Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 118

.

ARTHUR RiMBAUD'DAN $iiRLER


9iir
YAZKO
Tiirkoca(J1 Cad, Kat: 2
Cagalo(Jlu-lstanbu/
22 78 45

YAZKO 1982
CEViRi $iiR BOVOK ODOLO

Erdo!)an Alkan'm oteki kitaplari:

GONE$ TOZLAR/, fllr


EKUANiL CiCEKLERI, fiilr
KEREM GiBi, ;illr
KU$ ORMAN/, fiilr
PAUL VERLAiNE, HAYATI VE $iiRLERi
BAHAR $iiRLERi ANTOLOJiSi

Ceviriler:

THAiS (Anatole France)


TANRILAR SUSAMl$LARDI (A. France)
EUGENiE GRANDET (Balzac)
BULANTI (Sartre)
GERCEK (Zola)

Bu kltap A(Jao(Jlu Yayinevl Teslslerl'nde


dlzlldl, bas1/d1, clltlendl, 27 73 37
Kapok: Biilent Erkmen
Istanbul 1981
ARTHUR
RiMBAUD'DAN
$iiRLER

Turkcesi
ERDOGAN ALKAN

Yazarlar ve Cevirmenler Yay1n Oretim


Kooperatifi
ONSOZ G i s i

Fransa'nm kilcUk bir gilney kasabasmdaki Ilse


i:igrencisi Rimbaud, «Jugurtha» ile Akademinin la­
tince �iirler yaru�masmda bUyilk i:idUlU kazand1.
Yirmi bir ya§mda §iiri birakt1.
Baudelaire ve Verlaine gibi birkac ismin d1§mda
gelmi� gecmi§ hristlyan ozanlar1, ESiki Yunan ve
Roma §iirini i:iykilnmek, uyakh yaz1 (prose rimee>
yazmakla suclad1.
Aym suclamay1 zaman zaman kendine de yi:i­
neltti. Eski yazd1klarimn yok edilmesini tstedi.
�iirden ba§ka dilzko§uklar da (eskilerin artisti'k
nesir dedikleri) yazd1.
Bu betlkte ozanm yalmzca §iirleri var.
Rimbaud'nun Une Saison en Enfer de yer alan
'

bir dilzko�ugu, NiJbetler II, ozan 'burada sanat go.


ril§ilndeki geli§meyi ac1klad1g1 ve eski §iirlerinden
baz1larma yeni ,bir bic;im verdigi icin betige almd1.
Frans1z ele§tiricilerin gi:iril§lerine gore, Rimbaud'­
nun �iirlerinde cocukluk ya�mmm ve coculkluk
amlarmm bUyilk pay1 var. Seviden yoksun yeti§tl,
sev1y1 arad1. Bazan sevinin yokluguna inanarak
onu yeniden tilretmeye cah§tI. OzgUr bUyilmedi,
i:izgilr insan a i:izlem duydu. Yalmzhgma ve yalmz­
l!gmm bir yans1mas1 olan dogaya s1gmd1. Qocuk­
luk gilnlerinden kaynaklanan blreysel ,bunahm ve
hozgunlarim zaman zaman toplumsal ba§kaldmya
di:inil§tUrdU. Babadan ve anne sevgisinden yok­
sun bir ev, s!lk1c1, tekdilzen bir kasaba ya§am1; cev­
resiyle ve kendiyle yabanc1la§mI§, bunahmh, top­
luma, toplum dUzenine, toplumun tUm kurulu§la­
rma, yi:inetim ,bicimlne, tUzeye, erdeme, gelenekle-

5
re ve ozellikle sevmedigi bu kurulu�larm ozkaynag1
dine ba�kald1ran Rimbaud'yu yaratt1.
Soziin simyasi dedigl �ilrin gercek dilinl arad1.
Ate�i calmasini bilen ozan olmak istedi.
Seviyi yeniden tilretmeye cah�t1.
Ya�amz degi�tirmeyi denedi.
Ya�amm �iirle degi�medigin i gordil. Bu kez de
inand1klarmm tam terslni yaparak Frans1z lkilciik
burjuvasinin belirgin orneginl yineledi. Bir �li­
rinde «icemiyor, bak1p aghyordum altma» diyor.
bzgilrliigil savunan Rimbaud, ozledigl altma Fran­
sa'nm Afrika'daki somiirgelerinde kole sat1�1yla
kavu�tu. Arna Doga Ana's1, Afrika'dan donU�ilnde.
eski sevgili cocugunu «giller yilzle degil» cat1k
ka�la kar�1lad1. Ve Rimbaud yine i<;emedi altm'1 . ..

Erdogan Alken

6
I. BOLOM
iLK DiZELER
OZ LEM

Mavi yaz ak9amlannda, ozgur, gezecegim,


Ayaklanmm altmda nemli, serin k1rlar;
Ba9aklan dev9irip otlan ezecegim,
Y1kay1p antacak c1plak ba91m1 riizgar.

Ne bir soz, ne du9unce, yalniz bitmeyen bir du9


Ve yuregimde sevgi; buyuk, sonsuz, umutlu,
Cekip gidecegim, cingene gibi, ba91 bo9
Dogada. bir kadmla birlikte gibi mutlu.

20 nisan 1870

9
GONE� VE TEN

Derin sevgilerin, ya11amm ocag1, Gi.ine11.


Baygm toprag1 k1zgm bir a11kla open atei;;,
Vadide uzanmca insan gori.ip ya111yor
Gelinlik bir k1z gibi toprak kanla ta111yor;
Bir elin kaldird1g1 genii? gogi.islerinden
Ak1yor Tannsal a11k. ak1yor kadmsal ten.
K6pi.irmu11 besi suyu, 1111klar var icinde,
Nice can hi.icreleri kayna111yor icinde!

Ey Doga'rnn Anas1

- Ey Venus. ey Tannca!
Nerde eski caglarm gencligi, kutsal ece,
0 peri k1zlannm opti.igi.i nili.iferler,
AOaclan kemirip duran yen tannlar!
Kosni.ili.i satyre'ler yok, k1r tanncalan yok,
lrmaOm dalgalan, o besi sulan yok.
Pan'm damarlanna koca bir evren suna n
Keel ayaklarmda toprag1 canland1ran
0 yefiill aOaclann k1rm1z1 karn nerde?
Ku� sesleri, goklerin altmda perde perde
Dallarm arasmdan seviyi 11ak1yordu,
Toprak lcini diri Doga'ya doki.iyordu;
Orda Bi.iyi.ik Denizler ve ku11lar c1v1ldayan
Dilsiz dollar, toprak, be11igimizi sallayan
Tannyla kucakla11an bi.iti.in hayvanlar orda!
Nerde gecmi11 zamanlar? Cybele'in cag1 nerde?

10
Derler ki, bir zamanlar yuce bir insan vard1.
Tune arabalanyla nice kentler ai;;ard1,
Emiyordu Cybele'in memelerini insan
Kucuk bir cocuk gibi kucagmda oynayan.
Tannca ak sutUnu comertce sunuyordu,
- Eskiden temiz, tatll, guclu bir insan vard1.
Yaz1k! $imdi bir i;;eyler bildigini saniyor
Oysa, kor, sag1r. dilsiz, surekli aldaniyor.
- Vine de tannlardan. tannlardan cok yuce,
insan Kral, Tannd1r, betigine gelince
Ai;;kt1r. Ah! Kana kana icseydi o gozeden
Tannlann ninesi Cybele'in memesinden;
Ve ten ciceklerinin kokusuyla annm19
Masmavi dalgalann aydmllgmda yunmui;;
Kopuklerin yuzdugu gulpembe gobegini
Durgun sulara yayan olumsuz Astarte'yi
Terketmeseydi kei;;ke. 0 iri gozlu, kara
Goklerin Tanncas1 Astarte buyurunca
$ak1rd1 agaclarda bulbul, yureklerde a9k!

11
Tek sensin, Kutsal Ana, inand1g1m tann, tek.
Mavi Afrodit! �imdi yollar dikenli, call
Gbur Tann hacm1 boynumuza takah;
Ten, Mermer, Cicek, Venus. sana inaniyorum!
- insan uzgun -Ve cirkin. Giysiler, sarnyorum
C1plakhgm1 degil, safllg1n1 ortuyor
Tannsal bedenini gizleyip kirletiyor.
Olimpos daglarmm kayalan gibi dik
insan bir kale oldu, ba91 haclara egik!
Ki solgun kemikleri olumden sonra bile
0 ilk guzelligine sayg1s1z 9ekli ile
Ya9amak sevdasmda. - Yucelsin diye erkek
Yukselebilsin diye sonsuz seviye erkek
Toprag1m1z, mayam1z Kadm saranp soldu
Zincirlere vurulup Tannya sunak oldu.
«Kadm m1y1m, neyim ben, coktan unuttum» diyor
Bu kepazelige kargalar bile guluyor.
- Ey tath, yuce Venus, n'olur bizi bag19la!

Gecmi9 cagier yeniden gelebilse bir daha!


- Cunki gorevlerini bitirdi art1k insan
Yorgun du9tU putlan kmp parcalamaktan!
TUm Tannlardan ozgur. yeniden dirilecek

12
«Madem goklerden geldim, gokler nerde» diyecek.
Ve oli.imsi.iz, yenilmez onderimiz, Di.i9i.ince
Yer altindaki tann, yer yi.izi.ine c1kinca
Tutsakllgin di.i9man1, ti.im korkulardan uzak
Di.i9i.ince, zincirleri k1rmaya ba9lasin, bak
Civisini cakacak goklerin her katina
Son verecek Tanrmin goksel saltanatina.
Di.i9i.ince, diyeceksin, benim tek Kurtanc1m;
- Denizlerin bagnnda, gorkemli, altm Bac1m.
Bi.iyi.ik Evrene bi.iyi.ik seviyi sunacaksm
Sonsuz bir gi.ili.ici.ikte annip, yunacaksm.
Koca bir calg1 gibi Di.inyam1z titre9ecek
Haz dolu bir 6pi.i9le kendisinden gececek.
Gi.icli.i insan, kucakla, mutsuzlan sevindir!

- Di.inya a9ka susam19, susuzlugunu dindir.

13
(insan, ozgur, gorkemli bar;im1 kald1rd1, bak
0 ilk guzelligimiz nas1I 1r;i1ld1yacak!
Dize gelecek tann, sunagmda bedenin.
icinde yar;iad1g1 bir zaman kesitinin
Armaganiyla mutlu, huznuyle solgun insan
Her r;ieyi bilmek, gormek istiyor, usanmadan
-- Du9i.ince, ki caglardan beri gemlenen k1srak
$aha kalk1p nedenin nedenini soracak.
insan lnanca ozgur dur;iunceyle kavur;iur
Ogrenmeye cahr;i1r, inceler, sorar durur,
- Gokler neden dilsizdir, uzay icinde ne var?
Ve neden kumlar gibi kaynar;i1yor y1ld1zlar?
Yukselsek, hep yukselsek goklere, doruklarda
Coban'a rastlar m1yd1k korkunc sonsuzluklarda
insan y1gmlanni suruler gibi guden?
Ezgileri bir sesin, caglard1r surup giden
Sarsar m1yd1 bor;ilugun sard1g1 dunyalan?
- Peki ama, gercegi gorebilir mi insan?
Gordum: inamyorum diyebilir mi insan?
Ya dur;iler dur;iuncenin sesinden guclu ise?
Cok k1saysa bu yar;iam, insan erken geldiyse?
Bu bilmecenin gizi bilinir mi, nerdedir?
Belki baton bir gemi gibi Denizlerdedir:
Hucre cekirdekleri, Kallt1mlar. Tohumlar
Kocaman bir Pota'nm icinde bekliyorlar.
S1vay1p kollanm hamarat Doga Ana
Niyetli mi insom yeniden yaratmaya
Bugday bar;iaklannda, gullerde sevmek icin? ..

14
Hicbir 9ey bilmiyoruz! - Ne nas1l olmu:;;. nicin?
Bilgisizlik, kuruntu, sarm19 ku9atm19 bizi
Kara bir cubbe gibi, soldurmu:;; tenimizi!
Ana rahminden du:;;en insan-maymunlanz biz
Saklam19 sonsuzlugu bizden yorgun usumuz.
Ogrenmek istesek de : - Ku:;;kular «hay1r» diyor,
Kara kanatlarm1 ustUmuze geriyor...
- Kac1yor uzaklara soluk soluga ufuk! . . .

Kavu9turmu9 kollanrn, ayakta, dimdik


Duruyor insan 9imdi, gok perdesi ac1lm19,
Art1k ne bilinmeyen, ne de gizemler kalm19!
insan 9ark1 soyluyor.. 9ark1 soyluyor orman
Ezgiler yukseliyor 1rmagm sularmdan.
Bir mutlu 9ark1d1r bu, 191ga, gune gulen
- Bu a9kt1r! Bu a9kt1r hey! Bu Kurtulu:;;tur gelen!.. )

Ey yeniden dogan a:;;k, ey yuceligi tenin


Ey k1z1l tech :;;atak, utkusu du:;;uncenin,
Kucuk Eros, Kallipyge, donaniyor karlarla
Kadmlar ve cicekler guzel ayaklannda
Dizleriniz dibinde ac1hp ye:;;erecek
Tannlar, Ogullan sizlere ba9 egecek!
Ey buyuk Ariadne. gune9 altmda, beyaz
K1y1lara huznunu h1ck1ran avaz avaz,

15
Dalgalarda yuzduren Thesee'nin yelkenini.
Sen ey tath, ergen k1z, geceler nas1I seni
incitti? Konul?ma, sus! Kara uzum nak1l?h
Altm arabasmda Lysios, cat1k kal?h.
Kosnulu kaplanlarla ve panterlerle k1z1l,
Frikya kirlarmda geziyor usul usul,
Masmavi 1rmaklarm k1y1smda kay1yor
Karanhk kopukleri k1rm1z1ya boyuyor.
- Zeus, Boga, b.oynunda Europe cmlc1plak
Kucuk bir cocuk gibi sarm1l? kollanm bak
Tann'nm dalgalarda titreyen sert boynuna
B1rakm1l? bedenini maviligin koynuna.
Salhyor Zeus onu sularda, bel?ik gibi
Cevirince yuzune tannsal gozlerini
K1zm cicek yanag1 saranyor. soluyor
Tul tUI, Zeus'un guclu alnma yay1hyor,
Kapamyor gozleri kutsal -Opucuklerle
Okl?uyor saclarm1 dalgalar k0puklerle.

16
- Zakkum agoc1 ile geveze loti.islerin
Arasina kay1yor Bi.iyi.ik Kugu, ve serin
Sulann sevgilisi Leda'ya sanhyor.
- Cypris, acayip gi.izel, dalgalara sal1yor
iri gogi.islerini, yuvarlak, kemer gibi
«Ben bu durgun sulann ecesiyim» der gibi
Geciyor usul usul, Cypris, tann bak1�h
Kar glbi beyaz karn1 kara kopi.ik nak1�h.
- Utku anit1 gibi dimdik, gi.icli.i bedeni
Asian derisi ile kaplanm1� k1lh teni
Hayvan Egiticisi. Herakles gok yi.izi.inde
H191mla ilerliyor bulutlann izinde!

Yan aydinl1k yaz gecesinde, cmlc1plak


Ayakta, saman gibi solgun, di.i�ler kurarak
Agir dalgas1, o uzun, mavi saclannin
Benek benek ucuk alnindo, hi.ilyah, dalgin
Kopi.igi.in k1zard1g1 alaca karanhkta
Bak1p duruyor Dryade, sessiz ve sakin ufka.
- Orh.1k, beyaz Selene, ti.ii orti.isi.ini.i atm19

17
Yigit Endymion'un nazla dizine yatm1�.
Solgun ay 1�1gmda opu�up duruyorlar.
- Uzakta, ah uzakto aglayan bir Kaynak var
Ce�meler Tanncas1 NemfUs'un goz ya�1 bu
Kopuklu bir vazoya dayam1� ak kolunu
Beyaz tenli guzel delikanlly1 du�unuyor
«Sulanm, aim onu, bona getirin� diyor.
- Gecenin saclannda serin bir sevda yeli,
Karanhk ormanlarda Doge Ananm eli
Agaclan, dallan yoklarken birer birer
Duruyor ayakta dimdik, korkusuz Mermerler,
Ku�larm alnmda yuvaland1g1 Tannlar,
-- Dinliyor Dunyam1z1 ve insani Tannlar!

18
OFELYA

Y1ld1zlarm uyudugu, sessiz, kara


Dalgalarda Ofelya iri bir zambak,
Yuzuyor tUI gibi, uzanm19 sulara ...
- Avc1 borulannm ezgisinde bak.

Bin y1l gecti, Ofelya yine uzgun,


Uzun sularda kefen gibi ak1yor,
Bin y1ld1r, gunduz, gece, deli gonlunun
Huznunu meltem yellerine dokuyor.

Ac1p, sularda salmon tUllerini


Beyaz g6guslerini 6puyor ruzgdr,
Sogutler egmi9 omzuna dallanni
Aghyor. Uykulu alnmda kam19lar.

Yoresinde uzgun niluferler bazan


Dag1t1yor k1z1lagacm uykusunu,
Bir kanat vuru9uyla dollar yuvadan
- Sahyor y1ld1zlarm altm 9ark1sm1.

Sen ey solgun Ofelya, kar gibi guzel!


Sulara gelin oldun ergen caglarda!
- Cunki Norvec doruklanndan esen yel
Ozgurlugun tadm1 ogretti sana:

Savuran bir soluk gur percemlerini


Buyuyordu du9lerinin ak19mda;
Dinliyordun Doga'nm ezgilerini
Agacm, gecelerin yakm19mda;

Cunki boguk sesi c1lgm denizlerin


O tath, cocuk gogsune vuruyordu;
Bir nisan sabah1, yorgun bir atli senin
Dizlerinde sessizce oturuyordu!

19
GOk! Ai;>k! Ozgurluk! Bu nas1I dui;> Deli K1z!
Gunei;> vuran kar gibi eriyip gittin;
Konui;>ma, sus! Seviyi bizlere dilsiz
O mavi gozlerinle coktan ogrettin!

- Ve diyor ki Ozan: Aydm gecelerde


Ofelyam cicekler devi;>iriyorsun;
Hep boyle yuz ak gelinliginle suda
Dalgalar bei;>igini sallay1p dursun.

15 may1s 1870

20
ASILMll;>LARIN BALOSU

Bahkc1I daragacmda
Selchaddin oluleri
Dansediyor. dansediyor
�eytanm 96valyeleri.

Yuzleri buru9uk, kucuk, kara kuklalan


Cekmi9 saym Belzebuth bir iple gok yuzune
Oynuyorlar 9ak1rdad1kca kunduralan
Tutulmu9lar bir Noel ezgisinin huznune.

Kara orglar gibi ince, uzun kollarm1


Bak 9imdi kucakhyor carp1k, kucuk kuklalar
Bir zamanlar aksoylu harnmlann s1kt1g1
Bilekleri igrenc bir a9ka dokunmadalar.

Hoyda! 9en oyuncular. art1k du9unmiyen ba9!


Takla at1labilir sehpalar oyle uzun!
Hop! bilinmesin art1k bu ya dons ya da sava9!
G1c1rdarken kemarn kudurmu9 Belzebuth'un.

Ey bundan sonra sandal giymiyecek ayaklar!


Hepsi derilerinden gomlekleri s1yirm19:
Arna boyle cok daha memnun gorunuyorlar
Ba9lan ustl.ine kar beyaz bir 9apka 6rmu9.

Titriyor blr tutam et ank cenelerinde


Catlak kafalanna sorguc olmu9 kargalar:
Carp1p karton z1rhlara gozupekler, yigitler
Olli karanhklarda sanki dolarnyorlar.

Esiyor balosuna iskeletlerin poyraz!


Daragac1 inliyor demirden bir org gibi
Ko9uyor ormanlardan ac kurtlar avaz avaz:
Gokyuzu andmyor k1z11 bir cehennemi.

21
Hoyda, beni de aim yash kabaday1lar
Kmk parmaklanndan gecen sessizce, bir bir
Bir a9k tespihi solgun omuriliklerinde:
Buro manast1r degil, oluler ulkesidir.

Ohl i9te ortasinda oluler dansmm bak


S1cnyor c1lgin blr iskelet gokyuzune
Suruklenmi9 bo9luga, at gibi 9ahlanarak
Sanki kat1 ipi boynunda duyuyor yine.

Cathyan uylugunda buzmu9 on parmagm1


Dalgac1 gulu9lere benziyen c1ghklarla
Ve bir soytan gibi bannagina girip
S1cnyor kemiklerin 9ark1h balosunda.

Bahkc11 daragacmda
Selchaddin oluleri
Dansediyor, dansediyor
l;)eytanm 96valyeleri.

22
DOKSANiKi OLOLERi

.. Yetmi9/erin Bonapartc1 Frans1zlar1, cum­


huriyetciler, 92'/erdeki babalarmlZI amms1-
yor musunuz, vbg ..
PAUL DE CASSAGNAC (Le Pays)

Ozgurlugun o guclu opucuguyle solmu�.


Doksaniki, doksanuc y1lmda olenler, siz
insanllgm ruhuna ve alrnna vurulmu�
Boyundurugu sizler kmp parcaladm1z;

Ac1 cekerken bile ac1lanndan buyuk


Y1rt1k giysilerinde a�kla carpan yurekler
Clum sizi bozkirda toplad1 hoyuk hoyuk
Yeni bir save� icin, ey unutulmu� erler!

Kanlanyla y1kayan kirli buyuklukleri.


Sizler; Valmy, Fleurus, ltalya 61Uleri
Ey milyonlarca isa, karanllk, tatli go�lu;

Krallann onunde �imdi ba�1m1z egik,


Cumhuriyeti, sizi, uykulara terkettik,
- Yalrnz Bay CasStJgnac'lar soylUyor oykunuzu!

23
ERMi$ TARTUFE'UN YAZGISI

S1rtmda kara cubbe, ellerinde eldiven.


Di�siz, salyah agzmda dualar, pek tatl1,
Ve yuregi avuclannda, mutlu mu mutlu,
Ermi� Tartufe, bir gun, ba�1m ahp glderken,

Usul usul yururken, cTovbe• - Hayta'mn biri,


Sofu kulaklanndan s1k1ca yakalay1p,
ButUn kotU sozleri yuzune sovup say1p
Y1rtt1 1slak tenine ah�km giysisini.

l;)eytan i�i! .. Ermi�in k1c1 bagn ac1ld1,


Ne s1rtmda cubbesi, ne de tesbihi kald1,
Seti benzi kul gibi, saranp soldu, �a�km,

Yakard1, bag1�ma s1gmd1 Tannsmm.


Ama ne care, Hayta son cap1t1 ahnca,
Kutsal Tartufe, c1sc1plak, dondu Adem Babaya!

24
VEN OS

Yei;;il, celik bir tabutdan c1kar gibi


Eski yunak teknesinden, yavai;; yavai;;.
Saclan yap1i;;kan. kink dokuk bir bai;;
C1k1yor kendini kan1tlar gibi;

Yagh bir boyun, ve kaburgalar, genii;;.


Sonra s1rt1, belirip kaybolan, f1rlak,
Yuvarlak kalcalan uctu ha ucacak,
Vag kotmani, tenin altina yay1lm1i;;;

Omurgalar k1rm1z1. Feci kokuyor;


Tanimak isterseniz ayr1nt1larla
Yaklai;;1p buyutecle bakmak gerekiyor.

Ne o! K1m1ld1yor govdesi. irkilince


Cathyor kocaman iri memeleri;
- K1c1 yarah Venus. guzelligi kopekce.

25
MOZIK

Charlevil/e, Gar Alam.

Cimenleri bile soluk, bu yavon, tats1z parkta


Her !?ey o bicim; agacmdan cicegine kadar,
Per!?embe ak!?amlan t1knefes kasabahlar
Gezdirir k1skanc aptalhklanm s1cakta.

- Bandom1z1kac1lor parkm ortasmda durur,


Catlak, cirlak ezgiler ve sallaba!? kelleleri. ..
En ondeki s1ralara kodamanlar kurulur,
Noterin kafasmda vergi dalavereleri;

Ve sonra tefeciler, gozluklerine gizlenmi!?,


Gobekli koca i!?yorlarla !?i!?ko kanlan,
Dalkavuklar efendilerinin yanmda sinmi!?
Hepsinin ustlinden ak1yor bayag1hklan.

Bastonlanyla kumlan surekli oyan


Emekli bakkallar ye!?il s1ralarda oturur,
Vine butlin konu!?tuklon ortakhklar falan,
Donup dola!?IP ayni soz: «Kaea mal olur!..»

Yaym1!? bir kanapeye kocaman kalcalanni,


l;)u yag tulumuna bir bakm, dugmeleri pek parlak,
-Yasakm1�. kokusundan belliymi!?- umurundo m1
Kacak tutlin iciyor dumanin1 savurarak.

S1nt1yor agz1 kulaklannda ipsiz oglanlar,


Ve mest olmu!? dinliyerek c1rtlak ezgileri
Gulleri gubreleyen koylu piyade erleri
Ho.Ill gorunmek icin bebekleri ok!?uyorlar..

26
- Bense, orda, t1pk1 bir ogrenci gibiyim, k1hks1z,
Anasmm gozii k1zlar agaclarm altmda,
Toylugumun, cekingen hallerimin aynmmda,
Cevirip bO$larm1 giiliiyorlar ars1z ars1z.

Heniiz omuzlanna dek bile gelmiyor boyum,


Giysilerinin orttiigii kutsal bedenlerine,
Percemli gerdanlarmm akca tenlerine
Tek soz soylemeden, sessiz, siirekli bak1yorum.

Potinlerimi giyip uzakl0$1YOrum. Beni


Garip buluyor k1zlar, ard1mdan f1s1lda$1yor.
- Onanyorum ama kor gibi yanan bedeni
Dudag1m dudaklarmm ozlemini t0$1YOr ...

27
iLK AK$AM

(UC O P0 C0 KL0 G0 LD0 R0)

G1plak, ustunde tek gecelij:li var


inadina pencerenin camina
Sokuluyor yapraklanyla dallor
Nas1I da hemen yanina yamna,

Koca bir iskemle, geldi oturdu


Kucag1ma, guluyordu capkinca
Sanki d6f?emede urkek bir kumru
Kucuk ayaklan ince mi ince.

- Mum renginde, sari, kucuk bir 1f?1k


Konat vuruyordu gulucuj:lunde -
Gui sinegi gibi pembeye af?1k
Oynuyordu ak gogsunun ustunde,

Opunce minik ayaklar1n1 ben,


Biraz hoyrat, biraz tathca guldu,
Ve dudaklanndan, cm cm titref?en
Gui kristal bir gulucuk dokuldu,

Cekti ayaj:l1m, sevimli kucuk


Ayaj:l1m, dedi: cBitti mi if?in?>
- K1zdird1 m1 senl bu hof? opucuk
Ceza· m1yd1 bana tath guluf?unt . . .

Dudaklanmm altinda c1rp1nan


Yalmz gozlerini optUm usulca,
Dedi: «Ohl boylesi cok daha lyi>
Afacan baf?lnl at1p arkaya.

28
«Soyliyecek bir cift sozum var bay1m. ,,
.

o sozunu henuz soyliyemeden


Bir opucuk ile ben noktalad1m,
Guldu, pek hoi;muttu, belli halinden ...

C1plak, ustlinde tek geceligi var


inadina pencerenin camina
Sokuluyor yapraklanyla dallar
Nas1l da hemen yanina yanina.

29
GAR i PLER

Gece soguk, kar serpiyor


Finner ekmek yapryor,
Bei;i kucuk cocuk

Bakryorlar somunlara,
Yazrk degil mi bunlara
Donlan delik!

Ve frrrncrnrn kollarr
Ceviriyor somunlarr
Harli f1rrnda.

Somunlarrn c1t1rt1s1,
Fmncrnrn zevzek sesi
Kulaklarrnda.

Buzulmui;iler o darac1k
Ana gogsu gibi s1cak
r,>elik onunde.

Ekmek. iftar sofras1rnn


Corekleri gibi, bakrn
C1k1yor ii;ite.

Delikten yai;iam tlitliyor


Bocekler ile otliyor
K1zaran ekmek.

Carp1yor, nas1l ii;itahla


Y1rt1k giysiler altrnda
Bei;i cocuk yurek.

Toplanm19 kui;iluk vaktinde,


K1rag1, ciyler icinde
Yoksul isalar.

30
Kuc:uk delikte yuzleri,
Ekmeklerde ac: gozleri
Ne soyluyorlar?

Buzulmu�ler, bu alaca
Tan vaktinde, budalaca
Dualar kime?

Y1rt1k donlari pathyor


Bag1rmaktan. Savruluyor
Gomlekleri k1� yelinde.

31
ROMAN

Onyedi ya9lannda gelgec oluyor yurek,


$imdilik ho9ca kahn gurultulu kahveler!
Boyle tath bir ak9am bira neyine gerek
- Ye9il 1hlamurlarm alt1 dunyaya deger.

Haziran ak9amlan bu yollar sanki cennet!


Yum gozlerini solu, hava mis gibi nas1I;
GurultUyle birlikte ruzgcr - uzak deg ii kent -
$arap, bira kokusu ta91yor usu I usul...

- Ve cevrilmi9 ince bir dalla gokyuzu, kara


Mini mini tul gibi bir e9arb1 and1rir.
Tath titre9imlerle, kucuk, beyaz, maskara.
Bir y1ld1z bu gergefe girip 191kland1nr ...

Kucuk bir hayvan gibi cirpman bir opucuk


Tad1 dudaklarmda, dola91rsm ba91bo9,
Bengi suyu 9ampanya, kanmda kopuk kopuk...
Ey haziran ak9am1! Ey co9kun onyedi ya9!

Solgun, kor 191gmda bir sokak lambasmm


Bak1p yuruyen gene k1z, cilveli, og1r ag1r
- Yanmda baston yutmu9 acayip babasmm -
Bilmez, Robenson yurek romanlarla aldarnr ...

Bir goz atmca anlar. toy oglarnn teki der,


Hemen ba91ni donup, kucuk ad1mlanrn
S1kla9t1rarak h1zla yoluna devam eder
Olur delikanhnm dudaklarmda 9ark1 ...

A91ktir. K1vanchd1r agustos ayma dek.


$iirler yaz1p yollar. Sevgilisi bo9verir.
Dostlan cekip gider, gunlerin anlam1 yok.
- Derken, blr ak9am ustU o tath mektup gelir!...

32
- Bu guzelim ak�am1 art1k kutlamak gerek,
- Girersin bir kahveye, gelsin bira, ickiler ...
- Onyedi ya�larmda gelgec oluyor yurek
Ye�il 1hlamurlarm alt1 dunyaya deger.

23 eylii/ 1870

33
GONLOMCE BiR Kl$

0 Kadma . . .

Sozum soz. Mavi yast1kll pembe bir vagonda


Yola c1kacag1z bu kl!j>.
Ve c1lgm opucukler yuvalanm1!jl her yanda
Aman ne rahat, ba!j11bo!j>.

0 kara !jleytanlan gormiyeyim diye sen


o kurtlarm yuzunu
Ak!j>amm golgeleri sarkmca pencereden
Yumacaksm gozunu;

Yanagm ka!j>mt1cak, n'oldu? Bocek mi sokmu!j>?


Yoo ... c1lgm bir orumcek gibi kucuk bir opli!?
Ensende geziniyor

Egip boynunu, bona, «Haydi ara!> diyorsun.


Bu gezgin orumcegi aramak biliyorsun
Tatll zamani yiyor ...

Vagonda
7 ekim 1870

34
YEDi YAf$ OZANLARI

Bay P. Demeny'ye

Pek calrmlr, halinden ho!llnut Anne'si evin,


Gidiyordu kapayrp scyfasrnr odevin,
Gormi.iyordu o mavi gozlerinde cocugun
Yankrsrnr cirkefe terkedilmi!ll bir ruhun.

Bi.iyumi.i!ll de ki.ici.ilmi.i!ll gibi, bi.iti.in gi.in kanter


lcinde buyruklara ba!ilegse de, cizgiler
Ah, o kara cizgiler, cocugun iki yi.izli.i,
Ki.ifli.i, lo!il odalarrn karanlrgrnda gizli
Davranr!llrnr ele veriyordu bakrnca.
Elleri kalcasrndtt. odasrndan crkrnca,
Annesinin yanrndan agrr agrr gecerken,
Kapalr gozlerinde noktalar ucu!llurken,
Hi.izni.ini.i soyli.iyordu, yi.iri.iyi.i!lli.i. yaprsr.
Ve gi.in batrp acrlrnca ak!llamrn kaprsr,
Gece ICimbanrn kesik bir alevi yi.izi.inde
Gi.in'i.in catrdan scrkrp agaran korfezinde
Hrrrltrsr gelirdi yukardaki odadan.
Yenik, yorgun ve alrk, yaz yi.iri.idi.igi.i zaman,
Heloya bir girince crkmak bilmezdi, orda
Karr!llan yok, rahatdr, burnu sidik dolsa da.

35
K11?rn. kor yogar, kokulonndan orrnrnco
Doha bir oganrd1, oydrnlornrd1 bohce,
Uzornp etegine yere batik duvonn
Dinliyordu ugultusunu uyuz dallonn,
Bohk dilimi gozleri, l?Ol?krn, bak1yordu;
insof! Bu cocuklonn yok mu yuvos1, yurdu?
Dli1?mli1? yonaklonno gozbebekleri, c1hz,
Kimin bunlor? Yobonc1 m1? Boyle yoksul. yalrnz,
Comura bulonm11?. ince, onk pormoklon
Ot kokon portal giysilerin oltrndo sokh,
Budololara ozgu tothhklo konUl?On
Goripleri izlerken yokolod1g1 zomon
Orkuyordu onnesi. Cocugun bok11?lon,
Sonsuz sevgiyle dolu sonsuz yokon1?lon
Soror gibiydi Annesine: - Bu telol? neden?
Movi gozleri vord1, movi, - yalan soyleyen!

Yedi YOl?rno bost1, YOl?om ustune nice


DOl?ler kurdu, oh, dli1?ler, yoproklor devrilince
Resimli guncelerde, ltolyon, isponyollor,
Esrik bir ozgurlugun •1?1ldod1g1 caller,
LOI? ormonlor, gune1?ler. 1rmoklar, guney dollar
K1zorm11? gozlerinden ok1p gidiyordulor.
- Sekiz ya1?lorrndoyd1 - yon evin il?Ci k1z1
Delidolu, k1hks1z, ustune s1cromoz m1!
Oif?ledi kabasrn1 - k1zrn donu do yoktu -
Bogu1?tulor bir sure, yoruldu, corn c1kt1,
Yumruklor _yediyse de bOgrune, kofosrna
Teninin kokusunu goturdu odasrno.

36
Arollk oymm yovon pozor gunlerini
Hie mi hie sevmese de, sessiz, ohp yerini
Ostunde mohun ogocmdon yop1lm1� s1ronm
Bok1yordu son yopraklanna Tevrat'm.
- Gece du�ler kurard1 yotaga yatt1g1 an.
Sevmiyordu Tanny1, ama, k1z1la colon
Ak�amlan tellallar davula lie kez vurup
Sag1r gurultlilerle kulaklon doldurup
Buyruklan duyurur halk1 eglendirirken
Kara tulumlanyla varo�lanna donen
i�cileri kendine daha yakm bulurdu.
- Du�lerini sevdah cay1rlor doldururdu.
Cay1rlar ki icinde 1�1kll calkant1lar,
Altm rengi yapraklar, kutsal, ermi� kokular
K1p1rdaniyordu, sulor gibi, sessiz, durgun!

Karanhk nesnelerdi tek dostu. Ak�om. yorgun,


Cat1doki kuf kokan, pencereleri ortuk,
Soluk mavi boyall, icinde, eski, tek tuk
E�yanm bulundugu odaya cekilince,
Du�unur, romonini okurdu butun gece.
Neler, neler gecmezdi ozlem dolu usundon;
A�1 boyas1 gokler, sislere botm1� orman,
Dallardo y1ld1z y1ld1z aeon ten cicekleri.
Du�ler bitip, yalnizhk odonm her yerini
Doldurunca bozgunlar, bunahmlar bo�lard1.
insafl Orda, yukarda corpan blr yurek vard1;
- San, kaba cuhanm uzerine uzanm1�
Kendini kentin usul gurultusune solm1�
Dort duvar arasmda soluyan derin derin
Du�unde car�af gibi yelkeni gemilerin.

26 may1s 1871

37
VE�iL MEYHANEDE

Ak�am, saat be�.

i1?te Charleroi'da, Ve1?il Meyhanedeyim,


Sekiz gun, y1rt1k papuc yollar teptikten sonra.
- Tereyag1, ekmekle k1zarm11? et istedim,
Gel keytim gel! Rahat, kuruldum vel?il masaya.

Mutluydum, uzatt1m ayaklanm1 guzelce.


Bir k1z, ben i1?lemesine bakarken hahnm.
Gozleri f1ld1r f1ld1r, memeleri koskoca,
Bir k1z geldi yanima. Gulen bak11?lannm

Orkekligi bir opucuk yuzunden miydi? Vo!


Gulumsedi. Renkli bir tabakta tereyag1,
Ekmegi ve eti getirip koydu onume.

K1z1I, beyaz, pembe et. mis gibl sarm1sakh


Vanmda koca bir bardak bira, bol kopuklu
Vald1z yald1z yanan, kacak ak1?am gunel?inde.

Ekim 1870

38
CAPKIN

Bir Belcika a�evi, cila ve meyve kokan;


Kurulmu� lskemleme yemegimi yiyordum.
Bir yemek ki sormayin, buyursun cam ceken.
Veter ki karnim doysun, �ukredip duruyordum.

Rahatt1m.. oh ne guzel color saatin sesl..


Derken mutfak ac1ld1, boyanm1�. surmelenmi�.
Yana�t1 cilve ile a�evi hizmetcisi,
Umursomaz gorundum. ba�1m1 one egmi�.

Bir bakt1. dudak buktu kuskun bir yuzle bona


- Bastmp parmag1n1 �eftali yanagina -
Masada catal ka�1k, ne versa toparlad1.

istedigi toth bir opucuktu sanmm,


Belcikah k1zlan bak1�1ndan tanmm,
- O�uttum, yanag1ma dokun anlarsin, dedi.

Charleroi,
Ekim 1870.

39
KUYTUDA UYUYAN ASKER

Ye�il bir kuytudaki gumu� ot kumesine


Tak1lm1�. deli gibi �ark1 soyluyor 1rmak,
�avk1yor, 1�1k kopuren ovanin sesine
Vermi� kendini gune�. �avk1yor daglardan bck.

Bir asker, agz1 ac1k, ba�1 c1plak, ve dalgin,


Boynunu mavi dere ciceklerine salm1�.
l�1g1 aglatan ye�il yataginda, solgun,
Otlarda, bulutlar cltinda uyuya kalm1�.

Uyuyor, ayaklan ciceklerde, cocuksu,


Yuzunde ne bir CCI, ne de 61um korkusu,
O�uyor; Doga Ana, onu kollannla sar!

An1k ho� kokulara bile yabanct i�te,


Ellerini gogsune kavu�turmu�. gune�te
Uyuyor. Sag yaninda iki k1z1I delik var.

Ekim 1870

40
BA$1BO$LUGUM

(Fantezi)

Ellerim y1rt1k cebimde, ayaklanmda yer,


Ostumde gok, paltom o bicim haliyle,
K1rlarda ozgur, ba!11bo!1 yururken boyle,
Aman Tannm! Neler gecmedi icimden. neler!

Kocaman bir delik pantalonumun k1cmda.


Geceye gulen y1ld1zlar altmda gezerek,
Dizeler yaz1yordum, say1p heceleri tek tek,
Ben K1rlann Parmak Cocugu, du!11er icinde.

0 tath eylul ak!1amlan, yol k1y1sma


Cokup kulak veriyordum y1ld1zlann sesine.
Sert bir �crap gibi, alrnmda ciy damlalan.

K1rlarda ko!1malar soyleyen ozan saz1yd1m.


Uzarnp cekiyordum y1rt1k coroplanm1,
Sokulmu!1 yuregime, ayag1m, koylu ayag1m!

41
DO LAP

Koca dolap, kimlerle kohneyip gittin boyle.


Yai;; lllann sevimli, tonton halini aldm,
Acmca kapag1m, hangi y1llardan, soyle
Eski bir i;;arap gibi akan bu kokularm?

Oncekilerden kalma, icinde neler, neler ...


Kadm bai;;ortuleri, kokulu camai;;1rlar ..
$urda kucuk bir ei;;arp, sararm1i;; danteleler
$urda ninelerimin boyun atkllan var.

Madalyonlar ve kadm saclan, sani;;m, ak


Resimler, kurutulmui;; cicekler. yaprak yapraJ..
Kani;;m1i;; kokulan meyve kokulanna.

- Ey yai;;h dolap nice oykulere tamksm.


Acep bildiklerini demek icin mi bona
Acmca g1c1rd1yor ihtiyar kap1lann.

42
AK$AM DUASI

$m;;kin bir Melek gibi berberin ellerinde,


Biralan ardarda dikiyorum. oturmw;;.
Kocaman gok yuzunun ipekli tOllerinde
K1vnmh bir Ada'y1m, buzulup dertop olmw;;.

lath yaralar ac1yor bende binlerce dui;;.


S1cak d19k1lar gibi boi;; bir guvercinlikte;
Bak1yorum yaramin kabuklan soyulmui;;.
Kanat1yor altin1 kendisiyle birlikte.

Ve butOn dui;;lerimi yaloy1p yuttugum an.


Migdeye indirince otuz bardak biray1
Bir boi;;alma geregi s1k19tinr o zaman.

Ben, dag servilerinin Tanns1 gibi tath.


Sidigini goklere, yukseklere att1ran
Kulunuzu bag19lay1n sigil agaclan!

43
CALINMll? YUREK

Ozgun yuregim ak1yor gemiye,


Bir gevi�llk tutun tukrugu gibi;
Corbo a.rt1klan yuzumde, niye?
Ozgun yuregim ak1yor gemiye;
Ya bu kaba saba sozler ne diye?
Adamlarm bu zevzek gulu�leri?
Ozgun yuregim ak1yor gemiye
Bir gevi�lik tutun tlikrugu gibi.

Buyurucu, agulu konui;;malar


Onu nas1I ba�tan c1kard1 bakm!
Ah! Dumende bambai;;ka dunyalar var,
Buyurucu, agulu konui;;malar . ..
Siz ey beni buyuleyen dalgalar,
Ahn klrll yuregimi, antm!
Buyurucu, agulu konui;;malar
O'nu nas1I ba�tan c1kard1 bakm!

Tutlinun posas1 c1kt1 c1kacak,


Ey calmm1� yurek n'eyliyecegim?
Ayya� h1ckmklan ba�layacak,
TUtunun posas1 c1kt1 c1kacak;
Mldem bo�ahp bo�ahp dolacak.
Ben ki, yenmi�. yutulmui;;sa yuregim,
- TUtunun posas1 c1kt1 c1kacak -
Ey calmm1� yurek n'eyliyeceglm?

May1s 1871

44
CiCEKLERLE iLGILi
OZANA S0YLENENLER

Bay Theodore de Banville'e

San yakut denizinin, boylece,


Sars1ld1g1 goklerde, gee vakte dek,
Co�ku tenkiyesi zambaklar, nice,
Ak�ammm icinde i�leyecek!

Bitkiler hint irmigi cag1m1zda


�oyle cah�maga ba�lad1g1 an.
Zambak mavi pisligi, utansa da
icecek dinsel duzyaz1larmdan!

- Zambak, Kerdel efendinin zombag1,


Bin sekiz yuz otuzlar sonesinde,
Yanmda karanfil, horoz ibigi,
Gorkemle sunulan �u Menestrel'e!

Zambaklar! Zambaklarl Nerde zambaklar?


Ak cicekler degil, dizende senin
Korkudan titreyen kol yenleri var
Orkek yuruyu�lu Suclu Dilberin.

Pek de sevimlisin, y1kand1gmda


Koltuk altlan agarmu� Gomlegin
Kabanyor, ustunde, yel vurdukca
Pis unutmabeni ciceklerinin!

Sunuyor ovgune kar�1hk, sevi


Yalniz leylaklan, - ey soz y1gm1I
Ve uzat1yor mor Menek�elerl,
Kara Nymphe'lerin �urup tUkrugunu! ...

45
Ey ozanlar, defneler ustUnde, al
Gulleriniz olursa �i�irilmi�.
Binlerce dizeniz olursa, �ap�al
Sekizlikler agma du�urulmu�!

Banville Efendimiz, gullerden kanla


Dolu, �a�km, karlar yagd1rd1g1 an
Sahte iyliksever yaz1lanyla
Okurun gozunu morartt1g1 zaman

Unutmaym nano� fotografc1lar


Ormanlannizdan, k1rlarm1zdan
Hani, surahiyle kapag1 kadar
Bitkiler degi�ik yazd1gm1zdan.

Frans1zlar, h1rcm, gulunc. otobur,


Bitkisel Frans1zlar, caglar cag1,
Taz1larm karni gezinir durur,
Aranizda keyifle ak�amlan.

Korkunc resimleri Lotuslerin ve


Ayciceklerinin.. hep ayni �eyler,
Gene k1zlara Kudos torenlerinde
Verilen k1rm1z1, kutsal simgeler.

Yosma bentlerle Acoka Destan'1


Ap1�m1 okurlara ac1yor
Kuru s1k1, bo� duman kelebekler
Papatyalara d1�k1lar sac1yor.

Yedigimiz kurabiyeler bile


Cicek biciminde, her yanda cicek!
Y1lan yok, minicik bocekler lie
Hahda, perdede uydurma cicek.

46
Buyuk Kentin, stmp sarmalad1g1
Ve, yaramaz y1ld1zlar rengindeki
Sutleri ag1zlanna sagd1g1
Bitkiler aghyor bebekler gibi.

Beyler, otturdugunuz zurnalardan


Nas11 uzaniyor �ekerli diller
- Eski �apkalarda pi�mi� yumurta,
Zambaklar, Sultanlar, Leylaklar. Guller! ...

47
iSA iLE iLK BAGIT

l;)u koy kiliseleri z1rvanm z1rvas1d1r


Direklerin dibinde onbe� cirkin yumurcak
Ayaklanndan ta�an kokular gibi ag1r
Aptalca vaizlan dinlerler h1rlayarak.
Ya�am yi.iri.ir, dallardan s1zan gi.ine� uyanr
Ya�h renkleri, carp1k camlardan uzanarak.

D1�arda burcu burcu, ta�. anac toprak kokar


Toprak kokar, gorkemle titreyen di�i k1rda
ince dag yollarmm k1y1smda, ba�aklar.
Cakal eriklerinin goverdigi dallarda
Kara dut'da, yaban gi.il agacmda ya�am var.
Ya�am var al topraga bulanm1� cak1llarda.

Her yuz y1l saygmla�1r bu hangar gibi yerler


Mavi kirec �erbeti ve p1ht1la�m1� si.itle.
Papazm v1z1lt1s1 sofuluk ise eger
Sinekler de kutsal m1, gi.ine�li tabanmda
Hanlarm, ah1rlann, kire batm1� sinekler
Notre-Dame'm ve Salnt'in hemen burnu dibinde?

Cocuklar, sessiz, yalniz, tutsakt1r evlerinde,


Evler ozentilerin, ozenlerin yuvas1;
C1karlar kiliseden, lsanm parmaklan
Kayna�1r kanncalar gibi derilerinde.
Kararm1� almlan gi.ine�e salsm diye
Gi.irgen agaclannm golgeledigi cat1
Sunulur sayg1 deger o Papaz Efendiye.

Sonra ilk kara giysi, en gi.izel pasta gi.ini.i


Resimlerle bezenmi�. Napolyon; Petit Tambour
Altmda Joseph'ler ve Martha'lar dillerini
C1kanp smtarak toreni bekler durur
Si.irsi.in diye caglarca kiliselerin i.ini.i
Si.imi.ikli.i ellerine bag1t tutu�turulur.

48
Kizior kiliselerin demirbt1�1 gibidir,
Ak�am duas1 ile gorevler biter bitmez
Genclere cilve yapar, k1nhp dokiili.irler.
Oglanlara gelince; yanlarma vanlmaz,
Kahvelerde tanmm1� evleri ceki�tirir
Ve acayip �ark1lar haykmr avoz avaz.

N'apar Papaz Efendi, dualar bittigi an?


Tasarlar cocuklara yapacagm1 yonn,
6zlemiyle tutu�ur, ellerinde oynayan
Yuvarlak, bmg1l bmg1l o tombul kalcalann.
Ve sonra Gece gelir, sessiz, sahile c1kan;

- Gece kara korsani yold1zh ufuklarm.


*

Bir goz gezdirdi Papaz devri gi.in kurbanlara


Kimi i�ci cocugu kimi zengin cocugu
Kacm kuras1 Papaz. sonunda bula bula
Kap1cmm zavalh, yoksul k1zm1 buldu:
«isayla evli bu k1z, ti.im ergenler admo
Bu bi.iyi.ik Gi.in'de karlar ak gelinligi oldu.»
*

Yaz1k, devri gi.in, canh cenaze Kilisenin


Ugultusuna benzer bir titreyi�tir ba�lar,
Sars1hyor bedeni, son cirp1n1�1 tenin
Yi.irek gogi.is kafesinde gittikce ydva�lar.

Aptal bac1larma co�kuylo ucar gibi


Ellerini gogsi.ine koymu�. gitti gidiyor
Sayarak K1zlarm1 isanm, Melekleri
«i�te ruhum kanatland1, oli.iyorum1> diyor.

Erdemli gogi.islerin saf kanma bulanm1�


Ahnlan dalgah goklerle opi.i�i.iyor.
Kurtanc1!.. - Sozci.ikler salt duolarda kalm1�.
Gi.ine�lere bi.iyi.ik, karh cama�1rlar di.i�i.iyor.

49
Sion Ecesi, bu k1z, �imdiki ve gelecek
Ergen k1zlar adma, zambaklar, recellerden
Doha soguk buzlu Bag1�1n1 di�liyerek
Gelin geliyor sana kutsal kiliselerden.

Zaman olur Ergen K1z yalniz incilde kohr.


Gizemli kanatlan kopuverir bakarsm
Yerlerini kmk dokuk goruntliler ahr
K1z1la boyad1g1 huznun ve agaclann.

Cocuklann giydigi kutsal bag1t gomlegi


isa'nin c1plak, kanh bedenini ortuyor,
Erdemsizce, her �eyi 6grenme deliligi
Duru maviliklerin du�unu urkutliyor.

H1ck1r1yor, aghyor, gommu�. cocuk alnm1


Yast1gma, can veren bu zavalh yoksul k1z,
Sevgi, 1�1k istiyor, evlerin karanhg1
Avlular �im�eklerle 1�1maz bilirsiniz!

K1vraniyor k1zcag1z donuyor saga solo


Ate� icinde yanan karmm ve gogsunu
Serinletsin diye yel, esmer bir el usulca
Kaldmyor odanm mavi cul perdesini.

lkmd1, kalkt1, - ku�luk - camlarda gun 1�1g1,


Kendini hale pazar dualarmda sand1,
Ucuk mor perdelerin sallad1g1 be�igi
Durdu. Yatak ve yorgan klZll kana boyand1.

50
Ne kadar gucsuz kalsa bile Tann katmda
Kendini bir o kadar yucelmi9 saniyordu
Oysa goklerin uzgun bak19lan altmda
Eski atei;;li yurek kullenip sonuyordu

Ve gece. gelinlerden b1kmayan, usanmayan


Meryem Ana onlan y1kay1p co9uyordu,
Sayn yuregi, sessiz c1ghklarla kanayan
Guclu gunlerin ai;;k1yla dolup ta91yordu.

isa'nm yeni ei;;i, bu zavalh kurbani,


Gorunce, mumlarm1 hemen yak1p y1ld1z1
indi avluya, att1 butUn cama91rlan
Y1kt1 kara cat1y1 ve serinletti k1z1.

Soluk soluga gecirdi kutsal gecesini


Cat1da, mumlaro ag1yordu ak 191klar.
Dinliyordu gumbur gumbur yuregin sesini
Duvardaki c1lgm asmalar, sarma91klar.

Bas1k gogun erguvana boyad1g; camlar


Yureklerinin gozleriydi bakan avluya,
Cama91r sulanyla koku9an kaldmmlar
Ac1rd1 uykusundan uyanan duvarlara.

Kutsal cabas1 halo acunlan carp1tan


Ey kirli c1lgmhklar, 9u zavall1, 9u bitkin
K1zm tenini cuzzam yeyip bitirdigi an
Kim diyecek: bu korkunc y1k1mm nedeni kin.

Tum isterileri dugum dugum orulecek


Mutsuzlugun ac1s1 altmda milyonlarca
Ak Meryemler du9leyen 091gm1 gorecek
Bir sevi gecesinin huzunlU sabahmda:

51
•Oldurdum biliyor musun, usul usul seni,
Ald1m agzm1, yuregini, nen var, nen yoksa.
Ve �imdi sayny1m, n'olur yat1rsmlar beni
Gece sulannm Oluleri arasma!

«Cok genctim, Isa oldu solugumu kirleten,


Doldurdu tUm pisliklerini g1rtlag1ma dek!
Yunler gibi derin sacltmm1 opuyordun sen,
Ho�lamyordum ... ah! umurumda degii art1k.

«insanlar du�unmez ki, igrenc saldmsmm


Yoneldigi sevilen, en sevdigi �ey yalmz
En orospucasma, en huzunlu oland1r
Hatad1r size kari;;i ucup kanatlanmam1z!

«ilk bag1t torenim de yap1ld1 geregince


Anlayamadan opucuklerin neyin nesi
Yuregimde, tenimde, kutsal tenin degince
Kayna�1yor lsanin kokmu� opucukleri!>

Bunion soyleyince, k1zm, curumu�. uzgun


Ruhuna yagmur gibi lanetlerin yagacak,
Ya�amm tad1lmad1k meyvesini cocuklar
Doymak bilmez Kin'ininin agzma t1kayacak.

Ey guclerimizin surekli h1rs1z1 isal


lki bin y1ldir o solgun yuzune adadm,
Utancla, agnlarla cokup gitmi�. topraga
Civilenmi� almm huzun kadmlarmm.

Temmuz 1871

52
ESRiK GEMi

C1g1rtkan K1z1lderililer carm1ha germi�.


Cakm1� kanh direklere yedekcilerimi,
Kendini ozgur lrmaklara kap1p koyvermi�
Goturuyordu sular uzaklara gemimi.

Ne lngiliz pamugu, ne de Felemenk unu


Ne tayfa pat1rt1s1, ne ba�ka derdim kald1
Bitirdi yedekciler ahret yolculugunu,
Ozledigim yerlere dogru gemim ac1ld1.

Gecen k1�. 6fke ile calananirken sular,


Cocuk beyinlerinden daha dilsiz, sag1r, ben
Oyle ko�tum durdum ki, ugrad1g1m Adalar
V1ld1lar �amatadan, gorkemli gurultuden.

Sabah, uyani�1m1 f1rt1nalar kutsad1,


Mantardan daha hafif, dalgalarla oyna�t1m.
Orurer yolculugu, yolculugumun ad1
ilk on gece 1�1ks1z nice ulkeler a�t1m!

Cocuklar nas1I hazla elmay1 1s1r1rsa


Oyle i�tahla doldu cam tekneme ye�il su,
Ostlim ba�1m, dumen, kanca, gemide ne versa
Ba�tan ba�a kusmuk ve mavl �crap tortusu.

Sulann slit gibi ak, y1ld1z kokusu sinen


$iirinde cr1nd1m o zamanlardcn beri,
Unutamam bir olu gibi O�OQI inen
Gokyuzunun denizle kucakla�t1Q1 yeri.

Ki orda mavilikler, co�kular ve gune�in


P1r1lt1s1, ezgiler, bir sonup bir yaniyor
Telli sazlardan buyuk, alkolden daha etkin
A�kin ac1 k1z1lhklt1n mayalan1yor!

53
Bilirim nas1l doger k1y1Jan dalgalar
�afagin guvercinler gibi co!?tugu ani
Akint1 ne, hortum ne, gokler nas1I cat1rdar
Ben gercekte ya!?ad1m du!?lerde ya!?anani.

Gizemli korkularla yuzunde benek benek


Gune!?i gordum uzun buzlara l!?lk tutan.
Ve dalgalar gordum, usta oyunculara denk
Orpertilerini cok uzaklara yans1tan.

Uyani!?lnl gordum fosforlann usulca


Karl1 geceler gordum, goz alan, boncuk boncuk
Nice besi sulan gordum dli!?limde, nice
Denizin gozlerine konan tatll opucuk.

Tak1llp Meryemlerin gumu!? ayaklarina


T1knefes denizlere ac1lan ye!?il suyu
Azgin bogalar gibi s1g kayalara binen
H1rcin calkant1lan izledim aylar boyu.

insan derisinden, panter gozlu ciceklerle


Donanm1!? Florida'ya oturmaz m1 gemim!
Dizginlerini germi!?. sarmai;; dola!? goklerle
0 renk renk ebem kui;;aklanna ne diyelim?..

1<aynay1p fokurdayan dev batakllklar gordum


Curumui;;tu icinde sazlarla Leviathan!
Nice cokmui;; limanlar, nice y1k1klar gordum
Nice obur burgaclar caglayanlan yutan!

Gumui;; gunei;;. buzullar. gokler, fildi!?i sular


Karanllk bir korfezde gemim karaya vurdu,
Tahtakurulannin kemirdigi y1lanlar
Siyah kokulanyla dallan anyordu!

54
Gorsun isterdim, gorsun, cocuklar, altm pullu
Gumli!jl bahkltmni o mavi dalgalarm
Neler cektim anlatsm kopukler, cicek dilli.
Bir liman bulmak icin eteginde ruzgann.

Bu uzun yolculugun yorgun kurban1 deniz


Aglard1, ve ben gozya!jllannda sallanird1m,
Sundukca san di!jlli, mor ciceklerini, diz
C okmu9 bir kadm gibi oyle kalakal1rd1m ...

Ala gozlu, c1rlak ku!jllar ciQl1klar atarak,


Du�k1 yagmurlanyla ada yakm diyordu,
Bogulanlan suda uykuya b1rakarak
Yelkenleri !jli!jlirmi!jl, gemim ilerliyordu! ..

Ben bir gemiyim yitik, saclarmda koylann


F1rtmalarla ku11suz goklere at1lm191m,
Yelkencisi Monitor Beylerin, Honse Beylerin.
Esrik su kemikleri aramak degil i9im:

Gokyuzunun k1zaran duvar gibi damm1


Bendim, ozgur, sislerde tlitl.in icerek oyan,
Tanmm111 ozanlara gune!jlin cuzzamm1
Gokyuzu sakag1s1 ve receller ta91yan:

Bendim, denizotesi gokleri k1zgm temmuz


Ba91na vuro vura y1k1p cokerttigi an,
Yuzumde ayca titre9imleri, bl.itl.in bir yaz
Deniz ayg1rlanyla mavi sularda ko9an:

Nas1I da titriyordum, yuzelli mil oteden


Kosnulu burgaclan f1s1ldaymca deniz.
Mavi durgunluklan ip giQi. egiren, ben,
0 eski Avrupay1 ne arad1m, bilseniz!

55
Adalar gordum, adalar, y1ld1z y1fd1z yanan
Say1klayan gokleri acm1l? kap1farm1:
- Bu dipsiz gecelerde mi, ey Gelecek Zaman
Uyur, surgun edersin nice altm kUl?lan? -

Akl?amlar aglat1yor! Aglad1m, cok aglad1m!


Ay ll?JQJ insafs1z, gunel?im ac1mas1z:
Buruk Ol?klar ugruna uyul?uk, esrik kald1m.
N'olur bu gemi batsm! Beni de alsm deniz!

Avrupa sulanm bona sorsalar eger,


Derim ki: Yanklardan aksmlar ince ince,
Mutlu olsun, diz cokmlil?. huzun dolu cocuklar
Kog1t gemilerinin yuzdugunu gorunce.

Hantalhgm1zfa ben yunmul?um. ey dalgalar!


Pamuk tuccarlanna «hay1� diyor dumenim.
Art1k benim lcln ne bayrak, ne band1ra var.
Bu ofkeli sularda ne de yuzebilirim.

66
BiT KIRICI BACILAR

Yanarken afev afev k1z1f alnmda ac1,


Sabah1 say1kfarken dul?ler icinde cocuk,
Yatagmm ucunda belirir iki bac1,
T1rnaklan gumu1?ten, parmakfan incecik.

Pencerenin onune oturturfar cocugu


Mavi gok... maviligin antt1g1 cicekler ...
Top top gur saclannda ciylerfe ttiten bugu,
Ve o narin parmaklar, korkunc. buyulu efler.

Gui rengindeki, uzun, bitkisel baller kokan


Orkek sofukfanmn 1?ark1s1 ba1?far sonra.
Dilferini 1?aklat1p t1sfad1klan zaman
TUkrukler opucuktUr cocugun dudaginda.

Kokufu bir tenhada, kara kirpiklerinin


K1p1rt1s1 duyufur. Bac1lann efleri
ii;;ler hie yorulmadan, elektrikfi, serin,
Kiral t1rnaklannda kucuk bit ofuleri.

Ag1z m1z1kasmm h1mh1m ezgilerinde


0 Tembellik �arab1 ylne beynini yiyor.
Cocuk, oki?OYll?lann yava1?h9ma gore.
Aglamak istiyor, ofup olup dirifiyor.

57
SESLILER

A kara, E ak, I k1z1I, U yel?il, 0 mavi


Bir gun tum gizinize erecegim, sesliler;
A, slneklerin kara kadife gobek bag1
Kokul?mUl? pisliklerdir ucup konduklan yer.

Ak cad1rlar, bugular, karanhk korfezler; E,


Buz karg1lar, eceler, demet titreyil?leri;
TUkurulmul? erguvan kanlar I, gulul?leri
Dudaklarm ofkeyle, Pil?man deliliklerle;

Cevrlmler, denizlerin kutsal titrel?imi U,


Otlaklarm, klrll?lklann banl? solugu
Simya bilge yuzlere adm1 kazsm senin;

0, ey yuce Borazan, c1ghk c1ghga oten.


Sesini Uydulara, Meleklere ileten;
-- 0, Omega, menekl?e ll?IQI Gozlerinin!

58
YILDIZ PEMBE AGLADI
(DORTLUK)

Y1ld1z ki, gul pembe aglad1 kulaklanna,


Sonsuz. beyaz1 sundu tepeden t1rnaga dek;
Deniz, k1z1h ordu gogsune ilmek ilmek,
Ve insan, karay1 kanad1 anac bagnna.

59
KARGALAR

Ak9amla susunca canlar,


Soguk basinca k1rlan,
Tannm, kutsal kargalan
Ducinm bittigi anlar
indir goklerden dogaya
Kargalar c1ghk c1ghga.

Rl.izgdrlar esiyor, bakm


Nas1l saldmyor size
Yuvaniza, evinize!
Kargalar, haydi toplanm
Gomutle dolu yollarda,
Cukurlarda, oyuklarda,

Olup gidenler gecen k19


Tarlalarda dinleniyor,
Kargalar gokte donuyor,
Yolcular du9unsun diye;
Kimler konup kimler gocmu9.
Sen ey huzunlu kara ku9!

BuyUlu gecede yitik,


Gemi diregi gibi dik
Me9enin ustl.ine konan
Kargalar, kutsal kargalar!
K19 ba9lad1, sizler susun.
Kirlarda kapah kalan
Ve ormanlarda kaybolan
Onulmaz bozguna tutsak
Yarah yurekler icin
May1s bUlbulu 9ak1sin.

60
KIR TANRISININ BAl;ll

lcinde opucukler uyuyan


Gorkemli ciceklerle donanm1f?,
Yapraklan nak1f? gibi oyan
Mucevher kutusu, altin bir baf?,

Ve bir slncap gibi Kir Tanns1


K1rm1z1 cicekleri otluyor,
Agzmda f?Crap ve kan tortusu
Banc bak1p gUlmekten cathyor.

Kact1 arasmdan yapraklann,


Yureginde korkunc kahkahamn
Orpertisi, duf?unuyor, f?Cf?km
Altm opucugu Ormanin.

61
II. BOLOM
ILLUMINATIONS'DAN
YENi DiZELER VE $ARKILAR
DERT Mi BiZE YOREGiM?

(BAl;J D6NMESi)

Dert mi bize yuregim, dalga dalga akan ken


Ve ate�. ve oluler, ve kudurmu� c1gllklar
Cehennem h1ckmklar duzeni yak1p y1kan
Dert mi bize orenler ustlinde esen Ruzgar,

Dert mi oc? - Dert olmaz m1, bak1yoruz gulerek.


Sanayiciler, soylular, saylavlar, geberin!
Canion cehenneme; torih, tuze ve erkin
Kan gerek bizim icin. Altm elev! ken gerek!

Fir donelim korkunc saldmlann icinde!


Sava�. ve oc, ve deh�et dart bir yana kol salsm!
Cumhuriyetler, k1rallar, ordular - yeter be! -
Somurgeler, halklar, cammza ot t1kansm!

Karde�imiz; ofkeli, alevli kas1rgalar


Kim uyanr sizleri karde� bildiklerimiz?
Du�le beslenen dostlar aram1za geliniz
Call�mad1k, cah�may1z, ey ate� dalgalar!

Avrupa, Asya, Amerika, yerin dibine


Batm. Yuruyoruz oc dolu, yak1p y1karak
Koyleri ve kentleri! - Olecegiz birlikte
Lav kust1cak volkanlar! Denizler tutu�acak!

Oy! dostlar! oy! - Yuregim: «Bizier karde�iz:1> diyor:


Uzak dostlar, siyahlar, durmayahm burada
Gidelim! Cabuk! Eyvah! Eski toprak eriyor
Beni yutup slzlere ak1yor dalga dalga.

(Neyse, gecti, benim yine, eski ben.)

1886

65
GEYiK GiBi BAGIRAN

(SESSiZLiK)

Ne hoi;! Aylardan nisan,


Akasya ugultusu,
Geylk gibi bag1ran
Ormanm ki.irek sesi!

Phoebe'ye ucan, ak
Bugusunda dallarrn
Krm1ld1yor bai;1, bak
0 eski yatrrlarrn. . .

Kent'den, koylerden uzak


Kald1klarr ISSIZ yer,
Bengi suyu lstiyor
Bu sevgili Eskiler .. .

Ne y1ld1z. ne ay, ne ses!


Ne kentlerdeki i;olen,
Yalmzca yogun bir sis
Olenlerle yukselen.

Hazln oldugu kadar


Slsll. solgun havada
lkl loi; goruntu var
- Slcllya ve Almanya.

66
GOZYAi;ll

Uzak; kaylu k1zlardan, ku�lardan, surulerden,


C akmu�. su iciyordum bir cahnm dibinde
F1nd1k fidanlanyla nas1I do donanm1�. gar.
lhk, ye�il bir aglen sonu'nun sislerinde,

Bu karpe, gene Oise'da ne icebilirdim ben,


Dal sessiz, gak bulutlu, cicek yok cimenlerde.
Bodur fidanlar, bilmem, ne alacag1m sizden?
Yovan, tats1z, terleten bir parca altm likar.

Kuytu gazleri gibi o eski ta� hanlarm


Dalm1�1m, ok�am oldu, patlak verdi f1rt1na
indi mavi bir gece ustl.ine sutunlann
Karanhk lndi, agaclara, gale, ovaya.

Kayboldu ergen kumsalda suyu agaclann


Att1 gak buz parcalanm botak kuytuya .. .
Ben denizde bahkcl, altm OVCISI calde,
Ne gam lcip kanm1�1m, ya kanmam1�1m suya!

May1s 1872

87
CASSiS IRMAGI

Garip vadilerde i;>ai;>km, dolanryor


Cassis lrmag1, nice,
Ostunde kargclar c1gni;>1p duruyor
Kargalar kl yuzlerce,
Cam agaclan ile dalgalanryor
Kara yeller esince.

Akryor nesneler, gizemli ve hrrcm.


Krrlar, eski caglardan,
Yureginden bahcelerin, burclarm
Akryor, bu duyulan
Olu tutkusudur gezgin ctlrlarm.
Ey yel, cane can katan!

Bu sonsuz vadiye ai;>kla bakan yolcu


Doha nice yollar a9ar,
Sizler. ey ormanlan bekleyen kolcu,
Sevglli, tath kargalor,
Kovun bu kurnaz koyluyu, can al1c1;
Bir dal k1rd1, yine k1rar! . ..

May1s 1872

68
SABAH DILEGI

Ilk yaz.. ve soot sabah1n dordu,


Suruyor yine sevi uykusu,
Kuytularda ak�amm kokusu
Gun doi:juyor, tan ai:jard1.

l;)u otedeki buyuk i�likte


Uyanip seslne Tannca'nm
Dulgerler, kolluklanyla. l�te.
Diyorlar ki: Toparlanm.

Bir kopuk colu icinde, sessiz,


Duvarlara kai:j1t do�uyorlar,
Ve kentin zenginlikleri, ars1z
Gok altmda gulu�uyorlar.

Guzel Venus! Babil'in kolelerl


Bu tath, garip i�cllere ac1,
Birak ba�ba�a sevgillleri
Yureklerinde a�k tac1.

Ey Cobanlann Ecesi!
l�cller paydosu gozluyorlar.
Ak1t dudaklanna benglsu,
Terliler, denlzi ozluyorlar.

May1s 1872

69
MiCHEL VE CHRISTINE

Cok ay1p, terkederse bu k1y1lan gune9!


Kac. 1�ukh tufan! i9te yollarm golgesi.
Serpiyor sularm1 f1rtma yava9 yava9,
Sogutlerde, eski avluda ruzgann sesi.

Siz su kemerlerinin ve bodur cahlann


Yuzlerce kuzulan temiz, san9m erler.
Ova, cay1r, caller, gok, girdi bak f1rtmanm
Kirm1z1 bohcasma, k1z1la kesti her yer!

Kara kopek, sen yamc1s1 s1nls1klam coban


Durmaym, kacm hadi, bore koptu kopacak;
Toth suru, kukurtler ak1yor yamaclardan,
$6yle kuytu bir yere kendini atmaya bak.

Tannm! bona gelince; kanatlaniyor ruhum.


Goklerde bulutlarla ucuyor durmaks1zm,
Yuzlerce ovalann ustlinden a91yorum,
Ovalar, t1pk1 demiryollan gibi uzun.

Ve i9te binlerce kurt, yaban tohum, binlerce,


Kahkaha ciceklerini surup gotliruyor.
Bu sofu, f1rtmah oglen sonras1, nice
Gocebeler bu topraklardan cekip gidiyor!

Ve ... i9te ay 191g1! $CVk1yor fundahklar.


Kara gok yuzu altmda, yanik, tune ba9lan,
Geciyor surup atlanni yorgun sava9c1lar,
Cmhyor, nallann altmda cak1I ta9lan!

- Gorecek miyim ak koruyu, son ormani.


Gog gozlu Kans1m yigit Gaule erkeginin,
Gorecek miyim - Isa! - beyaz Kuzu Coban'1
- Michel'i, Christine'i - sonunu sevgilerin.

70
SUSUZLUK G0LD0R0S0

B 0 Y0KLER

Senin deden, nineniz, biz


Buyukleriniz!
Soguk terler tenimizi
6rtmu� doga ile i�te,
$arab1m1z yurekliydi!
Yalon dolans1z gune�te
Ne gerekir bize? icmek.

BEN - lrmaklarda i:ilup gi:icmek

K1rsal deden. nineniz, biz


Buyukleriniz.
Sorgunh:mn dibinde su:
Bak ve gi:ir 1slak �atoyu
Cukurdaki okmt1y1,
lnelim, mahzenimiz bu;
Sutler ve elma �arab1.

BEN -- inek yalagma gitsem.

Dedelerin, nineniz, biz;


Buyukleriniz,
Buyrugunda tlim dolaplar,
Eski �arap, Cay, Kahve var.
ibrikte oyna�1yorlar.
- Gar imgeyl, cicegi sen
Donuyoruz gomutlerden.

BEN -- Tum kovalan tuketsem!

71
US O TES/

Su perileri, olumsuz
incecik suyu bolunuz.

Venus, gogun k1z1, coi;tur


Annm1i; dalgay1 koi;tur.

Yahudileri Norvec'in,
Karlar nerede soyleyin.

Ey sevgili sii rgunler siz


Deniz nerde soyleyiniz.

BEN - Art1k ne bu sat ickiler


Ne camekan cicekleri
Ne destanlar. ne bicimler
Suya kandirm1yor beni;

Kutsal cocugun. ag1tc1!


Susuzlugumdur deliren;
Kursaks1z bir terliksi bu
Kemiren, uzuntu veren.

DOSTLAR

Milyon, milyon dalgalarla


Doruklarmdan daglann
�arap gidiyor kumsala
�u vahi;i Likor'e bakm!

Durmaym bilge gezginler,


Koi;un, emelim absenti. . .

72
BEN - Dostlar, esrik goruntliler,
ickller art1k yetmez mi?

Butlin ozlemim; erimek


Korkunc kaymagm dibinde,
Gollin suyunda curumek,
Agaclann golgesinde.

GARiBiN 00$ 0

Sabretmeyi bilirim ben;


icebilecegim, sessiz,
Ve oleceglm tasas1z
Bir Ak�am vard1r bekleyen
Blrinde eskl kentlerln!

Direnmezse ac1lanm,
Bir gun altm1m olursa
Kuzeye giderlm, ya da
Bag Kentlerini boylanm? . . .
- Tats1z du�lerden usand1m.

Bir �ey var, yitip kaybolan!


Dola�1p da ko�e bucak,
Dbndugumde acmayacak
Kap1sm1, o ye�ll hen,
Guler yuzle hicbir zaman.

73
SONUC

Dil?i guvercinler, urkek, h uzursuz,


Ac. susuz, geceye dek kol?an avlar,
Suya tutsak, icerke.n vurulanlar
Ve son kelebekler! . . . hepsi de susuz.

Bulabilir miyim serin solugu,


- Eriyen, bulutun bittigi yerde!
Tan vaktinin ormana doldurd ugu
Bu korpe, bu nemli menek1?elerde?

May1s 1872

74
Bu vel?il, bu yagl l , akca
Bohcoya benzer kelleyi,
Bugular tliten bu beyni
Sat1r kesip atmad1kca .

(Ki a h ! Bir gun gelip al?ka.


Burnu, agz1, kulagmr,
Karnmr, ayaklarmr
Kendi kesebilse kel?ke! )

H e r neyse; inanm bane,


Kopa rrlmaz ise bal?•.
Grrtlagma cakrl tal?1.
Alev dolmazsa karnma,

i l?i gi.ici.i yalan dolan,


Sevimsiz, hain kalacak,
Aldatryor, aldatacak,
Bu cocuk, budala hayvan,

Monts-Rocheux kedisi g ibi


Kokutsa do Him dunyay1,
Esirgemesinler Tanrrm
Ardmdan birkac duayr!

75
ANI

Coc u k goz ya�lanmm tuzu gibi: saydam su.


Kadm teni kadar ak gune�e saldin var;
tUI ipek, duru zambak, duvarlarda sancaklar
kimbilir hangi k1zm tutsak olma korkusu;

melekler �oleni mi; - Yoo .. ko�an altm 1 rmak


yosunlu, kara. ag1r kollanni c1rp1yor.
Gun batmadan odama cekilmeliyim diyor.
golgeler perde perde sard1 sarmalad1 bak .

Nemll yuzey, ugurla duru dalgalanni!


Altm oyah suyun haz1 r yatag1, yeri.
Kucu k k1zlarm ye�il ve sol uk giysileri
sogutlerdir dizginsiz ku�lann s1crad1g1 .

S1cak goz kapagmdan. sari altmdan bile


ac1k, suyun kayg1s1 - garip anne, k1skanc E�! -
oglen, solgun aynana vurup kacarken gune�
d 1 �arda sevi�iyor Doga gok yuzu ile.

Otede, 1rgatlann ter doktligu tarlada


cicekleri ezerek d imdik d u ruyor Bayon
acm1� gune�liglni; pek de keyifli o an;
cocuklan cok uslu, betik okuyor kirda

76
bez ciltli, altin yald1z betikler, amen ne ho9!
Gecmi9 olsun Ham'fendi, bardak doldu do ta9t1
at1p betlgini 0, daglar. dereler a9t1
bo9a zahmet, ordindan ne kadar ko9arsan ko9!

Ot gibi diri, guclu kollar. ey eski gu nler!


Her 9ey; nisan gecesi kutsal zambaga vuran,
d izi dizi l9likler k1y1lan dolduran,
cl rkeflerin toh umu agustosa kuskunler!

Aghyor kemerlerin altinda, neye yarar!


Kurtulu9 kavaklarin solugundo m1 dersin?
Bu kureksiz kay1kla nas11 cekip gidersi n.
bozbulanik sularda bir tek ya9h tayfa var.
*

O zgun gunlerin yasak ve tath oyuncag1


ey devinimsiz kay1k, yaz1k, kolla n m k1so
cagmp son cicek, mavi cicek, gel dese
Gelemem ben yiti rdim coktan o altin cag 1.

Ey sac1lan toh umlar kanat vuru9lanyla!


Kam19 tomurcuklan nicedir kemirilmi9!
Yuzemiyor kay1g1m; zincirleri cekilmi9
Sulann dibindeki bilmem hongi bataga?

17
YEN i EVL i LER

Oda, koyu ve donuk mavi gage bak1yor;


i cinde t1khm t1khm, sand1klar. cekmeceler!
Cin lerin cenesini att1ran mor cicekler
D1l?ardaki duvardan salk1m sacak ak1yor.

Anlal?1ld1, cinlerin i.inli.i dalaveresi


Di.izensizlik, boll> yere yap1lan bu giderler!
Bu d ut tahtalanm bir Afrika perisi
Getirip cumbalara d6l?emil? birer birer.

Sagd1c1 .. si.itanas1 .. kimler gelmiyor art1k


Golgeli 1l?19mda lcmbanm bekliyorlar.
Hani yeni evliler nerde, ortal lkta yok
Gerci hol? degil ama yapacak bal?ka ne var.

Koca nerde mi? Ri.izgcr allp goti.irmi.il? onu.


Boll> ver! 0 yoksa bile. ruhu haylaz sulann
Dolduruyor yatagm sab1rs1z bol?l ugunu
Okl?uyor carl?afm 1 i.irkek sevdahlann.

Cok l? i.iki.ir! Al?1klann bal ay1, tatll gece


Yetil?ti, devl?irerek mutlu gi.il i.il?lerini
Baglayacak goklerin gozlerini gizlice
Gosterirken maskara bir fare dil?lerini.

- Solgun. k1z1I bir alev 1l?1tm1yorsa eger


Gene evlilerin i.irkek, nazll penceresini,
- Ey Beytlehem'in kuts·a 1. ak melekleri sizler.
Okl?avm camlanmn alaca mavisini!

27 haziran 1872

78
MAVIS S0RG0NLERi

(SABIR)

Bir yaz giinii

Akco dellarmde 1hlamurlarm


O luyor av borulannm sesi
Firenk uzumlerinin aresmde
Bir gizemli �erk1d1r yu kseliyor.
Gulsun art1k demerlar icinde ken,
Bak bekliyor bagler begbozumunu,
O pu�uyor deniz ile mavilik,
C1k1yorum. l�1 k vururse eger.
Bitkin uzernnm kopu k ustiine.

Ne mi yapacag1m? Aman. cok besit


Bekleyi� .. s1kmt1.. bo�verecegim
l stedigim, yelrnzca, bu huzunlu yez
Aisin beni ko�sun arabesme
- Ki ey Doge, seninle cogalerek
Yal n 1zhg1, hh;:ligimi azalt1p -
O leyim koynunda, cobanler, heyret
Neden k1rda degil evlerde olur!

Beni topraga mevsimler karmeh,


Doga, kendimi sana sunuyorum,
i ster doyur, ister suyuna kand1r,
Ben! susuzlugum, acllg1mla al.
Evimden cok, gune�e gUlmek kedar
M utlu etmiyorsa beni h icbir �ey,
Hicbir �eye gu lmek istemiyorsam
B1rakm bu mutsuzluk ozgur olsun!

79
SONSUZLUK

Buldu, yeniden?
Sonsuzu birden,
Denizdir giden
Gune!?le birlik.

Nobetci ruh um,


C1plak zamani.
�u yanan gunu
Mm ldanal lm

Secim, seci�ler
Palazlanii;;l ar
i !?ini becerip
Cebe at1!?lar.

S1cnyor sizden
Atlas yuklu kor,
B1kmak bilmeden
Gorev co!?uyor.

Orda ne umut.
Ne rahvan gidi!?.
Sucl uluk; kat kat.
Bilim. bekleyi!?.

Buldu yeniden?
Sonsuzu birden,
Denizdir giden
Gune!?le birllk.

80
Y O KSEK
KULEN i N $ARKISI

Ba91bo9 genclik
Kolece gitti,
Bu mu incelik?
Va90m1m yitti.

Ah ! O gun gelse
Yurek uyansa.

Dedim kendime:
Neysen oyle kal,
Soz verme kimseye
Hep k1vanch ol.

Kim onler seni,


Auguste emekli.

Sabir! 0 y1llar
Unutulur mu;
Korku, huzunler,
Bulutlarda m1.

Susuzluk damarda
Kara bir yara.

Cicekli otlak
Kokulu, guzel
Derdime ortak,
Sevi9elim gel.

Anlar gibi bak


Yuzlerce sinek.

81
Bin k1zoglon k1z
Yaz1k ne desem.
Solgun bir beniz,
Ac1kh, Meryem.

Baf?1bof? genclik
Kolece gitti.
Bu mu incelik?
VOf?Om1m yitti.

Ah! O gun gelse


Yurek uyansa!

Mayts 1 872

82
BRUXELLES

Regent Caddesi

Jupiter sarayina dek


Horozibigi obegi.
- Col Mavisini getiren
Buralara sensin, tek tek!

Gui, sarma�1k, camlar gibi


Oyunca klan var, kucuk
Taze dulun kafesi var! . . .
OtUyor hangi
M inicik ku�lar. cik, cik, cik! . . .

- Ey tutkular, evler sessiz!


Eski bir ko�kte Cllgin K1z
Gu lier . . . balkonu. hemen az
Ostlerinde Juliette'in.

Juliette'le Henriette'in
$irin istasyonun ismi
Gelir us'a, bir tepede
$eytanlann dansettigi!

Bora cennetine �ak1r


i rlandah k1z gitarla
Sonra .. yemek odasinda
Cocuk sesleri, kafesler.

Dukun penceresi . . . usum


Agusunda salyangozun
Uyuyor �im�ir gune�te.
Ve
Her �ey cok guzel! Susa hm.

83
- Cit yok yolda, ne tecim, ne
Ac1kh, gUli.inc oyki.iler
Slzi, ey konup gocenler
Taniyor, cok seviyorum.

Haziran

84
CENGi MiDIR?

Cengi midir, nedir? .. ilk mavisinde sabahin,


O lli cicekler gibi saclan darmadagin . . .

Duruyor onunde 1�1ga gomulmlii? kentin,


Soludugu gorkemli, aydinhk duzlu klerin!

Her �ey guzel! cok guzel! guzel olmas1 gerek,


Bahkc1 k1z ve �ark1s1 lcin boylesi gerek,

Boylesi gerek cunki halo inaniyorlar,


Denizde maskeli bolo var saniyorlar!

Temmuz 1872
EV MEVS i MLER, $ATOLAR
( M UTLULUK)

Ey mevsimler, i;iatolar
Hatas1z hangi ruh var?

Ey mevsimler, i;iotolar,

i nceledim uzun uzun


Buyusunu mutlulugun.

Selem ona, sesi her an


Duyulur gol horozundan.

Arzudan, ozlemden uzak


� mrum mutluluga tutsak.

Bu buyu ruhu, bedeni


Aldi, gucsuz koydu beni.

Bitmeli mi sozum art1k?


Boyle istiyor mutl uluk!

Ey mevsimler, �atolar!

86
ALTIN CAG

Seslerden bir ses,


Bir melek gibi,
Biraz t1knefes,
Bana diyor ki;

Bin sorun var ya


Dal budak salon ;
Esriklik, c1lgmhk,
Otesi yaltm.

�u kuleye bak sen ,


K1vanch. yahn.
Kokeni ne? desen,
Kendi a rt1�m .

Ve bir ses, gorunen,


K1vanch. yahn
Bir �ark1 tutturdu . . .
Ben de kat1ld1m.

l?u kuleye bak sen.


K1vanch. yalm,
Kokeni ne desen?
Kendi art1gm ! .. v.b.g.

- Melek mi melek!
Konu�uyor ses.
Bir�eyler soyluyor
Bana t1knefes;

Ve bir ses, bir �ark1


Karde�ce, bac1;
Ezgisi a�dah,
Anlam1 uc1;

87
Dunya bir cirkeftir
Unutma bunu,
Yansin, ate�lere
At mutsuzlugu.

Ya�amin ne aydin
Ey guzet �atol
Hangi cagdansm,
Hangi agbeyimiz
Pirensden kaldm? v.b.g.

Sesler: bac1lanm!
Bu da benim �ark1m;
l stemem kimseyi,
Ku�atm beni
Edepli utlu
Gorkemler ile . . . v.b.g . . .

Haziran 1872

88
ACLI K TO REN i

Achg1m bu, duy, Anne, Anne,


E��eginle amran.

Damag1mda kalan tat, bak


l �te yalmz ta� ve toprak.
Lup! tup! lup! Yiyelim have,
Demi r, komi.i r, ta� bedava.

Dani.in, achg1m, kemirin


Cimenin ezgisini
Kahkaha ciceklerinin
K1vancm1, sesin i ;

Yeyin
Bunlar cak1l ta�1.
F1rtmala n n karde�i.
Kilise oreni bunlar,
Ey k1rlardaki somunlar!

Sabah ac1m, ak�am ac1m;


l�te can lar cal1yor;
Vine tuttu agnlanm
M idem nas1I kazm1yor.

Ey Doge, meyve dallan,


Nasibimi sizler verin!
Yemlikler, kir ciceklerl,
Bu ac ozam doyurun.

Achg1 m bu, duy, Anne, Anne!


E��eginle amran.

Agustos 1872
GEM I C I L I K

Giimii�ten ve bak1rdan sava� arabalan -


Celi kten ve gumu�den pruvalar -
Kopukleri doguyor
Kaldinyor bogurtlen katmanlan n i .

Fundahgin aki nt1lan


Ve sonsuz tekerlek izleri dingin denizin
Cember gibi done done ok1yor doguya dogru
Ormanin d i reklerine dogru, -
Ac1sina 1�1k burgaclan carpan
Dalgak1ran'a dogru .

90
LJEV i N i M

Valpalayan devinim yamacmda 1rmak cavlanlarmm.


Bodoslamas1 gem i n i n burgacta,
i vecenligi egilimin,
Gelip gecil?i kocaman akmtmi n
GotUruyor a d 1 i1?itilmedik 1111klarla
Ve kimyasal yenilikle
Goturuyor 1 rmagm h ortumlanyla cevrilmil? yolculan .

Acu nun ul ke acanlan bunlar


Arayan kimyasal zenginl igtni ki1?inin;
Beden egitimi ve rahathk yolculuk ediyor onlarla;
B u gemide, soyla rm , sm1flann, hayvanlann egiti m i n i
Esen ligi v e ba1?d6n meleri ni gotiiruyorlar

Tufan 11?19ma,
Ve korkunc ak11amlarma i ncelemelerin .
Cunki arac-gerecler, kan, cicekler, ate!? ve
mucevherler
Arasi nda soylel?i var
Bu kackm k1y1da ivedi say1lar var.
Devi nimli SU yolunun otesinde bir bent gibi
yuvarlanan,
Surekli 1111klanan o dev bilgi birikileri goruluyor;
Onlar ki bul u1?un uyumlu co11kusunda
Vigitliginde kendilerinden gecmi1?ler.

En u m ulmad1 k goksel olaylarda


Kopru kemerinde yalniz kahyor bir gencl ik cifti.
- Eski vah1?ilik m i d i r bu ba911?lanan? -
Kopru kemerinde bir genclik cifti
Gozculuk ediyor, 11ark1 soyluyor.

91
RiMBAUD SANATIN I TAN IMLIVOR
N O B E T L E R I I

i 9te c1lginhklanmm bir ba9ka oyki.isu.


Villar y1h ti.im doga gori.inti.ilerinin tek sahibi
ben olay1m diyordum, ve alay ediyordum cagda9 re­
sim sanatmm, cagda9 9iir sanatmm i.ini.iyle. Tek
dostlanmd1 benim; odalan, kap1lann i.istlerini si.isle­
yen resimler, d i.i kkanlann goz ahc1 tanitma yazila­
n , gi.ini.imi.izde okunmayan eski dilden yap1tlar, ca ­
lakalem yaz1lm19 sevi betikleri, yigitlik oyki.ileri ata ­
lanm1zm, cocuklar icin bas1lm19 ki.ici.ik peri masa l ­
l a n . eski mi.izikli oyun lar, ya hn h o l k ti.i rki.i leri, ince,
narin ezgiler tek dostlanmd1 benim.
Neler vard1 di.i9lerimde, neler; hach sava9la n .
bilin med i k, gori.i l medik i.il kelere yolculuk, ta ri hsiz
cumhuriyetler, t1 knefes din sava9lan, geleneklerin
devrimi, soylann ve kara parcalarmm yer degi9imi;
bi.iti.i n buyi.ilere inaniyordum.
Rengini buldum sesli horflerin ! - A kara. E
ak, I k1z1l, 0 mavi, U ye9il. - Sessizlerin bici m i n i .
devi nimini yerli yerine oturttum v e icgi.idusel uyum­
larla, gunumuzde oldugu kadar. gelecekte de anla­
mm1 yitirmeden ya9ayabilecek olan 9iirsel bir soz­
cuk bulmaya cah9t1m. Ceviri sorununu bir yana b1-
rak1yordum.
Ba9lan91cta bir incelemeydi yopt1g1m. Sessiz­
likleri, gecelerin duyusunu yaz1yordum, sozle anla­
t1lamayanlann i.isti.inde, ba9donmeleri i.isti.inde du­
ruyor, bir kenara yaz1yordum bunion.
*

95
Uzak; koylii k1zlardan, ku$fardan, siiriilerden,
Cokmii$, ne iciyordum bu ca/mm dibinde?
Fmd1k fidanlaflyla nas1/ do donanm1$. gor,
/Ilk, ye$if blr o{Jlen sonunun sislerinde.

Bu korpe, gene Oise'da ne icebiliFdim ben,


- Dal sessiz, gok bulutlu, cicek yok cimenlerde! -
Boyle susuz, uzakta sevgili kuliibemden,
Ne icece{Jim? Biraz terleten altm likor.

Kuytu goz/eri gibi o eski ta$ hanlafln


- Dalm1$1m . . . ak$am oldu.. arkasmdan f1rtma .. -
Kaybo/du ergen kumlarda suyu a{Jaclarin,
Tanfl yeli att1 buzlarm1 batak/1{Ja;

icemiyor, - bak1p a{J/1yordum altm'a.

Ilk yaz .. ve soot sabahm dordii,


Siiriiyor yine sevi uykusu.
Bu{Julamp koruyu doldurdu.
Kutlu ak$amm kokusu.

$u otedeki biiyiik i$fikte,


Giine$inde Hesperide'ferin yer yer,
- Ak kol/uklaflyla - bakm, i$te
Haz/f/amyor dii/gerler.

Duvar kd{J1tlarm1, demet. demet,


i$fiyorlar, Kopiik'de caf1$arak
Ki orda kent
Yapay gO{Jii boyayacak.

Giizef Venus! Babil'in kolelerl


Bu tat/1, garip 1$cilere ac1,
B/fak ba$bO$O Sevgili/erl
Kl yiireklerinde O$k tac1.

96
Ey Cobanlarm Ecesi,
i$ciler paydosu gozliiyorlar
Ak1t dudaklarma bengisu
Terliler, denlzi ozliiyor/ar.

Soz simyamda eski �iir sanatmin hatm say1hr


bir pay1 vard1.
Sade, yahn sannlara ah�1yordum; cok ozden.
bir i� yerinin bulundugu alanda cami, meleklerce
yap1 lm1� bir tamburlar okulu, gok yuzu yol larmda
at11 arabalar, bir gollin dibinde salon ; canavarlar ve
gizemler goruyordum.
Sonra buyulu ku�kuculugumu sozcuklerin san­
ns1yla ac1klad1m!
Sonunda, usumun dag1n1khgm1 kutsal bulmaya
ba�lad1m. Ba�1bo�tum, tutsag1yd1m ag1r bir ate�in ;
hayvanlann mutluluguna ozlem d uyuyordum, - be­
n i m icin t1rt1llar yapraklann temiz yurekliligi, koste­
bekler ergenlik uykusuydu.
Gittikce h1rcin la�1yordum. Elveda diyordum
acuna romans turlerinde.

YUKSEK KULENiN $ARK/SI

Ah! zaman ge/se


Yiirek uyansa.

Sabrettlm, o y11/ar
Unutulur mu?
Hiiziinler, korkular
Goklere uctu.
Susuzluk damarda
Kara blr yara.

97
Ahl zaman gelse
Yurek uyansa.

Cicekli otlak
Koku/u, guzel,
Derdime ortak,
Sevi$elim, gel.
Artlar gibi, bak
Yuz/erce sinek.

Ahl zaman gelse


Yurek uyansa.

Bozkm, gUne!jlten kavrulmu!Jl meyve bahceleri n i ,


solgun yUzlU i!j!likleri, 1 h k ickileri sevdim. P i s koku­
lu dar sokaklarda ba!j11bo!jl dola!j11yordum, ve kapa ­
t1p gozlerimi, sunuyordum kendimi ate!jl tanns1, g U ­
ne!jle.
«General, y1k1k tabya lannda eski bir top kald1y­
sa, kuru toprak gUlleleriyle ate!jle tut bizi. Ate!jle tut
gorkemli magazalann camla n n i , cameka n lanni, sa­
lonla n! Topragm tozunu yed ir kente. Pasland1r
ol uklan. Doldur kadmlann k1zgm yakut tozlu sUslU
odalarm1 . . »
.

ACLIK

Dama(J1mda kalan tat, bak,


h;te ya/niz ta$ ve toprak
Yedigim her zaman hava,
Demir, komur, ta$ bedava.

Donun, acfl(J1m, kemirin:


Cimenin ezgisini
Kahkaha ciceklerinin
K1vancm1, sesini.

98
Yeyin bunlar cak1/ ta$1,
Flrtma/ann karde$i
Kilise oreni bunlar
Boz vadilerde somunlar.

Tiim tavuklan govdeye indirmi$,


Kusuyor giizelim teleklerini,
Hazmedemiyor, haykmyor kurt,
Ben de peri$anim, t1pk1 kurt gibi.
Ye$illikler, meyveler
DeV$irilip toplanmay1 bekliyor
Ama cit/er iistiindeki oriimcek
Yalmzca mor menek$eleri yiyor.
Sii/eyman'm sunaklarmda, ben de
Uzamp uyusam! kaynasam, n'olur!
KO$Uyor bu{Ju/ar pasm iistiinde
Cedron'a kan$1yor.

Ve sonra, ey mutl ul uk, ey us, g6k yuzunden.


kara olan ufku ay1rd1m, ve doga •!ii • 9m altm k1v1 lc1-
mm1 ya!iia d1m. K1vanc'dan, eglenceli ve olas1hga
dogru sapm•l? bir anlam c1kariyordum.

Nedir bulunan?
Sonsuz bir zaman
Denizdir akan
Giine$e.

Gozet arzunu
Bekci ruhum sen,
Ate$ten giine
Geceye ragmen.

99
Oy'mu$. secimmi$.
Sana ne, s1v1$,
Haydi kanatlan!
Gonliince $U an . . .

Umut, kurtulu$ . . .
Yak bir c1kar yo/,
Bilim, bek/eyi$..
Sucluluk bol bol.

Atlastan korlar
Tutu$uyorlar,
Goreviniz
Astk bir yuz.

Nedir bu/unan?
Sonsuz bir zaman!
Denizdir akan
Gune$e

Bir masal opera'sma dondum; ba kt1m ki butUn


varllklarm bir mutluluk yazg1lan var; eylem yai;;a m
gucu degll, herhangi blr gucu. baz1 gucu, sinirliligi
balc1 kla s1vama. gizleme bicimi . Erdem beynin guc­
suzlugu.
Her varhkta, zorunlu diger bircok ya9amlor va r
gibi geliyordu bana. i;>u bey ne yapt1gm1 bilmiyor;
o bir melek. l;)u ailenin insanlan it gibi. Cok ki mse­
lerin onunde, sanki onlann oteki yai;;a mlanndan bi­
rinin lcindeymi9im gibi yuksek sesle konui;; u yordum.
- Boylece bir domuzu sever oldum.
C1lgmhk. - tutsaklanan c1lgmhk - kui;; k ularm­
dan hlcbirini unutmu9 degildim; hepsini soyliyebiii­
rim, hepsinin usumda ayn yerl var.
Saghg1m teh li keye dui;;t u. Buyuk korkular gel i -

1 00
yordu ustume listlime. Gunlerce uyudugum zamon­
lar oluyordu, ve uyanip kalkt1g1mda en hlizunlli
dl.i�leri goruyordum. O llime hazir olgun bir yemi�
haline geldim, ve gucsuzlugum, tehlikelerle dolu bir
yoldan beni ocunun smirlanna, karanhk ve burgoc­
lar yurdu Cimmerie'nin smirlarma gotu ruyord u.
Yolculuk etmek, beynimde kumelenmi� buyule­
ri sap1tmak zorunda kald1m. Sanki beni bir kirden
o antmak zorundaym1� gibi sevdigim denizde ovu­
tucu haem kalk1�m1 goruyordum. Gok kui;;a g1 ofa­
roz etmi�ti ben i . Alm yaz1m. pii;; m anhklanm, icimi
kemiren kurtdu. Mutluluk: kendini gl.ice ve guzel l ige
kapt1rm1yacak kadar buyuk olur her zaman yoi;;a ­
m1m.
Mutluluk! O'nun o olesiye ak dii;; i , horoz sesle­
riyle, uyanyor beni, - Christus venit'deki ad mati­
tunum'a - 1i;; 1 t1yor en karanhk kentlerde.

EY MEVSiMLER $ATOLAR
(MUTLULUK)

Ey mevslmler, $atolar!
Hatas1z hang! ruh var!

lnceledim uzun uzun


Biiyiisiinii mutlulugun.

Se/am ona, sesi her an


Duyulur gaule horozundon

Arzudan. oz/emden uzok


6mriim mutlulugo tutsok.

101
Bu biiyii ruhu, bedeni
Aidt giicsiiz koydu beni.

Ey mevsimler, $Oto/or!

Ah, kurtu1U$ vakti ancak


Oliim saati olacak!

Ey mevsimler, $Otolar!

Cok �ukur gecti. Art1 k mutlulugu selomlarnas1-


rn bil iyorum.

102
� iiRLERLE iLGiLi NOTLAR
G ONE$ VE TEN

Rimbaud bu siiri once Cl"edo in Unam ad1yla ve


onalt1 yasmda latince yazdi. Frans1zcas1m, yaymla­
mas1 icin, Parnassien okulunun onde gelenlerinden
Theodore de Banville'e gonderdi. Banville siiri ya­
ymlamadi. Ozan bu siirinde Tannya baskaldmr ve
insanm, dogamn, ozgilr dilsilncenin yilc'eligini ager.

ASILM1$LARIN BALOSU
Francois Villon As1lm1slarm Balade'm1 yazd1.
Rimbaud aym cagr1s1mla bu siiri kaleme aldl. Sela­
haddin Eyyubi, Uctlncil Hach Savaslarmda Frans1z­
lari yenip Kudilsil geri aldl. Eskiden yaymlanan bu
ceviriyi betige yar1sma'dan sonra koydum.

M OZiK
Rimbaud'nun cocukluk ve ilk genclik y1llarm1
gecirdigi Charleville kasabasmda insanlar, yasam
bicimi, agacmdan cicegin'e kadar her sey tekdilzen,
can s1k1c1, «o bicim>dir. Uzaklara, baska kentlere
ac1lmak, baska dilnyalar1 tammak ve ozgilr bir ya­
sam1 tatmak arzusuyla yanan Rimbaud, bu siirinde,
kasaba yasamma ve kasabas1 «zalim Charlestown>a
ofkesini dile getirir.

GAR iPLER
Dilzene kars1 olan Rimbaud bir ara toplumcu
ak1ma ilgi duydu. Paris ayaklanmasm1 alk1slad1.
Kocasmm evi terketmesind'en, babasmm da olilmiln­
den sonra ekonomik durumu bozulan Bayan Vitalie
Cuif (annesi) isci mahallesinde ucuz blr ev tuttu.

105
Ozan bu evde i§Ci cocuklarmm yoksullugunu gtiril­
yor, onlara ac1yordu.

i LK AK.SAM, ROMAN, G ONL UMCE BiR KI.S,


CAPKIN, YE.SiL MEYHANE
Sevgiden yoksun bilyilyen Rimbaud, sevinin
hoenilz var olmad1gma, a§k1 yeniden tilretmek, ya§a­
m1 degi§tirmek gerektigine inamr. Arna bu §iirlerin­
de, tersine ozanm, gercek ya§amm kap1lanm vurdu­
gunu gtirilyoruz. Ya§1tlan gibi o da kadmlara, k1zla­
ra kar§l cinsel egilim ve tizlem duyar. Ancak, annesi,
oglunun kendisind"en kopmasmdan cekinir ve onda­
ki bu geli§imi ktistekler.

YEDi YA,S OZANLARI


Bu §iir Rimbaud'nun cocukluk ya§ammm k1sa
bir oykilsil gibidir. Zengin bir mahalleden i§Ci ma­
hallesine ta§man annesi cocuklarmm i§Ci cocukla­
nyla arkada§hk etmesini istemiyordu. Anne sevgi­
sinden oldugu kadar, arkada§tan, cevroeden yoksun
ya§ayan kilcilk Rimbaud cat1 katmdaki c1plak oda­
sma kapamp zam11:m dil§ler kurarak geciriyordu.
Ozan bu §iirde, yalmzllk bunallmlar1m, ilstilnde bas­
k1 kuran annesine kar§1 cocuk ba§kaldmlarm1, i§Ci
cocuklar1m, cmavi gozleri yalan soyleyen> annesini
anlat1r.

CALINMI.S Y UREK
Charleville kasabasmdan Parise kacan Rimbaud,
Pariste §air Paul Verlain"e ve cevresindeki sanatc1-
larla esrik, ba§1bo§, dilzensiz bir hayat ya§amaya
ba§lad1. cevresindeki esrik sanatc1lar tahta ayakka­
b1lar1yla Parise gelen bu ktiylil cocukla alay ediyor­
du. Verlaine Ile yakm ili§kileri yilzilnden onu a§ag1-
llyorlard1. Kasabah ozan Paristoe umdugunu bulama­
m1§t1. igrendigi bu cevreden kopmak istiyor, ama
ba§aram1yordu.

CiCEKLERLE iLGiLi OZANA SD YLENENLER


Qocukluk ve Ilk gencllk donemlerinin bilyilk bti-

106
lilmilnil kl.l'larda geciren Rimbaud dogay1 gercl!kten
tamr ve sever. Cicekleri doga icindeki yeriyle bilir.
Oysa bu y1llarm ilnltl ozam Theodore de Banville
siirlerini cicek adlar1yla doldurur. Frans1zlar bilyilk
degl!r gozilyle bakt1klan Banvllle'i alk1slarken, kil­
c;ilk bir kasabadaki onaltl yasmda Rimbaud, Banvllle
ve siirleriyle, Frans1z toplumunun yapmac1k cic;ek
sevgisiyle alay eder. Rimbaud'nun ofkesinde, Banvil­
le'in «Gtlnes ve Ten> siirini yaymlamamasmm da
pay1 olabilir.

i SA i LE iLK BA GIT

Rimbaud, «Tann> dedigi Baudl!laure'den ilk


siirlerinde etkilendi. Arna sonradan bu iki «kargm­
m1s ozamm yollar1 ayr1ldi. Baudelaire hic;lige inand1
ve gerc;ek ozgilrlilgiln ancak oltlmle gerc;eklesebilecl!­
gini savundu. Rimbaud'ya gore ise yasam degistirilir
ve sevi yeniden tilretilirsl! kisi bu acunda da ozgtlr
olabilir. Baudelaire kadm1 hor gorse de, hatta onu
«igrenclikle> nitelendirse de askm varllgma inam­
yordu, c;ilnki onu kadmlarla tatm1sti. Rimbaud sevi­
nin henilz var olmad1g1m soyltlyor, onu tilretmeye
c;ahs1yordu. ilk §iirlerinin baz1larmda oldugu gibi bu
siirde de Baudelaire etkisi gortllilr.

ESR i K GEMi
Deniz ve gemi ozanm umutlanm, sevinin yeni­
den tilretildigl ozge bir yasama ozlemini � kendin­
den kac;1sm1 simgeler.

SESLi LER
Rimbaud, Cehennemden Bir Mevsim betiginde­
ki «Delires lb adll dilzkosuk'ta (poeme l!n prose)
«Rengini buldum seslilerin . . . Sessizlerin bic;lmlni,
devinimini yerli yerine oturttum ve ic;gildilsel uyum­
Iarla, gilnilmilzde oldugu kadar, geleel!kte de anla­
m1m yitirmeden ya§ayabilecek Olan §iirsel bir sozcilk
bulmaya c;ahst1m . .> diyor. Baz1 elestiricilere gore ise
bu siirdeki seslilerin renkleri Rimbaud'nun cocukken
okudugu alfebedekl sesli harflerin renklerldlr.

107
UTANC
Gezgin Rimbaud, silrekli yer degi§tirse de kendi de­
gi§miyordu. Alkole afyon da eklenince kendini tam
bir ruhsal coktintti icinde buldu. O'nu stirekli y1k1ma
silrtikleyen bu ya§am bicimini cussal dtizensizlib ad1
altmda hakh gostermeye cah§1yor, csonunda usu­
mun dag1m.khgm1 kutsal bulmaya ba§ladun> diyor­
du. Degi§tirmeye cah§tig1 gercek ya§amm kurallari
ag1r basmca umutsuzluga dil§tti ve kendini suclama­
ya ba§ladi.

ANI
Rimbaud bu §iirinde sembolik bir anlat1mla,
agustos sonlarmda kasabadan ve annesinden kac1§1-
m anlat1yor. Y1llar once de babas1, dikba§h karismm
bask1larmdan kurtulmak icin kacm1§tl. Bu §ilrde,
sevgi ve umudun stirgtin edildigi bir aile ya§ammm
oyktisti var. Ozan, kasabadan kacsa da kendinden
kacamaz. Demirleri batakhga at1lm1§ devinimsiz bir
kay1k gibidir.

MAYIS S 0RG 0 NLERi


Onsekiz ya§mdaki Rimbaud, evinden ve sevme­
digi kasabas1 Charleville'den dordtincti kez kac1p Pa­
rise gelir. Rimbaud ile yakm ili§kileri nedeniyle Ver­
laine'in karlSlyla aras1 ac1hr. Ote yandan ozanm an­
nesi Vitalie Cuif gtivenlik gticlerine stirekli ba§vurup
oglunun gonderilmesini ister. Rimbaud'nun bitme­
yen yayan yolculuklari yeniden ba§lar. «Am>, «Mic­
hel ve Christine>, cAltm Qag> gibi, cMayis Silrgiln­
leri> de ozamn koy yollarmdaki doga izlenimlerinin
ilrilntidilr. Bir yandan gercek ya§amm kurallari ve
deger yarg1lari, ote yandan, annesi, ozam kendi ha­
linde b1rakmaz. Mutsuzdur. Ama chic olmazsa bu
mutsuzlugunun ozgtir olmasmi> ister. May1s Stirgtin­
leri, ozanm daha sonra yazd1g1 ozgtir ko§uklara ve
dil§ko§uklara bir gecill kabul edilebllir. Rimbaud bu
§iirini olctilii ama uyaksiz yazdl.

108
G OZ YA!;I, SABAH DiLEGi, SONSUZLUK,
Y UKSEK KULENiN SARKIS!, ALTIN CA G ,
ACLIK T ORENi, EY MEVSiMLER !;ATOLAR
Rimbaud bu §lirlerini daha sonra, biclmlerini
degi§tirerek, «Nobetler> adll dil§ko§uguna ald1. Bu
degi§lk biclmler arasmda ozelllkle Goz Ya§l ozamn
son §iir donemlerinde bicime ve soz slmyasma ne
kadar o�nle yoneldlginl gosterlyor.

EY MEVSiMLER, EY SATOLAR
Mevslmler ve §atolar. i lk bak1§ta birbiriyle ilgi­
siz gibi gorilnen iki sozcilk. A.ma Rlmbaud'nun ozan­
hk y1llan hep kentten kente, illkeden 111.keye ve kir
yollarmda yayan yolculuklarla gecti. Yolu ttstilndeki
§ato orenleri onda yalmzhk duygusunu, sevgiden
yoksunlugunu, toplumdan kopmu§lugunu yans1t1yor­
du. Cok eskiden yapt1g1m bu cevlriyi yan§madan
sonra betlge ald1m.

GEMiCiLiK - DEViNiM
Rimbaud «May1s Silrgilnlerlnde> uyag1 atti.
«Illuminations> adh betigine, dilzko§uklarla (artis­
ti'k neslr-poemes en pro�> blrlikte konan ve bu ce­
vlri betiglnde yer alan son §ilrlerlnln baz1 dizelerin­
de, bllerek, hece say1sm1 tutturma endi§esinden de
vaz gectl. cGemlcilik> ve cDevinim> §llrlerlnde ise
ne hece say1sma, ne uyaga yer verdi. Eskllerin artls­
tlk nesir dedigi olcilsttz, dlze sonu uyaklanm atan,
yalmzca ic uyaklara yer veren «poemes en prose>la­
ra gecl§i boyle a§ama a§ama gercekle§tlrdi.

109
A R T H U R R I M B A U D

1854 Fransanm gilne71indeki Charlevtlle kasabasin­


da dogdu.
1865 Orta Ogrenime ba§ladi.
1869 Jugurtha fle latince §iirler 71ari§masmda bi­
rtncilik kazandi .
.1 870 Theodore de Banville'e 71aymlanmasi icin Gil­
ne§ ve Ten'i gonderdi . 29 agustosta evinden
. .

ve kasabasmdan kacip, biletsiz trene bindi.


Kacak yolculuk sucundan tutuklanip hapse
attldi. O gretmeni Izambard Rimbaud'71u Char­
leville'e getirdi. On giln sonra, ikinci kez ev­
den kacti. Fransadan Belcikaya dek, bu ya­
yan kaet§ yolculugu sirasmda Capkm, Ba:11-
bo:1lu�um, v.b.g. §iirlerini yazdi.
1 871 25 �ubat'da ilcilncil kez evden kacti. Paris'e
geldi, onbe§ gun kalip dondil. 15 mayis'da
Paul De m any ye «Bllglc'in Betisb adiyla ani­
'

lan ilnlil betisini yazdi, sanat goril§ilnil acikla­


di: «Eski Yunan §iirinden bu 71ana, iki bin 71tl­
dir, ozanlarm 71azdiklari uyakli yazidan (pro­
se rimee), sozcilk 071unlarindan iJte11e gideme­
di. Gercek ozan, ate§l calmas1m bllen ozan­
dir"' diyor. Paul Verlaine ve Baudelaire'in di­
§mda tum ozanlar ilstilne cizgi cizi71or.
VERLA iNE'e yazdi, Parise gelmek istedigint
soyledi. Co�kun bir 71anit aldi: « . . . Siz cok i71i
silahlanmi�smiz. Sanat sava§mi kazanacaksi­
niz . . . gel bil71ii.k ruh, seni bekliyorum ve cafii­
riyorum . . . >
Eylill'de Paris'de Verlaine'le bulu§tu. Bu 711lm
mayisindan eylille dek 71azdiklari arasmda iki

111
ilnlil §iiri var: Esrlk Geml ve (::i!;eklerle ilgili
Ozana Soylenenler.
Bu yil Rimbaud'nun sanatmdaki devrim yzltdzr.
Eski §iirlerini yadszr, Paul Demany'ye yazdzi}i
betide bir yil once gonderdii}i dizelerin yakzl­
masmi ister. Dilzko§Uk yazma dil§ilncesi de bu
yzllara raslar. Ozanm dilzko§u_klannda da Bau­
delaire'den etkilendii}ini soyliyen ele§tiriciler
var . . .
Paul Verlaine'le Quartier Latin'in esrikleri
arasma girdi, alkollil ve afyonlu bir ya§ama
ba§ladz.
1872 Verlaine'in karzszyla arasz aczldzi}i icin Rim­
baud mart aymda Charleville'e donmek zorun­
da kaldi. Bu yolculuk szrasmda ozan, mayis,
haziran ve temmuz aylannda, Am, May1s Silr­
gilnleri, Michel ve Christine, Altm Qag'm ilk
dizelerini yazdi, §iirleri daha sonra Parise do­
nil§ilnde tamamlandz.
Verlaine'le birlikte once Belcika'ya, sonra
Londra'ya gecti. Eylill'de, Fransa'da bir sanat
gilncesinde Kargalar §iiri yaymlandz . . . Yzlba­
§tna doijru Rimbaud kasabasma dondil.
1873 Grip olan Verlaine Olecei}ini sandi, Rimbaud'
yu caiJzrdz. Ozan Londra'ya geldi, orada bir
sure kalip Fransa'ya ve bu kez Roche'da otu­
ran annesinin yanina dondil. Nisanda Dela­
haye ve onu onaylayanlara gore Cehennemde
Bir Mevsim'i, Verlaine ve onu onaylayanlara
gore ise Illumlnaionts'z yazmaya ba§ladi. Ta­
rthsel oncelikleri tartz§mali bu dilzko§uklany­
la ilgili, ozan, Delahaye'e §Unlan yazzyor:
« . . Oldukca dilzenli cali§iyorum; dilzyazi bici­
.

minde kilcilk oykiller yaziyorum. Adi Zmdik


Betii}i ya da Zenci Betii}i olacak. . . daha alti
kadar etkfn oykiller yaratmam gerekiyor.
Ama burada bu etkin, korkunc oykilleri naszl
yaratabilirim, bilmem ki . . . >
3 temmuzda Verlaine Rimbaud'dan yeniden
yanma gelmesini istedi. Rimbaud Bruxelles'e
geldi, daha sonra Charvtlle'e donmeye kalkti.

112
Aralarandaki giddetli bir tarti3ma nedeniyle
Varlaine Rimbaud'yu vurup Belcikanan Mons
kentindeki ceza evine girdi, ozan Roche'a ye­
niden danii.p dil2ko8Uklari ilstilnde calt§tt.
1874 Bu yilin ilk aylarinda Germain Nouveau Ue
Londraya gitti. Bir yil kadar kalip Illumina­
tions'in bilyilk bir Mlilmtlnil yazdi. Verlaine,
02anin oltlmtlnaen sonraki bir inceleme yan­
sinda Rimbaud'nun bu so2ctlt]ilntln tngili2ce
oldul}unu ve cPiriltili Fresklen anlamina gel­
dil}ini soyltlyor.
1875 Mart ayinda Stutgart'da Verlaine'le bulu§tu.
Siddetli tarti3malar yeniden ba3ladi, ikt giln
sonra birbirlerinden ayrildilar. Mayis ayinda
Rimbaud yayan yollara dil§ttl, i talyaya geldt,
bir stlre Milano'da kaldiktan sonra yeniden
kasabasi Charleville'e dondil. i spanyolca,
arapca, italyanca cali§maya ba3ladi.
1876 Hollanda somilrge ordusuna asker ya2ildi, Ba­
tavia'ya geldi, sonra askerden kacip Fransa­
ya dondil.
1877 Viyanadan sinir dm edilince yentden kasaba­
sznda oldu, ama duramadi, Hollanda il2erin­
den Almanya'ya, oradan isvec ve Norvec'e gec­
ti. Stockholme'den de atildi. Bu yilin eyltll
ayznda Mmr'zn iskenderiye kentine gitmek
icin gemiye bindi, ama sayri dil§tlp kasabasina
geldi.
1 878 Kaszm ayinda iskenderiye'de i§ aradi.
Aralikta Kibris'a gecti, Larnaca yakinlarinda
§antiye 3efligi yapti.
1880 Mzszr'a geldi, sonra yeniden Kibris'a dondil. Ki-
2zl Deni2deki limanlarda i§ aradi.
1 881 Harrar'daki i§i silah sati3i. Ce§itli kurulu§lara
ya2ilar ya2di, giyim kugamla ilgili alim satim
denemelerine girigti, olumlu yanitlar alamadi.
1891 «Dert mi Bize Yilre�im> §iirinin 02ani, tlc ki­
tanin yere batmasinz istiyor, «Eski dostlar, si­
yahlar, durmayalim burada. - Gidelim! Ca­
buk! Eyvah! Eski toprak eriyor. Beni yutup
sizlere akiyor dalga dalga.» diyordu. Ama son-

113
ra bu siyahlari kiJle gibi alip satti. Susuzluk
Gilldttrilsil'nde ise «Bir giln altanim olursa
- Kuzeye giderim ya da - Bag kentlerini
boylarim.> dizelerini yaziyordu. Siyah ticare­
tinden para kazandi am.a sag bacaginin diz
kapagindaki korkunc agrilarla gemiye bindi.
« Terketttgi ye6fl hanlar> onu giller yilzle kar­
§ilamadi. Ve yollarin bu silrekli gezgini, once
bir ayagini, sonra da on kasimda Marsilya
hastahanesinde ya§amini yitirdi. Gilzel §iirle­
rine ragmen ya§amiyla yozla§mi* kiicilk bur­
juvazinin en belirgin arneklerinden biri oldu .

1 1"
i Q i N D E K i L E R

Onsi:iz Gil:>i 5

I. B O L UM
i LK DiZELER

Ozlem 9
Gilne!} ve Ten 10
Ofelya 19
As1lm1§larm Balosu 21
Doksaniki Olilleri 23
Ermi§ Tartufe'iln YazglSl 24
Ve nils 25
Milz ilk 26
ilk Ak§am 28
Garipler 30
Roman 32
Gi:inliimce Bir Kl!l 34
Yedi Ya§ Ozanlar1 35
Ye§il Meyhanede 38
Qapkm 39
Kuytuda Uyuyan Asker 40
Ba§1bo§lugum 41
Dolap 42
Ak!lam Duas1 43
Qalmm1§ Yilrek 44
Qir;eklerle ilgili Ozana SOylenenler 45
isa ile ilk Bag1t 48
Esrik Gemi 53
Bit Kmc1 Bac1lar 57
Sesliler 58
Y1ld1z Pembe Aglad1 59
Kargalar 60
K1r Tanr1smm Ba§1 61
II. BOL tJM
ILLUMIN ATIONS'DAN
YEN i DiZELER VE �ARKILAR

Dert mi Bize Yiiregim 65


Geyik Gibi Bagiran 66
GOzya§1 67
Cassis Irmag1 68
Sabah Dllegi 69
Michel ve Christine 70
Susuzluk Giildiiriisii 71
Utan<; 75
Am 76
Yeni Evlller 78
May1s Siirgiinlerl 79
Sonsuzluk 80
Yiiksek Kulenln $ark1Sl 81
Bruxelles 83
Qengl mldlr 85
Ey Mevsimler $a tolar 86
Altm Cag 87
Achk Torenl 89
Gemiclllk 90
Devinim 91
RIMBAUD SANATINI TANIMLIYOR/.

Nobetler II 95

:?iiRLERLE iLGiLi NOTLAR/ 103

A. RIMBAUD/ 109

iQiNDEKiLER 1 15

You might also like