Professional Documents
Culture Documents
Arthur Rimbaud Şiirler Yazko Yayınları
Arthur Rimbaud Şiirler Yazko Yayınları
YAZKO 1982
CEViRi $iiR BOVOK ODOLO
Ceviriler:
Turkcesi
ERDOGAN ALKAN
5
re ve ozellikle sevmedigi bu kurulu�larm ozkaynag1
dine ba�kald1ran Rimbaud'yu yaratt1.
Soziin simyasi dedigl �ilrin gercek dilinl arad1.
Ate�i calmasini bilen ozan olmak istedi.
Seviyi yeniden tilretmeye cah�t1.
Ya�amz degi�tirmeyi denedi.
Ya�amm �iirle degi�medigin i gordil. Bu kez de
inand1klarmm tam terslni yaparak Frans1z lkilciik
burjuvasinin belirgin orneginl yineledi. Bir �li
rinde «icemiyor, bak1p aghyordum altma» diyor.
bzgilrliigil savunan Rimbaud, ozledigl altma Fran
sa'nm Afrika'daki somiirgelerinde kole sat1�1yla
kavu�tu. Arna Doga Ana's1, Afrika'dan donU�ilnde.
eski sevgili cocugunu «giller yilzle degil» cat1k
ka�la kar�1lad1. Ve Rimbaud yine i<;emedi altm'1 . ..
Erdogan Alken
6
I. BOLOM
iLK DiZELER
OZ LEM
20 nisan 1870
9
GONE� VE TEN
Ey Doga'rnn Anas1
- Ey Venus. ey Tannca!
Nerde eski caglarm gencligi, kutsal ece,
0 peri k1zlannm opti.igi.i nili.iferler,
AOaclan kemirip duran yen tannlar!
Kosni.ili.i satyre'ler yok, k1r tanncalan yok,
lrmaOm dalgalan, o besi sulan yok.
Pan'm damarlanna koca bir evren suna n
Keel ayaklarmda toprag1 canland1ran
0 yefiill aOaclann k1rm1z1 karn nerde?
Ku� sesleri, goklerin altmda perde perde
Dallarm arasmdan seviyi 11ak1yordu,
Toprak lcini diri Doga'ya doki.iyordu;
Orda Bi.iyi.ik Denizler ve ku11lar c1v1ldayan
Dilsiz dollar, toprak, be11igimizi sallayan
Tannyla kucakla11an bi.iti.in hayvanlar orda!
Nerde gecmi11 zamanlar? Cybele'in cag1 nerde?
10
Derler ki, bir zamanlar yuce bir insan vard1.
Tune arabalanyla nice kentler ai;;ard1,
Emiyordu Cybele'in memelerini insan
Kucuk bir cocuk gibi kucagmda oynayan.
Tannca ak sutUnu comertce sunuyordu,
- Eskiden temiz, tatll, guclu bir insan vard1.
Yaz1k! $imdi bir i;;eyler bildigini saniyor
Oysa, kor, sag1r. dilsiz, surekli aldaniyor.
- Vine de tannlardan. tannlardan cok yuce,
insan Kral, Tannd1r, betigine gelince
Ai;;kt1r. Ah! Kana kana icseydi o gozeden
Tannlann ninesi Cybele'in memesinden;
Ve ten ciceklerinin kokusuyla annm19
Masmavi dalgalann aydmllgmda yunmui;;
Kopuklerin yuzdugu gulpembe gobegini
Durgun sulara yayan olumsuz Astarte'yi
Terketmeseydi kei;;ke. 0 iri gozlu, kara
Goklerin Tanncas1 Astarte buyurunca
$ak1rd1 agaclarda bulbul, yureklerde a9k!
11
Tek sensin, Kutsal Ana, inand1g1m tann, tek.
Mavi Afrodit! �imdi yollar dikenli, call
Gbur Tann hacm1 boynumuza takah;
Ten, Mermer, Cicek, Venus. sana inaniyorum!
- insan uzgun -Ve cirkin. Giysiler, sarnyorum
C1plakhgm1 degil, safllg1n1 ortuyor
Tannsal bedenini gizleyip kirletiyor.
Olimpos daglarmm kayalan gibi dik
insan bir kale oldu, ba91 haclara egik!
Ki solgun kemikleri olumden sonra bile
0 ilk guzelligine sayg1s1z 9ekli ile
Ya9amak sevdasmda. - Yucelsin diye erkek
Yukselebilsin diye sonsuz seviye erkek
Toprag1m1z, mayam1z Kadm saranp soldu
Zincirlere vurulup Tannya sunak oldu.
«Kadm m1y1m, neyim ben, coktan unuttum» diyor
Bu kepazelige kargalar bile guluyor.
- Ey tath, yuce Venus, n'olur bizi bag19la!
12
«Madem goklerden geldim, gokler nerde» diyecek.
Ve oli.imsi.iz, yenilmez onderimiz, Di.i9i.ince
Yer altindaki tann, yer yi.izi.ine c1kinca
Tutsakllgin di.i9man1, ti.im korkulardan uzak
Di.i9i.ince, zincirleri k1rmaya ba9lasin, bak
Civisini cakacak goklerin her katina
Son verecek Tanrmin goksel saltanatina.
Di.i9i.ince, diyeceksin, benim tek Kurtanc1m;
- Denizlerin bagnnda, gorkemli, altm Bac1m.
Bi.iyi.ik Evrene bi.iyi.ik seviyi sunacaksm
Sonsuz bir gi.ili.ici.ikte annip, yunacaksm.
Koca bir calg1 gibi Di.inyam1z titre9ecek
Haz dolu bir 6pi.i9le kendisinden gececek.
Gi.icli.i insan, kucakla, mutsuzlan sevindir!
13
(insan, ozgur, gorkemli bar;im1 kald1rd1, bak
0 ilk guzelligimiz nas1I 1r;i1ld1yacak!
Dize gelecek tann, sunagmda bedenin.
icinde yar;iad1g1 bir zaman kesitinin
Armaganiyla mutlu, huznuyle solgun insan
Her r;ieyi bilmek, gormek istiyor, usanmadan
-- Du9i.ince, ki caglardan beri gemlenen k1srak
$aha kalk1p nedenin nedenini soracak.
insan lnanca ozgur dur;iunceyle kavur;iur
Ogrenmeye cahr;i1r, inceler, sorar durur,
- Gokler neden dilsizdir, uzay icinde ne var?
Ve neden kumlar gibi kaynar;i1yor y1ld1zlar?
Yukselsek, hep yukselsek goklere, doruklarda
Coban'a rastlar m1yd1k korkunc sonsuzluklarda
insan y1gmlanni suruler gibi guden?
Ezgileri bir sesin, caglard1r surup giden
Sarsar m1yd1 bor;ilugun sard1g1 dunyalan?
- Peki ama, gercegi gorebilir mi insan?
Gordum: inamyorum diyebilir mi insan?
Ya dur;iler dur;iuncenin sesinden guclu ise?
Cok k1saysa bu yar;iam, insan erken geldiyse?
Bu bilmecenin gizi bilinir mi, nerdedir?
Belki baton bir gemi gibi Denizlerdedir:
Hucre cekirdekleri, Kallt1mlar. Tohumlar
Kocaman bir Pota'nm icinde bekliyorlar.
S1vay1p kollanm hamarat Doga Ana
Niyetli mi insom yeniden yaratmaya
Bugday bar;iaklannda, gullerde sevmek icin? ..
14
Hicbir 9ey bilmiyoruz! - Ne nas1l olmu:;;. nicin?
Bilgisizlik, kuruntu, sarm19 ku9atm19 bizi
Kara bir cubbe gibi, soldurmu:;; tenimizi!
Ana rahminden du:;;en insan-maymunlanz biz
Saklam19 sonsuzlugu bizden yorgun usumuz.
Ogrenmek istesek de : - Ku:;;kular «hay1r» diyor,
Kara kanatlarm1 ustUmuze geriyor...
- Kac1yor uzaklara soluk soluga ufuk! . . .
15
Dalgalarda yuzduren Thesee'nin yelkenini.
Sen ey tath, ergen k1z, geceler nas1I seni
incitti? Konul?ma, sus! Kara uzum nak1l?h
Altm arabasmda Lysios, cat1k kal?h.
Kosnulu kaplanlarla ve panterlerle k1z1l,
Frikya kirlarmda geziyor usul usul,
Masmavi 1rmaklarm k1y1smda kay1yor
Karanhk kopukleri k1rm1z1ya boyuyor.
- Zeus, Boga, b.oynunda Europe cmlc1plak
Kucuk bir cocuk gibi sarm1l? kollanm bak
Tann'nm dalgalarda titreyen sert boynuna
B1rakm1l? bedenini maviligin koynuna.
Salhyor Zeus onu sularda, bel?ik gibi
Cevirince yuzune tannsal gozlerini
K1zm cicek yanag1 saranyor. soluyor
Tul tUI, Zeus'un guclu alnma yay1hyor,
Kapamyor gozleri kutsal -Opucuklerle
Okl?uyor saclarm1 dalgalar k0puklerle.
16
- Zakkum agoc1 ile geveze loti.islerin
Arasina kay1yor Bi.iyi.ik Kugu, ve serin
Sulann sevgilisi Leda'ya sanhyor.
- Cypris, acayip gi.izel, dalgalara sal1yor
iri gogi.islerini, yuvarlak, kemer gibi
«Ben bu durgun sulann ecesiyim» der gibi
Geciyor usul usul, Cypris, tann bak1�h
Kar glbi beyaz karn1 kara kopi.ik nak1�h.
- Utku anit1 gibi dimdik, gi.icli.i bedeni
Asian derisi ile kaplanm1� k1lh teni
Hayvan Egiticisi. Herakles gok yi.izi.inde
H191mla ilerliyor bulutlann izinde!
17
Yigit Endymion'un nazla dizine yatm1�.
Solgun ay 1�1gmda opu�up duruyorlar.
- Uzakta, ah uzakto aglayan bir Kaynak var
Ce�meler Tanncas1 NemfUs'un goz ya�1 bu
Kopuklu bir vazoya dayam1� ak kolunu
Beyaz tenli guzel delikanlly1 du�unuyor
«Sulanm, aim onu, bona getirin� diyor.
- Gecenin saclannda serin bir sevda yeli,
Karanhk ormanlarda Doge Ananm eli
Agaclan, dallan yoklarken birer birer
Duruyor ayakta dimdik, korkusuz Mermerler,
Ku�larm alnmda yuvaland1g1 Tannlar,
-- Dinliyor Dunyam1z1 ve insani Tannlar!
18
OFELYA
19
GOk! Ai;>k! Ozgurluk! Bu nas1I dui;> Deli K1z!
Gunei;> vuran kar gibi eriyip gittin;
Konui;>ma, sus! Seviyi bizlere dilsiz
O mavi gozlerinle coktan ogrettin!
15 may1s 1870
20
ASILMll;>LARIN BALOSU
Bahkc1I daragacmda
Selchaddin oluleri
Dansediyor. dansediyor
�eytanm 96valyeleri.
21
Hoyda, beni de aim yash kabaday1lar
Kmk parmaklanndan gecen sessizce, bir bir
Bir a9k tespihi solgun omuriliklerinde:
Buro manast1r degil, oluler ulkesidir.
Bahkc11 daragacmda
Selchaddin oluleri
Dansediyor, dansediyor
l;)eytanm 96valyeleri.
22
DOKSANiKi OLOLERi
23
ERMi$ TARTUFE'UN YAZGISI
24
VEN OS
25
MOZIK
26
- Bense, orda, t1pk1 bir ogrenci gibiyim, k1hks1z,
Anasmm gozii k1zlar agaclarm altmda,
Toylugumun, cekingen hallerimin aynmmda,
Cevirip bO$larm1 giiliiyorlar ars1z ars1z.
27
iLK AK$AM
28
«Soyliyecek bir cift sozum var bay1m. ,,
.
29
GAR i PLER
Bakryorlar somunlara,
Yazrk degil mi bunlara
Donlan delik!
Ve frrrncrnrn kollarr
Ceviriyor somunlarr
Harli f1rrnda.
Somunlarrn c1t1rt1s1,
Fmncrnrn zevzek sesi
Kulaklarrnda.
Buzulmui;iler o darac1k
Ana gogsu gibi s1cak
r,>elik onunde.
30
Kuc:uk delikte yuzleri,
Ekmeklerde ac: gozleri
Ne soyluyorlar?
Buzulmu�ler, bu alaca
Tan vaktinde, budalaca
Dualar kime?
31
ROMAN
32
- Bu guzelim ak�am1 art1k kutlamak gerek,
- Girersin bir kahveye, gelsin bira, ickiler ...
- Onyedi ya�larmda gelgec oluyor yurek
Ye�il 1hlamurlarm alt1 dunyaya deger.
23 eylii/ 1870
33
GONLOMCE BiR Kl$
0 Kadma . . .
Vagonda
7 ekim 1870
34
YEDi YAf$ OZANLARI
Bay P. Demeny'ye
35
K11?rn. kor yogar, kokulonndan orrnrnco
Doha bir oganrd1, oydrnlornrd1 bohce,
Uzornp etegine yere batik duvonn
Dinliyordu ugultusunu uyuz dallonn,
Bohk dilimi gozleri, l?Ol?krn, bak1yordu;
insof! Bu cocuklonn yok mu yuvos1, yurdu?
Dli1?mli1? yonaklonno gozbebekleri, c1hz,
Kimin bunlor? Yobonc1 m1? Boyle yoksul. yalrnz,
Comura bulonm11?. ince, onk pormoklon
Ot kokon portal giysilerin oltrndo sokh,
Budololara ozgu tothhklo konUl?On
Goripleri izlerken yokolod1g1 zomon
Orkuyordu onnesi. Cocugun bok11?lon,
Sonsuz sevgiyle dolu sonsuz yokon1?lon
Soror gibiydi Annesine: - Bu telol? neden?
Movi gozleri vord1, movi, - yalan soyleyen!
36
Arollk oymm yovon pozor gunlerini
Hie mi hie sevmese de, sessiz, ohp yerini
Ostunde mohun ogocmdon yop1lm1� s1ronm
Bok1yordu son yopraklanna Tevrat'm.
- Gece du�ler kurard1 yotaga yatt1g1 an.
Sevmiyordu Tanny1, ama, k1z1la colon
Ak�amlan tellallar davula lie kez vurup
Sag1r gurultlilerle kulaklon doldurup
Buyruklan duyurur halk1 eglendirirken
Kara tulumlanyla varo�lanna donen
i�cileri kendine daha yakm bulurdu.
- Du�lerini sevdah cay1rlor doldururdu.
Cay1rlar ki icinde 1�1kll calkant1lar,
Altm rengi yapraklar, kutsal, ermi� kokular
K1p1rdaniyordu, sulor gibi, sessiz, durgun!
26 may1s 1871
37
VE�iL MEYHANEDE
Ekim 1870
38
CAPKIN
Charleroi,
Ekim 1870.
39
KUYTUDA UYUYAN ASKER
Ekim 1870
40
BA$1BO$LUGUM
(Fantezi)
41
DO LAP
42
AK$AM DUASI
43
CALINMll? YUREK
May1s 1871
44
CiCEKLERLE iLGILi
OZANA S0YLENENLER
45
Ey ozanlar, defneler ustUnde, al
Gulleriniz olursa �i�irilmi�.
Binlerce dizeniz olursa, �ap�al
Sekizlikler agma du�urulmu�!
46
Buyuk Kentin, stmp sarmalad1g1
Ve, yaramaz y1ld1zlar rengindeki
Sutleri ag1zlanna sagd1g1
Bitkiler aghyor bebekler gibi.
47
iSA iLE iLK BAGIT
48
Kizior kiliselerin demirbt1�1 gibidir,
Ak�am duas1 ile gorevler biter bitmez
Genclere cilve yapar, k1nhp dokiili.irler.
Oglanlara gelince; yanlarma vanlmaz,
Kahvelerde tanmm1� evleri ceki�tirir
Ve acayip �ark1lar haykmr avoz avaz.
49
Sion Ecesi, bu k1z, �imdiki ve gelecek
Ergen k1zlar adma, zambaklar, recellerden
Doha soguk buzlu Bag1�1n1 di�liyerek
Gelin geliyor sana kutsal kiliselerden.
50
Ne kadar gucsuz kalsa bile Tann katmda
Kendini bir o kadar yucelmi9 saniyordu
Oysa goklerin uzgun bak19lan altmda
Eski atei;;li yurek kullenip sonuyordu
51
•Oldurdum biliyor musun, usul usul seni,
Ald1m agzm1, yuregini, nen var, nen yoksa.
Ve �imdi sayny1m, n'olur yat1rsmlar beni
Gece sulannm Oluleri arasma!
Temmuz 1871
52
ESRiK GEMi
53
Bilirim nas1l doger k1y1Jan dalgalar
�afagin guvercinler gibi co!?tugu ani
Akint1 ne, hortum ne, gokler nas1I cat1rdar
Ben gercekte ya!?ad1m du!?lerde ya!?anani.
54
Gorsun isterdim, gorsun, cocuklar, altm pullu
Gumli!jl bahkltmni o mavi dalgalarm
Neler cektim anlatsm kopukler, cicek dilli.
Bir liman bulmak icin eteginde ruzgann.
55
Adalar gordum, adalar, y1ld1z y1fd1z yanan
Say1klayan gokleri acm1l? kap1farm1:
- Bu dipsiz gecelerde mi, ey Gelecek Zaman
Uyur, surgun edersin nice altm kUl?lan? -
66
BiT KIRICI BACILAR
57
SESLILER
58
YILDIZ PEMBE AGLADI
(DORTLUK)
59
KARGALAR
60
KIR TANRISININ BAl;ll
61
II. BOLOM
ILLUMINATIONS'DAN
YENi DiZELER VE $ARKILAR
DERT Mi BiZE YOREGiM?
(BAl;J D6NMESi)
1886
65
GEYiK GiBi BAGIRAN
(SESSiZLiK)
Phoebe'ye ucan, ak
Bugusunda dallarrn
Krm1ld1yor bai;1, bak
0 eski yatrrlarrn. . .
66
GOZYAi;ll
May1s 1872
87
CASSiS IRMAGI
May1s 1872
68
SABAH DILEGI
Ey Cobanlann Ecesi!
l�cller paydosu gozluyorlar.
Ak1t dudaklanna benglsu,
Terliler, denlzi ozluyorlar.
May1s 1872
69
MiCHEL VE CHRISTINE
70
SUSUZLUK G0LD0R0S0
B 0 Y0KLER
71
US O TES/
Su perileri, olumsuz
incecik suyu bolunuz.
Yahudileri Norvec'in,
Karlar nerede soyleyin.
DOSTLAR
72
BEN - Dostlar, esrik goruntliler,
ickller art1k yetmez mi?
GARiBiN 00$ 0
Direnmezse ac1lanm,
Bir gun altm1m olursa
Kuzeye giderlm, ya da
Bag Kentlerini boylanm? . . .
- Tats1z du�lerden usand1m.
73
SONUC
May1s 1872
74
Bu vel?il, bu yagl l , akca
Bohcoya benzer kelleyi,
Bugular tliten bu beyni
Sat1r kesip atmad1kca .
75
ANI
76
bez ciltli, altin yald1z betikler, amen ne ho9!
Gecmi9 olsun Ham'fendi, bardak doldu do ta9t1
at1p betlgini 0, daglar. dereler a9t1
bo9a zahmet, ordindan ne kadar ko9arsan ko9!
17
YEN i EVL i LER
27 haziran 1872
78
MAVIS S0RG0NLERi
(SABIR)
79
SONSUZLUK
Buldu, yeniden?
Sonsuzu birden,
Denizdir giden
Gune!?le birlik.
Secim, seci�ler
Palazlanii;;l ar
i !?ini becerip
Cebe at1!?lar.
S1cnyor sizden
Atlas yuklu kor,
B1kmak bilmeden
Gorev co!?uyor.
Orda ne umut.
Ne rahvan gidi!?.
Sucl uluk; kat kat.
Bilim. bekleyi!?.
Buldu yeniden?
Sonsuzu birden,
Denizdir giden
Gune!?le birllk.
80
Y O KSEK
KULEN i N $ARKISI
Ba91bo9 genclik
Kolece gitti,
Bu mu incelik?
Va90m1m yitti.
Ah ! O gun gelse
Yurek uyansa.
Dedim kendime:
Neysen oyle kal,
Soz verme kimseye
Hep k1vanch ol.
Sabir! 0 y1llar
Unutulur mu;
Korku, huzunler,
Bulutlarda m1.
Susuzluk damarda
Kara bir yara.
Cicekli otlak
Kokulu, guzel
Derdime ortak,
Sevi9elim gel.
81
Bin k1zoglon k1z
Yaz1k ne desem.
Solgun bir beniz,
Ac1kh, Meryem.
Baf?1bof? genclik
Kolece gitti.
Bu mu incelik?
VOf?Om1m yitti.
Mayts 1 872
82
BRUXELLES
Regent Caddesi
Juliette'le Henriette'in
$irin istasyonun ismi
Gelir us'a, bir tepede
$eytanlann dansettigi!
83
- Cit yok yolda, ne tecim, ne
Ac1kh, gUli.inc oyki.iler
Slzi, ey konup gocenler
Taniyor, cok seviyorum.
Haziran
84
CENGi MiDIR?
Temmuz 1872
EV MEVS i MLER, $ATOLAR
( M UTLULUK)
Ey mevsimler, i;iatolar
Hatas1z hangi ruh var?
Ey mevsimler, i;iotolar,
Ey mevsimler, �atolar!
86
ALTIN CAG
- Melek mi melek!
Konu�uyor ses.
Bir�eyler soyluyor
Bana t1knefes;
87
Dunya bir cirkeftir
Unutma bunu,
Yansin, ate�lere
At mutsuzlugu.
Ya�amin ne aydin
Ey guzet �atol
Hangi cagdansm,
Hangi agbeyimiz
Pirensden kaldm? v.b.g.
Sesler: bac1lanm!
Bu da benim �ark1m;
l stemem kimseyi,
Ku�atm beni
Edepli utlu
Gorkemler ile . . . v.b.g . . .
Haziran 1872
88
ACLI K TO REN i
Yeyin
Bunlar cak1l ta�1.
F1rtmala n n karde�i.
Kilise oreni bunlar,
Ey k1rlardaki somunlar!
Agustos 1872
GEM I C I L I K
90
LJEV i N i M
Tufan 11?19ma,
Ve korkunc ak11amlarma i ncelemelerin .
Cunki arac-gerecler, kan, cicekler, ate!? ve
mucevherler
Arasi nda soylel?i var
Bu kackm k1y1da ivedi say1lar var.
Devi nimli SU yolunun otesinde bir bent gibi
yuvarlanan,
Surekli 1111klanan o dev bilgi birikileri goruluyor;
Onlar ki bul u1?un uyumlu co11kusunda
Vigitliginde kendilerinden gecmi1?ler.
91
RiMBAUD SANATIN I TAN IMLIVOR
N O B E T L E R I I
95
Uzak; koylii k1zlardan, ku$fardan, siiriilerden,
Cokmii$, ne iciyordum bu ca/mm dibinde?
Fmd1k fidanlaflyla nas1/ do donanm1$. gor,
/Ilk, ye$if blr o{Jlen sonunun sislerinde.
96
Ey Cobanlarm Ecesi,
i$ciler paydosu gozliiyorlar
Ak1t dudaklarma bengisu
Terliler, denlzi ozliiyor/ar.
Sabrettlm, o y11/ar
Unutulur mu?
Hiiziinler, korkular
Goklere uctu.
Susuzluk damarda
Kara blr yara.
97
Ahl zaman gelse
Yurek uyansa.
Cicekli otlak
Koku/u, guzel,
Derdime ortak,
Sevi$elim, gel.
Artlar gibi, bak
Yuz/erce sinek.
ACLIK
98
Yeyin bunlar cak1/ ta$1,
Flrtma/ann karde$i
Kilise oreni bunlar
Boz vadilerde somunlar.
Nedir bulunan?
Sonsuz bir zaman
Denizdir akan
Giine$e.
Gozet arzunu
Bekci ruhum sen,
Ate$ten giine
Geceye ragmen.
99
Oy'mu$. secimmi$.
Sana ne, s1v1$,
Haydi kanatlan!
Gonliince $U an . . .
Umut, kurtulu$ . . .
Yak bir c1kar yo/,
Bilim, bek/eyi$..
Sucluluk bol bol.
Atlastan korlar
Tutu$uyorlar,
Goreviniz
Astk bir yuz.
Nedir bu/unan?
Sonsuz bir zaman!
Denizdir akan
Gune$e
1 00
yordu ustume listlime. Gunlerce uyudugum zamon
lar oluyordu, ve uyanip kalkt1g1mda en hlizunlli
dl.i�leri goruyordum. O llime hazir olgun bir yemi�
haline geldim, ve gucsuzlugum, tehlikelerle dolu bir
yoldan beni ocunun smirlanna, karanhk ve burgoc
lar yurdu Cimmerie'nin smirlarma gotu ruyord u.
Yolculuk etmek, beynimde kumelenmi� buyule
ri sap1tmak zorunda kald1m. Sanki beni bir kirden
o antmak zorundaym1� gibi sevdigim denizde ovu
tucu haem kalk1�m1 goruyordum. Gok kui;;a g1 ofa
roz etmi�ti ben i . Alm yaz1m. pii;; m anhklanm, icimi
kemiren kurtdu. Mutluluk: kendini gl.ice ve guzel l ige
kapt1rm1yacak kadar buyuk olur her zaman yoi;;a
m1m.
Mutluluk! O'nun o olesiye ak dii;; i , horoz sesle
riyle, uyanyor beni, - Christus venit'deki ad mati
tunum'a - 1i;; 1 t1yor en karanhk kentlerde.
EY MEVSiMLER $ATOLAR
(MUTLULUK)
Ey mevslmler, $atolar!
Hatas1z hang! ruh var!
101
Bu biiyii ruhu, bedeni
Aidt giicsiiz koydu beni.
Ey mevsimler, $Oto/or!
Ey mevsimler, $Otolar!
102
� iiRLERLE iLGiLi NOTLAR
G ONE$ VE TEN
ASILM1$LARIN BALOSU
Francois Villon As1lm1slarm Balade'm1 yazd1.
Rimbaud aym cagr1s1mla bu siiri kaleme aldl. Sela
haddin Eyyubi, Uctlncil Hach Savaslarmda Frans1z
lari yenip Kudilsil geri aldl. Eskiden yaymlanan bu
ceviriyi betige yar1sma'dan sonra koydum.
M OZiK
Rimbaud'nun cocukluk ve ilk genclik y1llarm1
gecirdigi Charleville kasabasmda insanlar, yasam
bicimi, agacmdan cicegin'e kadar her sey tekdilzen,
can s1k1c1, «o bicim>dir. Uzaklara, baska kentlere
ac1lmak, baska dilnyalar1 tammak ve ozgilr bir ya
sam1 tatmak arzusuyla yanan Rimbaud, bu siirinde,
kasaba yasamma ve kasabas1 «zalim Charlestown>a
ofkesini dile getirir.
GAR iPLER
Dilzene kars1 olan Rimbaud bir ara toplumcu
ak1ma ilgi duydu. Paris ayaklanmasm1 alk1slad1.
Kocasmm evi terketmesind'en, babasmm da olilmiln
den sonra ekonomik durumu bozulan Bayan Vitalie
Cuif (annesi) isci mahallesinde ucuz blr ev tuttu.
105
Ozan bu evde i§Ci cocuklarmm yoksullugunu gtiril
yor, onlara ac1yordu.
CALINMI.S Y UREK
Charleville kasabasmdan Parise kacan Rimbaud,
Pariste §air Paul Verlain"e ve cevresindeki sanatc1-
larla esrik, ba§1bo§, dilzensiz bir hayat ya§amaya
ba§lad1. cevresindeki esrik sanatc1lar tahta ayakka
b1lar1yla Parise gelen bu ktiylil cocukla alay ediyor
du. Verlaine Ile yakm ili§kileri yilzilnden onu a§ag1-
llyorlard1. Kasabah ozan Paristoe umdugunu bulama
m1§t1. igrendigi bu cevreden kopmak istiyor, ama
ba§aram1yordu.
106
lilmilnil kl.l'larda geciren Rimbaud dogay1 gercl!kten
tamr ve sever. Cicekleri doga icindeki yeriyle bilir.
Oysa bu y1llarm ilnltl ozam Theodore de Banville
siirlerini cicek adlar1yla doldurur. Frans1zlar bilyilk
degl!r gozilyle bakt1klan Banvllle'i alk1slarken, kil
c;ilk bir kasabadaki onaltl yasmda Rimbaud, Banvllle
ve siirleriyle, Frans1z toplumunun yapmac1k cic;ek
sevgisiyle alay eder. Rimbaud'nun ofkesinde, Banvil
le'in «Gtlnes ve Ten> siirini yaymlamamasmm da
pay1 olabilir.
i SA i LE iLK BA GIT
ESR i K GEMi
Deniz ve gemi ozanm umutlanm, sevinin yeni
den tilretildigl ozge bir yasama ozlemini � kendin
den kac;1sm1 simgeler.
SESLi LER
Rimbaud, Cehennemden Bir Mevsim betiginde
ki «Delires lb adll dilzkosuk'ta (poeme l!n prose)
«Rengini buldum seslilerin . . . Sessizlerin bic;lmlni,
devinimini yerli yerine oturttum ve ic;gildilsel uyum
Iarla, gilnilmilzde oldugu kadar, geleel!kte de anla
m1m yitirmeden ya§ayabilecek Olan §iirsel bir sozcilk
bulmaya c;ahst1m . .> diyor. Baz1 elestiricilere gore ise
bu siirdeki seslilerin renkleri Rimbaud'nun cocukken
okudugu alfebedekl sesli harflerin renklerldlr.
107
UTANC
Gezgin Rimbaud, silrekli yer degi§tirse de kendi de
gi§miyordu. Alkole afyon da eklenince kendini tam
bir ruhsal coktintti icinde buldu. O'nu stirekli y1k1ma
silrtikleyen bu ya§am bicimini cussal dtizensizlib ad1
altmda hakh gostermeye cah§1yor, csonunda usu
mun dag1m.khgm1 kutsal bulmaya ba§ladun> diyor
du. Degi§tirmeye cah§tig1 gercek ya§amm kurallari
ag1r basmca umutsuzluga dil§tti ve kendini suclama
ya ba§ladi.
ANI
Rimbaud bu §iirinde sembolik bir anlat1mla,
agustos sonlarmda kasabadan ve annesinden kac1§1-
m anlat1yor. Y1llar once de babas1, dikba§h karismm
bask1larmdan kurtulmak icin kacm1§tl. Bu §ilrde,
sevgi ve umudun stirgtin edildigi bir aile ya§ammm
oyktisti var. Ozan, kasabadan kacsa da kendinden
kacamaz. Demirleri batakhga at1lm1§ devinimsiz bir
kay1k gibidir.
108
G OZ YA!;I, SABAH DiLEGi, SONSUZLUK,
Y UKSEK KULENiN SARKIS!, ALTIN CA G ,
ACLIK T ORENi, EY MEVSiMLER !;ATOLAR
Rimbaud bu §lirlerini daha sonra, biclmlerini
degi§tirerek, «Nobetler> adll dil§ko§uguna ald1. Bu
degi§lk biclmler arasmda ozelllkle Goz Ya§l ozamn
son §iir donemlerinde bicime ve soz slmyasma ne
kadar o�nle yoneldlginl gosterlyor.
EY MEVSiMLER, EY SATOLAR
Mevslmler ve §atolar. i lk bak1§ta birbiriyle ilgi
siz gibi gorilnen iki sozcilk. A.ma Rlmbaud'nun ozan
hk y1llan hep kentten kente, illkeden 111.keye ve kir
yollarmda yayan yolculuklarla gecti. Yolu ttstilndeki
§ato orenleri onda yalmzhk duygusunu, sevgiden
yoksunlugunu, toplumdan kopmu§lugunu yans1t1yor
du. Cok eskiden yapt1g1m bu cevlriyi yan§madan
sonra betlge ald1m.
GEMiCiLiK - DEViNiM
Rimbaud «May1s Silrgilnlerlnde> uyag1 atti.
«Illuminations> adh betigine, dilzko§uklarla (artis
ti'k neslr-poemes en pro�> blrlikte konan ve bu ce
vlri betiglnde yer alan son §ilrlerlnln baz1 dizelerin
de, bllerek, hece say1sm1 tutturma endi§esinden de
vaz gectl. cGemlcilik> ve cDevinim> §llrlerlnde ise
ne hece say1sma, ne uyaga yer verdi. Eskllerin artls
tlk nesir dedigi olcilsttz, dlze sonu uyaklanm atan,
yalmzca ic uyaklara yer veren «poemes en prose>la
ra gecl§i boyle a§ama a§ama gercekle§tlrdi.
109
A R T H U R R I M B A U D
111
ilnlil §iiri var: Esrlk Geml ve (::i!;eklerle ilgili
Ozana Soylenenler.
Bu yil Rimbaud'nun sanatmdaki devrim yzltdzr.
Eski §iirlerini yadszr, Paul Demany'ye yazdzi}i
betide bir yil once gonderdii}i dizelerin yakzl
masmi ister. Dilzko§Uk yazma dil§ilncesi de bu
yzllara raslar. Ozanm dilzko§u_klannda da Bau
delaire'den etkilendii}ini soyliyen ele§tiriciler
var . . .
Paul Verlaine'le Quartier Latin'in esrikleri
arasma girdi, alkollil ve afyonlu bir ya§ama
ba§ladz.
1872 Verlaine'in karzszyla arasz aczldzi}i icin Rim
baud mart aymda Charleville'e donmek zorun
da kaldi. Bu yolculuk szrasmda ozan, mayis,
haziran ve temmuz aylannda, Am, May1s Silr
gilnleri, Michel ve Christine, Altm Qag'm ilk
dizelerini yazdi, §iirleri daha sonra Parise do
nil§ilnde tamamlandz.
Verlaine'le birlikte once Belcika'ya, sonra
Londra'ya gecti. Eylill'de, Fransa'da bir sanat
gilncesinde Kargalar §iiri yaymlandz . . . Yzlba
§tna doijru Rimbaud kasabasma dondil.
1873 Grip olan Verlaine Olecei}ini sandi, Rimbaud'
yu caiJzrdz. Ozan Londra'ya geldi, orada bir
sure kalip Fransa'ya ve bu kez Roche'da otu
ran annesinin yanina dondil. Nisanda Dela
haye ve onu onaylayanlara gore Cehennemde
Bir Mevsim'i, Verlaine ve onu onaylayanlara
gore ise Illumlnaionts'z yazmaya ba§ladi. Ta
rthsel oncelikleri tartz§mali bu dilzko§uklany
la ilgili, ozan, Delahaye'e §Unlan yazzyor:
« . . Oldukca dilzenli cali§iyorum; dilzyazi bici
.
112
Aralarandaki giddetli bir tarti3ma nedeniyle
Varlaine Rimbaud'yu vurup Belcikanan Mons
kentindeki ceza evine girdi, ozan Roche'a ye
niden danii.p dil2ko8Uklari ilstilnde calt§tt.
1874 Bu yilin ilk aylarinda Germain Nouveau Ue
Londraya gitti. Bir yil kadar kalip Illumina
tions'in bilyilk bir Mlilmtlnil yazdi. Verlaine,
02anin oltlmtlnaen sonraki bir inceleme yan
sinda Rimbaud'nun bu so2ctlt]ilntln tngili2ce
oldul}unu ve cPiriltili Fresklen anlamina gel
dil}ini soyltlyor.
1875 Mart ayinda Stutgart'da Verlaine'le bulu§tu.
Siddetli tarti3malar yeniden ba3ladi, ikt giln
sonra birbirlerinden ayrildilar. Mayis ayinda
Rimbaud yayan yollara dil§ttl, i talyaya geldt,
bir stlre Milano'da kaldiktan sonra yeniden
kasabasi Charleville'e dondil. i spanyolca,
arapca, italyanca cali§maya ba3ladi.
1876 Hollanda somilrge ordusuna asker ya2ildi, Ba
tavia'ya geldi, sonra askerden kacip Fransa
ya dondil.
1877 Viyanadan sinir dm edilince yentden kasaba
sznda oldu, ama duramadi, Hollanda il2erin
den Almanya'ya, oradan isvec ve Norvec'e gec
ti. Stockholme'den de atildi. Bu yilin eyltll
ayznda Mmr'zn iskenderiye kentine gitmek
icin gemiye bindi, ama sayri dil§tlp kasabasina
geldi.
1 878 Kaszm ayinda iskenderiye'de i§ aradi.
Aralikta Kibris'a gecti, Larnaca yakinlarinda
§antiye 3efligi yapti.
1880 Mzszr'a geldi, sonra yeniden Kibris'a dondil. Ki-
2zl Deni2deki limanlarda i§ aradi.
1 881 Harrar'daki i§i silah sati3i. Ce§itli kurulu§lara
ya2ilar ya2di, giyim kugamla ilgili alim satim
denemelerine girigti, olumlu yanitlar alamadi.
1891 «Dert mi Bize Yilre�im> §iirinin 02ani, tlc ki
tanin yere batmasinz istiyor, «Eski dostlar, si
yahlar, durmayalim burada. - Gidelim! Ca
buk! Eyvah! Eski toprak eriyor. Beni yutup
sizlere akiyor dalga dalga.» diyordu. Ama son-
113
ra bu siyahlari kiJle gibi alip satti. Susuzluk
Gilldttrilsil'nde ise «Bir giln altanim olursa
- Kuzeye giderim ya da - Bag kentlerini
boylarim.> dizelerini yaziyordu. Siyah ticare
tinden para kazandi am.a sag bacaginin diz
kapagindaki korkunc agrilarla gemiye bindi.
« Terketttgi ye6fl hanlar> onu giller yilzle kar
§ilamadi. Ve yollarin bu silrekli gezgini, once
bir ayagini, sonra da on kasimda Marsilya
hastahanesinde ya§amini yitirdi. Gilzel §iirle
rine ragmen ya§amiyla yozla§mi* kiicilk bur
juvazinin en belirgin arneklerinden biri oldu .
1 1"
i Q i N D E K i L E R
Onsi:iz Gil:>i 5
I. B O L UM
i LK DiZELER
Ozlem 9
Gilne!} ve Ten 10
Ofelya 19
As1lm1§larm Balosu 21
Doksaniki Olilleri 23
Ermi§ Tartufe'iln YazglSl 24
Ve nils 25
Milz ilk 26
ilk Ak§am 28
Garipler 30
Roman 32
Gi:inliimce Bir Kl!l 34
Yedi Ya§ Ozanlar1 35
Ye§il Meyhanede 38
Qapkm 39
Kuytuda Uyuyan Asker 40
Ba§1bo§lugum 41
Dolap 42
Ak!lam Duas1 43
Qalmm1§ Yilrek 44
Qir;eklerle ilgili Ozana SOylenenler 45
isa ile ilk Bag1t 48
Esrik Gemi 53
Bit Kmc1 Bac1lar 57
Sesliler 58
Y1ld1z Pembe Aglad1 59
Kargalar 60
K1r Tanr1smm Ba§1 61
II. BOL tJM
ILLUMIN ATIONS'DAN
YEN i DiZELER VE �ARKILAR
Nobetler II 95
A. RIMBAUD/ 109
iQiNDEKiLER 1 15