ΦΦL 01 Λατινική Γλώσσα 3

Διδάσκουσα: Σοφία Γ. Παπαϊωάννου

Μάθημα 3 (14.10.2019)

Α. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

Ουσιαστικά, Αντωνυμίες
ego, me ī
nōs, nostr ī (nostrum)
populus, - ī (α.)
quis?, quid? – ποιος; τι;
servus, - ī (α.) – δούλος, υπηρέτης
t ū , tu ī –
v ō s, vestr ī (vestrum)
animal, - ā lis (ου.)
caput, -itis (ου.) – κεφάλι
celerit ās, celerit ā tis (θ.)– γρηγοράδα, ταχύτητα
c ī vis, -is (α.) – πολίτης
cī vit ās, cī vit ā tis (θ.) – πολιτεία
consul, -is (α.) – consul
f ā tum, - ī (ου.) – μοίρα
fr ā ter, -tris (α.)
hom ō , -inis (α.)
ille, illa, illud
imper ā tor, - ō ris (α.) – στρατηγός, αυτοκράτορας
labor, - ō ris (α.)
lībert ās, - ā tis (θ.) – ελευθερία
magnit ū d ō , -inis (θ.) – μέγεθος, σημασία
mare, maris (ου.) – θάλασσα
m ā ter, -tris (θ.)
m ī les, -itis (α.)
m ō ns, montis (α.) –βουνό
mors, mortis (θ.) – θάνατος
mulier, -eris (θ.) – γυναίκα
n ō men, -inis (ου.) – όνομα, ουσιαστικό
oppidum, - ī (ου.) – πόλη (μικρή)
pars, partis (θ.) – μέρος
pater, -tris (α.)
proelium, -i ī (ου.) – μάχη
rex, r ē gis (α.)
soror, - ō ris (θ.) – αδελφή
tempus, -oris (ου.) – χρόνος
urbs, urbis (θ.) – πόλη

Ρήματα
ag ō , agere, ē g ī , actum – κάνω, πράττω, δρω, οδηγώ (quid agis? “Τι κάνεις;”)
cr ē d ō , cr ē dere, cr ē did ī , cr ē ditum ( + δοτ.) – πιστεύω
d ī c ō , d ī cere, d ī x ī , dictum – λέω
iube ō , iub ēre, iussī , iussum – δίνω εντολή, διατάζω
laud ō , laud ā re, laud ā v ī , laud ā tum – επαινώ
time ō , tim ē re, timu ī – φοβούμαι
d ū c ō , d ū cere, d ū x ī , ductum – οδηγώ
ger ō , gerere, gess ī , gestum – κάνω, συνεχίζω
mitt ō , mittere, mīsī , missum – στέλνω
moneō , monēre, monu ī , monitum – συμβουλεύω, προειδοποιώ
relinqu ō , relinquere, relīqu ī , relictum – αφήνω, εγκαταλείπω
respondeō , respondēre, respondī , resp ō nsum
scr īb ō , scr ībere, scr ī psī , scr ī ptum – γράφω
vinc ō , vincere, v ī c ī , victum – νικώ

Επίθετα
doctus, -a, -um – μορφωμένος
līber, -era, -erum – ελεύθερος (līber ī , - ō rum – τα τέκνα)
longus, -a, -um – μακρύς
multus, -a, -um
novus, -a, -um – νέος
parvus, -a, -um – μικρός
stultus, -a, -um – ανόητος
ā cer, -cris, -cre – οξύς, έξυπνος
f ēlīx, - īcis – ευτυχισμένος
fortis, -e – δυνατός, γενναίος
sapiens, sapientis – σοφός, λογικός
tristis, -e – θλιμμένος

Επιρρήματα, προθέσεις, Σύνδεσμοι

h ī c – εδώ, σε τούτο το μέρος
s ī – εάν
ubi? – που?
ab ( + αφ.) – από
d ē ( + αφ.) – από (κίνηση από τόπο) για, σχετικά με
in ( + αφ.)
ita – έτσι, με αυτόν τον τρόπο
per ( + αιτ.) – δια μέσου
quia – καθώς, επειδή
quod – διότι
sīc – έτσι
sine ( + abl.)
tamen – όμως, ωστόσο, παρ’ όλα αυτά.

Β. ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ
Γραμματική
Ουσιαστικά και επίθετα Τρίτης Κλίσης
Προσωπικές Αντωνυμίες, Κτητικές αντωνυμίες, Η ερωτηματική αντωνυμία Quis,
quid, και το ερωτηματικό επίθετο, qui, quae, quod, Η δεικτική αντωνυμία ille, illa,
illud
Τρίτη και τέταρτη συζυγία (ενεστώτας, παρατατικός, μέλλοντας)
Sum, possum (ενεστώτας, παρατατικός, μέλλοντας)
Συντακτικό
Δοτική προσωπική κτητική
Γ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΤΑΝΤΙΚΟ ΤΗΣ
ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Άσκηση 1
Να κλίνετε το επίθετο ώστε να συμφωνεί με το ουσιαστικό στο σωστό γένος, στις
πλάγιες πτώσεις

Στον ενικό:
(i) animal [sapiens ] animalis sapientis, animali sapienti, animal sapiens, animale
sapienti/e
(ii) urbs [felix ] urbis felicis, urbi felici, urbem felicem, urbe felici
(iii) civis [liber ] civis liberi, civi libero, civem liberum, cive libero
(iv) corpus [longus ] corporis longi, corpori longo, corpus longum, corpore longo
(v) civitas [novus ] civitatis novae, civitati novae, civitatem novam, civitate nova

Στον πληθυντικό:
(i) fatum [tristis ] fatorum tristium, fatis tristibus, fata tristia, fatis tristibus
(ii) imperator [acer ] imperatorum acrium, imperatoribus acribus, imperatores
acres, imperatoribus acribus
(iii) homo [doctus ] hominum doctorum, hominibus doctis, homines doctos,
hominibus doctis
(iv) consul [fortis ] consulum fortium, consulibus fortibus, consules fortes,
consulibus fortibus
(v) caput [omnis ] capitum omnium, capitibus omnibus, capita omnia, capitibus
omnibus

Άσκηση 2
Να μεταφραστούν οι προτάσεις (με τη βοήθεια του Lego, legis, legit…)
1. Feminae sine mora civitatem de insidiis et exitio malo monebunt.
2. Rex et regina igitur cras non audebunt ibi remanere.
3. Mores Graecorum non erant sine culpis vitiisque.
4. Quando homines satis virtutis habebunt?
5. Corpora vestra sunt sana et animi sunt pleni sapientiae.
6. Propter mores humanos pacem veram non habebimus.
7. Poteritne civitas pericula temporum nostrorum superare?
8. Post bellum multos libros de pace et remediis belli scribebant.
9. Officia sapientiamque oculis animi possumus videre.
10. Tempora nostra nunc sunt mala; vitia nostra, magna.
11. Tyrannus populum stultum e terra vestra ducet (ducit, ducebat).
12. Ubi satis rationis animorumque in hominibus erit?
13. Copia verae virtutis multas culpas superare poterat.
14. In libera civitate adulescentiam agebamus.
15. Regem malum tolerare numquam debemus.
16. Post parvam moram multa verba de insidiis scriptorum stultorum
scribemus.

Ο Κάτουλλος αφιερώνει το βιβλίο της ποίησής του:

Cornelio, viro magnae sapientiae, dabo pulchrum librum novum. Corneli, mi
amice, libros meos semper laudabas, et es magister doctus litterarum! Quare
habe novum laborem meum: fama libri (et tua fama) erit perpetua.

Δ. ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Κείμενο 7
Graeci cum Troianis bellum gerunt. Magnum equum ligneum sub portis urbis Troiae
nocte relinquunt. Troiani equum ibi inveniunt. “Graeci equum Minervae dedicant”,
dicunt. “Si domum Graecorum ad templum deae ducemus, pacem habebimus et vitam
bonae fortunae agemus.” Sed Laocoon, sacerdos, magnae virtutis sapientiaeque, audet
populum monere: “Sine ratione cogitatis, o Troiani! Si copiae in equo sunt, magno in
periculo erimus. Non debetis Graecis credere, nam Graeci semper sunt falsi”. Tum
equum hasta tundit. Ira Minervae magna est; dea duos serpents ex mari mittit. O miser
Laocoon! Te tuosque duos filios mali serpentes strangulant! Troiani deam timent;
equum in urbem ducunt. Ratio Laocoontis Troianos nihil docet.

Troianus, a, um credo (3) πιστεύω, εμπιστεύομαι

gero (3) bellum - πολεμώ faslus, a, um
equus, i άλογο hasta, ae (θηλ. 1) -δόρυ
ligneus, a, um - ξύλινος tundo, tundi, tunsum, tundere (3) -
urbs, urbis (θηλ. 3) χτυπώ
nox, noctis (θηλ. 3) serpens, entis (αρσεν. 3)
relinquo (3) – αφήνω, εγκαταλείπω mare, maris (ουδ. 3)
invenio (4) – βρίσκω, επινοώ mitto (3) -αφήνω
dedico (1) - αφιερώνω strangulo (1) – πνίγω
dico (3) - λέγω in + αιτιατική.
Laocoon, ontis

Κείμενο 8
Aeneas Troianos contra Italos ducit. Dum nox est et copiae dormiunt, duces
Troianorum in castris consilium habent. Ad hos Nisus Euryalusque, iuvenes Troiani,
audent venire. “O magni viri”, dicit Nisus, “si me cum Euryalo ad castra Italorum
mittetis, non solum multos homines occidemus, sed etiam multam praedam ex illis
rapiemus; somnus enim istos habet”. “Animos virtutemque horum iuvenum laudo!”
exclamat Iulus, filius Aeneae illius. “Valete!”
Nunc veniunt Nisus Euryalusque in castra Italorum. Occidunt unum, tum multos alios.
Euryalus ornamenta unius, galeam alterius, rapit. Cum hac praeda fugiunt. Sed
Volcens, dux Italorum, illos Troianos videt et alios Italos vocat. Splendor istius galeae
illos ad Euryalum ducit. Nisus hunc in periulo videt et audet amicum servare. Occidit
Volcentem, sed iste antea Euryalum occidit. Tum alii Nisum superant; hic super
corpus Euryali cadit.
Hanc fabulam totam Vergilius scribet et his Troianis fama perpetuam dabit.

dormio (4) - κοιμάμαι

consilium, ii (2) σχέδιο, σκέψη
iuvenis, is (αρσεν. 3) – νεαρός
venio (4) - έρχομαι
dico (3)
occido (3) - φονεύω
rapio (4) - αρπάζω
exclamo (1) -αναφωνώ
ornamentum, i (2) – στολίδι, κόσμημα
galea, ae (θηλ. 1) - περικεφαλαία
fugio (4)
Volcens, Volcentis (3)
splendor, oris (αρσεν. 3) – λάμψη
antea – πρηγουμένως (επιρ.)
super επάνω
cado (3) - πέφτω
fabula, ae (θηλ. 1) - ιστορία

Κείμενο 9
Post bellum Troianum venit Ulixes cum duodecim viris ad terram Cyclopum. In
caverna bonum caseum inveniunt. Dum eum edunt, Cyclops Polyphemus in eandem
cavernam magnas oves ducit et Graecos videt: “Quid vos facitis in mea caverna?
Poenas dabitis, si mala consilia in animo habetis.” “Troiā navigamus”, Ulixes ei dicit.
“Quid tu nobis dabis?” Polyphemus autem exclamat: “Stulte! Quid vos, tu tuique cari,
mihi dabitis?” Sine mora paucos viros capit editque! Tum rogat, “Quid tibi nomen
est?” Ulixes respondet, “Nemo”. Dum somnus Polyphemum superat, Graeci insidias
faciunt. Tignum in flamma acuunt et in oculum istius mittunt. O miser Polypheme!
Tibi non bene est. Alii Cyclopes veniunt, sed verum periculum non sentient: “Nemo
me necat!” Polyphemus vocat. “Bene!” ii dicunt. “Vale!” Graeci igitur ex caverna
fugere possunt. Caecus Cyclops haec verba audit: “Vale! Ego non Nemo, sed Ulixes
sum!”

Ulixes, is (αρσεν. 3)
Cyclops, opis (αρσεν. 3)
caverna, ae (1) – σπηλιά
caseus, i (2) - τυρί
edo, edi, essum ,edere (3) τρώγω
ovis, ovis (θηλ. 3) πρόβατο
navigo (1) - πλέω
rogo (1) - ρωτώ
nomen, inis (ουδ. 3) όνομα
respondeo (2) απαντώ
tignum, i (ουδ. 2) μυτερό κοντάρι
acuo, acui, acutum, acuere (3) ακονίζω
caecus, a, um τυφλός