Ülke Örnekleri Ural

İSMEP REHBER KİTAPLAR
Acil Durum
Hazırlık Kapasitesinin
Artırılması
İSTANBUL’UN ÇEŞMELERİ
Acil Durum
Hazırlık Kapasitesinin
Artırılması
İstanbul Valiliği, İstanbul Proje Koordinasyon Birimi (İPKB) tarafından yürütülen,
“İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi” (İSMEP)
kapsamında yayınlanan İSMEP Rehber Kitaplar
Beyaz Gemi Sosyal Proje Ajansı tarafından hazırlanmıştır.
Haziran 2014, İstanbul
Copyright©2014
Tüm hakları saklıdır.

Bu kitabın hiçbir bölümü
İstanbul Valiliği, İstanbul Proje Koordinasyon Birimi’nin (İPKB) veya
İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’nün (İstanbul AFAD)
yazılı izni olmadan elektronik, dijital veya mekanik yollarla çoğaltılıp dağıtılamaz.
Bu kitap kâr amaçlı kullanılamaz.
Yürütücü Kurumlar
İstanbul Valiliği
İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (İstanbul AFAD)
İstanbul Proje Koordinasyon Birimi (İPKB)
Akademik Danışman
Prof. Dr. Derin Ural
Bu kitabın hazırlanma aşamasında gösterdikleri katkılardan dolayı
İstanbul AFAD ve İPKB çalışanlarına teşekkür ederiz.
İçindekiler
6 Giriş
8 Akademik Giriş
10 Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin Artırılması
12 Şehirlerde Bulunan Tehlikelerin Tespiti
14 Arazi Kullanım Politikaları
16 Yerel Yönetimlerin Afetlere Hazır Olmasının Önemi
18 Planlama Çalışmalarının Gerekliliği
20 Planların Tatbikatı ve Güncellenmesi
22 Akıllı ve Afete Hazır Şehirler
24 Dünyada ve Türkiye’de Yapılan Çalışmalar

26 Dünyada Afet ve Acil Durum Yönetimi
27 Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
30 Japonya
33 Fransa
36 İtalya
38 Türkiye’de Afet ve Acil Durum Yönetimi
40 Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü
40 Afet İşleri Genel Müdürlüğü
40 Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlükleri
43 Başkanlık Döneminde Teşkilatlanma

46 İSMEP Çalışmaları
48 Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin Artırılması Çalışmaları
48 Acil Durum Haberleşme Sistemlerinin İyileştirilmesi
53 Acil Durum Bilgi Yönetim Sisteminin Kurulması
58 İstanbul AFAD’ın Kurumsal Kapasitesinin Artırılması
64 Afetlerde İlk Müdahaleci Kurumların Kurumsal Kapasitesinin Artırılması
68 İstanbul Afet Müdahale Planı

70 Sonuç ve Kazanımlar
73 İlk Müdahaleci Kurumların Kapasitesinin Artırılması
73 Acil Durum Haberleşme Sistemleri
74 INSARAG Sertifikasyonu
74 Modern Komuta Kontrol Merkezleri
75 Acil Durum Bilgi Yönetim Sistemi
76 Kaynakça
6 GİRİŞ DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE YAPILAN ÇALIŞMALAR İSMEP ÇALIŞMALARI SONUÇ VE KAZANIMLAR
Alman Çeşmesi
İSMEP REHBER KİTAPLAR ACİL DURUM HAZIRLIK KAPASİTESİNİN ARTIRILMASI 7
Giriş
Akademik Değerlendirme
Prof. Dr. Derin URAL
İTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü

Öğretim Üyesi
İTÜ Afet Yönetim Merkezi
Kurucu Müdürü
Afet yönetimi Bir toplumun afete hazır ve Ülkemizde önce Başbakanlık Afet
alanında kapasite dirençli hale gelebilmesi için tüm Yönetimi Direktörlüğü (TEMAD),
artırımı ve gelişmenin ilgili paydaşların kapasite artırımı ardından Başbakanlık Afet ve
konusunda eşgüdümle çalışması Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
sağlanabilmesi için insan
gerekmektedir. (AFAD) ve il düzeyinde İl AFAD
odaklı, insan haklarını
Müdürlükleri’nin kurulması ile
koruyan, insana yetki
Okuduğunuz bu kaynak kitapta, deprem sonrası yaklaşık 10 yıllık
veren, ortak hedef ve 1999 Kocaeli Depremi’nden süreçte politika geliştirilmesi ve
çalışmalar ile tatbikatlar sonra meydana gelen can ve mal kurumların kurulması için verimli
yaparak eşgüdümün kayıplarının tekrarlanmaması geçmiştir.
oluşmasından emin hedefi ile İstanbul odaklı
olan, değişime açık gerçekleşen İstanbul Sismik Uluslararası örneklerde de bu
olarak sürekli gelişen Riskin Azaltılması ve Acil Durum tür önemli yapılanmaların en
bir sistemin oluşmasını Hazırlık Projesi’nin (İSMEP) az 10 yıl içerisinde kurulabildiği
sağlayan ve riskleri kapasite artırımı ile ilgili önemli gözlemlenmektedir.
tespit ederek bilinçli çalışmaları sunulmaktadır.
bir şekilde hedef odaklı Afetler uzun aralıklarla meydana
çalışma gerekmektedir. 1999 Kocaeli Depremi ülkemizde gelmelerinden dolayı yol açtığı
afet yönetimi bilincini değiştirmiş, kayıplar toplum tarafından
deprem sonrası müdahale ve unutulmaktadır.
iyileştirme odaklı yaklaşımlardan,
afet öncesi planlama ve zarar Ancak yerel birimleri ile güçlü bir
azaltmayı amaçlayan yaklaşımlara şekilde kurulan yeni kurumlar
yönlendirmiştir. toplumu afetlere hazırlama
konusunda geleceğe ümit
vermektedir.
Yine de afetlerle mücadelede

sadece yönetimlerden yardım
beklemek yerine halkımızın, kendi
üzerine düşen kapasite artırımı
görevlerini de yerine getirmesi
gerekmektedir.
İstanbul Deprem Bölgeleri Haritası ve Kayıtlara Geçen Büyük İstanbul Depremleri
1. Derece Deprem Bölgesi

342 447 542 1296 1509 1719 1766 1894 1912 1935 1963 1999 ?
Kaynak: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İstanbul Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü
Bu görevleri bireyler eğitim 1999 yılından bugüne Bu kitapta, İSMEP kapsamında

alarak, risklerini belirleyerek afetlere hazırlık konusunda Acil Durum Hazırlık
ve afet planlama çalışmalarını gerçekleştirilen çalışmalara halkı Kapasitesinin Artırılması’na
tamamlayarak yerine getirebilirler. dahil eden en önemli projelerden yönelik gerçekleştirilen örnek
biri de İSMEP Projesi’dir. çalışmalar, Türkiye’nin diğer
Afet yönetimi alanında illerine de rehber olacak şekilde
kapasite artırımı ve gelişmenin İSMEP, İstanbul’da afetlere karşı sunulmaktadır.
sağlanabilmesi için insan odaklı, hazırlık kapasitesinin artmasını
insan haklarını koruyan, insana sağlamak amacıyla toplumdaki Uluslararası bir başarıya ulaşan
yetki veren, ortak hedef ve tüm paydaşları çalışmalarına İSMEP, Dünya Bankası tarafından
çalışmalar ile tatbikatlar yaparak dahil eden bir proje olarak dikkat diğer ülkelerde de örnek
eşgüdümün oluşmasından emin çekmektedir. gösterilmektedir.
olan, değişime açık olarak sürekli
gelişen bir sistemin oluşmasını Proje, sivil toplum kuruluşlarını, Rehber kitabımızın ulusal
sağlayan ve riskleri tespit ederek yerel yöneticileri, afet çalışanlarını, ve uluslararası afete hazırlık
bilinçli bir şekilde hedef odaklı öğrencileri, üniversiteleri ve çalışmalarında kullanılmasını ve
çalışma gerekmektedir. afetlerle ilgili kurumları bir araya yararlı olmasını dileriz.
getirmekte ve insan odaklı bir
Bu sistem içerisinde yer alacak proje özelliği taşımaktadır.
kurumların başarısı ve afetlerde
oluşabilecek kayıpların azalması İstanbul, nüfusu 13 milyonun
yine bu kurumların gelişimine üzerinde olan bir mega şehirdir.
bağlı olarak görülebilecektir. Mega şehirlerde bir acil durumun
afete, bir afetin de katastrofa
Bu süreçte; şeffaf ve hesap verebilir dönüşmesi mümkündür.
kurumlar, yönetimler ve yöntemler
ile bu kurumların çalışmalarının Bu nedenle bu rehber kitapta,
toplum tarafından takip edilmesi dünyanın farklı mega şehirlerinde
ve bu çalışmalara toplumun doğal afetlere hazırlık çalışmaları
katılması sağlanmalıdır. incelenerek sunulmakta ve
İstanbul için gereksinim olan
altyapı hazırlıkları, planlama
çalışmaları ve yatırımlar
aktarılmaktadır.
Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin

Artırılması
İnsanlar, afet ve acil Farklı yer ve iklim koşulları Afet ve acil durum hazırlık
durumların meydana nedeniyle ülkemizin farklı kapasitesinin artırılması
geldiği yerlere yönelik bölgelerinde sel, kuraklık, deprem, çalışmaları da yine bu disiplin
toprak kayması gibi değişik doğal içerisinde yapılan temel çalışma
yardımlarda bulunmakta,
veya insan kaynaklı tehlikelere başlıklarından birisidir.
bir yandan da afet
bağlı olarak afet ve acil durumlar
öncesi çalışmalarla
ortaya çıkmaktadır. Okumakta olduğunuz bu rehber
afetlerden dolayı kitap, İstanbul Sismik Riskin
oluşabilecek her türlü Dünyanın bir çok ülkesinde de Azaltılması ve Acil Durum
zararların azaltılması için benzer nedenlerle afet ve acil Hazırlık Projesi (İSMEP)
çeşitli hazırlık çalışmaları durumlar yaşanmaktadır. kapsamında yapılan acil durum
yürütmektedir. hazırlık kapasitesinin artırılmasına
Bu nedenle insanlar afet ve acil yönelik gerçekleştirilen çalışmaları
durumların meydana geldiği detaylı olarak aktarmak için
yerlere yönelik yardımlarda hazırlanmıştır.
bulunmakta, bir yandan da afet
öncesi çalışmalarla afetlerden İSMEP kapsamında
dolayı oluşabilecek her türlü gerçekleştirilen diğer çalışmaları
zararların azaltılması için çeşitli ise bu kitap haricinde
hazırlık çalışmaları yürütmektedir. hazırladığımız ve serinin devamı
olan 7 farklı rehber kitapta detaylı
Yaşanan deneyimlerle sürekli olarak inceleyebilirisiniz.
gelişen bu hazırlık çalışmaları
günümüz dünyasının ortak aklı 4 ana bölümde oluşan bu rehber
sonucunda Afet Yönetimi’nin bir kitabın ilk bölümünde temel
disiplin çerçevesinde sistematik kavramlar ve hazırlık kapasitesinin
bir şekilde gerçekleştirilmesini artırılması çalışmaları için önemli
zorunlu kılmaktadır. olan başlıklar aktarılmaktadır.
Risk Yönetimi
AFET YÖNETİM AFET

SİSTEMİ ANI
Kriz Yönetimi
İkinci bölümde ise dünyada Afet Afet Yönetimi

afet yönetiminde önemli
çalışmalar gerçekleştiren ülkeler Yine Birleşmiş Milletlerin kabul Afet yönetimi ile afet sonucunu
ve Türkiye’de mevcut durum ettiği tanıma göre afet; insanlar doğurabilecek olayların önlenmesi
incelenmektedir. için can, fiziksel, ekonomik ve veya zararlarının azaltılması
sosyal kayıplara neden olan, amaçlamaktadır.
Üçüncü bölümde ise normal yaşamı durdurarak veya
İSMEP Projesi kapsamında kesintiye uğratarak toplumları Afetlere hazırlık, olası risk ve
gerçekleştirilen çalışmalar etkileyen ve yerel imkânlar ile zararların azaltılması (Risk
detaylı olarak aktarılmakta ve baş edilemeyen her türlü doğal, Yönetimi) ile birlikte afetlerden
son bölümde projenin sonuç ve teknolojik veya insan kaynaklı sonra müdahale etme ve
kazanımları paylaşılmaktadır. olaylar olarak tanımlanmaktadır. iyileştirme (Kriz Yönetim)
evrelerinden oluşmaktadır.
Acil Durum Afet yönetimi; bu evrelerin

Müdahale Kapasitesi tümünde yapılması gereken
çalışmaların, toplumun tüm
Birleşmiş Milletlerin de kabul Afet ve acil durumlarda can kesimlerini kapsayacak şekilde
ettiği tanıma göre acil durum; ve mal kurtarma, sağlık, iaşe, planlanması, yönlendirilmesi,
mal ve çevreyi korumak için acil ibate, güvenlik, mal ve çevre desteklenmesi, koordine edilmesi,
müdahaleyi gerektiren ve yerel koruma, sosyal ve psikolojik gerekli mevzuat ve kurumsal
imkânlar (olayın olduğu yerdeki destek hizmetlerinin verilmesine yapılanmaların oluşturulması
normal prosedürler, organizasyon yönelik çalışmalar müdahale veya yeniden düzenlenmesi,
ve kaynaklar) ile baş edilebilen olarak tanımlanmaktadır. Bu etkin ve verimli bir uygulamanın
olaylar olarak tanımlanmaktadır. çalışmaların yeterlilikleri veya sağlanabilmesi için toplumun
uygulama anındaki potansiyelleri tüm kurum ve kuruluşlarıyla,
Acil durumun gerçekleştiği ise müdahale kapasitesini ifade kaynaklarının bu ortak amaçlar
bölgede toplumun belli etmektedir. doğrultusunda yönetilmesidir.
kesimlerinin normal hayat ve
faaliyetleri belli bir süre kesintiye
uğrayabilmektedir.
Şehirlerde Bulunan Tehlikelerin Tespiti
Afet yönetimi sisteminde, Bu politikanın • Tehlikeli kullanımlara ilişkin

öncelikle şehir, bölge ve ülke kalkınma hedeflerine hizmet tasarruflar,
genelinde bir bütün olarak olası etmediği gibi, yeni sorunlara ve
zarar azaltma ve hazırlık gibi risk aşırı kaynak kayıplarına • Sanayi tesislerinin çok yönlü
yönetimine yönelik çalışmalar yol açtığı görülmüş ve başta risklerinin azaltılması,
yapılmazsa afet sonrası kriz BM olmak üzere uluslararası
yönetimi etkili ve başarılı olamaz. kuruluşlar ülkemizin de katıldığı • Konut bölgelerinde yapı
yeni bir yaklaşımla afet yoğunlukları ve yapılaşma
Bu nedenlerden dolayı, öncesinde risk azaltma dokularının konumlarına göre
günümüzde Yokohama (1994) çabalarına öncelik vermeyi farklılaştırılması,
ve Kobe (2005) Deklarasyonları kararlaştırmışlardır.
gibi makro ölçekli gelişmeler, afet • Kritik tesislerin yer seçimleri
tehlike ve risklerinin belirlenmesi, Yerleşme alanlarında
risk azaltma ve afetlere hazırlık karşılaştığımız riskler, yalnızca • Kullanımların ve
yapıların yıkılma riskinden ibaret komşuluklarının risk azaltmak
çalışmalarının her tür ve ölçekte
değildir. Kentsel risk sektörlerinin üzere düzenlenmesi,
mekânsal planlama, süreç ve
belirlenmesi, katılımlı
çalışmaları ile bütünleştirilmesini
süreçlerle risk azaltma plan ve • Yapısal ve yapısal olmayan risk
gerektirmektedir.
programlarının hazırlanması, azaltma önlemlerinin
ancak plancıların yönetiminde ve planlanması,
Diğer bir deyişle; çok disiplinli ekipler tarafından
yürütülebilecek çalışmalardır. • Toplumun bilgilendirilmesi ve
• Küresel bir eğilim olarak, doğal örgütlenmesi,
ve diğer tehlikeler karşısında Bu nedenle,
kentsel kayıplar giderek • Mahalle yönetimlerinin
artmaktadır. Günümüzde • Riskler gözetilerek kullanımların oluşturulması,
afetlerin asıl sahnesi kentlerdir. coğrafi konumlandırma
işlemleri, • Katılımlı kentsel dönüşüm
• Ulusal ve uluslararası düzeylerde süreçlerinin geliştirilmesi,
1990’lara kadar sürdürülen afet • Açık alanların düzenlenmesi,
politikası ve etkinlik alanı, afet • Risk azaltma çalışmalarında
sonrası kayıpların karşılanması/ • Tehlikelere (sıvılaşma, heyelan, insan kaynaklarının kullanımı,
‘yaraların sarılması’ çabaları ile tsunami, sel, vb) maruz alanlarda
sınırlı kalmıştır. farklı imar kısıtlamalarının
uygulanması,
• Ulaşım ve altyapı sistemlerinde • Yerleşim alanları, tarihsel süreç • Hızlı kentleşme ve kentsel
güzergâh ve şebeke içinde seçilmiş konumları ile büyümeye odaklanmış imar
düzenlemeleri sorunlu bir mirastır. düzenlemeleri, risk azaltma
yöntemlerini içeren planlama
çalışmaları çok disiplinli ve • Son 50-60 yıllık hızlı şehirleşme yaklaşımı ve pratiğinden uzak
katılımcı karar süreçlerini süreci, denetimden uzak kalmıştır.
gerektirmektedir. biçimlerde ve güvensiz alanlarda
gerçekleşmiştir. • Afetlerle ilgili mevzuat güvenli
Öte yandan, kentlerimiz, deprem, ve afete duyarlı yerleşmelerin
sel, teknolojik kaza ve terörizm • Yapılaşma süreçlerinde sağlanabilmesi için gerekli
gibi tehlikelerle karşı karşıya olan başvurulan betonarme olan, afet tehlike ve risklerinin
derin ‘Risk Havuzları’dır. Ancak, teknolojisine olan güven belirlenmesi ile afetlerin
bugün kentlerimizin hangi olasılık denetimsizliği ve ehliyetsiz önlenmesi ve olası zararlarının
ve şiddette tehlikelerle karşı üretimi körüklemiştir. azaltılmasına yönelik
karşıya olduğuna ilişkin yeterli etkin önlem ve eylemleri
bilgiye sahip değiliz. • Kayıt dışı işlemlerle oluşan düzenlememiştir.
kaçak yapı stokunun yaygınlığı
Kentlerin, hangi tür ve mertebede ve bunların defalarca aflara konu • Türkiye’de yerleşmelerin
riskler içerdiği, bunların hangi edilmesi, kentlerimizde riskleri deprem ve sel gibi tehlikelere
etkenlerden ötürü yükseldiği, özellikle yükseltmiş, ülkenin her maruz bölgelerde hızlı ve plansız
hangi etkinliklerin risk azaltmada köşesinde kendiliğinden çökerek büyümesi ve yatırımların bu
başarılı yöntemler olabileceği büyük kayıplara neden olan yapı alanlarda yoğunluk
konularında araştırma ve örnekleri çoğalmıştır. kazanmasıyla yüksek risk
çalışmalar yeterli düzeyde yığılmalarına yol açılmış
yapılmamaktadır. • Kentsel yönetimler ve toplum, bulunmaktadır.
farklı tehlikelere karşı önlem
Doğa koşulları ve genel alma konusunda bilgi, kültür Yakın geçmişte kazanılmış bu
korunmasızlık ortamı dışında ve uygulama alışkanlıklarını nitelikleriyle kentlerimizin doğa
Türkiye kentlerinin yüksek riskler artırmalıdır. güçleri karşısında sınanması
göstermesinin başlıca nedenleri yeni başlamış ve 1999 Depremleri
şunlardır: ile yaşadığımız kayıplar
yanlışlarımızın büyüklüğünü
göstermiştir.
Arazi Kullanım Politikaları
Kalkınma planları ile Dünya artık malların bir tuşla bir Artık sınırlar ötesi afetlerde ülkeler
yeni sanayi alanlarının kıtadan diğer bir kıtaya hareket birlikte çalışmalar yapmakta
açılmasına yönelik etmek üzere üretilmeye başlandığı protokollere imza atmaktadır ve
koca bir pazar haline gelmiş ancak bu şekilde afetin sonuçlarını
çalışmalar, mevcut
durumdadır. ve etkilerini azaltabilmekte,
doğal kaynakların ve
önleyebilmektedir.
fiziksel eşiklerin dikkate
Pazar olgusu, doğal olarak
alınmadan yer seçimi üreticilerinin yanında Bu tür durumlar, daha fazla
yapılması kentlerin pek kullanıcılarını da barındırır. tüketim ile doğal çevre üzerindeki
çok afet riski ile karşı yapılan hatalar sonucu oluşan
karşıya kalmasına neden Bir yerde oluşan acil durum tahribatlar veya nehirler, denizler
olmaktadır. veya afet bambaşka bir kıtadaki gibi bir ülkeden başlayarak diğer
insanların yaşam alışkanlıklarını ülkelerde de yol kat eden çeşitli
değiştirebilirken, üretimin coğrafi unsurlardan gelmektedir.
ivmesini de hızla çok aşağılara
çekebilmektedir. Kahve üretimini artması ile
Brezilya’da yağmur ormanlarının
Bu nedenle global ekonomiyi ağaç türleri yok edilerek yerine
etkileyebilecek global afet ve acil kahve ağaçları dikilmektedir.
durumların da bir üst ölçek olarak
dikkate alınması gerekir. Bu durum tüm flora ve faunayı
etkilemekte ve iklimsel değişimlere
Oluşan hasarda pek çok ülkenin neden olmaktadır.
paydaş olarak etkileneceği
boyutta afetlerin önüne geçmek Aşırı yağışlar nedeniyle
veya oluşturacağı hasarlara Bulgaristan’dan doğan Meriç
yönelik diğer ülkelere – insanlara Nehri ve kollarında kurulu
borçlanmak söz konusu olmaya barajlarda kapakların açılması ile
başlamıştır. Türkiye, Edirne’de sel felaketi olur.
Tuna Nehri’nde oluşan teknolojik Meraların ve verimli tarım Gelecek yıllarda küresel ısınma
kazada akan kızıl çamur nehrin topraklarının kaybedilmesi, sonucu olası afetler ile kuraklık
geçtiği tüm ülkelerin çabası yerlerine sanayi alanlarının gibi uzun vadede etkilerini
ile Karadeniz’e ulaşmadan kurulması ülkenin geleceği görebileceğimiz afetler ve koşullar
durdurulmuştur. açısından sürdürülebilirlik için de mekansal planlama ilkeleri
sorunlarının yaşanmasına neden ve tedbirlerinin tanımlanması
Bunlar ve bunlar gibi pek çok afet, oluşturur. önem taşımaktadır.
kentsel alanlarda artık nüfus ve
yapı yoğunluklarının çok yüksek Arazi kullanım politikaları Geleceğin yaşam alanlarının
olmasından dolayı çok daha fazla afetlerin etki alanları içinde planlanması sırasında uzun vadeli
insanı etkilemekte, sermaye ve kalan arazi parçalarında kentsel afetler ve bunların etkileri de
yatırımların zarar görmesine fonksiyon seçimlerinin dikkatle projeksiyon hesaplamalarında
neden olmaktadır. yapılması gerekliliğini bize dikkate katılması gerekli
göstermektedir. başlıklardandır.
Kentsel alanın dere yataklarının
üzerini örtecek denli Yüksek afet riski olan alanlarda
yaygınlaşması ve olası riskler sanayi alanlarının geliştirilmesi
dikkate alınmadan planlama olası bu konuda ülke geleceğinin riske
hasar ve etkilerin de katlanarak edilmesi anlamına da gelebilir.
artmasına neden olmaktadır.
Yapılacak çevre düzeni planları
Kalkınma planları ile yeni ve il gelişim planlarının kentsel
sanayi alanlarının açılmasına riskleri azaltacak arazi kullanım
yönelik çalışmalar, mevcut doğal politikalarını oluşturmak ve
kaynakların ve fiziksel eşiklerin gerçekleştirmek için bir fırsat
dikkate alınmadan yer seçimi olmasına çalışılmalıdır.
yapılması kentlerin pek çok afet
riski ile karşı karşıya kalmasına
neden olmaktadır.
Yerel Yönetimlerin
Afetlere Hazır Olmasının Önemi
Risk Yönetimi Afetler, toplumun direnç Risk Yönetimi kapsamında yapılan

kapsamında yapılan gösterebilme kapasitesinin hazırlık çalışmalarında temel
hazırlık çalışmalarında üzerinde kaynakları gerektiren hedef, toplumun kapasitesini
durumlardır. geliştirecek ve afetlere karşı
temel hedef, toplumun
zarar görebilirliklerini azaltacak
kapasitesini geliştirecek
Bu nedenle afetler günümüz şekilde toplum tabanlı çözümler
ve afetlere karşı
toplumlarını birçok yönden geliştirmektir.
zarar görebilirliklerini etkilemekte, insanların ve
azaltacak şekilde kurumların hadisenin olağan dışı Ancak yakın tarihe kadar hala
toplum tabanlı çözümler etkileriyle yüzleşmelerine neden dünya genelinde merkezden
geliştirmektir. olmaktadır. komuta kontrol ağırlıklı
bürokratik sistemler tercih
Bu olağan dışı etkilerin edilmekteydi.
azaltılması ile ilgilenen afet
yönetimi ise, dünyada yaşanan ve Bu sistemler statik çevresel
toplumlar üzerinde büyük etkiler koşullarda başarılı olmakta
oluşturan afetlere paralel olarak ancak günümüzde yenilik ve
gelişmektedir. gelişim ihtiyacıyla süratle değişen
yerel çevresel şartlarla başarılı
Bu nedenle, afet gerçekleşmeden olamamaktaydı.
önce koruma ve önleme amaçlı
fonksiyonların icra edildiği, Risk Son dönemlerde edinilen
Yönetimi; afet gerçekleştikten tecrübeler ile ‘yukarıdan aşağıya’
sonraki evrelerinin bütünü değil de ‘aşağıdan yukarıya’
olan Kriz Yönetimi’ne yönelik kurgulanan sistemlerin önemi
yerel yönetimlerin yapacakları vurgulanmaktadır.
çalışmalar afetlere hazırlıkta önem
arz etmektedir.
Bu sistemlerde afet ile karşı Gerçekleştirilen bu çalışmalarda

karşıya kalan bireyler ve yerel yönetimlerin rollerine
yerel toplulukların inisiyatif yönelik belirlenen ortak tespitler
kullanımını ön planda tutan şöyle sıralanabilir:
örgütlenme biçimleri tercih
edilmektedir. • Yaşanan afet sonrasında sağlık
hizmetlerinin sunumunda,
Bu nedenle afet yönetimi sürecinin hasar tespit çalışmalarında,
başarıya ulaşmasında yerel enkaz kaldırmada, alt yapı
aktörlerin rolleri öne çıkmaktadır. sorunlarının giderilmesi ve zarar
gören sistemin yenilenmesinde
Yerel yönetimlerin yerel yönetimlere önemli görevler
gerçekleştireceği çalışmalarda düşmektedir.
Risk Yönetimi sürecine iyi
hazırlanması gerekmektedir. • Yerel yönetimlerin etkin
Risk Yönetimi sürecindeki olabilmesi için gereken yasal
görev ve sorumlulukların yerine düzenlemeler yapılmalıdır.
getirilmesi, afetlere dayalı zarar
görebilirliği azaltmakta ve • Afetlere hazırlık çerçevesinde
döngünün diğer yarısı olan Kriz yerel yönetimler; yetki,
Yönetimi’nin başarısına doğrudan sorumluluk ve olanaklarla
etki etmektedir. güçlendirilmelidir.
Bu çerçevede, afet yönetimi • Belediyeler yapı izni ve denetim

ile ilgili özellikle 17 Ağustos konularında son derece dikkatli
1999 tarihinde meydana gelen davranmalıdır.
Marmara Depremi’nden sonra
ülkemizde önemli çalışmalar • Yerel yönetimler araç,
gerçekleştirilmiştir. gereç, insan gücü açısından
sürecin gereklilikleri yönünde
desteklenmelidir.
Planlama Çalışmalarının Gerekliliği
Afetler veya afete neden Afetler veya afete neden Genel olarak afet yönetimi
olan olaylar kendilerine olan olaylar, normal yaşam kavram ve mekanizmasının
has karakterleri şartlarının değişmesine neden sadece “olaya müdahale”
olan olaylar olduklarından aşamasını kapsar.
sebebiyle yönetimlerin;
dolayı, bu durumlara göre Afet yönetimi ise, çok daha geniş
geniş anlamda “kriz”,
önceden geliştirilmiş ve kapsamlı ve yaşayan bir kavramdır.
dar kapsamda ise
planlanmış sistemler ile
“afet” ve “acil durum” yönetilmektedir. Buna göre afet yönetimi
yönetim sistemlerinin “Afetlerin önlenmesi ve
geliştirmesini Afetler veya afete neden zararlarının azaltılması
gerektirmektedir. olan olaylar kendilerine amacıyla, bir afet olayının
has karakterleri sebebiyle zarar azaltma, hazırlıklı olma,
yönetimlerin; geniş anlamda müdahale ve iyileştirme gibi dört
“kriz”, dar kapsamda ise “afet” ana ve diğer ara aşamalarında
ve “acil durum” yönetim yapılması gereken faaliyetlerin,
sistemlerinin geliştirmesini planlanması, yönlendirilmesi,
gerektirmektedir. desteklenmesi, koordine edilmesi
ve uygulanması için toplumun
Çok geniş kapsamlı olarak tüm kurum ve kuruluşları
değerlendirilen “kriz yönetimi” ile kaynaklarının bu amaç
kavramını dışarıda bırakarak doğrultusunda kullanılmasını
tanımlama yapıldığında acil gerektiren çok aktörlü, çok
durum yönetimi; sürekliliği disiplinli, çok kapsamlı ve
olmayan, zamanla sınırlı, acil kompleks bir yönetim şekli.”
durum olarak nitelendirilen olayın olarak tanımlanmaktadır.
meydana gelmesi ile sona ermesi
arasındaki zaman diliminde
uygulanan, olaya has bir yönetim
şeklidir.
İstanbul Afet Müdahale Planı Toplantısı (2014)
İl ve ilçeler bazında yapılması Yapılan bu bütünleşik Hazırlanan bu planlar, olay

gereken afet ve acil yardım faaliyetlerin temelini sonrası müdahale faaliyetlerinin
planlarının, esasen iki dayanağı ise, planlama faaliyetleri ne şekilde yapılması gerektiğini
bulunmaktadır. oluşturmaktadır. içerdiği gibi, bir bölgede
yaşamsal faaliyetlerin hangi
Bunlar; Afet yönetiminde planlama, seviyede ve nasıl devam
sadece kavram olarak ilk ele ettirileceğini, riske maruz
• İnsan hayatını, çevreyi, alındığında akla gelen “müdahale vatandaşların nasıl ve nerede
altyapıyı korumak gibi planlaması” yaklaşımından güven altına alınacağını, iaşenin
yaşamsal gereklilikler ve son derece farklı bir şekilde ele nasıl yapılacağını, yapılacak
alınması gereken bir kavramdır. risk analizleri sonrasında riske
• Yasal zorunluluklardır. maruz bölgelerde risk azaltma
Afet yönetiminin dört temel çalışmalarının nasıl yapılacağını
Afet yönetimi kavramı sadece evresi olan “Zarar azaltma, da kapsar nitelikte olmalıdır.
“olaya müdahale”yaklaşımından hazırlık, müdahale ve iyileştirme”
ibaret değildir. evrelerinin her birine özel olarak Planlamanın diğer evrelerindeki
tasarlanmakla birlikte, ayrıca çalışmalar için “İstanbul
Tanımdan da anlaşılacağı üzere, bütün bu evreleri de kapsayacak Afet Müdahale Planı
her an yaşayan bir faaliyet olarak bir çerçeve niteliğinde olmak (İSTAMP) Rehber Kitabı”nı
afet yönetimi, sadece spesifik zorundadır. inceleyebilirsiniz.
bir olaya yönelik değil, herhangi
bir bölgeyi etkilemesi muhtemel Uygulamada “Afet ve Acil Yardım
tüm tehlike ve risklere karşı, Planı” olarak adlandırılan
bu tehlike ve risklerin bertaraf planların kapsamı, bu şekilde ele
edilmesi ile bunlarla mücadele alınmalıdır.
edilmesine yönelik tasarlanması
gereken disiplinler arası bir bilim
ve uzmanlık alanıdır.
Planların Tatbikatı ve Güncellenmesi
Afetlere müdahalede Afet yönetimi konsepti içerisinde, Ayrıca, afet yönetimi konsepti
kullanılacak kaynaklara belirlenen amaçlara ulaşılmasında içerisinde tatbikatlar, planların
sahip olmak kadar, planlama süreci ve planların kullanıcıları tarafından
önemi büyüktür. öğrenilmesi, birlikte çalışmanın
bu kaynakların nasıl
geliştirilmesi, afet esnasında
kullanılacağının da, afet
Ancak planların “başarılı” yapılacak faaliyetler için kişilerde
öncesinde planlanması
olabilmesi, öncesinde yapılan alışkanlık kazandırılması gibi yan
son derece önemlidir. analizlerin gerçekçiliğine olduğu amaçlara da hizmet etmektedir.
kadar, “uygulanabilirliğe” de
bağlıdır. Afet yönetiminde tatbikatlar,
basitten karmaşığa beş farklı
Bu bağlamda her seviyede başlık altında ele alınmaktadır.
hazırlanan planların, çeşitli Bunlardan “Farkındalık ve
ölçeklerde tatbik edilerek Yönlendirme Seminerleri”
denenmesi ve kurgusal mevcut planları ilgili yeni kişilere
hataların tespit edilerek, afet tanıtmak ve onları motive etmek,
öncesinde bunların düzeltilmesi ayrıca yeni geliştirilen kuralları ve
gerekmektedir. güncelleştirilen eylem planlarını
ilgili personele tanıtmak ve
Tatbikat faaliyetleri, temel olarak onları bilgilendirmek amacı ile
planların denenmesi amacıyla yapılmaktadır.
yapılmaktadır.
İstanbul AFAD Sivil Savunma ve Arama Kurtarma Birlik Müdürlüğü Tatbikatı (2012)
Bir sonraki seviye olan Tatbikatlardaki en üst seviye olan

“Alıştırmalar”, planların “Gerçek Boyutta Tatbikatlar”
küçük bir parçasını uygulamak ise; gerçek bir afet durumunu
mükemmelleştirmek ve ileride olabildiğince canlandırmak,
içerisinde çeşitli işlevlerin gerekli birçok müdahaleyi saha
test edileceği daha kapsamlı öğeleriyle birleştirerek yürütmek,
tatbikatlara yardımcı olmak amacı yönetim merkezini devreye
ile yapılmaktadır. sokmak, mevcut planı görsel
olarak da sınamak amacı ile
“Masabaşı Tatbikatları”, öngörülen yapılmaktadır.
mevcut eşgüdüm ve politikaları
düşük gerilimli bir ortamda Afetlere müdahalede kullanılacak
tartışmak, ilerde karşılaşılması kaynaklara sahip olmak kadar, bu
olası problemleri çözmek için kaynakların nasıl kullanılacağının
yapıcı tartışmalar yapmak da, afet öncesinde planlanması son
ve mevcut planın yeterli olup derece önemlidir.
olmadığını irdelemek amacını
taşımaktadır. Bu nedenle, bir ulusal sistemin
en üstünden en altına kadar ve
“İşlevsel Tatbikatlar”, yüksek her evrede yapılacak faaliyetlerin,
maliyetli olmaksızın birkaç işlevi önceden sistematik hale getirilip
bir arada sınamak ve birçok tatbik edilmesi, öncelikle etkin ve
kuruluşa deneyim kazandırmaya verimli kaynak kullanımını, buna
yönelik uygulamalı çalışmaları bağlı olarak da doğru müdahaleyi
gerçekleştirmek amacını sağlayacaktır.
taşımaktadır.
Akıllı ve Afete Hazır Şehirler
Akıllı Şehir yaklaşımının en Akıllı şehir terimi, bir şehrin Akıllı bir yönetimin bir yönü
belirgin özelliği, ileriye dönük belirli bir yeteneği olarak olarak iyi yönetişim sıklıkla
kalkınma ile ilgili özelliklerin, algılansa ve aslında tek bir yöne vatandaşlar için, örneğin
yerel koşullar ile birlikte siyaset, odaklanmasa da, değerlendirme “e-yönetişim” veya “e-demokrasi”
iş dünyası ve bölge sakinleri için belirli özellikler belirleyen bir gibi yeni iletişim kanallarının
tanımlama gereklidir. kullanımını ifade etmektedir.
tarafından yürütülen faaliyetlerin
Üstelik, Akıllı Şehir günlük kentsel
kombinasyonu temelinde “Akıllı şehir” terimi henüz yaşamdaki modern teknoloji
değerlendirilmesidir. mekansal planlama literatüründe kullanımını tartışmak için de
veya kentsel araştırma alanlarında kullanılmaktadır.
Bu nedenle şehrin gelişim yaygın olarak kullanılmasa da,
performansını tek bir açıdan ele daha fazla ayrıntıya girebilmek Bu sadece bilgi ve iletişim
almak yerine geniş bir yelpazedeki için bir temel teşkil etmesi teknolojileri değil, aynı zamanda
özelliklerin performanslarına bakımından çeşitli yönlerini modern ulaşım teknolojileri,
odaklanmak gerekmektedir. ortaya koymak mümkündür. lojistiğin yanı sıra kentsel trafiği
ve kent sakinlerinin hareketliliğini
Literatür araştırmasından artıran “akıllı” sistemler gibi yeni
İleriye dönük kalkınma
elde edilen sonuca göre terim, ulaşım sistemleri ile şehir yaşamını
yaklaşımı, farkındalık, esneklik, bir şehri belli öznitelikleri ile ilgilendiren emniyet/güvenlik,
dönüştürülebilirlik, sinerji, tanımlayan bütüncül bir biçimde yeşil, verimli ve sürdürülebilirlik
bireysellik, kendi kararlarını kullanılmamakta, ancak bir bilgi ve enerji gibi yönleri içermektedir.
verebilmek, stratejik davranış gibi teknolojileri bölgesi olarak Akıllı
konuları dikkate almaktadır. Şehir’den, sakinlerinin eğitimi ile Akıllı Şehir terimi ile ilişkili
ilgili Akıllı Şehir’e kadar uzanan olarak tarif edilen çok çeşitli
Ancak şehirde yaşayanlar, bir yelpazedeki çeşitli yönleri ifade faaliyet alanları vardır. Bunlar
şirketler veya yönetimler, etmek için kullanılmaktadır. sanayi, eğitim, katılım, teknik
kendi konumlarının farkında altyapı, çeşitli ‘soft faktörler’ olarak
“Akıllı Şehir” terimi öte yandan sıralanabilir.
olduğunda, seferber edilebilecek
sakinlerinin eğitimi ile ilgili de
belirli potansiyeller olarak, akıllı kullanılmaktadır. Bu nedenle Sonuç olarak, Akıllı Şehirlerin
bir şehir için, şehri yalnızca bir Akıllı Şehir eğitim düzeyi daha fazla detaylandırılması için
içerden tanımakla kalmayıp, çevre açısından akıllı sakinlere sahiptir. yalnızca bulguların birleştirilmesi
illerin ve şehrin içinde yer aldığı ile yetinilmeyip ek faktörlerin
şehirler sisteminin de farkında Bir diğer literatürde ise Akıllı de dahil edilmesine olanak
olması önemli görünmektedir. Şehir, şehir yönetimi ile vatandaş sağlayacak bir çatı olarak altı
arasındaki ilişkiye denilmektedir. özellik belirlenmektedir.
Akıllı Şehir: ileriye dönük bir biçimde bu altı özellikle ilgili iyi performans gösteren; kendi kararlarını verebilen,
bağımsız ve bilinçli vatandaşların faaliyetlerinin ‘akıllı’ bir kombinasyonu üzerine kurulu bir şehirdir.
Bir Akıllı Şehrin Özellikleri ve Faktörleri
AKILLI EKONOMİ (Rekabetçilik) AKILLI İNSAN (Sosyal ve Beşeri Sermaye)
• Yenilikçi ruh • Yeterlilik düzeyi

• Girişimcilik • Yaşam boyu öğrenme eğilimi
• Ekonomik görsel ve markalar • Sosyal ve etnik çoğulluk
• Üretkenlik • Esneklik
• İş gücü piyasasının esnekliği • Yaratıcılık
• Uluslararası gömülmüşlük • Kozmopolitlik/Açık fikirlilik
• Dönüştürme yeteneği • Kamusal yaşama katılım
AKILLI YÖNETİŞİM (Katılım) AKILLI MOBİLİTE (Ulaşım ve Bilgi Hab. Tek. BHT)
• Karar alma süreçlerine katılım • Yerel erişilebilirlik

• Kamu ve sosyal hizmetler • Ulusal (ve uluslararası) erişilebilirlik
• Şeffaf yönetişim • BHT altyapısının kullanılabilirliği
• Siyasal stratejiler ve perspektifler • Sürdürülebilir, yenilikçi ve güvenli ulaşım
sistemleri
AKILLI ÇEVRE (Doğal kaynaklar) AKILLI YAŞAM ( Yaşam Kalitesi)
• Doğal koşullar cazipliği • Kültürel tesisler

• Çevre kirliliği • Sağlık koşulları
• Çevrenin korunması • Bireysel güvenlik
• Sürdürülebilir kaynak yönetimi • Konut kalitesi
• Eğitim tesisleri
• Turistik çekicilik
• Sosyal uyum
Kaynak: Smart Cities Ranking of European Medium - Sized Cities

Tophane Çeşmesi
Dünyada ve
Türkiye’de Yapılan Çalışmalar
Dünyada Afet ve Acil Durum Yönetimi
Ülkelerin afet yönetim İnsanlık, tarihi boyunca çeşitli Ülkelerin afet yönetim sistemleri
sistemleri geçmişte afetlerle karşılaşmış ve bu geçmişte yaşadıkları deneyimlerin
yaşadıkları deneyimlerin nedenle binlerce insan yaşamını birikimi sonucu oluşturulmuştur.
yitirmiştir.
birikimi sonucu
Bu durum, her ülkenin belirli
oluşturulmuştur.
Bilinen eski kayıtlarda doğal afetlere karsı diğerlerinden
dünyanın farklı bölgelerinde daha fazla önlem almasına neden
farklı afet türlerine ait bilgilere olmuştur. Bir genelleme yapmak
rastlanmaktadır. gerekirse her ülke en çok zor
durumda kaldığı afete karşı önlem
Geçmişte afetlerin yaşandığı almada ilerlemiştir.
alanlarda ortaya çıkan durumlar
günümüzde de benzer olaylar Yine bu ülkeler afet riskine ve
seklinde gerçekleşmektedir. zarar görebilirliğine göre mega
şehirlerinde de afetlerle mücadele
Ancak afetlerin etkileri dünyanın kapasitelerinin artırılmasına
her yerinde benzer sonuçları yönelik özel çalışmalar
doğurmamaktadır. gerçekleştirmektedir.
Bunda en önemli etken kentlerin Bu kapsamda mega şehirlerin

zarar görebilirliklerini azaltmaya afetlere yönelik gerçekleştirdiği
yönelik yaptıkları hazırlıklar ve farklılık gösteren ve ön plana
afetlerin meydana geliş sıklığının çıkardıkları çalışmalar,
farklılığıdır. Bu durumun rehber kitabın bu bölümünde
sonucunda her ülkenin afetlere aktarılmaktadır.
yönelik çalışmaları da değişiklik
göstermektedir.
Northridge Depremi, (1994) Los Angeles, USA
Amerika Birleşik Bu plana göre, 12 ayrı acil yardım yapı standartlarının saptanması,
Devletleri (ABD) fonksiyonu belirlenmiş ve yangın deprem öngörme kapasitesinin
söndürmeden tıbbi hizmetlere, geliştirilmesi, bütün bu konularda
enkaz kaldırmadan gıda eyalet yönetimlerinin, iş
ABD’nde olağanüstü hal ve maddesi sağlamaya kadar tüm dünyasının ve kamuoyunun
afet yönetiminden sorumlu bu fonksiyonların hangi ekipler eğitilmesi için çalışmaktadır.
koordinatör kuruluş, Amerika tarafından, hangi kaynaklar ile
Birleşik Devletleri Federal Acil ne şekilde sağlanacağı önceden Öte yandan imar yönetmelikleri,
Durum Yönetim Kurumu organize edilmiş olup ilgililer ve ülke çapındaki “Tek Tip İnşaat
(FEMA: Federal Emergency yetkililer tarafından bilinmektedir. Yasası” ile belirlenmektedir.
Management Agency) dur. USGS, NIST ve NSF, Amerikan
ABD’de, deprem tehlikesini coğrafyasını çeşitli derecelerde
FEMA’yı, kendisini “vatandaşın azaltma yasası kapsamında tehlike bölgelerine ayırarak genel
hizmetinde bir kurum” gibi örgütlenmiş bir “Ulusal Deprem standartlara ek olarak her bölgenin
örgütleyen ABD afet halinde her Tehlikesini Azaltma Programı kendine özgü imar koşullarının
an devreye girmeye hazır bir (NEHRP)” da vardır. belirlenmesine olanak tanımıştır.
mekanizmaya sahiptir.
NEHRP, dört ulusal kurumla
ABD’de ulusal acil yardım ve yakın temastadır. Bunlar
kurtarma çalışmaları katılımcı Federal Acil Durum Yönetim
bir anlayışla, yerel ve federal Kurumu (FEMA), ABD Jeolojik
düzeyde, resmi ve özel kurum Araştırmalar Kurumu (USGS),
ve kuruluşların katılımını Ulusal Bilim Vakfı (NSF), Ulusal
öngörmektedir. Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü
(NIST) dür.
Bütün bu kurumların bir arada
nasıl çalışacağı ise son derece Bu program, yerleşim ve yatırım
ayrıntılı bir “Federal Müdahale alanlarının deprem tehdidine
Planı”na göre belirlenmiştir. ne denli açık olduğunun
belirlenmesi, sismik tasarım ve
FEDERAL ACİL DURUM YÖNETİM KURUMU (FEMA)
Fonksiyonel Sıralama
Genel Konsey Ofisi Müdür Ofisi Genel Müfettiş Ofisi

Müdür
Ulusal Hazırlıklı Olma Ofisi Eşit Haklar Ofisi
Müdür Vekili
Üst Karargah Stratejik Planlama ve Değerlendirme
Bölgesel Hazırlıklı olma,

Hazırlıklı olma, Federal Bilgi Teknoloji Yönetim ve
Harekatlar Müdahale ve ABD Yangın
Müdahale ve Sigorta ve Zarar Dış İşleri Hizmetleri Kaynak Planlama
Yönetimi
İyileştirme
İyileştirme Azaltma Yönetimi
Müdür Müdür Yönetici
Müdür Yardımcısı Müdür Yardımcısı Müdür Yardımcısı
Yardımcısı Müdür
YardımcısıYard. Yönetici CIO CFO
Bölge I Planlama, Tatbikat Kongreye Ait ve

Tehlikeleri Ulusal Yangın İnsan Kaynakları
Bölge II ve Değerlendirme Hükümetler Arası Yönetim Şubesi
Haritalama Şubesi Akademisi Şubesi
Şubesi İlişkiler Şubesi
Bölge III
Bölge IV
Bölge V
Bölge VI
Bölge VII Mühendislik Bilim Ulusal Yangın Halkla İlişkiler İşgücü Geliştirme
Harekatlar Şubesi Harekatlar Şubesi
ve Teknoloji Şubesi Veri Merkezi Şubesi Şubesi
Bölge VIII
Bölge IX
Bölge X
Zarar Azaltma
Ulusal Yangın Uluslararası İlişkiler Mali ve Edinim
İyileştirme Şubesi Planlama ve Mühendislik Şubesi
Programlar Şubesi Şubesi Yönetim Şubesi
Dağıtım Şubesi
Program Finans
Özel Girişim Sistem Tesisler Yönetim
Eğitim Şubesi ve Sanayi İlişkileri
Geliştirme Şubesi Şubesi
Şubesi
Kimyasal ve Program Pazarlama

Radyoaktif Şubesi ve Ortaklık Şubesi
Haklar, Sigorta
Destek Hizmetler
etme ve Sigorta
Şubesi
İşlemleri Şubesi
Kaynak: Ulusal Acil Durum Yönetimi Modeli Geliştirilmesi Projesi, İTÜ Press (2002)
Federal Hükümet Yerel Yönetim

ULUSAL
AFET
Uluslararası Kaynaklar Birleşik Devletler Hükümeti
KARŞILAMA
AĞI
Gönüllü Kuruluşlar Özel Sektör
Los Angeles Acil Durum Yönetim Birimi aynı Tüm afet ve acil durumlar bu
zamanda diğer pek çok belediye, merkezlerden yönetilmektedir.
4 milyondan fazla kişinin yaşadığı devlet-federal ajans birimleriyle ve Ayrıca destek ve yardımlar
ve 400.000’i aşkın işletme özel sektörle çalışmaktadır. da söz konusu merkezlerden
bulunduğu Los Angeles, 16 sağlanmaktadır. Bununla birlikte,
muhtemel doğal ve insan kaynaklı ABD’de Afetlere Müdahale afet yönetim merkezlerine bağlı
afet ve tehlikenin 13’ünün Kapasitesi acil yardım ekipleri, acil müdahale
gerçekleşme ihtimalinin yüksek takımları ve eşgüdüm merkezleri
olduğu bir şehirdir. Şehir yangın, FEMA, federal eyalet ve yerel oluşturulmuştur.
sel, toprak kayması ve depremin seviyelerdeki eğitimi, tatbikatı
yıkıcı etkilerine açıktır. ve müdahale planlamasını Bir afet veya acil durumunda en
koordine etmektedir. Bu küçük yerleşim merkezlerinin
Los Angeles’ta geçmişte yaşanan faaliyetler, bir afetin meydana gerekli yardım ve desteği
afetlerden edinilen deneyimin gelmesi durumunda, acil durum sağlayamaması halinde, idari
ışığında şehrin afete hazırlıklı yöneticilerinin mümkün olabilen yapılanmadaki hiyerarşiye göre bir
olması amacıyla 2000 yılında en iyi müdahaleyi yapabilecek üst merkezden yardım ve destek
belediye kararıyla Los Angeles şekilde hazırlanmalarına yardım talebinde bulunulmaktadır.
Şehri Acil Durum Yönetim Birimi etmektedir.
(City of Los Angeles Emergency Gerektiğinde, acil durumlarda
Management Department) ABD’de afete müdahale, mülki ABD Başkanı’na kadar afet
kurulmuştur. idare bölümlerine uygun olarak yönetiminde devlet veya ona bağlı
en küçük yerleşim biriminden afet koordinasyon merkezleri
Birim; şehrin muhtemel acil başlamakta ve FEMA kanalıyla görev almamaktadır.
durum, kriz, afet veya benzeri ABD Başkanına kadar
ciddi vakalarda müdahale uzanabilmektedir. Devletle beraber aynı zamanda
edilmesini amaçlamaktadır. özel sektör ve gönüllü
Ayrıca en küçük yerleşim organizasyonlarının da
Acil Durum Yönetim Birimi, birimlerinde de acil müdahale sorumluluk altına girdiği ve
Los Angeles şehrinin yangın, birimleri ve merkezleri afete karşı topyekun mücadele
sel, deprem ve terör eylemleri oluşturulmuştur. Bu merkezlerde; edilmektedir.
gibi ciddi afetlerde acil durum gönüllü kuruluşlar, merkezi ve
planlamasından, eğitiminden ve yerel yönetim birimleri görev
acil duruma müdahale edilmesinin almaktadır.
koordinasyonundan ve belediyenin
ilgili diğer birimlerinin sürece
dahil edilmesinden sorumludur.
Japonya Ulusal Acil Durum Yönetimi Modeli Sorumluluk Düzeyleri
1. DÜZEY Ulusal Hükümet Düzeyi
2. DÜZEY Bölgesel Hükümet Düzeyi
3. DÜZEY Belediyeler Düzeyi
4. DÜZEY Halk - Birey Düzeyi
Japonya Böylece gelecek olan sok Afet durumu ve afet dışı durumlar
dalgalarından önce anakaranın olarak iki ayrı evrede faaliyetlerini
haberdar edilmesi ve tsunami sürdürmektedir.
Japon Hükümeti afetlerin dalgalarının önceden belirlenmesi
önlenmesi için en etkin amaçlanmaktadır. Afet durumlarında
yöntemlerden birisini afetlerin operasyonlardan sorumlu
önceden haber alınması ve Ayrıca ülkenin, bölgesel ve olarak eşgüdümü sağlamakta
tahmini üzerine kurmuştur. yerel ölçekte geniş planlama ve Başbakanlığa karsı doğrudan
ve operasyon yetkilerinin sorumluluk taşımaktadır.
Özellikle Pasifik plakasının Asya tanındığı, etkin bir Coğrafi Bilgi
plakasının altına girdiği Japon Sistemi (GIS) ile denetlenen, Diğer durumlarda ve afet
kıyılarının hemen doğusunda yer bununla beraber ulusal düzeyde sonrasında, daha çok ilgili ajans
alan ve “derin deprem” üreticisi de eşgüdümün sağlandığı bir ve kurumların eşgüdümünden ve
olan bu doğal oluşum sürekli “Ulusal Afet Erken Uyarı ve yapılanların Bakanlar Kurulu’na
izlenmektedir. Yönetim” yapısına sahip olması aktarılması gibi enformasyon
hedeflenmiştir ve eşgüdüm sorumluluğunu
Bu durum anakarada olmasa da almaktadır
kıta sahanlığında oluşabilecek Acil durum yönetiminin yapısı
tsunami ve büyük depremler incelendiğinde, operasyonel Tokyo
için sürekli gözlenen bir altyapı kurumlar olarak itfaiye
sisteminin gerekliliğini ortaya teşkilatının İçişleri Bakanlığı’na, Japonya’nın güney kıyılarında
çıkarmıştır. buna karsın Ulusal Polis yer alan ve ülkenin başkenti olan
Teşkilatının ise Ulusal Halk Tokyo, 35 milyonun üzerinde
Bu nedenle “Okyanus Tabanı Güvenlik Komisyonu Ajansı çatısı nüfusu ile dünyanın en kalabalık
Sismik Uyarı Sistemi” (OBS altında doğrudan Başbakana bağlı kentidir. Japonya’nın ulaşım,
= Ocean Bottom Seismic faaliyet göstermektedir. medya ve basın-yayın merkezi
Sensor System) adı verilen bir olan Tokyo’da global banka ve
örgütlenmenin oluşturulması için Japonya ulusal acil durum yönetim sigorta şirketlerinin merkezleri
çalışmalar yapılmıştır. yapısında eşgüdüm fonksiyonu yer almakta ve kent dünyanın en
bütünü ile Ulusal Ülke Ajansı önemli finans kentlerinden biri
(National Land Agency) denetimi olma özelliğini taşımaktadır.
altındadır.
Tohoku Depremi Sonrası Oluşan Tsunami, Japonya (2011)
Japonya Merkezi Afet Önleme Konseyi Organizasyon Şeması
BAŞBAKAN
Soru Rapor
MERKEZİ AFET ÖNLEME KONSEYİ
Başbakan
Bakanlar: Adalet, Dışişleri, Eğitim, Sağlık ve Sosyal Yard., Tarım, Orman ve Balıkçılık Bakanlığı, Uluslar arası Ticaret ve Endüstri Bakanlığı, Posta ve
İletişim Bakanlığı, İçişleri, Ulusal Kamu Güvenliği Başkanı, Kabine Sekreteri, Yönetim ve Eşgüdüm Ajansı, Hokkaldo Geliştirme Ajansı, Savunma Ajansı,
Ekonomik Planlama Ajansı, Bilim ve Teknoloji Ajansı, Çevre Ajansı, Oklnawa Geliştirme Ajansı, Ulusal Ülke Ajansı (National Land Agency) Japon
Bankası Başkanı, Japon Kızılhaç Başkanı, Japon Radyo Televizyon Ajansı Başkanı, Nippon Telgraf ve Telefon Başkanı
SEKRETERYA UZMAN KOMİTELER
Sekreterya Şefi : Ulusal Ülke Ajansı (Parlamenter) Başkan Yardımcısı Deprem Afetine Karşı Güçlendirilmiş
Yardımcı Sekreter : Afet Önleme Bürosu Gen. Direktörü Önlemlerin Alındığı Seçilmiş Alanlardaki
Üyeler : İlgili Bakanlık ve Ajansların 33 Genel Direktörü Uzmanlar Komitesi
Müdürler : İlgili Bakanlık ve Ajansların Müdürlerinden oluşan 54 Müdür
Deprem Afetine Karşı Temel Planlamadan
Sorumlu Uzmanlar Komitesi
Büyükşehirlerdeki Deprem Önlemlerinden
Sorumlu Uzmanlar Komitesi
Büyükşehirlerdeki Deprem Önlemlerinden Sorumlu Koordinasyon Komitesi
Yüksek afet riski taşıyan bir Tokyo’daki 23 ilçe için yapılan Japonya’da Afetlere
metropol olan Tokyo’da afetlere bu çalışmada her bir bina için Müdahale Kapasitesi
yönelik kapsamlı çalışmalar risk derecesi, binalara ait 3 boyut
gerçekleştirilmektedir. ve 2 boyutlu haritalar ve tahliye Japonya, olası bir afet durumunda
güzergahları bir veri tabanında afetin zararının büyüklüğü ve
9.0 büyüklüğündeki Büyük Doğu gösterilmektedir. doğası hakkındaki bilgiyi çabuk
Japonya Depremi’nin merkez olarak elde edebilecek ve bu bilgiyi
üssü Tokyo’ya uzak olmasın Ayrıca Tokyo Belediyesi yetkililere, ajanslara ve kuruluşlara
rağmen depremin neden olduğu tarafından bölge sakinlerinin anında iletebilmeyi amaçlayan
tsunamiden etkilenen nükleer bölgesel afet risklerini bilmesi ve sistemler ile müdahale kapasitesini
enerji santralinden yayılan iyi hazırlanması, aynı zamanda geliştirmeye çalışmaktadır.
radyoaktif sızıntı Tokyo’da pek merkezi ve yerel yönetimlerin alt
çok hayati unsur üzerinde şüphe yapı performanslarını artırması Böylece bilgi elde edildikten
oluşmasına neden olmuştur. amacıyla “Kent Afet Kırılganlık ve sonra, kurtarma, acil tedavi,
tıbbi tedavi, yangınla mücadele,
Bu yaşananlardan ders çıkartan Gösteri Sistemi”ni hazırlanmıştır. tahliye, bundan sonraki ikincil
Tokyo Belediyesi 10 yıllık afet Sitemde potansiyel yapısal hasar afetleri önlemek için tedbirler, ve
master planını daha kapsamlı riski, potansiyel yangın yayılma mağdur kimselere yardım gibi
olarak genişletmiş ve olası riski ve potansiyel tahliye özel afet müdahale önlemleri
tehditleri genişletmiştir. riski olmak üzere üç aşamada başlatılmaktadır.
değerlendirmeler yapılmış ve bu üç
International Center for Urban aşamanın sonuçlarına göre toplam Aynı zamanda afetin doğasına ve
Safety Engineering Institute afet riski saptanmıştır. büyüklüğüne bağlı olarak, “Afet
of Industrial Science The Yardım Yasası” ve “Afet Yardım
University of Tokyo (ICUS) Bağışlarının Toplanmasıyla
tarafından hazırlanan sistem ilgili Yasa” altındaki programlar
ile “Potansiyel Afet Riski” kent işletilmektedir.
ölçeğinde belirlenmekte ve
sonuçlarının izlenmesine olanak
sağlanmaktadır.
Tohoku Depremi ve Tsunami Sonrasında Oluşan Nükleer Santral Kazaları, Japonya (2011)
Afetin zarar verdiği kamu tesisleri Fransa Bu doğrultuda halk güvenliğini

hızlı bir şekilde, ya merkezi sağlama görevi yerel yönetimler
hükümetçe doğrudan ya da destek ve devlet tarafından birbirlerini
yardımlarıyla onarılmakta veya Fransa’da Halk Güvenliği tamamlayacak şekilde
yeniden inşa edilmektedir. Müdürlüğü, can ve mal güvenliği, paylaşılmıştır. Belediye Başkanı ve
çevre koruma, her türlü kaza, Bölge Valiliği risklerin azaltılması,
Aynı zamanda hükümetçe afet ve felaketlerde riski azaltma yardım ve kurtarmanın
afet mağdurlarına borç para görevini üstlenmiştir. organizasyonundan sorumludur.
verilmesi ve afetten etkilenen
yerel yönetimlere özel mali Müdürlük, halk güvenliği yönetimi Valilik bölge planını veya varsa
desteğin sağlanması, genellikle ulusal acil durum hizmetini diğer özel planları uygular.
vergi indirimleri ve yerel yönetim yönetir, yardım operasyonlarında Valilikler ekonomik yardım,
bonolarının piyasaya çıkarılması yerel kurtarma hizmetlerini sivil savunma veya korunma için
şeklinde olmaktadır. koordine eder. bölgelerarası uyumu sağlar.
Afetin oluşturduğu zarar büyükse, Aynı kuruluş, doğal ve teknolojik Günlük anlamda halk güvenliği
“son derece şiddetli afet” e maruz kazaların önlenmesi konusunda profesyonel ve gönüllü itfaiyeciler
kalanlara olduğu gibi arazi tahsisi çalışmalar yapar, önlem alma, tarafından sağlanır.
yapılmakta ve burada yeniden yardım planları ve yangın
inşaat için daha yüksek destek söndürme hizmetleri konularında Her itfaiye ve kurtarma bölümü
yardım oranlarına gereksinim yönerge taslakları hazırlar, itfaiyeci yerel yönetimler tarafından
duyulduğundan, afet mağdurlarına eğitimine yardımcı olur, dış finansal olarak desteklenir ve
verilen borçlar için hafifletilmiş ülkelere yardım operasyonlarını genel meclisin başkanı tarafından
borç verme koşulları ve de diğer ve ortak projeleri düzenleyerek yönetilir.
özel önlemler ortaya çıkmaktadır. halk güvenliğinin uluslar arası
kısmında da görev alır.
Fransa’da acil durum yönetimi

kapsamında yerel kaynaklar
da etkin olarak kullanılmaya
çalışılmaktadır.
Fransa Acil Durum Yönetim Şeması
İçişleri Bakanlığı Sivil Güvenlik Müdürlüğü Diğer Bakanlıklar
CODISC
(Sivil Güvenlik Müdürlüğü Operasyon Merkezi)
Afet Bölgesi Yönetimi
CIRCOSC
Ordu Planlama Kuruluşu ORSEC
BELDE
İlgili Bölümler Sivil Güvenlik İmkanları
KRİZ PERSONELİ
İlgili Bölümlerin İmkanları
Yardım İmkanları: İtfaiye, Jandarma, Polis,

Sağlık Ekipleri, Teçhizat vb.
SİMGELER
Planlama
Komuta
Bilgi Akışı
Yardım İsteme
Yardım Gönderme
Xynthia Fırtınası Sonrası L’Aiguillon-sur-Mer’de Kurtarma Operasyonu, Fransa (2010)
Paris Fransa’da deprem tehlikesi Her bölgede, bölge sorumlusu

bulunmadığı için bu süre içinde yetkisinde eşgüdüm
Farklı içeriklere sahip olmakla çıkabilecek aksaklıkların on yıl sağlanmaktadır.
beraber Fransa için doğal ya da içerisinde görülebileceği mantığı
insan kaynaklı olabilecek afetlere çerçevesinde, denetim şirketinin Müdahalede yer alan birimler;
karşı zorunlu afet sigorta sistemi bu zaman süresi içinde deprem Halk Güvenliği Müdürlüğü
yasalarca uygulanmaktadır. sigortası yaptırması hükmü personeli, Sivil Güvenlik Birimi
konmuştur. komutasında görev yapan
Paris şehri özelinde ise gerek doğal askerler ve özel birimleri, itfaiye
kaynaklı afetlere karşı gerekse Fransa’da Afetlere birimleri ve diğer yerel yardım
insan kaynaklı olaylara ve terör Müdahale Kapasitesi hizmetleridir.
saldırılarına karşı güçlü sigorta
sistemleri geliştirilmiş ve yasal Operasyon merkezi CODISC (Sivil CODISC gibi yine İçişleri
düzenlemeler uygulanmaktadır. Güvenlik Müdürlüğü Operasyon Bakanlığı’na bağlı olan Merkezi
Merkezi) ulusal düzeyde büyük Güvenlik Genel Müdürlüğü, her
Ayrıca, yapı denetiminde sigorta ölçekli kurtarma operasyonlarını türlü doğal riskin önlenmesi
şirketleri Paris için önemli rol gerçekleştirmek üzere 24 saat için diğer kamu kurum ve
oynamaktadır. görevdedir. kuruluşlarıyla ortak çalışmayı
sağlamak ve onları harekete
Sistem içerisinde sigorta CODISC kaza ve felaketlerde geçirmek, can ve mal güvenliği
şirketlerinin yaptırımlarını İçişleri Bakanlığına ve diğer devlet için gerekli olan arama ve
yerine getirmeleri konusundaki kuruluşlarına karşı sorumludur. kurtarma çalışmalarını başlatmak
yasal düzenlemeler büyük önem ve eşgüdümünü sağlamak, itfaiye
taşımakta, sistemin incelenmesi Olası afet veya acil durumlarda hizmetleriyle ilgili olan mevzuatın
gereken önemli bir parçasını operasyon sırasında koordinasyon gözden geçirilmesi, yenilenmesi
oluşturmaktadır. için bölgeler arası merkezler ve düzeltilmesini sağlamak
kurulmuştur. görevlerinden sorumludur.
36 GİRİŞ DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE YAPILAN ÇALIŞMALAR İSMEP ÇALIŞMALARI SONUÇ VE K AZANIMLAR
İtalya Çeşitli faaliyetlerin koordinasyon Roma

görevi ise Sivil Savunma
Bölümüne verilmiştir. İtalya afet yönetimi yapılanması
İtalya’da acil durum yönetimi, gereği Roma’da il düzeyinde afet
kaynakların koordinasyonu Sivil Savunma faaliyetlerinin yönetimi sorumluluğu; yerel
sistemi olarak organize edilmiştir. uygulanması için yönergeler, seviyede gelişen olaylarda belediye
Bu yapıda ulusal, bölgesel, il Ulusal Sivil Savunma Konseyi başkanına, il içersinde çeşitli
düzeyinde ve yerel yönetimler tarafından hazırlanır. kurumlar arasında koordinasyon
birlikte çalışır. gerektiğinde valiye verilmiştir.
Bu konsey Sivil Savunma
Yerel ve kamu kuruluşları, Servisinin çeşitli branşlarından Roma’da afet yönetimi valilik
bilimsel kuruluşlar, özel sektöre oluşturulur. tarafından hazırlanan acil durum
ait kuruluşlar, gönüllü örgütler planlarına göre yürütülmektedir.
ve meslek oda ve dernekleri bu İtalya’da afetlerle ilgili
organizasyon içersinde yer alır. yürürlükteki kanun, afet Belediye başkanı birinci sivil
sonrası iyileştirme safhasını da koruma otoritesidir.
Her yönetim birimi, kamu kapsamaktadır.
kuruluşu ve örgüt, Ulusal Sivil Belediye sınırlarında acil durum
Savunma Servisi içersinde kendine Kanun, afet sonrası normal hayata meydana geldiğinde belediye
düşen bölüme katkıda bulunur, dönüş ile ilgili çalışmaları yapacak başkanı kurtarma faaliyetlerinin
yapısını geliştirir ve böylece ulusal kurumların zaman geçirilmeden yönetimi ve koordinasyonundan
sivil savunma yapısı içinde yer alır. hizmete sokulması ve organize ve durumdan etkilenen nüfusa
edilmesinden oluşur. yardım etmekle yükümlüdür.
Çeşitli sektörlerin yer aldığı sivil
savunma görevini yürütebilmek Bu bağlamda SSB’nin görevi Eğer bir olay yerel düzeyde
için etkin yönetimi ve afet halinin gelişmesini izlemek, ele alınamayacaksa daha
koordinasyonu sağlamak amacıyla etkilenen bölgedeki sosyo- üst birimlerden yardım
bir merkezi üniteye ihtiyaç ekonomik yapılanmaya yardımcı istenebilmektedir.
duyulmuştur. olmak, kurum ve kuruluşların
normal işlevlerine tedricen ve Olayın yoğunluğu ve büyüklüğü
Bu görev Başbakan’ın olup, zarar görmeden dönmelerini itibariyle ulusal güçlerin
Başbakan bu fonksiyonunu bir sağlamaktır. de müdahalesi mümkün
bakan veya müsteşara tevdi eder. olabilmektedir.
L’Aquila Depremi, İtalya (2009)
İtalya’da Afetlere Müdahale İtalya Acil Durum Yönetim Şeması

Kapasitesi
BAKANLAR KONSEYİ BAŞKANLIĞI
SİVİL KORUNMA BÖLÜMÜ
Afet yönetimi sorumluluğu; yerel
seviyede gelişen olaylarda Belediye
Başkanı’na, il içersinde çeşitli MERKEZİ KURULUŞLAR ULUSAL SİVİL KORUNMA KONSEYİ
kurumlar arasında koordinasyon
gerektiğinde Vali’ye, büyük ölçekli
doğal felaketlerde ve özel acil Büyük Ölçekli Operasyon
Tehlikeler
yardım birlikleri ve uzmanlarının Komisyonu Komitesi
gerektiği büyüklükteki afetlerde

Sivil Savunma Bölümü’ne
verilmiştir. ÖNLEME VE HAZIRALIK KURTARMA KOORDİNASYONU ACİL DURUM SONRASI
Normale
Büyük ölçekli felaketlerin dönüşe engel
Ulusal Acil Durum
yaşandığı özel hallerde olağan üstü Program Planları
olan unsurları
ortadan kaldıran
hal ilan edilmesi sonrası Bakanlar önlemler
Konseyi özel yasa uyarınca en üst

seviyede sorumlu birim haline YEREL KURULUŞLAR
gelir. Belediye Yönetimi
BELEDİYE Belediye Polisi Belediye sınırları içerisinde kurtarma faaliyetlerini yerine
BAŞKANI Teknik Elemanlar getirir. Valilik tarafından istendiğinde diğer kurtarma
Afet yönetimi, yerel seviyede Yerel Kaynaklar birliklerine katılır.
Valilik tarafından hazırlanan acil

durum planlarına, ulusal seviyede VALİLİK
İl düzeyinde acil durum planları yapar ve uygular, kurtarma
faaliyetlerini koordine eder.
SSB tarafından hazırlanan planlara
veya ulusal acil durum programına
İl Sivil Korunma Komitesi
göre yürütülür. Veri toplama ve işleme, ile ait afet önleme ve afete hazırlık programları hazırlama
İL
Merkezi yönetim ve
Bölgesel Sivil Korunma Komitesi
organizasyonun gerektiği özel BÖLGE
Afet önleme ve afete hazırlık bölgesel programları-altyapı ve yardımlar
durumlarda Sivil Savunma
Operasyon Komitesi, kurumların 225/92 no.lu Kanun, Böl 11-2’de belirtilmiştir.
OPERASYONEL Bu kanuna göre sivil korunma bölümü gerek gördüğünde
en üst düzeyde temsili ile YAPI
Sivil Korunma Servisi
Ulusal Operasyonel Yapı ulusal operasyonel yapı kanunda yer aldığı şekilde
oluşturulur. müdahale yapar.
Kaynak: Ulusal Acil Durum Yönetim Modeli, İTÜ Press (2002)

Türkiye’de Afet ve Acil Durum Yönetimi
Türkiye’de afet mevzuatı Ülkemizde, doğal afetlerin Böylece, zaman içerisinde çeşitli
meydana gelen her önlenmesi ve neden olduğu kuruluşlar eliyle yürütülmeye
doğal olaydan sonra, o zararların azaltılması konusunda çalışılan bir yapı oluşmuştur.
mevzuat, uygulama ve önemli
olaya ilişkin özel bir yasa
politika değişikliklerinin tarihsel “Türkiye’de Büyük Afetler Sonrası
çıkarılmasıyla gelişmiş
gelişimi Türkiye Büyük Millet Mevzuatın Gelişimi ve Kurumsal
ve daha çok afetlerden
Meclisi Genel Kurulunun 27.8.1999 Yapılanma Tablosu”nda da
etkilenen insanlara tarihli birleşiminde alınan aktarıldığı üzere Cumhuriyetin
yardım etmek ve yaraları karar doğrultusunda kurulan kurulmasından itibaren, meydana
ivedilikle sarmak Meclis Araştırması Komisyonu gelen afetler ve bu afetler sonucu
amacıyla müdahale çalışmalarında üç dönem olarak yapılan yasal ve kurumsal
ve yeniden inşa/ incelenmiştir. düzenlemeler bunun en önemli
iyileştirmeye yönelik göstergesidir.
tedbirlerin alınması Bu dönemler; 1944 yılı öncesi,
çalışmalarına ağırlık 1944 – 1958 yılları arası ve Türkiye’de afet ve kriz yönetimi
verecek hükümleri 1958 – 1999 yılları arası olarak çalışmalarının teşkilat
içermiştir. tanımlanmıştır. Ancak 1999 yapılanmasını ise 2009 öncesi ve
yılında yaşanan depremler 2009 sonrası olarak iki bölüme
sonrasında yaşanan gelişmeler ayırabiliriz. 2009 Öncesi afet
ile 1999 yılı sonrasını dördüncü yönetiminde Türkiye Acil Durum
dönem olarak almak mümkündür. Yönetimi Genel Müdürlüğü,
Afet İşleri Genel Müdürlüğü ve
Türkiye’de afet mevzuatı meydana Sivil Savunma Arama Kurtarma
gelen her doğal olaydan sonra, Genel Müdürlüğü’nün görev ve
o olaya ilişkin özel bir yasa sorumlulukları bulunmaktaydı.
çıkarılmasıyla gelişmiş ve daha
çok afetlerden etkilenen insanlara
yardım etmek ve yaraları ivedilikle
sarmak amacıyla müdahale ve
yeniden inşa/iyileştirmeye yönelik
tedbirlerin alınması çalışmalarına
ağırlık verecek hükümleri
içermiştir.
Türkiye’de Büyük Afetler Sonrası Mevzuatın Gelişimi ve Kurumsal Yapılanma Tablosu

AFET VE MEYDANA GELİŞ TARİHİ KANUN TARİHİ KANUN ve YÖNETMELİKLER AÇIKLAMA KURUMSAL YAPILANMA
I. Dönem 1944 Öncesi

1930 Türk-İran Sınırı (Deprem) 1930 1580 Sayılı Kanun Belediye Kanunu (18 ve 82. Maddeler)
1933 2290 Sayılı Kanun Belediye Yapı ve Yollar Kanunu
1939 Erzincan Depremi 1939 3611 Sayılı Kanun Nafia Vekaleti Teşkilatı ve Vazifelerine Dair Kanun Yapı ve İmar İşleri Reisliğinin Kuruluşu
1940 3773 Sayılı Kanun Erzincan Depreminden Müteessir Olan Mıntıkalarda Zarar Görenlere
Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun
1942 Erbaa Depremi
1941- 42-43- Su Baskınları 1943 4373 Sayılı Kanun Taşkın Sulara ve Su Baskınlarına Karşı Korunma Kanunu
1943- Ladik Depremi
II. Dönem 1944-1959
1944 Gerede Depremi 1944 4623 Sayılı Kanun Yer Sarsıntılarından Evvel ve Sonra Alınacak Tedbirler Hakkında
1945 Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası 4623 Sayılı Kanun doğrultusunda yapılan çalışmalar neticesinde
ve Türkiye Yer Sarsıntısı Yapı 1945 yılında ‘’Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası’’ ve ‘’ Türkiye Yer
Yönetmeliği Sarsıntısı Bölgeleri Yapı Yönetmeliği” hazırlanmıştır.
1946 Varto-Hınıs Depremi
1948 Sel (Eskişehir) 1948 5243 Sayılı Kanun Erzincan`da yaptırılacak meskenler hakkında kanun
1950 5663 Sayılı Kanun Eskişehir’de Sel Baskınından Zarar Görenler İçin Yaptırılacak
Meskenler Hakkında Kanun
1949 Karlıova Depremi
1953 6188 Sayılı Kanun Deprem Bürosunun Kuruluşu Hakkında Kanun Deprem Bürosunun Kuruluşu
1953 6200 Sayılı Kanun Devlet Su İşleri’nin Kuruluş Kanunu DSİ’nin Kuruluşu
1956 6746 Sayılı Kanun Çeşitli İllerde Meydana Gelen Afetlerde Zarar Görenlere Yapılacak
Yardım Hakkında Kanun
1956 6785 Sayılı Kanun İmar Kanunu
1958 7126 sayılı Kanun Sivil Müdafaa Kanunu
1958 3611 Sayılı Kanun Bayındırlık Bakanlığının görevleri arasında olan İmar İşleri ile tabii İmar ve İskan Bakanlığı’nın Kuruluşu
afetler dolayısıyla özel kanunlarla Bakanlığa verilmiş bulunan görev
ve yetkiler, İmar ve İskan Bakanlığı’na devredilmiştir.
1959 7769 Sayılı Kanun Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle
Yapılacak Yardımlara Dair Kanun
III. Dönem 1959-1999
1960-1967 Su baskınları, heyelanlar 1965 İmar ve İskan Bakanlığı bünyesinde, önce daire başkanlığı düzeyinde Afet İşleri Genel Müdürlüğünün Kuruluşu
örgütlenmeye gidilmiş, 1965 yılında ise Afet İşleri Genel Müdürlüğü
olarak kurulmuştur.
1966 Varto Depremi
1968 88/12777 Sayılı Yönetmelik Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair
Yönetmelik
1970 Gediz Depremi
1971 Bingöl Depremi
1972 1571 Sayılı Kanun Deprem Fonu Kurulması Hakkında Kanun
1975 Lice Depremi
1977 2090 Sayılı Kanun Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında
Kanun
1983 Erzurum Depremi 1983 2935 Sayılı Kanun Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalımlar
olağanüstü hal durumlarına dahil edilmiştir.
1983 2680 Sayılı Kanun Hükmünde Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Kuruluşu
Kararname Kanun Hükmünde Kararname
1985 3194 Sayılı İmar Kanunu Yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen sağlık
ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla
düzenlenmiştir.
1992 Erzincan Depremi 1992 3838 Sayılı Kanun Erzincan ve Çeşitli İllerde Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin
İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkında Kanun
1995 Dinar Depremi 1995 4123 Sayılı Kanun Tabi Afetler Nedeniyle Meydana gelen Hasar ve Tahribata İlişkin
Kanun
1997 96/8716 Sayılı Başbakanlık Kriz Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi’nin, teşkilatlanmasını,
Yönetim Merkezi Yönetmeliği tertiplenmesini, çalışma usullerini, görev ve sorumluluklarını
belirlemek
1997 4264 Sayılı Kanun Tabi Afetlerden Zarar Görenlere Vergi Kolaylıkları Hakkında Kanun
1998 İzmir, Aydın, Manisa ve
Denizli Su Baskınları,
Batı Karadeniz Sel Felaketi
1998 Adana-Ceyhan Depremi
IV. Dönem 1999 ve Sonrası
1999 Kocaeli-Gölcük Depremi 1999 4452 Sayılı Kanun Doğal Afetlere Karşı Alınacak Önlemler ve Doğal Afetler Nedeniyle Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel
Doğan Zararların Giderilmesi İçin Yapılacak Düzenlemeler Hakkında Müdürlüğünün kurulması (583 sayılı KHK ile)
Yetki Kanunu
1999 Düzce Depremi 1999
1999 587 Sayılı Kanun Hükmünde Zorunlu Deprem Sigortasına Dair Kanun Hükmünde Kararname
Kararname
2000 Başbakanlığın 21 Mart 2000 Tarih ve 2000/9 Sayılı Genelgesi İle Ulusal Deprem Konseyinin Kurulması
Kurulmuştur.
2000 595 Sayılı Kanun Hükmünde Yapı Denetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
Kararname
2001 4708 Sayılı Kanun Yapı Denetimi Hakkında Kanun
2003 Bingöl Depremi
2006 5511 Sayılı Kanun Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle
Yapılacak Yardımlara Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin
Kanun
2006 5491 Sayılı Kanun Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
2007 Deprem Bölgelerinde Yapılacak Ulusal Deprem Konseyinin Kapatılması
Binalar Hakkında Yönetmelik
2007 5711 Sayılı Kanun Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun
2009 5902 Sayılı Kanun Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının
Hakkında Kanun Kurulması
2011 Van Depremi 2011 648 Sayılı Kanun Hükmünde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Kurulması
Kararname Kanun Hükmünde Kararname
2012 6305 Sayılı Kanun Afet Sigortaları Kanunu
2012 6306 Sayılı Kanun Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun
Türkiye Afet İşleri Sivil Savunma

Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü Arama ve Kurtarma
Genel Müdürlüğü Birlik Müdürlükleri
1959 yılında daire başkanlığı
2000 – 2009 yılları arasında düzeyinde yapılandırılan 1999 Marmara Depremleri
faaliyet gösteren bu kurum ilk bu kurum 1965 yılında Afet sonrasında kendini gösteren
başta “Başkanlık” seviyesinde İşleri Genel Müdürlüğü olarak sorunlardan bir tanesi olan arama
kurulmuş daha sonra ise “Genel kurulmuştur. ve kurtarma faaliyetlerindeki
Müdürlük” seviyesinde yeniden eksiklikleri giderme ihtiyacı
düzenlenmiştir. Afet İşleri Genel Müdürlüğü, afete neticesinde Sivil Savunma Arama
uğrayabilecek bölgelerde can ve ve Kurtarma Birlik Müdürlükleri
Kurumun görevi ülke güvenliğini mal kayıplarının azaltılması için kurulmuştur.
etkileyecek ölçekteki deprem, gerekli tedbir ve esasların ilgili
heyelan, kaya düşmesi, yangın, Bakanlık ve kamu kuruluşları Ayrıca öngörülmeyen illerde de İl
kaza, meteorolojik afet, nükleer ile belirlenerek, uygulanması, Sivil Savunma Müdürlüğüne bağlı
ve kimyasal kazalar ve göç özellikle deprem zararlarının “Arama ve Kurtarma Ekipleri”
hareketleri ile ilgili acil durum azaltılması konusunda gerekli kurulmuştur.
yönetiminin ülke düzeyinde etkin araştırmaların yürütülmesi,
bir şekilde gerçekleştirilmesi için afete uğrayan bölgelerde geçici 1999 – 2009 yılları arasında
gerekli önlemlerin almak olarak yerleşme ve barınmayı sağlayıcı faaliyet gösteren bu birlik
tanımlanmıştır. tedbirler alınması, uygulanması ve ekiplerin görevleri şöyle
ve bu konuda ilgili bakanlıklar tanımlanmaktaydı:
Ayrıca bu kurum acil durum ve kamu kuruluşlarıyla
yönetimi gerektiren olayların işbirliğinin sağlanması , afet • Savaşta, afetlerde, büyük
oluşumundan önce alınacak anında acil yardım uygulaması ve yangınlarda ve önemli kazalarda;
önlemler, olay sırasında koordinasyonun sağlanması ile arama, kurtarma, ilk yardım
yapılacak arama - kurtarma yükümlü kılınmıştı. ve sosyal yardım hizmetlerini
ve yardım faaliyetleri ile yürütmek,
iyileştirme çalışmalarını yürüten
kurum ve kuruluşlar arasında
koordinasyonu sağlama görevini
de üstlenmişti.
Başkanlık Öncesi Dönemde Taşra Teşkilatı
MERKEZ
TEŞKİLATI
Bölge
VALİLİK Kriz Yönetim
Merkezi
Hazırlıklı olma,
Müdahale Sivil Savunma
İl Bayındırlık İl Kurtarmave İl Sivil
Arama ve İl Kriz
ve İskan İyileştirme
ve Yardım Savunma
Kurtarma Birlik Merkezi
Müdürlüğü Müdür
Komitesi Müdürlüğü
Müdürlüğü
Yardımcısı
Hazırlıklı olma,
Müdahale ve Sivil Savunma
İl İyileştirme
Afet Bürosu Mahalli
Müdür Kuvvetleri
Yardımcısı
Hazırlıklı olma, Kamu ve

İlMüdahale
Sivil Savunmave Özel Kurum Acil Kurtarma
Teşkili ve
İyileştirme
Korunma
ve Kuruluşlar ve
Müdür
Kılavuzluğu
Sivil Savunma Yardım Ekibi
Yardımcısı Teşkilleri
Kaynak: Türk Afet Yönetim Sistemi İçin Bir Model Önerisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezleri, İTÜ
• Savaşta, afetlerde ve kazalarda; • Gece ve gündüz tatbikatları Türkiye’de afet yönetimine

nükleer, biyolojik, kimyasal planlamak ve uygulamak, ilişkin birden çok sorumlu
(NBC) maddelerin ölçüm kurum bulunması bazen
hizmetlerini imkanlar • Eğitim amacı ile yurtiçi ve önemli konuların sahipsiz
ölçüsünde yürütmek, ilgili yurtdışında yapılacak eğitim kalmasına (risk yönetimi
birimlere ulaştırmak, NBC ve tatbikatlara, istek yapılması gibi) bazen de aynı konu
maddelerinin temizlenmesine halinde veya gerektiğinde üzerinde (acil durum müdahale
(dekontaminasyon) yardım yurtdışında meydana gelecek gibi) birden çok kurumun
etmek, afetlerde de kurtarma ve yardım müdahil olmasına neden
faaliyetlerine katılmak, oluşturmaktaydı.
• Arama ve kurtarma faaliyetlerine
katılan yerli ve yabancı, kamu • Sivil savunma koleji ve Bu nedenle 2009 yılından
ve özel kuruluşların arama ve valiliklerce açılan kursların itibaren sistemin
kurtarma ekipleri ile gönüllü kurtarma, ilk yardım ve sosyal yapılanmasında değişikliğe
kişi ve kuruluşların çalışmalarını yardım konularındaki tatbiki gidilmiş ve 5902 sayılı kanun
koordine etmek, bölümlerine yardımcı olmak, ile afet yönetimi ile ilgili tüm
birimler Başbakanlık Afet Acil
• Birlik ve ekip personelinin • Afet bölgelerine en seri şekilde Durum Yönetimi Başkanlığı
nazari, tatbiki, bilgi ve becerileri ulaşabilmek için haberleşme, altında tek bir merkezde
ile fiziki kabiliyetlerini arttırmak toplanma, yükleme ve intikal toplanmıştır.
ve göreve her an hazırlıklı tatbikatları yapmak,
bulunmaları için haftalık,
aylık, yıllık eğitim programları • Bakanlık ve Valilikçe verilecek
hazırlamak, uygulanmasını diğer görevleri yapmak.
sağlamak,
Yine bu kurumların haricinde
• Kamu ve özel kuruluşların 19 Şubat 2011 tarihinde
arama ve kurtarma yürürlükten kaldırılan
hizmetlerinde görevlendirilen Başbakanlık Kriz Yönetim
ekipleri ile gönüllü kuruluş ve Merkezi, kriz kavramı içerisine
kişilerin eğitimlerini Bakanlık giren olaylar ile ilgili genel
veya valiliğin uygun görüşü ile kararların alındığı ve uygulandığı
yapmak, en üst organ durumundaydı.
AFET VE ACİL DURUM YÜKSEK KURULU AFAD BAŞKANI
BAŞBAKAN VEYA BAŞBAKAN YARDIMCISI Çevre ve Şehircilik Bakanlğı Temsilcisi
DEPREM DANIŞMA KURULU

B.Ü. Kandilli Rasathanesi
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI

Deprem Araştırma Enstitü Müdürü
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANI
VE HABERLEŞME BAK ANI

Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü
U L A Ş T I R M A D E N İ ZC İ L İ K
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANI

Genel Müdürü
MİLLİ SAVUNMA BAKANI
MİLLİ EĞİTİM BAKANI

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma
Kurumu Başkanı
DIŞİŞLERİ BAKANI
İÇİŞLERİ BAKANI
SAĞLIK BAKANI
MALİYE BAKANI
Deprem Konusunda Çalışmaları Bulunan

5 Öğretim Üyesi
Akredite Edilmiş Sivil Toplum

Kuruluşlarından 3 Üye
Türkiye Kızılay Derneği Başkanı
Kaynak: T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, 2013-2017 Stratejik Planı
Başbakanlık AFAD, Afet Başkanlık Döneminde 5902 sayılı Kanun ile makro
ve Acil Durum Yüksek Teşkilatlanma düzeyde politikalar oluşturulması
Kurulu, Afet ve Acil amacıyla ve bakanların
katılımıyla Afet ve Acil Durum
Durum Koordinasyon 5902 Sayılı Kanun ile 2009 yılında Yüksek Kurulu, afetlere ilişkin
Kurulu ve Deprem Başbakanlığa bağlı Türkiye koordinasyonu sağlamak üzere
Danışma Kurulu’nun Acil Durum Yönetimi Genel üst yöneticilerden oluşan Afet ve
belirlediği afet ve acil Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığına Acil Durum Koordinasyon Kurulu
durum politikalarına bağlı Sivil Savunma Genel ve deprem risklerini azaltma ve
göre faaliyetlerini Müdürlüğü ve Bayındırlık ve hazırlık faaliyetleri konusunda
yürütmektedir. İskan Bakanlığına bağlı Afet İşleri koordinasyonu sağlamak üzere
Genel Müdürlüğü, birleştirilmek Deprem Danışma Kurulu
suretiyle lağvedilerek yerine; T.C. kurulmuştur.
Başbakanlık Afet ve Acil Durum
Yönetimi Başkanlığı (Başbakanlık Başbakanlık AFAD, Afet ve Acil
AFAD) kurulmuştur. Durum Yüksek Kurulu, Afet ve
Acil Durum Koordinasyon Kurulu
Başbakanlık AFAD idari ve Deprem Danışma Kurulu’nun
olarak yatay ve esnek bir yapıda belirlediği afet ve acil durum
kurgulanmıştır. Görev anlayışı politikalarına göre faaliyetlerini
bakımından sonuç odaklı, Daire yürütmektedir.
Başkanlıklarının altında hiyerarşik
yapılanma içermeyen, günün Yüksek Kurul ve Koordinasyon
ihtiyaçlarına göre kurum dışından Kurulu’nun sekretarya görevini
da personel görevlendirebileceği yürüten Başbakanlık AFAD,
çalışma grupları oluşturma Deprem Danışma Kurulu’na
yetkisine sahiptir. başkanlık etmektedir.
Görev alanı itibariyle üniversiteler,
kamu kurumları, özel sektör
ve sivil toplum kuruluşları
ile koordinasyon ve işbirliği
sağlamaktadır.
AFET VE ACİL DURUM KOORDİNASYON KURULU

İlgili Bakanlık ve Kuruluş Üst Yönetimleri
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Müsteşarı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı
Milli Savunme Bakanlığı Müsteşarı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Türkiye Kızılay Derneği Başkanı
Haberleşme Bakanlığı Müsteşarı
Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı

Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı
BAŞBAKANLIK MÜSTEŞARI
Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı
Maliye Bakanlığı Müsteşarı
İçişleri Bakanlığı Müsteşarı

Sağlık Bakanlığı Müsteşarı
Ulaştırma Denizcilik ve
AFAD Başkanı
Müsteşarı
Afet ve Acil Durum Yüksek Deprem Danışma Kurulu Bu temel çerçeve doğrultusunda,
Kurulu “AFAD Amaç ve Hedefleri”ni
Başbakanlık AFAD başkanlığında tespit ederken;
Başbakan veya görevlendirdiği ilgili temsilcilerden oluşan Kurul,
Başbakan Yardımcısı depremden korunmak, deprem • Taslak Stratejik Planının
başkanlığında ilgili bakanların zararlarını azaltmak, deprem değerlendirilmesi,
katılımından oluşan Kurul, afet sonrası yapılacak faaliyetler
ve acil durumlarla ilgili plan, hakkında öneriler sunmak ve • Mevcut durum analizi,
program ve raporları onaylamakla depremle ilgili araştırmalar
görevlidir. Yılda en az iki kez için politikaları ve öncelikleri • Dünyada afet ve acil durum
toplanan Kurul, Başkanın isteği belirlemekle görevlidir. yönetimi konusundaki
üzerine olağanüstü toplantıya gelişmeler,
çağırılabilir. Başbakanlık AFAD afetlere
dirençli toplum oluşturmak • Çalışma Grup Başkanları ile
Afet ve Acil Durum bağlamında oluşturduğu stratejik yapılan görüşmeler,
Koordinasyon Kurulu planında amacını “Stratejik
plan dâhilinde stratejik yönetim • Daire Başkanları ile mülakatlar,
Başbakanlık Müsteşarı sistemini kurmak ve planın etkili
başkanlığında ilgili ve etkin uygulanmasını sağlamak” • Kurum içi ortak akıl toplantıları,
müsteşarlardan ve kuruluş olarak belirtmektedir.
yöneticilerinden oluşan Kurul, • Dış paydaş - çözüm ortakları ile
afet ve acil durum hallerinde yapılan süreç analiz
bilgileri değerlendirmek, çalışmaları,
alınacak önlemleri belirlemek,
uygulanmasını sağlamak • Strateji Arama Toplantısında
ve denetlemek, kurum ve ortaya çıkan analizlerin
kuruluşlar ile STK’lar arasındaki sonuçlarından istifade
koordinasyonu sağlamakla etmektedir.
görevlidir. Yılda en az dört kez
toplanan Kurul, ihtiyaç halinde
Başkan tarafından olağanüstü
toplantıya çağırılabilir.
BİLGİ SİSTEMLERİ VE
H A B E R L E Ş M E DA İ R E S İ
BAŞK ANLIĞI
D E P R E M DA İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I
HUKUK
HALKLA
BAŞKAN
İLİŞKİLER
BASIN VE
YARDIMCISI
MÜŞAVİRLİĞİ
MÜŞAVİRLİĞİ
İ Y İ L E Ş T İ R M E DA İ R E S İ
BAŞK ANLIĞI
M Ü DA H E L E DA İ R E S İ
BAŞK ANLIĞI
BAŞKAN
PA Z A R L A M A V E Z A R A R
A Z A LT M A DA İ R E S İ
BAŞK ANLIĞI
S İ V İ L S AV U N M A DA İ R E S İ
BAŞK ANLIĞI
T.C. Başbakanlık AFAD Teşkilat Şeması
BAŞKAN
S T R AT E J İ V E G E L İ Ş T İ R M E
MÜDÜRÜ
YARDIMCISI
ÖZEL KALEM
DA İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I
YÖ N E T İ M H İ Z M E T L E R İ
DA İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I
İSMEP REHBER KİTAPLAR ACİL DURUM HAZIRLIK KAPASİTESİNİN ARTIRILMASI
45
3. Ahmet Çeşmesi
İSMEP’in Çalışmaları
Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin

Artırılması Çalışmaları
Yapılan araştırmalarda 2006 Yılından beri İstanbul’un Acil Durum Haberleşme

olası bir afete karşı hazırlanması
Marmara Depremleri
için yürütülen İSMEP’in 3
Sistemlerinin
sonrasında, İyileştirilmesi
ana bileşeninden birini “Acil
haberleşmenin kısıtlı Durum Hazırlık Kapasitesinin
yapılabildiği ya da hiç Artırılması” çalışmaları 1999 Marmara Depremleri, olası
yapılamadığı, telefon oluşturmaktadır. bir depremde hayati öneme sahip
santrallerinin ve telli olan altyapı sistemleri üzerinde
hatların devre dışı Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin ne tür hasarlar oluşabileceği
kaldığı, cep telefonu Artırılması bileşeni; konusunda önemli çıktılar
şebekelerinin ve sunmuştur.
1. Acil Durum Haberleşme
kamu geniş alan telsiz Sistemlerinin İyileştirilmesi,
şebekelerinin depreme Yapılan araştırmalarda Marmara
bağlı ya da kapsama 2. Acil Durum Bilgi Yönetim Depremleri sonrasında,
alanlarından dolayı Sisteminin Kurulması, haberleşmenin kısıtlı yapılabildiği
ihtiyacı karşılamadığı ya da hiç yapılamadığı, telefon
görülmüştür. 3. İstanbul AFAD’ın Kurumsal santrallerinin ve telli hatların
Kapasitesinin Artırılması, devre dışı kaldığı, cep telefonu
şebekelerinin ve kamu geniş alan
4. Afetlerde İlk Müdahaleci telsiz şebekelerinin depreme
Kurumların Kurumsal bağlı ya da kapsama alanlarından
Kapasitelerinin Artırılması ve dolayı ihtiyacı karşılamadığı
görülmüştür.
5. Toplumun Afetler Hakkında
Bilinçlendirilmesi ve Eğitimi Bir afet anında haberleşmenin
çalışmalarından oluşmaktadır. etkin bir şekilde devam etmesi
hayati önem taşımaktadır. Bu
Toplumun Afetler Hakkında
Bilinçlendirilmesi ve Eğitimi nedenle İSMEP kapsamında
çalışmalarını, İSMEP kapsamında Marmara Depremlerinden
hazırladığımız rehber kitaplardan edinilen tecrübeleri de dikkate
biri olan “Toplumsal Kapasitenin alınarak olası afetlerde iletişim
Geliştirilmesi ve Toplum ve haberleşmede sürekliliğin
Eğitimleri Rehber Kitabı”nda sağlanmasına yönelik önemli
detaylı olarak aktarılmaktadır. çalışmalar gerçekleştirilmektedir.
Acil Durum Haberleşme Sistemleri
İSMEP, mevcut haberleşme • Mevcut haberleşme Belirlenen hedefler doğrultusunda

sistemlerinin güçlendirilmesi ekipmanlarının miktar, İSMEP kapsamında afetlerde
için sürdürdüğü çalışmalarla fonksiyon ve çeşitlilik ilk müdahaleci kurumların
bu konuya verdiği önemi bakımından artırılmasını, afet ve acil durumlarda
göstermektedir. Projede kullanabilecekleri ortak bir kanal
yapılan yatırımlarla altyapının • Afetler ve acil durum sıkıntısının giderilmesi için
sağlamlaştırılması için ihtiyaçlara durumlarda ilk müdahaleci yatırımlar gerçekleştirilmiştir.
yönelik alımlar ile; ekipler ve kamu kurumları
tarafından kullanılmak üzere Bu doğrultuda İstanbul AFAD’a
• Mevcut geniş alan analog ortak bir telsiz haberleşme tahsis edilen VHF ve UHF
telsiz sitemleri için sismik riskin kanalı tahsis edilmesini, frekanslara her biri 16 adet geniş
azaltılmasını, alan röle (Baz istasyon) ve 2
• Farklı haberleşme adet merkez birimden oluşan
• Kapsama alanı boşluklarının teknolojilerinin acil durumlarda analog telsiz şebeke altyapısı
doldurulması ve mevcut ilk müdahaleci ekipler ve kamu kurulmuştur.
geniş alan analog telsiz sitemleri kurumlarınca kullanılmak
kapsama alanının genişletilmesi üzere entegre edilmesini, Ayrıca IP bazlı haberleşme
ve işaret kalitesinin anahtarları (switch) yatırımları
artırılmasını, • İstanbul Emniyeti’nden gelen ile kamu kurumlarının farklı
MOBESE görüntü akışlarının, haberleşme sistemlerinde (UHF
• Telsiz sitemlerinin sinyal eş zamanlı olarak farklı yerlerde Telsiz, VHF Telsiz, GSM, PSTN,
kalitesinin yükseltilmesini, izlenecek çoklu yayın akışları IP Telefonlar, Uydu, HF/SSB,
olarak paylaşılmasını, vb.) birbirleri ile ortak kanalda
• Saha görevlerinde iletişim görüştürülebilmesi sağlanmıştır.
kurulabilmesini ve • Komuta ve kontrol
haberleşmenin sağlanabilmesini, operasyonlarında çeşitli Alınan HF/SSB Telsizler, kamu
haberleşme teknolojilerinden kurumlarına herhangi bir
• İlk müdahaleci saha istifade edilmesini, telekomünikasyon altyapısına
operasyon ekiplerine zengin ihtiyaç duymadan haberleşme
sayısal haberleşme özellikleri • Acil durumlara yönelik imkanı sağlamaktadır.
sağlanmasını, olarak ilk müdahaleci kamu
kurumlarının haberleşme
• Saha operasyonları esnasında imkan ve kabiliyetlerinin
personel ve araçların takibini, genişletilmesini hedeflemiştir.
İstanbul Sivil Savunma Arama İstanbul Büyükşehir Belediyesi Bu doğrultuda mevcut analog
ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü, tarafından İstanbul’un muhtelif telsiz sistemlerine ilave olarak il
İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü 112 yerlerinde yapılan depreme genelinde kritik kamu kurum ve
Ambulans Başhekimliği, Afetlerde dayanıklı anten kulelerine; baz kuruluşlarının İstanbul AFAD
Sağlık Hizmetleri Birimi, İstanbul istasyonları, merkezi kontrol ile kesintisiz bağlantısı için uydu
İl Emniyet Müdürlüğü’nün birimleri, mikrodalga linkler, haberleşme ve veri aktarımı
analog telsiz altyapılarına yapılan taşınabilir (mobil) röleler ve (VSAT) yatırımları yapmıştır.
yatırımlarla telsiz kapsama çoğullama ayırıcı/çözücü (mux/
alanları genişletilmiş, kapsama demux) cihazlar yüklenmiştir. İlk etapta 12 kurum/kuruluşla
alanındaki boşluklar giderilmiş ve başlayan bu yatırım, 2013 ve 2014
sinyal kalitesi arttırılmıştır. İstanbul Sivil Savunma Arama yılları içerisinde 70’den fazla kamu
ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü, kuruluşuna yaygınlaştırılmaktadır.
Böylece Afetlerde ilk müdahaleci İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü 112
kurumların analog telsiz Ambulans Başhekimliği, Afetlerde Anadolu ve Avrupa Yakaları’nda
sistemlerinin kapsama alanı Sağlık Hizmetleri Birimi, İstanbul yapılan Komuta Kontrol
genişletilmiş ve kaliteli haberleşme İl Emniyet Müdürlüğü’ne ait Merkezleri’nin birbirlerine
olanağı sağlanmıştır. analog telsiz sistem kurulumları kesintisiz bağlanabilmesi
gerçekleştirilerek mevcut için mikrodalga link yatırımı
Fiber optik kablo ve IP network sistemin sismik riskinin azaltılası yapılmıştır. Bu yatırımla Hasdal
cihaz altyapısı ile İstanbul Emniyet sağlanmıştır. – Akfırat – Cağaloğlu Komuta
Müdürlüğü’nden 1000 üzerinden Kontrol Merkezleri arasında
şehir kamerasının görüntüleri İSMEP, Acil Durum Haberleşme 300 Mbps’lık haberleşme kanalı
İstanbul AFAD Komuta Kontrol Sistemleri’nin iyileştirilmesi oluşturulmuştur.
Merkezlerine aktarılarak afet kapsamında gerçekleştirdiği
ve acil durumlarda bölgeyi yatırımlarda riskin en aza Afet sonrasında kesintisiz
doğrudan inceleyebilme imkanı indirilerek sistemin her durumda haberleşmeyi sağlayacak ve
sağlanmaktadır. çalışabilirliğini sağlamak üzerinde alternatifli haberleşme
amacıyla alternatif haberleşme sistemlerini barındıran, ağır arazi
sistemlerine yönelik çalışmalar tipi araçların da bulunduğu mobil
gerçekleştirmiştir. haberleşme araçları alınmıştır.
Arazi Tipi Mobil Haberleşme Aracı
Böylece kamu kurumlarının İSMEP kapsamında İstanbul Araç üzerinde farklı haberleşme
haberleşme merkezlerinde güç ve AFAD’a kazandırılan bu araç ekipmanları ile yapılan görüşmeleri
yayın kapasite artışı sağlanarak (Mercedes Unimog U5000) birbirine bağlayabilen bütünleştirici
afet ve acil durumlarda bölgede, afet sonrasında haberleşmenin cihaz bulunmaktadır. Bu cihaz
yerinde doğru açıklama ve kesintiye uğradığı bölgelere sayesinde farklı kanalardaki iki
raporlama yapabilme imkanı giderek o bölgenin durumu telsiz yada telsizle cep telefonu veya
sağlanmıştır. ve ihtiyaçlarına yönelik ilgili sabit telefon bir biri ile görüşme
merkezler ile irtibat kurmayı yapabilmektedir.
Bir diğer alternatif haberleşme sağlamaktadır.
sistemi olan sayısal trunk telsiz Araçta bulunan uydu sistemleri
yatırımları, dijital telsiz sistemi Araçta şehirde bulunan ve telsiz sayesinde uydudan TV yayını
seçimi ve geliştirilmesi Savunma kullanan tüm kuruluşlarla alınabilmekte ve internet
Sanayi Müsteşarlığı tarafınca haberleşme imkânı tanıyan VHF kullanılabilmektedir.
yapılmaktadır. ve UHF telsizler ve şehirlerarası
gibi uzak mesafelerle görüşme Aynı zamanda aracın üst tarafında
Bu çalışmanın tamamlanması ile yapmaya olanak tanıyan HF/SSB hidrolik bir sistem üzerinde
kişiden kişiye bireysel haberleşme telsiz sistemi bulunmaktadır. konumlandırılan ve 360 derece
ve ekip görüşmeleri kapasiteleri dönebilen kamera sayesinde
artışı da sağlanmış olacaktır. Araç içerisinde alçak ve yüksek afet bölgesine ilişkin veriler
yörünge uyduları aracılığıyla hem kaydedilebilmekte hem de
Arazi Tipi Mobil görüşme yapma olanağı istenilen merkeze uydu üzerinden
Haberleşme Aracı sağlayan uydu telefonu ile gerek internet vasıtasıyla görüntü
araç içi gerekse çevresinde aktarılabilmektedir. Bu sayede
Komuta Kontrol Merkezlerindeki çalışan personelin birbirleriyle sesli ve görüntülü iletişim aralıksız
haberleşme merkezlerinin haberleşmesi için IP tabanlı telsiz sağlanabilmektedir.
yedeklenmesi amacıyla zorlu arazi telefonlar bulunmaktadır.
şartlarında da hareket kabiliyeti Araç imkân bulduğunda cep
olan 4x4 arazi tipi haberleşme Ayrıca, araç içinde bulunan bütün telefonu şebekelerini ve karasal
aracı geliştirilmiştir. haberleşme ekipmanlarıyla yapılan telefon sistemlerini kullanmaya
görüşmeler kaydedilebilmektedir. elverişlidir.
Araçlar jeneratör, Ayrıca araçta 3G ve kablosuz Aracın arka tarafında

gece ve gündüz kayıt ADSL modem mevcut konumlandırılan ve istendiğinde
yapabilen kamera bulunmaktadır. Araçta uydu, hidrolik sistem vasıtasıyla indirilen
ADSL modem ve mobil telefon 4x4 arazi tipi dört tekerlekli ATV
sistemi, UHF, VHF, HF/
şebekeleri tarafından elde edilen motosiklet, aracın ulaşamayacağı
SSB, DMR sayısal
interneti kablosuz olarak dağıtma bölgelere rahatlıkla giderek mobil
telsizler, GSM,
imkânları da bulunmaktadır. telsiz sistemleriyle araca veya
Uydu Telefonları ve merkeze sesli bilgi aktarımını
uplink sistemleri ile Haberleşmenin ve çalışmaların rahatlıkla yapabilmektedir.
donatılmıştır. devamı için en önemli konu ise
enerjidir. Bu özellikler dışında çevre
aydınlatması için sağa ve sola 360
Aracın enerjisi, araç içerisine derece hareket edebilen bir adet,
monte edilmiş olan jeneratörden, araç önü aydınlatması için beş
aracın üst tarafında bulunan adet, araç yanlarını ve arkasını
3 adet rüzgâr türbininden, 2 aydınlatmak için sekiz adet olmak
tanesi yön bulma kabiliyetine üzere toplam 14 adet projektör
sahip 6 adet güneş panelinden tesisatı ve siren – anons sistemi
veya imkân bulunduğunda dış bulunduran araç eksiksiz bir
enerji kaynaklarından temin haberleşme aracı olarak dizayn
edilmektedir. edilmiştir.
Enerji geçişleri arasında aracın Mobil Haberleşme Araçları

çalışmasının kesintiye uğramaması
için kesintisiz güç kaynağı araç Mobil haberleşme araçları, afet
içerisine konumlandırılmıştır. ve acil durumlarda İstanbul
AFAD Haberleşme Merkezlerinin
fonksiyonlarını sahada icra etmek
için tasarlanmıştır.
AFet FM Stüdyosu, Cağaloğlu
Araçlar jeneratör, gece ve gündüz Yine bu çalışmalar dahilinde Acil Durum Bilgi
kayıt yapabilen kamera sistemi, İSMEP kapsamında Mobil Yönetim Sisteminin
UHF, VHF, HF/SSB, DMR sayısal Muhabere Araçları ve Kamyonu,
telsizler, GSM, Uydu Telefonları ve Acil Durum Radyo Canlı Yayın Kurulması
uplink sistemleri ile donatılmıştır. Aracı, Analog Telsiz Bölge
Aktarıcılar ve Analog Telsiz Acil Durum Yönetim Bilgi Sistemi,
Mobil haberleşme araçlarında Merkezi Birimleri alımları Türkiye Acil Durum Yönetimi
bu teknolojileri birbirleri ile gerçekleştirilmiştir. Genel Müdürlüğü’nce (Daha
haberleştirebilecek son teknoloji sonra T.C. Başbakanlık Afet ve
santral donanımı da mevcuttur. 103.0 Afet FM Acil Durum Başkanlığı olarak
yapılandırılmıştır) başlatılan bir
Uydu bağlantısı sayesinde olay İstanbul’da meydana gelebilecek çalışmadır.
mahallinden ses, veri, görüntü bir afet durumunda tüm
aktarımı da yapılabilmektedir. İstanbulluların güncel bilgilere Sistem Marmara Depremi Acil
ilk kaynaktan ve kesintisiz Yeniden Yapılandırma Projesi
İSMEP kapsamında olarak ulaşabilmesi isin (MEER) kapsamında Ulusal Acil
gerçekleştirilen İstanbul AFAD’ın İSMEP kapsamında İstanbul Durum Yönetim Bilgi Sistemi
Kurumsal Kapasitesinin AFAD bünyesinde 103.0 MHz olarak geliştirilmiş ve tüm
Artırılmasına yönelik çalışmalar frekansından yayın yapan Türkiye’de yaygınlaştırılması
dahilinde olası bir afet veya acil Afet FM stüdyosu yatırımları amaçlanmıştır. Sistemin
durumda ilgili personelin olay gerçekleştirilmiştir. uygulaması için öncelikle İzmir
yerine hızlı bir şekilde intikal Antalya, Erzurum, Diyarbakır
ederek ve olay yerinden ilk bilgileri Mobil Radyo Aracı olası afet ve Düzce illeri, pilot il olarak
merkeze aktararak, merkezdeki ve acil durumlarda Komuta seçilmiştir.
personelin organizasyonel Kontrol Merkezleri’ndeki yayın
çalışmaları başlatabilmesi için stüdyolarını yedekleyebilecek Sistem temelde afet acil
Acil Durum Keşif ve Haberleşme donanımlara sahiptir. Ayrıca durumlarda gerekli ekip ve
Aracı ve çok sayıda personelin olay Mobil Radyo Aracı sayesinde olası ekipmanların envanterini
yerine intikali için de Acil Durum bir kriz durumunda, olay yerinden kayıt edecek bir altyapı ile
Keşif ve İntikal Aracı yatırımları ilk ağızdan haber nitelikli ses ve hazırlanmıştır.
gerçekleştirilmiştir. görüntü aktarımın yapılabilmesi
mümkün kılınmıştır.
Böylece illerde bulunan; Verileri sistemde tutulabilecek Acil Durum Yönetim Bilgi
ve böylece, Türkiye’de herhangi Sistemi’nin geliştirilmesi
Kaynaklar bir bölgede meydana gelebilecek aşamasında sisteme afet ve acil
(iş makineleri, nakliye araçları, afet ve acil durumda gerekli olan durum yönetiminden sorumlu
acil durum araçları, idame ekip ve ekipmanlar, afet veya acil kurum ve kuruluşların sorumlu
destek araçları, personel destek durumun boyutuna göre en hızlı olduğu görevleri, afet ve acil
ekipmanları, ilk yardım destek şekilde bölgeye ulaştırılmasında durumda hangi faaliyetlerin yer
teçhizatı, tıbbi malzemeler, büyük avantajlar sağlanacaktır. alması gerektiğini içeren detaylı
yiyecek, vb.), bilgilerin yer alacağı risk planları,
İstanbul İl Afet Acil Durum
acil durum planları ve iyileştirme
Personeller Müdürlüğü (İstanbul AFAD),
planlarını yapabilecekleri program
(acil durum yönetim personeli, hazırlanacak sistem İstanbul’da
da yaygınlaştırılacağı için afet modülleri eklenmiştir.
arama kurtarma ekibi, teknik
personel, sağlık personeli güvenlik ve acil durumlarda İstanbul’un
personeli, destek personeli, vb.), ihtiyaçlarının da dikkate alınarak Ayrıca sistem olağanüstü
sistemin geliştirilmesi yönünde durumda; yer, etkilenmiş bölge,
Tesisler Türkiye Acil Durum Yönetimi durumun etkileri ve büyüklüğü,
(sağlık tesisleri, geçici barınak Genel Müdürlüğü ile görüşmelere çeşidini de gibi tüm bilgileri
tesisleri, ulaştırma tesisleri, başlamış ve oluşturulan fikir içerecek şekilde geliştirilmiştir.
kritik altyapı tesisleri, cevaplama birliği neticesinde Afet Acil
tesisleri, sosyal tesisler, vb. ), Durum Bilgi Yönetim Sistemi’nin Geliştirme çalışmaları neticesinde
İstanbul’da da kurulması kararı sistemin “Modern Afet
Depolar alınmıştır. Yönetim Sistemi”nin 4 evresi ile
(geçici depolar, ecza depoları, entegrasyonu sağlanmıştır.
soğuk hava depoları, toprak Olası bir afete karşı İstanbul’un
mahsulleri ofisi depoları, yakıt en iyi şekilde hazırlanmasını Böylece Acil Durum Bilgi
terminalleri, vb.), amaçlayan İSMEP, bu doğrultuda Yönetim Sistemi, Modern Afet
web tabanlı bir program olan
Yönetimi’nin 4 evresi olan
Müdahale/Tepki Bilgileri Afet Acil Durum Bilgi Yönetim
Hazırlıklı Olma, Risk ve Zarar
(durum bildirimleri, yurtiçi ve Sistemi’nin lisansını almış ve
sistemi, İstanbul’un ihtiyaçları Azaltma, Müdahale ve İyileştirme
yurtdışından gelen kaynaklar evrelerinde de kullanılabilecek bir
ve personel bilgisi, toplam doğrultusunda İstanbul AFAD
öncülüğünde afetlerle ilgili diğer yapıya kavuşturulmuştur.
yardım miktarı, toplam acil
durum maliyeti, ihtiyaç talepleri kurumlarla birlikte geliştirerek
ve durumu, atanan görevler ve kullanıma hazır bir şekilde
durumu, vb.) İstanbul AFAD’a teslim etmiştir.
Afet ve Acil Durum Komuta Kontrol Merkezi, Cağaloğlu
Acil Durum Bilgi Yönetim Sistemi’nin Modern Afet Yönetim Sistemi’ne Entegrasyonu

• Eldeki Kaynakların
• Riskleri Tanımlama
Bilinmesi
• Risk Etki Alanı Belirleme
• Kontrol Listeleri
• Risk Azaltma
• Müdahale Planları
Faaliyetleri ve Planları
• Eğitim/Tatbikat
ACİL DURUM/
AFET YÖNETİMİ
YAŞAM DÖNGÜSÜ

• Krizin Etkilerini Giderici
İyileştirme Planlarının
Hazırlanması ve
Uygulanması • Doğru Planı Seçme
• Krizin Yönetimi ve Takibi
• Alınan Derslere Göre • Kaynak Tahsisi
Yeni Risk Değerlendirmesi
ve Planların
Güncellenmesi
Acil Durum Bilgi Yönetim Sistemi’nin Katmanları
1Sistem Kullanıcı
Log Yönetimi Arşivleme
Yönetimi Yönetimi
2 Tesis/Depo Kaynak/Tesis Sözlük Verileri

Sistem İdame Bilgilerinin Sözlük Bilgileri Oluşturma
Tanımlanması Oluşturma
3Hazırlık/Risk Organizasyon
Kaynak
Transferleri, Müdahale
Hiyerarşisi Durumlarına ve Kontrol
Azaltma Listeleri
Oluşturma Göre Kaynak
Takibi
4Müdahale/ Kriz/Olay
Müdahale
Planlarının Taleplerin
Görev
Kriz Takibi/
Atamaları
Tepki Sisteme Girişi Uygulanmaya Yönetimi İzlenmesi
Yönetimi
Alınması
5 Zengin
Kaynakların
Kriz Öncesi
İyileştirme Raporlama
Yerlerini
Yeteneği
Almaları
Acil Durum Bilgi Yönetim Sistemi; Sistem Yönetimi, Sistem İdamesi, Hazırlık / Risk ve Zarar Azaltma,
Müdahale / Tepki ve İyileştirme katmanlarından oluşmaktadır.
Afet ve Acil Durum Komuta Kontrol Merkezi, Hasdal
1. Katman 4. Katman Sistem; kriz özet bilgisi, durum

Sistem Yönetimi Müdahale / Tepki bildirimi, günlük bilgiler, kaynak
Tüm sistem kullanıcılarının Uyarı sistemlerinden ve sahadaki talepleri, görev atamalarının
yönetimi fonksiyonunu yerine personelden alınan bilgi ile durum durumu, kaynak yeterlilik raporu
getiren “Kullanıcı Yönetimi”, değerlendirmesi, müdahale dış yardımlar, kaynak kullanımı,
sistemin işlerliğinin sürekliliği planları, görev ataması, planların diğer depolardan alınan – verilen
için gerekli olan teknik yönetimin takibi / raporlanması, durum kaynaklar, dış organizasyonlardan
oluşturduğu “Log Yönetimi” ve bildirimleri, talep yönetiminin alınan – verilen kaynaklar gibi
arşiv sisteminin oluşturduğu bulunduğu katmandır. afet ve acil durum yönetiminde
“Arşivleme” bölümlerinden gerekli olan tüm bilgilere yönelik
oluşmaktadır. 5. Katman raporlama yapabilmektedir.
İyileştirme
2. Katman Acil durum takip fonksiyonları Ayrıca sistem, acil durum veya
Sistem İdame (sayısal özet takip, durum izleme), afetin ilk etkisi geçtikten sonra
Organizasyon hiyerarşisinin, olay yönetimi, kaynak yönetimi, gerekli iyileştirmelerin yapılması
kaynak, tesis, sözlük bilgi ve dış yardım yönetimi, caride ve ve bu iyileştirmelerin takibi
verilerinin oluşturulduğu barınak yönetiminin bulunduğu ile ilgili iyileştirme planları,
katmandır. katmandır. iyileştirme görev atamaları ve
iyileştirme, plan ve fon takibi
3. Katman Acil Durum Bilgi Yönetim imkanlarını da sağlamaktadır.
Hazırlık / Risk ve Zarar Azaltma Sistemi tüm bu katmanların
Kontrol listeleri, müdahale sağladığı işlevlere yönelik geniş bir Sistem organizasyon yapısında,
planları, personel yönetimi, raporlama yapabilecek altyapıya en üst yönetim tüm yönetim
kaynak, depo ve tesislerin sahiptir. katmanları ve organizasyon
yönetimi, müdahale ve kontrol birimleri ile görev ve talep ilişkisi
listeleri tatbikat ve eğitim modülün içinde iletişim kurabilecek bir
bulunduğu katmandır. yapıda kurgulanmıştır.
Acil Durum Bilgi Yönetim Sistemi Organizasyon Yapısı Mantığı
ORGANİZASYON
BİRİMİ A
GÖREV 1
TALEP 1
GÖREV 5 TALEP 4 GÖREV 4

ORGANİZASYON
BİRİMİ X
GÖREV 2 TALEP 2 TALEP 3 GÖREV 3
TALEP 5
ORGANİZASYON BİRİMİ X - 1 ORGANİZASYON BİRİMİ X - 1
Böylece afet yönetimi sürecinde sunucular, depolamalar, İstanbul AFAD’ın

doğrudan sahadan bilgi network aktif cihazları, istemci Kurumsal Kapasitesinin
alınabilmekte, sahadaki ekipler terminalleri, çevresel ve çıkış
yönlendirilebilmekte ve acil aygıtları, yapısal kablolama, Artırılması
olan ihtiyaçların karşılanması işletim sistemi, ofis paketleri,
süreci çok daha hızlı bir şekilde yönetim yazılımı, sanallaştırma, İl Afet ve Acil Durum Yönetimi
gerçekleştirilebilmektedir. diğer istemci yazılımı yatırımları Müdürlüğü (İstanbul AFAD)
gerçekleştirilmiştir. İstanbul’da il düzeyinde afet ve acil
İSMEP kapsamında Acil Durum durum yönetiminden sorumlu üst
Yönetim Bilgi Sistemi’nin Bu yatırımlar ile İstanbul AFAD kurumdur.
İstanbul AFAD’ın kullanımına için adet, fonksiyon ve çeşitlilik
kazandırılması çalışmalarında; bakımından gelişmiş bir Bilgi İstanbul AFAD bu doğrultuda;
ve Haberleşme Teknolojileri
altyapısı sisteminin kurulması • İl düzeyindeki afet ve acil
ve Bilgi Teknolojileri araçlarının durum risklerinin belirlenmesi,
geliştirilmesi sağlanmıştır.
İstanbul Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Cağaloğlu
• İl düzeyindeki afet ve acil • Afet ve acil durumlar sırasında Gerçekleştirilen bu çalışmalar ile;
durum önleme planlarının halkın barınma, sağlık ve
hazırlanması, beslenme ihtiyaçlarının • İstanbul AFAD için güvenilir
temini için arama ve bir teknik altyapının kurulması,
• Afet ve Acil Durum Yönetim kurtarma ekipmanları ve
Merkezi’nin komuta edilmesi , diğer gerekliliklerin saklandığı • Mevcut komuta kontrol
depoların oluşturulması ve merkezinin teknik altyapısının
• Afet ve acil durumların yönetilmesi, geliştirilmesi,
ardından hasarların
belirlenmesi, • Yönetmeliklerdeki seferberlik, • Anadolu ve Avrupa Yakasında
savaş hazırlıkları, sivil savunma iki yeni modern komuta ve
• İlk müdahaleci kamu hizmetleri ile ilgili il kontrol merkezinin inşa
kurumlarına afet ve acil atamalarının yürütülmesi, edilmesi,
durumlar hakkında eğitim
programlarının ayarlanması, • İl kurtarma ve yardım • Afet Yönetim Merkezi’nin
komitesinin genel sekreterliği, saha hizmetleri için operasyonel
• Gönüllülerin ve sivil toplum kapasitenin iyileştirilmesi,
kuruluşlarının afet ve acil • Nükleer, biyolojik ve
durumlardaki faaliyetlerine kimyasal maddelerin • Gönüllülerin ve STK’ların
ilişkin akreditasyon ve belirlenmesi, tanımlanması akreditasyon ve
sertifikasyonu ilgili kurumlar ve dekontaminasyonu ile ilgili sertifikasyonunun
ile koordineli biçimde hizmetlerin yürütülmesi desteklenmesi için teknik eğitim
sağlanması, alanının sağlanması,
• İlgili kurumlar arasında işbirliği
• İl ve ilçe düzeyindeki sivil ve koordinasyonun sağlanması • İlk müdahaleci personelin bilgi
savunma planlarının görevlerini yürütmektedir. ve iletişim teknolojileri, arama
hazırlanması ve uygulanması, ve kurtarma, NBC, ilk yardım
Olası bir afete karşı İstanbul’un ve kriz yönetimi gibi alanlarda
en üst seviyede hazırlanması kapasitelerinin geliştirilmesi
amacıyla İstanbul AFAD’ın hedeflenmiştir.
kurumsal kapasitesinin
artırılmasına yönelik bir çok
çalışma gerçekleştirmektedir.
İstanbul AFAD Komuta Komuta Kontrol Bu nedenle Komuta Kontrol

Kontrol Merkezlerinde Merkezleri Merkezlerinde acil durum
müdahale kapasitesinin
temel olarak teknolojinin
İSMEP kapsamında, İstanbul’da geliştirilmesine yönelik tüm
sunduğu tüm meydana gelebilecek bir afet haberleşme altyapı çalışmaları
olanaklar kullanılarak ve acil durumda oluşabilecek birbirini ikame edebilecek ve
haberleşme kanalları ihtiyaçları da dikkate alarak tamamlayacak hibrit bir sistem
çeşitlendirilmekte İstanbul AFAD’ın Cağaloğlu’nda oluşturabilecek şekilde tasarlanmış
ve afet ve acil bulunan mevcut Komuta ve çalışmalar bu doğrultuda
durumlarda iletişimde Kontrol Merkezi’nin kapasitesi uygulanmaktadır.
süreklilik sağlanması geliştirilmiştir.
Komuta Kontrol Merkezleri
hedeflenmektedir.
Yine bu kapsamda İstanbul olası bir afet ve acil durumunda
AFAD için olası bir afet anında İstanbul Afet Müdahale Planı
birbirini yedekleyecek biri (İSTAMP) dahilinde merkezden
Anadolu (Akfırat) diğeri Avrupa komuta edilebilmesi için toplantı
Yakası’nda (Hasdal) olmak üzere ve komuta merkezi salonları ile
iki yeni komuta kontrol merkezi donatılmıştır.
inşası da kapasite geliştirme
çalışmaları doğrultusunda Bu salonlarda tüm bilgilerin
gerçekleştirilmektedir. anlık olarak görüleceği veya
sahada alınan tüm görüntülerin,
İstanbul AFAD Komuta Kontrol canlı yayınların ve tüm güncel
Merkezlerinde temel olarak durumun aktarılacağı İSTAMP’ta
teknolojinin sunduğu tüm görevli Hizmet Birim ve
olanaklar kullanılarak haberleşme Servisleri’nden gelen bilgilerin
kanalları çeşitlendirilmekte paylaşılacağı akıllı sistemler yer
ve afet ve acil durumlarda almaktadır.
iletişimde süreklilik sağlanması
hedeflenmektedir. Ayrıca bu çalışmalardan elde
edilen verilerin, bildiri ve
uyarıların kamuoyu ile paylaşımı
için bu merkezlerde medya
mensuplarına özel çalışma alanları
oluşturulmuştur.
İstanbul Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, Hasdal
Merkezlerdeki tüm çalışma Cağaloğlu Hasdal

alanları 7/24 çalışma ilkesini Komuta Kontrol Merkezi Komuta Kontrol Merkezi
destekleyecek tesislerle
donatılmıştır. Cağaloğlu Komuta Kontrol Hasdal Komuta Kontrol Merkezi
Merkezi’nde görüntü duvarı Eyüp ilçesi sınırlarında yer alan
Çalışma kapsamında İstanbul sistemi ve sayısal yönlendirmelerin Hasdal Bölgesi’nde inşa edilmiş ve
AFAD’ın mevcut Cağaloğlu kurulması, FM yayın stüdyolarının 2013 yılında hizmete alınmıştır.
hizmet binası Bilgi ve Haberleşme yenilenmesi, teknolojik toplantı
Teknolojileri altyapısı ve Hasdal masaları ve bu altyapıya uygun Komuta Kontrol Merkezi’nin
Komuta Kontrol Merkezi Bilgi mobilyalar ile sunum ekipmanları, yapıldığı bölgenin seçiminde,
Teknolojileri altyapısı başlangıç iletişim ekipmanları ve mobil lokasyonun alternatifli ulaşıma
olarak birbirinin yedeği şeklinde FM yayın aracı yatırımları müsait olması, askeri kampus
tasarlanmıştır. gerçekleştirilmiştir. Bunun içerisinde güvenlikli bir bölgede ve
dışında bu kapsamda, İstanbul İl acil durumlarda havadan ulaşımı
Afet ve acil durumlarında Emniyet Müdürlüğü’nün MOBESE da desteklemesi amaçlanmıştır.
kullanılan “Afet Yönetim Bilgi görüntülerinin İstanbul AFAD
Sisteminin” kesintisiz çalışacağı Komuta Kontrol Merkezi’nden Olası afet ve acil durumlarda
bir elektronik altyapı mimarisi izlenebilmesi için gerekli altyapı hizmet sürekliliği sağlayacak
oluşturulması hedeflenmiştir. yatırımları tamamlanmıştır. mimari ve teknoloji ile inşa
edilen Hasdal Komuta Kontrol
Akfırat Komuta Kontrol Merkezi Cağaloğlu’nda bulunan Komuta Merkezi’nde, afet ve acil
kurulduktan sonra Hasdal Kontrol Merkezi’ne, yeni yapılan durumlarda öncelikli kamu
ve Akfırat Komuta Kontrol Hasdal ve Akfırat Komuta ve kurum ve kuruluşları ile kesintisiz
Merkezleri birbirlerinin yedeği Kontrol Merkezleri ile kesintisiz iletişimi sağlayacak sistemler
olacak; Cağaloğlu KKM ise bir iletişim kurabilecek haberleşme kurulmuştur.
toplantı ve izleme merkezi olarak altyapı yatırımları yapılmıştır.
faaliyetlerine devam edecektir. Kesintisiz iletişimi sağlayan
Böylece 3 Komuta Kontrol sistemlerden biri olan Analog
Yapılan tüm bu çalışmalar ile Merkezi’nin birbiri ile Telsiz Sistemleri’nin çalışma
Komuta Kontrol Merkezlerinin, entegrasyonu sağlanabilmekte ve frekanslarındaki sarkmaların
hizmet sürekliliğinde oluşabilecek
teknolojinin kazandırdığı engellenmesi için sistemin
aksaklıklar giderilmektedir. Bu
özellikler ile olası bir afet ve antenleri fiziksel olarak
doğrultuda İstanbul AFAD’ın
acil durumda beklenen hizmeti ayrılmıştır.
Cağaloğlu’nda bulunan Komuta
aksatmadan gerçekleştirmesi
Kontrol Merkezi’nin tefrişi ve
planlanmaktadır.
elektronik altyapı yatırımları
tamamlanmıştır.
Telsiz sistemleri frekanslarının Hasdal Komuta Kontrol Hasdal Komuta Kontrol

yatayda ve dikeyde planlanması Merkezi’nde Türkiye’de bir ilk Merkezi’nde aynı özellik ve eş
yapıldığı zaman, mevcut ihtiyaç olan DMR Sayısal Simulcast Geniş kapasitede iki adet jeneratör
olasılığında, sistemin optimum Alan Telsiz Sistemi kurulmuştur. bulunmaktadır. Jeneratörlerden
çalışılabilir seviyeye gelebilmesi bir tanesi binayı besleyebilecek
için 4 adet haberleşme direği DMR Sayısal Telsiz Sistemi ile güçtedir.
kullanılmıştır. İstanbul sınırları içerisinde yer
alan telsizlerin Komuta Kontrol Ancak hem yük paylaşımı hem
Ayrıca Komuta Kontrol Merkezinden yapılan yayını de birbirini ikame edebilmesi
Merkezinde TÜRKSAT uydusuna dinleyebilmesi veya merkezden bakımından iki adet jeneratör
yönlendirilmiş WSAT HUB tüm bu telsizlerden yapılan yayını kurulmuştur.
antenler yer almaktadır. dinleme olanağı sağlanmaktadır.
Jeneratörler kısa süreli
Bu sistem ile afette öncelikli Hasdal Komuta Kontrol kullanımlar için mevcut yakıt
kamu kurum ve kuruluşları ile Merkezinde HF/SSB Telsiz Sistemi tankının haricinde uzun süreli
herhangi bir altyapıya ihtiyaç kurulmuştur. kullanımlarda ihtiyaç duyacakları
duymadan direkt olarak bağlantı 80 ton kapasiteli harici yakıt tankı
sağlanabilmektedir. Baz istasyonu, röle, verici ya da ile desteklenmiştir.
alıcı gibi kapsayıcı altyapılara
Kesintisiz iletişim için kurulan ihtiyaç duymayan bu telsiz Bina tasarımında enerji altyapıları
bir diğer sistem ise Akfırat ve sistemleri tamamıyla uçtan için jeneratör sistemine ihtiyaç
Cağaloğlu Komuta Kontrol uca iyonosfer üzerinden duymayacak çözümler üretilmiştir.
Merkezleri ile bağlantı olanağı elektromanyetik sinyallerin
sunan mikrodalga link sistemidir. yansıması ile haberleşme imkanı Ancak bütün olasılıklara karşı
sağlamaktadır. jeneratörler kullanıma hazır bir
Mikrodalga link sistemi ile şekilde binaya entegre edilmiştir.
Komuta Kontrol Merkezlerine Bu sayede hava şartları
yüksek bant genişliğinde olanaklarına göre uluslararası Ayrıca enerji geçişleri arasında
(310 Megabit) erişim imkanı mesafeler de dahil olmak üzere kesintileri engellemek için
sağlanmaktadır. sadece iki uç noktada HF/SSB binada kesintisiz güç kaynakları,
Telsizi’nin bulunması ile iletişim olası su ve doğalgaz kesintileri
Bu da mevcut bütün bilişim kurulmaktadır. içinde yedekleme tankları
sistemlerini taşımaya yeterli bir bulunmaktadır.
genişliktir.
Akfırat Komuta Kontrol Merkezi, Tuzla
Hasdal Komuta Kontrol Hasdal Komuta Kontrol Akfırat

Merkezi’nde, afet ve acil durum Merkezi’nde, VHF, UHF, HF Komuta Kontrol Merkezi
yönetimlerinde gerek sahadaki bandı telsizler ve her türlü
bilginin takip edilebileceği, sesli haberleşme cihazını Tuzla ilçesi sınırlarında yer alan ve
operasyonların yönetilebileceği birbirleriyle irtibatlandıracak Akfırat Bölgesine yapılan Komuta
gerekse kamuoyunun özel telsiz bütünleştirme sistemi Kontrol Merkezi’nin 2014 yılında
bilgilendirileceği son sistem kurulmuştur. hizmete girmesi planlanmaktadır.
teknolojik ses ve görüntü sistemleri
ile donatılmış toplantı salonları yer Bu sayede il içindeki ve çevre Kızılay Marmara Afet Müdahale
almaktadır. illerdeki diğer kamu kurum ve ve Lojistik Merkezi (MAFOM)
kuruluşlarının komuta kontrol Yerleşkesi içinde yer alan bu
Bu sayede yüksek katılımlı merkezleriyle sesli ve yazılı olarak merkeze havadan ve karadan kolay
toplantılar ve çok noktadan (kısa mesaj, vb.) haberleşmek ulaşım imkanı sağlanmaktadır.
katılımlı video konferanslar mümkün olmaktadır.
simültane tercüme altyapı Akfırat Komuta Kontrol Merkezi
desteğiyle rahatlıkla Telefon, faks, data, analog ve dijital 246 konteynır kapasiteli açık
düzenlenebilmekte ve kayıt altına trunk telsiz sistemi, VSAT, uydu depolama alanı, 1.237 konteynır
alınabilmektedir. telefonu, GSM, DECT, karasal kapasiteli 8.100 m2’lik kapalı depo
haberleşme, mikrodalga link gibi alanı ile birlikte toplam 17.350 m2
Komuta Kontrol Merkezinde en son teknoloji ve alternatifli kapalı alan, 8 ayrı noktadan aynı
günlük operasyonlarında, afet tüm iletişim altyapısının anda yükleme imkanı ve 20 adet
ve acil durum esnasında ve mevcut olduğu Hasdal Komuta tır park sahası ile olası afet ve acil
sonrasında faaliyetlerini kesintisiz Kontrol Merkezi’nde, afetlere durumlarda lojistik yönetiminde
bir şekilde sürdürebileceği hazırlık sürecindeki tarihsel de büyük avantajlar sağlaması
yedekli bir Bilgi ve Haberleşme gelişimin de sergilendiği bir müze planlanmaktadır.
Teknolojileri altyapısı bulunmaktadır.
oluşturulmuştur. Diğer Komuta Kontrol
Merkezlerinde olduğu gibi bu
Bu kapsamda depolama sunucusu,
merkez de afet ve acil durumlarda
yedekli ağ bağlantı ekipmanları,
7/24 çalışma kapasitesine
ağ güvenlik cihazları, operasyonel
sahip olacak şekilde ve Bilgi ve
sunucular, sanallaştırma
Haberleşme Teknolojileri altyapısı
yazılımları, istemciler, ofis
ile donatılacaktır.
yazılımları, çevre ekipmanları vb.
donanım ve yazılım yatırımları
gerçekleştirilmiştir.
Afetlerde İlk 2006 yılından beri İstanbul’un 1999 Marmara Depremleri

afetlere karşı hazırlanması sonrası yapılandırılan
Müdahaleci çalışmaları amacıyla bir çok Müdürlükler esas olarak afet ve
Kurumların Kurumsal çalışmayı eş zamanlı yürüten acil durumlarda ihtiyaç duyulan
Kapasitelerinin İSMEP, Müdahale Evresi’nde arama ve kurtarma faaliyetleri ile
Artırılması ihtiyaç olabilecek çalışmaları görevlendirilmiştir.
da risk yönetimi mantığında ele
almış ve en kötü senaryoya hazır İstanbul Sivil Savunma
Dünyada kabul gören ve gelişmiş Arama ve Kurtarma Birlik
olabilme hedefi ile bu alanda
ülkelerde uygulanmakta olan Müdürlüğü öncelikli hizmet
yatırımlarını gerçekleştirmektedir.
afetlere hazırlık çalışmaları, alanı olan İstanbul’un ihtiyaçları
temelde afet öncesi risklerin en doğrultusunda KBRN (Kimyasal –
Bu doğrultuda İSMEP kapsamında
aza indirilmesini sağlamak ve Biyolojik – Radyoaktif - Nükleer)
afet ve acil durumlarda görevli
olası can ve mal kayıplarını en aza Ekipleri, Dalgıç Ekipleri ve
ilk müdahaleci kurumlar olan
indirgemeyi amaçlamaktadır. K9 Ekipleri (Arama Kurtarma
İstanbul AFAD Sivil Savunma
ve Arama Kurtarma Birlik Köpekleri) gibi branşlaşmalar ile
Bu doğrultuda bu ülkelerde ihtiyaç hallerinde gerek ulusal
Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü
Modern Afet Yönetimi’nin gerekse uluslararası faaliyetlerde
Afetlerde Sağlık Hizmetleri Birimi
Risk Azaltma Evresi’nde bir çok görevi başarı ile yerine
(UMKE), İl Emniyet Müdürlüğü,
(Zarar Azaltma ve Hazırlık) getirmektedir.
İl Jandarma Komutanlığı ve
yapısal, toplumsal, çevresel
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli
temelli çalışmalar ile ve yasal İSMEP kapsamında bu kurumun
Rasathanesi’ne yönelik alımlar
mevzuatlara yönelik çalışmalar olası afet ve acil durumlarda
gerçekleştirilmektedir.
gerçekleştirilmektedir. Ancak bu işlevselliğini ve operasyon
evrelere ne kadar hazır olunsa
İstanbul Sivil Savunma Arama ve kabiliyetinin artırılması için
da minimum düzeyde de olsa
Kurtarma Birlik Müdürlüğü kurumun belirlediği öncelikli
müdahale çalışmalarına da ihtiyaç ihtiyaçlar doğrultusunda
duyulmaktadır. yatırımlar gerçekleştirilmiştir.
İstanbul Sivil Savunma Arama
ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü
Hatta afetlere yönelik ne kadar Tam Donanımlı 4x4 Arama
2009 yılında yürürlüğe giren
iyi hazırlanılırsa da 2011 yılında Kurtarma Araçları
5902 sayılı yasa ile İl Afet ve Acil
Japonya’da meydana gelen Tohoku Bu araçlar, afet (deprem, sel vb.)
Durum Müdürlükleri altında
Depremi ve akabinde yaşanan ve acil durumlarda (trafik kazası,
konumlandırılmıştır.
ikincil tehlikeler müdahale bina çökmesi vb.) arama kurtarma
çalışmalarına her zaman ihtiyaç çalışmalarında kullanılabilecek
duyulabileceğini göstermiştir. yeterliliklerle donatılmıştır.
Tam Donanımlı 4x4 Arama Kurtarma Araçları
Bu araçlar olup gerek ağır K-9 Kurtarma Ekip Aracı Tam donanımlı olan
arazi şartlarında gerekse asfalt Olası bir afet veya acil durumda Dekontaminasyon Sistemindeki
yollarda yüksek performansla ilgili ekibin K9 arama kurtarma her bir bağımsız konteyner
çalışabilmektedir. köpekleri ile birlikte olay yerine modül, harici yakıt nakline ve
hızlı bir şekilde intikal ederek, diğer operasyon materyallerine
Araçların üst yapısı arama gerekli aramaları ve müdahaleleri (su ve dekontaminasyon
kurtarma uzmanları tarafından yapabilmesi için kullanılmaktadır. ajanları) ihtiyaç duymadan
acil durumlara olabildiğince hızlı en az bir saat boyunca gerekli
müdahale prensibiyle tasarlanmış NBC Dekontaminasyon Aracı dekontaminasyon operasyonlarını
olup, her bir araçta afet ve acil Söz konusu sistem, doğal afet, gerçekleştirebilmektedir.
durum anında kullanılan her yangın, endüstriyel kirlenme, kitle
türlü arama kurtarma ekipmanı imha silahları ile yapılan terör Araç, üzerindeki entegre hidrolik
bulunmaktadır. eylemleri sonrasında kazazede, vinç sayesinde harici başka
personel, kıyafet, teçhizat, hassas kaldırma ekipmanlarına ihtiyaç
KBRN İlk Müdahale Ekip Aracı cihazlar, araç, gereç, arazi, yol, duymadan, sistemin tamamen
Doğal afet, yangın, endüstriyel bina iç ve dış kısımları, her türlü bağımsız olarak kullanımına ve
kirlenme, kitle imha silahları kara, hava ve deniz taşıtlarının operasyon sırasında gerekli olan
ile yapılan terör eylemleri nükleer, biyolojik, kimyasal fonksiyonları yerine getirme
sonrasında nükleer, biyolojik, maddelerden arındırılması için yeteneğine sahiptir.
kimyasal maddelerden arındırma kullanılmaktadır.
çalışmalarını yapacak olan ekibin Bu yatırımların haricinde Sivil
olay yerine hızlı bir şekilde intikal Dekontaminasyon Sistemi mevcut Savunma Arama ve Kurtarma
ederek, ilk müdahaleyi yapabilmesi diğer sistemlerden ayıran en Birlik Müdürlüğü’ne İSMEP
için kullanılmaktadır. belirgin özelliği, vakum arıtma kapsamında; acil durum ön keşif
teknolojisi kullanarak hassas aracı, dalış ekipmanları, kurtarma
Suda Kurtarma Ekip Aracı materyallerin (her türlü elektronik ekipmanları, acil durum kurtarma
Sel, deniz kazası vb. durumlarda ve teknolojik sistemler dahil) setleri, mobil muhabere kamyonu,
ilk müdahaleci suda kurtarma arındırma işlemini yapabilmesidir. analog telsiz bölge aktarıcıları,
ekibinin olay yerine intikal ederek, analog telsiz merkezi birimleri,
ilgili ekipmanlar ile gerekli Ayrıca Dekon Mekiği ile kara, hava kurtarma malzemeleri ve uydu
müdahaleleri yapabilmesi için ve deniz araçlarının iç kısımları ve haberleşme terminali yatırımları
tasarlanmış ve bu doğrultuda bunların elektronik panellerinin gerçekleştirilmiştir.
kullanılmaktadır. de arındırması yapılabilmektedir.
Acil Durum Operasyon Aracı INSARAG, üye ülkelerin resmî İstanbul AFAD Sivil Savunma
Olası bir afet veya acil durumda afet müdahale kurumları ile arama Arama ve Kurtarma Birlik
ağır arazi şartlarında ilgili kurtarma çalışmalarında yer alan Müdürlüğü’nün, 128 kriterden
personelin olay yerine hızlı sivil toplum kuruluşları ağından geçer not alarak almaya hak
bir şekilde intikal ederek ve oluşmaktadır. kazandığı Ağır Ekip Sertifikası
olay yerinden ilk bilgileri alanında gerekli olan ekipman ve
merkeze aktararak, merkezdeki INSARAG’ın amacı üyelerinin, donanımların alımı ise İSMEP
personelin organizasyonel ihtiyaç olan bölgelere hızla kapsamında gerçekleştirilmiştir.
çalışmaları başlatabilmesi için ulaşmalarını ve verimli bir çalışma
kullanılmaktadır. gerçekleştirmeleri için gereken İl Emniyet Müdürlüğü
koordinasyonu sağlamaktır.
International Search And Rescue İSMEP kapsamında İl Emniyet
Advisory Group (INSARAG) Doğal olarak üye olan ülkelere Müdürlüğü’nün “unicast”
Sertifikası ait kurumların, ekiplerin ya da (Eşzamanlı olarak tek noktadan
İstanbul İl Afet ve Acil Durum birimlerin bu sistem içerisinde izlenebilen) olan MOBESE sistemi
Müdürlüğü’ne bağlı İstanbul Sivil koordineli olarak hareket “multicast” (Eşzamanlı olarak
Savunma Arama ve Kurtarma edebilmesi için bir takım çok noktadan izlenebilir) tekniği
Birlik Müdürlüğü yurt içinde kriterleri yerine getirmek ve ile daha kullanışlı bir kamera
ve yurt dışında bir çok arama sistemin işlerliği için gerekli görüntüleme ve izleme sistemi
kurtarma faaliyetlerini başarılı bir olan donamlara sahip olması haline getirilmiştir.
şekilde gerçekleştirmiş ve ülkemizi gerekmektedir.
bu alanda örnek bir şekilde temsil Çalışmalar dahilinde
etmektedir. INSARAG bu kriterleri 128 başlık gerçekleştirilen yatırım ile,
altında toplanmakta ve akredite ilçe emniyet müdürlüklerine
Uluslararası arama kurtarma olabilecek kurumların, ekiplerin Metro Ethernet, 238 MOBESE
faaliyetlerinde farklı ülkelerden ya da birimlerin bu başlıkların kamera noktasına G.SHDSL hat
gelen ekiplerin bir sistem içerisinde tamamından geçer not alması bağlantıları ve şebeke yönetimi
ve koordineli bir şekilde çalışması gerekmektedir. için gerekli Bilgi Teknolojileri
ihtiyacı INSARAG yapılanmasının ekipmanları (kriptolu ağ
gerekliliğini oluşturmuştur. anahtarları, yönetim yazılımı ve
lisans) alımı yapılmıştır.
Mobil Jeneratör ve Işık Kuleleri
Bu sayede tüm MOBESE kamera UMKE, en kısa sürede enkaza • Çeşitli tıbbi ilk müdahale
görüntüleri İl Afet ve Acil Durum yönelik medikal kurtarma ekipmanı (sedyeler – atel setler –
Müdürlüğü’nde izlenebilir hale hizmetlerinin sunulması, hızlı kurtarma yelekleri vb.),
gelmiştir. ve güvenli bir şekilde hasta-
yaralı naklinin sağlanması, nakil • Depo konteynırlar,
Çalışmalar kapsamında İl Emniyet sonrasında acil tedavi ünitelerinin
Müdürlüğü’ne yönelik analog telsiz ve hizmetinin temini ve tüm • Akülü ve dizel forkliftler,
bölge aktarıcıları, analog telsiz bu işler için gerekli profesyonel
merkezi birimleri, mikrodalga yönetim organizasyonunun • Mobil jeneratör ve ışık kuleleri,
linkler ve mux-demux cihazları oluşturulması amacı ile
yatırımları gerçekleştirilmiştir. kurulmuştur. • Soğuk hava deposu,
Ayrıca İl Emniyet Müdürlüğü, İSMEP kapsamında afetlerde ilk • Mobil muhabere aracı,
Emniyet Sualtı Kurtarma Birimi’ne müdahaleci kurumlardan biri
yönelik müdahale kapasitesinin olan UMKE’nin operasyonel • Dorse çekici kamyonlar,
artırılması kapsamında Suda kapasitesinin artırılmasına yönelik
Kurtarma Ekipmanları ve Suda bir çok yatırım gerçekleştirilmiştir. • Analog telsiz bölge aktarıcıları,
Kurtarma Ekip Aracı yatırımı
yapılmıştır. Bu kapsamda UMKE’ye yönelik; • Analog telsiz merkezi birimleri
ve
İl Sağlık Müdürlüğü Afetlerde • 4x4 ağır hizmet tipi sağlık
Sağlık Hizmetleri Birimi kurtarma, sağlık kurtarma • Analog telsiz mobil röleleri
(UMKE) araçları ve acil durum yatırımları gerçekleştirilmiştir.
operasyon araçları,
UMKE, Afetlerde Sağlık
Organizasyonu Projesi • Aşı, kan ve kan ürünleri nakil
kapsamında ülkemizde ve aracı,
uluslararası alanda başta deprem
olmak üzere olası afetlerde iyi • 3 dingilli kayar tenteli semi
eğitilmiş ve ihtiyaca uygun treylerler,
donatılmış ekiplere sahiptir.
• 3 dingilli frigofirik semi
treylerler,
Türk Kızılayı Bu kapsamda İl Jandarma İstanbul Afet Müdahale

Komutanlığı’na yönelik suda Planı ve Tatbikatı
T.C. İstanbul Valiliği ve Türk kurtarma ekipmanları ve suda
Kızılay’ı arasında imzalanan kurtarma ekip aracı yatırımları
protokole istinaden 660 Adet gerçekleştirilmiştir. Afet ve acil durumlara
Mevlana Evi ve seyyar mutfak müdahalede özellikle İstanbul
ekipmanlarına enerji sağlamak Boğaziçi Üniversitesi Kandilli gibi mega şehirlerde çok fazla
üzere 1 adet mobil jeneratör Rasathanesi kurumun koordinasyon içerisinde
yatırımları İSMEP kapsamında sistemli bir şekilde çalışması
tamamlanarak Kızılay Marmara İstanbul AFAD ve Boğaziçi gerekmektedir.
Bölge Afet Müdahale ve Lojistik Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi
Merkezi’ne teslim edilmiştir. ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bu nedenle afet ve acil durumlara
(KRDAE) veri tabanı altyapısının yönelik yapılan tüm hazırlık
Kızılay tarafından afet ve acil Hasdal Komuta Kontrol çalışmalarının olası bir afet veya
durumlarda altı aydan daha Merkezinde yedeklenmesi acil durum anında istenilen
uzun süreli barınma ihtiyacını amacıyla İstanbul AFAD ve performansta işletilebilmesi için
karşılamak amacıyla kullanılması KRDAE arasında bilgi akışının öncesinde tatbikatlar ile test
planlanan Mevlana Evleri olası geliştirilmesi kapsamında edilmesi gerekmektedir.
bir afet ve acil durumda hızlı bir gereksinim duyulan “Kandilli
şekilde sevk ve montajı yapılarak Deprem İzleme Sistemi İstanbul AFAD ile birlikte İSMEP
kullanıma sunulabilecektir. Yedeklemesi” için bilgi teknoloji kapsamında Acil Durum Hazırlık
cihazları ve sismik sensörlerin Kapasitesinin Artırılması’na
İl Jandarma Komutanlığı alımı gerçekleştirilmiştir. yönelik gerçekleştirilen
yatırımların da test edilebileceği
İSMEP kapsamında ilk müdahaleci 2013 yılında hizmete açılan Hasdal bir tatbikat planlama çalışmaları
kurumlar arasında yer alan İl hizmet binası gerekli alt yapı devam etmektedir.
Jandarma Komutanlığı’na yönelik hizmet ve servisleri İstanbul AFAD
de yatırımlar gerçekleştirilmiştir. tarafından sağlanacaktır.
Mevlana Evleri
2014 yılı içerisinde • Hizmet Grubu planlarını • En çok sayıda afetzede

gerçekleştirilmesi planlanan geliştirmek ve test etmek, kazazedelere en hızlı şekilde
tatbikat ile afet ve acil durumlara ulaşabilme ve hayatlarını
ilişkin müdahale çalışmalarında • Hizmet Grubu ve Kurum kurtarabilme,
görev alacak hizmet grupları planlarını senkronize etmek,
ve koordinasyon birimlerine • Kesintiye uğrayan hayatı ve
ait rolleri ve sorumlulukları • İlave sistem ihtiyaçlarını faaliyetleri en kısa sürede
tanımlamak, İstanbul’un afet belirlemek, normale döndürebilme,
öncesi, sırası ve sonrasındaki
müdahale planlamasının temel
• Çalışma sistematiğini • Müdahale çalışmalarını
prensiplerin belirlenmesi ve
geliştirmek, hızlı ve planlı bir şekilde
İstanbul AFAD tarafından
hazırlanan “İstanbul Afet Yönetim gerçekleştirebilme,
Planı”nı denenerek plana işlerlik • Görev ve sorumlulukları
kazandırılması amaçlanmaktadır. açıklığa kavuşturmak, • Halk sağlığını koruyabilme ve
sürdürebilme,
Bu amaçlar doğrultusunda • Personele görev ve
planlama çalışmaları dahilinde; sorumluluklarını öğretmek ve • Mülkiyet, çevre ve kültürel
mirası koruyabilme,
• İSTAMP Kurumlarının ve • Bireysel performansı arttırmak
Komuta Kontrol Merkezlerinin hedeflenmekte ve bu doğrultuda • Ekonomik ve sosyal kayıpları
yeteneklerini test etmek, çalışmalar sürdürülmektedir. azaltabilme,
kurumsal ve teknik kapasiteyi
artırmak, Çalışma, İstanbul’da yaşanabilecek • İkincil afetleri önleme ya da
her tür ve ölçekteki afet ve acil etkilerini azaltabilme,
• Servis ve Hizmet Gruplarının durumlarda müdahalede görev
eğitimini sağlamak, alacak kurum ve kuruluşlar, özel • Kaynakların etkin kullanımı
kuruluşlar, STK’lar ve gerçek sağlayabilme kapasiteleri
• Hizmet Grupları ve onları
kişileri kapsamaktadır. geliştirilecektir.
oluşturan kurumlar arasındaki
işbirliği, koordinasyon ve
birlikte çalışma kültürünü İstanbul Afet Müdahale Planı ile
geliştirmek, İstanbul’da olabilecek bir afet ve
acil durumda;
Saliha Sultan Çeşmesi

Sonuç ve Kazanımlar
Sonuç ve Kazanımlar
Acil Durum Haberleşme İSMEP Projesinin A Bileşeni Projede uzman kadronun

Sistemlerinin kapsamında gerekleştirilen önderliğinde incelenen örnekler,
İyileştirilmesi, Acil faaliyetler ile afet ve acil kullanıcıların talep ve görüşleriyle
durumlarda İstanbul’un dört karşılaştırılmıştır.
Durum Bilgi Yönetim
bir yanına erişilebilecek duruma
Sisteminin Kurulması,
gelinmiş, İstanbul halkının afet Proje kapsamında tüm paydaşların
İstanbul AFAD’ın
ve acil durumlara yönelik çeşitli görüşü alınarak, maksimum
Kurumsal Kapasitesinin ihtiyaçlarına en kısa sürede faydanın sağlanabileceği
Artırılması ve Afetlerde cevap verebilecek altyapının çalışmaların ortaya çıkarılması
İlk Müdahaleci oluşturulması için ciddi mesafeler için gayret gösterilmiş ve atılan
Kurumların Kurumsal kat edilmiştir. her adımda ortak akıl ile hareket
Kapasitelerinin edilmiştir.
Artırılması başlıklarında Bileşen çalışmaları ile acil
gerçekleştirilen durumlara yönelik olarak İSMEP kapsamında, Acil Durum
çalışmalar ile 148 milyon haberleşme sistemlerinin Haberleşme Sistemlerinin
TL yatırım yapılmış ve kurulması veya gerekli yerlerdeki İyileştirilmesi, Acil Durum Bilgi
bu yatırımlar kurumların ihtiyaç ve eksikliklerin giderilmesi Yönetim Sisteminin Kurulması,
hizmetine sunulmuştur. sayesinde müdahaleci kurumların İstanbul AFAD’ın Kurumsal
afet bölgelerinde etkin biçimde rol Kapasitesinin Artırılması
alması ve asgari zamanda azami ve Afetlerde İlk Müdahaleci
faydayı sağlayabilmeleri için zemin Kurumların Kurumsal
oluşturulmuştur. Kapasitelerinin Artırılması
başlıklarında gerçekleştirilen
Çalışmalarla ilgili güncel çalışmalar ile 148 milyon
teknolojinin yakalanması için TL yatırım yapılmış ve bu
ulusal ve uluslararası örnekler yatırımlar kurumların hizmetine
incelenmiştir. Müşavirlerin sunulmuştur.
herhangi bir konudaki farklı
görüş ve alternatifleri dikkate
alınmış, uluslararası ve ulusal
çalışmalardaki en iyi uygulamalar
birlikte seçilerek ve geliştirilerek
uygulanmıştır.
Dekontaminasyon Aracı ve Suda Kurtarma Ekipmanları
İlk Müdahaleci Acil Durum Haberleşme Böylece karasal hatlara alternatif

Kurumların Sistemleri oluşturulmuş ve sismik risk
minimize edilmeye çalışılmıştır.
Kapasitesinin
Artırılması Acil Durum Haberleşme Acil Haberleşme Sistemlerine
Sistemlerinin İyileştirilmesi yönelik yapılan yatırımlar
Afetlere hazırlık çalışmalarında çalışmalarında, olası bir afet ve dahilinde afet ve acil durumlarda
her ne kadar hiç kimsenin acil durumda mevcut haberleşme hayati önem taşıyan sahadan
arama – kurtarma faaliyetlerine kanallarının kapasiteleri artırılmış bilgi akışının hızlı ve doğrudan
ihtiyaç duyulması istenmeyecek yeni haberleşme kanalları yapılabilmesi için arazi tipi
çalışmalar yürütülse de Risk ise günümüz teknolojileri de dahil olmak üzere bir çok
Yönetişimi çerçevesinde bu doğrultusunda çeşitlendirilmiştir. haberleşme araçları alınmış ve bu
alanda da hazırlıkların eksiksiz araçlar yüksek teknolojik iletişim
tamamlanması gerekmektedir. Çeşitlendirilen ve kapasiteleri cihazları ile donatılmıştır.
artırılan bu kanalların birbirlerini
İSMEP Kapsamında yedekleyecek altyapılar ile
gerçekleştirilen çalışmalar ile entegrasyonu sağlanmış ve
İstanbul’da afet ve acil durumlarda
İstanbul dahilindeki kamu kurum
görevli ilk müdahaleci kurumlar
ve kuruluşlarına haberleşme
olan İstanbul AFAD Sivil Savunma
Arama ve Kurtarma Birlik merkezleriyle kesintisiz iletişim
Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü kurabilme olanağı sunulmuştur.
Afetlerde Sağlık Hizmetleri Birimi
(UMKE), İl Emniyet Müdürlüğü Hasdal Komuta Kontrol
ve İl Jandarma Komutanlığı’nın Merkezi’nde TURKSAT VSAT
afet ve acil durumlarda tek Hub oluşturulmuş ve Hasdal,
merkezden yönetimi için Cağaloğlu ve Anadolu yakasındaki
gerek operasyonel anlamda Akfırat Komuta Kontrol
bütünlüğünün sağlanması gerekse Merkezleri arasında yüksek band
bu operasyonlarda kullanacakları genişlikli mikrodalga link hatları
teknik donanların günümüz tesis edilmiştir.
teknolojileri doğrultusunda
çeşitlendirilmesi adına önemli
sonuçlar elde edilmiştir.
INSARAG Modern Komuta 7/24 çalışabilecek donanımlara

Sertifikasyonu Kontrol Merkezleri sahip olan bu merkezler, afet
yönetimden sorumlu en üst
makamdan İstanbul Afet
INSARAG, uluslararası alanda Projenin en önemli kazanımları Müdahale Planı (İSTAMP)
yapılan arama kurtarma arasında yer alan ve acil durum dahilinde tanımlanan hizmet
faaliyetlerinde 128 başlıktan anında tek merkezden yönetim 4 Servis ve 26 Hizmet Grubu’na
oluşan kriterler belirlemiş ve bu ihtiyacına cevap verecek ve hatta medya mensuplarının
kriterleri tamamlayan ekipleri olan 2 yeni komuta kontrol etkin bir şekilde çalışabileceği
INSARAG Sertifikasyonu ile merkezi sıfırdan inşa edilmiş, modern ve ileri teknoloji ile
tescillemektedir. Cağaoloğlu’ndaki Komuta donatılmış toplantı salonlarına,
Kontrol Merkezi binası ise tefriş dinlenme tesisleri ile
İstanbul Sivil Savunma Arama edilerek tamamı ile modern bir donatılmaktadır.
ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü yapıya kavuşturulmuştur.
INSARAG Sertifikasyonu
başvurusu neticesinde belirlenen 24.850 m2 Kapalı alana sahip
kriterleri tamamlayabilmesi için olan Hasdal ve Akfırat’ta inşa
gereken bazı teknik donanımların edilen komuta kontrol merkezleri
satın alımı İSMEP kapsamında olası bir afet ve acil durumlarda
gerçekleştirilmiştir. gerek operasyonların yönetilmesi
gerekse lojistik faaliyetlerinin
Teknik donanımlarını yürütülmesi açısından
tamamlayan İstanbul Sivil yüksek teknolojik altyapılar
Savunma Arama ve Kurtarma ile donatılmış ve İstanbul’a
Birlik Müdürlüğü, belirlenen kazandırılmıştır.
başlıklarda gösterdikleri başarı
ile, Türkiye’de Birleşmiş Milletler
INSARAG “Ağır Kurtarma”
Sertifikasyonuna sahip ilk ve
tek Türk Arama Kurtarma Ekibi
olmuşlardır.
INSARAG Sertifika Töreni
Acil Durum Bilgi Acil durum bilgi yönetim

Yönetim Sistemi sisteminin İstanbul İl Afet ve
Acil Durum Müdürlüğü’nde
kurulumu tamamlanmış sistemin
Acil Durum Bilgi Yönetim işletilmesine yönelik çalışmalar ise
Sistemi ile, dünyadaki birçok devam etmektedir.
devletten daha fazla nüfusa,
zenginliğe ve yerleşime sahip Söz konusu sistemle, afet ve acil
olan İstanbul’da, olası bir acil durumlarda tüm kurumların
durum veya afet anında İstanbul kaynaklarının merkezden etkin bir
AFAD’ın, Yönetim Merkezinden şekilde yönetilmesi hedeflenmiştir.
yöneteceği operasyonlarda;
Sistem, afet durumlarına yönelik
• Hazırlıklı olma, raporlamalar ile afet yöneticilerine
yönelik karar destek sistemi
• Olayın tüm boyutları ile bütün oluşturmaktadır.
resmini görebilme,
• Mevcut ve tahsis edilecek

kaynakları doğru ve etkin
kullanabilme,
• Doğru durum
değerlendirmesini yapabilme
ve
• Mevcut tüm erken ikaz

ve ölçüm sistemlerinden
yararlanabilme kapasiteleri
artırılmıştır.
76
Kaynakça
A Comparıson Of Dısaster Rısk İTÜ Afet Yönetim Merkezi, (2002) PRESS, F., HAMILTON R. M., (1999)
Management Systems Between Ulusal Acil Durum Yönetimi Modeli “Mitigating Natural Disasters”, Science,
Selected Mega Cıtıes And Istanbul, Geliştirilmesi Projesi, İTÜ Press, İstanbul Vol.284, Issue: 5422, s.1927
International Earthquake Symposium,
(2007), Kocaeli İTÜ Afet Yönetim Merkezi, (2003) Primer on Natural Hazard Management
Ulusal Acil Durum Yönetimi Modeli, İTÜ Press, in Integrated Regional Development
Afet ve Acil Durum Yönetimi İstanbul Planning, (1991)
Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Department of Regional Development
Hakkında Kanun (5902), KADIOĞLU, M., ÖZDAMAR, E., (2008) and Environment Executive Secretariat for
Kabul Tarihi: 29/5/2009, Resmi Gazete Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri, JICA Economic and Social Affairs Organization
Yayınlama Tarihi: 17/6/2009, Sayı: 27261 Türkiye Ofisi, Ankara of American States With support from the
Office of Foreign Disaster Assistance United
Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi KUZUCUOĞLU, A. H., (2012) States Agency for International Development
Yönetmeliği, Kabul Tarihi: 30/9/1996, Kentsel Riskler ve Japonya Modeli, Konya Washington, D.C.
Resmi Gazete Yayınlama Tarihi: 09/01/1997, Japon Kültür Merkezi Derneği Kültür Sanat
No:22872 Yayınları, Konya TAŞ, N., (2003)
Yerleşim Alanlarında Olası Deprem Zararlarının
Doğu Marmara Kalkınma Ajansı, UN, Department of Humanitarian Azaltılması, Uludağ Üniversitesi Mühendislik
Aralık 2012, MARKA Yönetim Kurulu ABD Affairs, (1992) Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 1
Ziyareti Raporu, Kocaeli Internationally Agreed Glossary of Basic
Terms Related to Disaster Management. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama
ERKAN, E. A., (2010) (DNA/93/36) UN Geneva Teşkilatı Müsteşarlığı, 2007, Yerleşme ve
Afet Yönetiminde Risk Azaltma ve Türkiye’de Şehirleşme, Özel İhtisas Komisyonu Raporu,
Yaşanan Sorunlar, DPT Uzmanlık Tezleri, UZUNCIBUK, L., (2005) Ankara
Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Yerleşim Yerlerinde Afet ve Risk Yönetimi,
Müdürlüğü, Yayın No: 2812, Ankara T.C. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum
Enstitüsü Kamu Yönetimi Ve Siyaset Bilimi Yönetimi Başkanlığı, (2013)
ERKAL, T., DEĞERLiYURT, M., (2011) Anabilim Dalı, Ankara Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı
Türkiye’de Afet Yönetimi, Doğu Coğrafya 2012 – 2023, Ankara
Dergisi, Cilt 22, Sayfa 148 Smart Cities Ranking of European
Medium - Sized Cities, (2007) T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2010)
FEMA, (2007) Centre of Regional Science, Vienna University Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem
Benefit-Cost Analysis of FEMA Hazard of Technology Planı 2010-2023, Ankara
Mitigation Grants, Rose et all, Natural Hazard
Review, Vol.8, No: 4, USA ŞAHİN, A. U., (2011) T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı,
Türk Afet Yönetim Sistemi İçin Bir Model Kentleşme Şurası, (2009)
FEMA, This is FEMA, http:// www.fema.gov/ Önerisi - Yayımlanmamış Yüksek Lisans Afetlere Hazırlık ve Kentsel Risk Yönetimi
txt/library/thisisfema/txt (2004) Bitirme Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Komisyonu Raporu, Ankara
İstanbul
T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum

Yönetimi Başkanlığı, (2012)
2013 – 2017 Stratejik Planı, Ankara
T.C. İstanbul Valiliği, İPKB, (2014)

Afet Acil Durum Önleme, Müdahale ve
İyileştirme Planı Rehber Kitabı, İSMEP Projesi,
İstanbul
T.C. İstanbul Valiliği, İPKB, (2014)

Toplumsal Kapasitenin Geliştirilmesi ve
Toplum Eğitimleri Rehber Kitabı, İSMEP
Projesi, İstanbul
T.C. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme

ve Yayın Genel Müdürlüğü,
Mevzuat Bilgi Sistemi, e – mevzuat, http://
www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod
=7.5.4657&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearc
h=Sivil%20Savunma
Tokyo’dan 10 Yıllık Afet Master Planı

http://www.marmara.gov.tr/bulten/031/h03.
html
Tokyo To Draft New 10-Year Dısaster

Masterplan
http://www.futuregov.asia/articles/2011/
oct/25/tokyo-draft-new-10-year-
masterplan/?utm_medium=email&utm_campa
ign=FutureGov+Updates+161&u
tm_content=FutureGov+Updates+161+CID_
57739b1fa80428e654184523c625e6
b6&utm_source=Newsletter&utm_
term=Tokyo+to+draft+new+10-
year+disaster+
masterplan
İSMEP Rehber Kitaplar
M. Kemalettin Mah. Tiyatro Cad. No: 8 34126 Beyazıt İSTANBUL
T : +90 212 518 55 00 F : +90 212 518 55 05
info@ipkb.gov.tr www.ipkb.gov.tr

Ülke Örnekleri Ural

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Ülke Örnekleri Ural

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ülke Örnekleri Ural

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

İSMEP REHBER KİTAPLAR

Haziran 2014, İstanbul

Tüm hakları saklıdır.

10 Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin Artırılması

12 Şehirlerde Bulunan Tehlikelerin Tespiti

14 Arazi Kullanım Politikaları

16 Yerel Yönetimlerin Afetlere Hazır Olmasının Önemi

18 Planlama Çalışmalarının Gerekliliği

20 Planların Tatbikatı ve Güncellenmesi

22 Akıllı ve Afete Hazır Şehirler

24 Dünyada ve Türkiye’de Yapılan Çalışmalar

27 Amerika Birleşik Devletleri (ABD)

38 Türkiye’de Afet ve Acil Durum Yönetimi

40 Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü

40 Afet İşleri Genel Müdürlüğü

40 Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlükleri

43 Başkanlık Döneminde Teşkilatlanma

İTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü

Yine de afetlerle mücadelede

İstanbul Deprem Bölgeleri Haritası ve Kayıtlara Geçen Büyük İstanbul Depremleri

1. Derece Deprem Bölgesi

Bu görevleri bireyler eğitim 1999 yılından bugüne Bu kitapta, İSMEP kapsamında

Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin

AFET YÖNETİM AFET

İkinci bölümde ise dünyada Afet Afet Yönetimi

Acil Durum Afet yönetimi; bu evrelerin

Şehirlerde Bulunan Tehlikelerin Tespiti

Afet yönetimi sisteminde, Bu politikanın • Tehlikeli kullanımlara ilişkin

Arazi Kullanım Politikaları

Risk Yönetimi Afetler, toplumun direnç Risk Yönetimi kapsamında yapılan

Bu sistemlerde afet ile karşı Gerçekleştirilen bu çalışmalarda

Bu çerçevede, afet yönetimi • Belediyeler yapı izni ve denetim

Planlama Çalışmalarının Gerekliliği

İstanbul Afet Müdahale Planı Toplantısı (2014)

İl ve ilçeler bazında yapılması Yapılan bu bütünleşik Hazırlanan bu planlar, olay

Planların Tatbikatı ve Güncellenmesi

Bir sonraki seviye olan Tatbikatlardaki en üst seviye olan

Akıllı ve Afete Hazır Şehirler

Bir Akıllı Şehrin Özellikleri ve Faktörleri

AKILLI EKONOMİ (Rekabetçilik) AKILLI İNSAN (Sosyal ve Beşeri Sermaye)

• Yenilikçi ruh • Yeterlilik düzeyi

• Karar alma süreçlerine katılım • Yerel erişilebilirlik

AKILLI ÇEVRE (Doğal kaynaklar) AKILLI YAŞAM ( Yaşam Kalitesi)

• Doğal koşullar cazipliği • Kültürel tesisler

Kaynak: Smart Cities Ranking of European Medium - Sized Cities

Dünyada Afet ve Acil Durum Yönetimi

Bunda en önemli etken kentlerin Bu kapsamda mega şehirlerin

Northridge Depremi, (1994) Los Angeles, USA

FEDERAL ACİL DURUM YÖNETİM KURUMU (FEMA)

Genel Konsey Ofisi Müdür Ofisi Genel Müfettiş Ofisi

Üst Karargah Stratejik Planlama ve Değerlendirme

Bölgesel Hazırlıklı olma,

Bölge I Planlama, Tatbikat Kongreye Ait ve

Kimyasal ve Program Pazarlama

Federal Hükümet Yerel Yönetim

Japonya Ulusal Acil Durum Yönetimi Modeli Sorumluluk Düzeyleri

1. DÜZEY Ulusal Hükümet Düzeyi

2. DÜZEY Bölgesel Hükümet Düzeyi

3. DÜZEY Belediyeler Düzeyi