Miesięcznik Związku Miast Polskich Nr 10 (201) listopad 2013

ISBN 1730-5187

Rozmowy o przyszłości
XI Kongres Miast Polskich

W NUMERZE
ZE ZWIĄZKU
IV Podczas posiedzenia w Brzezinach
15 listopada br. członkowie Zarządu
ZMP dobrze ocenili kierunek zmian,
który wprowadza rządowy projekt
ustawy o zmianie ustawy o samorządzie
gminnym, jednak podkreślano, że po-
rządkują one niewielki obszar zagad-
nień. Powinny być to usystematyzowane
zmiany, poprzedzone całościowym
przeglądem prawa.
VI Podczas XVII Spotkania Biur Promo-
cji w Bełchatowie 24-25 października br.
ponad 40 przedstawicieli miast zapoznało
się z nowymi trendami w promocji.
Tegoroczne spotkanie nieprzypadkowo
odbywało się w paliwowo-energetycznej
stolicy Polski, Bełchatowie, w którym
strategia promocji opiera się na potencja-
le dwóch przedsiębiorstw – kopalni węgla
brunatnego oraz elektrowni PGE.
KRONIKA KRAJOWA
V Obrady Komisji Wspólnej 20
listopada br. zbiegły się z ogłoszoną
tego dnia przez Premiera Donalda Tuska
rekonstrukcją rządu, w wyniku której
odwołany został Michał Boni, minister
administracji i cyfryzacji, dotychcza-
sowy Współprzewodniczący ze strony
rządowej.
X Do grona miast, które wprowadziły
już budżet obywatelski, dołączył Radom.
W mieście tym 16 i 17 października br.
odbyła się ogólnopolska konferencja
„Budżet obywatelski. Konsultacje czy
współdecydowanie?”
PROJEKT NORWESKI 2
VIII Wyniki naboru projektów
w konkursie grantowym w Programie
Regionalnym MF EOG oraz raport
„Diagnoza stanu współpracy międzysa-
morządowej w Polsce” zaprezentowane
zostały 12 listopada br. w Łodzi podczas
konferencji informacyjnej na temat II
fazy Programu.
KRONIKA ZAGRANICZNA
XII Podczas odbywającej się 14 listo-
pada br. konferencji „Samorządy
a Unia Europejska - w przeddzień
10-lecia akcesji” zaprezentowano wyniki
zrealizowanych na zlecenie Związku
Miast Polskich badań ukazujących bilans
prawie 10-lecia Polski w Unii Europej-
skiej z perspektywy samorządów.
Na okładce: Uczestnicy XI Kongresu
Miast polskich. O wydarzeniu piszemy
obok.
Fot. J. Proniewicz
II SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013
ZE ZWIĄZKU
XI Kongres Miast Polskich
Rozmowy o przyszłości
O polityce miejskiej, rewitalizacji i jak mają się rozwijać miasta w przyszłej
perspektywie unijnej w latach 2014-2020 – o tym m.in. rozmawiano podczas
XI Kongresu Miast Polskich, który odbył się w Krakowie w dniach 7 i 8 listopa-
da br. Wzięło w nim udział ponad 150 samorządowców z miast.
P
olityka miejska to ważny temat
w kontekście dyskusji, jak ma wyglądać
przyszłe finansowanie z UE w latach
2014-2020 – zwracał uwagę prezes ZMP, Ry-
szard Grobelny. Podkreślił, że został on po
raz pierwszy zauważony przez rządzących.
Marek Sowa, marszałek województwa ma-
łopolskiego z kolei mówił, że to w miastach
tkwią największe rezerwy dla rozwoju kraju
i bez nich nie ma szansy na rozwój. To właśnie
w tym województwie polityka miejska znala-
zła swoje miejsce w strategii województwa
i to w podejściu zintegrowanym, uwzględnia-
jącym 5 subregionów oraz krakowski obszar
funkcjonalny.
Samodzielność i partnerstwo
Podstawą polityki miejskiej powinno być
wzmocnienie konstytucyjne (pewną pomocą
mają być zapisy na temat klauzul dotyczących
kompetencji gminnych w projekcie prezy-
denckim o współdziałaniu w samorządzie)
i zapewnienie samodzielności JST dotyczą-
cej zasobów finansowych i rozstrzygnięć de-
cyzyjnych – zapewniał Olgierd Dziekoński,
sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP.
W Kancelarii Prezydenta prowadzone są też
prace nad wyodrębnieniem w podatku PIT
i CIT części samorządowej, tak aby ulgi wpro-
wadzone przez rząd czy parlament nie doty-
kały budżetów JST. Większą możliwość kształ-
towania polityki rozwojowej przez samorządy
miejskie może przynieść też wprowadzenie
lepszego mechanizmu opłat urbanistycznych.
Jan Olbrycht, członek Parlamentu Euro-
pejskiego przedstawił natomiast sytuację
budżetu europejskiego oraz uwarunkowa-
nia perspektywy unijnej na lata 2014-2020.
Kluczową sprawą będzie partnerstwo, czyli
działania zintegrowane na obszarach funk-
cjonalnych, gdyż tylko takie podejście umoż-
liwi koncentrację wydatków, a także kwestia
miejska, która poprzednio była odsuwana,
bowiem wszystko budowano w oparciu
o politykę regionalną. -Obecnie miasta stały
się bardzo poważnym wyzwaniem w sensie
społecznym, innowacyjnym, rozwojowym,
pojawiły się problemy, takie jak rozlewanie
się miast, depopulacja, nadmierne zainwe-
stowanie w infrastrukturę. Cały okres pro-
gramowania 2014-2020 „idzie” więc pod
bardzo dużym sztandarem działań na rzecz
miast – mówił europoseł. Uwagę będzie się
kłaść też na takie zagadnienia jak np. Smart
City czy Intelligent City (interakcje między
podmiotami w miastach i między miastami
przy zastosowaniu najnowszych zdobyczy
technologicznych), które realizuje DG Ener-
gia. J. Olbrycht zachęcał do wchodzenia
w tzw. innowacje miejskie – w Brukseli bę-
dzie ogłaszany konkurs na rozwiązania in-
nowacyjne w miastach, związkach miast lub
organizacjach miejskich, na przygotowanie
mini-programów innowacyjnych na siedem
lat. Rozwiązania te muszą być możliwe do za-
stosowania w innych miastach europejskich.
W trakcie Kongresu podpisano również porozumienie
o współpracy między ZMP i ŚZGiP. Fot. J. Proniewicz
Formy współpracy
Wiele uwagi poświęcono współpracy mię-
dzy miastami i gminami, w poszczególnych
obszarach funkcjonalnych, bowiem następna
perspektywa będzie opierać się na promo-
waniu takiego właśnie partnerstwa. Jednym
z mechanizmów, który ma umożliwiać taką
współpracę są ZIT-y (Zintegrowane Inwe-
stycje Terytorialne) - centralne i regionalne.
Przedstawiciele MRR odpowiadali na liczne
wątpliwości dotyczące lidera, formy insty-
tucjonalnej, harmonogramów, umów czy łą-
czenia funduszy. Przykład udanej współpracy
w formie ZIT-u regionalnego przedstawił pre-
zydent Wałbrzycha, Roman Szełemiej.
Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP mó-
wiąc o doborze form instytucjonalnych pod-
kreślał, że brakuje formy pośredniej między
związkiem komunalnym a stowarzyszeniem,
takiej jak zespół współpracy terytorialnej
z projektu prezydenckiego o współdziałaniu
w samorządzie. Dlatego dobrze, aby MRR
zaopiniował tę propozycję pozytywnie.
Zgłoszono też postulat, aby w konkursach
ZE ZWIĄZKU
z Programu Pomoc Techniczna mogły dowiska – zadeklarowała E. Bieńkowska. charakter interwencji kryzysowej. Rewi-
uczestniczyć nie tylko projekty z ZIT-ów - Bardzo nam zależy, aby na ten cel prze- talizacja w projekcie uznana jest za zada-
„krajowych”, ale też subregionalnych.
Horyzontalne pomysły
Minister Rozwoju Regionalnego, Elż-
znaczyć też kawałek pieniędzy budżeto-
wych, np. w postaci wkładu krajowego do
pieniędzy unijnych, np. z rezerwy celowej
nie własne gminy, a działania stanowiące
realizację programów rewitalizacyjnych
uzyskują status celu publicznego. Oprócz
bieta Bieńkowska zapowiedziała z ko- (200 mln. zł rocznie). tego, projekt tworzy elastyczne ramy
lei, że już być może w grudniu tego roku Samorządowy projekt organizacyjno-prawne procesu rewita-
w oparciu o przyjęte w lipcu br. Założenia Samorządowcy z miast wręczyli mini- lizacji, uwzględnia w sposób szczególny
do Krajowej Polityki Miejskiej (KPM), po- ster samorządowy projekt ustawy o re- społeczne aspekty procesów rewitalizacji,
wstanie projekt ustawy. witalizacji obszarów zdegradowanych nie narzuca gminom żadnych konkret-
– Chcemy, aby KPM zawierała paletę roz- z uzasadnieniem opracowany przez Zwią- nych struktur realizacyjnych i nie tworzy
wiązań prawnych i organizacyjnych, które zek Miast Polskich i Śląski Związek Gmin również żadnych nowych instrumentów
pozwolą skutecznie wdrażać pomysły JST i Powiatów. Projekt ten przygotowywano prawnych. Wskazuje natomiast na możli-
w różnych sektorach – mówiła szefowa re- kilka lat, dlatego został on w środowisku wość wykorzystania wielu istniejących na-
sortu. – KPM ma zapewnić rzędzi, stosownie do aktualnych
także optymalne wykorzystanie możliwości sektora finansów
środków budżetowych unijnych publicznych.
i krajowych, a sprawy miast – Intencją prac nad tą usta-
przez najbliższe 7 lat mają być wą było usunięcie istniejących
horyzontalne dla rządu. barier w prowadzeniu przez
E. Bieńkowska zachęcała samorządy przedsięwzięć re-
również miasta do włączenia witalizacyjnych. Główny nacisk
się do Narodowego Programu jest położony nie na tworzenie
Rewitalizacji Miast (NPRM), nowego prawa, ale na zlikwi-
który we wrześniu ogłosił w dowanie przeszkód – stwierdził
Łodzi Premier RP. Zapewni- Zygmunt Frankiewicz, przewod-
ła, że rządowi zależy na tym, niczący Śląskiego Związku Gmin
aby dokument był powiązany - Dzięki temu projektowi nie zaczynamy od zera - to ogromny prezent dla nas i Powiatów, prezydent Gliwic
z Krajową Polityka Miejską i – stwierdziła minister E. Bieńkowska, kiedy samorządowcy z miast wręczyli - W projekcie brakuje jednego
powstał już na przełomie maja jej projekt ustawy o rewitalizacji obszarów zdegradowanych. Przedstawiciele elementu, a mianowicie działań
miast wyrazili przy tym nadzieję, że rząd oraz parlament przyjmą ten projekt
i czerwca 2014 roku. Mini- i zostanie on wprowadzony w życie. związanych z pomocą publiczną
ster Bieńkowska przyznała, Fot. J. Proniewicz dla przedsiębiorców. Pobudzenie
ze środki przeznaczone na rewitalizację, miejskim dobrze przeanalizowany. - Nie przedsiębiorczości na rewitalizowanych
m.in. w Regionalnych Programach Opera- traktujemy go jako Ewangelii, ale wręcza- obszarach jest bardzo ważne.
cyjnych w wysokości 25 mld zł, to dopiero jąc go rządowi, jesteśmy przekonani, że Uczestnicy Kongresu przegłosowali po-
początek, i jest ich za mało. - Do NPRM zostanie on jeszcze poprawiony – mówi nadto wniosek w sprawie powołania
będziemy chcieli zaprząc także pienią- Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP. komisji kodyfikacyjnej ds. prawa samo-
dze unijne przeznaczone na gospodarkę Prezentuje on zupełnie nowe podejście, rządowego oraz Odezwę do nauczycieli
niskoemisyjną, transport miejski, efek- gdyż lokalizuje rewitalizację w polityce w sprawie gróźb przeprowadzenia strajku
tywność energetyczną czy ochronę śro- rozwoju. Wszystkie poprzednie miały w szkołach.
Joanna Proniewicz
Najlepiej zagospodarowana przestrzeń
Pierwszego dnia Kongresu wręczono nagrody w Konkursie Towarzystwa
Urbanistów Polskich i Związku Miast Polskich, pod patronatem Prezyden-
ta RP, „Na najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną”. Zadaniem
konkursu jest promocja rozwiązań przyczyniających się do poprawy ładu
przestrzennego i estetyki oraz zwiększenia atrakcyjności przestrzeni pu-
blicznych w Polsce. Laureatami tegorocznej edycji konkursu - spośród 19
nominowanych - zostały następujące realizacje:
- Rewitalizacja centrum miasta Busko-Zdrój - w kategorii: rewi-
talizowana przestrzeń publiczna;
- Centrum Edukacji Leśnej w Celestynowie - w kategorii: nowo
wykreowana przestrzeń publiczna w zieleni;
- Rewitalizacja zabytkowego Parku Miejskiego w Szczecinku - w kategorii: rewitalizowana przestrzeń publicz-
na w zieleni.
Prezentacje laureatów dostępne są na stronie internetowej Związku.
SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 III
 ZE ZWIĄZKU KRONIKA KRAJOWA

Zarząd ZMP w Brzezinach Z Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego informacje raczej dezinformują, gdyż

Dobry kierunek, ale mało Pożegnanie ministra

Podczas posiedzenia w Brzezinach 15 listopada br. członkowie Zarządu ruchomościami oraz ustawy o ochronie
przyrody (rządowy, likwiduje zbędne or-
ZMP dobrze ocenili kierunek zmian, który wprowadza rządowy projekt gany doradczo-opiniodawcze Radę ds.
ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, jednak podkreślano, Autostrad i Państwową Radę Nierucho-
że porządkują one niewielki obszar zagadnień. Powinny być to usys- mości). Przy okazji przypomniano, że mia-
trzeba jednostkowo rozpatrywać sytu-
ację finansową JST płacących „janosiko-
we”. W najtrudniejszej sytuacji znalazło
się województwo mazowieckie, które
Obrady Komisji Wspólnej 20 listopada br. zbiegły się z ogłoszoną tego musi zapłacić aż 28 % swoich dochodów,
dnia przez Premiera Donalda Tuska rekonstrukcją rządu, w wyniku której a np. Warszawa wpłacająca nominalnie
odwołany został Michał Boni, minister administracji i cyfryzacji, dotych- największą kwotę – płaci zaledwie 6,6 %
w relacji do dochodów.
czasowy Współprzewodniczący ze strony rządowej.

D
stom na prawach powiatu należy przy- Opinie negatywne
tematyzowane zmiany, poprzedzone całościowym przeglądem prawa. ziękując za dwuletnią współpracę rozwiązać, dlatego samorządowcy zde-
wrócić dostęp do ubiegania się o środki

D
i żegnając się z samorządowcami cydowali się uzgodnić projekty, zastrze- Dwa projekty zostały zaopiniowane ne-
yskutując na temat rządowego kwestionowali zawarte w projekcie prze- z Krajowego Funduszu Drogowego, stwo- gatywnie – nie ze względu na ich mery-
rzyć nowy fundusz dysponujący środka- minister Boni wyraził nadzieję, gając jednak, że w najbliższych dniach
projektu ustawy o zmianie ustawy pisy dotyczące rewitalizacji i funduszu toryczną zawartość, ale na fakt, że rodzą
mi na drogi powiatowe, a także program że udało się w tym czasie dokonać „od- prześlą jeszcze uwagi. Paweł Orłowski,
o samorządzie gminnym (uspraw- rewitalizacyjnego. Lepsze rozwiązania skutki finansowe dla JST, bez wskazania
budowy dróg lokalnych. Zaakceptowa- świeżenia” pracy KWRiST. Za najważniej- wiceminister rozwoju regionalnego po-
nia i uelastycznia funkcjonowanie oraz w tej materii są zawarte w samorządo- źródeł ich pokrycia. Dotyczy to projektu
no również projekt założeń do projektu szy z punktów, w których prace Komisji twierdził, że czeka na uwagi, które trafią
organizowanie zadań, które samorządy wym projekcie o rewitalizacji obszarów ministra kultury i dziedzictwa narodowe-
o zmianie ustawy Kodeks cywilny (rządo- Wspólnej powinny być kontynuowane one na Komitet Stały Rady Ministrów.
terytorialne świadczą obywatelom, m.in. zdegradowanych, który został przeka- go, który wprowadza bardziej restrykcyj-
ułatwia współpracę między JST, zachęca zany już rządowi. Ustalono, że 6 grudnia wy, dotyczy wprowadzenia ograniczone-
ne, i – co za tym idzie - kosztowne przepisy
gminy i powiaty do łączenia się, wprowa- w Poznaniu odbędzie się spotkanie spe- go, z wymaganą zgodą właściciela, prawa
zabezpieczania zbiorów muzeum przed
dza regulacje dotyczące centrum usług cjalistów ds. planowania przestrzennego, do zabudowy na cudzych gruntach). Cho-
pożarem czy kradzieżą oraz projektu no-
wspólnych, związków gminno-powiato- w trakcie którego zostanie wypracowane dzi o zbudowanie prawnych możliwości
welizacji ustawy o systemie ubezpieczeń
wych), podkreślano, że kierunek zmian jednolite stanowisko w tej sprawie. realizacji różnych istotnych inwestycji go-
(resortu pracy). Jego celem jest objęcie
jest dobry, ale często są to jedynie spodarczych (zabudowa mieszkaniowa,
ubezpieczeniem społecznym członków
zmiany kosmetyczne i porządkują instalacja urządzeń transportu drogowe-
rad nadzorczych oraz wyeliminowanie pa-
niewielki obszar zagadnień. Takie go i kolejowego) na cudzych gruntach.
tologii w systemie, polegających na ubez-
zmiany powinny być usystematy- Zamierzenie to zostanie osiągnięte przez
wprowadzenie do polskiego systemu pieczaniu pracowników zatrudnionych na
zowane i poprzedzone całościo-
prawnego nowego ograniczonego prawa kilka umów zleceń od najniższej umowy,
wym przeglądem prawa. Sprzeciw
rzeczowego w postaci prawa zabudowy, częstokroć opiewającej nawet na kilkudzie-
wywołało m.in. wyłączenie „kabli
tj. prawa rzeczowego na cudzej nieru-
Minister Michał Boni żegnając się z samorządowcami podziękował za dwuletnią współpracę. sięciozłotowe sumy. Skutki tego projektu
umieszczonych w kanalizacji kablo- Fot. H.Hendrysiak
chomości, umożliwiającego korzystanie dla sektora samorządowego zostały osza-
wej” z opodatkowania podatkiem
z gruntu z jednoczesnym istnieniem od- uznał budowanie modelu dochodów dla Falstart ustawy o samorządzie cowane na 30 mln zł, jednak bez znalezie-
od nieruchomości, a także przy-
rębnej własności budynków lub innych samorządu. I zapewniając o swojej życz- gminnym nia potrzebnej kwoty w budżecie państwa.
znanie kompetencji RM przy two-
rzeniu centrum usług wspólnych Zarząd ZMP pozytywnie ocenił rozporządzenie MEN w spra- urządzeń trwale z tym gruntem związa- liwości dla samorządowców obiecał: Subwencja oświatowa
nych. Rozwiązanie to umożliwi optymal- - Bez względu na to, w jakiej pozycji Na wniosek samorządowców został zdję-
w sprawie składu jednostek (po- wie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej
i gdzie będę – macie we mnie sojuszni- ty projekt nowelizacji ustawy o samo- Tym razem pozytywnie Komisja za-
winno być tak, że skład ustala RM dla JST, choć wskazywano, że podobnie jak w latach po- ne wykorzystanie przestrzeni na, nad
przednich z budżetu państwa na zadania oświatowe jest i pod powierzchnią nieruchomości. ka samorządowego we wszystkich ba- rządzie gminnym, który – ich zdaniem - opiniowała projekt podziału subwencji
na wniosek wójta w porozumieniu zbyt mało środków finansowych.
Fot. J. Proniewicz Zarząd ZMP uznał problem dotyczą- taliach. Jeśli mogę do czegokolwiek się został przedwcześnie wprowadzony pod oświatowej w 2014 roku, podkreślając
z zarządzającymi jednostkami).
cy rozszerzenia form uczczenia pamięci przydać, to jestem otwarty, a nawet będę obrady. Nie zakończyły się bowiem jesz- jednocześnie, że środków jest – jak co roku
Przepisy dotyczące usuwania drzew - zda- Pozytywną ocenę uzyskały projekty
zmarłych dla osób o różnym wyznaniu mógł być bardziej przydatny, bo będę cze konsultacje międzyresortowe, ma go – za mało. Samorządowcy zaproponowali
niem członków Zarządu – wytyczają słusz- m.in. : o zmianie ustawy o świadczeniach
(m.in. rozrzucanie prochów), za konieczny też jeszcze omawiać zespół finansowy też zwiększenie wagi P 31, która obejmuje
ny kierunek, ale zawierają wiele błędów opieki zdrowotnej finansowanych ze mógł formułować pewne wnioski bez
do rozwiązania, gdyż do tej pory nie wpro- Komisji Wspólnej, brakuje kilku rozwią- dzieci korzystające z opieki świetlicowej,
o charakterze szczegółowym. Natomiast środków publicznych (rządowy, trans- skrępowania, które narzuca rola, jaką się
wadzono odpowiednich przepisów. Pro- zań zapowiedzianych w założeniach do gdyż to zadanie znacznie się zwiększyło
zawarte w projekcie zachęty finansowe ponuje do polskiego prawa dyrektywę pełni. – powiedział Boni, czym wywołał
jekt o zmianie ustawy o cmentarzach oraz projektu, a samorządowcy chcą zgłosić w ostatnich kilku latach. Wiceminister
dla gmin, aby się łączyły, oceniono jako PE w sprawie praw pacjenta do trans- oklaski po samorządowej stronie sali.
chowaniu zmarłych (SLD) jest taką próbą jeszcze uwagi dotyczące proponowa- edukacji, Maciej Jakubowski potwierdził
nieskuteczne. Powinny to być np. środ- graniczej opieki zdrowotnej), założeń do
ki na konkretną inwestycję, jak zrobiono projektu ustawy o prawach pacjenta regulacji tych spraw i prezentuje dobry Przyjęte projekty na nową nych zmian, m.in. w ustawie o podatkach zwiększenie tej wagi o 50%, do poziomu
w Niemczech pod koniec lat 80. i Rzeczniku Praw Pacjenta (rządowy, kierunek. Zwracano jednak uwagę, że za- perspektywę unijną i opłatach lokalnych. 0,03 oraz objęcie nią wszystkich pierwszo-
Po raz kolejny rozmawiano na temat dotyczący dokumentacji medycznej), za- warta w nim ideologia jest niepotrzebna. klasistów, co spowoduje, że znajdą się do-
Przedstawiciele miast zasiadający w Za-
Komisja Wspólna przyjęła projekt Umo- Planowane „janosikowe” na 2014 datkowe środki przeznaczone na uczniów
projektu Kodeksu urbanistyczno-bu- łożeń projektu ustawy o zmianie ustawy wy Partnerskiej oraz pakiet projektów
dowlanego (tezy z uzasadnieniem). Uwa- o systemie informacji w ochronie zdrowia rządzie ZMP pozytywnie ocenili roz- Zdzisława Wasążnik, dyrektor Depar- 6-letnich oraz na zwiększenie zadań świe-
porządzenie MEN w sprawie sposobu dotyczących programów operacyjnych tlicowych. Ogólna kwota na to zadanie
gi do projektu zgłosili przedstawiciele (rządowy), rozporządzenia MAiC w spra- tamentu Finansów Samorządu Teryto-
podziału części oświatowej subwencji na nową perspektywę unijną. Dzień zwiększy się więc z 55 do 90 mln zł.
Poznania i Dąbrowy Górniczej. Z jednej wie inwentaryzacji infrastruktury tele- rialnego przedstawiła dane dotyczące
ogólnej dla JST, choć wskazywano, że wcześniej w siedzibie Związku Powia- planowanych wpłat JST w przyszłym roku
strony oceniono pozytywnie powrót do komunikacyjnej, rozporządzenia MSiT Sprawy różne
podobnie jak w latach poprzednich z bu- tów Polskich samorządowcy spotkali się z tytułu „janosikowego”. W tym roku
fundamentalnych zasad Prawa budow- w sprawie dofinansowania zadań ze
dżetu państwa na zadania oświatowe jest z przedstawicielami resortu rozwoju, by wpłat do budżetu państwa dokonują 163 Andrzej Porawski, ponownie zgłosił
lanego z 1928 r., które uwzględniały ści- środków Funduszu rozwoju Kultury Fi-
zbyt mało środków finansowych. Zasuge- wyjaśnić sporne kwestie. Zastrzeżenia JST (w tym: 101 gmin, 60 powiatów i 2 wniosek o przeprowadzenie dyskusji na te-
sły, funkcjonalny związek architektury zycznej oraz uchwały Rady Ministrów
i urbanistyki oraz potrzebę respekto- w sprawie zmiany Programu Budowy rowano jednak zmianę w nowej wadze dotyczyły m.in. doprecyzowania zapisów województwa) na kwotę 2,383 mld zł, na- mat niedofinansowania zadań zleconych,
wania uwarunkowań lokalnych, artyku- Dróg Krajowych na lata 2011-2015. P31, wprowadzonej z tytułu ustawowego o Zintegrowanych Inwestycjach Teryto- tomiast w 2014 r. będzie ich 165 (w tym: co postulował już kilka miesięcy temu
łowanych aktami prawa miejscowego, Taką samą opinię otrzymał projekt ograniczenia dzieci w klasach pierwszych rialnych, możliwości budowy i moderni- 106 gmin, 57 powiatów i 2 województwa) Związek Miast Polskich, a potem Związek
z drugiej zwracano uwagę, że gminy nie ustawy o zmianie ustawy o autostradach do 25 uczniów w 2014 roku. Obecnie jest zacji dróg lokalnych ze środków unijnych i wpłacą 2,505 mld zł. Województw RP. Tym razem wniosek po-
są przygotowane na tak duże zmiany płatnych oraz o Krajowym Funduszu to 0,02, a powinno być - 0,04. Więcej czy pomijania w programach terenów pe- Andrzej Porawski, sekretarz strony parła cała strona samorządowa.
w przepisach. Przedstawiciele miast za- Drogowym, ustawy o gospodarce nie- Joanna Proniewicz ryferyjnych. Większość spraw udało się samorządowej zaznaczył, że te ogólne hh

IV SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 V

XVII Spotkanie Biur Promocji w Bełchatowie
Bariery i szanse dla promocji
Podczas XVII Spotkania Biur Promocji w Bełchatowie 24 i 25 paździer-
nika br. ponad 40 przedstawicieli miast zapoznało się z nowymi tren-
dami w promocji.
T
egoroczne spotkanie nieprzypad-
kowo odbywało się w paliwowo-
-energetycznej stolicy Polski,
Bełchatowie, w którym strategia pro-
mocji opiera się na potencjale dwóch
przedsiębiorstw – kopalni węgla bru-
natnego oraz elektrowni PGE. Miasto
posiada ciekawą ofertę turystyczną
(nie tylko związaną z Góra Kamieńsk),
odbywa się tu 200-300 imprez kultural-
no-sportowych rocznie, takich jak np.:
Festiwal Re:aktor (flagowy produkt no-
wej marki miasta, łączący moc, światło,
energię i kulturę), plenerowy koncert
„Decybele, giganty i Syrowicz”, Siatkar-
ski Weekend Mocy. – Nie bez znaczenia
w promocji jest położenie geograficzne
danego miejsca, tzw. dobra lokalizacja
i przyjazne otoczenie. Mamy konkretne
produkty markowe i wartości nieosią-
galne w innych miejscach – mówił Ma-
rek Chrzanowski, prezydent Bełchato-
wa. – Jednak kiedyś węgiel się skończy,
dlatego już dziś trzeba myśleć o tym
i budować strategię wizerunku na kilka-
naście lat do przodu. W jego opinii bu-
dowanie strategii marki gminy i miasta
wymaga konsekwencji, a także musi być
to powiązane ze strategią rozwoju woje-
wództwa. Bełchatowska ekspozycja „Gi-
ganty mocy” powinna znaleźć się wśród
produktów markowych województwa
łódzkiego. Zdaniem Andrzeja Poraw-
skiego, dyrektora Biura ZMP, podejście
strategiczne potrafi pokonać niekorzyst-
ne położenie geograficzne, czego przy-
kładem jest Gołdap.
Skutecznie i konsekwentnie
Kto jest najlepszy? Badania „Promocja
JST w opinii szefów Biur Promocji” prze-
prowadzone przez Best Place – Europej-
ski Instytut Marketingu Miejsc przedsta-
wił Adam Mikołajczyk, prezes Zarządu
Best Place Institute. To już druga edy-
cja badań, pierwszą przeprowadzono
w 2010 roku. Na podstawie wyników po-
wstał „TOP PROMOCJI polskich miast,
powiatów i regionów 2013”. Liderami
promocji jest Poznań, Wrocław i Kra-
VI SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013
ZE ZWIĄZKU ZE ZWIĄZKU
sy (jak każdego szlaku turystycznego). wiedziała Małgorzata Stanasiuk–Mor- Gogusiów, to jest zabawnych przewod-
Można go zorganizować nawet w mie- dalska, koordynator projektu. Projekt ników po ekspozycji. Projekt ten promo-
ście, w którym nie ma nic specjalnie cie-
kawego. Questing wpisuje się w najnow-
szy trend turystyki określany formułą
powstał w ramach budowy Miejskiego
Centrum Kultury, w którym obok eks-
pozycji będzie znajdować się sala wido-
wano poprzez Facebook, różne konkursy
i warsztaty dla dzieci i młodzieży, jako
wydarzenie branżowe w Centrum Nauki
com.pl” radził, aby w tej współpracy naj- wiskowo-teatralna oraz pracownie ama-
4 x E (Entertainment, Emotion, Education, Kopernik. Korzystano też ze wsparcia na-
ważniejsza była treść. Samorządy mają torskiego ruchu artystycznego.
Engagement – Zabawa, Emocja, Edu- ukowych autorytetów. Partnerem eks-
ogromne, niewykorzystane możliwości kacja, Zaangażowanie). Do tej pory zro- Giganty Mocy to nowoczesna, interak-
kreowania treści. Nie można jednak blo- pozycji jest Discovery Chanel.
tywna ekspozycja, która zostanie zlokali-
biono 500 questów w Polsce, głównie W Pacanowie z kolei znajduje się Eu-
ków. A najciekawsze kampanie promo- gerów traktować jak słupy ogłoszenio- w województwie warmińsko-mazurskim, zowana na trzech kondygnacjach nowe-
we i wysyłać im informacje prasowe. ropejskie Centrum Bajki im. Kozioł-
cyjne to: „Gołębie kręcą Kraków”, „Ślą- łódzkim i świętokrzyskim. go budynku MCK, na powierzchni około
Współpraca z nimi kosztuje. Oni chcą ka Matołka. To wielofunkcyjny obiekt
skie. Pozytywna energia”, „Mazury Cud Innym nowym pomysłem jest „Place 500 m2. Ścieżki zwiedzania ekspozycji
pojechać, zobaczyć i uczestniczyć w da- zostaną tak ułożone, aby przekazywane w którym znajdują się: sala teatralna,
Natury”, „Poznań. Miasto Know-how”, Digital”, czyli sposób na wizualizację
nym wydarzeniu. Media społecznościo- w niej informacje były łatwo przyswajal- sala kinowa, biblioteka z księgarnią i czy-
„Świętokrzyskie czaruje” i „Dolny Śląsk. dużych danych w marketingu miejsc.
we nie służą do tworzenia treści, ale do ne zarówno przez dzieci, młodzież, stu- telnią oraz 2 sale warsztatowe. Ale Euro-
Nie do powiedzenia. Do zobaczenia”. Mówił o tym, Dymitr Romanowski
Czynnikami sukcesu promocji JST wg re- dzielenia się nimi. dentów oraz rodziny z dziećmi. Będzie pejskie Centrum Bajki to przede wszyst-
z TheStory. Firma ta zajmuje się przed-
spondentów są skuteczne i konsekwent- stawianiem wizualnym danych, takich to 11 sal, 2 sfery tematyczne i 3 ścieżki kim instytucja kultury dla dzieci, której
Nowe formy celem jest „uczyć bawiąc”, przekonywa-
ne plany i strategie, dobór narzędzi i me- jak na przykład budżet miasta, tak aby zwiedzania. Główne cele ekspozycji to
diów oraz zasoby kadrowe i kreatywne. Ciekawą, nową formę turystyki - Qu- były one łatwiejsze do interpretacji oraz m.in: przedstawienie eksploatacji złóż ły Marta Ochnicka i Katarzyna Pluta.
Wskazywano też na bariery promocji. esting zaprezentował Łukasz Wilczyń- atrakcyjniejsze dla odbiorców, zarówno węgla brunatnego oraz jego „przeisto- Wszystkie działania realizowane przez
To przede wszystkim procedury zamó- ski z Planet PR. W Polsce wprowadza ją mieszkańców, jak i dziennikarzy. Chodzi czenie” w energię elektryczną, stworze- Centrum Bajki uczą i rozwijają dzieci po-
wień publicznych (można jednak znaleźć amerykańska fundacja Valley Quest ra- o to, aby opowiedzieć o skomplikowa- nie miejsca edukacji dzieci i młodzieży, przez zabawę, ponieważ zabawa jest na-
optymalne tryby, np. negocjacje z ogło- zem z jej lokalnym partnerem – agencją nych rzeczach w sposób prosty. wykorzystującego niekonwencjonalne, turalnym sposobem poznawania świata
szeniem), niewystarczająca współpraca Planet PR, a także Instytutem Best Pla- interaktywne metody poznawcze, przy- przez dziecko. Wystawa Bajkowy Świat
ce. Questing polega Interaktywnie i multimedialnie bliżenie historii odkrycia w pobliżu Beł- jest to multimedialna wystawa, w której
na niesztampowym Wpływ na kreowanie wizerunku JST chatowa złóż węgla brunatnego, budo- dziecko za pomocą nowoczesnej tech-
odkrywaniu dzie- mają często interaktywne i multime- wanie poczucia tożsamości lokalnej osób nologii (hologramy, ekrany LCD) poznaje
dzictwa regionalne- dialne ekspozycje. O ekspozycji PGE Gi- zaangażowanych w budowę i obecnie świat bajki, bohaterów i autorów.
go (m.in. kulturalne- ganty Mocy Bełchatów, która zostanie związanych z przedsiębiorstwami. Do
go, przyrodniczego uruchomiona w grudniu tego roku, opo- celów promocyjnych zbudowano świat Joanna Proniewicz
i historycznego). To
taki rodzaj podcho-
dów. Jest to także
XII Przegląd Materiałów Promocyjnych
wielow ymiarowe
narzędzie w marke-
tingu regionów, dzię- Gadżety „z duszą”
ki któremu można Dużym zainteresowaniem cieszył się, odbywający się
Podczas tegorocznego spotkania mówiono m.in. na temat podwyższenia skutecznie wypro- tradycyjnie już po raz dwunasty przy okazji Spotkań
jakości i skuteczności marketingu miejsc, a także o ekspozycjach interak-
mować region, mia- Biur Promocji, Przegląd Materiałów Promocyjnych.
tywnych i multimedialnych, czyli działaniach, które mają wpływ w kre-
owanie wizerunku JST. Fot. J. Proniewicz
sto czy miasteczko. Dzięki tej inicjatywie uczestnicy mogą poznać, jakie
Narzędzie to, u pod- gadżety, ulotki czy wydawnictwa przygotowują inni w
z sektorem prywatnym, brak kwalifikacji staw którego leży wielokierunkowy dia- swoich miastach.
pracowników, postawa radnych i prezy- log, skierowany do różnych grup spo- Nowością w tegorocznej edycji tej imprezy było to, że
denta oraz środki przeznaczone na pro- łecznych, daje szansę na zaangażowanie można było dowiedzieć się, co myślą eksperci na temat tych
mocję. Przy okazji A. Mikołajczyk zwró- i aktywizację mieszkańców w proces działań. Podsumowania przeglądu materiałów promocyj-
cił uwagę, że doświadczenia światowe rozwoju danego regionu, skłonienie ich nych dokonała Anna Proszowska, prezes Zarządu Citybell
pokazują, że miasto nie musi mieć tylko do współtworzenia produktu turystycz- Consulting. Zwróciła uwagę na konieczność koordynacji
jednego hasła promocyjnego i mogą się nego. I to stanowi o innowacyjności qu- i audytu wydawania środków na materiały promocyjne
one zmieniać. Przyszłość przed promo- estingu. Quest to nieoznakowany szlak czy edukacyjne. Często bowiem, głównie w większych mia-
cją JST rysuje się taka, że wiele usług w terenie, który może prowadzić przez stach, poszczególne wydziały mają osobne budżety na cel, a przecież wspólne, w porozumieniu, wydawanie pieniędzy na ten
(np. dotyczących wydarzeń) będzie zle- dowolne miejsca zarówno w przestrze- cel dałoby większe oszczędności. Chwaliła wspólne, skoordynowane działania miast dotyczące promowania się, np. Śrem
canych na zewnątrz profesjonalistom ni, jak i w czasie. Niepotrzebne są żadne i Gostyń. Jej zdaniem, zbyt duże środki wydaje się nieraz na gadżety, które nie zawsze przynoszą odpowiednie efekty i są
skuteczne. - Warto krytycznie przyglądać się temu, co robimy, a nie chodzić wciąż tą samą ścieżką. Czasem lepszy jest jakiś
rozumiejącym specyfikę samorządów, dodatkowe inwestycje w infrastrukturę
jeden „lifestylowy”, elegancki i „z duszą” prezent niż wiele gadżetów. Powinny to być rzeczy, które obudzą emocje i są „ciepłe”
dlatego Biura Promocji nie będą musiały turystyczną, ani specjalne organizowa-
– radziła A. Proszowska.
zatrudniać wielu pracowników. nie zwiedzania trasą questu. W przeci-
Jednym z nowych i efektywnych na- wieństwie do popularnych gier miejskich Kluczowe w jej opinii w promowaniu są wciąż strony internetowe. Adresy ich powinny mieć proste nazwy i być łatwe do
odszukania w Google (pozycjonowanie stron). Trzeba zadbać o ciekawe teksty i ładne zdjęcia. Nie może być takiej sytuacji, że
rzędzi w promocji jest współpraca czy terenowych, quest angażuje środki
jakieś zakładki się na niej nie otwierają… (jp)
z blogerami i vlogerami. Robert Stę- i czas tylko raz, a następnie wymaga
powski, redaktor „MarketinguMiejsca. jedynie okresowego sprawdzenia tra-
SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 VII
 PROJEKT NORWESKI 2 PROJEKT NORWESKI 2

Konferencja informacyjna w Łodzi zewnętrznych – mówił.- Na tej bazie zacji. Zdarzały się też przypadki opra- rozwój umiejętności współpracy i ko- wstępne propozycje potrzebnych dzia-
dopiero należałoby przystąpić do przy- cowywania strategii dla poszczególnych munikacji w grupie (dotyczy zespołów łań legislacyjnych.

Pomoc dla partnerstw – gotowania strategii ogólnej czy sekto-

rowej, a dopiero w następnej kolejności
tworzyć listę inwestycji, które chce się
partnerów „przy okazji”, co stawia pod
znakiem zapytania potrzebę przygoto-
wania zintegrowanej strategii dla całe-
wewnątrz JST, jak i zespołów międzysa-
morządowych).
Zaplanowano także zorganizowanie
Wnioski z podobnego raportu przygo-
towanego w Norwegii zaprezentowała
uczestnikom konferencji Anna Ste-

II faza programu realizować.

Bardzo wysoko oceniana była kwestia
zintegrowania. Chodziło o to, by działa-
Wyniki naboru projektów w konkursie grantowym w Programie Regio- nia były planowane w ramach obszaru
nalnym MF EOG oraz raport „Diagnoza stanu współpracy międzysamo- funkcjonalnego. MRR zwracał uwagę
na to, czy istnieją faktyczne powiąza-
rządowej w Polsce” zaprezentowane zostały 12 listopada br. w Łodzi
nia miedzy uczestnikami partnerstwa.
podczas konferencji informacyjnej na temat II fazy Programu.
W wielu wnioskach widoczne było szu-
go obszaru.
Ministerstwo zaniepokoił fakt, że
wśród tematów, których dotyczyły zło-
żone do konkursu wnioski, samorządy
najmniej zainteresowane były kwe-
stiami polityki mieszkaniowej i ochro-
ny środowiska. Najwięcej wniosków
dotyczyło rynku pracy, rewitalizacji
jednodniowych warsztatów z zakresu
zintegrowanego zarządzania strategicz-
nego na obszarach funkcjonalnych – dla
kadry zarządzającej partnerów. Będą
one odbywać się między grudniem 2013
a lutym 2014. Ich przedmiotem jest za-
poznanie burmistrzów i wójtów (lide-
rów samorządowych w partnerstwie)
phenson z International Research Insti-
tute of Stavanger. Każda norweska gmi-
na uczestniczy średnio w 11 formach
współpracy międzysamorządowej. Jej
modele w Norwegii są bardzo wymaga-
jące i skomplikowane, zwłaszcza na eta-
pie podejmowania współpracy. Dlatego
ogromna liczba norweskich samorzą-

W
kanie powiązań „na siłę”, w wielu też i kwestii związanych z przestrzenią z metodologią analizy potencjału roz- dów realnie współpracuje, jednak bez
październiku 2013 r. rozstrzy- Dyrektor Derwich omówił najważ-
kwestie powiązań pomijano. Dyrektor publiczną oraz z transportem. Dużo wojowego partnerstwa, obejmującą formalnych umów i struktur. Na ok. 850
gnięto konkurs projektów do niejsze czynniki, które zadecydowały
Derwich zwrócił też uwagę na aspekt do myślenia daje też geograficzne roz- ocenę konkurencyjności OF, zapotrze- przypadków współpracy międzysamo-
dofinansowania w ramach o powodzeniu zwycięskich wniosków.
partycypacyjnego modelu pracy nad mieszczenie partnerstw ubiegających bowanie na usługi publiczne i możliwo- rządowej, aż w 400 przypadkach współ-
Programu pn. „Rozwój miast poprzez Największe szanse miały te projekty,
samą strategią opracowaną dla part- się o wsparcie. „Białe plamy” to w przy- ści finansowania rozwoju ze źródeł wła- praca ta ma charakter nieformalny.
wzmocnienie kompetencji jednostek które zakładały na początku pogłębioną
nerstwa. Ministerstwu chodziło o to, by padku zwycięzców tego konkursu snych i zewnętrznych. - Norwegowie są zmuszeni do współ-
samorządu terytorialnego, dialog spo- analizę sytuacji i rozłożenie na czynniki
na jak najwcześniejszym etapie prac an- województwa warmińsko-mazurskie Natomiast wszystkie zainteresowa- pracy – mówiła Anna Stephenson.-
łeczny oraz współpracę z przedstawicie- pierwsze problemu, który chce rozwią-
gażować wszystkie strony procesu. Po-
i świętokrzyskie, natomiast samorządy ne JST w kraju w II fazie projektu pre- Większość małych, rozproszonych gmin,
lami społeczeństwa obywatelskiego”. zać projekt. Najwyżej zostały ocenione
z tzw. ściany wschodniej w ogóle nie definiowanego będą mogły liczyć na bez współpracy z sąsiadami nie byłaby w
Do konkursu zgłoszono 85 projektów. te wnioski, które zakładały prawidłową dobne podejście dotyczy też konsultacji
ubiegały się o pomoc. tematyczne konferencje upowszech- ogóle w stanie dostarczać usług swoim
- Zainteresowanie konkursem było znacz- logikę interwencji: najpierw przepro- społecznych, które w punktacji konkur-
W Łodzi ogłoszono, że po podpisa- niające doświadczenia 15 partnerstw mieszkańcom. Ta współpraca pozytyw-
nie większe niż to planowaliśmy – mówił wadzenie analizy, następnie prace nad sowej odegrały ważną rolę.
niu umów z 15 partnerstwami, które w ramach programu regionalnego MF nie wpływa na budżety samorządów,
podczas konferencji
otrzymają granty, dalej będzie dla nich EOG. Podczas konferencji omawiane a także na jakość świadczonych usług.
w Łodzi Przemysław
kontynuowane wsparcie ekspertów będą kwestie efektywności i skuteczno- Z kolei Felix Laate, menadżer do spraw
Derwich, zastępca
ZMP w ramach programu predefi- ści różnych form i narzędzi współpracy, PR spółki Greater Stavanger Area po-
dyrektora Departa-
niowanego. Stałe doradztwo prawne rozwiązywania szczegółowych proble- kazał doświadczenia ze współpracy
mentu Programów
otrzymać mogą także partnerstwa mów oraz stosowania modelu samo- międzysamorządowej w obszarze funk-
Pomocowych i Po-
planujące realizację współpracy mię- oceny rozwoju partnerstw cjonalnym miasta Stavanger. Reprezen-
mocy Technicznej
dzysamorządowej. Zostaną ponadto zorganizowane ko- towana przez niego spółka, którą zało-
w MRR. Dofinan-
- Nie zostawimy samorządów samym lejne dwie edycje ogólnopolskiego Kon- żyła gmina Stavanger wraz z okolicznymi
sowanie, z uwagi
sobie – mówił dyr. Derwich.- Jestem kursu „Samorządowy Lider Zarządza- samorządami, dostarcza usługi dla tych
na ograniczoną alo-
przekonany, że realizacja projektów bę- nia: współpraca międzysamorządowa”, gmin w zakresie wsparcia biznesowego.
kację, otrzyma tylko
dzie na równie wysokim poziomie, co a także konferencje upowszechniające Na tym terenie znajdują się potężne zło-
15 projektów. 48
wnioski o dofinansowanie. nagrodzone rozwiązania. Dla wszyst- ża ropy naftowej, działa więc tu ponad
znalazło się na liście 40 firm sektora paliwowego, a także fir-
Tomasz Potkański, kierownik projektu kich samorządów w Polsce działa inter-
rezerwowej. Dyre- my związane z przetwórstwem i prze-
predefiniowanego, przedstawił w Łodzi netowa Baza Dobrych Praktyk oraz Baza
ktor Derwich pod- formy wsparcia, jakie będą dostępne na mysłem wydobywczym. Spółka, której
Wiedzy o współpracy międzysamorzą-
kreślił, że 13 z 15 kolejnym etapie dla 15 grantobiorców. roczny budżet to prawie 4 mln euro,
dowej – www.partnerstwa.jst.org.pl,
zwycięskich proje- Będą oni mogli skorzystać z pomocy in- a także strony i publikacje realizatorów dziś już koncentruje się na przyszłości
któw skorzystało dywidualnych asystentów partnerstw projektu. regionu Stavanger, kiedy wyczerpią się
ze wsparcia eksper- oraz doradców sektorowych. Prze- Podczas łódzkiej konferencji Andrzej tutejsze złoża ropy. Rozwija usługi zdro-
tów Związku Miast widziane jest ponadto uczestnictwo Porawski, dyrektor Biura Związku wotne zdając sobie sprawę z tego, że
Podczas konferencji w Łodzi goście z Norwegii dzielili się swoimi doświadczeniami ze współpracy międzysamorządowej.
Polskich uczestni- 3 przedstawicieli każdego dofinansowa- Miast Polskich zaprezentował raport za parę lat społeczeństwo norweskie
Fot. T. Potkański
cząc w projekcie nego partnerstwa w wyjeździe studial- „Diagnoza stanu współpracy międzysa- będzie dużo starsze. Wiele też robi dla
predefiniowanym. nym do Norwegii. morządowej w Polsce”. Raport zawiera jakości życia.
JST szczególnie wysoko oceniły pomoc strategią ogólną i strategiami sektoro- - Najlepsze były projekty, w których
wnioskodawcy udowadniali, że miesz- Jeśli chodzi o formy wsparcia dla part- ocenę stanu wyjściowego w okresie - Jednym z naszych najważniejszych za-
w inicjowaniu i wzmacnianiu partnerstw wymi, następnie przygotowanie planów
kańcy będą mieli realny wpływ na reali- nerstw w II fazie projektu predefiniowa- początkowym projektu predefiniowa- dań jest praca na rzecz przyszłego roz-
i motywowaniu ich do współpracy operacyjnych, a na końcu dokumentacji
zacje projektu, a nie tylko zapowiadali nego – 15 z MF EOG i 12 z POPT MOF nego, identyfikuje działające w Polsce woju – mówił w Łodzi Felix Laate.- Dziś,
i przygotowania dokumentacji projek- wykonawczej dla inwestycji wynikają-
zorganizowanie spotkań z mieszkańca- nr 1, to przewidziano warsztaty dla formy współpracy między samorzą- gdy jesteśmy na fali wznoszącej, spoglą-
towej. Warto podkreślić, że na potrzeby cych z dokumentów strategicznych. Ko-
mi – mówił P. Derwich. średniego personelu koordynującego dami i omawia ich cechy charaktery- damy w przyszłość i zastanawiamy się,
konkursu zostało utworzonych 17 no- misja konkursowa zwracała też uwagę
pracę w podmiotach będących członka- styczne, ponadto wstępnie identyfi- jak wykorzystać to, co dziś mamy do roz-
wych partnerstw spośród 61 uczestni- na aspekt strategicznej perspektywy Wśród najczęściej popełnianych błę-
mi partnerstwa (ok. 400 osób). Przed- kuje przeszkody utrudniające rozwój woju w przyszłości.
czących w projekcie; i spójnej wizji rozwoju i rozwiązywania dów we wnioskach konkursowych naj-
miotem dwudniowych warsztatów jest różnych form współpracy. Zawiera też Ewa Parchimowicz
- Dla Ministerstwa Rozwoju Regional- problemów kluczowych dla danego ob- poważniejsze dotyczyły niezrozumienia
nego to bardzo ważna informacja, że szaru, wypracowywanej wspólnie pod- logiki przyjętej w Programie Regional-
ten rodzaj wsparcia dla samorządów czas warsztatów czy spotkań konsulta- nym. Wiele projektów całkowicie pomi-
jest potrzebny i warto tego typu pomoc cyjnych przez wszystkich partnerów. nęło przemyślenie części strategicznej,
zapewniać na różnych etapach innych - Ważne było, by spojrzeć na problemy za to skoncentrowało się na przygoto-
programów i konkursów – mówił. na naszym terenie oczami ekspertów waniu długiej listy inwestycji do reali-

VIII SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 IX

O budżecie obywatelskim w Radomiu
Zainteresować miastem
Do grona miast, które wprowadziły już budżet obywatelski, dołączył
Radom. W mieście tym 16 i 17 października br. odbyła się ogólnopolska
konferencja „Budżet obywatelski. Konsultacje czy współdecydowanie?”
K
wota budżetu obywatelskiego
na rok 2014 w Radomiu wynio-
sła łącznie 3 mln zł. Oznacza to,
że na projekty każdego z pięciu okrę-
gów wyborczych do Rady przeznaczo-
nych zostało 500 tys. zł . Tyle samo ma
być do dyspozycji na projekt ogólno-
miejski. Swoje propozycje do ujęcia w
budżecie mogli składać wszyscy miesz-
kańcy powyżej 16 lat. Formularze moż-
na było pobrać ze strony internetowej
miasta albo – w formie papierowej
- w Biurze Rady Miejskiej, Biurze Ob-
sługi Mieszkańca Urzędu Miejskiego,
Centrum Organizacji Pozarządowych
i Centrum Komunikacji Społecznej.
W sumie wpłynęło 270 projektów. Pro-
pozycje te były weryfikowane przez
merytoryczne wydziały urzędu pod
kątem możliwości ich realizacji, go-
spodarności, kosztu realizacji i możli-
wości zabezpieczenia w budżecie na
kolejne lata ewentualnych kosztów,
które ten projekt będzie generował
w przyszłości. Następnie pozytywnie
zweryfikowane propozycje zostały
przekazane do Zespołu Opiniującego,
w skład którego wchodzą prezydent
miasta, zastępca prezydenta nadzorują-
cy inwestycje miejskie, skarbnik miasta,
dyrektor Wydziału Inwestycji, przewod-
niczący Rady Miejskiej, przewodniczą-
cy Komisji Budżetowej Rady Miejskiej,
przewodniczący klubów Rady Miejskiej,
przewodniczący Zespołu Konsultacyj-
nego ds. Współpracy z Organizacjami
Pozarządowymi, przedstawiciel Parla-
mentu Młodzieży Miasta Radomia. Ze-
spół Opiniujący dokonał ostatecznego
podziału zgłoszonych projektów pod
kątem zakwalifikowania ich do kategorii
projektów lokalnych (okręgowych), bądź
kategorii projektów o charakterze ogól-
nomiejskim i opracował ich ostateczne
listy, podlegające głosowaniu. Wybrano
125 projektów spełniających wymogi
formalne.
Głosowanie nad nimi trwało całe wa-
kacje - od 10 czerwca do 30 sierpnia
2013 r. Mieszkańcy oceniali projekty w
skali od 0 do 5. Głosować można było
za pośrednictwem internetu lub przez
karty do głosowania w punktach (urny
X SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013
KRONIKA KRAJOWA
mobilne). Radomianie oddali ponad 8,3
tys. kart, z czego ponad 8,2 tys. to karty
prawidłowo wypełnione.
Z propozycji ogólnomiejskich zwycię-
żyły trzy: „By nie rosła góra śmieci”,
„Usprawnianie ruchu rowerowego w Ra-
domiu”, a także szczepienia dziewcząt
i kobiet przeciwko rakowi szyjki macicy.
Prezydent Radomia, Andrzej Kosztow-
niak podkreślał, że budżet obywatelski
pokazał dobre zorganizowanie grup,
np. osób niepełnosprawnych, a także
to, że można włączyć do niego media,
które normalnie nie są przyjazne danej
opcji politycznej. – To nie samo wydat-
kowanie pieniędzy jest najważniejsze,
ale istotne jest samo komunikowanie
się, czy ktoś rozumie miasto, czy chce się
zainteresować miejscem, w którym żyje
- podkreślał prezydent.
Budżet obywatelski może być świetnym instrumentem do edukacji mieszkańców, to swego rodzaju
wciąganie mieszkańców w grę o mieście - mówiono podczas debaty na konferencji w Radomiu
W trakcie debaty, w której uczestni-
czyli zarówno przedstawiciele miast, jak
i organizacji pozarządowych oraz śro-
dowiska naukowego, zastanawiano się
nad kierunkami i strategiami budżetów
obywatelskich. – Budżet obywatelski
to proces ciągły i dojrzewający, zaufa-
nie mieszkańców zyskują dzięki niemu
urzędnicy i decydenci – przekonywała
Urszula Niziołek-Janiak, przewodniczą-
ca Komisji ds. Budżetu Obywatelskiego
RM w Łodzi. Tomasz Bogucki, przewod-
niczący Rady Miasta Kielce, stwierdził,
że budżet obywatelski to nic innego
tylko konsultacje. O współdecydowaniu
można by mówić, gdyby obejmował on
też bieżące wydatki, problemy związane
z wypracowaniem nadwyżki i obsługi
długu. Budżet obywatelski to często –
w jego opinii – stawianie pod murem
radnych. W Kielcach w głosowaniu nad
61 projektami brało udział zaledwie 10%
uprawnionych do głosowania. Zastana-
wiano się nad terminologią, czy powin-
no się używać określenia budżet obywa-
telski czy środki wydzielone.
Ewa Stokłuska z Pracowni Badań i In-
nowacji Społecznych „Stocznia”, stwier-
dziła, że budżet obywatelski to trudny
mechanizm, do którego trzeba dojrzeć
i konieczna jest przy tej inicjatywie
współpraca między władzą wykonawczą
a uchwałodawczą. Kiedy nie ma takiej
współpracy, to kompromitacja całego
samorządu. – To może być fantastycz-
ny instrument właśnie dla radnych –
zauważył prezydent Radomia.
Budżet obywatelski może być świet-
nym instrumentem do edukacji miesz-
kańców, to swego rodzaju wciąganie
mieszkańców w grę o mieście. Obywa-
tele zaczynają więcej wiedzieć na temat
Fot. J. Proniewicz
całego budżetu miasta i czytać jego pro-
blemy. Budżet obywatelski to budowa-
nie kapitału społecznego i budowanie
mostów porozumienia, a także nowe pa-
trzenie na demokrację i sposób na budo-
wanie społeczeństwa obywatelskiego.
To szansa na stanięcie po tej samej stro-
nie, co mieszkańcy i poznanie ich priory-
tetów. Zwracano uwagę, że obecnie to
narzędzie można wdrażać bez koniecz-
ności zmiany obowiązującego prawa.
Joanna Proniewicz
KRONIKA KRAJOWA
Murowana Goślina ciu ogólnokrajowym przedstawił prezes
Przedsiębiorstwa Inżynieryjnego TRUST,
Strategiczne podejście
Paweł Bugajny. Obecnie dominuje licz-
ba sprzedanych mieszkań nad wprowa-
dzonymi na rynek. Mamy do czynienia
do mieszkalnictwa
ze spadkiem liczby mieszkań w ofercie
o 15% w stosunku do roku ubiegłego.
Pojawiają się jednak oznaki wzrostu ko-
Podczas konferencji „Strategia mieszkalnictwa szansą rozwoju gminy” niunktury, jednak na znaczące efekty
13 listopada br. w Murowanej Goślinie, którą przygotowało miasto przyjdzie poczekać do połowy 2014 roku.
Założenia współpracy na linii Towarzy-
wraz ze Związkiem Miast Polskich, podkreślano, że mimo braku po-
stwo Budownictwa Społecznego - gmi-
lityki dotyczącej mieszkalnictwa na szczeblu krajowym, gminy same na zaprezentowała natomiast Hanna
mogą prowadzić skuteczną politykę na poziomie lokalnym, czego przy- Skoczylas. Gminy mogą budować lokale
kładem jest właśnie Murowana Goślina. socjalne, noclegownie, domy dla bez-
P
domnych, mieszkania chronione oraz lo-
aństwowa polityka mieszkanio- wana do najbardziej potrzebujących. In- kale komunalne, korzystając ze wsparcia
wa została uchwalona tylko raz strumenty do jej realizacji powinny być z Funduszu Dopłat. Realizację takich
w 1999 roku, choć nie wprowa- nakierowane na likwidację przyczyn nie- przedsięwzięć gmina może prowadzić
dzono jej wtedy w życie. Zasób komu- korzystnych zjawisk i mają obejmować sama lub przez TBS. Finansowe wsparcie
nalny stanowi 8% wszystkich mieszkań m.in. politykę czynszową, remontową, jest bezzwrotne i nie ma konieczności sto-
w Polsce. Jest on stary i wymaga spo- zamiany mieszkań, prywatyzację zaso- sowania Prawa Zamówień Publicznych.
rych nakładów inwestycyjnych – 40-50% bów, informatyzację procesu zarządzania Warunki uruchomienia i przekazania
budynków to kamienice przedwojenne. zasobem mieszkaniowym gminy. Przy jej finansowego wsparcia są następujące:
Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP, realizacji potrzebne jest współdziałanie wykonanie świadczenia na rzecz TBS, wy-
poinformował, że projekt założeń nikającego z umowy pomiędzy
ustawy o ochronie praw lokato- gminą a TBS (tzn. przekazanie
rów i mieszkaniowym zasobie gmi- środków finansowych, z których
ny i zmianie Kodeksu Cywilnego TBS sfinansuje budowę), zaan-
został odłożony przez rząd do „za- gażowanie środków własnych
mrażarki”. Zmiany, które wcale nie w wysokości co najmniej 30%
były takie radykalne, ułatwiłyby przewidywanych kosztów inwe-
gminom prowadzenie gospodarki stycji (przekazanie kwoty finan-
mieszkaniowej. sowego wsparcia na rachunek
Gminy oczekują wsparcia od inwestora następuje po udoku-
władz państwowych, ale rzeczywi- mentowaniu wykonania robót
stość jest odmienna, mówiła Ewa budowlanych) oraz zakończenie
Bartosik, dyrektor ZKZL Poznań, inwestycji i rozliczenie przez TBS.
ekspert ZMP. Państwo nasze ofe- Podczas konferencji gmina Murowana Goślina promowała też swo- Formułę współpracy opartej
ruje bowiem najniższe w Europie ją ofertę mieszkaniową - Bank Wolnych Terenów Budowlanych. na modelu partnerstwa publicz-
wsparcie finansowe dla mieszkal- Fot.J. Proniewicz no-prywatnego nakreślił Łukasz
nictwa. Niska jest też intensyw- Szymański, prezes Lider sp.
ność prowadzonych prac programowych władz lokalnych, uczestników rynku nie- z o.o. Firma Lider działa na terenie gminy
i legislacyjnych. Polityka państwa jest ruchomości oraz mieszkańców. Murowana Goślina w oparciu o umowę
niekonsekwentna, projekty krótkotrwa- Strategię mieszkalnictwa w gminie na wieloletnie zarządzanie podpisaną na
łe, dysponujące ograniczonym budżetem Murowana Goślina omówili dr Rado- okres 28 lat i 11 miesięcy. To jedyna taka
i wspierające głównie rynek pierwotny. sław Cyran z Uniwersytetu Śląskiego umowa w Polsce. W jej ramach buduje
Nie ma też badań, jak wygląda zapotrze- oraz Hanna Skoczylas. Priorytetami się nowe wielorodzinne budynki miesz-
bowanie na mieszkania dla poszczegól- strategicznymi gminy w tej dziedzinie kalne oraz rewitalizuje stare zasoby ko-
nych grup, tych, które stać na mieszkania są: rozwinięty rynek mieszkaniowy, zre- munalne. Obecnie powstaje nowy bu-
własnościowe ze wsparciem i bez, a także witalizowane zasoby mieszkaniowe oraz dynek sześciorodzinny w Przebudowie.
na wynajem ze wsparciem i bez wsparcia. efektywna gospodarka mieszkaniowym Podczas konferencji gmina Murowana
- Kluczowym zagadnieniem lokalnej zasobem gminy. Każdy z tych priory- Goślina promowała też swoją ofertę
polityki mieszkaniowej powinna być tetów ma wyznaczone cele, kierunki mieszkaniową (Bank Wolnych Terenów
możliwość zaspokojenia potrzeb miesz- i działania. Prelegenci zwracali uwagę, Budowlanych). Na przełomie listopada
kaniowych przez różne pod względem do- że warto położyć nacisk na rozwój rynku i grudnia 2013 r. gmina zamierza ogłosić
chodów grupy ludności – zwracała uwagę mieszkaniowego dla różnych grup do- koncesję. Jeśli uda się zrealizować har-
ekspert ZMP. - Lokalna polityka miesz- chodowych, próbować spojrzeć ponad monogram, w maju 2014 r. powinien zo-
kaniowa ze względu na stojące przed własny zasób mieszkaniowy, inicjować stać już wyłoniony koncesjonariusz.
miastami wyzwania, jest koniecznością. współpracę z deweloperami, a także Więcej informacji oraz prezentacje
Powinien być to dokument programowy monitorować ceny nieruchomości. z konferencji.
i otwarty, a pomoc powinna być skiero- Analizy rynku deweloperskiego w uję- (JP)
SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 XI
 KRONIKA ZAGRANICZNA KRONIKA ZAGRANICZNA

Konferencja w przeddzień 10-lecia akcesji skiego systemu i wiedzieli, że bez „bata” projektów założono w obszarach dobre- wnętrzne na szereg inwestycji uzdrowi-
słynnej brukselskiej biurokracji pewnych go rządzenia, wspierania przedsiębior- skowych, w tym na budowę czwartych

Weszliśmy do Unii przygotowani rzeczy w ogóle nie da się zrobić.

Ośmiu na dziesięciu przedstawicieli samorządu terytorialnego twierdzi, Unia Europejska i pieniądze europejskie.
Przypomniał, że największe sukcesy
że integracja z Unią Europejską przyniosła Polsce więcej korzyści niż
samorządu w latach 1990-97 wiązały
strat. Prawie dwie trzecie z nich jest przekonanych, że Polska dobrze się z absolutnym skokiem cywilizacyj-
wykorzystuje szanse, jakie daje członkostwo w Unii Europejskiej – to nym, całkowitą zmianą sposobu myśle-
część wniosków, jakie przyniosły badania Instytutu Spraw Publicznych nia, stworzeniem tożsamości samorzą-
du, a także z radykalną próbą zmiany
przeprowadzone na zlecenie Związku Miast Polskich. Zostały one za-
administracji publicznej. Wejście do UE
prezentowane 14 listopada 2013 r podczas konferencji „Samorządy nałożyło się na polskie samorządy już
a Unia Europejska - w przeddzień 10-lecia akcesji”. bardzo dobrze pracujące.
- Jako były burmistrz mogę powie-
dzieć, że moi następcy bez pieniędzy
europejskich nie mieliby najmniejszych
szans na zrealizowanie wielu projektów.
Unia Europejska przydała nam się jako
instrument do zmieniania, pod warun-
kiem, że mieliśmy pomysł.
Polscy samorządowcy szybko się
nauczyli. Dalej rozwijają kontakty
z miastami bliźniaczymi i współpracę
transgraniczną, ale już teraz w oparciu
o mechanizmy unijne. Polscy przedsta-
czości, kultury, turystyki oraz ochrony
środowiska. Ciekawą inicjatywą był
projekt „Miasta rozwojowe” zakładają-
cy wykorzystanie polskich i ukraińskich
doświadczeń w budowaniu nowocze-
snego samorządu.
- W kończącym się okresie unijnego
programowania Urząd Miasta Lubli-
na jest liderem pod względem liczby
Unia daje czy zabiera?
w Polsce tężni solankowych. Dzięki poli-
tyce prowadzonej przez samorząd udało
nam się zmniejszyć bezrobocie z 45%
do 22%. Gdyby nie Unia Europejska i jej
instrumenty, bezrobocie byłoby na dużo
wyższym poziomie.
Drugi aspekt, na który zwrócił uwa-
gę Marek Miros to bezpieczeństwo
inwestycji. Pokazał przykłady różnych

P
- Bardzo niewiele osób pamięta, że „Unia daje czy zabiera? Dekada członkostwa Polski w UE w oczach przedsta-
ierwszego maja 2014 r. minie 10 kilkanaście miliardów w każdym roku, w czasie, kiedy tworzyliśmy samorząd wiciele dobrze sobie radzą w Komitecie
wicieli polskich samorządów” to tytuł raportu, jaki powstał na zlecenie Związ-
lat członkostwa Polski w Unii Eu- samorządy wydały na inwestycje 165 europejski, zaczęliśmy też odbudowy- Regionów, są widoczni, bo mają boga-
ku Miast Polskich w ramach projektu „Samorządy lokalne a Unia Europejska w
ropejskiej. Taki jubileusz to dobry mld zł. Budżet państwa inwestował wać ułomny nieco system współpracy te doświadczenia. Wiedzą, jak grać na
przeddzień 10-lecia akcesji”.
czas na podsumowania, zwłaszcza, że w tym czasie 14 mld rocznie. strunach europejskich. Lobbują, czego
miast i gmin bliźniaczych, który był sta- – zdaniem J. Olbrychta – często nie po- Podstawą publikacji była ankieta, jaką rozesłały Instytut Spraw Publicznych,
był to czas wielu zmian i wielkiej aktyw- - Z tych 165 mld, które wydaliśmy rym systemem francusko-niemieckim. Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich i Związek Gmin Wiejskich
ności samorządów. Przypomnijmy, że na inwestycje, 41 miliardów stanowi- Polegał on na tym, żeby budować rela- trafią w tak dużym stopniu europejscy
samorządowcy. RP do JST wszystkich szczebli.
w okresie starań o członkostwo, a także ły środki z kredytów, 60 mld to środki cje między mieszkańcami. Ostatecznie
Podczas sesji poświęconej przykładom Pytania w ankiecie dotyczyły korzyści i kosztów związanych z członkostwem
po podpisaniu trakta- w skutek tamtych działań dobrych praktyk wypracowanych pod- Polski w Unii Europejskiej, wpływu integracji na sytuacje samorządów oraz
tu akcesyjnego, Polska powstał ogromny w skali czas ostatnich 10 lat członkostwa Polski roli, jaką w ciągu minionego dziesięciolecia odgrywały w Polsce fundusze eu-
musiała podjąć wiele europejskiej ruch – tzw.
w Unii, swoimi doświadczeniami po- ropejskiej.
reform, które miały zbli- dyplomacja obywatelska,
żyć ją do państw „pięt- dzielił się m.in. Lublin. Miasto to, dzięki Pełny tekst raportu znajduje się tutaj.
która przyniosła wielkie
nastki”. Były to refor- położeniu na granicy wschodu i zachodu
efekty. Polskie samorządy
my o charakterze go- Europy, na przecięciu odwiecznych szla-
dużo do tego ruchu wnio- realizowanych projektów Programu inwestycji zrealizowanych w mieście
spodarczym i infrastruk- ków komunikacyjnych i kulturowych,
sły, ale też wiele zyskały, „Polska-Białoruś-Ukraina 2007-2013” w ostatnich latach ze wsparciem środ-
turalnym, na których od setek lat pełni rolę bramy pomiędzy
np. inwestorów z zagrani- – mówił Krzysztof Łątka.- Powstanie ków unijnych. Pochłonęły one ok. 300
przeprowadzenie zosta- tymi dwoma światami. Lublin zawsze
cy, a po latach - know how. Centrum Kompetencji Wschodnich mln zł, z czego 180 mln zł pochodziło
ła Polsce przyznana po- rozwijał się dzięki otwartości.
Jan Olbrycht przypo- było wyrazem wagi, jaką przykłada z dofinansowania ze środków europej-
moc w postaci funduszy - Otwartość dotyczy wszystkich wymia-
mniał też, że jeszcze na się na Lubelszczyźnie do współpracy skich. W ciągu ostatnich kilku lat samo-
europejskich. rów czy rodzajów sąsiedztwa i dlatego
długo przed przystą- ze wschodnimi partnerami. Z dziesią- rząd Gołdapi z pomocą różnych środków
Konferencja, którą śro- przenika całą strategię jako otwartość
pieniem Polski do Unii tek zrealizowanych wspólnie przez lata zewnętrznych, zrealizował inwestycje
naszej wyobraźni na przyszłość i prze-
dowiska samorządowe Europejskiej polskie sa-
szłość, na samych mieszkańców i gości, projektów zrodziło się wzajemne zaufa- o wartości równej pięciu budżetom mia-
wspólnie zorganizowały morządy weszły do sa-
na umiędzynarodowienie uczelni i kon- nie, pasja i umiejętność pracy. sta. 75% tych pieniędzy zostało przero-
w przededniu obcho- morządowych struktur
takty gospodarcze – mówił w Warszawie Wiele też ciekawych działań podję- bionych przez gołdapskie firmy, które
dów 10-lecia członko- Ciekawym pretekstem do dyskusji podczas konferencji był raport przygotowany przez europejskich dzięki od-
Krzysztof Łątka dyrektor Wydziału Pro- ły w ostatnich latach, w dużej mierze zatrudniają gołdapian, dzięki czemu bez-
stwa Polski w Unii, była Instytut Spraw Publicznych. Fot. ISP budowaniu związków sa-
jektów Nieinwestycyjnych UM Lublina.- dzięki funduszom unijnym, władze Goł- robocie spadło o połowę.
z jednej strony okazją morządowych, jak choć-
Tej otwartości potrzebujemy tak w kate- dapi. Mówił o tym podczas warszaw- - Wykorzystanie instrumentów, któ-
do uświadomienia sobie procesów unijne, a 65 mld – środki własne - mó- by reaktywowaniu przedwojennego
goriach kompetencji mentalnych naszej skiej konferencji burmistrz tego mia- re daje Unia pozwoliło małej przygra-
i zmian, jakie zaszły w tym okresie wił.- Dzięki temu wysiłkowi samorządów Związku Miast Polskich. Związki te na-
społeczności, jak i w wymiarze praktyko- sta, Marek Miros. nicznej gminie położonej na granicy
w polskich samorządach, z drugiej zaś udało się Polsce wykorzystać większość tychmiast przystąpiły do organizacji
wanych kontaktów międzynarodowych. - W 1990 roku tworzyliśmy od podstaw z Obwodem Kaliningradzkim poważnie
zaprezentowania ciekawych sposobów funduszy unijnych. międzynarodowych.
Polski samorząd, w przeciwieństwie Przedstawił liczne projekty z udziałem samorządy. Po 14 latach funkcjonowa- zmniejszyć bezrobocie – mówił burmistrz. -
wykorzystania funduszy unijnych i pro- - W latach 1995, 1996, 1997 z naszymi
do samorządu europejskiego, po wej- kolegami Francuzami razem negocjo- partnerów zagranicznych, które z powo- nia wykorzystaliśmy dodatkowo instru- Z punktu widzenia przeciętnego Polaka,
mowania zjednoczonej Europy.
dzeniem zrealizował Lublin w ostatnich ment finansowy, jaki Unia Europejska mieszkańca lokalnej Polski szalenie waż-
Andrzej Porawski, dyrektor Biura ściu do UE odniósł i odnosi sukcesy waliśmy politykę wobec samorządów
kilku latach. Wiele z nich to projekty nam dała. Dzięki pieniądzom z Unii ne są bezpieczeństwo i perspektywa,
ZMP przypomniał podczas spotkania, w efektywności działania. To ciekawe w Unii Europejskiej – wspominał euro-
transgraniczne, wynikające z przyjętej w Gołdapi stworzyliśmy specjalna strefę które zapewnia przynależność do UE.
że aktywność europejska polskich sa- zjawisko wyjaśnił goszczący na spotka- poseł.- Brałem udział w tych nego-
na lata 2007-2013 „Strategii współpra- ekonomiczną, infrastrukturę narciarską
morządowców była o wiele wcześniej- niu poseł do Parlamentu Europejskiego cjacjach będąc burmistrzem Cieszyna
cy transgranicznej Lublin-Łuck-Lwów- na naszej Pięknej Górze i w uzdrowi- Ewa Parchimowicz
sza niż formalne członkostwo Polski Jan Olbrycht. wysłanym tam przez Związek Miast Pol-
- Samorząd polski ma sukces, gdyż po- skich. My – samorządowcy byliśmy przy -Iwano-Frankowsk”. Pięć kluczowych sku. W 2010 r. otrzymaliśmy środki ze-
w UE. Od zawsze też przybierała różne
kierunki, również te, które dziś nazy- wstał przed wejściem naszego kraju do europejskich negocjacjach jeszcze długo
wane są „dalszym rozszerzenie,” albo UE, a nie dlatego, że dopiero w UE się przed jakimkolwiek naszym wejściem do
Partnerstwem Wschodnim. rozruszał - mówił.- Myśmy w latach 1989 Unii. Wchodziliśmy do UE w dużym stop-
Uświadomił, że w latach 2008-2012, 90 tworzyli samorząd po to, by budować niu już przygotowani. Rzeczpospolita Polska
kiedy zastrzyk unijny był istotny, bo mechanizmy zarządzania publicznego. Jednocześnie polscy samorządowcy Ministerstwo
Spraw Zagranicznych
wynosił w kasach samorządowych po Nikomu z nas nie śniła się nawet żadna zdawali sobie sprawę ze słabości pol-

XII SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 XIII
 LAUREACI KONKURSU „SAMORZĄDOWY LIDER ZARZĄDZANIA 2013 – USŁUGI SPOŁECZNE”
MICHAŁOWICE
Gminne Centrum Wolontariatu
Ośrodek Pomocy Społecznej w Micha-
łowicach wprowadził szereg działań,
które promują działalność wolonta-
riacką, wspierają wolontariuszy oraz
instytucje i organizacje chcące wdrażać
programy wolontariackie, dostarczają
wiedzy i umiejętności z zakresu świad-
czenia pracy wolontariackiej i jej orga-
nizowania.
Stworzono realne miejsce, w którym
gromadzone są wszelkie informacje
dotyczące wolontariatu. Miejsce to -
Gminne Centrum Wolontariatu - zostało
otwarte podczas Gminnego Dnia Wolon-
tariatu 29 listopada 2011 roku.
Pośredniczy ono w zatrudnianiu wo-
lontariuszy. Koordynator wolontariatu
wspiera wolontariuszy w znalezieniu
miejsca, w którym mogą się realizować,
np. ułatwia nawiązanie kontaktu z orga-
nizacjami czy instytucjami, dba o doku-
mentację, nawiązuje kontakty z organi-
KRAMSK
Usługi opiekuńcze po nowemu
Osoby w podeszłym wieku od kilku lat
stają się jednym z głównych klientów
obszaru pomocy społecznej. Dlatego
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
w Kramsku zintensyfikował działania
zmierzające do stworzeniu środowiska
przyjaznego osobom starszym.
W czerwcu 2011 roku GOPS w Kramsku
przystąpił do projektu „Wspólna pra-
ca nas wzbogaca” w ramach Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki Poddziała-
nia 7.2.2. Wsparcie ekonomii społecznej,
którego celem było założenie spółdzielni
socjalnej na terenie gminy.
Od 2 maja 2012 r. rozpoczęła swoją
działalność Spółdzielnia socjalna „Razem
do sukcesu” między innymi w zakresie
usług opiekuńczych nad osobą straszą,
przewlekle chorą, samotną oraz oso-
bą z zaburzeniami psychicznymi. Usługi
te zlecane są przez GOPS na podstawie
przetargu, zgodnie z ustawą prawo za-
mówień publicznych.
GOPS w Kramsku przeprowadził nabór
wolontariuszy, których zadaniem przede
wszystkim jest pomoc osobom starszym.
Obecnie gmina Kramsk jest jedną z nie-
licznych na terenie powiatu konińskie-
XIV SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013
Pomoc społeczna
zacjami także spoza gminy. Koordynator
nawiązuje współpracę z organizacjami
i instytucjami z terenu gminy – szkołami,
przedszkolem, Stowarzyszeniem K40,
Stowarzyszeniem Aktywnych Seniorów,
Kołem Emerytów i Rencistów w Komo-
rowie, Biblioteką Publiczną w Komoro-
wie, partnerstwem lokalnym na rzecz
rozwoju Gminy Michałowice „Ogniwo”.
Koordynator wolontariatu zajmuje się
także poradnictwem dla kół wolonta-
riatu, włącza wolontariuszy szkolnych
w działania GOPS. Co roku od 2009 r. or-
ganizowany jest w Michałowicach Gmin-
ny Dzień Wolontariatu.
Przyjęcie wizji rozwoju wolontariatu
na szczeblu gminnym, włączenie innych
organizacji i instytucji, dbanie o różno-
rodność oferty pracy dla wolontariuszy,
dbanie o rozwój wolontariuszy, włącza-
nie w wolontariat osób bez względu na
wiek, płeć czy status ekonomiczny sprzy-
ja społecznemu rozwojowi, uczy wraż-
liwości, stanowi element profilaktyki,
kształtuje postawy i pobudza do aktyw-
Fot. Archiwum UG w Kramsku
go, która realizuje formę pomocy nad
osobą starszą na tak dużą skalę.
Kompleksowa realizacja pomocy w for-
mie usług opiekuńczych oraz specjali-
stycznych usług dla osób z zaburzeniami
psychicznymi przez spółdzielnię socjalną
przyczyniła się do podniesienia standar-
du życia tychże osób, zaktywizowania
ności. Przyjęty sposób realizacji progra-
mu służy przeciwdziałaniu wykluczeniu
społecznemu, rozwojowi społeczeństwa
obywatelskiego, kształtowaniu właści-
wych postaw prospołecznych. Program
cieszy się ogromnym poparciem ze stro-
ny społeczności lokalnej.
Projekt Michałowic jest nowatorki,
gdyż zakłada on kompleksowość, a jed-
nocześnie różnorodność zadań, które są
oparte na zaplanowanym, konsekwent-
nym działaniu, wynikającym z realnych
potrzeb i oczekiwaniach wypływających
z lokalnej społeczności. Realizowanie
programu we współpracy i zaangażowa-
niu instytucji i organizacji z terenu gminy
pokazuje, iż współpraca jest realna i przy-
nosi rezultaty, a instytucja samorządowa
może skutecznie pełnić rolę koordynato-
ra, kreatora oraz udzielać wsparcia.
Nowatorskie jest też podejście do pro-
blematyki - świadome prowadzenie po-
lityki na szczeblu gminy, a nie wyłącznie
projektu prowadzonego przez jednost-
kę organizacyjną.
osób starszych, jak i bezrobotnych, które
znalazły zatrudnienie w spółdzielni so-
cjalnej. Zyskały również uznanie i podziw
społeczności lokalnej za realizowanie po-
mocy, często unikając wykluczenia spo-
łecznego oraz stygmatyzacji.
Spółdzielnia Socjalna „Razem do sukce-
su” oraz Gminny Ośrodek Pomocy Spo-
łecznej w Kramsku zyskały uznanie władz
samorządowych oraz aprobatę środowi-
ska lokalnego ze względu na mniejsze na-
kłady środków na zabezpieczenie usług
opiekuńczych finansowanych z budżetu
gminy w porównaniu do kosztów umiesz-
czenia w placówce całodobowej opieki.
W latach 2008-2012 przeszkolono 28
osób bezrobotnych w zakresie opieki
nad osobą starszą w miejscu zamiesz-
kania. Ponadto GOPS zmniejszył licz-
bę osób zatrudnionych w instytucji na
rzecz zatrudnienia opiekunek środowi-
skowych w spółdzielni socjalnej. GOPS
w Kramsku w 2012 roku dzięki reorga-
nizacji usług opiekuńczych wydatkował
kwotę o 50 tys. zł mniejszą niż w roku
poprzedzającym.
Na wsparciu w formie usług opiekuń-
czych do grudnia 2012 roku skorzystało
51 osób starszych przewlekle chorych,
samotnych oraz 6 osób z zaburzeniami
psychicznymi.
LAUREACI KONKURSU „SAMORZĄDOWY LIDER ZARZĄDZANIA 2013 – USŁUGI SPOŁECZNE”
Pomoc społeczna
POWIAT MYŚLENICKI Kościół, OIKiP, PCPR, OPS, organizacje
Przeciwdziałanie przemocy pozarządowe zajmujące się wsparciem
społecznym). System oddziałuje równo-
w rodzinie legle na osoby doświadczające przemo-
,,Prometeusz-Nadzieja-Pomoc-Zmia- cy (uczestnictwo w grupach wsparcia,
na” to projekt, którego założeniem warsztatach zainteresowań, indywidu-
było stworzenie systemu w na rzecz alnych projektach twórczych, trenin-
przeciwdziałania przemocy w rodzinie gach kompetencji społecznych, grupach
w Powiecie Myślenickim. liderskich, korzystanie z poradnictwa
i wsparcia interwencyjnego, możliwość
Projekt założył organizowanie różno- skorzystania z mieszkania interwencyj-
rodnych form wsparcia społeczności lo- Fot. Archiwum Starostwo Powiatowe w Myślenicach nego) jak i na osoby stosujące przemoc
kalnej i konsolidację służb pomocowych. ci z terenu powiatu myślenickiego, użyt- (program korekcyjno-edukacyjny). Do-
Przed wprowadzeniem w 2008 roku pro- kownicy portalu pomocowego Promete- datkowo projekt aktywizuje całą spo-
jektu w życie praca nad problemem prze- usz-Nadzieja-Pomoc-Zmiana i uczestnicy łeczność lokalną poprzez wdrażanie dzia-
ciwdziałania przemocy w rodzinie była Happeningu PO-MOC – młodzież podczas łań profilaktycznych. Powiatowe służby
rozproszona i nie monitorowana przez warsztatów filmowych oraz dorośli pod- pomocowe współpracują z Instytutem
poszczególne instytucje pomocowe czas szkoły dla rodziców, ale także pra- Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Ja-
w gminach powiatu myślenickiego, stąd cownicy służb pomocowych. Łącznie w la- giellońskiego w zakresie wprowadzania
nie można było mówić o skuteczności tach 2008 – 2012 w działaniach w ramach nowatorskich form wsparcia społeczne-
systemu. Instytucje nie współpracowa- projektu wzięło udział około 2000 osób. go (konsultacje, superwizje).
ły ze sobą, zaś społeczność lokalna była Nowatorstwo i unikalność prezento- Wdrożenie projektu przyniosło dwoja-
w tym obszarze niewyedukowana i po- wanego rozwiązania polega na tym, że kie korzyści. Uruchomiony został procesu
zbawiona wsparcia służb pomocowych. w powiecie stworzono spójny system tworzenia spójnego i sprawnego systemu
Na wdrożeniu tego rozwiązania skorzy- przeciwdziałania przemocy w rodzinie. wsparcia dla rodzin uwikłanych w przemoc
stali wszyscy mieszkańcy powiatu my- Współtworzą go przedstawiciele róż- na dwóch poziomach. Z drugiej strony na
ślenickiego, ale przede wszystkim osoby nych służb pomocowych z terenu powia- poziomie instytucjonalnym stworzono sieć
zagrożone wykluczeniem społecznym do- tu myślenickiego (instytucje samorzą- wsparcia z udziałem różnych instytucji zaj-
świadczające przemocy: kobiety i ich dzie- dowe powiatowe i gminne, policja, sąd, mujących się wsparciem społecznym.
MŁAWA między administratorem budynku a mie- niem społecznym. Rozmowy z mieszkań-
szkańcami, wzmocnienie poczucia własnej cami, wywiady środowiskowe oraz an-
Projekty socjalne
wartości mieszkańców, poprawa estety- kiety pozwoliły na pełne zdiagnozowanie
Projekty socjalne Przyjazny Dom I, ki klatek schodowych oraz wzmocnienie problemów i potrzeb mieszkańców ka-
II i III dotyczą remontów klatek scho- poczucia bezpieczeństwa, zintegrowanie mienicy przy ul. Stary Rynek 2, Wójtostwo
dowych w budynkach mieszkalnych środowiska poprzez wspólną pracę, wy- 10 oraz bloku przy ul. Napoleońskiej 21.
należących do zasobów gminnych wołanie poczucia odpowiedzialności za Ważne jest także to, że to pracownicy
i wspólnot mieszkaniowych. Lekkie, nie wspólne mienie dzięki czemu mieszkańcy socjalni w ramach pracy wolontariackiej
wymagające specjalnego przygotowa- będą dbali o zachowanie czystości, prze- pomagali i wspierali mieszkańców remon-
nia prace remontowe, m.in. przygoto- ciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, towanych klatek. Mieszkańcy angażując
wanie ścian do malowania, malowanie, wyrównanie szans społecznych. się w prace remontowe wkładali ogrom
uzupełnianie ubytków gipsem, sprząta- Na wdrożonym rozwiązaniu skorzystało swojego czasu i możliwości. Zaczęli bar-
nie wykonywane były przez lokatorów. 208 osób – mieszkańców Mławy objętych dziej dbać o swoje miejsce zamieszkania.
projektami socjalnymi. U wszystkich tych Zarówno w Projekcie „Przyjazny Dom I”
Projekty socjalne „Przyjazny Dom” zo- osób wzrosło poczucie bezpieczeństwa, jak i „Przyjazny Dom II” oraz „Przyjazny
stały zrealizowane w trzech nieruchomo- zwiększyła się aktywność i motywacja Dom III” koszty wszystkich materiałów
ściach. Wszystkie projekty polegały na do podejmowania wspólnych działań na remontowych pokryte zostały z budżetu
zaangażowaniu mieszkańców, współpracy rzecz środowiska lokalnego. Nastąpiła in- wspólnoty mieszkaniowej i samorządu
z urzędami i instytucjami w realizacji wspól- tegracja wokół wyznaczonego celu. Mławy, za pośrednictwem zarządcy - To-
nych celów jakimi były: aktywizacja miesz- Każdy z projektów zaangażował w prace warzystwa Budownictwa Społecznego.
kańców poprzez włączenie się w realizację remontowe osoby długotrwale bezro- Malowanie klatek, sprzątanie, uzupełnia-
projektu, organizowanie społeczności lo- botne, korzystające ze świadczeń pomocy nie ubytków były wykonywane przez loka-
kalnej, stworzenie pomostu porozumienia społecznej, osoby zagrożone wyklucze- torów w ramach pracy społecznej. (epe)
SAMORZĄD MIEJSKI nr 10 (201), listopad 2013 XV
 Program konferencji
10.00 otwarcie konferencji
10.30 - 12.00 Ład przestrzenny a budżet gminy –
studium przypadków
• Pan Ryszard Grobelny – Prezydent
Miasta Poznania
• Pan Zygmunt Frankiewicz – Prezydent
Miasta Gliwice
• Pan Wiesław Bielawski – Zastępca
Prezydenta Miasta Gdańska
• Panel dyskusyjny z udziałem prelegentów
12.00 - 12.20 Przerwa kawowa
12.20 - 15.00 Uwarunkowania prawne
• „Rola prawa miejscowego w planowa-
niu przestrzennym” – Pan Jerzy Stępień
• „Instrumenty prawne racjonalnej
gospodarki przestrzenią w gminie”
– Pan prof. Zygmunt Niewiadomski
• „Wywłaszczenie planistyczne i szkoda
planistyczna” – Pan dr Mirosław Gdesz
• „Zagospodarowanie przestrzeni jako
proces stosowania prawa” – Pan dr Igor
Zachariasz
• Panel dyskusyjny z udziałem prelegentów
15.00 - 15.45 lunch
15.45 - 17.30 Szacowanie kosztów rozwoju prze-
strzennego
• „Czynniki kształtujące wartości
nieruchomości w kontekście dokumen-
tów planistycznych” – Pani dr Barbara
Hermann
• „Prognoza skutków finansowych, ope-
rat szacunkowy, opinia biegłego” – Pani
Elżbieta Jakóbiec
• „Problemy praktyczne związane z
wyceną nieruchomości” – Pan Wojciech
Nurek i Pan Tomasz Kotrasiński
• Postrzeganie gospodarki przestrzennej
przez uczestników rynku nieruchomo-
ści” – Pan Janusz Walczak
• Panel dyskusyjny z udziałem prelegentów
17.30 zakończenie konferencji

Magdalenie Misiewicz
z powodu śmierci
Mamy
wyrazy serdecznego współczucia
składają
Ryszard Grobelny, prezes Związku Miast Polskich wraz z Zarządem ZMP
oraz koleżanki i koledzy z Biura ZMP

„Samorząd Miejski” - miesięcznik wydawany przez Związek Miast Polskich.

Adres wydawcy: ul. Robocza 42, 61-517 Poznań.
„Samorząd Miejski” redaguje zespół w składzie: Ewa Parchimowicz – redaktor naczelna,
Joanna Proniewicz, Hanna Hendrysiak. Oprawa graficzna, skład: Krzysztof Paczyński.
Adres redakcji: ul. Robocza 42, 61-517 Poznań, tel. 61 63 350 54, fax 61 63 350 60,
http://www.zmp.poznan.pl/strona-68-samorzad_miejski.html, e-mail: redakcja@zmp.poznan.pl