÀĪÀ ¤ÃgÀÄ PÀÄrAiÀÄ®Ä AiÉÆÃUÀåªÉà ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå ¥Àj¹ÜwAiÀÄ°è
¸ÀgÀ§gÁeÁUÀÄwÛzÉAiÉÄÃ?

Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝ 2009 ±Á ÉUÀ¼À°è PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÉʪÀÄð®å ¸Ë®¨sÀåUÀ½UÁV

«±ÉõÁªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ±Á Á ²PÀëPÀgÁV Dgï.n.E PÁAiÉÄÝ 2009gÀ
DzÉñÀzÀAvÉ EgÀ¨ÉÃPÁzÀ EAvÀºÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. PÉ®ªÀÅ
UÁæ«ÄÃt ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹, ºÉaÑ£À J Áè ±Á ÉUÀ½UÉ ±ËZÁ®AiÀÄ, ªÀÄÆvÁæ®AiÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ 18

 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
ªÀÄvÀÄÛ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß J¸ï.J¸ï.J.£À CrAi
Cr ÀÄ°è ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ ªÁå¦ÛAiÀÄ ºÉÆgÀV£À UÁæ«ÄÃt ±Á ÉUÀ½UÉ UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀaªÁ®AiÀÄzÀ, PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ¸ÀgÀ§gÁdÄ E ÁSÉAiÀÄ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ¥ÀÇgÉʸÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ.

±Á ÉAiÀÄÄ ªÀÄP
ªÀÄPÀÌÀ̽UÁV ªÀÄ£ÀgÀAd£É ªÀÄvÀÄÛ QæÃqÁ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÆß
åUÀ¼À ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
F CªÀPÁ±ÀU
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À
À¼À ¥ÀæPÁgÀ, ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ±Á Á DlzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
¸ÀdÄÓUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤ªÀð»¸À®àqÀÄwÛªÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ, MAzÉÃ
“±ÀæªÀÄzÁ£ÀzÀ””ªÀÄÆ®PÀ E®èªÉà “PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ” ªÀÄÆ®PÀ PÉÆqÀÄUÉ ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ. d£À¦æAiÀÄ
¸ÀܽÃAiÀÄ QæÃqÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ QæÃqÁ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ±Á Á ªÀÄPÀ̽UÉ ®¨sÀåªÁUÀĪÀAvÉ
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.

Dgï.n.E PÁAiÉÄÝ 2009gÀ ªÀÄÆ®PÀ PÉ®ªÀÅ EvÀgÀ CªÀPÁ±ÀUÀ®£ÀÄß

±Á ÉAiÀÄ°è PÀqÁØAiÀÄUÉƽ¸À ÁVzÉ:
1. QZÀ£ï ±Éqïì/CqÀÄUÉ ±ÉqïUÀ¼ÀÄ/CqÀÄUÉ ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ : ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ©¹AiÀÄÆlPÉÌ CqÀÄUÉ
ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀéZÀÑ ªÀªÀÄvÀÄÛ
ÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ±ÉqïUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¨ÉÃPÀÄ. ±Á ÉUÀ¼À°è CqÀÄUÉ
±ÉqïUÀ¼À£ÀÄß JA.r.JA AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ MzÀV¸À ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
2. UÀrUÉÆÃqÉ CxÀªÁ ¨Éð : UÀrUÉÆÃqÉ CxÀªÁ ¨ÉðAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ
±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß÷ ¨sÀzÀæ ºÁUÀÆ ¸ÀÄgÀQëvÀªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀÄ C¥ÁAiÀÄUÀ½AzÀ,
ÄU
¥ÁætÂUÀ® ªÉÄìĸÀÄ«PɬÄAzÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ G¥ÀzÀæªÀ ºÁUÀÆ gÁPÀë¹
CA±ÀUÀ½AzÀ gÀPÀëuÉ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ C£ÀÄPÀÆ®ªÉAzÀgÉ ±Á Á
PÉÊvÉÆÃlªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ¤«Äð¸À§ºÀÄzÀÄ. vÀ£ÀÆä®Ì ±Á ÉAiÀÄ DªÀgÀ£ÀªÀÅ ºÀ¹gÀÄ,
¸ÀÄgÀQëvÀ ªÀÄvÀÄÛ ²±ÀÄ ¸ÉßûAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

²±ÀÄ ¸Éßû
Éßû ®PÀëtUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃd£É

PÀÈ¥É: A.https://edutechdebate.org/teacher
A.https://edutechdebate.org/teacher-training/B.http://
mumbaismiles.blogspot.com/2010_05_01_archive.html

ZÀlĪÀnPÉ – 10
JgÀqÀÄ ««zszsÀ vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß ©A©¸ÀĪÀ avÀæ `J’ ªÀÄvÀÄÛ avÀæ `©’ UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¹ ²±ÀÄ
¸Éßû ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß E°è ºÉÃUÉ ºÉÆðPÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ? GzÁºÀgÀuÉUÉ, D¸À£À ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ,
¦ÃoÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ, «zÁåyðUÀ¼À GvÁìºÀ, ²PÀëPÀgÀ ZÀlĪÁnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
EvÀgÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

19
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
±Á Á PÀlÖqÀUÀ¼À «£Áå¸ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄPÀ̼À CUÀvÀåvÉUÀ½UÉ ¥ÀæwQæ¬Ä¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÇ
M¥ÀÅöàwÛÃj. F ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ, GzÁºÀgÀuÉUÉ ªÀÄPÀ̼À ªÀAiÀĹì£À
ªÀiÁ¥À£ÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄPÀ̼À ªÀAiÀĹìUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV, ««zsÀ JvÀÛgÀUÀ¼À°è
PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À £À°èUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ PÁ¼ÀfAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. PÀ¥ÁlÄUÀ¼ÀÄ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ §¼À¥À ºÀ®UÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV JlPÀĪÀ JvÀÛgÀzÀ°ègÀ¨ÉÃPÀÄ. ©.J.J ï.J.
¨Á®(©°ØAUï D¸ï ®¤ðAUï Kqï) JA§ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄÄ EzÀPÉÆÌAzÀÄ
GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁVzÉ. ±Á Á DªÀgÀtzÀ°è ¤ªÀiÁðt ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀzÀ ²PÀët ±Á¹ÛçÃAiÀÄ
¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä ‘¨Á®’ ºÀ®ªÁgÀÄ gÁdåUÀ¼À°è §¼À¸À®ànÖªÉ. `¨Á®’ªÀ£ÀÄß
C£ÀĵÁ×£ÀUÉƽ¹gÀĪÀ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ, £É®zÀ ªÉÄÃ É gÉÃS gÉÃSÁUÀtÂvÀzÀ «£Áå¸ÀUÀ¼ÀÄ, UÉÆÃqÉUÀ¼À
ªÉÄÃ É ±ÉÊPÀëtÂPÀ avÀæUÀ¼ÀÄ, «¨ïUÀAiÀiÁgï §tÚUÀ¼À°è awæ¹zÀ C©üªÀiÁ¤UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ
ªÀtðgÀAfvÀ vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÉÝêÉ.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 4

¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.

1. ±Á Á ªÀÄPÀ̽UÉ JA.r.JA AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ JgÀ JgÀqÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãr.

__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
2. ±Á ÉAiÀÄ M¼ÀUÉ ªÀÄPÀ̼À ¸ÀÄgÀPÀëvÉUÁV Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝ 2009gÀ
PÀqÁØAiÀÄUÉƽ¹gÀĪÀ JgÀqÀÄ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹.
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________

5.4. ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ ²PÀët ±Á¹ÛçÃAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß

C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀÅzÀÄ.
ZÀlĪÀnPÉ – 11
¤ÃªÀÅ PÀ°¸ÀĪÀ «µÀAiÀÄzÀ°è MAzÀÄ ¥ÁoÀAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀgÉõÉÃUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ J Áè CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj. ¤¢ðµÀÖªÁV F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ®£ÀÄß G ÉèÃT¹:
• ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è PÀ°PÁyðAiÀÄ£ÀÄß vÉÆqÀV¹PÉƼÀî®Ä ¤ÃªÀÅ
C¼ÀªÀr¹PÉƼÀÄîªÀ vÀAvÀæ.
• ¥ÁoÀ¨sÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
À°è ¤ÃªÀÅ §¼À¹PÉÆAr
§¼À¹PÉÆArgÀ§ºÀÄzÁzÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ
¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ.
• UÀæAxÁ®AiÀÄ, ªÀiÁzsÀåªÀÄ EvÀgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ, F jÃw
PÀ°PÁyðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁ컸À§ºÀÄzÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà ºÉZÀÄѪÀj ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

20
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
¥ÁoÀ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÁV ¤ÃªÀÅ C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀ vÀAvÀæªÀ£ÀÄß ²PÀëÀëPÀ PÉÃA¢ævÀ CxÀªÁ ²±ÀÄ
PÉÃA¢ævvÀÀ JAzÀÄ «AUÀr¹.

vÀgÀUÀw ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ²PÀëtzÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ªÉÄÃ É £ÉÃgÀªÁV ¥ÀjuÁªÀÄ

¥ÀjuÁª ©gÀÄvÀÛªÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀ -¤Ai
¤AiÀÄAvÀætPÉÆ̼À¥ÀnÖgÀĪÀ «zsÁ£ÀQÌAvÀ ²±ÀÄ-PÉÃA¢æ
PÉÃA¢ævÀ «zsÁ£ÀªÀÅ AiÀiÁªÁUÀ®Æ
AiÉÆÃUÀåªÁzÀÄzÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ M¥ÀÅöàwÛÃj. DzÀg DzÀgÀÆ
ÀÆ F ¸ÀvÁåA±ÀzÀ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ,
¸ÁªÀiÁ£Àå vÀgÀUÀwAiÀÄ vÀAvÀæªÀÅ ²PÀëPÀ PÉÃA¢ævÀ vÀAvÀæªÁVzÉ. G¥À£Áå¸À
«zsÁ£ÀªÁVzÉ.¤ªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀAvÉ, PÀ°PÁyð PÉÃA¢ævÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À §®PÉUÉ J£ï.¹.J¥s
J£ï.¹.J¥ï
2005 ªÀĺÀvÀÛgÀªÁzÀ MvÀÄÛ ¤Ãr ¤ÃrzÉ. UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV
Dgï.n.E.PÁAi
n.E.PÁAiÉÄÝ 20
2009 gÀƦ¹gÀĪÀ ²±ÀÄPÉÃA¢ævÀ ²PÀët ±Á¹ÛçÃAiÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß £Á«ÃUÀ ZÀað¸ÀÄvÉÛêÉ.

5.4.1 ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ «zsÁ£À : ¥ÀjPÀ®à£É

²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ ²PÀët ±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀĪÀ ĪÀ C£ÉÃPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß
ÆÃUÀUÀ¼À zÉñÀzÀ
««zsÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è £ÀqɸÀ ÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ, vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À°è ZÀlĪÀnPÉ DzsÁjvÀ
«zsÁ£À, PÀ£ÁðlPÀzÀ £À°PÀ° PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ, PÀ£ÁðlPÀzÀ ºÉƱÁAUÀ¨Ázï£À «eÁÕ£À
¨ÉÆÃzsÀ£Á PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ. F «zsÁ££ÀUÀ¼À
ÀUÀ¼À PÉÃAzÀæªÀÅ, ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀQæÃAiÀÄ
M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ£À
Ä£ÀÄß ºÉÆA¢, vÀ£ÀÆä®PÀ «ªÀıÁðvÀäPÀ D ÉÆÃZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀĸÁå
¥ÀjºÁgÀ P˱À®UÀ¼À
P˱À®UÀ¼À£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀĪÀ
ĪÀ ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀªÀÄUÀæ ¨É¼ÀªÀtÂ
¨É¼À UÉAiÀÄ£ÀÄß
PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀÄvÀÛªÉ. ±Á Á ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëëtªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV
PÀ°PÁyðAi AiÀÄ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ¤ªÀÄUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ ²±ÀÄPÉÃA¢ævÀ
²PÀët±Á¹ÛçÃAiÀÀÄÄ ¥ÀæQæAiÉÄÄUÀ¼À §UÉÎ ¤ÃªÀÅ «ªÀgÀªÁV N¢¢ÝÃj.. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
EªÀÅUÀ¼À£ PÉÆøïð 3gÀ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ°è ²PÀët ±Á¸ÀÛçzÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ F ¨sÁUÀzÀ°è ZÀað¸À ÁVzÉ.

¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À°è ²PÀëPÀgÀÄ vÀgÀUÀw ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß

¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀªÀgÁVzÀÝgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÁyðUÀ¼ÀÄ ¤ ¤¶ÌçÃAiÀÄ ¹éÃPÀÈwzÁgÀgÁVzÀÝgÀÄ. ²±ÀÄ
PÉÃA¢ævÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À DzsÁgÀªÁVgÀĪÀ vÀvÀé±Á¸ÀÛçªÉAzÀgÉ ‘gÀZÀ£ÁªÁzÀ
gÀZÀ£ÁªÁzÀ’ EzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ
PÀ°PÁyðUÀ¼ÀÄ ºÉƸÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß vÀªÀÄä »A¢£À C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄà É
¤«Äð¸ÀÄvÁÛgÉ. PÀ°PÁyðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄäzÉà DzÀ PÀ°PÁ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸ÀÄvÁÛ
gÀƦ¸ÀÄ gÉ. ²PÀëPÀ£À
¥ÁvÀæªÀÅ, PÀ°PÁ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ªÁå¸ÀUÉƽ¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛPÀ°PÁyðUÉ
PÀ°PÁyðUÉ F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è
ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃqÀĪÀ NªÀð ‘C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀªÀ£À’zÁVgÀÄvÀÛ
zÁVgÀÄvÀÛzÉ. ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ
«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥¥Áæ ÁæAiÉÆÃVPÀ PÀ°PÉAiÀÄAvÀºÀ vÀAvÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ C¼ÀªÀr¹PÉƼÀÀÄzÀÄ.
E£ÉÆßAzÀÄ «zsÁ£ÀªÉAzÀgÉ “¸ÀªÀĸÁå ¥ÀjºÁgÀ”,, EzÀgÀ°è «zÁåyðUÀ¼ÀÄ HºÉAiÀÄ£ÀÄß
gÀƦ¸ÀÄvÁÛgÉ. ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÁÛgÉ, ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀÄvÁÛgÉ,
¸ÁªÀiÁ¤åÃPÀj¸ÀÄvÁÛgÉ, ¥ÀjºÁgÀUÀ¼À
¥ÀjºÁgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀÄî
qÀÄPÉƼÀÄîvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆð¸ÀÄvÁÛgÉ. F «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ aAvÀ£É, «ÃPÀëuÉ ªÀÄvÀÄÛ «ZÁgÀuÁ P˱À®åUÀ¼À P˱À®åUÀ
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄPÀÆ°¸ÀÄvÀÛªÉ. ²PÀëPÀgÁV ¤ÃªÀÅ PÀ°PÁyðUÀ½UÉ vÀªÀÄä ¸ÀܽÃAiÀÄ
¤¢ðµÀÖ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è £ÉÃgÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ eÁÕ£À ªÀĪÀÄvÀÄÛ
vÀÄÛ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß
P˱À®UÀ¼À ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä
C£ÀĪÀÄw¸ÀĪÀ
Äw¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C¼À
C¼ÀªÀr¹PÉƼÀÄî
ªÀr¹PÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸À¨ÉÃPÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

21
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

5.4.2 PÀ°PÁyðUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ :

ªÀÄUÀÄ«£À ªÀåQÛ
ÀåQÛvÀézÀ ¸ÀªÀÄUÀæ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄÄ ²±ÀÄ ¸Éßû, ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ ²PÀët±Á¸ÀÛçªÀ£ÀÄß
C¼ÀªÀr¹PÉƼÀÄî
ƼÀÄîªÀÅzÀgÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß Dgï.n.E PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ¢£À¤vÀåzÀ §zÀÄQUÉ ºÉÆð¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß
vÀéjvÀªÁV gÀa¸À®Ä, C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀªÀ£ÁV ²PÀëPÀ£À ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß zÀȲåÃPÀj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.
²PÀëPÀgÀÄ w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÁzÀ
À¨ÉÃPÁzÀ PÀ°PÁyðUÀ¼À ««zsÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ.

• PÀ°PÁyðAiÀÄ zÉÊ»PÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀ

ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå : PÀ°PÁyðAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ
ºÀAvÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ¤¢ðµÀÖ PÀ°PÁ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À§ºÀÄzÀÄ.
• PÀ°PÁyðUÀ¼À ªÀiÁ£À¹PÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¨sÁªÀåvÉ : PÀ°PÁyðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä
¨sÁµÁ±Á¸ÀÛ
Á±Á¸ÀÛç, ¸ÀܼÁªÀPÁ±À, UÀtÂvÀ, ¸ÀAVÃvÀ, QæAiÀiÁ²Ã®vÉ ¸ÁªÀÄxÀåUÀ¼À°è
©ü£ÀßgÁVgÀÄvÁÛgÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀzÀ°è EgÀĪÀ ªÀÄlÖzÀ ªÉÄÃ É ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä
¸ÀÆPÀÛ PÀ°PÁ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À§ºÀÄzÀÄ.
• ¸ÀA¸ÀÌöÈw : PÀ°PÉAiÀÄÄ PÀ°PÁyðAiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ C¨sÀĪÀUÀ½AzÀ §ºÀ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ
¥Àæ¨sÁ«vÀªÁVzÉ. CAzÀgÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è, ±Á ÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀºÀ¥ÁpUÀ½AzÀ zÉÆgÀQ¹PÉÆAqÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼ÀÄ, ²PÀëPÀgÀÄ «zÁåyðUÀ¼À
¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV
PÀ°PÁ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄߤÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.

Dgï.n.E.
.E. PÁAiÉÄÝAiÀÄ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ CAvÀåzÀ
ZÀlĪÀnPÉ J£ÀÄߪÀÅzÀgÀ §zÀ ÁV ¨ÉÆ ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ C«¨sÁdå CAUÀªÉAzÀÄ
¥ÀjUÀt¹ ¥ÀÅ£Àgï ªÁåSÁ夹zÉ. PÀ°PÁ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ ¤gÀAvÀgÀ »ªÀiÁä»wAiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ UÀÄjAiÀiÁVzÉ. Dgï.n.E. ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼À CrAiÀÄ°è
AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉà vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ‘G½¹PÉƼÀî¨ÁgÀzÀÄ’ CxÀªÁ
‘C£ÀÄwÛÃtð’ªÉAzÀÄ WÉÆö¸À¨ÁgÀzÀÄ. KPÉAzÀgÉ AiÀiÁªÀ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀªÀÇ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß G½¹PÉƼÀÄîªÀ CzsÁgÀªÁVgÀĪÀÅ¢®è.

Dgï.n.E PÁAiÉÄÝAiÀÄr PÀ°àvÀªÁzÀ ¤gÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄUÀæ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀªÀ£ÀÄß

MzÀV¸ÀĪÀ ²±ÀÄPÉÃA¢ævvÀÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á±Á¸ÀÛçªÀÅ J£ï.¹.J¥sï 2005gÉÆA¢UÉ
¸Àj¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÉ.zÉ. ¥ÀæZÀ°vÀ ¥ÀjÃPÁë ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ²±ÀÄPÉÃA¢ævÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á ±Á¸ÀÛçzÉÆA¢UÉ
ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÀiiÁUÀĪÀÅ¢®è. ¸ÀªÀÄUÀæ zÀȶÖPÉÆãÀªÀ£ÀÄß ¥¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¤ÃªÀÅ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀåQÛvÀé,
£ÀqÀªÀ½PÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀvÀð£ÉAiÀÄ ««zsÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÀÄ. DUÀ PÀ°PÁyðAiÀÄ
¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄÄ PÉêÀ® ¨ÉÃgɨÉÃgÉ ±Á Á «µÀAiÀÄUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæªÉà ¹Ã«ÄvÀUÉƼÀÄîªÀÅ¢®è.

DzÀÝjAzï NªÀð ²PÀëPPÀgÁV

ÀgÁV ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
MzÀV¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀªÀÄUÀæ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è NªÀð ¸ÀªÀÄxÀð
C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀªÀ£À£ÁßV
ĪÀªÀ£À£ÁßV ¤uÁðAiÀÄPÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ªÀ»¸ÀÄwÛÃj. ¤ÃªÀÅ ªÀÄUÀÄ«£À
CºÀðvÉAiÀÄ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄUÀÄ«£À ¥Àæ¥ÀAZÀªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä
¹zÀÞgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

22
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

5.5 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

F WÀlPÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtzÀ «zsÁ£ÀzÀ°è ªÀiÁzÀj
§zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ §UÉÎ N¢¢ÝÃj. Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝ 2009, AiÀÄÄ.E.E.UÁV »A¢£À
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¥ÉÇæÃvÁìºÀ DzsÁjvÀ «zsÁ£À¢AzÀ §zÀ ÁVgÀĪÀ CºÀðvÁ zÀȶÖPÉÆãÀPÉÌ ªÀĺÀvÀé ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
F WÀlPÀªÀÅ ²PÀëtPÉÌ ºÀPÀÄÌUÀ¼À DzsÁjvÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆPÀ ¸ÀÆPÀÛÛ ªÀAiÀĹì£À ªÀÄPÀ̽UÉ
UÀÄtªÀÄlÖzzÀÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀêtªÀÅ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁV ºÁUÀÆ ¥ÀæªÉñÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀAvÉ
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëtzÀ ¸ÀAzÀ¨s À¨sÀðzÀ°è ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸À ÁVzÉ
ÁV
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄgÀQëvÀ ºÁUÀÆ DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ±Á Á ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß SÁvÀj¥Àr¸ÀĪÀ°è
SÁvÀj¥Àr¸ÀĪÀ ²PÀëPÀ£À ¥ÁvÀæ
ºÁUÀÆ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄSÁåA²ÃPÀj¸À ÁVzÉ. ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌÄÌUÀ¼ÁV ²PÀëtzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß
ZÀað¸À ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ GavÀ ºÁUÀÆ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀAvÉ gÁdåPÉÌ
DeÁÕ¦¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæzÉñÀ, ¸ÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄUÀææ jÃwAiÀÄ°è ¸ÀAAiÉÆÃf¸ÀĪÀ
¥ÀÇtðð ±Á Á ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ZÀað¸À ÁVzÉ. vÁgÀvÀªÀÄå«®è «®èzÀ £ÀªÀÄå ªÀÄvÀÄÛ
J Áè ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉƽ¸ÀĪÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß NNªÀð
ªÀð ²PÀëPÀ£ÀÄ C¼ÀªÀr¹PÉƼÀî°PÁÌV
¨sËwPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥ÀæªÉñÀzÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸À ÁVzÉ. J Áè »AzÀĽzÀ
ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ UÀÄA¥ÀÅ UÀÄA¥ÀÅUÀ½UÉ ¨Á¢ü¸ÀĪÀ °AUÀ UÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉUÉ
£ÀvÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ªÀtÂð¸À ÁVzÉ. F WÀPÀlPÀªÀÅ ¥ÀæªÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄvÉAi ¸ÀªÀÄvÉA ÀÄ ªÉÄà É
CªÀ®A©vÀªÁVgÀĪÀ UÀÄt UÀÄtªÀÄlÖ
ªÀÄlÖzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÆqÀ ¸À«¸ÁÛgÀªÁV ZÀað¹zÉ.
¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ ¨sËwPÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ½UÁV Dgï.n.E. PÁ¬ÄzÉAiÀÄ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß
«¸ÀÛj¸À ÁVzÉ. J Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ªÀÄPÀ̼ÀÄ, vÀgÀUÀw PÉÆoÀrUÀ¼ÀÄ, DlzÀ
ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, UÀæAxÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, QæÃqÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ, ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄrAiÀÄĪÀ
¤Ãj£ÀAvÀºÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß ±Á ÉAiÀÄ°è ºÉÆAzÀ®Ä CºÀðgÁVgÀÄvÁÛgÉ. ¨sËwPÀ
PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À eÉÆvÉUÉ UÀÄtªÀÄlÖªÀÅ, ²PÀëPÀgÀÄ, ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ, ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ,
²±ÀĸÉßû ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ «zsÁ£ÀUÀ¼À C¼ÀªÀr C¼ÀªÀr¸ÀÄ«PÉ
¸ÀÄ«PÉ ªÀÄÄAvÁzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À
ªÉÄÃ É CªÀ®A©vÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝ 2009 PÀqÁØAiÀÄUÉƽ¹gÀĪÀ CºÀðvÉUÀ¼À
§UÉÎ w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀ ªÀÄvÀÄÛ SÁvÀj¥À¢¹P
SÁvÀj¥À¢¹PÉƼÀÄî
ÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀåQÛvÀézÀ ¸ÀªÀÄUÀæ
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ°è C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀªÀ£ÁV ²PÀëPÀ£À ¥ÁvÀæzÀ §UÉÎ F WÀlPÀªÀÅ
ªÀtÂð¸ÀÄvÀÛzÉ.

5.6 ¥ÀæUÀw
ÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ :

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 1
1. C) ºÉtÄÚªÀÄPÀ̽UÉ 18 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀAqÀĪÀÄPÀ̽UÉ 21 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
D) 18 ªÀµÀðUÀ½UÉ ªÉÄîàlÄÖ
E) 18 ªÀµÀðUÀ½UÉ ªÉÄîàlÄÖ

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 2
1. 18 ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£À ªÀgÉUÉ AiÀiÁªÀÅzÉà C¥ÁAiÀÄPÁj GzÉÆåÃUÀ¢AzÀ gÀPÀëuÉAiÀÄ
ºÀPÀÄÌ(«¢ü 24) ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼À PÁgÀt¢AzÁV ¤AzÀ£ÉUÉƼÀ¥ÀqÀĪÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

23
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
ªÀÄvÀÄÛCªÀgÀ ªÀAiÀÀĸÀÄì
ĸÀÄì ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV®èzÀ GzÉÆåÃUÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀæªÉò¸À®Ä §®ªÀAvÀ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ gÀQë¸ÀĪÀ ºÀPÀÄÌ(«¢ü 34E)

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 3 n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

C) §ÄqÀPÀlÄÖ ¨sÁµÉAiÀÄ°è ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ d£ÀgÀ ¸ÉêÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ.

D) vÀgÀUÀwAiÀÄ°è §ÄqÀPÀlÄÖ ªÀÄPÀ̼À §UÉÎ GvÀÛªÀÄ w¼ÀĪÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¸À®Ä §ÄqÀPÀlÄÖ

¸ÀA¸ÀÌöÈwUÀ¼ÀÄ, DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼À §UÉÎ §ÄqÀPÀmÉÖÃvÀgÀ ²PÀëPÀgÀ°è ¸ÀAªÉÃzÀ£É
ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 4
1. 1) JA.r.JA AiÉÆãÀeÉAiÀÄ ±Á ÉUÉ ºÁdgÁUÀ®Ä ªÀÄ£À¹ì®èzÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ
ªÀÄvÀÄÛ CPÀµÀðuÉAi
PÀµÀðuÉAiÀiÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. vÀ£ÀÆä®PÀ EzÀÄ ±Á ÉAiÀÄ°è
ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ C¥Ë¶×PÀ CxÀªÁ ¥ÉÇõÀuɬÄAzÀ
§¼À®ÄwÛgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ¥Ë¶×PÁA±ÀzÀ ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀÄvÀ
j¸ÀÄvÀÛzÉ.
2) ±Á Á ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄðªÀÅ £ÉʸÀVðPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀ C¥ÁAiÀÄUÀ¼À
«gÀÄzÀÞ ªÀÄPÀ̼À gÀPÀëuÁ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹PÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ.
2. 1) ±Á ÉAiÀÄÄ C¥ÀjavÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁPÀë¹Ã CA±ÀUÀ¼ÀÄ, ªÉÄÃAiÀÄĪ ÄĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ
ºÁUÀÆ EvÀgÀ CqÀZÀuÉUÀ½AzÀUÀ½AzÀ gÀPÀëuÉ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä UÀrUÉÆÃqÉ CxÀªÁ ¨ÉðAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
2) ¨sÀÆPÀA¥ÀPÀUÀ½AzÀÄAmÁUÀĪÀ ºÁ¤ vÀ¦à¸À®Ä PÀlÖqÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅ£Àgï
gÀa¸ÀĪÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ.

5.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

• Chinobo, Joseph.P.G.(2005): Issues in Basic Education in
Developing Countries:
ries: An Exploration of Policy Options for
Improved Delivery. Journal of International Cooperation in
Education. Volume 8, No: 1, pp 129
129-152. Retrieved (20-09-2011)
from http://home.hiroshima
http://home.hiroshima-u.ac.jp/cice/ chimombo8-1.pdf
• DEP-SSA,
SSA, IGNOU (2007): Effectiv
Effective Classroom Processes (A
Resource Book)
• Pajankar, V.D. and Pajankar, P.V. (2010). Development of School
Education Status in India. Journal of Social science, 22(1), pp 15
15-
23. Retrieved (30- 09-2011)
2011) from ttp://www.krepublishers.com/02-
Journals/JSS/JSS-22-0--000-10-Web/JSS-22-1-000-10-Abst-
PDF/JSS-22-1-015-10--935-
• Public Report on Basic Education in India (1999) : Oxford
University Press, New Delhi

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

24
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

• Right to Education Act 2010, Government of India. Journal of

Social Science, 22(1).Retrieved (20-09-2011)
2011) from
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ http://www.education.nic.in/elementary/
free%20and%20compulsory.pdf
• Sarva Shiksha Abhiyan, Framework of Implementation (16-12-
(16
2010). Retrieved (24-09-2011) from http://www.cips.org.in/public-
http://www.cips.org.in/public
sector
sector-systemsgovernment
innovations/documents/articles/draft_ssa_framework.pdf
• Sarva Shiksha Abhiyan, Framework of Implementation (Revised
09-06
06- 2011). Retrieved (24-09-2011) from
http://ssa.nic.in/page_portletlinks
http://ssa.nic.in/page_portletlinks? foldername=ssa--framework
• S. Kishore (18th April, 2011). Report of the Special Rapporteur on
the Right to Education Retrieved ( 17-10-2011)
2011) from
http://www.vvob.be/intranet/ files/a-hrc-17-29.pdf
• Sharma, S (2006). Learner Centered Approaches, in Santosh
Sharma (ed) Constructivist Approaches to Teaching and Learning.
Handbook for teachers of Secondary Stage, NCERT, New Delhi

Web Resources (Accessed on 24

24-09-2011)
• www.cips.org.in/public
www.cips.org.in/public-sector-systems-government
government-
innovation/docments/ articles/draft-ssa-framework.pdf
framework.pdf
• http://www.indg.in/primary
http://www.indg.in/primary-education/education-as as-fundamental-
humanright/ education-as-fundamental-and-human
human-right-1
• http://mdm.nic.in/
• http://www.ecoliteracy.org/teach
• www.asercentre.org
• https://edutechdebate.org/teacher
https://edutechdebate.org/teacher-training/we-cannot
cannot-train-more-
teacherswe
teacherswe- must-empower-them-with-technology/
technology/
• http://www.studentsofthe
http://www.studentsoftheworld.info/sites/society/childabuse.php
world.info/sites/society/childabuse.php
• http://www.pluggd.in/right
http://www.pluggd.in/right-to-education-fundamental
fundamental-right-in-
india
india-297/
• http://www.thehindu.com/education/article2134454.ece
• http://mumbaismiles.blogspot.com/2010_05_01_archive.html

5.8 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

1. “²PÀët ºÀPÀÄÌ” EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹.

2. DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ°è ªÀÄPÀ̽UÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ ±Á Á

¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

25
 WÀlPÀ 6 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «£Áå¸À
6.0 ¦ÃpPÉ

6.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

6.2 §zÀ ÁUÀÄwÛgÀĪÀ ±Á Á ¸À¤ßªÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀjVgÀĪÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ

6.2.1 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è §zÀ ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ

6.2.2 ²PÀëPÀgÀ ªÀÄÄA¢gÀĪÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ

6.3 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÁV ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¸ÀªÀð²PÀët

C©üAiÀiÁ£ÀzÀ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À

6.4 MAzÀÄ ªÀÈwÛAiÀiÁV ¨ÉÆÃzsÀ£É

6.5 ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæ

6.5.1 ²PÀëPÀgÀ §ºÀĪÀÄÄT ¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ

6.5.2 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ°è «ªÀj¸ÀĪÀ ¥ÁvÀæ

6.6 ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼À

¨É¼ÀªÀtÂUÉ

6.6.1 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ

6.6.2 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ¨É¼ÀªÀtÂUÉ

6.6.2.1 MAzÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ

6.6.2.2 ¸ÀºÀfêÀ£ÀzÀ C©ü

©üªÀÈ¢Þ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ

6.7 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ²PÀëPÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé

6.8 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÀA±À

6.9 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ

6.10 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

6.11 WÀlPÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
1
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

6.0 ¦ÃpPÉ
»A¢£À WÀlPÀzÀ°è 2009gÀ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtPÉÌ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀÀ¼À n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
LwºÁ¹PÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄ §UÉÎ ¤ÃªÀÅ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrgÀÄ«j. ²PÀëtªÀÅ ªÀÄUÀÄ«£À°è
¸ÀªÀðvÉÆêÀÄÄR ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀĪÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ªÀÄUÀÄ«£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢ÞUÁV ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀoÀå CxÀªÁ ¸ÀºÀ¥ÀoÀå ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß « «£Áå¸À
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. ±Á ÉUÀ¼ÀÄ J Áè vÀgÀºÀzÀ CAzÀgÉ AiÉÆÃf¹zÀ CxÀªÁ ªÀÄPÀ̼À°è PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀĪÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÁVªÉ.

¨sÁgÀvÀzÀ°è ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß C£ÉÃPÀ «zsÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ

• ²PÀëtzÀ ºÀAvÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ - ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ

• ºÀtPÁ¹£À ¥ÀæPÁgÀ – SÁ¸ÀV, ¸ÀgÀPÁj C£ÀÄzÁ¤vÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀgÀPÁj
• ¨ÉÆÃzsÀ£Á ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ¥ÀæPÁgÀ – DAUÀè ªÀiÁzsÀåªÀÄ CxÀªÁ ªÀiÁvÀȨsÁµÉ DzsÁjvÀ

ºÀ®ªÁgÀÄ ±Á ÉUÀ¼À «zsÀUÀ¼À ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ ²PÀëPÀgÀ MAzÀÄ vÀAqÀªÀÅ ²PÀëtzÀ G£ÀßvÀ

UÀÄjUÀ¼À PÀqÉUÉ eÉÆvÉAiÀiÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è NªÀð ²PÀëPÀgÀÄ
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÁÛ£É ªÀÄvÀÄÛ DzÀÝjAzÀ, «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀªÀðvÉÆêÀÄÄR
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ªÀĺÀvÀÛgÀªÁzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÁÛ£É. EzÀÄ ²PÀëtzÀ J Áè ¸À«ÄwUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ
DAiÉÆÃUÀUÀ½AzÀ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀvÀð£ÉAiÀiÁVzÉ. ±Á Á ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è GzÀ㫸ÀĪÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃrPÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ NªÀð ²PÀëPÀ£ÀÄ ±Á É, eÁÕ£À, PÀ°PÁyð ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÁ
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÉÆA¢UÉ vÉÆqÀV¹PÉƼÀî®Ä vÀAiÀiÁgÁVgÀ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëPÀ£ÁzÀªÀ£ÀÄ
¸ÀªÀiÁdzÀ°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ «±Á®ªÁzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ, DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ
§zÀ ÁªÀuÉUÀ½UÉ ¥ÀæwQæ¬Ä¸À¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ.

¤ÃªÀÅ ²PÀëPÀgÁUÀ®Ä ¥ÉæÃgÉæ¸À®ànÖ¢ÝÃj. NªÀð ²PÀëPÀ AiÀiÁªÀÅzÉà zÉñÀzÀ ²PÀët

ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÁÛ£ÁzÀÝjAzÀ ¤ÃªÀÅ MAzÀÄ ªÀÈwÛAiÀiÁV ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÉ
¸ÉÃgÀĪÀ ªÀÄÄ£Àß CzÀgÉÆA¢UÉ ®UÀwÛ¸À ÁVgÀĪÀ ««zsÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ.

6.1 PÀ°PÁ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

F WÀlPÀªÀ£ÀÄß N¢zÀ §½PÀ ¤ÃªÀÅ

• ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ²PÀëPÀ£À ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß «ªÀj¸À§°èj

• ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ MAzÀÄ
zÀÄ ªÀÈwÛAiÀiÁV CzÀgÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¸À§°èj.
• ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ
gÀ C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸À§°èj.
• C©üªÀÈ¢ÞUÁV ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
ZÀað¸À§°èj.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

2
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

• ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀºÀfêÀ£ÀzÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß

GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ «ªÀj¸À§°èj.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
6.2 §zÀ ÁUÀÄwÛgÀĪÀ ±Á Á ¸À¤ßªÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀjVgÀĪÀ
¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ

±Á ÉAiÀÄ°è ªÀÄPÀ̼ÀÄ
ZÀlĪÀnPÉ – 1
¤ªÀÄä vÀAzÉ CxÀªÁ vÁ¬Ä AiÀiÁªÁUÀ ÁzÀgÀÆ ¤ªÉÆäA¢UÉ vÀªÀÄä ±Á Á
C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ºÀAaPÉÆArzÁÝgÉAiÉÄÃ? ºËzÁzÀ ºËzÁzÀ°è°è D C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ±Á Á
C£ÀĨsÀªÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹. E®èªÉAzÁzÀgÉ, C£Ééö¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹ ªÀÄvÀÄÛ £ÀAvÀgÀ
C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆð¹. ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ vÀAvÀæUÀ¼À,, ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð CxÀªÁ
MmÁÖgÉ ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¤ÃªÀÅ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAzÀÄPÉÆArgÀÄ«gÉÃ?
»A¢£À PÁ®zÀ°è ²PÀëPÀ PÉÃA¢ PÉÃA¢æævÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉZÀÄÑ ²¹ÛUÉ vÀgÀUÀwUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß
PÉýgÀ¨ÉÃPÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ ºÉzÀjPÉ ºÀÄnÖ¸ÀĪÀªÀgÁVzÀÝgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß PÉüÀĪÀ zsÉÊAiÀÄðªÀiÁqÀÄwÛgÀ°®è. £É£À¦lÄÖPÉƼÀÄîªÀÅzÀPÉÌ
CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄî
PÉƼÀÄîªÀÅzÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À MvÀÄÛ ¤ÃqÀ ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. vÀgÀUÀw PÉÆoÀrUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀ
PÉÃA¢ævÀªÁVzÀݪÀÅ. ¤ªÀÄä ¢£ÀUÀ¼À ¸Àé®à PÀrªÉÄ ²PÀëPÀ PÉÃA¢ævÀªÁVzÀÄÝ ºÉZÀÄÑ
¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀªÀÅ. ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß PÉüÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀoÉåÃvÀgÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ¥Á ÉÆμÀî®Ä ¤ªÀÄUÉ C£ÀĪÀÄw ¤ÃqÀ ÁUÀÄwÛvÀÄÛ.

6.2.1 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è §zÀ ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ:

¸ÁévÀAvÁæ÷å£ÀAvÀgÀ ±Á Á ²PÀëtzÀ°è UÀªÀÄ£ÁºÀðªÁzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħA¢ªÉ.
AiÀÄÄ.E.E.AiÀÄ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä £ÀªÀÄä zÉñÀªÀÅ ¥ÁægÀA©ü¹zÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët
¤Ãw(J£ï.¦.E)AiÀÄ §UÉÎ ¤ÃªÀÅ PÉýgÀ§ºÀÄzÀÄ. PÀ¥ÀÅöà ºÀ®UÉ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ, ²PÁë PÀ«Äð
AiÉÆÃd£É,É, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët AiÉÆÃd£É, ©ºÁgï ²PÀët AiÉÆÃd£É,

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

3
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

GvÀÛgÀ¥ÀæzÉñÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ²PÀ룣ÀÀ AiÉÆÃd£É, ªÀÄ»¼Á ¸ÀªÀÄRå, ÉÆÃPÀ dA©¸ï AiÉÆÃd£É

ªÀÄÄAvÁzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ 1980 ªÀÄvÀÄÛ 1990gÀ zÀ±ÀPÀUÀ¼À°è
¸ÀªÀðjUÀÆ ²PÀëtzÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ wêÀæUÉÆAqÀªÀÅ. zÉñÀzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ²±ÀÄ
PÉÃA¢ævÀ «zsÁ£ÀUÀ½UÉ C£ÀĸÁgÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÇtð ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀĪÁV n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
§zÀ Á¬Ä¸ÀĪÀ ªÀÄÄRå GzÉÝñÀzÉÆA¢UÉ 12 gÁdåUÀ¼ÀÄ, 72 f ÉèUÀ¼À°è “f Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
²PÀët PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ”ªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ ZÁ®£ÉAiÀiÁV 90gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è
¥ÁæægÀA©ü¸À Á¬ÄvÀÄ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtPÁÌV ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è MAzÁV 2002gÀ ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À Á¬ÄvÀÄ.
EzÀgÀ MmÁÖgÉ UÀÄjUÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀðwæPÀ ¥ÀæªÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÁgÀ gÀuÉ, °AUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ
ªÀUÀðUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀªÀ£ÀÄß PÀrªÉÄUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ, ªÀÄPÀ̼À PÀ°PÁ ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß
ªÀ¢üð¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ vÀ£Àß
UÀÄjUÀ¼À£ÀÄßß vÀ®Ä¥À®Ä ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀÄ E§âjUÀÆ ««zsÀ jwAiÀÄ°è ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥ÀªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. E¤ß®èzÀAvÉ ±Á Á ²PÀëtzÀ PÉëÃvÀæªÀÀ£ÀÄß PÁæAwUÉƽ¹zÀ LwºÁ¹PÀ WÀl£É
¤ªÀÄUÉ £É£À¦zÉAiÉÄÃ?ºËzÀÄ ¤ÃªÀÅ ¸ÀjAiÀiÁVAiÉÄ H»¹¢ÝÃj. CzÀÄ ¤ÃªÀÅ »A¢£À
WÀlPÀzÀ°è CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët PÁ¬ÄzÉ 2009gÀ ªÀÄPÀ̼À
ºÀPÀÌ£ÀÄß eÁjUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.

F PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄlÖzÀ zÁR ÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѹªÉ. CAzÀgÉ 5 5-14 ªÀµÀð

ªÀAiÀĹì£ÀªÀgÀ zÁR Áw 80%ªÀgÉUÉ. DzÀgÉ zÀÄgÀzÀȵÀÖªÀ±Ávï F ªÀÄPÀ̼À°è 50% ªÀÄPÀ̼ÀÄ,
²±ÀÄPÉÃA¢ævÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á ±Á¸ÀÛç ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ vÀ®Ä¥ÀŪÀ ªÉÆzÀ É
±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ©qÀÄvÁÛgÉ. CzÉà jÃw ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ±Á Á ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ £ÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À ªÉÄà É
¨sÁjà MvÀÛqÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÉAiÀÄ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀÄwÛzÉ J J£ÀÄߪÀ CAVÃPÁgÀªÀÅ ºÉZÀÄÑwzÉ.
EzÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀzÀ CAzÀgÉ ªÀÄPÀ̼À ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ
¥Àj¸ÀgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀiÁzÀ PÁgÀt¢AzÁVzÉ. C®èzÉ ²PÀëPÀgÀÆ PÀÆqÀ PÀ°PÉ
¸ÀAvÉÆõÀzÁAiÀÄPÀªÁzÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÁßV ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ
¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ CrAiÀÄ°è £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ°è ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À ¸ÁPÀµÀÄÖ «¸ÀÛgÀÀuÉ
PÀAqÀħA¢zÉAiÀiÁzÀgÀÆ, UÀÄtªÀÄlÖzÀ°è E£ÀßµÀÄÖ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀiÁUÀ¨ÉÃQzÉ. ¤ªÀÄä £ÉgÉAiÀÄ°è
C¤AiÀÄAwævÀªÁV Ct¨ÉUÀ¼ÉÆ¥Á¢AiÀÄ°è ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ SÁ¸ÀV ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß
UÀªÉÄʹ¢ÝÃgÀ? F ±Á ÉUÀ¼ÀÄ DAUÀè±Á ÉUÀ¼À ºÉ¸Àj£À°è ¥ÉÇõÀPÀgÀ£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀÄvÀÛªÉ.
CªÀÅUÀ¼ÀÄ DPÀµÀðPÀ PÀAvÀÄUÀ¼À°è PÀrªÉĪÉÄ UÀÄtªÀÄ
UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß zÀħð®UÉƽ¸ÀÄwÛªÉ.

¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÁV ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛÃgÀ? zÀAiÀÄ«lÄÖ ±Á ÉUÀ¼À°è

¤ÃªÀÅ JzÀÄj¸ÀĪÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.

6.2.2 ²PÀëPÀgÀ ªÀÄÄA¢gÀĪÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwÃðPÀgÀtªÀÅ ±Á Á ²PÀëPÀ£À JzÀÄgÀÄ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß
MqÀÄتÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɹzÉ. ¸ÀA¥ÀÇ
¸ÀA¥ÀÇgÀÚ zÁR Áw ªÀÄvÀÄÛ zsÁgÀuÉAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
E£ÀÆß vÀ®Ä¥À¨ÉÃPÁVzÉ. ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët ªÀÄlÖzÀ°è UÀÄtªÀÄlÖzÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

4
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß GzÉÝò¸À ÁVzÉ. £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ J Áè ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV

PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀAvÉ
»¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä, ²PÀëPÀ£ÀÄ vÀ£Àß ¨ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ eÉÆvÉUÉ,
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ GvÀÛªÀÄ ¸ÀAªÀºÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
J¸ï.J¸ï.J. ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ eÉÆvÉUÉ Dgï.n.E.PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ, ±Á ÉAiÀÄ MmÁÖgÉ
PÁAiÀÄð¤ªÀuÉAiÀÄ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄÆ ²PÀëPÀ£À dªÁ¨ÁÝj JAzÀÄ MwÛ ¤Ãr ºÉýzÉ. CªÀgÀÄ
¸ÀA¥ÀÇtðð ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ÀĪÀ£ÀÄß
ªÀ£ÀÄß PÉÆnÖgÀĪÀ CªÀ¢üAiÀÄ M¼ÀUÉ ªÀÄÄV¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
«zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ¨Á ¨ÁjAi AiÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ §zÀ ÁV
¤gÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄUÀæ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVzÉ. CªÀgÀÄ ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ
¸À«ÄwAiÀÄ ¨sÁUÀªÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀågÉƸÀzÀågÉÆA¢UÉ ¤PÀl ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß £ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
²PÀëPÀgÀÄ ¥ÉÇõÀPÀgÀ ¸À¨sÉUÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀ¨ÉÃPÀÄ. CªÀgÀ ªÁqïð£À ¥ÀæUÀwAiÀÄ §UÉÎ CªÀjUÉ
w½¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÁUÀÆ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è CªÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
»ÃUÁV »A¢£À PÁ®PÉÌ ºÉÆð¹zÀgÉ ²PÀëPÀgÀ PÉ®¸ÀªÀÅ ºÉZÀÄÑ ¸ÀªÀÄUÀæªÁVzÉ. PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ
ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀªÀðvÉÆêÀÄÄR ¨É®ªÀtÂUÉUÉ CzÀgÀ®Æè ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÁªÀÄxÀåð
ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¨sÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÇö¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ «±ÉõÀ MvÀÄÛ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ZÀlĪÀZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ²±ÀÄPÉÃA¢ævÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ
VgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «±ÉõÀªÁV eÁÕ£ÀzÀ
PÀAqÀÄ »rAiÀÄÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ C£ÉéõÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÃA¢æÃPÀj¸À¨ÉÃPÀÄ. mÁUÀÆgï ºÉüÀĪÀAvÉ
“J°è
J°è ªÀÄ£À¸ÀÄì ¨sÀAiÀĪÀÄÄPÀÛªÁUÀÄvÀÛzÉÆà CzÀÄ CzÀÄ” J£ÀÄߪÀÅzÀÄ ±Á ÉUÀ½UÉ ¤dªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.
ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß ¨sÀAiÀÄ DWÁvÀ ªÀÄvÀÄÛ DvÀAPÀ¢AzÀ ªÀÄÄPÀ ªÀÄÄPÀÛÛUÉƽ¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄUÀÄ vÀ£Àß
C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæªÁV ªÀåPÀÛ¥Àr¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀĪÀiÁqÀĪÀ ĪÀ ¤nÖ£À°è ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À
CUÀvÀå«zÉ. ¨ÉÆÃzsÀ£Á ªÀiÁzÀåªÀĪÀÅ ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ ªÀÄnÖUÉ ªÀÄUÀÄ«£À
ªÀiÁvÀȨsÁµÉAiÀiÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
F PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É®ªÀtÂUÉAiÀÄ J Áè ºÀAvÀUÀ¼À°è, CAzÀgÉ vÀªÀÄä
DgÀA©üPÀ PÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉêÁ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwUÀ½UÉ ªÀĺÀvÀézÁÝVgÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ
RArvÀªÁVAiÀÄÆ M¥ÀÅöàwÛÃj. ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄ°è gÀZÀ£ÁªÁzÀzÀ «zsÁ£ÀzÀ §UÉÎ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ZËPÀlÄÖ 2005 ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ªÀÄPÀÌ ÀÄPÀ̽UÉ eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ
CxÀðªÀ£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄqÀĪÀAxÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄPÀ̼À PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß Ä
C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀªÀ£ÁV
Æ°¸ÀĪÀªÀ£ÁV ²PÀëPÀ¤gÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ §AiÀĸÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀÄ eÁÕ£ÀzÀ
¸ÀºÀ gÀZÀ£ÁPÁgÀgÁVzÁÝgÉ. ²PÀëPÀgÀÄ C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÁÕ£ÀzÀ ¸ÀAgÀZÀ£ÁPÁgÀgÀÄ
ºÁUÀÆ D ÉÆà ÉÆÃZÀ£Á
ZÀ£Á ªÀÈwÛ¤gÀvÀgÀÆ, DVgÀ¨ÉÃPÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ
¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥Àj¸ÀgÀ¢AzÀ K£ÀÆ PÀ°AiÀÄÄvÁÛgÉ J£ÀÄߪÀÅzÀgÉÆA¢UÉ
¸ÀA¥ÀgÀÌ ¨É¼É¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼ÀÄ C£Ééö¸À®Ä PÀ°AiÀÄ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÉÆAzÀ®Ä ºÉÆA
E£ÀßµÀÄÖ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀȶָÀ®Ä PÀ°AiÀÄ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÉÆAzÀ®Ä E£ÀßµÀÄÖ
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ¸ÀȸÀȶָÀ®Ä,
¸À®Ä, PÀ°AiÀÄ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÉÆAzÀ®Ä E£ÀßµÀÄÖ
CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀȶָÀ®Ä CªÀgÀÄ ¸ÀAªÉÃzÀ£Á²Ã®gÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀżÀîªÀgÀÆ
DVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
CAvÀºÀ ¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ, ²PÀëPÀgÀÄ, MAzÀÄPÀqɬÄAzÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ, ¥ÁoÀ-«µÀAi
¥ÁoÀ ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¨ÉÆÃzsÀ£Á ±Á¸ÀÛçUÀ¼À §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆßAzÀÄ PÀqɬÄAzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á
gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ §UÉÎ w¼ÀĪÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ
¨ÉÃrPɬÄqÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëtªÀÅ ªÀÄ»w ¥Àæ¸ÀgÀtzÀ AiÀiÁAwæPÀ ZÀlĪÀnPÉAi ªÀnPÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ¹PÀëPÀgÀÄ
ªÀiÁ»w «vÀgÀPÀgÀÆ C®è. AiÀiÁjAzÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ¸ÀAªÀ»¸À®àqÀÄvÀÛ ÄvÀÛzÉAiÉÆà ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁjAzÀ
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
5
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
«zÁåyðUÀ¼À eÉÆvÉAiÀÄ°èAiÉÄà eÁÕ£ÀªÀÅ ¸ÀºÀ gÀa¸À®àqÀÄvÀÛzÉAiÉÆà CAvÀºÀ ¤uÁðAiÀÄPÀ
ªÀÄzsÀå¹ÜPÉAiÀÄ ¥ÀæªÀvÀðPÀgÁV ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ¨ÉÃPÁVzÉ. PÀ°AiÀÄÄ«PÉAiÀÄÄ PÉêÀ® vÀgÀUÀw
PÉÆoÀrAi AiÀÄ £Á®ÄÌ UÉÆÃqÉUÀ½UÉ ¹Ã«ÄvÀªÁV®è. EzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä
eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ±Á ÉAiÀÄÄ ºÉÆgÀV£À fêÀ£ÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀð K¥ÀðqÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀ£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÉÄ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ PÉÃA¢ævÀªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
GvÀÌöȵÀÖUÉƽ¸ÀĪÀ CUÀvÀå«zÉ.

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtzÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÀªÀð²PÀët

C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ ±Á ÉUÀ½UÉ ¤ÃrzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀî®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÉÆÃt.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 1

¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.

1. GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtzÀ ºÀPÀÄÌ 3 jAzÀ 14 ªÀµÀð ªÀAiÀĹìUÉ J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ ªÀiÁvÀæ
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

2. gÀZÀ£ÁvÀäPÀ PÀ°PÉAiÀÄÄ «zsÁ£ÀzÀ°è, «zÁåyðUÀ¼À ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ ¨É®ªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß

²PÀëPÀgÀÄ C£ÀÄPÀÆ°¸ÀÄvÁÛgÉ.
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

3. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄÄ PÉêÀ® J¸ï.JA.¹.¬ÄAzÀ ªÀiÁvÀæ

¤¨sÁ¬Ä¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëPÀjAzÀ®è.
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
___________________________________

6.3 ±Á Á ªÁå¸ÉÜAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÁV ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è

J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À

ZÀlĪÀnPÉ – 2
¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è£À PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä ±Á Á
¢£ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆðPÉ ªÀiÁr.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ 6

 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
¤ªÀÄä ¥ÀnÖAiÀÄ §ºÀıÀB ±Á ÉAiÀÄÄ zÀÆgÀ«gÀÄ
zÀÆgÀ«gÀĪÀÅzÀÄ,
zÀÄ, PÉÆoÀrUÀ¼À
PÉÆoÀrUÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ
PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ, EvÁå¢UÀ¼ÀAvÀºÀ C£ÉÃPÀ CA±ÀUÀ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. F ºÉÆwÛUÉ
¤ÃªÀÅ J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ ¸ÀªÀÄvÀé, ¥ÀæªÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä
±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è C£ÉÃPÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÉ JAzÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ RArvÀªÁVAiÀÄÆ CjvÀÄPÉÆArgÀÄwÛÃj. ¤ÃªÀÅ EªÀÅUÀ¼À §UÉÎ »A¢£À WÀlPÀzÀ°è N¢¢ÝÃj.
GvÀÛªÀÄ ²PÀëtPÁ
PÁÌV PÀ¤µÀ× ªÀÄlÖzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ J Áè ªÀÄPÀ̽UÀÆ zÉÆgÉAiÀĨÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
EzÀPÁÌVAiÉÄà d£ÀgÀ MmÁÖV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÁÝgÉ. ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÁV
J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ ªÀiÁrzÀ ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß F PɼÀUÉ ¥ÀnÖªÀiÁqÀ ÁVzÉ.

• gÁdåªÀÅ ¥Àæw ªÀ
ªÀ¸Àw ¥ÀæzÉñÀzÀ MAzÀÄ Q ÉÆëÄÃlgï ªÁå¦ÛAiÉƼÀUÉ MAzÀÄ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ½UÉ C£ÀÄPÀÆ°¸À®Ä MAzÀÄ
Q.«Äà ªÁå¦ÛAiÉƼÀUÉ ºÉƸÀzÀ£ÀÄß ¸Áܦ¸ÀĪÀÅzÀÄ. AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è
ÀUÀ E.f.J¸ï.
PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ ZÁ®£ÉAiÀÄ°èªÉAiÉÆà CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À
ªÀµÀðUÀ AiÀıÀ¹é
Z稣
ZÁ®£ÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ G£ÀßwÃPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.
• ¥Àæw JgÀqÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ½UÉ MAzÀÄ »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É
• ¥Àæw ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ°è ªÀgÁAqÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ JgJgÀqÀÄ
ÀqÀÄ vÀgÀUÀw
vÀgÀ PÉÆoÀrUÀ¼À
PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ¥Àæw ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄÄ PÀ¤µÀÖ JgÀqÀÄ ²PÀë ² PÀgÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉÉ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ J°è ¸ÁzsÀåªÉÇà C°è ¥Àæw
²PÀë
PÀëPÀjUÉ MAzÀÄ PÉÆoÀr¬ÄgÀ¨ÉÃPÀÄ. ±Á ÉAiÀÄ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß C£ÀÄPÀÆ°¸À®Ä »jAiÀÄ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É/«¨sÁUÀzÀ°è ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄjUÉ MAzÀÄ PÉÆoÀrAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
• AiÀiÁªÀÅzÉà ²PÀëtzÀ ªÀÄlÖ«gÀ°, ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ EA¢UÀÆ ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÉAiÀÄ
¨É£É߮ĨÁVzÉ.
• ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄlÖzÀ°è ¥Àæw ªÀÄUÀÄ«UÀÆ 150gÀÆ eÉÆvÉUÉ
J Áè ºÉtÄÚªÀÄPÀ̼ÀÄ/J¸ï.¹/J¸ï.n ªÀÄPÀ̽UÉ GavÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ÀUÀ PÉÆqÀÄUÉ.
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ gÁdåªÀÅ AiÉÆÃd£Á «¢ü¬ÄAzÀ GavÀ ¥ÀoÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛ
å¥ÀŸÀÛPÀzÀ «vÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄÄAzÀĪÀgɹzÉ.
• ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ºÀAvÀzÀ°ègÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ¨Ë¢ÞPÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ªÀÄlÖ E£ÀÆß ªÀÄÆvÀð
QæAiÀiÁ ºÀAvÀzÀ°èzÉ. EzÀgÀ CxÀð ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ
¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÀÄ PÀqÁØAiÀĪÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ¸À®PÀgÀuÉUÀ¼À
¸À®PÀgÀ
PÉÆqÀÄUÉAiÀÄÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
• ¨ÉÆÃzsÀ£À PÀ°PÁ ¸À®PÀgÀuÉUÀ¼À
¸À®PÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸À¤ßªÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ CUÀvÀåzÀ
C£ÀĸÁgÀªÁV ¥Àj±ÉÆò¸À¨ÉÃPÀÄ. J¸ï.J¸ï.J. CrAiÀÄ°è ¨ÉÆÃzsÀ£À PÀ°PÁ
¸À®PÀgÀuÉUÀ½UÉ gÀÆ. 10,000/
10,000/- ¥Àæw±Á ÉUÉ ºÀtPÁ¹£À PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß
¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸À¸ÀAUÀæ
AUÀæºÀuÉAiÀÄÄ, ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ºÁUÀÆ
«.E.¹/J¸ï.JA.¹ EªÀgÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ £ÀqɸÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ªÀÄAqÀ½UÉ ¸ÀAUÀæºÀÀuÉAiAiÀÄ CvÀÄåvÀÛªÀÄ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀĪÀ
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀ»¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¤ÃªÀÅ £ÉÆÃqÀÄwÛgÀĪÀ ºÁUÉ, ¥Àæ
¥ w ºÀAvÀzÀ°èAiÀÄÆ
±Á ÉAiÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÀܽÃAiÀÄgÀ ²PÀëtzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀÄ
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
7
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
MAzÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ.. »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ« À«ÄPÀ ºÀAvÀzÀ°è ±ÉÊPÀëtÂPÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼ÀÄ
ºÉZÁÑVgÀĪÀ PÁgÀt¢AzÁV ¥Àæw ±Á ÉUÉ 50,000gÀÆ PÉÆ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß
¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀܽÃAiÀÄ ¤¢ðµÀÖ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ C£ÀĸÁgÀªÁV, ² ²PÀëPÀgÀÄ/±Á Á
¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ MmÁÖV ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤zsÀðj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
±Á Á ¸À«ÄwAiÀÄ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §AzÀAvÉ £ÀUÀgÀ¢Az
£ÀUÀgÀ¢AzÀ CxÀªÀ zÀÆgÀzÀ ¸ÀܼÀUÀ½AzÀ
Rjâ¸À¨ÉÃPÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ¨ÉÆÃzsÀ£À PÀ°PÉÆÃ¥ÀgÀttUÀ¼ÀÄ EzÀÝgÉ DUÀ
CzÀ£ÀÄß f Áè ªÀÄlÖzÀ ¸ÀAUÀæºÀuÉUÉ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
• ±Á ÉAiÀÄÄ PÀlÖqÀªÀ£ÀÆß M¼ÀUÉÆA
M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ PÀZÁÑ PÉ®¸ÀUÀ¼À RZÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
¤AiÀÄAwæ¸À®Ä J¸ï.J¸ï.J. .J. PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ 33% ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß ±Á Á ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À
¸ÀÄzsÁgÀuÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ ©.Dgï.¹/¹.Dgï.¹ ¤ªÀiÁðtPÁÌV MzÀV¸À ÁVzÉ. ¹.Cgï.¹
UÀ¼ÀÄ EgÀĪÀ ±Á ÉUÀ¼À°è EzÀ£ÀÄß ºÉZÀÄѪÀj PÉÆoÀr
PÉÆoÀrAiÀiÁV §zÀ°¸À§ºÀÄzÀÄ, PÀbÉÃj
PÀlÖqÀUÀ¼À zÀÄgÀ¹Ü ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀiÁðtªÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉà ¤¢üAiÉÆA¢UÉ MzÀV¸À ÁV®è.
¸ÀA¥À£ÀÆä® AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄUÉƽ¸À®Ä ¥ÀjtwAiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¸À§ºÀÄzÁzÀÝjAzÀ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄð AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß f Áè ªÀÄlÖzÀ°è
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
• ¤¢AiÀÄ zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß CxÀªÁ zÀħð
zÀħð¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ¦à¸À®Ä, PÀlÖqÀUÀ¼À
¤ªÀiÁðtzÀ eÉÆvÉUÉ zÀÄgÀ¹ÛAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀiÁvÀæ ªÀiÁqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß J¸ï.JªÀiï.¹/«.E.¹.UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. ±Á Á ¸À«ÄwAiÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ gÀÆ. 5000 ¥Àæw
ªÀµÀðPÉÌA§AvÉ, J¸ï.J¸ï.J. AiÀÄÄ UÀjµÀÖ «ÄwAiÀÄ£ÀÄß ¤UÀ¢
¤UÀ¢¥Àr¹zÉ.
• ¸À®PÀgÀuÉUÀ¼À zÀÄgÀ¹ÛAiÀÄ ¸À®ÄªÁV ²PÀëPÀgÀÄ/±Á ÉUÀ½UÉ ZÁ®£ÉAiÀÄ°ègÀĪÀ
C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸À ÁVzÉ. ¥Àæw ¥ÁæxÀ«ÄPÀ/»jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÉ gÀÆ.
2000/-zÀAvÉ
zÀAvÉ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ EzÀ£ÀÄß
«.E.¹/J¸ï.JA.¹.UÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀvÉAiÉÆ ÆA¢UÉ RZÀÄð ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
²PÀëPÀgÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ C¢üªÉñÀ£ÀPÁÌV ¤ÃqÀ ÁUÀĪÀ C£ÀÄzÁ£À, gÀÆ. 500/ 500/-£ÀÄß
M¼À¹PÉƼÀÄîªÁUÀ®Æ EzÉà jÃwAi wAiÀiÁzÀ ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤jÃQë¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.
• J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ CAUÀ«PÀ® ªÀÄPÀ̽UÉ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ°èAiÀÄÆ ¸ÁPÀµÀÄÖ
UÀªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß
ÀÄß ºÀj¹zÉ. ªÀÄvÀÄÛ CAUÀ«PÀ® ªÀÄPÀ̼À ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉUÁV ¥Àæw ªÀÄUÀÄ«UÉ
1200/-gÀ gÀ ºÀtPÁ¹£À PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤Ã ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. CAUÀ«PÀ® ªÀÄPÀ̼À
²PÀëtzÀ°è ¨sÁVAiÀiÁUÀĪÀAvÉ EvÀgÀ f Áè ªÀÄlÖzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß
¥ÉÇæÃvÁ컸À¨ÉÃPÀÄ.

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ eÁÕ£À DAiiÉÆÃUÀªÀÅ ²PÀëPÀgÀÄ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ KPÉÊPÀ ¥ÀæªÀÄÄR

CA±ÀUÀ¼ÁVzÁÝgÉAzÀÄ UÀªÀĤ¹zÉ. zÉñÀªÀÅ FUÁUÀ Éà ««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼À°è CºÀð ªÀÄvÀÄÛ
¥ÉæÃjvÀ ±Á Á ²PÀëPÀgÀ wêÀæ PÉÆgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛzÉ. ²PÀëPÀgÁzÀªÀgÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è
£ÀqÉAiÀÄÄwÛggÀĪÀ
ÀĪÀ «±Á® ¸ÁªÀiÁfPÀ, DyðP DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ §zÀ ÁªÀuÉUÀ½UÉ
¥ÀæwQæ¬Ä¸ÀÄvÁÛ ±Á Á ²PÀëtzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ «±Á® £É ÉUÀnÖ£À°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÁÝgÉ.

£ÁªÀÅ, ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ §UÉÎ ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä, MAzÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

8
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
ªÀÈwÛÛAiÀiÁV ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À §UÉÎ w½zÀÄPÉƼÉÆîÃt

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
6.4 MAzÀÄ ªÀÈwÛAiÀiÁV ¨ÉÆÃzsÀ£É
¨sÁgÀvÀ ¸ÉÃjzÀAvÉ J Áè gÁ gÁµÀÖçUÀ¼À°èAiÀÄÆ ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂ
ªÀtÂUÉAiÀÄÄ «±ÉõÀªÁV
UÀªÀÄ£À¸É¼É¢zÉ.
É¢zÉ. ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂ
ªÀtÂUÉAiÀÄ §UÉÎ w½¢PÉƼÀÄîªÀ ªÉÆzÀ®Ä £ÁªÀÅ ªÀÈwÛ
JAzÀgÉãÀÄ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß w½¢PÉƼÉÆîÃt. MAzÀÄ ªÀÈwÛ wÛAiÀÄÄ, «±ÉõÀ P˱À®åzÀ
CUÀvÀå«gÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀjUÉ ¸ÉêÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ GzÉÆåÃUÀªÁVzÉ. ¸ÉêÉAiÀÄÄ
¸ÀA¨sÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ M¼ÀUÉÆAr®è¢gÀ§ºÀÄzÀÄ, ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ, DzÀgÉ EzÀgÀ
GzÉÝñÀªÀÅ ªÀiÁ£ÀªÀvÉAiÀÄ ¸ÉêÉAiÀiÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÁÌVAiÉÄà EzÀ£ÀÄß GzÁvÀÛ ªÀÈwÛ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁV, ¸ÀévÀAvÀæªÁV CxÀªÁ MAzÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
MAzÀÄ vÀAqÀzÀ ¨sÁUÀªÁV ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. ªÀÈwÛAiÀiÁV ¨ÉÆÃzs ¨ÉÆà À£ÉAiÀÄ PÉ®ªÀÅ
UÀÄt®PÀë£ÀUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ:

1. EzÀÄ «±ÉõÀ P˱À®UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ

PÉêÀ® «µÀAi
µÀAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À ¥ÀÅgÀ£ÀgÀÄfÓêÀ£ÀªÀ®è. «zÁåyðUÀ¼À°è
«zÁåyðUÀ
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß GAlĪÀiÁqÀ®Ä, ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄÄ
JZÀÑjPɬÄA
PɬÄAzÀ AiiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄÄ
¸ÀgÀ¼ÀªÁzÀÄzÀÄ J£ÀÄߪÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀæ»PÉAiÀÄ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ EzÀÄ CzÀgÀ
AiÀıÀ¹ìUÁV §ºÀ¼À§ºÀ¼ÀµÀÄÖ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. «±ÉèõÀuÉ,
¸ÀA±ÉèõÀ
µÀ£É, EvÁå¢.
2. EzÀÄ ªÀÈwÛAiÀÄ AiÀıÀ¹ìUÉ CªÀ±ÀåPÀªÁzÀ ¤Ãw ¸ÀA»vÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄÄ MAzÀÄ GzÁvÀÛ ªÀÈwÛAiÀiÁV GvÀÛªÀĪÁV ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉÆArgÀĪÀ
ªÀiË®å ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ, ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ ¥ÀgÀ»vÀ aAvÀ£Á ¸ÉêÁ
zÀȶÖPÉÆãÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆArzÉ.
3. ¥ÀæªÉñÀ ªÀÄlÖzÀ°è ¸ÀÄ¢ÃWÀð vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¸À ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ
ºÉƸÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀÄÄAzÀĪÀjAiÀÄ®Ä ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀ ¸ÉêÁ ¤gÀvÀ
vÀgÀ¨ÉÃw
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß
£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ±Á ÉAiÀÄ°è ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ¸ÉêÁ ¥ÀǪÀð
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÆß ºÁUÀÆ ¤gÀAvÀgÀ ¸ÉêÁ ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß
M¼ÀUÉÆA
M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
4. MAzÀÄ UÀÄA¦£À »vÁ¸ÀQÛUÀ¼À£ÀÄß gÀQë¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ D¸ÀQÛUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄÄAzÀĪÀj¸ÀĪÀ zÀÈ zÀȶ֬ÄAzÀ
¬ÄAzÀ MAzÀÄ ªÀÈwÛAiÀÄÄ vÀ£Àß UÀÄA¦£À ¸ÀzÀ¸ÀåvÀéªÀ£ÀÄß
¸ÀàµÀÖªÁV ªÁåSÁ夹zÉ.
5. MAzÀÄ ªÀÈwÛAiÀÄÄ, ªÀÄÄRåªÁV ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÉêÉAiÀÄ£ÀÄß÷ ¸À°è¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ
GavÀªÁV E®è¢gÀ§ºÀÄzÁzÀgÀÆ, EzÀgÀ UÀÄjAiÀÄÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¸ÁªÀiÁfPÀ
¥ÀæUÀw ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ PÀqÉVgÀÄvÀÛzÉ.
6. MAzÀÄ ªÀÈwÛAiÀÄÄ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.
7. EzÀPÉÌ ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁzÀ eÁÕ£ÀzÀ CAUÀ«zÉ. ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀÆ ¸ÀºÀ EvÀgÀ eÁÕ£ÀzÀ
ªÀ®AiÀÄUÀ½AzÀ ¥À
¥ÀqÉzÀ ªÀåªÀ¹ÜvÀ eÁÕ£ÀzÀ CAUÀ«zÉ. EzÀ£ÀÄß fêÀ£ÀzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ,
ªÀiÁ£À¹PÀ, LwºÁ¹PÀ, gÁdQÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ ªÀ®å¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄ ÁVzÉ.
EªÀÅUÀ¼À ºÉÆgÀvÁV vÀvÀé±Á¹ÛçÃAiÀÄ, zsÁ«ÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ DzsÁåwäPÀ £ÀA©PÉUÀ¼ÀÄ
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
9
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
ªÀÈwÛ
wÛAiÀiÁV ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛzÉÉ.

AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÈwÛAiÀÄÄ fêÀAvÀªÁVgÀ¨ÉÃPÉA

fêÀAvÀªÁVgÀ¨ÉÃPÉA§ CzÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀÄ
¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀÆ ¸ÀºÀ C£ÀéAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ZÀlĪÀnPÉUÀ½AzÀ ¤gÀAvÀgÀªÁV n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
gÀa¸À®àqÀÄwÛgÀĪÀ ºÉƸÀ eÁÕ£ÀªÁV ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ªÀÈwÛAiÀiÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ.
¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ°è ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ¸ÀQæAiÀÄPÉëÃvÀæªÁVzÉ. ²PÀëPÀ£ÁUÀĪÀ
ªÀĺÀvÁéPÁAPÉëAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ ªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¸ÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÈwÛ¥ÀgÀ
vÀgÀ¨ÉÃwUÉ M¼ÀUÁUÀ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀǪÀð ¥ÀæªÉñÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß “¸ÉêÁ ¥ÀǪÀð
vÀgÀ¨ÉÃw”JAzÀÄ
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EwÛÃa£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É®ªÀtÂAiÉÆA¢UÉ
ªÀÄÄAzÀĪÀjAiÀÄ®Ä ¸ÉêÉUÉ ¥ÀæªÉò¹zÀ §½PÀ ¤ÃqÀ ÁUÀĪÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß “¸ÉêÁ ¤gÀvÀ
vÀgÀ¨ÉÃw” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzzÉ.É. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ §UÉÎ
ªÀÄvÀ£ÁqÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä ²PÀët PÉëÃvÀæzÀ°è ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæzÀ §UÉÎ÷C£ÉéõÀuÉAiÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀß
ªÀiÁqÉÆÃt.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 2

¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è
ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¨ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÈwAiÀÄ ®PÀëtªÀ®è? ºËzÀÄ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß ‘ºË’
ªÀÄvÀÄÛ C®è J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß ‘C’ JAzÀÄ §gÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆa¹.
1. EzÀÄ «±ÉõÀ P˱À®å ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
2. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ CUÀvÀåªÁV®è.
3. ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
4. ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ F ªÀÈwÛAiÀÄ C«¨sÁdå CAUÀUÀ¼ÁVgÀ¨ÉPÀÄ.
5. ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀévÀAvÀæ ªÀÄlÖzÀ°è CzÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«®è.

6.5 ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæ

²PÀët DAiÉÆÃUÀ 64-66, “¨sÁgÀvÀzÀ ÀvÀzÀ UÀªÀÄåªÀÅ DPÉAiÀÄ vÀgÀUÀw PÉÆoÀrUÀ¼À°è DPÁgÀªÀ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ” JAzÀÄ ºÉýzÉ. zÉ. EzÉà jÃwAiÀiÁV gÁ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw(1986) “²PÀë£À
¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£ÀªÀÅ D ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ £ÀA§ÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ©A©¸ÀÄvÀÛzÉ; AiÀiÁªÀ
ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ CªÀgÀ ²PÀëPÀgÀ ªÀÄlÖQÌAvÀ ºÉaÑUÉ ¨É¼ÉAiÀÄ ÁgÀgÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀUÁUÀÄvÀÛzÉÉ” JAzÀÄ
MwÛ ºÉýzÉ. F ºÉýPÉUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ£À eÁÕ£ÀzÀ ±Á±ÀévÀ C£ÉéõÀuÉAiÀÄ ¥Àæ¸ÁgÀPÀgÀÄ,
¸ÀÆàwðUÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÀvÀðPÀgÁV ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæzÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ©A©¸ÀÄvÀÛzÉ.
zÉñÀzÀ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæzÀ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ MAzÀÄ ªÀÈwÛAiÀiÁV
CzÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂ
ªÀtÂUÉ E£ÀÆß ªÀÄAzÀUÀwAiÀÄ°èAiÉÄà EzÉ. 1948-49gÀ°è «±Àé«zÁ央AiÀÄ ²PÀët
DAiÉÆÃUÀªÀÅ, “F zÉñÀzÀ zÀ d£ÀgÀÄ ²PÀët ªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß EvÀgÀ ªÀÈwÛUÀ¼ÀAvÉAiÉÄ wêÀæ
vÀAiÀiÁjAiÀÄ CUÀvÀåªÀżÀî ªÀÈwÛ
wÛ JAzÀÄ UÀÄgÀÄ
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ°è ¤zsÁ£ÀgÁVzÁÝgÉ” JAzÀÄ ºÉývÀÄÛ. F
ºÉýPÉAiÀÄÄ EA¢UÀÆ vÀ£Àß ¥Àæ¸ÀÄÛvÀvÉAi AiÀÄ°è fêÀAvÀªÁVzÉ. gÁµÀÖçzÀ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è
¸ÀªÀÄxÀð ²PÀëPÀgÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ°è C®èUÀ¼ÉAiÀÄ ÁUÀĪÀÅ¢®è.
PÀ°PÁyðAiÀÄ UÀÄtªÀÄlÖ lÖ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄÄ §º
§ºÀ¼À ªÀÄÄRåªÁV

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

10
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
²PÀëPÀgÀ ¸ÁªÀÄxÀåð, ¸ÀÆ
¸ÀÆPÀëävÉ
ävÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉæÃgÀuÉAiÀÄ ªÉÄÃ É CªÀ®A©vÀªÁVzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÊPÀëtÂPÀ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ°è ²PÀëPÀgÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ºÁUÀÆ
ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀÄ ¤uÁðAiÀÄPÀ CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÇ M¥ÀÅöàwÛÃj.
²PÀëPÀgÀ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ, ¸ÉêÁ¥ÀǪÀð ºÁUÀÆ ¸ÉêÁ ¤gÀvÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀªÁV ¸ÀªÀÄxÀð ²PÀëPÀjUÉ vÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃw
¨ÉÃw ¤ÃqÀĪÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ. ¤¸ÀìAzÉúÀªÁV ²PÀëPÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄÄ §ºÀ¼À ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÀÄ; F
GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ°è ºÉýgÀĪÀAvÉ, MAzÀÄ ¨É¼ÀUÀĪÀ ¢Ã¥ÀªÉ E£ÉÆßAzÀÄ ¢Ã¥ÀªÀ£ÀÄß
¨É¼ÀUÀ§®èzÀÄ. vÁªÀÅ ¸ÀévÀB PÀ°AiÀÄÄwÛgÀĪÀ ²PÀëPÀgÀÄ EvÀgÀgÀÄ PÀ°AiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
qÀ§ºÀÄ
²PÀëPÀgÀÄ ºÀ®ªÁ
ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤¨sÁ¬Ä¸À¨ÉÃPÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À §UÉÎ PÀ°vÀÄPÉƼÀÄîªÀ
¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÉÆÃt.

6.5.1 ²PÀëPÀgÀ §ºÀĪÀÄÄR ¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ

²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ²PÀëPÀjUÉ §ºÀĪÀÄÄR ¥ÁvÀæ«zÉ. CªÀgÀÄ «±ÉõÀªÁV ±Á É ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀܽÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è ¸ÀA¥ÀÇ
¸ÀA¥ÀÇtð ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀºÁgÀzÀ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÁV PÁAiÀÄð
¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛgÉ. ««zsÀ ¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ.

• ¨ÉÆÃzsÀPÀ£ÁV ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀw PÉÆÃuÉAiÀÄ°è PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀªÀ£ÁV

²PÀëPÀ. ²PÀëPÀgÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è eÁУÀzÀ
£ÀzÀ ¸ÀºÀ ¤ªÀiÁðvÀÈUÀ¼ÁVgÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ
J£ï.¹.J¥sï. 2005 ºÉüÀÄv
ºÉüÀÄvÀÛzÉ.
• ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄ J Áè ZÀlĪÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À
PÉUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ£ÁV ²PÀëPÀ. ²PÀëPÀgÀÄ
vÀgÀUÀwAiÀÄ CzÀ
CzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ±Á ÉAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
PÉUÀ¼À£ÀÄß DAi
D ÉÆÃf¸ÀĪÀ
ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÁV PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸À
¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
PÁVzÉ. ¤ÃªÀÅ JAzÁzÀgÀÆ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è
AiÀiÁªÀÅzÉà PÁAiÀÄðPÀ
ÄðPÀææªÀÄ CxÀªÁ ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß DAiÉÆÃf¹¢ÝÃgÀ? ¤ªÀÄUÉ
JµÀÄÖ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À CUÀvÀå«gÀÄvÀÛzÉ? ºË ºËzÀÄ,, ¤ªÀÄä M¼À ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¥ÀnÖ
¢ÃWÀðªÁVAiÉÄ EzÉ. ¤ÃªÀÅ CªÀÅUÀ CªÀÅUÀ¼À vÀAiÀiÁjAiÀÄ°è ªÀiÁqÀĪÀ ¤nÖ£À°è
vÉÆqÀUÀÄwÛÃj. MAzÀĪÉÃ¼É EzÀÄ vÀÄA¨Á ¢ÃWÀðªÁVzÀÄÝ ¤ªÀÄä §½ ¤UÀ¢vÀ
¸ÀªÀÄAi
ªÀÄAiÀĪÉà EzÀÝgÉÃ? ¤ÃªÀÅ AiÀiÁgÀ£ÁßzÀgÀÆ F PÉ®¸ÀPÉÌ ªÀ»¸ÀÄwÛÃj, CAzÀgÉ
ZÀlĪÀ
ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß DAiÉÆÃf¸À®Ä ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀÄwÛÃgÀ. ²PÀëPÀgÁV ¤ÃªÀÅ
PÉÊAiÀÄ°ègÀĪÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß AiÀıÀ¹éAiÀiÁV ¥ÀÇtðUÉƽ¸À®Ä ¤ÃªÀÅ ªÀåªÀ¸ÉÜ ¸ÀAWÀl£É
ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ EvÀgÀ ªÀå ªÀåQÛ
QÛUÀ½UÉ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
• ²PÀëPÀgÀÄ ‘D¥ÀÛ¸ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀPÀgÁV’ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä fêÀ£ÀzÀ°è UÀjµÀÜ
¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. CªÀgÀÄ ªÀÈwÛ fêÀ£ÀPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÉÆøïðUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ DAiÉÄÌAiÀÄ£ÀÄß ,DqÀ®Ä ªÀÄPÀ̽UÉ ¸ÀºÁAiÀÄ
ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. CªÀgÀÄ ªÀÄPÀ̼À°è vÀªÀÄä ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ
¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀ ¸ÁªÀiÁxÀåðzÀ ¨É ¨É¼ÀªÀtÂ
ªÀtÂUÉUÉ ¸ÀºÀPÀj¸ÀÄvÁÛgÉ.
DzÀÝjAzÀ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄUÀĪÀÅ CªÀ£À/CªÀ¼À ¸ÀéAvÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À ¼À£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸ÀĪÀ°è
ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉà ¹zÀÞ GvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀzÀAvÉ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

11
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

• «zÁåyðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÀÄÄAzÉ §gÀ®Ä ²PÀëPÀgÁzÀ ÀgÁzÀªÀgÀÄ

«zÁåyðUÀ «±Áé¸ÀªÀ£ÀÄß UÉ®è®Ä ¦æÃw ªÀÄvÀÄÛ PÁ¼ÀfAiÀÄ eÉÆvÉUÉ ¸ÀÆPÀë÷äªÁV
UÀªÀĤ¸ÀĪÀ, C£ÀĨsÀÆwAiÀÄļÀîªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¸ÀÄÛ¤µÀ×gÀÆ DVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
w½¢®è¢gÀĪÀÅzÀgÀ PÀqɬÄAzÀ w½ w½AiÀÄĪÀ PÀqÉV£À ¥ÀæAiÀiÁt ²PÀëPÀjAzÀ
ªÀÄÄ£ÀßqɸÀ®àqÀÄvÀÛzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• “eÁÕ
eÁÕ£ÀzÀ GvÁàzÀPÀ£ÁV ²PÀëPÀÀ” ±Á ÁªÀÄlÖzÀ°è QæAiÀiÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄAvÀºÀ
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉwÛPÉÆAqÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀĸÉåUÉ
¥ÀjºÀgÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÁUÀ CªÀgÀÄ ºÉƸÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀĪÀ£ÀÄß
ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÁÛgÉ.
• ²PÀëPÀgÀÄ “±Á±Á É ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¸ÉÃvÀĪÉ
¸ÉÃvÀĪɔAiÀiÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛgÉ.
±Á ÉAiÀÄÄ vÁ¤gÀĪÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ G¥ÀªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. CzÀ£ÀÄß
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ ¥ÀævÉåÃQ¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è. Dgï.n.E. AiÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
±Á ÉAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À F «±ÉõÀ ¸ÀA¥ÀPÀðPÉÌ «±ÉõÀªÁzÀ G ÉèÃRªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÉ.
²PÀëgÀÄ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À Á¨sÀPÁÌV CªÉgÀqÀgÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀºÀfêÀ£ÀzÀ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß C£Ééö¸À¨ÉÃPÀÄ. ±Á ÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÁV
¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄzÀ ªÉÄÃ É CªÀ®A©vÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ vÀ£Àß
¨É¼ÀªÀtÂ
ªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÉʨsÀªÀPÁÌV ±Á ɬÄAzÀ Á¨sÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
• ²PÀëPÀ£ÀÄ “¸ÁªÀi
¸ÁªÀiÁfPÀ §zÀ ÁªÀ
ÁªÀuÉAiÀÄ ¤AiÉÆÃV”AiÀiÁVAiÀÄÆ
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛ£É. EzÀÄ ±Á ɬÄAzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØ
¸ÀªÀiÁdzÀ°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀĪÀ ¥ÁvÀæªÁVzÉ. £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸Àé¨sÁªÀPÉÌ
MvÀÄÛ ¤ÃrzÁUÀ CzÀÄ ªÀÄPÀ̼À°è CzÀ CzÀ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀ ²PÀëPÀgÀ PÀÄjvÁVvÀÄÛ. £ÀªÀÄä
¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è ¸ÀàµÀÖ¥Àr¹gÀĪÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄ£ÀßqɸÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ
CAvÀºÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄÄ ²PÀëtzÀ ªÉÄðzÉ J£ÀÄߪÀ
¸ÀvÁåA±ÀªÀ£ÀÄß J£ï.¦.E.AiÀÄÄ ¥ÀÅ£ÀgÀÄZÀÑj¹zÉ. ²PÀëPÀgÀÄ F ¸ÁªÀiÁfPÀ
UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁ
ÁgÀvÀzÀ
gÀvÀzÀ vÀgÀUÀwUÀ¼À°è ¨sÁµÁAvÀj¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁ gÁµÀÖçzÀ PÀ£À¹UÉ
ªÀÄÄA¢£À ¦Ã½UÉAiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸ÀĪÀ ¤AiÉÆÃVUÀ¼ÁVzÁÝgÉ.
• vÀgÀUÀw, ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÆß ¸ÀºÀ ªÀiÁUÀðzÀ²ð¸ÀĪÀ “£ÁAiÀÄPÀ”£ÁV
²PÀëPÀ. C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ PÀqÉUÉ zÁj £ÀqɸÀĪÀ ¸À®ÄªÁV CªÀgÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ
P˱À®UÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. ¤zsÁðgÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ, ®¨sÀå«gÀĪÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ,, C¤jÃQëvÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ²PÀëPÀgÀÄ
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ²PÀëPÀgÀ MAzÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRå ¥ÁvÀæªÁVzÉ.

¨ÉÆÃqÁð¬Ä ¸À«Äw(2009)AiÀÄÄ Dgï.n.E. ªÀÄvÀÄÛ J¸ï.J¸ï.J. ªÀÄÆ®PÀ CzÀgÀ

C£ÀĵÁ×£ÀzÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è, ²PÀëtzÀ°è ²PÀëPÀgÀ PÉÃAzÀæ ¥ÁvÀæzÀ §UÉÎ ºÉüÀÄvÀÛzÉ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀĪÀ°è ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæPÉÌ Dgï.n.E.AiÀÄÄ ªÀĺÀvÀÛgÀªÁzÀ
¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëPÀëPÀjUÉ, vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀwUÀÆ «ÄÃj ªÀÄPÀ̼À°
À°è
¸ÀªÀÄAiÀÄéAiÀÄvÉAiÀÄ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß
ªÀ£ÀÄß GAlĪÀiÁzÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CzÀgÀ®Æè «±ÉõÀªÁV

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

12
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
vÀĽvÀPÉÆ̼ÀUÁVgÀĪÀªÀÄvÀÄÛ CAa£À°ègÀĪÀ »£Àß ÉAiÀÄ ¨Á®QAiÀÄgÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß
£À«Ã£ÀUÉƽ¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÇæÃvÁ컸À®Ä ¥ÉæÃgÉæ¸ÀĪÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ C©üªÀÈ¢Þ
¢ÞAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ²PÀëPÀgÀ gÁµÀÖç¥Àw ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è
UÀÄgÀÄw¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.

6.5.2 J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ°è «ªÀj¹gÀĪÀ ¥ÁvÀæ:

J¸ï.J¸ï.J. ±Á ÉAiÀÄ°è NªÀð ²PÀëPÀ

PÀÈ¥É: http://cms.boloji.com/articlephotos/100
http://cms.boloji.com/articlephotos/100-Day10.jpg

J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¤jÃQëjÃQëvÀ §zÀ ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀĪÀ ªÀÄÄAzÁ¼ÀÄ«£À

gÀÆ¥ÀzÀ°è ²PÀëPÀ£À ªÉÄÃ É ºÉaÑ£À £ÀA©PÉAiÀÄ£ÀÄß EnÖzÉ. ¥ÀÅ£ÀgÁªÀwðvÀªÁUÀÄwÛgÀĪÀµÀÄÖ
ªÀÄnÖUÉ,, ²PÀëPÀgÁV ¤ÃªÀÅ §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ ¸ÀȶÖPÀvÀðgÁV¢ÝÃj J£ÀÄߪÀ ¸ÀvÀåªÀ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛªÉÄä
£ÁªÀÅ ¤ªÀÄä ªÀÄÄAzÉ EqÀÄwÛzÉÝêÉ. ²PÀëPÀjUÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß J¸ï.J¸ï.J.£À°è
J AiÀÄÆ
¥ÀnÖªÀiÁqÀ ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ
CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ,

1. ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽ¢gÀĪÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ¨ÉA§® - ¸ÀªÀðjUÀÆ ²PÀëtzÀ F

¥ÀæªÀiÁtzÀ°è AiÀiÁgÀÆ ¸ÀºÀ »AzÀĽAiÀĨÁgÀzÉAzÀÄ, ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽ¢gÀĪÀ
ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ ªÁ¥Á¸ÀÄ PÀgÉ PÀgÉvÀgÀĪÀ
ªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢ªÉ. Dgï.n.E.Ai
D ÀÄ
¥ÀæPÁgÀ NªÀð ²PÀëPÀ£ÁzÀªÀ£ÀÄ ±Á ÉAiÀÄ°è zÁR®ÄUÉÆA
zÁR®ÄUÉÆArzÀÝ zÀÝ F ªÀÄPÀ̽UÉ ¤gÀAvÀgÀ
¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
2. C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀĺÁPÀĪÀÅzÀÄ - ²PÀëPÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR
ªÀåQÛUÀ¼ÁVzÀÝgÉ ªÀÄvÀÄÛ vÁgÀvÀªÀÄåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ±Á±ÀévÀªÁV¸ÀĪÀÅzÀÄ CxÀªÁCxÀ
vÉÆqÉzÀĺÁPÀĪÀ°è CªÀgÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀªÀðvÉÆêÀÄÄR
C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ PÉÃAzÀæ©AzÀĪÁVgÀĪÀ ²PÀëPÀgÀ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁ°PÀ
ªÀÄzsÀå¹ÜPÉUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥Àj¹Üw¬ÄAzÀ ºÉÆgÀ§AzÀÄ ªÀÄÄ£ÀßqÉAiÀÄĪÀ°è ¸ÀºÁAiÀÄ
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
3. ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ vÀgÀU
vÀgÀUÀwUÀ¼ÀÄ - ¸ÉêÁ¥ÀǪÀð CªÀ¢ü¬ÄAzÀ É ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß F

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

13
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

«µÀAiÀÄzÀ°è ¸ÀAªÉÃzÀ£Á²Ã®gÀ£ÁßV ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVzÉ. «±ÉõÀ ZÉÃvÀ£À ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß

vÀgÀUÀwAiÀÄ°ègÀĪÀ EvÀgÀ ªÀÄPÀ̼ÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÀÄ. ²PÀëPÀgÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è
°è §¼À¸ÀĪÀAvÀºÀ «±ÉõÀ WÀlPÀUÀ¼À
WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉzÀ
vÀdÕgÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ¢Þ¥Àr¸À¨ÉÃPÁVzÉ. ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄvÉAiÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
JzÀÄj¸À®Ä ¨ÁèPï ªÀÄlÖzÀ°è 20 ¢£ÀUÀ ¢£ÀUÀ¼À PÀqÁØAiÀÄ «±ÉõÀ ¸ÉêÁ ¤gÀvÀ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¸À¨ÉÃPÀÄ.
4. ²PÀëPÀgÀ £ÀqÀªÀ½PÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ – zÉÊ»PÀ ²PÉë ªÀÄvÀÄÛ ¤AzÀ£ÉAiÀÄ §»µÁÌgÀPÉÌ
¸ÀA§AzsÀ ¥ÀlÖ PÉ®ªÀÅ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß Dgï.n.E.£À°è ¸ÉÃj¹PÉƼÀî ÁVzÉ. F
ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À PÀlÄÖ¤nÖ£À ªÉÄðéZÁgÀ ÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Á®£ÉAiÀÄ ªÉÄÃ É w½¸À ÁzÀ
PÉ®ªÀÅ zÀÄgÁZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß Äß vÉÆqÉzÀÄ ºÁPÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ
J¸ï.¹ ªÀÄPÀ̼À zÉÊ»PÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À°è § §¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
5. ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¨ÉÆÃzsÀ£ÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ - ¸ÁªÀiÁfPÀ CqÉvÀqÉUÀ¼À£ÀÄß
vÉÆqÉzÀÄ ºÁPÀĪÀ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉÆÃ¥ÀPÀgÀ
£ÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀw C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
C©üªÀÈ¢Þ¢Þ¥Àr¸À®Ä ²PÀëPÀjUÉ vÁAwæPÀ ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
6. ±Á Á C©ªÀÈ¢Þ ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ - ²PÀëPÀgÀÄ, J¸ï.JA.¹.AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ±Á Á C©üªÀÈ¢ÝAiÀÄ£ÀÄß
¤ªÀð»¸À¨ÉPÁUÀÄvÀÛzÉ.

¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ ªÉ MAzÀÄ ¤gÀAvÀgÀvɬÄzÉ. ¥Á®PÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ EvÀgÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ±Á ÉUÀ½UÉ ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ¨sÉÃn ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¥Á®ÄzÁgÀgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ J Áè ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è ¥Á ÉÆμÀÄîªÀ ²PÀëPÀgÀ §UÉÎ
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ UËgÀªÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.

ªÉÄÃ É ZÀað¹zÀ ²PÀëPÀgÀ ªÉÄð£À ¤jÃPÉëUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæªÁVgÀzÉ CzÀgÀ §zÀ°UÉ, ±Á Á

ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ²PÀëPPÀgÀ
ÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀAvÉ ªÀÄvÁÛªÀ
ªÀåQÛUÀ¼ÀÆ ¤uÁðAiÀÄPÀgÁVgÀĪÀÅ¢®è. DzÀÝjAzÀ ²PÀëPÀgÀ ªÀÅöæwÛ¥ÀgÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄÄ §ºÀ §ºÀ¼À
¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀzÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ §UÉÎ ¤ÃªÀÅ ªÀÄÄA¢£À ¨sÁUÀzÀ°è NzÀÄ«j.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹ - 3

¸ÀÆZÀ£É: GvÀÛgÀPÁÌV ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¤
¤ÃqÀ ÁVzÉ.
1. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ²PÀëPÀgÀ LzÀÄ ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

6.6 ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ

²PÀëPÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄÄ, ªÀåQÛvÀé, ¥ÀoÀåvÀAvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀå
ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ P˱À®UÀ¼ÀAvÀºÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

14
 ²PÀëPÀgÀÄÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

C£ÉÃPÀ DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À
ªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ¸ÀªÀÄUÀæ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ. eÁÕ£ÀzÀ
C¸ÀA¸ÀÌöÈvÀvÉAiÀÄÄ §ºÀ¼À ªÉÃUÀªÁVgÀĪÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ
ðUÀ¼À°è
°è ²PÀëPÀgÀÄ
À vÀªÀÄä£ÀÄß vÁªÀÅ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀévÀB £À«ÃPÀj¹PÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ.
PÁVzÉ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÁ¸ÀÛªÀUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀgÁzÀªÀgÀÄ
AiÀiÁªÁUÀ®Æ
®Æ ¨É¼ÀªÀtÂ
ªÀtÂVAiÀÄ PÀæªÀÄzÀ°ègÀ¨ÉÃPÁVgÀĪÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀªÉAzÀÄ ºÉüÀÄvÀÛzÉ.

²PÀëPÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÈwÛAiÀÄ ¨É

¨É¼ÀªÀtÂ
tÂUÉUÉ §¼À¸À§ºÀÄzÁzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
ÄUÀ¼À£ £ÁªÀÅ
JZÀÑjPɬÄAzÀ ¥Àj²Ã°¹zÉ
¥Àj²Ã°¹zÉ,, JgÀqÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.

• vÀdÕgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ DAiÉÆÃf¸À®àlÖ CªÀ±Àå CªÀ±ÀåPÀvÉ DzsÁjvÀ ¸ÉêÁ ¤gÀvÀ

PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ
ÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¤gÀAvÀgÀ ²PÀë£À DzsÁjvÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
• ¸ÀéPÀ°PÉ, UɼÉAiÀÄgÀ §¼ÀUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄzÉÆA¢UÉ ¸ÀAªÀºÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è C£ÀĨsÀªÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀéPÀ°PÉAiÀÄ ¸ÀªÀðªÁå¦AiÀiÁVzÀÝgÀÆ ¸ÉêÁ

¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÉ ºÉZÀÄÑ MvÀÄÛ ¤ÃqÀ ÁUÀÄwÛzÉ. KPÉAzÀgÉ EªÀÅUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ
¸ÀAWÀnvÀªÁzÀªÀÅ
¸ÀAWÀnvÀªÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæzÀ°ègÀĪÀŪÀÅ.

²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ

PÀÈ¥É:http://www.thehindu.com/multimedia/dynamic/00515/29mar_tysubns03_Tak_515979
e.jpgachers.

¸ÉêÁ ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ°è ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀiÁzÀjUÀ½ªÉ –

• ªÀÄÄSÁªÀÄÄT ¸ÁA¹ÜÃPÀgÀ PÀgÀt ªÀiÁzÀj – EzÀgÀ°è ²PÀëPÀgÀ £ÉÃgÀ vÀgÀUÀw

¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ, vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ°Ä°èè ºÉZÁÑV vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß
¤ÃqÀ ÁUÀÄwÛzÉ. EzÀgÀ°è §¼À¸À ÁUÀĪÀ ¸ÀAªÀºÀ£À vÀAvÀæUÀ¼ÉAzÀgÉ, G¥À£Áå¸À,
¥ÀæzÀ±Àð£À, ZÀZÉð, AiÉÆÃd£ÁPÁAiÀÄð EvÁå¢. F ªÀiÁzÀjAiÀÄ «ÄwAiÉÄAzÀgÉ
EzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ zÉÆqÀØ vÀgÀ¨ÉÃwUÀ¼À£ÀÄß PÀrªÉÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¤ÃqÀ ÁUÀĪÀÅ¢®è.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

15
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

• PÁå¸ÉÌÃqï ªÀiÁzÀj – E°è vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄÄ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ CxÀªÁ JgÀqÀÄ ºÀAvÀUÀ¼À°è

ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛUÀ½UÉ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. CªÀgÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛUÀ½ À½UÉ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß
¤ÃqÀÄvÁÛgÉ. EªÀgÀÄ ²PÀëPÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤Ã ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ. MAzÀÄ zÉÆqÀØ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀASÉåAiÀÄ ²PÀëPÀjUÉ E°è vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ F ±ÉæÃtÂ
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄÄ vÀ£Àß ¥ÀjuÁªÀÄPÁjvÀéªÀ£À
À£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ.
• zÀÆgÀ ²PÀët ªÀiÁzÀj – E°è ªÀÄÄ¢ævÀ ¸ÁªÀiÁVæUÀ¼ÀÄ, zsÀé¤, avÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÀÈPï
¸ÁªÀiÁVæUÀ¼ÀAvÀºÀ ««zsÀ ªÀiÁzsÀåUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. CvÀåAvÀ ªÉÃUÀªÁzÀ zÀÈPï zÀÈPï-±ÀæªÀ£À PÁ£ÀàgÉ£ïì£À ¸ÀÄzsÁjvÀ
vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀgÀ¨ÉÃw ¥ÀqÉAiÀÄĪÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃvÀÄzÁgÀgÀ £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀªÀ£ÀÄß PÀrªÉÄUÉƽ¸À§ºÀÄzÀÄ. ¸ÁªÀiÁfPÀ
eÁ®vÁtUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀAªÀºÁªÀÅ 24*7 DVgÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.

PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¥ÀjUÀt£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀ CA±ÀUÀ

CA±ÀUÀ¼ÀÄ EªÉ. CªÉAzÀgÉ AiÀiÁªÁUÀ
²PÀëPÀgÀÄ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀî®Ä EvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ºÁdgÁUÀÄvÁÛgÉÆà CAvÀºÀ
«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ‘D¥sï-¸ÉÊmï’ «zsÀ£À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ²PÀëPÀgÀ
PÁAiÀÄðPÉëÃvÀæ¢AzÀ ºÉÆgÀ§gÀzÉ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß CªÀgÀ ±Á Á PÉëÃvÀæzÀ°èAiÉÄÃ
¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÆà CAvÀºÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ‘D£ï ¸ÉÊmï’ «zsÁ£À JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
‘D£ï
D£ï ¸ÉÊmï «zsÀ£ÀPÉÌ AiÀiÁªÁUÀ®Æ DzÀåvÉ ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ ²PÀëPÀgÀÄ vÀªÀÄä
PÁAiÀÄðPÉëÃvÀææ¢AzÀ ¸ÀܼÁAvÀgÀUÉƼÀî¨ÉÃPÁV®è ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉUÀÆ EzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.

6.6.1 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ :

C£ÉÃPÀ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß MwÛºÉýªÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw 1986 ºÁUÀÆ ¦.M.J. 1992 EªÀÅUÀ¼ÀÆ ¸ÀºÀ ¤gÀAvÀgÀvÉAiÀÄ
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛwÛ¥ÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÀÅ£ÀgÀÄZÀÑj¹ªÉ.
r.¦.E.¦., J¸ï.J¸ï.J. ªÀÄvÀÄÛ Dgï.n.E.UÀ¼ÀÆ F PÉëÃvÀæzÀ ªÉÄÃ É zÀÈqsÀªÁV MvÀÄÛ
¤ÃrªÉ. 1986gÀ°è J£ï.¹.F.Dgï.n.E.AiÀÄÄ J£ï.¦.E 1986gÀ ºÉƸÀ MvÀÛqÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À
§UÉÎ÷ ²PÀëPÀjUÉ ªÀiÁ»w ¤ÃqÀĪÀ GzÉÝñÀ¢AzÀ ‘±Á Á ²PÀëPÀgÀ ¸ÀªÀÄƺÀ zÀȶÖPÉÆãÀzÀ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ J£ÀÄߪÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. J®è ²PÀëPÀjUÉ PÁå¸ÉÌÃqï
ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸À®Ä CªÀ±ÀåPÀ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ CUÁzsÀªÁVvÀÄÛ. 1993-94gÀ°è
J£ï.¹.F.Dgï.n.E.AiÀÄÄ, PÀ¤µÀÖ PÀ°PÁ ªÀÄlÖzÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀjºÀ®UÉAiÀÄ
PÁAiÀÄðZÀgÀuÉAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À §¼ÀPÉ,
PÉ, vÀ£ÀÆä®PÀ ZÀlĪÀ
ZÀlĪÀnPÉ DzsÁjvÀ ªÀÄvÀÄÛ ²±ÀÄPÉÃA¢ævÀ
PÀ°PÁ «zsÁ£ÀUÀ¼À §UÉÎ ²PÀëPÀjUÉ ²PÀët ¤ÃqÀĪÀ GzÉÝñÀ¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä J¸ï.M.¦.n
(¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ²PÀëPÀgÀ «±ÉõÀ zÀȶÖPÉÆãÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ J£ÀÄߪÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀ£ÀÄß
¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. ªÀÄÄSÁªÀÄÄT ªÀÄvÀÄÛ ¸Àé ¤zÉÃð²vÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß EzÀgÀ GzÉÝñÀzÀ
¸ÁzsÀ£ÉUÁV §¼À¹PÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ.

EªÀÅUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ²±ÀÄPÉÃA¢æ

ÀÄPÉÃA¢ævÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀjUÉ ±Á Á DzsÁjvÀ
¨ÉA§® ¤ÃqÀĪÀ°è PÀqÁØAiÀÄ ¸ÉêÁ ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄ
Ä£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ¸À®ÄªÁV, f Áè

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

16
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
ªÀÄlÖzÀ°è f Áè ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ, ¨ÁèPï ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæ, PÀè¸ÀÖgï
¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæUÀ¼À
À¼À£ÀÄß
£ÀÄß zÉñÁzÀåAvÀ ¸Áܦ¸À Á¬ÄvÀÄ. J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ ¥Àæw ²PÀëPÀjUÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ 20¢£ÀUÀ¼ÀAvÉ ¤gÀAvÀgÀ ¸ÉêÁ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ MvÀÄÛ ¤ÃrzÉ. ²PÀëPÀgÀ
vÀgÀ¨ÉÃwUÁV ¥ÀæAiÀÄvÀß ªªÀiÀiÁqÀ®Ä »A¢£À PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß £À«ÃPÀj¹zÀ ºÀÄgÀĦ£ÉÆA¢UÉ
¸ÀAAiÉÆÃf¸À ÁVzÉ. gÀZÀ£ÁvÀäPÀ PÀ°PÁ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄvÉ
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ EwÛÃa£À GzÉÝò¸À¨ÉÃPÁVgÀĪÀ «µÀAiÀÄUÀ¼ÁVªÉ.

vÀgÀ¨ÉÃw ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ ²PÀëPÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ CUÁzsÀvÉAiÀÄ£ÀÄ

Ä£ÀÄß £ÉÆÃr ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëPÀgÀ
ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂ
ªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀĪÀAvÉ zÀÆgÀ
²PÀëtªÀ£ÀÄß PÁAiÀÄð¸ÁzsÀå DAiÉÄÌAiÀiÁV M¦àPÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ. zÀÆgÀ ²PÀëtªÀÅ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß
PÉ®¸À¢AzÀ zÀÆgÀUÉƽ¸ÀzÉ vÀªÀÄä ¢£À¤vÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼Àå¸ÀUÀ¼À°è eÁÕ£À,, CxÀð ªÀÄvÀÄÛ P˱À®åUÀ¼À
ªÀUÁðªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀ «²µÀÖ ¸ÁªÀiÁxÀåðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ¸Àé¤zÉÃð²vÀ ¸ÁªÀiÁVæ
ªÀÄvÀÄÛ
ÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ eÉÆvÉUÉ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ £ÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ¥ÀÇgÀPÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À À ªÀÄÆ®PÀ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀºÀ¥Áp¬ÄAzÀ ¸ÀºÀ¥ÁpUÉ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyð ªÀÄvÀÄÛ ª
²PÀëPÀgÀ ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀÅ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ vÁAwæPÀ ªÀÄzsÀå¹ÜPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸Á¢ü¸À ÁUÀÄwÛzÉ.
J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ CrAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÁV zÀÆgÀ ²PÀëtzÀ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß
§¼À¸ÀĪÀ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß zÀÆgÀ²PÀët PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ-¸ÀªÀð²PÀë ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ
M¦àPÉÆArzÉ. CUÁzsÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ ¸ÀܼÁAvÀgÀzÀ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß r.¦.E.-r.¦.E.
J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ GzÉÝò¸À ÁVzÉ. r.¦.E.-J¸ï.J¸ï.J.Ai J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ ²PÀëPÀgÀ
¸ÉêÁ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß zÀÆgÀ²PÀëtzÀ ªÀÄÆ®PÀ zÉÆqÀØ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß
vÀ®Ä¥ÀŪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤ÃqÀÄwÛzÉ. J£ï.¹.n.E.AiÀÄ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæ
¤ÃqÀĪÀ,
ĪÀ, vÀgÀ¨ÉÃw ¥ÀqÉ¢gÀzÀ ¸ÉêÁ¤gÀvÀ ²PÀëPÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÁV
r.EJ ï.Er.AiÀÄ£ÀÄß EUÉÆßà ªÀÄvÀÄ ¤AiÉÆøïUÀ¼ÀÄ ¥ÁægÀA©ü¹ªÉ.

²PÀëPÀgÀÄ PÉ®¸À ªÀiÁqÀzÉ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV vÀgÀ¨ÉÃwUÉƼÀUÁVzÀÝgÀÆ CªÀgÀÄ vÁªÀÅ ¸ÉêÉ

¸À°è¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀªÀÄÄzÀAiÀÄzÀ C«¨sÁdå CAUÀªÉà DVzÁÝgÉ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÁUÀÆ
C©üªÀÈ¢ÞUÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀºÀfêÀ£ÀzÀ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß J¸ï.J¸ï.J. ªÀÄvÀÄÛ Dgï.n.EUÀ¼ÀÄ «ªÀj¹ªÉ. ªÀÄÄA§gÀĪÀ G¥À
«¨s¨sÁUÀzÀ°è F ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß C£Ééö¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄvÀß ¥ÀqÉÆÃt.

6.6.2 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ¨É¼ÀªÀtÂUÉ:

ZÀlĪÀnPÉ – 3
¤ªÀÄä CdÓ/CfÓAiÀÄgÀÄ ¤ªÀÄUÉ ºÉüÀÄwÛzÀÝ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦¹PÉƽî. D PÀxÉUÀ¼À°è
AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ¸ÀAzÉñÀUÀ¼ÀÄ EzÀݪÉÃ? ±Á Á ²PÀëPÀgÁVV ¤ÃªÀÅ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ±Á Á
²PÀëtzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸À§°ègÁ?
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ¸ÀAªÀºÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ C©üªÀÈ¢Þ
PÀÈ¥É: http://www.ssa.tn.nic.in/images/Gallery/ABL
http://www.ssa.tn.nic.in/images/Gallery/ABL-01.jpg

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

17
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
ªÀÄPÀ̼À°è ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀ°è ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ ºÀ®ªÁgÀÄ
²æêÀÄAvÀ PÀxÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°èzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀUÀw ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÁVAiÀÄÆ
§¼À¹PÉÆ̼ÀÀÄzÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀjUÉ ¸ÀéPÀ°PÁ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼ÀÆ CVªÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ
ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂ
ªÀtÂUÉUÉ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤Ã
¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj vÀgÀUÀw ¨ÉÆÃzsÀ£É- n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
PÀ°PÉUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAi AiÀĪÀÅ MAzÀÄ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁVzÉ. CzÀ£ÀÄß ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁV
ºÉÃUÉ §¼À¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ
¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ ªÀÄÄA¢£À G¥À«¨sÁUÀzÀ°è £ÉÆÃqÉÆÃt.

6.6.2.1 MAzÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ

¤ÃªÀÅÀÅ »A¢£À ¨ÁèPï£À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ §UÉÎ N¢¢ÝÃj. ¸ÀªÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¤ªÀÄä
¸ÀÄvÀÛ°£À ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÉʸÀVðPÀ ¥Àj¸ÀgÀªÁVzÀÄÝ, MAzÀÄ ²æêÀÄAvÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ
¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁVzÉ J£ÀÄߪÀ £ÀªÀÄä ªÀiÁvÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ M¥ÀÅöàwÛÃj. CfÓ PÀxÉUÀ¼ÀÄ, d£À¥ÀzÀ
ºÁqÀÄUÀ¼ÀÄ, PÀ«vÉUÀ¼ÀÄ, MUÀlÄUÀ¼ÀÄ, £ÀÈvÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ OzÉÆåÃVPÀ P˱À®åUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è
¥Àæw PÀÄlÄA§zÀ eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ P˱À®UÀ
P˱À®UÀ¼À MmÁÖgÉ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ
ªÀµÀðUÀ½AzÀ PÀlÖ®ànÖzÉ. ºÀ®ªÁgÀÄ vÀ ɪÀiÁgÀÄUÀ
gÀÄUÀ¼À ªÀgÉUÉ CªÀÄÆ®å ¤¢üAiÀiÁVgÀĪÀ ‘zÁ¢
Ogï £Á¤Ã Q PÀºÁ¤AiÀiÁ’/ ‘CfÓ CfÓ PÀxÉUÀ¼ÀÄ
PÀxÉUÀ¼ÀÄ’ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, DgÉÆÃUÀå ªÀÄvÀÄÛ fêÀ£À±ÉÊ°AiÀÄ
¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è
°è CxÀªÁ ¸ÀܽÃAiÀĪÁV zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¥ÀjºÁgÉÆÃ¥ÀAiÀÄUÀ¼ÁzÀ
zÁ¢Ã PÉ £ÀĸÉÌ CfÓAiÀÄ ¥ÀjºÁgÀUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦¹PÉƽî. F ¸ÀܽÃAiÀÄ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß
¸ÀAAiÉÆÃf¹, ±Á ÉUÀ¼À°è °è §¼À¹PÉÆAqÀgÉ ªÀÄPÀ̽UÉ CªÀÅ ²æêÀÄAvÀ PÀ°PÁ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ eÁÕ£ÀªÀÅ ¸ÀªÀÄUÀæªÁVzÉ. ªÀÄvÀÄÛ DzÀÝjAzÀ Éà ¨sÁµÉ,
«eÁÕ£À, UÀtÂvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd«eÁÕ£À ¸ÉÃjzÀAvÉ J®è «µÀAiÀÄ PÉëÃvÀæUÀÀ¼À ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
PÀ°PÉUÉ ²æêÀÄAvÀ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁUÀÄvÀÛzÉ.

F ªÀAiÀÀĹì
Ĺì£À°è ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄÆvÀð QæAiÀiÁ ºÀAvÀzÀ°è EgÀÄvÁÛgÉ J£ÀÄߪÀÅzÀÄ ¤ªÀÄUÉ
£É£À¦zÉAiÉÄÃ?DzÀÝjAzÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¥Àj¸ÀgÀªÀÅ ¥ÀjPÀ®à£Á gÀZÀ£ÉUÉ ªÀÄÆvÀð GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ.

NªÀð ²PÀëPÀëPÀgÁV ¤ÃªÀÅ vÀgÀUÀwAiÀÄ ºÉÆgÀV£À ¥Àæ¥ÀAZÀªÀ£ÀÄß vÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ

ÀÄzÉÆA¢UÉ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÉßÃ¥Àðr¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÉÆÃf¸À¨ÉÃPÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ¨sÁµÁ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÁV ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À ªÉÄÃ É ¸ÀܽÃAiÀÄ PÀxÉUÀ¼ÀÄ, PÀªÀ£ÀUÀ¼ÀÄ, ºÁqÀÄUÀ¼ÀÄ,
£ÁlPÀUÀ¼ÀÄ UÀªÀÄ£À ºÀj¸À¨ÉÃPÀÄ. J Áè ¸ÀªÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ UÀtÂvÀ ªÀÄvÀÄÛ
«eÁÕÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß §zÀ ÁUÀĪÀ ªÀÄlÖzÀ°è ºÉÆA¢ªÉ ªÀÄvÀÄÛ vÀ£ÀÆä®PÀ aPÀÌ ªÀÄPÀ̽UÉ
¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆvÀðªÁUÀĪÀ°è ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. PÀȶAiÀÄAvÀºÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
«eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ UÀtÂvÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À GvÀÛªÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÁVªÉ. ªÀÄgÀUÉ®
ªÀÄgÀUÉ®¸À, PÀÄA¨ÁjPÉ,
CqÀÄUÉ ªÀÄvÀÄÛÛ ¸ÁjUÉ ªÀÄÄAvÁzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁd«eÁÕ£ÀzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÉ £ÉÃgÀ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁVªÉ. Erà ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ªÀÄPÀ̼À ¸ÀªÀiÁd« d«eÁУÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀĪÁV
ºÉÆgÀºÉƪÀÄÄäªÀÅzÀjAzÀ ¸ÀªÀiÁd « «eÁУÀ£À ²PÀëPÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà PÀ°PÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸ÀĪÀ CUÀå«gÀĪÀÅ¢®è. ¸ÁévÀAvÁæ÷å ¥À ¥ÀǪÀð ¢£ÀUÀ¼À°è ªÀĺÁvÁä UÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ
“ªÀÄÆ®²PÀêt” CxÀªÁ “§Ä¤Ai §Ä¤AiÀiÁzï ²PÁ딪À£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀÝgÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ
¸ÀܽÃAiÀÄvÉUÉ §Ä£Á¢AiÀiÁVzÀÄÝ
zÀÄÝ, ¸ÀªÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ²PÀëtªÀ£ÀÄß GvÉÛÃf¹vÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ 18

 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
EzÀÄ ±Á Á ²PÀëtPÉÌ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀ ¸ÀĪÀ J Áè «²µÀÖ
UÀÄt®PÀëtªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ. CªÀgÀÄ SÁ¢UÁV ZÀgÀPÀ J£ÀÄߪÀÅzÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæªÁV
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ElÄÖPÉÆAqÀÄ,, ¸ÀܽÃAiÀÄ PÀgÀPÀıÀ ÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¸À®ºÉ ¤ÃrzÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀÄ
EzÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¸ÀܽÃAiÀÄ ZÀjvÉæ; EwºÁ¸À, ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç, CxÀð±Á¸ÀÛç, ªÀiÁ£ÀªÀ±Á¸ÀÛç ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀiÁd±Á¸ÀÛçUÀ¼À°è §¼À¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ w½¹zÀgÀÄ. ¸ÀܽÃAiÀÄ «µÀAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄPÀ̼À eÁÕ£À
ªÀÄvÀÄÛ P˱À®åUÀ®£À
P˱À®åUÀ®£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ, EzÀÄ ±Á Á eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß vÀgÀUÀwAi
vÀgÀUÀw ÀÄ ºÉÆgÀV£À
fêÀ£ÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.

J£ï.¹.J¥sï – 2005 ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄUÀÄ«£À eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ

¸ÀA§A¢ü¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀwAiÀÄ M¼ÀV£À eÁ
eÁÕÕ£ÀªÀ£ÀÄß ±Á Á ºÉÆgÀV£À fêÀ£ÀzÉÆA¢UÉ
fêÀ£ÀzÉÆ
¸ÀA§A¢üÃPÀj¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëPÀgÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ ±Á Á
C©üªÀÈ¢Þ ºÁUÀÆ ¤ªÀðºÀuÉUÁV eÁÕ£ÀzÀ ¥Á®ÄzÁgÀgÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ¤PÀlªÁV
PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸À
¤ªÀð»¸ÀĪÀ jÃwAiÀÄ°è ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÇö¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

6.6.2.2 ¸ÀºÀfêÀ£ÀzÀ C©üªÀÈ¢Þ - ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ:

¤ªÀÄä JgÀqÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀ
vÀgÀUÀwAiÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ £É£À¦zÁÝgÉAiÉÄÃ? ¤ÃªÀÅ CªÀgÀ §UÉÎ AiÀiÁªÀ
¨sÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄ«j? NªÀð M¼ÉîAiÀÄ ²PÀëPÀ£ÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ AiÀiÁgÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÀÄ«j?

EzÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ DvÁäªÀ ÉÆÃPÀzÀ PÀëtªÁVzÉ. ¤ÃªÀÅ ¤ªÀÄä ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß ¦æÃw¬ÄAzÀ CxÀªÁ
C¸ÀªÀiÁzsÁ£À¢AzÀ £É£À¦¹PÉƼÀÀÄzÀÄ. K£Éà DzÀgÀÆ ¤ªÀÄä ¨É¼ÀªÀt ¨É¼ UÉAiÀÄ°è CªÀgÀ
MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥ÁvÀæ«zÉ. £ÀªÀÄä°è §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀÄA¢UÉ ²PÀëPÀ PÀÄjvÁzÀ RĶ ¤ÃqÀĪÀ
£É£À¥ÀÅUÀ½UÉ, D ²PÀëPÀgÀÄ «µÀAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß MAzÉà ¨ÉÆâü¸ÀĸÀÄwÛgÀ°®è §zÀ ÁV CzÀ£ÀÄß
vÀgÀUÀwAiÀÄ ºÉÆgÀV£À ¥Àæ¥ÀAZÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀA§¸ÀA§A¢ü¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

²PÀëPÀgÀÄ ¥ÁoÀ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ°è ªÀiÁvÀæ ªÀÄÄA¢zÀÝgÉ ¸Á®zÀÄ, § §zÀ°UÉ

zÀ°UÉ CªÀgÀÄ ºÉÆgÀ
¥Àæ¥ÀAZÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁV vÀgÀUÀw PÉÆÃuÉAiÉƼÀUÉ vÀgÀĪÀÅzÀ£ÀÆß
w½zÀÄPÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. CªÀgÀÄ ±Á ÉUÉ §gÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À PÀ°PÉAiÀÄ PÀqÉUÉ UÀªÀÄ£À«ÃAiÀÄĪÀAvÉ,
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀî®Ä
¥ÀæAiÀÄw߸À¨ÉÃPÀÄ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ²PÀëPÀjUÉ §ºÀ¼À QæAiÀiÁvÀäPÀªÁzÀ ¥ÁvÀæ«zÉ. CªÀgÀÄ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ««zsÀ CA±ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄvÀÄÛ vÀ£ÀÆä®PÀ CªÀgÀ
ªÀÈwÛÛ¥ÀgÀ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¹PÉƼÀÄîvÁÛgÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.

1. ¸ÀgÀPÁj PÉëÃvÀæzÀ°è §gÀĪÀ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÉÆzÀ® vÀ ɪÀiÁj£À

PÀ°PÁyðUÀ¼ÁVzÁÝgÉ, ¥ÉÇõÀPÀgÀ°è «±ÉõÀªÁV UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è CªÀgÀÄ
vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀ ¤nÖ£À°è ²PÀëtzÀ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß w½ºÉüÀĪÀÅzÉÃ
²PÀëPÀgÀ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀªÁ ÁVzÉ. ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀÅ ¥ÉÇõÀPÀgÀ°è £ÀA©PÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄÆr¸ÀĪÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ, ºÁUÁzÁUÀ ªÀiÁvÀæªÉà CªÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ
PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄvÁÛgÉ. ²PÀëPÀgÀÄ ±Á ÉUÀ¼À°è zÁR ÁwAiÀÄ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉƼÀî®Ä
J¸ï.JªÀiï.¹.AiÀÄ £ÉgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀî¨ÉPÀÄ
ÉPÀÄ.. vÀ£ÀÆä®PÀ vÀªÀÄä ªÀÈwÛ
ªÀÈ ¥ÀgÀ
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
19
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
2. ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ¨sÁUÀªÁV ²PÀëPÀgÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ, £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀ𺠤ªÀðºÀuÁ
P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¹PÉƼÀÄîvÁÛÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ C¨sÁå¸À ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ.
3. ²PÀëPÀgÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁPÀëgÀvÁ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ ÀÄUÀ¼À MAzÀÄ ¨sÁUÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀAiÀĸÀÌjUÉ ²PÀët ¤Ãr ªÀAiÀĸÀÌgÀ ²PÀët PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CªÀgÀÄ vÀªÀÄä n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¨Á®åzÀ°è PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀ ±Á ÉUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß FUÀ MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è °è PÀ PÀµÀÖPÀgÀªÉAzÀÄ PÀAqÀgÀÆ, ²PÀëPÀgÀÄ ªÀAiÀĸÀÌjUÉ
«zÁåªÀAvÀgÁUÀĪÀÅzÀgÀ
ªÀÅzÀgÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß w½ºÉüÀĪÀÅzÀ
w½ºÉüÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÀgÀ£ÀÄß
GvÉÛÃf¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀÄ ²PÀëPÀgÁzÀªÀjUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¹ÜwAiÀÄ ¸ÀàµÀÖ
avÀætªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ±Á ÉAiÀÄ ©lÄÖ
zÁR Áw ªÀÄvÀÄÛ G½AiÀÄĪÀ zsÁgÀuÉAiÀÄ §UÉÎ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªªÀiÁqÀ®Ä
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
4. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è «±ÉõÀªÁV £ÀªÀÄä UÁæ«Äà ÄÃt d£ÀjUÉ DgÉÆÃUÀå ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
¸ÀA§A¢ü
§A¢üvÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÁzÀ ®¹PÉ, d£À£À ¤AiÀÄAvÀæt PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ, UÀ¨sÁðªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄUÀÄ«£À d£À£ÀzÀ zÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄ»¼À DgÉÆÃUÀå, ªÀÄ£ÉAiÉƼÀUÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀV£À
±ÀÄavÀé, ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ, ªÉÊAiÀÄQÛPÀ £ÉʪÀÄð®åUÀ £ÉʪÀÄð®åUÀ¼À §UÉÎ eÁUÀÈw
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À CUÀvÀå«gÀÄvÀÛÄvÀÛzÉ. «±Á® zÀȶÖPÉÆãÀªÀżÀî «zÁåªÀAvÀ ªÀåQÛAiÀiÁV
²PÀëPÀgÀÄ, d£ÀjUÉ £ÉÃgÀªÁV EªÀÅUÀ¼À §UÉÎ w½¸À¨ÉÃPÀÄ E®èªÉà ªÉÊzÀågÀAvÀºÀ
£ÀA§®ºÀð ªÀiÁ»wAiÀÄ ªÀÄÆ®UÀ½UÉ PÀgÉzÉÆAiÀÄå¨ÉÃPÀÄ. F eÁUÀÈw
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ±Á Á ¥Àj¸ÀgÀPÀÆÌ ¸ÀºÀ C£ÀéAiÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄPÀ̼À DgÉÆÃUÀå
ªÀÄvÀÄÛ £ÉʪÀÄð®åzÀ PÁ¼ÀfAiÀÄ£ÀÄß ªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ.
5. PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è °è ²PÀëPÀgÉà ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ºÉZÀÄÑ «zÁåªÀAvÀ
ªÀåQÛUÀ¼ÁVgÀÄvÁÛgÉ. DzÀÝÝjAzÀ ¸ÀªÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ «±ÉõÀªÁV ªÀÄPÀ̼À
ºÉvÀÛªÀgÀÄ vÀªÀÄVAvÀ ºÉZÁÑV vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̽UÉ ²PÀëPÀgÉà ªÀiÁzÀjAiÀiÁUÀ° JAzÀÄ
§AiÀĸÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄPÀ̼ÀÄ C£ÀĸÀj¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ »A¨Á°¸À®Ä ²PÀëPÀgÉÃ
ªÀiÁzÀjAiÀiÁVgÀ° JAzÀÄ CªÀgÀÄ §AiÀĸÀÄvÁÛgÉ. ²PÀëPÀgÀ ªÀåQÛvÀéªÀÅ ªÀiÁ£À«ÃAiÀÄ
£ÀqÀªÀ½PÉAiÀÄvÀÛ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ªÀÄÄ£ÀßqɸÀÄvÀÛzÉ.
6. CAzÀgÉ ºÉaÑ£À ªÀAiÀĸÀÌ d£À¸ÀASÉåAiÀÄÄ ºÉ ºÉZÁÑV C«zÁåªÀAvÀgÀÄ CxÀªÁ PÀrªÉÄ
N¢gÀĪÀAvÀºÀ UÁæ«ÄÃt ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ²PÀëPÀgÁzÀªÀgÀÄ ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀ, vÀvÀéeÁФ
ªÀÄvÀÄÛ ¸À®ºÉUÁgÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛgÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄߣÀÄß JzÀÄj¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß ¥ÀjºÁgÀ
PÉÆÃgÀ§ºÀÄzÀÄ. vÁªÀÅ ºÉÆA¢zÀ ¸ÉÊzÁÞAwPÀ eÁÕ£ÀzÀ CzsÁgÀzÀ ªÉÄà É
¥ÁægÀA¨sÀUÉÆAqÀ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄÄAzÉ C£ÀĨsÀªÀUÀ ªÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ ¸ÀªÀÄxÀð
D¥ÀÛ¸ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀPÀgÁV ¥ÀjªÀvÀð£ÉUÉƼÀÄîvÁÛgÉ.
7. £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ²PÀëPÀgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ MUÀÆÎr¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ±ÀQÛAiÀiÁVz VzÀÝgÀÆ
CzÀÄ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ ÀĪÀµÀÄÖ KPÀ ¨sÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅ¢®è. E°è
J®ègÀÆ ¥ÉæÃgÉæ¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄUÀÆ
MAzÀÄUÀÆr¸ÀĪÀ £ÁAiÀÄPÀgÁV CªÀgÀ ¥ÁvÀæ §ºÀ¼À
¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÀÄ.

J Áè ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À°è «±ÉõÀªÁV
±ÉõÀªÁV UÁæ«ÄÃt ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ÄUÀ¼À°è ²PÀëPÀgÀÄ §ºÀÄ
DAiÀiÁªÀÄzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ EªÀÅUÀ½AzÀ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. CªÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ°è

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

20
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
PÉêÀ® ªÀÄPÀÌÄPÀ̼À ¨ÉÆÃzsÀPÀgÁV EgÀ¨ÁgÀzÀÄ, §zÀ ÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÁV vÀ£Àß vÀ£
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß MgÉ
MgɺÀZÀÄÑwÛgÀ¨ÉÃPÀÄ. MAzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è F J Áè
ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiAiÀĪÁzÀ ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä ®Ä ²PÀëPÀgÀÄ PÉ®ªÉÇAzÀÄ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ, C£ÀĨsÀÆw, vÁ¼Éä, ¤¸ÁéxÀðvÉ, DvÀä¸ÁQë, ¸ÉêÁ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ, GvÀÛªÀÄ PÉüÀÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£À«ÃAi AiÀÄvÉAiÀÄ PÀqÉUÉ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀªÁV
¥ÉæêÀĪÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. £ÁªÀÅ ²PÀëPÀgÀ ¸ÉêÁ ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹zÀgÉ
CªÀÅUÀ¼ÀÄ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ WÀl£Á ¥Àj²Ã®£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀéPÀ°PÁ ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è PÀ°AiÀÄĪÀgÀ
PÀqÉUÉ PÉÃA¢æÃPÀÈvÀªÁVªÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ÀÄzÀ°è PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄwÛgÀĪÀ ²PÀëPÀgÀÄ,
¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ ¥ÀjºÁgÀ PÀAqÀÄ»r
PÀAqÀÄ»rAiÀÄĪÀ ºÀ®ªÁgÀÄ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ.
CªÀgÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£À
ÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À¨ÉÃPÀÄ J¸ï.JA.¹.UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀĨÉÃPÀÄ, §®¸À¨ÉÃPÀÄ, ¸ÀªÀÄxÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃP ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ
ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ SÁvÉUÀ¼À£ÀÄß
¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ. vÀ£ÀÆä®PÀ CªÀgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAi AiÀÄzÀ°è PÉ®¸ÀªÀiÁqÀĪÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À
ªÀUÀ ªÀÄÆ®PÀ
ªÀÈwÛ¥ÀgÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
¸ÀågÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀÄUÀ¼À eÉÆvÉUÉ PÉ®¸À
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAªÀ ¸ÀAªÀºÀ£À P˱À®UÀ¼À ¼À£ÀÄß PÀ°AiÀÄ®Ä
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ GvÀÛªÀÄ ¸ÀܼÀªÁVzÉ. F jÃwAiÀiÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÁUÀ qÀ
²PÀëPPÀgÀÄ
ÀgÀÄ ªÀÈwÛ¥ÀgÀªÁV ¨É¼À
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÁÛgÉ.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæj²Ã°¹ - 4

1. ©lÖ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß vÀÄA©j.
C. ªÀĺÁvÁäUÁA¢üÃfAiÀĪÀgÀÄ ¥Àæ¸ÁÛ¦¹zÀ ¸ÀܽÃA ÃAiiÀÄ ²PÀët………………………
D. ©.Dgï.¹ ªÀÄvÀÄÛ ¹.Dgï.¹.UÀ¼À£ÀÄß……………………AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr
¸Áܦ¸À Á¬ÄvÀÄ.
E. J£ï.¹.E.Dgï.n.E.AiÀÄÄ ²PÀëPÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß………………ªÀiÁzÀjAiÀÄrAiÀÄ°è
DAiÉÆÃf¹vÀÄ.
2. ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼À
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ §UÉÎ ¤ÃªÀÅ CxÀð ªÀiÁrPÉÆArgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß 4 jAzÀ 5
¸Á®ÄUÀ¼À°è
UÀ¼À°è §gɬÄj.
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

6.7 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ²PÀëPÀÀ£À £ÁAiÀÄPÀvÀé :

M§â ²PÀëPÀ£À ¥ÀæªÀÄÄR ®PÀëtªÉAzÀgÉ
ªÉAzÀgÉ, DvÀ£À £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ P˱À®, CzÀÄ DvÀ£ÀÄ
vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¨ÉÆâü¸ÀĪÁUÀ EgÀ§ºÀÄzÁzÀ CxÀªÁ ¸ÀºÀ¥ÀoÀå ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÁV
vÀgÀUÀwAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀĪÁUÀ®Æ EgÀ§ºÀÄzÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ
£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ P˱À®UÀ¼À §UÉÎ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À WÀlPÀzÀ°è ZÀað¸À ZÀað ÁVzÉ. £ÁªÀÅ
»A¢£À «¨sÁUÀUÀ¼À°è FUÁUÀ Éà ZÀað¹zÀÝAvÉ, ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄPÀ̼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ
C©üªÀÈ¢ÞUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÉÆA¢UÉ ¤PÀl ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ.
²PÀëPÀgÀÄ vÀ£Àß £ÁAiÀÄPÀvÀé P˱À®UÀ¼À£ÀÄß J¸ï.JA.¹ ¸À¨sÉUÀ¼À°è CtÄAiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ
ª ±Á Á
C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À C£ÀĵÁ×£ÀzÀ°è §¼À¹zÉÝ À¹zÉÝà DzÀ°è £ÁªÀÅ ±Á Á C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ PÀqÉUÉ
PÀqÉ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

21
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
ºÉZÀÄÑ ¸ÀAWÀnvÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß ¤jÃQë¸À§ºÀÄzÀÄ. Dgï.n.E.AiÀÄÄ ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è J¸ï.JA.¹ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ
¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ¸À®ºÉ ªÀiÁrzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
²PÀëPÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ°è£À ±ÉÊPÀëtÂPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ ºÉÆuÉUÁgÀgÁVvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß AiÉÆÃf¸À§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÀÆ J¸ï.JA.¹.AiÀÄ C£ÀÄ C£ÀĪÉÆÃzÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
CzÀPÁÌV C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. ² ²PÀëPÀgÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ°è
£ÁAiÀÄPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄvÀÄÛ vÀ£ÀÆä®PÀ vÀªÀÄä ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ
«¸ÀÛj¸À§®èªÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV CªÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà gÁdQÃA gÁdQÃAiÀÄ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀzÉà EzÀÝgÀÆ, CªÀgÀÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéªÁ¢ ªÀÄvÀÄÛ £ÉʸÀVðPÀ
£ÁAiÀÄPÀgÁV ºÉÆgÀºÉƪÀÄ䧺ÀÄzÀÄ, EzÀÄ CªÀgÀÄ ºÉÆA¢ ºÉÆA¢zÀÝ ¸ÁÜ£À¢AzÁV C®è §zÀ ÁV
°AUÀ eÁw CxÀªÁ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ DzsÁjvÀ vÁgÀvÀªÀÄå«®èzÉ ¥ÀPÀë¥ÁvÀ«®èzÉ ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀĪÀ CªÀgÀ ¸ÁªÀÄxÀåð¢AzÁVzÉ. ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄzsÁååºÀßzÀ ©¹AiÀÄÆl ±Á É,
¤ªÀiÁðt, EvÁå¢UÀ¼À C£ÀÄzÁ£ÀUÀ½ÎUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ SÁvÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä
C£ÀĨsÀªÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. ««zsÀ ¥Á®ÄzÁgÀgÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀÄ
J¸ï.JA.¹.AiÀÄÄ J¸ï.r.¦.AiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. ¥Àæw ±Á ÉAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAzÀ¨sÉÆÃðavÀ jÃwAiÀÄ°è ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ zÉÊ£ÀA¢£À
DAvÀjPÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄ §®¥À
§®¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ CUÀvÀå«zÉ. J¸ï.J¸ï.J.¬ÄAzÀ
PÀ°àvÀªÁVgÀĪÀAvÉ «PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ CUÀvÀå DzsÁjvÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀ¼À bÁªÀt «zsÁ£ÀzÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è £ÁAi
AiÀÄPÀ£ÁV ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀÅ §ºÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄRªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

±Á Á ²PÀëPÀgÁV Dgï.n.E.PÁAiÉÄÝAiÀÄ°è w½¹gÀĪÀAvÉ ¤ÃªÀÅ ±Á ÁzsÁjvÀ

AiÉÆÃd£Á ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è °è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉPÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀÇtð
UÀÄAqÀ£ÀÄß C¥ÉÃQëvvÀÀ UÀÄjUÀ¼ÀvÀÛ PÉÆAqÉÆAiÀÄå¨ÉÃPÁVzÉ. ±Á Á ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
J Áè ¸ÀzÀ¸ÀågÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀ£É £Àqɹ MAzÀÄ ªÀÄÄRå vÀAqÀ¢AzÀ: ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉÆwÛPÉƼÀÀÄzÀÄ. EzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ
M¼À£ÉÆÃlªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ EzÀ£ÀÄß J¸ï.r.¦.AiÀÄÄ ÄÄ.C°è ¸ÀAAiÉÆÃf¸À§ºÀÄzÁVzÉ.
±Á Á C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ªÉÆzÀG G PÀè¸ÀÖgïUÉ ºÉÆÃV, £ÀAvÀgÀ ¨ÁèPï ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£ÉUÉ
f ÉèUÉ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. «zÁåªÀAvÀ vÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÁV ²PÀëPÀgÀÄ ¸ÀA¥ÀÇt
¸ÀA¥ÀÇtð ¥ÀæQæAiÉÄ°è NªÀð
£ÁAiÀÄPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ©A©¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀjAzÀ D ¥ÀæzÉñÀzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄÄ
¤®ðQë¸À®àqÀĪÀÅ¢®è ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃªÀÅ »A¢£À WÀlPÀzÀ°è N¢gÀĪÀ, J¸ï.J¸ï.J. ªÀÄvÀÄÛ
Dgï.n.E.AiÀÄ° è¥ÀnÖ ªÀiÁqÀ ÁVgÀĪÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄPÀ̼ÀÄ ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ.

6.8 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

²PÀëPÀgÀÄ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ DzÀÝjAzÀ ÉÃ
«zÁåyðUÀ¼À ¸ÀªÀðvÉÆêÀÄÄR ¨É¼ÀªÀt ªÀtÂUÉAiÀÄ°è ªÀĺÀvÀÛgÀªÁzÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃgÀÄvÁÛgÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ eÁÕ£À DAiÉÆÃUÀªÀÅ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ KPÉÊPÀ ¥ÀæªÀÄÄR CA±À JAzÀÄ
PÀgÉ¢zÉ.É. ¸ÁévÀAvÁæ÷å£ÀAvÀgÀ ±Á Á ²PÀëtzÀ°è UÀªÀÄ£ÁºÀð ¨É®ªÀtÂUÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §A¢zÉ.
J£ï.¦.E.AiÀÄÄ AiÀÄÄ.E.E.AiÀÄ UÀÄj ªÀÄvÀÄÛ M.©.©, J¸ï.PÉ.¦, J J.¦.¦.E.¦, ©.E.¦,

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

22
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
AiÀÄÄ.¥ï.©.E.¦, JA.J¸ï, J ï.eÉ.¦ UÀ¼ÀAvÀºÀ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄ ÀÄUÀ
¥ÁægÀA©ü¸À Á¬ÄvÀÄ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtPÁÌV r.¦.E.¦ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀĪÁAiÀÄ
J¸ï.J¸ï.J. UÀ¼ÀAvÀºÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ÀÄUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À Á¬ÄvÀÄ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ
¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtªÀÅ ±Á Á ²PÀëPÀjUÉ E£ÀÆß ¸ÀºÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß MqÀÄØwÛªÉ. J¸ï.J¸ï.J.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀĪÁAiÀÄ Dgï.n.E.AiÀÄÄ ±Á ÉAiÀÄ MmÁÖgÉ PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀAWÀn¸ÀĪÀÅzÀÄ ²PÀëPÀgÀ
PÀgÀ dªÁ¨ÁÝj JAzÀÄ ºÉýªÉ. ¥ÀoÀå ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ d¨Á¨ÁÝjAiÀÄ
eÉÆvÉUÉ ²PÀëPÀgÀÄ ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ¸À«ÄwAiÀÄ ¨sÁUÀªÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÉÆA¢UÉ
¤PÀlªÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ. J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ ¸ÀªÀÄvÉ, ¥ÀæªÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖzÀ
²PÀët zÉÆgÉAiÀÄĪÀ
ÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä J¸ï.J¸ï.JAiÀÄÄ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ºÀ®ªÁgÀÄ
PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀå¹ÜPÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÉ.

²PÀëPÀgÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À ±Á ÉAiÀÄ ²PÀëtzÀ ªÀÄvÀÄ÷Û

±ÉÊPÀëtÂPÀ UÀÄj ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ MAzÀÄ ¤uÁðAiÀÄPÀ CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ. ²PÀëPÀgÀ UÀÄtªÀÄlÖ
UÀÄtªÀÄ ªÀÅ ºÀ®ªÀÅ
CA±ÀUÀ¼À ªÉÄÃ É CªÀ® CªÀ®A©vÀªÁVªÉ.
ªÁVªÉ. ²PÀëPÀgÀ ¸Àé¨sÁªÀ, ¸ÀA¨sÁªÀ£É, PÉ®¸ÀzÀ ¹ÜwUÀwUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ºÁUÀÆ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ²PÀët, ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀÅ §ºÀĪÀÄÄTAiÀiÁzÀzÀÄ.
CªÀgÀÄ ¨ÉÆÃzsÀPÀgÁV, PÀ°PÉAiÀÄ C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀªÀgÁV, D¥ÀÛ ¸ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀPÀgÁV, eÁÕ£ÀzÀ
GvÁàzÀPÀgÁV, ±Á É ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¸ÉÃvÀĪÉAiÀiÁV, ¸ÁªÀiÁfPÀ §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ
¤AiÉÆÃVAiÀiÁV, £ÁA £ÁAiÀÄPÀgÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛgÉ. ¦.JA.N.J¸ï.n, / J¸ï.N.¦.n.
UÀ¼ÀAvÀºÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß J£ï.¹.E.Dgï.n.AiÀÄÄ ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. eÉÆvÉUÉ. ¹.Dgï.¹.UÀ¼À
¹.Dgï.¹.UÀ
¸ÁÜ¥À£É, «zÁåyðPÉÃA¢ævÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á «zsÁUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á DzsÁjvÀ ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß
²PÀëPÀjUÉ MzÀV¸ÀĪÀ°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ² ²PÀë
PÀëPÀjUÉ PÀqÁØAiÀÄ ¸ÉêÁ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¸À®Ä r.¦.E.¦.AiÀÄ CrAiÀÄ°è zÉñÀzÁzÀåAvÀ ©.Dgï.¹.UÀ¼À gÀZÀ£ÉªÀiÁqÀ Á¬ÄvÀÄ.

²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ

ÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀºÀfêÀ£ÀzÀ ¸ÀA¨sÀAzsÀ«zÉ.
J¸ï.JA.¹AiÀÄ ¸ÁÜ¥À£É ªÀÄÆ®PÀ ±Á ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÁvÀæ ¥ÁvÀzÀ ºÉZÀѼÀªÀ£ÀÄß
J¸ï.J¸ï.J. ªÀÄvÀÄÛ Dgï.n.E.UÀ¼ÀÄ ¨ÉA§°¹ªÉ. ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
J¸ï.JA.¹.¬ÄAzÀ PÁAiÀÄðUÀvÀUÉƽ¸À ÁUÀĪÀÅÁUÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀÄ ±Á Á C©üªÀÈ¢ÞUÁV
ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ªÀÈwÛgÀ¥ÀgÀ C©üªÀÈ¢ÞUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ ¤PÀl ºÉÆAzÁtÂPÉAiÉÆA¢UÉ
PÉ®¸À
¸À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

6.9 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ:

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 1
1. vÀ¥ÀÅöà
2. ¸Àj
3. vÀ¥ÀÅöà

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 2
1. ºËzÀÄ
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
23
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É
2. C®è
3. ºËzÀÄ
4. ºËzÀÄ
5. C®è n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 3
²PÀëPÀgÀÄ §ºÀĪÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. CªÀgÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ,
¨ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ, £ÁAiÀÄPÀgÀÄ/ªÀÄÄRAqÀgÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ ¤AiÉÆÃVUÀ¼ÀÄ, D¥ÀÛ
¸ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÁÕ£ÀzÀ GvÁàzÀPÀgÀÄ DVgÀÄvÁÛgÉ. ¤ªÀÄä GvÀÛgÀªÀÅ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
CxÀªÁ WÀlPÀzÀ°è
zÀ°è ¥ÀnÖªÀiÁqÀ ÁVgÀĪÀ ¥ÁvÀæUÀ¼À
À¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀ§ºÀÄzÀÄ.

¥ÀæUÀw ¥Àj²Ã®£É – 4
1. C) ªÀÄÆ®²PÀëtt/§Ä¤Ai
/§Ä¤AiÀiÁ ²PÀët
D) r.¦.E.¦
E) PÁå¸ÉÌÃqï ªÀiÁzÀj
2. ¤ªÀÄä GvÀÛgÀªÀÅ F CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ – eÁÕ£ÀzÀ £À«ÃPÀgÀtPÁÌV,
vÀgÀ¨ÉÃw ¥ÀqÉ¢®èzÀ ²PÀëPÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ®Ä, ºÉƸÀ «zÁåyð PÉÃA¢ævÀ
¨ÉÆÃzsÀ£Á «zsÁ£ÀPÉÌ ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä, GjAiÀÄĪÀ ¢Ã¥ÀªÉà E£ÉÆßAzÀÄ
¢Ã¥ÀªÀ£ÀÄß ¨É¼ÀUÀ§®è
UÀ§®èzÀÄ JA§AvÉ PÀ°AiÀÄĪÀ ºÀÄgÀÄ¥À£ÀÄß fêÀAvÀªÁVj¸À®Ä.

6.10. ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

1. Rao Vasanta Srinivas 2009, Lack of Community participation in the
Sarva Shiksha Abhiyan: A Case Study. Economic & Political
Weekly, Vol XLIV No. Retrieved from
http://uohyd.academia.edu/SVasanta/Papers/252054/Lack_of_Com
munity_Participation_in_Sarva_Shiksha_Abhiyan_A_Case_Study
2. Sarva Shiksha Abhiyan, Framework of Implementation (Revised
09-06- 2011). Retrieved (30.09.11) from
http://ssa.nic.in/page_portletlinks
http://ssa.nic.in/page_portletlinks? foldername=ssa-framework
3. Sarva Shiksha Abhiyan, Framework of Implementation (16 (16-12-
2010). Retrieved (30.09.11) from http://www.cips.org.in/public-
sector-systemsgovernment
systemsgovernment-
innovations/documents/articles/draft_ssa_framework.pdf
4. National Curriculum Fram
Framework for Teacher Education (2009).
Retrieved (30.09.11) http://www.ncte
http://www.ncte-
india.org/publicnotice/NCFTE_2010.pdf

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

24
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É

5. Overview of Community Mobilization in Sarva Shiksha Abhiyan

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ Retrieved from Error! Hyperlink reference not valid.
6. DEP
DEP-SSA,
SSA, IGNOU (2007): Community Mobilization: An Aspect of
Quality Improvement under SSA.
7. Saraf,S.N.(1998), Teacher Prepa
Preparation,
ration, NCTE, New Delhi.
8. Arora,G.L. (2002),Teacher and their Teaching
Teaching-Need
Need for New
Perspectives. Ravi Books. New Delhi

6.11 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

1. ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.

2. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ D©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è NªÀð GvÀÛªÀÄ ²PÀëPÀ£À £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß

ªÀ£ÀÄß ªÁåSÁ夹.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

25
 WÀlPÀ 7 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «£Áå¸À
7.0 ¦ÃpPÉ

7.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

7.2 £ÁAiÀÄPÀvÀé ¥ÀjPÀ®à£É

7.3 £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ

7.4 £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ±ÉÊ°UÀ¼ÀÄ

7.4.1 ¤gÀAPÀıÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé

7.4.2 vÁl¸ÀÜ÷å ¤ÃwAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé

7.4.3 ¸ÀÄSÁ©ü Á¶ £ÁAiÀÄPÀvÀé

7.4.4 ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄwéÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé

7.5 £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

7.5.1 ¸ÀÆZÀ£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

7.5.2 ¥ÀjªÀvÀð£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

7.5.3 £ÉÊwPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

7.5.4 ¸ÀºÀ¨sÁVvÀé PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

7.5.5 ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

7.6 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

7.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

7.8 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

7.0 ¦ÃpPÉ
±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À JgÀqÀÄ «²µÀÖ ±ÀQÛUÀ½AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀªÁVzÉ. CªÉAzÀgÉ
¸ÀA¸ÀÌöÈw ªÀÄvÀÄÛ ªÁvÁªÀgÀt. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ GvÁìºÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼À£ÀÄß

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

1
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¤jÃPÉëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸Àé ZÀºÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌöÈwÈwAiÀÄÄ ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. »A¢£À
£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ WÀl£É ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw¥sÀ®, ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé, ¸ÀAWÀµÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ
EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß eÉÆvÉUÀÆr¸ÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ ¸ÀA ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¢£ÀZÀj,
DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åUÀ¼À ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÈf¸ÀÄvÀÛzÉ. EªÉ®èªÀ£ÀÄß n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
M¼ÀUÉÆAqÀ KPÀ zÀȶÖPÉÆãÀªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¤jÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß ªÁåSÁ夸ÀĪÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¥sÀ°¸ÀÄvÀÛzÉ. KPÀ £ÁAiÀÄPÀ
ÄPÀvÀé ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß
§zÀ Á¬Ä¸À ÁUÀzÀÄ ÀzÀÄ DzÀgÉ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¨sÁUÀªÁV vÀªÀÄä ªÉÊAiÀÄQÛPÀ UÀÄgÀÄvÀÄ ZÀºÀgÉUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄÄAzÀPÉÌ PÉÆAqÉÆAiÀÄ姺ÀÄzÀÄ.

ªÀÄvÉÆÛAzÉqÉ ªÁvÁªÀgÀt J£ÀÄߪÀÅzÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÁzÀ ¨sÁªÀ£ÉAiÀiÁVzÉ.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ §UÉUÉ ºÀAaPÉÆAqÀ ¥Àæw¥sÀ®ªÁzÀ zÀ馅 ªÀÄvÀÄÛ
zÀȶÖ
ÀȶÖPÉÆãÀªÁVzÉ. ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ §UÉV£À ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀUÀ¼ÀÄ vÀvÁÌ®zÀ°è ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ D ªÀåQÛAiÀÄÄ
GAlĪÀiÁrzÀ ¨sÁªÀªÁVzÉ. »ÃUÉ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ C©ü¥ÁæAiÀĪÁV ªÀÄÆ ªÀÄÆr§AzÀ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÉÄð£À vÀªÀÄä £ÀA©PÉUÀ½AzÀ ªÀÄÆr§AzÀªÀÅUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. C®èzÉ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ°è
dgÀÄVzÀzÀ PÁAiÀÄðZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹gÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ¸ÀA¸ÉÜAiÉƼÀUÉ dgÀÄVzÀ PÁAiÀÄð
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÉæÃgÀ
gÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄvÀÛzÉ.

F WÀlPÀzÀ°è ²PÀëPÀgÀÄ ¤ªÀð»¸ÀĪÀ /ºÉÆAzÀĪÀ ««zsÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé

ªÀÄvÀÄÛÄÛ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ GvÀÛªÀÄ ¸ÁA¹ÜPÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ¤«Äð¸ÀĪÀ°è ªÀÄzsÀå¹ÜPÉ
ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀgÀ §UÉUÉ w½zÀÄPÉƼÉÆîÃt.

7.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

F WÀlPÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ PÀ°AiÀÄĪÀ CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ

• £ÁAiÀÄPÀvÀé ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ«j

• ¤ªÀðºÀuÉVAvÀ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ ºÉÃUÉ «²±ÀÖ JA§ÄzÀ£ÀÄß «±Éèö¸ÀÄ«j.
• £ÁAiÀÄPÀvÀézzÀÀ «zsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀjAzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÉÃUÉ ©ü£Àß JA§ÄzÀ£ÀÄß
PÀAqÀÄPÉƼÀÄî«j
• ±Á Á GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß FqÉÃj¸ÀĪÀ°è ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«j.
• UÁæªÀÄ ¸À«Äw ªÀÄvÀÄÛ ¸Àܽ ½ÃAi
ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À ¤jÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß GzÉÝò¸ÀĪÀ°è ²PÀëPÀ
¤ªÀð»¸ÀĪÀ £ÁAiÀÄPÀvÀézzÀÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ZÀað¸ÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ºÉÆAzÀÄ«j.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ ±ÉÊPÀëtÂPÀ £ÁAi
AiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀiÁzÀj JA§ÄzÀ£ÀÄß
ZÀað¸ÀÄ«j.
7.2 £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ¥ÀjPÀ®à£É
JA¢£ÀAvÉ ¥ÀæwªÀµÀðªÀÇ CgÀA¨sÀzÀ ªÉÆzÀ® ¢£À ¥ÀæwAiÉƧ⠲PÀëPÀgÀÄ vÀªÀÄä
vÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀæwAiÉƧ⠫zÁåyðUÀ¼À PÀÄjvÀÄ ¦æÃwAiÀÄ£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄvÁÛgÉ. J®ègÀ£ÀÄß

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

2
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé

¦æÃw¸ÀĪÀÅzÀÄ C¸ÁzsÀå KPÉAzÀgÉ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è£À J Áè «zÁåyðUÀ¼À°è D PÉÆ£ÉAiÀÄ°è

PÀÄwvÀ M§â «zÁåyðAiÀÄÄ vÀ
vÀ£ÀUÉ »r¸ÀĪÀÅ¢®è JA§ÄzÀÄ D ²PÀëPÀjUÉ w½¢zÉ. CAxÀ M§â
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «zÁåyð F PÀxÉAiÀÄ ªÀÄÄRå ¥ÁvÀæ "¥ÀæPÁ±À".

²æêÀÄw. «Ä±Àæ »AzÉAiÉÄà UÀÄgÀÄw¹zÀAvÉ D M§â «zÁåyð ¥ÁæPÁ±À Á vÀ£Àß

vÀgÀUÀwAiÀÄ EEvÀgÀ
vÀgÀ «zÁåyðUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆA¢PÉ DUÀzÀªÀ£ÀÄ. KPÉAzÀgÉ CªÀ£À
CªÀ PÉƼÀPÁzÀ
§mÉÖ ªÀÄvÀÄÛ C±ÀĨsÀævÉ. ºÁUÁV «zÁåyðAiÀÄÆ ¸ÀºÀ ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ªÀiÁvÀ£ÁqÀ®Ä
EµÀÖ¥ÀqÀÄwÛgÀ°®è.

vÀ£Àß LzÀ£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ J Áè ªÀÄPÀ̼À CAPÀ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß wgÀÄ«ºÁPÀĪÁUÉƪÉÄä

wgÀÄ«ºÁPÀĪÁUÉÆ
PÀtÂÚUÉ ©zÀÝ ¥ÀæPÁ±À£À £Á®Ì£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ CAPÀ¥ÀnÖAiÀÄÄ CªÀgÀ£ÀÄß
D±ÀÑAiÀÄðZÀQvÀgÀ£ÁßV¹vÀÄ. KPÉAzÀgÉ ªÉÆzÀ®£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀÄ §gÉ¢zÀÝ “¥ÀæPÁ±ï
§Ä¢ÞªÀAvÀ ºÀÄqÀÄUÀ ºÁUÉAiÉÄ ¦æÃw¥ÁvÀæ£ÁzÀªÀ£ÀÄ. ªÀÄ£ÉPÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁæªÀiÁtÂPÀªÁV
ªÀiÁqÀĪÀ
ĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÉ §gÀ®Ä EµÀÖ¥ÀqÀĪÀªÀ£ÀÄ” JA¢vÀÄÛ.

JgÀqÀ£É
JgÀqÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è “ ¥ÀæPÁ±ï Cw §Ä¢ÞªÀAvÀ «zÁåyð, ¸ÀºÀ«zÁåyðUÀ¼À
¦æÃwUÉ ¥ÁvÀæ£ÁzÀªÀ£ÀÄ DzÀgÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è£À vÁ¬ÄAiÀÄ C£ÁgÉÆÃUÀåªÀÅ EªÀ£À£ÀÄß
vÉÆAzÀgÉUÉ M¼ÀUÀĪÀiÁrzÉ?

ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è “vÁ¬ÄAiÀÄ ¸ÁªÀÅ ¥ÀæÀæPÁ±ï£À£ÀÄß §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ¨Á¢ü¹zÉ.

EzÀÄ CªÀ£À PÀ°PÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃjzÉ. vÀ£Àß GvÀÛªÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß
vÉÆÃj¹zÀªÀ£ÁVzÁÝ£É. vÀAzÉAiÀÄÄ EªÁªÀÅzÀgÀ PÀqÉAiÀÄÆ UÀªÀÄ£ÀºÀj¸ÀĪÀ
UÀªÀÄ£À D¸ÀQÛ
E®èzÀªÀgÁVzÁÝgÉ. ºÁUÁV PÀÄlÄA§zÀ F ¸ÀªÀĸÉåUÉ
ªÀĸÉåUÉ ¥ÀjºÁgÀ ºÀÄqÀÄPÀ¢zÀÝgÉ ¥ÀæPÁ±À£À
Á±À
N¢UÉ RArvÀªÁVAiÀÄÆ CrØAiÀÄÄAmÁUÀÄvÀÛzÉ”.

£Á®Ì£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ “¥ÀæPÁ±À vÀ£Àß N¢£À PÀqÉUÉ D¸ÀQÛ vÉÆÃgÀĪÀÅ¢®è.

ªÀÄ£ÉUÉ®¸ÀzÀ §UÉUÉ ¤®ðPÀë÷å ªÀ»¸ÀÄvÁÛ£É. ¸ÉßûvÀgÉÆA¢UÉ ¸ÉÃgÀ®Ä §AiÀĸÀĪÀÅ¢®è.
PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¤zÉæUÉ eÁgÀÄvÁۣɔ JAzÀÄ §gÉ¢zÀÝgÀÄ.

²æêÀÄw. «Ä±Áæ CªÀjUÉ ¥ÀæPÁ±ï JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ §UÉUÉ CjªÀÅ

GAmÁV vÀªÀÄä £ÀqÀªÀ½PÉAiÀÄ §UÉUÉ £ÁaPÉ¥ÀlÖgÀÄ. ¥Àæw¢£À JA¢£ÀAvÉ vÀªÀÄä
vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVzÀgÀÄ. DzÀgÉ ¥ÀæPÁ±À£À §UÉUÉ ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁV ºÉZÀÄÑ
PÁ¼ÀfAi
fAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃgÀ®Ä ¥ÁægÀ©ü¹zÀgÀÄ. «zÁåyðUÀ
«zÁåyðUÀ¼À PÀ°PÉUÉ vÁªÀÅ ªÀiÁUÀðzÀ²ðAiÀiÁV
¥ÁvÀæ ¤ªÀð»¹zÀgÀÄ. ¥ÁæPÁ±À£ÉÆA¢UÉ ºÉaÑUÉ ¨ÉgÉvÀgÀÄ. ¸ÀªÀĸÉå¬ÄAzÀ ºÉÆgÀvÀgÀ®Ä
ºÉÆgÀvÀ
¥ÀæAiÀÄwß¹zÀgÀÄ. ºÉaÑ£À ¥ÉÇæÃvÁìºÀ ¤ÃrzÀgÀÄ. C CzÀPÉÌ
PÉÌ ¥ÀæPÁ±À¤AzÀ®Æ ¥ÀæwQæAiÉÄ
zÉÆgɬÄvÀÄ. ªÀµÁðAvÀåzÀ ªÉüÉUÉ ¥ÀæPÁ±ï vÀgÀUÀwAiÀÄ°èAiÉÄà GvÀÛªÀÄ «zÁåyðAiÀiÁzÀ.
ºÁUÁV ²PÀëPÀgÀÄ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß ¦æøÀĪɣÉA§ ªÀiÁvÀÄ ¸ÀĽî£À §zÀ ÁV ¸ÀvÀåªÁV
§zÀ Á¬ÄvÀÄ. D£ÀAvÀgÀzÀ°è ¥À ¥ÀæPÁ±ï «Ä±ÁægÀªÀgÀ
gÀªÀgÀ CZÀÄѪÉÄaÑ£À «zÁåyðAiÀiÁzÀ£ÀÄ.

ºÀ®ªÀÅ ªÀµÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ «Ä±ÁægÀ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¨ÁV

¨ÁV®°è
®°è MAzÀÄ PÁUÀzÀ zÉÆgɬÄvÀÄ.
CzÀgÀ°èzÀÝzÀÄÝ. “vÀ£Àß GvÀÛªÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ ¤ÃªÀÅ” JA¢vÀÄÛ.

¢£ÀPÀ¼ÉzÀªÀÅ vÀ£Àß ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ªÉÄÊ°UÀ°è£À°è ²PÀëQ «Ä±ÁægÀªÀgÀ£ÀÄß

ÀªÀgÀ£À

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

3
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé

fêÀ£ÀzÀ GvÀÛªÀÄ ²PÀëPÀgÉAzÀÄ §tÂÚ¹ ¥ÀvÀæ §gÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄgÉAiÀÄzÉ ªÀÄÄAzÀĪÀgɹzÀÝ

¥ÀæPÁ±ï. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÀævÀæzÀ°èAiÀÄÆ “£À£Àß fêÀ£ÀzÀ°è PÀAqÀ GvÀÛªÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ ¤ÃªÀÅ
¤ªÀÄäAvÀ GvÀÛªÀÄ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß E°èAiÀĪÀgÉUÀÆ PÀAr®è”JA§ ¸ÀAzÉñÀ«gÀÄwÛvÀÄÛ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
£ÀAvÀgÀzÀ JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è ²æêÀÄw. «Ä±Áæ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÁUÀzÀªÀ
PÁUÀzÀªÀ£ÀÄß
¥ÀqÉzÀgÀÄ. CzÀgÀ°è ¥ÀæPÁ±ï »ÃUÉ §gÉ¢zÀÝ “£Á£ÀÄ ªÉÊzÀå ¥ÀzÀ«AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÉÝãÉ.
vÀAzÉAiÀiÁUÀĪÀ ¤nÖ£À°èè ªÀÄzÀĪÉAiÀiÁUÀ®Ä §AiÀĸÀÄwÛzÉÝãÉ. ªÀÄvÀÛzÉà £À£Àß fêÀ£ÀzÀ
GvÀÛªÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ ¤ÃªÀÅ” JAzÀÄ §gÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß ªÀÄgÉwgÀ°®è. EA¢£À ªÀ¸ÀAvÀ
IÄvÀÄ«£À°è ¤ªÀÄä£ÀÄß ¨sÉÃnAiÀiÁUÀĪÉ. FUÀ ¥ÀæPÁ±À£À ºÉ¸ÀgÀÄ zÉÆqÀØ¢vÀÄÛ. PÉÆ£ÉUÉ ¥ÀæPÁ
籕
ªÉÆúÀ£ï, JA.r JAzÀÄ ¸À»¬ÄvÀÄÛ.

ªÉÆzÀ Éà ºÉýzÀAvÉ PÉÆlÖ ªÀZÀ£ÀzÀAvÉ ªÀ¸ÀA

ªÀ¸ÀAvÀ IÄvÀÄ«£À°è ¥ÀæPÁ±À «Ä±ÁægÀ£ÀÄß
¨sÉÃnAiÀiÁzÀ£ÀÄ. vÀ©â ¸ÀAvÀ¸À ºÀAaPÉÆAqÀgÀÄ. «Ä±Áæ Q«AiÀÄ°è K£ÉÆà UÀÄ£ÀÄV, “£À£Àß
ªÉÄÃ É £ÀA©PɬÄj¹zÀÝPÉÌ zsÀ£ÀåªÁzÀ” JAzÀ£ÀÄ. ¤ÃªÀÅ £À£Àß §UÉUÉ vÉÆÃjzÀ
PÁ¼Àf¬ÄAzÁV EªÉ®è ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ JAzÀ£ÀÄ.

¤ÃgÀÄvÀÄA©zÀ PÀtÄÚUÀ½AzÀ «Ä±Áæ ºÉýzÀgÀÄ. “¤Ã£ÀÄ ºÉüÀĪÀÅzÀÄ vÀ¥ÀÅöà; £À£Àß°è

§zÀ ÁªÀuÉ vÀAzÀÄ £À£ÀߣÀÄß §zÀ Á¬Ä¹zÀªÀ£ÀÄ ¤Ã£ÀÄ. ¤£ÀߣÀÄß ¨sÉÃnAiÀiÁUÀĪÀªÀgÉUÉ
£À£ÀUÉ ¨ÉÆâü¸À¨ÉÃPÁzÀÄzÀÄ ºÉÃUÉA§ÄzÉà w½¢gÀ°®è JAzÀgÀÄ. «zÁåyðUÀ½UÉ
CUÀvÀåªÁzÀ ¥ÉÇõÀuÉ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉA§ CA±À w½¹zÀ ªÀåQÛ ¤Ã£ÀÄ. ±Á ÉUÉ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß
PÀgÉvÀAzÀÄ ¨ÉÆâü¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÀ£ÀÄß ¤¤ßAzÀ PÀ°vÉ. ºÁUÁ ºÁUÁV £À£Àß §zÀ Á¬Ä¹
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ±Á ÉAiÉÄqÉUÉ
qÉUÉ PÀgÉvÀgÀĪÀ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÀ£ÀÄß ªÀ»¹PÉƼÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁrzÉ
JAzÀgÀÄ.

ªÉÄð£À GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ°è ²æêÀÄw. «Ä±ÁægÀªÀgÀÄ GvÀÛªÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀéPÉÌ MAzÀÄ

GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁVzÁÝgÉ. ¥ÀæPÁ±ï vÀ£Àß §zÀ ÁzÀ fêÀ£ÀzÀ°è ¥ÁæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß
ªÀ»¹zÀzÀªÀ£ÀÄ JAzÀÄ ¨sÁ«¹zÀgÀÄ. EzÀj EzÀjAzÁVAiÉÄà vÀ£Àß dªÁ¨ÁÝj ªÀÄvÀÄÛ
PÀvÀðªÀåUÀ¼ÉãÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉÆA
ð¹PÉÆAqÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è vÉÆAzÀgÉUÉ M¼ÀUÁzÀ
ªÀÄPÀ̼À ¸ÀºÁAiÀÄPÉÌ ªÀÄÄAzÁzÀgÀÄ. £ÁAiÀÄPÀgÁV ²PÀëPÀgÀÄ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁzÀ PÁAiÀÄðPÉÌ
EzÉÆAzÀÄ GvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉAi AiÀiÁVzÉ. ºÁUÁV ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ JgÀqÀgÀ®Æè
²PÀëPÀgÀÄ M§â GvÀÛªÀÄ £ÁAiÀÄPÀ.

ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄĪÀÅzÀQÌAvÀ ªÉÆzÀ®Ä £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁgÀA²ÃPÀj¸ÉÆÃt

• £ÁAiÀÄPÀgÉAzÀÄ ¨sÁ«¸ÀĪÀ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹
• D ²PÀëPÀgÀ UÀÄt®PÀë£ÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj
• ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ²PÀëPÀgÀÄ vvÉÆÃjzÀ ¥ÀjºÁgÁvÀäPÀ P˱À®UÀ¼À §UÉUÉ
«±Éèö¹
• ««zsÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À°è£À ²PÀëPÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj UÀÄt®PÀët ªÀÄvÀÄÛ ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀnÖªÀiÁr.
• EªÉ®èªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä UÀæ»PÉAiÀÄAvÉ ªÀtÂð¹.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

4
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé

ªÉÄð£À ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉƽ¸À®Ä

£ÁAiÀÄPÀvÀé ¥ÀzÀzÀ «ZÁgÀzÀ eÁÕ£ÀzÀ »£Àß É CUÀvÀåªÁVzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ªÁåSÉå
fêÀ£ÀzÀ ««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼À ¸ÁzsÀ£ÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ »jªÉÄUÉ CUÀvÀåªÁzÀ CA±ÀªÉAzÀgÉ
£ÁAiÀÄPÀvÀéªÁVzÉ. £ÁAiÀÄPÀgÉAzÁPÀët £À£À¦£À°è ªÀÄÆqÀĪÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ UÁA¢üÃf,
£ÉÃvÁf, ¨ÉÆøï, gÁzsÀPÀȵÀÚ£ï, C¨ÁæºÀA °APÀ£ï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄqÉà Á CªÀgÀzÁÝVzÉ.
EªÀgÉ®ègÀ°è£À ¸ÀªÀiÁ£À CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ GvÀÛªÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé
ÀvÀé UÀÄtªÁVzÉ. DzÀgÀÆ
¸ÀAQë¥ÀÛªÁV £ÁAiÀÄPÀvÀé JAzÀgÉ

• ªÁgÀ£ï ¨É¤ß¸ï(1975): vÀ£Àß §UÉUÉ w½AiÀÄĪÀ, ¸ÀAªÀºÀ£À §UÉV£À GvÀÛªÀÄ zÀȶÖ,

¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃVUÀ¼ÉÆA¢UÉ GvÀÛªÀÄ £ÀA©PÉ, GvÀÛªÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼À PÉÊUÉƼÀÄî«PÉ
J®èªÀÇ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÁVzÉ. F ªÁåSÉåAiÀÄ°è ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁzÀ ÀªÁz ªÀåQÛAiÀÄ
¸ÁªÀÄxÀåðªÉà £ÁAiÀÄPÀvÀé JA§ÄzÀ£ÀÄß PÉÃA¢æÃPÀj¹zÁÝgÉ.
• C®£ï PÉÃxï(2009): «²µÀÖªÁzÀ ¸ÀAUÀwAiÉÆAzÀ£ÀÄß dgÀÄV¸À®Ä vÀ£ÀßzÉà DzÀ
PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ºÉƸÀzÁzÀ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÈf¹PÉÆ
¸ÀÈf¹PÉƼÀÄ
¼ÀÄîªÀªÀ£Éà £ÁAiÀÄPÀ.
• ¸ÀªÀÄPÁ°Ã£À ¸ÁAzÀ©üðPÀvÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV(2003
C£ÀÄUÀÄtªÁV(2003): ¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÁzÀ
§zÀ ÁªÀuÉUÁV ¥ÀgÀ¸ÀàgÀgÀÄ ¥Àæ¨sÁªÀPÉÌ M¼ÀUÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁr, ¥ÉæÃgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
£ÉÊwPÀ C©üªÀÈ¢Þ¢ÞAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ G£ÀßvÀ ºÀAvÀUÀ½UÉ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄĪÀ QæAiÀiÁ²Ã®
¸ÀA§AzsÀªÉà £ÁAiÀÄPÀ ÄPÀvÀéªÁVzÉ.
ªÁVzÉ. EzÀgÀ°è £Á®ÄÌ ªÀÄÄRå zÀȶÖPÉÆãÀUÀ½ªÉ
CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ¸ÀA§
¸ÀA§Azs
AzsÀ, ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥Àæ¨sÁªÀ, ¸ÀªÀiÁ£À GzÉÝñÀ, ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀ. E°è
1. ¸ÀA§AzsÀªÉAzÀgÉ £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ d£ÀgÀ £ÀqÀÄ«£À ºÀwÛgÀzÀ CxÀªÁ
¸Á«ÄÃ¥Àå ¸ÀA¥ÀPÀðªÁVzÉ.
2. £ÁAiÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ d£ÀgÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀgÀ ªÉÄÃ É ©ÃgÀĪÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÉà ¥ÁgÀ¸ÀàjPÉ
¥Àæ¨sÁªÀªÁVzÉ.
3. £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀ CA±ÀUÀ½AzÀ d£ÀjUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ
d£ÀgÀÄ d¬Ä¸ÀĪÀ C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ CA±ÀªÉà ¸ÀªÀiÁ£À GzÉÝñÀªÁVzÉ.
4. £ÁAiÀÄPÀ£ÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj D ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀºÀPÁgÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀzÉÆA¢UÉ
PÁAiÀÄðzÀ°è ¤UÀ¢vÀ UÀÄj FqÉÃjPÉUÉ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀ ºÉÆAzÀĪÀÅzÉÃ
¸ÀºÀ¨sÁVvÀéªÁVzÉ.
5. PÉ£ï NUÉÆâ ÉÆâ¤AiÀiÁ(2011): ¸ÀªÀiÁd CxÀªÁ ¸ÀA¸ÉÜAiÉÆAzÀgÀ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß
FqÉÃj¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV DAvÀjPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁºÀå ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §ºÀÄ¥Á°£À ¥ÀjuÁªÀÄPÁj §¼ÀPÉ PÉ ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ
AiÀıÀ¹éà PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAi AiÉÄà £ÁAiÀÄPÀvÀéªÁVzÉ”. F ªÁåSÁå£ÀªÀŪÁåSÁå£ÀªÀ
ªÀÄÄRåªÁV ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. AiÀıÀ¹éà M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉ,
UÀjµÀÖ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ®¨sÀåvÉ, ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜ CxÀªÁ ¸ÁªÀiÁfPÀ
UÀÄjUÀ¼ÀÄ.
1. ¨ÁºÀå ªÀÄvÀÄÛ DAvÀjPÀ ¥Àj¸ÀgÀ JAzÁUÀ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
JAzÀÄ ¨sÁ«¸À§ºÀÄzÀÄ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
5
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
zÉÆgÉAiÀÄĪÀ/®¨sÀå«gÀĪÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîªÀÅzÁVzÉ.
2. DAvÀjPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁºÀåªÁV ®§å«gÀĪÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß UÀjµÀתÁV
§¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀjµÀתÁV ªÀÈ¢Þ¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÁVzÉ.
3. ªÉÄð£ÉgÀqÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß FqÉÃj¸À®Ä n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
• §£ïìð(1978) ªÀÄvÀÄÛ gÁ¸ïÖ(1991): ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæºÁvÀäPÀªÁV ºÉüÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁÝgÉÉ. CzÀgÀAvÉ »A¢£À
¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß PÀ°PÁyðUÀ½UÉ UÀÄgÀÄ, ²PÀëPÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄPÀ
ÄPÀgÀÄ vÀªÀÄä
C¥ÀǪÀðªÁzÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C£Àé¬Ä¹ §§¼À¹PÉÆArzÁÝgÉ.

¨sÁgÀwÃAiÀÄ ²PÀëtzÀ°è ¹zÁÞAvÀ ªÀÄvÀÄÛ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢PÉAiÀiÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß

PÁt§ºÀÄzÀÄ. PÀ°PÁyðAiÀÄ°è£À DAvÀjPÀ §zÀ ÁªÀuÉUÁV »AzÀÆ UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ ±Àæ«Ä¹zÁÝgÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÀgÀ K¼ÉÎUÁV zÀÄrAiÀÄĪÀ/±Àæ«Ä¸ÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä DAvÀjPÀ §zÀ ÁªÀ ÁªÀuÉ
CUÀvÀåªÉA§ÄzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄUÀ¼ÀÄ MwÛ ºÉýzÁÝgÉ.

GvÀÛªÀÄ £ÁAiÀÄPÀjUÉ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉA§

GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉA§AvÉ PÁt§ºÀÄzÁzÀ CA±ÀªÉAzÀgÉ. UÀÄgÀÄ«£À
ªÀÄÄRå PÀvÀðªÀå PÉêÀ® «zÁåyðUÀ¼À ¸Àé §zÀ ÁªÀuÉAiÀĵÉÖà C®èzÉ CzÉà jÃwAiÀÄ
§zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀiÁdzÀ°è vÀgÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ GvÀÛªÀÄ ¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÉÃ
DVzÉ. £ÉÊd C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄÄPÀgÀÄ ¸ÀAªÀ»¸ÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄÄvÀ
zÁjAiÀiÁVzÉ(¸ÉAPÀßgï – 1997)

¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÁAiÀÄPÀgÀÄ GvÁàzÀPÀ ®PÀëtzÀªÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. d£ÀgÀÄ ® ®¨sÀåvÉAiÀÄ°èAiÉÄÃ

¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV ºÀt ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ P˱À®å
¨sÀjvÀgÁV §zÀÞvÉAiÀÄļÀîªÀgÁV PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ C¥ÉÃQë¸ÀĪÀªÀgÁÀĪÀªÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ.
¥ÀjuÁªÀÄPÁj £ÁAiÀÄPÀvÀ骪ÀżÀî
ÀżÀîªÀgÀÄ MAzÀÄ UÀÄA¦£À°è ¢éªÀÄÄR ¸ÀAªÀºÀ£ÀPÉÌ
JqɪÀiÁrPÉÆqÀÄvÁÛ
PÉÆqÀÄvÁÛgÉ. vÀªÀÄäAvÉAiÉÄà ¸ÀªÀiÁdPÉÌ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁUÀĪÀAvÉ ¥ÉæÃgÉæ¸ÀÄvÁÛgÉ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß
C®ªÀr¹PÉƼÀÄîªÀAvÀªÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ.

AiÀÄzÀ £ÀqÀÄªÉ ªÀÄzsÀå¹ÛPÉUÁgÀgÁV PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀĪÀ ²QëvÀgÀ

±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAi
£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ªÉÄÃ É ±Á Á ¥Àj¸ÀgÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
£ÁAiÀÄPÀgÁzÀªÀgÀ
gÁzÀªÀgÀ UÀÄt, ªÀiË®å, P˱À®å, QæAiÉÄ ªÀÄvÀÄÛ DzÀåvÉUÀ¼ÀÄ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀĪÀ CA±ÀUÀ¼À°è °è ²PÀëPÀ £ÁAiÀÄPÀgÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ ªÀÄvÀÄÛ
UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄÆ ÁA±ÀUÀ¼ÁVªÉ.

F WÀlPÀzÀ ªÉÆzÀ®°è ¤ÃqÀ ÁzÀ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ GvÀÛªÀÄ £ÁAiÀÄPÀ/£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ

§UÉUÉ PÉüÀ ÁVzÀÝÀÝ LzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¸À®Ä ªÉÄð£À CA±ÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀ§ºÀÄzÁVzÉ. £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ªÁåSÁå£ÀUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¹PÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ
GvÀÛj¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. CzÀgÀAvÉ PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ 6

 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
1. ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À°è ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¹zÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ²PÀëPÀ £ÁAiÀÄPÀgÀ£ÀÄß
ºÉ¸Àj¹.
2. ¤ªÀÄä ¸À¤ºÀzÀ°è£À ±Á ÉAiÀÄ°è£À ²PÀëPÀ£ÁAiÀÄPÀgÀÄ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ CA±ÀUÀ
CA±ÀUÀ¼À DzsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ ªÀVÃðPÀj¹PÉƼÀÄîvÁÛgÉ ªÀtÂð¹.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ 3. ±Á ÉAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¹PÉƼÀî®Ä ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
£ÀqÀÄªÉ ºÉÃUÉ ¸ÀAWÀn¸ÀÄvÁÛgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀtÂð¹.
4. UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß FqÉÃj¹PÉƼÀÄîªÀ ¤nÖ£À°è GvÁàzÀPÀUÉƼÀÄîªÀ ¥ÀæwPÀÆ®UÀ¼ÁªÀŪÀÅ
PÀÆ
JA§
JA§ÄzÀ£ÀÄß «±Éèö¹.
5. MAzÀjAzÀ £Á®ÌgÀ ªÀgÉV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹zÀ £ÀAvÀgÀ PÀAqÀÄPÉÆAqÀ GvÀÛªÀÄ
£ÁAi
AiÀÄPÀvÀézÀ P˱À® ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

ªÉÄð£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¸À ¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ

PÁzÀgÉ ªÉÆzÀ°¤AzÀ E°èAiÀÄ ªÀgÉUÉ ¤ÃªÀÅ
CxÉÊð¹PÉÆAqÀ
ð¹PÉÆAqÀ «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ §UÉUÉ ªÉÆzÀ°zÀÝ
¨sÁªÀ£ÉUÀÆ FV£À ¨sÁªÀ£ÉUÀ ªÀ£ÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. EzÀgÀ
DzsÁjvÀªÁV ªÀÄÄA¢£À C CzsÁåAiÀÄzÀ°è C£ÀĨsÀªÁvÀäPÀ ¸ÀAUÀw, ¥ÀjPÀ®à£ÁvÀäPÀ DzsÁgÀ,
P˱À®å ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß UÀ滹PÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛ
ÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

7.3 £ÁAiÀÄPÀvÀé JzÀÄgÁ½ ¤ªÀðºÀuÉ

£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ¥ÀjPÀ®à£ÁvÀäPÀ CxÀðªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀî®Ä £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ
¤ªÀðºÀuÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ MAzÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀQÌAvÀ ºÉÃUÉ ©ü£Àß JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ
CUÀvÀåªÁVzÉ.zÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ±Á ÉAiÀÄ°èAiÀÄÆ ¤ªÀðºÀuÁvÀäPÀ ÀäPÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄPÀvÀé
PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ°è C¹ÛvÀézÀ°ègÀÄvÀÛzÉ. JgÀqÀÆ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ
vÉgÀ£ÁVzÀÝgÀÆ CxÀð ¸ÁzÀȱÀå CxÀªÁ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀî®Ä JgÀqÀÄ «©ü£Àß
vÀÄ¢UÀ¼ÁV EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ.
PÁVzÉ. £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉ F JgÀqÀÆ
¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ C¥ÀjºÁAiÀÄðªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸Áé¨sÁ«PÀªÁV ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥ÀÇgÀPÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ.
EzÀ£ÀÄß ¥ÀÇttðªÁV w½AiÉÆÃt.

AiÉÆÃd£É, ¸ÀAWÀl£É, ¤zÉÃð±À£À ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt ªÉÆzÀ ÁzÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À ÄðU ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼À
±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤§ðA¢üvÀ ¸ÁA¹ÜPÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è £ÉgÀªÉÃgÀĪÀAvÉ
ÉgÀªÉÃgÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÉÃ
¤ªÀðºÀuÉAiÀiÁVzÉ. GzÉÝñÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄjUÀ
UÀÄjUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀªÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ±Á ÉAiÀÄ
¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ/ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ UÀÄjUÀUÀÄjUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß FqÉÃj¹PÉƼÀî®Ä
ºÉÆA¢gÀĪÀ O¥ÀZÁ
O¥ÀZÁjPÀ C¢üPÁgÀªÁVzÉ. ºÁUÁV ¤zÉÃð±À£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRå¸ÀÜ£ÁV
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ CªÀgÀ PÁAiÀÄðzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁUÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

£ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ EzÀPÉÌ «gÀÄzÀÞªÁzÀzÀÄÝ. ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀ CxÀªÁ ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀ

±ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
DAvÀjPÀ zÀÈ
zÀȶÖPÉÆãÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÁÝVzÉ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAi AiÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À GvÀÛªÀÄ
¸ÀA§AzsÀ ¨É¸ÉAiÀÄĪÀ PÉÆArAiÀÄAvÁUÀ®Ä F zÀÈ zÀȶÖPÉÆãÀªÀÅ
PÉÆãÀªÀÅ CwªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ.
CwªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁV
ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ£ÁV AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAvÀætUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀå,
£ÁAiÀÄPÀ£ÁV ¸ÀÆàwðzÁAiÀÄPÀ, C©ü¥ÉæÃgÀPÀ, ¥Àæ¨sÁªÀ¥ÀÇjv
ªÀ¥ÀÇjvÀªÁV
ÀªÁV CUÀvÀåªÁzÀ
§zÀ ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

7
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
eÉ.¦. PÉÆÃmÉÃgï(1991) ºÉüÀĪÀAvÉ £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀ
¤ªÀðºÀuÉ £ÀqÀĪÉ
¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀÄz
ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ. ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ
ªÉÆ£ÀZÁzÀ PÀwÛAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ GvÀÛªÀÄ ªÀiÁzÀjAiÉÆAzÀ
ÆAzÀ£ÀÄß ¥ÁævÀåQëPÀvÉAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ vÀgÀ§ºÀÄzÁVzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
GvÀÛªÀÄ ¸ÀAWÀl£É, GvÀÛªÀÄ ¥ÉæÃgÀuÉ,
§®ªÁzÀ ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄPÀvÀé
AiÀıÀ¹éà UÀÄA¥ÀÅ
§®ªÁzÀ ¤ªÀðºÀ£É ªÀÄvÀÄÛ zÀħð® DqÀ½vÁvÀä ¸Áé¸ÀÜ÷å DzÀgÉ
£ÁAiÀÄPÀvÀé C®à¸ÀÆàwðzÁAiÀÄPÀ
§®ªÁzÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ zÀħ𮠸ÀÆàwðzÁAiÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉæÃgÀuÁvÀäPÀ DzÀgÉ
¤ªÀðºÀuÉ C¸ÀAWÀnvÀ
¥sÀ®PÁjAiÀÄ®èzÀ, ªÀÄAzÀ §Ä¢ÞAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
zÀħ𮠤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ zÀħð®
PÉ®ªÉǪÉÄä £ÀPÁgÁvÀäPÀ PÁAiÀÄð
£ÁAiÀÄPÀvÀé
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥Àj¸ÀgÀ.

²PÀëPÀ/ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄ/¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀ PÁAiÀÄð ªÉÊRjAiÀÄ ªÀÄÄSÉãÀ GvÀÛªÀÄ

£ÁAiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ªÁ¸ÀÛªÀzÀ°è vÀªÀÄä ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ªÀÄÆ®PÀ
C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÉƸÀzÁV ¤ªÀiÁððtUÉÆAqÀ CA±ÀªÉAzÀgÉ ªÀÄÄ£ÀßqɸÀÄ JA§
¥ÀzÀªÀÅ ¤ªÀð»¸ÀÄ JA§ ¥ÀzÀªÁV §zÀ ÁVzÉ. PÁgÀt ²PÀëPÀgÀ PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉAiÉÄÃ
DVzÉ.
«°AiÀĪÀiïì(2008) - £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À C£ÀAvÀvÉ, ¥ÀÇgÀPÀvÉ
ªÀÄvÀÄÛ CwªÁå¥À£ÉAiÀÄÄ JgÀqÀÆ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀªÁVzÉ J£ÀÄßvÁÛgÉ. PɼÀV
PɼÀV£À MAzÀÄ
avÀæzÀ°è £ÁAiÀÄPÀvÀé÷ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀÇgÀPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À
ÄðUÀ¼À£ÀÄß G ÉèÃT¸À ÁVzÉ. DzÀgÉ
PÉ®ªÀÅ £ÀqÀĪÀ½PÉ vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ ¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ ¤ªÀð»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ°è
PÁtĪÀ ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ PÁgÀtªÁVzÉ.
«ÄzÀļÀÄ ºÀÈzÀAiÀÄ
¤ªÀð»¸ÀÄ«PÉ

¤zÉÃð²¸ÀÄ«PÉ
¤AiÀÄAvÀæt C©ü¥ÉæÃgÀuÉ

¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ ZÀ®£À²Ã®£É

ÉPÁÌZÁgÀ GvÁìºÀ

AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ ¤zÉÃð±À£À £ÀrUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¢PÀÄÌ

C¥ÁAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ C¥ÁAiÀÄ JzÀÄj¸ÀÄ«PÉ

¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ ¥Àæw¨sÉUÀ¼À ¤zÉÃð²¸ÀÄ«PÉ

avÀæ 1 ¤ªÀðºÀuÉ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ C£ÀAvÀvÉ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

8
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
£ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀÇgÀPÀ ªÀvÀð£É ªÀÄvÀÄÛ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß PɼÀV£À ¥ÀnÖAiÀÄ°è
ªÀåvÁå¹ÃPÀj¹ UÀÄgÀÄw¹¸À ÁVzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ £ÁAiÀÄPÀvÀé
GzÉÝñÀ, UÀÄj ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À ¨sÀgÀªÀ¸É, zÀ馅 ªÀÄvÀÄÛ UÀÄjAiÀÄ ¸ÀAªÀºÀ£À
ªÁåSÁå£À
¤Ãw ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæUÀ¼À eÉÆvÉ ¸ÀÆàwð ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åUÀ¼À M¥ÀÅöà«PÉ
gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¸À
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ GvÀÛªÀÄ ¥Àj¸ÀgÀ ¤ªÀiÁðt
MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ
¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉüÁ¥ÀnÖ M¦àvÀ D¸É ªÀÄvÀÄÛ ¤jÃPÉëUÀ¼À C©üªÀåQÛ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À, AiÉÆÃd£É, ¸ÀAWÀl£É GvÀÛªÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è d£ÀgÀ£ÀÄß
d£ÀgÀ£À
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjzÀÆV¸ÀÄ«PÉ M¼ÀUÉƽ¸ÀÄ«PÉ
¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄvÀÄÛ ¤zsÁðgÀPÁA±ÀUÀ¼À ¸ÁzsÀ£ÉUÉ ¸ÀA»vÉUÀ¼À gÀZÀ£É
¸Áܦ¸ÀÄ«PÉ
eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ «ZÁgÀUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ ¥Àæw¨sÉUÀ¼À ¥ÀvÉÛºÀZÀÄÑ«PÉ, C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ
M¼À¸ÀÄ«PÉ

eÁ£ï PÉÆÃmÉgï(1992)gÀ ¥ÀæPÁgÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÀÄ DzÀgÉ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ

CvÀåUÀvÀåªÁzÀÄzÀÄ. ¤
¤ªÁðºÀPÀgÀÄ PÉ®ªÉǪÉÄä £ÁAiÀÄPÀgÁUÀzÀÄÝ GAlÄ.
Ä. KPÉAzÀgÉ

• ¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄzÉ PÉêÀ® vÀAvÀæeÁÕ£À¢AzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁåªÀºÁjPÀvÉAiÀÄ

£É ÉAiÀÄ°è ¨É¼É¢gÀÄvÁÛgÉ.
• d£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð K¥Àðr¸ÀĪÀ ¸ÀÈd£ÁvÀäPÀ
PÀ ɬĮè¢gÀĪÀÅzÀÄ.
• d£ÀgÀ
£ÀgÀ DAvÀjPÀ CUÀvÀåUÀ¼ÁzÀ, ºÀÈzÀAiÀÄ, GvÁìºÀPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß
CjvÀÄ vÉÆqÀV¹PÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ Cj«®è¢gÀĪÀÅzÀÄ.
• vÀªÀÄä£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ EvÀgÀ £ÉÊd GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃgÀUÉÆqÀ¢gÀĪÀÅzÀÄ.
N°ªÀ
N°ªÀgï UÉÆà ïعävï ºÉüÀĪÀAvÉ ¨Á¬ÄAzÀ zsÀªÉÆÃð¥ÀzÉñÀ ¤ÃqÀĪÀÅzÀQÌAvÀ
fêÀ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ G¥ÀzÉñÀ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.

ªÉÄð£É®è CA±ÀUÀ½AzÀ ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß

UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃV, «zÁåyð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAi ¸ÀªÀÄÄ ÀÄzÀªÀgÀÄ
£ÁAiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß M¦à ªÀÄÄ£ÀßqÉAiÀÄÄvÁÛ
ÀÄÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ vÁ£É £ÁAiÀÄPÀgÁUÀ®Ä »AdjAiÀÄÄvÁÛgÉ.
²PÀëPÀgÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÁzÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ
¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅ¢®è
¢®è. DzÀgÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ ¨ÉÃrPÉAiÀÄ ªÉÄÃgÉUÉ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV
£ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÉÆêÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ.

7.4 £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ±ÉÊ°UÀ¼ÀÄ

d£ÀgÀ£ÀÄß ¥ÉæÃgÉæ¸ÀĪÀ, AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉƽ¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£ÀªÀ£ÀÄß
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
9
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
¤ÃqÀĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀÄß DzsÀj¹ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ±ÉÊ°UÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉ.
ªÀÄÄRåªÁV
ÄRåªÁV £Á®ÄÌ §UÉAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé ±ÉÊ°UÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ
¤gÀAPÀıÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé, vÁl¸ÀÜ÷å £ÁAiÀÄPÀvÀé, ¸ÀÄSÁ©ü Á¶ £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄwéÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé. d£ÀgÉÆA¢UÉ
£ÀgÉÆA¢UÉ ªÀåªÀ
ªÀåªÀºÀj¸ÀĪÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀºÀj¸ÀĪÀ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
§UÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹ ªÀvÀð£ÉUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ §UÉUÀ¼À£ÀÄß ¤zsÀðj¸À ÁVzÉ.
MªÉÆäªÉÄä J Áè §UÉAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ UÀÄtUÀ¼ÀÄ M§â£Éà £ÁAiÀÄPÀgÀ£À°è
C©üªÀåPÀÛUÉƼÀÀÄzÀÄ. £ÀªÉÆä¼ÀV£À PÉ®ªÀÅ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß E°è UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¸ÁzsÀå«zÉ.

7.4.1 ¤gÀAPÀıÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé

¤gÀAPÀıÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé JAzÀgÉãÀÄ? JAzÀÄ w½AiÀÄĪÀ ªÉÆzÀ®Ä GzÁºÀgÀuÉ
GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
UÀªÀĤ¹ CxÉÊð¹PÉÆAqÀgÉ ¤gÀAPÀıÀ £Á £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ §UÉUÉ CjªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÁVzÉ.

²PÀëPÀgÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ GvÀÛªÀÄ PÉ®¸ÀUÀ

PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
zÀÈqsÀ ¤zsÁðgÀUÀ½®èzÉ F vÉgÀ£ÁzÀ PÁAiÀÄð ªÀiÁqÀ ÁUÀzÀÄ DzÀgÉ J®ègÀÆ
dªÁ¨ÁÝjUÀ½AzÀ vÀ¦à¹PÉƼÀî®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀÄvÁÛgÉ. ºÁUÁVAiÉÄà ±Á ÉUÀ¼À°è ªÀÄÄRå
²PÀëPÀjgÀÄvÁÛgÉ. PÉëÃvÀæ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ, f Áè ²PÀëuÁ¢üPÁj ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
²PÀët C¢üPÁjUÀ½zÀÄÝ ÀÄÝ £ÉÃgÀªÁV vÀªÀÄä÷ DeÉÕUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀAvÉ
ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ.

£ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ vÀªÀÄUÉ vÁªÉà ¨Á¸ï EzÀÝAvÉ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è£À ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

«zÁåyðUÀ¼À ¼À ¸ÀA§AzsÀzÀ°è AiÀiÁjUÉ C¢üPÁgÀ«zÉAiÉÆà CªÀgÉà ¨Á¸ï. ²PÀëPÀ £ÁAiÀÄPÀ
ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÊPÀëtÂPÀ DqÀ½vÁAUÀzÀªÀgÀÄ
zÀªÀgÀÄ vÀªÀÄä C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄPÀÛªÁ
ÁV §¼À¸ÀĪÀªÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ.
vÀªÀÄä PɼÀV£ÀªÀªÀjUÉ F C¢üPÁjUÀ ÁjUÀ¼À Cj«zÀÄÝ £ÁAiÀÄPÀ£À ¥ÀgÀªÁVAiÉÄà PÁAiÀÄð
¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛgÉ. KPÉAzÀgÉ £ÁAiÀÄPÀ¤AzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ zÀAqÀ zÀAqÀ-vÉÆAzÀgÉUÀ¼ÀÄ
§gÀ¨ÁgÀzÉA§ PÁgÀtPÁÌV.

ªÉÄð£À
ÉÄð£À GzÁºÀgÀuɬÄAzÀ PÉ®ªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß PÀ ɺÁQ ¤gÀAPÀıÀ
£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß PɼÀV£ÀAvÉ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

¤gÀAPÀıÀ DzsÁjvÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé JAzÀgÉ ¤zsÁðgÀ PÉÊUÉƼÀÄîªÀ C¢üPÁgÀªÀÅ

£ÁAiÀÄPÀ£À°è PÉÃA¢æÃPÀÈvÀªÁVgÀÄvÀÛ
vÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. CzÀĪÉà ¤gÀAPÀıÁ¢üPÁjAiÀÄAvÉ. vÀ£Àß
CrAiÀiÁ¼ÀÄUÀ½AzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ ¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅ¢®è. vÀ£Àß
PÉÊPɼÀUÉ EgÀĪÀªÀgÀÄ vÁ£ÀÄ ºÉýzÀAvÉAiÉÄà £ÀqÉAiÀÄ ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛgÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.
ªÉÄZÀÄÑUÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆUÀ½PÉUÀ¼ÀÄ ²¸ÀÛ£ÀÄß ££Á±ÀUÉƽ¸ÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ £ÀA©gÀÄvÁÛgÉ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ
PÁAiÀÄð PÉÊUÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀgÀÆ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ¤UÉ ºÉýAiÉÄà ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉA§ ¤¨sÀðAzsÀ«gÀÄvÀÛzÉ.
£ÁAiÀÄPÀvÀézzÀ°è
À°è KPÀ £ÁAiÀÄPÀ¤gÀÄvÁÛ£É. DzÀgÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è C®à¸Àé®à
¸Àr®vɬÄgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀÇ KPÀªÀÄÄRvɬ
KPÀªÀÄÄRvɬÄAzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. £ÁAiÀÄPÀ
ºÉüÀĪÀªÀ£ÁVgÀÄvÁÛ£É. G½zÀªÀgÀÄ PÉüÀĪÀªÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. ¤gÀAPÀıÁ¢üPÁ ÁjUÀ¼ÀÄ JA¢UÀÆ
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è §gÀĪÀ ¥sÀ°vÁA±ÀzÀ §UÉUÉ UÀªÀÄ£À ºÀj¸ÀĪÀÅ¢®è. ºÁUÁV EAxÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ
£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ°è d£ÀgÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ PÀrªÉĬÄgÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

10
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
C¢üPÁgÀzÀ PÉ PɼÀVgÀĪÀ
VgÀĪÀ ªÀUÀð ªÀÄvÀÄÛ PÉ®¸ÀUÁgÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß EAxÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ £ÁAi AiÀÄPÀvÀéªÀÅ £Á±ÀUÉƽ¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀzÁ vÉÆAzÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ ²PÉëUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀĪÀÅzÀjAzÀ
ĪÀÅzÀjAzÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁgÀvÀéªÀÅ PÀrªÉĬÄgÀÄvÀÛzÉ.

¤gÀAPÀıÀ ªÀiÁzÀj £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ PÉ®ªÉǪÉÄä vÀPÀëtzÀ wêÀiÁð£À PÉÊUÉƼÀî®Ä

¸ÀºÁAi
AiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. C¢üPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤zsÁðgÀPÉÊUÉƼÀÄîªÀ C¢üPÁgÀªÀÅ M§â£Éà ªÀåQÛAiÀÄ°è
PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ DVgÀĪÀÅzÀjAzÀ EvÀgÀgÉÆA¢UÉ «µÀAiÀÄ ºÀAaPÉƼÀî¨ÉÃPÉA§ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀ
CªÀPÁ±À EgÀĪÀÅ¢®è. F ªÀiÁzÀjAiÀÄ C¢üPÁgÀªÀÅ CªÀºÉüÀ£ÀPÁj ¨sÁµÉ, PÀÆUÁl,
ªÀåAUÁåvÀäPÀ ªÀvÀð£É, ¨ÉÊAiÀÄĪÀ C¢üPÁgÀ ºÉÆA¢gÀĪÀÅ¢®è. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀÈwÛ¨ÁºÀåªÁzÀ
PÁAiÀÄðUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

7.4.2 vÁl¸ÀÜ÷å ¤ÃwAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé

vÁl¸ÀÜ÷å ¤ÃwAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀ
ÄPÀvÀééªÀ£ÀÄß GzÁºÀgÀuÉ ªÀÄÆ®PÀ PɼÀV£ÀAvÉ «ªÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.

±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ºÀ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ ¸ÁzsÀ£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ ºÀ®ªÀÅ

ºÀAvÀUÀ¼À°è C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄäzÉà DzÀ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄAr¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ
¥ÀæwAiÉƧâjUÀÆ vÀªÀÄäzÉà DzÀ ¸ÁªÀÄxÀåð C¸ÁªÀÄ
C¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À
xÀåðUÀ¼À Cj«gÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄRå ²PÀëPÀgÀÄ
vÀ£Àß ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß PÉ®¸ÀzÀ PÀqÉUÉ ¥ÉæÃgÉæ¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß §®èªÀ£ÁVzÁÝ£É.
EAxÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄäzÉà DzÀ zÁjAiÀÄ°è ºÉÆÃUÀÄvÁÛgÉ. PÉ®ªÉǪÉÄä ¸Àj ªÀÄvÉÛ PÉ®ªÉǪÉÄä
CªÀÅ vÀ¥ÀÅöà EgÀ§ºÀÄzÀÄ. CxÀªÁ ºÀ®ªÀÅ zÁjUÀ zÁjUÀ¼À°è
¼À°è ªÀÄÄ£ÀßqÉAiÀħºÀÄzÀÄ. vÁ£ÀÄ M§â
²PÀëPÀ£ÁV GvÀÛªÀÄ CAvÀ¸ÀÛ£ÀÄß PÁ¥ÁrPÉƼÀî®Ä ¸ÀzÁ ¥ÀæPÀÄë§ÝvɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄ®Ä
§AiÀĸÀÄvÁÛ£É. ±Á Á PÁAiÀÄðUÀ¼À°è AiÀiÁgÉƧâgÀÆ ªÀÄÆUÀĪÀÄÆUÀÄvÀÆj¸ÀzÀAvÉ
j¸ÀzÀAvÉ §AiÀĸÀÄvÁÛ£É.
vÁ£ÀÄ C¢üPÁgÀzÀ°è G½AiÀÄ®Ä PÀ¼À¥É zÀeÉðAiÀĪÀgÀ£ÀÄ ¥ÉÇæÃvÁì ÃvÁ컸ÀÄvÁÛ£É. EAxÀ
PÀ¼À¥ÉAiÀĪÀgÀ£ÀÄß JµÀÄÖ¢£ÀUÀ
£ÀUÀ¼À PÁ® ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è G½¹PÉƼÀÀÄzÉA§ AiÉÆÃZÀ£ÉAiÉÄÃ
EgÀĪÀÅ¢®è.

ªÉÄð£À GzÁºÀgÀuɬÄAzÀ vÁl¸ÀÜ÷å¤Ãw £ÁAiÀÄPÀ ÄPÀvÀézÀ

zÀ UÀÄtUÀ¼À §UÉUÉ CjªÀÅ
ªÀÄÆrzÉ. ºÉaÑ£À «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß PɼÀV£ÀAvÉ w½AiÀħºÀÄzÁVzÉ.

vÁl¸ÀÜ÷å ¤Ãw¤ÃwAi
AiÀÄ £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ ¤zsÁðgÀ PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß vÀ£Àß PÉ®¸ÀUÁgÀjUÉÃ
¤ÃrgÀÄvÁÛgÉ. UÀÄA¦¤AzÀ vÀ£ÀߣÀÄß zÀÆgÀ G½¹PÉƼÀî®Ä ¸ÀzÁ PÁUÀzÀzÀ PÉ®¸ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
¤gÀvÀ£ÁVgÀÄvÁÛ£É. vÀ£Àß ¥ÀæªÀÄÄR PÁAiÀÄðªÉAzÀgÉ «zÁåyð ªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀÆ AiÀiÁgÀÆ
¥ÀæPÀÄë§ÞvÉAiÀÄ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£À
ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß
Äß ¸ÀÈf¸À¢gÀĪÀÅzÁVzÉ JAzÀÄ §AiÀĸÀÄvÁÛ£É. ¸ÀzÁ
¤gÁ±ÁªÁ¢ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ F £ÁAiÀÄPÀ£À°ègÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ vÁ£ÀÄ K£Éà ªÀiÁrzÀgÀÆ d£À
§zÀ ÁUÀgÀÄ ºÁUÁV K£ÀÆ ªÀiÁqÀ¢gÀĪÀÅzÉà M½vÉA§ÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ. £ÁAiÀÄPÀ J°èAiÀÄÆ
§zÀ ÁªÀuÉAi AiÀÄ£ÀÄß eÁj ªÀiÁqÀĪÀªÀ£ÁVgÀĪÀÅ¢®è. PÉêÀ® ¤ªÀðºÀuÉAiÉÄqÉUÉ UÀªÀÄ£À ºÀj¹
vÀ£ÀߣÀÄß ¸ÀAgÀQë¹PÉƼÀÄîªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßzÀ°ègÀÄvÁÛ£É. vÀ£Àß AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ
¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀîzÉ ªÉÄî¢üPÁjUÀ½AzÀ §AzÀ DeÉÕUÀ¼À£ÀÄß ¥Á°¸ÀĪÀªÀ£ÁVgÀÄvÁÛ£É.
EAxÀ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ ¤zsÁðgÀ PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀzÁ ªÀÄÄAzÀÄ ºÁPÀÄwÛgÀÄvÀÛzÉ. ºÀ¼ÉAiÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

11
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ §zÀÞªÁzÀ, ªÀiÁrzÉÝà ¸ÀjAiÉÄA§ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀÄvÁÛ£É. ºÉƸÀ
¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ½VAvÀ vÁªÀÅ ¸ÀÄgÀQëvÀgÁVgÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄRå¸ÀÜ£ÀÄ
vÉÆAzÀgÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀĨsÀ«¸À®Ä ¹zÀÞ¤gÀĪÀÅ¢®è.

PÉ®¸ÀUÁgÀgÀÄ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß «±Éèö¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄAzÉãÁUÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ

D ÉÆÃa¸ÀĪÀ UÀÄtªÀżÀîªÀgÁVzÁÝUÀ ºÉZÀÄÑ ¸ÀÆPÀ۪ɤ¸ÀÄvÀÛzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
7.4.3 ¸ÀÄSÁ©üGÁ¶ £ÁAiÀÄPÀvÀé
¸ÀÄSÁ©ü Á¶ £ÁAiÀÄPÀvÀé ±ÉÊ°AiÀÄ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀ ¸À®ÄªÁV PɼÀV£À
GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ ¸ÀÆPÀ۪ɤ¸ÀÄvÀÛzÉ.

GvÀÛªÀÄ ¸ÉÜöÊAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ¤nÖ£À°è ±Á ÉAiÀÄ GvÁàzÀPÀvÉAiÀÄÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.;

ºÁUÁV ¸ÉÜöÊAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛÛ ±Á ÉAiÀÄ GvÁàzÀPÀvÉ ¸ÀºÀ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ²PÀëtzÀ
¸ÀA¥ÀPÀð eÁ®UÀ¼ÀÄ «±Á® ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAQÃtðªÁzÀÄzÀÄ. C¢üPÁgÀ±Á»UÀ¼ÁUÀĪÀ §AiÀÄPÉ
EAzÀÄ ºÉZÀÄÑwÛzÉ. EAxÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀÄ CªÀUÀt£ÉUÉ M¼ÀUÁUÀÄwÛzÁÝgÉ.
ºÁUÁV d£ÀgÀ°è ¸ÉÜöÊAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀĪÀ
¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRå «µÀAiÀĪÁVzÉ. «zÁåyð, ²PÀëPÀgÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ¦æÃw¥ÀǪÀðPÀªÁV £ÉÆÃrPÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀ C¤ªÁAiÀÄðvÉ EzÉ.
¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ JA§ ¤nÖ£À°è ¸ÉßúÀ¥ÀǪÀðPÀªÁV £ÉÆÃrPÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ.
ºÁUÁV £À£Àß ²PÀëPÀ ªÀÈwÛ wÛAiÀÄ PÁAiÀÄðªÀÅ §ºÀ¼À DwäÃAiÀĪÁĪÁzÀÄzÀÄ, ¸ÉßúÀ¥ÀǪÀðPÀ,
vÁ¼ÉäAiÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ GvÁìºÀzÁAiÀÄPÀªÁzÀÄzÀÄ d£À d£ÀgÀ£ÀÄß PɼÀUɼÉAiÀÄĪÀ ªÀÄvÀÄÛ
§°¥À±ÀÄUÀ¼À£ÁßV¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ K£ÀÆ zÉÆgÉAiÀÄĪÀÅ¢®è. ºÁUÁV ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°èAiÀÄÆ CªÀgÉÆA¢UÉ £Á¤gÀĪɣÉA§ ¨sÀgÀªÀ¸É ªÀÄvÀÄÛ £ÀA©PÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ.

ªÉÄð£À GzÀºÀgÀuÉAiÀÄ DzsÁjvÀªÁV ¸ÀÄSÁ©ü Á¶ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ UÀÄuÁªÀUÀÄtUÀ¼À£ÀÄß

ZÀað¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

¸ÀÄSÁ©ü Á¶ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ ¸ÀÄ®¨sÀ ªÀÄvÀÄÛ C¸ÀAgÀZÀ£ÁvÀäPÀªÁzÀÄzÀÄ. E°è ¥ÀæQæAiÉÄ, ¤Ãw,

jÃw-jªÁdÄ
jªÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß CvÀå®àªÁV §®¹ §®¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. ¸ÀA¸ÉÜAiÉƼÀV£À
ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ DgÁªÀĪÁVgÀĪÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ, ¸ÀAvÀ¸À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAvÉÆõÀzÁAiÀÄÄPÀ ªÁVzÀÝgÀÆ
±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÁ¼ÀfUÀ¼ÀÄ
fUÀ¼ÀÄ PɼÀVAiÀÄÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ £ÁAiÀÄÄPÀ vÀ£Àß ªÀÄÆ®
GzÉÝñÀªÉAzÀÄ ¨sÁ«¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÉßúÀ¥ÀgÀvÉ ¸Á¢ü¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ
vÀ¥Àà£É߸ÀVzÀgÀÆ ²PÀëPÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß PÀqÉUÀt¸ÀÄvÁÛgÉ. £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ C¥ÉÃPÉëAiÉÄA§ÄzÉÃ
EgÀĪÀÅ¢®è. KPÉAzÀgÉ J®ègÀÆ ¸ÀAvÀ¸À¢A¢gÀ¨ÉÃPÉAzÀµÉÖà AiÉÆÃa¸ÀÄvÀÛzÉ. zsÀ£ÁvÀäPÀ
¥ÀÅ£À§ð®£ÀUÀ¼À£ÀÄß, ªÉÄZÀÄÑUÉUÀ¼À£ÀÄß JVήèzÉ §¼À¸À
§¼À¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÉZÀÄÑ ¸ÀªÀÄAiÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀgÀ
£ÀqÀÄ«£À ªÀiÁvÀÄPÀvÉAiÀÄ°èAiÉÄà PÀ¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¨ÉÃgÁªÀ PÉ®¸ÀzÀ PÀqÉ UÀªÀÄ£À«®èzÉ PÉêÀ®
ªÀzÀAw,, gÁdQÃAiÀÄ, QæÃqÉ, ªÀÄ£ÉÆÃgÀAd£É, PËlÄA©PÀ «µÀAiÀÄ, ¥ÀæªÁ¸À
ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À ZÀZÉðAiÀÄ°èAiÉÄà ¸ÀªÀÄAiÀÄ PÀ¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

§ºÀĨÉÃUÀ£É ªÉÄZÀÄÑUÉ ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃqÀªÁzÀ C£ÁªÀ±ÀåPÀ ªÀzÀAwAiÀÄ §UÉUÉ ºÉZÀÄÑ

UÀªÀÄ£À ºÀj¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ «zÁåyðUÀ¼À°è °è UÉÆAzÀ
UÉÆAzÀ® GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ EvÀgÀ ²PÀëPÀgÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

12
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀĪÉAiÀÄÆ UÉÆAzÀ® ªÀÄÆqÀÄvÀÛzÉ. GvÁàzÀPÀ CA±À ªÀÄvÀÄÛ
C£ÀÄvÁàzÀPÀ CA±ÀUÀ
CA±ÀUÀ¼À £ÀqÀªÀ½PÉUÀ¼À §UÉUÉ ªÀåvÁå¸ÀzÀ CjªÉà EgÀĪÀÅ¢®è. EAxÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀĪÁzÀ C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀÇgÀPÀ CA±ÀUÀ
CA±ÀUÀ¼À PÀÄApvÀvÉUÉ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ.

7.4.4 ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄwéÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé

F ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä PɼÀV£À GzÁºÀgÀuÉAiÀÄÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ
AiÀiÁgÀÄ F ªÀiÁzÀjAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛgÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄÄvÀÛzÉ.

£À£Àß PÉ®¸ÀzÀ ªÀÄÄRå GzÉÝñÀ «zÁåyðUÀ½AzÀ GvÀÛªÀĪÁzÀÄzÀ£ÀÄß

ºÉÆgÀvÉUÉAi
AiÀÄĪÀÅzÁVzÉ. EzÀgÀ°è vÀ£ÀߣÀÆß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥ÁvÀæ ªÀÄÄRåªÁzÀzÀÄÝ, ªÉÆzÀ°UÉ CªÀgÀ°ègÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À §UÉUÉ CgÀ«gÀ¨ÉÃPÁVzÀÄÝ
ªÀÄÄRå D£ÀAvÀgÀ JµÀÖgÀªÀÄnÖUÉ PÉ®¸ÀzÀ°è vÉÆqÀV¹PÉƼÀÀÄzÉAzÀÄ AiÉÆÃa¸À§ºÀÄzÁVzÉ.
EzÀPÁÌ
ÁÌV eÁÕ£À, P˱À®å ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉæÃgÀuÉAiÀÄ CUÀvÁåA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀPÁÌV
¸ÁéAiÀÄvÀÛ £ÉÃgÀ C¢üPÁgÀzÀ ªÉÄÃ É £ÀA©PɬÄzÉ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ, ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÉAzÀÄ ¨sÁ«¹ DzÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁVzÉ. £Á£ÀÄ
CAzÀÄPÉÆAqÀ PÁAiÀÄð ÀÄ𠤪Àð»¸À®Ä ºÀ®ªÀÅ d£ÀgÀ CUÀvÀåvɬÄzÉ. CzÀPÁÌV ºÀ®ªÀgÀ
C£ÀĨsÀªÀ, AiÉÆÃd£É, G¥ÁAiÀÄ, ¥Àæw¨sÉUÀ¼ÀÄ £À£ÀUÉ ¸ÀéAvÀzÉݤ¸ÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÉǪÉÄä
£Á£ÉƧâ§â£Éà PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹zÀgÀÆ CzÀÄ JPÁAVAiÀiÁV PÁAiÀÄ𠤪Àð»¹zÀAvÉ JAzÀÄ
CxÀðªÀ®è. C CµÁÖzÀgÀÆ £Á£ÀÄ PÉ®¸ÀPÉÌ ºÀ®ªÀjAzÀ CUÀvÀåªÁzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉƸÀ
C ÉÆÃZÀ£É PÀæªÀÄUÀ
ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÉÛãÉ.

»ÃUÉ ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ CUÀvÀå JA§ÄzÀ

JA§ÄzÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. «zÁåyð, ²PÀëPÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ªÀĺÀvÀézÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁA
¸ÀªÀÄÄzÁAiiÀÄPÉÌ MzÀV¸À®Ä/vÀ®Ä¦¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁVzÉ. EzÀjAzÀ £À£Àß
¸ÁªÀÄxÀåðªÀÇ ªÀÈ¢ÞAiÀiÁVzÉ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÉgÀqÀÆ F ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ PÁAiÀÄðzÀ°è ¨sÁVAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.

PÉ®ªÀÅ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß PɼÀV£ÀAvÉ ZÀað¸À§ºÀÄzÁVzÉ

ZÀað¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

7.5 £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

±Á ÉAiÀÄ UÁA©üÃAiÀÄðvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀĪÀ°è £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ GvÀÛªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ CA±ÀªÁVzÉ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
¥ÀÇgÀPÀªÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ, ±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀÄ ÀĪÁV
V £ÀqÉAiÀĨÉÃPÁzÀgÉ
ĨÉÃPÁ ²PÀëPÀ
£ÁAiÀÄPÀgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRgÁVgÀÄvÁÛgÉ. ¸ÀªÀÄÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄ, «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ
¹§âA¢üUÀ½AzÀ ±Á Á ²PÀêPÀjUÉ ºÀ®ªÀÅ ¤jÃPÉëUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. ±Á ÉAiÀÄ ¸ÀAQÃtð
¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À£ÀÄß PÁAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀ°è ²PÀëPÀgÀÄ §ºÀĪÀÄÄRå
¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÁÛ
¸ÀÄvÁÛgÉ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ, ¸ÀºÀ²PÀëPÀgÀÄ, DqÀ½vÀ ªÀUÀð, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ K£ÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ ¤jÃPÉëUÀ¼ÉãÀÄ JA§ ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀgÀ
£ÁAiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ªÁåSÁ夸ÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëPÀ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ
PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ Pɼ
PɼÀV£ÀAwªÉ.
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
13
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé

±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¹, ¸ÁªÀiÁfPÀgÀtªÀ£ÀÄß, ¥Àæw¥sÀ®ªÀ£ÀÄß

ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À°è ¨sÁVAiÀiÁUÀ®Ä ²PÀëPÀ £ÁAiÀÄPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀÅ
ªÀÄÄRåªÁzÀÄzÁVzÉ. ÉÃyªÀÅqï ªÀÄvÀÄÛ qÀÄåPï(1999)gÀ ¥ÀæPÁgÀ ²PÀëPÀ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ §UÉUÉ
«±ÉèõÀuÉ £ÀqɸÀ®Ä ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ CUÀvÀåªÁVzÉ. CzÀgÀAvÉ UÀÄgÀÄw¸À®àlÖ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
PÁAiÀÄðUÀ¼ÉAzÀgÉ;

• ¸ÀÆZÀ£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ(±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀ²PÀëPÀgÀ

PÁAiÀÄðzÀ ªÉÄÃ É ¥Àæ¨sÁ
ÁªÀ
ªÀ ©ÃgÀĪÀÅzÀÄ. EªÉ®è «zÁåyðUÀ¼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæUÀwUÉ
¸ÀºÁAiÀÄPÀ)
• ¥ÀjªÀvÀð£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ (±Á Á ¹§âA¢AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀgÀ ¸ÁªÀiÁxÀðå
§zÀÞvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ)
• £ÉÊwPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ(¸Àé ªÀåQÛUÀvÀ ¤Ãw ¸ÀA»vÉ ªÀÄvÀÄÛ gÁµÀÖçzÀ M½vÀÄ PÉqÀÄPÀÄUÀ¼À
§UÉUÉ)
• ¸ÀºÀ¨sÁVvÀé PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ (±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæUÀw ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀÄ)
• ¸ÀA¨sÀ¤ÃAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ(¸ÀAzÀ¨sÀðPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀvÀð£ÉUÀ® C¼ÀªÀrPÉ)

7.5.1 ¸ÀÆZÀ£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

±ÉÊPÀëtÂPÀ vÀdÕvÉAiÀÄļÀî ªÀåQÛAiÀiÁV ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå ²PÀëPÀgÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÁÛgÉ.
¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÉAiÀÄ ¸ÀA§A¢üvÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁV ²PÀëPÀgÀ ¤ªÀðºÀuÁ
PÁAiÀÄðUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄRå ²PÀëPÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß ªÀÈwÛ¥ÀgÀgÀ£ÁßV¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.
±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ ¥ÀæeÁ¥Àæ ¥Àæ¨sÀÄvÀé ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß
±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÁVzÉ. F ªÀiÁzÀj¬ÄAzÁV ²PÀëPÀgÀÄ DqÀ½vÀzÀ
¤zsÁðgÀUÀ¼À°è°è ¨sÁUÀªÀ»¸À§ºÀÄzÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ, ¸ÀºÀ¥ÀoÀå ZÀlĪÀnPÉ,
DAiÀĪÀåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á É ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÀÄUÀ¼ÀÄUÀ¼À ªÀÄzsÀå¹ÜPÉAiÀÄ ZÀlĪÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À §UÉUÉ ¤zsÁðgÀ
PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÁVgÀÄvÀÛzÉ.

±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è ªÀÄÄRå ²PÀëPÀgÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆ

vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¤zsÁðgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅUÀ¼ÁVªÉ. £ÁAiÀÄPÀgÀ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼ÀÄ, £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ
C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ ²PÀëÀëPÀgÀ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ ¸À§®gÀ£ÁßV¸ÀÄvÀÛzÉ.

7.5.2 ¥ÀjªÀvÀð£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÁßV §zÀ Á¬Ä¸ÀĪÀ°è ¥ÀjªÀvÀð£ÁvÀäPÀ
PÁAiÀÄðªÀÅ §ºÀĪÀÄÄRå ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀÄvÀÛ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj
§zÀ ÁªÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAzÀÄ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀĪÉ
GvÀÛÛªÀÄ ¨ÁAzsÀªÀå ªÀÄÆr¸À®Ä EzÀÄ ¸ÀºÀ
¸ÀºÀPÁjAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

F §UÉAiÀÄ §zÀ ÁªÀuÉUÉ PÁgÀtªÁUÀĪÀ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÀÄ? °ÃxïªÀÅqï(1999) ºÉüÀĪÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

14
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé

ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ
ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ,

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ • ¨ÉÃgÉƧâgÀ£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð

• ¨ÉÃgÉƧâgÀ£ÀÄß ¥ÉæÃgÉæ¸ÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð
• ¸Àé-D¸ÀQÛAiÀÄ ºÉÆgÉUÉ £ÉÆÃqÀĪÀAvÁUÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð
• DzÀ±À
±Àð ±Á ÉAiÀÄ zÀ馅 ªÀÄvÀÄÛ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀAaPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ zÀȶÖAiÀÄ°è ªÉÄð£É®è UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß

ºÉÆA¢gÀĪÀ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃVUÀ¼À ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
UÀªÀ»¸ÀÄ«PÉUÉ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ.

7.5.3 £ÉÊwPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

ªÀiË®åUÀ¼À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÀAaPÉAiÉÄà £ÉÊwPÀ PÁAiÀÄðªÁVzÉ. «zÁåyðUÀ¼À
«zÁåyðUÀ »£Àß É,
¸ÁªÀÄxÀåð
åð ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃVUÀ¼À C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV
«zÁåyðUÀ¼ÉÆqÀ£É
ðUÀ¼ÉÆqÀ£É ªÀwð¸ÀzÉ EgÀĪÀÅzÉà £ÉÊwPÀ PÁAiÀÄðªÁVzÉ. ªÀÈwÛ ªÀiË®åUÀ½UÉ
C£ÀÄUÀÄtªÁV «zÁåyðUÀ¼À eÉÆvÉ ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀiÁqÀĪÀÅzÁVzÉ. ±Á ÉAiÀÄ°è ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ
C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄvÀÛzÉ.
±Á ÉAiÀÄ ««zsÀ PÁAiÀÄð ºÀAvÀUÀ¼À°è£À C¢üPÁgÀªÀUÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄ
C£ÀÄUÀÄtªÁV
ªÁV ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß
®åUÀ
C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ EvÀgÀjUÉ ªÀiÁzÀjAiÀiÁUÀĪÀ §UÉ EzÁVzÉ. ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ vÀªÀÄä
dªÁ¨ÁÝjUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄC£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀwð¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
À¨ÉÃPÁVzÉ. F ªÀÄÆ®PÀ ºÀ®ªÀgÀ£ÀÄß
¥Àæ¨sÁ«¸À§ºÀÄzÁVzÉ. EAxÀºÀ UÀÄtªÀżÀîªÀgÀÄ DqÀ½vÁAUÀ, ¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃVUÀ¼ÀÄ,
¨ÉÆÃzsÀPÉÃvÀgÀ ¹§âA¢, «zÁåyð, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ DqÀ½vÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ,
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÁ¹UÀ¼ÀÄ EªÀgÀ°è J°è ¨ÉÃPÁzÀgÀÆ EgÀ§ºÀÄzÀÄ.

7.5.4 ¸ÀºÀ¨sÁVvÀé PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

²PÀëPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ zÀȶ֬ÄAzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀÄUÀ¼À ¸ÀºÀ¨sÁVvÀéªÀ£ÀÄß PÀlÄÖªÀ ªÀÄvÀÄÛ
ºÉaѸÀĪÀ PÁAiÀÄð«zÁVzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÁ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀéªÀ£À
À£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀĪÀ°è ²PÀëPÀ £ÁAi AiÀÄPÀvÀé §ºÀĪÀÄÄRå ¥ÁvÀæ
ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄÄAzÁ¼ÀÄUÀ¼ÁV ¤AvÀÄ §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ ºÀjPÁgÀgÁV PÁAiÀÄð
¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁVzÉ. EzÀPÁÌV ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ºÀAvÀzÀ°èAiÀÄÆ ²PÀëPÀgÀÄ ¹zÀÞgÁVgÀ¨ÉÃPÁVzÉ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ vÀªÀÄä°è£À P˱À®åUÀ¼À£ÀÄß, dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ºÀAZÀĪÀÅzÀgÀ
ºÀ ªÀÄÆ®PÀ
§zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ dªÁ¨ÁÝj PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

7.5.5 ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

¸ÁªÀiÁfPÀ, D»ðPÀ, ¤ÃwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ® ºÀ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ ¤zsÁðgÀUÀ¼ÀÄ PÁ®PÁ®PÉÌ
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀjAzÀ ±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¹§âA¢AiÀÄ ¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ
PÁ®PÁ®PÉÌ §zÀ ÁUÀÄwÛgÀÄvÀÛzÉ. ±Á Á ²PÀëPÀgÀÄ EzÀPÉÌ ºÉÆA¢PÉƼÀî®Ä PÁ ÁªÀPÁ±À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ eÁjUÉÆAqÀÄ ¥Àæw¥sÀ°vÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉUÉ ¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÁåA±ÀUÀ¼ÁzÀ
vÀgÀUÀw, UÀÄtªÀÄlÖ
ªÀÄlÖzÀ ¸ÀÆZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ UÀÄtªÀÄlÖ, «µÀAiÀÄUÀ¼À §¼ÀPÉ,
§¼

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

15
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
¸ÀAªÀºÀ£À vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀgÀ PÁAiÀÄð¨sÁgÀzÀ ¤ªÀðºÀuÉ, ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
¤Ãw¤AiÀĪÀÄUÀ¼À WÀµÀðuÉ, GvÀÛªÀÄ ¸ÀA§AzsÀ ªÀÈ¢Þ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
¸ÀzÀågÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀªÁVzÉ. ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÁAiÀÄPÀgÀ
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄUÀÆr¹ CUÀvÀåªÁzÀ G¥ÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjºÁgÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄRå ¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ. ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß GzÉÝò¹zÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
ºÀ«ÄäPÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ®PÀ ²PÀëPÀ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ¸ÀàzsÉðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤jÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀÇtðUÉƽ¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.

7.6 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ¥ÀjPÀ®à£É, ¤ªÀðºÀuÉ, £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ±ÉÊ°UÀ¼ÀÄ, £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ
PÁAiÀÄðUÀ¼À §UÉUÉ F CzsÁåAiÀÄzÀ°è w½¢j. ºÀ®ªÀÅ ¸ÁAzÀ©üðPÀvÉUÉ C£ÀÄUÀÄ C£ÀÄUÀÄtªÁV
««zsÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé §UÉUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ. ««zsÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ
£ÁAiÀÄPÀvÀézÀ §UÉUÀ¼À£ÀÄß w½¢j. ªÀÄvÀÄÛ F §UÉAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ ±Á Á ²PÀët
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉA§ÄzÀ£ÀÄß w½¢j. ºÀ®ªÀÅ ªÀiÁzÀjAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé
±ÉÊ°UÀ¼ÀÄ
ÀÄ M§â GvÀÛªÀÄ £ÁAiÀÄPÀ£ÁV ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀ®Ä GvÀÛªÀÄ
ªÀvÀð£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀ°¹PÉÆqÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ Cj«UÉ §A¢vÀÄ.

M§â GvÀÛªÀÄ £ÁAiÀÄPÀ UÀ½¸À§ºÀÄzÁzÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ZÀZÉðUÀ

ZÀZÉðUÀ¼À ªÀÄÄRå
¸ÀAUÀwUÀ¼ÉAzÀgÉ

1. ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß Dz DzsÀj¹gÀÄvÀÛzÉ. £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ

QæAiÀiÁ²Ã® ¸ÀA§AzsÀ, ¥ÁgÀ¸ÀàjPÀ ¥Àæ¨sÁªÀ, ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ GzÉÝñÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ,
£ÁAiÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀ¨sÁVUÀVUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ¸ÉÃj G£ÀßvÀ ºÀAvÀzÀ C©ü¥ÉæÃgÀuÉAiÀÄ
ªÀÄÆ®PÀ £ÉÊwPÀvÉAiÀÄ£ÀÄߣÀÄß ¨É¼É¹ D ªÀÄÆ®PÀ C¥ÉÃQëvÀ §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
PÁtĪÀÅzÁVzÉ.
ÀÅzÁVzÉ. ²PÀëPÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀ»¹zÀ £ÁAiÀÄPÀgÀ ªÀvÀð£É ªÀÄvÀÄÛ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ±Á É-¸ÀªÀÄÄzÁAi
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÉÊd ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR
CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ.
2. AiÉÆÃd£É, ¸ÀAWÀl£É, ¤zÉÃð±À£À ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀætzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
¸Á¢ü¹ ¸ÀA¸ÉÛAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ
ÄvÀÄÛ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ°è ªÀÈwÛAiÀÄ §UÉV£À zÀȶÖPÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀÅ M¼ÀUÉÆArzÉ.
£ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ£ÁV ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ AiÉÆÃd£É, ¸ÀAWÀl£É ªÀÄvÀÄÛ
¤AiÀÄAvÀætzÀ°è ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÁÛ£É. D ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÆàwð, ¥É ¥ÉæÃgÀuÉ, ¥Àæ¨sÁªÀ ªÀÄvÀÄÛ
C¥ÉÃQëvÀ §zÀ ÁªÀuÉ vÀgÀ§ºÀÄzÁVzÉ.
3. £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ ±ÉÊ°UÀ¼ÀÄ ºÀ®ªÀÅ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¤zÉÃð±À£ÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĵÁ×£À AiÉÆÃd£É
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉæÃgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß d£ÀjUÉ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¤gÀAPÀıÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé,
¸ÀÄSÁ©ü Á¶ £ÁAiÀÄPÀvÀé, vÁl¸ÀÜ÷å ¤Ãw ££ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄwéÃAiÀÄ
£ÁAiÀÄPÀvÀéªÁV «¨sÁV¸À§ºÀÄzÁVzÉ.
4. ºÉƸÀ ¥ÁvÀæ ¤ªÀðºÀuÉAiÉÆA¢UÉ ¸ÁªÀiÁfÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß PÁAiÀÄðgÀÆ¥ÀPÉÌ vÀgÀ§ºÀÄzÁVzÉ. £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

16
 ²PÀëPÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé
5. £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ ««zsÀ zÀȶÖPÉÆãÀUÀ
ÉÆãÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ
ª
¥Àæw¥sÀ®£ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À §UÉUÉ ºÉƸÀ ¥ÁvÀæ ¸ÀȶÖAiÀiÁVzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
7.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV
• Bennis, W. G. (1975): Where have all the leaders gone?
Washington, DC: Federal Executive Institute.
• Burns, J.M. (1978): Leadership: New York: Harper & Row.
• Cenkner, W. (1977) reported in the Leadership of Hindu gurus: Its
meaning and Implications for Practice - www.ila-net.org.
net.org.
• IGNOU (2003) MES MES-103,
103, BLOCK 2 (Institutional Life and Culture:
Looking at Organisational Structures, Issues and Perspectives): New
Delhi.
• Keith Alan (2009): Genetech, A member of Roche group –
www.wikipedia.org.
• Kotter, J.P. (1992): Corporate Culture and performance, Free Press
• Lefton, R.E.; Buzzotta, V.R. (2004): Leadership through People
Skills, New Delhi: Tata McGraw-Hill.
Skills
• Leithwood, K.; Jantzi, D. ; Steinbach, R. (1999): Changing
Leadership for Changing Times, Buckingham: Open University
Press.
• Ogbonia, K. (2011): Leadership Theories and Styles –
www.wikipedia.org.
• Rost, J. (1991): Leadership for the twenty-first
first century, New York:
Praeger.

7.8 WÀlPÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

1. £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ JgÀqÀÄ ªÁåSÁå£ÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¹.

2. ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è£À §®AiÀÄÄvÀªÁzÀ £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ zÀħ𮠤ªÀðºÀuÉAiÀÄ

CA±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹

3. £ÁAiÀÄPÀvÀé ±ÉÊ°UÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß §gɬÄj.

4. £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

5. ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ªÀiË®åAiÀÄÄvÀ £ÁAiÀÄPÀvÀéªÀ£ÀÄß ¨É¼É¸À®Ä ¤ÃªÀÅ ¸ÀÆa¸ÀĪÀ

¸ÀÆa

CA±ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

17
 WÀlPÀ 8 ²PÀëtzÀ ¤AiÉÆÃVUÀ¼ÉÆ
ÆÃVUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀA§AzsÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «£Áå¸À
8.0 ¦ÃpPÉ

8.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

8.2 ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÁ£ÀÆ£

PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ
ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃwUÀ¼À ¸ÀAQë¥ÀÛ EwºÁ¸À

8.3 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£À(J¸ï.J¸ï.J)

8.4 J¸ï.J¸ï.J. CrAiÀÄ°è ¸Áܦ¸À ÁzÀ CAUÀ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ

8.5 ¸ÀPÁðj ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ±Á ÉUÀ¼À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀAªÀºÀ£ÀUÀ¼À

GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ

8.6 EvÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ

8.7 ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼À ¥ÁvÀæ

8.8 ¸ÀªÀiÁdzÉÆA¢UÉ ªÀÄÄSÁªÀÄÄTAiÀÄ°è ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæ

8.9 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

8.10 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

8.11 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

8.0 ¦ÃpPÉ
¨ÁèPï 1 ªÀÄvÀÄÛ 2gÀ »A¢£À WWÀlPÀUÀ¼À°è À°è ¤ÃªÀÅ ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥ÁvÀæªÀ£À
À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß PÀ°w¢ÝÃj.
GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët PÁAiÉÄÝ 2009gÀ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV C£ÀéAiÀÄUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ÀÅz
±Á ÉUÀ¼À°èAiÉÄÃ. F WÀlPÀªÀÅ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ ²PÀët ¤Ai ¤A ÉÆÃUÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. F ¤AiÉÆÃVUÀ¼À ¥ÁvÀæªÀÅ ±Á ÉUÀ¼À
PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄzsÁj¸ÀĪÀÅzÁVzÉ. CzÀgÀ eÉÆvÉUÉ F
WÀlPÀªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è zsÀ£ÁvÀäPÀ §zÀ ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀĪÀ°è
ªÉÃUÀªÀzsÀðPÀgÁVgÀÄ
ðPÀgÁVgÀĪÀ ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÆß JwÛ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

1
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É

8.1 PÀ°PÁ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

F WÀlPÀªÀÅ F PɼÀV£À UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
1. ««zsÀ ²PÀët ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼À (¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ) ªÀÄvÀÄÛ
±Á ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀA
¸ÀA§AzsÀUÀ¼À MAzÀÄ CªÀ ÉÆÃPÀ£ÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
2. F PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ±Á ÉAiÀÄÄ ºÉÆA¢gÀ§ºÀÄzÁzÀ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ(G
ĪÀÅzÀÄ(GzÁºÀgÀuÉUÉ: C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À ¹éÃPÀÈw, ªÁ¶ðPÀ
PÁAiÀÄðAiÉÆÃd£ÉUÀ¼À gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ r.L.J¸ï.E. zÀvÁÛA±À ¸ÀAUÀæºÀ)

8.2 ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄ ¤ÃwUÀ¼À ¸ÀAQë¥ÀÛ EwºÁ¸À

£ÁªÀÅ ««zsÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ CªÀÅUÀ¼À
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä, ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃwUÀ¼À EwºÁ¸ÀzÀ
¸ÀAQë¥ÀÛ CªÀ ÉÆÃPÀ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁVzÉ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ
ZËPÀlÄÖUÀ¼ÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ C¥ÁgÀ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÉ. CzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
²PÀëtªÀ£ÀÄß ¸ÁA«zsÁ¤PÀ ºÀPÀÌ£ÁßV ßV ªÀiÁqÀĪÀ°è EgÀĪÀ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À
¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀÄ
UÀ滹zÁÝgÉ. DzÀÝjAzÀ Éà 45£Éà «¢üAiÀÄÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è ¸ÉÃj¸À®ànÖzÉ. CzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ
“gÁdåªÀÅ F ¸ÀA«zsÁ£À eÁjAiÀiÁzÀ ºÀvÀÄÛ ªÀµÀðUÀ¼ÉƼÀUÉ J®è ªÀÄPÀ ªÀÄPÀ̽UÉ GavÀ ºÁUÀÆ
PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß, CªÀgÀÄ 14ªÀµÀð ¥ÀÇtðUÉƽ¸ÀĪÀªÀgÉUÉ MzÀV¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ”. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀë PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtzÉqÉUÉ EgÀĪÀ §zÀÞvÉAiÀÄ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
²PÀêt ¤Ãw(1968 ªÀÄvÀÄÛ 1986) ªÀ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ PÁAiÀÄð¸ÀÆa(1992)gÀ°è
ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ªÀiÁqÀ Á¬ÄvÀÄ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀ PÀgÀtzÀ C£ÀĵÁ×£ÀPÁÌV ºÀ®ªÁgÀÄ
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À Á¬ÄvÀÄ. CªÀÅUÀCªÀÅUÀ¼ÀÄ PÀ¥ÀÅöà ºÀ®UÉ
PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ, C£Ë¥ÀZÁjPÀ PÀ ²PÀët, ²PÀëPÀgÀ ²PÀët, ªÀÄ»¼Á ¸ÀªÀÄRå; gÁdå ¤¢ðµÀÖ
ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ²PÀët AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÁzÀ, CAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët
AiiÉÆÃd£É(J.¦.¦.E.¦), ©ºÁgï ²PÀët AiÉÆÃd£É(©.E.¦), gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ°è ÉÆÃPï
dA©gï(J ï.eÉ.¦), GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÁzÀ ¸ÀªÀðjUÀÆ ²PÀët; gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ ²PÁë PÀ«Äð
AiÉÆÃd£É, ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀêtPÉÌ ¥Ë¶×PPÁA±À
ÁA±À ¨ÉA§®zÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ (JA.r.JA),
f Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ(r.¦.E.¦) ªÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArgÀĪÀÅzÀÄ.
ÅzÀÄ. DzÁUÀÆå F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ
¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtzÀ zÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À ÁV®è.

1993gÀ°è vÀ£Àß MAzÀÄ ªÀĺÀvÀÛgÀªÁzÀ wæð£À°è ¸ÀªÉÇÃðZÀÑ £ÁåAiÀiÁ®AiÀĪÀÅ

“¥Àæw ªÀÄUÀÄ«UÀÆ ºÀ¢£Á®ÄÌ
¢£Á®ÄÌ ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£ÁUÀĪÀªÀ ªÀgÉUÉ GavÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ
ºÀQÌzÉ” JAzÀÄ ºÉývÀÄ. 1998gÀ°è ²PÀët ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀðwæPÀ ²PÀëtªÀÅ C©üAiÀiÁ£ÀzÀ
PÀæªÀÄzÀ°è C£ÀĸÀj¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ¤zsÀðj¹vÀÄ. EzÀgÀ C£ÀĸÁgÀ, 2001gÀ°è ¸ÀPÁðgÀªÀÅ
¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. 2002gÀ°è ¸ÀA«z
¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ wzÀÄÝ¥Àr 86gÀ£ÀÄß
CAVÃPÀj¸À ¸À Á¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ “gÁdåªÀÅ vÀ£Àß PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ¤zsÀðj¹zÀ
jÃwAiÀÄ°è 6 jAzÀ 14ªÀµÀðzÀ ªÀÄPÀ̽UÉ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

2
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É

MzÀV¸À¨ÉÃPÀÄ
¸À¨ÉÃPÀÄ” F wzÀÄÝ¥ÀrUÉ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀ®Ä 2009gÀ°è ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ
¸ÀA¸Àv ²PÀëtzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß
CAVÃPÀj¹vÀÄ.
vÀÄ. F PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ 2010gÀ K¦æ ï 1jAzÀ eÁjUÉ §A¢vÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
8.3 ¸ÀªÀð²PÀë
ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£À
»£Éß4É: ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À ¥ÀuÁªÀĪÁV, ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀë ² tzÀ°è ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ,
²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ¼À ºÉZÀѼÀÀzÀ°è
zÀ°è GvÀÛªÀÄ ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¹vÀÄÛ. DzÁUÀÆå ±Á É
©qÀĪÀªÀgÀ zÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ PÀrªÉÄ
rªÉÄ PÀ°PÁ ªÀÄlÖPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÄ
¸ EzÀݪÀÅ.
C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ PÀ ±Á Á ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ, PÀ¼À PÀ¼À¥É
¥É ªÀÄlÖzÀ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀĪÀ
±Á ÉUÀ¼ÀÄ, ºÉaÑ£À ªÀÄlÖzÀ ²PÀëPÀgÀ UÉÊgÀĺÁdj, §ÈºÀvï ºÀvï ¸ÀASÉåAiÀÄÄ SÁ° EzÀÝ ²PÀëPÀgÀ
ºÀÄzÉÝUUÀ¼ÀÄ,
À¼ÀÄ, PÀ¼À¥É UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ zÉÃtÂUÉUÀ¼ÀAvÀºÀ
ÉUÀ¼ÀAv ºÀ®ªÁgÀÄ
ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁzÀ ¸À ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÀÆ EzÀݪÀÅ. ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ
¸ÁªÀðwæÃPÀgÀt
PÀgÀtzÀ UÀÄj CAzÀgÉ 100 ¥Àæw±ÀvÀ ªÀÄPÀ̼À zÁR Áw ªÀÄvÀÄÛ zsÁgÀuÉAi gÀuÉ ÀÄ£ÀÄß
¸Á¢ü¸À ÁV®è. F CAvÀgÀªÀ£ÀÄß vÀÄA§ÄªÀÅzÀPÁÌV, ¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ 2001gÀ°è ¸ÀªÀð²PÀët
C©üAiÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ.

J¸ï.J¸ï.J. «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ ::¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß

¤¢ðµÀÖÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¸Á¢ü¸À®Ä ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÁVzÉ.ÀĪ ±Á Á
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀiÁ°PÀvÀézÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtPÉÌP EzÀÄ
MAzÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÁV
ÄvÀߪÁVzÉ. zÉ. J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ PÉÃAzÀæ, gÁdå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ
£ÀqÀÄªÉ MAzÀÄ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀéªÁVzÉ. J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï ¸ÀA¸ÉÜ ¸À UÀ¼ÀÄ,
±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ°UÀ¼ÀÆ, ºÀ ºÀ½î ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀlÖt PÉƼÀUÉÃj ªÀÄlÖzÀ
zÀ ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ,
¥ÉÇõÀPÀgÀÄ-²PÀë
²PÀëPÀgÀ ¸¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ, ªÀiÁvÀÈ-²PÀëPÀgÀ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ,
åUÀ¼ÀÄ, §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÁéAiÀÄvÀÛ
Pˤì ïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀ
ªÀÄvÀÄÛÄÛ EvÀgÀ ªÀÄÆ® ªÀÄlÖzÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. J£ï.¦.E.AiÀÄ CrAi Cr ÀÄ°è
ºÀ®ªÁgÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À Á¬Ä Á¬ÄvÀÄ.
vÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÉÌ
¥Ë¶×PÁA±ÀzÀ ¨ÉA§®zÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ AiÉÆÃd£É(J£ï.¦.J£ï.J¸ï.¦.E), ªÀÄ»¼Á ¸ÀªÀÄRå,
f Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ, ²PÀët SÁvÀj AiÉÆÃd£É(M.f.J¸ï) ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ
²PÀët, d£À±Á Á, F AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ
ZËPÀnÖ£À°è ¸ÀAAiÉÆÃf¸À®àlÖªÀÅ.

J¸ï.J¸ï.J.£À ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ:

• ¸ÁA¹ÜPÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼ÀÄ – J¸ï.J¸ï.J. AiÀÄ ¨sÁUÀªÁV, PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå

¸ÀgÀPÁgÀUÀ¼À ªÉÄ É «vÀgÀuÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ zÀPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸À®Ä
¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉwÛPÉÆ̼ÀÄîªÀ ¤jÃPÉë EzÉ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀiÁ°PÀ
°PÀvÀé - ¥ÀjuÁªÀÄPÁj «PÉÃA¢æÃPÀgÀtzÀ zÀ ªÀÄÆ®PÀ ±Á Á
DzsÁjvÀ ªÀÄzsÀå¹ÜPÉUÀ
ÉUÀ¼À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀiÁ°ÃPÀvÀéªÀ£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß
F PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀÅ ºÉÆA¢zÉ. J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ ²PÀëPÀgÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¦.Dgï,L.UÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀºÀPÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ eÉÆvÉCUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ PÀqÉ
ºÉÆuÉUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ.
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
3
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É

• ¸ÁA¹ÜPÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ¨É¼ÀªÀtÂUÉ – J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ

NIEPA/NCERT/NCTE/SCERT/SIEMAT/DIET UÀ¼ÀAvÀºÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ,
gÁdåå ªÀÄvÀÄÛ f Áè ªÀÄlÖzÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåð ¨É¼É¸ÀĪÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.
• ªÀÄÄRåªÁ»¤AiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀĪÀÅzÀÄ
j¸ÀĪÀÅzÀÄ- ¸ÁA¹ÜPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
ºÉƸÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À C¼ÀªÀr¹PÉƼÀÄî«PÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀrªÉÄ ªÉZÀÑzÁAiÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀjuÁªÀÄPÁj «zsÁ£ÀUÀ¼À C¼ÀªÀrPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄÄRåªÁ»AiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ
DqÀ½vÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ ºÉÆA¢zÉ.
• AiÉÆÃd£Á WÀlPÀªÁV ªÁ¸À¸ÁÜ£À – AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ WÀlPÀªÁV ªÁ¸À¸ÁÜ£ÀzÉÆA¢UÉ
AiÉÆÃf¸À®Ä, J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ DzsÁjvÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÉÄà É
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. F J Áè AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸À®Ä ªÁ¸À¸ÁÜ£ÀzÀ
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ DzsÁgÀªÁVªÉ.
• ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæ – J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ ²PÀëPÀgÀ ¤uÁð ¤uÁðAiÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÀæ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÀÛ
vÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ¨É¼À
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ CUÀvÀåUÀ¼À ªÉÄÃ É PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.
¨ÁèPï ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ/PÀè Ä/PÀè¸ÀÖgï ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæUÀ¼À
À¼À£ÀÄß ¸Áܦ¸ÀĪÀÅzÀÄ,
CºÀð ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß £ÉëĹªÀÅzÀÄ, ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ¸ÀA§A¢üvÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß
C©üªÀÈ¢ÞUÉƽ¸ÀĪÀ
½¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëPÀgÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ, vÀgÀUÀw
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀjUÁV ªÀiÁ£ÀåvÉAiÀÄļÀî ¨sÉÃnUÀ¼À PÀqÉUÉ
PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ. ªÀÄÄAv
ÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£Éß®è ²PÀëPÀgÀ £ÀqÀÄªÉ ªÀiÁ£ÀªÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥À¢¸À®Ä «£Áå¸ÀUÉƽ¸À ÁVzÉ.
• ÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ – J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄ ZËPÀnÖ£À ¥ÀæPÁgÀ, ¥ÀæwÃ
f Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët AiÉÆÃd£É
f ÉèAiÀÄÆ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët PÉëÃvÀæzÀ°è ªÀiÁrgÀĪÀ J Áè ºÀÆrPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¨ÉÃPÁVgÀĪÀ §UÉÎ MAzÀÄ f Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
¹zÀÞ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ. ¥Àæw f ÉèAiÀÄÆ DAiÀiÁ ªÀµÀðzÀ°è PÉÊUÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀ DzsÀåvÉAiÀÄ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À
lĪÀnPÉUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ªÁ¶ðPÀ PÁAiÀÄð AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ
ºÀtPÁ¸À£ÀÄß gÀa¸À¨ÉÃPÀÄ.
• Dgï.n.E ªÀÄvÀÄÛ J¸ï.J¸ï.J. – 2009gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ ²PÀët ºÀPÀÄÌ
PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉƽ¹vÀÄ CzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ. 66-14 ªÀµÀðzÀ ªÀÄPÀ̽UÉ GavÀ
ªÀÄvÀÄ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄ
ªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀA«zsÁ£À §zÀÞªÁzÀÄzÁÝVzÉ.
J¸ï.J¸ï.J. AiÀÄ£ÀÄß Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝ C£ÀĵÁ×£Àz ÀzÀ ZÁ®£Á AiÀÄAvÀæªÀ£ÁßV
ªÀiÁqÀ Á¬ÄvÀÄ.. C¤ ï ¨ÉÆÃrðAiÀiÁ ¸À«ÄwAiÀÄ ªÀgÀ¢ ¥ÀæPÁgÀ J¸ï.J¸ï.J.
zÀȶÖ, vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆrüUÀ¼ÀÄ FUÀ Dgï.n.E AiÉÆA¢UÉ
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉƽ¸À ÁUÀÄwÛªÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

4
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É

8.4. J¸ï.J¸ï.J. CrAiÀÄ°è ¸Áܦ¸À4ÁVgÀĪÀ CAUÀ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ©.Dgï.¹(¨ÁèPï ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæ) – EªÀÅUÀ¼ÀÄ f Áè ²PÀët C¢üPÁj(r.E.M)
ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁèPï ²PÀët C¢üPÁj(©.E.M)UÀ¼ÉÆA¢UÉ ¤PÀlªÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. vÀªÀÄä
¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä PÀè¸ÀÖgï ¸ÀA¥À£ÀÆä
¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæUÀ¼ÉÆA¢UÉ
¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀAAiÉÆÃf¸ÀĪÀ 5-7
«±ÉõÀ ¹§âA¢UÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ ©.Dgï.¹ ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.

©.Dgï.¹.UÀ¼À ¥ÁvÀæ:
1. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ²PÀëPÀjUÉ ¸ÉêÁ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ.
2. ±Á ÉUÀ¼À PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄ ¤ªÀð»¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄzsÁj¸À®Ä PÀè¸ÀÖgï
¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæUÀ½UÉ ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
3. Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝ CrAiÀÄ°è §gÀĪÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĵÁ×£ÀUÉƽ¸À®Ä
¸ÀgÀPÁgÉÃvÀgÀ ¸ÀAWÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸ÀܽÃAiÀÄ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CºÀð ¸ÀA¥À£ÀÆä®
ªÀåQÛUÀ¼ÉÆ
À¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀ ºÉÆAzÀĪÀÅzÀÄ.
4. ©.Dgï.¹.AiÀÄ ¹§âA¢UÀ¼ÀÄ ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ±Á ÉUÀ¼À G¸ÀÄÛªÁj ªÀÄvÀÄÛ
ªÉÄðéZÁgÀuÉAiÀÄ£À
Ä£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ©.Dgï.¹. ¹§âA¢UÀ¼ÀÄ UÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄPÉÆAqÀ
CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¹.Dgï.¹. ¸ÀzÀ¸ÀågÉÆA¢UÉ ºÀAaPÉƼÀî®àqÀÄvÀÛªÉ. vÀ£ÀÆä®PÀ CªÀgÀ
AiÉÆÃd£É, ªÀÄvÀÄÛ ²PÀ
²PÀëtzÀ UÀÄtªÀÄlÖ
ªÀÄlÖzÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.

PÀè¸ÀÖgï ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ(¹.Dgï.¹): ±Á ÉAiÀÄ°è PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß

£ÀqɸÀĪÀ J Áè ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ½UÉ EªÀÅUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ¸Ázs
¸ÁzÀ£ÀUÀ¼ÁVªÉ. ªÀÄvÀÄÛ
f Áè ²PÀëuÁ¢üPÁj ºÁUÀÆ ¨ÁèPï ¹PÀêt C¢üPÁjUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¤PÀlªÁV ¤PÀl
PÁAiÀÄð¤ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. ¹.Dgï.¹.UÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁV MAzÀÄ ¸ÀĸÀfÓvÀªÁzÀ ±Á Á
DªÀgÀtzÀ°è £É ÉUÉÆAr
ÉUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÉÃAzÀæªÀÅ 15-20
20 ±Á ÉUÀ½UÉ NªÀð
¸ÀAAiÉÆÃdPÀ£À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ CxÀªÁ
vÀ®Ä¥À®Ä
®Ä PÀµÀÖPÀgÀªÁVgÀĪÀ
PÀgÀªÁVgÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ¸ÁܦvÀUÉÆA¢gÀĪÀ ¹.Dgï.¹UÀ½UÉ ºÉZÀÄѪÀj
¹§âA¢UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ.

¹.Dgï.¹.UÀ¼À ¥ÁvÀæ:
1. ±Á ÉUÀ½UÉ ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ¨sÉÃn ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀw ªÀÄlÖzÀ°è ²PÀëPÀjUÉ
±ÉÊPÀëtÂPÀ ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
2. ±Á ÉUÀ¼À°è vÀªÀÄä ªÀAiÀĹìUÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ vÀgÀUÀwUÀ¼À°è ªÀÄPÀ̼À ¥ÀæªÉñÀªÀ£ÀÄß
SÁvÀj¥Àr¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
3. ²PÀëPÀjUÉ ªÀÄÄRåªÁV ¥ÀjºÀgÀ ¨sÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ «±ÉõÀ ²PÀët PÉëÃvÀæUÀ¼À°è vÀgÀ¨ÉÃw
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ.
4. PÀè¸ÀÖgïUÀ¼À ªÀÄÆSÁAvÀgÀ ±Á ÉUÀ¼ ÉUÀ¼À°è
°è ªÀÄPÀ̼À zÁR Áw ªÀÄvÀÄÛ zsÁgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀÅzÀÄ.
5. ±Á Á ¤ªÀðºÀt ¸À«Äw, ²PÀëPÀgÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CºÀð

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

5
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É
6. ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀ£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß EªÀgÀÄUÀ¼À
ÄUÀ¼À ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ°è ¸ÀÄzsÁj¸À®Ä G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
8.5 ¸ÀPÁðj ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ±Á4ÉUÀ¼À ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
¸ÀAªÀºÀ£ÀUÀ¼À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ
ªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ §eÉmï gÀZÀ£É: J¸ï.J¸ï.J.AiÀÄÄ CUÀvÀå DzsÁjvÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ. Dgï.n.E. PÁAiÉÄÝAiÀÄ 21£Éà ¥ÀjZÉÒÃzÀzÀ
¥ÀæPÁgÀ, SÁ¸ÀV C£ÀÄzÁ£ÀgÀ»vÀ ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ J Áè ±Á ÉUÀ½UÉ ±Á Á
¤ªÀðºÀuÁ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸À¨ÉÃPÀÄ. J¸ï.JA.¹.AiÀÄÄ ±Á ɬÄAzÀ ¥ÀqÉzÀ C£ÀÄzÁ£ÀzÀ
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ AiiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ
ªÀÄÄRå ²PÀëPÀgÀÄ, DAiÀÄÝ ²PÀëPÀgÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀgÀ
¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ J£ï.f.M UÀ¼À
¥Àæw¤¢üUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ MAzÀÄ vÀAqÀªÀÅ
ÀAqÀªÀÅ ªÀÄÄ£ÀßqɸÀ¨ÉÃPÀÄ. ±Á Á C©üªÀÈ¢ÞAiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ,
±Á ÉUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀuÁ ¥ÀzÉñÀzÉƼÀUÉ ©Ã¼ÀĪÀ J Áè D DªÁ¸À¸ÁÜ£ÀUÀ¼À C£ÀÄAiÉÆÃd£É
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÉÆgÀºÉƪÀÄä¨ÉÃPÀÄ. ¨ÁèPï vÀAqÀ
vÀAqÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀiÁ ÉÆÃa¹, PÀè¸ÀÖgï
ªÀÄlÖzzÀÀ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄÄ£ÀÄß ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. F J Áè
ªÀÄlÖzÀ AiÉÆÃd£ÉUÉ DzsÁgÀ gÀa¸ÀĪÀ
a¸ÀĪÀ ¨ÁèPï ªÀÄlÖzÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß f Áè WÀlPÀªÀÅ
ªÀiË®åªÀiÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ªÁ¶ðPÀ f Áè AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ CUÀvÀå DzsÁjvÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ CAvÀgÀ ºÁUÀÆ ®¨sÀå«gÀĪÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À PÀqÉUÉ UÀªÀÄ£À ºÀj¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÁ¶ðPÀ
AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ vÀAiÀiÁjUÉ J Áè ªÀÄlÖUÀ¼À°è °è ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ¸ÀȶÖAiÀÄ CUÀvÀå«gÀÄvÀÛzÉ. gÁµÀÖç,
gÁdå ªÀÄvÀÄÛ f Áè ªÀÄlÖzÀ°è ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©.Dgï.¹.
ªÀÄvÀÄÛ ¹.Dgï.¹.UÀ¼À M¼ÀUÉƼÀÄî«PɬÄAzÀ AiÉÆÃd£Á C¨sÁå¸ÀzÀ UÀÄtªÀÄlÖ ºÉZÁÑUÀÄvÀÛzÉ.
J¸ï.JA.¹.¬ÄAzÀ¬ÄAzÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj AiÉÆÃd£ÉUÁV CªÀÅUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß
¨É¼É¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

zsÀ£À ¸ÀºÁAiÀÄUÀ¼À ¹éÃPÀÈw : vÀ£Àß ¥ÀjuÁªÀÄPÁj PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉUÁV MAzÀÄ

±Á ÉAiÀÄÄ J¸ï.J¸ï.J.¬ÄAzÀ ««zsÀ C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. J¸ï.J¸ï.J.¬ÄAzÀ
±Á É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀæÀæªÀÄÄR C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À ¸ÁgÁA±ÀªÀ£ÀÄß F PɼÀUÉ ¤ÃqÀ ÁVzÉ.

C£ÀÄzÁ£ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ

ÀUÀ¼ÀÄ ªÉÆvÀÛ
²PÀëPÀgÀ C£ÀÄzÁ£À ²PÀëPÀgÀ C£ÀÄzÁ£À £ÀªÀ£ÀÄß ªÁ¶ðPÀ ¥Àæw ²PÀëPÀjUÉ, ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
DzsÁgÀzÀ ªÉÄà É, ¸ÀéAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÀ,, PÀr
PÀrªÉÄ ºÀAvÀzÀ°è ¥Àæw ªÀµÀðPÉÌ
ªÉZÀÑzÁAiÀÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀܽÃAiÀĪÁV 500gÀÆ.
zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À
À¼À£ÀÄß
§¼À¹PÉÆAqÀÄ ²±ÀÄPÉÃA¢ævÀ,
DºÁèzÀzÁAi
zÁAiÀÄPÀªÁVgÀĪÀ vÀgÀUÀwAiÀi
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀÅzÀPÁÌ
ÀÄPÀÆ°¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV
¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ 6

 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É
±Á Á C£ÀÄzÁ£À ±Á Á C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß J Áè ¥Àæw ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÉ
(PÉêÀ® ¸ÀgÀPÁj ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀgÀPÁj C£ÀÄzÁ¤vÀ ªÁjêPÀ 5000/-
5000/ ªÀÄvÀÄÛ
«.E.¹/J¸ï.JA.¹ ±Á ÉUÀ½UÉ ªÁjêPÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄà É, »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÉ
ªÀiÁvÀæ RZÀÄð PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸À¢gÀĪÀ 7000/-
7000/ ªÀÄvÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ) G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß §zÀ Á¬Ä¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ ¥Áæ ¥ xÀ«ÄPÀ
ªÀÄvÀÄÛ G¥À¨sÉÆÃUÀå, DlzÀ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ, DlUÀ¼ÀÄ, QæÃqÁ DªÀgÀtzÀ°è
DªÀgÀt
G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À EvÁå¢ EvÀgÀ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÀÝgÉ
ªÀÄgÀÄPÀ½¸ÀĪÀ ªÉZÀÑPÁÌV DªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
DªÀÅUÀ¼À£À ¥ÀævÉåPÀ
¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉUÀ¼ÁV
¥ÀjUÀt¸À ÁUÀÄvÀÛ
Á zÉ.

±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ vÀgÀUÀwUÀ½gÀĪÀ

C£ÀÄzÁ£À ºÉaѸÀ®Ä C¹ÛvÀézÀ°èªÀð ±Á Á ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæwªÀµÀðPÉÌ
(«.E.¹/J¸ï.JA.¹ PÀlÖqÀUÀ¼À j¥ÉÃjUÁV ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ 5000/-ªÀgÉUÉ
5000/ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä
ªÀÄÆ®PÀ ªªÀiÁvÀæ ¸Ë®¨sÀåUÀ½UÁV J¸ï.JA.¹.UÉ CºÀðªÁVgÀÄvÀÛªÉ. 3QÌAvÀ
§¼À¹PÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ) ªÁ¶ðPÀ ¤ªÀðºÀuÁ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ vÀgÀUÀw PÉÆoÀrUÀ¼ÀÄ
PÉÆoÀr
¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÝ°è ªÁ¶ðPÀªÁV
10,000/-ªÀgÉUÉ(¥Àæ
10,000/ w±Á ÉUÉ
¥Àæw ªÀµÀðPÉÌ 7500/-JA§
7500/
µÀgÀwÛUÉ M¼À¥ÀnÖgÀÄvÀÛzÉ)

¦ÃoÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ FUÁUÀ Éà ¦ÃoÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà ¨ÁjAiÀÄ

(«.E.¹/J¸ï.JA.¹ ºÉÆA¢®èzÀ ¸ÀgÀPÁj »jAiÀÄ C£ÀÄzÁ£ÀªÁV ¸ÀgÀPÁj
CxÀªÁ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ½UÉ »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ
¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ ¦ÃmÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß F PɼÀV£À ¥Àæw ªÀÄUÀÄ«UÉ gÀÆ 500/-
500/
CAUÀ¸ÀA¸ÉÜUÀ½AzÀ µÀgÀvÀÄÛUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄà É
¸ÀAUÀæºÀuÉ MzÀV¸À§ºÀÄzÀÄ. F ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ) 2001jAzÀ J¸ï.J¸ï.J.£À
CrAiÀÄ°è ªÀÄAdÆgÁzÀ ºÉƸÀ
»jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ½UÉ
§¼À¹PÉƼÀî¨ÁgÀzÀÄ, KPÉAzÀgÉ
CªÀÅUÀ¼ÀÄ FUÁUÀ ÉÃ
5,00,000/- gÀÆ¥Á¬ÄUÀ¼À
PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArªÉ.
UÀæAxÁ®AiÀÄ FUÁUÀ Éà UÀæAxÁ®AiÀÄ E®èzÀ MAzÀÄ ¨ÁjAiÀÄ
¸ÀgÀPÁj ±Á ÉUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæ F C£ÀÄzÁ£ÀªÁV gÀÆ
PÉÆqÀÄUÉ ®¨sÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. F 3000/-¥Áæ
3000/ xÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÉ
C£ÀÄzÁ£ÀªÀÅ ºÉƸÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ºÁUÀÆ »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ½UÉ ±Á ÉUÉ gÀÆ 10000/-,
10000/
®¨sÀå«®è, CªÀÅUÀ¼ÀÄ n.J ï.E. ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
À
C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß F GzÉÝñÀPÁÌV ±Á ÉUÀ¼À ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è
§¼À¹PÉƼÀÀÄzÀÄ. MAzÀÄ ¨ÁjAiÀÄ
C£ÀÄzÁ£ÀªÁV gÀÆ
13000/-ªÀ£ÀÄß
13000/
¤ÃqÀ ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
7
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É
±Á ÉUÀ½UÉ ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉA§®: ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ©.E.M ±À ¸ÀºÁAiÀÄPÀ
E.M.£À MAzÀÄ C¤²ÑvÀ vÀAqÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ ¨ÉÃPÀÄ ªÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ ¥ÀæwªÀµÀð ¥Àæw±Á ÉUÉ
PÀ¤µÀÖ JgÀqÀÄ ¨Áj ¨sÉÃnUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. CªÀgÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ/ªÀÄÄS
ÀgÀÄ/ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ
¤ªÀð»¸ÀĪÀ zÁR ÉUÀ¼ÀÄ, ±Á Á PÀlÖqÀzÀ ¹ÜwUÀw ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À D¸À£À ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
£ÉÆÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. CªÀgÀÄ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤Ãj£À ®¨sÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß, ±ËZ
±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼À §¼À¸À®àqÀÄ«PÉ,
ªÀÄzsÁåºÀßzÀ ©¹AiÀÄÆl vÀAiÀiÁgÁUÀĪÀ CqÀÄUɪÀÄ£É ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ°è UÀrUÉÆÃqÉAiÀÄ£ÀÄß
ZÉ£ÁßV ¤ªÀð»¸À ÁVzÉAiÉÄà J£ÀÄߪÀÅzÀgÀ PÀqÉUÉ ¤¢ðµÀÖ UÀªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.

©.Dgï.¹ ªÀÄvÀÄÛ ¹.Dgï.¹

Dgï.¹ ¹§âA¢UÀ¼ÀÄ ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ±Á ÉUÀ½UÉ ¨sÉÃn
¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ
ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤¢ðµÀÖªÁV ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÉÆA¢UÉ ¥ÀæUÀw, ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîªÀ «zssÁ£À, ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è
²PÀë
PÀëPÀjUÉ ¨ÉA§® ªÀÄvÀÄÛ ¤gÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄUÀæ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀªÀ£ÀÄß
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV¸ÀĪÀ «zsÁ£À EªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ É ²PÀëPÀjUÉ ¥ÀoÀå
¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ¨ÉA§® ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.

r.L.J¸ï.E. zÀvÁÛA±À ¸ÀAUÀæºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉ:f Áè ²PÀët ªÀiÁ»w ªÀåªÀ¸ÉÜ

MAzÀÄ ±Á Á DzsÁjvÀ CAQ CA±ÀUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ AiÀÄĤ¸É¥sï£À £ÉgÀ«¤AzÀ
1995gÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÀ ¸ÀA¸ÉÜ(¤Ã¥sÀí)¢AzÀ
¥ÁægÀA©ü¸À®ànÖvÀÄ. r.L.J¸ï.E.AiÀÄÄ zÁR Áw (ºÀÄqÀÄUÀ/ºÀÄqÀÄV/J¸ï.¹/J¸ï.n),
ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄð ¸Ë®§åUÀ¼ÀÄ(UÀæAxÁ®AiÀÄ, ºÀÄqÀÄUÀ/ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁ£Àå
±ËZÁ®AiÀÄ EvÁå¢), ²PÀëPPÀgÀÄ
ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁågÁ ²PÀëPÀgÀ ¸ÀASÉå, «zÁåyðUÀ
«zÁåyðUÀ¼À ºÀjªÀÅUÀ¼ÀÄ
¨ÉÆÃzsÀ£Á ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÀAvÀºÀ
ÄUÀ¼ÀAvÀºÀ ±Á Á DzsÁjvÀ ZÀ®PÀUÀ¼À ªÉÄÃ É zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ.

r.L.J¸ï.E.AiÀÄÄ ¥Àæw ±Á É «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ªÀÄÆ®

¸ËPÀAiÀÄðUÀ® ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼
±ÀUÀ¼À MAzÀÄ CªÀÄÆ®å ªÀÄÆ®ªÁVzÉ.
ªÁ¶ÛðPÀ PÁAi
ÁAiÀÄð AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ f ÉèUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ gÁdåzÀ §eÉmï C£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À®Ä
F ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀAUÀ滸À ÁzÀ ªÀiÁ»w ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ.

r.L.J¸ï.E. zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ ¥Àæw ±Á ÉUÀÆ zÀvÁÛA±À ¸ÉgÉ»rAiÀÄĪÀ

¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß
ÀÄß ¨sÀwðªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ ¤uÁ
¤uÁðAiÀÄPÀ ZÀlĪÀnPÉAiÀiÁVzÉ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
±Á ÉUÀ½AzÀ ¸ÀAUÀ滸À ÁzÀÀ ªÀÄÆ® zÀvÁÛA±ÀªÀÅ ¨ÁèPï ²PÀët C¢üPÁj/¨ÁèPï ¸ÀA¥À£ÀÆä®
¸ÀAAiÉÆÃdPÀjAzÀ CzÀgÀ ¸ÀA¥ÀÇtðvÉUÁV ¥Àj²Ã°¸ÀàqÀÄvÀÛzÉ. vÀzÀ £ÀAvÀgÀ f Áè
E.JA.L.J¸ï(G¸ÀÄÛªÁj)/r.r.E.¦ AiÉÆÃd ÆÃd£À ¸ÀAAiÉÆÃdPÀjUÉ vÀ®Ä¦¸À®UÀÄvÀÛzÉ.
UÁæ«ÄÃt zÀvÁÛA±ÀUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ f ÉèUÀ½UÉ EzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è ¸ÀAUÀ滹 £ÀAvÀgÀ
;PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä UÀtQÃPÀÈvÀUÉƽ¹ £ÀAvÀgÀ f Áè
ªÀÄlzÀ°è «±Éèö¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. F Áè ªÀÄlÖzÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß «±ÉõÀ
«±ÉõÀªÁV gÁdåªÀÄlÖzÀ
«±ÉèõÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRå PÁAiÀÄð PÀëªÀÄvÉAiÀÄ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÑ®Ä
«£Áå¸ÀUÉƽ¹zÀ
UÉƽ¹zÀ r.L.J¸ï.E. vÀAvÁæA±ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ gÁdå ªÀÄlÖzÀ°è
MlÄÖUÀÆr¸ÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

8
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É
£ÉêÀÄPÁw ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw: PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ NªÀð ªÀåQÛAiÀÄÀÄ ²PÀëPÀ£ÉAzÀÄ CºÀðvÉ
¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¨ÉÃPÁVgÀĪÀ PÀ¤µÀ× CºÀðvÉUÀ¼À
CºÀðvÉUÀ¼À£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¸ÀĪÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥Áæ¢üPÁgÀªÉAzÀÄ
Ág
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ gÁ²ÖçÃAiÀÄ ²PÀëPÀ ²PÀët ªÀÄAqÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¹zÉ. f Áè ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ,
PÀè¸ÀÖgï ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁèPï ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæUÀ¼
À¼ÀÄ
ÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®
PÁAiÀÄ𠤪À»ð¸À¨ÉÃPÀÄ. qÀAiÀÄmï£À ¨ÉÆÃzsÀPÀ ªÀUÀðzÀªÀgÀÄ ¸ÉêÁ ¥ÀǪÀð ªÀÄvÀÄÛ
¸ÉêÁ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃwUÀ
vÀgÀ¨ÉÃwUÀ¼À£ÀÄß
¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÁÛgÉ. ©.Dgï.¹.UÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¹.Dgï.¹.UÀ¼À
¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ¸ÉêÁ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
vÀÄÛ ±Á ÉUÀ½UÉ vÀvÁÌ® ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß
MzÀV¸ÀÄvÁÛ ÁÛgÉ.

8.6 EvÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄAqÀ½: EzÀÄ 1961gÀ°è ¨sÁgÀzÀ
¸ÀgÀPÁgÀ¢AzÀ ¸Áܦ¸À®ànÖªÀgÀ MAzÀÄ ¸ÁéAiÀÄvÀÛ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÀÄÝ, ±Á Á ²PÀëtzÀ
UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸À®Ä, PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁ gÁdå
då ¸ÀgÀPÁgÀUÀ½UÉ, ¤Ãw ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À®ºÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀêtzÀ
¸ÁªÀðwæÃPÀgÀt
PÀgÀtzÀ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¤AiÉÆÃUÀªÁVgÀĪÀ EzÀÄ, gÁdå
±ÉÊPÀë
ÉÊPÀëtÂPÀ E ÁSÉUÀ¼ÀÄ, «±Àé«zÁ央AiÀÄÄUÀ¼ÀÄ
UÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀPÁgÉÃvÀgÀ ¸ÀAWÀ ¸ÀA¸ÉÜ
¸ÀA¸ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÉÆ
À¼ÉÆA¢UÉ vÀ£Àß F PɼÀV£À UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß £ÀÄß vÀ®Ä¥À®Ä ¸ÀA¥ÀPÀðUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ.

1. ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ, ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ½UÉ ¤AiÀÄvÀPÁ°PÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ

¸ÀA¥À£ÀÆä® ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæPÀn¸À®Ä.
2. ºÉƸÀ ªÀÄv
ªÀÄvÀÄÛ
ÀÄÛ £À«Ã£À ±ÉÊPÀëtÂPÀ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä
3. ²PÀëPÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ ªÉÄÃ É PÉÆøïðUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸À®Ä.

gÁ¶ÛçÃAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÆÃzsÀ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ

£É ÉUÀnÖ£ÉÆA¢UÉA¢UÉ J£ï.¹.J¥sï 1988gÀ°è ººÉÆgÀ«ÄävÀÄ. ²PÀët ¤ÃwAiÀÄ C£ÀĵÁ×£À ªÀÄvÀÄÛ
²PÀëtzÀ°è£À GzÀAiÉÆãÀÄäR ¥ÀæªÀÈwÛUÀ¼À À¼À£ÀÄß
£ÀÄß ¤AiÀÄvÀPÁ¬ÄPÀªÁV ¥Àj²Ã®¸À¨ÉÃPÀÄ J£ÀÄߪÀ
“gÁ¶Ö
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw- 1986”gÀ gÀ C©ü ÁµÉUÉ ¥ÀæwQæAiÉÄAiÀiÁV ¥ÀæPÀn¸À Á¬ÄvÀÄ.
vÀgÀĪÁAiÀÄ JgÀqÀÄ J£ï.¹.J¥sï UÀ¼À£ÀÄß 2000 ªÀÄvÀÄÛ 20 2005gÀ°è
05gÀ°è ¥ÀæPÀn¸À Á¬ÄvÀÄ.
¥ÀoÀåPÀæÀæªÀÄzÀ «£Áå¸À, ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀw ¨ÉÆÃzsÀ£Á ±Á¸ÀÛçzÀ gÀZÀ£ÉUÉ,
J£ï.¹.J¥sï MAzÀÄ £É ÉUÀlÖ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ.

GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët PÁAiÉÄÝ 2009gÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀQÌ£À CrAiÀÄ°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
²PÀëtPÁÌV ªÀÄvÀÄÛ ªÀiˮ媮åªÀiÀiÁ¥À£À «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ºÁUÀÆ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ
£É ÉUÀlÖ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥Áæ¢üPÁgÀªÁV J£ï.¹.EDgï.n.E AiÀÄ£ÀÄß £ÉëĸÀ ÁVzÉ.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀëPÀ ²PÀët ªÀÄAqÀ½ : PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ½UÉ ²PÀëPÀgÀ
²PÀëtzÀ PÀÄjvÁzÀ J Áè «µÀAiÀÄUÀ½UÉ ¸À®º ¸À®ºÁ
Á ªÀÄAqÀ½AiÀiÁV 1973gÀ°è EzÀ£ÀÄß
¸Áܦ¸À Á¬ÄvÀÄ. DUÀ¸ïÖ 17, 1995gÀAzÀÄ J£ï.¹.n.E.UÉ 1986gÀ°è gÀa¸À ÁzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
²PÀët ¤ÃwAiÀÄ CrAiÀÄ°è ±Á¸À£À§zÀÞ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ Á¬ÄvÀÄ. ²PÀëPÀgÀ ²PÀët
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀjzÀÆV¸ÀĪÀ ¤nÖ£À°è J£ï.¹.n.E.AiÀÄ£ÀÄß ¸À§°ÃPÀ
¸À§°ÃPÀgÀtUÉƽ¸À®Ä
gÀtUÉƽ¸À®Ä
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ
9
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É
F ºÉeÉÓAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ. ²PÀ
²PÀëtzÀ ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝAiÀÄrAiÀÄ°è M§â ªÀåQÛAiÀÄÄ
²PÀëPÀ£ÁV £ÉêÀÄPÀUÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀgÉ EgÀ¨ÉÃPÁzÀ PÀ¤µÀÖ CºÀðvÉUÀ¼À£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¸ÀĪÀ
¥Áæ¢üPÁgÀªÁV £ÉêÀÄPÀ ªÀiÁqÀ Á¬ÄvÀÄ.
€vˀ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
J£ï.¹.n.E.AiÀÄ ¥ÁvÀæ:
1. ²PÀëPÀgÀ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ AiÉÆÃfvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀnvÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß F
PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸Á¢ü¸À®Ä
1. ¸ÉêÁ ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ AiÉÆÃd£É
2. vÀgÀ¨ÉÃw
Ãw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÉÄðéZÁgÀuÉ
3. ²PÀëPÀgÀ ²PÀëtzÀ°èè £Á«Ã£ÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀĪÀÅzÀÄ.
2. ²PÀëPÀgÀ ²PÀëtzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖUÀ¼À£ÀÄß
¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjAiÀiÁV ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ.
3. ±Á ÉUÀ¼À°è
°è ¥ÀǪÀð ¥ÁæxÀ«ÄPÀ, ¥ÁæxÀ«ÄPÀ, ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ ªÀÄv
ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ
ºÀAvÀUÀ¼À°è ºÁUÀÆ
ÁUÀÆ C£Ë¥ÀZÁjPÀ ²PÀët, CgÉPÁ°PÀ ²PÀët, ªÀAiÀĸÀÌ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ
zÀÆgÀ ²PÀët PÉÆøïðUÀ¼À°è PÀ°¸À®Ä ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀdÄÓUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀ: gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À

DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁZïð 2007gÀ°è ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À PÁAiÉÄÝ 2005gÀ gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ
CrAiÀÄ°è ¸Áܦ¸À Á¬ÄvÀÄ. gÁµÀÖç ªÀÄlÖzÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀ
ªÀÄvÀÄÛ
vÀÄÛ gÁdå ªÀÄlÖzÀ°è gÁdå ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ CAiÉÆÃUÀ UÀ¼ÀÄ, J Áè
PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ,
UÀ¼ÀÄ, ¤ÃwUÀ¼ÀÄ, PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÁvÀäPÀ PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è G ÉèÃT¸À ÁVgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁVgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
RavÀ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ.

²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝAiÀÄrAiÀÄ°è

°è gÁ²ÖçÃAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ
DAiÉÆÃUÀzÀ ¥ÁvÀæ:
1. ªÀÄUÀÄ«£À ²PÀëtzÀÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
2. ªÀÄUÀÄ«£À £À GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët ºÀPÀÄÌUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ zÀÆgÀÄUÀ¼À
«ZÁgÀuÉ
3. ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¥Á®ÄzÁgÀjUÉ AiÀiÁvÀ£ÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ,
CAa£À°ègÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ C£À£ C£À£ÀÄPÀÆ®gÁVgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ, PÁ£ÀƤ£ÉÆA¢UÉ
¸ÀAWÀµÀðzÀ°ègÀĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ, ¨Á Á¥ÀgÁ¢üUÀ¼ÀÄ, PÀÄlÄA§«®èzÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
SÉÊ¢UÀ¼À
Ê¢UÀ¼À ªÀÄPÀ̼ÀAvÀºÀ «±ÉõÀ PÁ¼Àf ªÀÄvÀÄÛ gÀPÀëuÉAiÀÄ CUÀvÀå«gÀĪÀ ªªÀÄPÀ̼À
«µÀAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À
ÀÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĵÁ×£ÀPÉÌ vÀgÀ®Ä
¸À®ºÉ ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
4. vÁvÀgÀªÀÄåªÀ£ÀÄß ¤µÉâü¸ÀĪÀÅzÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉà ±Á ÉAiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄUÀÄ«UÉ
zÉÊ»PÀ ²PÉë ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£À¹PÀ QgÀÄPÀļÀUÀ¼À£ÀÄß ¤µÉâü¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ
²¥ssÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrgÀĪÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß ±Á ÉUÀ½AzÀ
C£ÀĵÁ×£ÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

10
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É

gÁdå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ: F ªÀÄAqÀ½Ai

ªÀÄA ÀÄ ªÀÄÄRå
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
PÁAiÀÄðªÉAzÀgÉ ±Á Á ²PÀët PÉëÃvÀæzÀ°è UÀÄuÁvÀäPÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀĪÀÅzÀÄ. EªÀgÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ªÀÄÄRå UÀÄjAiÉÄAzÀgÉ, ²PÀëëPÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ
PÁAiiÀÄðUÁgÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ±Á Á ²PÀët PÉëÃvÀæzÀ°è ºÉÆgÀºÉÆ«ÄäzÀ £Á«£ÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß
²PÀëPÀjUÉ ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ.

gÁdå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÄRå ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ

• ²PÀëPÀjUÉ, DqÀ½vÁ¢üPÁjUÀ½UÉ ªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ²PÀët ²PÀëPÀjUÉ ¸ÉêÁ¤gÀvÀ

¸Éê vÀgÀ¨ÉÃw
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À
ÀÄUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ºÉƸÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• qÀAiÉÄmïUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀºÀ¨sÁVAiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£ÀªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
• ««zsÀ vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÉ ªÀÄÄ¢ævÀªÁVgÀĪÀ ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ
¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• J£ï.¹.E.Dgï.n ªÀÄv
ªÀÄvÀÄÛ J£ï.L.E.¦.J.UÀ¼ÀAvÀºÀ
.J.UÀ¼ÀAvÀºÀ ºÀ®ªÁgÀÄ gÁdå ²PÀët
ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀºÀ¨sÁVAiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ.

gÁdå ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀ:gÁdå ªÀÄlÖzÀ°è gÁdå ªÀÄPÀÌ

ªÀÄP ¼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À
gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À G®èAWÀ£ÉAi
AWÀ£ÉAiÀÄ zÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß «ZÁgÀuÉ £ÀqɸÀĪÀ
ªÀÄÄRå ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁAiÀiÁVzÉ.

ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ PÁAiÉÄÝ 2005gÀ DAiÉÆÃUÀzÀ ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ¥Àæw

gÁdåzÀ°èAiÀÄÆ gÁdå ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß
ÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¸À¨ÉÃPÀÄ. ¥Àæw
gÁdåzÀ°èAiÀÄÆ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß gÀQë¸À®Ä, GvÉÛÃf f¸À®Ä
¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwªÁ¢¸À®Ä
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß ¸Áܦ¸À ÁVzÉ. DAiÉÆÃUÀªÀÅ ªÀÄPÀ̼À PÀ ÁåtzÀ°è ¥ÀjtwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ
NªÀð CzsÀåPÀë ªÀÄvÀÄÛ DgÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆArzÉ. CªÀgÀ°è PÀ¤µÀÖ
PÀ¤µ M§âgÀÄ ªÀÄ»¼Á
¸ÀzÀ¸ÀågÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. gÁdå DAiÉÆÃUÀªÀÅ gÁdå ¸ÀPÁðgÀPÉÌ MAzÀÄ ªÁ¶ðPïì
ªÁ¶ðP ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß
eÉÆvÉUÉ vÀPÀët UÀªÀÄ£ÀºÀj¸À¨ÉÃPÁzÀAvÀºÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÉãÁzÀgÀÆ EzÀÝ°è «±ÉõÀ
ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¸À°è¸À¨ÉÃPÀÄ.

f4Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët C¢üPÁj : f Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëuÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, f ÉèAiÀÄ

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ DqÀ½vÀzÀ G¸ÀÄÛªÁjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. DvÀ£À/DPÉAiÀÄ PÉ®ªÀÅ
ªÀÄÄRå PÁAiÀÄðUÀ¼ÉAzÀgÉ

1. vÀªÀÄä ªÁå¦ÛAiÀÄ°è §gÀĪÀ J Áè ªÀÄPÀ̼ÀÄ CªÀgÀ 14ªÀµ

14ªÀµÀð
Àð ªÀAiÀĹì£À ªÀgÉUÀÆ
MAzÀÄ zÁR ÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
2. ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
ÀÄÛ¸Àé PÉëÃvÀæ ¥Àj²Ã®£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ, f ÉèAiÀÄ°ègÀĪÀ J Áè

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

11
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É
±Á ÉUÀ¼ÀÄ CUÀvÀå ªÀiiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÀiÁtUÀ¼ÀtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀÄwÛªÉ JAzÀÄ
RavÀ¥Àr¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
3. f ÉèAiÀÄ°è ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ PÁAiÀÄð¤ªÀðº
Äð¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ªÉÄðéZÁgÀuÉ
4. ²PÀëPÀgÀ £ÉêÀÄPÁw ªÀÄvÀÄÛ ªÀUÁðªÀuÉ, ²PÀëPÀgÀ vÁQðPÀvÉUÀ¼À ªÉÄðéZÁgÀuÉ
5. ¥ÀæZÁgÀUÀ¼ÀÄ,
¼ÀÄ, zÀÆgÀÄUÀ¼ÀÄ, LzÀ£Éà vÀgÀUÀwvÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀjÃPÉë, »jAiÀÄvÀ£À ªÀÄvÀÄÛ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
zÀÈrüÃPÀgÀt ºÁUÀÆ DzÀåvÁ ¥ÀæPÀgÀt ÀgÀtUÀ¼À PÀqÉUÉ UÀªÀÄ£À ºÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
6. SÁ¸ÀV ±Á ÉUÀ¼À ªÀiÁ£ÀåvÉAi åvÉAiÀÄ ªÉÄðéZÁgÀuÉ
7. ²PÀëPPÀgÀ
ÀgÀ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¨sÀvÉå ªÉÄðéZÁgÀuÉ
8. C£ÀÄzÁ¤vÀÀ ±Á ÉUÀ¼À C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À ªÉÄðéZÁgÀuÉ ÁgÀuÉ.

f4Áè ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ(qÀAiÉÄmï) : ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀAiÀĸÀÌgÀ

²PÀët PÉëÃvÀæÀæzÀ°è PÉÊUÉƼÀî ÁVgÀĪÀ ºÀ®ªÁgÀÄ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À
AiÀıÀ¹ìUÁV vÀ¼À ªÀÄÆ®zÀ°è ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä,
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw(J£ï.¦.E)AiÀÄ CrAiÀÄ°è PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ qÀAiÉÄmï UÀ¼À£ÀÄß
¸Áܦ¸À®Ä CPÉÆÖçgï 1989gÀ°è ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤ ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¹vÀÄ. f Áè ²PÀët
¨ÉÆÃqïð£À CrAiÀÄ°è °è ¸ÁܦvÀUÉÆArgÀĪÀ qÀAiÉÄmïUÀ¼ÀÄ vÀ£ÀßzÉà GzÉÝñÀ ªÀÄv ªÀÄvÀÄÛ
D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖç, gÁdå, «¨sÁVÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ f Áè ºÀAvÀUÀ¼À°ègÀĪÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ
¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ J£ï.f.NUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. qÀAiÉÄmïUÀ¼ÀÄ
ªÀµÀð«r PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ EªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁV ªÀ¸Àw ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁVªÉ.

qÀAiÉÄmïUÀ¼À ¥ÁvÀæ:
1. F PɼÀV£À UÀÄA¥ÀÅUÀ½UÉ ¸ÉêÁ ¥ÀǪÀð ºÁUÀÆ ¸ÉêÁ ¤gÀvÀ ²PÀëtzÀ vÀgÀ¨ÉÃw
ªÀÄvÀÄÛ zÀȶÖPÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀðw ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß
GvÉÛÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀAiÀĸÀÌgÀ ²PÀë£ÀzÀ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß
ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
1. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á Á ²PÀëPÀgÀÄ
2. ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ, ±Á Á ¸ÀAQÃtðzÀ ªÀÄÄRAqÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ªªÀÄvÀÄÛ ¨ÁèPï
ªÀÄlÖzÀªÀgÉV£À ²PÀët E ÁSÉAiÀÄ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ.
3. C£Ë¥ÀZÁjPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀAiÀĸÀÌ ²PÀëtzÀ vÀgÀ¨ÉÃvÀÄzÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÉÄðéZÁgÀPÀgÀÄ.
4. F J Áè ²PÀët ¸À«Äw ªÀÄvÀÄÛ UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ,
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ,gÀÄ, AiÀÄĪÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët PÉëÃvÀæzÀ°è PÉ®¸À
ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀ ¸ÀéAiÀÄA ¸ÉêÀPÀgÀÄ.
2. r.L.E.n(qÀAiÉÄmï)UÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ EvÀgÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À°è ªÉÄà É
¸ÀÆa¸À
a¸À ÁVgÀĪÀ UÀÄA¥ÀÅUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀ®Ä
¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß vÉÆqÀV¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
3. f ÉèAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀAiÀĸÀÌgÀ ²PÀët ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ½UÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¥À£ÀÆä® ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
4. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀAiÀĸÀÌ
¸ÀÌgÀ ²PÀët PÉëÃvÀæUÀ¼À GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ°è EgÀĪÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

12
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É
5. f Áè ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¤¨sÁ¬Ä¸À
¬Ä¸À®Ä
®Ä QæAiÀiÁzsÁjvÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
£
PÉÊUÉwÛPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
8.7 ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ ¤AiÉÆÃU
ÆÃUÀUÀ¼À ¥ÁvÀæ:
J¸ï.J¸
J¸ï.J¸ï.J ªÀÄvÀÄÛ Dgï.n.EUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀĪÀ
ZÀ¬Ä¸ÀĪÀ ªÉÆzÀ Éà ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ
¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀPÁgÉÃvÀgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ºÀgÀqÀĪÀ°è ªÀĺÀvÀézÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß
ªÀ»¹ªÉ.
»¹ªÉ. ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ
ÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
¼ÀÄ ªÀiÁrzÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß UÀÄjw¹, J¸ï.J¸ï.J.Ai
J¸ï.J¸ï.J.A ÀÄÄ
vÀ£Éß Áè PÁAiÀiÁðZÀgÀu
ðZÀgÀuÉAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è vÀ£Àß GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀÄß C£ÀĵÁ×£ÀUÉƽ¸À®Ä
ÀUÉƽ
¸ÀéAiÀÄA¥ÉæÃjvÀ ¤AiÉÆÃUÀU
ÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆqÀV¹PÉÆArzÉ. C¹ÛvÀézÀ°è °ègÀĪÀ ¥Á®ÄzÁjPÉUÀ¼ÀÄ
AiÀıÀ¹éAiAiÀiÁV ZÁ®£ÉAiÀÄ°èzÉ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. ªÀÄvÀÄÛ ¥Á®ÄzÁjPÉUÀ® ºÉƸÀ
PÉëÃvÀæUÀ¼À£ÀÄßß ±ÉÆâü¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. CUÀvÁ
CUÀvÁåzs
åzsÁjvÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀĪÀÅzÀgÀ
ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ºÀgÀqÀĪÀ°è J£ï.f.M.UÀ¼ÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ±ÁèWÀ¤ÃAiÀÄ.

¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼À ¥ÁvÀæ:

1. ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁe gÁeï ï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåð
¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄ«ÄvÀ vÀgÀ¨ÉÃw.
2. ²PÀê£À ¤ÃwUÀ¼ÀÄ, AiÉÆÃd£É, C£Àĵ C£ÀĵÁ×Á×£À ªÀÄvÀÄÛ J¸ï.J¸ï.J. ªÀÄÆ®PÀ
£ÀqɸÀ®à
ɸÀ®àqÀÄwÛgÀĪÀ PPÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ¥Àæ¨sÁªÀUÀ¼À ªÉÄÃ É ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É.
3. ±Á ÉUÀ¼ÀÄ, vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, vÀgÀ¨ÉÃw PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ, ¥ÀoÀåPÀæ ¥ ªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiË®åªÀiÁ¥À£¥À£À PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼À ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À
4. ²PÀëPÀgÀÄ QgÀÄPÀļÀPÉÆ̼ÀUÁUÀÄ«PɬÄAzÀ vÀqÉUÀlÄÖªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ vÀªÀÄä
PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV ¤ªÀð»¸ÀĪÀAvÉ CªÀgÀ CªÀgÀ£ÀÄß
£ÀÄß ±ÀPÀÛUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ. UÁæ«ÄÃt
£ÀUÀgÀ ªÀÄv
ªÀÄvÀÄÛ §ÄqÀPÀlÄÖ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è.
5. ²PÀët SÁvÀj AiÉÆÃd£É, ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ²PÀët, ¥ÀjºÁgÀ ¨ÉÆÃzsÀ£É, ªÀ¸Àw¬Ä®èzÀ
¸ÉÃvÀ
¸ÉÃvÀħAzsÀ PÉÆøïðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¸ÀwAi AiÀÄļÀî ¸ÉÃvÀħAzsÀ PÉÆøïðUÀ¼ÀAvÀºÀ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À C£ÀĵÁ×£À.
6. ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß «±ÉõÀªÁV ºÉtÄ ºÉtÄÚÚ ªÀÄPÀ̼ÀÄ, C®à¸ÀASÁåvÀgÀ,
¸ÀªÀiÀiÁdzÀ zÀħ𮠪ÀÄvÀÄÛ C£À£ÀÄPÀÆ® ªÀUÀðUÀ¼À ªÀÄPÀ̼À zÁR ÁwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
zsÁgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀÄdÄÓUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
7. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉUÀ¼À°è ªÀÄPÀ̼À DgÉÆÃUÀå, £ÉʪÀÄð®å ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÄavÀéPÉÌ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ PPÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ.
8. CAUÀ«PÀ® ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «±ÉõÀ CUÀvÀ CUÀvÀåªÀżÀî
åªÀżÀî ªÀÄPÀ̼À ¸ÀªÀÄUÀæ
¸ÀªÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
C£ÀÄPÀÆ°¸À®Ä «±ÉõÀ ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
9. ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ vÁvÀgÀªÀÄå«®èzÉ EgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß C¨sÁå¸À
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄ
ªÀÄvÀÄÛÛ CªÀÅUÀ¼ÀÄ eÁvÁåwÃvÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀzÀ°èªÉ J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß
RavÀ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
10. ±Á ÉUÀ¼ÀÄ/¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ/¥ÉÇõÀPÀgÀÄ vÀªÀÄä PÀÄAzÀÄPÉÆgÀvÉUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ
¥ÀjºÁgÀPÁÌV ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

13
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É

8.8 ¸ÀªÀiÁdzÉÆA¢UÉ ªÀÄÄSÁªÀÄÄTAiÀÄ°è

ªÀÄÄSÉÆåÃ¥Ázs
ÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæ: n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀĪÀ°è ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ°è £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀĪÀ°è ²PÀëtªÀÅ

¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. UÀÄtªÀÄlÖ
ªÀÄlÖzÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ²PÀëtzÀ ®¨sÀåvÉAiÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ
£ÁåAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À§°ÃPÀgÀ£ÀªÀ£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀĪÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ
ªÀÄÄSÉÆåÃ¥Ázs
ÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ¤ÃqÀĪÀ ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è
¤uÁðAiÀÄPÀªÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ, ²PÀëPÀgÀ £ÉêÀÄPÁw, CºÀðvÉ, vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉæÃgÀuÉUÉ
Dgï.n.E.AiÀÄÄ ªÀĺÀvÀÛgÀ MvÀÄÛ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ ±Á ÉUÀ¼À ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÉgÀqÀgÀ®Æè C£ÀéAiÀĪÁUÀĪÀAvÉ ²PÀëPÀgÀ ¥ÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀàµÀÖªÁV «ªÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.

1. ±Á Á ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀ°è ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß

ºÉaѸÀĪÀ°è ¸ÀªÀiÁdzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ.
2. ªÀÄPÀ̼À /±Á Á ¥ÀæUÀwAiÀÄ°è ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ/¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß UËgÀ«¸ÀĪÀÅzÀÄ.
3. ±Á ÉUÀ¼À°è ªÀÄPÀ̼À zÁR ÁwAiÀÄ£ÀÄß zsÁgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRåªÁV
¸ÀªÀiÁdzÀ zÀħ𮠪ÀÄvÀÄÛ C£À£ÀÄPÀ C£À£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ ªÀUÀðUÀ½UÉ ¸ÉÃjzÀ ªÀÄPÀ̼À ±Á É
©qÀĪÀ ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß vÀVθÀ®Ä ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄUÀ¼À£ÀÄß
vÉÆqÀV¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
4. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è °AUÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ eÁvÁåwÃvÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪ ¸ÀĪÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß SÁvÀj¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
5. ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄUÀ½UÉ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁUÀ§ºÀÄzÁzÀAvÀºÀ ¸ÀgÀ ¸ÀgÀPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
¤AiÉÆÃUÀUÀ½AzÀ £ÀqɸÀ®àqÀĪÀ PÁAiÉÄÝUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À §UÉÎ CjªÀÅ
ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
6. CªÀgÀ PÁ¼ÀfAiÀÄ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ªÀÄvÀÄÛ ²PÀë£À, DgÉÆÃUÀå, £ÉʪÀÄð®å
¸ÀÄgÀPÀëvÉ ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÄavÀéPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ¸ÁªÀiÁfPÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è
lĪÀnPÉUÀ¼À°è ¨sÁUÀªÀ»¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®P ªÀÄÆ®PÀ ¥ÉÇõÀPÀ/¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸À¨sÉUÀ¼À°è
¨sÁUÀªÀ»¹ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÉÆqÀ£É ¸ÀAªÀºÀ£À £ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ.
7. ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÁªÀÄgÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß C£ÀÄPÀÆ°¸À®Ä ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀܽÃAiÀÄ
C¢üPÁjUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀºÀPÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸¸ÀAWÀn¸ÀĪÀÅzÀÄ.

8.9 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

¨sÁgÀvÀzÀ°è ²PÀëtzÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÁV ºÀ®ªÁgÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃwUÀ¼À£ÀÄß
¥ÁægÀA©ü¸À Á¬ÄvÀÄ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤ÃwUÀ¼ÀÄ (1968-1986) ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ(1992)UÀ¼ÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁgÀªÀwæÃPÀgÀt
PÀgÀtPÉÌ §zÀÞªÁVzÉ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæÃPÀgÀtPÉÌPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ PÀ¥ÀÅöà ºÀ®UÉ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ, ªÀÄzsÁåºÀßzÀ
©¹AiÀÄÆl, f Áè¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ, EvÁå¢ UÀ¼ÀAvÀºÀ C£ÉÃPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

14
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É

ªÀÄvÀÄ ÛPÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ C£ÀĵÁ×£ÀUÉÆAqÀªÀÅ. 2002gÀ°è ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 86£ÉÃ

wzÀÄÝ¥ÀrAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉƽ¸À Á¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ, gÁdåªÀÅ 6-14ªÀµÀð
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ªÀAiÀĹì£À J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÁ¬ÄvÀÄ. F
wzÀÄÝ
ÀÄÝ¥ÀrUÉ ¥ÀjuÁªÀÄ vvÀgÀ®Ä ²PÀëtzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß
£ÀÄß 2009gÀ°è eÁjUÉƽ¸À Á¬ÄvÀÄ. F
PÁ¬ÄzÉAiÀÄÄ 1£ÉAiÀÄ K¦æ ï 2010jAzÀ eÁjUÉ §AvÀÄ.

¸ÀgÀPÁgÀzÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ±Á ÉAiÀÄ ¸ÀAªÀºÀ£ÀzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ

GzÁºÀgÀuÉUÀ½ªÉ. F ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀÅ ªÁ¶ðPÀ PÁAiÀÄð AiÉÆÃd£ÉAi AiÀÄ gÀZÀ£É, C£ÀÄzÁ£À
C£ÀÄzÁ
¹éÃPÀÈw, ±Á ÉUÀ¼À ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉA§®,
A§®, r.L.J¸ï.E. AiÀÄ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¸ÀAUÀæºÀ£É
ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉ, £ÉêÀÄPÁw ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw, EvÁå¢UÀ½UÁV £ÀqÉ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. EvÀgÉ PÉ®ªÀÅ
¥ÀæªÀÄÄR ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼ÉAzÀgÉ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA
¸ÀA±ÉÆÃzszsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw
ªÀÄAqÀ°(J£ï.¹.E.D
ªÀÄAqÀ°(J£ï.¹.E.Dgï.n), gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ ²PÀët ªÀÄAqÀ½(J£ï.¹.n.E),
ªÀÄAqÀ½(J£ï.¹.n. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
ªÀÄPÀÌÀÌ® ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ DAiÉÆÃUÀ(J£ï.¹.¦.¹.Dgï), gÁdå ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄA
ªÀÄAqÀ½(J¸ï.¹.E.Dgï.n),
qÀ½(J¸ï.¹.E.Dgï.n), gÁdå ªÀÄPÀ̼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÁ
DAiÉÆÃUÀ(J¸ï.¹.¦,¹.Dgï)... ²PÀëtªÀÅ ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß
ªÀ»¸ÀĪÀÅzÀjAzÀ, ²PÀëtzÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄ ¸Á¢ü¸ÀĪÀ°è ¸ÀéAiÀÄA¥ÉæÃjvÀ ¤AiÉÆÃUÀUÀ¼À
ÆÃUÀUÀ ¥ÁvÀæªÀÅ
¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÁVzÉ.

8.10 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

• Role of various agenci agencies
es under Sarva Siksha Abhiyan
http://ssa.nic.in/ Accessed on 26th November 2011.
• Relati
Relationship
onship between Right to Education and Sarva Siksha
Abhiyan. RTE_SSA_Final Report(1)
• Overview of the education system in India
http://www.education.nic.in Accessed on 26th November 2011.
• Role of voluntary organizat
organizations
ions in helping schools and governments
in implementing the programmes under Sarva Siksha
Abhiyan.www. pratham.org Accessed on 1st December 2011.
• Sample of the DISE report card and how it can be utilized by
teachers. http:/ /www.dise.in/Accessed on 2nd December
ember 2011.
• About NCERT’s role in elementary education.
http://aises.nic.in/aboutncert Accessed on 1st December 2011.
• Role of NCPCR protecting right of children in
chools.
chools.http://ncpcr.gov.in/ Accessed on 1st December 2011.
• CHENNAI, October 20, 2011, Grievance redress mechanism for
child rights cases soon.
http://www.thehindu.com/news/cities/Chennai/article2
http://www.thehindu.com/news/cities/Chennai/article2554 381.ece
• http://www.childlineindia.org.in/State
http://www.childlineindia.org.in/State-Commission--on-the-
Protection
Protection-of- Child-Rights.htm
• www.schoolreportcards.in/About
www.schoolreportcards.in/Aboutdise.html .html Accessed on 7th
December 2011.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

15
 ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á4É

• Responsibilities of School, http://rtemonitoringcell.info/rte-primer-

responsibilities- of-schools/
schools/ Accessed on 7th December 2011.
• District Elementary Education Office , http://ludhiana.nic.in/dept/
dept_deo_ele.html Accessed on 7th December 2011. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
8.11 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ
ÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
1. J¸ï.J¸ï.J.£À ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¹.

2. PÀè¸ÀÖgï ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÃAzÀæUÀ¼À(¹.Dgï.¹)

(¹.Dgï.¹) ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß «ªÀj¹.

3. F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ É ®WÀÄ n¥ÀàtÂAiÀÄ£ÀÄß §gɬÄj.

1. J£ï.¹.E.Dgï.n

2. J£ï.¹.n.E

3. J¸ï.¹.E.Dgï.n

4. r.L.E.n

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:2 ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜ

16
 WÀlPÀ 9 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)
«£Áå¸À
9.0 ¦ÃpPÉ
9.1 PÀ°PÁ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ
9..2 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt
9.2.1 CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÀvÀé
9.2.2 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt KPÉ ªÀÄÄRåªÁVzÉ?
9.3 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt: M¼ÀUÉÆAqÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ
9.4 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀ : ¥ÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ P˱À®åUÀ¼ÀÄ
9.3 ªÀåQÛ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ: ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt M¼ÀUÉÆAqÀ
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ.
9.3.1 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÀiÁ£ÀzÀ CrAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt
9.3.2 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt: ¥ÀæxÀªÀÄ£À ªÉÊl ï vÀAvÀæ
9.4 ²PÀëPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt
9.5 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À
9.6 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀ
9.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV
9.8 WÀlPÀ
WÀlPÀ- PÉÆ£ÉAiÀÄ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

9.0 ¦ÃpPÉ:
¦æÃw¬ÄAzÀ ¸Áé¢üãÀ¥Àr¹PÉÆArgÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ J®èjAzÀ ¥ÀqÉzÀ CvÀåªÀÄÆ®åªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß
PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CxÀªÁ «¥sÀ®ªÁUÀĪÀÅzÀÄ §ºÀ¼À C¥ÀgÀÆ¥À. ..¸Àäøw 1

»A¢£À WÀlPÀzÀ ºÀAvÀ ºÀAvÀ-11 ªÀÄvÀÄÛ 2gÀ°è ±Á ÉUÉ, ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ºÁUÀÆ
¸ÀªÀÄÄzÁAi AiÀÄzÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ PÀÄjvÀÄ «±Á® ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°wgÀÄ«j. ±Á Á
ªÀåªÀ¸ÉÜÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉUÁV ¤Ãw ¤§AzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CzÀgÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ°vÀÄPÉÆAr¢ÝÃj. ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁV

ÉÃRPÀgÀÄ JJ¹Dgï PÉÃ

PÉÃAzÀæ
AzÀæzÀ°è ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ C©üªÀÈ¢Þ PÀÄjvÁV PÉ®¸À ªÀiÁrgÀĪÀgÀÄ -
¥ÉÆõÀt±Á¸ÀÛçzÀ°è ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¦.ºÉZï.r ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ°è ¥ÀzÀ«AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀÄvÁÛgÉ. Email:
smriti.pahwa@asercentre.org

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
1
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ, F WÀlPÀªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ
ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß ªÀÄÄSÁåA²¸ÀÄvÀÛÀÛzÉ(JwÛ»rAiÀÄÄvÀÛzÉ). ªÀiÁ°PÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀdÄÓUÉƽ¸ÀÄ«PÉUÁV ºÀ®ªÁgÀÄ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¸ÁÛ¦¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ WÀlPÀªÀÅ C¨sÁå¸À
DzsÁjvÀ WÀlPÀªÁVzÉ. EzÀÄ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÆA¢UÉ ««zsÀ j jÃwAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ C¹ÛvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀ®Ä ««zsÀ jÃwAiÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
ªÀÄvÀÄÛ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À PÀÄjvÀÄ ¸À®ºÉ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. WÀlPÀzÀ°è PÉÆnÖgÀĪÀ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ/ªÀåQÛ CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀÅ ±Á Á ªÀŪÀ¸ÉÜUÉ ¸ÁA¨sÁªÀå ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀAvÉ F
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀAzÀÄ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtUÉƽ¸À®Ä PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. F
WÀlPÀªÀÅ ªÀÄÄRåªÁV ‘¤ªÀÄä’ CUÀvÀåvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄSÁåA²¸ÀÄvÀÛzÉ. ‘M§â
²PÀëPÀ’ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ UÀÄj - «zÁåyðUÀ¼À PÀ°PÉAiÀÄ ¸ÁzsÀ£ÉUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
¸ÁA¨sÁªÀå ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀj¸À®Ä C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ£ÁV
¥ÁvÀæªÀ»¸ÀĪÀÅzÁVzÉ. F WÀlPÀªÀÅ AiÉÆÃd£Á DzsÁjvÀ QæAiÀiÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÉÆA¢UÉ
¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. EzÀ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è vÉUÉzÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ.

9.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

F WÀlPÀªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ, ¤ªÀÄUÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅzÀÄ:

• ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀiÁ°ÃPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£É

ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄî«j.
• ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¸ÀA¨sÁªÀå ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀĪÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉÆAqÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ §¼ÀPÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
• ¤ªÀÄä ±Á Á ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¸ÀA§A¢üvÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ°è ²PÀëPÀgÀ(¸Àé) ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀ£ÁV/C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ£ÁV ²PÀëPÀ£À UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
P˱À®åUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

9.2 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt

9.2.11 CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ
JgÀqÀÄ ±Á ÉUÀ¼À PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ PɼÀUÉ ¤ÃqÀ ÁzÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt, ªÀiÁ°ÃPÀvÀézÀ ¥ÀjPÀ®à£É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß
CxÉÊð¹PÉƼÉÆîÃt

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
2
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

¸À¤ßªÉñÀ 1 : “JgÀqÀÄ ±Á,ÉUÀ¼À PÀxÉ”

£Á£ÉƧ⠥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ ²PÀëPÀ. EAzÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ £Á£ÀÄ ¤zÉÃð±ÀPÀjAzÀ £ÉëĸÀ®àlÖ ±Á ÉAiÀÄ
PÀvÀðªÀåPÉÌ ¸ÉÃgÀ®Ä ºÉÆÃUÀ¨ÉÃP
ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÁVzÉ. £Á£ÀÄ
D ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀܼÀPÉÌ ºÉƸÀ§. DzÀÝjAzÀ £Á£ÀÄ
¸ÀÄvÀÛ°gÀĪÀ d£ÀgÀ ¸ÀºÀPÁgÀzÉÆA¢UÉ ±Á ÉUÉ
ºÉÆÃUÀ®Ä zÁj PÉüÀÄwÛzÉÝãÉ.
¥ÀæPÀgÀt 1: £À£Àß ¸ÀÄvÀÛ®Æ PÀĽwgÀĪÀ d£ÀjAzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ PÉý
w½AiÀÄÄvÉÛãÉ. CªÀgÀÄ K£ÀÆ CjAiÀÄzÉ C¸ÀºÁAi
ÀºÁAiÀÄPÀgÁV £À£ÀߣÀÄß £ÉÆÃqÀÄvÁÛgÉ. §ºÀ¼ÀµÀÄÖ
±ÀæªÀÄzÀ §½PÀ CAwªÀĪÁV £Á£ÀÄ ºÀÄqÀÄPÀÄwÛzÀÝ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÉ ºÉÆÃzÉ£ÀÄ.

¥ÀæPÀgÀt 2: £À£Àß ¸ÀÄvÀÛ®Æ PÀĽwgÀĪÀ d£ÀjAzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ PÉý

w½AiÀÄÄvÉÛãÉ. CªÀgÀ°è M§âgÀÄ CªÀgÀ ºÀwÛgÀzÀ°èzÀÝ E£ÉÆߧ⠪ÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß PÀgÉzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ,
“¤ªÀÄä £ÉgɪÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀ ªÀÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ ±Á ÉUÉ zÁR ÁVzÁÝgÉAzÀÄ w½¢zÉAiÉÄÃ?”
E£ÉÆߧ⠪ÀåQÛAiÀÄÄ, “ºËzÀÄ, £Á£ÀÄ ¤ªÀÄä£ÀÄß C°èUÉ PÀgÉzÉÆAiÀÄå§ Éè ¤£Éß D ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß
vÀAzÉUÉ PÀgÉzÉÆAiÀÄå®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÁUÀ £Á£ÀÄ CzÀ£ÀÄß PÀg PÀgÉzÉƬÄÝ
ÉzÉƬÄÝzÉÝ.” F ªÀåQÛAiÀÄÄ £À£ÀUÉ
±Á ÉUÉ zÁjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¹zÀgÀÄ. £Á£ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ zÁjAiÀÄ°è ºÉÆUÀÄwÛzÉÝãÉAiÉÄà JAzÀÄ
¥ÀzÉÃ¥ÀzÉà £Á£ÀÄ ºÉÆÃUÀ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ PÉý RavÀ¥Àr¹PÉƼÀÄîwÛzÉÝ. ±Á ÉAiÀÄ
¸À«ÄÃ¥À«gÀĪÀ ªÀÄ£ÉUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀĪÀ d£ÀgÀ°è ±Á ÉAiÀÄ PPÀÄjvÀÄÀÄjvÀÄ PÉýzÁUÀ, “Nºï! £ÀªÀÄä
ªÀÄPÀ̼ÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀ ±Á É F gÀ¸ÉÛAiÀÄ PɼÀVzÉ J£ÀÄßwÛzÀÝgÀÄ.” DUÀ £Á£ÀÄ CªÀjUÉ
zsÀ£ÀåªÁzÀ ¸ÀªÀĦð¹zÉ ªÀÄvÀÄÛ £À£Àß ¤¢ðµÀÖ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¦zÉ.
ªÉÄð£À ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è PɼÀV£À CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹.
¥ÀæPÀgÀt 1gÀ°è: d£ÀjUÉ UÉ ±Á ÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ w½¢®è. CxÀªÁ CªÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ
w½zÀÄPÉƼÀî®Ä ¸ÁPÀµÀÄÖ vÉÆqÀVPÉÆAr®è DzÀgÀÆ ²PÀëPÀjUÉ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ.
EvÀgÀgÀ£ÀÄß PÉý ²PÀëPÀjUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä AiÀiÁgÀÆ ¥ÀæAiÀÄw߸À°®è. CxÀªÁ d£ÀgÀÄ
PÉÊAiÀÄ°ègÀĪÀ «µÀAiÀÄzÀ PÀÄjvÀÄ M M§â
§âgÀ£ÉƧâgÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ PÁ¼ÀfªÀ»¸À¢gÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ
vÉÆqÀVPÉÆAr®è¢gÀ§ºÀÄzÀÄ
¥ÀæPÀgÀt 2gÀ°è: d£ÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß "vÀªÀÄä ±Á É" JAzÀÄ PÀgÉzÀgÀÄ. vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼ÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À
ªÀiÁrzÀAvÉ vÁªÀÇ PÀÆqÀ ±Á ÉAiÉÆA¢UÉ UÀÄgÀÄw¹PÉÆAqÀgÀÄ.
d£ÀgÀÄ PÉÊAiÀÄ°ègÀĪÀ «µÀAiÀÄÄzÀ PÀÄjvÀÄ w½¸À®Ä ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ºÉÆA¢zÀÝgÀÄ(F ÀÄ
¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ²PÀëPÀjUÉ ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ). CªÀ±ÀåPÀvɬÄzÁÝUÀ
£ÉgɺÉÆgÉAiÀĪÀgÀÄ ªÀÄUÀĪÀ£ÀÄß ±Á ÉUÉ ©qÀÄwÛzÀÝgÀÄ. MAzÀÄ CxÀðzÀ°è EzÀÄ CªÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁgÀzÀ ¥ÀæeÉÕAiÀiÁVzÉ.
¤ÃªÀÅ ªÉÄÃ,É N¢gÀĪÀÅzÀgÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ,É F PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1. d£ÀgÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ ¸ÀºÀPÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
awæ¸ÀÄvÁÛgÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ ¨sÁ«¸ÀÄ«j?
_________________________________________________________
2. ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ ªÀiÁ°PÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä d£ÀgÀ£ÀÄß MlÄÖUÀÆr¸ÀĪÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ AiÉÆÃa¸ÀÄwÛÃj?

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
3
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸À
¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è CvÀåªÀÄÆ®åªÁzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® d£ÀgÀÄ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ d£ÀgÀ £ÀqÀÄ«£À

¸ÀºÀPÁgÀªÀÅ ¸ÀéAiÀÄA¥ÀÆtðvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁéªÀ®A§£ÉAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¤uÁðAiÀÄPÀªÁVzÉ.

®¨sÀå«gÀĪÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸À®Ä, UÀÄgÀÄw¸À® UÀÄgÀÄw¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

C£ÀÄUÀÄtªÁV AiÉÆÃf¸À®Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀÅ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀéAiÀÄA-¸ÀPÁðgÀªÀÅ
¸ÀPÁðgÀªÀÅ AiÀiÁAwæPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°èzÁÝUÀ, ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀܽÃAiÀÄ
ªÀÄlÖzÀ°è ¸ÀܽÃAiÀÄ d£ÀjAzÀ Éà ¥ÀæªÀÄÄR ¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ GvÀÛªÀĪÁzÀ ªÀiÁUÀðªÁVzÉ. J°è d£ÀgÀÄ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ
PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉÆà EzÀ£Éßà ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. CªÀgÀÄ
vÀªÀÄä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ fêÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjªÀwð¸ÀĪÀ C¢üPÁgÀ ªÀ»¸ÀÄvÁÛgÉ.

DzÀÝj
jAzÀ
AzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀåQÛUÀ¼À, UÀÄA¥ÀÄ CxÀªÁ
¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆAqÀÄ
ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄä C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¸ÀéAvÀ G¥ÀPÀæªÀÄzÀ°è CxÀªÁ EvÀgÀgÀ
GvÉÛÃd£ÀzÀ
zÀ ¤gÀAvÀgÀ DzsÁgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ.

9.2.2 KPÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt(¸ÀAWÀl£É) ªÀÄÄRå?

AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄzsÀå¹ÜPÉ/PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ AiÀıÀ¹ìUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtªÀÅ(¸ÀAWÀl£É) §ºÀ¼À ªÀÄÄRåªÁV ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ:

• ªÀÄzsÀå¹ÜPÉUÀ½UÉ ¨ÉÃrPÉ gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ.

• ªÀÄzsÀå¹ÜPÉUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀÄPÁjvÀé ªÀÄvÀÄÛ zÀPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
• ¥ÀæwQæAiÉÄUÉ ºÉZÀÄѪÀj ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀÄUÉAiÀiÁV ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
• ºÉZÀÄÑ ¨sÉÃzÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß(zÀħð®vÉ) vÀ®Ä¥ÀĪÀÅzÀÄ.
• ²PÀëtzÀ ªÉÄÃ É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀĪÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼ÁzÀ °AUÀ ©ü£ÀßvÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
eÁUÀÈwAiÀÄ PÉÆgÀvÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ w½ªÀ½PÉ ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀiÁ°ÃPÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄxÀð¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.

9.2.3 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt : M¼ÀUÉÆAqÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

¸ÀªÀÄÄzÁAi
ªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjPÀ®à£É, CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ ¸Àé®à
PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄ«j. FUÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è vÉÆqÀVgÀĪÀ
PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß F PɼÀUÉ ¤ÃqÀ ÁzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è CxÀðªÀiÁrPÉƼÉÆîÃt.

¸À¤ßªÉñÀ 2: LzÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀwUÉ "¸ÀA§A¢ü

¸ÀA§A¢ü¹zÀ ²PÀëQ"": ²PÀëQAiÀÄÄ UÀtÂvÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß
vÀgÀUÀwUÉ ¤ÃqÀÄvÁÛ¼É. CzsÀðzÀµÀÄÖ
µÀÄÖ vÀgÀUÀwAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¥ÀjÃ
¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è
GwÛÃtðgÁV®èªÉAzÀÄ ¥sÀ°vÁA±À vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. GwÛtðgÁzÀ «zÁåyðUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀgÀÄ
UÀrgÉÃSÉAiÀÄ «¨sÁUÀzÀªÀgÁVzÀÝgÀÄ.
Ä. ²PÀëQAiÀÄÄ vÀÄA¨Á C¸ÀªÀiÁzsÁ£ÀUÉÆArzÀÝgÀÄ. ªÀÄPÀ̼À
PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ®Ä ¤zsÀðj¹zÀgÀÄ.. ¥Àæw ªÀÄUÀÄ«£À PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉ, «±ÉõÀªÁV GvÀÛªÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
4
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

CAPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀ½¸ÀzÀ ªÀÄ

ªÀÄPÀ̼ÉÆqÀ£É ZÀað¸À®Ä
§AiÀĹzÀgÀÄ(F(F ¸ÀAzsÀ¨sÀðzÀ°è §ºÀÄvÉÃPÀ ¸ÀA¥ÀÆtð
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ªÀUÀð). DzÀgÉ ¸Á¥ÁÛ»PÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀ£ÀÄß ªªÀÄÄV¸À¨ÉÃPÁzÀ
¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ Éèà EzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¸À®Ä ¸ÁzsÀåUÀÄwÛgÀ°®è.
EzÀPÉÌ ºÉaÑ£À ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ CªÀ±ÀåPÀvɬÄvÀÄÛ. DzÀÝjAzÀ
²PÀëQ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è, "¥"¥ÀæÀæwAiÉƧâgÀÆ ºÉÃUÉ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è §gÉ¢j JAzÀÄ AiÉÆÃa¹, ¤ªÀÄä
¥ÀæzÀ±Àð£ÀPÉÌ GvÀÛªÀÄ, ¸ÀgÁ¸Àj, PÀ¼À¥É, Cwà PÀ¼À¥É JAzÀÄ ªÀiË®å ¤uÁðAPÀªÀ£ÀÄß ¤Ãr
PÁgÀtªÀ£ÀÄß §gɬÄj" JAzÀÄ vÀgÀUÀwUÉ WÉÆö¹zÀgÀÄ.

J Áè §gÀºÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉZÀÄѪÀj PÁAiÀÄðªÁVzÀÝgÀÆ, CzÀ£ÀÄß C ²PÀëQ

ºÉÃUÁzÀgÀÆ ¤ªÀð»¸À¨ÉÃQvÀÄÛ. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è vÀªÀÄä PÀ¼À¥É ¥ÀæzÀ±Àð£ÀPÉÌ,
`¸ÀA§A¢ü ªÀÄzÀÄªÉ ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀzÀ°è ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ', 'C£ÁgÉÆÃUÀå', `«µÀAiÀÄzÀ
UÀæ»PÉAiÀÄ°è£À vÉÆAzÀgÉ', `vÀgÀUÀwUÉ UÉÊgÀĺÁdj' ªÉÆzÀ ÁzÀ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÀÝgÀÄ.
ÀÄ

PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÀÝgÀÄ. PÉ®ªÀÅ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä

§gÀºÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀåªÁzÀ PÁgÀtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ°®èªÉAzÀÄ
²PÀëQ w½zÀÄ PÉ®ªÀÅ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß
ÁåyðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ ¸ÀtÚ
UÀÄA¦£ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀævÉåÃPÀªÁV F
¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÀªÀÄä UɼÉAiÀÄgÀ PÀÄjvÀÄ ºÉaÑ£À «±Áé¸ÁºÀð
ªÀÄÆ® ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÁÛgÉAzÀÄ CªÀgÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ªÀÄPÀ̼À ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß
ZÀað¹zÀgÀÄ. PÉ®ªÀÅ PÉlÖ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CªÀgÀÄ EvÀgÀ vÀªÀÄä ¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃV ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ
¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ZÀað¹zÀgÀÄ.
²PÀëQAiÀÄÄ ««zsÀ ¸ÀAzsÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¥ÉÆõÀPÀgÉÆA¢UÉ
¸ÀAªÀ»¸ÀĪÀ CªÀPÁ±À ¹QÌzÁUÀ F «µÀAiÀÄAiÀĪÀ£ÀÄß Äª
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîwÛzÀÝgÀÄ. vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¸ÀºÀ
PÀ°AiÀÄÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉƼÀî®Ä GvÀÛªÀÄ
¥ÀæzÀ±Àð£À ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¼À¥É ¥ÀæzÀ±Àð£À ¤ÃqÀĪÀ
CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÉßûvÀgÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À£ÁßV
gÀƦ¹zÀgÀÄ.
ºÉaÑ£À ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÉÆzÀ® ¦Ã½UÉAiÀÄ PÀ°AiÀÄĪÀªÀgÀÄ CxÀªÁ PÀ¼À¥É ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀ ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÉgɺÉÆgÉAiÀĪÀgÉÆA¢UÉ EzÀÝgÀÄ, vÀªÀÄä ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥À
ªÁ¹¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÀ¼À¥É ¥ÀæzÀ±Àð£À ¤qÀĪÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ²PÀëQ ±Á ÉAiÀÄ°è
PÉ®ªÀÅ »jAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÀgÀÄ. ªÀÄÄA¢£À ¥Àj ¥ÀjÃPÉë
ÃPÉëAiÀÄ ¢£À §AzÉà ©nÖvÀÄ!
F ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è vÀgÀUÀwAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉ K£Á¬ÄvÀÄ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ AiÉÆÃa¸ÀÄ«gÁ?
PÉ®ªÀÅ ªÀÄPÀ̼À PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉAiÀÄ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÉ MAzÀÄ CªÀPÁ±À«zÉ. ²PÀëPÀ£À ¤gÀAvÀgÀ
¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃfvÀ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ «zÁåyðUÀ¼À GvÀÛªÀÄ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀzÀÀ± ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼ÀÄ
ºÉaÑgÀÄvÀÛªÉ.

²PÀëQ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ J Áè vÀgÀUÀwUÀ½UÉ F PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß §¼À¸À ÁUÀ°®è. CªÀgÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3
:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
5
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

EvÀgÀ ¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃVUÀ¼ÉÆA¢UÉ vÀªÀÄä PÁAiÀÄÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ZÀað¹zÀgÀÄ, CªÀgÀ°è

PÉ®ªÀgÀÄ ¥ÉÆæÃvÁ컹zÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄä «µÀAiÀÄUÀ¼À°è D PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß §¼À¹zÀgÀÄ
vÀzÀ£ÀAvÀgÀ F «µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÉÆqÀ£É ¸À¨sÉAiÀÄ°è
ªÀÄAr¸À Á¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄÄ "CvÀÄåvÀÛªÀÄ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ¸ÉßûvÀgÀÄ", "CvÀÄåvÀÛªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CvÀåAvÀ
¸ÀºÀPÁj »jAiÀÄ UÀÄA¥ÀÄ", "CvÀåAvÀ ¸ÀºÀPÁj ªÀÄvÀÄÛ
UÀ滸ÀĪÀ ¥ÉÆõÀPÀgÀ£ÀÄß" UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ
CAVÃPÀj¸ÀĪÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄߣÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ: ¥Àæw ªÁgÀªÀÅ
¸À¨sÉAiÀÄ°è ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ/UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ EzÀPÉÌ PÀgÀvÁqÀ£À
¥Àæw vÀgÀUÀwAiÀÄ®Æè EzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ Á¬ÄvÀÄ.
F ªÉÄð£À ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è
ÉñÀzÀ°è UÀªÀĤ¹zÀAvÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt £ÀqɬÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
EzÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ¸ÀÄzsÁjvÀ PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉAiÀÄ UÀÄjAiÀÄ ¸ÁzsÀ£ÉUÉ PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ JAzÀÄ
J Áè ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉUÀ¼À°è ¥sÀ°vÀUÉÆArzÉ. FUÀ £ÁªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀæªÀÄÄR ÄR PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄà É
¤ÃrzÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÉÆîÃt.

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ°è ªÉÄÃ,É w½¹zÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ²PÀëPÀ£ÀÄ

M¼ÀUÉÆAqÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ

¤ªÀÄä ¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ªÉÄÃ É ¤ÃrzÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ²PÀëPÀ
¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß/«µÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹gÀĪÀÅzÀÄ:- "UÀtÂvÀ
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è «zÁåyðUÀ¼À PÀ¼À¥É ¥ÀæzÀ±Àð£À"

²PÀëPÀ£ÀÄ ««zsÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß

UÀÄgÀÄw¹zÀ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAªÀºÀ£À ªÀiÁrzÀ£ÀÄ

«zÁåyðUÀ¼ÀÄ ( ««zsÀ ¸ÁzsÀ£É

ªÀÄlÖzÀ°ègÀĪÀ -vÀgÀUÀwAiÀÄ°ègÀĪÀ
«zÁåyðUÀ¼ÀÄ: »jAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ)

²PÀëPÀgÀÄ-¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃVUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ

²PÀëPÀgÀÄ

¥ÉÆõÀPÀgÀÄ

ªÉÄà Á¢üPÁjUÀ¼ÀÄ- ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
6
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è ®¨sÀå«gÀĪÀ ªÉÄð£À ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è £ÀªÀÄä ²PÀëPÀ PɼÀV£À
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÁÝgÉ:
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «zÁåyð:
GvÀÛªÀÄ ¥ÀæzÀ±Àð£À
zÀ±Àð£À ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß
¸ÀªÀiÁ£À¸ÀÌAzÀ PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀĪÀ
¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁV UÀÄgÀÄw¸À ÁVzÉ.

PÀ¼À¥É ¥ÀæzÀ±Àð£À ¤ÃqÀĪÀ «zÁåyðUÀ¼À

PÀÄjvÀÄ ªÀÄÆ® ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄgÀ½
¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁV ¸ÀºÀ
¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß (¸ÀªÀiÁ£À¸ÀÌAzÀvÉAiÀÄ£ÀÄß)
£ÉÆÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ.

¸ÀAUÀæºÀuÁ ¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ »jAiÀÄ

«zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß
MzÀV¸ÀĪÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® JAzÀÄ
UÀÄgÀÄw¸À ÁVzÉ.

²PÀëPÀ:
AiÉÆÃf¹zÀ vÀAvÀæªÀ£ÀÄß ZÀað¸À®Ä
¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÉAzÀÄ »jAiÀÄ ²PÀëPÀgÉAzÀÄ
UÀÄgÀÄw¸À ÁVzÉ.

EvÀgÀ «µÀAiÀÄzÀ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß vÀªÀÄä

«µÀAiÀÄUÀ¼À°è zÀħ𮠫zÁåyðUÀ¼À
¥ÀæzÀ±Àð£ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ »£Éß ÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀÄjvÀÄ »ªÀiÁä»w ¤ÃqÀ®Ä
¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À ÁVzÉ.

¥ÉÆõÀPÀgÀÄ:
¹éÃPÁgÁºÀðªÁzÀ ¥ÀƪÀð¨sÁ«
¥ÉÆõÀPÀgÀÄ ªÀiÁzÀj ¥ÉÆõÀPÀgÀAvÉ
awævÀUÉÆAqÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
±ÉÊPÀëtÂPÀ
PÀ CxÀªÁ ¥Àj¸ÀgÀzÀ
¥ÉÆæÃvÁìºÀ«®èzÀ PÀ¼À¥É ¥ÀæzÀ±Àð£À ¤ÃqÀĪÀ
ªÉÆzÀ® vÀ ɪÀiÁj£À PÀ°AiÀÄĪÀªÀjUÉ J°è
¸ÁzsÀåªÉÇà C°è ¨ÉA§®ªÁUÀĪÀ
¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹PÉÆArzÁÝgÉ.
ªÉÄÃ,Á¢üPÁjUÀ¼ÀÄ:
ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß PÁAiÀÄðgÀÆ¥ÀPÉÌ vÀgÀ®Ä
GvÉÛÃf¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ CAVÃPÀj¸ÀĪÀ
"GvÀÛªÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀß vÀAiÀiÁgÀPÀgÀÄ" JAzÀÄ
UÀÄgÀÄw¹PÉÆAqÀ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÉÃ
¸ÀA¥À£À
¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ. EzÀÄ EvÀgÀjUÉ
EvÀ
¥ÉæÃgÀuÉAiÀiÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
7
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ Dz
DzsÁjvÀ)
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ £ÀqÀÄªÉ ««zsÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è «zÁåyðUÀ¼ÉÆqÀ£É,
£ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ¸ÀA¨sÁµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß²PÀëPÀgÉÆqÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆõÀPÀgÉÆqÀ£É
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ. CzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ZÀZÉðUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄ߸ÀA¨sÁµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß SÁwæ¥Àr¹zÉ: n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
§®¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ(¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ EvÁå¢) CzsÀåAiÀÄ£À ¸ÉßûvÀgÀ gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀAUÀæºÀuÁ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÁ¹¸À®Ä »jAiÀÄgÀ
ºÀAaPÉ: EvÀgÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è vÀAvÀæzÀ §¼ÀPÉ:
ªÀiÁzÀjAiÀÄ gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ
PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉAiÀÄ CAVÃPÁgÀªÀÅ
§®¥Àr¸ÀĪÀ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀȶָÀ®Ä
£ÉgÀªÁ¬ÄvÀÄ.
¥ÀæwAiÉƧâgÀÄ vÀªÀÄäzÉà DzÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ²PÀëPÀgÀ PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÉAzÀgÉ «zÁåyðUÀ½UÉ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä vÀªÀÄä PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉAiÀÄ ªÀiË®å
C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß ¤uÁðAiÀÄPÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä w½¹zÀgÀÄ
gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ CzÉà PÁgÀtPÁÌV CªÀgÀ
CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆgÉʸÀĪÀ°è «zÁåyðUÀ½UÉ
C¢üPÁgÀ ¤ÃqÀĪÀAvÉAiÉÄÃ
AiÉÆÃa¸À§ºÀÄzÀÄ.

EvÀgÀ ²PÀëPÀgÉÆA¢V£À ZÀZÉðUÀ¼ÀÄ

«zÁåyðUÀ¼À PÀ¼À¥É PÀ°PÉAiÀÄ
¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä ¸ÁªÀiÁ£Àå
G¥ÀPÀæªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À§°ÃPÀgÀtzÀ CxÀðªÀ£ÀÄß
¸ÀȶֹzÉ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ
GvÉÛÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
M¼ÀUÉÆAqÀ F ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä
MAzÀÄ vÀAvÀæªÀ£ÀÄß ZÀað¸ÀĪÀÅzÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiÁ°PÀvÀéªÀ£ÀÄß SÁvÀj¥Àr¸ÀÄvÀÛzÀ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä
¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ. «zÁåyð UÀÄA¥ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ
ZÀZÉð: vÀ£ÀÆä®PÀ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀjºÀj¸À®Ä MAzÀÄ PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß
ªÀiÁr ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ ¨ÉA§°¸ÀĪÀ
ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀȶָÀĪÀÅzÀÄ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ F ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄÄ
AiÀıÀ¹ìUÉ PÁgÀtªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
8
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)
ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CvÀÄåvÀÛªÀÄ `CzsÀåAiÀÄ£À ¸ÉßûvÀgÀ£ÀÄß',
«zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä
»jAiÀÄjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆõÀPÀjUÉ
¥ÉÆõÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀÈd£ÁvÀäPÀ ¸ÀA¨sÁªÀå ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¥ÉÆæÃvÁìºÀ', ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉA§°¸ÀĪÀÅzÀÄ.CAVÃPÀj¸ÀĪÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ: ¸ÀÈd£ÁvÀäPÀ
vÀAqÀUÀ½UÉ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¨ÁºÀå ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÉÆA¢UÉ «zÁåyðUÀ½UÉ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀPÀð Ej¸ÀĪÀ°è MzÀV¸À®Ä ºÉaÑ£À PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ. £Á«Ã£ÀåvÉUÉ ¥ÉæÃgÉæ¹zÀgÀÄ.

¤AiÀÄ«ÄvÀ ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÁV,

±Á ÉAiÀÄ ºÉÆgÀUÉ ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ
«zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀPÀð ºÉÆAzÀĪÀ
¥ÀæAiÀÄvÀߪÀÅ(£ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ ªÀÄPÀ̽UÉ ¸ÀºÁAiÀÄ
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåð«gÀĪÀ ¥ÉÆõÀPÀgÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜ), ¥ÉÆõÀPÀgÉÆA¢UÉ «zÁåyð
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß (±Á ÉAiÀÄ M¼ÀUÉ)
¸ÀA¥ÀQð¸ÀĪÀ°è £ÉgÀªÁUÀĪÀAvÉ
£ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÁVzÉ(±Á
ÄzÁVzÉ(±Á Á ¥Àj¢üAiÀÄ
ºÉÆgÉUÉ). DzÁUÀÆå EzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁzÀ
¨ÁºÀå ¸ÀA¥ÀPÀðUÀ¼À MAzÀÄ ¸ÀÆPÀëöä
avÀæªÁVzÉ. F WÀlPÀzÀ £ÀAvÀgÀzÀ
«¨sÁUÀUÀ¼À°è ¤ÃqÀ ÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAi¸À ÀÄzÀ
¸ÀªÀÄ£Àé
ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt M¼ÀUÉÆAqÀ
M¼À ªÁ¸ÀÛ«PÀ
«±ÉèõÀuÉUÀ¼À°è ºÉaÑ£À ¸ÀA¥ÀPÀð
PÉÆArUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀÄgÀÄw¸À®Ä
UÀÄgÀÄw¸À®
¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ CxÀªÁ ±Á ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ²PÀëPÀ£ÁV ««zsÀ
¥Á®ÄzÁgÀgÉÆA¢UÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ£ÀÄ.
PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä M¦àPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ. ²PÀëPÀjUÉ ¸ÀªÀÄAiÀĪÀÅ Cwà PÀrªÉÄAiÀÄ°è
®¨sÀå«gÀĪÀ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁVzÉ. ªÉÄð£À ª
¸À¤ßªÉñÀzÀ°è £ÀªÀÄä ²PÀëPÀ£ÀÄ
ªÀÄzsÀå¹ÜPÉAiÀÄgÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀÄAiÀÄ
ªÀå¬Ä¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀ£ÀÄ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄPÀgÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀ
UÀªÀÄ£ÀªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉƽ¸ÀÄ«PÉAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ
¸ÀªÀÄAiÀĪÀ£ÀÄßß RArvÀªÁVAiÀÄÆ ªÀåAiÀÄ
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄzÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
9
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬
¬ÄÃPÀgÀt
ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)
J Áè ¥Á®ÄzÁgÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß
¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀgÀ PÀÄjvÀÄ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtPÉÌ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
UÀªÀÄ£ÀºÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ §ºÀ¼À ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
ªÉÄð£À ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è, J Áè
¥Á®ÄzÁgÀgÀÄ(«zÁåyðUÀ¼ÀÄ, ²PÀëPÀgÀÄ
(¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃVUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄgÀÄ):
ªÉÄà Á¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ)
¸ÀA¥À£ÀÆä®PÀgÁV UÀÄgÀÄw¸À®àqÀÄvÁÛgÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¤gÀAvÀgÀªÁV ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è
vÉÆqÀV¹PÉÆArzÁÝgÉ.

¸ÀÆZÀ£É: ¸À¤ßªÉñÀ 2 ªÉÄÃ É ¤ÃqÀ ÁzÀ " PÁ¼Àf ºÉÆA¢gÀĪÀ ²PÀëPÀ" ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ°è PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ZÀZÉðAiÀÄÄ ¹Ã«ÄvÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ°è DzÀgÉ
²PÀëPÀ£À ¸À¤ßªÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ
ÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀzÀ ¹Ã«ÄvÀ ¸ÀA§A¢üvÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ªÀåªÀºÀj¹zÉ. F
WÀlPÀzÀ EvÀgÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è F PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß «±Á®ªÁzÀ zÀȶÖPÉÆãÀzÀ°è UÀÄgÀÄw¸À®Ä
J°è CªÀPÁ±À«zÉAiÉÆà C°è ªÀåQÛ CzsÀåAiÀÄ£À ¤ÃqÀ ÁVzÉ.
ªÉÄÃ É ¤ÃqÀ ÁzÀ ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ««zsÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt PÀÄjvÀÄ
N¢gÀÄ«j EzÀgÀ PÀÄjvÀÄ ¤ÃqÀ ÁzÀ PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹:

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹: 1

1. ¤ªÀÄä C©ü¥ÁæAiÀÄzÀ ¥ÀæPÁgÀ ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è EAvÀºÀ vÀAvÀæªÀÅ gÀÆ¥À ¥ÀqÉzÀgÉ
ªÀÄPÀ̼À ¥sÀ°vÁA±ÀzÀ°è K£ÁUÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ K£ÁUÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ
AiÉÆÃa¸ÀÄ«j?
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
2. ²PÀëPÀ£ÀÄ ±ÀæªÀĪÀ»¸À¢zÀÝgÉ K£ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ AiÉÆÃa¸ÀÄ«j?
________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
3. EvÀgÀ ²PÀëPÀgÀÄ, ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ CxÀªÁ EvÀgÀ «zÁåyðUÀ¼À ¨sÁVvÀé E®èzÉ M§â
²PÀëPÀ£ÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ «zÁåyðUÀ½UÉ ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ KPÉÊP
KPÉÊPÀ
PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß AiÀÄw߸À®Ä ¸ÀºÀ ¸ÁzsÀå«zÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ AiÉÆÃa¸ÀÄ«gÁ?
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
10
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÀÄzÀ
ÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)
9.2.4 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀ: ¥ÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ P˱À®å:
ªÉÄð£À «¨sÁUÀUÀ¼À°è £ÁªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀæQæAiÉÄ ªÀÄvÀÄÛ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆArzÉÝêÉ. F £ÁªÉÃ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀgÀÄ M¼À
M¼ÀUÉÆAqÀ
UÉÆAqÀ CªÀ£À/CªÀ¼À ¥ÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ P˱À®åUÀ¼À PÀÄjvÀÄ
¥ÀjavÀgÁUÉÆÃt:

M§â ¸ÀAZÁ®PÀ ¸ÀAZÀ®£ÀUÉƽ¸ÀĪÀ ªÀåQÛAiÀiÁVgÀÄvÁÛ£É GzÁ: ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß

ZÀ°¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀªÀ£ÀÄ. CªÀ£ÀÄ/CªÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ¢AzÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ¸ÁªÀi
¸Á Á£Àå
UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀȶָÀĪÀ ªÉÃUÀªÀzsÀðPÀgÁVzÁÝgÉ.
• d£ÀgÀ£ÀÄß MnÖUÉ ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• £ÀA©PÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ZÀZÉð ªÀÄvÀÄÛ wêÀiÁð£À PÉÊUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄUÀªÀÄUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¸ÀgÁUÀ
¸ÀgÁUÀªÁV
ªÁV PÁAiÀÄð ªÀÄÄAzÀĪÀjAiÀÄ®Ä C£ÀĪÀÅ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
avÀæ 1: ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀ£ÀÄ ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÁzÀ ªÀvÀð£ÉUÀ:¼ÀÄ, P˱À®åUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAPÉëæ¸ÀÄvÀÛzÉ.

• ¸À¤ßªÉñÀªÀ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä¸À®Ä ¹zÀÞvÉ.

• J2Áè ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ UËgÀªÀ
• ¤tðAiÀÄ«®èzÀ ªÀÄvÀÄÛ M¦àPÉƼÀÄîªÀ «zsÁ£À
ªÀvÀð£ÉUÀ¼ÀÄ • ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À PÀÄjvÀÄ w¼ÀĪÀ½PÉ
• ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ QæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîvÀÛzÉAzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
¸ÁªÀÄxÀåðzÀ°è£À £ÀA©PÉ.

• GvÀÛªÀÄ ¸ÀAªÀºÀ£À P˱À®å:

À®å: «±ÉõÀªÁV
« PÉüÀÄ
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¸ÀéAvÀ «±Éè
« õÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀĸÉå ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä
PË
P˱À®åUÀ¼ÀÄ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀĪÀAvÉ GvÀÛªÀÄ ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ.
• ¤zsÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è
Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥ÀæwAiÉƧââ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¥Áæw¤zsÀåªÀ£ÀÄß
RavÀ¥Àr¸ÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð.

• s¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ

zsÀé¤eÁë£À ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ vÀvÀéUÀ¼À
eÁÕ£À ¸ÀA¥ÀÆtðw¼ÀĪÀ½PɬÄAzÁVzÉ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ CjªÀÅ CzÀgÀ £ÉÊwPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÆPÀëöävɬÄAzÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
11
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀg
ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)
avÀæ 1: ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀ¤UÉ ªÀvÀð£ÉUÀ¼ÀÄ, P˱À®åUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÁÕ£ÀªÀÅ §ºÀ¼À
ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀAZÁ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀ
ªÀåQÛAiÀiÁVzÀÄÝ, MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
MlÄÖUÀÆr¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ RavÀ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ. E¢ÃUÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀ ºÉZÁÑV
K£ÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ £ÁªÀÅ UÀÄgÀÄw¹zÉÝÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ §®ªÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀgÀÄ
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÁzÀ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ C CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. ¨ÁPïì/¥ÉnÖUÉ 1gÀ°è
¤ÃrgÀĪÀAvÉ ¸ÀAªÀºÀ£À ¥ÀæQæAiÉÄ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ ¸ÀAªÀºÀ£À P˱À®åUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ £ÁªÀÅ
NzÀ§ºÀÄzÀÄ.
¨ÁPïì /¥ÉnÖUÉ 1: ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀAZÁ®PÀ¤UÉ ¸ÀAªÀºÀ£À P˱À®UÀ¼ÀÄ vÉÆqÀÄPÁVªÉ. ¸ÀAªÀºÀ£À
JAzÀgÉãÀÄ?
• ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀÅ PÀ®à££ÉUÀ¼ÀÄ,
ÉUÀ¼ÀÄ, ¸ÀvÀå, C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÀiÁ»w ªÀÄvÀÄÛ w¼ÀĪÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÀAaPÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
• PÀ¼ÀÄ»¹zÀ ¸ÀAzÉñÀªÀÅ ¹éÃPÀj¸À®àmÁÖUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀªÀgÀÄ w½¸ÀĪÀ
GzÉÝñÀªÀÅ CzÉà jÃw ¹éÃPÀj¸ÀĪÀªÀgÀÄ CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÀgÉ C°è ¥ÀjuÁªÀÄPÁj
¸ÀAªÀºÀ£À £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

¸ÀAªÀºÀ£À ¥ÀæQæAiÉÄ
• PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀªÀgÀ ¸ÀAzÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÁUÀ ªÀiÁvÀæ ¸ÀAªÀºÀ£À
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ¥ÀÆtðUÉƼÀÄîvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ ¹éÃPÀj¸ÀĪÀªÀgÀ »ªÀiÁä»wAiÀÄ£ÀÄß
PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀªÀjUÉ ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ.
¸ÀAªÀºÀ£À ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ªÀÄÄA¢£À CA±ÀUÀ¼À CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ: PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀªÀgÀÄ,
¹éÃPÀj¸ÀĪÀªÀgÀÄ, ¸ÀAzÉñÀ, ¸ÀA¥ÀPÀðzÁj ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzsÀåªÀÄ, ¥ÀæQæAiÉÄ ªÀÄvÀÄÛ ±À§Ý.
C. ¸ÀAªÀºÀ£À ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀªÀgÀ eÉÆvÉ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀAzÉñÀ
PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀªÀgÀÄ ¹éÃPÀj¸ÀĪÀªÀ¤UÉ ¸ÀAzÉñÀªÀ£ÀÄß PÀ¼
PÀ¼ÀÄ»¸À®Ä §AiÀĸÀÄvÁÛgÉ.
¸ÀAzÉñÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀ ªÉÆzÀ®Ä, PÀ¼ÀÄ»¸ÀĪÀªÀgÀÄ ¹éÃPÀj¸ÀĪÀªÀ£À zÀȶÖPÉÆãÀ¢AzÀ
¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀ£ÀÄß zÀȲåÃPÀj¸À¨ÉÃPÀÄ.
D. ¹éÃPÀj¸ÀĪÀªÀ£ÀÄ ¸ÀAªÀºÀ£ÀªÀ£ÀÄß GzÉÝò¹gÀĪÀ M§â ªÀåQÛ CxÀªÁ UÀÄA¥ÀÄ.
E. ªÀiÁzsÀåªÀĪÀÅ ¸ÀAzÉñÀªÀ£ÀÄß
£ÀÄß w½¸À®Ä §¼À¸À ÁUÀĪÀ «zsÁ£ÀªÁVzÉ.
F. »ªÀiÁä»wAiÀÄÄ ¹éÃPÀj¸ÀĪÀªÀ£À ¹éÃPÀj¸ÀĪÀ ¸ÀAzÉñÀzÀ ¥ÀæwQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ.
G. ±À§ÝªÀÅ ¸ÀAzÉñÀzÀ ¸ÀàµÀÖvÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß CrØ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ CxÀªÁ
ºÀgÀqÀÄvÀÛzÉ.±À§Ý zÉÊ»PÀªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ(GzÁ: ±À§ÝªÀÅ PÀlÖqÀ ¤ªÀ ¤ªÀiÁðt PÁAiÀÄð¢AzÀ
§gÀÄvÀÛzÉ). ªÀÄ£ÉÆêÉÊeÁÕ¤PÀªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ(PÉüÀÄUÀ£À ªÀÄ£À¸ÀÄì ZÀAZÀ®ªÁzÁUÀ
ºÉüÀĪÀªÀ£ÀÄ K£ÀÄ ºÉýgÀĪÀ CxÀªÁ §gÉ¢gÀĪÀÅzÀgÀ ªÉÄÃ É CªÀ£ÀÄ
PÉÃA¢æÃPÀj¸ÀĪÀÅ¢®è) ±ÁjÃjPÀªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ(ºÉüÀĪÀªÀ£ÀÄ CxÀªÁ PÉüÀÄUÀjUÉ zÉÊ»PÀ
¸ÀªÀĸÉåªÀÅAmÁzÁUÀ UÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ ¸ÀAªÀºÀ£À ¸ÀA¨sÀ«¸ÀĪÀÅ¢®è(GzÁ:
PÉüÀÄUÀjUÉ PÉüÀÄUÁjPÉAiÀÄ°è vÉÆAzÀgɬÄgÀ§ºÀÄzÀÄ.)
zÀgɬÄgÀ§ºÀÄzÀÄ.) ÁPÀëtÂPÀªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ
(ªÀiÁvÀÄUÁgÀ §¼À¹zÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¹éÃPÀj¸ÀĪÀªÀjUÉ CxÀðªÁUÀĪÀÅ¢®è.)

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
12
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

¸ÀAªÀºÀ£ÀzÀ°è D°¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ/ªÀĺÀvÀé:

• ¸ÀQæAiÀÄ D°¸ÀĪÀÅzÀÄ JAzÀgÉ, ªÀiÁvÀÄUÁgÀ£À «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ, PÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ,
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¨sÁªÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ UÀÄjAiÉÆA¢UÉ
D°¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• £ÀªÀÄä fê
fêÀ£ÀzÀ°è
À£ÀzÀ°è PÀ°PÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁUÀªÀÅ £ÀªÀÄä D°¸ÀÄ«PÉAiÀÄ P˱À®åªÀ£ÀÄß
CªÀ®A©¹zÉ.
• D°¸ÀÄ«PÉAiÀÄÄ £ÀªÀÄUÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀgÀ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ PÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¸À®Ä
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
• PÉ®ªÉǪÉÄä ªÀåQÛAiÀÄÄ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ aAvÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß/¸À®ºÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ
¥ÀjUÀt¸À®Ä
CªÀgÀÄ ¹zÀÝjzÁÝgÉ J£ÀÄߪÀ ªÉÆzÀ®Ä CzÀ£ÀÄß PÉüÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ M¦àPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ.
• £ÁªÀÅ ¸ÀQæAiÀĪÁV ªÀåQÛAiÀÄ D ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß
PÉüÀÄwÛzÀÝgÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀÄä ¸À®ºÉ/¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ¼À
ÄUÀ¼À£ÀÄßß MzÀV¹zÀgÉ, CªÀ£ÀÄ/CªÀ¼ÀÄ
CªÀgÀ£ÀÄß M¦àPÉƼÀÄ
ÉƼÀÄîªÀ ¸ÁzsÀåvɬÄzÉ.

»A¢£À «¨sÁUÀUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀAZÁ®

¸ÀAZÁ®PÀ£À
PÀ£À ¥ÀæªÀÄÄR UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjZÀ¬Ä¹PÉÆAr¢ÝÃj. ¸À¤ßªÉñÀ
¸À¤ßªÉñÀ-2
2 gÀ°è F UÀÄtUÀ¼À «µÀAiÀÄzÀ°è ¤ÃªÀÅ PÀ°vÀzÀÝ£ÀÄß
DzsÀj¹ PÉ®ªÀÅ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß "£ÀªÀÄä ²PÀëPÀ"
À"-"PÁ¼Àf
"PÁ¼Àf ²PÀëPÀ" zÀ°è UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. FUÀ
¤ÃªÀÅ
ªÀÅ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtUÉƽ¸À®Ä ¤ÃªÀÅ ¸ÀQæAiÀÄUÉƽ¸À¨ÉÃPÁzÀ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß PɼÀUÉ ¥ÀnÖ
ªÀiÁr.

-2 gÀ°è£À ²PÀëPÀ£À UÀÄtUÀ¼ÀÄ:

¸À¤ßªÉñÀ-
• ___________________________________________________
____________________________________________
• ___________________________________________________
____________________________________________
• ________________________
____________________________________________
___________________________
• ____________________________________________
___________________________________________________
• ____________________________________________
___________________________________________________
• ____________________________________________
___________________________________________________

¤ÃªÀÅ ºÉÆA¢gÀĪÀ UÀÄtUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄä£ÀÄß ¸ÀAZÁ®PÀ£À£ÁßV ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ

ªÀiÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ
• ___________________________________________________
____________________________________________
• ____________________________________________
___________________________________________________
• ____________________________________________
___________________________________________________
• ___________________________________________________
____________________________________________
• ___________________________________
____________________________________________
________________
• ____________________________________________
___________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
13
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

9.3 ªÀåQÛ CzsÀåAiÀÄ£À: ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ°è

M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ
E°èAiÀĪÀgÉUÉ F WÀlPÀzÀ°è £ÁªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtPÉÌ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¹PÉÆArzÉÝêÉ. ªÀÄÄRåªÁV ±Á ÉAiÀÄ »A¨sÁUÀ
CxÀªÁ vÀgÀUÀw £ÉÃgÀªÁV ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ¸ÀA¥ÀPÀð ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. FUÀ £ÁªÀÅ ²PÀëtzÀ
¸À¤ßªÉñÀzÀ°è zsÀ£ÁvÀäPÀ ¥Àæ¨sÁ ÁªÀªÀ£ÀÄß
ªÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ PÉ®ªÀÅ AiÀıÀ¹é ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÉÆÃt.

9.3.1 ¸ÀªÀð²PÀët C©üAiÀiÁ£ÀzÀ CrAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ

¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt
6 jAzÀ 14 ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£À J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆPÀÛ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
²PÀëtªÀ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÁzÀ ¸ÀªÀð²PÀët
C©üAiÀiÁ£À(J¸ïJ¸ïJ)ªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀåªÀ¹ÜvÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtPÉÌ ªÀĺÀvÀé ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ «PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ ÀÈvÀ ¤zsÁðgÀzÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀȶָÀĪÀÅzÀÄ. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ zÀȶÖUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV (wzÀÄÝ¥Àr 73 ªÀÄvÀÄÛ 74) «¢ü 1992gÀ
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw (J£ï¦E) ªÀÄvÀÄÛ «PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ ²PÀët ¤ªÀðºÀuÉ ¸À«ÄwAiÀÄ
²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼ÀÄ, UÁæªÀÄ ²PÀët ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ(«E¹) r.¦.E.¦(f Áè ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ)AiÀÄ CrAiÀÄ°è ¸Áܦ¸À Á¬ÄvÀÄ CxÀªÁ ¥ÀÄ£À±ÉÑÃvÀ£ÀUÉƽ¸À Á¬ÄvÀÄ. F
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß J¸ïJ¸ïJ CrAiÀÄ°è J Áè ±Á ÉAiÀÄ ¸ÀA§A¢üvÀ RZÀÄðUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
DzsÁjvÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ ºÀjªÀÅ ¤¢üAiÀiÁV §®¥Àr¸À ÁVz ÁVzÉ. EzÀÄ
±ÉÃPÀqÁ 50gÀµÀÄÖ J¸ïJ¸ïJ ºÀtªÀ£ÀÄß MAUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
J¸ïJ¸ïJ CrAiÀÄ°è ¸Àj¸ÀĪÀiÁgÀÄ J Áè gÁdåUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ºÀAvÀzÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ
C¹ÜvÀézÀ°èªÉ, F ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ gÀZÀ£ÉUÀ½UÉ £ÁªÀÄPÀgÀtªÀÅ gÁdå¢AzÀ gÁdåPÉÌ
UÁvÀæ, C¢üPÁgÁªÀ¢ü ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ªÀiÁ ÁzÀjAi
zÀjAiÀÄ jÃwAiÀÄ°è ªÀåvÁå¸À ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
zÁR Áw, G½¹PÉƼÀÄî«PÉ, ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̼À ²PÀëtzÀAvÀºÀ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ DzsÁjvÀ ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ C£Á£ÀÄPÀÆ® UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ,
««zsÀ C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀ ÄðPÀæªÀÄzÀ GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
RavÀ¥Àr¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆPÀëöä
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è, «±ÉõÀªÁV UÁæªÀÄ/«¨sÁUÀ ²PÀët AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¸ÀÄzsÁgÀuÉ
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. J J¸ïJ¸ïJ CrAiÀÄ°è ªÁ¶PÀ
PÁAiÀÄð AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ DAiÀĪÀåAiÀĪÀ£ÀÄß F ¸Àª ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
¥Á ÉÆμÀÄî« «PÉAi
PÉAiÀÄ AiÉÆÃd£É ¥ÀæQæAiÉĬÄAzÀ vÀAiÀiÁj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ ¸ÀܽÃAiÀÄ
CUÀvÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¤¢ðµÀÖvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸ÀÄvÁÛgÉ.
««zsÀ gÁdåUÀ¼À°è J¸ïJ¸ïJ CrAiÀÄ°è ««zsÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß AiÉÆÃf¸À ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß PɼÀUÉ ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀ ÁVzÉ:
• »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀzÀ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß GvÉÛÃf¸À®Ä ±Á É, PÀè¸ÀÖgï, ¨ÁèPï, f Éè
ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ªÀÄlÖzÀ°è `vÁ¬Ä ¸ÀªÉÄäüÀ
¸ÀªÉÄäüÀ£À', `«ÄãÁ «ÃPï' ªÀÄvÀÄÛ `CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
ªÀÄ»¼Á ¢£À' UÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸À ÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
14
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

• `ºÁmï §eÁgï' - UÀÄdgÁw£À §ÄqÀPÀlÄÖ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è£À ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ªÀÄvÀÄÛ

ªÀÄPÀ̼À ¸ÀPÁðgÀzÀ AiÉÆÃd£É PÀÄjvÀÄ eÁUÀÈw ¥ÀæZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß AiÉÆÃf¸À ÁVzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• UÀÄdgÁw£À°è C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜ vÁAiÀÄA¢jUÉ `¸ÁPÀëgÀvÉ ¥ÀæZÁgÀ' DAiÉÆÃf¸À ÁVzÉ.
• Mj¸ÁìzÀ°è §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀzÀ°è «±ÉõÀ zÁR Áw ZÁ®£É ªÀÄvÀÄÛ eÁw
ªÀĺÁ¸À¨sÁ DAiÉÆÃf¸À ÁVzÉ.
• ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ°è ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽzÀ ªÀÄPÀ̽UÉ zÁR Áw ZÁ®£É
eÁjUÉƽ¸À ÁVzÉ.
• gÁeÁ¸ÁÜ£ÀzÀ°è `ªÀÄÄRåªÀÄAwæ ²PÁë ¸ÀA§ ï ªÀĺÁ C©üAiÀiÁ£ï' JA§ ²PÀët
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄðzÀ ¦ÃoÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÄzsÁj¸À®Ä C©üAiÀiÁ£À DAiÉÆÃf¸À ÁVzÉ.
• `¨Á ï «Äà ïì' - JA§ PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀ£ÀÄß
ªÀĪÀ£ÀÄß »ªÀiÁZÀ® ¥ÀæzÉñÀ, GvÀÛgÁAZÀ®,
gÁd¸ÁÜ£À, ©ºÁgÀ, eÁRðAqï, C¸ÁìA, zɺÀ°AiÀÄ°è ºÀ«ÄäPÉƼÀî ÁVzÉ.
• `ªÀiÁ ¨ÉÃn ªÉÄüÀ' - JA§ PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀ£ÀÄß GvÀÛgÁAZÀ ï, ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ,
UÀÄdgÁvÀUÀ¼À°è ºÀ«ÄäPÉƼÀî ÁVzÉ.
• `UÉÆA¨É ¥ÀæzÀ±Àð£À' - ªÀ£ÀÄß PÉÃgÀ¼Á ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ°è
DAiÉÆÃf¸À ÁVzÉ.
• `PÀ®ÓxÁ¸ï' - GvÀÛgÁAZÀ ï, gÁd¸ÁÜ£À, ©ºÁgÀ, ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀ
• `©Ã¢ £ÁlPÀUÀ¼ÀÄ' - PÉÃgÀ¼À, ©ºÁgÀ, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ªÀÄvÀÄÛ zɺÀ°
• `±Á ÉUÉ vÉgÀ½ C©üAiÀiÁ£À'
£À'- GvÀÛgÁAZÀ®
• Hl'
• `J¸ïJ¸ïJ eÁUÀÈw C©üAiÀiÁ£À -ºÀjAiÀiÁt
• `¥ÀæªÉñï GvÀìªÀ ªÉÄÃ
ªÉÄüÀ' -ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ
• `ºÉÆð ªÉÄüÀ' - UÀÄdgÁvï
• `±Á Á Hl' - PÉÃgÀ¼Á

ZÀlĪÀnPÉ:1

¤ªÀÄä gÁdåzÀ°è CxÀªÁ EvÀgÀ gÁdåUÀ¼À°è ¤ªÀÄUÉ w½¢gÀĪÀ EvÀgÀ J¸ïJ¸ïJ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ EzÉAiÉÄÃ? ºËzÁzÀ°è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß E°è
¸ÉÃj¹:
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________________
________________________________
_________________________________________________
_________________________
_________________________________________________
_________________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
15
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

9.3..2 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt: ¥ÀæxÀªÀiï vÀAvÀæzÀ

PÁAiÀÄð«zsÁ£À
"¥Àæw ªÀÄUÀĪÀÅ
ÀÄUÀĪÀÅ ±Á ÉAiÀÄ°è ZÉ£ÁßV PÀ°AiÀÄÄvÀÛzÉ.'' JA§ MAzÀÄ zsÉåÃAiÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ªÁPÀåzÉÆA¢UÉ `¥ÀæxÀªÀiï’ JA§ÄzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ zÀħ𮠪ÀÄPÀ̽UÉ UÀÄtªÀÄlÖzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
MzÀV¸À®Ä PÉ®¸À ªÀiÁqÀĪÀ CwzÉÆqÀØ ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¨ÉÊ
£ÀUÀgÀzÀ PÉƼÉUÉÃjUÀ¼À°è£À ªÀÄPÀ̽UÉ ²PÀët ¤ÃqÀ®Ä 1994gÀ°è ¸Áܦ¸À Á¬ÄvÀÄ.
C°èA¢ÃZÉUÉ F ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ªÁå¦Û ªÀÄvÀÄÛ ¨sËUÉÆýPÀ J Éè JgÀqÀgÀ®Æè ¨É¼É¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ
EzÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ºÀ¸ÀÛªÀÅ zÉñÀzÀ°è£À 34 zÀ±À®PÀëPÀÆÌ ºÉaÑ£À ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß vÀ®Ä¦zÉ. £À«Ã£À
¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt vÀAvÀæUÀ½AzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉ F «±Á®ªÁzÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Àæ¨sÁªÀzÀ ªÀÄÄRå PÁgÀtªÁVzÉ. ªÀÄÄA¨ÉÊ PÉƼÉUÉÃjUÀ¼À°è£À ¥ÀƪÀð
¥ÁæxÀ«ÄPÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ¢AzÀ F ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄÄ ¥ÁægÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. C°è ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀzÀ
PÉÆgÀvÉAiÀÄAvÀºÀ ¹Ã«ÄvÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄz ÄzÀ M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉUÉ
¸ÀܼÀUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¸À®Ä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉüÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjªÀwð¸À Á¬ÄvÀÄ. ¥ÀƪÀð-±Á
±Á ÉUÀ½AzÀ, ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ¥ÀjºÁgÀ PÀ°PÁ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þr¹vÀÄ, ¸ÉÃvÀħAzsÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½AzÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß
ªÀÄÄRåªÁ»¤UÉ vÀgÀĪÀÅzÀÄ
ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̽UÉ ¸ÀgÀ¼À «zsÁ£À¢AzÀ PÀrªÉÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è
NzÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉAzÀÄ PÀ°¸ÀĪÀÅzÀÄ. ¥ÀjÃPÁë ¸ÁzsÀ£ÀªÀÅ, NzÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ PÀ°PÉAiÀÄ
GvÀà£ÀߪÁVzÉ, EzÀÄ ¸ÀévÀB £Á«Ã£ÀåvÉ ºÉÆA¢zÀ ªÁ¶ðPÀ ²PÀët ªÀgÀ¢UÁV gÁµÀÖç ªÁå¦
¸À«ÄÃPÉëUÉ d£Àä ¤ÃrvÀÄ. 2005jA 2005jAzÀ ¥Àæw ªÀµÀð ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 16,000 UÁæªÀÄUÀ¼ÀÄ,
320000 PÀÄlÄA§UÀ¼À ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 700000 ªÀÄPÀ̼À PÀÄjvÀÄ
¥ÀjÃPÉë ªÀiÁqÀĪÀ ¸ÁzsÀåvɬÄzÉ, KPÉAzÀgÉ zÉñÀzÀ zÀÆgÀzÀ ªÀÄÆ ÉUÀ¼À°è ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ
¸ÀéAiÀÄA¸ÉêÀPÀgÀ£ÀÄß MlÄÖUÀÆr¸ÀĪÀ £ÀªÀÄä ¸¸ÁªÀÄxÀåð ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. ¥ÀæxÀªÀiï£À jÃqï
EArAiÀiÁ C©üAiÀiÁ£ÀªÀÅ PÀ°PÉAiÀÄ PÉÆgÀvÉAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆArvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
zÉñÀzÁzÀåAvÀ 350000 QÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ ºÀ½îUÀ½UÉ K£ÀÄ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÉA§ÄzÀgÀ PÀÄjvÀÄ
UÀªÀÄ£ÀºÀj¹vÀÄ. ¥ÀæxÀªÀiï PÉÊUÉÆAqÀ ºÀ®ªÁgÀÄ AiÉÆà ÆÃd£ÉUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß PɼÀPÀAqÀAvÉ ¸ÀAPÉëæ¸À ÁVzÉ:
£ÀPÉë gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ: ¥ÀæzÉñÀ, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ gÉÃSÁPÀÈw ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ «ªÀgÀUÀ¼À°è
®¨sÀå«gÀĪÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À PÀÄjvÀÄ w½AiÀÄ®Ä ¤ªÁ¹UÀ¼ÉÆA¢UÉ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄz ÀÄzÀ
¥ÀæzÉñÀzÀ ¨sÉÃnUÉ EzÀÄ M¼À¥ÀqÀÄvÀÛzÉ.
¥ÀæzsÁ£ï CªÀgÉÆA¢UÉ, ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ(«E¹/J¸ïJªÀiï¹) PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ
GzÉÝñÀªÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ¥Àr¸À®Ä ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß ºÀ«ÄäPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
¸ÀtÚ ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À ¸À¨sÉ- ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ¸À¨sÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼À PÀ°PÉ
ªÀÄlÖ
lÖªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆPÀëöävÉAiÉÆA¢UÉ ¥ÀæxÀªÀiï PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ
¥ÀjZÀAiÀÄ. EzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PɼÀV£À PÉ®ªÀÅ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
C. ¥ÀƪÀð/mÉÆà Á/ªÉƺÁ ÁzÀ°è ªÀÄPÀ̼À JJ¸ïEDgï ¥ÀjÃPÉë. F ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
PÉ®ªÀÅ ªÀÄnÖUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÀĪÀ£ÀÄß
ĪÀ£ÀÄß vÉÆqÀV¹PÉƼÀÄîªÀ°è DPÀ¶ð¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀtÚ
UÀÄA¥ÀÄ ¸À¨sÉUÉ Cr¥ÁAiÀĪÁVzÉ
ĪÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
16
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

D. ¸ÀܼÀ ¥ÀjÃPÉë ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¨sÁµÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹ ¸ÀAUÀ滹zÀ zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß

ºÀAaPÉƼ
ºÀAaPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ E. ¸ÀtÚ UÀÄA¥ÀÄ ¸À¨sÉAiÀÄ°è ªÀÄPÀ̼ÉÆA¢UÉ ¥ÀæxÀªÀiï£À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ¥ÀæzÀ±Àð£À.

±Á ÉUÀ¼À°è ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ: ¥ÀæxÀªÀiï vÀAvÀæ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ PÀÄjvÀÄ

ªÀÄÄSÉÆåÃ¥ÁzsÁåAiÀÄjUÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ, ±Á ÉAiÉÆA¢UÉ
¸ÀA§AzsÀªÀ
ªÀ£ÀÄß
£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¥ÀæxÀªÀiï£À
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæzÀ²ð¸ÀĪÀÅzÀÄ.

ZÀlĪÀnPÉ
ZÀlĪÀnPÉ-2
¤ªÀÄä ¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ°è vÉÆqÀVgÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÄ J£ïfM
PÀÄjvÀÄ ¤ªÀÄUÉ UÉÆvÉÛÃ? ¤ªÀÄä ¤ªÁ¸À CxÀªÁ ±Á ÉAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAi
¸À ÀÄzÀ°è
CAvÀºÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À PÀÄjvÀÄ PÉý ªÀÄvÀÄÛ PÀAqÀÄ»r¬Äj. F J£ïfM UÀ¼ÀÄ PÉÊUÉÆAqÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁrj.
_________________________________________________________
_________________________________________
_________________________________________________________ ________________
_________________________________________________________

9.4 ²PÀëPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt

¤ÃªÀÅ FUÀ ¸À ¸ÀªÀÄÄzÁAi
ªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀæQæAiÉÄ, ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ
M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À PÀÄjvÀÄ PÀ°wgÀÄ«j. F WÀlPÀzÀ ªÉÆzÀ®Ä ¤ÃqÀ ÁzÀ
¸À¤ßªÉñÀ 2 gÀ°è ±Á Á ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ²PÀëPÀ£À ¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ZÀað¸À ÁÁVzÉ.
VzÉ. ¤ÃªÀÅ M§â ²PÀëPÀ£ÁV ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ
¥ÀæzÉñÀzÀ ¤ªÁ¹AiÀiÁV ¸ÀA¥ÀPÀð ºÉÆA¢zÀÄÝ ««zsÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À PÀÄjvÀÄ
AiÉÆÃa¸À§°ègÁ?
CAvÀºÀ J Áè ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¥ÀnÖ ªÀiÁrj.
_________________________________________________________
_______________________________
_________________________________________________________
__________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
¤ÃªÀÅ UÀÄgÀÄw¹zÀ F ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ¸¸ÁªÀi ÁªÀiÁ£Àå CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÉÃ? UÀÄgÀÄw¹zÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄ £ÉgÀªÉÃjPÉUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀj¸ÀĪÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæAiÀÄwß¹ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆa¹. (ªÉÆzÀ Éà ¤ÃqÀ ÁzÀ
PÁ¼Àf ²PÀëPÀ--¸À¤ßªÉñÀ 2 £ÀÄß £ÉÆÃr)
___________________________________________
_________________________________________________________ ______________
_________________________________________________________
_________________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
17
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

9.5 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À:

• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀªÀÄ£Àé
ªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è d£ÀgÀÄ ªÀiÁqÀĪÀ AiÉÆÃd£É
ªÀÄvÀÄÛ PÉ®¸ÀzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ. CªÀgÀÄ vÀªÀÄä ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
fêÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjªÀwð¸ÀĪÀ C¢üPÁgÀ ªÀ»¸ÀÄvÁÛgÉ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ, UÀÄA¥ÀÄUÀ¼
UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ AiÉÆÃf¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥Á ÉÆμÀÄî«PÉAiÀÄ ªÉÄÃ É ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄä C©üªÀÈ¢ÞUÉ
vÀªÀÄäzÉà DzÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß CxÀªÁ EvÀgÀjAzÀ GvÉÛÃf¸À®àlÖ ¸ÁªÀÄxÀå𠤪ÀiÁðt
¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ.
• AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀÄzsÀå¹ÜPÉ/PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ AiÀıÀ¹ìUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtªÀÅ
§ºÀ¼À ªÀÄÄRå: EzÀÄ ¨ÉÃrPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀȶָÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄzsÀå¹ÜPÉUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀÄPÁjvÀé ªÀÄvÀÄÛ zÀPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ: ¥ÀæwQæAiÉÄUÉ
ºÉZÀÄѪÀj ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß
¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀÄUÉAiÀiÁV PÉÆqÀĪÀÅzÀÄ: CvÀåAvÀ
zÀħð®vÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀĪÀÅzÀÄ: ²PÀëtzÀ ªÉÄÃ É ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀĪÀ
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ: °AUÀ C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉUÀ¼ÀÄ, eÁUÀÈw PÉÆgÀvÉ,
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀiÁ°PÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀĹÜgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ºÀ®ªÁgÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ
¸ÉÃjPÉÆArªÉ. PÁAiÀÄðUÀ¼À C£ÀÄPÀæªÀĪÀÅ vÀÄA¨Á ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀ£ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀ,
¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAWÀn¸ÀĪÀ
ªÀåQÛAiÀiÁVzÁÝ£ÉAzÀÄ SÁwæ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ.
• §®ªÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀAZÁ®PÀªÀÅ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ P˱À®ªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. F «µÀAiÀÄzÀ°è ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¸ÀAªÀºÀ£À P˱À®åUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼À
ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
• «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀÄzsÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁzsÀ£É ºÉaѸÀ®Ä ®¨sÀå«gÀĪÀ ¸ÀA
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À
§¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä M§â ²PÀëPÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¸ÀAZÁ®PÀ£ÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.

9.6 ¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ:

1. ¤ÃªÀÅ F ¤AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ ªÀiÁ»wUÁV »jAiÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀºÉÆÃzÉÆåÃVUÀ¼ÀÄ,

¤ªÀÄä ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀgÀ£ÀÄß
£ÀÄß ¸ÀA¥ÀQð¸À§ºÀÄzÀÄ. ¤ÃªÀÅ CAvÀeÁð®zÀ°è ¸ÀºÀ
ªÀiÁ»wUÁV ºÀÄqÀÄPÀ§ºÀÄzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
18
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt (¥ÁæAiÉÆÃVPÀ DzsÁjvÀ)

9.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ Handbook for literacy and non non-formal
formal education facilitators in
Africa. Module 1: Community Sensitization and Mobilization for
Development UNLDLIFE Publication. Available at:
http://unesdoc.unesco.org/images/0014/
//unesdoc.unesco.org/images/0014/ 001446/144656e.pdf;
Accessed on 1st October 2011
Pratham Diploma Course in Community Leadership for Education.
Module on Community mobilization (2011) (course of Pratham
Community college).
ASER centre certificate program
programme
me for Survey and Research
Coordinators; Study material developed for Course domain – Basic
Communications (2011).
Overview on Community Mobilisation under Sarva Shiksha
Abhiyan. http:/ /ssa.nic.in Accessed on 8th October 2011.
Getting children back to sch
school.
ool. Case studies in Primary Education
(2003).
Editor
Editor- Vimala Ramachandran. Sage Publications India Pvt Ltd.

9.8 WÀlPÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

«¨sÁUÀ 9.4.1 gÀ°è ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀ ÁzÀ J¸ïJ¸ïJ CrAiÀÄ°è PÀ¤µÀ× MAzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß Dj¹ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄäzÉà ªÀiÁw£À°è «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
§gɬÄj. (PÀ¤µÀ× 500 ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ)

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
19
 WÀlPÀ 10 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
«£Áå¸À
10.0 ¦ÃpPÉ
10.1 PÀ°PÁ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ
10.2 ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀégÀÆ¥À
10.3 ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
10.4 ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄ/PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ
10.4.1 AiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ
10.4.2 DAiÀĪÀåAiÀÄ gÀƦ¸ÀĪÀÅzÀÄ
10.4.3 ¸ÀAWÀn¸ÀĪÀÅzÀÄ
10.4.4 ¤zÉÃð²¸ÀĪÀÅzÀÄ
10.4.5 ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀÅzÀÄ
10.4.6 ¸ÁªÀÄgÀ¸Àå
10.4.7 wêÀiÁð£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ
10.4.8 ZÀlĪÀnPÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À
10.5 ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄ- ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÀªÀ»¸À¢gÀÄ«PÉ
10.6 ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄ
10.7 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À
10.8 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV
10.9 WÀlPÀzÀ
WÀlPÀzÀ- PÉÆ£ÉAiÀÄ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

10.0
.0 ¦ÃpPÉ:
»A¢£À WÀlPÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ ±Á Á ²PÀëtzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ Äz ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀtzÀ
ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr¢ÝÃj. ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ M¼ÀUÉÆArgÀĪÀÅzÀÄ §ºÀ¼À ªÀÄÄRåªÁVzÉ. F M¼ÀUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄÄ
±Á ÉUÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ªÀiÁ°ÃPÀvÀéPÉÌ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ. F GzÉÝñÀPÁÌV ±Á ÉAiÀÄÄ ºÉÃUÉ
º
¸ÀjAiÀiÁV ¤ªÀð»¸À®àqÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CvÀåªÀ±ÀåPÀ. d£ÀgÀ
¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀPÀj¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ EvÀgÀjAzÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß
¤ªÀðºÀuÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. F WÀlPÀzÀ°è ¤ÃªÀÅ ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀÄ
¸Àé¨sÁªÀªÀ£ÀÄß, CA±ÀUÀ¼ÀÄ, ¤AiÀĪÀÄ/PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß
PÀ°AiÀÄÄ«j.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
1
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

10.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

F WÀlPÀªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ, ¤ªÀÄUÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀĪÀÅzÀÄ: n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
• ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¸Àé¨sÁªÀªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
• ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ/«zsÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ: ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ
¨sÁUÀªÀ»¸À¢gÀÄ«PÉ
• ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ.

10.2 ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀégÀÆ¥À

¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£É
±Á É ¸ÉÃjzÀAvÉ ¥Àæw ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ AiÀıÀ¹é PÁAiÀÄðPÉÌ ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄÄRåªÁVzÉ.

¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä F PɼÀV£À PÀxÉAiÀÄ£ÀÄß N¢.

ªÀÄĤ¹¥À ï ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á É ºÀj£ÀUÀgÀ, ºÉƸÀ zɺÀ°AiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÉÜ ²æêÀÄw

®Qëöäà ±ÁåªÀiï «ºÁgÀzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÉ ªÀUÁð¬Ä¸À Á¬ÄvÀÄ.
±Á ÉAiÉÆAzÀgÀ°è ¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁzÀ PÀÆq PÀÆqÀ ÉÃ, CªÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÆ®APÀĵÀªÁV
¥Àj²Ã°¹zÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ÄvÀÄÛ ¹§âA¢ªÀUÀðzÀªÀgÀ£ÀÄß ¸À¨sÉUÉ PÀgÉzÀgÀÄ. CªÀgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ²PÀëPÀgÀ §½
±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðZÀlĪÀnPÉ, ¸ÀªÀĸÉå ªÀÄvÀÄÛ CUÀvÀåvÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ PÉýzÀgÀÄ.
²PÀëPÀgÀ §½ CªÀgÀÄ ¸ÀAªÁzÀ £ÀqɸÀÄwÛzÁÝUÀ ±Á ÉAiÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À
PÀÄjvÀÄ w½zÀÄPÉÆAqÀgÀÄ.
CªÀgÀÄ ²PÀëPÀgÀ°è ¤ªÀÄä ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉý CzÀÄ vÀPÀëtªÉà ¥ÀjºÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ
JAzÀÄ ¨sÁ«¹ JAzÀÄ ºÉýzÀgÀÄ.
±Á ÉAiÀÄ°è F ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ªÀÄÄRå ¸ÀªÀĸÉåAiÉÄAzÀgÉ «zÁåyðUÀ¼À PÀrªÉÄ
ºÁdgÁw JAzÀÄ ²PÀëPÀgÀÄ w½¹zÀgÀÄ.
«zÁåyðUÀ¼À PÀrªÉÄ ºÁdgÁwUÉ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ±Á ÉAiÀÄ
ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀÄ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß PÉðzÀgÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ D ¸ÀªÀĸÉåUÉ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß w½¢zÀÝgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PɼÀVgÀĪÀAvÉ ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÀgÀÄ:
• ºÉvÀÛªÀgÀÄ PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä ºÉÆÃUÀĪÀÅzÀjAzÀ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ vÀªÀÄä ¸ÀºÉÆÃzÀgÀgÀ£ÀÄß
£ÉÆÃrPÉƼÀÄîvÁÛgÉ.
• UÀAqÀÄ ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÀªÀÄä vÀAzÉAiÀÄ vÀgÀPÁj CAUÀr, ZÀºÁ ªÀĽUÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
PÉ®¸ÀUÀ¼À°è ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
2
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

• PÉ®ªÉǪÉÄä ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ M
MAzÀ®è EvÀgÀ PÁgÀtPÉÌ vÀªÀÄä ºÀ½îUÉ
UÉ ºÉÆÃUÀĪÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
2 CxÀªÁ 3 wAUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ªÀÄgÀ½ §gÀĪÀgÀÄ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ • ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜgÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À ºÁdjUÁV PÁ¼Àf
ªÀ»¸ÀĪÀÅ¢®è.
• ±Á ÉAiÀÄ°è GvÀÛªÀÄ/¥ÀÆtð ºÁdgÁw¬ÄzÀÝ ªÀÄPÀ̽UÉ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ«®è.
PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÀ ªÉÄà É, F ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¸À®Ä AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀÄ wêÀiÁð£À vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. £ÀAvÀgÀ CªÀgÀÄ
AiiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÁAiÀÄðUÀvÀUÉƽ¸À®Ä ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À PÀÄjvÀÄ ZÀað¹zÀgÀÄ.
CªÀgÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß F PɼÀV£ÀAvÉ UÀÄgÀÄw¹zÁÝgÉ.
¨sËwPÀ: ¥ÉƵÀPÀgÀÄ ¸À¨sÉUÉ ºÁdgÁUÀ®Ä PÉÆoÀrUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄaðUÀ¼À eÉÆÃqÀuÉ, CªÀgÀ
zÀtªÁjPÉUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ, ¤AiÀÄvÀªÁV ±Á ÉUÉ ºÁdgÁzÀ «zÁåyðUÀ½UÉ PÉ®ªÀÅ §ºÀĪÀiÁ£À
ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀjUÉ ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæ, F J Áè ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ±Á ÉAiÀÄ°è
®¨sÀåUÉƽ¸À Á¬ÄvÀÄ.
ªÀiÁ£ÀªÀ: ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ, ²PÀëPÀgÀÄ,«zÁåyðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ, «zÁåyðUÀ½UÉ
¸ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀ£É ¤ÃqÀĪÀ vÀdÕgÀÄ.
ºÀtPÁ¸ÀÄ: «zÁåyðU
«zÁåyðUÀ¼ÀÀ¼À ¥ÉÆæÃvÁìºÀPÀUÀ½UÉ(ªÀ¸ÀÄÛ gÀÆ¥À), ¥ÉÆõÀPÀgÀ zÀtªÁjPÉUÉ EvÁå¢..

AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À®Ä CªÀgÀÄ PɼÀV£À GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÀgÀÄ.

• 3 wAUÀ¼À PÉÆ£ÉUÉ PÀ¤µÀ× 20% gÀµÀÄÖ «zÁåyðUÀ½UÉ ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß
ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
• vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ±Á ÉUÉ PÀ¼ÀÄ»¸À®Ä ¥ÉÆõÀPÀgÀ£ÀÄß
¥ÉÆæÃvÁ컸ÀĪÀÅzÀÄ.
• «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ±Á ÉUÉ §gÀĪÀAvÉ ¥ÉÆæÃvÁ컸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¥ÉÆõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ½UÉ CªÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ºÁdgÁwAiÀÄ PÀÄjvÀÄ
¸ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀ£É ªÀiÁqÀĪÀ°è ²PÀëPÀgÀ C£ÀÄPÀÆ®ªÀ£ÀÄß PÀ°à¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜgÁzÀ ºÉvÀÛªÀjUÉ ²PÀët ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
UÀÄjw¸À®àlÖ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ GzÉÝñÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
²PÀëPÀgÀÄ «zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä F PɼÀV£À vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¹zÀgÀÄ.

• PÀrªÉÄ ºÁdgÁw ºÉÆA¢zÀ «zÁåyðAiÀÄ ¥ÉÆõÀPÀgÉÆA

¥ÉÆõÀPÀgÉÆA¢UÉ
¢UÉ ¸ÀªÀiÁ ÉÆÃZÀ£É
£ÀqɸÀĪÀÅzÀÄ.
• F »AzÉ PÀrªÉÄ ºÁdjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ «zÁåyðUÀ½UÉ ºÉaÑ£À UÀªÀÄ£À
¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
• «zÁåyðUÀ½UÉ ¥ÉÆæÃvÁìºÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ.
• ZÀlĪÀnPÉ DzsÁjvÀ ²PÀët ¤ÃqÀ®Ä ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁ컸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¥Àæw ªÁgÀªÀÅ «zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁwAiÀÄ ¥À ¥ÀææUÀwAiÀÄ ¥Àj²Ã®£É ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
• C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜ ¥ÉÆõÀPÀjUÉ ¸ÁPÀëgÀvÉ vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
3
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

£ÀAvÀgÀ ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀÄ ²PÀëPÀjUÉ ««zsÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÀgÀÄ. EzÀ®èzÉ,

CªÀgÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ CAzÁdÄ ªÉZÀÑzÀ PÀÄjvÀÄ ²PÀëPÀgÀ §½ PÉýzÀgÀÄ. CªÀgÀÄ ªÀÄÆgÀÄ
wAUÀ¼ÀªÀgÉUÉ gÀÆ.5000/- zÀ DAiÀĪÀåAiÀĪÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹zÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
PÁAiÀÄðvÀAvÀæPÀÆÌ CUÀvÀå
UÀvÀå ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹zÀgÀÄ. AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ §UÉÎ ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹zÀgÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ E§âgÀÄ ²PÀëPÀgÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ
ªÉÄðéZÁgÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÁV ¸À®ºÉ¬ÄvÀÛgÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ²PÀëPÀgÀ
¸ÀºÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ PÉÊUÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ
¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjºÁgÀPÀæªÀÄzÀ CUÀvÀåvÉ AiÀiÁªÁUÀ EzÉAiÉÆÃ
DUÀ EzÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî Á¬ÄvÀÄ. ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ J Áè ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ eÉÆvÉUÀÆrzÀgÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ PÉ®¸ÀªÀÅ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¢QÌ£À°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉAiÉÄà JAzÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁV
»ªÀiÁä»wAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀgÀÄ. ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼À £ÀAvÀgÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ CAwªÀÄ
ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀªÀÅ 4 «zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁwAiÀÄÄ 18% gÀµÀÄÖ ºÉZÁÑVzÉ JAzÀÄ
§»gÀAUÀ¥Àr¹vÀÄ. ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ ²PÀëPÀgÀ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÉÄaÑzÀgÀÄ. »ÃUÁV ±Á ÉAiÀÄ
ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀÄ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV ªÀÄvÀÄÛ zÀPÀëªÁV ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

ªÉÄð£À PÀxɬÄAzÀ UÀÄgÀÄw¹:

• ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CxÀðªÉãÀÄ?
• ¤ªÀðºÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ CrAiÀÄ°è M¼ÀUÉÆArgÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
• «zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä ±Á Á ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÃUÉ vÀAiÀiÁj¸ÀÄvÁÛgÉ?
±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CxÀð:
ªÉÄð£À £À GzÁºÀgÀuɬÄAzÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è ¸ÀºÀPÁgÀ UÀÄA¥ÀÄ ±Á ÉAiÀÄ UÀÄjUÀ¼À PÀqÉUÉ
PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤zÉÃð²¸ÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄ JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ.

¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ PÉ®ªÀÅ ªÁåSÁå£ÀUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ.

ºÁgÁ ïØ PÉÆAmïÓ : "¤ªÀðºÀuÉ J£ÀÄߪÀÅzÀÄ O¥ÀZÁjPÀªÁV ¸ÀAWÀnvÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è
d£ÀjAzÀ zÀ PÉ®¸À ªÀiÁr¹PÉƼÀÄîªÀ PÀ ÉAiÀiÁVzÉ. "
ºÉ¤æ ¥sÀAiÀiÁ ï: ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ, "¤ªÀð»¸À®Ä, ªÀÄÄ£ÀÆìa¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃf¸À®Ä,
¸ÀAWÀn¸À®Ä, DzÉò¸À®Ä, ¸ÀAAiÉÆÃf¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAwæ¸À®Ä" EgÀĪÀÅzÁVzÉ.
ªÉÄÃj ¥ÁPÀðgï ¥ÉÆà Émï: ``¤ªÀðºÀuÉAi
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ d£ÀjAzÀ PÉ®¸ÀªÀiÁr¹PÉƼÀÄîªÀ PÀ ÉAiÀiÁVzÉ."
AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß
GvÁࢸÀ®Ä C£ÉÃPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ: ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð,
¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ, ºÀt, ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛÄÛ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ, ¨ÉÆÃzsÀ£Á PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ
«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è M¼ÀºÀjªÀÅUÀ¼ÁVªÉ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉëÃvÀæzÀ°è «zÁåyðUÀ¼ÀÄ,
¸ÀºÀ ¥ÀoÀåZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ, ²PÀëPÀgÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ EvÁå¢.. ºÉÆgÀ ºÀjªÀÅUÀ¼ÁVªÉ.
DzÀÝjAzÀ M¼ÀºÀjªÀÅ ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛ(¥ÀÄgÀÄ¥ÀÄgÀĵÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ), ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ,
AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ, «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀtªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. J Áè F
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß "¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ LzÀÄ JªÀiï UÀ¼ÀÄ" JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
4
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

ºÀt
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛ
¤ªÀðºÀuÉ

AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¸À®PÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ

¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ LzÀÄ JªÀiïUÀ¼ÀÄ

««zsÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À zÀPÀë §¼ÀPÉ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CºÀðvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁvÀæzÀ ªÉÄà É
CªÀ®A©vÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À zÀPÀë
§¼ÀPÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀl£ÉUÉ UÀªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è, UÀÄtªÀÄlÖ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀÄvÀÄ
PÀrªÉÄ ªÉZÀÑzÀ°è ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ®¨sÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß RavÀ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁVzÉ.

¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¸ÀégÀÆ¥À
¤ªÀðºÀuÉ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛ«ÄÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ
PɼÀV£À ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
• UÀÄj PÉÃA¢ævÀ
• ¸ÁªÀðwæPÀ
• ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
• ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥ÀæQæAiÉÄ
• ZÀlĪÀnPÉ DzsÁjvÀ
• UÀÄA¥ÀÄ ZÀlĪÀnPÉ
• EzÀÄ PÀ ÉAiÀÄAvÉ «eÁÕ£À£ÀªÁVzÉ
• ¤gÀAvÀgÀ ¥ÀæQæAiÉÄ
• §ºÀÄ ²¹ÛÃAiÀĪÁVzÉ
• CªÀÄÆvÀðªÁVzÉ
• ¸ÀÈd£À²Ã®ªÁVzÉ

¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è AiÉÆÃd£É, ¸ÀAWÀl£É, ªÉÄðéZÁgÀuÉ, ¤ªÀðºÀuÉ, ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀÄvÀÄÛ

¤zsÁgÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄî«PÉAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ
¥ÀæªÀÄÄR CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
5
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ ZËPÀlÄÖ

¤tðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀÄî«PÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¥À£ÀÆä®

ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÁjÃjPÀ §AqÀªÁ¼À

GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

10.3 ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ

ªÉÄð£À PÀxÉAiÀÄ ¥ÀæPÀgÀtªÀ£ÀÄß NzÀÄwÛzÁÝUÀ, «zÁåyðUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ PÀrªÉÄ ºÁdgÁwAiÀÄ
¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÉÜ C£ÀÄPÀæªÀĪÁV ºÀ®ªÁgÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
DAiÉÆÃf¹zÁÝgÉ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ UÀªÀĤ¸ÀÄ«j. F C£ÀÄPÀæªÀÄtÂPÉAiÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß
¤ªÀðºÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅ
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß «±Á®ªÁV F
PɼÀV£ÀAvÉ ªÀVÃðPÀj¸À ÁVzÉ.
• ¸À¤ßªÉñÀ «±ÉèõÀuÉ
• PÁAiÀÄðvÀAvÀæzÀ ¸ÀÆwæÃPÀgÀt
• PÁAiÀÄðvÀAvÀæzÀ C£ÀĵÁ×£À
• PÁAiÀÄðvÀAvÀæ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À

¸À¤ßªÉñÀ «±ÉèõÀuÉ:
¤ªÀðºÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ªÉÆzÀ® ºÀAvÀªÉAzÀgÉ CzÀÄ ¸À¤ßªÉñÀ «±ÉèõÀuÉAiÀiÁVzÉ.
¸À¤ßªÉñÀ «±ÉèõÀuÉAiÀÄÄ ±Á ÉAiÀÄ £ÉÆÃl ªÀÄvÀÄÛ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸À®Ä CUÀvÀå
ªÀiÁ
Á»wAi
»wAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß «±Éèö¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. F «±ÉèõÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀ®ªÁgÀÄ
vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ £ÀqɸÀ§ºÀÄzÀÄ. «ÃPÀëuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAªÀºÀ£À JgÀqÀÄ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR
«zsÁ£ÀUÀ¼ÁVªÉ. ZÀZÉðUÀ¼ÀÄ, ¸ÀAzÀ±Àð£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À«ÄÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß DAvÀjPÀ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß
«ÃQë¸À®Ä §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ.

PÁAiÀÄðvÀAvÀæzÀ ¸ÀÆwæÃPÀgÀt:
±Á ÉAiÀÄ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß «£Áå¸ÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
C©üªÀÈ¢ÞUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß vÀAvÀæ¸À ¸ÀÆwæÃPÀgÀtªÀÅ M M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉAiÀÄ ««zsÀ
jÃwAiÀÄ PÉ®¸ÀUÀ½UÁV vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸À§ºÀÄzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ: ªÉÄð£À ¥ÀæPÀgÀtzÀAvÉ
ªÀÄÆ® ¸ËPÀAiÀÄ𠤪ÀðºÀuÉ, «zÁåyðUÀ¼À ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀÄzsÁgÀuÉ, «zÁåyðUÀ¼À
ºÁdgÁwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀ PÉ®¸ÀUÀ½UÉ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸À§ºÀÄzÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
6
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

PÁAiÀÄðvÀAvÀæzÀ C£ÀĵÁ×£À:
PÁAiÀÄðvÀAvÀæzÀ C£ÀĵÁ×£ÀªÀÅ vÀAvÀæªÀ£ÀÄß C¨sÁå¸ÀPÉÌ ¸ÉÃj¸ÀĪÀ°è ¥Á ÉÆμÀÄîvÀÛzÉ. EzÀÄ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß PÁAiÀÄðUÀvÀUÉƽ¸À®Ä ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ, «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ªÉÆzÀ®Ä AiÀiÁªÀ PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß
eÁjUÉ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À UÀA©üÃgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß
DzsÀj¹ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ DzsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ±Á ÉAiÀÄÄ ªÉÆzÀ®Ä PÀlÖ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À ªÉÄà É
PÉÃA¢æÃPÀj¸À¨ÉÃPÀÄ, D PÀÄjvÀÄ w½¹zÀ £ÀAvÀgÀ EvÀgÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À PÀqÉ UÀªÀÄ£ÀPÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ.

PÁAiÀÄðvÀAvÀæ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À:
PÁAiÀÄðvÀAvÀæ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀªÀÅ UÀqÀĪÀ£ÀÄß ªÀÄÄlÖ ÁVzÉAiÉÄÃ, C£ÀĵÁ×£ÀzÀ
ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ, ªÀÄvÀÄÛ ¤jÃQëvÀ
¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À ÁVzÉAiÉÄà JA§ ¤zsÁðgÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ
UÀqÀĪÀ£ÀÄß ªÀÄÄlÖ°®èªÉAzÀÄ, ¥ÀæwQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥ÀQð¸À ÁVzÉ, CxÀªÁ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀÅ
¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄjAiÀÄ gÉÃSÉAiÀÄ°®èªÉAzÀÄ ¤zsÀðj¹zÀgÉ vÀAvÀæªÀ£ÀÄß ªÀiÁ¥Àðr¸À¨ÉÃPÀÄ CxÀªÁ
¸ÀÄzsÁj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
vÀAvÀæzÀ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ°è ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ GzÉÆåÃ
GzÉÆåÃVUÀ¼ÉgÀqÀÆ
VUÀ¼ÉgÀqÀÆ ¸ÉÃjPÉÆArªÉ.
KPÉAzÀgÉ ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ «©ü£Àß zÀȶÖPÉÆãÀUÀ½AzÀ C£ÀĵÁ×£ÀUÉÆAqÀ PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀ£ÀÄß
«ÃQë¸À§ºÀÄzÀÄ. ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ UÀÄgÀÄw¸À ÁgÀzÀAvÀºÀ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß £ËPÀgÀgÀÄ MAzÀÄ
¤¢ðµÀÖ C£ÀĵÁ×£À ºÀAvÀzÀ°è UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ. PÁAiÀÄðvÀAvÀæzÀ ¤ªÀ
¤ªÀðºÀuÉAi
ðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ
¤gÀAvÀgÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÀÄÝ, ¥sÀ°vÁA±À CxÀªÁ ¥Àæw¥sÀ®UÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ CUÀvÀåvÉUÉ
C£ÀÄUÀÄtªÁV vÀAvÀæªÀÅ §zÀ ÁUÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ ¸ÁA¹ÜPÀ ¸ÀzÀ¸ÀåjAzÀ w½zÀħgÀÄvÀÛzÉ

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹

1. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ¼À°è C²¹Û£À ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ ºÉÃUÉ ¥ÀjºÀj¸ÀÄ«j?
¤ªÀðºÀuÉ CA±ÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ZÀað¹
____________________________________________
___________________________________________________
____________________________________________
___________________________________________________
____________________________________________
___________________________________________________
____________________________________________
___________________________________________________

10.4 ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ/PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¸ÀĪÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ªÀÄÆ® PÁAiÀÄðªÁVzÉ. F
GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä C¨sÁå¸ÀPÀæªÀĪÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ LzÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArzÉ. GzÁ: K£ÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ? AiÀiÁªÁUÀ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ? J°è ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ?
ºÉÃUÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ? ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ vÀªÀÄä ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄÄ JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀĪÀ ¥Àj¸ÀgÀzÀ
¥Àj¹ÜwUÀ¼À §UÉÎ eÁUÀÈw ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀ«µÀåzÀ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄAUÁt¨ÉÃPÀÄ
ªÀÄAUÁ
JA§ÄzÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÉ CUÀvÀå«zÉ. ¤ªÁðºÀPÀgÀÄ GvÀÛªÀÄ ¤uÁðAiÀÄPÀgÁUÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ
PÀÆqÀ CUÀvÀå«zÉ
CUÀvÀå«zÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
7
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ
ªÉÄð£À GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ°ègÀĪÀAvÉ, ±Á ÉAiÀÄ ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß
D¼ÀªÁV UÀªÀĤ¹ ±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß
CxÀðªÀiÁrPÉÆArgÀĪÀgÀÄ. ¥Àj¹ÜwAiÀÄ «±ÉèõÀuÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ CªÀgÀÄ ²ÃWÀð ¤zsÁðgÀ
PÉÊUÉÆArzÀÝjAzÀ DPÉ M§â GvÀÛªÀÄ ¤uÁ ¤uÁðAiÀÄPÉAiÀiÁVzÁÝgÉ JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. CªÀgÀÄ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¤uÁðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀî®Ä ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹zÀgÀÄ. »ÃUÁV AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ
¨sÀ«µÀåzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ PÀæªÀÄUÀ¼À CAzÁf£À ªÉÄÃ É DzsÁjvÀªÁVzÉ. EzÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄzÀ MAzÀÄ
C¨sÁå¸À KPÉAzÀgÉ CzÀÄ ««zsÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ¼À ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀĪÀ£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. EzÀÄ
£ÁªÀÅ J°èzÉÝÃªÉ ªÀÄvÀÄÛ J°è EgÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀgÀ £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀPÉÌ ¸ÉÃvÀĪÉAiÀiÁVzÉ.
AiÉÆÃd£Á ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ F PɼÀV£À ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.
• GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¸ÀĪÀÅzÀÄ
• ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ
ÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ
• ªÀÄÄ£ÀÆìZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ
• ¤ÃwUÀ¼ÀÄ, vÀAvÀæUÀ¼À gÀÆrüUÀ¼ÀÄ, ¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£É, DAiÀĪÀåAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß awæ¸ÀĪÀÅzÀÄ

10.4.2 DAiÀĪÀåAiÀÄ gÀƦ¸ÀĪÀÅzÀÄ

DAiÀĪÀåAiÀĪÀ£ÀÄß ªÀÄÄA§gÀĪÀ CªÀ¢üUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ AiÉÆÃd£Á
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀjªÀiÁuÁvÀäPÀ C©üªÀåQÛAiÀiÁV ªÁåSÁ夸À ÁVzÉ. ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ ««zsÀ
ºÀAvÀUÀ¼À°è DAiÀĪÀåAiÀĪÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæªÀÄÄR DAiÀĪÀåAiÀĪÀÅ CªÀ¢üAiÀÄ
MmÁÖgÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÁåSÁ夸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ UUÀÄj ªÀÄvÀÄÛ
GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw©A©¸ÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁªÁUÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀÄzÀ°è DAiÀĪÀåAiÀĪÀ£ÀÄß
ªÀiÁqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉÆà DUÀ CzÀÄ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁV
PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À§ºÀÄzÀÄ.
±Á ÉAiÀÄ UÀÄjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉ GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß DyðPÀ « «µÀAiÀÄzÀ°è
zÁR°¸À ÁVzÉ. MªÉÄä gÀƦ¹zÁUÀ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀµÀð«rà §¼À¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.
DAiÀĪÀåAiÀÄzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ¹PÀ PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉAiÀÄ ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ ¤dªÁzÀ
¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆðPÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À®Ä ,
PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉ
ÄvÉ ªÀgÀ¢UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CUÀvÀåªÁzÀ ¸Àj¥Àr¸ÀĪÀ PÀæªÀĪÀ£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ.
10.4.3 ¸ÀAWÀn¸ÀĪÀÅzÀÄ
GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß §UÉ ªÀÄvÀÄÛ CxÀðªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¹zÀ
£ÀAvÀgÀ, ªÀÄÄA¢£À ºÀAvÀªÉAzÀgÉ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀÄVæ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß MlÄÖUÀÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ. "MAzÀÄ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÉAzÀgÉ CzÀgÀ
PÁAiÀÄðZÀlĪÀnPÉUÉ ¨ÉÃPÁzÀ J Áè- PÀZÁÑ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ, G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ, §AqÀªÁ¼À
ªÀÄvÀÄÛ ¹§âA A¢UÀ¼À£ÀÄß
¢UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹PÉÆqÀĪÀÅzÁVzÉ.
MzÀV¹PÉÆqÀĪÀÅzÁVzÉ." ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ gÀZÀ£ÉAiÀÄÄ(C¢üPÁjUÀ¼À
§AzsÀ-dªÁ¨ÁÝ
dªÁ¨ÁÝj ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ) ZËPÀnÖ£À gÀÆ¥ÀzÀ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ
ªÀÄÆ®PÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAAiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛzÉ. DAiÉÆÃf¸ÀĪÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
8
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ
PÁAiÀÄðªÀÅ £ÀqɸÀ¨ÉÃPÁzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀVÃðPÀj¸ÀĪÀÅzÉAzÀÄ
ªÁåSÁ夸ÀĪÀÅzÀÄ, ªÀåQÛUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ««zsÀ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À°è dªÁ¨ÁÝj ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¤AiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß gÀa¸ÀĪÀÅzÀÄ. ªÉÄð£À ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ
±À
««zsÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¹zÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀjUÉ PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÉÆÃf¹zÀgÀÄ.
ÆÃf¹zÀgÀÄ

¸ÀAWÀn¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ F PɼÀV£À ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.

• GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä CUÀvÀå«gÀĪÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¤ªÀðºÀuÁ WÀlPÀUÀ¼ÁV ¸ÀªÀiÁ£ÀgÀÆ¥ÀzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄA¥ÀÄUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ
• ¸ÀÆPÀÛ ªÀåQÛUÀ½UÉ PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤UÀ¢¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
¤UÀ¢¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ
AiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ
K£À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ
AiÀiÁªÁUÀ EzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ
J°è EzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ
ºÉÃUÉ EzÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨É
qÀ¨ÉÃPÀÄ
ªÀåQÛUÀ½UÉ CUÀvÀå C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¤AiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ½UÁV
dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ. ªÀåQÛUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ C¢üPÁgÀ ÁgÀ-dªÁ¨ÁÝ
dªÁ¨ÁÝj ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÁåSÁ夸ÀĪÀÅzÀÄ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÉƼÀV£À ªÉÊAiÀÄQÛPÀ GzÉÆåÃUÀUÀ¼À
«£Áå¸ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉ
M¼ÀUÉƼÀÄî
ƼÀÄîvÀÛzÉ. ¥ÀævÉåÃPÀ GzÉÆåÃUÀUÀ¼À PÀvÀðªÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß
PÉÊUÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À §UÉÎ ¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. GzÉÆåÃUÀzÀ ªÀÄlÖzÀ°è
¸ÀAWÀn¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ CvÀåAvÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV §¼À¸À®Ä
ªÉÊAiÀÄQÛPÀ GzÉ
GzÉÆåÃUÀUÀ¼À£ÀÄß
ÆåÃUÀUÀ¼À£ÀÄß «£Áå¸ÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.

10.4.4 ¤zÉÃð²¸ÀĪÀÅzÀÄ
²æêÀÄw ®Qëöäà «ªÀj¹zÀ PÀxÉAiÀÄ°è ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀÄ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ²PÀëPÀjUÉ
¸ÀjAiÀiÁV PÁAiÀÄðUÀvÀUÉƽ¸À®Ä ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃrzÀgÀÄ. »ÃUÁV M§â ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ
AiÉÆÃf¸À§ºÀÄzÀÄ
§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀn¸À§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ, DzÀgÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
PÁAiÀÄðgÀÆ¥ÀPÉÌ vÀgÀĪÀªÀgÉUÀÆ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÀàµÀÖ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À¨ÁgÀzÀÄ. EzÀ£ÀÄß
¤zÉÃð±À£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ CPÀëgÀ±ÀB PÁAiÀÄðzÉqÉ ZÀ°¸ÀĪÀ CxÀðªÁVzÉ.
¤zÉÃð²¸ÀĪÀÅzÀÄ
ÀĪÀÅzÀÄ ¤ªÀðºÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÁVzÉ. EzÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ
¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ §AiÀĹzÀ GzÉÝñÀUÀ¼À ¸ÁzsÀ£ÉUÉ
¥ÉæÃgÉæ¸ÀÄvÀÛzÉ. AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À £ÉgÀªÉÃjPÉUÉ EzÀÄ ¸ÀA§A¢ü¹zÉ. EzÀÄ ¸ÀAWÀnvÀ PÀæªÀĪÀ£ÀÄß
¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ ªªÀÄvÀÄÛ
ÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß AiÀıÀ¹ì£ÀvÀÛ PÉÆAqÉÆAiÀÄÄåvÀÛzÉ. ¤zÉÃð±À£ÀªÀÅ
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ DAvÀjPÀ CA±ÀªÁVzÉ KPÉAzÀgÉ EzÀÄ ¸ÁA¹ÜPÀ ¸ÁzsÀ£ÉUÁV ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À
ªÀÄvÀÄÛ C¢üãÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉæÃgÉæ¸ÀÄvÀÛzÉ.
10.4.5 ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀÅzÀÄ
¤AiÀÄAvÀætªÀÅ UÀÄtªÀÄlÖ¢AzÀ zÁjvÀ¥ÀÄàªÀÅ¢®è JA§ÄzÀ£ÀÄß SÁvÀj¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ.
¤AiÀÄAwæ¸ÀÄ«PÉAiÀÄ°è PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉAiÀÄ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¸ÀĪÀÅzÀÄ, ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À
«gÀÄzÀÞ ¤dªÁzÀ PÁAiÀÄðPÀëªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆð¸ÀĪÀÅzÀÄ, CUÀvÀå«zÁÝUÀ ¸Àj¥Àr¸ÀĪÀ
PÀæªÀĪÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ JA§ ªÀÄÆg
ªÀÄÆgÀÄ
ÀÄ ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3
:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
9
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ
ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÉÃPÀ ªÉÃ¼É ºÀtPÁ¹£À ¥Àj¨sÁµÉUÀ¼ÁzÀ DzÁAiÀÄ, ªÉZÀÑUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ
Á¨sÀUÀ¼ÀAvÉ ºÉüÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ EvÀgÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°èAiÀÄÆ ºÉýPÉ ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ ªÉÄð£À
GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ°ègÀĪÀAvÉ ¥ÀæzÀ±Àð£À UÀÄtªÀÄlÖzÀ°è «zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁwAiÀÄ°è
±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ ºÉZÀѼÀªÁVzÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
10.4.6 ¸ÁªÀÄgÀ¸Àå
¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄÄ ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ, ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ «±ÉõÀ
PÉ®¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. DzÀÝjAzÀ «©ü£Àß ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀȶָÀĪÀÅzÀÄ CUÀvÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. UÀÄA¦£À ªÀÄÆ® GzÉÝñÀ ºÁUÀÆ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ
¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÀ ªÀÄÆ®PÀ «±ÉõÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ¸ÀÈf¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃj¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÁªÀÄgÀ¸Àå JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀÄ MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄjAiÀÄ C£ÉéõÀuÉAiÀÄ°è QæAiÉÄAiÀÄ
KPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä UÀÄA¥ÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À PÀæªÀħzÀÞ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄjUÀ¼À
¸ÁzszsÀ£ÉUÁV ««zsÀ E ÁSÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåQÛUÀ¼À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß KQÃPÀj¸ÀĪÀÅzÀÄ,
¸ÀAAiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ EzÀgÀ°è ¸ÉÃjzÉ. ¸ÁªÀÄgÀ¸ÀåzÀ
ºÀÈzÀAiÀĪÀÅ GzÉÝñÀzÀ KPÀvÉAiÀiÁVzÉ.
EzÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ªÉüÁ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀ
«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ¸ÀªÀÄvÉÆî£À, ¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ¸ÁªÀÄgÀ¸ÀåzÀ
ªÀÄÆgÀÄ CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ. EzÀÄ ¤gÀAvÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁ²Ã® ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ. ¸ÁªÀÄgÀ¸ÀåªÀÅ
¤ÃªÀðºÀuÉAiÀÄ ªÀÄÆ® dªÁ¨ÁÝjAiÀiÁVzÉ. ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ
lĪÀnPÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ ªÉÄîÝeÉðUÉÃj¸À ÁzÀ ±Á ÉAiÀÄÄ ¸ÀAAiÉÆÃfvÀªÁVzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
AiÉÆÃa¹.
10.4.7 wêÀiÁð£À PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
¤ÃªÀÅ ²æêÀÄw ®QëöäÃAiÀĪÀgÀÄ ºÉƸÀ ±Á ÉUÉ ¸ÉÃ¥ÀðqÉUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ
¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä PÀæªÀÄ PÉÊUÉƼÀÄîªÀ ¤zsÁðgÀ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÀ
vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß
UÀªÀĤ¹¢ÝÃj. FUÀ ¤ÃªÀÅ EzÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÀÄzÀÄ. ¤tðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
DzsÀĤPÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CUÀvÀåªÁzÀ CA±ÀªÁVzÉ. EzÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ
PÁAiÀÄðªÁVzÉ. ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÉ®¸ÀªÉAzÀgÉ zsÀé¤/«ªÉÃZÀ£Á²Ã® ¤zsÁðgÀ
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîÄîªÀÅzÁVzÉ. CªÀgÀÄ ¥ÀæeÁÕ¥ÀƪÀðPÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ G¥À¥ÀæeÁÕ¥ÀƪÀðªÁV £ÀÆgÁgÀÄ
¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîvÁÛgÉ. ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ£À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁUÀ ¤tðAiÀÄ
PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÁVzÉ. ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¹ÜPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀĪÀ ¤tðAiÀÄUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
ÄRåªÁVzÉ. MAzÀÄ ¤tðAiÀĪÀ£ÀÄß "§AiÀĹzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ
UÀÄA¦¤AzÀ ¥ÀæeÁÕ¥ÀƪÀðPÀªÁV DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ®àlÖ MAzÀÄ C¨sÁå¸ÀzÀ PÀæªÀĪÉAzÀÄ"
ªÁåSÁ夸À ÁVzÉ. ¤tðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀÄî«PÉ MAzÀÄ ¨sË¢ÞPÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÀÄÝ, EzÀÄ C£ÉÃPÀ
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ¼À MAzÀÄ C¨sÁå¸À PÀæªÀĪÀ£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. AiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄ®àqÀĪÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¤tðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄÄ
C£ÀĸÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀAWÀn¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¤zÉÃð²¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¸ÀAAiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀÅzÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉæÃgÉæ¸ÀĪÀÅzÀÄ
¦¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ EvÀgÀ
CA±ÀUÀ¼ÁVªÉ. AiÉÆÃd£Á PÁAiÀÄðzÀ ªÉÄÃ É ¤tðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄÄ DzsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ. ¤ªÀðºÀuÁ ¤zsÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ UÀjµÀ× ªÀÄlÖPÉÌ ¸ÀjAiÀiÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀPÉÌ
ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¤tðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀÄî
UÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
10
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ
¤tðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÉAzÀgÉ:
• DAiÉÄÌ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ • ¤gÀAvÀgÀ ZÀlĪÀnPÉ/¥ÀæQæAiÉÄ
• ªÀiÁ£À¹PÀ/¨sË¢ÞPÀ ZÀlĪÀnPÉ
• «±Áé¸ÁºÀð ªÀiÁ»w/»ªÀiÁä»w DzsÀj¹
• UÀÄj DzsÁjvÀ ¥ÀæQæAiÉÄ
• CxÀð ªÀÄvÀÄÛ CAvÀåªÀ®è
• ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀĸÉåUÉ ¸ÀA§A¢üzÉ
• ¸ÀªÀÄAiÀÄ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ZÀlĪÀnPÉ
• ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¸ÀAªÀºÀ£ÀzÀ CUÀvÀå

¤tðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀÄî«PÉ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ

ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÁåSÁ夸ÀĪÀÅzÀÄ/UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ
«±ÉèõÀuÉ, ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ, ®¨sÀå«gÀĪÀ
¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ½AzÀ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ, ¤zsÁðgÀªÀ£ÀÄß QæÃAiÉÄUÉ
¥ÀjªÀwð¸ÀĪÀÅzÀÄ, C£ÀĸÀgÀuÉUÁV »ªÀiÁä»wAiÀÄ£ÀÄß RavÀ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
RavÀ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ

10.4.8 ZÀlĪÀnPÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À

DAvÀjPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁºÀå CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁV §zÀ ÁUÀÄwÛgÀĪÀÅzÀjAzÀ J Áè
PÁAiÀÄðvÀAvÀæUÀ¼ÀÄ ¨sÀ«µÀåzÀ §zÀ ÁªÀuÉUÉ M¼À¥ÀnÖgÀÄvÀÛªÉ. vÀAvÀæ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ
¤AiÀÄAvÀæuÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀg
ÀPÀgÀÄ
ÀÄ DAiÀÄÝ PÁAiÀÄðvÀAvÀæªÀÅ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼À£ÀÄß
¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÉà JAzÀÄ ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ. vÀAvÀæ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ: ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ PÁAiÀÄðvÀAvÀæUÀ½UÉ DzsÁgÀªÁVgÀĪÀ
DAvÀjPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁºÀå CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã
¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀÄ,
°¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¥ÀæzÀ±Àð£ÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ. ¥ÀjºÁgÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉƼÀî®Ä,
¸ÀªÀÄAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ºÁ¤ vÀqÉAiÀÄ®Ä EzÀÄ ¤gÀAvÀgÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
ªÉÄÃ É w½¸À ÁzÀ PÀxÉAiÀÄ°è ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃUÉ
DAiÉÆÃf¸À§ºÀÄzÉAzÀÄ £É£À¦¹PÉƽî.

¤ªÀÄä ¥ÀæUÀwAiÀÄ°è ¥Àj²Ã°¹

1. LzÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw «zÁåyðUÀ¼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÁV
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹.
___
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
_________________________________________________
______________________________________________
_________________________________________________

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
11
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

10.5 ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄ-

- ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ
¨sÁUÀªÀ»¸À¢gÀÄ«PÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁV MAzÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ,
KPÉAzÀgÉ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä £ÀqɹzÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑV d£ÀgÉÆA¢UÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÉ. ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ d£ÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄvÀÄÛ d£ÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛ£É
ªÀÄvÀÄÛ d£ÀgÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀPÁÌV ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄvÁÛ£É. »ÃUÁV ªÀiÁ£ÀªÀ CA±À 12,
¤ªÀðºÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁUÀªÁVzÉ.wêÀiÁð£À PÉÊUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄÄ ¤ªÀðºÀuÁ
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ DzsÁgÀªÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ £ËPÀgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Á®ÄzÁ
¥Á®ÄzÁgÀgÀÄ F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è
¥Á ÉÆμÀî¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ PÉ®ªÉǪÉÄä ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ªÀiÁvÀæ ¸ÀévÀB ¤zsÁðgÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîvÁÛ£É.
d£ÀgÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄà É, ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄÄ JgÀqÀÄ «zsÀzÀ ¤ªÀðºÀuÁ
¥ÀæQæAiÉÄUÀ½gÀ§ºÀÄzÀÄ.

10.6 ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄ

¸ÁA¹ÜPÀ ¤zsÁðgÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¸À®Ä £ËPÀgÀjUÉ C¢üPÁgÀ ¤ÃqÀĪÀ
C¨sÁå¸ÀªÀÅ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀiÁVzÉ. F C¨sÁå¸ÀªÀÅ 1920gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è
ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À ZÀ¼ÀĪÀ½¬ÄAzÀ ¨É¼É¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zÁéA¸ÀgÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À°è
ÀUÀ¼À°è ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀ PÉ®ªÀÅ vÀvÀéUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹zÉ.
¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß C¨sÀå¹¹zÁUÀ, ¸ÀA¨sÁªÀå gÀPÀëuÁvÀäPÀvɬÄAzÀ
gÀQë¸À®ànÖgÀĪÀ ¸ÀÄgÀQëvÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è £ËPÀgÀgÀÄ CªÀgÀ PÉ®¸ÀzÀ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À PÀÄjvÀÄ vÀªÀÄä
C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß zsÀé¤ ¤ÃqÀ®Ä ¥ÉÆæÃvÁ컸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ
¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À «±ÉèõÀuÉ, vÀAvÀæUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀĵÁ×£ÀzÀ J Áè ºÀAvÀUÀ¼À°è
¥Á ÉÆμÀÄîªÀªÀgÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀÄvÀÛzÉ. £ÁªÀÅ ¸ÀªÀĸÉåAiÀÄ «±ÉèõÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÀjºÁgÀzÀ°è ¥Á ÉÆμ¼ÀÄî ÀÄîªÁUÀ £ÀªÀÄä ¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÁUÀ £ÁªÀÅ
£ÀªÀÄä £ÀqÀªÀ½PÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ¥Àðr¸ÀĪÀ ¸ÁzsÀåvɬÄzÉ. ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ¤ªÀðºÀuÉ JAzÀgÉ
UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ CzÀgÀ ¹§âA¢, ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÉÄÃ É ¥ÀjuÁªÀÄ
©ÃgÀĪÀ ¤zsÁðgÀUÀ¼À ªÉÄà ÄÃ É M¼ÀºÀj«£À ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ
¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è, UÉÆvÀÄÛ¥Àr¹zÀ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ(ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ) E£ÀÆß ¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛj¸ÀĪÀ CAwªÀÄ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ
¤uÁðAiÀÄPÀ ¤zsÁðgÀ ¥ÀæQæAiÉĬÄAzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀgÁzÀ ¹§âA¢ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ «ÃPÀëuÉ, «±ÉèõÀuÉ,
¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ¸ÀQæAiÀĪÁV ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁÝgÉ.

¨sÁUÀªÀ»¸À¢gÀÄ«PÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ
F jÃwAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zsÁðgÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ
¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¸ÉÃj¸ÀĪÀÅ¢®è. CªÀgÀÄ J Áè wêÀiÁð£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÁ£Éà vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîvÁÛ£É
ªÀÄvÀÄÛ £ËPÀgÀgÀ ªÉÄÃ É PÁAiÀÄðUÀ¼À dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃgÀÄvÁÛgÉ. F C¨sÁå¸ÀªÀÅ
£ËPÀgÀgÀ£ÀÄß ¤gÀÄvÁìºÀUÉƽ¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ zÀPÀëvÉAiÀÄ ªÉÄÃ É IÄuÁvÀäPÀªÁV
¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÁV ºÉÆgÀºÀjªÀÅ PPÀÆqÀ ¤jÃQëvÀ ºÀAvÀzÀªÀgÉUÉ EgÀĪÀÅ¢®è.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
12
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

10.7 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ • ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ d£ÀgÉÆA¢UÉ ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ.
• ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄ£Àé¬ÄÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ºÀtzÀ §¼ÀPÉ, ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛ, ¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ,
AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.
• ¤ªÀðºÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ¸À¤ßªÉñÀzÀ «±ÉèõÀuÉ, PÁAiÀÄðvÀAvÀæ, vÀAvÀæ C£ÀĵÁ×£À
ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À JA§ £Á®Ä
£Á®ÄÌÌ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
• ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ¸ÀgÀt PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ: AiÉÆÃf¸ÀĪÀÅzÀÄ,
¸ÀAWÀn¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¤zÉÃð²¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¸ÀªÀÄ£Àé¬Ä¸ÀĪÀÅzÀÄ,
DAiÀĪÀåAiÀÄ, ¤zsÁðgÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ, ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ.
• ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä ¤tðAiÀÄzÀ J Áè ºÀAvÀUÀ¼À°è
¥Á®ÄzÁgÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ.

10.8 ºÉaÑ£À N¢UÁV

A collection of case studies of good practices adopted by States
for...
for...ssa.nic.in/
publication/Out%20of%20
publication/Out%20of%20School%20Word%20File.pdf
%20Word%20File.pdf
Anderson, P., and M. Pulich. “Managerial Competencies Necessary
in Today’s DynamicHealth Care Environment.” Health Care
Manager 21, no. 2 (2002): 1–11.
Carroll, Stephen J., and Dennis J. Gillen. “Are the Classical
Management Functions Useful in Describing Managerial Work?”
Academy of Management Review 12, no. 1 (1980): 38–51.
Fayol, Henri. General and Industrial Administration. London: Sir
Issac Pitman & Sons, Ltd., 1949.
Koontz, Harold, and Cyril O’Donnell. Principles of Management:
An Analysis of Managerial Functions. New York: McGraw-Hill
McGraw
Book Co., 1955.
Lamond, David. “A Matter of Style: Reconciling Henri and Henry.”
Management Decision 42, no. 2 (2004): 330–356. 356.
Mintzberg, Henry. The Nature of Managerial Work. New York:
Harper & Row, 1973
Mukherjee (1991) On Planning Problematic: The Role of
Planning, Segment, New Delhi
Institutional Planning
Planning Commission (1984) Report of Working Group on District
Planning,Vol. I & II II,, Planning Commission, New Delhi
Robbins, Stephen P. and Mary Coul Coulter. Management. Upper Saddle
River, NJ: Prentice Hall, 1999
Varghese, N. V. (1997) “Decentralised Educational Planning in
India: An Assessment of Training Needs”, in R. Govinda (ed)
Decentralisation of Educational Management: Experiences from
Asia, IIEP, Paris, pp. 138-164
South Asia
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3
:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
13
 ±Á ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

Varghese, N. V. (1993) A Manual for Planning Education at

District Level,, NEIPA, New Delhi
www.blogspot.com
www.introduction-to-management.com
management.com
www.principlesofmanagement.com
www.managementinnovations.wordpress.com n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
10.9 WÀlPÀzÀ- PÉÆ£ÉAiÀÄ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ
1. ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ CxÀðªÉãÀÄ? "¤tðAiÀÄ PÉÊUÉƼÀÄî«PÉAiÀÄÄ ¤ªÀðºÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ
ªÀÄÄRå ¨sÁUÀªÁVzÉ."- F ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß GzÁºÀgÀuÉAiÉÆA¢UÉ «ªÀj¹.
¸ÁAzÀ©üðPÀ «±ÉèõÀuÉ JAzÀgÉãÀÄ? MAzÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä
EzÀÄ ºÉÃUÉ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ? ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
¤ªÀÄä©ü¥ÁæAiÀÄzÀ ¥ÀæPÁgÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ CvÀåAvÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ PÁAiÀÄð? KPÉ?

2. "¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ ¥ÀæQæAiÉÄ" UÁæ«ÄÃt

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä F ºÉýPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄyð¹j.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3

:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
14
 WÀlPÀ 11 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «£Áå¸À
11.00 ¦ÃpPÉ

11.1 PÀ°AiÉÄ Gz
GzÉÝñÀ

11.2 ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

11.3 ¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

11.4 DyðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

11.5 ±Á Á ¤¢üUÁV DzÁAiÀÄzÀ DyðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

11.5.1 ¸ÀPÁðgÀ

11.5.2 EvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ

11.5.3 ¸ÀܽÃAiÀÄ CAUÀUÀ¼ÀÄ

11.5.4 zÀwÛUÀ¼ÀÄ

11.5.5 G½vÁAiÀÄ

11.5.6 ¥ÀjÃPÁë ±ÀÄ®Ì ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ±±ÀÄ®Ì

11.6 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

11.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

11.8 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

11.0 ¦ÃpPÉ
WÀlPÀ ºÀvÀÛgÀ°è AiÉÆÃd£É, DAiÀĪÀåAiÀÄ, ¸ÀAWÀl£É, ¤zÉÃð±À£À, ¤AiÀÄAvÀæt, ¸ÀºÀPÁgÀ,
¤zsÁðgÀ PÉÊUÉƼÀÄî«PÉ ªÉÆzÀ ÁzÀ ¤ª
¤ªÀðºÀuÉ
ÀðºÀuÉ ¸ÀA§A¢üvÀ ªÀÄÆ ÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
ÁA±ÀUÀ¼À
w½zÀÄPÉÆArgÀÄ«j.
½zÀÄPÉÆArgÀÄ«j. ±Á ÉAiÀÄ°è £ÀqÉAiÀÄĪÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ PÉêÀ® ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀAWÀl£É¬ÄAzÀµÉÖà £ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀ®è §zÀ°UÉ GvÀÛªÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÆ ¨ÉÃPÀÄ. ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ
eÉÆvÉUÉ ¸ÀÆPÀÛ DAiÀĪÀåAiÀÄ ¤¢üUÀ¼ÀÄ EzÁÝUÀ ªÀiÁvÀæ ¸ÁªÀÄxÀåð C©üªÀåQÛ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
F GzÉÝñÀPÁÌV JgÀqÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸À¨ÉÃPÀÄ. 1. ¸ÀA¥À£ÀÆä®
ªÀÄ£À¸ÀÄì/«ÄzÀļÀÄ 2. ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ CUÀvÀåªÁzÀ ¸ÀÆPÀÛ ºÀtPÁ¸ÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

1
 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ
EzÀgÀAxÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀåQÛAiÀÄÄ vÀ£Àß D ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ EvÀgÀgÀ£ÀÄß
²QëvÀgÀ£ÁßV¸À§®è eÉÆvÉUÉ ¸ÀÆPÀÛ vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸À§®è CUÀvÀå ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤¢ü¬ÄAzÀ ±Á ÉAiÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀ§ºÀÄzÀÄ.
F WÀlPÀzÀ°è ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ §UÉUÀ¼ÀÄ, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ɬÄAzÀ ±Á Á n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÉ MzÀUÀ§ºÀÄzÁzÀ DzÁAiÀÄUÀ¼À PÀ
PÀÄjvÀÄ w½zÀÄPÉƼÀî°zÉÝêÉ.

11.1 PÀ°PÁ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

¥Àæ¸ÀÄÛvÀ WÀlPÀªÀ£ÀÄß
ªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ

• ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §UÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸ÀÄ«j (ªÀÄ£ÀªÀ, ¨sËwPÀ, DyðPÀ

¸ÀA¥À£ÀÆä®)
• ±Á ÉAiÀÄ DzÁAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪À£ÀÄß
ªÀVÃðPÀj¸ÀÄ«j
1. ¸ÀPÁðgÀ
2. EvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜ
3. ¸ÀܽÃAiÀÄ CAUÀ
4. ¸ÀªÀiÁdzÀ ¸ÀéAiÀÄA¥ÉæÃjvÀ ¤¢ü
5. zÀwÛ
6. G½vÁAiÀÄ
7. ¥ÀjÃPÁë ±ÀÄ®Ì
8. EvÀgÉ ±ÀÄ®Ì
• ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄ ««zsÀ ±À Á ¤ªÀðºÀuÁ
ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹ «±Éèö¸ÀÄ«j(GzÁ: ¸ÀPÁj, C£ÀÄzÁ¤vÀ ªÀÄvÀÄÛ
C£ÀÄzÁ£À gÀ»vÀ)
• ±Á Á C©üüªÀÈ¢ÞUÁV ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ZÀ®£À²Ã®vÉAiÀÄ°è
¸ÀªÀÄÄzÁAi
AiÀÄzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ«j.

11.2 ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

ºÀ½îUÀ¼À°è gÉÊvÀ£ÀÄ zÀªÀ¸À zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ §UÉUÉ MªÉÄä AiÉÆÃa¹.
CzÀĪÉ
ªÉ ¤dªÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®. K KPÉAzÀgÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß PÀȶ ¥ÀæQæAiÉÄUÉ M¼À¥Àr¹
GvÁàzÀ£À ¥ÀæQæAiÉÄUÉ M¼À¥Àr¸ÀÄvÁÛ£É. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ G¼ÀĪÉ, PÀ¼ÉQüÀÄ, ©vÀÛ£É, ¤ÃgÁªÀj,
UÉƧâgÀ ºÁPÀÄ«PÉ, Qæ«Ä£Á±ÀPÀ ¹A¥Àr¸ÀÄ«PÉ, gÉÆÃUÀ ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄ«PÉ, ¨É¼ÉAiÀÄ PÀmÁªÀÅ,
¸ÀAUÀæºÀuÉ ªÉÆzÀ ÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß, ¨É¼É ¨É¼É ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ eÁÕ£À, ªÀÄ£ÉAiÀÄ PÁ«ÄðPÀgÀ
MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ, EvÀgÀ ¥ÀjPÀgÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄ«PÉ, ¨ÁrUÉ gÉÊvÀgÀÄ, ©ÃdUÀ¼ÀÄ, UÉƧâgÀ,
Qæ«Ä£Á±ÀPÀ, ¤ÃgÁªÀj ªÀåªÀ¸ÉÜ À¸ÉÜ, AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀt EªÉ®èªÀÅ GvÁàzÀ£À ¥ÀæQæAiÉÄAiÉƼÀUÉ
¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. E¼ÀĪÀjAi
ªÀjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ°è ªÉÄð£É
ªÉÄð£É®è CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß
ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ.

»ÃUÉ ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ P˱À®å ªÀÄvÀÄÛ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁ£ÀªÀ£À ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÉAzÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

2
 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ

¥ÀjUÀt¸À§ºÀÄzÀ
À§ºÀÄzÀÄ. E°è AiÀiÁªÀÅzÉà vÉgÀ£ÁzÀ ¤zsÁ£ÀUÀwAiÀÄ ¤zsÁðgÀ,
¨ÉÃdªÁ¨ÁÝ
Á¨ÁÝjvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ gÉÊvÀ¤UÉ £ÀµÀÖªÀ£ÀÄß vÀAzÀÄAlÄ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ ¥ÁvÀæªÀÇ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀzÀÄ. KPÉAzÀgÉ ªÀÄ£ÀĵÀå¤AzÀ ¤AiÀÄAwæ¸À ÁUÀzÀ CA±À DVgÀĪÀÅzÀjAzÀ, E°è£À
ªÀÄÄSÁåA±À JAzÀgÉ DzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä® UÀ½PÉAiÀÄ°è ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®
¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀzÀÄ
ÀÄÄRªÁzÀzÀÄ.. EzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄÄ ±Á É ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ zÉñÀPÀÆÌ C£Àé¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀªÀiÁd, PÀÄlÄA§ ªÀÄvÀÄÛ zÉñÀPÉÌ vÀªÀÄäzÉà DzÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ
DzÁAiÀÄ UÀ½PÉAiÀÄ°è ªÀÄPÀ̼ÀÄ vÉÆqÀUÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀªÀgÀÄ ²PÀëPÀgÁVzÁÝgÉ. »ÃUÉ PÀZÁÑ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀAwgÀÄ
À¼ÀAwgÀĪÀ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß
ðUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÞªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÁßV¹ CªÀgÀ ¨É É/ªÀiË®åªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀ
ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀæªÀĪÀÅ ±Á ÉAiÀÄ°è£À ²PÀëPÀgÀzÁÝVgÀÄv gÀÄvÀÛÀÛzÉ. DzÀgÉ ±Á ÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ
ºÉýPÉƼÀÄî
½PÉƼÀÄîªÀAw®è. «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ºÀtPÉÆlÄÖ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ²PÀëPÀgÀÄ ºÀt¥ÀqÉzÀÄ
¥ÁoÀ ¨ÉÆÃzsÀ£É ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ºÁ ºÁUÁV gÉÊvÀgÀ ±ÀæªÀÄzÉÆA¢UÉ EzÀ£ÀÄß ºÉÆð¸À ºÉÆà ÁUÀzÀÄ.
gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä ¨É¼ÉUÀ¼À
¨É¼ÉUÀ¼À°è ºÀ®ªÀÅ PÁgÀtPÉÌ £ÀµÀÖ C£ÀĨsÀ«¸ÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ gÉ ²PÀëPÀgÀÄ ºÁUÀ®è.

EzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è E¤ßvÀgÀ ºÀ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À §UÉUÉ AiÉÆÃa¹. ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß

CxÉÊð¹PÉƼÀî®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉÉ.. C®èzÉ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÀÅ ºÉÃUÉ DzÁAiÀÄzÀ
ªÀÄÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. F PɼÀUÉ
GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß §gÉAiÀÄ®Ä ¸ÀܼÁªÀPÁ±À ¤ÃqÀ ÁVzÉ.

1. CAUÀrAiÀÄ ªÀiÁ°ÃPÀ(«ÄoÁ¬Ä CAUÀr ªÀiÁ°PÀ

°PÀ)

2. __________________________________________
______________________________________________________
____________

3. ______________________________________________________

4. ______________________________________________________

5. ______________________________________________________

11.3 ¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

¨sÀÆ«Ä, ©Ãd, ¤ÃgÀÄ, AiÀÄAvÀæ, JwÛ£ÀUÁr, UÉƧâgÀ ªÀÄvÀÄÛ Qð«Ä£Á±ÀPÀUÀ½®èzÉ
gÉÊvÀ K£ÀÄvÁ£É ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀå?, EªÉ®èªÀÇ ¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®PÉÌ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁVzÉ.
CxÀð±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ EªÉ®èªÀ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä ¨ÉÃPÁzÀ “¸ÀA¨s
¸ÀA¨sÁgÀ”(Input)
gÀ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÉà ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß EvÀgÀ ¸ÀgÀPÀÄ ¸ÉêÉUÀ½UÀ
¸ÉêÉUÀ½UÀÆ
Æ C£Àé¬Ä¸À§ºÀÄzÁVzÉ.
ºÁUÉAi
UÉAiÉÄà ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉêÉUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉUÉ ¨ÉÃPÁzÀ ¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ½UÉ
GzÁºÀgÀuÉ ¤Ãr? PɼÀUÉ ¤ÃqÀ ÁzÀ PÉ®ªÀÅ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ “¸ÀA¨s ¸ÀA¨sÁgÀ”UÀ½UÉ
gÀ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ EªÉ. C®èzÉ ¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ½UÀÆ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÁUÀÄvÀÛªÉ.

¸ÀgÀPÀÄ ¸ÉêÉUÀ½UÉ GzÁºÀgÀuÉ ¨ÉÃPÁUÀĪÀ ªÀ¸ÀÄÛ

1. «zÀÄåvïZÀÑQÛ
2. PËëjPÀ ªÀÈwÛ
3. ²PÀëPÀgÀ ¸ÉêÉ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

3
 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ

4. ¥ÀŸÀÛPÀ ªÀÄÄzÀæt
5. UÉƧâgÀUÀ¼ÀÄ

n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
11.4 ºÀtPÁ¸ÀÄ/ DyðPÀ ¸À
¸ÀA¥À£ÀÆä®
GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉêÉUÀ¼ÀÄ PPÉÆ£ÉAiÀÄ°è ºÀtzÀ gÀÆ¥ÀPÉÌ
¥ÀjªÀwðvÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® J£ÀߧºÀÄzÀÄ. DyðPÀvÉAiÀÄ°è
GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸ÀgÀPÀÄ ¸ÉÃªÉ ¸ÀéAiÀÄA §¼ÀPÉ CxÀªÁ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è
UÁæºÀPÀjUÉ ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀĪÀ GzÉÝñÀª ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÛzÉ. ºÉZÀÄѪÀj GvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è£À ºÀtPÉÌ ®¨sÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ªÀiÁgÁlªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛ«AzÀ ºÀt
UÀ½¸ÀÄvÁÛgÉ. ªÀiÁgÁlªÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ºÀtªÁV ¥ÀjªÀw ¥ÀjªÀwð¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß
¸ÉÃgÀĪÀ ºÉZÀÄѪÀj ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄѪÀj ºÀtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀjAzÀ EªÀÅ zÉñÀzÀ DyðPÀvÉUÉ
ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÁV gÀÆ¥ÀÅUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. zÉñÀzÀ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV ºÉZÀÄÑ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À GvÁàzÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁgÁl¢AzÀ §gÀĪÀ ºÉZÀÄÑ ªÉÆvÀÛªÀÅ zÉñÀzÀ
DyðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß §®¥Àr¹ DyðPÀ PÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ, ºÉZÀÄÑ
¸ÀA¥ÀvÀÛ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ gÁµÀÖçªÀ£ÀÄß F »£Éß ÉAiÀÄ° Ä°è ²PÀëtzÀ C©üªÀÈ¢Þ, ºÉZÀÄÑ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜ,
¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ºÉZÀÄÑ ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ zÀ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀzÀ gÁµÀÖçzÀ §UÉUÉ Cj«gÀ§ºÀÄzÀÄ. AiÀiÁªÀ

PÁgÀtPÁÌ
PÁÌV »ÃUÉ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ? EªÉgÀqÀgÀ £ÀqÀÄªÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ §UÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉ¸Àj¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. CzÉAzÀgÉ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ. E°è£À ªÀÄÄRå
ZÀZÉðAiÉÄAzÀgÉ KPÉ PÉ®ªÀÅ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ, ªÀÄvÉÛ PÉ®ªÀÅ C©üªÀÈ¢Þ
ºÉÆAzÀÄwÛgÀĪÀ ºÁUÀÆ C£À©üªÀÈ¢Þ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÁVzÉ. E°è PÉ®ªÀÅ gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß
GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÁßV ¤ÃqÀ ÁVzÉ. F ¸Á°UÉ ¤ÃªÀÅ ºÉZÀÄÑ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
¸ÉÃj¸À§ºÀÄzÁVzÉ. «±ÀégÁµÀÖç ¸ÀAWÀzÀ ¥¥ÀæPÁgÀ DAiÀiÁ zÉñÀzÀ vÀ ÁzÁAiÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ
ªÉÄÃ É gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸À ÁVzÉ. vÀ ÁzÁAiÀĪÀÅ gÁµÀÖçzÀ d£ÀgÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ
¸ÀÆZÁåAPÀªÁVzÉ. ¸ÁPÀëgÀvÉ ¥ÀæªÀiÁt,, °AUÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ¸ÀÆZÁåAPÀ EzÀgÀ°è ¸ÉÃjzÉ.
ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ¢Þ ªÀgÀ¢ ªÀÄvÀÄÛ 2011gÀ AiÀÄÄ,J£ï.r.¦. ¤ÃrzÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ
GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÉAzÀgÉ,
gÀuÉUÀ¼ÉAzÀgÉ, DªÀgÀtzÀ°è£À ¸ÀASÉ ¸ÀASÉå DAiÀiÁ zÉñÀzÀ ¸ÁÜ£À/±ÉæÃtÂAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀĪÀ C£À©üªÀÈ¢Þ gÁµÀÖç/DyðPÀvÉ

gÁµÀÖç/DyðPÀvÉ gÁµÀÖç/DyðPÀvÉ
1 2 3
PÉ£ÀqÁ (6) ¨Éæf ï (84) ¸ÀÆqÁ£ï(169)
¥sÁæ£ïì(20) ¨sÁgÀ
gÀvÀ(134) °©AiÀiÁ(182)

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

4
 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ

ªÀÄÆ®: ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀgÀ¢ - ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ gÁµÀÖçUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ

AiÀÄÄ.J£ï.r.¦ 2011
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀÆZÀ£É: ¤ÃqÀ ÁzÀ gÁµÀÖçUÀ¼À ±ÉæÃt E½PÉ PÀæªÀÄzÀ
ÀÄzÀ°è
°èzÉ. GzÁºÀgÀuÉ PÉ£ÀqÁ 4£Éà ¸ÁÜ£À,
¥sÁæ£ïì 20£Éà ¸ÁÜ£À, ÉÊ©AiÀiÁ 182£Éà ¸ÁÜ£À. ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÁåAPÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ
PÉ£ÀqÁ ªÀÄvÀÄÛ ¥sÁæ£ïì zÉñÀzÀ d£ÀgÀ vÀ ÁzÁAiÀÄ ºÉaÑzÀÄÝ, ºÉaÑ£À ¸ÁPÀëgÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ °AUÀ
¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ ¸ÀÆZÁåAPÀªÀÇ ºÉaÑzÉ.

ZÀlĪÀnPÉ – 1

1. AiÀÄÄ.J£ï.r.¦. ªÉ¨ï eÁ®zÀ°è ®¨sÀå«gÀĪÀ ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀgÀ¢AiÀÄ°è PɼÀUÉ

¤ÃqÀ ÁVgÀĪÀ zÉñÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀ滹.
1. dªÀÄð¤ 2. gÀµÁå 3.CeÉðAmÉÊ£Á 4. aãÀ 5. zÀQët C¦üæPÁ
2. C©üªÀÈ¢Þ, C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ C£À©üªÀÈ¢Þ AiÀiÁªÀ ªÀUÀðPÉÌ ªÉÄð£À
gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄ«j.

11.5 ±Á Á ¤¢üAiÀÄ DzÁAiÀÄzÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ

11.5.1 ¸ÀPÁðgÀ
zÉñÀzÀ ªÉÆzÀ® DzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®ªÉAzÀgÉ ¸¸ÀPÁðgÀªÁVzÉ.
ÀPÁðgÀªÁVzÉ. ¸ÀPÁðgÀ JAzÁPÀët
PÉÃAzÀæ, gÁdå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀܽÃÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß G ÉèÃT¸À¨ÉÃPÀÄ.

¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ CA±ÀUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ gÁµÀÖç

ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ PÉÃAzÀæzÀ°è PÉÃAzÀæ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdåzÀ°è gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ½ªÉ.
¸ÀPÁ
¸ÀA«zsÁ Á£ÀPÉÌ
£ÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄt
C£ÀÄUÀÄtªÁV
ªÁV PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CzÁAiÀÄzÀ ªÉÄð£À vÉjUÉ, PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ
¤ªÁð»vÀÀ CA±ÀUÀ¼À ºÉZÀÄѪÀj Á¨sÀUÀ¼À UÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß CzÁAiÀĪÁV ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. CzÉÃ
ªÀiÁzÀjAi
ÀjAiÀÄ°è gÁdå ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÁæqÀ½ À½vÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA«zsÁ£À §zÀÞªÁVzÀÄÝ
Á
DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀȶֹPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. »ÃUÉ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
¸ÉÃj¹zÀgÉ CzÀĪÉà ¸ÀPÁðgÀzÀ Dz DzÁAi
ÁAiÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÉÃ CzsÁåAiÀÄzÀ°è
ªÀÄÄAzÉ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß «¸ÀÛöÈvÀªÁV ZÀað¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ.

²PÀët JA§ÄzÀÄ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¤ªÀð»¸ÀĪÀ ¸ÀªÀĪÀwð¥ÀnÖAiÀÄ

¨sÁUÀªÁVzÀÄÝ, PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÉgÀqÀÆ ¤ªÀð»¸
¤ªÀð»¸À®àÀ®àqÀÄvÀÛ
ÀÄ zÉ. PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ
gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ PÁ£ÀÆ£À£ÀÄß gÀa¹ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ À¼À£ÀÄß
À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛªÉ. EAxÀ ²PÀët
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÉgÀqÀÆ C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ.
¸ÀPÁðj ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ¸ÀPÁðgÀzÀ C£ÀÄzÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¤ªÀð
¤ªÀðºÀuÉ
ºÀuÉ EgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀPÁðgÀzÀ
C£ÀÄzÁ¤vÀ PÁ ÉÃdÄUÀ½UÉ C£ÀÄzÁ£À ¤Ãw C£ÀéAiÀÄ ºÀ£ÀPÁ¸À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÁÛgÉ. EwÛÃaUÉ
ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ SÁ¸ÀV ºÉ¸Àj£À°è ¸Àé-DyðPÀ ¸ÀºÁAiÀÄzÉÆA¢UÉ §gÀÄvÀÛªÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

5
 ±Á É ªÀÄvÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ

EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
£ÀÄß SÁ¸ÀV ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄzÁ£À gÀ»vÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÉAzÀ À¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ SÁ¸ÀV CAUÀUÀ½AzÀ, ¸ÀA¸ÉÜUÀ½AzÀ, læ¸ïÖ, ¸ÉƸÉÊn, ªÀå¥ÁvÀ vÀAqÀUÀ½AzÀ
C¹ÛvÀéPÉÌ §gÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀPÁðgÀªÀÇ EªÀÄÜ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¥ÁægÀA¨sÀPÉÌ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¤Ãr ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀÄvÀÛªÉ.
JPÉ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ F ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß AiÉÆÃa¹? n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

11.5.2 EvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ

¨sÁgÀvÀªÀÅ ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀÅzÀjAzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ²PÀët PÉëÃvÀæªÀÅ
«¸ÁÛgÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. F «¸ÀÛöÈvÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ºÉaÑ£À ªÀÄlÖzÀ°è CzÀgÀ®Æè £ÀUÀgÀUÀ¼À°è
¨sÀj¸À ÁUÀÄwÛ®è ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¨sÀj¸À ÁUÀzÁVz
ÁUÀzÁVzÉ. «±Á® ¨sÁgÀvÀzÀ°è EAxÀ ¤zsÁðgÀUÀ¼ÀÄ
PÀµÀÖ¸ÁzsÀå. 2009gÀ ²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß zÉñÀzÀ ªÀÄÆ® ªÀÄÆ ÉUÉ vÀ®Ä¦¸À®Ä
¸ÀPÁðgÀ ºÀgÀ¸ÁºÀ¸À ¥ÀqÀÄwÛzÉ. 6 jAzÀ 14gÀ ªÀAiÉÆêÀiÁ£ÀzÀ J®è ªÀÄPÀ̽UÀÆ ²PÀëtªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀ¨ÉÃPÉA§ GzÉÝñÀ¢AzÀ AzÀ K¦æ ï 1, 2010gÀAzÀÄ eÁjUÉ §A¢vÀÄ. 1 jAzÀ 8£ÉÃ
vÀgÀUÀwAiÀÄ ªÀgÉV£À J Áè ªÀÄPÀ̽UÉ PÀqÁØ qÁØAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ GavÀ ²PÀêt ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ²PÀët
¤ÃqÀ®Ä ±Á É ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À åUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀPÁðgÀªÉÇAzÉà EªÉ Áè
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ºÀtPÁ¸ÀÄÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À ÁUÀĪÀÅzÀÄ. EAxÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è
À¼À°è ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¨ÉÃgÉ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ºÀtPÁ¸À£ÀÄß JzÀÄgÀÄ £ÉÆÃqÀÄwÛzÉ. SÁ¸ÀV
¸ÀA¸ÉÜ/læ¸ïÖ/¸ÉƸÉÊn Ên ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆgÀV£À ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁzÀ «±Àé¨ÁåAPïUÀ½AzÀ ºÀt ¸ÀºÁAiÀÄ
¥ÀqÉzÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä ªÀÄÄAzÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ zÉÆgÉvÀ
DyðPÀ £ÉgÀ«¤AzÀÀ ªÀÄvÀÄÛ E¤ßvÀgÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¥ÀqÉzÀ ºÀtP ºÀtPÁ¹£À £ÉgÀ«¤AzÀ ±Á Á
PÀlÖqÀ, ¸Ë®¨sÀå ²PÀëPÀgÀÄ, ªÉÃvÀ£À, ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

ZÀlĪÀnPÉ 2
1. ¤ÃªÉǧ⠲PÀëPÀgÁV ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ §UÉAiÀÄ ±Á Á DqÀ½vÀ
ªÀÄAqÀ°¬ÄzÉ
1. ¸ÀPÁðgÀ ¤ªÀð»vÀ
2. ¸ÀPÁðgÀ C£ÀÄzÁ¤vÀ
3. SÁ¸ÀV C£ÀÄzÁ£À gÀ»vÀ
2. ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr? DAiÀĪÀå
ĪÀåAiÀÄzÀ AiÀiÁªÀ
CA±ÀzÀzÀ CrAiÀÄ°è CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß «¨sÁV¸À ÁVzÉ.

¸ÀܽÃAiÀÄ CAUÀUÀ¼ÉAzÀgÉ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è ªÀĺÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PÉUÀ¼ÀÄ, UÁæ«ÄÃt

ªÀ®AiÀÄzÀ°è f Áè ¨ÉÆÃqïðUÀ¼ÀÄ/¥ÀjµÀvÀÄÛ
ÀÄÛUÀ¼ÀÄ, UÁæªÀÄUÀ¼À°è UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ.

¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è PÉÃAzÀæzÀ°è PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ gÁdåzÀ°è

gÁdå ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå¢AzÀ PɼÀºÀAvÀzÀ°è
ºÀAvÀzÀ°è £ÀUÀgÀUÀ¼À
£ÀUÀgÀUÀ¼À°è ªÀĺÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PÉ, f Áè
ºÀAvÀzÀ°è f Áè ¥ÀjµÀvï ªÀÄvÀÄÛ UÁæªÀÄ ºÀAvÀzÀ°è UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼À£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ f Áè¢üPÁjAiÀÄ DqÀ½vÀ C¢üPÁgÀPÉÌ M¼À¥ÀqÀÄvÀÛzÉ.
gÁdå ªÀÄvÀÄÛ
vÀÄÛ PÉÃAzÁæqÀ½vÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄAwæªÀÄAqÀ®zÀ CrAiÀÄ°è §gÀÄvÀÛªÉ. F ªÀiÁzÀjAiÀÄ
«AUÀqÀuÉ C¢üPÁgÀzÀ ¸ÀÄ®¨sÀs ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ ªÀiÁrzÀÄzÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ 6

 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ
ªÀÄĤ¹¥À ï ¨ÉÆÃqïð/¥ÀjµÀvïUÀ¼ÀÄ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁVªÉ. vÀªÀÄäzÉà DzÀ
dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ £ÁUÀjÃPÀ ¸Ë®¨sÀå MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ, ¤ÃgÀÄ,
«zÀÄåvï, gÀ¸ÉÛ, ²PÀët, DgÉÆÃUÀå ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅ ÁzÀªÀÅUÀ¼ÁVªÉ.
UÀ¼ÁVªÉ. UÁæªÀÄUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞUÁV
ºÀtPÁ¸ÀÄ
ÀtPÁ¸ÀÄ MzÀV¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ «¨sÁVà VÃAi
AiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÁV «±ÉõÀ C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß £ÉëĹ,
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ C¢üPÁgÀ ºÀ¸ÁÛAvÀj¸ÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ UÁæªÀÄUÀ¼À°è UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ ºÀtPÁ¸À£ÀÄß
MzÀV¹ «¨sÁVÃAiÀÄ «±ÉõÀ C¢üPÁjAiÀÄ CrAiÀÄ°è C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ÄðUÀ¼À£À
ºÀ«ÄäPÉƼÀî ÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ºÀt ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß «PÉÃA¢æÃPÀj¹ D ªÀÄÆ®PÀ DqÀ½vÀ
C£ÀÄPÀÆ®vÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÁVzÉ. UÁæªÀÄzÀ G¸ÀÄÛªÁj £ÉÃgÀªÁV UÁæªÀÄ
¥ÀAZÁAiÀÄwUÀ½UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.

¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°£À ¥ÀæzÉñÀUÀ®°ègÀĪÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ CA

CAUÀ¸ÀA¸ÉÜ
UÀ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ §UÉUÉ ªÀåQÛ
ªÀå CzsÀåAiÀÄ£À
ªÀiÁr. C£ÀĸÀj¸À¨ÉÃPÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ,

PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå ±Á ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå DAiÀĪÀåAiÀÄzÀ DzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®

ºÉ¸ÀgÀÄ
1
2
3
4
5
6
MlÄÖ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¸ÀéAiÀÄA¥ÉæÃjvÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ

¸ÁªÀiÁfPÀ PÀ¼À
PÀ¼ÀPÀ½ ªÀÄvÀÄÛ PÁ¼Àf¬ÄAzÁV ¸ÀªÀÄÄzÁAi AiÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀªÁV
ºÀtPÁ¸ÀÄ £ÉgÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.

zsÀªÀÄð±Á É, ¥ÀAZÁAiÀÄvï WÀgï, zsÁ«ÄðPÀ PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ, ±Á É, OµÀzsÉÆÃ¥ÀZÁgÀ PÉÃAzÀæ

ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅ. ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀªÁV §gÀĪÀ £ÉgÀªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ PÀlÖqÀ ¤ªÀi
¤ªÀ ÁðtPÉÌ PÁ«ÄðPÀgÀÄ,
¨sËwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®, ºÀt ªÀÄvÀÄÛ GavÀªÁzÀ ¨sÀÆ«Ä.

F ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ £ÉgÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À°è ºÀÄqÀÄQ.

F ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÀ GvÀÛªÀÄ PÉ®¸ÀUÀ®°è ¸ÁªÀÄÄzÁ¬ÄPÀ
ªÀiÁ°ÃPÀvÀéªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ ¸Àº¸ÀºÀPÀj¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.
ÀPÀj¸ÀĪÀÅzÁVzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ C®à CxÀªÁ §ÈºÀvï
¥ÀæªÀiÁtzÀ°è PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ CzÀĪÉà CUÀvÀåPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
F vÉgÀ£ÁzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ ªÀĺÀvÀézÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ.

11.5.4 zÀwÛUÀ¼ÀÄ
zÀwÛ-¤¢üUÀ¼À£ÀÄß ±ÁjÃjPÀ ¤¢üUÀ¼ÉAzÀÄ PÀ
PÀgÉAi
gÉAiÀÄĪÀgÀÄ. EAxÀ ¤¢üUÀ¼ÀÄ, ªÉÊAiÀÄQÛPÀ,

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

7
 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ
PËlÄA©PÀ, læ¸ïÖ/¸ÉƸÉÊnUÀ¼À «±ÉõÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁ£Àå GzÉÝñÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV
¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ «±ÉõÀ PÁ¼Àf ªÀ»¹ ¸ÀªÀiÁdzÀ GvÀÛªÀÄ PÁA PÁAiÀÄðUÀ½UÉ
¤ÃzÀĪÀ zÁ£ÀgÀÆ¥ÀªÁVgÀÄvÀÛ
ÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸À¤ßªÉñÀ
¸À¤ßªÉñÀzÀ°è ±Á Á PÁ ÉÃdÄUÀ½UÉ EAxÀ
zÀwÛUÀ¼ÀÄ ¤ÃqÀĪÀªÀ ¥ÀæwÃw EzÉ. EzÉÆAzÀÄ GvÀÛªÀÄ C¨sÁå¸ÀªÀÇ ºËzÀÄ. F ªÀiÁzÀjAiÀÄ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
zÀwÛUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¤AiÀÄvÀªÁV zÉÆgÉAiÀÄÄ ÄĪÀ §rØ ºÀt¢AzÀ PÁAiÀÄð
PÀ Á¥ÀUÀ¼À£ÀÄß
ÀÄß £ÀqɸÀÄvÀÛªÉ. PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è «±ÉõÀªÁ
«±ÉõÀªÁV §¼À¹PÉƼÀî ÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ PÁ ÉÃdÄUÀ¼À°è ¤ÃqÀĪÀ ªÀ zÀwÛ ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼ÀÄ. EA¢£À ¢£ÀUÀ¼À°è zÀwÛ ¤ÃqÀĪÀ
¥ÀzÀÞw PÀrªÉÄAi
ªÉÄAiÀiÁVzÀÄÝ D PÀÄlÄA§UÀ¼Éà £ÉÃgÀªÁV ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¸ÀÄvÀÛªÉ.

11.5.5 G½vÁAiÀÄ
G½vÁAiÀĪÉA§ÄzÀÄ
§ÄzÀÄ UÀ½PÉAiÀÄ ºÉZÀÄѪÀj CA±ÀªÁVzÉ. vÀªÉÄä®è DAiÀĪÀåAiÀĪÀ£ÀÄß
PÀ¼ÉzÀÄ G½zÀ ªÉÆvÀÛªÉà G½vÁAiÀÄ. ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ±Á ÉAiÀÄ°è DZÀj¸ÀĪÀ ªÀÄvÀÄ
eÁjUÉƽ¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¨sÁUÀ¨sÁUÀªÁV ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ
C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß E°è ¸Àäj¸À§ºÀÄzÁVzÉ.. zÉÆgÉvÀ ºÀtªºÀtªÀ£ÀÄß CAZÉ PÀbÉÃjUÀ¼À°è oÉêÀtÂ
ElÄÖ §gÀĪÀ §rØ CxÀªÁ ºÉZÀÄѪÀjAiÀiÁV G½zÀ ºÀtzÀ ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß ±Á ÉAiÀÄ EvÀgÉ
RZÀÄðªÉZÀÑUÀ½UÉ §¼À¹PÉƼÀî ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ G½vÁAiÀĪÀÅ ªÉZÀÑQÌAvÀ PÀr¬ÄzÀÄÝ, ªÉZÀѪÀÅ
DzÁAiÀÄQÌA
AvÀ
vÀ ºÉaÑzÀÝgÉ CAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ PÉÆgÀvÉA
PÉÆgÀvÉAiÀÄ DAiÀĪÀåAiÀĪÀ£ÀÄß
PÁtÄwÛzÉ JAzÀxÀð.

EwÛÃa£À ¢£ÀUÀ¼À°è ¨ÁèPï C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀlÖqÀ ¤ªÀiÁðtPÁÌV, EvÀgÀ ¨sËwPÀ

PÉ®¸ÀUÀ½UÉ §¼À¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¤ªÀiÁðt PÁAiÀÄð DgÀA¨sÀ¢AzÀ ªÀÄÄVAiÀÄĪÀ ªÀgÉUÉ
§¼À¹PÉƼÀî ÁUÀÄvÀÛzÉ. F ºÀAvÀzÀ°è G½vÁAiÀÄPÉÌ CªÀPÁ±À EgÀÄvÀÛzÉ.

EAxÀ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀPÁðj C£ÀÄzÁ¤vÀ CxÀªÁ ¸Àé ºÀtPÁ¸ÀÄ DzsÁjvÀ SÁ¸ÀV

±Á ÉUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛ
ÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉAiÀÄ DqÀ½vÀ ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄUÉ §gÀĪÀ DzÁAiÀÄzÀ°è
ªÉZÀѪÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄ G½zÀÝ£ÀÄß G½vÁAiÀĪÉAzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ ªÀiÁzÀj ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è
DzÁAiÀĪÀÇ ºÉaÑggÀÄvÀÛ
ÀÄvÀÛzÉ. G½vÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ DAiÀiÁ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¤RgÀ/zÀÈqsÀªÁzÀ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.. G½vÁAiÀÄzÀ ºÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ PÉ®¸ÀPÀÆÌ §¼À¹PÉƼÀî ÁUÀÄvÀÛzÉ.

11.5.6 ¥ÀjÃPÁë ±ÀÄ®Ì ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ±ÀÄ®ÌUÀ¼ÀÄ

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀPÁðgÀ
¸ÀPÁðgÀzÀ ºÀtPÁ¹¤AzÀ É
£ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. «zÁåyðUÀ½AzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ ºÀtPÁ¸À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅ¢®è,
C£ÀÄzÁ¤vÀ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄzÁ£À gÀ»vÀ SÁ¸ÀV ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ««zsÀ jÃwAiÀÄ ±ÀĮ̪À£ÀÄß
¸ÀAUÀ滸ÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ 1. ¨ÉÆÃzsÀ£Á ±ÀÄ®Ì 2. PÀA¥ÀÇålgï ±ÀÄ®Ì 3. ¥Àj
¥ÀjÃPÁë ±ÀÄ®Ì
4. «zÁåyð ¸ÀAWÀ¤¢ü ±ÀÄ®Ì.

¸ÀPÁðj C£ÀÄzÁ¤vÀ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ªÉÄð£À ±ÀĮ̪À£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¤UÀ¢¥Àr¹zÀAvÉ

PÁ®PÁ®PÉÌ ¸ÀAUÀ滸ÀÄvÀÛªÉ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÀ¼À°è PÀrªÉÄ ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á ÉUÉ
ºÉÆÃzÀAvÉ ºÉZÀÄÑvÀÛzÉ. ¥ËæqsÀ±Á ÉUÀ¼À°è «eÁÕ£À ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄzÀ ±ÀĮ̪À£ÀÄß

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

8
 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ
¨sÀj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ ±Á ÉUÀ¼À°è DAiÉÆÃÆÃf¸ÀĪÀ
f¸ÀĪÀ EvÀgÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ±ÀĮ̪À£ÀÄß
¨sÀj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛ
ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀPÁðj C£ÀÄzÁ¤vÀ ±Á ÉUÀ½UÉ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¤ÃqÀĪÀ C£ÀÄzÁ£ÀªÀÅ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ PÉÆgÀvÉ vÀvÀézÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ É ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. ±Á ÉUÀ½UÉ ¤ÃqÀĪÀ C£ÀÄzÁ£ÀªÀÅ ±Á ÉUÀ½AzÀ
§gÀ¨ÉÃPÁzÀ DzÁAiÀĪÀÅ zÉÆgÉvÀ £ÀAvÀgÀ ¤ÃqÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. DqÀ½vÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄÆ PÉ®ªÁgÀÄ
±ÀĮ̪À£ÀÄß ªÀ¸ÀÆ° ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. F ºÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÀÅ £ÉÆÃrPÉƼÀÄîvÀÛzÉ. SÁ¸ÀV
±Á ÉUÀ¼À°è ¸ÀPÁðj ±Á ÉÉUÀ½VAvÀ
UÀ½VAvÀ ºÉZÁÑzÀ ±ÀĮ̪À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ
±Á ÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà jÃwAiÀÄ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅ¢®è. EAxÀ ±Á ÉUÀ¼ÀÄ vÀªÉÄä®è
RZÀÄðªÉZÀÑUÀ¼À£ÀÄß vÁªÀÅ ¸ÀAUÀ滹zÀ ±ÀÄ®ÌUÀ½AzÀ Éà ¨sÀj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EµÉÖà C®èzÉ
PÉ®ªÀÅ E¤ßvÀgÀ ºÉZÀÄѪÀj ±ÀĮ̪À£ÀÄß
ªÀ£ÀÄß PÀÆqÀ ¸ÀAUÀ滸ÀÄvÁÛgÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ zÁR Áw ±ÀÄ®Ì.

¥ÁæxÀ«ÄPÀ¢AzÀ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ, ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ¢AzÀ ¥ËæqsÀ±Á É »ÃUÉ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ

¸ÁUÀĪÀ ºÀAvÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ±ÀÄ®Ì ¥ÁªÀw¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÀÅ ªÉÃ¼É DqÀ½vÀ
ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ ±ÀĮ̪À£ÀÄß ªÁ¶ðPÀ ±ÀÄ®±ÀÄ®Ì̪ÁV ¥ÁªÀw¹¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ. F
±Á Á C©üªÀÈ¢Þ ±ÀÄ®ÌUÀ¼ÀÄ ±Á ÉAiÀÄ ¨sËwPÀ ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ ºÉZÀÄѪÀj PÉÆoÀrUÀ¼ÀÄ, UÀæAxÁ®AiÀÄPÉÌ ¥ÀŸÀÛPÀ, ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄ,
¦ÃoÉÆÃ¥ÀPÀgÀt
¦ÃoÉÆÃ¥ÀPÀgÀt,, PÀA¥ÀÇålgï, ªÁåAiÀiÁªÀıÁ É, DlzÀ ªÉÄÊzÁ£À, «zÀÄåvï
«zÀÄåv G¥ÀPÀgÀt,
PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀÄ, ±Á Á PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ªÀÄA¢gÀ ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼ÁVªÉ.

SÁ¸ÀV ±Á ÉUÀ ÉUÀ¼ÀÄ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß «zÁåyðUÀ½AzÀ Éà ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ

¸ÀAUÀ滸ÀĪÀ DzÁAiÀĪÉà ±Á ÉAiÀÄ CUÀvÀåvÉUÀ¼ÁzÀ ²PÀëPÀgÀ ªÉÃvÀ£À, ±Á Á
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤¨sÁ¬Ä¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ ¸ÀºÁAi
AiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV SÁ¸ÀV ±Á ÉUÀ¼ÀÄ
ºÉZÀÄÑ ¥ÀoÉåÃvÀgÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÉÇõÀPÀjAzÀ ºÉZÀÄÑ
ºÉ
ºÀt ¥ÁªÀw¹PÉƼÀÄîªÀ ±Á ÉUÀ¼À ºÉÆuÉUÁjPÉ CµÉÖà ºÉaÑgÀÄvÀÛzÉ.

¤AiÀÄvÀªÁzÀ ²PÀëPÀ ¥ÉÇõÀPÀ ¸À¨sÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÄÝ ±Á ÉAiÀÄ C©ü C©ªÀÈ¢Þ

PÁAiÀÄðPÀæÀæªÀÄUÀ¼À ZÀZÉðAiÀÄÆ eÉÆvÉUÉ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. «zÁåyðAiÀÄ ¸ÀA¥ÀÇtð
¸ÀA¥ÀÇt ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ
zÀȶ֬ÄAzÀ ¥ÀoÀå, ¥ÀoÉåÃvÀgÀ, ¸ÀºÀ¥ÀoÀå ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ
DgÉÆÃUÀå¥ÀÇtð ºÉÆuÉUÁjPÉUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ±Á ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÉêÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ.

11.6 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

F WÀlPÀzÀ°è ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR «zsÀUÀ¼À §UÉUÉ w½zÀÄPÉÆArj. ªÀiÁ£ÀªÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä®, ¨sËwPÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼Éà DVªÉ.
VªÉ. C®èzÉ ±Á ÉAiÀÄ DqÀ½vÀ
ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ««zsÀ DzÁAiÀÄ ªÀÄÆ®UÀ¼À §UÉUÀÆ w½¸ÀÄPÉÆArgÀÄ«j. ±Á ÉUÀ½UÉ
zÉÆgÉAiÀÄĪÀ DzÁAiÀĪÀÅ ªÀÄÄRåªÁV ¸ÀgÀPÁgÀ, zÁ£À ªÀÄvÀÄÛ zÀwÛ, ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ,
¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ PÉÆqÀÄUÉ, zÀwÛ »ÃUÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß
w½¢j.

±Á ÉUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÉǪÉÄä RaðVAvÀ DzÁAiÀÄ ºÉZÁÑzÁUÀ G½vÁAiÀĪÀ£ÀÄß

PÉÊUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. EAxÀ ºÉZÀÄѪÀj ºÀtªÀ£ÀÄß CAZÉPÀbÉÃjAiÀÄ°èlÄÖ ªÀÄvÀÄÛ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß §rØ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

9
 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ
ºÀtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀȶָÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ ºÉZÀÄѪÀj DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ±Á ÉAiÀÄ C©üªÀÈ¢Þ
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½UÉ §¼À¹PÉƼÀî ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀPÁðj C£ÀÄzÁ¤vÀ Cx CxÀªÁ
C£ÀÄzÁ£À gÀ»vÀ SÁ¸ÀV ±Á ÉUÀ¼À°è °è EAxÀ ºÉZÀÄѪÀj G½vÁAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. zÀwÛUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ, ¸ÀéAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀPÁðj ±Á ÉUÀ½UÉ F ªÀåªÀ¸ÉÜ EgÀĪÀÅ¢®è. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ RZÀÄðªÉZÀѪÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÉÃ
¤¨sÁ¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÀÄ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¤AiÀĪÀÄPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¸ÀPÁðj ±ÀĮ̪À£ÀÄ À£ÀÄß
¸ÀPÁðgÀªÉà ¤zsÀðj¹ DzÉñÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ SÁ¸ÀV ±Á ÉUÀ½UÉ ±ÀÄ®ÌUÀ¼ÉÃ
DzÁAiÀĪÁVgÀĪÀÅzÀjAzÀ ºÉZÀÄÑ ±ÀĮ̪À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀÄvÁÛgÉ. SÁ¸ÀV ¸ÀºÀ¨sÁVvÀéªÀ£ÀÄß
¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV SÁ¸ÀV ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ¤ÃwAiÀÄ°è ¸Àr®vÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀ ÁVzÀÄÝ D
ªÀÄÆ®PÀ ²PÀët PÉëÃvÀæªÀ£ÀÄß «¸ÀÛj¸ÀĪÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ
ªÀiÁUÉÆÃð¥ÁAiÀĪÁVzÉ. F ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ±ÉÊPÀëtÂPÀ GzÉÝñÀPÁÌV
§¼À¹PÉƼÀî
¹PÉƼÀÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉæÃgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr ¥ÉÇæÃvÁ컸ÀĪÀ §UÉAiÀiÁVzÉ.

11.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

• United Nations Development Programme (UNDP) Human
Development Report -2011,webpage link http://hdr.undp.
Org/en/statistics/

11.8 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ

å¸ÀUÀ¼ÀÄ
PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.

ªÀ ±Á ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ CªÀÅUÀ¼À L

1. ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½AzÀ £ÀqɸÀ®àqÀĪÀ LzÀÄ ¸ÀªÀiÁxÀåð

ªÀÄvÀÄÛ C¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.

2. SÁ¸ÀV C£ÀÄzÁ£À gÀ»vÀ ±Á ÉUÀ¼À ±Á Á ¥ÀAZÁAUÀªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ n¥Ààt §gɬÄj.

¸ÀPÁðj ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðj

Áðj C£ÀÄzÁ¤vÀ ±Á ÉUÀ½VAvÀ ºÉÃUÉ ©ü£ÀߪÁVzÉ JA§ÄzÀPÉÌ LzÀÄ

ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.

3. ¤ÃªÀÅ PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄwÛgÀĪÀ ±Á ÉAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÁV AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ LzÀÄ

ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉAi

ðºÀuÉAiÀÄ ¥Àjº
¥ÀjºÁgÉÆÃ¥ÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¹.

4. ¤ªÀÄä ±Á ÉUÉ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¤ÃqÀ

¤ÃqÀĪÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß

¥ÀnÖªÀiÁ
ÁqÀÄ.
qÀÄ. GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼À jÃwAiÀÄ°è ªÀÄÄRå ºÉýPÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¤Ãr.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

10
 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¤ªÀðºÀuÉ

• ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀU
ºÉÆgÀUÀĽzÀ
ÀĽzÀ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ªÀÄgÀ½ ±Á ÉUÉ PÀgÉvÀgÀ®Ä
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁ¬ÄvÀÄ.
ÄPÀªÁ¬ÄvÀÄ.______________________________________
______________________________________
• ___________________________________________________
• ___________________________________________________
• ___________________________________________________

5. PÀ°PÁ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¥ÀnÖ ¤Ãr(ªÀÄÄ¢ævÀ, zÀȱÀå, ±ÀæªÀå). F WÀlPÀPÉÌ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ

Á PÀ°PÀ

¸ÀA¥À£ÀÆä®
®UÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

11
 WÀlPÀ 12 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
«£Áå¸À
12.0 ¦ÃpPÉ

12.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

12.2 ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

12.2.1 CxÀð

12.2.2 ¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¦Û

12.3 ¤ªÀðºÀuÁ «zsÁ£ÀzÀ §UÉUÀ¼ÀÄ

12.3.1 ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉ

12.3.2 ªÉZÀÑ Á¨sÀzÀ «±ÉèõÀuÉ

12.3.3 ¸ÁªÀiÁfPÀ ¨ÉÃrPÉ

12.3.4 ¸ÁªÀiÁfPÀ £Á
£ÁåAiÀÄ

12.4 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁ

¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á®ÄzÁjPÉAi
®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ «zsÀUÀ¼À
¥Àæ¸ÀÄÛvÀvÉ
12.5 ±Á Á ªÀÄvÀÄÛ ¸À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀl£É
¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀÄ«PÉ
12.6 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

12.7. ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀP

Ä£ÀPÁÌV

12.8. WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

12.0 ¦ÃpPÉ
»A¢£À WÀlPÀzÀ°è GvÁàzÀPÀvÉAiÀÄ ªÀÄÄRå ¤AiÉÆÃVAiÀiÁV ªÀiÁ£ÀªÀ
¸ÀA¥À£ÀÆ䮪À£ÀÄß
£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr¢j. ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ d£ÀjAzÀ,
PÀÄlÄA§, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¸ÀªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ zÉñÀzÀ UÀ½PÉAiÀÄ ºÉZ
ºÉZÀÄÑ
ÀÄÑvÀÛzÉ. ºÁUÁV ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß §AqÀªÁ¼À
§AqÀªÁ¼ÀªÁVªÁV ¨sÁ«¸À ÁVzÉ. ºÉZÀÄÑ ¨É ÉAiÀÄ AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ½UÉ
ºÉÆð¸À ÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÉaÑ£À Á¨sÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀĨÉÃPÁzÀgÉ ²PÀët

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

1
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwUÉ ºÉaÑ£À ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. F WÀlPÀzÀ°è ²PÀëtzÀ
¤AiÉÆÃVAiÀiÁzÀ ±Á É, ªÀÄvÀÛzÀgÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ºÀwÛgÀ
PÀgÉvÀgÀÄvÀÛzÉAzÀÄ UÀªÀĤ¸À§ºÀÄzÀÄ.
¤¸À§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀªÀiÁdzÀ ¤AiÉÆÃVUÀ
ÆÃVUÀ¼À°è ±Á ÉAiÀÄÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀzÀÄÝ.
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ ¥Á®ÄzÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß §®¥Àr¹zÀgÉ ºÉZÀÄÑ GvÀÛªÀĪÁzÀzÀÄÝ. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÁAiÀÄzÀ ªÀÄÄRå Á¨sÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw¬ÄAzÀ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
²PÀêt ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄÄ PÉêÀ® DyðPÀ ªÀiË®åªÀµÉÖà C®èzÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÁA¸ÀÌöÈwPÀ ªÀiË®åªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

12.1 PÀ°PÉAiÀÄ GzÉÝñÀUÀ¼ÀÄ

F WÀlPÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ PɼÀV£À C
CA±ÀUÀ¼À°è ¥Àjtw ºÉÆAzÀÄ«j.

• ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄ«j.

• ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸ÀÄ«j
J) ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛAiÀÄ CUÀvÀåvÉ
©) ªÉZÀÑ- Á¨sÀ «±ÉèõÀuÉ
¹) ¸ÁªÀiÁfPÀ ¨ÉÃrPÉ
r) ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÀåAiÀÄ
• ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÄÄzÁAiÀÄ ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¥Àæw «zsÁ£ÀzÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ
ZÀað¸ÀÄ«j.
• ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß
«ªÀj¸ÀÄ«j.

12.2 ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

12.2.1 CxÀð
18 jAzÀ 65 ªÀµÀð ªÀAiÉÆëÄwAiÀÄ d£À ¸ÀASÉåAiÀÄ PÁAiÀÄð ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß
zÉñÀzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛ
ÀªÀ±ÀQÛ J£ÀÄߪÀgÀÄ. CPÀëgÀ¸ÀÜ ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ D¹Û¬ÄzÀÝAvÉ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ
zÉñÀ«gÀ° D zÉñÀzÀ d£À¸ÀASÉå ºÉaÑgÀ° PÀrªÉĬÄgÀ° ±ÀQÛ¬ÄzÉÝà EgÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ EAzÀÄ
d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ aãÁ, d¥Á d¥Á£ï, CªÉÄÃjPÁ, dªÀÄð¤ zÉñÀUÀ¼ÀÄ
vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѹPÉƼÀÄîwÛªÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ²PÀëtªÀ£ÀÄß
¤ÃqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ 6-14 14 ªÀµÀð ªÀAiÀĹì£À ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß CPÀëgÀ¸ÀÜgÀ£ÁßV¹ zÉñÀzÀ D¹ÛAiÀÄ£ÁßV
gÀƦ¸ÀĪÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁzÀ ¸ÀªÀð²PÀë PÀët C©üAiÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß eÁjUÉ vÀA¢zÉ. ²PÀëPÀgÁzÀ ¤ÃªÀÅ
ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß CPÀëgÀ¸ÀÜgÀ£ÁßV¸ÀĪÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ªÀÄUÀßgÁV¢ÝÃj. CzÉà ªÀÄPÀ̼ÀÄ ªÀÄÄAzÉ
ªÀÈwÛ¥ÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÆ®PÀ UÀ½PÉAiÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹PÉƼÀî
¹PÉƼÀî®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀĪÀgÀÄ. ¥Àæw gÁdåzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À PÀÄjvÀÄ
AiÉÆÃa¸À¨ÉÃPÀÄ. ¸Ë®¨sÀåUÀ®£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀ°è
zÀV¸ÀĪÀ°è K£ÁzÀgÀÆ C©üªÀÈÀÈ¢Þ ¸Á¢ü¹zÉAiÉÄÃ?

¤ªÀÄä vÀAzÉAiÀÄ ¸ÀA§A¢üPÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À d£ÀgÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

2
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

CAvÀ¸ÀÛÀÛ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ AiÉÆÃa¹ £ÉÆÃr, ¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ §zÀ ÁVªÉ. ²PÀëtªÀÅ «¸ÀÄÛçvÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

ºÉÃUÉAzÀgÉ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ¢AzÀ ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ, ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ¢AzÀ ¥ËæqsÀ±Á ÉUÉ ¸ÉÃgÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ CªÀPÁ±À ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ KtÂAiÀÄÄ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ªÀĪÀÄÆ®PÀ

Æ®PÀ ªÀÄ£ÀªÀ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ PÀÄlÄA§zÀ
dªÁ¨ÁÝjAiÀiÁVzÉ. EzÀgÀ°è ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ SÁ¸ÀV ¸ÀA¸ÉÜUÀ® ¥Á®ÄzÁjPÉ ¢£À¢AzÀ
¢£ÀPÉÌ ºÉZÀÄÑvÀÛ°ªÉ. EzÀÄ PÉêÀ® CUÀvÀåvÉAiÀĵÉÖà C®è dgÀÆgÀÄ ¸ÀºÀ DVzÉ. PÀ°PÉAiÀÄÄ
¥Àæw¢£ÀªÀÇ £ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀjAzÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiiÀÄĪÀÅzÀÄ fêÀ£À ¥ÀæQæAiÉÄ J£ÀÄߪÀgÀÄ.
DzÀgÉ vÁAwæPÀ ²PÀëtzÀ ¨ÉÃrPÉ ºÉZÀÄÑvÀÛ°zÉ. AiÀiÁªÀÅzÉÆà ªÀÄÆ ÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ¸ÀtÚ
UÁæªÀÄUÀ¼ÀÄ
¼ÀÄ ¸ÀºÀ EAzÀÄ PÀA¥ÀÇålgï ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAi AiÀÄÄvÀÛzÉ. ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw
vÀgÀ¨É KPÉ
JA§ ¥Àæ±ÉßUÉ GvÀÛgÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀªÀgÀÄ, ²PÀët ¥ÀqÉzÀªÀjVAvÀ ©ü£ÀߪÁV¹zÉ JA§ÄzÀÄ
¸ÀvÀå.

¥Àæ¸ÀÄÛvÀz
ÀzÀ°è PÀÄlÄA§, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ, ¸ÀªÀi
ªÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À zÀ馅 §zÀ ÁVzÉ.
F J Áè ¤AiÉÆÃVUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ªÀÄÆ É UÀÄA¥ÁVgÀĪÀ d£ÀjUÉ ²PÀëtzÀ
CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß PÀ°à¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ¨ÉÃQzÉ. ¸ÀézsÁðvÀäPÀ dUÀwÛ£À°è «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ
vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀÀ C©üªÀÈ¢Þ¬ÄAzÁV ºÉƸÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ D¸É-DPÁAPÉë D¸É UÀ¼À£ÀÄß
FqÉÃj¹PÉƼÀî ÁUÀÄvÀÛzÉ.

PÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä DPÁAPÉëUÀ¼À£ÀÄß FqÉÃj¹PÉƼÀî®Ä ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ fêÀ£À

ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¹PÉƼÀî®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸À¨ÉÃPÁVzÉ. ¨sÀ«µÀåzÀ°è ²PÀëtªÀ®èzÉ fêÀ£À
E®èzÀAvÁVzÉ. EA¢£À ¥Àæ±ÉÉßAi ßAiÉÄAzÀgÉ »ÃUÉ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀĪÀ §UÉ ºÉÃU ºÉÃUÉA§ÄzÁVzÉ. ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛ QÛ vÀdÕgÀÄ, CxÀð±Á¸ÀÛçdÕgÀÄ vÀªÀÄä
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛAiÀÄ ¸ÀzÀâ¼ÀPÉAiÀÄ §UÉUÉ ºÉƸÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
£ÀU
eÁjUÉƽ¹ ±ÉÊPÀëtÂPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. EAxÀ ºÉƸÀ «zsÁ£À ªÀÄvÀÄÛ
zÀȶÖPÉÆãÀUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¸ÉÆÃt.

12.2.2 ¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¦Û

1960gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è µÀÄ ïÖ÷Ó(1960) vÀ£ÀßzÉà DzÀ ºÉƸÀ PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀƦ¹zÀ£ÀÄ.
CzÀĪÉà “ªÀÄ£ÀªÀ
ªÀÄ£ÀªÀ §AqÀªÁ¼À ¹zÁ ¹zÁÞAvÀ «zsÁ£À” JA§ÄzÁVzÉ. F ªÀiÁzÀjAiÀÄ
¥ÀæªÀÄÄSÁA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ.

1. PÀ°PÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ºÉƸÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ GvÁàzÀPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆ䮪ÁzÀ “ªÀiÁ£ÀªÀ

§AqÀªÁ¼À
§AqÀªÁ¼À”ªÀ£ÀÄß gÀƦ¸À¨ÉÃPÀÄ.
2. ªÀiÁ£ÀªÀ §AqÀªÁ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¨sËwPÀ §AqÀªÁ¼ÀzÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ
ºÀÆrPÉAiÀÄ ºÉZÀÄÑUÉƼÀ
ÉƼÀîî¨ÉÃPÀÄ. CzÀĪÉà §AqÀªÁ¼À gÀZÀ£ÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ.
3. PÉÊUÁjPÉUÀ¼À GvÁàzÀ£É/GvÀà£ÀßUÀ½UÉ PÀ°PÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆð¸À ÁVzÉ.
4. PÉ®¸ÀUÁgÀgÀ UÀÄtªÀÄlÖ ªÀÄvÀÄÛ GvÁàzÀPÀvÉAiÀÄ°è ÀÄ°è ªÀåvÁå¸À PÁt®Ä ªÀÄÄRåPÁgÀt
CªÀgÀÄ ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀiÁVzÉ. PÀ¤µÀÖ GvÁàzÀPÀvÉÀPÀ JA§ÄzÀgÀ
CxÀð. ªÀÄÆ® GvÁàzÀPÀvÉ ÀPÀvÉUÉ ¸ÉÃgÀĪÀ ºÉZÀÄѪÀj
j GvÁàzÀ£ÉUÉ PÁgÀtªÁUÀĪÀ ²PÀët
ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀiÁVzÉ.
r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ
3
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «
«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

SÁ¸ÀVAiÀĪÀgÀÄ C¥ÉÃQë¸ÀĪÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ ¨ÉÃrPÉAiÀÄÄ PɼÀV£À CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß

DzsÀj¹zÉ.

• ²PÀëtzÀ ¸ÀééAiÀÄA ¥ÉæÃjvÀ ªÉZÀÑzÀ §zÀ ÁªÀuÉ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ

• ªÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀ CUÀvÀåvÉ DzsÀåvÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁzÀ ²PÀët
• ªÀÄ£ÉAiÀÄ DzÁAiÀÄ ªÀÄ£ÉUÉ®¸ÀzÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ eÉÆvÉU
eÉÆvÉUÉ ²PÀëtzÀ ªÉZÀѪÀ£ÀÄß
¨sÀj¸À¨ÉÃPÀÄ
• ««zsÀ ºÀÆrPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ DzDzÁAiÀÄzÀ »AwgÀÄUÀÄ«PÉAiÀÄ ¤jÃPÉë (²PÀëtzÀ
ªÉÄð£À ºÀÆrPÉ CxÀªÁ EvÀgÉ ªÀ®AiÀÄzÀ ªÉÄît ºÀÆrPÉ)

D£ÀAvÀgÀzÀ°è “ªÀi
ªÀiÁ£ÀªÀ §AqÀªÁ¼À
§AqÀªÁ¼À”zÀ §UÉUÉ ZÀZÉð ªÀÄvÀÄÛ «ªÀıÉðUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀªÀÅ.
KPÉAzÀgÉ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ªÀÄvÀÄÛ
ÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ fêÀ£ÀzÀ £ÉÊd ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼ÀÄ DVªÉ. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À
¸ÁzsÀgÀ¥Àr¹zÀ CA±ÀªÉAzÀgÉ ¸ÀA¥ÀwÛ£À ºÀAaPÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÉUÉ®¸ÀzÀ ªÉZÀÑUÀ¼ÀÄ - ²PÀët
ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwUÉ
ÀgÀ¨ÉÃwUÉ ¤ÃqÀĪÀ ªÉZÀÑPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£Á
£ÁUÀĪÀÅ¢®è. ±Á ɬÄAzÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ºÀtzÀ
¸ÀA¥À£ÀÆä® CA±ÀªÀÅ ²PÀëët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwUÉ ¸Àj¸ÀªÀiÁ£ÀªÁUÀĪÀÅ¢®è. ¸ÀªÀiÁdzÀ EAvÀºÀ
CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ ¸ÀA¥ÀwÛ£À ºÀAaPÉAiÀÄ ªÉÄ É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄ£ÉAiÀÄ UÀ½PÉ CxÀªÁ
ªÉZÀÑUÀ¼ÀÄ ¥ÀæwAiÉƧâgÀ DyðPÀ CAvÀ¸ÀÛ£ÀÄß DzsÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. DyðPÀ CAvÀ¹ÛUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁzÀ
PÀrªÉÄ CxÀªÁ ºÉaÑ£À ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è£À ºÀ®ªÁgÀÄ CA±ÀUÀ®Ä zÉñÀzÀ DyðPÀ ºÀAaPÉAiÀÄ°è ªÀåvÁå¹ÃPÀgÀtªÀ£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀ®Ä PÁgÀtªÁVzÉ. EAvÀºÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ CxÀªÁ gÁdQÃAiÀÄ
CA±ÀUÀ½UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖªÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.

ªÉÄð£À G ÉèÃÃTvÀ
TvÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ zÉñÀzÀ DyðPÀ
gÀZÀ£ÉUÉ PÁgÀtªÁVªÉ ªÉ JAzÀÄ DyðPÀvÀdÕgÀÄ C©ü¥ÁæAiÀĪÁVzÉ. zÉñÀzÀ Dyð DyðPÀvÉAiÀÄ
PÁ«ÄðPÀjUÉ ¤Ã¢zÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß CªÀ® CªÀ®A©¹®è §zÀ°UÉ d£ÀjUÉ
MzÀV¸À®àlÖ PÉ®¸ÀzÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÁVªÉ. PÁ«ÄðPÀ ¸Á ¸Á®Ä JA§ÄzÀÄ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ PÁ«ÄðPÀgÀ ¨ÉÃrPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀĪÀÅzÁVzÉ. ºÁUÁV ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ CªÀgÀªÀgÀ ºÀAvÀ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåºÀðvÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ®¨sÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. xÉÆæÃ
¥ÀæPÁgÀ PÉ®¸ÀzÀ «vÀgÀuÉAiÀÄÄ ªÀÄÄRå ªÀÄÆgÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß DDzsÀj¹zÉ.

1. vÁAwæPÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ

2. ªÉÃvÀ£À ¤ÃrPÉAiÀÄ°è£À ZËPÁ²AiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀ ªÁå¥ÁgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ, zÉñÀzÀ°è£À
¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ªÉÃvÀ£À vÁgÀvÀªÀÄå
3. GzÉÆåÃUÀzÁvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ GzÉÆåÃUÀ¸ÀÜgÀ £ÀqÀÄ«£À vÀgÀ¨ÉÃw ªÉZÀÑzÀ «vÀgÀuÉ

ªÉÃvÀ£À vÁgÀvÀªÀÄåªÀ£ÀÄß PÀrvÀUÉƽ¸ÀĪÀ

ƽ¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß
eÁjUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀ®èzÉ §zÀ°UÉ CUÀvÀåPÉÌ vÀPÀÌAvÉ PÁ«ÄðPÀgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.
ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ CUÀvÀåvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjtwAi
wAiÀÄ ¤jÃ
¤jÃPÉëUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV GzÉÆåÃUÀ¸ÀÜgÀ£ÀÄß
¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ CUÀvÀåPÉÌ C£ÀÄU
C£ÀÄUÀÄtªÁV ºÀAvÀºÀAvÀªÁV ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄÄRåªÁVzÉ. ºÁUÁV zÉñÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

4
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

«zsÁ£ÀªÀÅ ¤uÁðAiÀÄPÀªÁzÀÄzÁVzÉ. DyðPÀvÉAiÀÄ gÀZÀ£É, ªÀÈwÛ wÛ vÀȦÛ, vÁAwæPÀ ¥ÀæUÀw,

ªÁå¥ÀgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À ¥ÁvÀæ, ²PÀëtzÀ CªÀPÁ±À, vÀgÀ¨ÉÃw MzÀV¸ÀÄ«PÉ, CªÀ±ÀåPÀ P˱À®å,
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ PÁ«ÄðPÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉà ªÉÃvÀ£À,
vÀ£À, ¸ÁªÀðd¤PÀ DgÉÆÃUÀå, ¥ÉÇõÀPÀgÀ §AqÁªÁ¼À ªÀÄvÀÄÛ
CUÀvÀåQÌAvÀ ºÉZÁÑzÀ PÁ«ÄðPÀ ®¨sÀåvÉ ªÉÆzÀ ÁzÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ ¤ªÀ
PÀµÀÖPÀgÀªÁzÀÄzÁVzÉ. PÁ«ÄðPÀgÀ ¨ÉÃrPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÇgÉÊPÉUÉ CUÀvÀåªÁzÀ «zÁåºÀðvÉUÀ¼À£ÀÄß
MzÀV¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ «vÀgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃrPÉAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀªÀ£ÀÄß
¸ÀjzÀÆV¸À§ºÀÄzÁVzÉ. GvÀÛªÀÄ «zÁåºÀðvÉ ºÉÆA¢gÀĪÀªÀjUÉ PPɼÀºÀAvÀzÀ ɼÀºÀAvÀzÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀĪÀÅzÀÄÀÄ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀȶָÀÄvÀ
ÀÄvÀÛzÉ. ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è£À ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ªÀÈwÛ
vÀgÀ¨ÉÃw ²PÀëtzÀ §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉAiÀÄ°è£À CAvÀgÀzÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÁVzÉ. F CAvÀgÀzÀ ¸ÀȶÛ
M¼ÉîAiÀÄ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀiÁVzÉ.

ªÀåQÛAiÉƧâ vÁ£ÀÄ ¥ÀqÉzÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ UÀ½¹zÀ UÀ½PɬÄAzÁV vÀ£Àß
PÀÄlÄA§PÉÌ D¹ÛAiÀiÁUÀÄvÁÛ£É. »ÃUÁzÁUÀ D ªÀåQÛAiÀÄÄ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ ºÉÆgÉAiÀiÁV, ªÀåxÀðªÁV
¨sÁ«¸À ÁUÀzÀÄ. vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄÆ®PÀ UÀ½ UÀ½PÉUÉ
PÉUÉ ªÀÄÄAzÁzÀ ªÀåQÛAiÀÄÄ
¸ÀªÀiÁdPÀÆÌ §ºÀÄzÉÆqÀØ D¹ÛAiÀiÁUÀÄvÁÛ£É. PɼÀV£À ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ
¤ªÀÄä §UÉUÉ w½AiÀħºÀÄzÁVzÉ.

ZÀlĪÀnPÉ/AiÉÆÃd£É – 1
1. ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°£À°ègÀĪÀ ¸ÀÄ. 10 jAzÀ 15 ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÉë
¸À« ªÀiÁr D
ªÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀ ªÀÈ
ªÀÈwÛ, PÉ®¸ÀzÀ°è vÉÆqÀVzÀªÀgÀ ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ
«zÁåºÀðvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹. ªÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ CAvÀ¸ÀÛ£ÀÄß 1. ¸ÁªÀiÁ£Àå
²PÀë£À 2. vÀgÀ¨ÉÃw JA§ÄzÁV ªÀVÃðPÀj¹ ¸ÀAUÀ滹.

2. ±ÉÊPÀëtÂPÀ «zÁåºÀðvÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹zÀ ªÉÃvÀ£À vÁgÀvÀªÀÄåzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß

¥ÀvÉÛºÀaÑ? »ÃUÉ ¥ÀvÉÛ ºÀaÑzÀ ¥ÀæPÀgÀtPÉÌ
PÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
UÀÄgÀÄw¹

EªÉ®è ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ²PÀët, ªÀUÀð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀqÉzÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ®èzÉ EvÀgÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ

ªÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀ DzÁAiÀÄzÀ ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ PÁgÀtUÀ¼ÁVªÉAiÉÄÃ?

±ÉÊPÀëtÂPÀ CAvÀ¸ÀÄÛ, ªÀÈwÛ CAvÀ¸ÀÄÛ ªÀÄvÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è PÁAiÀÄð¤gÀvÀ

Äð¤gÀ
¸ÀzÀ¸ÀågÀ DzÁAiÀÄ PÀÄjvÁzÀ AiÉÆÃd£É
ªÀÄ£É ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ªÀÈwÛ¤gÀvÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ªÀÈwÛ¤gÀvÀ vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÈwÛ¤gÀvÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ
¸ÀzÀ¸ÀågÀ ªÀÈwÛ ¤gÀvÀ ªÀAiÉÆëÄw(ªÀµÀðUÀ¼À°è) ¸ÀzÀ¸Àå ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ªÁ¶ðPÀ
PÀæªÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ±ÉÊPÀêtÂPÀ ªÁå¥ÁgÀ DzÁAiÀÄ
¸ÀASÉå MlÄÖ ¸ÀASÉå CAvÀ¸ÀÄÛ CxÀªÁ gÀÆ.UÀ¼À°è
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÈwÛ
«zÁåºÀðvÉ
1 2 3 4 5 6 7
1
ªÀÄ£É
2
¸ÀzÀ¸ÀågÀ
3
¸ÀASÉ 1
4

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

5
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

ªÀÄ£É 1
2
¸ÀzÀ¸ÀågÀ
3
¸ÀASÉå 2 4
ªÀÄ£É 1 n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
2
¸ÀzÀ¸ÀågÀ
3
¸ÀASÉå 3 4
ªÀÄ£É 1
2
¸ÀzÀ¸ÀågÀ
3
¸ÀASÉå 4 4

¸ÀÆZÀ£É:

1. 10-15
15 ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ¨sÉÃnªÀiÁr ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀ滹 ªÉÄð£À ¥ÀnÖAiÀÄ°è CUÀvÀåPÉÌ
C£ÀÄUÀÄtªÁV ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѹPÉƼÀÀÄzÀÄ.
2. ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è zÀÄrAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ¥Àæw ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹(PÁ®ªÀiï –
2)
3. ²PÀët JAzÀgÉ – 1. ¸ÁPÀëgÀvÉ 2. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ GwÛÃtð, 3. ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ GwÛÃtð
4. ¥ËæqsÀ±Á Á GwÛÃtð(9 ªÀÄvÀÄÛ 10) 5. ¥ÀzÀ«¥ÀǪÀð GwÛÃtð(11 ªÀÄvÀÄÛ 12)
6. ¥ÀzÀ« 7. ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ.

vÀgÀ¨ÉÃw
w JAzÀgÉ ªÀÈwÛ CxÀªÁ vÁAwæPÀ ²PÀët CzÀgÀ°èAiÀÄÆ ªÀÄÄRåªÁV ªÁå¥ÁgÀ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ, AiÀÄAvÀæPÀ«Äð, £ÀPÁ±ÉUÁgÀ, ¥ÀlªÁj, «zÀÄ «zÀÄåvï PÉ®¸ÀUÁgÀ, PÉƼÁ¬ÄUÁgÀ,
²PÀëPÀ, ªÉÄ°éZÁgÀPÀ C©üAiÀÄAvÀgÀ, OµÀzsÀ«eÁÕ¤, ªÉÊzÀå, ±ÀȱÀÆæ±ÀPÀ(PÁ®A 6), vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ
«zÁåºÀðvÉAiÀÄ ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ 1. ¥ÀæªÀiÁ£À ¥ÀvÀæ PÉÆøïð 2. r¥ÉÇèªÀiÁ PÉÆøïð 3. ¥ÀzÀ«
PÉÆøïð(PÁ®A 5)

¸ÀAUÀ滹zÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ½AzÀ ¸ÀAUÀ滹zÀ ªÀÄÄSÁåA±À

SÁåA±À

1. CPÀëgÀ¸ÀÜjVAvÀ C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜgÀÄ ºÉaÑUÉ ¸ÀA¥Á¢¸ÀÄwÛgÀĪÀgÉÃ?

2. G£ÀßvÀ «zÁåºÀðvɬÄAzÁV ªÀÈwÛ ¤gÀvÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ªÉÃvÀ£ÀUÀ¼À°è
KjPÉAiÀiÁVzÉAiÉÄÃ? (PÁ®A 4 gÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹)
3. ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ¥ÀqÉzÀ ªÀÈwÛ vÀgÀ¨ÉÃw DzsÀj¹ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ªÉÃvÀ£ÀzÀ°è
ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÉãÁzÀgÀÆ EzÉAiÉÄÃ(ªÁ¶ðPÀ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¹. PÁ®A
5gÉÆA¢UÉ ºÉÆð¹)
4. AiÀiÁªÀ ªÀÈwÛAiÀÄÄ ºÉZÀÄÑ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛzÉ.
5. ªÀAiÀĹìUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ªÉÃvÀ£ÀzÀ°è ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁVzÉAiÉÄÃ?

12.3 ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ «zsÁ£ÀzÀ §UÉUÀ¼ÀÄ

±ÉÊPÀë
ÊPÀëtÂPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄt
C£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀÄÄRåªÁzÀ £Á®ÄÌ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß E°è
¤ÃqÀ ÁVzÉ. CzÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV PÉ®ªÀÅ ¸ÉÊzÁÞAw
wPÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß E°è ZÀað¸À ÁVzÉ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ 6

 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

12.3.1 ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉ

F ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄÄ zÉñÀzÀ CxÀªÁ
DyðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß M
MmÁÖ
mÁÖV UÀ滸ÀĪÀÅzÁVzÉ. ±ÉÊPÀëtÂPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆAqÀÄ gÀa¸À ÁVzÉ. ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉêÉUÀ¼À GvÁàzÀ£É PÁ«ÄðPÀ
CUÀvÀåvɬÄzÉ. EzÀPÉÌ ¸ÁªÀiÁ£À £Àå «zÁåºÀðvÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ «²µÀÖ P˱À®åUÀ¼À
CUÀvÀåvɬÄzÉ.
ɬÄzÉ. GvÁàzÀ£À QæAiÉÄ ¸ÀgÀ¼ÀªÁzÀzÁÝÝzÀgÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå ²PÀëtªÀÅ ¸ÁPÀÄ. ¸ÁPÀÄ DzÀgÉ
¸ÀAQÃtð GvÁàzÀ£À QæAiÉÄAiÀÄ°è vÉÆqÀVzÀgÉ ºÉaÑ£À ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ «²µÀÖ P˱À®UÀ¼ÀÄ P˱À
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛ
UÀÄvÀÛªÉ. GzÁ: UÀt UÀtPÀAiÀÄAvÀæzÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À°è AiÀÄAvÁææA±ÀUÀ¼À£ÀÄß GvÁà
G ¢¸À®Ä,
ªÉƨÉÊ ï ¥sÉÇãï, OµÀ¢ü ªÉÆzÀ ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£Àå ²PÀëtzÀ eÉÆvÉUÉ ºÉaÑ£À
P˱À®åzÀ CUÀvÀåvÉAiÀÄÆ EzÉ. EªÀ EªÀÅ «±ÉõÀ vÀgÀ¨ÉÃw¬ÄAzÀ
Ãw¬ÄAzÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀAvÀºÀªÀÅ.
ÄÄ «±ÉõÀ
P˱À®åzÀ eÁÕ£À ¤ÃqÀ®Ä vÀdÕgÀ CUÀvÀåvÉ ºÉaÑzÉ. DyðPÀ ªÀ ªÀ®Ai
®AiÀÄzÀ°è£À GvÁàzÀ£Á
¥ÀæQæAiÉÄUÀ½UÉ ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛAiÀÄÄ CUÀvÀåvÉAiÀÄÆ ºÉaÑzÉ.. EA¢£À ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ dUÀwÛ£À°è
vÀAvÀæeÁÕ£ÀPÉÌÌ ºÉaÑ£À ªÀÄ£ÀßuÉ EgÀÄ EgÀĪÀÅzÀjAzÀ
zÀjAzÀ GvÀÛªÀÄ P˱À®å DzsÁjvÀ ªÀiÁ£ÀªÀ
¸ÀA¥À£ÀÆ䮢AzÀ CUÀvÀåvÉ ºÉaÑzÉ. ¨sÀ«µÀåzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛAiÀÄ CUÀvÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÇgÉʸÀĪÀ
¸À®ÄªÁV ºÉƸÀzÉÆAzÀÄ ¸ÀàzsÉðAiÀÄ£Éß÷ä JzÀÄj¸À¨ÉÃPÁVzÉ. ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄĪÀ d£ÀvÉUÉ GvÀÛªÀÄ
²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛ
ÁUÀÄvÀÛzÉ. «zÁåºÀðvÉUÉ C£ÀÄUÀÄ£ÀªÁV
C£ÀÄUÀÄ£À CªÀPÁ±À
MzÀV¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

12.3.2 ªÉZÀÑ Á¨sÀzÀ «±ÉèõÀuÉ

±Á Á ²PÀëtzÀ eÉÆvÉeÉÆvÉUÉ ºÀ®ªÀÅ ªÀµÀðUÀ® ªÀgÉUÉ vÁ£ÀÄ C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ
ªÀÅöæwÛ¬ÄAzÀ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄÄH ±À GzÉÆåÃUÀ¸ÀÜgÀ eÁUÀÈw ¸ÀºÀAiÀÄPÀªÁVzÉ.
Ä
EzÀ®èzÉ ªÉÊAiÀÄQÛPÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV CUÀvÀåªÁzÀ «²µÀÖªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ
¤¢ðµÀÖªÁzÀ P˱À®UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ ¥ÀqÉAiÀĨÉÃPÁVzÉ. ©qÀÄ«£À ªÉüÉAiÀÄ°è
CQèAiÀÄĪÀÅzÀÄ ²PÀêt JA§ AiÉÆÃZÀ£ÉAiÉÄà §zÀ ÁVzÉ. DzÀjAzÀÄ ²PÀêtªÀÅ GvÁàzÀPÀvÉ
ªÀÄvÀÄÛ §AqÀªÁ¼ÀªÁ
§AqÀªÁ¼ÀªÁV V ¥ÀjUÀt¸À ÁVzÉ. EA¢£À DyðPÀ ªÀ®AiÀÄzÀ°è GAmÁVgÀĪÀ
vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUɬÄAzÁV «²µÀÖ ªÀÄvÀÄÛ P˱À®¥ÀÇtðªÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛAiÀÄ
¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÉZÁÑVzÉ. DyðPÀvÉAiÀÄ §zÀ ÁªÀuɬÄAzÁV
¬ÄAzÁV CUÀvÀåPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁzÀ
PÁ«ÄðPÀgÀ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ²PÀë£ÀzÀ ¨ÉÃrPÉ ºÉaÑzÉ.

ªÉZÀÑ Á¨sÀ ¥ÀjPÀ®à£É

MAzÀÄ ¸ÀgÀPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉêÉAiÀÄ ªÉZÀѪÀ£ÀÄß DzsÀj¹ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸ÀgÀPÀÄ ¸ÉêÉAiÀÄ£ÀÄß
GvÁࢸÀ ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ¼À ºÀÄqÀÄPÁlzÀ°è PÉ®ªÉÇAzÀ£ÀÄß
vÁåUÀªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÉÃUÉAzÀgÉ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß vÁªÀÅ DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀ
±Á
Á ÉUÀ½UÉ PÀ¼ÀÄ»¹zÀAvÉ ºÀt ªÀÄvÀÄÛ vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁªÀw¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀêtªÀ£ÀÄß
PÉÆAqÀÄPÉƼÀÄîvÁÛgÉ. »ÃUÉ vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á ÉUÉ PÀ¼ÀÄ»¸À®Ä vÁªÀÅ GzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß
CgÀ¹ ¸ÀA¥ÁzÀ£ÉUÉ ªÀÄÄAzÁUÀÄvÁÛgÉ. ªÉÆzÀ°UÉ F §UÉAiÀÄ ªÉZÀÑUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀ ªÉZÀѪÁUÀÄvÀÛzÉ.
D £ÀAvÀgÀÀgÀ D ªÉZÀÑUÀ¼Éà CªÀPÁ±À DzsÁjvÀ ªÉZÀѪÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂvÀªÁVzÉ. ºÀtzÀ
DAiÀĪÀåAiÀÄzÀ°è ªÉÃvÀ£À, ¤ªÀðºÀuÉ ¸ÀgÀPÀÄ «vÀgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ »AdjvÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉ. ªÀÄvÉÛ

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

7
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ªÉÄð£À £À ªÉZÀÑ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÄPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÁÝVzÉ. E°èAiÀÄÆ ²PÀëtªÀÅ
§AqÀªÁ¼ÀªÁV ªÁV gÀÆ¥ÀÅUÉƼÀÄîªÀ CªÀPÁ±ÀªÁVz
CªÀPÁ±ÀªÁVzÉ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ vÁ£ÀÄ PÉÆqÀªÀiÁqÀĪÀ ²PÀëtPÉÌ
ªÀå¬Ä¸ÀĪÀ ªÉZÀÑ ºÉZÁÑVzÀÝgÀÄ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄĪÁUÀ CwPÀrªÉÄ ¨É ÉAiÀÄ°è ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀªÀgÀÄ
ªÀgÀÄ ¸ÀPÁðgÀPÉÌ ºÀtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁVgÀĪÀÅ¢®è. n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
EvÀgÀgÀÄ PÉêÀ® vÉjUÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ºÀt ¥ÁªÀw¸ÀĪÀªÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. GzÁ: ¸ÀP ¸ÀPÁðgÀzÀ
¥Áæy«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ¸ÁªÀðwæPÀgÀt. EzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß GavÀªÁV ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
ªÉZÀÑUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÉà ¨sÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ C£ÀÄPÀÆ®UÀ¼ÉAzÀgÉ,

1. ºÀtPÁ¹£À C£ÀÄPÀÆ®/ Á¨sÀ

2. ºÀtPÁ¸ÉÃvÀgÀ C£ÀÄPÀÆ®/ Á¨sÀ

DyðPÀvÉAiÀÄ Á¨sÀUÀ¼ÀÄ ºÀtzÀ UÀ½PÉAiÀiÁVzÀÄÝ, ¥ÀæwAiÉƧâgÀÄ vÀªÀÄä

fëvÁªÀ¢üAiÀÄ°èPÉÊUÉƼÀî¨ÉÃPÁzÀ ZÀlĪÀnPÉAiÀiÁVzÉ. ºÀtPÁ¸ÉÃvÀgÀ Á¨sÀUÀ¼À ¥ÀgÉÆÃPÀë
Á¨sÁA±ÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸À ÁVzÉ.

• GvÀÛªÀÄ £ÁUÀjÃPÀ ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ

• PÁAiÀÄð ¸ÀA¸ÀÌöÈwAiÀÄ §UÉV£À eÁÕ£À, P˱À®, ªÀÄ£ÉÆéüªÀÈÀÈwÛ

²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛAiÀÄÄ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ, ¸ÀªÀiÁd CxÀªÁ

gÁµÀÖçPÉÌ ¥ÀÇgÀPÀªÁzÀ Á¨sÁA±ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.

• EzÀÄ gÁµÀÖçzÀ DzÁAiÀĪÀ£ÀÄß ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀjAzÀ EzÀÄ DyðPÀvÉAiÀÄ £ÉÃgÀ

Á¨sÁA±ÀªÁVzÉ. AiÀiÁªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðªÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀt¸À¨ÉÃPÉAzÀgÉ C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜ ªÀiÁ£ÀªÀ
±ÀQÛVAvÀ CPÀëgÀ¸ÀÜ ªÀiÁ£ÀªÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ ºÉa
ºÉaÑ£ÀzÁÝVgÀÄvÀÛªÉ. CPÀëgÀ¸ÀÜgÀÄ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ.

C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜ ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛ:
ªÉZÀÑ- Á¨sÀzÀ vÀvÀ骪ÀÅÀÅ ªÀåQÛ CxÀªÁ ¸ÀªÀiÁdzÀ d£ÀgÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ
¨ÉÃrPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ DzsÀj¹gÀÄvÀÛzÉ. ¨ssÁgÀwÃAiÀÄ ¸À¤
¸À¤ßªÉñÀzÀ ÁèzÀgÉ. ²PÀëtzÀ «¸ÀÛgÀuÉ,
²PÀêt ¸ÀA¸ÉÜ, ±Á É, PÁ ÉÃdÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉƼÀÄîvÀÛzÉ.

12.3.3 ¸ÁªÀiÁfPÀ ¨ÉÃrPÉ

¸ÁªÀiÁfPÀ ¨ÉÃrPÉ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ C©üªªÀÈ¢Þ ÀÈ UÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ DzsÁjvÀªÁV ºÉZÀÄÑwÛzÉ. DyðPÀ
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄÄ d£ÀgÀ fêÀ£À ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ºÉa
ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ. F jÃwAiÀÄ
fêÀ£À ªÀÄlÖlÖzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄzÀ §UÉUÉ CjªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¤jÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß
GAlĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ ² ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ
vÀªÀÄä ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÉÌAzÀÄ zsÀé¤AiÉÄwÛ ºÉÆÃgÁqÀÄwÛªÉ. EzÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ°è
¸ÁévÀAvÁæå £ÀAvÀgÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀzÀ°è 2009gÀ°è ²PÀêt ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ
vÀgÀ Á¬ÄvÀÄ. 1£Éà K¦æ ï 2010gÀ°è gÁdåzÁzÀåAvÀ PÁAiÀÄðgÀÆ¥ÀPÉÌ §AvÀÄ.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

8
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝAiÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦¹PÉƽî.

²PÀët ºÀPÀÄÌ PÁAiÉÄÝ 2009gÀ ªÀÄÆ ÁA±ÀUÀ

ÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
•
•
•
•
•

12.3.4 ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄ

¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ® GzÉÝñÀªÉà ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀĪÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀÅzÁVzÉ.ÀĪÀÅzÁV
¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ¥Àæ¸ÁÛ¥À£ÉAiÀÄ°èAiÉÄà ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄzÀ §UÉUÉ ¥Àæ¸ÁÛ¥À«zÉ.
£ÁåAiÀiÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ eÁjAiÀÄ£ÀÄß MwÛ ººÉüÀÄvÀÛ
ÉüÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ ±Á¸ÀPÁAUÀUÀ¼ÀÄ
PÁ£ÀÆ£À£ÀÄß
£ÀÄß gÀa¸ÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ, AiiÉÆÃd£ÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ
£ÁåAi
åAiÀĪÀ£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¸ÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ°è£À CªÀCªÀPÁ±À
PÁ±À ªÀAavÀ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÁªÀiÁfPÀ
£ÁåAi
åAiÀĪÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀĪÀÅzÀÄ ªÀĺÀĪÀÄÄRåªÁVzÉ. ¥¥Àj²µÀÖ
Àj²µÀÖ eÁw, ¥ÀAUÀqÀ, »AzÀĽzÀ ªÀUÀð
ªÀÄvÀÄÛ C®à¸ÀASÁåvÀgÀÄ EzÀgÀ°è ¸ÉÃgÀÄvÁÛgÉ.

¤ªÀÄä gÁdåzÀ°è J¸ï.¹/J¸ï.n/M©¹/C®à¸ÀASÁåvÀ ªÀUÀðUÀ½UÉ eÁjvÀA¢gÀĪÀ JgÀqÀÄ

±ÉÊPÀëtÂPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß G ÉèÃT¹ §gɬÄj.

12.4 ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¥Á ¥Á®ÄzÁjPÉAi

®ÄzÁjPÉAiÀÄ
¥Àæw
wAi
AiÉÆAzÀÄ «zsÀUÀ¼À ¥Àæ¸ÀÄÛvÀvÉ

ªÉÄð£À «ªÀgÀuÉ
«ªÀgÀuÉAi
AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ £Á®ÄÌ «zsÀUÀ¼ÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛ CªÀ±ÀåPÀvÉ, Á¨sÀªÉZÀÑ,
¸ÁªÀiÁfPÀ ¨ÉÃrPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ
¨ÉÃrPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄw߸ÀĪÀ CUÀvÁåA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ
• ²PÀëët ªÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ «¸ÀÛgÀuÉ
• ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀĪÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ±Á É, ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁdzÀ
Á¨sÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ¥ÁæªÀiÁtÂPÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀÄ£ÁßV¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ Dy
DyðPÀ C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ PÀrªÉÄUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
• GvÀÛªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ dªÁ
dªÁ¨ÁÝjAiÀÄÄvÀ £ÁUÀjPÀgÀ
PÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ zÉñÀ PÀlÄÖªÀÅzÀÄ.

±Á
Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ £ÀqÀÄ
£ÀqÀĪÉ
ªÉ GvÀÛªÀÄ ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀĪÀ
¸À®ÄªÁV GvÀÛªÀÄ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄÄ Cw ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÁVzÉ ºÉÃUÉ?
¸ÁAzÀ©üðPÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À §UÉUÉ AiÉÆÃa¹.

• vÀAzÉ vÁ¬ÄAiÀÄgÀ PÁgÀ

PÁgÀt¢AzÁV
t¢AzÁV ºÀtÄÚªÀÄPÀ̼ÀÄ ±Á ÉUÉ ºÁdgÁUÀÄwÛ®è.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

9
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

• ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽAiÀÄÄwÛgÀĪÀ ªÀÄPÀ̼À ¸ÀASÉå ºÉZÀÄÑ

• ²PÀëPÀ ¥ÉÇõÀPÀgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀQæAiÀĪÁV®è¢gÀÄ«PÉ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è
£ÉUÀ¼À°è vÉÆqÀV¹PÉƼÀî¢gÀÄ«PÉ.
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
ªÉÄð£É Áè ¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉƼÀî¨ÉÃPÁVzÉ. ºÁUÁV ±Á É ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤zsÁðgÀPÁA±ÀªÁVzÉ.

¥ÀnÖªÀiÁqÀ ÁzÀ ªÉÄð£À ¸ÀªÀĸÉåUÀ½UÉ ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¹. D ªÀÄÆ®

ªÀÄÆ®PÀ ±Á É ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á®ÄzÁjPÉAi
®ÄzÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß §®¥Àr¸À§ºÀÄzÉ?

1. ºÉtÄÚªÀÄPÀ̼À UÉÊgÀÄ ºÁdj(¥ÀjºÁgÀ)

•
•
•

2. ±Á ɬÄAzÀ ºÉÆgÀUÀĽ¢gÀĪÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ (¥ÀjºÁgÀ)

•
•
•

3. ²PÀëPÀ ¥ÉÇõÀPÀ ¸ÀAWÀ CxÀªÁ ²PÀëPÀ vÁ¬Ä ¸ÀA

¸ÀAWÀzÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀºÀPÁgÀ
C¥ÉÃPÉë(¥ÀjºÁgÀ)

•
•
•

12.5 ±Á Á ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á®Ä ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀ£É

ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAWÀl£É ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀÄ«PÉ
GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët PÁAiÉÄÝ 2009gÀ 21£Éà ¸ÉPÀë£ï CrAiÀÄ°è ±Á Á
¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ gÀZÀ£ÉUÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¸À ÁVzÉ. (EzÀgÀ°è ¸ÀܽÃAiÀÄ ZÀÄ£Á¬ÄvÀ
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ, ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ÀÄÛ ±Á Á ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ). ±Á Á ¤ªÀðºÀuÉ
ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ ¤ªÀð»¸ÀĪÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÉAzÀgÉ

1. ±Á ÉAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ¼À ªÉÄîĸÀÄÛªÁj

2. ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À ¹zÀÞvÉ ªÀÄvÀÄÛ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

10
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
3. ±Á ÉU
ÉUÉ zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ««zsÀ C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À ¸ÀzÀâ¼ÀPÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄîĸÀÄÛ
®Ä¸ÀÄÛªÁj
n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ 4. E¤ßvÀgÀ G ÉèÃTvÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ

±Á Á C©üªÀÈÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À d£ÉUÀ¼À ¹zÀÞvÉ, ¤zsÁðgÀ

PÉÊUÉƼÀÄîî«PÉUÁV ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß ²PÀët ºÀPÀÄÌ ºÀPÀ PÁAiÉÄÝ
2009gÀ CªÀPÁ±À PÀ°à¹zÉ. ±Á Á ¤ªÀðºÀuÁ ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ ±Á Á C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ PÉ®¸ÀUÀ¼À
C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÉà ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ±Á É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
£ÀqÀÄ«£À DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀ ¸À®ÄªÁV ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
¤AiÉÆÃVAi
VAiÀÄÄ vÀ£ÀßzÉà DzÀ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À
UÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

GzÁºÀgÀuÉUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀǪÀð ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ

ªÀiÁzsÀå«ÄPÀ ±Á ÉUÀ¼À°è ©¹AiÀÄÆlzÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉĮĸÀÄÛªÁj £ÀqɸÀ¨ÉÃPÁVzÉ.
±Á ÉAiÀÄ°è £ÀqÉAiÀÄĪÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è ²PÀëPÀ ¥ÉÇõÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ JA.n.J.UÀ¼À
¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ±Á Á ¸ÀªÀiÁgÀA¨sÀ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ¼À ºÁdgÁwAiÀÄ
ªÉÄîĸÀÄÛªÁjPÉ ªÀ»¸À¨ÉÃPÁVzÉ. PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä
d¨Á¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁVzÉ. ±Á ÉAiÀÄ GvÀÛªÀÄ PÁAiÀÄ𠤪ÀðºÀuÉUÁV GvÀÛ G ªÀÄ
«zÁåºÀðvÉAiÀÄļÀî ²PÀëPÀgÀ£ÀÄß £ÉêÀÄPÀ ªÀiÁrPÉƼÀî¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀPÁðgÀzÀ ¤Ãw¤AiÀĪÀÄUÀ¼ÀÄ
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. ±Á ÉAiÀÄ°è vÉgÀªÁVgÀĪÀ ²PÀëPÀgÀ ºÀÄzÉÝUÀ¼À£ÀÄß £ÉêÀÄPÁwAiÀÄ
zÀȶ֬ÄAzÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ C ªÀÄÆ®PÀ £ÉêÀÄPÁwUÉ ¥ÀæAiÀÄw߸À¨ÉÃPÀÄ.
Äw

12.6 WÀlPÀzÀ ¸ÁgÁA±À

¥Àæ¸ÀÄÛvÀ WÀlPÀzÀ°è ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ «zsÀUÀ¼ÁzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉ,
CªÀ±ÀåPÀvÉ ªÉZÀÑ Á¨sÀ,
¸ÁªÀiÁfPÀ ¨ÉÃrPÉ, ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄPÉÌ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß
MzÀV¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄÄ ¥ÀæwAiÉƧâjUÀÆ ¤ÃqÀĪÀ
Á¨sÀªÀ£ÀÄß w½¢j. ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ, ¸ÀªÀiÀiÁd ªÀÄvÀÄÛ zÉñÀPÀÆÌ
«¸ÀÛj¸À¨ÉÃPÁVzÉ. ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À À¼À£ÀÄß
£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ±Á É, PÁ ÉÃdÄ,
ªÀÈwÛ¥ÀgÀ ¥ÀzÀ«UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß zÉñÀzÁzÀåAvÀ ºÉaѹ d£ÀgÀ fêÀ£À ªÀÄlÖzÀ
GvÀÛ«ÄPÉUÉ ¥ÀæAiÀÄw߸À¨ÉÃPÀÄ. D ªÀÄÆ®PÀ GvÀÛªÀÄ £ÁUÀjÃPÀ GvÁàzÀ£ÉUÉ
zÁjªÀiÁrPÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÉ®èzÀPÀÆÌ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀºÀPÁgÀ CUÀvÀåªÁVzÀÄÝ, ¸ÀªÀÄÄzÁAi
¸ÀªÀÄÄz ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ £ÀqÀĪÀt ¸ÀA§AzsÀ §®¥Àr¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ®PÀ ±Á Á C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß
¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
¨ÉÃPÁVzÉ. eÉ eÉÆvÉ
ÆvÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¤AiÉÆÃVUÀ¼ÀÄ, ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ««zsÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ,
¸ÀªÀÄÄzÁAi
ÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á ÉAiÀÄ £ÀqÀÄ£ÀqÀÄ«£À ¸ÀAWÀµÀðUÀ¼À£ÀÄß
ÀAWÀµÀðUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À¨ÉÃPÉA§
À¨ÉÃPÉ CA±ÀUÀ¼À
§UÉUÀÆ CzsÁåAiÀÄzÀ°è w½zÀÄw½zÀÄPÉÆArj.

12.7 ºÉaÑ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV

1. Garg V.P. (1989) Economics of Education.Metr
Education.Metropolitan
opolitan Book Co.
Pvt. Ltd., New Delhi

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

11
 ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ±Á Á ¥Á®ÄzÁjPÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
2. Government of India, Ministry of Human Resource Development
(2009): The Right of Children to Free and Compulsory Education
Act, 2009, New Delhi.
3. Schultz, T.W. Investment in Education. The Equity, Efficiency n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ
Quandary.Journal of Political Economy 80, No.3 (Supp: May/June)
1972, p.22
4. Thurow Lester, C. (1972) Education and Economic Equality: The
Public Interest, Summer, 1972, Reproduced in the Baxler et.al (ed)
Economics and Education Policy; Reader. Longman in association
with the Open University Press, 1977, p.353.
5. Constitution of India: See Preamble of the Constitution.
6. Blaug.Mark (1980) An Introduction to the Economics of Education.
Reprint. Penguin.

12.8 WÀlPÀzÀ CAvÀåzÀ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ

1. ¤ªÀÄä ±Á ÉAiÀÄ°è£À ²PÀëPÀ ¥ÉÇõÀPÀ ¸ÀAWÀzÀ §UÉUÉ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀgÀ¢ §gɬÄj. ªÀÄvÀÄÛ

¥ÉÇõÀPÀ ²PÀëPÀ ¸ÀAWÀªÀÅ »A¢£À ªÀµÀðUÀ¼À°è PÁAiÀÄð¤ªÀ»¹zÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄßPÀÄjvÀÄ

§gɬÄj.

2. PɼÀV£À CA±ÀUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹

• ±Á ÉUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ¨sËwPÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ

• ±Á Á ¤ªÀðºÀt ªÀÄAqÀ½AiÀÄ dªÁ¨ÁÝjAiÀiÁV ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæUÀw
¥ÀÇgÀPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ

3. ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ CxÀªÁ ±Á Á ¤ªÀðºÀt ¸À«ÄwAiÀÄ ±Á Á C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è

ªÀ»¸ÀĪÀ
¸ÀĪÀ ¥ÁvÀæPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ zÀȱÁåªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹.

r.J ï.Er.- ¨ÁèPï:3 ±Á Á ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀA¥ÀPÀ𠤪ÀðºÀuÉ

12