Visoka škola socijalnog rada

Esej

Predmet: Mentalna higijena

Zanemarivanje, zlostavljanje, nasilje

Mentor: Prof. dr Krivokapić Žilijeta Student: Bubanja Milena 77/19

Bijelo Polje, 2021 godine

 Zanemarivanje, zlostavljanje, nasilje

Nasilje je definisano od strane Svjetske Zdravstvene Organizacije kao

“internacionalno korišćenje fizičke sile ili moći, preteće ili stvarne, protiv samog sebe, druge
osobe, ili protiv grupe ili zajednice, koje rezultira u ili ima visoku verovatnoću povreda, smrti,
psihološkog povređivanja, lošeg razvitka, ili siromaštva”, takođe grupa potvrđuje da ubrajanje
“upotrebe sile” u njegovoj definiciji se proširuje na konvencionalno značenje reči.

Postoji nekoliko tipova nasilja:

Seksalno nasilje podrazumjeva svaku povredu polne slobode i morala, svaki vid
degradiranja i ponižavanja na seksualnoj osnovi, svaki vid prisiljavanja na seksualni odnos i
silovanje.

Fizičko nasilje podrazumjeva korišćenje djelova tijela ili oružja radi prijetnje, kazne,
dominiranja, kontrolisanja ili povređivanja druge osobe

Psihičko nasilje sastoji se u ozbiljnoj prijetnji da će se napasti život ili tijelo člana
porodice. Prijetnja treba da bude ozbiljna i da izazove osjećanje ugrožene sigurnosti. Psihičko
nasilje se odnosi takođe na zastrašivanje, konstantno kritikovanje, potcjenjivanje, različite
optužbe, emocionalno ucenjivanje, stvaranje nesigurnostikod žrtve, verbalno zlostavljanje,
uznemiravanje, maltretiranje, itd.

Ekonomsko nasilje podrazumeva oduzimanje novca i vrijednih stvari, kontrolisanje

zarade i primanja, zabrana članu da raspolaže svojim i zajedničkim prihodima, zabrana članu
da se zaposli i ostvari sopstvene prihode, oduzimanje sredstava za rad, nametanje obaveze
stalnog podnošenja detaljnih izveštaja o trošenju novca i dr.

Duhovno nasilje napadi, omalovažavanje, ismijavanje ličnih duhovnih praksi ili

vjerskih stavova.

Zanemarivanje je oblik zlostavljanja nad djecom kojim se kontinuirano grubo

zanemaruju osnovne potrebe djece (fiziološke, razvojne, zdravstvene, obrazovne, kulturne i
zbrinjavanje). Svi pomenuti oblici zanemarivanja mogu prouzrokovati brojne poremećaje u
razvoju djeteta kao što su: prošenje, krađa, zavisnost od alkohola ili narkotika, delikvencija,
padanje u san tokom školskih časova, formiranje mišljenja da o njima niko ne brine,
nemogućnost da se dijete usmjeri na izvršavanje svojih obaveza, nisko samopoštovanje i
samokontrola i sl.

Fizičko zlostavljanje – Odnos ili ponašanje kojim se, uz primjenu fizičke sile i uz ili
bez upotrebe drugih sredstava, nanose povrede, ozljede ili rane djeci. Najčešći i najvidljiviji
oblik nasilja nad djecom je fizičko nasilje. Ono se ispoljava u raznim formama, a najčešće su:
udaranje, šamaranje, nanošenje opekotina, bacanje na pod ili niz stepenice, vezivanje uz
radijator ili ormar, uskraćivanje hrane, zatvaranje u tavanskim ili podrumskim prostorijama,
davanje otrovnih supstanci, alkohola ili neodgovarajućih lijekova, ujedanje, pokušaji utapanja
ili gušenja djeteta i sl.

Psihičko zlostavljanje ili emocionalno lišavanje je odnos ili ponašanje kojim se

zapostavlja, ugrožava, podcjenjuje, vrijeđa ili verbalno napada ličnost maloljetnika i
ispoljavaju negativna osjećanja prema njima. Oblici emocionalnog lišavanja su: uskraćivanje
roditeljske ljubavi i emocionalne podrške, odbacivanje u obliku ravnodušnosti i odsustva
pažnje, odbacivanje putem vike, pripisivanje krivice djetetu za probleme, prenošenje
negativnih poruka kojima se vrijeđa dostojanstvo djeteta i sl.

Emocionalno nasilje ostavlja najviše traga na žrtvi nasilja. Ako je dugotrajnije, ono je
destruktivnije od tjelesnog nasilja. Emocionalno nasilje se zapravo ogleda u trajnom
propuštanju iskazivanja ljubavi i pažnje prema djeci, kao i u verbalnim ispadima kojima se
djeca ponižavaju i povrjeđuju.

Seksualno zlostavljanje – Seksualno zlostavljanje uopšte, a posebno dece, predstavlja

jedan od najtežih vidova seksualnih devijacija, pri čemu ono može da prouzrokuje veoma
ozbiljne posledice na fizički, psihički, moralni i socijalni razvoj žrtve.

Vršnjačko nasilje je karakterističan i veoma izražen oblik nasilja nad djecom u

školama. Vršnjačko nasilje je fizičko ili psihičko nasilno ponašanje usmjereno na djecu od
strane njihovih vršnjaka, koje se čini s ciljem povrjeđivanja i uključuje ponavljanje istog
obrasca i odražava neravnopravan odnos snaga koji je karakterističan na dvijema ravnima:
jači protiv slabijih, ili grupa protiv pojedinca

Nabrojani oblici zlostavljanja i zanemarivanja djece se često javljaju udruženi i imaju

dugotrajno dejstvo na fizički i psihički razvoj djece.
Literatura

1. Braco Kovačević, Nasilje I djeca, Pravni fakultet, Banja luka, 2005. godine
2. Dr Nadežda Ljubojev, Zlostavljanje djeteta unutar porodice, Psihologija i obrazovanje,
Pregledani članak, Novi Sad, 2008. godine
3. Zaštitnik ljudskih prava i sloboda CG,Dječija prava, Istraživanje o nasilju nad djecom,
Podgorica, 2009. God.
4. http://sospodgorica.me/index.php/nasilje-nad-djecom/ posjećeno 22.2.2021 godine