1.3.

Tkanka łączna
 45 min

■ Cel ogólny
Poznanie budowy, funkcji i miejsc występowania poszczególnych typów tkanki łącznej.

■ Cele operacyjne:
Uczeń potrafi:
• wymienić rodzaje tkanki łącznej,
• omówić budowę tkanki łącznej,
• omówić funkcje poszczególnych rodzajów tkanki łącznej,
• wskazać miejsca występowania poszczególnych rodzajów tkanki łącznej,
• scharakteryzować składniki krwi,
• przeprowadzić obserwacje mikroskopowe tkanek łącznych.

■ Środki dydaktyczne
• Dla każdej grupy: arkusz papieru w formacie A3,
• podręcznik,
• filmy: Naczynia krwionośne i krwinki, Osocze (Multiteka),
• Karty pracy ucznia,
• preparaty mikroskopowe tkanek łącznych i mikroskop dla każdej grupy,
• rozsypanka dla każdej grupy (załącznik 1).

■ Zastosowanie narzędzi ICT do realizacji lekcji

Tablica multimedialna, komputer, rzutnik multimedialny, Multiteka.

■ Formy pracy
Praca indywidualna, praca grupowa.

■ Metody pracy
Pogadanka, mapa mentalna, praca z podręcznikiem, obserwacje mikroskopowe, pokaz filmu,
rozsypanka.

■ Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
1. Czynności organizacyjne.
2. Tkanka łączna – pogadanka
Nauczyciel omawia budowę oraz wskazuje miejsce występowania tkanki łącznej. Uczniowie
wymieniają rodzaje tkanek łącznych.

Faza realizacyjna
1. Tkanki łączne – mapa mentalna, praca z podręcznikiem
Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Każda z nich otrzymuje arkusz papieru A3
i flamastry. Zadaniem grup jest skonstruowanie mapy mentalnej zawierającej informacje
dotyczące budowy, funkcji oraz lokalizacji w organizmie człowieka poszczególnych typów

1
tkanki łącznej. Uczniowie korzystają z podręcznika. Po skończonej pracy grupy prezentują
swoje mapy mentalne na forum klasy.
3. Krew – pokaz filmów, pogadanka
Nauczyciel wyświetla filmy Naczynia krwionośne i krwinki, Osocze. Uczniowie na podstawie
filmów omawiają budowę i funkcje składników krwi. Nauczyciel zwraca uwagę na funkcję
krwi w organizmie człowieka oraz wskazuje różnice między krwią a limfą. Uczniowie
wykonują zadania 4. i 5. z Kart pracy ucznia.
4. Tkanki łączne – obserwacja mikroskopowa
Uczniowie przeprowadzają w grupach obserwację mikroskopową preparatów trwałych
poszczególnych rodzajów tkanki łącznej i na tej podstawie wykonują na kartkach rysunki
zaobserwowanych przez siebie tkanek. Wskazują i podpisują elementy każdej tkanki, które
pozwoliły im zakwalifikować ją do określonego rodzaju.

Faza podsumowująca
Uczniowie w grupach układają rozsypankę dotyczącą tkanki łącznej (załącznik 1).

Praca domowa
Uczniowie wykonują zadania 1., 2., 3. i 6. z Kart pracy ucznia.

■ Załącznik 1. Rozsypanka dla każdej grupy

Rodzaje
tkanki Przykłady Budowa Występowanie
łącznej
Tkanka tkanka Składa się z różnego rodzaju komórek Buduje ścięgna, więzadła
łączna włóknista oraz z substancji międzykomórkowej, i skórę właściwą.
właściwa w której występują włókna białkowe.

tkanka Składa się z komórek wypełnionych Tworzy tkankę

tłuszczowa tłuszczem. podskórną.

Tkanka tkanka Składa się z komórek kostnych oraz Buduje kości.

łączna kostna z substancji międzykomórkowej. Substancja
podporowa międzykomórkowa zawiera dużą ilość soli
mineralnych (np. soli wapnia).
tkanka Składa się z komórek chrzęstnych, które Pokrywa nasadę kości,
chrzęstna znajdują się w jamkach chrzęstnych, oraz buduje małżowinę uszną
z dużej ilości substancji międzykomórkowej. i elementy krtani.

Tkanka krew Składa się ze składników komórkowych Wypełnia naczynia

łączna oraz z dużej ilości substancji krwionośne.
płynna międzykomórkowej, nazywanej osoczem.

limfa Powstaje z płynu tkankowego, będącego Wypełnia naczynia

przesączem osocza przez włosowate limfatyczne.
naczynia krwionośne do przestrzeni
międzykomórkowych.

Autorka: Agnieszka Pieszalska

2