Professional Documents
Culture Documents
Ap Deiktes Eparkeias Epitychias Logot A Lyk
Ap Deiktes Eparkeias Epitychias Logot A Lyk
Ap Deiktes Eparkeias Epitychias Logot A Lyk
Ομάδα Λογοτεχνίας:
Δρ Νίκος Ορφανίδης, Ακαδημαϊκός Επόπτης
Δρ Λεωνίδας Γαλάζης, Σύνδεσμος Ε.Μ.Ε. Φιλολογικών
Σπύρος Αντωνέλλος, Ε.Μ.Ε. Φιλολογικών – Θεατρολογίας
Σωτηρία Παπαμαργαρίτη, Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων Υ.Π.Π.
Δρ Κάκια Παπακυριακού-Δημητρίου, Φιλόλογος, Α.Π. Λογοτεχνίας
Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος, Π.Ι.
Γιώργος Καλοζώης, Φιλόλογος
Λογοτεχνία Α΄ Λυκείου Κοινού Κορμού
Λογοτεχνικός γραμματισμός
Μαθησιακά Αποτελέσματα Δείκτες Επάρκειας Δειγματικές Δραστηριότητες
Δείκτες Επιτυχίας Διδακτέα: Πληροφορίες, Έννοιες, Δεξιότητες, Εφαρμογή σε κείμενα που προτείνονται
Οι μαθητές και οι μαθήτριες να Στρατηγικές/Τρόπος σκέψης, Στάσεις/Αξίες στον προγραμματισμό της ύλης
είναι σε θέση:
1
2. Να γνωρίσουν τους 1. σημαντικά λογοτεχνικά έργα από την Τα λογοτεχνικά κείμενα που προτείνονται στον
σημαντικότερους σταθμούς ελληνική και μεταφρασμένη λογοτεχνία του προγραμματισμό και όσα προτείνονται για
της Ιστορίας της ελληνικής, 20ού αιώνα συνανάγνωση/συνεξέταση και διακειμενική
ευρωπαϊκής και παγκόσμιας προσέγγιση.
Λογοτεχνίας.
4. Να διακρίνουν τα βασικά 1. γνωρίσματα της επώνυμης παραδοσιακής Ανδρέας Κάλβος, «Ο Φιλόπατρις» (ΚΝΕΛ Α΄, 208-
χαρακτηριστικά της επώνυμης ποίησης: ποικιλία αριθμού συλλαβών και 211)
παραδοσιακής ποίησης και να μετρικών επιλογών (ιαμβικός, τροχαϊκός,
τα διαχωρίζουν από την αναπαιστικός, μεσοτονικός), «ασύμμετρη» Κωστής Παλαμάς, Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου. Aπό
ανώνυμη δημοτική. ποιητική σύνταξη (υπερβατό, επίταξη τον «Προφητικό Λόγο» (Κ.Ν.Λ. Α΄, 413-415)
επιθέτου, διασκελισμός, κλονισμός ή άρση
τομής), χωρισμός σε στροφές,
ομοιοκαταληξία, λογική ή έλλογη Ακριτικό :«Ο Διενής» (ΚΚΛ Α΄, 13-15)
αλληλουχία
Κλέφτικο: «Της νύχτας οι αρματολοί» (ΚΝΕΛ Α΄, 48-
2. γνωρίσματα της δημοτικής ποίησης: ύπαρξη 49)
ισοσύλλαβων στίχων, κυριαρχία του
ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου, απουσία Παραλογή: «Του Νεκρού Αδελφού» (ΚΝΕΛ Α΄, 24-
ομοιοκαταληξίας, κανόνας της 27)
«ισομετρίας» (συμμετρία μορφής και
περιεχομένου, δηλαδή η ολοκλήρωση του
νοήματος σε έναν ή το πολύ δύο στίχους),
εκφραστικά μέσα / σχήματα λόγου
τυπικά στην ανώνυμη δημοτική ποίηση
(προσωποποίηση, σχήμα «του αδυνάτου»,
σχήμα των τριών, άσκοπα ερωτήματα,
χιαστό σχήμα, επανάληψη)
5. Να αναγνωρίζουν στα 1. η «φωνή που μιλάει» (=ποιος είμαι ή τι Παραλογή: «Του Νεκρού Αδελφού» (ΚΝΕΛ Α΄, 24-
ποιητικά κείμενα το ποιητικό είμαι εγώ που σας μιλώ) στα ποιητικά 27)
υποκείμενο. κείμενα
α. το ποιητικό υποκείμενο μιλάει με το
Ανώνυμος, «Ρίμες αγάπης»: Λυρικά ερωτικά
«εγώ» ή με το «εσύ»
τραγούδια. Ενδεικτικά προτείνονται τα ποιήματα 3,
2
β. το ποιητικό υποκείμενο μιλάει με το 17, 24, 64, 156 (ΚΚΛ Α΄, 80-92)
«εμείς» ή με το «εσείς» (λ.χ. η μετάβαση
από το «εγώ» στο συλλογικό «εμείς») Ανδρέας Κάλβος, «Ο Φιλόπατρις» (ΚΝΕΛ Α΄, 208-
γ. το ποιητικό υποκείμενο υποβάλλει την 211)
παρουσία ενός προσωπείου/μιας περσόνας,
μιας επινοημένης μορφής που απομένει να
ανιχνευθεί. Δ. Σολωμός, «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»:
«Στοχασμοί του ποιητή», Σχεδίασμα Α΄, (ΚΝΕΛ Α΄,
225-228), Σχεδίασμα Β΄, [Ο Απρίλης με τον Έρωτα],
(ΚΝΕΛ Α΄, 229-230), Σχεδίασμα Γ΄, 1 [Μητέρα
μεγαλόψυχη], (ΚΝΕΛ Α΄, 240)
6. Να κατανοούν τις σημασίες 1. η μεταφορική σημασία των λέξεων στα Δ. Σολωμός, «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»: Σχεδίασμα
του ποιητικού λεξιλογίου και ποιήματα και η λειτουργία των λέξεων ως Β΄, [Ο Απρίλης με τον Έρωτα], (ΚΝΕΛ Α΄, 229-230)
να αντιλαμβάνονται τον συμβόλων
συγκινησιακό χαρακτήρα της 2. το ποιητικό σύμβολο ως εμπλουτισμένο Β. Μιχαηλίδης, «Η 9η Ιουλίου» (ΚΚΛ Α΄, 143-149)
ποίησης. γλωσσικό σημείο με μεταφορικές σημασίες /
συνδηλώσεις
Κωστής Παλαμάς, Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου.
3. η συγκινησιακή αλληλουχία των λέξεων Απόσπασμα από τον «Προφητικό Λόγο» (ΚΝΕΛ Α΄,
από την οποία προκύπτει το «νόημα» ενός 413-415)
ποιήματος, η ποίηση ως έκφραση
συναισθήματος και συγκίνησης
7. Να αναγνωρίζουν τα βασικά 1. σημασιολογικά σχήματα λόγου: Όλα τα ποιήματα που προτείνονται στον
σχήματα λόγου της ποιητικής (μεταφορά, μετωνυμία, συνεκδοχή, προγραμματισμό.
γλώσσας και να κατανοούν τη παρομοίωση, ειρωνεία, αλληγορία, Για τα σχήματα λόγου, βλέπε αναλυτικά στο
λειτουργία τους. προσωποποίηση, υπερβολή) και Συντακτικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας.
2. συντακτικά σχήματα λόγου:
(ανακόλουθο, υπερβατό, χιαστό, κύκλος
πρωθύστερο, παρήχηση, ομοιοτέλευτο,
ομοιοκάταρκτο, επίταξη επιθέτου,
επανάληψη, παραλληλία)
8. Να διακρίνουν τη 1. ποίηση: Ο επικός-ηρωικός χαρακτήρας της Β. Μιχαηλίδης, «Η 9η Ιουλίου» (ΚΚΛ Α΄, 143-149)
συλλογικότητα στη λογοτεχνία ποίησης «του εμείς» και ο λυρικός Δ. Βικέλας, «Ο παπα-Νάρκισσος» (ΚΝΕΛ Α΄, μέρος
«του εμείς» και την χαρακτήρας της ποίησης «του εγώ» Στ΄, 334-337 ) και Λουκής Λάρας (απόσπασμα),
3
ατομικότητα στη λογοτεχνία 2. αφήγηση: Τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά (ΚΝΕΛ Α΄, 316-320)
«του εγώ». στην αφήγηση «του εμείς» και «του εγώ»
Εμμανουήλ Ροΐδης, «Μονόλογος ευαισθήτου»
(ΚΝΕΛ Α΄, 345-348)
9. Να αναγνωρίζουν βασικά είδη 1. είδη πεζογραφικών κειμένων με βάση Δ. Βικέλας, «Ο παπα-Νάρκισσος» (ΚΝΕΛ Α΄, μέρος
της έντεχνης πεζογραφίας την εποχή που γράφτηκαν, τα ρεύματα από Στ΄, 334-337), Λουκής Λάρας (απόσπασμα), (ΚΝΕΛ
(διήγημα, νουβέλα, τα οποία επηρεάστηκαν, το θέμα και την Α΄, 316-320)
μυθιστόρημα), καθώς και πλοκή (ρομαντικό, ρεαλιστικό,
άλλα είδη αφηγήσεων. νατουραλιστικό, ηθογραφικό, κοινωνικό, Εμμανουήλ Ροΐδης, «Μονόλογος ευαισθήτου»
ιστορικό, «επιστημονικής φαντασίας», (ΚΝΕΛ Α΄, 345-348)
«εφηβικό, «αστυνομικό» διήγημα)
2. άλλα είδη αφηγήσεων: είδηση, χρονικά,
Διαθεματική προσέγγιση με το μάθημα της
μαρτυρίες, ημερολόγια, βιογραφικά είδη, με
Έκφρασης Έκθεσης, όπου γίνεται αναφορά και σε
βάση τα εσωτερικά γνωρίσματα και την
άλλα είδη αφήγησης.
εποχή στην οποία γράφτηκαν
10. Να αναγνωρίζουν τη δομή και 1. επεισόδια ή σκηνές σε ένα αφηγηματικό Όλα τα πεζά που προτείνονται στον
την πλοκή ενός αφηγήματος. κείμενο προγραμματισμό.
2. η πλοκή δεν συμπίπτει πάντοτε με τη
γραμμική εξέλιξη μιας ιστορίας (αναχρονίες,
«παράλληλες» ιστορίες, εγκιβωτισμένες
αφηγήσεις)
11. Να κατανοούν τα βασικά 1. τα γραμματικά πρόσωπα της Όλα τα πεζά που προτείνονται στον
στοιχεία του αφηγηματικού αφηγηματικής γλώσσας: το εγώ του προγραμματισμό.
λόγου. αφηγητή, το εσύ του αποδέκτη, το πρόσωπο
για το οποίο γίνεται λόγος
2. τα «δομικά στοιχεία» του
αφηγηματικού κόσμου: ιστορία, πλοκή,
επεισόδια (της «δράσης»), μοτίβα που
χαρακτηρίζουν το ποιόν και τη δράση των
ηρώων
12. Να αναγνωρίζουν: 1. εξωδιηγητικός (=αφηγείται την κύρια Δ. Βικέλας, «Ο παπα-Νάρκισσος» (ΚΝΕΛ Α΄, Στ΄,
− τον τύπο του αφηγητή (=το ιστορία), ενδοδιηγητικός (=αφηγείται μια 334-337 ) και Λουκής Λάρας (απόσπασμα), (ΚΝΕΛ
πρόσωπο που αφηγείται την εγκιβωτισμένη ιστορία μέσα στην κύρια Α΄, 316-320)
ιστορία) ιστορία)
− τη συμμετοχή του ή μη στην 2. ετεροδιηγητικός (=δεν συμμετέχει στα όσα Εμμανουήλ Ροΐδης, «Μονόλογος ευαισθήτου»
ιστορία που αφηγείται και αφηγείται), ομοδιηγητικός (=συμμετέχει (ΚΝΕΛ Α΄, 345-348)
4
− το ρηματικό πρόσωπο στο στην αφήγησή του), αυτοδιηγητικός (=είναι
οποίο γίνεται η αφήγηση ο ίδιος πρωταγωνιστής της αφηγούμενης
− να κατανοούν τη λειτουργική ιστορίας)
σημασία των πιο πάνω στο 3. πρωτοπρόσωπη, δευτεροπρόσωπη,
αφήγημα τριτοπρόσωπη αφήγηση
13. Να αναγνωρίζουν τους 1. αφήγηση, διάλογος, περιγραφή, σχόλιο, Δ. Βικέλας, Λουκής Λάρας (απόσπασμα), (ΚΝΕΛ Α΄,
αφηγηματικούς τρόπους σε ελεύθερος πλάγιος λόγος 316-320)
ένα αφηγηματικό κείμενο.
Εμμανουήλ Ροΐδης, «Μονόλογος ευαισθήτου»
(ΚΝΕΛ Α΄, 345-348)
14. Να διακρίνουν τις βασικές 1. εστίαση (ποιος «βλέπει»: ο αφηγητής ή τα Δ. Βικέλας, «Ο παπα-Νάρκισσος» (ΚΝΕΛ Α΄, μέρος
λειτουργίες: πρόσωπα) και συναφείς τρόποι εστίασης: Στ΄, 334-337 ) και Λουκής Λάρας (απόσπασμα),
- ποιος «βλέπει» «μηδενική» εστίαση (παντογνώστης (ΚΝΕΛ Α΄, 316-320)
- ποιος «μιλάει» αφηγητής, ο αφηγητής γνωρίζει
περισσότερα από τους ήρωες), «εσωτερική» Εμμανουήλ Ροΐδης, «Μονόλογος ευαισθήτου»
- τι «λέει»
εστίαση (ο αφηγητής είναι πρόσωπο ή (ΚΝΕΛ Α΄, 345-348)
- πώς το «λέει» πρόσωπα του κειμένου με περιορισμένη
και να είναι σε θέση να γνώση), εξωτερική εστίαση (ο αφηγητής
διακρίνουν τους κύριους λέει/γνωρίζει λιγότερα απ’ όσα ξέρουν οι
τρόπους εστίασης σε ένα ήρωες, λ.χ. αστυνομικό μυθιστόρημα)
αφηγηματικό κείμενο. 2. φωνή (ποιος «μιλάει»: ο αφηγητής ή τα
πρόσωπα) και τρόποι απόδοσης του λόγου:
ευθύς λόγος, πλάγιος λόγος, ελεύθερος
πλάγιος λόγος (ο λόγος του προσώπου
ακούγεται μέσω του αφηγητή)
15. Να κατανοούν τη λειτουργία 1. «χρόνος της ιστορίας» - «χρόνος της Δ. Βικέλας, «Ο παπα-Νάρκισσος» (ΚΝΕΛ Α΄, 334-
του χρόνου στην αφήγηση. αφήγησης» 337 ) και Λουκής Λάρας (απόσπασμα) (ΚΝΕΛ Α΄,
2. αφηγηματικές τεχνικές που συνδέονται με 316-320)
τον χρόνο ή «τη δράση» (επιτάχυνση,
επιβράδυνση, επαναληπτικότητα) ή «την Εμμανουήλ Ροΐδης, «Μονόλογος ευαισθήτου»
τάξη της αφήγησης»: αναχρονίες (ΚΝΕΛ Α΄, 345-348)
(=αναλήψεις-flashback, προλήψεις-
flashforward, «πάγωμα» του χρόνου)
3. η σημασία των αναχρονιών σε ένα αφήγημα
και του γεγονότος ότι ο αφηγηματικός
«χρόνος» δεν είναι πάντοτε γραμμικός
5
16. Να εντοπίζουν στα κείμενα 1. παρωδία (προϋποθέτει ένα λογοτεχνικό Εμμανουήλ Ροΐδης, «Μονόλογος ευαισθήτου»
κώδικες αμφισημίας, όπως η πρότυπο), σάτιρα (είναι συνήθως (ΚΝΕΛ Α΄, 345-348)
παρωδία, η σάτιρα, η «επικαιρική» και μπορεί να έχει σαφή
ειρωνεία, και να διακρίνουν κοινωνική αιχμή), ειρωνεία (έχει διττή
με ποιον τρόπο ανατρέπουν το όψη, καθώς αποκαλύπτει την αντίθεση
έκδηλο νόημα του κειμένου. ανάμεσα στο είναι και το φαίνεσθαι, στα
λόγια και τα έργα, στο πρόσωπο και το
προσωπείο)
2. οι πιο πάνω τρόποι σε λογοτεχνικά κείμενα
όχι κατ’ ανάγκη «χιουμοριστικά»
3. άλλες εξωλογοτεχνικές μορφές έκφρασης
του κωμικού (εικαστικές τέχνες, θέατρο,
μουσική, γκράφιτι)
17. Να κατανοούν τους τρόπους 1. το ιστορικό πλαίσιο των λογοτεχνικών Β. Μιχαηλίδης, «Η 9η Ιουλίου» (ΚΚΛ Α΄, 143-149)
με τους οποίους τα ιστορικά έργων: χρόνος, χώρος, ιστορικά γεγονότα,
γεγονότα επιδρούν στη ζωή χαρακτήρες, οπτική γωνία Δ. Βικέλας, Λουκής Λάρας (απόσπασμα), (ΚΝΕΛ Α΄,
των ανθρώπων, 2. η επίδραση που ασκούν οι ιστορικές 316-320)
διαμορφώνοντας την εξελίξεις στις πράξεις, τα αισθήματα και τις
ατομική/συλλογική συνείδησή αντιδράσεις των ηρώων
τους. Δ. Σολωμός, «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»:
«Στοχασμοί του ποιητή», Σχεδίασμα Α΄, (ΚΝΕΛ Α΄,
225-227), Σχεδίασμα Β΄, [Ο Απρίλης με τον Έρωτα],
18. Να κατανοούν τις διαφορές 1. οι γνώσεις και πληροφορίες που μας παρέχει (ΚΝΕΛ Α΄, 229-230), Σχεδίασμα Γ΄, 1 [Μητέρα
και τις ομοιότητες του λόγου ένα λογοτεχνικό έργο και οι αντίστοιχες από μεγαλόψυχη], (ΚΝΕΛ Α΄, 240)
της Ιστορίας από τον λόγο της βιβλία ιστορίας ή άλλες πηγές
Λογοτεχνίας. 2. οι τρόποι της λογοτεχνικής μετάπλασης της Ανδρέας Κάλβος, «Ο Φιλόπατρις» (ΚΝΕΛ Α΄, 208-
ιστορικής ύλης 211)
Κωστής Παλαμάς, Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου.
Απόσπασμα από τον «Προφητικό Λόγο» (ΚΝΕΛ Α΄,
413-415)
19. Να επισημαίνουν τους 1. τρόποι έκφρασης του κωμικού στοιχείου στη Εμμανουήλ Ροΐδης, «Μονόλογος ευαισθήτου»
τρόπους με τους οποίους λογοτεχνία (λογοπαίγνια, διφορούμενα (ΚΝΕΛ Α΄, 345-348)
εκφράζεται το κωμικό μηνύματα, παρηχήσεις, επαναλήψεις, άλλα
στοιχείο στη λογοτεχνία και Εντοπισμός κωμικών στοιχεία στα κείμενα που
γλωσσικά παιχνίδια) και η λειτουργία τους
να αντιλαμβάνονται πώς προτείνονται στον Προγραμματισμό.
υπονομεύει ή/και ανατρέπει
τη συμβατική όψη των
πραγμάτων.
6
Γενικοί δείκτες για το μάθημα της Λογοτεχνίας στο Λύκειο
Λογοτεχνικός γραμματισμός
Μαθησιακά Αποτελέσματα Δείκτες Επάρκειας Δειγματικές Δραστηριότητες
Δείκτες Επιτυχίας Διδακτέα: Πληροφορίες, Έννοιες, Δεξιότητες, Εφαρμογή σε κείμενα που προτείνονται στον
Οι μαθητές και οι μαθήτριες να Στρατηγικές/Τρόπος σκέψης, Στάσεις/Αξίες Προγραμματισμό
είναι σε θέση:
20. Να κατακτήσουν βασικούς 1. Βασικοί όροι θεωρίας της Λογοτεχνίας, όπως Επισήμανση: Τα στοιχεία της Θεωρίας της
όρους της Θεωρίας της αυτοί δίνονται πιο πάνω για τη μελέτη πεζών Λογοτεχνίας χρησιμοποιούνται ως εργαλεία για το
Λογοτεχνίας και να είναι σε και ποιητικών κειμένων «ξεκλείδωμα» των κειμένων και για την κατάκτηση
θέση να τους χρησιμοποιούν σημαντικών γνώσεων και δεξιοτήτων λογοτεχνικού
για την προσέγγιση των γραμματισμού, με απώτερο στόχο τη διαμόρφωση
λογοτεχνικών κειμένων. ενός επαρκούς αναγνώστη της Λογοτεχνίας, που θα
απολαμβάνει αισθητικά τα λογοτεχνικά κείμενα και
θα είναι σε θέση να τα ερμηνεύει και να ασκεί κριτική
πάνω σε αυτά.
21. Να διακρίνουν ένα 1. Ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να γίνει διαθεματικά
λογοτεχνικό κείμενο από λογοτεχνικά κείμενα και σε άλλα είδη με το μάθημα της Έκφρασης Έκθεσης στο πλαίσιο
άλλες μορφές/είδη λόγου και κειμένων (δημοσιογραφικά κείμενα, του μαθήματος των Νέων Ελληνικών, στο οποίο οι
καλλιτεχνικής έκφρασης και ταξιδιωτικοί οδηγοί, κόμικς, λευκώματα, μαθητές μελετούν και άλλα κειμενικά είδη, αλλά και
να αντιλαμβάνονται ότι η προσωπικό ημερολόγιο κ.ά.) σε άλλα μαθήματα: Ιστορία, Φυσική, Μαθηματικά
λογοτεχνία είναι μια ιδιαίτερη κ.ά.
«γλώσσα» με διαφορετικά
επίπεδα σημασίας.
22. Να αναπτύσσουν το αισθητικό 1. ομοιότητες και διαφορές του «κώδικα» της Ακρόαση μελοποιημένων ποιημάτων,
και γλωσσικό τους κριτήριο, λογοτεχνίας με άλλους σημειωτικούς παρακολούθηση κινηματογραφικών ταινιών που
καθώς και συνδυαστική κώδικες (εικαστικές τέχνες, μουσική, βασίζονται σε λογοτεχνικά έργα ή πραγματεύονται
κριτική σκέψη. θέατρο, κινηματογράφος) θέματα παρόμοια με αυτά των λογοτεχνικών
κειμένων, μελέτη εικαστικών έργων.
23. Να ερμηνεύουν τα 1. η «συνομιλία» των λογοτεχνικών κειμένων Δειγματική διακειμενική και διαθεματική
λογοτεχνικά κείμενα σε όχι μόνο μεταξύ τους (διακειμενικότητα), δραστηριότητα:
διακειμενική και διαθεματική αλλά και με άλλες μορφές τέχνης Β. Μιχαηλίδης, «Η 9η Ιουλίου» (ΚΚΛ Α΄, 143-149) -
προοπτική και να (διαθεματικότητα) Πίνακας του Γιώργου Μαυρογένη,
αντιλαμβάνονται τη
7
λογοτεχνία στη συνάφειά της 2. γνώσεις από άλλα γνωστικά αντικείμενα «9η Ιουλίου 1821», - Μελοποίηση του ποιήματος από
με άλλες μορφές έκφρασης ως (π.χ. την Ιστορία) για το ξεκλείδωμα των τον Λάρκο Λάρκου , Θεατρική/τηλεοπτική μεταφορά
αισθητικό και πολιτισμικό κειμένων από το Θ.Ε.Π.Α.Κ, Λευκωσία, 2001.
φαινόμενο. Επίσης μελοποιημένα χωρία του Ερωτόκριτου/
Μελοποίηση των Ελεύθερων Πολιορκημένων
24. Να κατανοούν την 1. το ιστορικό και γραμματολογικό πλαίσιο των «Της νύχτας οι αρματολοί» (ΚΝΕΛ Α΄, 48-49)
ιστορικότητα των λογοτεχνικών κειμένων
λογοτεχνικών κειμένων και 2. τρόποι με τους οποίους η εποχή στην οποία Δ. Σολωμός, «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»:
των ιδεών, οι οποίες δημιουργούνται τα λογοτεχνικά επηρεάζει «Στοχασμοί του ποιητή», Σχεδίασμα Α΄, (ΚΝΕΛ Α΄,
αποτυπώνονται σε αυτά. τη μορφή και το περιεχόμενό τους 225-227), Σχεδίασμα Β΄, [Ο Απρίλης με τον Έρωτα],
(ΚΝΕΛ Α΄, 229-230), Σχεδίασμα Γ΄, 1 [Μητέρα
μεγαλόψυχη], (ΚΝΕΛ Α΄, 240)
25. Να αντιλαμβάνονται τη σχέση 1. γλωσσικά και υφολογικά γνωρίσματα, Όλα τα κείμενα που προτείνονται στον
λογοτεχνικής μορφής και καθώς και τεχνικές στα ποιητικά, θεατρικά Προγραμματισμό
περιεχομένου. κείμενα, όπως και στα κείμενα πεζογραφίας
2. η νοηματική και αισθητική λειτουργία των
πιο πάνω στοιχείων σε συνάρτηση με το
περιεχόμενο των λογοτεχνικών κειμένων
26. Να αντιλαμβάνονται τη 1. συνανάγνωση κειμένων ελλήνων Ανώνυμος, «Ρίμες αγάπης»: Λυρικά ερωτικά
διαλεκτική σχέση της λογοτεχνών με κείμενα της ευρωπαϊκής και τραγούδια. Ενδεικτικά προτείνονται για συστηματική
κυπριακής λογοτεχνίας με την παγκόσμιας λογοτεχνίας διδασκαλία τα ποιήματα 3, 17, 24, 64, 156 (ΚΚΛ Α΄,
ευρύτερη νεοελληνική 2. παραλληλισμός των γνωρισμάτων της 80-92) με έμφαση στη δυτική επίδραση.
λογοτεχνία, την ευρωπαϊκή κοινωνίας της Κύπρου, όπως αποτυπώνονται
και την παγκόσμια. στα λογοτεχνικά κείμενα, με εκείνα άλλων Β. Μιχαηλίδης, «Η 9η Ιουλίου» (ΚΚΛ Α΄, 143-149)
σύγχρονων κοινωνιών
3. ερμηνεία των κειμένων της κυπριακής Δ. Σολωμός, «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»:
λογοτεχνίας με βάση τα ιδιαίτερα «Στοχασμοί του ποιητή», Σχεδίασμα Α΄, (ΚΝΕΛ Α΄,
γεωφυσικά, ανθρωπολογικά, ιστορικά 225-227), Σχεδίασμα Β΄, [Ο Απρίλης με τον Έρωτα],
δεδομένα του νησιού (ΚΝΕΛ Α΄, 229-230), Σχεδίασμα Γ΄, 1 [Μητέρα
μεγαλόψυχη], (ΚΝΕΛ Α΄, 240)
8
Δ. Βικέλας, Λουκής Λάρας (απόσπασμα), (ΚΝΕΛ Α΄,
316-320)
27. Να αναπτύξουν κριτική 1. μελέτη βιβλιοπαρουσιάσεων έντυπων και Προσέγγιση του βασικού λογοτεχνικού κειμένου που
φιλαναγνωστική στάση και να ηλεκτρονικών λογοτεχνικών περιοδικών και προτείνεται για μελέτη, καθώς και των εναλλακτικών
είναι ικανοί να: εφημερίδων προτάσεων για τη λέσχη ανάγνωσης
− πραγματοποιούν 2. επιλογή βιβλίων με αισθητικά και
βιβλιοπαρουσιάσεις στο λογοτεχνικά κριτήρια με αξιοποίηση της
πλαίσιο της λέσχης σχολικής, δημοτικής ή άλλων βιβλιοθηκών
ανάγνωσης στην τάξη 3. καθοδήγηση για μελέτη ενός
− συμμετέχουν σε λογοτεχνικά ολοκληρωμένου λογοτεχνικού έργου
ιστολόγια και άλλες 4. εμπλοκή και συμμετοχή σε λογοτεχνικές και
δημιουργικές άλλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες που
δραστηριότητες. σχετίζονται με τη λογοτεχνία
28. Να ασκηθούν στη 1. σύνθεση στίχων, κατά το πρότυπο των Επιλογή δραστηριοτήτων από το εγχειρίδιο
δημιουργική γραφή δημοτικών τραγουδιών, της έμμετρης και Δημιουργική γραφή, Οδηγός πλεύσεως, Υ.Π.Π., Π.Ι.,
αξιολογώντας το αισθητικό της μοντέρνας ποίησης Υ.Α.Π., 2012 και ηλεκτρονικά
αποτέλεσμα με συγκεκριμένα 2. συγγραφή διηγημάτων με βάση τα τυπικά http://www.schools.ac.cy/eyliko/mesi/Themata/logo
κριτήρια: αντιστοιχία με τις γνωρίσματα του είδους technia/vivlia_anaforas.html
συμβάσεις των λογοτεχνικών 3. μεταγραφή μιας ιστορίας σε ποίημα και Χρήση ηλεκτρονικών εφαρμογών που σχετίζονται με
ειδών και βαθμός αντίστροφα, με τήρηση των συμβάσεων των τη δημιουργική γραφή
πρωτοτυπίας. λογοτεχνικών ειδών
4. συμμετοχή σε μαθητικούς λογοτεχνικούς
διαγωνισμούς
9
Το αξιακό περιεχόμενο του μαθήματος της Λογοτεχνίας
10
31. Να κατανοούν μέσα από τη 1. οι ανθρώπινοι χαρακτήρες μέσα από ό.π.
λογοτεχνία τους τρόπους με λογοτεχνικά κείμενα σε διαφορετικές εποχές
τους οποίους διαμορφώνονται και κοινωνικά περιβάλλοντα
οι σχέσεις των ανθρώπων. 2. οι σχέσεις ανάμεσα στους κατέχοντες
δύναμη (πολιτική, οικονομική) και τους
αδύναμους
3. οι σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα
4. οι σχέσεις ανάμεσα στα παιδιά και τους
ενήλικες και η «κρίση της εφηβείας» στον
δρόμο προς την ενηλικίωση
5. θετικές και αρνητικές στάσεις που διέπουν
τις ανθρώπινες σχέσεις: αγάπη, έρωτας,
αλληλεγγύη, σεβασμός, επιβολή, βία,
διακρίσεις, αλλοτρίωση, μοναξιά,
περιθωριοποίηση
11