മധ്യാടവ്യധിപം ദുഗ്ധസിന്ധുകന്യാധവം ധിയാ |

ധ്യായാമി സാധ്വഹം ബുദ്ധേഃ ശുദ്ധ്യൈ വൃദ്ധ്യൈ ച സിദ്ധയേ || ൧ ||

“മധ്യാടവ്യധിപമ്” ഇതി |

മധ്യാടവീ നാമ കേരളരാജ്യസ്യ കശ്ചന ഗ്രാമഃ | സൈവ പ്രശ്നമാര്ഗകര്തുഃ ഗ്രാമഃ | സ ച ഗ്രാമഃ കണ്ണൂരുമണ്ഡലേ
ഭവതി | തസ്മിന് ഗ്രാമേ കശ്ചന വിഷ്ണുദേവാലയഃ വര്തതേ | അതഃ മധ്യാടവ്യധിപേതി പദേന ഗ്രന്ഥകര്താ വിഷ്ണോഃ
സ്തുതിം കരോതി | (മധ്യാടവ്യാ അധിപഃ = മധ്യാടവ്യധിപഃ |) ദുഗ്ധസിന്ധുഃ നാമ ക്ഷീരസാഗരഃ | ക്ഷീരസാഗരേ
ഭഗവാന് വിഷ്ണുഃ ആദിശേഷസ്യോപരി നിജഭാര്യയാ ശ്രീലക്ഷ്മ്യാ സാകം ശയനം കരോതീതി പുരാണേഷു കഥിതമ് |
വിഷ്ണോഃ ഭാര്യാ ശ്രീലക്ഷ്മീഃ ദേവേഭ്യഃ അസുരേഭ്യശ്ച സമ്ഭൂയ അമൃതപ്രാപ്ത്യര്ഥം ക്ഷീരസാഗരസ്യ മന്ഥനാവസരേ
സമുത്പന്നേഷു വസ്തുഷു അന്യതമാ ഭവതി | അതഃ ശ്രീലക്ഷ്മ്യാഃ ദുഗ്ധസിന്ധുകന്യാ ഇതി വിശേഷണമ് |
(ദുഗ്ധസിന്ധുഭവാ കന്യാ ദുഗ്ധസിന്ധുകന്യാ ഇതി വിഗ്രഹവാക്യമ് |) ദുഗ്ധസിന്ധുകന്യായാഃ ധവഃ (പതിഃ) =
ദുഗ്ധസിന്ധുകന്യാധവഃ (മഹാവിഷ്ണുഃ) | താദൃശം മധ്യാടവ്യധ്ധപം ദുഗ്ധസിന്ധുകന്യാധവം മഹാവിഷ്ണുമ് അഹം
(പ്രശ്നമാര്ഗകാരഃ) ബുദ്ധേഃ ശുദ്ധ്യൈ വൃദ്ധ്യൈ ച (ബുദ്ധേഃ രജസ്തമോഗുണയോഃ നിവൃത്തിര്ഭൂത്ത്വാ
സത്ത്വഗുണസ്യാധിക്യാര്ഥം തഥാ ബുദ്ധിശക്തേഃ വര്ധനാര്ഥം) ഏവമേവ സിദ്ധയേ = അഭീഷ്ടഫലസിദ്ധ്യര്ഥം
(പ്രശ്നമാര്ഗഗ്രന്ഥസ്യ നിര്വിഘ്നതയാ പരിസമാപ്ത്യര്ഥം) ധിയാ = ബുദ്ധ്യാ ധ്യായാമീതി അസ്യ
മങ്ഗലാചരണശ്ലോകസ്യ താത്പര്യമ് |

“യഃ ശ്രീമഹാദേവസുതോ ഗുരോര്ലബ്ധോദയോ മധ്യവനാധിനാഥാത് |

സഃ പ്രശ്നമാര്ഗാഖ്യമകാര്ഷാമേതച്ഛാസ്ത്രം സുഖം ബോധയിതും സ്വശിഷ്യാന് ||”

ഇതി |

അഥ ചതുര്ദശോഽധ്യായഃ||14||

~~~~~

വാച്യാഃ സുതാദയോ ഭാവാഃ പരോക്ഷസ്യാപി പൃച്ഛതഃ|

സുവചാസ്തേ വയോ ജ്ഞാത്വാ യതസ്തദപി കഥ്യതേ||൧||(1)

പ്രശ്നകാലേ പൃച്ഛകസ്യ പരോക്ഷാഃ സുതാദയോ ഭാവാഃ ചിന്ത്യാഃ|പൃച്ഛകസ്യ സുതാദീനാം വയഃ ജ്ഞാത്വാ കഥയേത്|
അതഃ തച്ചിന്തനക്രമോഽപി കഥ്യതേ|

|14||ചതുര്ദശോഽധ്യായഃ ശ്ലോകം(2)

ലഗ്നേശേ ക്ഷിതിജേ ച ബാലഹിമഗൗ നോ പഞ്ചസംവത്സരാഃ

പൂര്ണാഃ പ്രഷ്ടുരഥേന്ദുജേഽഷ്ടഭൃഗുജേ ഷട്സംയുതാ വാ ദശ|

ത്രിംശദ്ദേവഗുരൗ രവൗ ദശഗുണാഃ ശൈലാശ്ച വൃദ്ധോഡുപേ

പ്രഷ്ടാ വൃദ്ധതരോഽര്കജേ ഫണിനി വാ ചൈഷാം തഥൈവോദയേ||൨||(2)

ആരൂഢലഗ്നേ ക്ഷിതിജേ , കുജേ ലഗ്നാധിപേ , കുജക്ഷേത്രേ ലഗ്നഗതേ , ലഗ്നേ ബാലഹിമഗൗ , ലഗ്നേശേ

ബാലഹിമഗൗ , ലഗ്നേ ബാലഹിമഗുക്ഷേത്രഗതേ സതി പൃച്ഛകഃ യസ്യ വിചാരേ പൃച്ഛതി തസ്യ വയഃ പഞ്ചസംവത്സരാഃ
പൂര്ണാഃ ന സ്യുഃ ഇതി വദേത്|

ലഗ്നേ ഇന്ദുജേ , ബുധക്ഷേത്രേ ലഗ്നഗതേ സതി അഷ്ടവര്ഷാണി പൂര്ണം ന അഭവത് ഇതി വദേത്|

ലഗ്നേ ഭൃഗുജേ , ശുക്രക്ഷേത്രേ ലഗ്നഗതേ സതി ഷോഡശവര്ഷാണി പൂര്ണം ന അഭവത് ഇതി വദേത്|

ഗുരൗ ലഗ്നഗതേ അഥവാ ഗുരുക്ഷേത്രേ ലഗ്നഗതേ ൩൦ വര്ഷാണി വദേത്|

ലഗ്നേശേ വൃദ്ധോഡുപേ , രവൗ ലഗ്നഗതേ സിംഹേ വാ ലഗ്നഗതേ സതി ൭×൧൦ =൭൦ വര്ഷാണി നിര്ദിശേത്|

ശനിക്ഷേത്രേ ലഗ്നഗതേ അഥവാ ശനിരാഹൂ ലഗ്നഗതൗ ചേത് സപ്തതിവര്ഷേഭ്യഃ അധികം വയോമാനം വദേത്|

അമാവാസ്യാതഃ ശുക്ലപഞ്ചമീപര്യന്തം ബാലചന്ദ്രഃ|കൃഷ്ണാഷ്ടമീതഃ അമാവാസ്യാപര്യന്തം വൃദ്ധചന്ദ്രഃ|