HINDI IPINAGBIBILI

MODYUL SA FILIPINO 10
Unang Markahan (Linggo 1-4)

DRAFT ONLY

Pangalan
Baitang at Pangkat
Paaralan
Guro
 MODYUL 1 LINGGO 1

Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa
pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12
habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa
pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang

pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong
matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung

paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila
habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito,
inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang
isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang mga sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat.

2. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
3. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa
pagwawasto ng mga kasagutan.
4. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng
tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong mga
kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka
nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang

pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga
kompetensi. Kaya mo ito!

1
 Alamin Natin

Pagkatapos ng Modyul na ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:

➢ Naipahahayag ang mahalagang kaisipan sa napakinggan (F10PN-Ia-b-62).
➢ Naiuugnay kahulugan ng salita batay sa kayarian nito (F10PT-Ia-b-61).
➢ Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda sa nangyayari sa sarili, pamilya,
pamayanan, lipunan at daigdig (F10PB-Ia-b-62).
➢ Naipahahayag nang malinaw ang sariling opinyon sa paksang tinalakay (F10PS-Ia-b-64).
➢ Nagagamit ang angkop na pandiwa bilang aksyon, pangyayari at karanasan (F10WG-Ia-b-57).
➢ Nakasusulat ng isang Mitolohiya batay sa paksa ng akdang binasa.
➢ Naisasagawa ang isang sistematikong pananaliksik sa iba’t ibang pagkukunan ng
impormasyon (internet, aklat at iba pa) (F10EP-Ia-b-27).

Subukin Natin

A. Panuto. Basahin mabuti ang mga tanong at bilugan ang letra ng tamang sagot.
1. Ang Cupid at Psyche ay isang akdang pampanitikan na:
A. Sanaysay B. Nobela C. Mitolohiya D. Dula
2. Ang Hari ng mga Diyos, ang sandata niya at ang kulog at kidlat na asawa ni Juno.
A. Poseidon B. Ares C. Zeus D. Apollo
3. Si Venus ay Diyosa ng Kagandahan, Si Psyche ay Diyosa ng Kaluluwa. Saan Diyosa
si Athena?
A. Mangangaso B. Karagatan C. Karunungan D. kabundukan
4. Ang Mitolohiyang, “Si Cupid at Si Psyche” ay nagmula sa Imperyong Romano na
isinalin sa Tagalog ni:
A. Angelo Ong B. Andrea Ong C. Angelika Ong D. Angela Ong
5. Ang tema ng mitolohiyang, “Si Cupid at Si Psyche” ay tumatalakay sa:
A. Tungkol sa pagmamahal ng magulang ni Cupid at ni Psyche.
B. Tungkol sa mga tao kulang sa pagmamahal at pag-aaruga ng magulang nila.
C. Tungkol sa mga taong naghahanap ng pagmamahal at magmamahal sa kanila
D. Tungkol sa wagas na pag-ibig na nababalutan ng katapatan at pagtitiwala sa isa't-isa
upang mapanatili itong matatag.
6. “Hindi mabubuhay ang pag-ibig kung walang tiwala,” wika ni Cupid bago tuluyang
lumipad papalayo.
A. Paalala B. Pagkagalit C. Pagkalungkot D. Pagtitiwala
7.“Siya ang asawa ko. Ako na isang hamak lamang ay hindi tumupad sa aking
pangako sa kaniya. Mawawala na nga ba siya sa akin nang tuluyan?”
A. Pagkatakot B. Pangamba C. Pang-aasar D. Pagkagalit
8.“Nagpunta ka ba rito upang maghanap ng mapapangasawa? Tiyak kong ang dati mong
asawa ay wala nang pakialam sa iyo, sapagkat muntik na siyang mamatay dahil sa
natamong sugat mula sa kumukulong langis na dulot moIsa kang kasumpa-sumpang
nilalang. Kailanman ay hindi ka magkakaroon ng asawa kung hindi ka daraan sa butas
ng karayom.”
A. Pagkatakot B. Pangamba C. Pangkutya D. Pagkalungkot
9. “Darating ang iyong mga kapatid upang magluksa sa lugar kung saan ka nila iniwan,”
wika ng asawa “Subalit huwag na huwag kang magpapakita sa kanila sapagkat
magbubunga ito ng matinding kalungkutan sa akin at kasiraan sa iyo,” habilin ng
lalaki. Nangako naman si Psyche na tatalima sa kagustuhan ng asawa.
A. Pagtataka B. Paalala C. Pangamba D. Pagsumamo
10.“Dapat noon pa ay iniyakan na ninyo ako. Ang taglay kong kagandahan ang sanhi ng
panibugho ng langit,” sumbat niya sa kaniyang ama.
A. Pagkalungkot B. Pagkabahala C. Pagkatakot D. Pagtatampo

2
A. titik ng tamang sagot.
A. Kilos, Aksyon at Gawa B. Karanasan C. Pangyayari
_____ 11. Upang makatiyak, lumipad si Cupid sa itaas ng bundok ng Olympus at siya
mismo ang nakipag-usap kay Jupiter.
_____ 12. Sinuong ni Psyche ang kadiliman ng gabi sa paghahanap sa asawa sa malayo
at malawak na lupain.
_____ 13. Naguguluhan si Psyche kung paniniwalaan niya ang kanyang kapatid na
halimaw ang kanyang napangasawa.
_____ 14. Habang si Psyche ay nakaupo sa tuktok ng bundok, umiiyak at nanginginig sa
takot di niya alam kung ano na ang mangyayari.
_____ 15. Dahil sa galit at selos ni Venus, nag-isip ng paraan kung paano niya pahihirapan
si Psyche.

Modyul
Mitolohiya mula sa Rome
1

Panitikan: Cupid at Psyche (Mitolohiya)

Isinalin sa Ingles ni Edith Hamilton
Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat
Gramatika at Retorika: Angkop na Gamit ng Pandiwa
Bilang Aksiyon, Karanasan at Pangyayari

Balikan Natin

Gawain 1. Nawawalang Letra

Panuto. Punan ng nawawalng letra ang pangalan na tinutukoy na Diyos at Diyosa mula sa
Mitolohiyang Tagalog.
A i u a a
1. Diyosa ng hangin at Ulan –
2. Diyos ng Ani - u a n a
3. Diyos ng Panahon - M p L n
4. Diyosa ng Mangingibig at Kapayapaan –
D i M s l n a
5. Diyosa ng Mangagawa at mabuting gawa
I i n e

Tuklasin Natin

Gawain 2. Magbasa at Unawain

Basahin at alamin natin ang maikling pinagmulan ng mitolohiya at katangiang taglay nito sa paglalahad
ng kuwento. At pagkatapos na kasunod na bahagi ay bilugan ang titik ng tamang sagot.
Ang salitang Mitolohiya ay nangangahulugang agham o pag-aaral ng mga mito/myth at
alamat. Tumutukoy rin ito sa kalipunan ng mga mito mula sa isang pangkat ng tao sa isang lugar na
naglalahad ng kasaysayan ng mga diyos-diyosan noong unang panahon na sinasamba, dinarakila
at pinipintakasi ng mga sinaunang tao.
Ang salitang mito/myth ay galing sa salitang Latin na mythos at mula sa Greek na muthos,
na ang kahulugan ay kuwento. Ang muthos ay halaw pa sa mu, na ang ibig sabihin ay paglikha ng
tunog sa bibig. Sa klasikal na mitolohiya, ang mito/myth ay representasyon ng marubdob na
pangarap at takot ng mga sinaunang tao. Nakatutulong ito upang maunawaan ng mga sinaunang
tao ang misteryo ng pagkakalikha ng mundo ng tao, ng mga katangian ng iba pang mga nilalang.
Ipinaliliwanag rin dito ang nakakatakot na puwersa ng kalikasan sa daigdig – tulad ng pagpapalit ng
panahon, kidlat, baha, kamatayan, apoy.

3
 Ang Mitolohiya ng Taga-Rome
Ang mitolohiya ng mga taga-Rome ay kadalasang nauukol sa politika, ritwal, at moralidad na
naaayon sa batas ng kanilang mga diyos at diyosa mula sa sinaunang Taga-Rome hanggang ang
katutubong relihiyon ay napalitan na ng
Kristiyanismo. Kabayanihan ang isang mahalagang tema sa mga kuwentong ito. Itinuring ng mga
Sinaunang Taga-Rome na nangyari sa kanilang kasaysayan ang nilalaman ng mga mitolohiya kahit
ang mga ito ay mahimala at may elementong supernatural.
Ang kanilang mitolohiya ay hinalaw mula sa bansang Greece na kanilang sinakop. Labis
nilang nagustuhan ang mitolohiya ng bansang ito, kaya inaangkin nilang parang kanila at
pinagyaman nang husto. Binigyan nila ng bagong pangalan ang karamihan sa mga diyos at diyosa
ayon sa kanilang paniniwala at kultura.

1. Ang mitolohiya ay nangangahulugan na:

A. Papuri B. Agham C. Mito
2. Ang salitang mito/myth ay galing sa salitang Latin na mythos at mula sa Greek na
Muthos, Ang muthos ay halaw pa sa mu ang ibig sabihin ay:
A. paglikha ng tunog sa bibig
B. Paglikha ng tunog sa kalikasan
C. Paglikha sa tunog ng mga hayop
3. Bakit nakatutulong ang Mitolohiya sa pag-unawa ng mga mambabasa?
A. Dahil nalalaman nila ang iba’t ibang kapangyarihang nilalang sa mundo
B. Dahil Nalalaman nila ang istorya ng paglalang sa mundo at kalikasan.
C. Dahil nalalaman nila na ang sinaunang tao at misteryo ng pagkakalikha ng
mundo ng tao, ng mga katangian ng iba pang mga nilalang
4. Kadalasan ang mitolohiyang Rome ay tumatalakay ang akda nila tungkol sa:
A. Politika, ritwal, at moralidad
B. Politika, pag-ibig at ritwal
C. Politika, moralidad at pag-ibig
5. Ano ang dahilan kung bakit napalitan ang mga pangalan ng Mitolohiyang Romano
ng mitolohiyang Griyego
A. Upang mapalawak pa ang mitolohiya ng mga Romao at makilala ng labis kaysa sa bansang
Griyego
B. Labis nilang nagustuhan ang mitolohiya ng bansang Griyego, kaya inaangkin nilang parang kanila
at pinagyaman nang husto
C. Dahil sinakop ng mga taga-Romano ang bansang Griyego upang palaganapin ang Kristyanismo
Gawain 3. Mag-isip Tayo!
Panuto. Isulat sa kahon ang pangalan ng iba’t ibang Diyos at Diyosa mula sa Mitolohiyang Griyego o
Romano.
7 8 10 PAHALANG
1. Diyosa ng karunungan, digmaan at
1 9 katusuhan
2. Diyos ng propesiya, liwanag, araw,
11 musika at panulaan
3. Diyosa ng pa-ibig.
4. Diyosa ng pangangaso, ligaw na hayop at
ng buwan.
5. Diyosa ng kaluluwa
2 6. Diyos ng karagatan at lindol, kapatid ni
3 12 Jupiter

4 PABABA
7. Diyos ng impyerno, kapatid ni Jupiter
8. Hari ng mga Diyos, Diyos ng kalawakan
5 at ng panahon
9. Diyos ng kagandahan
6 10.Mensahero ng mga Diyos, manlalakbay,
mangangalakal at siyensya
11. Reyna ng Diyos at asawa ni Jupiter
12. Diyos ng digmaan

4
 Talakayin Natin
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan kang
maunawaan ang bagong konsepto at mga kasanayan.

Pagbasa sa Lunsarang Teksto. Handa ka na ba at sabik nang basahin ang kuwentong mitolohiya
mula sa Miditerranean. Ikinagagalak ko na ang gagawin mong pagbasa ay makatutulong nang malaki.
Halina’t magbasa at maglibang o maaaring
panoorin.(https://www.youtube.com/watch?v=hteaGOOA_3A&featue=share

CUPID AT PSYCHE (Mitolohiya)

Panitikang Mediterranean
Isinalin sa Ingles ni Edith Hamilton
Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat

Noong unang panahon, may hari na may tatlong magagandang anak na babae. Ang
pinakamaganda sa tatlo ang bunsong si Psyche. Labis siyang hinahangaan at sinasamba ng
kalalakihan. Sinasabi nilang kahit si Venus, ang diyosa ng kagandahan, ay hindi makapapantay
sa ganda nito. Nalimot na rin ng kalalakihan na magbigay ng alay at magpuri sa diyosa. Gayundin,
ang kaniyang templo ay wala nang mga alay, naging marumi, at unti-unti nang nasisira. Lahat ng
papuri’t karangalang dapat sa kaniya ay napunta na lahat sa isang mortal. Nagalit si Venus at
inutusan niya si Cupid, ang kaniyang anak upang paibigin si Psyche sa isang nakatatakot na
nilalang. Hindi na niya naisip ang maaaring maidulot ng kagandahan ng dalaga sa kaniyang anak.
Agad tumalima si Cupid
at hinanap ang nasabing babae. Umibig siya kay Psyche nang nasilayan niya ang kagandahan ng
dalaga. Tila ba napana niya ang kaniyang sariling puso.
Nang makauwi si Cupid, inilihim niya sa kaniyang ina ang nangyari. Labis namang
nagtitiwala si Venus at hindi na rin nito inusisa ang anak. Nanabik ang diyosa ng kagandahan sa
kahihinatnan ng buhay ni Psyche.
Gayunman, hindi naganap ang inaasahan ni Venus. Hindi umibig si Psyche sa isang
nakatatakot na nilalang o kahit kanino. Ang isa pang nakapagtataka ay walang umiibig sa kaniya.
Kontento nang pagmasdan at sambahin siya ng mga lalaki subalit hindi ang ibigin siya. Ang
kaniyang dalawang kapatid na malayo ang hitsura sa taglay niyang kagandahan ay nakapag-
asawa na ng hari at namumuhay nang masaya sa kani-kaniyang palasyo. Naging malungkot si
Psyche sa kaniyang pag-iisa. Tila walang nais magmahal sa kaniya.
Nabahala ang magulang ni Psyche. Naglakbay ang haring ama ni Psyche upang humingi
ng tulong kay Apollo. Hiniling niyang payuhan siya ni Apollo kung paano makahahanap ng
mabuting lalaking iibig sa kaniyang anak. Lingid sa kaalaman ng hari naunang humingi ng tulong
si Cupid kay Apollo. Sinabi niya ang kaniyang sitwasyon at nagmakaawang tulungan siya. Kaya
sinabi ni Apollo sa hari na makapangangasawa si Psyche ng isang nakakatakot na nilalang.
Pinayuhan niya ang hari na bihisan ng pamburol si Psyche, dalhin siya sa tuktok ng bundok at
iwan nang mag-isa. Doon ay susunduin siya ng kaniyang mapapangasawa na isang halimaw,
isang ahas na may pakpak.
Labis na kalumbayan ang baon ng hari sa kaniyang pagbabalik sa palasyo subalit agad
pa rin siyang tumalima sa payo ni Apollo. Ipinag-utos niyang bihisan si Psyche ng pinakamaganda
niyang damit. Pagkatapos mabihisan si Psyche, ipinabuhat ng hari ang anak na parang ihahatid
sa kaniyang libingan papunta sa tuktok ng bundok. Habang naglalakbay sila, nagluluksa ang lahat
sa maaaring mangyari kay Psyche. Sa kabila naman ng mabigat na sitwasyon, buong tapang na
hinarap ng dalaga ang kaniyang kapalaran. “Dapat noon pa ay iniyakan na ninyo ako. Ang taglay
kong kagandahan ang sanhi ng panibugho ng langit,” sumbat niya sa kaniyang ama. Pagkatapos
nito ay pinaalis na ni Psyche ang kaniyang mga kasama at sinabing masaya niyang haharapin ang
kaniyang katapusan.
Naghintay si Psyche habang unti-unting nilalamon ng dilim ang buong bundok. Takot na
takot siya sapagkat hindi niya alam kung ano ang naghihintay sa kaniya. Patuloy siyang tumatangis
at nanginginig sa takot hanggang sa dumating ang malambing na ihip ng hangin ni Zephyr. Inilipad
siya nito at inilapag sa isang damuhang parang na kasinlambot ng kama at pinahalimuyak ng
mababangong bulaklak. Napakapayapa ng lugar na tila nawala ang lahat ng kaniyang
kalungkutan. Nakatulog siya sa kapayapaan ng gabi. Nang magising si Psyche sa tabi ng ilog,
natanaw niya sa pampang nito ang isang mansiyon na parang ipinatayo para sa mga diyos.

5
Nagmasid-masid siya at labis ang kaniyang pagkamangha sa kagandahan nito. Yari sa pilak at
ginto ang mga haligi, at ang sahig ay napalamutian ng mga hiyas. Nag-aalinlangan niyang buksan
ang pinto subalit may tinig na nangusap sa kaniya. “Pumasok ka, para sa iyo ang mansiyong ito.
Maligo ka, magbihis, at ihahanda namin ang piging para sa iyo. Kami ang iyong mga alipin,” wika
ng mga tinig.
Nalibang si Psyche sa mansiyon, kumain siya ng masasarap na pagkain. Buong araw
siyang inaliw ng mga musika ng lira at ng mga awitin ng koro na hindi niya nakikita. Maliban sa
mga tinig na kaniyang mga kasama, nag-iisa siya sa mansiyon. Subalit sa hindi maipaliwanag na
dahilan, batid niyang sa pagsapit ng gabi ay darating ang kaniyang mapapangasawa. Lumipas
ang maghapon nang hindi niya namamalayan. Pagsapit ng gabi nangyari nga ang inaasahan niya.
Naramdaman niya ang pagdating ng lalaki. Tulad ng mga tinig hindi niya ito nakikita. Bumulong
ang lalaki sa kaniyang tainga. Nang marinig niya ang tinig ng lalaki, nawala ang lahat ng takot na
kaniyang nararamdaman. Sa kaniyang paniniwala, hindi halimaw ang lalaki kundi isang
mangingibig at asawang matagal na niyang hinihintay.
Isang gabi ay kinausap siya nang masinsinan ng lalaki. Binalaan siyang may panganib na
darating sa pamamagitan ng dalawa niyang kapatid. “Darating ang iyong mga kapatid upang
magluksa sa lugar kung saan ka nila iniwan,” wika ng asawa. “Subalit huwag na huwag kang
magpapakita sa kanila sapagkat magbubunga ito ng matinding kalungkutan sa akin at kasiraan sa
iyo,” habilin ng lalaki. Nangako naman si Psyche na tatalima sa kagustuhan ng asawa.
Kinabukasan, narinig ni Psyche ang panangis ng kaniyang mga kapatid. Labis na naantig
ang kaniyang damdamin sa kanilang pagluluksa. Nais niyang ibsan ang kanilang kalungkutan at
patahanin sila sa pag-iyak. Hanggang sa maging siya ay umiiyak na rin. Kinagabihan ay inabutan
pa siya ng kaniyang asawa na umiiyak. Sinabi ng lalaki na maaari na niyang makita ang kaniyang
mga kapatid subalit mahigpit pa rin ang kaniyang babala. “Sige gawin mo ang iyong nais subalit
parang hinahanap mo ang sarili mong kapahamakan,” wika ng lalaki. Pinayuhan siya nang
masinsinan na huwag siyang pabubuyo kaninuman na subuking sulyapan ang mukha ng lalaki.
Kung mangyayari ito, magdurusa si Psyche sa pagkakawalay sa kaniya. “Nanaisin kong mamatay
nang isandaang beses kaysa mabuhay nang wala ka sa aking piling. Pagbigyan mo lang ang
kaligayahan kong muling makapiling ang aking mga kapatid,” buong pagmamakaawang hiling ni
Psyche. Malungkot na sumang-ayon ang lalaki.
Kinaumagahan, inihatid ng ihip ng hangin ni Zephyr ang dalawang kapatid ni Psyche.
Hindi magkamayaw sa iyakan at yakapan ang magkakapatid. Walang mapagsidlan ang nag-
uumapaw nilang kaligayahan. Nang pumasok na sila sa mansiyon labis na pagkamangha ang
naramdaman ng magkapatid. Sila ay nakatira sa palasyo subalit walang kasingganda ang
mansiyon na ito. Nag-usisa sila kung sino ang napangasawa ni Psyche. Tulad ng kaniyang
ipinangako inilihim ni Psyche ang tunay na pagkatao ng asawa. Nang matapos na ang pagdalaw
ng kaniyang mga kapatid, dumakot si Psyche ng mga ginto at hiyas upang ibigay sa kaniyang mga
kapatid. Ipinahatid niyang muli ang mga kapatid kay Zephyr. Labis na pangingimbulo ang
naramdaman ng mga ate ni Psyche sa kaniya. Ang kanilang kayamanan ay hindi maihahambing
sa kayamanang kanilang nakita sa tahanan ni Psyche. Binalot nang labis na inggit ang kanilang
puso na humantong sa pagpaplano nila ng ikapapahamak ng kanilang bunsong kapatid.
Noong gabi ring iyon, muling kinausap ng lalaki si Psyche. Nagmakaawa siyang huwag
na muling patuluyin sa kanilang tahanan ang kaniyang mga kapatid. “Tandaan mong hindi mo na
ako makikitang muli kapag binali mo ang iyong pangako,” masidhing paalala ng kaniyang asawa.
“Bawal na kitang makita, pati ba naman ang mga mahal kong kapatid?” pagmamaktol na sumbat
ni Pysche. Muling pinagbigyan ng lalaki ang asawa na makita ang kaniyang mga kapatid.
Kinabukasan, muling dumalaw ang dalawang kapatid na may nabuo nang malagim na
balak sa kanilang bunsong kapatid. Nag-usisa sila nang nag-usisa hanggang malito na si Psyche
sa kaniyang mga pagsisinungaling. Napilitan siyang sabihin ang katotohanang bawal niyang
makita ang mukha ng kaniyang asawa at hindi niya alam ang anyo nito. Ikinumpisal ng magkapatid
na alam na nila noon pa na ang asawa ni Psyche ay isang halimaw batay sa sinabi ng orakulo ni
Apollo.
Nagsisisi sila kung bakit nila ito inilihim kay Psyche. Binuyo nila si Psyche na dapat na
niyang malaman ang katotohanan bago mahuli ang lahat. Mabait lamang daw ang kaniyang asawa
ngayon subalit darating ang araw na siya ay kakainin nitoTakot ang nangibabaw sa puso ni Psyche
sa halip na pagmamahal. Ngayon lamang niya napagtagni-tagni ang katanungan sa kaniyang isip.
Kaya pala pinagbabawalan siyang makita ang hitsura ng kaniyang asawa sapagkat halimaw ito.
At kung hindi man ito halimaw, bakit ito hindi nagpapakita sa liwanag? Magkahalong takot at
pagkalito ang naramdaman ni Psyche. Humingi siya ng payo sa kaniyang kapatid. Isinagawa na
ng nakatatandang mga kapatid ang masama nilang balak.

6
 Pinayuhan nila si Psyche na magtago ng punyal at lampara sa kaniyang silid. Kapag
natutulog na ang kaniyang asawa sindihan niya ang lampara at buong tapang niyang itarak ang
punyal sa dibdib ng asawa. Humingi lamang daw si Psyche ng tulong at nasa di kalayuan lamang
ang dalawa. Kapag napatay na ni Psyche ang asawa sasamahan siya ng kaniyang mga kapatid
sa pagtakas. Iniwan nila si Psyche na litong-lito. Mahal na mahal niya ang kaniyang asawa subalit
paano kung halimaw nga ito? Nabuo ang isang desisyon sa kaniya. Kailangan niyang makita ang
hitsura ng kaniyang asawa.
Sa wakas, nang mahimbing nang natutulog ang lalaki, patiyad na naglakad si Psyche
patungo sa pinaglagyan niya ng punyal at lampara. Kinuha niya ang mga ito. Sinindihan niya ang
lampara. Dahan-dahan siyang lumapit sa kaniyang asawa. Laking ginhawa at kaligayahan ang
nag-uumapaw sa kaniyang puso nang masilayan niya sa unang pagkakataon ang hitsura ng
kaniyang asawa. Hindi halimaw ang kaniyang nakita kundi pinakaguwapong nilalang sa mundo.
Nang madapuan ng liwanag ang kagandahan ng lalaki ay tila ba mas lalong tumingkad ang liwanag
ng lampara. Sa labis na kahihiyan at kawalan ng pagtitiwala, lumuhod siya at binalak na saksakin
ang sarili. Nang akma na niyang itatarak ang punyal sa kaniyang dibdib, nanginig ang kaniyang
kamay, at nahulog ang punyal. Ang panginginig ng kaniyang kamay ay kapwa nagligtas at
nagtaksil sa kaniya. Sa pagnanais niyang pagmasdan pa ang kaguwapuhan ng kaniyang asawa,
inilapit niya ang lampara at natuluan ng mainit na langis ang balikat nito. Nagising ang lalaki at
natuklasan ang kaniyang pagtataksil. Lumisan ang lalaki nang hindi nagsasalita.
Sinundan ni Psyche ang asawa subalit paglabas niya, hindi na niya nakita ang lalaki.
Narinig na lamang niya ang tinig ng asawa. Ipinaliwanag nito kung sino siyang talaga. “Hindi
mabubuhay ang pag-ibig kung walang tiwala,” wika niya bago tuluyang lumipad papalayo. “Si
Cupid, ang diyos ng pag-ibig!” ang naisip ni Psyche. “Siya ang asawa ko. Ako na isang hamak
lamang ay hindi tumupad sa aking pangako sa kaniya.
Mawawala na nga ba siya sa akin nang tuluyan?” wika niya sa kaniyang sarili. Inipon niya
ang lahat ng nalalabi niyang lakas at nagwikang “Ibubuhos ko ang bawat patak ng aking buhay
upang hanapin siya. Kung wala na siyang natitirang pagmamahal sa akin, maipakikita ko sa kaniya
kung gaano ko siya kamahal.” At sinimulan ni Psyche ang kaniyang paglalakbay.
Sa kabilang banda, umuwi si Cupid sa kaniyang ina upang pagalingin ang kaniyang sugat.
Isinalaysay niya sa kaniyang ina ang nangyari. Nagpupuyos sa galit si Venus at lalong sumidhi
ang pagseselos niya kay Psyche. Iniwan niya si Cupid nang hindi man lang tinulungang gamutin
ang sugat nito. Determinado si Venus na ipakita kay Psyche kung paano magalit ang isang diyosa
kapag hindi nasiyahan sa isang mortal.
Patuloy na naglakbay si Psyche at pinipilit na makuha ang panig ng mga diyos. Siya ay
palagiang nag-aalay ng marubdob na panalangin sa mga diyos subalit wala sa kanila ang nais
maging kaaway si Venus. Nararamdaman ni Psyche na wala siyang pag-asa sa lupa o sa langit
man. Kaya minabuti niyang magtungo sa kaharian ni Venus at ialay ang kaniyang sarili na maging
isang alipin. Sa ganitong paraan ay umaasa siyang lalambot din ang puso ni Venus at huhupa rin
ang kaniyang galit. Nagbabakasakali rin siyang naroon sa kaniyang ina si Cupid. Sinimulan na
niya ang paglalakbay.
Nang dumating si Psyche sa palasyo ni Venus, humalakhak nang malakas ang diyosa.
Pakutya niyang tinanong si Psyche, “Nagpunta ka ba rito upang maghanap ng mapapangasawa?
Tiyak kong ang dati mong asawa ay wala nang pakialam sa iyo, sapagkat muntik na siyang
mamatay dahil sa natamong sugat mula sa kumukulong langis na dulot mo. Isa kang kasumpa-
sumpang nilalang. Kailanman ay hindi ka magkakaroon ng asawa kung hindi ka daraan sa butas
ng karayom.” Sinabi ng diyosa na tutulungan niya si Psyche sa pagsasanay. Ibinuhos niya sa
harap ni Psyche ang isang malaking lalagyan na puno ng iba’t ibang uri ng maliliit na butong
pinaghalo-halo niya. Inutusan niya si Pysche na bago dumilim dapat ay napagsama-sama na niya
ang magkakauring buto. Agad lumisan ang diyosa.
Tinitigan lamang ni Psyche ang malaking tumpok ng mga buto. Napaka-imposible ng
ipinagagawa sa kaniya ng diyosa. Nasa ganitong pagmumuni si Psyche nang pagmasdan siya ng
mga langgam. Kung ang mga mortal at imortal ay hindi naaawa sa kaniya, hindi ang maliliit na
nilalang. Nagtawag ang mga langgam ng kanilang mga kasama at sinimulan ang pagbubukod-
bukod ng mga buto. Agad natapos ang gawain. Pagdating ni Venus, hindi siya nasiyahan sa
kaniyang nakita. Sinabi niyang hindi pa tapos ang mga pagsubok ni Psyche. Binigyan niya si
Psyche ng matigas na tinapay. Sinabi rin ng diyosa na sa sahig siya matutulog. Inisip ng diyosa
na kung pahihirapan at gugutumin niya si Psyche mauubos rin ang nakaiinis nitong ganda.
Samantala, tiniyak ni Venus na hindi makalalabas si Cupid sa kaniyang silid habang pinahihilom
nito ang kaniyang sugat. Nasisiyahan si Venus sa magandang takbo ng mga pangyayari.

7
 Kinaumagahan, isang mapanganib na pagsubok ang ipinagawa ni Venus kay Psyche.
Pinakukuha niya si Psyche ng gintong balahibo ng mga tupa sa tabi ng ilog. Ang mga tupa ay
mababangis at mapanganib. Nang marating ni Psyche ang ilog, natutukso siyang tumalon at
magpalunod na lamang upang matapos na ang kaniyang paghihirap. Nakarinig siya ng tinig mula
sa halamang nasa tabi ng ilog. “Huwag kang magpapakamatay. Hindi naman ganoon kahirap ang
ipinagagawa sa iyo. Kailangan mo lang maghintay ng tamang panahon upang makakuha ng
gintong balahibo ng tupa. Pagsapit ng hapon ang lahat ng tupa mula sa malalabay na halamanan
ay magtutungo dito sa ilog upang magpahinga. Magtungo ka sa halamanan at doon ka kumuha
ng mga gintong balahibong nasabit sa mga sanga.” Sinunod ni Psyche ang payo ng halamang
nasa tabi ng ilog. Umuwi siya sa kaharian ni Venus na dala ang mga gintong balahibo ng tupa.
“May tumulong sa iyo!” sumbat ni Venus kay Psyche. “Hindi mo ginagawa nang mag-isa
ang mga pinagagawa ko sa iyo. Hindi bale, bibigyan kita ng pagkakataong patunayan na sadyang
mapagkunwari kang may mabuting puso at magaling.” Itinuro ni Venus sa malayo ang itim na tubig
ng talon. Binigyan niya si Psyche ng praskoat pupunuin ito ng itim na tubig. Nagtungo si Psyche
sa ilog ng Styx. Nakita niyang malalim ang bangin at mabato. Tanging may pakpak lamang ang
maaaring makaigib ng tubig. Sa lahat ng kaniyang pagsubok, ito na ang pinakamapanganib. Tulad
ng inaasahan may tumulong kay Psyche. Isang agila ang dumagit sa praskong tangan ni Psyche
at lumipad malapit sa talon. Pagbalik ng agila, puno na ng itim na tubig ang prasko.
Hindi pa rin sumusuko si Venus sa pagpapahirap kay Psyche. Ayaw niyang magmukhang
tanga sa harap ng madla. Ipinagpatuloy niya ang pagpapahirap sa kawawang mortal. Binigyan
niya si Psyche ng isang kahon na paglalagyan niya ng kagandahang kukunin ni Psyche mula kay
Proserpine, ang reyna sa ilalim ng lupa. Inutos ni Venus na sabihin ni Psyche na kailangan niya
ito sapagkat napagod siya sa pag-aalaga ng kaniyang anak na maysakit. Katulad ng mga nauna
agad tumalima si Psyche. Dala ang kahon, tinalunton niya ang daan papunta sa kaharian ni Hades.
Tinulungan siya ng isang tore na nagbigay sa kaniya ng detalyadong hakbang patungo sa
kaharian sa ilalim ng lupa. Una, kailangan niyang pumasok sa isang butas na lagusan patungo sa
ilalim ng lupa sa tabi ng ilog ng kamatayan. Kailangan niyang sumakay sa isang bangkang ang
bangkero ay si Charon. Kailangan niyang bayaran ng pera si Charon upang siya ay makatawid.
Makikita na niya ang lansangan patungo sa palasyo. Sa pintuan ng palasyo may nagbabantay na
isang asong tatlong ulo. Kapag binigyan ng cake ang aso ito ay magiging maamo at papayag nang
magpapasok sa palasyo.
Nagawa lahat ni Psyche ang ipinaliwanag ng tore. Pinaunlakan din ni Proserpine ang
kahilingan ni Venus. Agad nakabalik si Psyche nang mas mabilis pa kaysa kaniyang pagbaba.
Gayunman, nasubok muli ang karupukan ni Psyche. Sa paghahangad niya ng karagdagang
kagandahan upang umibig muli si Cupid sa kaniya, natukso siyang kumuha ng kaunting ganda sa
loob ng kahon. Nang buksan niya ito, tila walang laman subalit nakadama siya ng matinding
panghihina at agad nakatulog.
Sa mga panahong ito ay magaling na si Cupid. Sabik na siyang makita ang kaniyang
asawa subalit ibinilanggo siya ng kaniyang ina. Mahirap bihagin ang pagmamahal. Kaya humanap
si Cupid ng paraan upang makatakas. Nakita niya ang bukas na bintana at doon siya nakatakas.
Nahanap niya agad si Psyche malapit sa palasyo. Agad niyang pinawi ang pagtulog ng asawa at
agad sinilid ang gayuma sa kahon. Bahagya niyang tinusok ng kaniyang busog si Psyche upang
magising. Pinagalitan niyang muli ang kaniyang asawa dahil sa pagiging mausisa nito na
humantong muli sa kaniyang kapahamakan. Sinabi niyang magtungo si Psyche sa kaniyang ina
at ibigay ang kahon. Dito na magtatapos ang pagpapahirap ng kaniyang ina.
Masayang nagtungo si Psyche sa palasyo samantalang si Cupid naman ay lumipad
patungo sa kaharian ni Jupiter, ang diyos ng mga diyos at tao. Hiniling niya na tiyaking hindi na
sila gagambalain ng kaniyang ina. Pumayag si Jupiter.
Nagpatawag si Jupiter ng pagpupulong ng mga diyos at diyosa kasama na si Venus.
Ipinahayag niya sa lahat na si Cupid at Psyche ay pormal nang ikinasal at wala nang dapat
gumambala sa kanila maging si Venus. Dinala ni Mercury si Psyche sa kaharian ng mga diyos.
Dito iniabot ni Jupiter kay Psyche ang ambrosia, ang pagkain ng mga diyos upang maging imortal.
Naging panatag na rin si Venus na maging manugang si Psyche sapagkat isa na itong diyosa. At
kung maninirahan na ang manugang sa kaharian ng mga diyos, hindi na muling makagagambala
si Psyche sa pagsamba ng tao kay Venus.
Ang pag-ibig (Cupid), at kaluluwa (Psyche) ay nagkatagpo sa likod ng mapapait na
pagsubok sa kanilang pagsasama ay hindi na mabubuwag kailanman.

8
Gawain 4. Talasan mo, Isipan mo!
Panuto. Hanapin ang kasingkahulugan ng salitang maysalungguhit sa loob ng pangungusap at bilugan
ang tamang sagot. Pagkatapos, gamitin sa wastong pangungusap ang salitang may salungguhit.
1. Nahapis ang ama sa pagkalayo ni Psyche sa kanyang pamilya.
A. Natuwa C. Nalungkot
B. Nayamot D. Nagkasakit
Pangungusap: ______________________________________________________
2. Si Psyche ang magandang babae na tumalima agad sa lahat ng pinag-uutos ni
Venus.
A. Tumakbo C. Nahulog
B. Sumunod D. Lumipad
Pangungusap:
3. Nagpupuyos sa galit na umalis si Cupid dahil sa nakitang kataksilan ni Psyche.
A. Nagagalit C. Natatakot
B. Naiiyak D. Nagwawala
Pangungusap:
4. Ang mga langgam ay nakadama ng simpatiya kay Psyche kaya inihiwalay ng mga
ito ang binhi.
A. Nakikiisa C. Nahihiya
B. Nagtataka D. Natatakot
Pangungusap:
5. Si Venus ay tinuturing na Diyosa ng kagandahan ay nagkaroon ng pangingimbulo
kay Psyche dahil sa dami ng tagahanga nito kaya tinawag niya ang anak na si
Cupid na panain si Psyche
A. Naiinis C. Nagpupuyos
B. Naiiiyak D. Nagseselos
Pangungusap:

Gawain 5. Unawain mo, Binasa mo!

Panuto. Kilalanin ang bawat tauhan ayon sa kanilang katangian na kakayahan at kahinaang taglay.
2. Dapat bang mainggit si Venus kay Psyche? Pangatwiranan ang sagot.
Tauhan Kalakasan Kahinaan
Venus
Cupid
Psyche
3. Sa makabagong panahon at malawakang teknolohiya, paano mo maipapalaganap
ang ganitong uri ng babasahin?
4. Magbigay ng magandang mensahe/ aral na nakapaloob sa akda.

Sarili Magulang

Kapwa Mamamayan

Pagyamanin Natin
Si Proserpina ay anak ni Zeus (ang Diyos ng mga Diyos)

9
 at Demeter (Diyosa ng Anihan).

Siya ay isang dalagang maganda na katu-katulong ng inang si Demeter sa pangangalaga

sa mga halaman sa lupa. Siya ang kasama ng ina kapag namimitas ng bulaklak. Si Proserpina ay
masayang nakikipagsayawan sa parang kasama ang iba pang kadalagahan. Masayang nagsasama
ang mag-ina.
Samantalang si Pluto (Ang Diyos sa ilalim ng lupa at Diyos ng mga namayapa) ng mga
panahong iyon ay malungkot. Nag-iisa lang siya sa kanyang kaharian sa ilalim ng lupa. Ang gusto
nya ay magkaroon ng kasama. Ang magkaroon ng Reyna sa kanyang kaharian ngunit maraming
dalaga ang tumangging tumira sa kanyang kaharian.
Isang araw nagtungo sa ibabaw ng lupa si Pluto doon niya natanaw si Proserpina na kasama
ng mga kaibigan. At kanyang sinambit “Siya na ang gagawin kong reyna ng aking kaharian”. Kanya
ngang kinuha si Proserpina habang namimitas ng mga bulaklak.
Humingi man ng tulong si Proserpina sa kanyang ama ngunit siya ay hindi nito narinig. Ang
tanging nakarinig lang ay ang mahiwagang diyosa na si Hikate. Sumigaw ng sumigaw ang dalaga.
Ang alingawngaw ng kanyang sigaw ay ikinalat ng hangin sa mga burol at kagubatan hanggang sa
ito ay marinig ng kanyang inang si Demeter.
Dali dali itong bumalik sa Sisilya at hinanap ang kanyang anak sa kanilang bahay ngunit
wala doon ang kanyang anak. Hinanap ni Demeter ang kanyang anak na si Proserpina ng siyam na
araw ngunit di nya ito matagpuan. Dahil sa kalungkutan di siya kumain o uminom man lang.
Nang ikasampung araw dumating si Hekate at ibinalita nga nito ang narinig niyang sigaw ni
Proserpina. Ngunit di nito nakita kung sino ang kumuha sa dalaga. Pumunta si Demeter sa Diyos ng
araw, sinabi ni Apollo na ang kumuha sa kanyang anak na si Proserpina ay si Pluto.
Nalungkot si Demeter kung kaya’t hindi nya naasikaso ang mga gawain sa ibabaw ng lupa.
Namatay ang mga halaman at nagutom ang mga tao. Dumaan ang mga araw ay lalong nagkagutom
gutom ang mga tao. Lumapit sila kay Demeter hiniling nila na patubuin na ang mga halaman sa lupa
ngunit dahil sa kanyang kalungkutan naging matigas ito.
Hinanap niya ng hinanap si Proserpina nang wala na siyang pag-asa ay lumapit siya kay
Zeus, hiniling nya na ibalik ang kanyang anak. At kanyang sinabi “Kung siya ay ibabalik sa akin ay
muling magkakaroon ng masaganang ani sa lupa”.
Naawa si Zeus sa kanya kung kaya’t ipinangako nito na ibabalik si Proserpina kung ang dalaga ay
hindi pa kumakain ng kahit na ano habang nasa kaharian ni Pluto.
Natuwa si Demeter, Nagpunta siya sa kaharian ni Pluto sa ilalim ng Lupa. Nakita nya ang
kanyang anak na si Proserpina at sila’y masayang nagyakap. Ngunit si Proserpina pala ay nakakain
na ng anim na buto ng Granada.
Minarapat ni Pluto na mamalagi si Proserpina sa kanya ng anim na buwan (taglagas at
taglamig sa ibabaw ng lupa) at sa piling naman ni Demeter ang nalalabing anim na buwan (tag-sibol
at tag-araw sa ibabaw ng lupa).

Gawain 6. Magsuri Tayo!

Panuto: Sagutan ang mga sumusunod na tanong.
1. Ilarawan ni Proserfina bilang anak, at si Demeter bilang isang ina?
2. Kung si Venus ang Diyos ng Kagandahan ay ina ni Cupid at si Demeter ay Diyos
ng Agrikultura ay ina ni Proserfina, Ihambing sina Venus at Demeter bilang isang
ina na nagmamahal sa kanilang anak.
3. Batay sa talata, maraming dalaga ang tumangging mapangasawa si Apollo at
tumira sa Kanyang kaharian. Ano sa palagay mo ang ipinakitang ugali ni Apollo
kay Proserfina upang maging asawa at makasama sa buhay?
4. Bakit ganoon na lamang ang pagkahilig ng mga Griyego o Romano sa mga
babasahin tulad ng Mitolohiya? Ipaliwanag.
5. Bilang mag-aaral, Kaya mo bang makipagsabayan sa pagsulat ng mitolohiya tulad
nila? Ipaliwanag.

Gawain 7. Kultura Nila, Kultura Natin

Panuto. Basahin ang ilang bahagi ng pangungusap na nagpapakita ng Kultura ng mga Romano sa
akda. Isulat ang kaugaliang pinakita at magbigay ng kulturang Pilipino na kahalintulad nito.
1. Kulturang Romano: Lumipad si Cupid sa itaas ng bundok Olympus at siya mismo ang nakiusap
kay Jupiter. Bagama’t si Cupid ay may dating nagawang masama kay Jupiter na ginawa niyang
toro at swan sa kabila nito pumayag si Jupiter na tulungan si Cupid.

10
 Kaugalian: Kulturang Pilipino:
2. Kulturang Romano: Si Venus ay tinuturing na Diyosa ng kagandahan ay napabayaan na naging
madumi at ang paboritong siyudad ay naging magulo na, ang lahat ng tagahanga ni Venus ay
pawang naging tagahanga ni Psyche.Kaya inutusan niya ang kanyang anak na si Cupid na
panain upang mapaibig sa pinakasusuklamang nilalang sa lupa.
Kaugalian: Kulturang Pilipino:
3. Kulturang Romano: Dahil gusto ng ama ni Psyche na makapg-asawa na siya. Pagkagaling ng
nito kay Apollo, nahapis ito at pinarating sa pamilya ang nakalulungkot na balita. Binihisan nila
si Psyche ng damit na panluksa at dadalhin siya sa tuktok ng bundok, na kung saan ililipad siya
ng serpyenteng may pakpak, mas malakas pa kaysa sa mga Diyos upang maging asawa.
Kaugalian: Kulturang Pilipino:
4. Kulturang Romano: Tumungo si Cupid sa kanyang Iang si Venus upang ipagamot ang kanyang
sugat. Nang malaman ng ina ang nangyari, iniwanan siya sa gitna ng sakit, sapagkat lalo itong
napuno ng selos. Isinumpa niyang ipakita kay Psyche kung ano ang maaaring mangyari na ang
poot ng isang diyosa ay ilalagay sa pagsubok.
Kaugalian: Kulturang Pilipino:

WIKA AT GRAMATIKA
ANGKOP NA GAMIT NG PANDIWA
Bilang Aksiyon, Karanasan at Pangyayari
1. Kilos, Aksiyon o Gawa
• May aksiyon, kilos o galawang pandiwa kapag may aktor o Tagaganap ng aksiyon,
tao man o bagay.
• Mabubuo ang mga pandiwang ito sa tulong ng mga panlaping: -um, mag-,
ma-, mang-, maki-, mag-an.
Halimbawa:
A. Nag-isip si Pluto na mag asawa na at magkaroon ng kasama sa
kaharian.
B. Sumang-ayon na si Demeter na anim na buwan si Proserpina sa
kanya at anim na buwan kay Pluto.
Pandiwa: Nag-isip Sumang-ayon
Aktor: Pluto Demeter
2. Karanasan
• Nagpapahayag ng karanasan ang pandiwa kapag may damdamin o
saloobin. Dahil dito may tagaranas ng damdamin o saloobin gayon na
inihuhudyat ng pandiwa.
Halimbawa:
A. Nasiyahan si Pluto kay Proserfina dahil naging asawa na niya ito.
B. Nakiusap si Demeter kay Zeus na kuhanin si Proserfina kay Pluto.
Damdamin: Nasiyahan Nag-alala
Tagaranas ng Damdamin: si Pluto Demeter
3. Pangyayari
• Kapag nagsasabing isang pangyayariang pandiwa, may proseso ng
nagaganap, Ipinahihiwatig na naapektuhan ng naturang proseso na karaniwang
sadya o di-sadya, nilikas o di-likas. Tatawaging tagatanggap ng proseso ang bagay na
naaapektuhan na tinatawag na pangyayari.
Halimbawa:
A. “Natatakot ako?” Ang sabi ni Demeter kay Zeus
B. Mamamatay si Proserfina dahil nakakain na ito ng anim na buto ng
granada.
Pagsusuri: Natatakot Mamamatay
Tagatanggap: Demeter Proserfina
Gayunpaman, may mga pandiwang naghahayag ng mga pangyayari na hindi tinitiyak
ang tagatanggap ng pangyayari tulad ng pandiwang nagpapahayag ng mga pangyayaring
naganap sa kalikasan.
Halimbawa:
A. Lumilindol! B. Nasusunog!

11
Gawain 8. Panuto. Bilugan ang mga salitang nagsasaad ng kilos at pagkatapos tukuyin kung anong
angkop na gamit nito. Isulat sa patlang ang tamang sagot.
A. Kilos, Aksyon at Gawa B. Karanasan C. Pangyayari
____1. Naglalakbay si Psyche dahil iniwanan siya ni Cupid sa hindi inaasahang
pangyayari.
____2. Inaayos ni Cupid ang ang pag-iibigan nila ni Psyche kaya pinuntahan
niya si Jupiter.
____3. Gusto ni Venus na maghiwalay sina Cupid at Psyche dahil nalalamangan
siya ni Psyche sa kagandahan nito.
____4. Hinahanap ni Psyche si Cupid upang humingi ng tawad kay Cupid.
____5. Dinala ni Venus ang kahon na walang laman ngunit ito’y naging sanhi ng
pagkawalang malay niya.

Tandaan Natin
Gawain 9. Panuto. Sa nalaman at natunghayan natin sa kuwento, may ilang bahagi na nakapaloob
ang tungkol sa gamit ang mito na nabanggit sa akda. Kung ikaw ay gagawing Diyos sa sangkatauhan
sa apat na nabanggit sa ibaba. Paano mo babaguhin ang sarili, pangangalagaan ang kalikasan,
pananatilihin ang kabutihan at abutin ang pangarap ng mga tao. Isulat sa kahon at gumamit ng angkop
ng pandiwa.

Isabuhay natin
Gawain 10. Guhit mo, Kuwento mo!
Panuto. Sa Maikling kasaysayan ng Mitolohiya at mga halimbawa ng kuwento nito. Gumuhit ng sariling
pangalan ng Diyos o Diyosa. Pagkatapos sumulat ng sariling kuwentong mitolohiya na ang karakter ay
ang sarili pangalan na ginuhit mo. Sa Pagsasalaysay gamitin at salungguhitan ang mga salitang angkop
na pandiwa bilang aksyon, pangyayari at karanasan nito. Basahin ang pamantayan na nakakahon sa
bandang ibaba.

Pamantayan sa Paggawa/Pagsulat ng Komposiyon

10 NAPAKAHUSAY - Buo ang kaisipan, konsistent, kumpleto ang
detalye at malinaw at may garamatika
8 MAHUSAY - May kaisahan at sapat na detalye, may malinaw na
intensyon at may gramatika
6 KATAMTAMAN - Konsistent, may kaisahan, kulang sa detalye at
di-gaanong malinaw ang intensyon at may gramatika
4 MAHINA – Hindi ganap ang pagkakabuo, kulang ang detalye,
di- malinaw ang intensyon, hindi wasto ang batas na ginamit
at walang gramatika

12
 Tayahin Natin

A. Panuto. Hanapin sa Hanay B ang tinutukoy ng nasa Hanay A. Isulat ang letra ng tamang sagot sa
patlang bago ang bilang.
Hanay A Hanay B
___1. Diyosa ng Kagandahan A. Psyche
___2. Diyos ng mga Diyos B. Demeter
___3. Diyosa ng Kaluluwa C. Venus
___4. Diyosa ng Pagtatanim D. Cupid
___5. Diyos ng Pag-ibig E. Jupiter

B. Panuto. Isulat ang salitang TAMA kung wasto ang ikinilos ng mga tauhan sa akda. MALI naman
kung hindi wasto ang ikinilos ng mga tauhan sa akdang “Cupid at Psyche”.
_____1. Isang gabi ay kinausap siya nang masinsinan ng lalaki. Binalaan siyang may panganib na
darating sa pamamagitan ng dalawa niyang kapatid.
_____2. Lahat ng papuri’t karangalang dapat kay Venus napunta na lahat sa isang mortal na si Psyche
ang lahat na humanga sa kanya. Nagalit si Venus at inutusan niya si Cupid na panain ito upang paibigin
si Psyche sa isang nakatatakot na nilalang.
_____3. Nabahala ang magulang ni Psyche dahil wala pa itong asawa. Naglakbay ang haring ama ni
Psyche upang humingi ng tulong kay Jupiter. Hiniling niyang payuhan siya ni Jupiter kung paano
makahahanap ng mabuting lalaking iibig sa kaniyang anak.
_____4. Masayang nagtungo si Psyche sa palasyo samantalang si Cupid naman ay lumipad patungo
sa kaharian ni Apollo, ang diyos ng mga diyos at tao. Hiniling niya na tiyaking hindi na sila gagambalain
ng kaniyang ina.
_____5. Naghintay si Psyche habang unti-unting nilalamon ng dilim ang buong bundok. Takot na takot
siya sapagkat hindi niya alam kung ano ang naghihintay sa kaniya. Patuloy siyang tumatangis at
nanginginig sa takot hanggang sa dumating ang malambing na ihip ng hangin ni Zephyr.

C. Panuto. Punan ng angkop na pandiwa ang talata upang mabuo ang diwa nito. Hanapin sa kahon
ang tamang sagot.

nakiusap pinuntahan mamamatay pumunta nagpatawag

Isa sa pinakamagandang babae si Psyche. _______ ni Venus si Cupid para panain ito.
__________ si Cupid kay Apollo dahil sa naradaman niyang pag-ibig kay Psyche. Tila __________ sa
takot si Psyche nang malaman na halimaw ang magiging asawa niya kay balak niya itong saksakin.
Umalis si Cupid ng walang paalam sa ginawa nito sa kanya. __________ si Psyche kay Venus subalit
sa galit at selos ang naramdaman nito kay Psyche kaya pinahirapan niya ito. Nalagpasan ni Psyche
ang lahat ng pagsubok. ________ si Jupiter ng pagpupulong ng mga diyos at diyosa kasama na si
Venus. Ipinahayag niya sa lahat na si Cupid at Psyche ay pormal nang ikinasal at wala nang dapat
gumambala sa kanila maging si Venus.

Gawin Natin

Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong panibagong gawain upang pagyamanin ang iyong kaalaman o
kasanayan sa natutuhang aralin.

Magsaliksik Tayo!
Sa gawaing ito, sumulat ng isang
kuwentong mitolohiya ng iyong
bayan o barangay, probinsya.
Magtanong sa mga nakatatanda,
magsaliksik o sariling gawa. Gamit
ang angkop na gamit ng pandiwa.
isulat sa malinis na papel at
sumunod sa pamantayan. 13
 Pamantayan
1. Orihinal 40
2. Kaakit-akit na panimula at wakas 30
3. Maayos at pagkakasunod-sunod
ng pangyayari 30
___
100

Sanggunian
KAYUMANGGI - Batay sa Kurikulum na K-12
Kayumanggi 10 ni Ms. Gloria Alday, Angela Ong, Magdela O. Jocson at
Dr. Ana Maria Cabuhat
Leo-Ross Publication. No.1 Broine St, Block 39, Lot 33Phase III,
Golden City, Imus Cavite
Teksto/Babasahin/Video
http://filipino10niwarville.blogspot.com/2015/05/cupid-at-psyche-mitolohiya-
panitikang.html
https://brainly.ph/question/1597697#readmore
https://www.youtube.com/watch?v=hteaGOOA_3A&featue=share

14
 MODYUL 2 LINGGO 2

Alamin Natin
Pagkatapos ng Modyul na ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
➢ Nabibigyang reaksyon ang mga kaisipan o ideya sa tinalakay na akda.
(F10PB-Ic-d-64).
➢ Natutukoy ang mga salitang magkakapareho o magkakaugnay ang kahulugan. (F10PT-
Ic-d-63).
➢ Nababasa nang may damdamin piling saknong na ginawa (F10PS-Ie-f-67).
➢ Naibabahagi ang sariling reaksyon sa ilang mahahalagang ideyang nakapaloob sa
binasang akda (F10-Ic-66).
➢ Naitatala ang mga impormasyon tungkol sa isa sa mga napapanahong isyung
pandaigdig (F10PU-Ic-d-66).
➢ Nagagamit ang angkop na mga pahayag sa pagbibigay ng sariling pahayag.
(F10WG-Ic-d-59).

Subukin Natin

A. Panuto. Bilugan ang titik ng tamang sagot

1. Isang akdang pampanitikan na naglalahad ng pananaw at opinyon tungkol sa tiyak na
paksa.
A. Dula B. Tula C. Sanaysay D. Maikling Kuwento.
2. Mas mabuting maging mahirap na aliping dukhang panginoon. Ang salitang may
salungguhit ay nangangahulugang:
A. Amo B. Siga C. Diyos D.Bathala
3. Isang klasikong Griyegong pilosopo, matematiko, estudyante ni Socrates, manunulat ng
mga pilosopikal na dialogo, at tagapagtatag ng Akademyang Platoniko sa Atenas na
unang institusyon ng mas mataas na pagkatuto sa Kanluraning daigdig.
A. Aristotle B. Plato C. Socrates D. Shakespear
4. Sinulat ng isang Griyegong Pilosopo, “Ang Alegorya ng Yungib” mula sa bansang:
A. Italy B. Germany C. Inglatera D. Greece
5. Sa pagkamatay ni George Floyd na isang block American. Sa palagay ko maraming
nagalit sa hindi makatarungan pagkamatay nito at pagkakaroon ng diskriminasyon sa
panahon ng panunungkulan ni President Trump. Anong salita ang ginamit na nagpapahayag
ng konsepto o pananaw.
A. Marami B. Sa palagay ko C. Pagkamatay D. Di makatarungan
6. Isang mahalagang sangkap ng ng sanaysay na nakakaapekto sa pagkaunawa ng mga
mambabasa. Ang maayos at lohikal na pagkakasunod-sunod ng mga ideya o pangyayari.
A. Panimula B. Tema C. Wika at Estilo D. Anyo at Istruktura
7. Isang mahalagang sangkap ng ng sanaysay na payak, natural at tapat na pahayag ay
makatutulong sa mabilis na pag-unawa ng mga mambabasa.
A. Panimula B. Tema C. Wika at Estilo D. Anyo at Istruktura
8. Bahagi ng sanaysay na napapalooban ng angkalahatang palagay o pasya tungkol sa
paksa batay sa mga patunay at mga katwiran.
A. Panimula B. Gitna C. Katawan D. Wakas
9. Ang pinakamahalagag bahagi ng sanaysay sapagkat ito at tinitignan ng mga mambabasa.
At sa bahaging ito inilalahad ang pangunahing kaisipan o pananaw ng may-akda.
A. Panimula B. Gitna C. Katawan D. Wakas

15
10. Ito’y pagsasalaysay ng isang “sanay.” Ito ay anyong sulating hiram. Noong 1580,
isinilang ito sa France at si Michel de Montaigne ang tinaguriang ama nito. Ito ay
pagtatangka, isang pagsubok, isang pagtuklas sa anyong pagsulat. Ito ay ipinahayag ng
isang pilipinong manunulat. tungkol sa sanaysay.
A. Alejandro G. Abadilla C. Lope K. Santos
B. Jose P. Rizal D. Severino Reyes

B. Panuto: Basahin at tukuyin kung ang tinatalakay ng pangungusap ay:

A. Karunungan B. Katarungan C. Kaluluwa D. Estado.
11. Ang dating nakita ay isang ilusyon, ngunit ngayon na palapit na siya sa pagiging
siya at ang kanyang mga mata ay nakatuon na sa makatotohanang buhay at
mayroon na siyang mas malinaw na pananaw.
12. Mabuti pang maging maralitang tagapaglingkod ng isang maralitang amo at tiisin ang
anumang pasakit, kaysa mag-isip at mamuhay sa paraang tulad nila.
13. Sila ay aral sa sariili at walang pormal na edukasyon, ‘di inaasahan na magpakita sila
ng pasasalamat sa kulturang kailanman ‘di nila tanggap.
14.Kinakailangan ninyong gumawa para sa mga pinuno ng hinaharap at higit na mabuting
buhay, kaysa sa buhay ng mga pinuno ngayon. Magkakaroon nang maayos na estado
lamang na nagkakaloob nito na ang namumuno ay sadyang mayaman, hindi sa pilak o
ginto, kundi sa kagandahang loob at katarungan, mga tunay na biyaya ng buhay.
15. Sapagkat, ipinakikita ng ating argumento na ang lakas at kapasidad na matuto ay bahagi
na ng kaluluwa at tulad sa mata na ‘di kayang umikot mula sa kadiliman hanggang sa
kaliwanagan kung ‘di kasama ang buong katawan.

Modyul
Sanaysay mula sa Greece
2
Panitikan: Ang Alegorya ng Yungib
Mula sa Allegory of the Cave ni Pato
Isinalin sa Filipino ni Willita A. Enrijo
Gramatika at Retorika: Ekspresyong Nagpapahayag ng Pananaw at Mga
Ekspresyong Nagpapahiwatig

Balikan Natin
Gawain 1. Balik Alaala

16
 Tuklasin Natin
Gawain 2.
A. Panuto. Basahin at kilalanin natin ang pilosopong si Plato ng Griyego, kung kinakailangan
saliksikin pa ang kanyang talambuhay.

Plato o Platon ay isang klasikong Griyegong pilosopo, matematiko,

estudyante ni Socrates, manunulat ng mga pilosopikal na dialogo, at
tagapagtatag ng Akademyang Platoniko sa Atenas na unang
institusyon ng mas mataas na pagkatuto sa Kanluraning daigdig.
Kasama ng kanyang tagapagturong si Socrates, at kanyang
estudyanteng si Aristotle, si Plato ay tumulong sa paglalagay ng mga
pundasyon ng pilosopiyang Kanluranin at agham. Ang sopistikasyon
ni Plato bilang isang manunulat ay ebinenta sa kanyang mga
dialogong Sokratiko: 36 mga dialogo at 13 mga liham na itinuro sa
kanya. Ang mga dialogo ni Plato ay ginamit upang ituro ang isang saklaw ng mga paksa
kabilang ang pilosopiya, lohika, retorika, at matematika. Si Plato ang isa sa
pinakamahalagang tagapagtatag na pigura ng pilosopiyang Kanluranin. Hindi katulad ng
kanyang mga pilosopo sa kanyang kapanahunan, ang lahat ng naisulat ni Plato ay
pinaniniwalaang buo sa higit na 2400 taon.
Kasama ang kanyang guro, Socrates, at ang kanyang bantog na estudyante,
Aristotle, itinatag ni Plato ang pundasyon ng Kanluraning Pilosopiya at ng agham. Maliban
sa pagiging pundasyonal na pigura sa Kanluraning agham, pilosopiya, at matematika, si
Plato ay malimit na binabanggit bilang isa sa tagapagtatag ng Kanluraning relihiyon at
ispiritwalidad.
Si Plato ang nagsimula ng pagsusulat sa diyalogo at diyalektikong porma sa pilosopiya.
Lumalabas na si Plato ang tagapagtatag ng Kanluraning pilosopiyang politikal, sa
kanyang Republic and Laws na ilan lamang sa mga diyalogo na kanyang naisulat, na
nagbibigay sa ilan sa mga pinakamaagang pagtalakay ng mga katanungang politikal mula
sa isang pilosopikal na perspektibo. Ang mga pinakatiyak na nakapagimpluwensiya kay
Plato ay sina Socrates, Parmenides, Heraclitus and Pythagoras, subalit kaunti lamang ng
mga naisulat ng mga pilosopo na nauna sa kanya ang natitira, at marami sa mga nalalaman
natin ngayon tungol sa mga pilosopong ito ay nagmula mismo kay Plato.

1.Isang klasikong Griyegong pilosopo, matematiko, estudyante ni Socrates, manunulat ng

mga pilosopikal na dialogo.
A. Aristotle B. Gilgamesh C. Plato D. Charles
2. Si Plato ang tagapagtatag ng Kanluraning pilosopiyang politikal, ilan sa mga pinakama
- agang pagtalakay ng mga katanungang politikal mula sa isang pilosopikal na
perspektibo na kanyang sinulat.
A. Republic and Laws C. Constitutions and Laws
B. Platonic Law D. Cnstitutions and Republic Law
3. Kung si Socrates ang guro ni Plato sa pilosopong Matematiko.Sino naman ang mag-aaral
ni Plato?
A. Charles B. Galgamesh C. Plato D. Aristotle
4. Ang sopistikasyon ni Plato bilang isang manunulat ay ibinenta sa kanyang mga may 36
mga dialogo at 13 mga liham na itinuro sa kanya ni:
A. Aristotle B. Socrates C. Plato D. Charles

17
5.Ang mga pinakatiyak na nakapagimpluwensiya kay Plato na maging pilosopo ay sina:
A. Aristotle, Socrates, Charles at Phythagoras
B. Socrates, Parmenides, Heraclitus at Pythagoras
C.Socrates, Galgamesh, Parmenides at Heraclitus
D. Socrates, Aristotle, Heraclitus at Charles

B. Panuto. Pag-unawa sa binasa. Sagutin ang mga tanong.

1. Ilarawan ang katangian ni Plato bilang isang pilosopo ng mga taga-Griyego?
_______________________________________________________________________
2. Ano ang naging kaugnayan ni Socrates at Aristotle kay Plato?
_______________________________________________________________________
3. Paano lumaganap ang mga turo ni Plato? Ilahad. ______________________________
4. Naging matagumpay ba siyang manunulat? Sa paanong paraan? Ilahad.
_____________________________________________________________________
5. Kung siya ay sumikat, Tungkol saan ang mga paksa ng mga akdang isinulat niya?
_____________________________________________________________________

PANITIKANG SANAYSAY
ANG SANAYSAY
Akda ito sa tuluyan na naglalaman ng matalinong pagkukuro ng sumulat na
inilahad sa isang makatuwiran at nakahihikayat na paraan.
Pinapaksa nito ang tungkol sa kaugalian o tradisyon, kilusan, kabutihang-asal o
anomang may kinalaman sa uri at halagang buhay na maaaring lapatan ng sariling
palagay, opinion at damdamin ng sumulat. Makatutulong ang mga ito sa pagbuo ng
sariling pananaw.
Ayon kay Alejandro G. Abadilla, ito’y pagsasalaysay ng isang “sanay.” Ito ay
anyong sulating hiram. Noong 1580, isinilang ito sa France at si Michel de Montaigne ang
tinaguriang ama nito. Ito ay pagtatangka, isang pagsubok, isang pagtuklas sa anyong
pagsulat.

Tatlong Bahagi ng Sanaysay

1. PANIMULA – Ito ang pinakamahalagang bahaging sanaysay sapagkat ito ang
unang tinitingnan ng mga mambabasa. Sa bahaging ito inilalahad ang
pangunahing kaisipan o pananaw ng may akda.
2. GITNA O KATAWAN – Makikita sa bahaging ito ang pagtalakay sa
mahahalagang puntos tungkol sa paksa, ang pagbibigay ng mga patunay upang
maging maliwanag sa mga mambabasa ang mga ideyang nais ikintal sa isipan.
3. WAKAS –Nakapaloob ang pangkalahatang palagay o pasya tungkol sa paksa
batay sa mga patunay at mga katuwiran.

SANGKAP NG SANAYSAY
1. TEMA AT NILALAMAN – Anuman ang nilalaman ng isang sanaysay ay itinuturing na
paksa dahil sa layunin ng pagkakasulat nito at kaisipang ibinahagi. Dapat na may
kaisahan ang tono, pagkakabuo, at pagpapakahulugan. Sa bawat bahagi, dapat na
naaaninag ang nabubuong tema.
2. ANYO AT ISTRUKTURA – Isang mahalagang sangkap sapagkat nakakaapekto sa
pagkaunawa ng mga mambabasa. Ang maayos at lohikal na pagkakasunod-sunod ng
mga ideya o pangyayari ay nakatutulong sa mambabasa kung paano mauunawaan ang
sanaysay.
3. WIKA AT ESTILO – Ang payak, natural at matapat na pahayag ay makatutulong sa
mabilis napag-unawa ng mga mambabasa sa pagbasa ng sanaysay.

18
 Talakayin Natin

Panuto. Basahin at Unawain

Ang Alegorya ng Yungib
Sanaysay mula sa Greece sinulat ni Plato
(Isinalin sa Filipino ni Willita A. Enrijo)
At ngayon, sinasabi ko na hayaan mong ipakita ko ang isang anyo na dapat mabatid
o hindi mabatid tungkol sa ating kalikasan: Pagmasdan! May mga taong naninirahan sa
yungib na may lagusan patungo sa liwanag na umaabot sa kabuuan nito. Sila’y naroroon
mula pagkabata, at ang kanilang mga binti at leeg ay nakakadena kung kaya’t hindi sila
makagalaw, hadlang ito sa pagkilos pati ng kanilang mga ulo. Sa di kalayuan, sa taas at
likod nila ay may apoy na nagliliyab, sa pagitan ng apoy at mga bilanggo may daang
papataas. Kung ang paningin mo ay dadako sa mababang pader nito, maihahalintulad ito
sa isang tabing na pinagtatanghalan ng mga puppet.
Nasilayan ko.
At nasilayan mo rin ba ang mga taong dumadaan sa pagitan ng mga
dingding na may dala- dalang mga monumento at larawan ng mga hayop na likha sa kahoy
at bato? Ang iba sa kanila ay nagsasalita, ang iba ay tahimik. Naipakita mo sa akin ang
kakaiba nilang imahe. Sila nga ay kakaibang mga bilanggo.
Katulad natin, ang tugon ko, na ang tangi nilang nakikita ay pawang sarili nilang
mga anino?
Totoo, ang sabi niya, paano nila makikita ang ano man kung hindi sila
pinahihintulutang gumalaw maging ang kanilang mga ulo? At may mga bagay na dapat
lamang dalhin sa paraang dapat lamang makita ng mga anino? Oo, sabi niya. At kung
nakaya nilang hindi sumang-ayon sa isa’t isa, hindi ba nila ipinalalagay na sila ay tumutukoy
ng kung ano pa man para sa kanila?
Tunay nga.
At sa higit pang pagpapalagay na ang mga bilanggo ay may alingawngaw mula sa
ibang dako, hindi ba nila natitiyak na baka guniguni lamang ito ng isang dumaan at may
ipinagpapalagay tungkol sa pinagmumulan ng tinig?
Walang tanong-tanong, ang tugon.
Sa kanila, ang sabi ko, ang katotohanan ay walang kahulugan kundi ang anino ng
mga imahe. Iyan ang tiyak. Ngayon, balikan muli natin kung ano ang likas na magaganap
kung sakaling ang mga bilanggo ay maging malaya at di maaabuso sa kanilang
pagkakamali. Sa una, kung ang isa sa kanila ay mapalalaya at biglang tumayo, lumingon,
lumakad at tumingin patungo sa liwanag. Magdurusa sa sobrang sakit. Ito mismo ang
magpapalungkot sa kaniya. Gayundin hindi niya makikita ang dati niyang kalagayan
sapagkat ang tanging nakikita niya ay mga anino lamang. Pagkatapos isaisip, tinuran ng
isa na ang kaniyang nakita noong una ay guniguni lamang, ngunit ngayon, siya ay papalapit
na sa pagkatao. Nakikita niya, mayroon na siyang maliwanag na pananaw- ano ang
magiging tugon niya?
O kaya’y, maaari mong isipin na ang kaniyang guro ay nagtuturo ng mga bagay na
dapat niya lamang kilalanin. Hindi ba siya nagugulumihanan? Hindi kaya siya mahumaling
na ang anino na kaniyang nakita noong una ay mas tunay kaysa mga bagay na nakikita
niya sa kasalukuyan?
Malayong katotohanan.
At kung siya ay napilitang tumingin nang diretso sa liwanag, wala ba
siyang nararamdamang sakit upang siya’y magkubli sa nakikitang bagay? Kaniya bang
aakalain na siya ay nasa katotohanang mas maliwanag kaysa mga bagay na nakikita sa
kasalukuyan?
Totoo, ang sabi niya.

19
 At kung ipinalalagay pang muli na siya ay atubiling hinila pataas sa matarik at bako-
bakong daan hanggang sapilitan siyang makarating sa harap mismo ng araw, hindi ba siya
mahihirapan at magagalit? Kapag nilapitan niya ang liwanag, ang kaniyang mga mata ay
maaaring masilaw at hindi niya magagawang makita ang mga bagay-bagay sa kasalukuyan
- ang katotohanan.
Hindi muna sa kasalukuyan, sabi niya.
Kailangang mahirati ang kaniyang paningin sa dakong itaas ng mundo. At makita
niya nang maliwanag ang mga anino, kasunod ay ang repleksiyon ng tao at iba pang bagay
sa tubig, at ang mismong mga bagay. Pagkatapos, tititig siya sa liwanag ng buwan at mga
bituin, at sa maningning na kalangitan; at kaniyang makikita ang ulap at mga bituin sa gabi
nang mas maningning kaysa liwanag ng araw na hatid ng umaga.
Tiyak.
Higit sa lahat, magkakaroon siya ng kakayahang makita ang araw, hindi lamang ang
repleksiyon niya sa tubig kundi makikita niya ang sarili sa kinaroroonan, at hindi sa iba pa
man, at siya ay makapagninilay-nilay kung sino siya.
Tiyak.
At siya ay makararating sa pagtatalo na siya mismo ay naglaan ng panahon. At ang
gumagabay sa lahat ng ito ay yaong nakikita sa mundo, na naging dahilan upang siya at
ang kaniyang kapwa ay masanay sa pagtitig.
Maliwanag, sabi niya, una niyang makikita ang liwanag pagkatapos ang dahilan
tungkol sa kaniyang sarili. At kung maalala niya ang dating tahanan, at ang karunungan sa
yungib pati ang mga kapuwa bilanggo, hindi ba niya maipalalagay na mapaliligaya niya ang
sarili sa pagbabago at kaawaan na lamang sila?
Tiyak at tumpak.
At kung sila ay nasanay na sa pagtanggap ng mga karangalan sa kung sino sa
kanila ang mabilis na makapuna sa pagdaan ng mga anino at makapagsabi kung sino ang
nakaranas niyon dati? Kung sinuman ang makapagpapasiya nang mahusay para sa
kinabukasan, sa iyo bang palagay sino ang makapag-iingat sa tinatawag na dangal at
kaluwalhatian? O kaya’y kainggitan ba ang may taglay nito? Hindi ba niya babanggitin ang
tinuran ni Homer.
“Mas mabuting maging mahirap na alipin ng dukhang panginoon.” At matututuhang
tiisin ang mga bagay kaysa isaisip ang kanilang ginagawa at mamuhay katulad ng kanilang
gawi?
Oo, ang sabi niya. Sa palagay ko ay pipiliin niyang magtiis kaysa aliwin ang mga
huwad na akala at mabuhay sa kahabag-habag na kalagayan.
Para makatiyak, sabi niya.
At kung mayroon mang paligsahan, at kailangan niyang makipagtagisan sa
pagsukat sa mga anino kasama ang mga bilanggo na kailanman ay di nakalaya mula sa
yungib. Sa sandaling ang paningin ay nananatiling mahina, at bago ito maging matatag
(may dapat isaalang – alang sa panahon na kakailanganin upang makamit ang bagong
kalagayan ng paningin) hindi ba siya katawa-tawa? Sasabihin ng tao sa kaniya na ang
pagpunta at pagdating niya nang wala ang mga paningin ay mas mabuti na hindi na lamang
isaisip ang pag-unlad. At kung sinuman ang sumubok na palayain ang iba at
gabayan patungo sa liwanag; hayaang hulihin ang nagkasala at dalhin nila sa kamatayan.
Walang tanong, ang sabi niya.
Ito ang kabuuan ng alegorya, ang sabi ko; maaari mong dagdagan mahal kong
Glaucon ang mga dating katuwiran. Ang bilangguan ay mundo ng paningin, ang ilaw ng
apoy ay ang araw. Hindi mo ako mamamali kung ipakakahulugan mo na ang paglalakbay
papataas ay maging pag-ahon ng kaluluwa patungo sa intelektuwal na mundo batay sa
mahina kong paniniwala. Aking ipinahahayag, ito ay batid ng Diyos maging tama man o
mali. Ngunit tunay man o huwad, ang aking opinyon sa mundo ng karunungan ay ito, ang
ideya ng kabutihan ay nananatili sa huli at matatagpuan lamang nang may pagpupunyagi;
at kapag ito’y natagpuan, ang lahat ng bagay na maganda at tama sa daigdig at ang
pangunahing pinagmumulan ng dahilan at katotohanan ay yaong sinumang may

20
 kapangyarihang kumilos nang may katuwiran sa publiko o pribadong buhay. Samakatuwid
kailangan na ang kaniyang mga mata ay may matibay na tuon para sa mga bagay na ito.
Sumasang-ayon ako, sabi niya, hanggat may kakayahan akong maunawaan ka.
At ang sabi ko, huwag kang magtaka sa iba na may magandang pananaw na ayaw
man lang magbahagi para sa kapakanan ng tao; para sa kanilang kaluluwa sa itaas ng
mundo ay madali lamang kung saan sila’y naghahangad na manirahan; magiging likas ang
kanilang paghahangad, kung ang ating alegorya ay mapagkakatiwalaan.
Oo, tunay na likas.
At mayroon bang bagay na nakapagtataka sa mga taong nakadaan mula sa banal
na pagninilay-nilay patungo sa makasalanan nilang kalagayan o gumawa ng labag sa
kagandahang-asal? Samantala, habang ang kaniyang mga mata ay kumukurap bago siya
mahirati sa kadiliman, siya ay mapipilitang lumaban sa korte o sa ibang lugar, tungkol sa
anino ng imahe ng katarungan at magpupunyaging maunawaan nang ganap ang
katarungan.
Anuman, ngunit kamangha-mangha ang kaniyang tugon.
Sinuman ang may wastong pag-iisip ay mababatid na ang pagkalito ng mga
paningin ay dalawang uri o nanggaling sa dalawang dahilan, maaaring mula sa paglabas
ng liwanag o patungo sa liwanag. Kapag nakita niya na sinuman na may pananaw na
magulo at mahina ay masasabing hindi pa handang humalakhak. Una niyang itatanong
kung ang kaluluwa ba ng tao ay maghahatid nang maliwanag na buhay? O kaya’y
maglalapit mula kadiliman patungo sa araw na labis na nakasisilaw? At kaniyang bibilangin
ang maligayang kalagayan niya, at siya ay maaawa sa iba, o kung nasa isipan man niyang
pagtawanan ang kaluluwa na nanggaling mula ilalim patungo sa liwanag, mayroon pang
mga dahilan bukod dito kaysa mga halakhak na bumati sa kaniya at bumalik mula sa itaas
ng liwanag patungo sa yungib. Iyan, ang sabi niya na dapat itangi.

Gawain 3. Pool of Word

A. Panuto. Piliin sa kahon ang mga salitang magkakasingkahulugan. Pagsama-samahin sa
kahon sa ibaba. Pagkatapos, pumili ng isang salita sa bawat pangkat at gamitin sa wastong
pangungusap.
Ipagsanib Pagbubulay-bulay
Pagmumunimuni pagninilay-nilay
Ipagsama Ipag-ugnay
Naanino Nabanaagan
Naaninag Idugtong
Pagdarasal Natanaw
A._____________ B.______________ C._____________
_____________ ______________ _____________
_____________ ______________ _____________
Pangungusap
A. _______________________________________________________
B. _______________________________________________________
C. _______________________________________________________

B. Panuto. Sagutin natin sa tulong ng mga katanungan.

1. Bakit daw masasabing ang anino lamang ng katotohanan ang mga imaheng
makikita sa mundo? Ipaliwanag ang tunay na katotohanan. _______________________
2. Bigyan-reaksiyon: Ang kabutihan ay siyang pangunahing pinagmulan ng
katwiran at katotohanan.” _________________________________________________
3. Ipaliwanag ang iba pang ideya ni Plato sa mga sumsunod.
A. Karunungan: _____________________________________
B. Katarungan: ______________________________________
C. Kaluluwa: ________________________________________
D. Estado: _________________________________________

21
4. Bakit nabanggit sa akda sina Socrates at Glaucon? Ipaliwanag. ___________________
5. Sa inyong palagay, bakit ito pinamagatang “Alegorya ng Kuweba”? _________________

Gawin 4. Simbolo
Panuto. Ibigay ang kahulugan ng ilang simbolo na nakapaloob sa Sanaysay.
Simbolo Kahulugan mula sa Sanaysay

Yungib

Bilangguan

Anino

Liwanag

Matarik at bako-bakong daan

Bilanggo

Pagyamanin Natin

ANG NINGNING AT ANG LIWANAG

(LIWANAG AT DILIM Emilio Jacinto)
Ang ningning at liwanag ay nakasisira ng paningin. Ang liwanag ay kinakailangan
ng mata, upang mapagwari ang buong katunayan ng mga bagay-bagay. Ang bubog kung
tinatamaan ng nag-aapoy na sikat ng araw ay nagniningning; ngunit sumusugat sa kamay
ng nagaganyak na dumampot. Ang ningning ay maraya. Ating hanapin ang liwanag, tayo’y
huwag mabigham sa ningning. Sa katunayan ng masamang naugalian. Nagdaraan ang
isang karwaheng maningning na hinihila ng kabayong matulin? Tayo’y magpupugay at ang

22
 isasaloob ay mahal na tao ang nakalulan. Datapwa’y marahil naman isang magnanakaw;
marahil sa ilalim ng kanyang ipinatatanghal na kamahalan at mga hiyas na tinataglay ay
natatago ang isang pusong sukaban. Nagdaraan ang isang maralita na nagkakanghirap sa
pinapasan? Tayo’y mapapangiti at isasaloob: Saan kaya ninakaw? Datapwa’y maliwanag
nating nakikita sa pawis ng kanyang noo at sa hapo ng kanyang katawan na siya’y
nabubuhay sa sipag at kapagalang tunay. Ay! Sa ating pang-uuga-ugali ay lubhang
nangapit ang pagsamba sa ningning at pagtakwil sa liwanag.

Ito na nga ang dahilang isa pa na kung kaya ang tao at ang mga nayan ay namumuhay sa
hinagpis at dalita. Ito na nga ang dahilan na kung kaya ang mga loob na inaakay ng
kapalaluan at ng kasakiman ay nagpupumilit na lumitaw na maningning, lalong-lalo na ang
mga hari at mga Pinuno na pinagkakatiwalaan ng sa ikagiginhawa ng kanilang mga
kampon, at walang ibang nasa kundi ang mamalagi sa kapangyarihang sukdang ikanais at
ikamatay ng Bayan na nagbigay sa kanila ng kapangyarihang ito.

Tayo’y mapagsampalataya sa ningning; huwag nating pagtakhan na ang ibig mabuhay sa

dugo ng ating mga ugat ay magbalatkayo ng maningning. Ay! Kung ang ating dinudulugan
at hinahinain ng puspos na galang ay ang maliwanag at magandang asal at matapat na
loob, ang kahit sino ay walang magpapaningning pagkat di natin pahahalagahan, at ang
mga isip at akalang ano pa man ay hindi hihiwalay sa maliwanag na banal na landas na
katwiran. Ang kaliluhan at ang katampalasan ay humahanap ng ningning upang huwag
magpamalas ng mga matang tumatanghal ang kanilang kapangitan; ngunit ang kagalingan
at ang pag-ibig na dalisay ay hubad, mahinhin, at maliwanag na napapatanaw sa paningin.
Ang lumipas na pinapanginoon ng Tagalog ay labis na nagpapatunay ng katotohanan nito.
Mapalad ang araw ng liwanag! Ay! Ang Anak ng Bayan, ang kapatid ko, ay matututo kaya
na kumuhang halimbawa at lakas sa pinagdaanang mga hirap at binatang mga kaapihan?
Gawain 5. Pag-unawa at Pagsusuri
A. Panuto. Isulat sa kahon ang nakasaad sa dalawang larawan. Magbigay ng tatlong bagay
na sinasaad nito.

B. Panuto. Pag-unawa sa binasa at sagutan ang ilang katanungan.

1. Ano ang pagkakaiba ng “ningning” at “liwanag” ___________________________
2. Alin ang higit na mabuti sa dalawa? Bakit? Magbigay ng patunay.
___________________________________________________________________
3. Bakit sinabi ng may-akda na ang ningning ay madaya? Ano-ano ang pandarayang
dala nito? Isa-isahin. ________________________________________________
4. Paano ba nakapandaraya ang kinang ng isang bagay?
Ipaliwanag__________________________________________________________
5. May mga tao ba sa ating lipunan sa kasalukuyan na sa tingin mo ay patuloy na
nagkukubli sa ningning upang hindi masilayan ng mga tao ang kanilang
kapangitan o kahinaan? patunayan ang sagot. ____________________________

23
6. Bilang isang kabataan, paano ka makakaiwas upang hindi ka mabighani ng
ningning ng kasikatan at kapangyarihan.
___________________________________________________________________

Gawain 6. Pagsusuring Pampanitikan

A. Panuto. Pagsusuri sa sanaysay ayon sa bahagi at sangkap nito.
1. Ibigay ang pagkakatulad at pagkakaiba ng binasang mga akda – Ang Alegorya ng
Kuweba at Ang Ningning at Ang Liwanag gamit ang Compare and Contrast Graphic
Organizer. Bigyang-pansin ang mga bahagi at sangkapang sanaysay sa pagtalakay.

2. Gumawa ng pagsusuri sa binasang sanaysay batay sa kasunod na diyagram.

Suriin ang dalawang akda na ‘Ang Alegorya ng Kuweba” at “Ningning at Liwanag”

batay sa mga angkop na sanaysay.
PANIMULA WAKAS TEMA/ ANYO/ WIKA/ISTILO
KATAWAN
(Paano (Pangkalahatang NILALAMAN ISTRUKTURA (Mga Salita,
(Ideya/Pananaw)
sinimulan) Palagay) (Paksa/Kaisipan) (Pagkakabuo) Paghahanay
ng Ideya)

3. Manood ng video clip tungkol sa mga isyung pandaigdig. Pumili ng isang video,
magsulat ng lima (5) pananaw/pangangatwiran na iyong naobserbahan. Gamitin
ang tsart.
Obserbasyon Pananaw/ Pangangatwiran

Isyung
Pandaigdigan

WIKA AT GRAMATIKA
Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng Pananaw at Mga Ekspresyong
Nagpapahiwatig ng Pagbabago o Pag-iibang Paksa at/o Pananaw
1. Mga Ekspresyong Nagpapahayag ng Konsepto o Pananaw
Halimbawa:
A. Ayon/ Batay/sang-ayon sa 1987 Konstitusyon ng Pilipinasang Filipino ang
Pambansang wika at isa sa opisyal na wikang komunikason at sistema ng
edukasyon.

24
 B. Sa paniniwala/ akala/ pananaw/ paningin/ tingin/ palagayni/ ng Pangulong Quezon
mas mabutiang mala-impiyernong bansa sa pamamahalang mga Pilipino kaysa
mala-
langit na Pilipino na pinamumunuan ng mga dayuhan.
C. Inakala/ inaniwalaan/ Inisip kong hindi isinabuhay ng mga dumalo sa seminar ang
mga natutuhan.
D. Sagana ng akin/ sa tingin/ akala/ palagayko, walang tatalo pa sa ginawa niyang
proyekto.

2. Mga Ekspresyong Nagpapahiwatig ng Pagbabago o Pag-iibang Paksa at/o

Pananaw
A. Sa ibang banda, Sa kabilang dako, mabuti na rin ang nangyaring diyalogo upang
mawala ang pag-aagam-agam ng marami.
B. Samantala Inang-Bayan na rin ang nagpasiya kung sino-sino ang dapat mamuno sa
bayan.

Gawain 7.
A. Panuto. Basahin natin ang dayalogo ng dalawang mag-aaral

Oo nga, Sa paniniwala
Ang ganda ng
ko naiintindihan din ng
talakayan natin
kanina tungkol sa mga kaklase natin ang
dalawang sanaysay. mas mahalagang bagay
Sa palagay ko, na dapat nating
marami sa atin ang pagtuonan ng pansin
magkakaroon ng
bagong pananaw sa
buhay dahil sa akda

1. Tungkol saan ang usapan ng dalawang magkaklase?

2. Sa inyong palagay, tama ba ang kanilang iniisip na marami nga ang maaaring magbago
sa kanila matapos mabasa at matalakay ang sanaysay? Ipaliwanag
3. Anong ekspresyong nagpapahayag ang mga salitang maysalungguhit sa dayalogo?
Ipaliwanag.

B. Panuto. Kilalanin ang mga salita o pahayag na ginamit Ekspresyong Nagpapahayag ng

Pananaw at Mga Ekspresyong Nagpapahiwatig ng Pagbabago o Pag-iibang Paksa at/o
Pananaw. Bilugan ang mga ito sa loob ng pangungusap.
1. Sa palagay ko gumaganda rin ang buhay ng taong may pera dahil nagsisikap siya.
2. Pagkakalulong sa bisyo ang sa tingin ko’y maaaring kahinatnan ng isang taong sagana sa
materyal na bagay sa buhay kung di ito pahahalagahan.
3. Minsan ang mali o pangit na karanasan ay sa isang banda nagiging sukatan upang
magbagong buhay ang isang tao.
4. Sa paniwala ko may ilang taong nanunungkulan sa pamahalaan na inaabuso ang
kapangyarihan ng kanilang posisyon.
5. Sa kabilang dako, malaki rin ang maiitulong ng MGCQ sa mahina ng ating ekonomiya
dulot ng pandaigdigan pandemik.

25
 Tandaan Natin

Gawain 8. Panuto. Punan ang sagot upang mabuo ang diwa nito.
Ano sa palagay mo ang mababago at nababago sa iyo matapos mong mabasa o
matalakay ang dalawang akdang sanaysay “Ang Alegorya ng Kuweba” ni Plato at Ningning
at Liwanag ni Emilio Jacinto?
Natutuhan ko __________________________________
Nalaman ko ____________________________________________________
Kaya babaguhin ko ______________________________________________

Isabuhay natin

Gawain 8. Panuto. Maraming mga pangyayaring naganap sa ating mundo, Maliban sa virus
na COVID-19. Isa na rito ang Rasismo na nararanasan ng ibang tao o lahi, hindi lamang sa
pagkamatay ng isang ameikano na si George Floyd, maging ang mga intsik at mga taong
taga- Asian Country ay naranasan ito dulot ng COVID-19. Kaya sumulat ng isang
napapanahong sanaysay. Gumamit ng bahagi at sangkap ng Sanaysay.
Pamantayan sa pagagawa ng
Sanaysay
1. Orihinal 30
2. wasto at maayos ang salita 30
3. Gamit ang sangkap at bahagi ng sanaysay 30
4. May salitang ekspresyong naglalahad ng
pananaw 10
Kabuuan 100

Tayahin Natin

Panuto. Isulat ang letra ng tamang sagot.

___1. Ito’y akdang tuluyan na naglalaman ng matalinong pagkukuro ng sumulat na
inilahad sa isang makatwiran at nakakahikayat na paraan.
A. Sanaysay B. Tula C.Nobela D. Mito
___2. Ito’y pagsasalaysay ng isang “sanay.” Ito ay anyong sulating hiram. Noong 1580
isinilang ito sa France at si Michel de Montaigne ang tinaguriang ama nito. Ito ay
pagtatangka, isang pagsubok, isang pagtuklas sa anyong pagsulat. Ayon sa isang
Filipinong manunulat.
A. Severino R. Reyes C. Alejandro G. Abadilla
B. Alejandro R. Castro D. Emilio Jacinto.
___3. Ang Aegorya ng Yungib ay isinulat ni Plato at isinalin sa Filipino ni:
A. Severino R. Reyes C. Alejandro G. Abadilla
B. Willita A. Enrijo D. Emilio Jacinto

26
___4. Ang payak, natural at matapat na pahayag ay makatutulong sa mabilis napag-
unawa ng mga mambabasa sa pagbasa ng sanaysay. Anong sangkap ng sanaysay
ito?
A. Nilalaman B. Istruktura C. Estilo D. Banghay
___5. Nakapaloob ang pangkalahatang palagay o pasya tungkol sa paksa batay sa
mga patunay at mgakatuwiran.
A. Panimula B. Gitna C. Banghay D. Wakas
___6. Ayon kay Homer, “mabuti pang maging maralita ng tagapaglingkod ng Isang
maralitang amo tiisin ang anumang pasakit kaysa mag-isip at mamuhay sa paraang
tulad nila. Alin salita ang ginamit sa nagpapahayag ng pananaw o konsepto.
A. Tulad B. Anuman C. Ayon kay D. Maging
___7. Sa palagay ko, dapat lamang dakilain ang isang Emilio Jacinto na naglakas-loob na
sumulat at naghayag ng mga kabulukang ginawa ng mga Espanyol sa bayan. Alin
salita ang ginamit sa nagpapahayag ng pananaw o konsepto.?
A. Naglakas-loob B. Sa palagay ko C. Sapat lang D. Ng mga
___8. Si Plato ang tagapagtatag ng Kanluraning pilosopiyang politikal, ilan sa mga
pinakamaagang pagtalakay ng mga katanungang politikal mula sa isang pilosopikal
na perspektibo na kanyang sinulat.
A. Republic and Laws C. Constitutions and Laws
B. Platonic Law D. Cnstitutions and Republic Law
___9. Isang klasikong Griyegong pilosopo, matematiko, estudyante ni Socrates, manunulat
ng mga pilosopikal na dialogo.
A. Aristotle B. Gilgamesh C. Plato D. Charles
___10. Ang mga pinakatiyak na nakapagimpluwensiya kay Plato na maging pilosopo ay
sina:
A. Aristotle, Socrates, Charles at Phythagoras
B. Socrates, Parmenides, Heraclitus at Pythagoras
C.Socrates, Galgamesh, Parmenides at Heraclitus
D. Socrates, Aristotle, Heraclitus at Charles

Panuto: Isulat kung anong simbolo ang tinutukoy na pinapahayag na pangungusap.

11. Ang kahulugan nito ay mundo na madilim ng isang tao. Ibig sabihin ang tao ay likas
na walang alam magmula ng siya ay pinanganak at matututo lamang siya kapag siya ay
naturuan at kanyang maobserbahan ang mga bagay bagay sa mundo na nakapaligid sa
kanya.
A. Yungib B. Liwanag C. Anino D. Bilanggo
12. Ito ay ang mga kaalaman na maaring matutunan ng tao kapag siya ay handang
tanggapin ang mga pagbabago at harapin ang realidad sa buhay.
A. Yungib B. Liwanag C. Anino D. Bilanggo
13. Ito ay ang kamalayan ng isang tao at sumasalamin ito ng kanyang pagkatao. Mula
pagkabata ay may sarili ng kaisipan ang tao at dapat niya itong gamitin upang umunlad
sapagkat kung siya ay walang alam tanging ang sarili lamang niya ang kanyang
makikita.
A. Yungib B. Liwanag C. Anino D. Bilanggo
14. Ang tao ay hindi kumopkop sa mga makabagong karunungan at ayaw tanggapin ang
mga katutuhanang mas maliwanag pa kesa sa kanyang nakikita sa kasalukuyan.
A. Anino B. Liwanag C. Bilanggo D. Bilangguan
15 Ito ay ang mundo ng paningin. Matatagpuan lamang ang mga bagay na maganda
at tama kapag kumilos ang tao sa tama. Kahit siya ay magaling ngunit nananatili
siya sa maling gawain, mananatili pa din siyang bulag.
A. Anino B. Liwanag C. Bilanggo D. Bilangguan

27
 Gawin natin
Paggawa ng Photo Essay
Panuto. Naunawaan at naintindihan natin ang sanaysay na tumatalakay sa pandaigdigang
suliranin natin mula sa politika, mamamayan, sarili at iba pa. Ngayon gumawa ng photo essay.

Unawain:
Ang Photo essay (sanaysay na larawan)- Isang koleksyon ng mga imahe na
inilagay sa isang partikular na pagkakasunod-sunod upang ipahayag ang pag-
unlad ng mga kaganapan mga damdamin at mga konsepto sa pinakapayak na
pagpaphayag.

Mga Dapat tandaan sa Pagbuo ng Photo Essay

1. Maghanap ng isang paksa ayon sainyong interes.
2. Magsagawa ng pananaliksik sa internet o aklat bago isagawa ito.
3. Hanapin ang tunay na kuwento. Matapos ang pananaliksik
4. Ang kuwento ay binuo upang gisingin ang damdamin

Sanggunian
KAYUMANGGI 10 - Batay sa Kurikulum na K-12
ni Ms. Gloria Alday, Angela Ong, Magdela O. Jocson at Dr. Ana Maria Cabuhat.
Leo-Ross Publication. No.1 Broine St, Block 39, Lot 33 Phase III, Golden City, Imus Cavite

Pinagyamang Pluma 7
Aileen G. Baisa-Julian, Nestor S. Lontoc, Carmela H. Esguerra at Alma M. Dayag
PHOENIX Publishing House Inc. 927 Quezon City Avenue. Quezon City.

Teksto/Babasahin/Imahe
http://filipino10niwarville.blogspot.com/2015/05/ang-alegorya-ng-yungib.html
https://tl.wikipedia.org/wiki/Platon
https://images.app.goo.gl/ybVNvj467MAfak3j8
https://images.app.goo.gl/Pm9jf1vcLdQvUTyz9
https://images.app.goo.gl/K5rr5P7WTX6yExrn8
https://images.app.goo.gl/ncUcRyXgvW8mEwps9
https://images.app.goo.gl/2xsShYHDSbtVq6PN7 https://images.app.goo.gl/vJQHNxRQ8n8xJtzt7
https://images.app.goo.gl/piF7EBFEtrTsZfU87
https://images.app.goo.gl/hQdb2q75VqwtQkvQA
https://images.app.goo.gl/vx6eFgPbKMsRDKUE9

28
 MODYUL 3 LINGGO 3

Alamin Natin
Pagkatapos ng Modyul na ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
➢ Nasusuri ang tiyak na bahaging napakinggang parabula na naglalahad ng
katotohanan, kabutihan at kagandahang asal (F10PN-Ib-C-63).
➢ Nabibigyang-puna ang estilo ng may-akda batay sa mga salita at ekspresyong
ginagamit sa akda (F10PT-Ib-c-62).
➢ Nasusuri ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasang akda gamit ang
mga ibinigay na tanong (F10PB-Ib-c-63).
➢ Nagagamit ang angkop na mga piling pang-ugnay sa pagsasalaysay.
➢ (pagsisimula, pagpapadaloy ng mga pangyayari, pagwawakas) (F10WG-Ib-c-
58).
➢ Naipapakita ang kakayahan sa pagsasalita sa paggamit ng mga berbal at di-
berbal na estratehiya (F10PS-Ib-c-65).
➢ Nakasusulat na may maayos na paliwanag ang kaugnay na collage na may
kaugnayan sa paksa gamit ang mga salitang pandiskurso (F10PU-Ib-c-65).

Subukin Natin

A. Panuto. Basahin mabuti ang mga tanong at bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Ito ay matandang salita na madalas na hango sa Banal na Kasulatan at kuwetong
umaakay sa tao sa matuwid na landas ng buhay.
A. Pabula B. Sanaysay C.Parabula D. Talambuhay
2.“Ang Pinagaling ni Jesus ang Sampung Ketongin” at “Ang Talinhaga Tungkol sa Pariseo
at Publikano” ang mga halimbawa ng:
A. Parabula B. Sanaysay C.Pabula D. Talambuhay
3. Nakatutulong ang panandang pandiskurso sa pagpapadaloy ng mga pangyayari ng isang
akdag pampanitikan at madali rin matutukoy ang mensaheng nais ikintal sa isipan ng
mga ma mambabasa. Ano mga salita ito?
A. Rin, Daw B. Ang mga, Mga C.Sina, Nila D. Saka, Bunga nito
4. Ang parabula ay gumagamit ng ______ bilang tauhan sa kuwento, subalit ito ay hindi
gaanong binibigyan ng malalim na kahulugan bagkus ang binibigyang-din ay aral.
A. Hayop B. Bagay C.Tao D. Maligno
5. Ang salitang parabole na pinakilala at lumaganap sa ating bansa ay galing sa bansang:
A. Pransiya B. Griyego C.Italia D. India

Bilang 6-10. Alin salita ang tinutukoy na panandang pandiskurso sa pangungusap

6. Kinutya ng mga taong nakariig kay Jesus sapagkat sakim sila sa salapi.
A. ng mga B. Sila C. Sapagkat D. Kay
7. “Hindi niya kayang magbungkal ng lupa saka mamalimos. “naisip ng katiwala
A. Saka B. Niya C. Ng D. Hindi
8. Pinuri ng amo ang tusong katiwala dahil sa katalinuhang ipinamalas nito
A. Ng B. Sa C. Nito D. Dahil sa
9. “Makipagsaya kayo sa akin dahil sa nakita ko na ang tupa kong nawawala!” sabi
ni Jesus
A. Kayo B. Sabi C. Akin D. Dahil sa

29
10. “Nagpapanggap kayong matuwid sa harap ng mga tao, ngunit alam ng Diyos ang
nilalaman ng inyong mga puso. Sapagkat ang itinuturing na mahalaga ng mga tao ay
kasuklam-suklam sa paningin ng Diyos.
A. Ngunit B. Sapagkat C. Ng mga D. Kayo

B. Panuto: Basahin ang isang maikling kuwento. Sagutan ang mga sumusunod na
tanong sa ibaba. Bilugan ang tamang sagot.
Ang Taong Di-Marunong Magpatawad
Isang hari ang nagpasyang alamin ang pagkakautang sa kanya ng kanyang mga alagad.
Nagsisimula pa lamang siya nang biglang iharap sa kanya ang isa sa kanyang mga alagad
dahil sa milyung-milyong dolyar na utang nito sa hari. Ang alagad ay walang maibayad sa
napakalaking pagkakautang nito, kaya ipinag-utos ng hari na ipagbili ito bilang alipin
kasama ang kanyang asawa at mga anak. Gayundin, ang lahat ng kanyang ari-arian ay
iniutos na kunin upang maidagdag sa bayad sa hari. Lumuhod at nagmakaawa sa hari ang
lalaki. "Bigyan ninyo po ako ng panahon at babayaran ko kayo," pagsusumamo nito sa hari.
Naawa naman sa kanya ang hari kaya't siya ay pinatawad sa kanyang pagkakautang.
Nang lumabas ang lalaki upang umuwi na ay nasalubong niya ang isang kapwa alagad na
may utang sa kanyang ilang dolyar. Agad niya itong hinawakan at sinimulang sakalin.
"Bayaran mo ang utang mo sa akin," matigas na sabi nito. Lumuhod ang kanyang
kapwa alagad at nagmakaawa sa kanya. "Bigyan mo ako ng panahon at babayaran kita,"
pagmamakaawa nito. Ngunit hindi niya ito pinatawad at sa halip ay kanyang ipinakulong.
Nagalit ang ibang alagad ng hari nang mabatid nila ang pangyayari. Ipinaalam nila sa hari
ang ginawa ng lalaki sa kanyang kapwa alagad na may utang sa kanya. Ang lalaki ay
ipinatawag ng hari. "Ikaw ay isang walang kwentang alipin! Pinatawad kita sa lahat ng iyong
pagkakautang dahil nagmakaawa ka sa akin. Dapat ay naawa ka rin sa iyong kapwa alagad
tulad ng pagkaawa ko sa iyo," wika ng hari. Dahil sa galit, ipinabilanggo ng hari ang lalaki
hanggang sa mabayaran nito ang kanyang pagkakautang.

1. Sino-sino ang pinatawag ng Hari sa palasyo?

A. Mga mabuting alagad C. Mga alagad na may utang
B. Mga alipin na maglilingkod D. Mga aliping mandarambong
2.Paano nakalaya o nakalabas ang alagad na lalaki sa palasyo?
A. Tumakas siya C. Pinatawad siya
B. Pinatakas siya D. Pinalayas siya
3. Ang binasang akda ay tungko sa:
A. Ang Taong Maraming Utang
B. Ang Taong Di Marunong Magpatawad
C. Ang Taong Di Marunong Magbayad ng Utang
D. Ang Taong Di Humingi ng Tawad sa Pinagkautangan.
4. Ano ang mensaheng nakapaloob sa akda.
A. Magbayad ng utang C. Matutong magpatawad
B. Humingi ng dispensa D. Humingi ng tawad
5. Anong akdang pampanitikan ang binasa?
A. Pabula B. Parabula C. Sanaysay D. Dula

Modyul
Parabula mula sa Syria
3
Panitikan: Ang Tusong Katiwala
Pabula mula sa Syria
Gramatika at Retorika: Mga Piling Pang-ugnay sa Pagsasalaysay (Pagsisimula,
Pagpapadaloy ng Pangyayari, Pagwawakas)

30
 Balikan Natin
Gawain 1. Alalahanin ang Nakaraan.
Panuto. Balikan natin ang Sanaysay na “Ang Alegorya ng Yungib”. Nagtataglay ang sanaysay
ng tatlong mahahalagang bahagi o balangkas.

Tuklasin Natin
Gawain 2. Panoorin Mo Siya!
A. Panuto. Panoorin ang isang parabulang, “Ang Alibughang Anak” mula sa link ng
youtube.

Ang Alibughang Anak

https://www.youtube.com/watch?v=Wpx_yooFY6o

B. Panuto. Mula sa napanood na parabula na “Ang Alibughang Anak”. Sagutin ang mga
sumusunod na tanong

Katotohanan Kabutihan Kagandahang-asal

31
C. Panuto. Gamit ang story frame, isalaysay ang mahahalagang pangyayaring nagaganap
sa parabulang “Alibughang Anak”
.
STORY
FRAME
Pagsisimula

Daloy ng
Pangyaayri
Pagwawakas

PANITIKANG PARABULA
Maraming aral na kapupulutan tayo na makukuha sa bibliya. Hindi lang mga
magagandag salita kundi mga istoryang kapupulutan natin ng magandang ugali at asal.
Ang salitang parabola ay buhat sa salitang Griyego na parabole. Ito’y matandang
salita na nangangahulugang pagtatabihin ang dalawang bagay upang pagtularin. Ito’y
gumagamit ng pagtutulad at metapora upang bigyan ng diin ang
kahulugan. Ang parabola ay madalas na hango sa Banal na Kasulatan at kuwentong
umaakay sa tao sa matuwid na landas ng buhay. Di tulad ng pabula, ang parabola ay
gumagamit ng tao bilang mga tauhan, kung ito’y gumagamit ng hayop o ito’y nananatili sa
kani-kanilang kaanyuan.
Ang mga detalye at mga tauhan ay hindi nagbibigay ng malalim na kahulugan; ang
binibigyan ng diin ay aral sa kuwento.
ELEMENTO NG PARABULA
Apat na Elemento ng Kuwentong Parabula:
1. Tauhan - Sila ang gumaganap o ang mga gumaganap sa isang kuwento na
hinago sa banal na bibliya na maaring makapagbigay ng magandang
aral sa mga mambabasa.
2. Tagpuan - Ito ang pinangyarihan ng isang kuwento. Maaring ito ay tumutukoy sa
lugar na pinagdausan ng kuwento, oras at panahon. Ang tagpuan ay
puwedeng maging marami depende sa istorya.
• Sa parabula madalas hindi agad nasasabi ang tagpuan ng kwento o may mga
pagkakataong hindi na ito nababangit sa parabula.
3. Banghay -Ito ang paglalahad ng pagka sunod-sunod ng pangyayaring naganap
sa kuwento
4. Aral o Magandang Kaisipan - Ito ang matututunan ng isang tao matapos
mabasa ang isang kwento. Marami ang gustong iparating ng parabula
sa atin kaya dapat natin itong isabuhay lalo pa at ito ay nakasulat sa
banal na bibliya

Talakayin Natin

Gawain 3. Magbasa at Magsuri Tayo!

Ang Tusong Katiwala
(Lukas 16:1-15)
Philippine Bible Society

32
 1) Nagsalita uli si Hesus sa kaniyang mga alagad, “May taong mayaman na may
isang katiwala. May nagsumbong sa kaniyang nilulustay nito ang kaniyang ari-arian. 2)
Kaya’t ipinatawag niya ang katiwala at tinanong, ‘Ano ba itong naririnig ko tungkol sa iyo?
Ihanda mo ang ulat ng iyong pangangasiwa sapagkat tatanggalin na kita sa iyong
tungkulin.’ 3) Sinabi ng katiwala sa kanyang sarili, ‘Ano ang gagawin ko? Aalisin na ako ng
aking amo sa pangangasiwa. Hindi ko kayang magbungkal ng lupa; nahihiya naman akong
magpalimos. 4) Alam ko na ang aking gagawin! Maalis man ako sa pangangasiwa ay may
tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan.

A. Bakit tinawag ng mayamang amo ang kanyang katiwala?

__________________________________________________________________
5) Isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kaniyang amo. Tinanong niya ang
una, ‘Magkano ang utang mo sa aking amo?’ 6) Sumagot ito, ‘Isandaang tapayang langis
po.’ ‘Heto ang kasulatan ng iyong pagkakautang. Dali! Maupo ka’t palitan mo, gawin mong
limampu,’ sabi ng katiwala. 7) At tinanong naman niya ang isa, ‘Ikaw, gaano ang utang
mo?’ Sumagot ito, ‘Isandaang kabang trigo po.’ ‘Heto ang kasulatan ng iyong
pagkakautang,’ sabi niya. ‘Isulat mo, walumpu.’ 8) Pinuri ng amo ang tusong katiwala dahil
sa katalinuhang ipinamalas nito. Sapagkat ang mga makasanlibutan ay mas mahusay
gumawa ng paraan kaysa mga maka-Diyos sa paggamit ng mga bagay ng mundong ito.
B. Ano ang ginawang paraan ng katiwala sa mga may utang sa kanyang amo
upang hindi siya paalisin? ilahad
________________________________________________________________________________________
9) At nagpatuloy si Hesus sa pagsasalita, “Kaya’t sinasabi ko sa inyo, gamitin ninyo
ang kayamanan ng mundong ito sa paggawa ng mabuti sa inyong mga kapwa upang kung
maubos na iyon ay tanggapin naman kayo sa tahanang walang hanggan. 10) Ang
mapagkakatiwalaan sa maliit na bagay ay mapagkakatiwalaan din sa malaking bagay; ang
mandaraya sa maliit na bagay ay mandaraya rin sa malaking bagay. 11) Kaya kung hindi
kayo mapagkakatiwalaan sa mga kayamanan ng mundong ito, sino ang magtitiwala sa
inyo ng tunay na kayamanan? 12) At kung hindi kayo mapagkakatiwalaan sa kayamanan
ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng talagang para sa inyo?

C. Ipaliwanag ang bilang 10.

__________________________________________________________________
13) “Walang aliping maaaring maglingkod nang sabay sa dalawang panginoon
sapagkat kamumuhian niya ang isa at iibigin ang ikalawa, paglilingkuran nang tapat ang
isa at hahamakin ang ikalawa. Hindi kayo maaaring maglingkod ng sabay sa Diyos at sa
kayamanan.” 14) Nang marinig ito ng mga Pariseo, kinutya nila si Jesus sapagkat sakim
sila sa salapi. 15) Kaya’t sinabi niya sa kanila, “Nagpapanggap kayong matuwid sa harap
ng mga tao, ngunit alam ng Diyos ang nilalaman ng inyong mga puso. Sapagkat ang
itinuturing na mahalaga ng mga tao ay kasuklam-suklam sa paningin ng Diyos.
D. Sa inilahad ni Hesus, Ano ang naging reaksyon ng mga tagapakinig sa kanya?
____________________________________________________________

Gawain 4. Talasan ang Isip!

Panuto. Bigyang-pansin ang estilo ng may-akda sa pamamagit pagkilala sa damdaming
ipinahahayag sa bahagi ng parabula. Isulat ang damdaming ipinahahayag at iguhit ang
damdamin sa tulong ng emoticon sa patlang

malungkot galit masaya

33
____1. “Ano ba itong naririnig ko tungkol sa iyo? Ihanda mo ang ulat ng iyong
mangangasiwa sapagkat tatanggalin na kita sa iyong tungkulin” sabi ng
mayamang amo.
____ 2. “Ano ang gagawin ko? Aalisin na ako ng aking amo sa pangangasiwa. Hindi
Ko kayang magbungkal ng lupa; nahihiya naman akong magpalimos.”
____ 3. “Pinuri ng amo ang tusong katiwala dahil sa katalinuhang ipinamalas nito.”
____ 4. “Nagpapanggap kayong matuwid sa harap ng mga tao, ngunit alam ng Diyos
ang nilalaman ng inyong mga puso. Sapagkat ang itinuturing na mahalaga
ng mga tao ay kasuklam-suklam sa paningin ng Diyos.

Gawain 5. Basa mo, Unawa mo!

Panuto: Ipaiwanag ang ilang aral o mensahe na nakapaloob sa akda.
1. “Nagpapanggap kayong matuwid sa harap ng mga tao, ngunit alam ng Diyos ang
nilalaman ng inyong mga puso. Sapagkat ang itinuturing na mahalaga ng mga tao ay
ay kasuklam-suklam sa paningin ng Diyos.”
___________________________________________________________________
2.“Walang aliping maaaring maglingkod nang sabay sa dalawang panginoon
sapagkat kamumuhian niya ang isa at iibigin ang ikalawa, paglilingkuran nang
tapat ang isa at hahamakin ang ikalawa. Hindi kayo maaaring maglingkod ng
sabay sa Diyos at sa kayamanan.”
___________________________________________________________________
3. “Kaya’t sinasabi ko sa inyo, gamitin ninyo ang kayamanan ng mundong ito sa
paggawa ng mabuti sa inyong mga kapwa upang kung maubos na iyon ay
tanggapin naman kayo sa tahanang walang hanggan.

Pagyamanin Natin

Parabula ng Nawawalang Tupa

Ang “Parabula ng Nawawalang Tupa” ay hango sa Bibliya na matatagpuan sa aklat
ng Lucas kabanata 15 talata 1 hanggang 7 (Lucas 15:1-7). Isang araw ay lumapit kay Jesus
ang mga taong makasalanan at mga maniningil ng buwis upang makinig sa kanyang mga
turo. Nakita ito ng mga Pariseo at mga taga-pagturo ng kautusan kaya sila ay nagbulung-
bulungan. Nakikisama at nakikisalo daw umano si Jesus sa mga taong makasalanan. Nang
marinig ito ni Jesus ay kanyang ibinahagi ang talinhaga ng nawawalang tupa. May isang
lalaki na may isandaang tupa ngunit nawala ang isa. Iniwan niya ang siyamnapu’t siyam at
hinanap ang nawalang isa. Nang makita ang nawawalang tupa ay masaya niya itong
pinasan saka umuwi. Pagdating sa bahay ay inanyayahan niya ang kanyang kaibigan at
mga kapitbahay at sinabing, “Makipagsaya kayo sa akin dahil nakita ko na ang tupa kong
nawawala!”. Makaraang ilahad ni Jesus ang talinghaga ay kanyang sinabi, “Magkakaroon
ng higit na kagalakan sa langit dahil sa isang makasalanang tumatalikod sa kasalanan
kaysa sa siyamnapu’t siyam na matuwid na di nangangailangang magsisi.”
1. Bakit lumapit ang mga maniningil ng buwis kay Jesus?
___________________________________________________________________
2. Ano ang narinig ni Jesus mula sa mga taga-Pariseo?
___________________________________________________________________
3. Ano ang ikinuwento ni Jesus? At bakit ito ang kanyang isinalaysay? Ipaliwanag.

4. Sa bibliya, Ano ang kaugnayan ng tupa sa Tao?

___________________________________________________________________

34
5. Ano ang mensahe nito para sa mga tao? Ipaliwanag

Gawain 6. Venn Diagram!

A. Panuto. Ihambing ang dalawang parabula sa tulong ng Venn Diagram.

B. Panuto. Suriin natin ang dalawang parabula ayon sa elemento nito.

Ang Alibughang Anak Nawawalang Tupa

Tauhan: Tauhan:
Tagpuan: Tagpuan:
Banghay: Banghay:
Aral o Kaisipan: Aral o Kaisipan:

WIKA AT GRAMATIKA
Nakatutulong ang mga panandang pandiskurso sa pagpapadaloy ng mga pangyayari
ng isang akdang pampanitikan. Madali ring matutukoy ang mensaheng nais ikintal sa
isipan ng mga mambabasa. Pagpapadaloy ng mga Pangyayari
1. Pagkakasunod-sunod – nagsasaad ng pag-pupuno o pagdaragdag ng
impormasyon. Halimbawa: At, saka, pati, bukod pa, una, sa dakong huli,
sumunod, isa pa, gayon din
A. Ipinatawag ng may-ari ng negosyo, ang katiwala at sinabing tatanggalin na
siya sa gawain.
B. Hindi niya kayang magbungkal ng lupa saka mamalimos.
2. Pagpapahayag ng kinasapitan/ kinalabasan ng mga pangyayari.
Halimbawa: Kaya, bunga nito, dahil sa, tuloy, kaya naman, sa dakong huli, sa
wakas, kung gayon, sapagkat, kasi
A. Pinuri ng amo ang tusong katiwala dahilan sa katalinuhang ipinamalas nito.
B. Kinutya nila si Hesus sapagkat sakim sila sa salapi.

Gawain 7. Piliin mo Ako!

Panuto. Piliin ant salungguhitan ang tamang panandang pandiskurso sa pangungusap.
1. Hindi ba niya iiwan ang siyamnpu’t siyam na pastulan (kaya, sa gayon, at) hahanapin

35
 ang nawawala hanggang matagpuan.
2. Magkakaroon ang higit na kagalakan (dahil sa, bunga nito, tuloy) makasalanang
tumalikod ngunit nagbalik loob.
3. Natagpuan ang nawawalang tupa (at, kaya naman, pati) dapat salubungin ng
kagalakan.
4. Inanyayahan ang mga kapitbahay (isa pa, una, saka) ipinagdiwang ang pagkakatagpo
sa tupa.
5. (isa pa, pati, kung gayon) ang taong nagkasala ay maari pa ring magbalik-loob sa
dakilang lumikha

Tandaan Natin

Gawain 8. Sarili ko, Baguhin mo!

Panuto. Maraming magagandang kuwento na kapupulutan ng aral mula sa Bibliya na
naibabahagi ito sa pamamagitan ng parabula.

Tanong: Paano mo maisasabuhay ang mga gintong aral na nakapaloob sa parabula na

isinasalaysay ni Jesus Cristo, gayong nasaloob ka lamang ng iyong tahanan o bakuran dahil
sa nararanasang pandaigdigang pandemik. Dugtungan upang mabuo ang diwa ng pahayag.

Isasabuhay ko ang mga gintong aral ….

_________________________________________________________________________
___________________________________________________________

Isabuhay natin

Gawain 9. Liham ng Paalala

Panuto. Sa panahon ng Pandaigdigang Pandemik na COVID-19. Marami ang mga tao ang
nangangailangan ng iba’t ibang klase ng tulong. Batay sa mga larawan ipaliwanag ang nais
ipabatid sa mga tao o mamamayan upang maiwasan ang pagkakaroon ng depresyon o stress
na naramdaman. lahad ito at gumamit ng mga salitang panandang pandiskurso.

_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
__

36
 Pamantayan sa Paggawa/Pagsulat ng Komposiyon
10 NAPAKAHUSAY - Buo ang kaisipan, konsistent, kumpleto ang detalye at
malinaw (gumamit ng wastong bantas at panandang pandiskurso)
8 MAHUSAY - May kaisahan at sapat na detalye, May malinaw na intensyon
(gumamit ng wastong bantas at panandang pandiskurso)
6 KATAMTAMAN - Konsistent, may kaisiahan, kulang sa detalye at di gaanong
Malinaw ang intensyon (gumamit ng wastong bantas at panandang
pandiskurso)
4 MAHINA – Hindi ganap ang pagkakabuo, kulang ang detalye, Di malinaw
ang Intensyon hindi wasto ang batas na ginamit at walang panandang
pandiskurso.

Tayahin Natin

A. Panuto: Punan ng wastong panandang Pandiskurso ang mga sumusunod na

pangungusap upang mabuo ang ideya.

1. ______ ni Jen na huwag nang maulit ang pagkalason ng pagtagas ng mga langis sa
malalking bapor.
2. Kami ay ________na masikhay na ipatutupad ang mga probisyon sa Clean Air Act.
3. _________ maging seryoso tayo sa pamamahala sa basura.
4. _________ niya, mula pa noon tumutulong na siya sa pagpaparami ng mga hayop na
nanganagnib ng tuluyang maglaho sa mundo.
5. _________ iwasan natin ang paggamit ng mga bagay na nakapipinsala sa mundo.
6. Mas maraming oras ang inilaan ni Roselle sa panonood ng TV, ___________ hindi niya
malaman kung paano niya maipasa ang mahabang pagsusulit ngayong lingo.
7. Hindi naman kaitiman ang kulay ng maraming Pilipino. Malayung-malayo rin sa puti ng
mga karaniwang Amerikano o Europeo. Ang kulay nila _________ kayumanggi,
kayumangging kaligatan.
8. _________ patuloy na sisirain at dudungisan ang mundo, darating ng napakahirap nang
ibalik ito sa dating kaanyuan.
9. Naghanda ba kayo sa pagsusulit natin? Kailangan nating galingan dahil ito na ang huling
markahan. ________, mag-iisang lingo nang liban si Ronnie ah. Ano na kaya ang
nangyari sa kanya.
10.Nag-iisa akong tagapagmana, kaya’t sa isip ko, kayang kaya kong magliwaliw at
maglibang. Kahit araw-araw. Bilhin ang anumang magustuhan. ________ dumating ang
puntong natauhan ako, ano ba talaga ang puntong natauhan ako, ano ba talaga ang
saysay ng buhay ko?
Kaya Alalaong baga’y Kung Maiba ako
Pero Noon pa man Nais Umaasam
Sana Hangad niya Hanggat maaari Sa pangkalahatan
B. Panuto. Punan ang patlang ng tamang sagot
___11. Ito ay matandang salita na madalas na hango sa Banal na Kasulatan at kuwetong
umaakay sa tao sa matuwid na landas ng buhay.
A. Piksyon B. Sanaysay C. Pabula D. Parabula
___12. Ito ay mga salitang pananda na naktutulong sa pagdaloy ng mga pangyayari ng
isang akdang pampanitikan.
A. Pansemantika C. Pandiskurso
B. Pangkritikal D. Pandiwa

37
___13. Ang parabula ay gumagamit ng ______ bilang tauhan sa kuwento.
Subalit ang mga detalye at tauhan ay hindi binibigyan ng malalim na
kahulugan bagkus ang binibigyang-diin ay aral sa kuwento.
A. Tao B. Hayop C. Bagay D. Insekto
___14. Ang salitang parabole ay galing sa bansang _______
A. Gresya B. Syria C. France D. Italya
___15. “Magkakaroon ng higit na kagalakan sa langit _______ isang
makasalanang tumatalikod sa kasalanan kaysa sa siyamnapu’t siyam na
matuwid na di nangangailangang magsisi.” Dugtungan ng panandang
pandiskurso.
A. Ayon sa B. Dahil sa C. Bukod sa D. Gaya sa

Gawin natin

Paggawa ng Video Clips o Komiks Strips

Panuto. Natunghayan natin ang iba’t ibang kuwento ng parabula. Pumili ng isang parabulang
nabasa at gawing itong komiks strips. Lagyan ng dialogo gamit ang mga salitang panandang
pandiskurso. Maaring humingi ng tulong sa kapatid na marunong gumihit.
Pamantayan sa Paggawa ng Komiks Strips
1. Malinis at maayos ang gawa ng video 40
2. Wasto ang mag salitang ginamit sa dialogo 30
3. May pagkakasunod-sunod na pangyayari 30
___
Kabuuan 100

Sanggunian
KAYUMANGGI - Batay sa Kurikulum na K-12
Kayumanggi 10 ni Ms. Gloria Alday, Angela Ong, Magdela O. Jocson at
Dr. Ana Maria Cabuhat
Leo-Ross Publication. No.1 Broine St, Block 39, Lot 33Phase III,
Golden City, Imus Cavite

Teksto/ Larawan/ Video

Pinoy Edition © 2020 - All rights reserved
Source: https://www.pinoyedition.com/parabula/ang-taong-di-marunong-
magpatawad/
http://filipino10niwarville.blogspot.com/2015/05/ang-tusong-katiwala.html
Pinoy Edition © 2020 - All rights reserved
Source: https://www.pinoyedition.com/parabula/ang-taong-di-marunong-
magpatawad/
https://www.kapitbisig.com/philippines/tagalog-version-of-parables-mga-parabula-
kaligirang-pangkasaysayan-ng-parabula_1053.html
Read more on Brainly.ph - https://brainly.ph/question/620896#readmore
https://images.app.goo.gl/GmodVyqgUH3fxNBa8
https://images.app.goo.gl/tzmB5Aa2rEwepV9y7
https://www.youtube.com/watch?v=Wpx_yooFY6o

38
 MODYUL 4 LINGGO 4

Alamin Natin
Pagkatapos ng Modyul na ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
➢ Naipapaliwanag ang ilang pangyayaring napakinggan na may kaugnayan sa
kasalukuyang mga pangyayari sa daigdig (F10PN-If-g-66).
➢ Napapatunayang ang mga pangyayari sa akda ay maaaring maganap sa tunay na
buhay (F10PB-If-g-67).
➢ Nabibigyang-kahulugan ang mahihirap na salita o ekspresyong ginamit sa akda batay
sa konteksto ng pangungusap (F10PB-If-g-67).
➢ Naisusulat ang paliwanag tungkol sa isyung pandaigdigan na iniuugnay sa buhay ng
mga Pilipino (F10PU-If-g-68).
➢ Nagagamit ang angkop na mga panghalip bilang panuring sa mga tauhan.
(F10PS-If-g-61).

Subukin Natin

A. Panuto. Basahin ang mga sumusunod na tanong. Bilugan ang letra ng tamang sagot.
1. Ang maunawain at mapagbigay na asawa ni Matilda.
A. G. Louise B. G. Loisel C. G. Lowel D. G. Lorren
2. Ang matalik na kaibigan ni Matilde na nagpahiram ng kwintas sa kanya.
A. Forestier B. Florester C. Floraline D. Florinda
3. May iniabot na malaking sobre ang asawa ni Matilde upang hindi ito mainip. Ano ang
nilalaman ng sobre?
A. Pera B. Kuwintas C. Paanyaya D. Tula ng pag-ibig
4. Ang halaga ng kuwintas na nawala na ipinalit ni mag-asawang Matilde
A. 500 prangko B. 18,000 prangko C. 28,000 prangko D. 36,000 prangko
5. Ang Maikling Kuwento na Kuwintas na isinulat ni Guy de Maupassant ay galing sa
bansang?
A. Gresya B. Pransya C. Italya D. Syria
6. Ang kuwento ng tauhan. Sa uri nito, ang higit na binibigyang-diin ay ang kilos o galaw,
ang pagsasalita at kaisipan ng tauhan. Nagbibigay ito o naglalarawan ng iisang
kakintalan sa taong pinapaksa o inilalarawan. Nangingibabaw sa uring ito ang isang
masusing pag-aaral at paglalarawn sa tunay na pagkatao ng tahan sa katha. Anong uri
ng tauhan si Matilde?
A. Bilog B. Lapad C. Antagonista D. Protagonista
7. Ito’y isang panandang kohersyon na ang panghalip ay ginagamit sa hulihan ng
pangungusap bilang pananda sa hinalinhan.
A. Katapora B. Anapora C. Panghalip D. Pangngalan
8. Ito’ isang panandang kohersyon na ang panghalip ay ginagamit sa unahan ng
pangungusap bilang pananda sa hinalinhan
A. Katapora B. Anapora C. Panghalip D. Pangngalan
9.“O, kahabag-habag kong Mathilde! Ang ipinahiram kong kuwintas sa iyo ay imitasyon
lamang, puwit lamang ng baso. Ang pinakamataas na maihahalaga roon marahil ay
limang daang prangko.” Ano ang damdamin ni Matilde nang marinig ito mula sa kanyang
kaibigan?
A. Nagalit B. Nagsisisi C. Nanghinayang D. Naghinanakit
10.“Mahal, akala ko’y ikatutuwa mo ang pagkakakuha ko sa paanyaya. Nais ko lamang
na malibang ka, kailanma’y hindi ka nakapaglilibang at naisip kong ito’y isang
mabuting pagkakataon para sa iyo.” Ayon sa asawa ni Matilde
A. Naiinis B. Nagtataka C. Nagsusumamo D. Nag-aalala

39
B. Panuto: Isulat sa patlang kung TAMA ang pahayag at MALI kung hindi wasto ang
pahayag mula sa kasaysayan ng France.
_________11. Pagkain at alak ang sentro ng buhay sa France anumang antas ng lipunan at
maraming pakikisalamuha ang nagaganap sa gitna ng matagal ang kainan, hapunan man o
pananghalian.
_________12. English ang pangunahing wikang may 65.4 milyong residente, ngunit may ilang
pagkakaiba batay sa rehiyon. French ang opisyal na wika, ang unang wikang 88 porsiyentong
populasyon at kinagisnang pangalawang wika ng mga ginagamit ng ibang wika.
_________13. Kilala ang Paris bilang sentro ng mga tahanan ng matataas na uring modang
kasuotan. Di matutuhan ang kisig o pagka-elegante sa kasuotan ng mga taga-France.
_________14. Katolisismo ang pangunahing relihiyon ng France; mga 80 porsyento ang
itinuturing ang mga sarili bilang katoliko, bagama’t mataas ang bilang ng mga katoliko na
secular o hindi sarado katoliko, at hindi nagsisimba nang regular. Kabilang sa iba pang
pangunahing relihiyon ang Islam, kinabibilangan ng nakararaming migrante mula sa Hilagang
Afrika, Protestantismo at Judaismo.
_________15. Ipinagdiriwang ng mga taga-France ang tradisyunal na pista opisyal ng mga
Kristiyano, tulad ng Paskong Kapanganakan at Paskong Pagkabuhay ni Kristo.
Ipinagdiriwang din ang May Day o Araw ng Paggawa tuwing Mayo 1, Victory In Europe
(UE) Day tuwing Mayo 8, pag-alala sa katapusan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdigsa
Europa.

Modyul
Maikling Kuwento mula sa France
4
Panitikan: Ang Kuwintas ni Guy de Maupassant
Isinalin sa Filipino ni Mariano C. Pascual
Gramatika at Retorika: Panghalip Bilang Panuring sa mga Tauhan

Balikan Natin
Gawain 1. Magbuo Tayo!
A. Panuto. Buuin ang salitang Parabula ayon sa mga nabasa at nalaman mo.

B. Panuto. Panoorin ang dalawang Parabula mula Youtube. Suriin ito ayon sa element ng
parabula (Tauhan, Tagpuan, Banghay at Aral o Mensahe). Isulat sa malinis na papel.
Binigay na ito bilang takdang aralin.

Ang Talinghaga Tungkol sa

Ang Mabuting Samaritano
Tatlong Alipin
http://www.youtube.com/watch?v=m-
KJpqBio24&feature=share http://youtu.be/frUZa3lvgQY

40
 Tuklasin Natin
Gawain 2. Magbasa at Unawain
Panuto: Basahin at suriin ang mitolohiya na nagsasalaysay ng pagkakakilala ng pagkakalikha
ng mundo. Pagkatapos, sa kasunod na bahagi ay bilugan ang letra ng tamang sagot.

KULTURA NG FRANCE: KAUGALIAN AT TRADISYON

Mula sa Live Sciences
Isinalinsa Filipino ni Bb. Angela Ong
Isinaayos ni Bb. Gloria I. Alday

Karamihan sa mga tao ay iniuugnay ang kuturang Pransessa Paris, sentro ng

modang kasuotan, lutuing pagkain, sining at arkitektura; ngunit ang buhay sa labas ng
lungsod ng mga ilaw ay ibang-iba at iba’t ibang depende sa rehiyon. Ayon sa kasaysayan,
ang kulturang Pranses ay na impluwensyahan ng kulturang Celtic at Gallo-Romano, gayun
din ng mga Franks, tribong Aleman. Ang France, sa simula ay binubuo ng kanlurang
bahaging Alemanya, kilala sa tawag na Rhineland, ngunit di lumaon, nakilala ang teritoryo
sa tawag na Gaul noong Panahon ng Bakal (Iron Age) at Kapanahunang Romano (Roman
Era).
Bagama’t malawakang pagkakaibang metropolis sa mga lungsod sa nagdaang
dalawang daang taon ng mga digmaan (Digmaang Franco-Prussian, Una at Ikalawang
Digmaang Pandaigdig), ang mga ito pa ang naging salik sa kanilang pagkakaisa.

Mga Wika sa France

French ang pangunahing wikang may 65.4 milyong residente, ngunit may ilang
pagkakaiba batay sa rehiyon. French ang opisyal na wika, ang unang wikang 88
porsiyentong populasyon at kinagisnang pangalawang wika ng mga ginagamit ng ibang
wika.
May tatlong porsiyentong populasyon ang nagsasalita ng mga dialektong Aleman,
karamihan ay sa mga lalawigan sa silangan, at mga maliit na panggkat na gumagamit na
wikang Flewish sa hilagang silangan, Arabic ang ikatlo sa pinakamalaking wikang minorya.
Ang mga nakatira malapit sa hangganan ng France sa Italy, ay gumagamit ng
wikang Italian bilang pangalawang wika, at ang Basque ay ginagamit ng mga taong nakatira
sa kahabaan ng hangganan ng France at Espanya.
Ang iba pang dialekto at wika ay binubuong Catalan, Breton, (Wikang Celtic),
Occitan at mga wika mula sa mga dating kolonyang France, kabilang ang Kabyle at
Antillean Creole
.
Mga Relihyon sa France
Katolisismo ang pangunahing relihiyon ng France; mga 80 porsyento ang itinuturing
ang mga sarili bilang katoliko, bagama’t mataas ang bilang ng mga katoliko na secular o
hindi sarado katoliko, at hindi nagsisimba nang regular. Kabilang sa iba pang pangunahing
relihiyon ang Islam, kinabibilangan ng nakararaming migrante mula sa Hilagang Afrika,
Protestantismo at Judaismo.
Saloobing Pagpapahalaga ng mga taga-France
Labis ang pagmamalaki ng mga taga-France sa kanilang bansa at pamahalaan; at
kadalasan ay nasasaktan sa anumang negatibong puna patungkol sa kanilang bansa. Ang
mga bisita ng dayuhan, lalo na ang mga Amerikano, kadalasan ay nababastusan sa
kanilang pagtingin sa mga dayuhan. Ang salitang “chauvinism”, (o bulag na patriotism), ay
nag-ugat sa wikang French. Bagama’t ang mga babae ay lumalaki na ang bahagi ng

41
 ginagampanan sa pamilya at negosyo, sa tingin ng marami ay nangingibabaw pa rin ang
kapangyarihan ng kalalakihan at kulturang France.
Ang France ay larawan ng pag-iibigan at kapusukan, at may bukas na saloobin sa
pakikipagtalik ng mga hindi kasal. Sinasabing, maging ang mga kilalang politico sa bansa
ay nakikipag-kalaguyon ang hayagan. Katunayan, halos kalahati ng bata ay isinilang sa
mga nagtalik nang hindi kasal.
Niyayakap ng mga Pranses ang estilo at urbanidad at ipinagmamalaki ang
katotohanang maging ang mga pampublikong lugar ay mala-panghari.
Naniniwalaang mga taga France sapagkat kapantay-pantay (“egalite”) ng tao,
bahaging pambansang motto: “Liberte, Egalite, Fraternite”). Marami ang nagsasabi na mas
pinahahalagahan nila ang pagkakapantay-pantay, kaysa kalayaan (“liberte”) at kapatiran (”
fraternite”).
Mga Lutong Pagkain sa France
Pagkain at alak ang sentro ng buhay sa France anumang antas ng lipunan at
maraming pakikisalamuha ang nagaganap sa gitna ng matagal ang kainan, hapunan man
o pananghalian.
Tinapay ang pangunahing pagkain sa anumang kainan at madalas makitang bitbit
sa tahanan ang mga “baguettes” (mahalagang tinapay). Naroroon din ang keso sa lahat
ng kainan.
Bagama’t ang istilo ng pagluluto ay nagiging mas simple, marami pa rin ang
iniuugnay ang lutong French sa malapot na mga sarsa at komplikadong preparasyon.
Angilansamgakilalangputaheng French ay ang “boeuf bourguignon; bakanapinalambot at
pinakatassamahinangapoy, sabayngpulangalak, at tinimplahanngbawang, sibuyas, at
mushroom; at “coq au vin”, putahengmanok, alak burgundy, lardon (maliliit na strip o cube
ng taba ng baboy), button mushroom, sibuyas at maaaring may bawang o wala.
Pananamit ng taga-France
Kilala ang Paris bilang sentro ng mga tahanan ng matataas na uring moda ng
kasuotan. Di matutuhan ang kisig o pagka-elegante sa kasuotan ng mga taga-France.
Maraming French ang nagsusuot ng pormal, propesyonal at pusturyosong estilong
pananamit, kahit hindi naman masyadong maselan. Ang kasuotang tipikal ay magagarang
damit, terno, mahabang coat o panlabas, bandana at “berets” (mga uring head cap).
Sining sa France
Ang sining ay nasa lahat ng lugar sa France, lalo nasa Paris at iba pang
pangunahing lungsod. Mababakas ang mga impuwensiyang Gothic, Romanesque Rococo
at Neoclassic sa maraming simbahan at gusaling pampubliko.
Marami sa pinakakilalang alagad ng sining sa kasaysayan, kabilang ang Espanyol
na si Pablo Picasso at isang Dutch nasi Vincent Van Gogh, ang nagpasimula ng
tradisyong Impresionismo sa Paris.
Ang Lourve Museum sa Paris ay isa sa malalaking museo sa mundo at tahanan
ng maraming kilalang obra maestro ng sining, kabilang ang Mona Lisa at Venus de Milo.
Mga Pista Opisyal at Pagdiriwang
Ipinagdiriwang ng mga taga-France ang tradisyunal na pista opisyal ng mga
Kristiyano, tulad ng Paskong Kapanganakan at Paskong Pagkabuhay ni Kristo.
Ipinagdiriwang din ang May Day o Araw ng Paggawa tuwing Mayo 1, Victory in Europe
(UE) Daytuwing Mayo 8, pag-alala sa katapusan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdigsa
Europa. Ang Bastille Day ay ipinagdiriwang tuwing Hulyo 14, araw kung kalian ang muog
ng Bastille ay sinalakay ng mga rebolusyunaryong French, hudyat ng simulang
Rebolusyong French.

1. Ayon sa kasaysayan, ang kulturang Pranses ay na impluwensyahan ng kulturang:

A. Celtic at Gallo - Romano C. Celtic at Gallo -Griyego
B. Celtic at Gallo - Englateria D. Celtic at Gallo - Italya

42
2. Ang isa sa malalaking museo sa mundo at tahanan ng maraming kilalang obra
maestro ng sining, kabilang ang Mona Lisa at Venus de Milo.
A. Louve Museum C.Lourve Museum
B. Louie Museum D. France Museum
3. Ipinagdiriwang tuwing Hulyo 14 ng mga Taga-France ito, araw kung kalian
sinalakay ng mga rebolusyunaryong French, hudyat ng alaala ng simulang
Rebolusyong French.
A. Pasko ng Pagkabuhay C. France Rebolusyon
B. Bastille Day D. Victory Europe Day
4. Ang pangunahing relihiyon ng France; halos mga 80 porsyento bagama’t mataas
ang bilang sa relihiyong ito, hindi sila nagsisimba nang regular.
A. Protestantismo C. Judaismo
B. Islamic D. Katolisismo
5.Ang sentro ng buhay ng mga taga-France anumang antas ng lipunan at maraming
pakikisalamuha ang nagaganap sa gitna ng matagal ang kainan, hapunan man o
pananghalian.
A. Pagkain at Alak C. Damit at Alahas
C. Pakain at Damit D. Bahay at Pagkain

Gawain 3. Ilarawan Natin.

Panuto. Batay sa binasang teksto suriin ang ang kultura ng France batay sa kaugalian at
tradisyon nila.

PANITIKANG KUWENTO NG TAUHAN

Maikling Kuwento ng Tauhan
Isang uri ng maikling kuwento, ang kuwento ng tauhan. Sa uri nito, ang higit na
binibigyang-diin ay ang kilos o galaw, ang pagsasalita at kaisipan ng tauhan. Nagbibigay ito
o naglalarawan ng iisang kakintalan sa taong pinapaksa o inilalarawan. Nangingibabaw sa
uring ito ang isang masusing pag-aaral at paglalarawn sa tunay na pagkatao ng tahan sa
katha.
Iba’t ibang paraan ang ginagamit ng may akda sa paglalarawan ng buong pagkatao
ng tauhan. Ang paglalarawang ito’y nakabatay sa kanyang panloob na anyo tulad ng
kanyang isipan, mithiin, damdamin at gayon din sa kanyang panlabas na anyo tulad ng
kanyang kilos at pananalita.
Ang mga pag-uusap ng ibang tauhan sa kuwento tungkol sa isang tauhan ay
nakatutulong din upang mapalitaw ang kanyang katauhan.

43
 Sa kabilang dako, sa pamamagitan pa rin ng tauhan, nagkakaroon ng
pinakambisang paglalarawa ang kanyang katauhan. Nagagawa niyang mailarawan ang
kanyang katauhan sa pamamagitan ng kanyang reaksyon o saloobin tungkol sa isang tiyak
na pangyayari.

Talakayin Natin

Gawain 4. Pag-unawa sa Binasa.

Panuto: Basahin ang akda. Isulat ang wastong sagot sa bawat talatang may nakalaang
katanungan.
Ang Kuwintas
ni Guy de Maupassant
https://www.youtube.com/watch?v=iIZnWyu_8MI

Siya’y isa sa magaganda’t mapanghalinang babae na sa pagkakamali ng tadhana

ay isinilang sa angkan ng mga tagasulat. Pumayag siyang pakasal sa isang abang tagasulat
sa Kagawaran ng Instruksyon Publiko sapagkat walang paraan upang siya’y makilala,
panuyuan, bigyan ng dote, at pakasalan ng isang mayaman at tanyag na lalaki.
Pangkaraniwan lamang ang mga isinusuot niyang damit dahil sa hindi niya kayang magsuot
ng magagara. Hindi siya maligaya. Sa pakiwari niya’y alangan sa kaniya ang lalaking
nakaisang-dibdib sapagkat sa mga babae ay walang pagkakaiba-iba ng katayuan sa buhay.
Ang ganda’t alindog ay sapat na upang maging kapantay ng sinumang hamak na babae
ang isang babaing nagmula sa pinakadakilang angkan.
Ang isang babaing nagbuhat sa karaniwang angkan ay magiging kasinghalaga ng
mga maharlika sa pamamagitan ng pinong asal at pag-uugali, pagkakaroon ng pang-unawa
sa tunay na kahulugan ng magara at makisig at kakaibang kislap ng diwa.
Labis ang kaniyang pagdurusa at paghihinagpis dahil may paniniwala siyang
isinilang siya sa daigdig upang magtamasa ng lubos na kaligayahan sa buhay na
maidudulot ng salapi. May taglay siyang alindog na hindi nababagay sa kasalukuyan niyang
kalagayan. Ipinaghihinagpis niya ang karukhaan ng kaniyang lumang tahanan, ang
nakaaawang anyo ng mga dingding, ang mga kurtinang sa paningin niya ay napakapangit.
Malimit na sa pagmamasid niya sa babaing Briton na siyang gumaganap ng ilang abang
pangangailangan niya sa buhay ay nakadarama siya ng panghihinayang at napuputos ng
lumbay ang kaniyang puso kapag naiisip ang mga pangarap niya sa buhay na hindi yata
magkakaroon ng katuparan. Naglalaro sa kaniyang balintataw ang anyo ng tahimik na
tanggapang nasasabitan ng mamahaling kurtina, pinaliliwanag ng matatangkad na
kandilerong bronse at may nagtatanod na dalawang naglalakihang bantay na dahil sa init
ng pugon ay nakatulog na sa dalawang malaking silyon. Naiisip iya ang mahahabang
bulwagang nagagayakan ng mga sedang tela ng unang panahon na nagsisilbing palamuti,
mga mamahaling kasangkapan na ang mga hiwaga at kababalaghan ay walang kapantay
na halaga, mga silid-bihisang marangya at humahalimuyak sa bango, mga taong tanyag na
pinagmimithing makilala ng balana at makikisig na ginoong pinananabikang karinggan ng
papuri at pinaglulunggatian ng kababaihan.
Sa hapunan, sa tuwing uupo siya kaharap ang asawa sa harap ng mesang
nalalatagan ng isang kayong pansapin na tatlong araw nang ginagamit ay iba ang laman
ng kaniyang kaisipan. Kahit na naririnig niya ang malugod na pagsasabi ng asawa
pagkabukas ng supera ng “A, ang masarap na potau-feu! Aywan nga ba kung may masarap

44
pa riyan!” Ang nasa isip niya sa mga gayong sandali ay ang nakakainggit na masarap na
hapunan, ang mga nagkikinangang kubyertos at ang marangyang kapaligiran. Kaagad na
naiisip din niya ang mga malinamnam na pagkaing nakalagay sa magagandang pinggan.
Naiisip din niya ang mga papuring ibinubulong sa kaniya na kunwari’y hindi niya napapansin
ngunit sa katotohanan ay nakakikiliti sa kaniyang damdamin samantalang nilalasap niya
ang malinamnam na mamula-mulang laman ng isda o kaya’y pakpak ng pugo.

Ano ang pangarap ng babae ayon sa akda binasa?

___________________________________________________________________
Sa pakiwari niya’y iniukol siya ng tadhana na magkaroon ng mga bagay na lubhang
malapit sa kaniyang puso katulad ng magagarang damit at mga hiyas ngunit wala siya ng
mga iyon. Labis ang pagmimithi niyang masiyahan siya, maging kahali-halina, kaibig-ibig,
maging tampulan ng papuri at pangimbuluhan ng ibang babae. May isang naging kaklase
siya sa kumbento na naging kaibigan niya. Mayaman iyon. Dati’y malimit niyang dalawin
ang kaibigan ngunit nitong mga huling araw ay iniwasan na niyang dumalaw roon sapagkat
lalo lamang tumitindi ang kapighatiang kaniyang nadarama sa kaniyang pag-uwi
pagkatapos ng pagdalaw. Isang gabi’y masayang dumating ang kaniyang asawa. Buong
pagmamalaking iniabot sa kaniya ang hawak na malaking sobre. “Para sa iyo ito,” ang sabi
sa kaniya.
Kaagad niyang inabot ang sobre at nagmamadaling pinunit ang dulo nito. Nabasa
niya ang nakalimbag na mga salitang: “Malugod na inaanyayahan ng Ministro ng
Instruksyon Publiko at ni Gng. George Ramponneau sina G. at Gng. Loisel sa isang
kasayahang idaraos sa palasyo ng Ministeryo sa Lunes ng gabi, Enero 18.” Sa halip na
matuwa na siyang inaasahan ng lalaki ay padabog na inihagis ng kaniyang asawa sa
ibabaw ng mesa ang paanyaya. Bumubulong na sinabing ano ang gagawin niya rito.
“Mahal, akala ko’y ikatutuwa mo ang pagkakakuha ko sa paanyaya. Nais ko lamang
na malibang ka, kailanma’y hindi ka nakapaglilibang at naisip kong ito’y isang mabuting
pagkakataon para sa iyo. Nagnanais makadalo ng lahat kaya’t lubha akong nahirapang
makakuha ng paanyaya. Matataas na tao sa pamahalaan ang inanyayahan at dadalo.
Piling-pili lamang ang mga panauhin. Hindi sila nagbigay ng maraming paanyaya sa mga
tagasulat.”
Pagalit na pinagmasdan ng babae ang asawa at payamot na sinabing, “Ano ang
isasampay ko sa aking likod?” Naging pauntol-untol ang sagot ng lalaki dahil sa hindi niya
kaagad naisip iyon.
“Para sa akin ay maganda ang damit mong isinusuot kung pumapasok tayo sa teatro
kaya maaari na iyon.” Nagulumihanang napahinto ang lalaki nang makita niyang umiiyak
ang asawa. Naitanong niya kung ano ang nangyayari rito. Pinagsikapan ng babaing
mapaglabanan ang paghihinagpis at nang huminahon na siya’y sumagot,
“Wala! Wala akong damit na maisusuot kaya hindi ako makadadalo sa kasayahang
iyan. Ipamigay mo na lang ang paanyaya sa isa mong kasamahan na may nakahandang
damit na isusuot ang asawa.” Walang malamang gawin ang lalaki, pagkuwa’y nangusap sa
asawa, “Hintay, Mathilde, tingnan muna natin. Sa palagay mo’y magkano ang magiging
halaga ng isang bestidong magiging kasiya-siya sa iyo at maaari mo pang gamitin sa mga
ibang pagkakataon?”
Nag-isip sumandali si Mathilde. Mabilisang gumawa siya ng pagtataya kung
magkano ang maaari niyang hinging halaga sa matipid na asawa nang hindi masindak ito
at tumanggi. Nag-aatubili siyang sumagot ng “Hindi ko natitiyak ang halaga, ngunit sa

45
palagay ko’y maaari na ang apat na raang prangko.” Natigilan sumandali ang lalaki at
bahagyang namutla sapagkat ang natitipon niyang gayong halaga ay ipambibili niya ng
isang baril na pang-ibon. Binabalak niyang mamaril ng ibon sa Kapatagan ng Nanterre sa
darating na tag-araw. Sasama siya sa ilang kaibigang dati nang namamaril ng mga ibon
doon. Gayunpaman ay sinabi niya sa asawa, “Ayos na, ibibigay ko sa iyo ang apat na raang
prangko. Bumili ka ng isang bestidong maganda.”
Malapit na ang araw ng sayawan ngunit waring malungkot si Mathilde, hindi siya
mapalagay at tila may suliraning gumugulo sa isipan. Nakahanda na ang bestidong
kaniyang gagamitin. Napansin ito ng lalaki at isang gabi’y inusisa ang asawa. “Magtapat ka
sa akin, anong nangyayari sa iyo? Tatlong araw nang kakaiba ang kilos mo.” Payamot na
sumagot ang babae, “Mabuti pa kaya’y huwag na akong dumalo sa sayawan. Wala man
lamang akong maisusuot kahit isang hiyas. Magmumukha akong kaawa-awa.” “Usong-uso
ang mga sariwang bulaklak sa ganitong panahon. Maaaring iyon ang isuot mo. Sapat na
ang sampung prangko upang makabili ka ng dalawa o tatlong alehandriya.” Waring hindi
sang-ayon ang babae at ang sabi, “Hindi! Wala nang kahabag-habag na kalagayan kung
hindi magmukhang maralita sa gitna ng mga babaing maykaya sa buhay.”

Paano pinakita ng asawa ni Matilde ang pagmamahal sa kanya? Ilahad

__________________________________________________________________
Napabulalas ang lalaki. “Napakahangal mo! Bakit hindi mo hanapin ang kaibigan
mong si Madame Forestier. Humiram ka ng ilang hiyas sa kaniya. Hindi kaniya marahil
tatanggihan dahil sa matalik mo siyang kaibigan.” Napasigaw sa tuwa si Mathilde, “Oo nga,
hindi ko naalaala ang aking kaibigan.” Nagtungo kinabukasan sa kaibigan si Mahtilde.
Ipinagtapat niya rito ang kaniyang problema. Tinungo ni Madame Forestier ang taguan ng
kaniyang mga hiyas at kinuha mula rito ang isang kahon. Binuksan ang kahon at pinamili
ang kaibigan,
“Mamili ka, mahal.” Ang una niyang nakita’y ang ilang pulseras, ang sumunod ay
isang kuwintas na perlas at pagkaraan ng isang krus na Benesiyanong ginto na may
mahahalagang bato at talagang kahanga-hanga ang pagkakayari. Sinubok niyang isuot ang
hiyas sa harap ng salamin, nagbabantulot siya at hindi mapagpasyahan kung ang mga iyon
ay isasauli o hindi. Paulit-ulit siyang nagtatanong sa kaibigan, “Wala ka na bang iba pa?”
“Aba, mayroon pa! Mamili ka, hindi ko alam kung alin ang ibig mo.” Walang ano-ano’y may
napansin siyang isang kahong nababalot ng itim na satin, nasa loob nito ang isang kuwintas
na diyamante na lubhang kahanga-hanga. Sumasal ang tibok ng kaniyang puso at
nanginginig ang mga kamay na dinampot ang kuwintas. Isinuot niya ang kuwintas sa
ibabaw ng kaniyang damit na may kataasan ang pinakaleeg.

Tama ba ang ideya ng asawa ni Matilde na manghiram ng alahas sa kaibigan upang

makapunta lang sa pagdiriwang. Kung ikaw si Matilde ganoon din ba ang gagawin
mo?
___________________________________________________________________
Mahabang sandaling nalunod siya sa kaligayahan sa pagmamalas sa sariling
alindog sa salamin. Pagkaraan ay nag-uulik-ulik siyang nagtanong, “Ipahihiram mo ba ito,
ito lamang?” “Oo, mangyari pa?” Mahigpit na niyakap ni Mathilde ang kaibigan, pinupog ng
halik at maligayang nagpaalam dito. Sumapit ang inaasam niyang araw ng sayawan.
Nagtamo ng malaking tagumpay si Madame Loisel. Nahigitan niya ang lahat ng mga babae
sa ganda, sa rangya, at sa pagiging kahali-halina kaya palagi siyang nakangiti dahil sa nag-
uumapaw sa puso ang kaligayahan. Napako sa kaniya ang paningin ng kalalakihan at

46
gumawa sila ng paraan upang makilala si Mathilde. Ninais siyang makasayaw ng lahat ng
kagawad ng gabinete. Nag-ukol sa kaniya ng pansin pati ang ministro. Buong pagkahaling
siyang nakipagsayaw, lasing na lasing sa kaluwalhatian ng tagumpay na tinamo sa
pamumukod ng kaniyang kagandahan. Tila siya lumulutang sa ulap dahil sa paghanga ng
lahat sa kaniya na napakatamis at walang katumbas sa puso ng isang babaing katulad niya.
Mag-iikaapat na ng madaling araw nang silang mag-asawa ay umuwi. Hatinggabi
pa lamang, ang asawa niya kasama ng tatlong lalaking ang mga asawa’y nagpapakalunod
din sa kaligayahan, ay nakatulog na sa isang maliit na tanggapan. Ibinalabal ng asawa sa
balikat ni Mathilde ang isang abang pangginaw na ginagamit ng mga karaniwang tao, isang
pangginaw na nakapupusyaw sa karangyaan ng pananamit ni Mathilde. Dinamdam niya
ang pagkakaroon ng abang pangginaw at ninais niyang makatalilis agad upang hindi siya
maging kapansin-pansin sa ibang babaing dumalo na nagsisipagsuot ng mamahalin nilang
balabal. Pinigil siya ng lalaki, “Hintayin mo ako rito sandali, sisipunin ka sa labas. Tatawag
ako ng sasakyan.” Ngunit hindi niya pinansin ang asawa at nagdudumali siyang nanaog sa
hagdanan. Hindi sila nakakita ng sasakyan sa lansangan at sila’y nagsimulang maghanap.
Tinahak nila ang daang patungo sa pampang ng ilog Seine.

Kapwa sila kumikinig sa ginaw at pinanawan na ng pag-asang makakita pa ng

kanilang masasakyan. Sa wakas ay nakatagpo sila sa daungan ng isa sa matatandang
dokar na dahil sa ikinahihiya ang karalitaan sa liwanag ng araw ay sa pagkagat ng dilim
lamang nakikita sa mga lansangan ng Paris.Pagkahatid sa kanila ng matandang dokar sa
kanilang tinitirhan ay malungkot silang umakyat sa hagdanan. Tapos na ang maliligayang
sandali kay Mathilde. Sa lalaki naman ay wala siyang iniisip kundi kailangan niyang
makasapit sa Kagawaran sa ganap na ika-10:00 ng umaga. Hinubad ng babae sa harap ng
salamin ang kaniyang balabal upang minsan pang malasin ang kaniyang kagandahan.
Napasigaw siya nang malakas. Wala sa kaniyang leeg ang kuwintas! Nag-usisa ang
asawang noon ay nangangalahati na sa pagbibihis. “Anong nangyari sa iyo? Bakit?” Parang
baliw niyang binalingan ang asawa. “Wala ang kuwintas ni Madame Forestier.” Ang
nabiglang lalaki’y napalundag halos sa pagtayo. “Ano! Paanong nangyari? Imposible!”

Hinanap ng mag-asawa ang kuwintas sa kung saan-saan, sa mga lupi ng damit ni

Mathilde, sa mga lupi ng kaniyang pangginaw, sa mga bulsa at sa iba pang lugar. Hindi nila
natagpuan ang kuwintas. “Natitiyak mo bang nakasuot sa iyo nang umalis tayo sa
sayawan?” ang tanong ng lalaki. “Oo, natitiyak ko, nahipo ko pa nang nasa pasilyo ako ng
palasyo,” ang tugon ni Mathilde. “Kung iyon naman ay sa daan nawala ay di narinig sana
natin ang lagapak. May palagay akong nawala sa dokar.” “Marahil nga. Kinuha mo ba ang
numero ng dokar?” Hindi! At ikaw, napansin mo ba?” “Hindi rin.” Balisang nagkatinginan ang
mag-asawa. Muling nagbihis si M. Loisel.
“Pagbabalikan kong lahat ng pinagdaanan natin. Baka sakaling makita ko.”
Nanaog na ang lalaki. Ang babae ay naghintay sa isang silya, hindi na niya inalis
ang damit na ginamit sa sayawan. Tila nawalan siya ng lakas, kahit magtungo sa kama
upang matulog. Labis ang kaniyang panlulumo, nawalan siya ng sigla at nawalan ng
kakayahang mag-isip ng anoman. Mag-iika-7:00 na ng umaga nang bumalik ang lalaki.
Nanlulupaypay siya at ibinalita sa asawa na hindi niya nakita ang kuwintas. Sa harap
nggayong nakagigimbal na pangyayari, si Mathilde ay maghapong naghihintay na sapupo
ng di-matingkalang pangamba. Bumalik kinagabihan ang lalaki, pagod na pagod,
namumutla at nanlalalim ang mga mata; hindi niya natagpuan ang kuwintas. Pinayuhan ng
lalaki ang asawa na sumulat sa kaibigan nito at sabihing nabali ang sarahan ng kuwintas at

47
kasalukuyan pang ipinapagawa upang magkapanahon silang makapag-isip-isip. Ginawa
naman ng babae ang payo ng asawa.
Pagkalipas ng isang linggo ay lubusan na silang pinanawan ng pag-asa. Sa maikling
panahong iyon tumanda si M. Loisel nang limang taon. Nagpahayag ang lalaki sa asawa
na kailangang isipin nila kung paano mapapalitan ang nawalang kuwintas. Kinabukasan,
ang mag-asawa’y nagtungo sa tanggapan ng alaherong nakasulat ang pangalan at
direksyon sa loob ng kahon ng kuwintas. Hinanap ng alahero sa kaniyang talaan ang
sinasabing kuwintas.
“Hindi ako ang nagbili ng kuwintas na ipinagtatanong ninyo, wala pong nanggaling
sa akin kundi ang sisidlan lamang,” ang wika ng alahero kay Madame Loisel. Pinuntahan
ng mag-asawa ang lahat ng mga maghihiyas upang makakita ng katulad ng nawala na ang
anyo ay buong pagsisikap na inalala samantalang kapwa sila nanlulupaypay sa pagkabigo
at paghihirap ng kalooban. Nakatagpo sila sa isang tindahan sa Palais Royal ng isang tuhog
ng diyamanteng sa palagay nila ay katulad ng kanilang pinaghahanap na kuwintas.
Nagkakahalaga ito ng apatnapung libong prangko, ngunit ibibigay na sa kanila sa halagang
tatlumpu’t anim na libo. Pinakiusapan ng mag-asawa ang may-ari ng tindahan na huwag
munang ipagbili ang kuwintas sa loob ng tatlong araw. Pinakiusapan din nila ang may-ari
ngtindahan na kung sakaling bago magtapos ng buwan ng Pebrero ay makita nila ang
nawawalang kuwintas, matapos nilang bayaran ang bagong kuwintas ay bibilhin itong muli
ng may-ari ng tindahan sa halagang tatlumpu’t apat na libong prangko.
May namanang labingwalong libong prangko si M. Loisel sa namatay na ama.
Hiniram niya ang kapupunan nito. Gayon din ang ginawa ng lalaki. Kung kani-kanino siya
nanghiram, lumagda sa mga kasulatan, pinasok kahit na ang mga gipit na kasunduan,
kumuha ng mga patubuan at pumatol sa lahat ng uri ng manghuhuthot.Inilagay niya ang
buong buhay niya sa alanganing katayuan, nakipagsapalaran sa paglagda sa gayong hindi
niya natitiyak kung matutupad o hindi ang nilagdaan at ngayo’y nanggigipuspos siya dahil
sa mga hirap na maaari pa niyang sapitin, ng nakaambang pagdurusa ng pangitain ng
bukas na puspos ng pagsasalat at paghihirap ng kalooban. Nang matipon nang lahat ang
halagang kinakailangan ay tinungo ni M. Loisel ang tindahan ng kuwintas at ibinagsak sa
mesang bilangan ng may-ari ng tindahan ng mga hiyas ang tatlumpu’t anim na libong
prangko.
Malamig ang pagtanggap ni Madame Forestier kay Mathilde nang isauli niya ang
kuwintas. Nagsalita ito sa tuyot na tinig ng “Isinauli mo sana agad ang kuwintas, baka
sakaling kinailangan ko ito.” Hindi na binuksan ng kaibigan ang kahon ng kuwintas. Naisip
ni Matilde na kung sakaling nahalata ng kaibigan ang pagkakapalit ng kuwintas, ano kaya
ang aakalain at sasabihin nito sa kaniya? Hindi kaya iisiping siya’y magnanakaw?
Ngayo’y lubos na naunawaan ni Mathilde ang mamuhay sa gitna ng tunay na
karalitaan. Nabigla man siya sa bagong papel na kailangan niyang gampanan ay tinanggap
niya iyon at buong tatag na ginampanan. Dapat mabayaran ang napakalaki nilang
pagkakautang. Pinaalis nila ang kanilang utusan, lumipat ng ibang tirahan, nagtiis sila sa
pangungupahan sa isang maliit na silid sa kaituktukan ng isang bahay-paupahan.
Naranasan ni Mathilde ang mabibigat na gawain; ang nakayayamot na pangangasiwa sa
kusina, paghuhugas ng mga pingggan, paglilinis ng mga kaldero at kawaling mamantika,
paglalaba ng mga damit, mantel, serbilyeta at pamunas.
Ipinapanaog niya sa lansangan ang kanilang kakaning baboy sa tuwing umaga at
nagpapanhik siya ng tubig na gamit nila sa itaas. Suot niya ang pananamit ng
pangkaraniwang babae, siya’y nagtutungo sa tindahan ng prutas, de lata, at sa

48
magkakarne. Nakasabit sa isang braso ang pangnan, nakikipagtawaran siya, nilalait at
ipinakikipaglaban ang kakarampot niyang pamalengke. May pagkakautang silang
binabayaran nang buwanan, may pinagkakautangan silang pinakikiusapan, humihingi ng
kaunti pang panahon sa pagbabayad. Pagsapit ng gabi, habang maaga pa’y inaayos na ni
M. Loisel ang talaang tuusan ng sinumang mangangalakal na nangangailangan ng gayong
paglilingkod at sa kalaliman ng gabi sa halagang limang sentimos isang pahina na
ginagawa naman niya ang mga salin ng mga katha.

Ano ang dumating na suliranin sa mag-asawa? Tama ba ang ginawa nilang paraan?
__________________________________________________________________
Tumagal ng sampung taon ang ganito nilang pamumuhay na mag-asawa. Sa wakas
ay nabayaran din nila ang buong pagkakautang, kasama na ang mga tubo at nagkapatong-
patong na tubo ng mga tubo. Mukhang matanda na ngayon si Madame Loisel. Isa na siyang
tunay na babae ng mga maralitang tahanan – matipuno ang katawan, matigas ang mga
laman at magaspang ang mga kamay na namumula. Nakasabog ang kaniyang buhok at
patabingi ang kaniyang saya. Matinis ang kaniyang tinig.
Nanlalamira ang sahig kung siya’y mag-isis. Paminsan-minsan, kung nakaalis na
ang asawa patungong opisina, si Madame Loisel ay nauupo sa tabi ng bintana.
Pinagbabalikan niya sa gunita ang napakasayang gabing iyon na malaon nang nakalipas.
Ang kaniyang kagandahang naging tampok sa sayawan at naging dahilan upang siya’y
maging tampulan ng paghanga. Ano ang maaaring nangyari kung hindi nawala ang
kuwintas? Sino ang nakaaalam? Tunay na ang buhay ay kakatwa at mahiwaga! Sukat ang
isang maliit na bagay upang tayo’y mapahamak at mapabuti!

Ano ang natutuhan ni Matide sa kanyang buhay? Sa palagay ninyo may pagsisisi ba
siya sa kanyang sarili? Ipaliwanag
___________________________________________________________________
Isang araw ng Linggo, samantalang si Mathilde ay naglalakad sa Champs Elysees,
nagliliwaliw naman siya pagkatapos ng isang linggong singkad ng mga gawain sa bahay ay
namataan niya ang isang babaing may akay-akay na bata. Ang babae’y si Madame
Forestier, bata pa rin ang anyo, maganda pa ring katulad ng dati at taglay pa rin ang
panghalina.
Nakangiti niyang sinalubong ang kaibigan at binati. “Magandang araw sa iyo,
Jeanne.” Labis na nagtaka si Madame Forestier. Hindi siya nakilala nito at pinagtakhan ang
palagay sa loob na pagbati sa kaniya ng isang maralitang babae. Pauntol-untol na wika
nito, “Ngunit ginang, hindi ko kayo nakikilala. Marahil ay nagkakamali kayo.” “Hindi! Ako’y
si Mathilde Loisel.”
Napabulalas ang kaibigan. “O, kaawa-awa kong Matilde! Kay laki ng ipinagbago
mo!”
“Oo nga, mahabang panahon ang ipinagtiis ko ng hirap mula nang huli nating
pagkikita, at labis na kalungkutan ang dinanas ko… at ikaw ang dahilan ng lahat.
Napamulagat si Madame Forestier, “Dahil sa akin! Paano nangyari iyon?”
“Naaalaala mo pa ba ang hiniram kong kuwintas na diyamanteng isinuot ko sa
sayawan sa kagawaran?”
“Oo, ay ano?”
“Ano pa, naiwala ko ang kuwintas na iyon.”
“Anong ibig mong sabihin? Isinauli mo sa akin ang kuwintas?”

49
 “Isinauli ko sa iyo ang isang kuwintas na katulad na katulad ng hiniram ko sa iyo.
Sampung taon kaming nagbayad ng mga utang. Alam mo namang hindi madali sa katulad
naming mahirap ang gayong bagay. Ngunit nakalipas na ang lahat ng iyon at ngayon ay
galak na galak na ako.”
Natigilan si Madame Forestier.
“Sabi mo’y bumili ka ng kuwintas na diyamante na ipinalit mo sa hiniram mo sa akin
na naiwala mo?”
“Oo, samakatuwid ay hindi mo pala napansin. Talagang kamukhang-kamukha iyon
ng hiniram ko sa iyo.”
Ngumiti si Matilde nang may pagmamalaki, isang ngiting puspos ng kawalang-malay
katulad ng ngiti ng isang paslit. Nabagbag nang gayon na lamang ang kalooban ng kaibigan.
“O, kahabag-habag kong Mathilde! Ang ipinahiram kong kuwintas sa iyo ay
imitasyon lamang, puwit lamang ng baso. Ang pinakamataas na maihahalaga roon marahil
ay limang daang prangko.”

Ano ang naramdaman ni Matilde ng marinig mismo kay Madam Forestier ang totoo?
Bakit hindi siya kumibo bagkus umalis na lang siya. Ipaliwanag.
______________________________________________________________________

Gawain 5. Talasan ang Isipan.

A. Panuto. Hanapin sa loob ng kahon ang kasingkahulugan ng salitang maysalungguhit.
Isulat sa patlang ang taang sagot at gamitin ito sa wastong at maayos na pangungusap.

Nagdalawang-isip naguluhan kagandahan

nawalan selos

1. Labis na pinagmimithian niyang makapagdulot ng kasiyahan, pangimbuluhan

ng iba, maging kaakit-akit at kanais-nais. _____________________
2. Paglipas ng isang linggo lubusan silang pinanawan ng pag-asa. ____________
3. May taglay siyang alindog na hindi nababagay sa kanyang kalagayan kaya’t
_________ipinaghihinagpis niya ang karukhaan ng kanyang lumang tahanan.
4. Nagulumihanang napahinto ang lalaki nang makita niyang umiiyak ang
kanyang asawa ________________.
5. Sinubok niyang isuot ang hiyas sa harap ng salamin, nagbantulot siya at hindi
mapagpasyahan kung ang mga iyon ay isasauli o hindi. _________________

A. Panuto: Base sa kuwento sa akda ilarawan si Matilde bilang:

Babae -

Matilde

Asawa -

2. Ano-ano ang nais mangyari ni Matilde sa kanyang buhay? Naupad ba ang mga ito?
Bakit? _____________________________________________________

50
3. Kung ikaw ang pangunahing tauhan, ano ang iyong gagawin upang matupad ang
iyong pangarap? _______________________________________________

4. Sang-ayon ba kayo sa wakas ng kuwento? Kung ikaw ang manunulat, Paano mo ito
wawakasan? Ipaliwanag. __________________________________________

Pagyamanin Natin

Saranggola
ni Efren R. Abueg

Rading, Paquito, Nelson… pakinggan ninyo ang kwentong ito. May isang lalaki,
walong taong gulang. Humiling siya sa kanyang ama ng isang guryon.

“Anak, ibibili kita ng kawayan at papel. Gumawa ka na lamang ng saranggola,”

wika ng ama.
“Hindi ako marunong, Tatay,” anang batang lalaki.
“Madali ‘yan. Tuturuan kita,” sabi ng ama at tinapik sa balikat ang anak.
Bumili nga ito ng papel at kawayan at tinuruang gumawa ng saranggola ang
anak.
“Tatay… ibili mo ako ng guryon,” sabi uli ng bata sa ama.
“Anak, pag-aralan mo na lamang mapalipad ang saranggola nang mataas.
Madadaig mo ang taas at tagal ng lipad ng guryon!”
Nainis ang bata sa kanyang ama.
“Kinakantyawan ako sa bukid, Tatay,” anang bata. “Anak daw ako ng may-ari ng
kaisa-isang istasyon ng gasolina sa bayan… bakit daw kay liit ng saranggola ko!”
Nagtawa ang ama at tinapik na naman sa balikat ang anak.
Tinuruan nga ng ama ang bata ng higit na mataas na pagpapalipad ng
saranggola, pati na ang pagpapatagal niyon sa kalawakan. Nalagpasan nga ng
saranggola niya ang ilang guryon. Ang iba namang guryon na lumipad nang
pagkataas-taas ay nalagutan ng tali at nagsibagsak, bali-bali ang mga tadyang,
wasak-wasak.
Minsan sa pagpapataas ng lipad ng kanyang saranggola, napatid ang tali
niyon. Umalagwa ang saranggola. Hinabol nilang mag-ama iyon at nakita nilang
nakasampid sa isang balag.
“Tingnan mo…hindi nasira,” nagmamalaking wika ng ama. “Kung guryon
‘yan, nawasak na dahil sa laki. Kaya tandaan mo, ang taas at tagal ng
pagpapalipad ng saranggola ay nasa husay, ingat at tiyaga. Ang malaki ay madali
ngang tumaas, pero kapag nasa itaas na, mahirap patagalin doon at kung
bumagsak, laging nawawasak.”
Nakalimutan na ng batang iyon ang tungkol sa saranggola nang maging
katorse anyos siya. May iba na siyang hilig; damit, sapatos, malaking baon sa
eskwela, pagsama-sama sa mga kaibigan.
“Anak… dalawang sapatos lamang ang gagamitin mo sa pasukang ito. Kung
masira, saka na papalitan. Magtitipid ka rin sa damit at huwag kang gasta nang
gasta. Hindi madaling kitain ang salapi,” pagunita ng kanyang ama.
“Kawawa nga ako, Tatay,” katwiran ng bata. “Anak ako ng tanging may-ari
ng istasyon ng gasoline at machine shop sa bayan natin, pero ang itsura ko…
51
parang anak ng pobre.”
“Disente ka naman at. Malinis ang damit mo, husto ka sa mga gamit sa
eskwela at husto ka rin sa pagkain. Hindi dapat sobra sa mga pangangailangan
ang isang kabataang tulad mo. Hindi natututuhan ang pagtitipid.”
Hindi naunawaan ng bata ang paliwanag ng ama at nagkaroon siya ng
hinanakit dito. Tinipid siya sa lahat ng bagay, hinigpitan sa pagsama-sama sa
mga kabarkada at madalas, pinatatao sa istasyon ng gasolina at pinatutulong sa
machine shop kung araw na walang klase.
“Pinahihirapan talaga ako ng Tatay,” puno ng hinanakit ang tinig na
pagsusumbong ng bata sa ina. “Kaisa-isa pa naman akong anak, ang turing niya
sa akin… parang ampon!”
“Hindi totoo ang sinabi mo, anak,” malumanay na sansala ng kanyang
ina sa paghihinanakit niya sa ama. Alam mo mataas ang pangarap niya para sa
iyo.”
“Bakit? Ano ang gusto niya para sa akin?”
“Ibig niyang maging mahusay kang inhinyero.”
Hindi na kumibo ang bata at hindi rin napawi ang hinanakit niya sa
ama. Gayunman, hindi siya makapaghimagsik dito. Iginagalang niya ito at pati
ang kanyang ina. Nang labingwalo na siya napagkaisahan ng kanyang mga
barkada na kumuha sila ng commerce.
“Mabuti ‘yon. Magsama-sama tayo sa isang unibersidad,” mungkahi ng
isa sa limang magkakaibigan. Pumayag siya. Ngunit nang kausapin niya ang
ama, tumutol ito. “Inoobserbahan kita, anak. Hindi mo hilig ang commerce.
Palagay ko mechanical engineering ang bagay sa iyo. Tanungin mo ang iyong
ina. ”Masama man ang loob, sumangguni pa rin siya sa ina.
“Hindi sa kinakampihan ko ang iyong ama, anak. Pero sa tingin
ko…engineering nga ang bagay sa iyo. May machine shop tayo…sino ba ang
magmamana niyon kundi ikaw?”
Nasunod ang kanyang ama at napilitan siyang tumiwalag sa kanyang
barkada. Napag-isa siya sa pag-aaral sa lunsod at ngayong binata na siya, hindi
na hinanakit kundi paghihimagsik sa ama ang kanyang nadarama.
“Ayoko nang mag-aral, Inay,” sabi niya sa kanyang ina nang dalawin
siya nito sa dormitoryo. “Tipid, pagtitiis, kahihiyan lamang ang dinaranas ko rito.
Bakit ako ginaganoon ni Itay? Gusto ba niya akong pahirapan?”
Pinayapa ng kanyang ina ang kanyang kalooban.
“Magtiwala ka sa amin, anak. Wala kaming gagawin ng iyong ama
kundi makabubuti sa iyong hinaharap.”
“Makabubuti ba sa akin ang magmukhang basahan at magdildil ng asin?”
“Makabubuting matuto kang magtiis. Pagkatapos mo naman ng pag-
aaral at magtagumpay ka sa hanapbuhay, magiging magaan sa iyo ang lahat.”
“Bakit kailangan ko pang magtagumpay? Hindi ba’t ipamamana ninyo sa akin ni
Itay ang ating kabuhayan?”
“Totoo iyan, anak…pero paano mo mapauunlad ang ating kabuhayan
kung hindi mo alam ang mga hirap sa pagtatayo niyan? ”Hindi maintindihan ng
binata ang sinabi ng kanyang ina, subalit naisip niyang makapagtitiis pa siya.
Isinubsob na lamang niya ang ulo sa pag-aaral.
Nakatapos naman ng inhinyerya ang binata. Hindi siya pangunahin sa
klase, ngunit sa pagsusulit sa gobyerno, nakabilang siya sa nangungunang unang
dalawampu.

52
“Ngayon anak…bibigyan kita ng limampung libong piso. Gamitin mo sa
paghahanapbuhay,” sabi ng kanyang ama nang makuha na niya ang lisensiya
bilang mechanical engineer.

Namangha siya.

“Akala ko…ako na ang hahawak ng ating machine shop pagkatapos ko ng pag-

aaral,” nawika niya sa ama.

“Bata pa ako, anak. Kaya ko pang mag-asikaso ng hanapbuhay na iyan. Saka

ibig ko, magpundar ka ng sariling negosyo.”

“Bakit pa, Itay? Mayroon na tayong negosyo.”

“Mabuti na ‘yong makatindig ka sa sarili mong mga paa.”

Tinanggap niya ang halagang ipinagkaloob ng ama. Humiwalay na rin siya ng

tirahan sa mga magulang.

“Alam kong malaki ang hinanakit mo sa iyong ama. Gayunman, ibig kong isaisip
mong, ang kinabukasan mo ang lagi niyang inaalala.”

Ngunit may lason na sa kanyang isip. Hindi na siya nanininwala sa sinabi ng

kanyang ina. Naging lubos ang paghihimagsik niya sa kanyang ama.

Nagtayo siya ng isang machine shop sa dulo ng kanilang bayan. Agad-agad

siyang pinagsadya ng kanyang ama.

“Bakit hindi pa sa ikatlong bayan ka nagtayo ng machine shop?

Magkukumpetensiya pa tayo rito.”

“Akala ko ba’y bahala na ako sa buhay ko, Itay?”

Natigilan ang kanyang ama. Saka napapailing, nag-iwan pa ito ng salita bago
lumisan.

“Kung sa bagay…mabuting magturo ang karanasan!”

May isang taon ding nagtiyaga ang binata sa pamamahala ng kanyang maliit na
machine shop sa dulong bayan. Kakaunti ang kanyang parokyano dahil higit na
malaki ang machine shop ng kanyang ama at mahusay ang mga tauhan nito.
Nagkautang tuloy siya ng labindalawang libo sa mga kinukunan niya ng
materyales. Nang hindi siya makabayad, inilit ang mga makinang kanyang
ginagamit.
“Nabigyan na kita ng pang-umpisang puhunan. Hindi ka sumunod sa mungkahi
ko na umiwas sa kumpetisyon. Subukin mo namang maghanap ng puhunan sa
sarili mong pagsisikap.”

Noon nagsiklab ang binata. Nakalimutan niya ang paggalang sa mga magulang.
Dumabog siya sa harap ng ama.

53
“Ano kayong klaseng ama? Bakit ninyo natitiis ang inyong anak? Kasiyahan ba
ninyong makitang nahihirapan ako?”

“Ibig kong matutuhan mo ang lahat ng nangyayari sa buhay na ito. Hindi madali
ang mabuhay sa mundo, anak.”

“Hindi ba kaya may mga magulang ay para gumaan ang buhay ng mga anak?”

“Ang ikagagaan ng buhay ng mga anak ay wala sa mga magulang kundi nasa
mga itinuturo nila sa mga ito.”

Nagkahiwalay ng landas ang mag-ama. Naglayas ang binata nang hindi man
lamang nagpaalam kahit sa ina. Nagpalipat-lipat sa kung saan-saang trabaho
hanggang pagkaraan ng limang taon, nakaipon siya ng sampung libong piso at
nakabili ng maliit na machine shop. Kumuntrata siya ng paggawa ng tambutso sa
isang auto assembler at kumita siya nang malaki. Sa loob ng tatlong taon,
gumawa na rin ang machine shop niya ng mga partes ng kotse.

Ang dugo ay dugo, anang kasabihan, kaya dinadalaw ang lalaki ng kanyang may
edad nang ina. Isang araw, dumating ito sa kanilang bahay, gaya ng dati may
pasalubong sa tatlong apong lalaki.

“Ibig ng Itay mong makita ang kanyang mga apo, pero hindi siya makadalaw dahil
sa hinanakit mo,” sabi ng kanyang ina.

“Kinalimutan ko na, Inay, na nagakaroon ako ng ama!”

Umiyak ang kanyang ina.

“Kung gayon… baka hindi na kayo magkita, anak!” nawika nito bago umalis.

Sa tindi ng hinanakit, hindi pa rin niya binigyang-halaga ang bulalas na iyon ng

kanyang ina. Nagpakagumon siya sa trabaho, naghanap pa ng mga bagong
kontrata hanggang sa loob pa ng dalawang taon, kilala na ang kanyang machine
shop sa Pasay. Isang araw, hindi niya dinatnan ang kanyang asawa at tatlong
anak sa bahay.

“Nasaan sila?” usig niya sa katulong.

“Umuwi ho uli sa probinsya. Patawirin daw ho ang inyong ama!”

“Umuwi uli? Bakit, lagi ba sila roon?”

Tumango ang tinanong na katulong.

“May dalawang ulit na hong regular silang nagpupunta roon. Dinadalaw ang
inyong matanda.”

May poot na sumiklab sa kanyang dibdib. Nanlambot siya sa galit. Ngunit sa

pagkaunawang patawirin ang kanyang ama, nagbalik sa kanyang isip ang

54
masasayang sandali sa piling nito. Nagunita niya ang pagpapalipad nila ng
saranggola.

“Wala sa laki ng saranggola ang pagpapalipad at pagpapatagal niyon sa itaas,

nasa husay, tiyaga at ingat iyan!”

Magdamag siyang hindi mapalagay. Lagi niyang naiisip ang sinabing iyon ng
kanyang ama. Kinabukasan, sakay ng kanyang kotse, nagbalik siya sa bayang
sinilangan.

“Patay na siya!” bulalas ng kanyang asawang umiyak sa kanyang dibdib.

May nabugnos na moog sa kanyang puso. Nahalinhan ng pagsisisi ang hinanakit.

Nilapitan niya ang ina at sa pagkakayakap dito, umiyak siya nang marahan,
kasamang nagdadalamhati ang lahat ng himaymay ng kanyang laman.

“Huwag kang umiyak… namatay siyang walang hinanakit sa iyo.” Anas ng

kanyang ina.

“Wa-walang hinanakit?”

“Oo, anak… dahil natupad na ang pangarap niya. Nasa itaas ka na. At sabi niya
sa akin, pati sa asawa mo… nakatitiyak siya na makapananatili ka roon.”

Nang lapitan niya ang kabaong ng ama at tunghayan ang mga labi nito, parang
lumundag ang kanyang puso at humalik sa pisngi ng yumao. Kasunod niyon,
nagunita na naman niya ang pagpapalipad nila ng saranggola.
“Wala sa laki ng saranggola ang pagpapalipad at pagpapatagal niyon sa itaas.
Hayaan mo… tuturuan kita!” paliwanag na ama.

Rading, Paquito, Nelson…tandaan ninyo ang kwentong iyan. Kwento ‘yan namin
ng inyong namatay na lolo. Kwento naming dalawa.

Gawain 6. Palawakin ang Kaalaman!

Panuto. Sagutan ayon sa hiihingi ng pahayag nito.
1. Ano ang katangian ng batang lalaki? Ilarawan ayon sa positibo at negatibong
katangian nito.
____________________________________________________________
2. Paano pinakita ng ama ang pagmamahal sa kanyang anak? Ilahad ito.
_________________________________________________________________
3. Bakit ganoon na lamang ang hinagpis ng bata sa kanyang Ama? Ilahad ito.
__________________________________________________________________
4. Makatwiran ba ang ginawang pagpapalaki ng magulang sa kanyang anak?
Ipaliwanag.
__________________________________________________________________
5. Sa wakas ng kuwento, ano sa palagy mo ang natutuhan niya sa buhay na nais
Iparating ng kanyang ama sa kanya? Ipaliwanag ________________________

55
6. Sa tulong ng Fishbone ilahad ang sanhi at bunga mula sa binasang teksto.

sanhi

Kuwintas

bunga

sanhi

Saranggola

bunga

7. Iguhit ang simbolong makikita sa dalawang kuwento at ipaliwanag ang mga ito.

Ang Kuwintas Ang Saranggola

8. Dahil ito ay kuwentong tauhan. Ano ang kaugalian ipinakita ng dalawang pangunahing
tauhan na si Matilde at batang lalaki ang masasabi mong tatak ng kulturang Pilipino?
Isa-isahin

Matilde Batang
Lalaki

WIKA AT GRAMATIKA
Panghalip bilang Panuring sa mga Tauhan

Ang mga panghalip ay mga salitang ginamit bilang panuring sa mga tauhan sa maikling
kuwentong “Ang Kuwintas”, na nakatulong upang maging malinaw ang paglalahad ng

56
 mga pangyayari sa kuwento at ganap na mailalarawan nito ang kalakasan at kahinaan ng
pangunahing tauhan at iba pang mahalagang tauhan ng nabanggit na kuwento.
Mga Panandang Kohesyong Gramatikal na Anapora at Katapora
Ang siya, niya, sila, nila at ito ay mga panghalip na ginamit bilang mga panandang
kohesyong gramatikal. Pagpapatungkol ang tawag dito upang maiwasan ang paulit-ulit na
paggamit ng mga pangngalan sa pangungusap o teksto.

May dalawang uri ng pagpapatungkol, ang anapora at katapora.

Anapora ang panghalip na ginagamit sa hulihan ng pangungusap bilang pananda sa

hinalihan o pinalitan ng pangngalan sa unahan ng pangungusap.
Halimbawa:
1.Kung naghangad man si Matilda na makapagsuot ng mamahaling damit at hiyas
upang
magmukhang mayaman, hindi ito nakapagtataka sapagkat siya ay taga- France.

Katapora – panghalip na ginagamit sa unahan ng pangungusap bilang pananda sa

hinalinhan o pinalitan ng pangngalan na nasa hulihan ng pangungusap.
Halimbawa;
1. Siya ay mapagmahal na asawa. Lagi nang ibinibigay ni G. Loisel ay Matilde
ang mga bagay na makapagpapaligaya sa kanila.

Gawain 7. Suriin Mo!

Panuto. Salungguhitan ang Pangngalan at bilugan ang Panghalip sa loob ng
pangungusap.Tapos tukuyin kung Anapora o Katapora ang sinasaad ng
pangungusap. nito. Isulat sa patlang ang tamang sagot.

_______ 1. Si G. Loisel ay mapagmahal na asawa. Lagi niyang iniisip ang mga bagay na
makapagpapaligaya dito.
_______ 2. Sila’yy tunay na nagmamahal kay Matilde. Si G. Loisel at Gng. Forestier
ay lagi nang nagbibigay kay Matilde ng mga bagay na sa kaniya ay
makapagpapaligaya.
_______ 3. Naiwala ni Matilde ang dyamanteng kwintas kaya naman pinalitan agad
niya ito sa kaibigan.
_______ 4. Nalungkot si Matilde sa kapalarang nangyari sa buhay, kung di dahil sa
kagustuhan niya, hindi sila mababaon sa utang na mag-asawa.
_______ 5. Gagawin niya lahat ng bagay sa kanyang minamahal na si Matilde, kaya
naman si G. Loisel nagtiis ng hirap sa pagtatrabaho para lang mabayaran
ang kanilang utang.

Tandaan Natin

Gawain 8. Ilahad mo, Damdamin mo!

Panuto. Mula sa Maikling kuwento na mga nabasa mo. Ilahad ang nararanasang sitwasyon

57
ng iyong pamilya at maging ang iyong sarili sa panahon ng krisis na nararanasan dulot ng
pandemik. Isulat sa loob ng puso ang mga positibong bagay na nagpabago sa iyong gawi,
ugali o asal.

Isabuhay natin

Gawain 9. Blogger
Panuto. Dahil sa pananakop ng kanluraning bansa tulad ng France malaki ang
naiambag nito sa pagbabago ng kultura ng mga Pilipino, lalo na sa mga kababaihang
Pilipino tulad ng pagkahilig sa iba’t ibang uri ng pagkain, pananamit at alahas, pagdalo
ng mga okasyon at iba pa. Kaya gumawa ng isang blog na may kaugnayan sa paksa
tinalakay na nagpabago sa kulturang Pilipino mula sa kanlurining bansa.
Pamantayan sa Paggawa/Pagsulat ng Komposiyon

10 NAPAKAHUSAY - Buo ang kaisipan, konsistent, kumpleto ang detalye at

malinaw (gumamit ng wastong bantas at Anapora at katapora)
8 MAHUSAY - May kaisahan at sapat na detalye, may malinaw na intensyon
(gumamit ng wastong bantas at Anapora at Katapora
6 KATAMTAMAN - Konsistent, may kaisahan, kulang sa detalye at di gaanong
Malinaw ang intensyon (gumamit ng wastong bantas at Anapora
at Katapora)
4 MAHINA – Hindi ganap ang pagkakabuo, kulang ang detalye, ‘di-malinaw ang
Intensyon hindi wasto ang batas na ginamit at walang ginamit na
Anapora at Katapora

Gawin natin

Paggawa ng Graphing Framework

Panuto. Nabasa natin ang 2 maikling kuwento na nagpapakita na karanasan sa buhay tulad
ng kahirapan. Kung may umunlad, mayroon din naman naghirap. Alin sa dalawang kuwento
ang nais mong tularan? Sa panahon ng pandaigdigang pandemik. Lahat tayo nakakaranas
ng pangngailangan at kahirapan. Sa tahanan may 5 miyembro kayo sa pamilya, ito ay binubuo
ng Tatay, Nanay at tatlo magkakapatid dahil sa ECQ or GCQ, nahinto sa paghahanapbuhay
ang mga magulang mo dahil upang makaiwas sa COVID-19, May sapat naman ito naitatabi
salapi at mga relief na tinatanggap subalit di sapat ito. Ang Nanay mo ay may nakalaan lamang
na budget na P400.00 bawat araw. Paano mo ito hahatiin sa maghapon na pagkain ng inyong
pamilya. Ilista ang bawat pangngailangan sa tatlong hati. Pumili ng uri ng graph kung paano
ito mahaahti sa tatlo. Maaring magtanong sa mga magulang kung paano ito pagkakasyahin.
Ikuwento mo ang ginawa mong pagbubudget sa loob ng isang araw. Gumamit ng panghalip
na panuring.

58
 Pamantayan
1.Maayos at Malinaw ang graphing frame 40
2. Wasto ang budget na nakalaan 30
3. May panghalip na panuring na ginamit 30
kabuuan 100

Sanggunian
KAYUMANGGI - Batay sa Kurikulum na K-12
Kayumanggi 10 ni Ms. Gloria Alday, Angela Ong, Magdela O. Jocson at
Dr. Ana Maria Cabuhat
Leo-Ross Publication. No.1 Broine St, Block 39, Lot 33Phase III,
Golden City, Imus Cavite

Teksto/Babasahin
http://filipino10niwarville.blogspot.com/2015/05/ang-kuwintas.html
https://www.tagalogshortstories.net/efren-abueg---saranggola.html

Video/ panoorin
https://www.youtube.com/watch?v=iIZnWyu_8MI Mula sa Hiyas ng Wika nina Dominguez et.al. 1990.
Abiva Publishin
http://www.youtube.com/watch?v=m-KJpqBio24&feature=share
http://youtu.be/frUZa3lvgQY
https://www.youtube.com/watch?v=iIZnWyu_8MI

Development Team of the Module

Writer:
Editors:
Content Evaluator:
Language Evaluator:
Reviewers:

Illustrator: MS. CAMILLE JEWEL L. GARCIA

Layout Artist: MR. LEO U. PANTI
Management Team: DR. MARGARITO B. MATERUM, SDS
DR. GEORGE P. TIZON, SGOD Chief
DR. ELLERY G. QUINTIA, CID Chief
MS. JENNIFER RAMA, EPS – Filipino
DR DAISY L. MATAAC, EPS – LRMS/ALS

For inquiries, please write or call:

Schools Division of Taguig city and Pateros Upper Bicutan Taguig City

Telefax: 8384251

Email Address: sdo.tapat@deped.gov.ph

59