Filipino 8

Ikalawang Markahan
Modyul 1

Sanaysay
Ang Iba’t ibang Paraan ng
Pagpapahayag ng Opinyon at Katuwiran
Pangalan: _____________________________________ Iskor: ____________
Baitang at Seksyon: _______________________________ Petsa: ___________

ASIGNATURA Filipino 8
BILANG NG MODYUL 1
PAMANTAYANG Naipamamalas ng mag-aaral ng pag-unawa sa mga akdang
PANGNILALAMAN pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano,
Komonwelt at sa Kasalukuyan

Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay

PAMANTAYANG PAGGANAP tungkol sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan

Naipaliliwanag ng maayos ang pansariling kaisipan,

MGA KASANAYANG pananaw, opinyon at saloobin kaugnay ng akdang
PAMPAGKATUTO tinalakay (F8PS-IIg-h-28)
Nagagamit ang iba’t-ibang paraan ng pagpapahayag sa
pagsulat ng sanaysay(F8WG-IIf-g-27)

1. Natutukoy ang mga uri ng sanaysay

MGA LAYUNIN 2. Nailalahad ang sariling opinyon, pananaw, damdamin
at saloobin kaugnay ng binasang sanaysay sa
pamamaraang pasulat
3. Nakasusulat ng sariling sanaysay gamit ang iba’t-ibang
paraan ng pagpapahayag
4. Napahahalagahan ang sanaysay sa pagbibigay ng
sariling opinyon,damdamin at saloobin mula sa
napanood o nakitang pangyayari sa lipunan

Pagtatalakay:

Ang sanaysay o essay ay isang akdang nagpapahayag ng pananaw ng manunulat.

Ito ay maaaring magkaroon ng mga elemento tulad ng opinyon, kurokuro, pagpuna,
impormasyon, obserbasyon, ala-ala at pagmumuni-muni ng isang tao.

Dalawang uri ang Sanaysay

1. Pormal- Ito ay ang uri ng sanaysay kung saan tinatalakay nito ang mga seryosong
paksa at nangangailangan ng malalim na pang-unawa at masusing pag-aaral.

2. Di-Pormal- Ito naman ang uri ng sanaysay na tumatalakay sa mga magaan,

pangkaraniwan, at pang-araw –araw na paksa.
 Mga Gabay na Gawain

Gawain 1
Panuto: Basahin at unawain ang isang akda. Pagkatapos ay sasagutin mo ang mga
sumusunod na katanungan.

Ako ay Ikaw
ni Hans Roemar T. Salum
“Ako’y isang Pinoy, sa puso’t diwa. Pinoy na isinilang sa ating bansa. Ako’y ‘di sanay
sa wikang mga banyaga, ako’y Pinoy na mayroong sariling wika. Wikang Pambansa, ang
gamit kong salita...” Hay, napakasarap sa pandinig ang awiting iyan ni Florante. Damang-
dama ang pagmamahal ng mang-aawit sa akin. Matagal na panahon na rin simula nang ako
ay ipaglaban ni dating Pangulong Mauel L. Quezon. Ang pakikipaglaban niyang ito ay daan
upang ako ay umusbong, gamitin at tangkilikin. Ako ang simbolong pagkakakilanlan ng ating
bansa, ang Pilipinas. Ako ay ginagamit sa maraming sitwasyon at pagkakataon. Ah, tunay
ngang malayo na ang aking narating bilang isang instrumento ng komunikasyon. Sa
paglipas ng panahon ay mabilis na naging moderno na ang ating bansa.Modernong
kagamitan, pamumuhay, moderno na rin pati kabataan.Talagang ang mga Pinoy ay hindi
nagpapahuli.

Subalit, kasabay ng pagbabago at pagiging modernong ito ay ginawa na rin akong

moderno.Pakiramdam ko ay binihisan ako upang sumabay sa makabagong panahon.
Mayroong wika ng kabataan ngayon, Taglish, mga jejemon wika nga. Ang salitang nanay
sasabihing mudra, ang tatay ay pudra.May magsasabi ring I wanna make bili that sapatos!
Hay, kailangan bang kasabay ng pagbabago ay pagbabago sa akin? Nasaan na ang
ipinaglabang wika? Mga kabataan, ako ay ikaw na sasalamin sa ating bansa. Hindi masama
ang pag-unlad at ang pagbabago kung ang pagbabagong ito ay para sa ikabubuti at
ikaaayos ng komunikasyon. (Ambat, Vilma C. et. al. 2015 Filipino 10 Modyul para sa
Magaaral, Meralco Avenue Pasig City, Philippines. Vibal Group Inc.)

Mga gabay na tanong:

1. Anong uri ng sanaysay ang binasang akda? Bakit?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

2. Pansinin ang mga pangungusap sa ibaba, ano ang ibig sabihin ng sumusunod na
pahayag?
Isa-isahing ipaliwanag ang kahulugan ng bawat isa.
a. Matagal na panahon na rin simula nang ako ay ipaglaban ni dating Pangulong
Manuel L. Quezon.
___________________________________________________________________
 ___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
b. Sa paglipas ng panahon ay mabilis na naging moderno ang ating bansa.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

c. Pakiramdam ko ay binihisan ako upang sumabay sa makabagong panahon.

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
3. Sino ang nagsasalita sa sanaysay?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

4. Ano ang tema o paksa ng sanaysay? Ipaliwanag.

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

5. Ayon sa binasang akda, bakit mahalaga ang wikang pambansa?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

Pagtatalakay

Iba’t - Ibang Paraan ng Pagpapahayag ng Opinyon at Katuwiran

1. Paglalahad - Layunin nitong magpaliwanag.

Halimbawa:
Ang Pilipinas ay isa sa panakamasasayang bansa sa huling pag-aaral. Dito
naninirahan ang mga masayahing tao na nakukuha paring ngumiti at maging masaya sa
gitna ng mga problema sa buhay.
2. Paglalarawan - Layunin nito na mailarawan ang kabuoang anyo ng tao,
bagay o pook upang maipakita ang kaibahan nito sa mga kauri.
Halimbawa:
 Sa tuwing mapapatigil ako sa mabilis na pagtakbo ng aking buhay, bigla kong naalala
ang aking pagkabata. Lumaki ako sa isang panahon kung saan hindi pa ganon kaprogresibo
ang teknolohiya kaya napilitan kaming maglaro sa mainit na sikat ng araw habang pinupuno ng
alikabok at dumi ang aming mga maliliit na paa.Hanggang ngayon ay nararamdaman ko pa ang
lamig ng batis kung saan naliligo, walang pakialam sa mga nakakikita sa amin, parang mga
ibong naka-buka ang pakpak para sa hangin. At sa isang maikling sandal na ito, aking naiisip
kung gaano na kalaki ang pinagbago ng aking buhay, at gayon din ang mundong aking
ginagalawan.

3. Pagsasalaysay – Layuning nitong maglahad ng mga pangyayari.

Halimbawa:
Isang araw, may isang pagong naglalakad na mabagal. Ang mga kuneho naman ay
mabilis. Nagyabang ang kuneho. Pero nanalo ang pagong sa lakbayan.

4. Pangangatuwiran- Layunin nitong umakit sa pamamagitan ng pagbanggit sa

mga katuwiran.
Halimbawa:
Mas magandang huwag kang gumanit ng make-up dahil mas maaliwalas at malinis ang
iyong mukha kesa kung gagamit ka nito masisira at madudumihan lang ang iyong ganda”

Mga Gabay na Gawain

Gawain 2
Panuto: Basahing mabuti ang bawat teksto. Isulat sa sagutang papel ang uri ng tekstong
binasa at bigyan ng paliwanag ang bawat pahayag.
1. Matatag ang isang gusali kung ang balangkas nito’y matibay at di maigugupo abutin
man ng pinakamalakas na unos. Gayon din naming katatag ang isang bansang binubuo
ng maliligayang tahanan, at ang katatagan nito’y salig sa hina o lakas ng kanyang
sandigan, ang mag-anak.
Sagot: ____________________________________

2. Kapag may taong nangangailangan at lumapit sa iyo, ipinagpapaliban mo ba ang

pagtulong mo sa kanya dahil may mas mahalaga kang gagawin? May mga taong mas
abala pa sa pag-aalaga ng hayop kaysa mga tao, at mas iniisip na ang batas at
kaayusan kaysa ang kalagayan ng mga mahihirap at kapuspalad. Ano para sa iyo ang
“pahinga” tuwing Linggo?

Sagot : _____________________________________
 3.

Sagot : _________________________________

4. Nagturo si Jesus sa isang sinagoga sa Araw ng Pahinga, at may isang babae roon.
Labingwalong taon na siyang may espiritung nagbibigay-sakit; nagkakandakuba na siya t di
makatingala. Pagkakita sa kanya ni Jesus, tinawag siya nito at sinabi: “babae, lumaya ka
sa iyong sakit.” ipinatong nito sa kanya ang mga kamay at agad na nakatayo nang tuwid ang
babae at nagpuri sa Diyos. Nagalit ang pangulo ng sinagoga dahil nagpapagaling si Jesus
sa araw ng pahinga kaya sinabi niya sa mga tao; “May anim na araw para magtrabaho kaya
s mga araw na iyon kayo pumarito para magpagaling, hindi sa Araw ng Pahinga!” Sinagot
siya ng Panginoon: “Mga mapagkunwari, hindi ba kinakailangan ng bawat isa sa inyo ang
kanyang baka o asno mula sa sabsaban nito sa Araw ng Pahinga at inilalabas para
painumin? At isang babae naman ang narito na Anak ni Abraham na labing walong taon
nang iginapos ni Satanas. Di ba siya dapat kalagan sa Arawa ng Pahiga? Napahiya ang
lahat niyang kalaban pagkarinig sa kanya pero nagalak naman ang mga tao sa lahat ng
kahanga-hangang ginawa ni Jesus. Efeso 4:32- 5:8

Sagot : ______________________________

Paglalapat
Gawain 3
Panuto: Sumulat ng sariling sanaysay na nagpapahayag ng iyong opinyon at katuwiran mula sa
napanood na balita o pangyayari sa lipunan gamit ang mga paraan ng pagpapahayag
(Pumili lamang ng isa sa mga paraan).

_______________________________________

_____________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
 SUSI SA PAGWAWASTO

MODYUL 5

Mga Gabay na Gawain:

Gawain 1
1. Di pormal na sanaysay
2. A, B at C (Ang guro ang magmamarka depende sa sagot ng mag-aaral)
3. Wikang pambansa
4. Tungkol sa wikang pambansa
5. Ito ang kasangkapan ng pagkakaisa ng mamamayan ng isang bansa.

Gawain 2
1. Paglalarawan
2. Pangangatuwiran
3. Paglalahad
4. Pagsasalaysay

Gawain 3
(Ang guro ang magmamarka depende sa sagot ng mag-aaral)

Paunang Pagtataya :

1. a 6. 11. a 16.

2. 7. b 12. 17. a

3. d 8. 13. c 18.

4. 9. d 14. 19. c

5. a 10. 15. d 20.