GRAĐEVINSKI FAKULTET U BEOGRADU kandidat:

ODSEK ZA KONSTRUKCIJE
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA
školska 2004/2005. godina

ZADATAK 1

1. Odrediti potrebnu površinu armature i oblikovati poprečni presek pravougaonog oblika

centrično zategnutog elementa.

Zg = 305 kN Zp = 337 kN GA 240/360

2. Dimenzionisati centrično pritisnuti stub (ne uvodeći u proračun izvijanje), ukoliko je presek:
a. pravougaoni, zadate širine b = 30 cm,
b. kružnog oblika

Ng = 630 kN Np = 398 kN MB 25 GA 240/360

3. Odrediti visinu i potrebnu površinu armature za presek pravougaonog oblika, opterećen momen-
tima savijanja Mg i Mp usled stalnog, odnosno povremenog opterećenja.
b = 30 cm Mg = 60,8 kNm MB 30
Mp = 39 kNm GA 240/360

4. Odrediti potrebnu površinu armature za presek pravougaonog oblika poznatih dimenzija, optere-
ćen momentima savijanja Mg i Mp.
b = 20 cm Mg = 29,6 kNm MB 30
d = 40 cm Mp = 26 kNm GA 240/360

5. Odrediti potrebnu površinu armature za presek iz prethodnog zadatka, ako je pored momenata
savijanja opterećen i silama pritiska usled stalnog, odnosno povremenog opterećenja Ng i Np.
Ng = 64,4 kN Np = 56,9 kN

Sve proračunate poprečne preseke nacrtati u razmeri 1:10 (1:5).

Sva dimenzionisanja sprovesti po teoriji dopuštenih napona.

u Beogradu, 08/11/2004. Predmetni nastavnik:

asistent:

overa: _________________ Prof. dr Mihajlo Đurđević, dipl.građ.inž., s.r.

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z1/1

Zadatak 1. Odrediti potrebnu površinu armature i oblikovati poprečni presek pravougaonog obli-
ka centrično zategnutog elementa. Podaci za proračun:
Zg = 305 kN Zp = 337 kN GA 240/360
GA 240/360 ⇒ σa,dop = 140 MPa = 14 kN/cm 2 (pretp. Ø ≥ 14)
Z = Zg + Zp = 305 + 337 = 642 kN
642
Aa = = 45.86 cm2 ⇒ usvojeno: 15Ø20 (47.12 cm2)
14.0
b ≥ 2×2.5 + 2×0.8 + 5×2.0 + (5-1)×5.0 = 36.6 cm ⇒ usvojeno b = 40 cm
d ≥ 2×2.5 + 2×0.8 + 3×2.0 + (3-1)×3.0 = 18.6 cm ⇒ usvojeno d = 20 cm

Zadatak 2. Dimenzionisati centrično pritisnuti stub (ne uvodeći u proračun izvijanje), ukoliko je
poprečni presek u jednom slučaju pravougaoni, širine b = 30 cm, a u drugom slučaju
kružni. Podaci za proračun:
Ng = 630 kN Np = 398 kN MB 25 GA 240/360
MB 25 ⇒ σb,dop = σs = 6.75 MPa = 0.675 kN/cm 2
N = Ng + Np = 630 + 398 = 1028 kN
usv. µ = µmin. = 0.6% ; n = Ea/Eb = 10
N 1028
A b, potr. = = = 1436.75 cm2
σs × (1 + n × µ) 0.675 × (1 + 10 × 0.6 × 10− 2 )
a. stub pravougaonog preseka
A b , potr . 1436.75
d potr . = = = 47.9 cm ⇒ usvojeno: b/d = 30/50 cm
b 30
b. stub kružnog preseka
4 4
D potr . = × A b , potr . = × 1436.75 = 42.8 cm ⇒ usvojeno: D = 45 cm
π π
potrebna površina armature (u oba slučaja)
Aa,potr. = 0.6×10-2×1436.75 = 8.62 cm 2 ⇒ usvojeno: 8Ø12 (9.05 cm2)
15Ø = 15 × 1.2 = 18 cm
 
e u , max . = min . min (b, d) = 30 cm  = 18 cm ⇒ usvojeno: UØ6/15
 
 30 cm 

Zadatak 3. Odrediti visinu i potrebnu površinu armature za presek pravougaonog oblika, opterećen
momentima savijanja Mg i Mp usled stalnog, odnosno povremenog opterećenja.
b = 30 cm Mg = 60.8 kNm MB 30
Mp = 39 kNm GA 240/360
MB 30 ⇒ σb,dop = σr = 12 MPa = 1.2 kN/cm 2

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z1/2

GA 240/360 ⇒ σa,dop = 140 MPa = 14 kN/cm 2 (pretp. Ø ≥ 14)

σa , dop. 140
ρ= = = 11.67 ⇒ ka = 7.730 ; µ = 1.978%
σr 12
M = Mg + Mp = 60.8 + 39 = 99.8 kNm

M 99.8 × 10 2
h potr . = k a = 7.730 × = 37.7 cm
b × σa 30 × 14.0

bh 30 × 37.7
A a , potr. = µ = 1.978 × = 22.36 cm2 ⇒ usvojeno: 6Ø22 (22.80 cm2)
100 100
4 × 4.5 + 2 × 10
a1 = = 6.3 cm
6
dpotr. = hpotr. + a1 = 37.7 + 6.3 = 44.0 cm ⇒ usvojeno: b/d = 30/45 cm

Zadatak 4. Odrediti potrebnu površinu armature za presek pravougaonog oblika poznatih dimen-
zija, opterećen momentima savijanja Mg i Mp.
b = 20 cm Mg = 29.6 kNm MB 30
d = 40 cm Mp = 26 kNm GA 240/360
MB 30 ⇒ σb,dop = σr = 12 MPa = 1.2 kN/cm 2
GA 240/360 ⇒ σa,dop = 140 MPa = 14 kN/cm 2 (pretp. Ø ≥ 14)
pretp. a1 = 4.5 cm ⇒ h = 40 – 4.5 = 35.5 cm
M = Mg + Mp = 29.6 + 26 = 55.6 kNm
h 35.5
ka = = = 7.967 ⇒ ρ = 12.16 ; µ = 1.855%
M 55.6 × 10 2
b × σa 20 × 14.0
σb = 140/12.16 = 11.51 MPa < σr
bh 20 × 35.5
A a , potr . = µ = 1.855 × = 13.17 cm2 ⇒ usvojeno: 3Ø25 (14.73 cm2)
100 100

Zadatak 5. Odrediti potrebnu površinu armature za presek iz prethodnog zadatka, ako je pored
momenata savijanja opterećen i silama pritiska usled stalnog, odnosno povremenog
opterećenja Ng i Np.
Ng = 64.4 kN Np = 56.9 kN
M = Mg + Mp = 29.6 + 26 = 55.6 kNm
N = Ng + Np = 64.4 + 56.9 = 121.3 kN
pretp. a1 = 4.5 cm ⇒ h = 40 – 4.5 = 35.5 cm
d   40 
M a = M + N ×  − a1  = 55.6 + 121.3 ×  − 4.5  × 10 − 2 = 74.4 kNm
2   2 
Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z1/3

h 35.5
ka = = = 6.887 ⇒ ρ = 9.91
M 74.4 × 10 2
b × σa 20 × 14.0
σb = 140/9.91 = 14.12 MPa > σr
Kako je prekoračen dopušteni napon u betonu, presek je potrebno dvojno armirati. Usvojeno:
ρ* = 140/12 = 11.67 ⇒ ka* = 7.730 ; µ* = 1.978% ; s* = 0.462
2
 h 
2

 × b × σa = 
35.5 
M ab =   × 20 × 14.0 = 5906 kNcm = 59.06 kNm
 ka *   7.730 
∆Ma = Ma – Mab = 74.4 – 59.06 = 15.34 kNm
x = s×h = 0.462×35.5 = 16.38 cm
pretp. a2 = 4.5 cm
∆M a h−x 15.34 × 102 35.5 − 16.38
Aa2 = × = × = 5.69 cm2
σ a × (h − a 2 ) x − a 2 14 × (35.5 − 4.5) 16.38 − 4.5

bh ∆M a N 20 × 35.5 15.34 × 10 2 121.3

A a1 = µ * + − = 1.978 × + − = 8.91 cm2
100 σ a × (h − a 2 ) σa 100 14 × (35.5 − 4.5) 14
usvojeno: 3Ø20 (9.42 cm2) – zategnuta armatura
2Ø20 (6.28 cm2) – pritisnuta armatura

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z1/4

Z2a 2Ø12
Z1

4
2Ø12

14
5Ø20

14
50
UØ6/15
4.5 5.5 5.5 4.5

2Ø12
5Ø20

14
20

UØ8/30 UØ6/15

4
5Ø20 2Ø12

4.5 7.5 2x8=16 7.5 4.5 4 22 4

40 30

Z2b Z3 2Ø12

4.5
4

UØ8/30
18

UØ6/15 2Ø12
45

45
37

8Ø12
2Ø22
12.5
4.5 5.5
4

4Ø22

4.5 3x7=21 4.5

30

2Ø12 Z4 Z5 2Ø20
4.5

4.5
15.5

15.5

2Ø12 2Ø12
40

40

UØ8/30 UØ8/30
15.5

15.5
4.5

4.5

3Ø25 3Ø20

4.5 11 4.5 4.5 11 4.5

20 20

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

GRAĐEVINSKI FAKULTET U BEOGRADU
ODSEK ZA KONSTRUKCIJE
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA
školska 2004/2005. godina

ZADATAK 2
1. Odrediti visinu i potrebnu površinu armature za presek pravougaonog oblika, opterećen momen-
tima savijanja Mg i Mp usled stalnog, odnosno povremenog opterećenja.
b = 30 cm Mg = 60,8 kNm Mp = 39 kNm

2. Odrediti potrebnu površinu armature za presek pravougaonog oblika poznatih dimenzija, optere-
ćen momentima savijanja Mg i Mp. Odrediti potrebnu površinu armature za slučajeve da je isti
presek, pored zadatih momenata savijanja, opterećen i silama zatezanja, odnosno pritiska.
b = 20 cm Mg = 29,6 kNm Zg = -48,3 kN Ng = 64,4 kN
d = 40 cm Mp = 26 kNm Zp = -42,6 kN Np = 56,9 kN

3. Odrediti potrebnu površinu armature za pravougaoni presek poznatih dimenzija, opterećen zada-
tim momentima savijanja i silama pritiska.
b = 20 cm Mg = 47,4 kNm Ng = 146,6 kN
d = 40 cm Mp = 41,9 kNm Np = 129,4 kN

4. Odrediti potrebnu površinu armature za T presek

poznatih dimenzija, opterećen graničnim momen-
tom savijanja Mu.

b = 20 cm
B = 105 cm
d = 40 cm
dp = 10 cm
Mu = 94,16 kNm

za sve zadatke: MB 30 GA 240/360

Sve proračunate poprečne preseke nacrtati u razmeri 1:10.

u Beogradu, 30/11/2004. Predmetni nastavnik:

asistent:

overa: _________________ Prof. dr Mihajlo Đurđević, dipl.građ.inž., s.r.

13.57 ... 16.76 ... 9.76 # 14.17 // 9.08 # 12.3

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z2/1

MB 30 ⇒ fB = 20.5 MPa = 2.05 kN/cm2

GA 240/360 ⇒ σv = 240 MPa = 24 kN/cm2

Zadatak 1. Odrediti visinu i potrebnu površinu armature za presek pravougaonog oblika, opterećen
momentima savijanja Mg i Mp usled stalnog, odnosno povremenog opterećenja.
b = 30 cm Mg = 60.8 kNm Mp = 39 kNm
Mu = 1.6×Mg + 1.8×Mp = 1.6×60.8 + 1.8×39 = 167.5 kNm
usvojeno: εb/εa = 3.0/10‰ ⇒ k = 2.479 ; µ = 17.949%

167.5 × 10 2
h potr . = 2.479 × = 40.9 cm
30 × 2.05
30 × 40.9 2.05
A a , potr . = 17.949 × × = 18.82 cm2 ⇒ usvojeno: 6Ø20 (18.85 cm2)
100 24
4 × 4.5 + 2 × 9.5
a1 = = 6.2 cm
6
dpotr. = hpotr. + a1 = 40.9 + 6.2 = 47.1 cm ⇒ usvojeno: b/d = 30/50 cm

Zadatak 2. Odrediti potrebnu površinu armature za presek pravougaonog oblika poznatih dimen-
zija, opterećen momentima savijanja Mg i Mp. Odrediti potrebnu površinu armature za
slučajeve da je isti presek, pored zadatih momenata savijanja, opterećen i silama
zatezanja, odnosno pritiska.
b = 20 cm Mg = 29.6 kNm Zg = -48.3 kN Ng = 64.4 kN
d = 40 cm Mp = 26 kNm Zp = -42.6 kN Np = 56.9 kN
a. čisto savijanje
pretp. a1 = 6.5 cm ⇒ h = 40 – 6.5 = 33.5 cm
Mu = 1.6×29.6 + 1.8×26 = 94.2 kNm
h 33.5
k= = = 2.211 ⇒ εb/εa = 3.5/8.692‰ ; µ = 23.239%
Mu 94.2 × 10 2
b × fB 20 × 2.05
20 × 33.5 2.05
A a , potr . = 23.239 × × = 13.30 cm2 ⇒ usvojeno: 5Ø20 (15.71 cm2)
100 24
3 × 4.5 + 2 × 9.5
a1 = = 6.5 cm ⇒ hstv. = 40 – 6.5 = 33.5 cm = hpretp.
5
b. savijanje sa silom zatezanja
pretp. a1 = 6.5 cm ⇒ h = 40 – 6.5 = 33.5 cm
Mu = 94.2 kNm ; Zu = 1.6×48.3 + 1.8×42.6 = 153.96 kN
d   40 
M au = M u + N u ×  − a1  = 94.2 − 153.96 ×  − 6.5  × 10 − 2 = 73.4 kNm
2   2 

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z2/2

h 33.5
k= = = 2.504 ⇒ εb/εa = 2.938/10‰ ; µ = 17.554%
M au 73.4 × 102
b × fB 20 × 2.05
20 × 33.5 2.05 153.96
A a , potr . = 17.554 × × + = 10.04 + 6.42 = 16.46 cm2
100 24 24
usvojeno: 6Ø20 (18.85 cm2)
3 × 4.5 + 3 × 9.5
a1 = = 7 cm ⇒ hstv. = 40 – 7 = 33 cm ≈ hpretp. = 33.5 cm
6
c. savijanje sa silom pritiska
pretp. a1 = 5 cm ⇒ h = 40 – 5 = 35 cm
Mu = 94.2 kNm ; Nu = 1.6×64.4 + 1.8×56.9 = 205.46 kN
d   40 
M au = M u + N u ×  − a1  = 94.2 + 205.46 ×  − 5  × 10 − 2 = 125.0 kNm
2   2 
h 35
k= = = 2.005 ⇒ εb/εa = 3.5/6.173‰ ; µ = 29.292%
M au 125.0 × 10 2
b × fB 20 × 2.05
20 × 35 2.05 205.46
A a , potr . = 29.292 × × − = 17.51 – 8.56 = 8.95 cm2
100 24 24
usvojeno: 3Ø20 (9.42 cm2)
a1 = 4.5 cm ⇒ hstv. = 40 – 4.5 = 35.5 cm > hpretp. = 33.5 cm

Zadatak 3. Odrediti potrebnu površinu armature za pravougaoni presek poznatih dimenzija, optere-
ćen zadatim momentima savijanja i silama pritiska.
b = 20 cm Mg = 47.4 kNm Ng = 146.6 kN
d = 40 cm Mp = 41.9 kNm Np = 129.4 kN
Mu = 1.6×47.4 + 1.8×41.9 = 151.3 kNm
Nu = 1.6×146.6 + 1.8×129.4 = 467.5 kN
pretp. a1 = 7 cm ⇒ h = 40 – 7 = 33 cm
 40 
M au = 151.3 + 467.5 ×  − 7  × 10− 2 = 212.0 kNm
 2 
33
k= = 1.451 ⇒ εa < 3‰ ⇒ dvojno armiranje
212.0 × 10 2
20 × 2.05
Usvojeno: εb/εa1* = 3.5/3‰ ⇒ k* = 1.719 ; µ * = 43.590%
2 2
 h   33 
M abu =  × b × fB =   × 20 × 2.05 = 15100 kNcm = 151.0 kNm
 k *  1.719 

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z2/3

∆Mau = Mau – Mabu = 212.0 – 151.0 = 61.0 kNm

pretp. a2 = 4.5 cm
∆M au 61.0 × 10 2
Aa2 = = = 8.92 cm2
σ v × (h − a 2 ) 24 × (33 − 4.5)
b × h fB Nu 20 × 33 2.05 467.5
A a1 = µ * × × − + A a 2 = 43.590 × × − + 8.92 = 14.01 cm2
100 σ v σ v 100 24 24
usvojeno: 5Ø20 (15.71 cm2) – zategnuta armatura
3Ø20 (9.42 cm2) – pritisnuta armatura

Zadatak 4. Odrediti potrebnu površinu armature za T presek poznatih dimenzija, opterećen gra-
ničnim momentom savijanja Mu. Podaci za proračun:
B = 105 cm d = 40 cm Mu = 94.16 kNm
b = 20 cm dp = 10 cm
B/b = 105/20 cm > 5 - može se koristiti približan postupak sa zanemarenjem nosivosti rebra
(ukoliko se neutralna linija nađe u rebru)
pretp. a1 = 6.5 cm ⇒ h = 40 – 6.5 = 33.5 cm
M au 94.16 × 10 2
σ bp = = = 0.31 kN/cm2 = 3.1 MPa
 dp   10 
B × d p ×  h −  105 × 10 ×  33.5 − 
 2  2

Kako je dp = 10 cm < 12 cm, to se računska čvrstoća umanjuje za 10%, pa je:

fB = 0.9×20.5 = 18.45 MPa = 1.845 kN/cm2
 σ   
ε bp = 2 × 1 − 1 − bp  = 2 × 1 − 1 − 3.1  = 0.179‰ ; εa = 10‰
 fB   18.45 
  
ε bp  d  0.179  10 
x0 = ×  h − p  = ×  33.5 −  = 0.50 cm < dp/2 = 5 cm
ε bp + ε a  2  0.179 + 10  2

Neutralna linija se nalazi u ploči, pa se presek proračunava kao pravougaoni, širine B = 105 cm:
h 33.5
k= = = 4.805 ⇒ εb/εa = 1.105/10‰ ; µ = 4.488% ; s = 0.100
Mu 94.16 × 10 2
B × fB 105 × 1.845
x = s×h = 0.100×33.5 = 3.35 cm < dp = 10 cm (kontrola položaja neutralne linije)
105 × 33.5 1.845
A a , potr . = 4.488 × × = 12.14 cm2 ⇒ usvojeno: 5Ø18 (12.72 cm2)
100 24
3 × 4.5 + 2 × 9.5
a1 = = 6.5 cm ⇒ hstv. = 40 – 6.5 = 33.5 cm = hpretp.
5

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z2/4

2Ø12 Z1 Z2a

2Ø12

UØ8/30

2Ø12 UØ8/30
2Ø12

2Ø20 2Ø20

4Ø20 3Ø20

Z2b Z2c
2Ø12 2Ø12

UØ8/30
2Ø12 2Ø12

3Ø20
UØ8/30

3Ø20 3Ø20

3Ø20 Z3 Z4 2Ø12

UØ8/30 UØ8/30
2Ø12 2Ø12

2Ø20 2Ø18

3Ø20 3Ø18

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

GRAĐEVINSKI FAKULTET U BEOGRADU
ODSEK ZA KONSTRUKCIJE
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA
školska 2004/2005. godina

ZADATAK 3
1. Za presek pravougaonog oblika prikazan na skici, potrebno je:
1a. Pravilno rasporediti zadatu količinu armature i nacrtati presek u razmeri 1:10.
1b. Odrediti moment loma Mu ukoliko se zanemari nosivost pritisnute armature (A a2=0) za sledeća
tri slučaja:
- presek je opterećen na čisto savijanje (Mu = ?, Nu = 0)
- presek je ekscentrično pritisnut (M u = ?, zadata sila Nu)
- presek je ekscentrično zategnut (Mu = ?, zadata sila Zu)
1c. Sprovesti proračun definisan u tački 1b. uz uzimanje u obzir nosivosti ukupne zadate
armature u preseku. Uporediti odgovarajuće rezultate proračuna 1b. i 1c.

Aa1 = 6Ø18
Aa2 = 2Ø18
b = 30 cm
d = 50 cm
MB 25
GA 240/360
Nu = 312 kN
Zu = -150 kN

2. Za presek prikazan na donjoj skici, potrebno je:

2a. Pravilno rasporediti zadatu količinu armature i nacrtati presek u razmeri 1:10.
2b. Odrediti moment loma preseka prema zadatim podacima. Izvršiti pore đenje sa rezultatom
odgovarajućeg proračuna iz primera 1b.

Aa1 = 6Ø18

B = 45 cm
b = 30 cm
d = 50 cm
dp = 10 cm
Nu = 312 kN
MB 25
GA 240/360

u Beogradu, 09/01/2005 Predmetni nastavnik:

asistent:

overa: _________________ Prof. dr Mihajlo Đurđević, dipl.građ.inž., s.r.

148 194 119 ® 150 204 119 Ø 209

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z3/1

MB 25 ⇒ fB = 17.25 MPa = 1.725 kN/cm2

GA 240/360 ⇒ σv = 240 MPa = 24 kN/cm2
Aa1 = 15.27 cm2 (6Ø18) ; Aa2 = 5.09 cm2 (2Ø18) (varijanta sa Aa2 ≠ 0)
4 × 4.5 + 2 × 9.5
a1 = = 6.2 cm ⇒ h = 50 – 6.2 = 43.8 cm ; a2 = 4.5 cm
6

Zadatak 1b. Zanemarenje nosivosti armature u pritisnutoj zoni preseka

× +
ΣN = 0: µ = α b × s = Aa σv N u
b× h ×fB
2
h d 
ΣMa1 = 0: M u =   × b × f B - Nu ×  - a 1 
k 2 
a. čisto savijanje
15.27 × 24
µ= = 0.162 = 16.154% ⇒ εb/εa1 = 2.725/10‰ ; k = 2.599 ; s = 0.214
30 × 43.8 × 1.725
2
 43.8 
Mu =   × 30 × 1.725 = 14714 kNcm = 147.14 kNm
 2.599 
b. savijanje sa silom pritiska
15.27 × 24 + 312
µ= = 0.299 = 29.908% ⇒ εb/εa1 = 3.5/5.95‰ ; k = 1.986 ; s = 0.370
30 × 43.8 × 1.725
2
 43.8   50 
Mu =   × 30 × 1.725 − 312 ×  − 6.2  = 19333 kNcm = 193.33 kNm
 1.986   2 
c. savijanje sa silom zatezanja
15.27 × 24 − 150
µ= = 0.095 = 9.541% ⇒ εb/εa1 = 1.8/10‰ ; k = 3.321 ; s = 0.153
30 × 43.8 × 1.725
2
 43.8   50 
Mu =   × 30 × 1.725 + 150 ×  − 6.2  = 11840 kNcm = 118.4 kNm
 3.321   2 

Zadatak 1c. Uticaj nosivosti armature u pritisnutoj zoni preseka

Najpre se određuje položaj neutralne linije s iz uslova ravnoteže normalnih sila:
ΣN = 0: Dbu1 + Dau - Zau - Nu = 0
s
s ≤ 0.259 = 7/27 ⇒ εa1 = 10‰ ; ε b = × ε a1
1− s
1− s
s ≥ 0.259 = 7/27 ⇒ εb = 3.5‰ ; εa1 = × εb
s
ε 3ε − 2
α b = b × (6 − ε b ) za εb ≤ 2‰ ; α b = b za 2‰ ≤ εb ≤ 3.5‰
12 3ε b
Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z3/2

Dbu = αb × b × x × fB = αb × s × b × h × fB ( s = x/h )
x − a2
εa 2 = × ε b ⇒ σa2 = Ea × εa2 ≤ σv ⇒ Dau = Aa2 × σa2
x
σa1 = Ea × εa1 ≤ σv ⇒ Zau = Aa1 × σa1
Kada se nakon niza iteracija pronađe položaj neutralne linije, sračunava se položaj sile pritiska u
betonu i krak unutrašnjih sila:
8 − εb ε × (3ε b − 4 ) + 2
η= za εb ≤ 2‰ ; odnosno η= b za 2‰ ≤ εb ≤ 3.5‰
4 × (6 − ε b ) 2ε b × (3ε b − 2)
zb = h - η × x = h × (1 - η × s)
a zatim, iz uslova ravnoteže momenata savijanja u odnosu na težište zategnute armature, određuje i
traženi moment loma:
ΣMa1 = 0: Dbu × zb + Dau × (h - a2) = Mau
d 
M u = M au − N u ×  − a1 
2 
Rezultati proračuna prikazani su tabelarno.

a. čisto savijanje
s εb εa1 αb Dbu εa2 σa2 Dau σa1 Zau ΣNu
(-) (‰) (‰) (-) (kN) (‰) (MPa) (kN) (MPa) (kN) (kN)

0.200 2.5 10 0.733 332.7 1.217 240.0 122.1 240.0 366.4 88.4
0.150 1.765 10 0.623 211.9 0.557 117.0 59.5 240.0 366.4 -95.0
0.180 2.195 10 0.696 284.3 0.943 198.1 100.8 240.0 366.4 18.7
0.175 2.123 10 0.686 272.5 0.879 184.5 93.9 240.0 366.4 0.0

2.123 × (3 × 2.123 − 4 ) + 2
εb = 2.123‰ ⇒ η = = 0.379
2 × 2.123 × (3 × 2.123 − 2)
zb = 43.8×(1- 0.379×0.175) = 40.92 cm
ΣMa1 = 0: 272.5×40.92 + 93.9×(43.8 - 4.5) = Mau = 14850 kNcm = 148.5 kNm
Nu = 0 ⇒ Mu = Mau = 148.5 kNm

b. savijanje sa silom pritiska

s εb εa1 αb Dbu εa2 σa2 Dau σa1 Zau ΣNu
(-) (‰) (‰) (-) (kN) (‰) (MPa) (kN) (MPa) (kN) (kN)

0.350 3.5 6.5 0.810 642.7 2.473 240.0 122.1 240.0 366.4 86.4
0.300 3.5 8.167 0.810 550.9 2.302 240.0 122.1 240.0 366.4 -5.4
0.305 3.5 7.975 0.810 560.1 2.322 240.0 122.1 240.0 366.4 3.8
0.303 3.5 8.053 0.810 556.3 2.314 240.0 122.1 240.0 366.4 0.0

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z3/3

3.5 × (3 × 3.5 − 4 ) + 2
εb = 3.5‰ ⇒ η = = 0.416
2 × 3.5 × (3 × 3.5 − 2)
zb = 43.8×(1 – 0.416×0.303) = 38.31 cm
ΣMa1 = 0: 556.3×38.31 + 93.9×(43.8 – 4.5) = Mau = 26120 kNcm = 261.2 kNm
 0.50 
Nu = 312 kN ⇒ M u = 261.2 − 312 ×  − 0.062  = 202.4 kNm
 2 
c. savijanje sa silom zatezanja
s εb εa1 αb Dbu εa2 σa2 Dau σa1 Zau ΣNu
(-) (‰) (‰) (-) (kN) (‰) (MPa) (kN) (MPa) (kN) (kN)

0.150 1.765 10 0.623 211.9 0.557 117.0 59.5 240.0 366.4 55.0
0.130 1.494 10 0.561 165.5 0.314 66.0 33.6 240.0 366.4 -17.4
0.140 1.628 10 0.593 188.4 0.434 91.2 46.4 240.0 366.4 18.3
0.135 1.559 10 0.577 176.6 0.373 78.3 39.8 240.0 366.4 0.0

8 − 1.559
εb = 1.559‰ ⇒ η = = 0.363
4 × (6 − 1.559)
zb = 43.8×(1 – 0.363×0.135) = 41.69 cm
ΣMa1 = 0: 176.6×41.69 + 39.8×(43.8 – 4.5) = Mau = 8929 kNcm = 89.29 kNm
 0.50 
Zu = 150 kN ⇒ M u = 89.29 − (−150) ×  − 0.062  = 117.5 kNm
 2 

Zadatak 2. Određivanje nosivosti T preseka

Najpre se određuje položaj neutralne linije s iz uslova ravnoteže normalnih sila:
ΣN = 0: Dbu1 – Dbu2 - Zau - Nu = 0
s
s ≤ 0.259 = 7/27 ⇒ εa1 = 10‰ ; ε b = × ε a1
1− s
1− s
s ≥ 0.259 = 7/27 ⇒ εb = 3.5‰ ; εa1 = × εb
s
σa1 = Ea × εa1 ≤ σv ⇒ Zau = Aa1 × σa1
x − dp
ε bd = × εb
x
Dbu1 = αb1 × B × x × fB = αb1 × s × B × h × fB ( s = x/h )
Dbu2 = αb2 × (B - b) × (x-dp) × fB = αb2 × (B - b) × (s - δ) × h × fB ( δ = dp/h )
Koeficijenti punoće naponskog dijagrama betona αb1, αb2 se određuju za dilatacije εb i εbd
respektvino (dilatacije gornje, odnosno donje ivice ploče) iz odgovarajućih izraza:
ε 3ε − 2
α b = b × (6 − ε b ) za εb ≤ 2‰ ; α b = b za 2‰ ≤ εb ≤ 3.5‰
12 3ε b
Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z3/4

Kada se nakon niza iteracija pronađe položaj neutralne linije, sračunava se položaj sila Dbu1, Dbu2 i
kraci unutrašnjih sila u odnosu na težište zategnute armature:
zb1 = h - η1 × x = h × (1 - η1 × s)
zb2 = h - dp - η2 × (x - dp) = h × [(1 - δ - η2 × (s - δ)]
Bezdimenzioni koeficijent η je funkcija dilatacije betona i sračunava se iz izraza:
8 − εb ε × (3ε b − 4 ) + 2
η= za εb ≤ 2‰ ; odnosno η= b za 2‰ ≤ εb ≤ 3.5‰
4 × (6 − ε b ) 2ε b × (3ε b − 2)
Zatim se iz uslova ravnoteže ΣMa1 = 0 određuje i traženi moment loma:
ΣMa1 = 0: Dbu × zb1 – Dbu2 × zb2 = Mau
d 
M u = M au − N u ×  − a1 
2 
Rezultati proračuna prikazani su tabelarno.
dp 10
δ= = = 0.228
h 43.8
s εb εa1 αb1 Dbu1 εbd αb2 Dbu2 σa1 Zau ΣNu
(-) (‰) (‰) (-) (kN) (‰) (-) (kN) (MPa) (kN) (kN)

0.228 2.956 10 0.774 601.2 0.000 0.000 0.0 240.0 366.4 -77.3
0.3 3.5 8.167 0.810 826.3 0.838 0.361 29.4 240.0 366.4 118.5
0.24 3.158 10 0.789 644.2 0.156 0.076 1.0 240.0 366.4 -35.2
0.255 3.423 10 0.805 698.7 0.361 0.169 5.2 240.0 366.4 15.1
0.2504 3.341 10 0.800 682.0 0.297 0.141 3.6 240.0 366.4 0.0

3.341× (3 × 3.341 − 4) + 2
εb = 3.341‰ ⇒ η 1 = = 0.413
2 × 3.341 × (3 × 3.341 − 2 )
8 − 0.297
εbd = 0.297‰ ⇒ η2 = = 0.338
4 × (6 − 0.297 )
zb1 = 43.8 × (1 – 0.413×0.2504) = 39.3 cm
zb2 = 43.8 × [(1 - 0.228 – 0.338 × (0.2504 - 0.228)] = 33.5 cm

ΣMa1 = 0: 682.0×39.3 – 3.6×33.5 = Mau = 26686 kNcm = 266.86 kNm

 0.50 
Nu = 312 kN ⇒ M u = 266.86 − 312 ×  − 0.062  = 208.1 kNm
 2 

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

GRAĐEVINSKI FAKULTET U BEOGRADU
ODSEK ZA KONSTRUKCIJE
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA
školska 2004/2005. godina

ZADATAK 4
1. Odrediti potrebnu površinu armature i oblikovati poprečni presek pravougaonog oblika centrično za-
tegnutog elementa.

Zg = 305 kN Zp = 337 kN GA 240/360

2. Odrediti potrebnu površinu armature za pravougaoni poprečni presek zadatih dimenzija, opterećen
silom zatezanja i momentom savijanja u fazi malog ekscentriciteta.

b = 30 cm Zg = 305 kN Mg = 6,6 kNm

d = 25 cm Zp = 337 kN GA 240/360

3. Odrediti potrebnu površinu armature za kružni poprečni presek prečnika D, opterećen graničnim
momentom savijanja Mu i graničnom normalnom silom pritiska N u.

Mu = 617 kNm Nu = 392 kN D = 60 cm MB 35 RA 400/500

4. Primenom blok-dijagrama napona pritiska u betonu odrediti moment nosivosti M u stuba kružnog
poprečnog preseka pri zadatoj graničnoj sili pritiska N u. Rezultat kontrolisati pomoću dijagrama
interakcije.

Aa = 6 RØ 14 Nu = 394 kN D = 35 cm MB 25 RA 400/500

5. Dimenzionisati centrično pritisnuti stub (ne uvodeći u proračun izvijanje), ukoliko je presek:
a. pravougaoni, zadate širine b = 30 cm,
b. kružnog oblika,
c. spiralno armirani kružni presek.

Ng = 630 kN Np = 398 kN MB 25 GA 240/360

6. Za stub pravougaonog poprečnog preseka za koji su date tri kombinacije uticaja usled stalnog i pov-
remenog opterećenja, odrediti potrebnu površinu armature. Uticaj izvijanja zanemariti.

a. Ng = 1385,8 kN Mp = ±826,3 kNm b = 40 cm

b. Ng = 3682,9 kN Mp = ±637,7 kNm d = 85 cm
c. Ng = 4820,8 kN Mp = ±238,9 kNm MB 40
RA 400/500

Sve poprečne preseke nacrtati u razmeri 1:10 (1:5) !

u Beogradu, 31/12/2004. Predmetni nastavnik:

asistent:

overa: _________________ Prof. dr Mihajlo Đurđević, dipl.građ.inž., s.r.

30.4|15.21 A=64.06...M=78.4 •36.3 Ø37.2 #33.29 213 1.865

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/1

Zadatak 1. Odrediti potrebnu površinu armature i oblikovati poprečni presek pravougaonog obli-
ka centrično zategnutog elementa. Podaci za proračun:
Zg = 305 kN Zp = 337 kN GA 240/360
GA 240/360 ⇒ σv = 240 MPa = 24 kN/cm2
Zu = 1.6×Zg + 1.8×Zp = 1.6×305 + 1.8×337 = 1094.6 kN
1094.6
Aa = = 45.61 cm2 ⇒ usvojeno: 15Ø20 (47.12 cm2)
24.0
b ≥ 2×2.5 + 2×0.8 + 5×2.0 + (5-1)×5.0 = 36.6 cm ⇒ usvojeno b = 40 cm
d ≥ 2×2.5 + 2×0.8 + 3×2.0 + (3-1)×3.0 = 18.6 cm ⇒ usvojeno d = 20 cm

Zadatak 2. Odrediti potrebnu površinu armature za pravougaoni poprečni presek zadatih dimen-
zija, opterećen silom zatezanja i momentom savijanja u fazi malog ekscentriciteta.
b = 30 cm Zg = 305 kN Mg = 6,6 kNm
d = 25 cm Zp = 337 kN GA 240/360
GA 240/360 ⇒ σv = 240 MPa = 24 kN/cm2
Zu = 1.6×Zg + 1.8×Zp = 1.6×305 + 1.8×337 = 1094.6 kN
Mu = 1.6×Mg = 1.6×6.6 = 10.56 kNm

M u 10.56 × 102
e= = = 0.96 cm
Zu 1094.6

d 25
pretp. a1 = a2 = 4.5 cm ⇒ ya1 = ya2 = −a 1= − 4.5 = 8.0 cm
2 2
Zu y + e 1094.6 8.0 + 0.96
A a1 = × a2 = × = 25.55 cm2 ⇒ ≈ 5Ø25
σ v y a1 + y a 2 24.0 8.0 + 8.0

Zu y − e 1094.6 8.0 − 0.96

Aa 2 = × a1 = × = 20.05 cm2 ⇒ ≈ 4Ø25
σ v y a1 + y a 2 24.0 8.0 + 8.0

Kako se jače zategnuta armatura ne može smestiti u jedan horizontalni red, potrebno je korigovati
pretpostavljeni položaj njenog težišta. Povećanjem veličine a1 povećaće se armatura Aa1 a smanjiti
Aa2, pa je pretpostavljeno:
a1 = 6.33 cm ⇒ ya1 = 12.5 - 6.33 = 6.17 cm ; a2 = 4.5 cm ⇒ ya2 = 12.5 - 4.5 = 8.0 cm
1094.6 8.0 + 0.96
A a1 = × = 28.85 cm2 ⇒ usvojeno 6Ø25 (29.45 cm2)
24.0 6.17 + 8.0
1094.6 6.17 − 0.96
Aa 2 = × = 16.75 cm2 ⇒ usvojeno 4Ø25 (19.63 cm2)
24.0 6.17 + 8.0

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/2

Zadatak 3. Odrediti potrebnu površinu armature za kružni poprečni presek prečnika D, opterećen
graničnim momentom savijanja Mu i graničnom normalnom silom pritiska Nu.
Mu = 617 kNm Nu = 392 kN D = 60 cm MB 35 RA 400/500
MB 35 ⇒ fB = 23 MPa = 2.3 kN/cm2
RA 400/500 ⇒ σv = 400 MPa = 40 kN/cm2
Nu 392
nu = = = 0.060
πd f B π × 302 × 2.3
2

Mu 617 × 102
mu = = = 0.158
πRd 2f B π × 60 × 302 × 2.3

pretpostavljeno: a = 4.5 cm ⇒ a/R = 4.5/60 = 0.075

Očitavanje koeficijenta armiranja se obavlja sa dijagrama 161 (Najdanović, Alendar, Ješić):

fB 2.3
µ = 0.40 ⇒ Aa = µ × π × d 2 × = 0.40 × π × 302 × = 65.03 cm2
σv 40

usvojeno 14RØ25 (68.72 cm2)

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/3

Zadatak 4. Primenom blok-dijagrama napona pritiska u betonu odrediti moment nosivosti Mu

stuba kružnog poprečnog preseka pri zadatoj graničnoj sili pritiska Nu. Rezultat
kontrolisati pomoću dijagrama interakcije.
Aa = 6 RØ 14 Nu = 394 kN D = 35 cm MB 25 RA 400/500
Aa = 9.24 cm2 (6RØ14)
MB 25 ⇒ fB = 17.25 MPa ; RA 400/500 ⇒ σv = 400 MPa
α = 0.95 (presek se širi ka neutralnoj liniji) ⇒ σb = 0.95×fB
r = D/2 = 35/2 = 17.5 cm
0.259
s = 0.259 ⇒ εa = 10‰ ; ε b = × 10 = 3.5‰
1 − 0.259
h = 35 - 4 = 31 cm ⇒ x = 0.259×31 = 8.04 cm
0.8x = 0.8×8.04 = 6.43 cm
17.5 − 6.43
ϕb = arccos = 50.8° = 0.886 rad
17.5

 sin 2 0.886 
A bp = 17.52 ×  0.886 −  = 121.3 cm2
 2 
Dbu = α×fB×Abp = 0.95×1.725×121.3 = 198.7 kN
Aa 9.24
Da = 35 - 2×4 = 27 cm ⇒ a a = = = 10.89 cm2/m
π × Da π × 0.27

17.5 − 8.04
ra = Da/2 = 27/2 = 13.5 cm ⇒ ϕa = arccos = 45.5° = 0.794 rad
13.5
Aap = aa×ϕa×Da = 10.89×0.794×27.0 = 2.33 cm2
Dau = Aap×σq = 2.33×40 = 93.4 kN
Aaz = aa×(π−ϕa)×Da = 10.89×(π−0.794)×27.0 = 6.90 cm2
Zau = Aaz×σv = 6.90×40 = 276.1 kN
ΣN = 0: Dbu + Dau - Zau - Nu = 0
ΣN = 0: 198.7 + 93.4 – 276.1 – 394 = -378.0 kN < 0 ⇒ s > 0.259.
Uslov ravnoteže normalnih sila nije zadovoljen. Postupak se ponavlja sa korigovanim s do
postizanja željene tačnosti. Rezultati proračuna su prikazani tabelarno.
εb εa s x 0.8x ϕb ϕa Abp Dbu Dau Zau ΣNu
‰ ‰ - cm cm rad rad cm2 kN kN kN kN
3.50 3.50 0.500 15.50 12.40 1.275 1.422 305.1 500.0 167.2 202.2 71.0
3.50 4.28 0.450 13.95 11.16 1.200 1.305 264.1 432.8 153.4 216.0 -23.8
3.50 3.95 0.470 14.57 11.66 1.230 1.352 280.4 459.5 159.0 210.5 14.0
3.50 4.07 0.463 14.34 11.47 1.219 1.335 274.3 449.6 156.9 212.5 0.0

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/4

Položaji unutrašnjih sila Dbu, Dau i Zau u odnosu na centar kruga određeni su izrazima:

2 sin 3 ϕb 2 sin 3 1.219

a1 = × ×r = × × 17.5 = 10.78 cm
3 ϕ − sin 2ϕb 3 1.219 − sin 2 × 1.219
b
2 2
sin ϕa sin 1.335
a2 = × ra = × 13.5 = 9.83 cm
ϕa 1.335

sin( π − ϕa ) sin( π − 1.335)

a3 = × ra = × 13.5 = 7.26 cm
π − ϕa π − 1.335

Traženi moment loma se određuje iz sume momenata savijanja u odnosu na centar kruga:
Mu = Dbu×a1 + Dau×a2 + Zau×a3 = 449.6×10.78 + 156.9×9.83 + 212.5×7.26
Mu = 7930 kNcm = 79.3 kNm
Kontrola pomoću dijagrama interakcije:

R = 35 cm ⇒ d = R/2 = 17.5 cm
a/R = 4/35 = 0.114 ≈ 0.1 ; RA 400/500 ⇒ σv = 400 MPa ⇒ dijagram 163.
394 9.24 400
nu = = 0.237 ; µ = × = 0.223
π × 17.5 × 1.725
2
π × 17.5 17.25
2

sa dijagrama gore: mu = 0.137 ⇒ Mu = 0.137×π×17.52×35×1.725 = 7958 kNcm

Mu = 79.58 kNm

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/5

Zadatak 5. Dimenzionisati centrično pritisnuti stub (ne uvodeći u proračun izvijanje), ukoliko je
presek:
a. pravougaoni, zadate širine b = 30 cm,
b. kružnog oblika,
c. spiralno armirani kružni presek.
Ng = 630 kN Np = 398 kN MB 25 GA 240/360
MB 25 ⇒ fB = 17.25 MPa = 1.725 kN/cm2
GA 240/360 ⇒ σv = 240 MPa = 24 kN/cm2
Nu = 1.9×Ng + 2.1×Np = 1.9×630 + 2.1×398 = 2032.8 kN
240
usv. µ = µmin. = 0.6% ; µ = 0.6 × = 8.35%
17.25
Nu 2032.8
A b,potr . = = −2
= 1087.6 cm2
f B × (1 + µ) 1.725 × (1 + 8.35 × 10 )

a. stub pravougaonog preseka

A b,potr . 1087.6
d potr . = = = 36.3 cm ⇒ usvojeno: b/d = 30/40 cm
b 30
Aa,potr. = 0.6×10-2×1087.6 = 6.53 cm2 ⇒ usvojeno: 4Ø16 (8.04 cm2)

15Ø = 15 × 1.6 = 24 cm 
 
e u ,max . = min . min ( b, d ) = 30 cm  = 24 cm ⇒ usvojeno: UØ8/20
 
 30 cm 
b. stub kružnog preseka

4 4
D potr. = × A b ,potr . = × 1087.6 = 37.2 cm ⇒ usvojeno: D = 40 cm
π π
Aa,potr. = 0.6×10-2×1087.6 = 6.53 cm2 ⇒ usvojeno: 6Ø12 (6.78 cm2)

15Ø = 15 × 1.2 = 18 cm 
 
e u ,max . = min . D = 40 cm  = 18 cm ⇒ usvojeno: UØ8/15
 
 30 cm 
c. spiralno armiran stub kružnog preseka
usv. µ = µmin. = 0.6% ; µs = 2.5×µ. = 1.5%
σq 240 σ vs 240
k0 = = = 13.91 ; ks = = = 13.91
f B 17.25 f B 17.25

Nu 2032.8
A bs = = = 785.2 cm2
[ ]
f B × (1 + k 0 × µ 0 + 2 k s × µ s ) 1.725 × 1 + 13.91 × (0.6 + 2 × 1.5) × 10 −2

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/6

4 4
Ds,potr. = × A bs ,potr . = × 785.2 = 31.6 cm
π π
Aa,potr. = 0.6×10-2×785.2 = 4.71 cm2 ⇒ usvojeno: 6Ø12 (6.78 cm2)
Aas,potr. = 1.5×10-2×785.2 = 11.78 cm2
pretp. Øs 12 ⇒ as(1) = 1.13 cm2

a s(1) × Ds × π a (1) × Ds × π 1.13 × 31.6 × π

A as = ⇒ e as = s = = 9.54 cm
e as A as 11.78

D 5 = 31.6 5 = 6.32 cm 
e as,max . = min . s  = 6.32 cm ⇒ eas,usv. = 6 cm
 8 cm 
A as × e as 11.78 × 6.0
a s(1,potr . = = = 0.71 cm2 ⇒ usv. Øs 10 ⇒ as(1) = 0.79 cm2
)

Ds × π 31.6 × π

usvojeno: Øs10/6
D = Ds + 2a0 + 2Øs/2 = 31.6 + 2×2.5 + 1 = 37.6 cm ⇒ usvojeno: D = 40 cm

Zadatak 6. Za stub pravougaonog poprečnog preseka za koji su date tri kombinacije uticaja usled
stalnog i povremenog opterećenja, odrediti potrebnu površinu armature. Uticaj
izvijanja zanemariti.
a. Ng = 1385,8 kN Mp = ±826,3 kNm b = 40 cm MB 40
b. Ng = 3682,9 kN Mp = ±637,7 kNm d = 85 cm RA 400/500
c. Ng = 4820,8 kN Mp = ±238,9 kNm
Kako su momenti savijanja alternativni, presek će biti armiran simetrično, bez obzira da li je
napregnut u fazi velikog ili malog ekscentriciteta. Dimenzionisanje se sprovodi grafički, pomoću
dijagrama interakcije.
pretp. a1 = 6.5 cm ⇒ a1/d = 6.5/85 = 0.076 ≈ 0.075
Za dimenzionisanje se koristi dijagram br. 113 (Najdanović, Alendar, Ješić), konstruisan za simet-
rično armirane preseke, armirane armaturom RA 400/500, sa odnosom a/d = 0.075.
MB 40 ⇒ fB = 25.5 MPa = 2.55 kN/cm2
RA 400/500 ⇒ σv = 400 MPa = 40 kN/cm2
kombinacija uticaja a.:
pretpostavljeno εa1 > 3‰ (zatezanje) ⇒ γu,g = 1.6 ; γu,p = 1.8
Mu = 1.8×826.3 = 1487.3 kNm
Nu = 1.6×1385.8 = 2217.3 kN
Sračunavanje bezdimenzionih veličina mu, nu:
Mu 1487.3 × 102
mu = = = 0.202
b × d2 × fB 40 × 852 × 2.55

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/7

Nu 2217.3
nu = = = 0.256
b × d × fB 40 × 85 × 2.55

Sa dijagrama interakcije za ove vrednosti se očitava: µ ≈ 0.255. Takođe, uočava se da je tačka u zo-
ni u kojoj su dilatacije armature između vrednosti -10‰ i -3‰, pa su pretpostavljene vrednosti koe-
ficijenata sigurnosti dobre.

Međutim, uočena tačka se na dijagramu nalazi u oblasti velikog ekscentriciteta, gde normalna sila
pritiska smanjuje potrebnu površinu zategnute armature u preseku. Kako stalno opterećenje izaziva
samo normalnu silu, a ne i moment savijanja, veća potrebna površina armature bi se dobila kada ovo
opterećenje uopšte ne bi uzeli u obzir. S druge strane, kako se STALNO OPTEREĆENJE MORA
NALAZITI NA KONSTRUKCIJI (mora biti obuhvaćeno svim razmatranim kombinacijama uticaja),
biće primenjeni koeficijenti sigurnosti za POVOLJNO DEJSTVO stalnog opterećenja. Dalje sledi:
1487.3 × 102
Mu = 1.8×826.3 = 1487.3 kNm ⇒ mu = = 0.202
40 × 852 × 2.55
1385.8
Nu = 1.0×1385.8 = 1385.8 kN ⇒ nu = = 0.160
40 × 85 × 2.55
Sa dijagrama interakcije za ove vrednosti se očitava: µ ≈ 0.32 > 0.255.

kombinacija uticaja b.:

pretpostavljeno εa1 < 0‰ (pritisak) ⇒ γu,g = 1.9 ; γu,p = 2.1
1339.2 × 10 2
Mu = 2.1×637.7 = 1339.2 kNm ⇒ mu = = 0.182
40 × 852 × 2.55
6997.5
Nu = 1.9×3682.9 = 6997.5 kN ⇒ nu = = 0.807
40 × 85 × 2.55
Sa dijagrama interakcije za ove vrednosti se očitava: µ ≈ 0.315. Takođe, uočava se da je tačka u zo-
ni u kojoj su dilatacije armature između vrednosti -0.5‰ i 0‰ (procenjeno približno εa1 ≈ -0.38‰),
pa treba korigovati pretpostavljene vrednosti koeficijenata sigurnosti.
1.9 − 1.6 2.1 − 1.8
γ u ,g = 1.9 − × 0.38 = 1.862 ; γ u ,p = 2.1 − × 0.38 = 2.062
3− 0 3−0
Proračun se ponavlja sa korigovanim koeficijentima sigurnosti:
1314.9 × 10 2
Mu = 2.062×637.7 = 1314.9 kNm ⇒ mu = = 0.178
40 × 852 × 2.55
6857.6
Nu = 1.862×3682.9 = 6857.6 kN ⇒ nu = = 0.791
40 × 85 × 2.55
Sa dijagrama interakcije za ove vrednosti se očitava: µ ≈ 0.29, εa1 ≈ -0.38‰.

kombinacija uticaja c.:

pretpostavljeno εa1 < 0‰ (pritisak) ⇒ γu,g = 1.9 ; γu,p = 2.1
501.7 × 10 2
Mu = 2.1×238.9 = 501.7 kNm ⇒ mu = = 0.068
40 × 852 × 2.55

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/8

9159.5
Nu = 1.9×4820.8 = 9159.5 kN ⇒ nu = = 1.056
40 × 85 × 2.55
Sa dijagrama interakcije za ove vrednosti se očitava: µ ≈ 0.23. Uočena tačka je u zoni u kojoj je
armatura pritisnuta (εa1 < 0‰), pa su pretpostavljene vrednosti koeficijenata sigurnosti dobre.

U ovom slučaju, uočena tačka se na dijagramu nalazi u oblasti malog ekscentriciteta, gde normalna
sila pritiska povećava potrebnu površinu armature u preseku. Naime, iz oblika dijagrama interakcije
sledi da bi smanjenjem normalne sile u ovoj oblasti (pomeranjem ulevo duž iste linije mu = 0.068)
dobili manji koeficijent armiranja. Za (potpuno nepotrebnu) računsku proveru, sledi:
501.7 × 10 2
Mu = 2.1×238.9 = 501.7 kNm ⇒ mu = = 0.068
40 × 852 × 2.55
5785.0
Nu = 1.2×4820.8 = 5785.0 kN ⇒ nu = = 0.667
40 × 85 × 2.55
Napominje se jedino da je koeficijent sigurnosti za slučaj povoljnog dejstva stalnog opterećenja u
ovom slučaju γu,g = 1.2 (εa1 < 0‰). Sa dijagrama interakcije za ove vrednosti se očitava µ < 0.

Rezime:
- kombinacija a: µ ≈ 0.32
- kombinacija b: µ ≈ 0.29
- kombinacija c: µ ≈ 0.23
Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK
TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/9

U ovom slučaju, merodavna je kombinacija a. Pot- 5RØ25

rebna površina armature je:

5.5 4.5
f
Aa = µ × b × d × B
σv
2.55 2RØ25
Aa = 0.32 × 40 × 85 × = 69.36 cm2

20
40 2RØ12
usv.: ±7RØ25 (±34.37 cm ) 2

5 × 4.5 + 2 × 10
a1 = a2 = = 6.07 cm
7 URØ8/30

85
25
⇒ a1/d = 6.07/85 = 0.071 ≈ 0.075
Očitane vrednosti sa dijagrama veoma dobro odgo-
varaju analitički sračunatim: 2RØ12
- kombinacija a:

20
2RØ25
εb/εa1 = 2.94/-10‰, µ = 0.320, γu = 1.0/1.8
- kombinacija b:

4.5 5.5
εb/εa1 = 3.50/-0.38‰, µ = 0.294, γu = 1.862/2.062
- kombinacija c:
εb/εa1 = 3.11/0.72‰, µ = 0.234, γu = 1.9/2.1 5RØ25
što govori da je pažljivim očitavanjem sa odgovara- 4.5 8 2x7.5=15 8 4.5
jućeg dijagrama moguće dobiti potpuno tačne rezul-
tate. 40

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK

 TEORIJA BETONSKIH KONSTRUKCIJA Z4/10

Z1 Z2 4Ø25
5Ø20

4.5 5.5 10.5 4.5

4.5 5.5 5.5 4.5

2Ø25

25
5Ø20 UØ8/30
20

UØ8/30

5Ø20 4Ø25

4.5 7.5 2x8=16 7.5 4.5 4.5 3x7=21 4.5

40 30

Z3 Z4
4.5

URØ8/25

4
URØ8/25
51

27

14RØ25 6RØ14
4

35
4.5

60

Z5a Z5b Z5c

2Ø16 UØ8/15 Øs10/6
4

4
40

32

32

32

UØ8/20 6Ø12 6Ø12

4

2Ø16

4 22 4 40 40
30

Primeri za vežbe - GODIŠNJI ZADATAK