MGA KARAGDAGANG BABASAHIN SA ARALING PANLIPUNAN 10

ARALIN 13

Yunit II: Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan

Paksa: Mga Isyung Politikal at Pangkapayapaan
Layunin:
Sa pagtatapos ng talakayan, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
1. Natutukoy ang mga iba’t – ibang isyung pampulitikal;
2. Naipaliliwanang ang mga konseptong may kinalaman sa mga isyung politikal: at
3. Natatalakay ang tungkol sa agawan sa teritoryo bilang isang isyung politikal sa Pilipinas.
Sumangguni sa bidyu tungkol sa agawan sa teritoryo:
https://www.bing.com/videos/search?
q=video+tungkol+sa+agawan+sa+teritoryo&&view=detail&mid=BC50B1873DDFBB355B3FBC5
0B1873DDFBB355B3F&&FORM=VRDGAR&ru=%2Fvideos%2Fsearch%3Fq%3Dvideo
%2Btungkol%2Bsa%2Bagawan%2Bsa%2Bteritoryo%26FORM%3DHDRSC3
https://www.bing.com/videos/search?
q=video+tungkol+sa+agawan+sa+teritoryo&&view=detail&mid=AB5B2BC832917F147489AB5B
2BC832917F147489&&FORM=VRDGAR&ru=%2Fvideos%2Fsearch%3Fq%3Dvideo
%2Btungkol%2Bsa%2Bagawan%2Bsa%2Bteritoryo%26FORM%3DHDRSC3
Migrasyon

- Tummutukoy sa paglipat ng mga tao sa ibang lugar upang doon manirahan

2 uri ng migrasyon: panloob at panlabas

Panloob na Migrasyon

- migrasyon sa loob ng bansa lamang

Panlabas na Migrasyon

- tawag kapag lumipat ang tao sa ibang bansa upang doo manirahan

Migrante

- tawag sa mga taong lumilipat ng lugar/ tirahan

2 Uri ng Migrante
pansamantala (migrant) pampermanente (immigrant)
Economic migrants - Sila ang naghahanap ng mas magandang pagkakataon upang
mapaunlad ang kanilang kabuhayan. pinakamabilis dumami na grupo ng migrante
231.5 milyong tao or 3%

Saint John Bosco College of Northern Luzon, Inc.Page 1

ilang milyong tao o ilang porsyento ng populasyon ng buong mundo ang nakatira sa labas ng
kanilang sariling bansa? (2013 survey)
Mga rehiyon na may pinakamaraming nakatirang migrante
1. Europe (59%) 3. northern america (71&)
2. Asia (72%)
United States

- bansang may pinakamataas na bilang ng migranteng Pilipino (2012)

- 6 na epekto ng migrasyon

6 na epekto ng migrasyon
1. pagbabago ng populasyon 4. pag-unlad ng ekonomiya
2. kaligtasan at karapatang pantao 5. brain drain
3. pamilya at pamayanan 6. integration at multiculturalism
Multiculturalism

- doktrinang naniniwala an ang iba't ibang kultura ay maaaring magsama sama nang
payapa at pantay-pantay sa isang lugar o bansa
Brain Drain

- matapos makapag aral sa pilipinas ang mga eksperto sa iba't ibang larangan ay mas
pinipili nilang mangibang bansa
Pambansang teritoryo
Ang pambansang teritoryo ay binubuo ng kapuluang Pilipinas, kasama ang lahat ng mga
pulo at mga karagatan na nakapaloob dito, at lahat ng iba pang mga teritoryo na nasa ganap na
kapangyarihan o hurisdiksyon ng Pilipinas, na binubuo ng mga kalupaan, katubigan, at
himpapawirin nito, kasama ang dagat teritoryal, ang lalim ng dagat, ang kailaliman ng lupa, ang
mga kalapagang insular, at ang iba pang mga pook submarina nito. Ang mga karagatang
nakapaligid, nakapagitan at nag-uugnay sa mga pulo ng kapuluan, maging ano man ang lawak
at mga dimensyon ay nag-aanyong bahagi ng panloob na karagatan ng Pilipinas.
Territorial despute

- mga suliraning may kinalaman sa hanganan ng teritoryo ng bansa

Madalas na dahilan ng territorial dispute

- kasaganaan ng likas na yaman sa pinag aagawang teritoryo

Nauuri sa dalawa ang dahilan kung bakit nag aagawan ang mga estado sa mga teritoryo
A. materyal at B. simboliko
Materyal na dahilan ng suliraning teritoryal
Populasyon Likas na yaman
Saint John Bosco College of Northern Luzon, Inc.Page 2
Strategic value ng teritoryo
Simbolikong dahilan ng suliraning teritoryal
a. kultura at
b. kasaysayan ng estado
Ano ang kadalasang ibinubunga ng suliranin tungkol sa hangganan ng teritoryo?
labanan at digmaan
Bakit mahalaga ang isyu ng mga teritorial dispute sa pandaigdigang komunidad?
1. may kaugnayan sa karapatan ng bawat estado
2. para sa pagpapanatili ng kapayapaan sa mundo
Kuwalipikasyon sa pagiging estado ng bansa?
1. permanenteng populasyon 3. pamahalaan
2. malinaw na teritoryo 4. kakayahang makipag ugnayan sa iba
pang mga estado

International law

- Batas na nagsasabing ang pang aangkin ng isang teritoryogamit ang puwersa o

anumang marahas na paraasn ay ipinag babawal.
Person of International Law ang isang estado kung…
1. Permanenteng populasyon 3. Pamahalaan
2. Malinaw na teritoryo 4. Kaya makipag ugnayan sa ibang estado
1987 saligang batas

- Batas na nagbabawal sa political dynasty

Political dynasty

- Panunungkulan ng mga magkakamag anak sa politika

Corruption/ korupsyon

- Intensyonal na pagtatakwil sa tungkulin at obligasyon ng isang opisyal na pamahalaan o

pagkilos na magbubunga ng kaniyang kawalan ng integridad o prinsipyo.
Pinagkuhanan:
https://quizlet.com/257192859/ap-10-mga-isyung-politikal-at-pangkapayapaan-flash-cards/

Saint John Bosco College of Northern Luzon, Inc.Page 3