Professional Documents
Culture Documents
Grammika Kyklwmata B Takshs
Grammika Kyklwmata B Takshs
Καθηγητής Ε.Μ.Π
Αθήνα, 2003
2/30
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
A B ic B iL
δ
+ + +
Vo L C vc vL L
vc
C _ _
_
(a) (ß)
Σχήμα 1. (α) φόρτιση, (β) εκφόρτιση πυκνωτή μέσω πηνίου
3/30
dvC iC − iL diL v L vC
= = 1(α) = = 1(β)
dt C C dt L L
⎡ dvC ⎤
⎢ dt ⎥ ⎡0 − 1⎤
⎡vC ⎤
⎢ ⎥ = ⎢1 C⎥ ⎢i ⎥ 1(γ)
⎢ L ⎥ ⎢
di ⎥ ⎣L ⎦
⎣L 0 ⎦
⎣⎢ dt ⎦⎥
Το σύστημα των διαφορικών εξισώσεων 1ης τάξης καλείται εξίσωση κατάστασης του
κυκλώματος. Οι άγνωστοι vC, iL καλούνται μεταβλητές κατάστασης. Η διαφορική
εξίσωση 2ας τάξης του κυκλώματος προκύπτει ως εξής:
d 2 vC 1 diL
Παραγώγιση της (1α) 2
=− .
dt C dt
d 2 vC 1
Αντικαθιστούμε την (1β) στην (1α) και έχουμε 2
=− vC (2).
dt LC
Στην εξίσωση (2) απαιτείται η δεύτερης τάξης παράγωγος της μεταβλητής να είναι
ίση με τη μεταβλητή πολλαπλασιασμένη με μία αρνητική σταθερά. Ακόμα κι αν δεν
υπάρχει η απαιτούμενη γνώση σε διαφορικές εξισώσεις η λύση της (2) μπορεί να
προκύψει απλά, αρκεί να θυμηθούμε τις ιδιότητες διαφόρισης των ημιτονοειδών
συναρτήσεων:
d d
sin(ωt ) = ω cos(ωt ) και cos(ωt ) = −ω sin(ωt )
dt dt
d2 d2
2
cos(ω t + θ ) = −ω 2
cos(ω + θ ) και 2
sin(ωt + θ ) = −ω 2 sin(ω + θ )
dt dt
iL (0 − ) = 0 . Μόλις ο διακόπτης πάει στη θέση Β (t= 0+ ) η τάση του πυκνωτή και το
τιμή της παραγώγου της τάσης του πυκνωτή vC' (0 + ) υπολογίζεται από την (1α) ως
εξής:
iC (0 + ) − iL (0 + )
vC' (0 + ) = = = 0.
C C
Η (3) και (4) στο t= 0+ δίνουν:
V0 = K cosθ (7α) και 0 = Κω sin θ (7β)
και Κ = V0 , θ = 0 .
⎛ 1 ⎞
vC (t ) = V0 cos⎜ t⎟ (8).
⎝ LC ⎠
Παρατηρήσεις
• Η απόκριση τάσης και ρεύματος του κυκλώματος LC χωρίς πηγή του
σχήματος 1 είναι ημιτονοειδείς κυματομορφές με γωνιακή συχνότητα ίση με
1 LC . Επειδή η ημιτονοειδής ταλάντωση παραμένει σταθερή το κύκλωμα
και R2 μία μεγάλη τιμή. Αφού και οι δύο αντιστάτες καταναλώνουν ενέργεια, η
συνολική ενέργεια στο μαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο φθίνει συνοδευόμενη με μία
σταδιακή μείωση του εύρους ταλάντωσης.
ic R1 iL
+ +
C vc R2 vL L
_ _
dx2
= a21 x1 + a22 x2
dt
β. Διαφορική εξίσωση 2ας τάξης
d 2x dx
2
+ 2σ + ωn2 x = 0 (10)
dt dt
Η σταθερά σ καλείται σταθερά απόσβεσης και η σταθερά ωn κυκλική συχνότητα
Παράδειγμα 1
Για τα εν σειρά και παράλληλα κυκλώματα RLC του σχήματος 3 να γραφτεί
η διαφορική εξίσωση 2ας τάξης και να ευρεθούν οι σταθερές ωn και σ σε
παραμέτρους του κυκλώματος.
R L A
+
I C R L C v
_
(a) (ß)
Σχήμα 3. (α) Εν σειρά κύκλωμα RLC (β) Παράλληλο κύκλωμα RLC
(1) Καθορισμός της διαφορικής εξίσωσης 2ας τάξης του κυκλώματος 3(α)
di 1 t
dt C ∫−∞
Με ΝΤΚ στο βρόχο I έχουμε: Ri + L + i ( z )d ( z ) = 0 .
di Ld 2 i i
Παραγωγίζοντας ως προς t έχουμε: R + + = 0.
dt dt 2 C
d 2 i R di 1
Διαιρώντας με L : + + i=0 (11)
dt 2 L dt LC
(2) Καθορισμός παραμέτρων x(t), σ, ωn της εξίσωσης (10)
7/30
d 2x dx
2
+ 2σ + ωn2 x = 0 (10)
dt dt
1 0.5 R
x(t)=i(t), ωn = ,σ=
LC L
(3) Καθορισμός της διαφορικής εξίσωσης 2ας τάξης του κυκλώματος 3(β)
Με ΝΡΚ στον κόμβο Α έχουμε:
v dv 1 t
+ C + ∫ v( z )d ( z ) = 0
R dt L −∞
Παραγωγίζοντας ως προς t έχουμε:
1 dv d 2v v
+C 2 + = 0
R dt dt L
Διαιρώντας με C :
d 2 v 1 dv 1
+ + v=0 (12)
dt 2 RC dt LC
(4) Καθορισμός παραμέτρων x(t), σ, ωn της εξίσωσης (10)
d 2x dx
2
+ 2σ + ωn2 x = 0 (10)
dt dt
1 0.5
x(t)=v(t), ωn = ,σ=
LC RC
Στην γενική περίπτωση Κ ≠ 0, ενώ e st είναι πάντα διάφορο του μηδενός. Κατά
συνέπεια για να αποτελεί η (13) λύση της διαφορικής εξίσωσης πρέπει
s 2 + 2σ s + ωn2 = 0 .
s 2 + 2σ s + ωn2 = 0 (14)
όπου
ωd = ωn2 − σ 2 (18)
το ίδιο συμβαίνει για τους e s1t και e s2t στη (16). Για να είναι x(t) πραγματικός πρέπει
οι σταθερές Κ1, Κ2 να είναι επίσης συζυγείς μιγαδικοί. Δηλαδή Κ1=Κ2*. Με χρήση
της σχέσης του Euler e jy = cos y + j sin y έχουμε
Αποδεικνύουμε ότι η (20) αποτελεί λύση της διαφορικής εξίσωσης 2ας τάξης (10)
όταν σ 2 = ωn2
dx
= e −σ t B − σ ( A + Bt )e−σ t
dt
d 2x
= −σ e −σ t B + σ 2 e−σ t ( A + Bt ) − σ e−σ t B
dt 2
d 2x dx
2
+ 2σ + ωn2 x = 0 =>
dt dt
− σe −σt B + σe −σt ( A + Bt ) − σe −σt B + 2σBe −σt − 2σ 2 e −σt ( A + Bt ) + σ 2 ( A = Bt )e −σt = 0
απόκριση x(t ) = ( A + Bt ) e −σ t
Αφού βρεθούν οι ρίζες της χαρακτηριστικής εξίσωσης και επιλεγεί η έκφραση της
γενικής λύσης από τον Πίνακα 1, απομένει να προσδιοριστούν οι δύο άγνωστες
σταθερές. Αυτό επιτυγχάνεται με βάση τις τιμές των x(0) και x ' (0) . Αφού η x(t)
παριστάνει την τάση πυκνωτή ή το ρεύμα πηνίου, η αρχική της τιμή x(0) ή δίνεται ή
12/30
προσδιορίζεται από την ιστορία του κυκλώματος. Από την άλλη πλευρά, η τιμή του
x ' (0) είναι άγνωστη. Εν γένει πρέπει να υπολογιστεί ή από τις εξισώσεις κατάστασης
iC (0 + )
του κυκλώματος ή από το κύκλωμα. Αν x(t ) = vC (t ) τότε x' (0 + ) = vC' (0 + ) =
C
v L (0 + )
και αν x(t ) = iL (t ) τότε x' (0 + ) = iL' (0 + ) = . Κατά συνέπεια το πρόβλημα
L
εύρεσης των x ' (0+ ) ανάγεται στην εύρεση των αρχικών τιμών του ρεύματος του
πυκνωτή και της τάσης του πηνίου. Αφού οι αρχικές τιμές vC (0 + ) και iL (0 + ) είναι
γνωστές, μπορούμε να χειρισθούμε τον πυκνωτή σαν μία ανεξάρτητη πηγή τάσης
τιμής vC (0 + ) και το πηνίο σαν μία ανεξάρτητη πηγή ρεύματος iL (0 + ) . Το κύκλωμά
Παράδειγμα 2
Ο διακόπτης δ βρίσκεται για πολύ χρόνο στη θέση Α. Τη χρονική στιγμή t=0
μετακινείται στη θέση Β. Να βρεθεί η vC (t ) για t ≥ 0 για τις εξής τιμές της
10 Ω A 10mH 20 Ω
B
δ L R1
+
10V R2
vc C=1µF
_
(a)
10mH iL(0+)=0
L ic(0+)
+ +
C=1µF vc I R vc(0+) R
_ 10V _
(ß) (γ)
iL (0 + ) = iL (0 − ) = 0 .
iC (0 + ) iL (0 + )
Όμως vC' (0 + ) = = = 0 . Αντικαθιστώντας στις εξισώσεις (23) έχουμε
C C
σA
Α=10 και B = = 1,005V
ωd
iC (0 + ) iL (0 + )
Όπως και πριν ισχύει vC (0 + ) = vC (0 − ) = 10V και vC' (0 + ) = = =0
C C
Αντικαθιστώντας στις (26) και (27) παίρνουμε
Α=10V, B = σ A = 105V και
4
vC (t ) = 10(1 + 10 4 t )e −10 tV
Ισχύει vC (0 + ) = A + B (30α)
iC (0 + ) iL (0 + )
Όπως και πριν vC (0 + ) = vC (0 − ) = 10V και vC' (0 + ) = = =0
C C
Αντικαθιστώντας στις (30) έχουμε
Α=10,667 και Β=-0,667 και
vC (t ) = 10,667e −2,500t − 0,667e −40,000tV (31)
δεξιό μέρος, ο οποίος δείχνει την επίδραση των διεγέρσεων. Τέτοια κυκλώματα
περιγράφονται με μία εκ των δύο εξισώσεων που ακολουθούν
α. Εξισώσεις κατάστασης
dx1
= a11 x1 + a12 x2 + u1 (t )
dt
(32)
dx2
= a21 x1 + a22 x2 + u 2 (t )
dt
d 2 xn (t ) dx (t )
2
+ 2σ n + ω n2 xn (t ) + ω n2 X f = F
dt dt
d 2 xn (t ) dx (t )
Ισχύει από την ομογενή (10) 2
+ 2σ n + ωn2 xn (t ) = 0 , άρα
dt dt
F
Xf =
ω n2
16/30
Παράδειγμα 3
Να ευρεθεί η τάση vC (t ) στα άκρα του πυκνωτή. Θεωρούμε ότι η τάση εισόδου είναι
μοναδιαία βηματική συνάρτηση. Επίσης R=0,2Ω, R=2Ω, R=4,25Ω.
R 1H
+
u(t)V iL(t) 1F vc(t)
_
d 2 vC dv dv dv
Με ΝΤΚ έχουμε 2
+ R C + vC = 1 , ισχύει iL = C C = C με χαρακτηριστική
dt dt dt dt
εξίσωση s 2 + Rs + 1 = ( s − s1 )( s − s2 ) = 0 .
μηδενική τιμή για t<0. Κατά συνέπεια στο t = 0− όλη η ενέργεια που πιθανά είχε
αποθηκευτεί στα L, C έχει δαπανηθεί στην R. Δηλαδή vC (0 − ) = 0 και iL (0 − ) = 0 .
dvC (t ) dvC (t )
Από το σχήμα 6 έχουμε iL (t ) = iC (t ) = C = άρα vC' (0 + ) = 0 αφού
dt dt
iL (0 + ) = 0 . Υπολογίζοντας την τιμή της (35) και της παραγώγου της στο t = 0+
έχουμε
Α+1=0 (36α)
-0,14+0,995Β=0 (36β).
Το σύστημα των εξισώσεων δίνει Α=-1 και Β=-0,1005. Η λύση της vC (t ) για t>0
είναι:
vC (t ) = e −0,1t [− cos(0,995t ) − 0,1005 sin(0,995t )] + 1 =
(37)
= 1,005e −0,1t cos(0.995t + 174,3o ) + 1V
Υπολογίζοντας την τιμή της (38) και της παραγώγου της στο t = 0+ έχουμε
vC ( 0 + ) = A + 1 (39α)
το σύστημα ως προς Α και Β βρίσκουμε Α=-1 και Β=-1. Η λύση της vC (t ) για t>0
είναι
vC (t ) = −(1 + t )e − t + 1V (40)
Η απόκριση είναι υπεραπόσβεση. Από τον πίνακα 1 η γενική μορφή της απόκρισης
είναι
vC (t ) = Ae −0, 25t + Be −4t + X f (41)
όπου X f =1, όπως πριν . Υπολογίζοντας την τιμή της (41) και της παραγώγου της στο
t = 0+ έχουμε
vC (0 + ) = A + B + 1 (42α)
ως προς Α και Β, Α=-1,0667 και Β=0,0667. Η λύση της vC (t ) για t>0 είναι
δεύτερο βήμα. Στο τρίτο βήμα, αντικαθιστούμε τις εκφράσεις των iC και vL στις
εξισώσεις του πρώτου βήματος. Για να βρούμε εκφράσεις για τα iC και vL στο
πυκνωτή με μία ανεξάρτητη πηγή τάσης με τιμή vC και το πηνίο με μία ανεξάρτητη
Παράδειγμα 4
Να βρεθούν οι εξισώσεις κατάστασης του κυκλώματος.
+ vL - + vL -
12 Ω 12 Ω A iR
iL 3H iC iC
+ iL +
Vin vc 2 Ω Vin vc 2Ω
1/3 F _ _
(a) (ß)
Σχήμα 7 (α) ΚύκλωμαRLC, (β) ενδιάμεσο γραμμικό κύκλωμα αντιστάσεων για την
εύρεση των εκφράσεων των iC και vL .
dvC 1
= iC = 3iC (44α)
dt C
diL 1 1
= v L = v L (44β)
dt L 3
Με NTK έχουμε v L = −vC + Vin − 12iL άρα v L = −vC − 12iL + Vin (45β).
Αντικαθιστούμε τις (45) στις (44) και έχουμε
dvC
= −1,5vC + 3iL (46α)
dt
diL 1 1
= − vC − 4iL + Vin (46β)
dt 3 3
dx1
= a11 x1 + a12 x2 + u1 (t ) (47α)
dt
dx 2
= a 21 x1 + a 22 x2 + u 2 (t ) (47β)
dt
Σκοπός μας είναι να εξαλείψουμε μία εκ των μεταβλητών κατάστασης, π.χ.
την x2 , και να καταστρώσουμε μία διαφορική εξίσωση 2ας τάξης για την x1 .
Η μέθοδος που ακολουθούμε βασίζεται στο εξής σκεπτικό:
Για να εξαλείψουμε μία μεταβλητή x από ένα ζεύγος γραμμικών εξισώσεων
πολλαπλασιάζουμε τις εξισώσεις με αριθμούς οι οποίοι κάνουν τους συντελεστές του
x στις προκύπτουσες εξισώσεις ίσους. Στη συνέχεια αφαιρούμε ή προσθέτουμε
ανάλογα με το αν οι συντελεστές είναι ομόσημοι ή ετερόσημοι. Για να εφαρμόσουμε
την παραπάνω μέθοδο σε διαφορικές εξισώσεις, οι πράξεις σε κάθε εξίσωση
περιλαμβάνουν και διαφόριση εκτός του πολλαπλασιασμού με έναν αριθμό.
Ξαναγράφουμε τις (47α) και (47β) ως εξής:
⎛d ⎞
⎜ − a11 ⎟ x1 − a12 x2 = u1 (t ) (48α)
⎝ dt ⎠
⎛d ⎞
− a21 x1 + ⎜ − a22 ⎟ x2 = u 2 (t ) (48β)
⎝ dt ⎠
⎛d ⎞
Για να εξαλείψουμε την x2 πολλαπλασιάζω την (48α) με ⎜ − a22 ⎟ και την (48β) με
⎝ dt ⎠
a12
⎛d ⎞⎛ d ⎞ ⎛d ⎞ ⎛d ⎞
⎜ − a22 ⎟⎜ − a11 ⎟ x1 − ⎜ − a22 ⎟a12 x2 = ⎜ − a 22 ⎟u1 (t )
⎝ dt ⎠⎝ dt ⎠ ⎝ dt ⎠ ⎝ dt ⎠
21/30
⎛d ⎞
− a12 a 21 x1 + a12 ⎜ − a 22 ⎟ x2 = a12 u 2 (t )
⎝ dt ⎠
και
d 2 x1 dx dx du
2
− ( a11 + a22 ) 1 + a11a22 x1 − a12 2 + a12 a22 x2 = 1 − a22 u1 (49α)
dt dt dt dt
dx2
− a12 a 21 x1 + a12 − a12 a 22 x2 = a12 u 2 (t ) (49β)
dt
Προσθέτω την (49β) στην (49α) και παίρνω την διαφορική εξίσωση 2ας τάξης
d 2 x1 dx du
2
− ( a11 + a22 ) 1 + ( a11a22 − a12 a21 ) x1 = 1 − a22 u1 + a12 u 2 (50α)
dt dt dt
Κατ’ αναλογία για την x2
d 2 x2 dx du
2
− ( a11 + a22 ) 2 + ( a11a22 − a12 a21 ) x2 = 2 − a11 u2 + a21u1 (50β)
dt dt dt
Λόγω συμμετρίας η (50β) μπορεί να προκύψει κατευθείαν από την (50α) με εναλλαγή
των δεικτών 1 και 2.
d 2x dx
Συγκρίνοντας την (50) με την (33) 2
+ 2σ + ωn2 x = f (t )
dt dt
βρίσκουμε τις ακόλουθες εκφράσεις για τις σ, ωn2 , f(t)
du1
f (t ) = − a 22 u1 (t ) + a12 u 2 (t ) (51c)
dt
Για x = x2
du 2
f (t ) = − a11u 2 (t ) + a 21u1 (t ) (51d)
dt
Παράδειγμα 5
Στο κύκλωμα του σχήματος 7α, να βρεθεί η διαφορική εξίσωση 2ας τάξης ως προς
την vC .
Οι εξισώσεις κατάστασης έχουν βρεθεί στο παράδειγμα 4 ως:
dvC
= −1,5vC + 3iL (46α)
dt
22/30
diL 1 1
= − vC − 4iL + Vin (46β)
dt 3 3
Συγκρίνοντας με τις (47) έχουμε
Παράδειγμα 6
Στο κύκλωμα του Σχήματος 8α, να ευρεθεί η διαφορική εξίσωση 2ας τάξης ως προς
την Vout .
-vC2
` + vC2
iC2
iC2
2F
(a) (ß)
Για να εκφράσουμε τις iC1 , iC 2 συναρτήσει των vC1 , vC 2 και Vin αντικαθιστούμε τους
πυκνωτές με ανεξάρτητες πηγές τάσης όπως δείχνεται στο σχήμα 8(β).
Αφού ο ιδανικός op-amp δεν επιτρέπει ροή ρεύματος στους ακροδέκτες
εισόδου, το ρεύμα ic1 είναι ίσο με το ρεύμα που διαρρέει την αντίσταση των 0.5Ω η
1
iC1 = − (vC1 + vC 2 ) (53α)
0,5
Το ρεύμα iC 2 είναι ίσο με το άθροισμα του iC1 και του ρεύματος της αντίστασης των
0.01Ω. Λόγω της ιδιότητας της γείωσης του op-amp η τάση του αντιστάτη των 0.01Ω
είναι vC1 + Vin . Κατά συνέπεια
Από το σχήμα 8(α) ισχύει Vout = vC1 + vC 2 . Για να βρούμε τη διαφορική εξίσωση της
Vout προσθέτουμε τις (55α) και (55β) και αντικαθιστούμε το vC1 + vC 2 με Vout .
d 2Vout dV dV
2
+ 2 out + 50Vout = −50 in
dt dt dt
6. ΛΟΙΠΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Παράδειγμα 7
Στο παρακάτω κύκλωμα, η Re αντιπροσωπεύει την αντίσταση φορτίου και την
αντίσταση πυκνωτή. Η αντίσταση r αντιπροσωπεύει την αντίσταση του επαγωγέα. Να
βρεθεί η τιμή της αρνητικής αντίστασης − Rn , η οποία απαιτείται για αμιγώς
ημιτονοειδή ταλάντωση. Επίσης να βρεθεί η συχνότητα ταλάντωσης.
25/30
r iL
iC
+ +
-Rn Re C vc vL L
_ _
R = Re //(− Rn ) .
Ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία για την κατάστρωση των εξισώσεων
κατάστασης, όπως το παράδειγμα 4 έχουμε
dvC 1 di L 1
= iC και = vL
dt C dt L
Με ΝΤΚ i C + i L + iR = 0
vC
iR =
R
vC
άρα iC = − − iL
R
Με ΝΤΚ v L − vC + iL r = 0 ⇒ v L = vC − iL r
Αντικαθιστώντας έχουμε
d vC 1 1
= vC − iL (57α)
dt RC C
di L 1 r
= vC − i L (57β)
dt L L
d 2 x1 dx du
Από την εξίσωση (50α) 2
− ( a11 + a22 ) 1 + ( a11a22 − a12 a21 ) x1 = 1 − a22 u1 + a12 u 2
dt dt dt
Γράφουμε την διαφορική εξίσωση του κυκλώματος ως εξής
d 2 vC ⎛ 1 r ⎞ dv ⎛ r⎞ 1
2
+⎜ + ⎟ C + ⎜1 + ⎟ vC = 0 (58)
dt ⎝ RC R ⎠ dt ⎝ R ⎠ LC
d 2x dx
Συγκρίνοντας με την (10) 2 + 2σ + ωn2 x = 0 έχουμε:
dt dt
1 r
2σ = + (59α)
RC L
26/30
⎛ r⎞ 1
ω n2 = ⎜1 + ⎟ (59β)
⎝ R ⎠ LC
Για να έχουμε μη αποσβεννυμένη ταλάντωση πρέπει το σ να είναι μηδέν
1 r
+ =0 (60)
RC L
ισοδύναμα
1 C
=− r (61)
R L
Ισχύει
1 1 1
= − (62)
R Re Rn
Από τις (61), (62) βρίσκουμε τη συνθήκη αμιγούς ταλάντωσης ως
1
Rn = (63)
c 1
r+
L Re
Υπό την συνθήκη (61) η συχνότητα ταλάντωσης της (59β) γίνεται
C 2 1
ωn = 1− r (64)
L LC
Παράδειγμα 8
Στο παράλληλο RLC ο πυκνωτής είναι αρχικά αφόρτιστος και το πηνίο αμαγνήτιστο.
Ο διακόπτης δ κλείνει τη χρονική στιγμή t=0. Να ευρεθεί η τάση vC (t ) του πυκνωτή
αν 4 R 〉 L
2
.
C
A
2R
iR iL iC
δ
+ +
2R L C vc (t) R L C vc (t)
_ _
Vin=E
(a) (ß)
diL (t )
Επίσης vL = L και v L = v R = vC
dt
Συνεπώς
vR vL L di L
iR = = =
R R R dt
dvC dv L d 2 iL
iC = C =C = LC 2
dt dt dt
⎛σ ⎞
2
1− L 2
ω d = ω − σ = ωn 1 − ⎜ ⎟ =
2 2 4R C
⎝ ωn ⎠
n
LC
Οι ρίζες είναι s1,2 = −σ ± jωd
Η γενική λύση της διαφορικής εξίσωσης 2ας τάξης της τάσης πυκνωτή δίνεται από
τον πίνακα 1 ως
x(t ) = e −σt [ A cos(ω d t ) + B sin(ω d t )] + X f
28/30
όπου Xf αντιπροσωπεύει τον όρο της λύσης λόγω της ύπαρξης πηγής.
Η Xf υπολογίζεται ως εξής: Η Xf είναι εκείνη η τάση του πυκνωτή, ώστε ο πυκνωτής
να συμπεριφέρεται ως ανοιχτοκύκλωμα και το πηνίο ως βραχυκύκλωμα στο σχήμα
10 (α). Παρατηρώ ότι όταν το πηνίο γίνεται βραχυκύκλωμα η τάση του πυκωντή είναι
μηδενική, δηλαδή
Xf=0
Για t ≤ 0 ο πυκνωτής και το πηνίο έχουν εκφορτιστεί στην αντίσταση 2R οπότε
ισχύει vC (0 − ) = 0 και iL (0 − ) = 0 .
Επειδή η τάση του πυκνωτή και το ρεύμα του πηνίου δεν αλλάζουν στιγμιαία,
αμέσως μετά το κλείσιμο του διακόπτη ισχύει vC (0 + ) = 0 και iL (0 + ) = 0 .
Παρατηρείστε ότι τη στιγμή που κλείνει ο διακόπτης ο πυκνωτής συμπεριφέρεται ως
βραχυκύκλωμα, αφού η μηδενική του τάση δεν μπορεί να αλλάξει στιγμιαία, και το
πηνίο ως ανοιχτοκύκλωμα, αφού το μηδενικό του ρεύμα δεν μπορεί να αλλάξει
στιγμιαία.
Μεε βάση αυτήν την παρατήρηση το ρεύμα του πυκνωτή στο t = 0 είναι
+
E
iC (0 + ) =
2R
iC (0 + )
+ E
Ισχύει v (0 ) =
'
C άρα vC' (0 + ) =
C 2 RC
dvC E
Ισχύει = −σA + Bω d =
dt 2 RC
και vC (0 + ) = A = 0 .
E E −t
Από τις παραπάνω έχουμε Α=0, B = και vC (t ) = e 2 RC sin ω d t για
2 RCω d 2 RCω d
t≥0
Παράδειγμα 9
Στο παρακάτω κύκλωμα οι πυκνωτές είναι αφόρτιστοι στο t=0. Να βρεθεί η
κυματομορφή εξόδου v(t ) όταν η τάση εισόδου είναι βηματικής μορφής
Vin (t ) = Eu (t ) .
29/30
i2 R A 2R
i1 i
+ +
Vin 2C v1 C v(t)
II _ I _
1 1
όπου s1 = − και s 2 = −
RC 4 RC
Κατά τα γνωστά η Xf είναι εκείνη η τάση του πυκνωτή που τον κάνει να
συμπεριφέρεται ως ανοιχτοκύκλωμα, δηλαδή Xf=E.
v ' (0 + ) = 0 .
30/30
έχουμε
E 4E
A= και B = −
3 3
v (t ) 1 −t 4 −t
Η λύση της (66) γίνεται = 1 + e RC − e 4 RC για t ≥ 0 .
E 3 3