BONSAI (1972)

by Edith Tiempo
All that I love
I fold over once
And once again
And keep in a box
Or a slit in a hollow post
Or in my shoe.

All that I love?

Why, yes, but for the moment-
And for all time, both.
Something that folds and keeps easy,
Son’s note or Dad’s one gaudy tie,
A roto picture of a queen,
A blue Indian shawl, even
A money bill.

It’s utter sublimation,

A feat, this heart’s control
Moment to moment
To scale all love down
To a cupped hand’s size

Till seashells are broken pieces

From God’s own bright teeth,
And life and love are real
Things you can run and
Breathless hand over
To the merest child.

Pagka’t Lalaki Ka (1997)

by Michael Coroza
I
Pagkat lalaki ka, Anak,
Matuto kang umiyak.
Mapait langgasin ng luha ang gunita
O ang bagong sugat ng huling pagkadapa
Subalit malinis at subok ang bisa
Ng luha sa pagtanggal ng mga mikrobyo
Sa isip, puso at buong pagkatao.

Pagkat ikaw ay lalaki,

Matuto kang magsisi,
Dagok sa dangal ang pag-amin sa kasalanan
Ngunit sadyang walang may monopolyo ng katwiran,
Hayaan mo na ikaw ay usigin, husgahan,
Sa ganyan mo mahahanap ang angkop na sangkap
Upang ang iyong pagkatao’y maganap.
II

Minana mo, Anak,

Ang laksang pribilehiyo
Na pinagpasasaan
Ng mga nagtindig
ng torre ng Babel,
Piramide, Koliseo,
Ziggurat, Templo,
At mga imperyo.

Iyo rin ang luwalhating

Tinatamasa nila
Sa mga maskuladong
Pahina ng istorya.

Ngunit, Anak, dumadaloy rin

Sa iyong katauhan
Ang mapagmalupit
Nilang lohika’t pangalan
Na nandarahas, gumagahis,
Nagpipiit sa iyong ina’t
Sa lahat ng ina’t babae sa daigdig.

Iluha mo, Anak,

Ang kanilang nakaraan.
Pagsisihan mo, Anak,
Ang kanilang kamalian.

III

Ang babaeng kakambal

At altar ng lupang
Nagluwal, kumandili’t
Nagpalaki sa lahat
At siya ring hantungan,
Aangkin sa labi
Ng lahat sa wakas
Ay bina-bahagi,
Inari, inararo,
Ginawang pundasyon
Ng lahat ng edipisyo
Subalit nasadlak
Sa mantsa ng dugo
Sa kumot ang halaga,
Ang silbi sa kasaysaya’y
Winalang-saysay at binura.

Tayo ngayo’y nabubuhay

Na may huwad na malay
Na moral, lohikal, at legal
Na napapairal ng lisyang katarungan:
Sa pedestal ng ating
Mga pagpapahalaga,
Walang gantimpala
Sa sakit ng panganganak,
Wala ring pabuya
Sa pagod ng pagmumulat
Ang babaeng matapos
Magbigay ng sarili
Sa anak ay naiiwang
Basyong walang silbi.

IV

Pagkat ikaw ay lalaki,

Matutuo kang pumatay.
Kitlin mo sa iyong ugat
Ang huwad na malay.

Sa akademiya mo na lang
Ipatistis ang laman
At dugo ng huwad
Na malay mong pinaslang.

Durugin mo’t ilibing

Ang mga kalansay
Pagkat lalaki kang
Magbabago ng kulay.