HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

-----a&b-----

MÔN: XÂY DỰNG ĐẢNG

ĐỀ TÀI: ĐẤU TRANH NGĂN CHẶN SỰ SUY THOÁI VỀ ĐẠO ĐỨC, LỐI
SỐNG CỦA ĐẢNG VIÊN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ HỘI NHẬP QUỐC TẾ HIỆN NAY

Họ và tên sinh viên: Bạch Thị Tú

Ngày sinh: 10- 01- 2002
Mã sinh viên: 2055270050
Lớp hành chính: Quản lý kinh tế A1 K40
Lớp tín chỉ: K40_XD01001_3

Hà Nội, 2021

1
 MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ...............................................................................................................4
1 Lý do chọn đề tài..................................................................................................4

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................6

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .....................................................................7
4. Cơ sở lí luận và phương pháp nghiên cứu .........................................................7
5. Kết cấu của tiểu luận ..........................................................................................8

CHƯƠNG 1: Cơ sở lý luận chung về đảng viên

1.1Một số khái niệm và tiêu chuẩn của đảng viên...................................................9
1.2Vai trò của đảng viên........................................................................................11
1.3Nhiệm vụ của đảng viên...................................................................................13
CHƯƠNG 2: Thực trạng sự suy thoái về đạo đức, lối sống của đảng viên trong
nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế hiện
nay
2.1Thực trạng.........................................................................................................15
2.2 Nguyên nhân..................................... ..............................................................21
2.3Vai trò của đảng viên trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và hội nhập quốc tế hiện nay.................................................................23

CHƯƠNG 3: Giải pháp đấu tranh ngăn chặn sự suy thoái về đạo đức, lối
sống của đội ngũ đảng viên trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế hiện nay ....................................................26

KẾT LUẬN ............................................................................................36

Tài liệu tham khảo

2
 MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Từ sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, trở thành Đảng cầm
quyền, lãnh đạo Nhà nước, để ngăn ngừa nguy cơ tha hóa bởi quyền lực, Đảng ta
và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt coi trọng việc giáo dục đạo đức, lối sống cho
cán bộ, đảng viên; phòng, chống suy thoái trong cán bộ, đảng viên trên các lĩnh vực
này, quan tâm giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân.
Đội ngũ đảng viên là nhân tố chính, cơ bản, chủ yếu nhất cấu thành tổ chức của
Đảng. Cho nên một khi đã xây dựng được một đội ngũ đảng viên thật sự trong
sạch, vững mạnh sẽ là điều kiện, tiền đề đặc biệt quan trọng góp phần quyết định
làm cho tổ chức Đảng vững mạnh, theo đó, cả hệ thống tổ chức Đảng và toàn Đảng
vững mạnh. Khẳng định nội dung tư tưởng này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết một
cách cô đọng: “Đảng mạnh là do chi bộ tốt. Chi bộ tốt là do các đảng viên đều tốt”.
[Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, Nxb CTQG Hà Nội, tr.92] Trong quá trình lãnh đạo
cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm chăm lo giáo dục, rèn luyện, nâng cao đạo đức
cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Nhờ đó, “đa số cán bộ, đảng viên có
quan điểm, lập trường tư tưởng vững vàng, giữ gìn phẩm chất đạo đức, vai trò tiên
phong, gương mẫu trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ” 1, động viên, khích lệ
nhân dân vượt qua khó khăn, thách thức, đưa công cuộc đổi mới ở nước ta đạt được
những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử.

 Hiện nay, cả nước đã và đang thực hiện “nhiệm vụ trọng tâm” là phát triển kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước, đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn,
hội nhập kinh tế quốc tế. Thời kỳ mới đang đặt ra hàng loạt các vấn đề mới, vừa có
những thời cơ, thuận lợi lớn, đồng thời cũng xuất hiện không ít những khó khăn và

3
phức tạp đòi hỏi đội ngũ đảng viên của Đảng phải được chỉnh đốn, nâng cao cả về
đạo đức và lối sống. Tuy nhiên tình trạng suy thoái đạo đức, lối sống “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó
có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp là rất
nghiêm trọng.  Dẫn đến tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, nhũng nhiễu nhân dân,
trái với chuẩn mực đạo đức của người cộng sản “cần, kiệm, liêm, chính, chí công
vô tư”, làm cho nhân dân bất bình, lo lắng. Mặc dù việc ngăn chặn, đẩy lùi tình
trạng suy thoái đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên,
nhất là các bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, được Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI
xác định là một trong ba vấn đề đang thực sự cấp bách, cần làm ngay để củng cố
niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân
Trong khi đó những năm qua, công tác xây dựng Đảng nói chung và xây dựng
đội ngũ đảng viên nói riêng, tuy có đạt được những kết quả bước đầu rất quan
trọng, song cho đến nay vẫn còn nhiều vấn đề yếu kém bất cập, chưa đáp ứng kịp
những yêu cầu, đòi hỏi của nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới. Như Nghị
quyết Trung ương bốn khóa XII đánh giá là: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa được đẩy lùi,
có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu
cực vẫn còn nghiêm trọng tập trung vào một số đảng viên có chức vụ trogn bộ máy
nhà nước... Trong khi đó, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn
tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.... Những hạn chế, khuyết điểm nêu trên làm
giảm sút vai trò lãnh đạo của Đảng; làm tổn thương tình cảm và suy giảm niềm tin
của nhân dân đói với Đảng, là một nguy cư trực tiếp đe dọa sự tồn vong của Đảng
và chế độ” ( trích Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị Trung ương lần thứ
tư Ban Chấp hành trung ương khóa XII, Văn phòng Trungn ương Đảng, Hà nội,
2016.)

4
 Để đảm bảo cho đảng ta vững mạnh về mọi mặt, xứng đáng là đội tiên phong
chính trị của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của cả dân tộc, đủ sức
lãnh đạo xã hội, đất nước phát triển một cách toàn diện, vững chắc, Đảng đã chỉ
đạo một cách kiên quyết: Phải tiếp tục thực hiện mạnh mẽ hơn nữa các Nghị quyết
về xây dựng và chỉnh đốn Đảng, bởi gắn liền với sự phát triển của đất nước là lớp
cán bộ, đảng viên ưu tú đã gây dựng và lãnh đạo đất nước phát triển. Nhất là Nghị
quyết Trung ương 6 khóa XIII, tinh thần của Nghị quyết đại hội IX và các nghị
quyết Trung ương tiếp theo của khóa IX, đặc biệt là những nội dung về xây dựng
Đảng của Nghị quyết Trung ương 4 khóa IX mới đây. Trong đó, công tác giáo dục
chính trị tư tưởng, rèn luyện đạo đức cách mạng là một trong những nội dung xây
dựng, chỉnh đốn Đảng vừa mang tính bức thiết, cấp bách đồng thời có ý nghĩa
chiến lược lâu dài.
Đây là một đề tài mang tính thiết thực nhằm mang đến những vấn đề hữu ích
cho việc bỏ phiếu bầu cử những cán bộ, đảng viên phục vụ nhân dân các tâng lớp
giai cấp. Đạo đức, lối sống là một vấn đề quan trọng của mỗi cá nhân cũng như Bác
Hồ đã từng nói: “Có tài mà không có đức là người vô dụng” vì vậy, trước khi muốn
làm một việc gì lớn, làm một người nào đó thay mặt người khác thực hiện những
công việc tốt đẹp thì bắt buộc phải có cái đức để ràng buộc bản thân, không để bản
thân làm những điều sai trái không phù hợp với luân lí đạo đức của con người.
Vì vậy em đã chọn đề tài:” Đấu tranh ngăn chặn sự suy thoái về đạo đức, lối
sống của đảng viên trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
và hội nhập quốc tế hiện nay”, làm đề tài tiểu luận của mình.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu là làm sáng tỏ cơ sở lý luận và đánh giá đúng thực trạng
những vi phạm đạo đức, lối sống của các cán bộ, đảng viên thường gặp phải. Nhằm
ngăn chặn, đẩy lùi những hành vi không phù hợp của các cán bộ, đảng viên, góp
phần thúc đẩy sự phát triển tiến bộ của xã hội. Qua đó xác định phương hướng và
5
đề xuất một số giải pháp để tăng cường việc giáo dục về đạo đức và lối sống của
đảng viên. Từ đó, nâng cao đạo đức và lối sống của đội ngũ đảng viên trong giai
đoạn hiện nay và hiệu quả trong việc củng cố bộ máy của nhà nước đặt dưới sự
lãnh đạo của Đảng, một nhà nước của dân, do dân, vì dân.
Nhiệm vụ nghiên cứu là:
Làm rõ vai trò, đặc điểm ở nước ta và đội ngũ đảng viên hiện nay.
Làm rõ thêm quan niệm và tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ đảng viên là cán
bộ chuyên trách ở nước ta giai đoạn hiện nay.
Đánh giá đúng thực trạng đạo đức và lối sống của đội ngũ đảng viên là cán bộ
chuyên trách và công tác đảng viên hiện nay; từ đó, rút ra được những nguyên
nhân, nêu ra những kinh nghiệm trong công tác đảng viên góp phần tạo nên đạo
đức lối sống đội ngũ đảng viên.
Đề xuất phương hướng và những giải pháp chủ yếu nâng cao đạo dưdcs và lối
sống đội ngũ đảng viên ở nước ta hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các chuẩn mực đạo đức lối sống của cán bộ,
đảng viên ở Đảng ta trong thời kì đổi mới hiện nay và thực trạng đạo đức và lối
sống của đội ngũ đảng viên trên cơ sở đó đề xuát các giải pháp. Từ đó phân tích vai
trò, trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên cần phải làm gì để ngăn chặn sự suy
thoái về đạo đức lối sống của bản thân trong công cuộc xây dựng đất nước tiến lên
xã hội chủ nghĩa và đảm bảo cho đất nước trong thời kì hội nhập quốc tế.
Phạm vi nghiên cứu là các cán bộ, đảng viên trong bộ máy chính trị của nhà
nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đang được đặt dưới sự lãnh đạo của
Đảng cộng sản và cán bộ, đảng viên được nhắc tới chính là những người cấm
quyền, phụng sự nhân dân lãnh đạo đất nước giúp đất nước phát triển hơn.
4. Cơ sở lí luận và phương pháp nghiên cứu

6
 Cơ sở lý luận: Đề tài được thực hiện trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về xây dựng Đảng nói
chung, về vấn đề nâng cao đạo đức và lối sống của đội ngũ đảng viên nói riêng,
nhất là đối với đội ngũ đảng viên là cán bộ chuyên trách; đồng thời kế thừa kết quả
nghiên cứu của các công trình khoa học có liên quan đã được công bố.
Phương pháp nghiên cứu: Đề tài sử dụng chủ yếu dựa trên cơ sở phương pháp
luận khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và kinh nghiệm
lãnh đạo, xây dựng Đảng của Đảng ta, kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn,
logic và lịch sử, phân tích và tổng hợp, điều tra xã hội học, đặc biệt coi trọng
phương pháp tổng kết thực tiễn. Cùng với sự giúp đỡ của quý thầy cô, các đồng chí
lãnh đạo ở Đảng bộ, bản thân trực tiếp tiến hành khảo sát thực tế, đánh giá chất
lượng đội ngũ đảng viên những năm qua, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm góp
phần nâng cao hơn nữa chất lượng đội ngũ đảng viên của Đảng bộ thời gian tới.
5. Kết cấu của tiểu luận
Mở đầu: Nêu lý do chọn đề tài, mục đích nhiệm vụ nghiên cứu
Nội dung chính: Bao gồm 2 phần chính là lý thuyết và vận dụng. Trong các
phần lại chia thành nhiều tiểu mục nhỏ.
Gồm 3 chương với chủ đề là:
Chương 1 Cơ sở lý chung về đảng viên
Chương 2 Thực trạng sự suy thoái về đạo đức, lối sống của đảng viên trong nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế hiện nay.
Chương 3 Giải pháp đấu tranh ngăn chặn sự suy thoái về đạo đức, lối sống của
đội ngũ đảng viên trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội
nhập quốc tế hiện nay
Kết luận: Tóm lược nội dung chính

7
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẢNG VIÊN

1.1Một số khái niệm và tiêu chuẩn của đảng viên

Đảng viên là người được trang bị thế giới quan khoa học và phương pháp luận với
trình độ giác ngộ cách mạng cao, ý thức giai cấp rõ ràng nên trong suy nghĩ vẽ
hành động, người đảng viên luôn tỏ ra kiên quyết, gương mẫu đi đầu trong mọi
phong trào hành động cách mạng của quần chúng. Khi đảng viên có đủ trình độ lý
luận tiền phong, có lý tưởng giác ngộ cách mạng thật sự thì họ mới có khả năng và
quyết tâm thực hiện nhiệm vụ cao cả, họ mới có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín vận
động, cổ vũ thức tỉnh, lôi cuốn và lãnh đạo được quần chúng.
Theo từ điển tiếng Việt: Đảng viên là người ở trong tổ chức của một chính đảng.
Nghĩa là: Đảng viên là thành viên của một đảng.
Đây là khái niệm chung về Đảng viên, dù là đảng viên cộng sản hay đảng viên
tư sản, đảng viên của các đảng phái chính trị khác nhau trên thế giới. Nghĩa là có
đảng chính trị là có các thành viên – các đảng viên của đảng đó.
Theo điểm 1, điều 1, chương 1, Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam: “...Đảng viên
Đảng Cộng sản Việt Nam là chiến sĩ cách mạng trong đội quân tiên phong của giai
cấp công nhân, nhân dân lao động và dân tộc Việt Nam”.
Đội ngũ đảng viên của Đảng Cộng sản chân chính nói chung và đội ngũ Đảng
cộng sản Việt Nam nói riêng là tập hợp những chiến sĩ cách mạng tiên tiến, ưu tú
nhất, giác ngộ nhất và kiên quyết nhất trong đội tiên phong có tổ chức chặt chẽ nha
của giai cấp công nhân, đứng trên lập trường của giai cấp công nhân, đại biểu
trung: thành của giai cấp công nhân và toàn thể nhân dân lao động: suốt đời phấn
đấu, sinh cho lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, vì hạnh phúc của nhân dân.
  Từ những yêu cầu có tính nguyên tắc của các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác-
Lênin và những quy định ghi trong điều lệ Đảng. Có thể khái quát những nội dung
về tư cách đảng viên của Đảng Cộng sản Việt Nam trong tình hình hiện nay
Trong giai đoạn hiện nay, tiêu chuẩn đảng viên cần phải:
8
 Đảng viên phải là người giác ngộ lý tưởng cách mạng trung thành và có kiến
thức năng lực phấn đấu xây dựng đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa. Đây 1
vấn đề cốt lõi của tư cách đảng viên. Phải kiên định: “Độc lập dân tộc phải gắn liền
với Chủ nghĩa xã hội là mục tiêu, lí tưởng của Đảng ta, dân tộc ta. Chủ nghĩa Mác
– Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành
động của Đảng. Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo cách mạng Việt
Nam, không chấp nhận đa nguyên đa đảng. Nhà nước Việt Nam là nhà nước của
dân, do dân và vì dân, thể hiện khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trên nền tảng liên
minh của giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức, dưới sự
lãnh đạo của Đảng tập chung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức, sinh hoạt
và hoạt động của đảng. Kết hợp chủ nghĩa yêu nước chân chính và chủ nghĩa quốc
tế trong sáng của giai cấp công nhân”. ( trích Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện
Hội nghị lần thứ sáu (lần 2) ban chấp hành Trung ương khóa VIII )
“Mọi đảng viên phải nêu cao vai trò tiên phong gương mẫu, vững vàng về chính
trị, có đạo đức trong sáng, có lối sống lành mạnh, gắn bó với nhân dân,thực sự tiêu
biểu cho lực lượng tiến bộ nhất ở cơ sở, phấn đấu trở thành người lao động giỏi,
người công dân mẫu mực. Đảng viên hoạt động trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh,
phải phấn đấu làm kinh tế giỏi, đi đầu trong việc áp dụng kinh tế kĩ thuật và công
nghệ mới, ra sức làm giàu chính đáng và lôi cuốn, vận động bà con cùng làm giàu
không cam chịu nghèo đói”. (trích Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị
lần thứ năm ban chấp hành Trung ương khóa IX)
Đảng viên phải là người có ý thức tự giác và tín tổ chức kỷ luật cao, chăm lo xây
dựng và bảo vệ sự đoàn kết thống nhất của Đảng. Đảng viên phải là người tôn
trọng và bảo vệ quyền làm chủ của nhân dân.
Phấn đấu để trở thành đảng viên cần:
Một là xây dựng động cơ vào Đảng đúng đắn, là điều có ý nghĩa quyết định đến
phẩm chất chính trị của đảng viên vì Đảng chỉ kết nạp những người giác ngộ về
9
mục đích, lý tưởng cách mạng, không thu nhận những người có động cơ lệch lạc,
thiếu trong sáng, nhất là khôngddeer những kẻ có cơ hội lọt vào Đảng.
Hai là, rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng. Không ngừng
học tập và rèn luyện, nâng cao trình độ kiến thức, năng lực công tác, phẩm chất
chính trị, đạo đức cách mạng có lối sống lành mạnh; đấu tranh chống chủ nghĩa cá
nhân, cơ hội, cục bộ, quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các biểu hiện tiêu cực
khác.
Ba là, nâng cao năng lục, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, để hoàn thành tốt
đảng cần có nhiệt tình. Muốn vậy phải tích cực học tập, nâng cao học vấn, trình độ,
am hiểu khoa học công nghệ,....
Bốn là, gắn bó với tập thể, với nhân dân, tích cưucj tham gia hoạt động đoàn
thể, công tác xã hội. Đảng viên phải là người giữ vững và không ngừng củng cố,
phát triển mối quan hệ với nhân dân. Liên hệ chặt chẽ với quần chúng nhân dân,
tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Chăm lo đời sống vật chất tinh
thần và bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhân dân, Tích cực tham gia công tác quần
chúng, công tác xã hội nơi làm việc và nơi ở. Tuyên truyền vận động gia đình và
nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đảng
viên còn được thể hiện qua việc thực hiện xuất sắc nhiệm vụ của người đảng viên
là điều lệ Đảng đã quy định.
Năm là, tích cực tham gia xây dựng Đảng ở cơ xở. Đó là trách nhiệm của đảng
viên vì mỗi đảng viên đồi gắn bó với một tổ chức, hoạt động và trưởng thành trong
tổ chức. Tham gia xây dựng, bảo vệ đường lối chính sách và tổ chức của Đảng.
Phục tùng kỷ luật, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng, làm công tác phát triển
Đảng viên, sinh hoạt Đảng và đóng đảng phí đúng quy định.
1.2 Vai trò của đảng viên
Theo quan điểm của Mác-Ăngghen: Người đảng viên cộng sản là bộ phận kiên
quyết nhất trong các Đảng công nhân ở tất cả các nước, là bộ phận luôn luôn thúc
10
đẩy phong trào tiên lên; về mặt lý luận họ hơn bộ phận còn lại của giai cấp vô sản ở
chỗ là họ hiểu rõ những điều kiện tiến trình và kết quả chung của phong trào vô
sản. Đảng viên có vị trí, vai trò hết sức quan trọng. à được xác định trong các mối
quan hệ sau:
Với đường lối nhiệm vụ chính trị, đảng viên có vai trò rất quan trọng trong việc
góp phần xây dựng, hoàn thiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng. Là
người trực tiếp thực hiện và lãnh đạo quần chúng thực hiện đường lối, chủ trương
chính sách của Đảng. Do đó, nếu có đảng viên tốt, đội ngũ đảng viên vững mạnh
thì chẳng những đảm bảo cho đường lối chủ trương, chính sách của Đảng được
thực hiện mà còn góp phần phát triển đường lối, chủ trương, chính sách. Ngược lại,
có những đảng viên yếu kém, chưa ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ thì dù có đường
lối, chủ trương, chính sách đúng cũng khó đưa vào cuộc sống và khó phát huy được
vai trò cải biến hiện thực. Đảng viên góp phần quan trọng vào việc hoạch định
đường lối, chủ trương của Đảng. Họ là người trực tiếp cùng tổ chức cơ sở đảng nơi
sinh hoạt , dân chủ thảo luận đề ra nhiệm vụ chính trị của đảng bộ, đồng thời lãnh
đạo nhân dân và cùng nhân dân thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ chính trị ở cơ sở.
Với phong trào quần chúng. Đảng viên là người đa đường lối chủ trương, chính
sách của Đảng vào quần chúng, trực tiếp tổ chức, giáo dục và lãnh đạo quần chúng
thực hiện. Đội ngũ đảng viên len lói sống chung với nhân dân, họ sống, sinh hoạt
và làm việc gắn liền với quần chúng. Chủ tịch Hồ Chí Minh viết “Mọi chính sách
của Đảng đều do đảng viên mà thấu đến quần chúng”, “Mỗi Đảng viên là một
người thay mặt cho Đảng trước quần chúng, để giải thích chính sách của Đảng và
của Chính phủ cho quần chúng hiểu rõ và vui lòng thi hành ”, [Hồ Chí Minh, Toàn
tập, Nxb CTQG, Hà Nội, tập 3, tr.76]. Họ dược đào luyện và trưởng thành từ trong
phong trào cách mạng của quần chúng, là những người tổ chức và lãnh đạo phong
trào cách mạng quần chúng. Để có thể hoàn thành nhiệm vụ đó, đòi hỏi Đảng phải
11
phát huy vai trò của từng đảng viên và cả dội ngũ đảng viên nhằm giảng giải lý
luận và chủ nghĩa làm cho dân hiểu, làm cho dân giác ngộ và phải tập trung sức
mạnh của nhân dân thành khối thống nhất. Như vậy, đảng viên là nhân tố quan
trọng tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Đảng và nhân dân – mối quan
hệ quyết định sự thành bại của công cuộc cách mạng do Đảng lãnh đạo.
Với tổ chức đảng, đảng viên là tế bào cấu thành tổ chức đảng, là những phân tử
tạo thành các tổ chức cơ sở Đảng và tạo thành Đảng. Vì vậy, năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của từng tổ chức cơ sở Đảng được quyết định chủ yếu bởi đội ngũ
Đảng viên của cơ sở tổ chức Đảng; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng
cũng được quyết định bởi đội ngũ Đảng viên của Đảng. Đảng mạnh hay yếu đều
phụ thuộc vào đội ngũ đảng viên. Đảng viên có chất lượng cao là cơ sỏ để hình
thành đảng vững mạnh và ngược lại. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Mỗi đảng
viên tốt, mỗi chi bộ tốt là Đảng được mạnh thêm một phần; còn đảng viên kém, chi
bộ kém là những khâu yếu của Đảng” ( trích Hồ Chí Minh: Toàn tập Nxb Chính trị
quốc gia, H.2011, t.12, tr.613 ) và “Đảng mạnh là do các chi bộ mạnh. Chi bộ mạnh
là do các đảng viên hăng hái và gương mẫu” ( trích Hồ Chí Minh: Toàn tập Nxb
Chính trị quốc gia, H.2011, t.10, tr.270 ) Vì thế xây dựng đội ngũ đảng viên tốt là
nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của cấp uỷ Đảng, để nâng cao đạo đức và lối sống
của đảng viên.
1.3 Nhiệm vụ của đảng viên
Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam hiện hành chỉ rõ bốn nhiệm vụ của đảng viên
tại Điều 2, chương 1 như sau
1. Tuyệt đối trung thành với mục đích lý tưởng cách mạng của Đảng, chấp
hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị
của Đảng, pháp luật của Nhà nước; hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao;
phục tùng tuyệt đối sự phân công và điều động của Đảng.

12
 2. Không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ kiến thức, năng lực
công tác, phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, có lối sống lành mạnh;
đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, cục bộ, quan liêu, tham
nhũng, lãng phí và các biểu hiện tiêu cực khác.
2. Liên hệ chặt chẽ với nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của
nhân dân; chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và bảo vệ quyền lợi chính
đáng của nhân dân; tích cực tham gia công tác quần chúng, công tác xã
hội nơi làm việc và nơi ở; tuyên truyền vận động gia đình và nhân dân
thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
2. Tham gia xây dựng, bảo vệ đường lối, chính sách và tổ chức của Đảng;
phục tùng kỷ luật, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng; thường xuyên
tự phê bình và phê bình, trung thực với Đảng; làm công tác phát triển
đảng viên; sinh hoạt Đảng và đóng đảng phí đúng quy định.
Xác định đúng tiêu chuẩn và nhiệm vụ của đảng viên là tạo điều kiện cho mỗi
đảng viên phấn đấu để giữ vững và nâng cao danh hiệu của người đảng viên cộng
sản, giữ vững uy tín cho đảng. Là căn cứ cụ thể để các tổ chức đảng tiến hành công
tác đảng viên, để quần chúng nhận xét đánh giá đảng viên, tham gia xây dựng
Đảng, để giới thiệu những người ưu tú phấn đấu vào Đảng.
Như vậy, mỗi công dân đều có quyền như nhau để phấn đấu trở thành một đảng
viên, trở thành một thành viên trong tổ chức của Đảng Cộng sản Việt Nam. Từ đó,
mỗi người đều có ý thức bồi dưỡng, rèn luyện và tu dưỡng bản thân, chỉ cần có chí
thì ắt sẽ đạt được. Và những người đang làm đảng viên thì phải có ý thức giữ mình
làm theo những nhiệm vụ mà một người đảng viên phải làm, điều quan trọng là nếu
một đảng viên thì phải giữa vững trách nhiệm với vai trò mà mình được giao.

13
 Chương 2: THỰC TRẠNG SỰ SUY THOÁI VỀ ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG
CỦA ĐẢNG VIÊN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG
XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ HỘI NHẬP QUỐC TẾ HIỆN NAY
Từ sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, trở thành Đảng cầm
quyền, lãnh đạo Nhà nước, để ngăn ngừa nguy cơ tha hóa bởi quyền lực, Đảng ta
và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt coi trọng việc giáo dục về đạo đức, lối sống
cho cán bộ, đảng viên; phòng, chống suy thoái trong cán bộ, đảng viên trên các lĩnh
vực này, quan tâm giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá
nhân.
2.1 Thực trạng
2.1.1 Ưu điểm
  Hiện nay, đại bộ phận cán bộ, đảng viên kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập
dân tộc gắn liền chủ nghĩa xã hội, phát huy chủ nghĩa yêu nước, nêu cao trách
nhiệm trước Đảng, vận động, giáo dục và tổ chức quần chúng thực hiện Cương
lĩnh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Phần lớn cán bộ
lãnh đạo, quản lý đã nhận thức rõ hơn về nghĩa vụ, trách nhiệm, có ý thức tu
dưỡng, rèn luyện về tư cách, đạo đức và giữ gìn đoàn kết nội bộ; nâng cao năng lực
chuyên môn và năng lực lãnh đạo, nhất là năng lực tổ chức thực hiện, tiếp cận và
giải quyết tốt hơn những nhiệm vụ của thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế.
Nhiều cán bộ chủ chốt ở các cấp, các ngành thể hiện rõ nhiệt huyết, trách
nhiệm, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, có phong cách làm việc dân chủ,
có quyết tâm, bản lĩnh chính trị trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Họ luôn nêu
cao đạo đức cách mạng, trung thực, giản dị, gần gũi nhân dân, được nhân dân tin
tưởng; là lực lượng nòng cốt, có sức lôi cuốn quần chúng nhân dân trong các phong
trào thi đua yêu nước, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, đạt nhiều thành tựu
quan trọng trong công cuộc đổi mới đất nước. Nhiều người trong số đó trở thành
những gương điển hình tiểu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
14
phong cách Hồ Chí Minh.  Việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức, lối sống đã tạo
được sự chuyển biến cơ bản ở các cơ quan đoàn thể, về nhận thức của cán bộ, đảng
viên và công chức, viên chức trong việc tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối
sống theo tấm gương của Bác, nâng cao tinh thần nhân văn, công tâm, trí tuệ và
khách quan, qua đó đã mang lại những kết quả tích cực trong thực hiện nhiệm vụ
công tác. Vấn đề tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ được quan tâm hơn; công
tác kiểm tra, giám sát thực thi công vụ được chú trọng, từ đó làm chuyển biến về
hành động, nâng cao trách nhiệm, ý thức rèn luyện, cải tiến lề lối làm việc, cán bộ,
công chức, viên chức, người lao động trong mỗi cơ quan, đơn vị chủ động phòng
ngừa, ngăn chặn được các biểu hiện tiêu cực, vi phạm kỷ luật, đạo đức, lối sống,
mất đoàn kết, ngăn chặn tình trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
    Nhìn tổng thể, trên mọi mặt đời sống xã hội, công cuộc xây dựng con người mới,
xã hội mới đã đạt được những kết quả quan trọng. Sự năng động, sáng tạo của các
tầng lớp nhân dân được phát huy, nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ngày càng được mở
rộng, công tác an sinh xã hội có chuyển biến rõ nét, đem lại những quyền và lợi
ích  thiết thực đối với nhân dân. Đời sống văn hóa vật chất và tinh thần của nhân
dân được nâng lên rõ rệt. Đông đảo quần chúng nhân dân tin tưởng vào sự lãnh đạo
của Đảng, phấn khởi trước những thành tựu của đất nước.
    Tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, ý thức về giá trị truyền thống lịch sử
dân tộc, bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc được mọi tầng lớp nhân dân
coi trọng. Ngày càng có nhiều người dân quan tâm tìm hiểu chủ trương, nghị quyết
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia các hoạt động xã
hội. Các phong trào hướng về cội nguồn, thiện nguyện, xây dựng quê hương giàu
mạnh, gia đình hoà thuận, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn
hoá” được mọi tầng lớp nhân dân đón nhận và hưởng ứng.
    Từ khi Đảng ra đời đến nay, đạo đức cách mạng được giáo dục sâu rộng, có ý
nghĩa định hướng hành vi của con người, đã đem lại những thay đổi mang tính cách
15
mạng trong lao động, sản xuất và chiến đấu, trong công tác và sinh hoạt đời thường
của mỗi cán bộ, đảng viên, góp phần trực tiếp bảo đảm thắng lợi của cách mạng
dân tộc dân chủ nhân dân và những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của thời kỳ
đổi mới. 
2.1.2 Nhược điểm
Tuy nhiên, tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán
bộ, đảng viên, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự nghiệp cách mạng của Đảng. Việc
thực hiện tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ chưa thường xuyên, liên tục, kém
hiệu quả, việc kiểm tra, giám sát chưa tích cực, chủ động, chưa đưa nội dung kiểm
điểm việc thực hiện chuẩn mực đạo đức vào sinh hoạt chi bộ hàng tháng, các đoàn
thể chưa có hình thức sinh hoạt phong phú mà chủ yếu làm theo yêu cầu cấp có
thẩm quyền. Có thể thấy những việc liên quan sai phạm về đạo đức của cán bộ,
công chức, viên chức trong giai đoạn hiện nay xuất hiện chủ yếu tập trung vào
các lĩnh vực như: đất đai, xây dựng, công an, kiểm lâm, y tế, giao thông... Trong
đó, có nhiều vụ việc cán bộ, công chức, viên chức vi phạm đạo đức công vụ, đạo
đức nghề nghiệp gây hậu quả nghiêm trọng, như một số vụ công chức kiểm lâm,
viên chức làm công tác quản lý, bảo vệ rừng lơ là, thiếu trách nhiệm để cho "lâm
tặc" phá rừng trong nhiều năm; một số viên chức ngành y tế lợi dụng vị trí việc
làm vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, xâm phạm nhân phẩm,
danh dự và thể xác của người khác; một số cán bộ dự án "rút ruột" công trình
xây dựng; một số công chức, viên chức thanh tra giao thông, công an giao thông
nhận tiền “mãi lộ” của lái xe và doanh nghiệp; một số công chức địa chính cố ý
sai phạm để trục lợi cá nhân; có cán bộ làm công tác đền bù, giải tỏa thiếu quản
lý, tắc trách để cấp dưới gây ra những sai phạm gây nhiều dư luận, bức xúc cho
người dân; thậm chí công chức làm công tác văn thư, lưu trữ của cơ quan chuyên
môn cũng hách dịch, rề rà, gây khó dễ cho các cá nhân đến liên hệ công tác...
Bên cạnh đó, tình trạng cán bộ, công chức, viên chức bớt xén thời gian làm việc,
16
đùn đẩy trách nhiệm, giải quyết công việc sai quy định, hướng dẫn, giải thích
công việc cho người dân một cách lòng vòng, khó hiểu, thái độ làm việc hời hợt,
thiếu nhiệt tình và thiếu hẳn tính thân thiện hoặc thiếu nhiệt tình trong việc tiếp
công dân. Và chuyển biến nhận thức và nhất là làm theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh còn hạn chế, chưa rõ nét. Một số cán bộ, đảng viên chưa nhận
thức đầy đủ về ý nghĩa của việc thực hiện chuẩn mực đạo đức theo tấm gương Hồ
Chí Minh, còn ngại rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu. Một bộ phận cán bộ, đảng viên,
công chức, viên chức, kể cả lãnh đạo, quản lý chưa thật sự gương mẫu.
Còn hiện tượng đùn đẩy, né tránh trách công việc, chưa thường xuyên học tập bồi
dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực công tác hạn chế; một số đơn vị,
tình trạng mất đoàn kết nội bộ vẫn còn xảy ra, có biểu hiện cục bộ, kèn cựa địa vị,
ganh tị, bè phái, lợi ích nhóm, trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn không phối
hợp với nhau, làm việc theo kiểu “mạnh ai nấy làm” dẫn đến hiệu quả công việc
không cao.
Trong việc thực hiện nhiệm vụ, công tác tiếp xúc, tiếp nhận hồ sơ giải quyết
công việc cho nhân dân, một số cán bộ, công chức, viên chức tỏ rõ thái độ hách
dịch, nhũng nhiễu khi giải quyết công việc, gợi ý, vòi vĩnh trong khi thực hiện
nhiệm vụ.
Ở một số các cơ quan đơn vị từ trung ương đến địa phương, tình trạng lạm chức
lạm quyền vẫn còn xảy ra. Một là vấn đề lạm quyền xong sau đó là vấn đề tham
nhũng. Ví dụ, người dân đi làm thủ tục giấy tờ nhưng cán bộ, đảng viên lại quát
tháo với sắc mặt cứng nhắc không có thiện chí của một người đảng viên nên có,
thậm chí còn trốn tránh đùn đẩy không tiếp dân. Đến lúc làm giấy tờ thì mượn cớ
làm trì trệ không đưa nhưng đến khi người dân biếu xén thì tất cả mọi việc lại
nhanh chóng. Đạo đức của một người cán bộ có chuẩn mực hay không đều thể hiện
qua hành động với các mỗi quan hệ được nói đến.

17
 Trước tình hình đó thì Đảng đã ra chỉ thị 05 - CT/TW của Bộ Chính trị về “ Đẩy
mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và
chủ đề năm 2019  “trọng dân, dân chủ và vì dân”. Các cán bộ, đảng viên phải bắt
buộc học tập, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của bản thân mình, thực hiện tốt các
chuẩn mực đạo đức cơ bản như:
Thứ nhất, sống có lý tưởng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, hết
lòng phụng sự nhân dân, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh. Đây là quy định đầu tiên của Đảng ta ban hành trong quy định 08 ngày
25/10/2018 vừa qua.
Thứ hai, chấp hành nghiêm các quy định của Đảng, Nhà nước, cơ quan, đơn vị
và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.
Thứ ba, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, chống chủ nghĩa cá
nhân, giữ gìn đoàn kết, thân ái.
Thứ tư, kiên quyết đấu tranh với những hành vi suy thoái về đạo đức; xây dựng
lối sống trung thực, trong sáng, giản dị, khiêm tốn.
Thứ năm, tích cực trau dồi đạo đức nghề nghiệp, có ý thức giữ gìn danh dự,
lương tâm của người cán bộ, công chức, viên chức.
Bác Hồ đã từng nói: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà
không có tài làm việc gì cũng khó”. Làm một người lãnh đạo thì bản thân người đó
phải có đủ đức và tài, nhưng điều cơ bản cốt lõi là phải có cái đức. Một người có
đức dù khó làm việc nhưng với lương tâm trách nhiệm của bản thân thì người làm
đó đặt cả cái tâm của mình vào mà làm việc. Một người cán bộ phải biết yêu
thương dân, nếu không thương dân, vì lợi ích của bản thân, vì chủ nghĩa cá nhân
làm lu mờ lí trí thì người đó không cứng đáng làm cán bộ. Tuy nhiên, để làm một
đảng viên thì trước hết phả có tài sau đó tu dưỡng thêm đạo đức của bản thân cho
tròn trách nhiệm với cương vị của mình. Cái đức của người cán bộ, đảng viên là

18
không làm cho dân chịu đói khổ, nếu người dân phải chịu đói khổ tức đấy là do cán
bộ, đảng viên.

Đồng thời một người cán bộ, đảng viên có đạo đức tốt đẹp để làm việc và sinh
sống, lối sống của đảng viên có trách nhiệm với chính bản thân họ. Lối sống lành
mạnh hay tồi tệ sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới bản thân và gián tiếp với công việc.
Trong các chuẩn mực đạo đức cách mạng mà Hồ Chí Minh đã nhắc tới thì có một
chuẩn mực là “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”, một người đảng viên phải
có đủ những phẩm chất này, đây là những phẩm chất cao đẹp hướng con người ta
đến một thế giới chân thiện mĩ, góp phần thúc đẩy ý chí, tinh thần của con người.
Một người cán bộ trước hết phải cần cù, chịu khó, chăm làm việc, chăm học hỏi có
như vậy mới tìm ra, đưa ra được những ý kiến, những kế sách để phát triển trong
cuộc sống cũng như trong công việc. Tiếp theo, giản dị được gắn với một chữ
kiệm, không khoa trương hào nhoáng, không xa xỉ lãng phí, không hoang phí tiệc
tùng là những thứ mà các cán bộ, đảng viên cần phải biết. Thuế của người dân đóng
để trả lương cho người lãnh đạo phục vụ nhu cầu của người lãnh đạo không giúp
dân mà ngược lại chèn ép dân đó là sai trái. Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam là một nước của dân, do dân, vì dân nhưng những người lãnh đạo là đầy tớ
của nhân dân làm dân phải khổ thì không thể nào chấp nhận được. Vì vậy, không
phải cứ kiệm cho mình là được mà phải lấy dân làm gốc không được tham nhũng
quan liêu rồi lấy tiền đó mà thụ hưởng, làm một người phải chính đáng, chính danh
ngôn thuận vì mới được tin tưởng. Phải công khai rõ ràng rành mạch không để xảy
ra sai sót ảnh hưởng tới nhân dân, tới lợi ích của đất nước, không để chủ nghĩa cá
nhân chi phối con người cũng như ngăn chặn sự thiên vị bất công của người cán bộ
đối với gia đình người thân xảy ra tại nơi làm việc.

Lối sống của người đảng viên phải rõ ràng rành mạch vì có thể đó chính là hình
mẫu mà những lớp trẻ theo đuổi. Theo pháp luật, những người mang tội nặng nhẹ

19
thì tùy mức độ rồi xem xét mới được phép kết nạp đảng hay không còn những đảng
viên phạm pháp thì chắc chắn sẽ bị kỉ luật và khai trừ tùy theo mức độ phạm tội. Vì
vậy, để làm một đảng viên trước hết phải biết giữ mình, biết trên biết dưới, biết đối
nhân xử thế với mọi người. Người đảng viên không được làm những điều trái với
vi phạm pháp luật, tuân thủ chặt chẽ khắt khe với những quy định mà một người
đảng viên phải làm và một công dân phải làm. Tuân thủ một lối sống tốt đẹp, hòa
ái, một lối sống hướng con người ta tới đỉnh cao của cuộc đời, hướng tới một thế
giới chân thiện mĩ không giả dối phù phiếm, không bị lay động bởi những cám dỗ
của cuộc sống.

2.2 Nguyên nhân

2.2.1 Khách quan

Tác động tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường như việc chạy theo lợi ích,
lợi nhuận; sự phân hóa giàu nghèo, tình trạng bất công xã hội, gian lận thương mại,
chủ nghĩa cá nhân… chưa có giải pháp khắc phục tích cực, trong khi có những mặt
trở nên nghiêm trọng. Tình trạng yếu kém trong lãnh đạo, quản lý kinh tế, xã hội; tệ
quan liêu, tham nhũng, hối lộ, sự suy thoái về đạo đức, lối sống trong một số cán bộ
có chức, có quyền… chậm được ngăn chặn, đẩy lùi. 

Tác động từ các thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Lợi
dụng những khó khăn, yếu kém, sự tha hóa của một số cán bộ ta trong cơ chế mới,
các thế lực thù địch tìm mọi cách khoét sâu thêm mâu thuẫn, tìm cách làm suy yếu
Đảng, tha hóa, lôi kéo, mua chuộc cán bộ, chia rẽ nội bộ… 

Tác động từ cơ sở, tâm lý của xã hội tiểu nông truyền thống đã ăn sâu hàng ngàn
đời nay trong cộng đồng cư dân Việt Nam. Đội ngũ cán bộ phần đông sinh ra, lớn
lên trong di sản kinh tế, tâm lý, tinh thần truyền thống đó. Do vậy, không ít người
nặng tính cục bộ địa phương; tự do, tùy tiện, không theo các quy định chung; chủ
nghĩa cá nhân, tư lợi; tuyệt đối hóa kinh nghiệm, nặng thói gia trưởng, bảo thủ, hạn
20
chế tính sáng tạo, thiên về cảm tính, tư duy lý luận chưa phát triển… nên dễ xem
thường tri thức khoa học, lý luận… 

2.2.2 Chủ quan

Do công tác giáo dục chính trị, tư tưởng chưa được coi trọng đúng mức, hoạt
động kém hiệu quả. Nhận thức chính trị, tư tưởng của cán bộ, đảng viên trước hết
phải được bắt nguồn từ sự giáo dục, tuyên truyền của Đảng. 35 năm đổi mới, công
tác này còn nhiều bất cập, nhất là hàng thập niên đầu Đổi mới có nhiều lúng túng,
xáo trộn.

  Do tình trạng lạc hậu của lĩnh vực lý luận chính trị hiện nay. Sự nghiệp đổi mới
của Đảng phải bắt đầu tư sự thay đổi quan điểm lý luận đến thực tiễn đời sống. Đây
là quá trình vừa tìm tòi, thử nghiệm, nhiều vấn đề chưa có tiền lệ, chưa được nhận
thức lý luận làm sáng tỏ.

Do nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, quản lý đảng viên bị buông lỏng, chấp
hành chưa nghiêm. Tình trạng thiếu chặt chẽ trong quản lý cán bộ, đảng viên; việc
kiểm tra, giám sát hoạt động của đảng viên chưa tốt; đấu tranh chống tiêu cực và xử
lý vụ việc chưa nghiêm, chưa triệt để; nắm bắt diễn biến tư tưởng cán bộ, đảng viên
chậm, thiếu đầy đủ; việc bảo vệ tư tưởng và con người cụ thể trong chống tiêu cực
chưa tốt… 

  Do cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng, rèn luyện và học tập để chủ nghĩa cá nhân
phát triển, chi phối. Họ nặng tính thực dụng, thiếu tu dưỡng rèn luyện thường
xuyên nên ý thức giác ngộ, lập trường giai cấp phai nhạt, tư tưởng hưởng thụ, bệnh
gia trưởng, hẹp hòi ích kỷ, chủ nghĩa cá nhân trỗi dậy chi phối suy nghĩ và hành vi. 

 Do những yếu kém trong quản lý nhà nước, quản lý xã hội vừa là nguyên nhân,
vừa là hệ quả của sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ,
đảng viên. Ai cũng thấy rõ tình trạng yếu kém trong quản lý nhà nước về kinh tế,

21
xã hội ở nước ta hiện nay đều do năng lực và phẩm chất của đội ngũ cán bộ; do tình
trạng pháp luật chưa đủ, chất lượng chưa cao, thi hành chưa nghiêm ở cả người duy
trì và người chấp hành pháp luật.
2.3 Vai trò của đảng viên trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và hội nhập quốc tế hiện nay

2.3.1 Vai trò trực tiếp

Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là tên gọi của nền kinh tế
hiện tại của nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Là nền kinh tế nhiều thành
phần trong đó khu vực kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, với mục tiêu dài hạn là
xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Khái niệm nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được chính thức
sử dụng trong các văn kiện đại hội IX (tháng 4/2001) của Đảng; theo đó, “Đảng và
Nhà nước ta chủ trương thực hiện nhất quán và lâu dài chính sách phát triển kinh tế
hàng hóa nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quả lí của nhà
nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đó chính là nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa”. Đại hội XII của Đảng (tháng 1/2016) tiếp tực bổ sung,
phát triển: “Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nền
kinh tế vận hành đầy đủ, đồng bộ theo quy luật của king tế thị trường, đồng thời
bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất
nước. Đó là nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế; có sự quản lí của
Nhà nước pháp quyền”.
Nhân dân và đảng viên đặc biệt là những đảng viên trẻ, họ đi đầu trong công tác
hội nhập và phát triển của đất nước, họ chính là người có ảnh hưởng sự hội nhập và
phát triển đó. Đất nước này là của những người trẻ, họ cố gắng thì họ thành công và
hơn hết đảng viên là những người lãnh đạo đất nước.
Bộ Kinh tế là bộ phận chủ chốt của sự phát triển. Trong Triết học, kinh tế được
coi là “cơ sở hạ tầng” nhưng tuy nhiên là đóng vai trò rất quan trọng. Những đảng
22
viên trong bộ phận này, họ là những người lãnh đạo, đưa ra những quyết định đúng
đắn trong nền kinh tế phát triển. Việt Nam là một nước đang trong thời kì quá độ,
và đanng phát triển đất nước với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa. Trong đó, nền kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo có sự quản lý của nhà
nước, vì vậy đảng viên là người quản lí. Nhà nước xã hội chủ nghĩa quản lý nền
kinh tế bằng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách, pháp luật, và băng cả sức
mạnh vật chất của lực lượng kinh tế nhà nước; đồng thời sử dụng cơ chế thị trường,
áp dụng các hình thức kinh tế và phương pháp quản lý của kinh tế thị trường để
kích thích sản suất, giải phóng sức sản xuất, phát huy mặt tích cực, hạn chế và khắc
phục mặt tiêu cực của cơ chế thị trường, bảo vệ lợi ích của nhân dân lao động, của
toàn thể nhân dân.
Bộ Ngoại giao và Bộ Chính trị là cơ quan nắm giữ chức vụ để phát triển hội
nhập quốc tế, các quyết định về quan hệ thông qua và được thông qua đều do quốc
hội cho phép và người thực hiện là Bộ Ngoại giao và Bộ Chính trị. Đây chính là
“kiến trúc thượng tầng” của sự phát triển.
Dù là ở phương diện nào trong nền kinh tế hay hội nhập thì người đảng viên
luôn có vai trò quyết định những thay đổi của đất nước. Là một công dân của đất
nước, đồng thời cũng là một đảng viên ưu tú được nhân dân tin tưởng được bầu lên
và giữ chức vụ trong Tổ chức Đảng và Nhà nước, người đảng viên phải cố gắng
làm tốt nhiệm vụ mà mình được giao để xứng đáng với cương vị của mình vì ở
chức vụ này rất dễ làm đảng viên mưu cầu chuộc lợi.
2.3.2 Vai trò gián tiếp
Không chỉ là người quyết định trực tiếp nữa mà người đảng viên cũng gián tiếp
tham gia xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế hiện nay. Là một đảng viên, họ không được phép thành lập hoặc mở công
ty của riêng mình mà họ chỉ được phép tham gia với tư cách cổ đông để tránh tình
trạng tham ô rửa tiền. Họ không được phép quyết định sự xoay chuyển của nền
23
kinh tế nhưng họ lại đóng góp cho sự phát triển cho nền kinh tế bằng hình thức
kinh doanh phù hợp với bản thân và phù hợp với sự phát triển.
Hoặc, những đảng viên uy tín được nhờ cậy để khuyên nhủ đưa ra những giải
pháp phù hợp. Có thể là giành một vài lời khuyên với những kiến thức đúng đắn
phù hợp cho người thân, cho bạn bè, cho đồng nghiệp thì đó cũng là một cách gián
tiếp về sự tham gia để phát triển.
Vì vậy, bất kể họ tham gia bằng cách nào, như nào nhưng có một điều có thể
khẳng định là đã là một người đảng viên thì phải chăm lo cho sự phát triển của đất
nước. Một người đảng viên giữ chức vụ càng cao thì càng phải lí trí hơn đừng để
sai lầm củ bản thân mà ảnh hưởng tới đất nước. Rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối
sống của bản thân để tránh tình trạng vì chủ nghĩa cá nhân mà xảy ra sai lầm. Đã là
một người cán bộ, đảng viên thì chính là đầy tớ của nhân dân, mọi sự đều vì dân
tránh trường hợp vì lợi ích của bản thân mà làm dân khổ.
CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP ĐẤU TRANH NGĂN CHẶN SỰ SUY THOÁI VỀ
ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CỦA ĐỘI NGŨ ĐẢNG VIÊN TRONG NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ HỘI NHẬP
QUỐC TẾ HIỆN NAY
3.1 Đẩy mạnh công tác nghiên cứu lí luận về đạo đức và tổng kết thực tiễn việc
ngăn chặn, đầy lùi sự suy thoái về đạo đức lối sống của đảng viên
Đạo đức là cái gốc của người cách mạng, của người đảng viên của Đảng Cộng
sản. Hiện nay lý luận đạo đức của chúng ta còn lạc hậu, chưa theo kịp với sự phát
triển của thực tiễn mới, của phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và hội nhập quốc tế. Do đó, nhiều quan niệm đạo đức đã trở thành lạc hậu,
nhiều chuẩn mực đạo đức đã mất đi chân giá trị và không còn phù hợp trong điều
kiện mới. Trong khi những quan niệm đạo đức mới, những chuẩn giá trị đạo đức
mới đang hình thành và từng bước được định hình. Sự lạc hậu của lý luận đạo đức
và sự yếu kém trong công tác nghiên cứu phát triển lý luận đạo đức, vô hình trung
24
đã làm cho tình trạng trên kéo dài một cách tự phát: cái cũ, lạc hậu vẫn bền bỉ tồn
tại một cách dai dẳng; cái mới chưa thể hiện được một cách rõ nét, chưa có chỗ
đứng vững chắc trong cuộc sống. Bên cạnh đó, đạo đức, lối sống phương Tây đang
có điều kiện thuận lợi cho việc xâm nhập và tác động mạnh mẽ tới đời sống xã hội
ta, nhất là đối với lớp trẻ. Tình trạng “Tây hóa” đang xảy ra và xảy ra với một tốc
độ lan truyền mạnh mẽ và những đảng viên, đặc biệt là đảng viên trẻ thì tình trạng
này cũng không tránh khỏi. Lối sống của các nước phương Tây hoàn toàn khác với
Việt Nam nên các chuẩn mực đạo đức cũng thay đổi ít nhiều và từ đó thì sự thay
đổi về đạo đức lối sống cũng ảnh hưởng tới bản thân người đảng viên, từ đó làm
thay đổi đến hành động của người đảng viên đó.
Nghiên cứu phát triển lý luận đạo đức cách mạng phải bắt đầu từ thực tiễn, tổng
kết thực tiễn là cách tốt nhất để bổ sung, phát triển lý luận đạo đức cách mạng. Do
đó, cần thường xuyên sơ kết, tổng kết việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về đạo
đức, lối sống; tổng kết và truyền bá rộng rãi những giá trị mới của con người Việt
Nam trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Vì vậy, với tình hình phát triển như hiện tại thì rất cần một tư duy lí luận mới
phù hợp cho sự phát triển của đất nước. Tuy nhiên, những khuôn mẫu đạo đức giáo
điều, cũ mòn, ít có giá trị thiết thực lại được nghiên cứu, rao giảng quá nhiều dẫn
đến nhàm chán, phản tác dụng. Trong khi đó con người và xã hội đang rất cần
những giá đỡ của đạo đức mới trên những bước đi còn chập chững trong lộ trình
phát triển kinh tế trị trường và hội nhập quốc tế của dân tộc, thì lại đang thiếu hụt.
Sự thiếu hụt những giá đỡ của đạo đức đã làm cho chúng ta lúng túng trong xử lý
các quan hệ đạo đức mới, trong tổ chức các thiết chế đạo đức mới. Đôi khi muốn
thoát ra khỏi lối mòn đó thì lại gặp phải những rào cản ngay trong tư duy, nếp nghĩ
đã hằn sâu trong quan niệm, tư tưởng của chính chúng ta. Đảng kêu gọi mọi người
rèn luyện đạo đức, nâng cao đạo đức, lối sống và ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về
đạo đức, lối sống trong Đảng, nhưng công tác lý luận của Đảng vẫn chưa lý giải
25
một cách thuyết phục đối với toàn xã hội nhằm trả lời câu hỏi đạo đức ngày nay là
gì? Hành vi đạo đức đúng đắn của cán bộ, đảng viên là những hành vi nào? Chống
suy thoái đạo đức, lối sống là chống những gì?...
Để ngăn chặn sự suy thoái về đạo đức, lối sống thì công tác tư tưởng trong Đảng
cũng cần phải cải thiện, phải giải quyết những vấn đề đó một cách thấu đáo và còn
phải phân tích, đánh giá, dự báo tình hình để tạo nên hiệu quả tốt nhất.
3.2 Tuyên truyền cổ động về đạo đức, lối sống
Trong công tác xây dựng Đảng nói chung, xây dựng Đảng về đạo đức nói riêng,
công tác tuyên truyền, cổ động cần chú trọng làm tốt hơn việc nêu gương những
người tốt, việc tốt; tuyên truyền, phổ biến những tấm gương tiêu biểu, đi đầu của
đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì, người đứng đầu trong các
cơ quan, tổ chức, đơn vị theo đúng tinh thần Quy định 101-QĐ/TW của Ban Bí thư
về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt
các cấp.
Biểu dương kịp thời và nhân rộng ra toàn xã hội những nhân tố, mô hình mới,
cách làm hay, các gương tập thể và cá nhân điển hình tiên tiến thực sự tiêu biểu,
mang tính thuyết phục cao được đa số các tầng lớp nhân dân thừa nhận để tạo sức
lan tỏa kịp thời. Qua đó lấy nhân tố tích cực để đẩy lùi tiêu cực; phê phán, đấu
tranh với những biểu hiện sa sút về tư tưởng chính trị, vô trách nhiệm, vụ lợi cá
nhân, vi phạm những chuẩn mực đạo đức, lối sống; chấn chỉnh, phê bình những cá
nhân, tập thể yếu kém.
Trong Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam đã thông qua Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ XI của Đảng, Điều 34 : “Tổ chức Đảng và đảng viên có thành tích
được khen thưởng theo quy định của Ban Chấp hành Trung ương”; trong khoản 1
Điều 35 quy định: “Tổ chức Đảng và đảng viên vi phạm kỉ luật phải xử lí công
minh, chính xác, kịp thời”. Vì vậy, mọi công tác thưởng phạt của Đảng đều liêm

26
minh chính trực thể hiện tinh thần trong sạch của Đảng, thể hiện lối sống tích cực,
loại trừ cái xấu, tiến tới những giá trị đạo đức tốt đẹp, những lối sống lành mạnh.
Cần phát huy vai trò của các công cụ, phương tiện tuyên truyền, phổ biến tiêu
chuẩn đạo đức cán bộ, đảng viên, các quy định, quan điểm, chủ trương và biện
pháp của Đảng về ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức,
lối sống trong cán bộ, đảng viên; giúp cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu đúng về
phòng, chống suy thoái đạo đức, lối sống trong bản thân mỗi người và ở cả mọi
người.
Trong tuyên truyền, cổ động cần phải nêu gương những tấm gương “người tốt,
việc tốt”, nêu những tấm gương đảng viên ưu tú đạt được thành tích cao trong công
tác, trong thực tiễn đời sống... nhằm cổ vũ, khích lệ tinh thần người dân, người
đảng viên. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là điều mà Đảng
ta ra sức học tập và rèn luyện, phàm là người trên đất nước Việt Nam thì Chủ tịch
Hồ Chí Minh là tấm gương tiêu biểu, vĩ đại nhất. Việc tuyên truyền mọi người học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh có thể thực hiện tuyên truyền
trêm sách báo, các phương tiện truyền thông để phù hợp với mọi lứa tuổi.
Đi cùng với khen thưởng là kỉ luật với tất cả những cán bộ, đảng viên vi phạm
quy định “giết gà dọa khỉ” cũng là một cách làm tốt đối với việc kỉ luật đảng viên
nhằm răn đe, cảnh cáo đối với một số đối tượng đang và có ý định thực hiệ một số
hành vi vi phạm về đạo đức lối sống. Tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lạm chức lạm
quyền là những hành vi vi phạm tiêu biểu nhất, hay gặp nhất của các cán bộ đảng
viên. Vì vậy cần phải mạnh tay trong việc trừng phạt những đảng viên vi phạm
những hành vi vi phạm này nhưng cũng tùy thuộc theo mức độ vi phạm để kỉ luật.
Tivi, báo đài là những phương tiện tốt nhất để thực hiện công tác tuyên truyền này.
3.3Thực sự phải coi trọng và tiến hành có hiệu quả các biện pháp giáo dục đạo
đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên.

27
 Giáo dục đạo đức, lối sống không những là tiền đề của nâng cao trình độ lý luận
mà còn là một biện pháp để ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức, lối sống
của cán bộ, đảng viên. Việc coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng
viên là đòi hỏi không chỉ của công tác lý luận mà còn là đòi hỏi của nhiệm vụ xây
dựng Đảng.
Phải phát huy được sức mạnh tổng hợp, đề cao trách nhiệm của cả hệ thống
chính trị và toàn dân nhưng trước hết phải thực sự coi trọng và đổi mới việc giáo
dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, tạo niềm tin trong Đảng và nhân
dân. Những tài liệu phục vụ công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng
viên cần phải phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Bổ sung và hoàn thiện thang giá trị đạo đức các
phẩm chất đạo đức cơ bản của cán bộ, đảng viên theo các tiêu chí về phẩm chất đạo
đức, lối sống: cần, kiêm, liêm, chính, chí công vô tư; năng động, sáng tạo, dám
nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; ham học hỏi, cầu tiến bộ, biết trọng dụng
hiền tài; nói đi đôi với làm, gương mẫu trong công việc; có tinh thần tự phê bình và
phê bình, dũng cảm đấu tranh chống lại cái sai, bảo vệ cái đúng.
Từ giáo dục, tự rèn luyện các giá trị đạo đức là điều mà tát cả mọi người đều
phải hướng đến, đặc biệt là các cán bộ, đảng viên thì đó là điều mà họ bắt buộc
phỉa thực hiện. Để làm một người lãnh đạo thì họ cũng phải chăm chỉ để xứng đáng
với cương vị mà họ giữ vị trí. Phải thường xuyên động viên, mới khích lệ được nhu
cầu tự hoàn thiện ở mỗi người và thường xuyên bồi dưỡng năng lực tự giáo dục, tự
rèn luyện của họ. Tạo ra các điều kiện và môi trường thuận lợi để họ phát huy tính
chủ động, tự giác của cán bộ, đảng viên trong việc tự tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi
đạo đức, lối sống, tạo dựng môi trường tinh thần tích cực đấu tranh với cái xấu, bảo
vệ cái tốt.

28
3.4 Kiên quyết, kiên trì đấu tranh ngăn chặn sự suy thoái về đạo đức, lối sống,
đồng thời đưa ra các điều lệ điều luật phù hợp với đạo đức lối sống của cán
bộ đảng viên trong tình hình xã hội phát triển hiện nay.
Sự suy thoái về đạo đức, lối sống làm cho cán bộ, đảng viên mất đi khả năng tự
miễn dịch trước những độc tố mà kẻ thù tiêm nhiễm vào lĩnh vực tư tưởng, chính
trị và tổ chức. Cán bộ, đảng viên là tế bào của tổ chức đảng; là "rường cột" của thể
chế chính trị, của chế độ xã hội chủ nghĩa, nếu không kịp thời ngăn chặn và đẩy lùi
suy thoái về đạo đức, lối sống của đội ngũ này, tất yếu sẽ dẫn đến sự tha hóa, biến
chất về tư tưởng chính trị. Đấu tranh ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức,
lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt và
cấp bách nhất hiện nay. 
Hiện nay, điều mà Bác Hồ đã từng cảnh báo rằng: “Một dân tộc, một đảng và
mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm
nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến, ca ngợi nếu lòng dạ không trong
sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân” đã và đang diễn ra, sự suy thoái về đạo
đức, lối sống dẫn đến tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, nhũng nhiễu dân của một
bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên vẫn diễn ra rất nghiêm trọng.
Suy thoái về đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên có xu hướng tăng cả về
số lượng và phạm vi. Sự suy thoái về đạo đức, lối sống làm nảy sinh lãng phí, tham
nhũng, nhũng nhiễu dân, trước kia diễn ra chủ yếu ở cán bộ, đảng viên hoạt động
trong lĩnh vực kinh tế, thì nay xảy ra ở trong tất cả các ngành, các lĩnh vực: Y tế,
giáo dục, văn hoá, thực hiện chính sách xã hội, tổ chức cán bộ, công tác tham mưu,
hoạch định chính sách cụ thể… với mức độ ngày càng tăng. Trong xã hội ta đang
diễn ra cuộc đấu tranh giữa hai lối sống: lối sống có lý tưởng, lành mạnh, trung
thực, sống bằng lao động của mình, có ý thức tôn trọng và bảo vệ của công, chăm
lo lợi ích của tập thể, của Nhà nước, với lối sống thực dụng, dối trá, ích kỷ, ăn bám,
chạy theo đồng tiền” và theo chủ nghĩa cá nhân thì một bộ phận không nhỏ đã và
29
đang chọn lối sống thứ hai. Nếu trước kia chủ yếu là “ăn cắp vặt”, “bớt xén” mang
tính chất cá nhân, đơn lẻ, thì nay diễn ra với nhiều thủ đoạn, có tính “tổ chức” chặt
chẽ, “móc nối” chằng chịt trên dưới, trong ngoài để trục lợi như: Thông đồng, chia
chác giữa các bên trong đầu tư xây dựng cơ bản, giải phóng mặt bằng, mua sắm vật
tư, thiết bị, hàng hoá, đấu thầu và chỉ định thầu, phân phối dự án, hoàn thuế giá trị
gia tăng, trong cấp phát vốn, nhận hối lộ trong điều tra, truy tố, xét xử; “ra giá”
trong việc cung cấp thông tin bí mật và trong bổ nhiệm, đề bạt cán bộ.
bệnh cơ hội, chủ nghĩa cá nhân có chiều hướng gia tăng và không chỉ có ở đảng
viên trẻ, mà còn biểu hiện ở cả trong một bộ phận cán bộ, đảng viên nói chung,
nhất là những cán bộ nắm quyền, nắm tiền và tài sản công, nắm cán bộ, nắm thông
tin. Lối sống này trái với những chuẩn mực đạo đức của người cộng sản “cần,
kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” như sinh thời Bác Hồ đã dạy. Báo cáo của Bộ
Chính trị trình Hội nghị Trung ương 6 (lần 2) khoá VIII đã đề cập đến năm kiểu
“chạy”, đó là: “chạy chức”, “chạy quyền”, “chạy chỗ”, “chạy lợi”, “chạy tội”;
ngoài ra còn “chạy bằng cấp”, ở một số nơi còn giảm số tuổi xuống để hưởng lợi
lộc chức vụ gọi là “chạy tuổi”.
Tình trạng phổ biến nhất cho thấy sự suy thoái đạo đức, lối sống của đảng viên
đó là nói nhiều làm ít, nói nhưng không làm còn xảy ra ở không ít cán bộ, đảng
viên, trái với lời dạy của Bác Hồ là “nói phải đi đôi với làm”, “dù khó khăn đến
mấy cũng kiên quyết làm đúng chính sách và nghị quyết của Đảng”. Tình trạng nói
nhiều, làm ít, làm không đến nơi, đến chốn hoặc không làm còn diễn ra ở nhiều nơi,
và dễ thấy nhất là cấp trên nói, cấp dưới không làm theo và người dân thì than oán.
Trong Đảng ta hiện nay, không ít cấp uỷ, người lãnh đạo… còn xa dân, không
sát cơ sở, không hiểu thực tiễn, ít lắng nghe ý kiến cấp dưới, không nắm được hoạt
động, lối sống của cán bộ dưới quyền, nên có trường hợp đề ra chủ trương, chính
sách không phù hợp với thực tế, người dân không đồng tình. Việc nhận xét cán bộ
chung chung, thậm chí sai lệch tới mức “vô trách nhiệm”, lãnh đạo thì cứ cho rằng
30
mình đúng khăng khăng giữ ý kiến của bản thân, xảy ra lỗi thì đổ lên đầu cấp dưới
và nhân dân rằng không chịu làm theo hoặc trước đó vẫn tốt giờ sao lại thế này.
Tham nhũng, nhũng nhiễu dân gây hậu quả nặng nề trên nhiều mặt, làm thất
thoát tài sản, tiền vốn của Nhà nước, của nhân dân và hư hỏng một bộ phận không
nhỏ cán bộ, đảng viên. Tình trạng “nhũng nhiễu”, “vòi vĩnh” dân ở nhiều cán bộ,
đảng viên, công chức khi thực thi công vụ, nhưng chưa tới mức phải truy tố trước
pháp luật diễn ra ngày càng nghiêm trọng trong nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều lĩnh
vực, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến môi trường đầu tư, làm nhiều
cán bộ, đảng viên và nhân dân băn khoăn, chưa thật sự tin tưởng đối với cuộc đấu
tranh phòng, chống tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, nhũng nhiễn dân.
Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, về phẩm chất đạo đức, lối sống dẫn
đến tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, sách nhiễu của một bộ phận không nhỏ cán
bộ, công chức, đảng viên diễn ra nghiêm trọng làm cho nhân dân bất bình, lo lắng
và giảm lòng tin đối với Đảng, Nhà nước, là nhân tố kìm hãm bước tiến của công
cuộc đổi mới và vẫn là nguy cơ, hiểm họa lớn đe dọa sự tồn vong của Đảng, của
chế độ ta.
Trong bài phát biểu của ông Vũ Quốc Hùng nguyên trưởng bộ phận Thường
trực Trung ương 6, Đại biểu Đoàn Phú Thọ về Vấn đề về đạo đức, lối sống của cán
bộ đảng viên hiện nay ông đã nhấn mạnh một số điểm sau về việc suy thoái đạo
đức lối sống của đảng viên:
1. Khi chuyển sang nền kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập, Đảng, Nhà nước ta
chưa lường hết tác động của mặt trái cơ chế thị trường, nên lúng túng trong
việc chuẩn bị tư tưởng, khả năng tự đề kháng trong cán bộ, đảng viên và nhân
dân. Chưa kịp thời tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, nhận dạng những hành vi
tiêu cực nảy sinh trong quá trình đổi mới, nên không có những biện pháp ngăn
ngừa, khắc phục một cách hiệu quả. Các công cụ mang tính pháp lý để hạn chế
những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường, mở cửa, hội nhập như luật, cơ
31
 chế, chính sách, nhất là trong lĩnh vực đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản, chi tiêu
tài chính công, công tác cán bộ lại còn nhiều sơ hở, dễ bị lợi dụng để trục lợi,
nhưng chậm được khắc phục; cùng với việc chúng ta chưa thực hiện tốt dân
chủ, công khai, minh bạch nên đã gây trở ngại đáng kể cho cuộc đấu tranh
phòng, chống tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, ngăn ngừa sự suy thoái đạo
đức, lối sống trong Đảng và trong xã hội.
2. Việc giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên chưa được tiến hành
thường xuyên, không ít nơi bị buông lỏng. Nội dung, phương pháp giáo dục
còn đơn điệu, còn thiếu những biện pháp cụ thể gợi mở cho đảng viên tự kiểm
điểm, tự rèn luyện, tự tu dưỡng; hiệu quả giáo dục còn hạn chế, chưa nâng cao
được tính chiến đấu, tinh thần thẳng thắn, dũng cảm trong tự phê bình và phê
bình của cán bộ, đảng viên đối với những hành vi sai trái, hư hỏng của bản
thân, của đơn vị và của xã hội; không ít cán bộ, đảng viên biết những hành vi
xâm hại đến lợi ích của tập thể, của cộng đồng, trái với những chuẩn mực đạo
đức, lối sống được Bác Hồ và Đảng ta xác định, nhưng né tránh, không dám
thẳng thắn đấu tranh, góp ý, thậm chí còn dung túng cho những hành vi vi
phạm đó.
3. Chưa nhận thức và hành động đúng nhiệm vụ xây dựng Đảng là then chốt,
chưa tạo được quyết tâm chính trị cao trong Đảng và xã hội nhằm ngăn ngừa
sự suy thoái trong Đảng về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, đẩy lùi tệ
quan liêu, tham những, lãng phí, nhũng nhiễu dân. Vai trò nêu gương trong
việc đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, rèn luyện đạo
đức cách mạng, lối sống giản dị, trong sáng, hết lòng vì Đảng, vì dân của cán
bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp uỷ, cơ quan, đơn vị từ Trung ương
đến địa phương còn mờ nhạt, chưa trở thành tấm gương sáng về đạo đức, lối
sống cho mọi người học tập, noi theo.

32
 Chính vì vậy, sự suy thoái về đạo đức lối sống của các cán bộ đảng viên không
chỉ là do bản thân họ mà lỗi còn do cả Đảng và Nhà nước. Một số biện pháp cấp
thiết trước mắt được đưa ra để ngăn chặn sự suy thoái đạo đức, lối sống của đảng
viên là phải làm chuyển biến nhận thức sâu sắc trong toàn Đảng, trước hết trong
cấp ủy, lãnh đạo các cấp về tính nghiêm trọng và nguy cơ của tình trạng suy thoái
tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí đối với
sự ổn định, phát triển của đất nước. Bố trí đúng cán bộ, nhất là người đứng đầu, có
đức, có tài, có bản lĩnh, tâm huyết và bằng chương trình hành động cụ thể, có trọng
tâm, trọng điểm trong từng thời gian, phù hợp với từng ngành, từng địa phương,
đơn vị, nêu cao trách nhiệm của mỗi người, mỗi cơ quan, đơn vị trong tổ chức thực
hiện trong các tổ chức Đảng, cơ quan nhà nước hiện hành.
Trong giáo dục phải hết sức coi trọng về chất lượng; thường xuyên giáo dục về
tư tưởng chính trị, nhân cách và lối sống cho cán bộ, đảng viên, đặc biệt là giáo dục
cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và cán bộ, đảng viên hoạt động trong các lĩnh vực
có môi trường dễ làm hư hỏng như các lĩnh vực có liên quan đến tiền, dự án, cấp
phép, điều tra, xét xử, công tác cán bộ, tham mưu hoạch định các chủ trương, chính
sách cụ thể… Từng cơ quan, đơn vị xây dựng và thực hiện nghiêm những tiêu
chuẩn đạo đức, lối sống cần “xây” và hành vi cần “chống”.
Trong chỉ đạo thực hiện (cả trong xử lý sai phạm) phải kiên quyết, ráo riết hơn.
Phải chỉ đạo đồng bộ cả chống suy thoái tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống; cả
phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tiêu cực khác. Chúng ta chưa
coi trọng đúng mức tới công tác phòng, chống quan liêu, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
từng nhận định và răn dạy rằng: “Bệnh quan liêu là nguồn gốc sinh ra lãng phí,
tham ô... ở đâu có bệnh quan liêu thì ở đó chắc có tham ô, lãng phí; nơi nào bệnh
quan liêu càng nặng thì nơi đó càng nhiều lãng phí, tham ô. Vì vậy, muốn trừ sạch
bệnh tham ô, lãng phí thì trước mắt phải tẩy sạch bệnh quan liêu”. Và theo lời Bác

33
thì: “Chống tham ô, lãng phí, quan liêu ắt phải dựa vào lực lượng quần chúng mới
thành công”.

34
 Kết luận
Đạo đức, lối sống của đảng viên rất quan trọng, nó là nhân tố quyết định cho sự
phát triển, không chỉ vậy nếu một đảng viên tốt, một đội ngũ đảng viên tốt thì đó là
bộ mặt của cả một tổ chức đảng, bộ mặt của nước Việt Nam với một đảng cầm
quyền. Nhân trong giai đoạn của ngày bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp
23/5/2021, đảng viên được nâng cao vai trò lãnh đạo quan trọng của mình. Với
những đảng viên tốt chắc chắn sẽ được nhân dân yêu quý kính trọng bỏ phiếu để
làm người lãnh đạovới hi vọng nhiệm kì tiếp theo sẽ đổi mới và phát triển hơn.

Trong thời kì đất nước phát triển và hội nhập, mỗi đảng viên có vai trò quan
trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Là người đi đầu, dẫn dắt, định
hướng cho nhân dân vì vậy, họ phải giữ vững tưởng, đạo đức, lối sống của bản
thân. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức phong cách Hồ Chí Minh luôn là đề
tài mà bao năm nay chúng ta theo đuổi. Công tác tuyên truyền giáo dục được đẩy
mạnh. Mỗi đảng viên bắt buộc phải thấm nhuần tư tưởng, đạo đức, lối sốn đã được
đặt ra, đặc biệt là trong thời kì phát triển hội nhập thì tiền tài sẽ khiến chủ nghĩa cá
nhân được bủng nổ. Đối với những người đảng viên, khi giữ chức càng cao thì việc
lạm quyền, tham ô sẽ dễ dàng xảy ra hơn. Chủ nghĩa cá nhân được coi là một cái
gai tong mắt, khi bản năng chiến thắng lí trí, tiền tài làm mờ mắt thì rất có thể họ sẽ
bị sa ngã. Vì vậy công việc đấu tranh nhằm ngăn chặn các suy thoái về đạo đức, lối
sống cần phải diễn ra mạnh mẽ hơn, đây là công việc chung của toàn đảng toàn dân
tộc.

Xây dựng và phát triển đất nước càng nhanh thì công cuộc đẩy lùi nạn suy thoái
đạo đức, lối sống của đảng viên càng phải triệt để và quyết liệt. Đối với nhân dân,
họ có quyền giám sát, giám sát để phát hiện các sai trái của cán bộ, đảng viên từ đó
báo cáo để các cấp cao hơn kỉ luật. Còn các cấp lãnh đạo thì đưa ra những chuẩn
mực, những phương án mới phù hợp với sự phát triển của đất nước. Phối hợp toàn
35
Đảng, toàn dân là biện pháp tốt nhất, sức mạnh của đoàn kết là sức mạnh to lớn
nhất. Tuyên truyền, giáo dục, chủ động đấu tranh, đưa ra các chuẩn mực mới về
đạo đức lối sống để đấu tranh nhằm ngăn chặn sự suy thoái đạo đức, lối sống của
đảng viên trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế hiện nay là những biện pháp dường như là biện pháp phổ biến nhất, tốt nhất
của Đảng.

Tài liệu tham khảo

1. Trang thông tin điện tử tổng hợp, Ban nội chính trung ương
2. Bài phát biểu của ông Vũ Quốc Hùng nguyên trưởng bộ phận Thường trực
Trung ương 6, Đại biểu Đoàn Phú Thọ về Vấn đề về đạo đức, lối sống của cán
bộ đảng viên hiện nay.
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập Nxb Chính trị quốc gia, H.2011, t.10
4. Cổng thông tin điện tử Học viện chính trị khu vực IV về Công tác bảo vệ nền
tảng tư tưởng. ( PGS TS Phan Trọng Hào )
5. Cổng thông tin điện tử Ban tuyên giáo tỉnh ủy Kon Tum về Sự cần thiết phải tu
dưỡng đạo đức của cán bộ, đảng viên. ( TS Ngô Hoàng Anh )
6. Giáo trình Xây dựng Đảng nhà xuất bản Học viện Báo chí và Tuyên truyền
(2016)

36