po

FILIPINO SA
PILING
LARANGAN

MODYUL (UNANG KWARTER)

Panuruang Taon 2021 - 2022
Inihanda ni :
 Bb. Clarisa Z. Reyes
 Aralin 1.C
PAGSULAT NG BUOD AT SINTESIS

SIMULAN NATIN !

https://images.app.goo.gl/MMbXrtuEcDbYCtVd9 https://images.app.goo.gl/TEpyvx7h5WbQUvvD9 https://images.app.goo.gl/qzhEgthBgfQaP21H8

Isalaysay sa pinakamaikling paraan ang naalala mo sa akdang iyong mapipili.

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
 (TALAKAYIN AT UNAWAIN NATIN !

KAHULUGAN at KAHINGIAN NG BUOD

Ang buod ay tala ng isang indibiduwal, sa sarili niyang pananalia, ukol sa kanyag mga naririnig o
nabasang artikulo,balita,aklat,panayam,isyu,usap-usapan at iba pa. ibig sabihin ,maaring magsulat o
magpahayag ng buod ng isang nakasulat na akda o ng oral na pahayag.
Nagtala sina SWALES at FEAT (1994) ng tatlong mahigpit na pangangailangan sa pagsulat ng isang
buod o summary. Ang tatlong pangangailangang ito ay siya ring repleksiyon ng mga marapat na taglayin
ng isang sulating buod.
1. Kailangang ang isang buod ay tumatalakay sa kabuuan ng orihinal na teksto.
2. Kailangang nailahad ang sulatin sa pamamaraang nyutral o walang kinikilingan.
3. Kinakailangang ang sulatin ay pinaiksing bersyon ng orihinal at naisulat ito sa sariling
pananalilita ng gumawa.

KATANGIAN NG MAHUSAY NA BUOD

1. NAGTATAGLAY NG OBHETIBONG BALAGKAS NG ORIHINAL NA TEKSTO. Ang buod ay

dapat sumasagot sa mg apangunahing katanungan tulad ng sino, ano,saan,kalian, bakit at paano.
2. HINDI NAGBIBIGAY NG SARILING IDEYA AT KRITISISMO. Sa pagsulat ng buon, tanging ang
mga impormasyong nasa orihinal na teksto ang dapat isama. Hindi dapat dagdagan ito ng
pansariling ideya o ng kritisismo ng magsususlat. Bagamat tama ang ideya o kritisimong
idaragdag, hindi hinihingi ng buod ang ganitong mga detalye. Madalas na ang mga ganitong
pagdaragdag ay naisasama sa mga pagsusuri at sintesis.
3. HINDI NAGSASAMA NG MGA HALIMBAWA,DETALYE O IMPORMASYONG WALA SA
ORIHINAL NA TEKSTO. Tanging ang hinihingi sa ganitong uri ng sulatin ay ang paglalahad ng
mga mahahalagang impormasyong nabanggit sa isang akda sa mas maiksi at sa katulad na linaw
ng orihinal.
 4. GUMAGAMIT NG MGA SUSING SALITA. Sa pagsulat ng buod, dapat gamitin ang mga susing
salita na ginamit sa orihinal na teksto. Ang susing alita ay ang mga pangunahing konsepto na
pinagtutuuan ng teksto.
5. GUMAGAMIT NG SARILING PANANALITA NGUNIT NAPANANATILI ANG ORIHINAL NA
MENSAHE. Kung para sa personal na pangangailangan ang buod malaking tulong na ito ay
naihayag sa sariling pananalita. Dahil dito higit itong nauunawaan ng sumulat.

MGA HAKBANGINSA PAGBUBUOD

Narito nag ilang simpleng hakbanging maggamit s apagsulat ng buod ng isang akda.
1. BINABASA ANG AKDA, SALUNGGUHITANANG MGA MAHAHALAGANG DETALYE.
Ang pagsasalungguhit ay makkatulong upang madaling balikan ang mga importanteng
konsepto na isinama sa buod. Gayon din isa itong paraan ng pagmamarka sa mga
ideyang magkakaugnay na kalaunan ay maisasama kapag isusulat na ang burador ng
buod.
2. ILISTA O IGRUPO ANG PANGUNAHING IDEYA, ANG MGA KATULONG NG IDEYA,
AT ANG PANGUNAHING PALIWANAG SA BAWAT IDEYA. Kapag nabasa ang
pangunahing ideya ng nilalaman ng akda, makabubuting ilista ito at salungguhitan. ang
paggugrupo ay nakapagbibigay ng isang balangkas maaaring lamanin at pagkakaayos ng
isusulat na buod. Makakatulong din ito upang madaling mailahad ang eksplinasyon ng
bawat pangunahing diwa na babanggitin sa buod.
3. KUNG KINAKAILANGAN, AYUSIN ANG PAGKASUNOD SUNOD NG MGA IDEYA SA
LOHIKAL NA PARAAN. Depende sa pagkkalahad ng isang akda ang orihinal na awtor
ay maaaring gumamit ng iba’t ibang pamamaraan upang kanyang ilahad ang paksang
tinatalakay. Kung sakaling hindi simleng linyar na estilo ang ginagamit sa paglalahad,
isang mahusay na teknik ang muling pagsasaayos sa mga detalye at ilahad ito sa isang
simple at madaling masundan.
4. KUNG GAGAMIT NG UNANG PANAUHAN( HAL. AKO ANG AWTOR , PALITAN
ITO NG KANYANG APILYEDO, NG ANG MANUNULAT, O SIYA. Ipinapakita nito
na ang nagbubuod ay iba s amismong sumulat o naghayag ng orihinal na akda. Ang
paggamit ng ikatalong panauhan o third person na perspektibo ay nagpapakita rin ng
pagiging obhetibo at hindi personal ng mga pahayag sa buod.
 5. ISULAT ANG BUOD. kung kinakailangan, maaaring simulant ang uod ng isang pahayag
na magpapakilala sa awtor at samismong akdang binubuod. Maari ring isama ang kung
saan nakuha ang akda at kung kalian ito nailimbag.

KAHULUGAN AT ANYO NG SINTESIS

Ang SINTESIS ay ang pagsasama ng dalawa o higit pang buod. Ito ay ang paggawa ng
koneksiyon sa pagitan ng dalawa o higit pang mga akda o sulatin. Ang sintesis ay may
kaugnayan, ngunit hindi katulad ng klasipikasyon, dibisyon, kompariosn o contrast.
Sa AKADEIKONG LARANGAN ang sintesis ay maaaring nasa anyong nagpapaliwanag o
explanatory synthesis, o argumentatibo o argumentative synthesis.
 Ang EXPLANATORY SYNTHESIS ay isang sulating naglalayong tulungan ang
nagbabasa o nakikinig na lalong maunawaan ang mga bagay na tinatalakay.
Ipinapaliwanag ang paksa sa pamamagitan ng paghahatid sa mga paksa sa kanayang mga
bahagi at inilalahad ito sa isang malinaw at maayos na pamamaraan. Hindi hinahangad ng
sintesis na ito na magdiskurso salungat sa isang particular na pinta kundi naglalayon
itong mailahad ang mga detalya at katotohanan sa isang particular na punto.
 Sa kabilang banda ang ARGUMRNTATIVE SYNTHESIS ay may layuning maglahad ng
pananaw ng sumusulat nito. Sinusuportahan ang mga pananaw na ito ng mga
makatotohanang impormasyon na hango sa iba’t ibang mga sanggunnian na nailahad sa
paraang lohikal.karaniwang pinupunto ng pagtalakay sa ganitong nayo ng sintesis ang
katotohanan,halaga o kaakmaan ng m ga isyu at impormasyong kaakibat ng paksa.

MGA URI AT KATANGIAN NG MAHUSAY NA SINTESIS

Sa isang online resource ng Drew University, naglalahad ng tatlong karaniwang uri ng sintesis.
Sa mga uring ito napapabilang ang (a) Background synthesis, (b) Thesis-Driven Synthesis at (c)
synthesis for the literature. Ito ay ayon sa nasabing pamantasan ng mga karaniwang uri ng
sintesis sa mga akademikong pangsulat.
1. BACKGROUND SYNTHESIS – ito ay isang uri ng sintesis na nangangailangang
pagsama-samahin ang mga sanligang impormasyon ukol sa isang paksa at karaniwan
itong inaayos ayon sa tema hindi ayon sa sanggunian.
 2. THESIS_ DRIVEN SYNTHESIS – halos katulad lamang ito ng background synthesis
ngunit nagkakaiba lamang sila sa pagtutuon, sapagkat sa ganitong uri ng sintesis hindi
lamang simpleng pagpapakilala at paglalahd ng paksa ang kailangan kung hindi ang
malinaw na pag-uugnay ng mga punto sa tesis ng sulatin.
3. SYNTHESIS FOR THE LITERATURE- ginagamit ito sa mga sulating pananaliksik.
Kadalasang kahingian ng mga sulating pannaliksik ang pagbabalik tanaw o pagrebyu sa
mga naisulat nang literature ukol sa paksa. Halos katulad lang din ito ng background
synthesis. Ang pagkakaiba lamang , ang uri ng sintesis na iti ay tumutuon sa mga
literaturang gagamitin sa pananaliksik na isinasagawa. Karaniwang isinasaayos ang
sulatin batay sa mga sanggunian ngunit maaari rin naming ayusin batay sa paksa.

Sa pagsulat ng SINTESIS, mahalagang bigyang pansin ang mga sumusunod na katagiang dapat
nitong taglayin.
 Nag-uulat ng tamang impormasyon mula sa mga sanggunian ay gumagamit ng iba’t
ibang esturktura ng pagpapahayag.
 Nagpapakita ng organisasyon ng teksto ng kung saaan madaling makikita ang mga
impormasyong nagmumula sa iba’t ibang sanggunian at;
 Napagtitibay nito ang nilalaman ang mga pinaghanguang akda at napalalalim nito ang
pag-unawa ng nagbabasa sa mga akdang pinag-ugnay –ugnay.
Kung ang isinulat na sintesis ay kakikitaan ng mga katangiang ito masasabing mahusay ang
pagkakasulat nito.
MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG SINTESIS
Walong hakbang ang pinanukala sa artikulong HOW TO WRITE A SYNTHESIS EASY na
kinabibilangan ng mga sumusunod:
1. Linawin ang layunin sa pagsulat - una sa lahat mahalagang maging malinaw ang
tunguhin ng pagsulat ng sintesis. Dapat masagot ang tanong na kung bakit ito susulatn. Sa
madaling sabi, para saan ba ito?
2. Pumili ng mga naayong sanggunian batay sa layunin at basahin nang mabuti ang mga
ito. Kung malinaw ang layunin ng pagsulat ng sintesis, magiging madali ang pagpili at
pagahahnap ng mga sanggunian para mabuo ito.
3. Buuin ang tesis ng sulatin. Tiyakin ang tesis ng sintesis na gagawin. Ito ang
pangunahing ideya ng isususlat. Ihayag ito gamit ang buong pangungusap.
4. Bumuo ng plano sa organisasyon ng sulatin. Maghanda ng isang balangkas na susundan
sa pagsulat ng sintesis. Ang balangkas na ito ay nakaayon sa iba’t ibang mga teknik o
kombinasyon ng mga ito upang magamit sa pagsulat ng sintesis. Kasama sa mga teknikna
ito ang mga sumusunod:
 PAGBUBUOD - ang pinnakasimple at di-komplikadong paraaan ng
pagsulat ng sintesis.
 Pagbibigay ng halimbawa- ito ay isang teknik na ginagamit sa
pamamagitan ng pagtukoy ng isang particular na halimbawang inilahad sa
isang sanggunian o ng isang ilustrasyon na ginagamit ditto.
 PAgdadahilan- ditto inihahayag ng tesis at iniisa-isa ang mga dahilan
kung bakit ito ay totoo at mahalaga. Ginagawa ito sa pamamagitan ng
paaglalahad ng mga impormasyon at detalyeng susuporta sa
paninindigang inihaharap. Mas makabubuti kung isasaayos ang mga rason
sa paraang lohikal.
 Strawman teschnique- sa teknik na ito inilalahad ang isang argumentong
kontra-tesis,, ngunit sinesegundahan agad ito ng paglalahd sa kahinaan ng
nasabing argumento. Sa paraang iyo ang kontra-tesis ay sisirain din at
ipapawalang saysay.
 Panghuli ay ang Komparison at Kontrast na paghihimay-himay ng
pagkakatulad at pagkakaiba ng mga akda o sanggunian. Sa comparison at
contrast nagkakaroon ng iba’t ibang mukha ang pagsusuri na lalong
nagpapalinaw sa kabuuan ng mga pinag-uugnay na akda. Sa ganitong
teknik kailangan mayroong isang tiyak na salik o serye ng mga ito na
siyang pinagtutuunang tingnan kung may pagkakaiba o pgkakatulad batay
sa iba’t ibang akdang napiling talakayin.
5. Isulat ang unang burador- gamit ang napiling teknik, isulat ang unag burador ng sintesis.
Tandaan lamang na maging pleksibol sa sarili.
 6. Ilista ang mga sanggunian- gamit ang pormat na pinepreskrayb ng guro ilsta at ayusin
ang mga ginamit na sanggunian. Isang mahalagang kasanayan na binibigyang-pagkilala
ang anomang akda o sino mang awtor na pinanghanguan ng impormasyon sa ginagawang
akademikong sulatin. Karaniwang ginagamit na pormat ang MLA o Modern Language
Association at ang APA o American Psychological association.
7. Rebisahin ang sintesis- basahing muli nag sintesis at tukuyin ang mga kahinaan nito.
Hanapin ang mga kamalian sa pagsulat at higit sa lahat ang mga kamalian sa detalye.
Isulat muli nag sintesis para maisama ang mga nakitang punto na dapat baguhin.
8. Isulat ang pinal na sintesis- mula rebisadong burador, maisususlat na ang pinal na
sintesis.

IPALIWANAG NATIN !

Name: Score:
Section: Date:

Manood ng isang sikat na pelikula at isulat ang buod nito. Sundin lamang mga hakbang sa
paggawa ng isang buod.Isulat ang iyong buod sa kahon na nasa ibaba. Tatasahin ang iyong
ginawa sa pamamagitan ng pamatayan na makikita mo sa ibaba.
 PAMANTAYAN PUNTOS

NILALAMAN (10) Paksang napapanahon - (2)

Kaangkupan at kasapatan ng
datos - (5)

Malinaw na mensahe (3)

Lohikal (2)
ORAGNISASYON (10)
Wastong pagsunod sa mga hakbang (3)

Aspektong gramatikal (5)

KABUUAN
 kAYANG - KAYA NATIN!

Pangalan: Iskor :
Seksyon : Petsa:

Maghanap sa isang local na pahayagan( broadsheet o tabloid) ng isang artikulo o komentaryo na

tumatalakay sa isa sa mga kasunod na isyung panlipunan.
a) Kalagayang ng ekonomiya
b) Pag-unlad ng turismo sa bansa
c) Kalagayang panseguridad
d) Paglaganap ng sakit sa isang komunidad.
e) Mga makabagong teknolohiyang pangkomunikasyon
f) Kaso ng mga bullying sa social media
g) Suliraning pantrans portasyon ng mga lunsod.
Basahin at intidihng mabuti ang artikulo o komentaryo. Gupitn,tiklupin at idikitt sa loob ng kasunod na
kahon ang artikulo o komentaryong iyong binasa. Sa kasunod na mga patlang, ibuod ang artikulo o
komentaryo.

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_
 Name: Score:
Section: Date:

I- Tukuyin ang konseptong inilalarawan ng mga sumusunod na pahayag. Isulat ang sagot sa patlang sa
unahan ng bawat bilang.
_________________1. Ito ang pangunahing ginagamit sa pagbubuod upang maipakita ang pagiging
obhetibo.
_________________2. Ito ang sintesis na may layuning maglahad ng pananaw ng sumusulat nito.
_________________3. Isa itong paraan ng muling pagpapahayag sa nilalaman ng isang teksto, ngunit sa
anyong mas maikli na napananatili ang kabuuang mensahe ng orihinal na teksto.
_________________4. Ito ay paraan ng paglalahad na maaaring Makita sa sintesis o buod kung saan
inilalahad ang pagkakatulad at/o pagkakaiba-iba ng mga konsepto, ideya, o ng paksa.
_________________5. Ginagamit ang sintesis na ito sa pagsulat ng pananaliksik sapagkat kahingian ng
ganitong akademikong sulatin ang pagrebyu ng mga kaugnay na babasahin upang mapalalim ang paksa
ng pananaliksik o pag-aaral.
_________________6. Naipapakita nga katangiang itoang paggamit ng mga pagunahing konsepto na
pinagtutuunan sa orihinal na tekstong pinagmulan ng buod.
__________________7. Isang sulating nagsasama-sama ng iba’t ibang sanggunian upang matalakay ang
mga ito base sa isang punto de bistang nais bigyang pansin.

II- Pansinin ang mga hakbang sa pagsulat ng buod at sintesis sa loob ng kasunod na kahon. Suriin ang
mga ito at isulat ang wastong pagkasunod-sunod ng mga ito sa kasunod na talahanayan. Titik lamang
ang isulat sa talahanayan (8-20).
a) Buuin ang tesis ng sulatin
b) Ilista ang mga sanggunian
c) Kung gumamit ng unag panauhan (hal. Ako) ang awtor, palitan ito ng kanyang apilyedo, ng “ang
manunulat”o “’siya”.
d) Isulat ang buod
e) Linawin ang layunin ng pagsulat
f) Ilista o igrupo ang pangunahing ideya, ang mga katulong na ideya at pangunahing paliwanag sa
bawat ideya.
g) Isulat ang unang burador ng sintesis.
h) Isulat ang pinal na sintesis.
i) Pumili ng naaayong sanggunian batay s alayunin at basahin nang mabuti ang mga ito.
j) Bumuo ng plano sa organisasyon ng sulatin.
k) Kung kinakailangan, ayusin ang pagkasunod-sunod ng mga ideya sa lohikal na paraan.
l) Habang binabasa ang akda, salungguhitan ang mga mahahalagang punto at detalye.
m) Rebisahin ang sintesis.

Pagsulat ng buod Pagsulat ng Sintesis

8. 13.

9. 14.

10. 15.

11. 16.

12. 17.

18.

19.

20.