REPUBLIKA NG PILIPINAS

KOMISYON NG LALONG MATAAS NA EDUKASYON

SAMAR COLLEGES, INC.
Lungsod ng Catbalogan, Samar
KOLEHIYO NG EDUKASYON

Tagapagsalita : Keiron Ray H. Gelin, LPT

Ispeyalisasyon : Filipino 1
Pamagat ng Kurso : Komunikasyon sa Akademikong Filipino

I. LAYUNIN

Inaasahang pagkatapos ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay:

Pangkalahatang Layunin

Napauunlad ang kaalaman sa mga pagbabagong nagaganap sa wika.

Mga Tiyak Na Layunin:

1. Natutukoy ang katuturan ng varayti, varyasyon sa wika, varyasyon sa diyalekto at

varyasyon sa register.
2. Naipaliliwanag ang pagkakaiba ng idyolek at dayalekto.
3. Nakapagpapatunay sa kahalagahan ng Filipino bilang wikang nagbibigkas sa
pagkakaisa ng lahing Pilipino.

II. KONSEPTO NG PAG-AARAL

Ang kursong ito ay isang metalinggwistik na pag-aaral ng Wikang Filipino sa

Akademikong larangan. Sa lapit ng multidisiplinaryo at paraang interaktibo, inaasahang
matutukoy at matatalakay ang mga pangunahing kaalaman sa wikang ito. Malilinang dito ang
mga kasanayan sa paggamit ng Wikang Filipino tungo sa lalong mataas na komunikasyon at sa
kritikal na pagdidiskurso.

Paksang Aralin:

Para sa ikatatamo ng mga kasanayang pagkatuto sa modyul na ito, ang mga nilalaman ng
mga paksa ay:

KABANATA 2 – ANG WIKA

Aralin 2: Varayti ng Wika at Varyasyon ng Wika

III. TALAKAYAN

1 |ARALIN
Page 2 Varayti at Varyasyon ng Wika
 Alamin Natin

Ang wika ay buhay at daynamiko. Patuloy itong nagbabago at binabago ng panahon, ng

kapaligiran at ng mga pangkat ng taong gumagamit ng wika ayon sa kanyang gulang, edukasyon
at mga karanasan. Kaugnay nito, hindi maaaring maihiwalay ang varyasyon at varayti sa
anumang talakayan hinggil sa pagsulong at pag-unlad ng wika. May mga varyasyon ang wika na
maaaring matagpuan sa sintaks o bokabularyo ng isang wika. Makikita ang varyasyon ng isang
wika sa pamamagitan halimbawa ng pagtataglay ng mga panlapi. Ang salitang nakain ay isang
halimbawa ng rehiyonal na varyasyon mula sa Cavite ng salitang kinain sa Filipino. Nangyayari
ang ganito dahil na rin sa magkaibang aspetong kultural ng pangkat ng mga taong gumagamit ng
isang wika. Dahil sa magkakaibang mga individwal at grupo na may magkakaibang lugar na
tinitirhan, interes, gawain. (Constantino, Pamela)

Depinisyon

ANO BA ANG VARASYON AT MGA URI NITO

Narito ang mga depinisyong ibinigay ni Peregrino (2002) kaugnay ng varyasyon ng wika.

 Ang varyasyon ay iba't ibang manifestasyon ng wika. May tatlong uri ito, ang wika,
diyalekto at ang register.
 Ang varyasyon sa wika ay tumutukoy sa size, prestige at standard.
 Ang varyasyon sa dayalekto ay tumutukoy sa tunog o punto, pagkakaiba ng salita at
paraan ng pagsasalita
 Ang varyasyon sa register ay tumutukoy sa ispesifikong salitang ginagamit ayon sa
hinihingi ng sitwasyon at pagkakataon.
 Ang dimension of power tumutukoy sa kausap na mas mababa, kapareho o mas mataas
sa nagsasalita.
 Ang dimension of solidarity ay tumutukoy sa kung kaisa ba ng ispiker ang kanyang
kausap.
 Ang teknikaliti ay tumutukoy sa paggamit ng nagsasalita ng mga teknikal na salita ayon
sa kaalamang teknikal ng kausap.

VARYASYON AT VARAYTI NG WIKA

Ni Rosario I. Alonzo

Bawat wika ay may sariling henyo o likas na kakayahan - may kapasidad itong bumuo ng
mga salita, kakaibang mga padron, paraan ng pagsasama ng mga grupo ng salita para makabuo
ng pangungusap at sariling pananda ng diskurso.

2|Page
 Bago talakayin ang mga varayti ng wika at mga pag-aaral dito, mahalagang mapag-iba ang
wika at diyalekto. Dalawa ang ginagamit na pag-iiba sa wika at diyalekto. Ang una ay batay sa
laki, i.s., ang wika ay mas malaki kaysa diyalekto. Ang varayti na tinatawag na wika ay mas
maraming aytem kaysa sa diyalekto. Kaya't ang Filipino ay isang wika na bumubuo sa lahat ng
diyalekto nito tulad ng Filipino sa Mero Manila, Filipino sa Metro Baguio o Filipino sa Metro
Cebu. Ang ikalawang pagkakaiba ng wika at diyalekto ay batay sa prestihiyo-ang wika ay may
prestihiyong hindi makikita sa diyalekto. Kung ito ay pagbabatayan ang wikang Ingles
halimbawa na ginagamit sa pormal na pagsulat ay istandard na Ingles samantalang diyalekto
lamang ang hindi gayon. Bagama't sa pananaw ng linguwistika ay walang wikang mataas o
mababa

Ang varayti ng wika ay isang maliit na grupo ng pormal na makabuluhang katangian na

nauugnay sa partikular na katangiang sosyo-sitwasyonal. Hinati ni Catford ang varayti ng wika
sa dalawang malalaking uri. Una, ang humigit-kumulang ay permanente para sa
tagapagsalita/tagabasa (performer) at ikalawa, ang humigit-kumulang ay pansamantala dahil
nagbabago kung may pagbabago sa sitwasyon ng pahayag.

Ang mga varayting permanente ay binubuo ng idyolek at diyalekto. Idyolek ang varayti ng
wikang kaugnay sa personal na kakanyahan ng tagapagsalita; ang varayti ng wikang ginagamit
ng partikular na na individwal. Ang mga tanda ng idyolek ay maaaring idiyosinkratikong
katangian na istatistikal tulad ng tendensiyang gumamit ng partikular na bokabularyo nang
napakadalas. Ayon kay Catford, permanente na humigit-kumulang, ang idyolek ng isang taong
may sapat na gulang.

Diyalekto naman yaong varayting batay sa lugar, panahon at katayuan sa buhay. Kaya’t may
tinatawag na diyalektong heograpiko, diyalektong temporal at diyalektong sosyal. Ito ang
varayting wika na nakikita sa pormal o substantibong katangiang kaugnay ng pinanggalingan ng
tagapagsalita o grupo ng tagapagsalita sa isa sa tatlong dimensiyon: espasyo, panahon at
katayuang sosyal.

BATAYANG KAALAMAN SA VARAYTI AT VARYASYON NG WIKA

Ni: Jovy M. Peregrino

Ang varyasyon ay iba't ibang manipestasyon ng wika. May tatlong uri ito. 1.) wika, 2.)
idyolekto, at 3.) register. Ang varyasyon sa wika ay tumutukoy sa size, prestige at standard. Ang
varyasyon sa diyalekto ay tumutukoy naman sa 1.) tunog o punto, 2) pagkakaiba ng salita, at 3.)
paraan ng pagsasalita (langka/ nangka, sagwan/gaod, alam/batid, damit/baro,
kalamansi/kalamunding/ sintunis), sa paraan ng pagsasalita: natulog ka na ba/ tumulog ka na ba,
kumain ka na ba/ nakain ka na ba.

3|Page
 Ang varyasyon sa register ay tumutukoy naman sa ispesipikong salitang ginagamit ayon
sa hinihingi ng sitwasyon o pagkakataon. Pumapasok dito ang iba't ibang gamit ng lipunan sa
wika. Kung mayroong sayantipik register, religious at akademik. Maaaring sabihing ang register
ay varyasyon ayon sa gamit samantalang ang dayalek ay varyasyon ayon sa taong gumagamit.
Maaaring sabihing ang register ay varyasyon batay sa gamit samantalang ang dayalek ay
varyasyon batay sa taong gumagamit. Ayon kay Michael Halliday (1978), may tatlong
dimensiyon ang komunikasyon batay sa register. Ang 1) field (layunin at paksa ng
komunikasyon); 2) mode (paraan ng paghahatid); at 3) tenor (partisipant ng komunikasyon.
Relasyon ng nagsasalita sa nakikinig.)

Bahagi din ng dimensiyon ng register ang 1.) dimension of power (kausap ay mas
mababa, kapareho, o mas mataas sa nagsasalita); 2.) dimension of solidarity (kaisa ba ng ispiker
ang kanyang kausap) 3) pormalidad ng okasyon (nangangailangan ng pormalidad o hindi); 4)
expertise (ng nagsasalita o kausap); at 5) teknikaliti (paggamit ng nagsasalita ng mga teknikal na
salita ayon sa kaalamang teknikal ng kanyang kausap.

VARAYTI NG FILIPINO
Mula sa varyasyon maaari tayong makabuo ng varayti. Ang varayti ng wikang Filipino ay
nabubuo ayon sa paggamit ng iba't ibang etnolinggwistikong grupo. Kung magpi-Filipino ang
isang Ilokano, maiimpluwensiyahan ng Ilokano ang kanyang pagpi-Filipino, gayundin ang
Sebwanong magpi-Filipino. Ang Filipino sa Waray ay maaaring maimpluwensyahan ng tunog at
salita ng mga nagsasalita ng Waray. Ang Filipino ng Iloilo ay impluwensyado ng mga tunog at
salitang Hiligaynon. Ang Filipino sa Mindanao ay impluwensyado ng mga salita at tunog ng
Muslim. Dahil dito, ang Filipino ay nag-iiba-iba ng anyo depende sa gumagamit na lugar at
naiimpluwensiyahan ng unang wika ng gumagamit. Dahil dito, hindi totoong ang Filipino ay
nagmula lamang sa isang wika. Dahil din dito may tatawagin tayong Filipino sa Katagalugan,
Filipino sa Kabisayaan at Filipino sa Kamindanawan. Ang tawag dito'y mga rehiyonal na varayti.

Dahil dito maging maingat tayo sa pagtatama o pagmamali dahil baka mamaya sa
kakulangan natin ng sapat nakaalaman, minamalian natin ang tama. Pansinin ang mga
sumusunod na halimbawa:

huwag omehe
nag-ulan gayod Hiligaynon Sebwano
naulan pala / Cavite
umuulan pala / Maynila
kung hindi kayo komportabol sa lodging pwedeng maglipat sa iba
dyutay ka lang sa paglinis
hwag kang mag-iyak/miyak/iiyak
dini lang ako mag-entende sa bisita
hindi kita nakilala nagpayat ka ah
nalolongkot ka ba at walang makaosap?

Ito'y varayti ng Filipino mula sa iba't ibang taong nagsasalita ng Filipino mula sa iba't
ibang lupalop ng bansa. Dahil dito, dapat na maging malawak ang pag-unawa at pag-alam sa
development ng wika bago sabihing mali ang kapwa Filipinong may puntong iba sa iyong punto
o paraan ng paggamit ng salita. Kapansin-pansin ding parang Tagalog ang mga halimbawa
ngunit parang hindi. Dahil hindi ganito magsalita ang mga Tagalog.

4|Page
 Hindi maaaring ituring na mali ang aksent ng mga rehiyonal na Varayti dahil ito'y may
sosyolinggwistikong katangian sa mga gumagamit ng partikular na wikang iyon. Buhay ang
wikang ito at umuunlad kaya sa pagiging daynamiko nito ang mga gumagamit mismo ang siyang
bumubuo ng hindi sinasadyang pagsasaama-sama ng iba't ibang mga wika sa Filipinas upang
salitain o gamitin ang Filipino.

5|Page