CANLILARDA ENERJİ Selin Hoca /selinhoca

DÖNÜŞÜMLERİ

ATP VE FOSFORİLASYON ÇEŞİTLERİ

www.selinhoca.com
 METABOLİZMA

METABOLİZMA
✔ Canlı vücudunda gerçekleşen hayatsal faaliyetlere
metabolizma denir. Metabolik faaliyetler anabolizma ve
katabolizma olmak üzere ikiye ayrılır.
1) Aşağıdaki metabolik faaliyetlerden hangisinin
gerçekleşmesi sırasında enerji harcanmaz?
✔ Anabolizma: Hücrede gerçekleşen yapım reaksiyonlarıdır.
A) Protein sentezi
Özümleme ya da asimilasyon reaksiyonları da denir.
B) Yağ hidrolizi
Anabolizma reaksiyonları sırasında enerji harcanır.
C) Fotosentez
Örnek: Dehidrasyon sentezi, fotosentez, kemosentez…
D) Kemosentez
E) Hücresel Solunum
✔ Katabolizma: Hücrede gerçekleşen yıkım reaksiyonlarıdır.
Yadımlama ya da disimilasyon reaksiyonları da denir.
Katabolizma reaksiyonları sırasında enerji
harcanmaz.(Genellikle)
Örnek: Hidroliz, Hücresel solunum…
2) Aşağıdaki kimyasal tepkimelerden hangisi anabolizma
tepkimesi değildir?
✔ Canlılar yaşlandıkça anabolizma olayları azalır, katabolizma
A) ADP + P + Enerji  ATP + H2O
olayları artar.
B) 6CO2 + 6H2O  C6H12O6 + 6O2
C) Aminoasit  Protein + H2O
Genç birey: A > K
D) C6H12O6  2Etil alkol + 2CO2
Yetişkin birey: A = K
E) Glikoz + Glikoz  Maltoz + H2O
Yaşlı birey: A < K

Selin Hoca 2 /selinhoca

 ATP

ATP’nin Yapısı
ATP (ADENOZİN TRİ FOSFAT)

✔ Fotosentez ve kemosentez mekanizmaları ile organik

madde içine yerleştirilmiş olan kimyasal enerjinin kullanılabilir
hale gelmesi için, organik madde hücresel solunum
reaksiyonları ile parçalandıktan sonra açığa çıkan enerjinin
ATP molekülü içine yerleştirilmesi gerekir.
✔ Enerjinin hem organik madde haline getirilmesi hem de
hücresel solunum ile parçalanması sırasında enerjinin bir
kısmı ısı olarak kaybedilir. Ancak küçük bir kısmı ATP içine
✔ Adenin organik bazı, riboz pentoz şekeri ve 3 tane fosforik
yerleştirilerek kullanılabilir.
asitten oluşmuş nükleotit yapılı bir moleküldür.
✔ ATP, enerjiyi kullanılabilir hale getiren organik moleküldür.
✔ Adenin ile riboz arasında glikozit, riboz ile 1. fosforik asit
✔ ATP içine yerleştirilememiş bir serbest enerji kullanılamaz.
arasında ester (fosfoester), diğer fosforik asitler arasında da
✔ Her canlı hücre kendi ATP’sini üretir ve tüketir.
2 tane yüksek enerjili fosfat bağı içerir.
✔ Depolanamaz.
✔ Serbest enerji sadece yüksek enerjili fosfat bağları
✔ Hücre zarından geçemez.
içerisinde depolanır. Bu bağları kopartılması ile de kullanılır.
✔ Hücreler arasında nakli yapılamaz ve cansız ortamda görev
✔ Yüksek enerjili fosfat bağlarının kopartılması hücrede
yapamaz.
kademeli olarak gerçekleştirir. Bu şekilde açığa çıkabilecek
fazla enerjiden hücre korunmuş olur.

Selin Hoca 3 /selinhoca

 ENDERGONİK VE EKZERGONİK TEPKİMELER

✔ Fosforilasyon: ​ATP molekülünün dehidrasyon sentezi ile

üretilmesidir.
ADP + P + Serbest Enerji  ATP + H2O
3) I. Fosforilasyon
✔ Defosforilasyon: ATP molekülünün hidroliz ile
II. Aktif taşıma
parçalanmasıdır.
III. Protein sentezi
ATP + H2O  ADP + P + Serbest Enerji
Yukarıda verilen metabolik faaliyetlerden hangileri
endergonik tepkimedir?
✔ Endergonik Tepkime: Gerçekleşmesi için serbest enerji
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
gereken tepkimelerdir.
D) II ve III E) I, II ve III
ATP üretimi (Fosforilasyon),
Biyosentez reaksiyonları (yağ, karbonhidrat, protein sentezi..)
Aktif taşıma
Sinirsel iletim
Kas kasılması…
4) ATP ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Fosforilasyon ile üretilir.
✔ Ekzergonik Tepkime: Gerçekleşmesi sonrasında ortama
B) İki tane yüksek enerjili fosfat bağına sahiptir.
serbest enerji veren tepkimelerdir.
C) AMP molekülüne bir tane fosfat eklenmesi ile oluşur.
ATP’nin hidrolizi (Defosforilasyon)
D) Hücreden hücreye taşınımı yapılamaz.
Hücresel solunum reaksiyonları. (Genellikle)
E) Depolanamaz.
✔ Fotosentez ve kemosentez hem endergonik hem ekzergonik
tepkimelerdir. Hücresel solunumun ise sadece başlangıç kısmı
endergoniktir.

Selin Hoca 4 /selinhoca

 FOSFORİLASYON ÇEŞİTLERİ

Fosforilasyon Çeşitleri
5) I. Fermantasyon
✔ Substrat Düzeyinde Fosforilasyon (SDF): Enzimler
II. Oksijenli Solunum
aracılığı ile substratın yapısında bulunan fosfatın kopartılarak
III. Oksijensiz solunum
ADP’ye aktarılması ile ATP üretilmesidir.
Yukarıda verilen hücresel solunum reaksiyonlarından
Hücresel solunum sırasında görülür.
hangilerinde SDF ile ATP üretimi görülür?
Her canlı hücre tarafından gerçekleştirilebilir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
✔ Oksidatif Fosforilasyon: Organik monomerlerin hücresel
solunum ile parçalanması ve inorganik maddelerin
oksitlenmesi sırasında ETS’de aktarılan elektronların
taşınması sırasında açığa için enerji ile ATP üretilmesidir.
6) Aşağıdaki metabolik faaliyetlerden hangisinin
Oksijenli, oksijensiz solunum ve kemosentez yapan canlılarda
gerçekleşmesi sırasında fosforilasyon yapılmaz?
görülür.
A) Fotosentez
B) Kemosentez
✔ Fotofosforilasyon: Klorofil molekülünün etkisi ile ışık
C) Oksijensiz solunum
enerjisi kullanılarak ATP üretilmesidir.
D) Hidroliz
Fotosentez yapan canlılarda görülür.
E) Fermentasyon

Selin Hoca 5 /selinhoca