PRIMEIRO TRIMESTRE

PRIMARIA
1 UNIDADE 1

Unidades didácticas O proxecto Cinco en raia 1, para primeiro

curso de Primaria, é unha obra colectiva

integradas concibida, deseñada e creada no Departamento

de Edicións Educativas de Santillana
Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.,
dirixido por Teresa Grence Ruiz
e Ana María Guerra Cañizo.

Na súa elaboración participou o seguinte equipo:

TEXTO
Beatriz Bolaños López de Lerma
Ánxela Carril Caldelas
Miguel Ángel Gutiérrez Rodríguez
Lourdes Herrera Álvarez
Helena Martínez Blanco
Arancha Méndez Pérez
Lola Núñez Madrid
Manuel Sánchez Montero
Afonso Toimil Castro
Natalia Vázquez García

ILUSTRACIÓN
Celia Millán Alemany

EDICIÓN
Arancha Méndez Pérez

DIRECCIÓN DO PROXECTO
Lola Núñez Madrid
Mercedes Rubio Cordovés
Afonso Toimil Castro

DIRECCIÓN E COORDINACIÓN
EDITORIAL DE PRIMARIA
Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero
 AS UNIDADES DE CINCO EN RAIA

O proxecto Cinco en raia para primeiro Os dous aspectos que caracterizan

curso de Primaria desenvólvese as unidades son:
en 9 unidades didácticas integradas. • Os tipos de páxinas nas unidades.
Este proxecto traballa as 5 áreas Existen dous tipos de páxinas: tarefas
fundamentais: Lingua Castelá, Matemáticas, integradas, que recollen contidos
Lingua, Ciencias da Natureza e Ciencias correspondentes a diversas áreas
Sociais. e outorgan un argumento a cada unidade;
Os contidos organízanse alternando e páxinas de desenvolvemento das áreas,
pequenos bloques en cada unha dedicadas ao tratamento disciplinar
das linguas oficiais de Galicia, dos contidos curriculares.
convivindo de xeito natural, como • As cinco dimensións da aprendizaxe,
ocorre no día a día da aula: Lingua castelá que orientan a metodoloxía das unidades
e Matemáticas (en castelán) e Lingua, e teñen en conta todos os ámbitos
Ciencias da Natureza e Ciencias Sociais de desenvolvemento dos alumnos
(en galego). e das alumnas.

As tarefas integradas
As tarefas integradas son propostas de actividades relacionadas entre si cun enfoque competencial.
Existen tres tarefas integradas en cada unidade:
• O escenario inicial, que proporciona un contexto para a aprendizaxe e lle dá significado
á unidade. O escenario inicial permítelles aos alumnos reflexionar sobre o que saben
e o que deben aprender, para resolver os retos que a unidade propón.
• Unha tarefa polo medio da unidade e outra ao final. Ambas recollen contidos de diferentes
áreas, permiten a revisión e aplicación das aprendizaxes que os alumnos adquiriron e teñen
como obxectivo adestralos na solución de tarefas con procesos de elaboración de varias fases.

Tarea INTEGRADA

La olimpiada de los duendes 2 ¿Es cierto lo que dicen? Rodea SÍ o NO.

1
1 ¿Qué sabes de tus amigos los duendes? Explícalo.
¡L¬o∫ oso∫ y lo∫
Escenario da unidade puma∫ empatan!
SÍ NO

OSOS PUMAS

7 8 Dima∫ tiene
SÍ NO
sei∫ punto∫.
O MUSEO DOS TRASNOS Sƒimón está
2
DIM Tarefa INTEGRADA
AS SÍ NO
6 LU
IS
A
saltando.
1 Observa. Que podedes saber dos trasnos observando o museo? 2 ¿Cales destes elementos aparecen no museo? Marca.
EL ÁRBOL 4 1
DEL PARQUE E¬mi, L¬ola
Edu

1 ¿A cuáles de estos bichitos y L¬ía están SÍ NO

intenta entrevistar la periodista? ME
Rodéalos.
Amelia TA
en la salida.
i
Em

A¬melia está
SÍ NO
3 Fai un debuxo para regalárllelo aos trasnos.
Lía

en la meta.
la
Lo

Inventad otra oración verdadera y otra falsa.

40 41

¿Por qué están tan atareados

los habitantes del árbol? Explicadlo.

78 79

Explicádelles aos trasnos como sodes e por que queredes ser

Debuxa outras cousas que poderían estar no museo. os seus amigos.

Tarefas integradas 76 77

2
As dimensións de aprendizaxe
Desde o punto de vista metodolóxico, as dimensións de aprendizaxe
son referentes transversais do proxecto Cinco en raia e están orientadas
á adquisición das competencias.
No libro do alumnado, algunhas actividades están marcadas con logos,
que indican o tratamento destacado dalgunha das devanditas dimensións.
As cinco dimensións presentes no proxecto Cinco en raia son:

Traballo cooperativo Comunicación Educación emocional

• Constitúe o referente social
das aprendizaxes.
• Desde o punto de vista
do crecemento persoal
do alumnado, facilita
a súa implicación co contorno
e o desenvolvemento da
responsabilidade colectiva.
• Sustenta a construción
dos coñecementos.
• É un instrumento para a xestión
das emocións e para
o establecemento de relacións
positivas co contorno.
• Facilita a implicación persoal
do alumnado na aprendizaxe.
• Desenvolve a responsabilidade
persoal.
• Contribúe á integración positiva
do alumnado co que o arrodea.
• É un vehículo para a construción
da propia imaxe e a autoafirmación.

Creatividade Aprender a pensar

• Neste proxecto a creatividade
está vinculada ao razoamento.
• Baséase na observación
e na análise do contorno desde
perspectivas moi diversas.
• Estimula as respostas persoais
e progresivamente máis
variadas a diferentes situacións.
• Ten presenza en todas as áreas
e achégalle rigor ao proceso
de adquisición de coñecementos.
• Ao longo do primeiro curso, lévase
a cabo a partir de propostas cada
vez máis abertas.
• Articúlase arredor dos seguintes
procesos de pensamento:
recoñecer/detectar; comprender/
organizar; relacionar/transformar.

3
 TÁBOA DE CONTIDOS DO PRIMEIRO TRIMESTRE

LENGUA CASTELLANA MATEMÁTICAS

Escuchar y hablar Medir

LA ALDEA DE LOS DUENDES
PÁG. 6

1 • Vídeo: La aldea de los duendes.

• Canción y poema: La aldea despierta.
Leer y escribir
• Posiciones: encima-debajo; dentro-fuera;
delante-detrás.
Contar
• Lectoescritura: P, M, L, S, T, D. • Números de 0 a 10; asociación número-cantidad;
• Ortografía natural: mayúsculas al principio de oración, composición.
en nombres de personas, de animales y de lugares. • Los nombres de los números.
• Concordancias (el o la + sustantivo). Operar y calcular
• Palabras a partir de sílabas desordenadas. • Sumas en horizontal.
• Diminutivos.
• Palabras para nombrar emociones
Resolver problemas
y sentimientos. • Situaciones de suma: ¿Cuántos hay en total?
• Oraciones verdaderas y oraciones falsas.
• Texto dialogado: El duende asustado.

Escuchar y hablar Medir

EL ÁRBOL DEL PARQUE
PÁG. 78

2
• Vídeo: El árbol del parque.
• Canción y poema: Un parque muy vivo.
Leer y escribir
• Lectoescritura: N, F, R (sonido fuerte), H, C/QU,
G/GU, R (sonido suave).
• Ortografía natural: mayúsculas; r- y -rr-; c/qu;
g/gu; -r-.
• Concordancias (un, unos o una, unas + sustantivo).
• Palabras a partir de sílabas desordenadas.
• Enunciados a partir de palabras desordenadas.
• Oraciones verdaderas y oraciones falsas.
• Textos narrativos: Rufino y el fantasma;
El tesoro de la laguna.
• Geometría: líneas rectas y líneas curvas.
• Longitudes.
Contar
• El número 10, composición y descomposición.
• Decenas y unidades; estimaciones: más de una
decena-menos de una decena.
• Números hasta el 15; asociación número-cantidad;
composición; los nombres de los números.
Operar y calcular
• Sumas en horizontal y en vertical.
• Sumas en la recta numérica.
Resolver problemas
• Situaciones de suma: ¿Cuántos hay al final?
• Enunciados gráficos. Representación de datos.

Escuchar y hablar Medir

LA FÁBRICA DE LAS FIESTAS
PÁG. 158

3
• Vídeo: La fábrica de las fiestas.
• Canción y poema: La cabalgata.
Leer y escribir
• Lectoescritura: B, V, C/ Z, LL, Ñ, G/J.
• Ortografía natural: mayúsculas; palabras con los
fonemas de la unidad; enunciados a partir de palabras.
• Concordancias (unos o unas + sustantivo en plural).
• Palabras a partir de sílabas.
• Textos narrativos: Basilio, el violinista.
• Texto expositivo: la receta de la tarta de manzana.
• Descripciones a partir de escenas: el desfile;
la castañera.
• Retahíla: En las altas montañas.
• Geometría: líneas rectas, líneas curvas y líneas
poligonales, líneas abiertas y cerradas.
• Longitudes.
Contar
• Números hasta el 19; asociación número-cantidad;
composición; los nombres de los números.
• Decenas hasta 90.
• Comparación de números.
Operar y calcular
• Restas en horizontal y en vertical.
• Restas en la recta numérica.
Resolver problemas
• Situaciones de suma y situaciones de resta: ¿Cuántos
hay en total? ¿Cuántos quedan? ¿Cuántos más hay?
• Enunciados gráficos. Estimación de resultados
(habrá más-habrá menos).

4
LINGUA CIENCIAS DA NATUREZA CIENCIAS SOCIAIS

Escoitar e falar Observar e describir Observar e describir

• Vídeo e audición: A casa da aldea. • Sentimentos e emocións. • Elementos da rúa.
Ler e escribir • Sentidos e sensacións. • Tipos de casas.
• Vocabulario: a casa da aldea. • O corpo e o movemento. • Elementos das casas.
• Lectoescritura: P, M, L, S, T, D. • Partes do corpo. • Aldeas, vilas e cidades.
• Concordancias (o, a, os, as + Comprender e comparar Comprender e comparar
substantivo). • Gustos persoais. • A miña casa e outras casas.
• A forma verbal é (verbo ser). • Os meus movementos. • A miña localidade e outras
• Caligrafía e ditado. • A función das articulacións. localidades.
• Maiúscula inicial no nome propio.
• O numeral dous, dúas (concordancia). Relacionar
• Enunciados coa preposición de. • Emocións e causas posibles.
• Escritura de oracións (con
contraccións do, da, dos, das).
• Escritura do título dun libro.
• Escritura dunha lista.

Escoitar e falar Observar e describir Observar e describir

• Vídeo e audición: Magosto no parque
da alameda.
Ler e escribir
• Vocabulario: o magosto.
• Lectoescritura: N, F, R (son forte), H,
NH, C/QU, G/GU, R (son suave).
• Caligrafía e ditado.
• Concordancias (un, uns, unha, unhas
+ substantivo).
• Escritura de palabras a partir
de sílabas desordenadas.
• Ortografía natural: r e rr.
• Ordenación de palabras e escritura
de oracións
• Texto dialogado: A rula e o cuco.
• Texto narrativo: A merenda da ra.
• Seres vivos e as súas características.
• Os seres vivos e o paso do tempo.
Comprender e comparar
• Seres vivos e obxectos inertes.
• Alimentación dos seres vivos.
• Animais e plantas en outono.
Relacionar
• Características de diferentes seres vivos.
• Persoas do barrio e as súas
profesións.
• Paso do tempo na contorna.
• Actividades das persoas
en diferentes épocas
do ano.
• Fenómenos atmosféricos.
Comprender e comparar
• Actividades e costumes
de diferentes épocas do ano.
Relacionar
• Utensilios e ferramentas
e profesións.

Escoitar e falar Observar e describir Observar e describir

• Vídeo e audición: Noiteboa en familia. • Necesidades das persoas. Benestar • Ámbitos de relación.
Ler e escribir persoal. • Hábitos positivos
• Vocabulario: preparación da mesa. • Hábitos de coidado dun mesmo. de comportamento.
• Lectoescritura: B, V, C/ Z, X, LL, Ñ, CH. • Coidados que recibimos doutros. Comprender e comparar
• Caligrafía e ditado. • Alimentos para estar sans.
• Dereitos e deberes das persoas.
• Escritura de palabras a partir Comprender e comparar
Relacionar
de sílabas desordenadas. • Alimentos en diferentes comidas.
• Concordancia do adxectivo. • Situacións da vida cotiá e benestar
Relacionar persoal.
• Escritura de oracións.
• Ortografía natural: c e z. • Preferencias persoais e hábitos
saudables.
• Lectura comprensiva dunha invitación.
• Formación dun trabalinguas.
• Descrición dun personaxe.
• Formación de pareados e dramatización
do texto.

5
6
 LA ALDEA
DE LOS DUENDES
1
1 ¿Qué dice cada uno? Une.

¡A¬y, ay!

¡L¬a, la!

¡No y no!
Explicad qué ha ocurrido
en la aldea.

7
 La aldea despierta

1 ¿Cuáles de estos elementos se nombran en la canción? Rodéalos.

paloma seta paleta

duende topo mariposa

luna sol lata maleta

2 Pinta la escena que corresponde al poema.

8
3 Rodea las palabras que se indican.

la amapola
la paloma
la paloma
1
la mariposa
la mariposa
la mariquita
la lana la luna
la luna
la ola
el sol el sapo
el sol
el oso
el topo
el topo
el tambor
el diente
el duende
el duende
9
 ¿Dónde están?

encima dentro delante

debajo fuera detrá∫

1 Pinta según se indica.

encima
debajo

dentro
fuera

delante
detrá∫
10
2 Completa la valla y pinta para que haya tres niños delante
y dos niños detrás.

3 Continúa las series.

11
 A casa da aldea
1 Observa a escena coa axuda do vocabulario e explica o que ves.

2 Comentade entre todos.

Onde está situada a casa, nunha aldea ou nunha cidade?

Por que o sabedes?
Que cousas das que se fan nunha aldea non se poden facer
nunha vila ou cidade?
Como é a localidade onde vivides?

16
 Vocabulario 3 Cantos ovos recolleu Antón? Arrodea.

cancela 1
4 Onde vive Antón? E Sabela? Escribe A (A¬ntón)
ou S (Sƒabela), segundo corresponda.

galiñeiro

garaxe

hórreo

horta 5 Observa a lámina e risca o que non hai nela.

valado

17
 Que hai na rúa?

1 Completa a escena cos adhesivos.

da Lúa
ue

rq
  Pa

Praza do
Trasno

Rúa da
Papoula

20
2 Que ves na rúa? Arrodea.

3 Como se chaman estes lugares? Une.

Parque da L¬úa
Rúa da
Papoula

Praza do
Trasno
Praza do Trasno
da Lúa
ue
R¬úa da Papoula
rq
  Pa

21
 Coñecemos o l

1 Escoita o poema e arrodea as palabras lagarto e silva∫.

No valo do camiño
ten o fogar o lagarto.
A cortina de silva∫
oculta o seu cuarto.
2 Escolle a letra e completa.

L l L l
agarto SI VAS
3 Por que sílaba comeza? Escoita e colorea.

le li la lo lu

el il al ol ul
28
4 Le e colorea o recadro coa opción axeitada.

1
a póla a ola a lei
a polpa o olmo a leoa

5 Que fai Lía? Le e copia o que corresponde.

L’a ole a pel.

L’a ole o mel.

6 Que flor che gusta máis? Escribe e debúxaa.

papoula lila
29
 Que senten?

1 Como se senten os personaxes?

32
32
2 Completa con adhesivos.

E¬stou triste.
1

E¬stou contenta.

E¬stou enfadado.

E¬stou preocupada.

E¬stou canso.

3 Como te adoitas sentir ti cando vas ao parque? Arrodea.

33
 Como é a túa casa?

5
1 3

1 Onde viven estas familias? Escribe os números das casas.

Na
Na

Na
2 Cal das casas se parece
á túa? Marca e debuxa a túa.

A1
A3
A5
34
3 Que ten a túa casa? Arrodea SI ou NON.

SI
tellado NON

SI 1

cheminea NON
SI

balcón NON

SI

ventá NON

SI

escaleira NON

SI

porta NON

SI

xardín NON
35
35
 Tarefa INTEGRADA

2 ¿Cales destes elementos aparecen no museo? Marca.

1

3 Fai un debuxo para regalárllelo aos trasnos.

Explicádelles aos trasnos como sodes e por que queredes ser

os seus amigos.

77