Professional Documents
Culture Documents
Notatki Z Matematyki (Matura100procent)
Notatki Z Matematyki (Matura100procent)
PEWNIAKI
z matematyki
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Copyrighty © by TMSK (właściciel platformy Matura100procent.pl).
Zespół Matura100procnet dołożył wszelkich starań, aby odnaleźć źródła i umieścić je w bibliografii.
Osoby, które posiadają prawa autorskie do treści zawartych w publikacji, a nie zostały ujęte w spisie
autorów, proszone są o kontakt z Wydawnictwem.
Kontakt
E-mail: kontakt@matura100procent.pl
Zapraszamy do kontaktu poprzez nasze konta na portalach społecznościowych.
Zapisz się na
Korepetycje
On-line
Zobacz
Kursy E-book
Obejrzyj
Kursy VOD
Cześć,
3
Zadanie 1.
Jak przeprowadzać działania na potęgach o różnym wykładniku?
Polecenie: Oblicz 58 ∙ 16-2 .
1
Krok 1. Liczbę 16-2 zamieniamy na ułamek, aby wykładnik potęgi był liczbą dodatnią (16 )2,
1
następnie 16 z mianownika rozpisujemy jako 24. Po tym działaniu otrzymujemy (( 2)4)2.
1
Krok 2. Wiemy, że przy takim zapisie (( 2)4)2 wykładniki potęg mnożymy (4 razy 2) w wyniku
1
czego otrzymujemy (2)8
Krok 3. Po uproszczeniu otrzymaliśmy dwie liczby o takim samym wykładniku potęgi, dzięki
czemu możemy już wykonać mnożenie
1 1 1 5
58 ∙ 16-2 = 58 ∙ (16 )2 = 58 ∙ (( 2)4)2 = 58 ∙ (2)8 = (8)8
Zadanie 2.
Jak wykazać, że suma potęg o tej samej podstawie, ale różnym wykładniku jest podzielna przez
daną liczbę?
Polecenie: Wykaż, że liczba 42017 +42018+42019+42020 jest podzielna przez 17.
Krok 1. W pierwszej kolejności 42018+42019+42020 należy rozpisać w postaci iloczynu 4k, gdzie
k ≤ 2017. Działanie ma wtedy postać 42017 ∙ (1+4+42+43)
Zadanie 3.
Jak mnóżmy przez siebie pierwiastek i potęgę?
𝟒
𝟑
Polecenie: Oblicz 𝟐𝟑 ∙ √𝟐𝟓
Krok 1. Zapis pierwiastka zmieniamy na potęgę, gdzie wykładnik ma postać ułamka, w którym
mianownik jest równy stopniowi pierwiastka:
5
3
√25 = 23
Krok 2. Następnie podstawiamy tę wartość do działania otrzymując wyrażenie:
4 5
23 ∙ 23
4
Krok 3. Gdy mamy mnożenie potęg o jednakowych podstawach wykładniki potęg dodajemy:
4 5 9
23 ∙ 23 =23
9
Krok 4. Gdy wykładnik potęgi mamy w postaci ułamka niewłaściwego wyłączamy całości 3 = 3, w
ten sposób otrzymujemy następujący zapis 23.
Zadanie 4.
Jak obliczyć rozwiązanie równania kwadratowego?
Polecenie: Uzasadnij, że równanie x2+(b−2)x−2b=0 dla dowolnej liczby rzeczywistej b ma
przynajmniej jedno rozwiązanie.
Krok 1. Równanie kwadratowe będzie miało przynajmniej jedno rozwiązanie, gdy jego Δ ≥ 0.
Podstawą obliczeń będzie wzór: Δ = b2 – 4ac
Krok 2. Edytując wzór, doprowadzamy do nierówności, którą musimy rozwiązać, czyli:
b2 - 4ac ≥ 0.
Z równania podanego w poleceniu wynika, że:
a=1
b=(b–2)
c = –2b
b2 − 4ac ≥ 0
(b – 2)2 – 4 · 1 · (−2b) ≥0
Zadanie 5.
Jak wykonywać działania z wartością bezwzględną?
Polecenie: Korzystając z definicji wartości bezwzględnej podaj dla jakich x prawdziwa jest
równość |x + 1| = x +1.
5
Krok 1. Z definicji wartości bezwzględnej wiemy, że przyjmie ona dwie wartości, w zależności od
tego, czy jest obliczana z wartości dodatniej czy ujemnej.
Krok 2. Wartość bezwzględna pewnej liczby nie zmieni znaku, jeśli ta liczba jest nieujemna. Aby
powyższa równość była prawdziwa, to x + 1 musi być większe lub równe 0.
x+1≥0
x ≥ –1
Powyższa równość będzie spełniona dla wszystkich wartości większych lub równych –1.
Odpowiedź zapisujemy jako: x 𝜖 <–1; +∞>
Zadanie 6.
Jak obliczyć sumę kilku nawiasów z niewiadomą?
Polecenie: Suma wszystkich pierwiastków równania (x+3)(x+7)(x-11)=0 jest równa:
A. 21
B. −1
C. −21
D. 1
Krok 1. Pierwiastkami równania będą liczby, które wyzerują równanie. Stanie się tak, gdy wartość
któregoś z nawiasów będzie wyniesie 0. Dlatego rozpatrujemy każdy nawias osobno.
x+3=0
x = -3 ← To jest nasz pierwszy pierwiastek
x+7=0
x = -7 ← To jest nasz drugi pierwiastek
x – 11 = 0
x = 11 ← To jest nasz trzeci pierwiastek
Prawidłowa odpowiedź to D.
Zadanie 7.
Jak rozwiązać nierówność z niewiadomą, w której występują wyłącznie ułamki?
𝟑 𝟐𝒙 𝒙
Polecenie: Zbiorem wszystkich rozwiązań nierówności 𝟓 − ≥ 𝟔 jest przedział:
𝟑
𝟏
𝐀. 〈 , +∞)
𝟔
𝟏𝟖
𝐁. (−∞, ⟩
𝟐𝟓
6
𝟏
𝐂. 〈 , +∞)
𝟑𝟎
𝟗
𝐃. (−∞, )
𝟓
Krok 1. Aby się dowiedzieć, który zbiór zawiera wszystkie rozwiązania, musimy rozwiązać
nierówność:
3 2𝑥 𝑥
− ≥
5 3 6
4𝑥 𝑥 3
− − ≥−
6 6 5
5𝑥 3
− ≥−
6 5
6
Krok 3. Mnożymy obydwie strony przez odwrotność ułamka przy niewiadomej, czyli przez − 5:
18
x ≤ − 25
Powyższy wynik jest naszym rozwiązaniem. Widzimy, że zbiór rozwiązań zawierać się będzie od
18
minus nieskończoność do 25, łącznie z ułamkiem.
Zadanie 8.
Jak obliczyć dowolny wyraz ciągu arytmetycznego?
Polecenie: Suma pierwszych czterech wyrazów ciągu arytmetycznego jest równa 20. Pierwszy
wyraz ciągu arytmetycznego wynosi 2, a trzynasty wyraz wynosi 26. Oblicz dziesiąty wyraz
ciągu.
7
Krok 2. Korzystając ze wzoru na n-ty wyraz zapisujemy poszczególne wyrazy ciągu:
𝑎𝑛 = 𝑎1 + (𝑛 − 1) ∙ 𝑟
𝑎2 = 𝑎1 + 𝑟
𝑎3 = 𝑎1 + 2𝑟
𝑎4 = 𝑎1 + 3𝑟
𝑠4 = 𝑎1 + 𝑎2 + 𝑎3 + 𝑎4
𝑠4 = 𝑎1 + 𝑎1 + 𝑟 + 𝑎1 + 2𝑟 + 𝑎1 + 3𝑟
𝑠4 = 4𝑎1 + 6𝑟
Wiemy, że 𝑠4 = 20, dlatego zapisujemy równość:
20 = 4𝑎1 + 6𝑟
Skoro 𝑎1 = 2, to:
20 = 4 ∙ 2 + 6𝑟
20 = 8 + 6𝑟
Krok 3. Przenosimy liczby na jedną stronę i wyliczamy r:
20 − 8 = 6𝑟
12 = 6𝑟
2=𝑟
Krok 4. Aby uzyskać ostateczny wynik do wyrazu pierwszego dodajemy sumę dziewięciu różnic:
𝑎10 = 𝑎1 + 9𝑟
𝑎10 = 2 + 9 ∙ 2
𝑎10 = 20
Zadanie 9.
Jak ustalić wzór na n-ty wyraz ciągu geometrycznego?
Polecenie: Dany jest ciąg geometryczny (𝒂𝒏 ), określonym dla n ≥1, w którym 𝒂𝟏 = √𝟐, 𝒂𝟐 =
𝟐√𝟐, 𝒂𝟑 = 𝟒√𝟐. Wzór na n-ty wyraz tego ciągu ma postać:
𝒏
A. 𝒂𝒏 = (√𝟐)
𝟐𝒏
B. 𝒂𝒏 =
√𝟐
𝒏
√𝟐
C. 𝒂𝒏 = ( 𝟐 )
𝒏
(√𝟐)
D. 𝒂𝒏 = 𝟐
8
Krok 1. Korzystamy ze wzoru na iloraz ciągu geometrycznego:
𝑎2
𝑞=
𝑎1
2√2
𝑞=
√2
𝑞=2
Krok 2. Korzystając z wzoru ogólnego ustalamy wzór na n-ty wyraz ciągu geometrycznego:
𝑎𝑛 = 𝑎1 ⋅ 𝑞 𝑛−1
𝑎𝑛 = √2 ⋅ 2𝑛−1
2𝑛
𝑎𝑛 =
√2
Poprawna odpowiedź to B.
Zadanie 10.
Jak ustalić wzór funkcji liniowej na podstawie położenia punktu, który przecina?
Polecenie: Punkt A = (0,1) leży na wykresie funkcji liniowej f(x) = (m−2)x+m−3.
Stąd wynika, że:
𝐀. 𝐦 = 𝟏
𝐁. 𝐦 = 𝟐
𝐂. 𝐦 = 𝟑
𝐃. 𝐦 = 𝟒
Krok 1.Aby obliczyć niewiadomą m musimy skorzystać z tego, że punkt A należy do funkcji f(x):
f(0) = 1
f(0) = (m-2) · 0 + m – 3
(m-2) · 0 + m – 3 = 1
m–3=1
m=1+3
m=4
Dlatego prawidłowa odpowiedź to D.
9
Zadanie 11.
Jak ustalić położenie wierzchołka paraboli na wykresie współrzędnych?
Krok 2. Wartość drugiej współrzędnej wierzchołka obliczymy licząc wartość funkcji dla 𝑥 = 3:
𝑓(3) = (32 ) − 6 ∙ 3 − 3 = −12
Wierzchołek danej funkcji ma zatem współrzędne:
(3, −12)
Zatem prawidłowa jest odpowiedź D.
10
Zadanie 12.
Jak rozwiązać równanie funkcji wymiernej?
𝟐𝒙−𝟒 𝟒
Polecenie: Rozwiązaniem równania: = 𝟑 jest liczba:
𝟑−𝒙
𝐀. 𝐱 = 𝟎,
𝟏𝟐
𝐁. 𝐱 =
𝟓
𝐂. 𝐱 = 𝟐,
𝟐𝟓
𝐃. 𝐱 =
𝟏𝟏
Krok 1.Rozwiązując równanie od razu zróbmy założenia. Aby wyrażenie miało sens mianownik
musi być różny od zera:
3 − 𝑥 ≠ 0, 𝑥≠3
Dlatego wykluczamy rozwiązanie 𝑥 = 3.
Zadanie 13.
Jak poradzić sobie z zadaniem wykorzystując własności okręgu i kwadratu?
Polecenie: Szkic przedstawia kanał ciepłowniczy, którego przekrój poprzeczny jest
prostokątem. Wewnątrz kanału znajduje się rurociąg składający się z trzech rur, każda o
średnicy zewnętrznej 1 m. Oblicz wysokość i szerokość kanału ciepłowniczego. Wysokość
zaokrąglij do 0,01 m.
11
Krok 1. Tworzymy rysunek poglądowy:
0,5
0,5
h
0,5 0,5 0,5 0,5
A B
0,5
C
ℎ2 + (0,5)2 = (1)2
ℎ2 + 0,25 = 1
ℎ2 = 0,75/√
ℎ = √75 ≈ 0,87
12
Zadanie 14.
Jak wykonywać działania na trójkątach równobocznych?
Polecenie: Oblicz obwód trójkąta równobocznego wiedząc, że wysokość wynosi 9.
a a
9
A a B
𝑎√3
ℎ=
2
𝑎√3
9= /∙ 2
2
18 = 𝑎√3/: √3
18 √3 18√3
𝑎= ⋅ = = 6√3
√3 √3 3
𝑂𝑏𝑤 = 3 ∙ 6√3
𝑂𝑏𝑤 = 18√3
13
Zadanie 15.
Jak wykonywać działania na funkcjach trygonometrycznych?
𝟒
Polecenie: Kąt α jest ostry i 𝐭𝐠 𝜶 = 𝟑. Oblicz 𝐬𝐢𝐧 𝜶 + 𝐜𝐨𝐬 𝜶.
9 3
cos 𝛼 = √ =
25 5
3
(odrzucamy − 5 bo kąt jest ostry)
14
Krok 5. Obliczamy wartość wyrażenia sin 𝛼 + cos 𝛼:
4 3 7 2
+ = =1
5 5 5 5
2
Wartość wyrażenia sin 𝛼 + cos 𝛼 wynosi 1 5.
Zadanie 16.
Jak obliczyć wartość kąta wpisanego w okrąg?
Polecenie: Punkty A, B i C leżą na okręgu o środku S (zobacz rysunek). Miara zaznaczonego
kąta wpisanego ACB jest równa:
A. 65
B. 100
C. 115
D. 130
Krok 1. Kąty ACB i ASB są oparte na tym samym łuku, a więc możemy skorzystać z własności
kątów środkowych i wpisanych .
Krok 2. Obliczenia:
∡𝐴𝑆𝐵
∡𝐴𝐶𝐵 =
2
230°
∡𝐴𝐶𝐵 =
2
∡𝐴𝐶𝐵 = 115°
15
Zadanie 17.
Jak obliczyć objętość walca na podstawie danych o jego przekroju?
Polecenie: Prostokąt o boku 𝒂 = 𝟐 i 𝒃 = 𝟐𝒂 obracamy wokół dłuższego boku. Oblicz objętość
walca.
2𝑎
=4
𝑎=𝑟=2
Zadanie 18.
Jak obliczyć objętość stożka na podstawie danych o jego przekroju?
Polecenie: Przekrojem osiowym stożka jest trójkąt równoboczny mający wysokość 𝟗√𝟑.
Oblicz promień podstawy i objętość.
16
Krok 1. Rysunek poglądowy:
h = 9√3
𝑎√3
ℎ=
2
𝑎 = 2𝑟
𝑎√3
9√3 = /∙ 2
2
18√3 = 𝑎√3/: √3
𝑎 = 18
𝑎 = 2𝑟 → 𝑟 = 9
17
Zadanie 19.
Jak policzyć pole kuli na podstawie jej objętości?
Polecenie: Oblicz pole powierzchni kuli, której objętość wynosi 𝟏𝟔𝝅.
2
Pole powierzchni wynosi 4𝜋( 3√12) .
Zadanie 20.
Jak ustalić położenie figury geometrycznej w układzie współrzędnych?
Polecenie: Mamy romb ABCD w układzie współrzędnych gdzie A(2,0), B(3, 4). Ponadto
wiemy, że środkiem ciężkości tego rombu jest punkt P(1,2) . Podaj współrzędne pozostałych
wierzchołków rombu ABCD.
Krok 1. Zbierzmy wszystkie ważne informacje: mamy wierzchołki A i B, oraz wiemy, że podaną
figurą jest romb – środek ciężkości jest jednocześnie punktem przecięcia przekątnych tego rombu,
oraz, że te przekątne przecinają się w połowie.
Skoro punkty A(2, 0) i D(xD, yD) są równoodległe od punktu P(1,2) to znaczy, że jest to symetria
środkowa względem punktu (1,2).
⃗⃗⃗⃗⃗ = 𝑃𝐶
To oznacza również, że 𝐴𝑃 ⃗⃗⃗⃗⃗ i 𝐵𝑃
⃗⃗⃗⃗⃗ = 𝑃𝐷
⃗⃗⃗⃗⃗
⃗⃗⃗⃗⃗ = [𝑥𝐵 − 𝑥𝐴 , 𝑦𝐵 − 𝑦𝐴 ]:
Krok 2. Obliczmy więc wektory ze wzoru 𝐴𝐵
⃗⃗⃗⃗⃗
𝐴𝑃 = [1 − 2, 2 − 0] = [−1, 2]
18
⃗⃗⃗⃗⃗
𝐵𝑃 = [1 − 3, 2 − 4] = [−2, −1]
Więc…
[−1,2] = [𝑥𝐶 − 1, 𝑦𝐶 − 2] ↔ 𝐶(0,4)
[−2, −1] = [𝑥𝐷 − 1, 𝑦𝐷 − 1] ↔ 𝐷(−1,0)
Zadanie 21.
Jak wyznaczyć medianę zbioru z niewiadomą?
𝒙
Polecenie: Średnia arytmetyczna sześciu liczb naturalnych: 31,16,25,29,27,x, jest równa 𝟐.
Mediana tych liczb jest równa:
𝐀. 𝟐𝟔
𝐁. 𝟐𝟕
𝐂. 𝟐𝟖
𝐃. 𝟐𝟗.
𝑥 𝑥
Krok 2. Wiemy, że średnia arytmetyczna jest równa 2. Wstawiamy 2 do wzoru:
𝑥
x=2
𝑥
(128 + x) : 6 = 2 | • 6
128 + x = 3x
2x = 128
x = 64
Krok 3. Sprawdzamy z ilu liczb składa się zbiór. W naszym przypadku jest to 6 liczb (6 – parzyste),
𝑥𝑛 𝑥𝑛
+ +1
więc aby obliczyć medianę zastosujemy wzór 𝑚𝑒 = 2 2
.
2
n=6
19
Krok 4. Układamy liczby rosnąco:
16, 25, 27, 29, 31, 64
𝑥𝑛+ 𝑥𝑛+1
2 2
𝑚𝑒 =
2
𝑥3+ 𝑥4
𝑚𝑒 =
2
27 + 29
𝑚𝑒 =
2
27 + 29
𝑚𝑒 =
2
𝑚𝑒 = 28
Prawidłowa odpowiedź to C
Zadania 22.
Kombinatoryka w praktyce.
Polecenie: Flagę, taką jak pokazano na rysunku, należy zszyć z trzech jednakowej szerokości
pasów kolorowej tkaniny. Oba pasy zewnętrzne mają być tego samego koloru, a pas
znajdujący się między nimi ma być innego koloru. Liczba różnych takich flag, które można
uszyć, mając do dyspozycji tkaniny w 10 kolorach, jest równa:
A. 100
B. 99
C. 90
D. 19
Krok 1. Zewnętrzne pasy flagi możemy wybrać na 10 różnych sposobów. Wewnętrzny pas możemy
wybrać na 9 sposobów, ponieważ jeden kolor wykorzystaliśmy już na pasy zewnętrzne. Stosując
regułę mnożenie możemy policzyć, że mamy:
10 • 9 = 90
90 możliwych kombinacji.
Prawidłowa odpowiedź to C.
20
Zadanie 23.
Prawdopodobieństwo w praktyce.
Prawidłowa odpowiedź to B.
21
9 Prostych Kroków
do 100% na Maturze:
10% Fanpage:
@Jak zdać
20% Grupy na FB:
maturę na 100%
Biol-chem
@Matura100procent
Geografia
70% Korepetycje:
Zajęcia on-line
z profesjonalną
kadrą
100% Fiszki:
Skuteczny sposób
na trwałą powtórkę
wiadomościa