lOMoARcPSD|9198482

Biologia medyczna nicienie stawonogi pierwotniaki

pasożytnicze
Biologia Medyczna (Uniwersytet Medyczny w Lodzi)

StuDocu is not sponsored or endorsed by any college or university

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)
 lOMoARcPSD|9198482

PIERWOTNIAKI PASOŻYTNICZE
Lamblia jelitowa (Giardia lamblia)
▪postać trofozoitu i cysty
▪jelito cienkie (dwunastnica)

Budowa
▪kształt „gruszkowaty”
▪dwa jądra komórkowe
▪4 pary wici
▪aksonemy
▪krążek czepny

Rozwój
▪rozmnażanie przez podział
▪tworzenie cyst – encystacja
▪cysty wydalane są z kałem
▪zarażenie drogą pokarmową postacią cysty

Giardioza(lamblioza)
Zarażenie u większości ludzi przebiega bezobjawowo
objawy:
▪ I faza : nudności, wymioty, bezkrwawe biegunki, stan podgorączkowy
▪II faza : biegunki i zaparcia, brak łaknienia, odbijanie, zgaga, bóle w
nadbrzuszu, stan podgorączkowy, zmiany patomorfologiczne błony śluzowej
jelita, zaburzenia trawienia, upośledzenie wchłaniania (wit. B12 i wit. A)

Wykrywanie
▪endoskopia –trofozoity w treści dwunastniczej
▪cysty w preparatach z kału
▪trofozoity w kale biegunkowym

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9198482

Rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis)

▪postać trofozoitu
▪narządy płciowe i moczowe człowieka
 kobiety: pochwa i szyjka macicy
 mężczyźni: żołądź członka, cewka moczowa, gruczoł krokowy

Budowa:
▪kształt owalny
▪jądro komórkowe
▪5 wici, wić sterowa tworzy błonę falującą
▪aksostyl–pałeczka osiowa

Drogi zarażenia :
▪postać inwazyjna –trofozoit
▪nie tworzy cyst
▪zarażenie bezpośrednie drogą płciową
▪zarażenie pośrednie poprzez urządzenia sanitarne, narzędzia lekarskie, ciepłe
wody solankowe, borowiny itp.
▪źródłem zarażenia jest człowiek chory na rzęsistkowicę

Rzęsistkowica
▪U kobiet : upławy, świąd, pieczenie krocza i pochwy, obrzęk i zaczerwienienie
błony śluzowej pochwy i ujścia cewki moczowej, nadżerki szyjki macicy, treść
pochwy obfita, pienista, żółta/zielona, zapalenie cewki moczowej, częstomocz
▪U mężczyzn : zaczerwienienie i obrzęk żołędzi, napletka, świąd, pieczenie
wzdłuż cewki moczowej, obfita, ropna wydzielina z cewki moczowej, zapalenie
cewki moczowej, częstomocz, zapalenie gruczołu krokowego (wysoka gorączka,
bóle w kroczu)

Przewlekła nie leczona rzęsistkowica może prowadzić do bezpłodności oraz być

przyczyną ostrych powikłań ciążowych

▪Rzęsistkowica przez WHO uznana jest za chorobę przenoszoną drogą płciową

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9198482

Zarodziec ruchliwy (Plasmodium vivax)

▪Występowanie: strefa tropikalna i subtropikalna –obszar występowania
komarów z rodzaju Anopheles

▪Pasożytuje w hepatocytach, komórkach siateczki, śródbłonkowych oraz

krwinkach czerwonych.
▪Trofozoit :
 postać schizonta właściwego
 powstaje wewnątrz hepatocytów i krwinek czerwonych (2/3 objętości
komórki)
 kształt nieregularny
 porusza się ruchami pełzakowymi
 zawiera ziarnistości hemozoiny

Rozwój
▪cykl rozwojowy z przemianą pokoleń
▪rozwój bezpłciowy –organizm człowieka
 schizogonia pozakrwinkowa
 schizogonia krwinkowa
▪rozwój płciowy –organizm samicy komara - sporogonia
▪postać inwazyjna: sporozoit

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9198482

Zimnica trzydniowa
▪okres wylęgania –11-14 dni
▪objawy grypopodobne: ból głowy, mięśni, stawów, bóle w klatce piersiowej
▪atak co 48h:
 I –uczcie zimna, dreszcze
 II -wzrost temperatury ciała do 40,5°C, suchość skóry, zaburzenia
świadomości
 III –ustąpienie objawów, zalewne poty, sen
▪napady zimnicy wiążą się z rozpadem dużej liczby erytrocytów i uwalnianiem
toksycznych metabolitów pasożyta

Zimnica czterodniowa
▪okres wylęgania –27-40 dni
▪atak co 72h:
 I –uczcie zimna, dreszcze (dłużej)
 II -wzrost temperatury ciała do 40,5°C, zaburzenia świadomości,
białkomocz
 III –ustąpienie objawów, zalewne poty, sen

Zarodziec sierpowy (Plasmodiumfalciparum)

▪inwazje wieloogniskowe (również komórki szpiku kostnego, węzłów chłonnych
i narządów)
▪mnogie zarażenie krwinek czerwonych
▪zarażone krwinki mają zdolność adhezji

Zimnica podzwrotnikowa
▪okres wylęgania –9-25 dni
▪atak co 36-48h
▪zaczopowanie przez rozpadające się krwinki naczyń włosowatych
▪znaczna niedokrwistość
▪częste zajęcie OUN
▪postać :
 mózgowa -zaburzenia świadomości, śpiączka
 biegunkowa –przypomina czerwonkę lub cholerę
 krwotoczna

STAWONOGI PASOŻYTNICZE

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9198482

Kleszcz pospolity Ixodes ricinus

Choroby przenoszone przez kleszcze:
⚫Wirusowe zapalenie mózgu
⚫Borelioza z Lyme
⚫Tularemia
⚫Dury plamiste kleszczowe -riketsjozy
 gorączka marsylska
 północnoazjatycka gorączka kleszczowa
 indyjska gorączka kleszczowa
 australijska gorączka kleszczowa
 gorączka Gór Skalistych (Rickettsia rickettsii)
⚫Bruceloza
⚫Listerioza
⚫Gorączka Q
⚫Ludzka monocytarna ehrlichioza
⚫Babeszjoza
⚫Piroplazmoza
⚫Paraliż kleszczowy (5 –7 dni)
⚫Dermacentor andersoni(Am. Północna)
⚫Dermacentor variabilis(Am. Północna)
⚫Ixodes holocyclus(Australia)

Wesz ludzka głowowa (Pediculus humanus capitis)

Wesz łonowa Phthirus pubis

Wesz odzieżowa
Choroby przenoszone przez wesz odzieżową:

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9198482

⚫Dur plamisty endemiczny -riketsje duru epidemicznego Rickettsia

prowazekii
 źródło zakażenia: kał wszy
⚫Dur powrotny endemiczny -krętki duru powrotnego epidemicznego
Borrelia recurrentis
 źródło zakażenia: kał wszy
⚫Gorączka okopowa pięciodniowa Rickettsia quintana
 źródło zakażenia: hemolimfa wszy

Świerzbowiec ludzki (Sarcoptes scabiei)

Rozwój:
⚫z jaj wylęgają się larwy, które migrują na powierzchnię skóry
⚫larwy w rogowej warstwie naskórka drążą kanaliki
⚫larwy przeobrażają się w nimfy, z których wylęgają się samce lub
tritonimfy
⚫tritonimfy przeobrażają się w samice
⚫zapłodnione samice drążą kolejne kanaliki, w których składają jaja
⚫zarażenie larwami, nimfami lub samicami:
 droga bezpośrednia –kontakt ze skórą ludzi zarażonych
 rzadziej droga pośrednia

Zmiany skórne – świerzb:

⚫skóra między palcami
⚫nadgarstki
⚫zgięcia łokciowe
⚫pachwiny
⚫okolice pępka i narządów płciowych
⚫podbrzusze, pośladki, piersi
⚫nie występują na plecach i twarzy (wyj. świerzb norweski)

Postacie kliniczne świerzbu:

⚫Typowy

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9198482

⚫Nietypowy –świerzb ludzi czystych

⚫Liszajcowaty
⚫Przypominający egzemę
⚫Norweski (Norwegia, Niemcy, Austria, Rosja, Turcja)

W Polsce świerzb jest objęty ustawą o zwalczaniu chorób zakaźnych.

Obowiązuje zgłoszenie, rejestracja zachorowań.
Choroba podlega obowiązkowemu leczeniu.

NICIENIE
◼Dymorfizm płciowy -rozdzielnopłciowość

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9198482

◼Układ rozrodczy –kształt cewkowaty

◼męski –pojedynczy –jądro, przewód wyprowadzający, pęcherzyk
nasienny, nasieniowód oraz przewód wytryskowy uchodzący do kloaki
◼żeński –parzyste jajniki, macice i nieparzysta pochwa uchodząca
otworem płciowym w przedniej części ciała po stronie brzusznej

Glista ludzka

Rozwój Glisty ludzkiej:

◼Jajo nieinwazyjne –jajo inwazyjne (I
linienie)
◼Jelito cienkie –wylęgają się larwy
◼Larwa do układy krwionośnego –żyła wrotna –do wątroby
◼Systemem żył środkowych i wątrobowych wędrują do żyły czczej i przez
prawą komorę serca do płuc i pęcherzyków płucnych (II i III linienie)
◼Z prądem śluzu do gardzieli i połknięcie do jelita (IV linienie)
◼Część larw trafia do dużego krwiobiegu –guzki robacze

Owsik
ludzki

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9198482

Drogi zarażenia Owsikiem ludzkim :

◼Autoegozinwazja
◼Retroinwazja
◼Autoendoinwazja
◼Droga inhalacyjna

Włosogłówka (Trichuris trichiura)

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)

 lOMoARcPSD|9198482

◼Człowiek zaraża się przez połknięcie jaj inwazyjnych (pokarm

zanieczyszczony ziemią)
◼W jelicie cienkim wylęgają się larwy
◼W ciagu 2 –24h przedostają się do jelita grubego gdzie odbywają
linienie i osiągają dojrzałość płciową
◼Choroba –włosogłówczyca, trichurioza

Downloaded by Anna Czajkowska (annkosk@gmail.com)